IX DNI FIZJOTERAPII IX DAYS OF PHYSIOTHERAPY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "IX DNI FIZJOTERAPII IX DAYS OF PHYSIOTHERAPY"

Transkrypt

1 IX DNI FIZJOTERAPII Postępy w rehabilitacji od badań naukowych do praktyki klinicznej IX DAYS OF PHYSIOTHERAPY Progress in Rehabilitation from research to clinical practice 3 czerwca 05, Wrocław Miejsce Konferencji Wydział Fizjoterapii Budynek P4 Stadion Olimpijski al. I.J. Paderewskiego 35 Sekretariat: sala /9 w budynku P4

2 PATRONAT JM Rektor Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu prof. dr hab. Juliusz Migasiewicz Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk KOMITET HONOROWY Dziekan Wydziału Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk, prof. nadzw. Konsultant Krajowy w Dziedzinie Fizjoterapii dr Zbigniew Wroński Przewodniczący Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk prof. dr hab. Marek Woźniewski Wydział Fizjoterapii AWF we Wrocławiu prof. dr hab. Tadeusz Skolimowski Wydział Nauk o Sporcie, Katedra Sportu Osób Niepełnosprawnych, AWF we Wrocławiu prof. dr hab. Eugeniusz Bolach KOMITET NAUKOWY dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw. przewodniczący prof. dr hab. Jan Celichowski prof. dr hab. Małgorzata Chalimoniuk dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk, prof. nadzw. prof. dr hab. Piotr Dzięgiel dr hab. Felicja Fink-Lwow, prof. nadzw. dr hab. Rafał Gnat, prof. nadzw. prof. dr hab. Anna Jaskólska prof. dr hab. Artur Jaskólski dr hab. Katarzyna Kisiel-Sajewicz, prof. nadzw. prof. dr hab. Andrzej Kosmol dr hab. Michał Kuczyński, prof. nadzw. prof. dr hab. Jacek Lewandowski prof. dr hab. Anna Marchewka dr hab. Małgorzata Mraz, prof. nadzw. dr hab. Anna Mika, prof. nadzw. prof. dr hab. Halina Milnerowicz prof. dr hab. Józef Opara dr hab. Bożena Ostrowska, prof. nadzw. dr hab. Krystyna Rożek-Piechura, prof. nadzw. prof. dr hab. Joanna Rymaszewska dr hab. Anna Skrzek, prof. nadzw. prof. Maria Stokes, Ph.D., FCSP, SRP dr hab. Joanna Szczepańska-Gieracha, prof. nadzw. dr hab. Jakub Taradaj, prof. nadzw. prof. dr hab. Marek Woźniewski prof. dr hab. Zdzisława Wrzosek KOMITET ORGANIZACYJNY dr hab. Tomasz Sipko przewodniczący dr Czesław Giemza zastępca ds. finansowych dr Agnieszka Dębiec-Bąk sekretarz konferencji dr Joanna Anwajler dr Katarzyna Barczyk-Pawelec dr Ewa Bieć dr Ewa Boerner dr Rafał Bugaj dr Dagmara Chamela-Bilińska dr Agnieszka Ciszek dr Wioletta Dziubek-Rogowska dr Arletta Hawrylak dr Ryszard Jasiński mgr Karolina Kłosowska dr Maciej Kochański dr Anna Konieczna-Gorysz mgr inż. Maciej Kosim dr Zdzisław Lewandowski dr Adam Paluszak mgr Łukasz Pawik mgr Malwina Pawik mgr Jarosław Rodzeń dr Dorota Wojna dr Dorota Wójtowicz mgr Magdalena Zagrobelna RECENZENCI dr hab. Felicja Fink-Lwow, prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Kisiel-Sajewicz, prof. nadzw. dr hab. Michał Kuczyński, prof. nadzw. dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw. dr hab. Anna Mika, prof. nadzw. prof. dr hab. Halina Milnerowicz dr hab. Małgorzata Mraz, prof. nadzw. dr hab. Bożena Ostrowska, prof. nadzw. dr hab. Tomasz Sipko dr hab. Joanna Szczepańska-Gieracha, prof. nadzw. prof. dr hab. Zdzisława Wrzosek PATRONAT MEDIALNY Fizjoterapia Human Movement Gerontologia Współczesna Tłumaczenia dr Adam Paluszak dr hab. Tomasz Sipko dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw. Projekt okładki dr Zdzisław Lewandowski Copyright by AWF Wrocław, 05 ISBN

3 IX Dni Fizjoterapii PIĄTEK Godzina SESJE PLENARNE (sala /8) OTWARCIE KONFERENCJI KONCERT MUZYKI FILMOWEJ zespół ARTRIO SESJA INAUGURACYJNA (PL/ENG) przewodniczący sesji: dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk, prof. nadzw. dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw lat Wydziału Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu dr hab. Anna Skrzek, prof. nadzw. (0 min wykładu) Zagadnienia prawne dotyczące zawodu fizjoterapeuty w Polsce dr Zbigniew Wroński, Konsultant Krajowy w dziedzinie fizjoterapii (0 min wykładu) Fizjoterapia oparta na dowodach naukowych prof. dr hab. Marek Woźniewski (0 min wykładu) Active rehabilitation of musculoskeletal disorders from scientific evidence to clinical practice (ENG) Wykład sponsorowany przez firmę CREATOR dr Simo Taimela, M.D. (0 min wykładu + 0 min dyskusji).00.0 PRZERWA KAWOWA (hol) SESJA PLENARNA NR BADANIA PODSTAWOWE (ENG) przewodniczący sesji: prof. dr hab. Anna Jaskólska, prof. dr hab. Jan Celichowski Assessment tools and mechanisms of movement dysfunction to inform rehabilitation prof. Maria Stokes (30 min wykładu + 0 min dyskusji) The fine motor control during very low level steady effort prof. Claudio Orizio (30 min wykładu + 0 min dyskusji) Are motor units different in male and female individuals? prof. dr hab. Jan Celichowski (30 min wykładu + 0 min dyskusji) PRZERWA OBIADOWA (stołówka) Prezentacja nowej siedziby Wrocławskiego Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej Wykład sponsorowany przez firmę HASCO GROUP (PL) lek. med. Tomasz Zakrzewski SESJA PLENARNA NR BADANIA PODSTAWOWE (PL) przewodniczący sesji: prof. dr hab. Małgorzata Chalimoniuk, prof. dr hab. Piotr Dzięgiel Badania podstawowe czy możemy je wykorzystać w fizjoterapii? prof. dr hab. Piotr Dzięgiel (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Wpływ treningu wytrzymałościowego na syntezę i metabolizm dopaminy w systemie nigrostriatalnym w doświadczalnym modelu parkinsonizmu prof. dr hab. Małgorzata Chalimoniuk (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Aktywność mózgu podczas napięcia lokalnych mięśni powłok brzusznych z indukowaną eksperymentalnie stymulacją nocyceptywną dr hab. Rafał Gnat, prof. nadzw. (0 min wykładu + 0 min dyskusji) PRZERWA KAWOWA (hol) 3

4 IX Dni Fizjoterapii SESJA PLENARNA NR 3 BADANIA KLINICZNE (PL) przewodniczący sesji: prof. dr hab. Zdzisława Wrzosek, prof. dr hab. Józef Opara Znaczenie neurorehabilitacji w programie kompleksowej eksperymentalnej terapii całkowitych urazów rdzenia kręgowego u ludzi z zastosowaniem przeszczepów komórek gleju węchowego dr Wojciech Fortuna, mgr Stefan Okurowski (30 min wykładu + 0 min dyskusji) Rola aktywności fizycznej w zapobieganiu zachorowaniu i rozwojowi niepełnosprawności w chorobie Parkinsona prof. dr hab. Józef Opara (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Laseroterapia w leczeniu odleżyn od zastosowań klinicznych do badań podstawowych (założenia międzynarodowego projektu naukowego European Pressure Ulcer Advisory Panel) dr hab. Jakub Taradaj, prof. nadzw. (0 min wykładu + 0 min dyskusji) BANKIET KONFERENCYJNY (HASTON CITY HOTEL, Wrocław, ul. Irysowa 3) PIĄTEK WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE KONFERENCJI Posiedzenie Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej Polskiej Akademii Nauk oraz Forum Dziekanów godz miejsce posiedzenia: sala /7 w budynku P4 WARSZTATY Warsztaty kosmetologiczne do dyspozycji uczestników konferencji Żywioły Natury poradnictwo wizażu i makijażu Bezpiecznie, zdrowo i estetycznie pudry mineralne firmy Ikor Zabiegi pielęgnacyjne z wykorzystaniem kolagenu najnowszej generacji symbioza nauki z naturą według Perfect Coll godz prowadzenie: Koło Naukowe PWSZ im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu miejsce warsztatów: sale dydaktyczne w budynku P4: /, /, /3 Praktyczne aspekty wykorzystania krioterapii w schorzeniach układu ruchu godz prowadzenie: mgr Daniela Zielińska. miejsce warsztatów: pracownia krioterapii CREATOR w budynku P4 warsztaty połączone z wejściem uczestników do kriokomory Możliwości urządzeń stosowanych w rehabilitacji w dziedzinie neurologii godz prowadzenie: przedstawiciel PHU Technomex miejsce warsztatów: sala dydaktyczna /3 w budynku P4 4

5 IX Dni Fizjoterapii SOBOTA Godzina SESJE PLENARNE (sala /8) WARSZTATY PRZERWA KAWOWA (hol) SESJA PLENARNA NR 4 PSYCHOMOTORYKA I ŚWIADOMOŚĆ CIAŁA W UJĘCIU HOLISTYCZNYM (FR/PL) przewodniczący sesji: prof. dr hab. Leszek Koczanowicz dr hab. Joanna Szczepańska-Gieracha, prof. nadzw Interwencja w psychomotoryce: prewencja, edukacja, reedukacja, readaptacja i psychoterapia Anne Vachez-Gatecel (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Podstawy psychomotoryczne świadomości ciała u dzieci i wczesne trudności zakorzeniania dr Suzanne Robert-Ouvray (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Współczesne koncepcje ciała w humanistyce i naukach społecznych prof. dr hab. Leszek Koczanowicz (0 min wykładu + 0 min dyskusji) Terapia psychomotoryczna dla osób z otępieniem w Centrum Spotkań projekt MEETINGDEM mgr Dorota Szcześniak (0 min wykładu + 0 min dyskusji) PRZERWA KAWOWA SESJA PLAKATOWA (PL) Podczas niniejszej sesji plakatowej autorzy plakatów są dostępni dla zainteresowanych i Komisji ds. oceny plakatów od godz..30 do Trzy Komisje ds. oceny plakatów, pracujące jednocześnie (podział plakatów na trzy grupy), będą dokonywać oceny ustnych prezentacji treści plakatów przy każdym stanowisku plakatowym Składy Komisji ds. oceny plakatów: prof. dr hab. Artur Jaskólski dr hab. Michał Kuczyński, prof. nadzw. dr hab. Anna Mika, prof. nadzw. dr hab. Anna Skrzek, prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Mraz, prof. nadzw. dr hab. Felicja Fink-Lwow, prof. nadzw. prof. dr hab. Marek Woźniewski dr hab. Krystyna Rożek-Piechura, prof. nadzw. dr hab. Jakub Taradaj, prof. nadzw PREZENTACJA WYRÓŻNIONYCH PLAKATÓW W FORMIE ELEKTRONICZNEJ (PL) przewodniczący sesji: członkowie Komisji ds. oceny plakatów PRACE STUDENCKIE ( prace) i PRACE pozostałych uczestników (4 prace) (6 x [5 min prezentacji + 5 min dyskusji]) 5.00 ZAMKNIĘCIE KONFERENCJI 5

6 IX Dni Fizjoterapii SOBOTA WARSZTATY Warsztaty sponsorowane CREATOR metoda DBC Zasady usprawniania pacjentów z zespołami bólowymi kręgosłupa metodą DBC godz prowadzenie: mgr Tomasz Kabała miejsce warsztatów: Ośrodek Profilaktyki i Rehabilitacji CREATOR ul. Lotnicza 37, Wrocław (transport zapewniają organizatorzy konferencji) Idea tworzenia Centrów Spotkań dla osób z otępieniem oraz ich opiekunów Praktyczne aspekty adaptacyjnego wdrożenia modelu amsterdamskiego w Polsce POMYSŁ PLAN REALIZACJA godz prowadzenie: mgr Dorota Szcześniak, prof. dr hab. Joanna Rymaszewska miejsce warsztatów: sala dydaktyczna /5 w budynku P4 Warsztaty psychomotoryczne Pedagogika Świadomości ciała godz prowadzenie: Agnès Servant-Laval miejsce warsztatów: sala dydaktyczna /4 w budynku P4 6

7 Sesja inauguracyjna Inaugural session IX Dni Fizjoterapii SESJA INAUGURACYJNA przewodniczący sesji dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk, prof. nadzw. dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw. Inaugural SESsion chairman of the session dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk, prof. nadzw. dr hab. Jarosław Marusiak, prof. nadzw. dr hab. Anna Skrzek, prof. nadzw. Prorektor ds. Nauczania AWF we Wrocławiu 0 lat Wydziału Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Od momentu utworzenia Wydziału Fizjoterapii w 995 roku mija 0 lat. Rocznica ta stanowi doskonałą okazję do podsumowania osiągnięć i efektów funkcjonowania Wydziału w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej. W ciągu tych lat staliśmy się nowoczesną placówką naukowo-badawczą, z szerokim zapleczem naukowym i ciekawą ofertą edukacyjną dla studentów. W 00 roku Wydział uzyskał prawo do nadawania stopnia doktora, a w 0 doktora habilitowanego w zakresie nauk o kulturze fizycznej. Historia Wydziału to przede wszystkim wybitne postacie świata nauki, czyli nasi nauczyciele i wychowawcy, o których nie zapominamy. Równie ważny jest aktywny udział naszych pracowników w upowszechnianiu wiedzy i praktyki medycznej w zakresie fizjoterapii oraz stymulowanie dalszego rozwoju nauk o kulturze fizycznej i innych pokrewnych dziedzin. Jednocześnie konieczna jest dyskusja nad strategią Wydziału i podjęcie kompleksowych działań w celu stworzenia perspektyw dalszego rozwoju jednostki. dr hab. Anna Skrzek, prof. nadzw. Prorektor ds. Nauczania AWF we Wrocławiu Twenty years of Faculty of Physiotherapy at University School of Physical Education in Wroclaw It has been 0 years since the Faculty of Physiotherapy was established. The anniversary makes a perfect opportunity to summarize the activity of the Faculty and notice Its achievements in the field of research, teaching and organization. In the last two decades we became a competitive center of science and didactics, developed modern scientific infrastructure and offered desirable directions of education for students. In 00 the Faculty received the rights to confer a doctorate degree and in 0 the habilitation degree in the field of physical education science. The history of the Faculty is created by illustrious scientists, teachers and educators who are always present in our memory. It is very important for present employees to be active in dissemination physiotherapeutic knowledge and practice to stimulate farther development of physical education science, and also to discus the strategy of development of the Faculty. dr Zbigniew Wroński Konsultant Krajowy w dziedzinie fizjoterapii Zagadnienia prawne dotyczące zawodu fizjoterapeuty w Polsce Obecnie nie ma szczegółowych regulacji zawodu fizjoterapeuty w Polsce. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 0 lipca 0 r. (Dz. U. Nr 5, poz. 896) reguluje wymogi, jakie mają spełniać zatrudniani fizjoterapeuci. Regulacja ta nie mówi nic o kompetencjach. Komplikacja tych uregulowań prowadzi do nieporozumień między podmiotami leczniczymi a NFZ. Projekt ustawy o zawodzie fizjoterapeuty (PTF/PSL) zaopiniowałem negatywnie. Negatywne opinie wystawili też eksperci do spraw legislacji w Biurze Analiz Sejmowych. W projekcie jest dużo błędów, jest sprzeczna z konstytucją naszego kraju i prawem Unii Europejskiej. Ustawa została napisana dla specjalistów fizjoterapii, których Ministerstwo Zdrowia w swoich rejestrach widzi około 70 (szacuje się że w Polsce jest fizjoterapeutów). Izba ( władze zawodowe ) według projektu miałaby mieć szczególne prawa: art. 4 ust. pkt. 4 projektu wymaga braku zapisu skazania prawomocnym wyrokiem za czyny określone w art. 07 i ustawy dr Zbigniew Wroński Konsultant Krajowy w dziedzinie fizjoterapii Law issues regarding profession of physiotherapist in Poland There is currently no precise regulation of the physiotherapist profession in Poland. Regulation of the Minister of Health of 0 July 0. (Dz. U. No 5, item. 896) regulates the qualification requirements to be met by physiotherapists. The regulation says nothing about competence. Because of rules complication there are lot of confusion between physiotherapists and the National Health Fund. The draft law on the profession of physiotherapist (PTF/PSL) got my negative opinion. The legislation experts (Office of Parliamentary Analysis) also issued a negative opinion to this project. There are a lot of errors in the project, it is contrary to the Constitution of our country and the law of the European Union. The draft law was written for Physiotherapy Specialists whom the Ministry of Health in its registers see about 70 (it is estimated that there are 60,000 physiotherapists in Poland). Chamber members ( professional authority ) by the project were to have special rights: Art. 4 paragraph. pt. 4) The project 7

8 IX Dni Fizjoterapii Sesja inauguracyjna Inaugural session z dnia 6 czerwca 997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). Skazanie równa się utracie prawa wykonywania zawodu. Członkowie samorządu w takiej sytuacji tracą TYLKO bierne prawo wyborcze (zob. art. 58 ust projektu). Według prawników z Biura Analiz Sejmowych uchwalenie ustawy w obecnym kształcie ograniczy możliwość wykonywania zawodu fizjoterapeuty absolwentom studiów. requires the absence of a final judgment of conviction for acts defined in Art. 07 and of the Act of 6 June 997. Penal Code (Dz.U. No. 88, item. 553, as amended. D.). Sentencing is equal to the loss of license to practice. BUT members of the Chamber in this situation lose their right to vote ONLY (see. Art. 58, paragraph of the draft). According to lawyers from the Office of Parliamentary Analysis passing a bill would reduce the possibility of exercising the profession of physiotherapist graduates of school leavers. prof. dr hab. Marek Woźniewski Przewodniczący Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN Fizjoterapia oparta na dowodach naukowych prof. dr hab. Marek Woźniewski Przewodniczący Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN Evidence Based Physiotherapy Evidence Based Medicine w ankiecie British Medical Journal zostało uznane za jedną z dziesięciu najważniejszych innowacji w medycynie w ciągu ostatnich 60 lat, obok takich postępów, jak wprowadzenie znieczulenia ogólnego, antybiotyków czy zasad higieny. O roli i znaczeniu medycyny opartej na dowodach świadczy także uznanie jej w dorocznym przeglądzie The Year in Ideas czasopisma New York Times Magazine za jedną z najbardziej wpływowych idei 00 roku. Pojęcie i założenia Evidence Based Medicine opracowali epidemiolodzy kliniczni z Uniwersytetu McMastera w Hamilton w Kanadzie. Od czasu kiedy pojawiło się ono po raz pierwszy w 990 roku, jest przejmowane przez wiele specjalności medycznych i adaptowane do ich potrzeb, np. Evidence Based Nursing, Evidence Based Pharmacy, Evidence Based Physiotherapy. Evidence Based Medicine uznaje, że decyzje kliniczne powinno się podejmować na podstawie systematycznych podsumowań danych naukowych o najwyższej jakości oraz bilansu korzyści, ryzyka, uciążliwości i kosztów, z uwzględnieniem wartości i preferencji pacjenta. Podstawowe znaczenie w tworzeniu Evidence Based Medicine mają badania naukowe o najwyższej jakości: badania eksperymentalne z randomizacją oraz metaanaliza badań z randomizacją. Na podstawie ich liczby, jakości oraz zgodności wyników ustala się wiarygodność poszczególnych metod oraz siłę zaleceń do ich stosowania. Ilościowa analiza badań eksperymentalnych z randomizacją oraz metaanalizy badań z randomizacją w wybranych specjalnościach fizjoterapii zamieszczona w bibliograficznej bazie PubMed wykazała, że w wielu z nich stanowią one tylko bardzo niewielki odsetek ogólnej liczby prac, co wskazuje na brak wiarygodnych podstaw naukowych. Dane ilościowe przedstawione na podstawie bazy PubMed potwierdza także analiza jakościowa badań klinicznych w wybranych specjalnościach fizjoterapii przeprowadzona na podstawie bazy Physiotherapy Evidence Datebase (PEDro), z której wynika przeciętna wartość tych badań na poziomie około 5 w 0-stopniowej skali. Badania o najwyższej jakości (w przedziale 8 0 punktów) stanowią tylko od 7 do 9% wszystkich badań klinicznych w tych specjalnościach. In the British Medical Journal questionnaire the Evidence Based Medicine is considered as one of ten most important innovations in medicine over the last 60 years, alongside such developments as the introduction of general anesthesia, antibiotics and hygiene regulations. The role and importance of Evidence Based Medicine was also recognized in the annual review: The Year in Ideas of New York Times Magazine as one of the most influential ideas of the year 00. The principles and definition of Evidence Based Medicine were created by the clinical epidemiologists from the McMaster University in Hamilton, Canada. From the time when it appeared for the first time in 990 it is used by many medical specialties and adapted to their needs e.g. Evidence Based Nursing, Evidence Based Pharmacy, Evidence Based Physiotherapy. In Evidence Based Medicine clinical decisions should be based on systematic summaries of the highest quality scientific data and balance of benefits, risks, burden and costs. They should also take into account the patient s values and preferences. Scientific research of the highest quality are essential in creating Evidence Based Medicine: randomized experimental studies and meta-analysis of randomized controlled trials. Their number, quality and consistency of results verifies the reliability of each method and the strength of recommendations for their use. Analysis of research in selected specializations of physiotherapy in bibliographic database of PubMed revealed that research of the highest quality are only a very small percentage of the total number of studies. This indicates a lack of reliable scientific basis. Presented quantitative data, which are based on the PubMed database are consistent with the qualitative analysis of clinical trials in selected specializations of physiotherapy carried out on the basis of the Physiotherapy Evidence Database (PEDro). t shows that the average value of these studies stands at about 5 in a 0-point scale. Studies with the highest quality (in the range 8 0 points) represent only 7 to 9% of all clinical research in the disciplines. 8

9 Sesja inauguracyjna Inaugural session IX Dni Fizjoterapii dr Simo Taimela, M.D. University of Helsinki, DBC International, Finland Aktywna rehabilitacja zaburzeń mięśniowo- -szkieletowych Od dowodów naukowych do praktyki klinicznej wykład sponsorowany przez firmę CREATOR dr Simo Taimela, M.D. University of Helsinki, DBC International, Finland Active rehabilitation of musculoskeletal disorders From scientific evidence to clinical practice the lecture sponsored by the CREATOR company U podstaw pomysłu niniejszego wykładu leży chęć przedstawienia koncepcji aktywnej rehabilitacji i wprowadzenia użytecznej struktury teoretycznej uświadamiającej słuchaczom-fizjoterapeutom, dlaczego aktywna rehabilitacja jest tak ważna w przywracaniu dobrego stanu zdrowia w zaburzeniach mięśniowo-szkieletowych. Zrozumienie tej koncepcji umożliwia krótka informacja oparta na wynikach najnowszych badań naukowych, wskazujących najskuteczniejsze sposoby rozwiązywania problemów mięśniowo-szkieletowych. Zaprezentowane zostaną także eksperymentalne wyniki badań dotyczących relacji kosztów do skuteczności, na przykładzie pacjentów z chronicznym bólem dolnego odcinka kręgo słupa. Przedstawione zostaną różne podejścia terapeutyczne, w celu podkreślenia możliwości wystąpienia różnicy między terapeutycznymi celami pacjenta i terapeuty, w zależności od strategii leczenia dostosowanej do mechanizmów zaburzeń mięśniowo-szkieletowych. Na podstawie rozważań inspirowanych wynikami badań w naukach podstawowych oraz analizy rodzajów praktycznego podejścia terapeutycznego powstało podsumowanie podkreślające wagę naukowego podejścia w rehabilitacji opartej na dowodach naukowych. The underlying idea of the lecture is to introduce the concept of active rehabilitation and provide theoretical framework to make the listeners-physiotherapists conscious why the active rehabilitation is so important in restoration of good health status in musculoskeletal disorders. To understand this concept, a brief introduction is given based on the findings of the current scientific studies that evidence what effectively work in musculoskeletal problems. Also, the experimental results of a recent randomised study on cost-effectiveness is shown, using chronic low back pain as an example. Various therapeutic approaches are presented to underline that the goals of the treatment may differ between the patient and the provider, depending on the therapeutic strategy adjusted to mechanisms of musculoskeletal disorder. Based on the considerations from the presented basic science findings and analysis of practical therapeutic approaches, concluding remarks is drawn, to underline the importance of scientific approach in evidence based rehabilitation. lek. med. Tomasz Zakrzewski Wrocławskie Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej Prezentacja nowej siedziby Wrocławskiego Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej wykład sponsorowany przez firmę HASCO GROUP lek. med. Tomasz Zakrzewski Wrocławskie Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej Presentation of new habitat of Wroclaw Center of Rehabilitation and Sports Medicine the lecture sponsored by the HASCO GROUP company HASCO GROUP prezentuje nową siedzibę Wrocławskiego Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej. Obiekt posiada dobrze skomunikowaną lokalizację przy ul. Żmigrodzkiej we Wrocławiu. Obecnie Centrum jest w trakcie budowy. Prezentacja ma zachęcić specjalistów z zakresu medycyny i rehabilitacji do przyszłej współpracy z Centrum w zakresie rehabilitacji medycznej pacjentów z różnymi jednostkami chorobowymi. HASCO GROUP presents new habitat of Wroclaw Center of Rehabilitation and Sports Medicine. This object has good localisation from communication point of view, since it is situated at the Żmigrodzka street in Wroclaw. Currently the Center is under construction. This presentation is aimed to encourage the professionals in the field of medicine and rehabilitation to cooperate with the Center in the frame of medical rehabilitation of patient with various diseases. 9

10 IX Dni Fizjoterapii Sesja plenarna Plenary session SESJA PLENARNA nr badania podstawowe plenary session no basic research przewodniczący sesji prof. dr hab. Anna Jaskólska prof. dr hab. Jan Celichowski chairman of the session prof. dr hab. Anna Jaskólska prof. dr hab. Jan Celichowski Maria Stokes University of Southampton, England Narzędzia i mechanizmy badania dysfunkcji ruchu w rehabilitacji Maria Stokes University of Southampton, England Assessment tools and mechanisms of movement dysfunction to inform rehabilitation Potwierdzone i niezawodne narzędzia badania narządu ruchu są niezbędne w badaniach naukowych i w praktyce klinicznej. Wniknięcie w mechanizmy dysfunkcji ruchu jest możliwe dzięki wykorzystaniu rehabilitacyjnego obrazowania ultrasonograficznego mięśni (RUSI), elektromiografii (EMG) oraz trójwymiarowej analizie ruchu. Badania dotyczące dolnego odcinka kręgosłupa oraz okolicy barku pokazują, jak rozumienie neurofizjologicznych i biomechanicznych mechanizmów dysfunkcji ruchu może wspomagać proces dobierania specyficznych ćwiczeń w treningu odtwarzającym kontrolę motoryczną. W czasie wykładu zademonstrowane zostaną przykłady nowatorskiego podejścia do badania klinicznego mięśni, zaburzeń ruchu i oceny skuteczności interwencji terapeutycznej za pomocą RUSI, narzędzi monitorowania ruchu oraz pomiarów tonusu mięśniowego i właściwości mechanicznych z wykorzystaniem technologii Myoton. Valid and reliable assessment tools are vital for research and clinical applications. Tools for investigating mechanisms of movement dysfunction include rehabilitative ultrasound imaging (RUSI) of muscle, electromyography (EMG) and 3-D motion analysis. Studies of the lower back and shoulder regions will demonstrate how understanding the neurophysiological and biomechanical mechanisms of dysfunction can inform development of targeted exercises for retraining motor control. Examples of novel clinical assessment of muscle and movement dysfunction, and evaluation of the effects of interventions include RUSI, movement screening tools and measurement of muscle tone and mechanical properties using Myoton technology. C. Orizio, M. Cogliati, A. Cropelli, F. Negro 3, M. Castronovo 3, D. Farina 3 Department of Clinical and Experimental Sciences University of Brescia, Brescia, Italy Research Center on Neuromuscular Function and Adapted Motor Activities Teresa Camplani, Brescia, Italy 3 Department of Neurorehabilitation Engineering University of Medicine Göttingen Bernstein Focus Neurotechnology Bernstein Center for Computational Neuroscience Göttingen, Germany Precyzyjne sterowanie motoryczne podczas stałego wysiłku o bardzo małej intensywności C. Orizio, M. Cogliati, A. Cropelli, F. Negro 3, M. Castronovo 3, D. Farina 3 Department of Clinical and Experimental Sciences University of Brescia, Brescia, Italy Research Center on Neuromuscular Function and Adapted Motor Activities Teresa Camplani, Brescia, Italy 3 Department of Neurorehabilitation Engineering University of Medicine Göttingen Bernstein Focus Neurotechnology Bernstein Center for Computational Neuroscience Göttingen, Germany The fine motor control during very low level steady effort W czasie statycznego skurczu uzyskany moment siły oscyluje wokół wartości średniej. Większe fluktuacje mają miejsce w czasie wysiłku nieprzekraczającego 0% maksymalnego skurczu dowolnego (MVC). Literatura naukowa nie dostarcza danych na temat dynamiki fluktuacji momentu siły w czasie (TF) oraz korelacji tego parametru z EMG. W celu uzupełnienia wiedzy w tym obszarze zbadano zachowanie pierwszego mięśnia międzykostnego u dwudziestu osób (0 30 lat) podczas stałego skurczu na poziomie,5% MVC. W oknie czasowym od pierwszej do dwudziestej sekundy During static contraction the exerted torque fluctuates around an average value. The larger fluctuations pertain to efforts within 0% of the maximal voluntary contraction (MVC). No data about torque fluctuation (TF) dynamics in time and its correlation with the EMG behaviour are available in the literature. To fulfil this lack of knowledge the first dorsal interosseus muscle was studied in twenty subjects (0 30 years old) during 0 s steady contractions at.5% MVC. From the st to the 0 th second time window the rectified high-pass filtered (0.5 Hz cut off) surface EMG envelope and torque 0

11 Sesja plenarna Plenary session IX Dni Fizjoterapii analizowano sygnał EMG skorygowany filtrem górnoprzepustowym (granica odcięcia 0,5 Hz) i fluktuacje momentu siły (TF). Następnie oszacowano średnią kwadratową, liczbę wartości szczytowych oraz amplitudę obu sygnałów. Poza liczbą wartości szczytowych, która wzrosła, pozostałe parametry zmniejszyły się o 0% i 80% odpowiednio dla EMG i TF. Wyniki te sugerują, że w czasie statycznego skurczu o małej intensywności układ sterowania z sekundy na sekundę dostarcza stałego przepływu poleceń, podczas gdy oscylacje związane z napięciem mięśnia zmniejszają się z biegiem czasu. Może być to związane z zmianami w aktywacji jednostek motorycznych od początku do końca skurczu. fluctuation (TF) were analyzed to estimate the root mean square, the number of the peaks in the signals and their amplitude. Out of the peak number, which increased, the calculated parameters decreased with time of about 0% and 80% for EMG and TF, respectively. The results suggest that during low level static contractions the motor control system provides, from second to second, a rather stable flow of motor commands while the tension oscillations reduce with time. This could be possibly related with changes in the in the motor units firing statistics from the very beginning to the end of contraction. Jan Celichowski Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu Czy jednostki ruchowe są zróżnicowane płciowo? Jan Celichowski Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu Are motor units different in male and female individuals? Cechy skurczu i potencjałów czynnościowych jednostek ruchowych były badane w doświadczeniach elektrofizjologicznych u samców i samic zwierząt doświadczalnych i porównywane. Badania prowadzono na szybkim (brzuchaty przyśrodkowy łydki) i wolnym (płaszczkowaty) mięśniu szczura. Masa obu tych mięśni była wyższa u samców, co odpowiadało większej liczbie włókien mięśniowych na przekroju poprzecznym mięśnia, ich większej średnicy, wyższym wartościom wskaźnika unerwienia i wyższej sile skurczu jednostek ruchowych. Różnice czasu skurczu nie były jednak takie same, jednostki ruchowe samców w mięśniu brzuchatym były wolniejsze, a w mięśniu płaszczkowatym szybsze. Proporcje trzech typów jednostek ruchowych w mięśniu brzuchatym przyśrodkowym łydki były zależne od płci, w mięśniach samców występowało więcej jednostek szybkich męczących się i mniej wolnych. Ponadto dla tego mięśnia przy zastosowaniu metod elektrofizjologicznych i neuroanatomicznych oszacowano liczbę jego jednostek ruchowych, a wyniki wskazały ponad 0% więcej jednostek ruchowych u samców, których motoneurony dodatkowo miały większe rozmiary. Podsumowując, unerwienie mięśni szkieletowych, proporcje jednostek ruchowych i ich cechy skurczu są wyraźnie zmienne w relacji do płci. The motor unit contractile properties and action potentials were studied in electrophysiological experiments on rats and compared for fast (medial gastrocnemius) and slow (soleus) muscles. The mass of both studied muscles was higher for males, what corresponded to higher number of muscle fibers on a muscle cross-section, higher their diameters, higher innervation ratios of motor units and higher forces of motor units. However, the sex differences in the contraction time were not uniform and for male gastrocnemius the motor units were slower, whereas for male soleus faster. The distribution of three motor unit types in the gastrocnemius muscle was different, with higher participation of fast fatigable and lower participation of slow motor units in males. Moreover, for the studied fast muscle a number of their motor units was estimated using electrophysiological and neuroanatomical techniques which revealed over 0% more motoneurons innervating the male muscle, which additionally had higher size of the cell body. Concluding, the innervation of muscles, the motor unit distribution and contractile properties are strongly sex related.

12 IX Dni Fizjoterapii Sesja plenarna Plenary session SESJA PLENARNA nr badania podstawowe plenary session no basic research przewodniczący sesji prof. dr hab. Małgorzata Chalimoniuk prof. dr hab. Piotr Dzięgiel chairman of the session prof. dr hab. Małgorzata Chalimoniuk prof. dr hab. Piotr Dzięgiel Piotr Dzięgiel Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Badania podstawowe czy możemy je wykorzystać w fizjoterapii? Piotr Dzięgiel Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu The basic studies could be used in physiotherapy? Badania podstawowe obecnie wykorzystują różne techniki eksperymentalne. Techniki te są także dostosowane do rodzaju dostępnego materiału badawczego (np. krew, tkanki lite, hodowle komórkowe). Biorąc pod uwagę ograniczenia etyczne w przypadku eksperymentów prowadzonych na ludziach, najlepszym, łatwo dostępnym materiałem badawczym jest krew. Natomiast praktycznie każda tkanka może być pozyskiwana w doświadczeniach z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych. Mając na uwadze powyżej przedstawione ograniczenia, można uznać, że panel dostępnych metod badawczych i tak jest szeroki. Obok wszystkich technik molekularnych (np. real-time PCR, ELISA, Western-Blot, cytometria przepływowa), jakie mogą być stosowane na materiale krwi, możliwe jest także prowadzenie zaawansowanych badań morfologicznych na materiale tkanek litych (np. mikroskopia świetlna, mikroskopia elektronowa, hybrydyzacja in situ, immunohis tochemia, immunofluorescencja). Również fizjoterapia, która głównie koncentruje się na terapii ludzi, jest dziedziną, w której można prowadzić badania naukowe z wykorzystaniem różnorodnego materiału tkankowego oraz z użyciem praktycznie wszystkich nowoczesnych technik badawczych. Nowadays, the basic studies utilize many experimental methods, which should be adjusted to different experimental material, such as blood, solid tissue and cell culture. From an ethical point of view, the best available human experimental material seems to be the blood. On the other hand, much more tissues could be obtained while conducting studies on experimental animals. Despite these limitations, mainly concerning people, many modern research technologies are available to experimental studies. In experiments conducting on blood many molecular biology techniques, including realtime PCR, ELISA, Western-Blot and Flow cytometry could be utilized while in solid tissue material all advanced morphological methods, such as light and transmission electron microscopy, hybridization in situ, immunohistochemistry and immunofluorescence. Similarly, in physiotherapy, which is based mainly in therapeutic activities, the experimental studies with use of many modern research technologies on different tissue material could be performed.

13 Sesja plenarna Plenary session IX Dni Fizjoterapii M. Chalimoniuk, D. Kania, J. Langfort 3 4 Zakład Komórkowej Transdukcji Sygnału Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polska Akademia Nauk w Warszawie Wydział Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach 3 Zakład Farmakologii Doświadczalnej Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polska Akademia Nauk w Warszawie 4 Zakład Żywienia i Suplementacji Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Wpływ treningu wytrzymałościowego na syntezę i metabolizm dopaminy w systemie nigrostriatalnym w doświadczalnym modelu parkinsonizmu M. Chalimoniuk, D. Kania, J. Langfort 3 4 Department of Cellular Signalling Mossakowski Medical Research Centre Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland Faculty of Physiotherapy The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education, Katowice 3 Department of Experimental Pharmacology Mossakowski Medical Research Centre Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland 4 Department of Nutrition The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education, Katowice, Poland The effect of endurance training on DA synthesis and metabolism in nigrostriatal system in experimental model of parkinsonism Degeneracja dopaminergicznego systemu nigrostriatalnego i związane z tym drastyczne obniżenie stężenia dopaminy (DA) są przyczyną deficytów neurologicznych charakterystycznych w parkinsonizmie. Farmakologiczne interwencje obejmują stosowanie agonistów receptora DA i/lub L-DOPA, prekursora DA. Nasza hipoteza zakłada, że wzrost poziomu DA w układzie nigrostratialnym można także osiągnąć przez zwiększoną aktywność lokomotoryczną z udziałem dużych grup mięśni szkieletowych. W związku z tym porównywano poziom hydroksylazy tyrozynowej (TH) i DAT oraz stężenie DA i jej metabolitów sedentarnych (CON), poddanych treningowi wytrzymałościowemu (EnTR), po podaniu MPTP (MPTP) i po iniekcji MPTP poddanych treningowi wytrzymałościowemu (EnTR-MPTP) szczurów Wistar, dekapitowanych 48 godzin po ostatniej sesji treningowej. Dodatkowo u tych samych szczurów badano w śródmózgowiu i prążkowiu poziom ekspresji białek wiążących wapń (parvalbuminy i kalmoduliny). Iniekcja MPTP powodowała znaczny spadek poziomu mrna i białka TH i DAT oraz stężenia DA, a także wzrost jej metabolizmu w systemie nigrostriatalnym. Natomiast EnTR powodował wzrost ekspresji TH, DAT i stężenia DA oraz obniżał metabolizm DA w systemie nigrostriatalnym u zdrowych szczurów i po podaniu MPTP. Iniekcja MPTP powodowała znaczące podwyższenie poziomu białek wiążących wapń, natomiast EnTR nie wpływa znacząco na poziom parvalbuminy u zdrowych szczurów, ale częściowo przeciwdziałał efektowi obserwowanemu po podaniu MPTP. Dane te sugerują, że zwiększona aktywność fizyczna z udziałem dużych grup mięśni szkieletowych może opóźnić powstanie lub częściowo kompensować zmiany degeneracji systemu nigrostriatalnego w parkinsonizmie. Finansowane z grantu NCN nr 0/0/B/ZN5/0397 Degeneration of the nigrostriatal dopamine(da) system and its related drop in DA are the causes of neurological deficits characteristic of parkinsonism. Pharmacological interventions of Parkinson s diseases include the use of DA receptor agonists and/or of the substrate for DA synthesis L-DOPA. We hypothesized that the desired increase in DA might be also achieved by stimulating DA synthesis by increased locomotor activity involving large skeletal muscle groups. Hence, we compared the contents of tyrosine hydroxylase (TH), DA and its metabolites between sedentary controls (CON), endurance trained (EnTR), MPTP-treated (MPTP) and endurance trained MPTP-treated (EnTR MPTP) male Wistar rats, 48 hrs after the last bout of exercise of EnTR. Additionally, midbrain and striatum calcium-binding proteins expression was studied in the same rats. MPTP significantly decreased TH and DA transporter expression and the content of DA, but not of DA metabolites. EnTR elevated expression of TH and contents of DA in nigrostriatal system, but decreased DA metabolites in control and MPTP rats. Moreover, elevation of calcium- -binding proteins expression was observed in MPTP group. Endurance training did not significantly affect parvalbumin expression in healthy rats, but partially counteracted the effect of MPTP. These data suggest that enhanced physical activity involving large skeletal muscle groups may delay the symptoms and partially compensate the parkinsonism-related nigrostriatal degeneration changes. Supported by the NCN grant #0/0/B/ZN5/0397 3

14 IX Dni Fizjoterapii Sesja plenarna Plenary session Rafał Gnat, Agata Dziewońska, Maciej Biały Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Aktywność mózgu podczas napięcia lokalnych mięśni powłok brzusznych z indukowaną eksperymentalnie stymulacją nocyceptywną Rafał Gnat, Agata Dziewońska, Maciej Biały Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Brain activity during activation of the local abdominal muscle system with experimentally induced nociceptive stimulation Wprowadzenie. Literatura wskazuje, iż tzw. lokalne mięśnie powłok brzusznych (LMPB) spełniają szczególną rolę w stabilizacji rejonu miedniczno-lędźwiowego. Pojawiają się spekulacje, że ośrodkowy układ nerwowy w procesie ich kontroli wykorzystuje specyficzne strategie działania, które wykazują podatność na wpływ bodźców bólowych. Brakuje bezpośrednich dowodów weryfikujących te hipotezy. Celem niniejszej pracy jest ocena zmian czynności mózgu w obrazie fmri podczas świadomego napięcia LMPB bez i z indukowaną eksperymentalnie stymulacją nocyceptywną. Materiał i metody. W eksperymencie wzięło udział 0 zdrowych osób. Czynność mózgu oceniano techniką fmri [skaner GEMS SignaHDx (,5 T)]. Wykorzystano paradygmat blokowy: (30s aktywność + 30s spoczynek) 6. Napięcie LMPB wykonywano najpierw bez stymulacji nocyceptywnej, następnie ze stymulacją (indukowaną w formie elektrostymulacji w dolnej części kregosłupa). Uzyskane wyniki poddano analizie z wykorzystaniem oprogramowania FSL. Wyniki. W trakcie aktywacji LMPB bez stymulacji nocyceptywnej rejestrowano większy stopień dezaktywacji w różnych rejonach mózgowia, należących do różnych sieci funkcjonalnych. Wprowadzenie stymulacji nocyceptywnej wiązało się z zanikiem dezaktywacji i wzrostem poziomu pobudzenia mózgu. Wnioski. Nawet krótkotrwała stymulacja nocyceptywna, niezwiązana z jakimkolwiek zagrożeniem tkanek organizmu, wiąże się ze zmianą czynności mózgu, która polega na zmniejszeniu stopnia jego dezaktywacji podczas wykonywania świadomego napięcia LMPB. Introduction. Literature indicates that so called local abdominal muscle system (LAMS) plays a particular role for lumbopelvic stability. Speculations appear, that central nervous system executes specific strategies to control these muscles and that they are vulnerable to pain influence. However, direct evidence is lacking to verify such hypotheses. The objective of the study is to evaluate modifications of brain activity visualized with use of the fmri during voluntary contraction of the LAMS without and with experimentally induced nociceptive stimulation. Material and methods. Twenty healthy subjects participated. Brain activity was measured using fmri technique [GEMS SignaHDx scanner (,5 T)]. A standard block paradigm was applied: (activity 30s + rest 30s) 6. Contraction of the LAMS was first performed with no nociceptive stimulation and later with painful stimulus (induced by means of electrostimulation in lower spine area). Results were analysed using FSL software. Results. During LAMS contraction without nociceptive stimulus higher levels of deactivation were recorded in different brain areas, parts of various functional neural networks. Introduction of the pain stimulus caused smaller deactivation and increased level of brain activity. Conclusions. Even short-time nociceptive stimulation showing no actual threat to the organism is linked to modification of brain function during voluntary contraction of the LAMS, i.e. diminished levels of deactivation and increased activity. 4

15 Sesja plenarna 3 Plenary session 3 SESJA PLENARNA nr 3 badania kliniczne W piśmiennictwie naukowym można znaleźć wiele badań, z których wynika, że ćwiczenia i aktywność fizyczna prowadzą do zmniejszenia śmiertelności, poprawy siły, poczucia równowagi i postawy ciała, mobilności i samodzielności w wyplennary session no 3 clinical research IX Dni Fizjoterapii przewodniczący sesji prof. dr hab. Zdzisława Wrzosek prof. dr hab. Józef Opara chairman of the session prof. dr hab. Zdzisława Wrzosek prof. dr hab. Józef Opara Wojciech Fortuna, Stefan Okurowski 3, Paweł Tabakow, Włodzimierz Jarmundowicz Katedra i Klinika Neurochirurgii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Samodzielne Laboratorium Bakteriofagowe Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu 3 Akson Zakład Rehabilitacji Leczniczej w Urazach i Chorobach Kręgosłupa, Wrocław Znaczenie neurorehabilitacji w programie kompleksowej eksperymentalnej terapii całkowitych urazów rdzenia kręgowego u ludzi z zastosowaniem przeszczepów komórek gleju węchowego Wojciech Fortuna, Stefan Okurowski 3, Paweł Tabakow, Włodzimierz Jarmundowicz Katedra i Klinika Neurochirurgii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Samodzielne Laboratorium Bakteriofagowe Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu 3 Akson Zakład Rehabilitacji Leczniczej w Urazach i Chorobach Kręgosłupa, Wrocław The importance of neurorehabilitation in advanced experimental therapy of complete spinal cord injury in humans based on olfactory ensheathing cells transplantation Aktualne metody leczenia pacjentów z całkowitym urazowym uszkodzeniem rdzenia kręgowego nie prowadzą do istotnej poprawy neurologicznej. Nasz wrocławski zespół wykonał u pacjentów z uszkodzeniami rdzenia kręgowego transplantacje autologicznych glejowych komórek węchowych z towarzyszącą intensywną neurorehabilitacją. Jej celem było reedukowanie utraconych funkcji, tj. aktywowanie procesów neuroregeneracji, kompensacji i wzbudzenia plastyczności w rdzeniu. Program uwzględniał powstałe po urazie zaburzenia funkcjonowania narządów i tkanek. Ocenie poprawy motorycznej, sensorycznej, w tym także reedukacji chodu towarzyszyły kontrolne badania neurofizjologiczne, radiologiczne i urologiczne. W rezultacie eksperymentalnej terapii komórkowej i wieloletniej rehabilitacji u jednego z pacjentów zaobserwowaliśmy objawy funkcjonalnej regeneracji włókien istotny białej przerwanego rdzenia kręgowego. Currently, treatment of complete traumatic spinal cord injuries (sci) do not cause substantial neurological improvement. Our multidisciplinary team performed experimental cellular treatment of sci patients using autologous olfactory ensheathing cells (OEC s). All patients were obligatory subjected to intense rehabilitation. The main goals of it was reeducation of lost functions, compensation and augmentation of plasticity of white fibers of injured spinal cord. Disturbances in organ homeostasis due to damage were also taken into account during rehabilitation. Evaluation of effectiveness of the OEC s transplantation and rehabilitation involved neurophysiological, radiological imaging and urological examinations in every cases. Transplantation of central origin OEC s and prolonged extensive rehabilitation program results in regain of substantial neurological function of injured spinal cord in one case of operated patients. J. Opara, A. Małecki, K. Mehlich, J. Szczygieł Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Repty Górnośląskie Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach Rola aktywności fizycznej w zapobieganiu zachorowaniu i rozwojowi niepełnosprawności w chorobie Parkinsona J. Opara, A. Małecki, K. Mehlich, J. Szczygieł Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Repty Górnośląskie Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach Role of physical activity in preventing morbidity and disability in Parkinson s disease In the scientific literature, one can find a lot of research, which shows that exercise and physical activity lead to a reduction in mortality, improve strength, sense of balance and posture, mobility and independence in performing ac- 5

16 IX Dni Fizjoterapii Sesja plenarna 3 Plenary session 3 konywaniu czynności życia codziennego u osób z różnymi schorzeniami układu nerwowego. Ćwiczenia i aktywność fizyczne pełnią także ważną rolę w zapobieganiu upadkom, które mogą być u chorych brzemienne w skutkach. Wielu chorych ma za sobą doświadczenie związane z upadkiem, co drugi upadek kończy się obrażeniami ciała, nierzadko złamaniem kończyny. Częstotliwość upadków wzrasta w miarę postępu choroby. Za czynniki predysponujące do upadków uważa się: wiek, zaburzenia funkcji poznawczych, zaburzenia widzenia, nietrzymanie moczu i stolca, nieprawidłową postawę ciała, choroby współistniejące (zwłaszcza schorzenia narządu ruchu, np. zwyrodnienie stawu biodrowego, skrót kończyny dolnej itp.), przebyte upadki, zażywanie leków nasennych i uspokajających. Powszechnie wiadomo, że aktywność fizyczna chorych na schorzenia układu nerwowego jest mniejsza niż w populacji ogólnej. Nieliczne badania naukowe potwierdziły niską aktywność fizyczną osób z chorobą Parkinsona. W referacie przeglądowym przedstawiona zostanie rola aktywności fizycznej w opóźnieniu narastania niepełnosprawności u osób z chorobą Parkinsona. W ostatnich latach ukazały się doniesienia wykazujące, że aktywność fizyczna w młodości zmniejsza ryzyko zachorowania na tą chorobę u mężczyzn. Aktywność fizyczna jest również ważnym elementem kompleksowej rehabilitacji. tivities of daily living in patients with various diseases of the nervous system. Exercise and physical activity play an important role in the prevention of falls, which can be harmful for patients. Many patients has had experience in the fall, which may ends with injuries, often breaking the limbs. The frequency of falls increases as the disease progresses. Among the factors that predispose to falls: age, cognitive impairment, visual impairment, incontinence, abnormal posture, comorbidities (especiallycoxarthrosis, lower extremity shortcut etc.), history of falls, use of hypnotics and sedatives should be taken into consideration. It is well known that physical activity in patients with diseases of the nervous system is lower than the general population. Few scientific studies have confirmed low physical activity of people with Parkinson s disease. This report will review the role of physical activity to delay the development of disability in patients with Parkinson s disease. In recent years, reports showing that physical activity in youth reduces the risk of developing the disease in men has been appeared. Physical activity is also an important component of a comprehensive rehabilitation. Jakub Taradaj, Dimitri Beeckam, Lisette Schoonhoven 3, Christina Lindholm 4, Joanna Rosińczuk 5, Tomasz Halski 6, Anna Polak 7 Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Department of Public Health Ghent University, Belgium 3 Medical Centre in Nijmegen Radboud University, Netherlands 4 Department of Nursing Sophiahemmet University in Stockholm, Sweden 5 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu 6 Instytut Fizjoterapii, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu 7 Katedra Podstaw Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Laseroterapia w leczeniu odleżyn od zastosowań klinicznych do badań podstawowych (założenia międzynarodowego projektu naukowego European Pressure Ulcer Advisory Panel) Jakub Taradaj, Dimitri Beeckam, Lisette Schoonhoven 3, Christina Lindholm 4, Joanna Rosińczuk 5, Tomasz Halski 6, Anna Polak 7 Wydział Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach Department of Public Health Ghent University, Belgium 3 Medical Centre in Nijmegen Radboud University, Netherlands 4 Department of Nursing Sophiahemmet University in Stockholm, Sweden 5 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Poland 6 Instytut Fizjoterapii, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Poland 7 Katedra Podstaw Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach, Poland Laser therapy in pressure ulcers: from clinical to basic science (principles of the European Pressure Ulcer Advisory Panel scientific project) Wprowadzenie. Laseroterapię wykorzystuje się już od ponad 40 lat we wspomaganiu gojenia odleżyn, aczkolwiek rezultaty przeprowadzonych dotychczasowych badań klinicznych są wciąż kontrowersyjne. W 04 roku opublikowano wytyczne towarzystw naukowych European Pressure Ulcer Advisory Panel (EPUAP), National Pressure Ulcer Advisory Panel (NPUAP) oraz Pan Pacific Pressure Injury Alliance pod tytułem Prevention and Treatment of Pressure Introduction. Laser therapy has been used to accelerate wound healing for over forty years, but its results are still controversial. The European Pressure Ulcer Advisory Panel (EPUAP), National Pressure Ulcer Advisory Panel (NPUAP) and Pan Pacific Pressure Injury Alliance published an international guideline, Prevention and Treatment of Pressure Ulcers: Clinical Practice Guideline, in 04. Laser therapy is not recommended for routine use at this time. The strength 6

17 Sesja plenarna 3 Plenary session 3 IX Dni Fizjoterapii Ulcers: Clinical Practice Guideline, w którym poziom dowodów na skuteczność laseroterapii w przypadkach odleżyn sklasyfikowano jako niski. Z kolei wyniki pracy klinicznej Effect of Laser Irradiation at Different Wavelengths 940, 808, and 658 nm on Pressure Ulcer Healing: Results from a Clinical Study Evid Based Complement Alternat Med. 03; 96040: 8, autorstwa Taradaja i wsp. wskazują, że efektywność laseroterapii silnie zależy od długości fali promieniowania oraz wciąż nieznane są dokładne mechanizmy gojenia ran pod wpływem naświetlań. Zamiast kolejnych prac klinicznych należy przeprowadzić dobrze zaplanowany eksperyment z nauk podstawowych na poziomie komórkowym i tkankowym. Materiał i metody. W latach zostanie przeprowadzony międzynarodowy projekt naukowy pod patronatem European Pressure Ulcer Advisory Panel (EPUAP), w którym planuje się stworzenie czterech grup porównawczych. Pacjenci z odleżynami zostaną poddani miesięcznemu leczeniu promieniami laserowymi (laser GaAlAs, 4 J/cm, raz dziennie, 5 razy na tydzień) o długości 940 nm (grupa A), 808 nm (grupa B), 658 nm (grupa C) oraz placebo (grupa D). Zostaną wykonanie badania biochemiczne surowicy i osocza krwi pacjentów oraz obserwacja reakcji zapalnych, badania bakteriologicznego materiału biologicznego z rany i analiza zmian jakościowych i ilościowych biofilmu bakteryjnego ran, analizy immunocytochemicznej i patomorfologicznej materiału biologicznego z rany. Wyniki. Wyniki procesów neoangionezy, markerów zapalnych, proliferacji fibroblastów oraz analizy bakteriogramów będą skorelowane z rezultatami dotychczasowych doświadczeń klinicznych oraz pozwolą na lepsze zrozumienie oddziaływania promieniowania laserowego na proces gojenia ran. Wnioski. Projekt badawczy European Pressure Ulcer Advisory Panel zostanie wykorzystany do opracowania kolejnej edycji algorytmu Prevention and Treatment of Pressure Ulcers: Clinical Practice Guideline w 09 roku. of evidence is only classified for C grade (supported by indirect evidence and/or expert opinion). The results of our clinical study (Taradaj et al. Effect of Laser Irradiation at Different Wavelengths 940, 808, and 658 nm on Pressure Ulcer Healing: Results from a Clinical Study Evid Based Complement Alternat Med. 03; 96040: 8) showed that the wavelength of the laser beam is extremely important during the wound-healing process (and perhaps this is one reason for the many controversies). Material and methods. The study will be performed from 05 to 08 year. Patients with pressure ulcers from groups A, B and C will receive laser therapy once daily, 5 times per week for month. The equipment will be a gallium-aluminum-arsenide (GaAlAs) diode laser at separate wavelengths of 940 nm (group A), 808 nm (group B) and 658 nm (group C). An average dose of 4 J/cm (direct dose measured on a surface of the wound). In group D, the placebo group, a laser will be applied in the same manner, but the device will be turned off. It will be measured analysis of angiogenesis, cell proliferation, cytometric analysis of microvasculature den sity, immunocytochemical analysis in vitro of cellular model for wound healing, biological material from the wound by biosy. Results. Results of inflammatory and angiogenic markers, fibroblast proliferation, and antibacterial effect will allow to find out biological activity inside the wound after laser irradiation in clinical studies at different wavelengths and will be helpful to analyze the healing mechanisms and phenomena in laser therapy. Conclusions. To prepare the edition of Prevention and Treatment of Pressure Ulcers: Clinical Practice Guideline in 09. 7

18 IX Dni Fizjoterapii SESJA PLENARNA nr 4 psychomotoryka i świadomość ciała w ujęciu holistycznym Sesja plenarna 4 Plenary session 4 plennary session no 4 psychomotorics and body awareness in holistic framework przewodniczący sesji prof. dr hab. Leszek Koczanowicz dr hab. Joanna Szczepańska-Gieracha, prof. nadzw. chairman of the session prof. dr hab. Leszek Koczanowicz dr hab. Joanna Szczepańska-Gieracha, prof. nadzw. Anne Vachez-Gatecel Uniwersytet Piotra i Marii Curie w Paryżu Interwencja w psychomotoryce: prewencja, edukacja, reedukacja, readaptacja i psychoterapia Anne Vachez-Gatecel Uniwersytet Piotra i Marii Curie w Paryżu Interwention in psychomotorics: prevention, education, reeducation, readaptation and psychotherapy Psychomotoryka jest zawodem paramedycznym. Celem psychomotoryki jest interwencja łącząca funkcje percepcyjno- -motoryczne, neuropoznawcze i relacyjne podmiotu. Uprawiana jest w obszarach edukacji, wellness i zdrowia. Psychomotoryka skierowana jest do podmiotu w każdym przedziale wiekowym, od noworodka do osoby starszej, dotkniętego lub niezaznaczonego niepełnosprawnością. Jej zakres oddziałuje na rozwój człowieka i relacje. Pobudza ona podmiot w jego potencjałach adaptacji do swojego środowiska fizycznego poprzez promowanie jego zdolności do działania i ekspresji, bez względu na jego niepełnosprawność. Kształcenie psychomotoryków dotyczy kilku kierunków: wyposażenie i główne funkcje ciała i mózgu, prosesy psychodynamiczne, filozofia, która pozwoli nam zastanowić się nad problematyką cielesności w jednolitej koncepcji człowieka, kształcenie kliniczne, kształcenie praktyczne dotyczące technik używanych w psychomotoryce w zależności od wieku, patologii i stopnia niepełnosprawności. Psychomotorics is a paramedical profession. The aim of psychomotorics is an intervention connecting perceptual- -motor functions, neurocognitive and relational entity. It is cultivated in the fields of education, wellness and health. Psychomotorics is addressed to the subject of all ages, from newborn to elderly person affected or deselected disability. Its scope impacts on human development and relationships. Psychomotorics activates the human potential of adaptation to its physical environment. Psychomotorics promotes the ability to act and expression, regardless of his disability. Education in psychomotorics concerns several directions: Construction and main functions of the body and the brain; Psychodynamic processes; The philosophy that allows us to consider the issues of physicality in the holistic concept of human; Clinical training; Practical training on techniques used in psychomotorics depending on the age, pathology and degree of disability. Suzanne Robert-Ouvray Uniwersytet Piotra i Marii Curie w Paryżu Podstawy psychomotoryczne świadomości ciała u dzieci i wczesne trudności zakorzeniania Suzanne Robert-Ouvray Uniwersytet Piotra i Marii Curie w Paryżu Psychomotor basics of body awareness in children and early difficulties rooting Fizyczna świadomość u małej istoty ludzkiej jest bardzo uzależniona od sposobów zaspokajania potrzeb dziecka przez rodzica. Gdy satysfakcja jest wystarczająca, dziecko przechodzi od napięcia w stan relaksu i pole świadomości jest szerokie i bogate. Naprzemienne napięcie i relaksacja sprzyjają integracji wrażeń i rozwoju świadomości. Ale gdy zbyt często dziecko płacze i nie może być spokojne, napięcie fizyczne staje się przewlekłe i proces kształtowania świadomości fizycznej jest wstrzymany. Pole świadomości nie jest bodźcowane i jedyna aktywność dotyczy ekstremalnych uczuć przerażenia i depresji. The roots of the physical consciousness at the small human being are very dependant on ways the parent is going too meet the needs of the child. When the satisfaction is sufficient, the child passes of the tension in the relaxation and the field of the consciousness is wide and rich. It is alternation between tensions and relaxations that favor the integration of the sensations and the implanting of the consciousness. But when the child cries too often and cannot be quiet, the physical tension becomes chronic and prevents this process. The field of the consciousness is not any more fed and only the extremes of terror and depression are active. 8

19 Sesja plenarna 4 Plenary session 4 IX Dni Fizjoterapii Leszek Koczanowicz Współczesne koncepcje ciała w humanistyce i naukach społecznych Leszek Koczanowicz Contemporary conceptions of human body in humanistic and social sciences Ciało i cielesność były często pomijane bądź marginalizowane w tradycyjnych ujęciach nauk humanistycznych i społecznych. Współcześnie natomiast obserwuje się znaczący wzrost zainteresowania tą tematyką. W swoim wystąpieniu chciałbym krótko przedstawić najbardziej znaczące koncepcje i teorie dotyczące społecznego funkcjonowania ciała. Omawiane więc będą koncepcje Pierra Bourdieu, Michela Foucaulta i Richarda Shustermana. Na zakończenie chciałbym krótko zarysować nowe perspektywy w badaniach filozoficznych i społecznych nad ciałem, czyli transhumanizm i posthumanizm. Body and corporality have been neglected or marginalized in the traditional approaches in the humanities and social sciences. However in the last decades we have observed significant increase of interest in this problematic. In my presentation I intend to outline the most noteworthy concepts and theories concerning the social functioning of the body. I will concentrate on Pierre Bourdieu s, Michel Foucault s and Richard Shusterman s ideas of corporality. In the end of my presentation I will mention the new trends in philosophical research on the body: trans-humanism and post-humanism. Dorota Szcześniak, Joanna Rymaszewska Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych Katedra Psychiatrii Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Terapia psychomotoryczna dla osób z otępieniem w Centrum Spotkań projekt MEETINGDEM Dorota Szcześniak, Joanna Rymaszewska Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych Katedra Psychiatrii Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Psychomotor therapy for people with dementia in the Meeting Center the project MEETINGDEM Projekt MEETINGDEM, realizowany od marca 04 roku w Zakładzie Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz ośrodkach naukowych w Holandii, Wielkiej Brytanii i we Włoszech, ma na celu utworzenie Centrów Spotkań dla osób z otępieniem oraz ich opiekunów na wzór modelu amsterdamskiego. Meeting Centre Support Programme (MCSP) to oparte na dowodach oraz skoncentrowane na jednostkę podejście do osób z otępieniem oraz ich opiekunów, które zostało pozytywnie ocenione w 5 centrach w Holandii. Dane empiryczne podkreślają korzystny wpływ Centrów Spotkań na zadowolenie użytkowników, redukcję objawów depresyjnych oraz zaburzeń zachowania, zwiększenie poczucia własnej wartości, opóźnienie w instytucjonalizacji, niższy poziom obciążenia opiekuna i wzmocnienia poczucia ich kompetencji. Aktywizacja ruchowa, zgodnie z zasadami terapii psychomotorycznej, odgrywa ważną rolę w programie wsparcia Centrów Spotkań. Stanowi ona stały element programu terapii grupowej. Terapia psychomotoryczna pomaga osobom z rozpoznaniem otępienia lepiej radzić sobie z własną niepełnosprawnością oraz brakiem pewności siebie i przeżywanymi emocjami, które wynikają z tej niepełnosprawności. Podczas aktywizacji ruchowej stymulowane są uśpione umiejętności wpływające na codzienne funkcjonowanie osoby chorej. Terapia psychomotoryczna stanowi alternatywną formę w procesie komunikacji z drugim człowiek oraz w budowaniu relacji, jednocześnie ułatwiając możliwość wyrażania siebie oraz stymulując funkcje poznawcze. MEETINGDEM project conducted from March 04 in Division of Consultation Psychiatry and Neuroscience, Department of Psychiatry in Wroclaw Medical University as well as in scientific institutes in Netherlands, United Kingdom and Italy aims to create a Meeting Center for people with dementia and their carers at the basis of Amsterdam model. Meeting Centre Support Programme (MCSP) is an evidencebased, person-centered approach to practically, emotionally and socially supporting community dwelling people with dementia and their carers and has been positively evaluated and implemented in 5 meeting centers in the Netherlands. The empirical data demonstrates benefits include high levels of user satisfaction, reduced behavioural and mood problems, increased level of self-esteem, delayed admission to residential care, lower levels of caregiving burden and higher sense of their competence. Movement activities, in accordance with the principles of psychomotor therapy, plays an important role in the meeting centers support program. It is a stable element of the group therapy program. Psychomotor therapy helps people with dementia to cope better with their own disabilities and lack of self-confidence as well as to experience emotions that results from their disability. Movement activities stimulate crucial skills needed in daily life functioning. Psychomotor therapy is an alternative form of communication with another person and important way in the process of building relationships. It facilitates the ability to express and to stimulate cognitive functions in people with dementia. 9

20 IX Dni Fizjoterapii Sesja plakatowa Sesja PLAKATOWA poster Session 0 Wpływ treningu wibracyjnego na zmianę cech skurczu jednostek motorycznych zastosowanie terapeutyczne Joanna Grzesiak Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu 0 The effect of vibration training to change the characteristics of contraction of motor units therapeutic application Joanna Grzesiak Akademia Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu Celem niniejszej pracy była ocena zmian cech skurczu jednostek ruchowych mięśnia brzuchatego przyśrodkowego u szczurów pod wpływem działania bodźców wibracyjnych. W ostatnich latach bowiem trening wibracyjny całego ciała stał się powszechnym narzędziem stymulacji mięśni i rehabilitacji ruchowej. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone na 0 dorosłych szczurach szczepu Wistar, w dwóch grupach poddanej treningowi wibracyjnemu całego ciała (WBV) i kontrolnej, nietrenowanej. Trening przeprowadzano 5 dni w tygodniu przez 5 tygodni. Kolejno szczury poddano eksperymentowi fizjologicznemu w znieczuleniu ogólnym, dokonując preparacji nerwu kulszowego, mięśnia brzuchatego przyśrodkowego i ścięgna Achillesa. Badania zostały przeprowadzone w kwietniu 04 r. w laboratorium Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Wyniki. W wyniku eksperymentu zauważono znaczne różnice w charakterystyce skurczu (TwF - 8, ± 57 mn,; 3,7 4,5* mn i TetF - 84,6 ± 57,4 mn;,4 838,3*mN) jednostek szybkich, nieodpornych na zmęczenie (FF) po zastosowaniu 5-tygodniowego treningu wibracyjnego u szczurów w stosunku do zwierząt niepoddanych ww. stymulacji. Zauważono, że trening wibracyjny powoduje zmiany podstawowych cech skurczu jednostek ruchowych mięśnia brzuchatego przyśrodkowego zwierząt poddanych wibracji całego ciała, m.in. w zakresie czasu skurczu pojedynczego, czasu połowiczej relaksacji, siły skurczu pojedynczego i tężcowego, wskaźnika zmęczenia. Największe różnice dotyczyły jednostek szybkich, nieodpornych na zmęczenie (FF). Zastosowanie 5-tygodniowego treningu wibracyjnego powoduje mniejsze zmiany parametrów skurczu jednostek szybkich, odpornych na zmęczenie (FR), i jednostek wolnych (S). Wnioski. Stymulacja bodźcami wibracyjnymi o niskiej częstotliwości i małej amplitudzie jest bezpiecznym i efektywnym sposobem zwiększania poziomu różnych zdolności motorycznych: siły, mocy mięśni szkieletowych, co wyznacza nowe narzędzia w treningu sportowym i rehabilitacji ruchowej. The aim of this paper was to evaluate contraction properties of motor units medial gastrocnemius muscles in rats under the influence of vibration training. In last time a whole vibration training is a device common use to sport training and motor rehabilitation. Material and methods. The research was conducted on 0 adult Wistar rats divided in two groups: the first was subjected to a whole body vibration training (WBV), the second was an untrained control group. The whole body vibration training was repeated 5 days a week for 5 weeks. After rats was conducted the physiological experiments under general anesthesia by preparing sciatic nerve, medial gastrocnemius muscle and Achilles tendon. The research was conducted in April 04 in Lab of Neurobiology of University of Sport in Poznan. Results. As a result of the experiment has noted significant differences in the characteristics of contraction properties of motor units medial gastrocnemius muscles (TWF - 8. ± 57 mn, ; * mn and TetF ± 57.4 mn; *mn) of FF motor units after application of 5-week vibration training in as compared to untrained animals. The research has shown that the whole body vibration training (WBV) causes changes of basic contraction properties of motor units medial gastrocnemius muscles of adult rats concerning the contraction time, the half-relaxation time, the twitch force, the tetanic contraction force and the fatigue index. The most essential differences concerned fast fatigable (FF) motor units. Motor units of two other types (S, FR) demonstrated much smaller changes in basic contractile properties. Application. The vibration at low frequency and amplitude is a safe and effective means of increasing the levels of various motor capabilities: force and strength of skeletal muscles what it establishes new devices in sport training and motor rehabilitation. 0

IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015

IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015 KOMUNIKAT 3 IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015 fot.zdzisław Lewandowski Postępy w rehabilitacji od badań naukowych do praktyki klinicznej Progress in Rehabilitation from research to clinical practice WYDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015

IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015 KOMUNIKAT 2 IX Dni Fizjoterapii 12-13/06/2015 fot.zdzisław Lewandowski Postępy w rehabilitacji od badań naukowych do praktyki klinicznej Progress in Rehabilitation from research to clinical practice WYDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii

VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii Wrocław 7-8 czerwca 2013 WYDZIAŁ FIZJOTERAPII AWF WE WROCŁAWIU KOMUNIKAT Nr 3 fot. Andrzej Nowak VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii 1 VIII MIĘDZYNARODOWE DNI FIZJOTERAPII 7-8 czerwca 2013 PATRONAT JM

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Katedra Fizjoterapii

Katedra Fizjoterapii Kierownik: dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk prof. nadzw. Sekretariat: Pracownia badawcza: mgr Danuta Jóźwiak mgr inż. Maciej Kosim Działalność naukowa Główne kierunki badań w Katedrze: Ocena stanu morfofunkcjonalnego

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii

VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii Wrocław 7-8 czerwca 2013 WYDZIAŁ FIZJOTERAPII AWF WE WROCŁAWIU KOMUNIKAT Nr 2 fot. Andrzej Nowak VIII Międzynarodowe Dni Fizjoterapii 1 PATRONAT JM Rektor Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu prof.

Bardziej szczegółowo

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713

Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Osoby 50+ na rynku pracy 2013-1-PL1-GRU06-38713 Piąte spotkanie grupy partnerskiej w Katowicach (Polska) 19-20 maj 2015 Program Uczenie się przez całe życie Grundtvig Tytył projektu: Osoby 50+ na rynku

Bardziej szczegółowo

KRIOTERAPIA WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE. KONFERENCJA NAUKOWO - SZKOLENIOWA WROCŁAW, 6 CZERWCA 2013r.

KRIOTERAPIA WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE. KONFERENCJA NAUKOWO - SZKOLENIOWA WROCŁAW, 6 CZERWCA 2013r. KRIOTERAPIA WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE KONFERENCJA NAUKOWO - SZKOLENIOWA WROCŁAW, 6 CZERWCA 2013r. Szanowni Paostwo! oraz Creator spółka z o.o. mają zaszczyt zaprosid na pierwszą konferencję Krioterapia

Bardziej szczegółowo

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o.

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. Miejsce odbywania stażu / Legal address Muchoborska 8, 54-424 Wroclaw Stanowisko, obszar działania/

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY mgr Magdalena Pinkowicka WPŁYW TRENINGU EEG-BIOFEEDBACK NA POPRAWĘ WYBRANYCH FUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z ADHD Rozprawa doktorska Promotor dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski,

Bardziej szczegółowo

Wielkopolski Dzień Fizjoterapii

Wielkopolski Dzień Fizjoterapii Wielkopolski Dzień Fizjoterapii Uniwersytet Medyczny w Poznaniu IV Konferencja Naukowo-Szkoleniowa 8 czerwca 2018 r. II Komunikat konferencyjny PATRONAT HONOROWY Rektor Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego

Bardziej szczegółowo

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Global Marketing. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Global Marketing. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Global Marketing on the study program: Management I. General information 1. Name

Bardziej szczegółowo

XI WIOSNA Z FIZJOTERAPIĄ

XI WIOSNA Z FIZJOTERAPIĄ KOMUNIKAT 2 POD AUSPICJAMI DEKADY KOŚCI I STAWÓW WHO PATRONATY PATRONAT HONOROWY JM REKTOR WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO PROF. DR HAB. MED. MIROSŁAW WIELGOŚ PATRONAT NAUKOWY POLSKIE TOWARZYSTWO

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa

Bardziej szczegółowo

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers

Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers 1 z 7 2015-05-14 18:32 Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to teachers Tworzenie ankiety Udostępnianie

Bardziej szczegółowo

STUDIA TURYSTYKI I REKREACJI W POLSCE

STUDIA TURYSTYKI I REKREACJI W POLSCE Zygmunt Jaworski STUDIA TURYSTYKI I REKREACJI W POLSCE Programy i podmioty propozycje standardów Tourism and recreation studies in Poland Syllabuses and subjects propositions of standards Warszawa 2008

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Negotiations on the study program: Management I. General information 1. Name

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy:

STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy: STRESZCZENIE Wstęp: Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet. Pomimo że tradycyjna mastektomia zastępowana jest coraz częściej przez leczenie oszczędzające, zaburzenia funkcjonalne

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem ) Publikacje naukowe: ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem 7.03.2013) Stosowanie larw Lucilia sericata jako metoda leczenia przewlekłych ran kończyn. Inne publikacje: 1.

Bardziej szczegółowo

III Konferencja Naukowo-Szkoleniowa 02. czerwca 2017r.

III Konferencja Naukowo-Szkoleniowa 02. czerwca 2017r. III Konferencja Naukowo-Szkoleniowa 02. czerwca 2017r. Patronat Honorowy JM Rektor Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Prof. dr hab. n. med. Andrzej Tykarski Pierwszy komunikat konferencyjny

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,

Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy, Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy, Mamy zaszczyt poinformować, że Zgromadzenie Delegatów Europejskiego Stowarzyszenia Medycyny Sportowej EFSMA podczas XI Kongresu EFSMA (3-5 października 2019 Portoroź)

Bardziej szczegółowo

Prepared by Beata Nowak

Prepared by Beata Nowak Prepared by Beata Nowak Celem pracy jest przedstawienie skutków ubocznych po wstawieniu implantów piersiowych, gdzie dochodzi do większych zmian niż jest to opisywane i przedstawiane przez lekarzy, np.

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy program kursu. Performance Stability 4 dni

Szczegółowy program kursu. Performance Stability 4 dni Szczegółowy program kursu Performance Stability 4 dni 1. Wstęp do Performance Stability a. Model biomechaniczny (siła) b. Model neurofizjologiczny (kontrola motoryczna) c. Reedukacja nisko progowa a rehabilitacja

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska

Bardziej szczegółowo

THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS

THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ZABIEGI FIZYKALNE U PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI ODCINKA L-S KRĘGOSŁUPA WRAZ Z OCENĄ ICH SKUTECZNOŚCI W DZIAŁANIU PRZECIWBÓLOWYM THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.

Bardziej szczegółowo

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science Proposal of thesis topic for mgr in (MSE) programme 1 Topic: Monte Carlo Method used for a prognosis of a selected technological process 2 Supervisor: Dr in Małgorzata Langer 3 Auxiliary supervisor: 4

Bardziej szczegółowo

What our clients think about us? A summary od survey results

What our clients think about us? A summary od survey results What our clients think about us? A summary od survey results customer satisfaction survey We conducted our audit in June 2015 This is the first survey about customer satisfaction Why? To get customer feedback

Bardziej szczegółowo

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ: PSYCHOLOGIA KIERUNEK:

WYDZIAŁ: PSYCHOLOGIA KIERUNEK: Lp. I Introductory module 3 Academic skills Information Technology introduction Intellectual Property Mysterious Code of Science Online surveys Personal growth and social competences in the globalizedintercultural

Bardziej szczegółowo

Organizator: Współorganizatorzy: Powiat Wrocławski, Gmina Siechnice oraz Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu PATRONAT HONOROWY

Organizator: Współorganizatorzy: Powiat Wrocławski, Gmina Siechnice oraz Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu PATRONAT HONOROWY Organizator: Współorganizatorzy: Powiat Wrocławski, Gmina Siechnice oraz Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu 7 punktów edukacyjnych PATRONAT HONOROWY Wojewoda Dolnośląski Aleksander Marek

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE 3 (47) 2007

ZESZYTY NAUKOWE 3 (47) 2007 ZESZYTY NAUKOWE 3 (47) 2007 Warszawa 2007 SPIS TREŚCI I. ŚRODOWISKO, TURYSTYKA I REKREACJA Stefan Korycki ORGANY I INSTYTUCJE OCHRONY PRAWNEJ ŚRODOWISKA W POLSCE... 9 Zbigniew Krawczyk PODRÓŻE KRAJOWE

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski

ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project can respond.

Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project can respond. Project CARETRAINING PROJECT EVALUATION QUESTIONNAIRE Projekt CARETRAINING KWESTIONARIUSZ EWALUACJI PROJEKTU Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI O tym, dlaczego warto budować pasywnie, komu budownictwo pasywne się opłaca, a kto się go boi, z architektem, Cezarym Sankowskim, rozmawia

Bardziej szczegółowo

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

This copy is for personal use only - distribution prohibited. Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia. Studia Podyplomowe Fizjoterapii i Medycyny Sportowej /nazwa studiów podyplomowych/

Opis efektów kształcenia. Studia Podyplomowe Fizjoterapii i Medycyny Sportowej /nazwa studiów podyplomowych/ Załącznik nr 2 do Uchwała NrAR001-2 - V/2015 Senatu Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach z dnia 26 maja 2015r.w sprawie zatwierdzenia efektów kształcenia studiów podyplomowych

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each

Bardziej szczegółowo

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE)

Dominika Janik-Hornik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach) Kornelia Kamińska (ESN Akademia Górniczo-Hutnicza) Dorota Rytwińska (FRSE) Czy mobilność pracowników uczelni jest gwarancją poprawnej realizacji mobilności studentów? Jak polskie uczelnie wykorzystują mobilność pracowników w programie Erasmus+ do poprawiania stopnia umiędzynarodowienia

Bardziej szczegółowo

Profil Czasopisma / The Scope of a Journal

Profil Czasopisma / The Scope of a Journal 1 / 5 Profil Czasopisma / The Scope of a Journal Kwartalnik naukowo techniczny Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego Polish Journal of Food Engineering, stanowi forum publikacyjne środowiska naukowego i

Bardziej szczegółowo

III Forum Jakości i Bezpieczeństwa w Ochronie Zdrowia Jakość i ryzyko w procesach klinicznych aspekty prawno medyczne w wymiarze międzynarodowym

III Forum Jakości i Bezpieczeństwa w Ochronie Zdrowia Jakość i ryzyko w procesach klinicznych aspekty prawno medyczne w wymiarze międzynarodowym III Forum Jakości i Bezpieczeństwa w Ochronie Zdrowia Jakość i ryzyko w procesach klinicznych aspekty prawno medyczne w wymiarze międzynarodowym Wrocław, 10 11 kwietnia 2014 r. Pod patronatem honorowym:

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Negotiation techniques. Management. Stationary. II degree

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Negotiation techniques. Management. Stationary. II degree Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY KONKURS NA NAJLEPSZE STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE ZRZESZONE 1. NAZWA KOŁA: KOŁO NAUKOWE CHORÓB AFEKTYWNYCH 2.

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY KONKURS NA NAJLEPSZE STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE ZRZESZONE 1. NAZWA KOŁA: KOŁO NAUKOWE CHORÓB AFEKTYWNYCH 2. FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY KONKURS NA NAJLEPSZE STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE ZRZESZONE W STUDENCKIM TOWARZYSTWIE NAUKOWYM UJ CM 1. NAZWA KOŁA: KOŁO NAUKOWE CHORÓB AFEKTYWNYCH 2. WYDZIAŁ: LEKARSKI 3. JEDNOSTKA:

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie różnych metod komputerowej analizy potencjałów ruchowych w zapisie EMG

Zastosowanie różnych metod komputerowej analizy potencjałów ruchowych w zapisie EMG Alicja Kędzia Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Akademii Medycznej we Wrocławiu Wojciech Derkowski Poradnia Neurologiczna i Pracownia EEG w Kluczborku Zastosowanie różnych metod komputerowej analizy

Bardziej szczegółowo

Specjalizacja: trening zdrowotny

Specjalizacja: trening zdrowotny Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w Cyklu Kształcenia 2014-2016 Katedra Fizjoterapii Jednostka Organizacyjna: Zakład Fizjoterapii Klinicznej i Praktyk Zawodowych Kierunek: Fizjoterapia

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych

Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.

Bardziej szczegółowo

I F izjoterapia! OGÓLNA

I F izjoterapia! OGÓLNA PA TR ONA T MER YTOR YCZNY Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN I F izjoterapia! OGÓLNA Wydawnictwo Lekarskie PZWL F izjoterapia ogólna prof. dr hab. med. JERZY E. KIWERSKI

Bardziej szczegółowo

EBM w farmakoterapii

EBM w farmakoterapii EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna

Bardziej szczegółowo

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically

MaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesnt start automatically Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click

Bardziej szczegółowo

WNZZ-4052-5/2015 Poznań, 2015-06-18

WNZZ-4052-5/2015 Poznań, 2015-06-18 WNZZ-4052-5/2015 Poznań, 2015-06-18 Dziekan Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ogłasza K O N K U R S na stanowisko adiunkta w Katedrze Higieny Żywienia Człowieka

Bardziej szczegółowo

THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE

THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE Teobald Kupkaa, Klaudia Radula-Janika, Krzysztof Ejsmonta, Zdzisław Daszkiewicza, Stephan P. A. Sauerb a Faculty of Chemistry,

Bardziej szczegółowo

Streszczenie rozprawy doktorskiej

Streszczenie rozprawy doktorskiej Doskonalenie pomiaru zawartości wody w produktach spożywczych z wykorzystaniem metody wagosuszarkowej bazującej na promieniowaniu IR mgr Sławomir Janas Streszczenie rozprawy doktorskiej Promotor pracy:

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY

A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY A DIFFERENT APPROACH WHERE YOU NEED TO NAVIGATE IN THE CURRENT STREAMS AND MOVEMENTS WHICH ARE EMBEDDED IN THE CULTURE AND THE SOCIETY ODMIENNE PODEJŚCIE JAK NAWIGOWAĆ W OBECNYCH NURTACH I RUCHACH, KTÓRE

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

SYSTEMU DO REEDUKACJI CHODU TRZECIEJ GENERACJI NA PARAMETRY CZASOWO-PRZESTRZENNE CHODU

SYSTEMU DO REEDUKACJI CHODU TRZECIEJ GENERACJI NA PARAMETRY CZASOWO-PRZESTRZENNE CHODU Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 8/2014 21 Paulina GALAS, Katedra i Zabrze Krzysztof, Roman BEDNORZ, Justyna OPATOWICZ, Jakub MALISZEWSKI, PHU Technomex, Gliwice Emila CZEPUL, Centrum Fizjoterapii "FIZJOFIT"

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Call 2013 national eligibility criteria and funding rates

Call 2013 national eligibility criteria and funding rates Call 2013 national eligibility criteria and funding rates POLAND a) National eligibility criteria Funding Organisation National Contact Point National Center for Research and Development (Narodowe Centrum

Bardziej szczegółowo

Michał Dwornik. Badanie przezskórne EMG

Michał Dwornik. Badanie przezskórne EMG Michał Dwornik Badanie przezskórne EMG Elektromiografia J.V. Basmajian; C.J. De Luca Muscles Alive Their Function Revealed by Electromyogr Williams Wilkins, Baltimore 1985 Powstawanie potencjału elektrycznego

Bardziej szczegółowo

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Polandchallenges in Clinical Trials Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Poland- legislation 1996-2003 Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r o zawodach lekarza i lekarza dentysty, z

Bardziej szczegółowo

Konferencja Naukowo - Szkoleniowa.,, Współczesne metody fizjoterapii w leczeniu ortopedycznym wybranych dysfunkcji stawu ramiennego i obręczy barkowej

Konferencja Naukowo - Szkoleniowa.,, Współczesne metody fizjoterapii w leczeniu ortopedycznym wybranych dysfunkcji stawu ramiennego i obręczy barkowej Konferencja Naukowo - Szkoleniowa 14-15 czerwiec 2014 - Wrocław,, Współczesne metody fizjoterapii w leczeniu ortopedycznym wybranych dysfunkcji stawu ramiennego i obręczy barkowej Miejsce: Wyższa Szkoła

Bardziej szczegółowo

WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN FUNKCJONALNY KOBIET PO 65 ROKU ŻYCIA Z OSTEOPOROZĄ

WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN FUNKCJONALNY KOBIET PO 65 ROKU ŻYCIA Z OSTEOPOROZĄ WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN FUNKCJONALNY KOBIET PO 65 ROKU ŻYCIA Z OSTEOPOROZĄ Streszczenie: Wstęp: Proces starzenia się w naturalny sposób wpływa na ograniczenie sprawności, nawet w sytuacji zachowania

Bardziej szczegółowo

PhD Programme in Sociology

PhD Programme in Sociology PhD Programme in Sociology The entity responsible for the studies: Faculty of Social Sciences, University of Wroclaw Name of the programme: PhD Programme in Sociology Duration of studies: 4 Years The form

Bardziej szczegółowo

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,

Bardziej szczegółowo

Specjalizacja: trening zdrowotny

Specjalizacja: trening zdrowotny Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU Kształcenia 2014-2016 Katedra Fizjoterapii Jednostka Organizacyjna: Rodzaj studiów i profil : Nazwa przedmiotu: Tryb studiów Rok Zakład

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Principles of Marketing. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Principles of Marketing. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Principles of Marketing on the study program: Management I. General information

Bardziej szczegółowo

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń

Bardziej szczegółowo

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating

Bardziej szczegółowo

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień

Bardziej szczegółowo

PATRONAT HONOROWY SYMPOZJUM NAUKOWO-SZKOLENIOWE. Skolioza idiopatyczna diagnostyka i leczenie. Olsztyn, r. Komunikat II

PATRONAT HONOROWY SYMPOZJUM NAUKOWO-SZKOLENIOWE. Skolioza idiopatyczna diagnostyka i leczenie. Olsztyn, r. Komunikat II PATRONAT HONOROWY Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz Gustaw Marek Brzezin SYMPOZJUM NAUKOWO-SZKOLENIOWE Komunikat II Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego,

Bardziej szczegółowo

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Jan Witkowski : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Project for exhibition photo graphic compositions typography colors Berlin London Paris Barcelona Vienna Prague Krakow Zakopane Jan Witkowski ARTIST FROM

Bardziej szczegółowo

Plan of Study : call for 2012/2013 and subsequent PUBLIC HEALTH ADMINISTRATION YEAR I. 1. Subject to choose from (university-wide) 1 15 15

Plan of Study : call for 2012/2013 and subsequent PUBLIC HEALTH ADMINISTRATION YEAR I. 1. Subject to choose from (university-wide) 1 15 15 Plan of Study : call for 0/0 and subsequent Field of study: Specialty: Type of study: System: Academic year: PUBLIC HEALTH PUBLIC HEALTH ADMINISTRATION I degree full-time 0/0 and subsequent YEAR I NUMBER

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA mgr Marcin Chrząścik Model strategii promocji w zarządzaniu wizerunkiem regionu Warmii i Mazur Promotor dr hab. Jarosław S. Kardas, prof.

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers

Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers Podsumowanie Raportu o Romach i Travellers 10-12 milionów Romów w Europie 6 milionów mieszkających w U E Irlandia Polska Republika Czeska Turcja Populacja społeczności romskiej w liczbach Irlandia Polska

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej Nr 39/2018 z 20 grudnia 2018 r.

Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej Nr 39/2018 z 20 grudnia 2018 r. Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej Nr 39/2018 z 20 grudnia 2018 r. w sprawie: wprowadzenia wzorów oświadczeń dotyczących prac i projektów dyplomowych na studiach wyższych na Politechnice Gdańskiej

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Description Master Studies in International Logistics is the four-semesters studies, dedicate

Bardziej szczegółowo