Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN. Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10

Transkrypt

1 Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10

2 Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN I. Sprawdzian z lab. 8. II. Konwersatorium - sprawdzian bieżących wiadomości: 1/ budowa zewnętrzna i wewnętrzna móżdżku; 2/ podział filogenetyczny móżdżku; 3/ kora móżdżku uwarstwienie i schemat głównych połączeń; 4/ główne drogi aferentne i eferentne móżdżku; 5/ czynności móżdżku; 6/ układ autonomiczny - porównanie cech anatomicznych układu sympatycznego i parasympatycznego. III. Ćwiczenia tablicowe przegląd foliogramów (slajdów); analiza kontroli autonomicznej wybranych funkcji. IV. Ćwiczenia praktyczne: 1/ proste demonstracje czynności móżdżku; 2/ przegląd preparatów i modeli anatomicznych; 3/ film temat (opcjonalnie).

3 Mózgowie - najważniejsze części Mózgowie Rdzeń kręgowy Przodomózgowie Śród -mózgowie Tyłomózgowie Rdzeń kręgowy Kresomózgowie Międzymózgowie Wtórne Tyłomózgowie Śród -mózgowie Rdzeniomózgowie Rdzeń kręgowy Półkule mózgu Wzgórzo -mózgowie Śród -mózgowie Most Móżdżek Rdzeń przedłużony Rdzeń kręgowy Mózg Jądra podstawy mózgu Wzgórze oraz Podwzgórze Pień mózgu oraz Móżdżek (w pniu: Pokrywa, Nakrywka, Konary mózgu tu m.in. Twór siatkowaty) Rdzeń kręgowy

4 Móżdżek Zakręty kory móżdżku = folia cerebelli Szczeliny kory mózgu = fissurae cerebelli Konary m. górne = ramiona łączące Konary m. środkowe = ramiona mostu Konary m. dolne = ciała powrózkowate academic.kellogg.edu/.../nervous%20system.htm

5 Móżdżek Vestibulocerebellum = Archicerebellum = pramożdzek = grudka, kłaczek i przykłaczek Spinocerebellum = Paleocerebellum = robak i płat przedni część i płat tylny półkul Cerebrocerebellum = Neocerebellum = Pontocerebellum = półkule = plat środkowy Zakręty kory móżdżku = folia cerebelli Szczeliny kory mózgu = fissurae cerebelli schools-wikipedia.org/wp/c/cerebellum.htm

6 Móżdżek Functional denomination (phylogenetic denomination) Vestibulocerebellum (Archicerebellum) Anatomical parts Flocculonodular lobe (and immediately adjacent vermis) Role The vestibulocerebellum regulates balance and eye movements. It receives vestibular input from both the semicircular canals and from the vestibular nuclei, and sends fibres back to the medial and lateral vestibular nuclei. It also receives visual input from the superior colliculi and from the visual cortex (the latter via the pontine nuclei, forming a cortico-ponto-cerebellar pathway). Lesions of the vestibulocerebellum cause disturbances of balance and gait. Spinocerebellum (Paleocerebellum) Vermis and intermediate parts of the hemispheres ("paravermis") 1 The spinocerebellum regulates body and limb movements. It receives proprioception input from the dorsal columns of the spinal cord (including the spinocerebellar tract) as well as from the trigeminal nerve, as well as from visual and auditory systems. It sends fibres to deep cerebellar nuclei which in turn project to both the cerebral cortex and the brain stem, thus providing modulation of descending motor systems. The spinocerebellum contains sensory maps as it receives data on the position of various body parts in space: in particular, the vermis receives fibres from the trunk and proximal portions of limbs, while the intermediate parts of the hemispheres receive fibres from the distal portions of limbs. The spinocerebellum is able to elaborate proprioceptive input in order to anticipate the future position of a body part during the course of a movement, in a "feed forward" manner. Cerebrocerebellum (Neocerebellum, Pontocerebellum) Lateral parts of the hemispheres The neocerebellum is involved in planning movement and evaluating sensory information for action. It receives input exclusively from the cerebral cortex (especially the parietal lobe) via the pontine nuclei (forming cortico-ponto-cerebellar pathways), and sends fibres mainly to the ventrolateral thalamus (in turn connected to motor areas of the premotor cortex and primary motor area of the cerebral cortex) and to the red nucleus (in turn connected to the inferior olivary nucleus, which links back to the cerebellar hemispheres). The neocerebellum is involved in planning movement that is about to occur and has purely cognitive functions as well. schools-wikipedia.org/wp/c/cerebellum.htm

7 Kora móżdżku

8 Kora móżdżku

9 Kora móżdżku w-wa drobinowa w-wa zwojowa w-wa ziarnista istota biała z jąder oliwki drogi domóżdżkowe do jąder móżdżku

10 Móżdżek Jeszcze jeden moduł dzisiaj 1 Zespół wzdłużny kory móżdżku Orientacja: przód - -tył jądra móżdżku Drogi domóżdżkowe

11 Układ autonomiczny dwie części WSPÓŁCZULNY jądra w rdzeniu piersiowo-lędźwiowym neurony przedzwojowe krótkie, rozgałęzione neurony zazwojowe długie, mało rozgałęzień mediator - noradrenalina lub acetylocholina ergotropowy: pobudza do wysiłku - wzrost katabolizmu PRZYWSPÓŁCZULNY jądra czaszkowo-krzyżowe (n. III, VII, IX, X) neurony przedzwojowe długie, neurony zazwojowe b. krótkie, silnie rozgałęzione mediator - acetylocholina trofotropowy: gromadzenie rezerw - wzrost anabolizmu

12 Układ autonomiczny - czynności ecpain.com/more%20limbic%20stuff.htm

13 AUN - lokalizacja Netter: Atlas anatomii

14 AUN - lokalizacja Netter: Atlas anatomii

15 AUN drogi zstepujące Wariant: Piramidowy Pozapiramidowy Autonomiczny

16 AUN wyjście Dwa korzonki: grzbietowy i brzuszny Wspólny pień nerwu Pięć gałązek: grzbietowa brzuszna dooponowa łącząca szara łącząca biała Dwa zwoje międzykręgowy przykręgowy i bardzo logicznie poukładane neurony (somatotopia, bez zapętleń)

17 AUN kontrola nadrzędna instruct.uwo.ca/anatomy/530/530notes.htm

18 AUN neurony i włókna instruct.uwo.ca/anatomy/530/530notes.htm

19 AUN Ach i NA Cholinergic Neurons and Receptors Cholinergic neurons release acetylcholine from preganglionic neurons & from parasympathetic postganglionic neurons Excites or inhibits depending upon receptor type and organ involved Nicotinic receptors are found on dendrites & cell bodies of autonomic NS cells and at NMJ Muscarinic receptors are found on plasma membranes of all parasympathetic effectors Adrenergic Neurons and Receptors Adrenergic neurons release norepinephrine (NE) ) from postganglionic sympathetic neurons only Excites or inhibits organs depending on receptors Alpha1 and Beta1 receptors produce excitation Alpha2 and Beta2 receptors cause inhibition Beta3 receptors (brown fat) increase thermogenesis NE lingers at the synapse until enzymatically inactivated by monoamine oxidase (MAO) or catechol-o-methyltransferase (COMT)

20 AUN users.rcn.com/.../biologypages/p/pns.html

21 Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

22 Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

23 Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

24 Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii Nerwy czaszkowe I Nerw węchowy = opuszka mózgu = paleocortex II Nerw wzrokowy = odsznurowanie międzymózgowia III Nerw okoruchowy IV Nerw bloczkowy V Nerw trójdzielny VI Nerw odwodzący VII Nerw twarzowy VIII Nerw ślimakowo-przedsionkowy IX Nerw językowo-gardłowy X Nerw błędny XI Nerw dodatkowy XII Nerw podjęzykowy

25 Nerwy czaszkowe CZUCIOWE RUCHOWE PRZYWSPÓLCZULNE I N. węchowy = opuszka mózgu = paleocortex II N. wzrokowy = odsznurowanie międzymózgowia V N. trójdzielny dotyk VIII N. ślimakowoprzedsionkowy słuch, równowaga VII N. twarzowy IX N. językowo-gardłowy X N. błędny smak i czucie trzewne III N. okoruchowy IV N. bloczkowy VI N. odwodzący ruchy gałki ocznej V N. trójdzielny VII N. twarzowy XII N. podjęzykowy mimika i mowa żucie XI N. dodatkowy postawa VII N. twarzowy IX N. językowo-gardłowy X N. błędny pot, śluzy, soki trawienne, krążenie, oddychanie, perystaltyka III N. okoruchowy tęczówka i soczewka Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii