WPŁYW REGULARNYCH ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA JAKOŚĆ ŻYCIA KOBIET W TRAKCIE CHEMIOTERAPII RAKA PIERSI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW REGULARNYCH ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA JAKOŚĆ ŻYCIA KOBIET W TRAKCIE CHEMIOTERAPII RAKA PIERSI"

Transkrypt

1 Nowiny Lekarskie 2013, 82, 3, KATARZYNA HOJAN, OWIDIA OZGA-MAJCHRZAK, MARTA LISZKA WPŁYW REGULARNYCH ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA JAKOŚĆ ŻYCIA KOBIET W TRAKCIE CHEMIOTERAPII RAKA PIERSI THE IMPACT OF REGULAR PHYSICAL EXERCISES DURING CHEMOTHERAPY ON QUALITY OF LIFE IN BREAST CANCER WOMEN Oddział Rehabilitacji Dziennej Wielkopolskiego Centrum Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie w Poznaniu Kierownik: dr n. med. Katarzyna Hojan Streszczenie Wstęp. Rehabilitacja poprzez aktywność fizyczną jest interwencją medyczną mogącą złagodzić objawy związane z leczeniem onkologicznym i pomaga chorym w powrocie do stanu zdrowia, który pacjenci mieli przed leczeniem nowotworu. Cel pracy. Analiza wpływu regularnych ćwiczeń fizycznych w trakcie chemioterapii (CHT) na ocenę jakości życia (QoL) u kobiet z rakiem piersi. Materiał i metody. Ocenie poddano grupę 57 kobiet w wieku lat leczonych cytostatykami z powodu raka piersi po zabiegu operacyjnym. Grupa pacjentek zakwalifikowanych do badania została podzielona na dwie: chore, które stosowały regularnie ćwiczenia fizyczne w trakcie CHT i grupę kontrolną chore, które nie stosowały regularnych ćwiczeń w trakcie CHT. Analizie statystycznej poddano wyniki ocen QoL uzyskanych na podstawie kwestionariuszy Europen Organisation Research and Treatment QLQ-C30 i QLQ-BR23. Ocenę QoL dokonano u badanych przed rozpoczęciem CHT i dwa tygodnie po jej zakończeniu. Wyniki. Na podstawie uzyskanych wyników obserwowano istotne statystycznie różnice dotyczące zarówno oceny ogólnej QoL oraz funkcjonowania fizycznego i objawów niepożądanych. Wyższe wartości ocen dotyczyły funkcjonowania emocjonalnego w grupie ćwiczącej. Spadek ocen dotyczył natomiast odczuwanego bólu i dolegliwości ze strony piersi operowanej w tej grupie pacjentów. Wnioski. Regularne stosowanie aktywności fizycznej w trakcie leczenia cytostatykami u kobiet z rakiem piersi wpływa pozytywnie na ocenę QoL oraz powoduje zmniejszenie odczuwania przez chore objawów ubocznych wynikających z terapii nowotworu. SŁOWA KLUCZOWE: nowotwór, rehabilitacja, aktywność fizyczna, jakość życia. Abstract Introduction. Physical medicine and rehabilitation using physical activity is a medical intervention, which might alleviate the symptoms associated with cancer treatment and help patients return to health, that patients had before cancer treatment. Aim. Analysis the impact of regular exercises during chemotherapy (CHT) to assess quality of life (QoL) in breast cancer women. Material and methods. A group of 57 women, aged years, subject to cytostatic treatment for breast cancer, after surgery. The patients were divided into two groups: patients who exercised regularly during the CHT and the control group patients who did not use regular exercise during the CHT. Statistical analysis of the results of the evaluations were obtained on the basis of QoL questionnaires from Europe Organisation Research and Treatment: QLQ-C30 and QLQ-BR23. QoL assessment was made in subjects of CHT before and two weeks after its completion. Results. Based on the results we observed statistically significant differences in both the overall assessment of QoL and physical functioning, and side effects. Higher values were related to ratings of emotional functioning in the exercise group, while the decline in ratings concerned the pain and discomfort on the part of the breast operated in these patients. Conclusions. Regular use of physical activity during cytotoxic therapy in women with breast cancer has a positive effect on the assessment of QoL and reduces the sensation by the sick patients of the side effects resulting from cancer treatment. KEY WORDS: neoplasm, rehabilitation, physical activity, quality of life. Wstęp Rehabilitacja pacjentów onkologicznych wymaga stosowania takich metod badania klinicznego, aby móc ocenić sprawność fizyczną i psychiczną z uwzględnieniem rodzaju nowotworu oraz formy jego leczenia. Chorzy ze względu na dolegliwości związane z samą chorobą oraz z terapią onkologiczną, wymagają szczególnej opieki, w tym rehabilitacji [1, 2]. Jej celem jest zapobieganie i ograniczenie powikłań leczenia nowotworu oraz zmniejszenie emocjonalnych i fizycznych skutków choroby [1 3]. Aktywność fizyczna jest częścią postępowania w procesie rehabilitacji psychicznej chorych. Polega na mobilizacji rezerw psychicznych w celu przystosowania się do normalnego życia i powrotu do pracy [3, 4]. Zdrowie jako stan pełnego, dobrego samopoczucia psychicznego oraz społecznego wydaje się najlepszym opisem jakości życia (QoL), obejmującej stan fizyczny i sprawność ruchową, stan psychiczny, sytuację społeczną oraz doznania somatyczne [5, 6]. W medycynie opisano jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia (Health Related Quality of Life HRQoL). Pojęcie to wprowadził Schipper ze współpracownikami [5, 6] i określili je jako wielowymiarową przestrzeń między człowiekiem, jego chorobą oraz środowiskiem, w którym on

2 216 Katarzyna Hojan i inni żyje [6]. Na dobrą QoL ma także wpływ aktywność ruchowa człowieka, rozumiana jako zdolność do wykonywania czynności życia codziennego i uprawiania dyscyplin sportowych w stopniu podstawowym, dostosowanych do możliwości i zainteresowań badanego [5]. QoL jest strukturą wieloczynnikową i może także służyć do oceny terapii (monitorowanie) w różnych grupach pacjentów [7, 8]. Ocena QoL ma szczególne znaczenie w przypadku pacjentów chorych onkologicznie [7 9]. Narodowy Instytut Raka w USA (National Cancer Institute NCI) i Europejska Organizacja do Badań i Leczenia Chorób Nowotworowych (The European Organization for Research and Treatment of Cancer - EORTC) powołały grupy badawcze do oceny QoL u chorych leczonych z powodu nowotworów, dla których badania prowadzone są w większości krajów Europy, w tym w Polsce [7, 9, 10]. Kwestionariusze EORTC są czułymi instrumentami w odpowiedzi na zmiany stanu klinicznego chorych zachodzące na przestrzeni czasu i na tyle uniwersalne, aby pozwolić na porównanie ich w ramach różnych ośrodków onkologicznych i serii badawczych [9, 10]. Cel Celem badania była analiza wpływu regularnych ćwiczeń fizycznych w trakcie chemioterapii u kobiet z rakiem piersi na ocenę jakości ich życia. Materiał Do badania zakwalifikowano 57 kobiet w trakcie leczenia raka piersi w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu na podstawie kryteriów włączenia. Zaliczono do nich: wiek od 18. do 70. roku życia, płeć żeńska, potwierdzony histopatologicznie rak piersi, planowane leczenie cytostatykami po leczeniu operacyjnym wg schematu AC (Adriamycin, Cyclofosfamid) lub CMF (Cyclofosfsmid, Methotrexat, Fluorouracyl), brak przerzutów odległych, stan ogólny dobry na podstawie skali sprawności ECOG (Eastern Co-operative Oncology Group) 0-1, brak w wywiadzie chorobowym występowania schorzeń układu kostno-stawowego oraz chorób endokrynnych, niewydolności krążenia (powyżej II NYHA) i innych chorób nowotworowych. Kryteria wyłączenia z badania dotyczyły chorych, którzy nie spełnili kryteriów włączenia, zrezygnowali z badania, u których stwierdzono pogorszenie stanu ogólnego (istotne spadki parametrów morfologicznych krwi czy dyskwalifikacja z ćwiczeń przez onkologa prowadzącego) lub wystąpiły przerzuty odległe, progresja choroby. Grupę badaną podzielono na dwie: grupę A stanowiła część chorych, które stosowały regularnie ćwiczenia fizyczne według zaleceń protokołu w trakcie chemioterapii (CHT) oraz grupę B (kontrolną) do której należały pacjentki, które nie stosowały żadnej regularnej aktywności fizycznej w trakcie CHT. Ocenę grup badanych przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Ocena grup badanych Table 1. Characteristics of the study groups A n = 32 B n = 25 Dane antropometryczne/ Anthropometrical measures średnia ± SD (min-max)/mean ± SD (min-max) Wiek [lata]/age [years] 54,3 ± 6,9 (32,8-68,2) 52,7 ± 8,3 (30,1-66,8) Wzrost [cm]/height [cm] 164,4 ± 5,6 ( ) 166,2 ± 6,7 ( ) Masa ciała [kg]/ Body mass [kg] 65,3 ± 11,2 (48,3-94,2) 63,5 ± 8,9 (52,1-82,7) BMI [kg/m 2 ] 24,7 ± 3,1 (17,1-30,1) 23,3 ± 4,9 (20,9-27,9) Zastosowane leczenie/treatment Strona piersi operowanej/side of operated breast prawa/right lewa/left Leczenie operacyjne/surgical treatment oszczędzające pierś/breast conserving therapy mastektomie totalne/total mastectomy Chemioterapia (schemat)/scheme of chemotherapy: AC CMF Stopnie zaawansowania wg TNM/TNM stage T 1,N 1,M 0 T 1,N 2,M 0 T 2,N 1,M 0 Liczba osób (procent badanych)/number of patients (% of patients) 17 (53,1%) 15 (46,9%) 19 (59,3%) 13 (40,7%) 17 (53,1%) 15 (46,9%) 14 (43,7%) 11 (34,4%) 7 (21,8%) 13 (52%) 12 (48%) 15 (60%) 10 (40%) 15 (60%) 10 (40%) 12 (48%) 10 (40%) 3 (12%) SD odchylenie standardowe/standard deviation; min minimum; max maximum

3 Wpływ regularnych ćwiczeń fizycznych na jakość życia kobiet w trakcie chemioterapii raka piersi 217 Metodyka badania Badanie miało charakter nierandomizowanego, prospektywnego badania klinicznego. Na jego przeprowadzenie uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. U chorych zakwalifikowanych do obserwacji zostały przeprowadzone dwa badania: I (wyjściowe) przed rozpoczęciem CHT, II (końcowe) po 2 tygodniach od zakończenia CHT. Ocenę QoL grup badanych dokonano przy użyciu kwestionariuszy skonstruowanych przez EORTC: QLQ- C30 wersja 3.0 i QLQ-BR23. Na użycie kwestionariuszy otrzymano zgodę EORTC. Kwestionariusz EORTC QLQ-C30 składa się z 30 pytań i jest specyficzny dla chorób nowotworowych i stworzony do samodzielnego wypełnienia przez chorego. EORTC QLQ-C30 składa się ze skali oceny ogólnego stanu zdrowia, pięciu skal funkcjonalnych (fizycznej, czynności, emocje, społecznej, funkcje poznawcze) i dziewięciu skal objawów (zmęczenie, ból, nudności i wymioty, duszności, zaburzenia snu, zaparcia, biegunki i poziom zadowolenia z sytuacji finansowej) [10]. EORTC QLQ-BR23 zawiera 23 pytania pogrupowane w cztery skale funkcjonalne (obraz własnego ciała, funkcjonowania i satysfakcji sfery seksualnej oraz przyszłej perspektywy) i cztery skale objawów (oceny ogólnoustrojowych działań niepożądanych leczenia, dolegliwości ze strony ramienia, piersi i wypadanie włosów) [11]. Wszystkie wyniki uzyskane z poszczególnych elementów kwestionariuszy są określane liczbowo w zakresie od 0 do 100. Wyższa ocena w skali funkcjonalnej oznacza lepszy poziom funkcjonowania, natomiast niższa w ocenie objawów oznacza mniejsze dolegliwości niepożądane. Program ćwiczeń fizycznych Pomiędzy kolejnymi cyklami podania CHT pacjentki z grupy A wykonywały w Oddziale Rehabilitacji Wielkopolskiego Centrum Onkologii wysiłek fizyczny o charakterze wytrzymałościowo-oporowym z częstością 5 razy w tygodniu. Trening rozpoczynał się 5-minutową rozgrzewką, następnie prowadzone były ćwiczenia czynne z oporem kończyn górnych i dolnych (taśma Thera-Band, Hadmar GmbH, Niemcy) trwające minut, a potem chore ćwiczyły na cykloergometrze rowerowym (stacjonarnym) ok minut. Ćwiczenia były zakończone relaksacją z elementami strechingu trwającą 10 minut. W czasie ćwiczeń wysiłek miał charakter umiarkowany tj. z maksymalną wartością tętna w trakcie wysiłku na poziomie 60 65% tętna maksymalnego (HRmax) obliczonego na podstawie wzoru HRmax = 220 wiek [12]. W trakcie wykonywania treningu dopuszczalne były przerwy od ćwiczeń trwające maksymalnie cztery dni po podaniu CHT. Analiza statystyczna Analizę statystyczną wykonano przy użyciu programu STATISTICA v.9.0. Dane ilościowe określono poprzez średnią i odchylenie standardowe. Różnice między wynikami określono przy użyciu testu kolejności par Wilcoxona. Jako istotne statystycznie przyjęto wyniki z poziomem istotności (p) równym lub mniejszym od 0,05. Wyniki W kwestionariuszu QLQ-C30 w całej badanej grupie kobiet stwierdzono spadek oceny ogólnej QoL, przy czym w grupie B był on istotny statystycznie. Obserwowano przy tym spadek ocen dotyczących fizycznego funkcjonowania i wypełniania ról (grupa B). W grupie A nie zaobserwowano istotnych spadków w skali oceny funkcjonalnej, a nawet ich wzrost dotyczący funkcjonowania emocjonalnego chorych (p < 0,05). W skali objawów niepożądanych zauważono wzrost ocen, z wyjątkiem odczuwania bólu (p < 0,05), zaparć oraz zaburzeń gastrycznych (w grupie A). W tabeli 2 przedstawiono zestawienie wartości średnich ocen QoL dla obu grup badanych na podstawie kwestionariusza QLQ-C30 (przed i po zakończeniu CHT). W module kwestionariusza dotyczącego oceny QoL chorych z rakiem piersi, QLQ-BR23, stwierdzono spadek ocen dotyczących fizycznego funkcjonowania i wzrost w skali objawów niepożądanych (z wyjątkiem zmniejszenia ocen dotyczących dolegliwości ze strony piersi operowanej i kończyny górnej w obu badanych grupach). W tabeli 3 przedstawiono zestawienie uzyskanych wyników oceny QoL na podstawie kwestionariusza QLQ-BR23 dla badanych grup.

4 218 Katarzyna Hojan i inni Tabela 2. Zestawienie wyników ocen (średnia i odchylenie standardowe) QoL na podstawie kwestionariuszy QLQ-C30 oraz poziomy istotności statystycznej (p) różnic pomiędzy wynikami Table 2. Mean and standard deviation values (SD) of results from QLQ-C30 questionnaires as well as the level of statistical significance (p) of differences between the study results Parametry jakości życia/ Quality of life parameters Oceniane parametry A B A B P A-B I II I II I-II p I-II p I II Średnia (SD)/mean (SD) Ogólna jakość życia/ Global health status Skala oceny funkcjonalnej/ Functional scale Fizyczne funkcjonowanie/ Physical functioning Pełnienie ról codziennych/ Role functioning Emocjonalne funkcjonowanie/ Emotional functioning Intelektualne funkcjonowanie/ Cognitive functioning Socjalne funkcjonowanie/ Social functioning Skala oceny objawów/ Symptom scale Zmęczenie/ Fatigue Nudności i wymioty/ Nausea and vomiting Ból/ Pain Zaburzenia gastryczne/ Dyspnea Bezsenność/ Insomnia Utrata apetytu/ Appetite loss Zaparcia/ Constipation Biegunka/ Diarrhea Trudności finansowe/ Financial difficulties 45,7 15,5) 83,3 (8,9) 90,9 (11,1) 86,9 (13,8) 77,6 (14,1) 91,1 (14,5) 77,2 (17,7) 18,2 (7,2) 16,8 (13,8) 0,8 (3,6) 32,9 (18,8) 1,6 (7,3) 21,9 (21,8) 4,1 (13,3) 6,5 (13,4) 1,6 (7,3) 12,2 (16,2) 43,2 (12,2) 85,1 (7,9) 88,6 (10,4) 85,7 (13,5) 86,9 (15,6) 90,7 (13,7) 76,8 (17,8) 19,8 (7,2) 20,2 (12,1) 7,2 (6,7) 25,2 (18,7) 8,7 (21,2) 22,7 (28,3) 9,7 (18,6) 6,1 (14,5) 4,4 (11,5) 8,1 (16,3) 44,8 (13,3) 81,3 (5,5) 90,2 (6,2) 88,3 (12,4) 71,3 (13,9) 87,4 (13,8) 76,5 (15,5) 19,1 (5,3) 19,8 (11,2) 0,4 (2,6) 30,3 (14,2) 0,8 (5,2) 21,1 (23,3) 4,8 (14,1) 8,7 (13,6) 1,2 (5,2) 13,2 (12,5) 36,5 (12,6) 76,2 (7,8) 81,4 (11,7) 73,6 (20,7) 72,6 (16,3) 86,6 (12,5) 73,4 (16,6) 27,2 (7,7) 36,8 (16,9) 16,4 (5,3) 35,2 (18,7) 14,8 (7,6) 35,2 (22,7) 21,1 (16,7) 11,8 (13,3) 7,4 (10,3) 9,9 (12,7) -2,5 1,8-2,3-1,3 9,3-0,4-0,4 1,6 3,4 6,4-7,7 7,1 0,8 5,6-0,4 2,8-4,1-8,3-5,1-8,8-14,6 1,7-0,8-3,1 8,1 17,0 16,0 4,9 14,0 14,1 16,3 3,1 5,6-4,3 Δ różnica wartość średnia/level mean of difference; p 0,05, p 0,01; nie istotne statystycznie/not significant

5 Wpływ regularnych ćwiczeń fizycznych na jakość życia kobiet w trakcie chemioterapii raka piersi 219 Tabela 3. Zestawienie wyników ocen (wartość średnia i odchylenie standardowe) QoL na podstawie kwestionariuszy QLQ- BR23 oraz poziomy istotności statystycznej (p) różnic pomiędzy wynikami Table 3. Mean and standard deviation values (SD) of results from QLQ-BR23 questionnaires as well as the level of statistical significance (p) of differences between the study results Parametry jakości życia/ Skala oceny funkcjonalnej/ Functional scales Obraz własnego ciała/ Body image Seksualne funkcjonowanie/ Sexual functioning Radość z seksu/ Sexual enjoyment Przyszłe perspektywy/ Future perspective Skala oceny objawów/ Symptom scales Skutki uboczne terapii/ Systemic therapy side effects Objawy ze strony piersi/ Breast symptoms Objawy ze strony kończyny/ Arm symptoms Utrata włosów / Hair loss A B A B I II I II I-II p I-II p I II Średnia (SD)/ mean (SD) 61,8 59,9 62,2 53,5-1,9-8,7 (10,6) (10,9) (8,1) (11,3) 54,8 46,5 57,1 36,7-8,3-21,6 (11,4) (11,6) (13,2) (15,9) 72,9 63,6 69,5 54,6-9,3-14,9 (17,7) (14,1) (15,7) (18,4) 72,4 59,6 72,1 46,6-12,8-25,5 (21,6) (25,3) (17,8) (21,6) 68,3 64,2 70,5 58,2-4,1-12,3 (13,5) (15,6) (14,2) (16,6) 19,8 20,2 19,3 31,1 0,4 11,8 (6,4) (7,7) (5,9) (8,2) 7,9 10,6 8,5 27,3 2,7 18,8 (7,9) (8,7) (7,4) (9,2) 45,9 21,3 46,7 41,2-24,6-5,5 (10,4) (11,7) (9,1) (8,9) 30,3 15,2 32,1 28,3-15,1-3,8 (9,6) (10,5) (8,4) (9,2) 2,3 32,7 0,3 34,5 30,4 34,2 (5,2) (17,3) (3,2) (12,9) P A-B Δ różnica wartość średnia/level mean of difference; p 0,05, p 0,01; nieistotne statystycznie/not significant Dyskusja Chemioterapia poprawia ogólną przeżywalność chorych na raka piersi, ale również może powodować niekorzystne zmiany w QoL [13], funkcjonowaniu fizycznym [14, 15], czy budowie ciała [16]. Przeprowadzone dotychczas badania [17, 18], w tym własne, wykazały, iż trening fizyczny stosowany w trakcie CHT może poprawić te wyniki. Zaprezentowane badanie dotyczyło oceny wpływu regularnych ćwiczeń fizycznych na ocenę QoL u kobiet z rakiem piersi w trakcie terapii cytostatykami (wg schematu AC lub CMF). W badaniu obserwowano spadek ocen dotyczących ogólnej oceny QoL po leczeniu, jednak w grupie ćwiczącej regularnie ta ocena była istotnie wyższa w stosunku do oceny grupy kontrolnej. Na podstawie modułu kwestionariusza QoL dla chorych z rakiem piersi (QLQ-BR23) obserwowano, iż grupa kobiet ćwicząca miała niższą ocenę (liczbę punktów) dolegliwości w kończynie górnej po stronie operowanej piersi oraz stopień nasilenia objawów ze strony piersi operowanej. Ta obserwacja może wynikać z zastosowanego usprawniania [17]. Prowadzenie rehabilitacji w trakcie leczenia onkologicznego istotnie poprawia QoL w różnych etapach leczenia raka piersi [19, 20]. W badaniu zaobserwowano również wzrost ocen dotyczących zmęczenia (co może mieć związek ze spadkiem parametrów morfologicznych krwi w trakcie CHT [21]), ale wzrost odczuwanego zmęczenia nie był istotny statystycznie w grupie kobiet ćwiczących (w przeciwieństwie do znaczącego wzrostu w grupie kontrolnej). Campbell i wsp. [22] w badaniu u kobiet z rakiem piersi w trakcie hormonoterapii nie wykazali istotnego zmniejszenia zmęczenia u pacjentek, u których stosowano terapię ruchową. Autorzy [22] zaobserwowali przy tym, że poziom sprawności fizycznej i QoL pacjentek korzystających z ćwiczeń ruchowych w porównaniu z grupą nie ćwiczącą był istotnie wyższy. Natomiast Rogers i wsp. [23] oceniając wpływ regularnej aktywności fizycznej przez 12 tygodni u chorych na raka piersi stwierdzili również istotną poprawę ogólnej oceny QoL, funkcjonowania fizycznego oraz wizerunku własnego ciała. Zastosowanie ćwiczeń fizycznych ma pozytywny wpływ na ocenę QoL chorych w trakcie terapii adjuwan-

6 220 Katarzyna Hojan i inni towej i powoduje mniejsze odczuwanie zmęczenia, spadek bezsenności, a nawet odczuwanego bólu u pacjentek [17]. W przedstawionym badaniu zaobserwowano także, iż zaburzenia w sferze seksualnego funkcjonowania zostały ocenione na poziomie porównywalnym jak przed CHT, ale stwierdzono istotny spadek ocen odczuwanej radości z seksu, co może mieć związek z efektem samej CHT, stresem związanym z chorobą nowotworową, jak również niekorzystną oceną wizerunku własnego ciała i związanym z tym brakiem poczucia atrakcyjności [23]. Chawłaczyńska i wsp. [24] oraz Adamczyk i in. [25] opisali zmiany psychiczne w przebiegu leczenia choroby nowotworowej, które przejawiają się między innymi zmniejszonym poczuciem własnej wartości, brakiem akceptacji swojego ciała, lękiem o utratę kobiecości, spadkiem poczucia atrakcyjności seksualnej i pogorszeniem relacji z partnerem. W badaniu własnym stwierdzono lepszą ocenę wizerunku własnego ciała w grupie ćwiczącej po zakończeniu terapii. Podobne obserwacje przeprowadzili Mehnert i wsp. [26] oraz Poorkiani i in. [27]. A zatem zastosowanie ćwiczeń fizycznych w trakcie CHT, biorąc pod uwagę graniczne normy morfologii krwi, wydaje się w pełni uzasadnione i wpisuje się w niezbędną część kompleksowego postępowania leczniczego w przebiegu raka piersi [19, 23, 26]. Wnioski Na podstawie przeprowadzonej analizy wyników stwierdzono, iż regularne stosowanie ćwiczeń fizycznych o umiarkowanym stopniu natężenia w trakcie chemioterapii poprawia ocenę jakości życia oraz zmniejsza odczuwane objawy uboczne terapii cytostatykami u kobiet z rakiem piersi. Konfliktu interesów nie zgłoszono Piśmiennictwo 1. Thorsen L., Gjerset G.M., Loge J.H. et al. Cancer patients' needs for rehabilitation services. Acta Oncol. 2011;50: DePompolo R.W. Development and administration of a cancer rehabilitation program. Phys Med Rehabil State Art Rev. 1994;8: Murawska-Ciałowicz E., Zatoń M. (red.) Znaczenie aktywności ruchowej dla zdrowia. Wyd. AWF, Wrocław; 2005: Mock V., Frangakis C., Davidson N.E. et al. Exercise manages fatigue during breast cancer treatment: A randomized controlled trial. Psycho-Oncology 2005;14: Schipper H. Quality of life: Principles of the clinical paradigm. J Psych Oncol. 1990;8: Goodwin P.J., Black J.T., Bordeleau L.J., Ganz P.A. Healthrelated quality-of-life measurement in randomized clinical trials in breast cancer-taking stock. J Natl Cancer Inst. 2003;95: Walden-Gałuszko K., Majakowicz M. (red.) Jakość życia w chorobie nowotworowej. Wyd. UG, Gdańsk, wyd. I; Cella D.F., Tulski D.S. Measuring quality of life today: Methodological aspect. Oncology 1990;5: Aaronson NK, Cull A, Kaasa S, Sprangers AG. The European Organization for Research and Treatment of Cancer modular approach to quality of life assessment in oncology. Int J Ment Health 1994;23: Sprangers M.A., Cull A., Groenvold M. et al. The European Organization for Research and Treatment of Cancer approach to developing questionnaire modules: an update and overview. EORTC Quality of Life Study Group. Qual Life Res. 1998;7: Sprangers M.A., Groenvold M., Arraras J.I. et al. The EORTC breast cancer specific quality of life questionnaire module: first results from three country field study. J Clin Oncol. 1996;4: Brombosz J., Dylewicz P. (red.) Rehabilitacja kardiologiczna. Stosowanie ćwiczeń fizycznych. Wyd. Elipsa Jaim, Kraków, wyd. III; Kayl A., Meyers C. Side-effects of chemotherapy and quality of life in ovarian and breast cancer patients. Curr Opin Obstet Gynecol. 2006;18: Ogce F., Ozkan S. Changes in functional status and physical and psychological symptoms in women receiving chemotherapy for breast cancer. Asian Pac J Cancer Prev. 2008; 9: Perez E.A., Suman V.J., Davidson N.E., et al. Effect of doxorubicin plus cyclophosphamide on left ventricular ejection fraction in patients with breast cancer in the North Central Cancer Treatment Group N9831 Intergroup Adjuvant Trial. J Clin Oncol. 2004;22: Freedman R.J., Aziz N., Albanes D., et al. Weight and body composition changes during and after adjuvant chemotherapy in women with breast cancer. J Clin Endocrinol Metab. 2004; 89: McNeely M., Campbell K., Rowe B. et al. Effects of exercise on breast cancer patients and survivors: a systematic review and meta-analysis. CMAJ 2006;175: Courneya K.S., Segal R.J., Mackey J.R. et al. Effects of aerobic and resistance exercise in breast cancer patients receiving adjuvant chemotherapy: a multicenter randomized controlled trial. J Clin Oncol. 2007;25: Spence R.R., Heesch K.C., Brown W.J. Exercise and cancer rehabilitation: a systematic review. Cancer Treat Rev. 2010;36: Chen X., Zheng Y., Zheng W. et al. The effect of regular exercise on quality of life among breast cancer survivors. Am J Epidemol. 2009;170: Blair S., Bardwell W.A., Podbelewicz-Schuller Y., Mortimer J.E. Correlation between hemoglobin and fatigue in women undergoing adjuvant chemotherapy without erythropoietinstimulating-agent support. Clin Breast Cancer. 2008;8: Campbell A., Mutrie N., White F. et al. A pilot study of a supervised group exercise programme as a rehabilitant treatment for women with breast cancer receiving adjuvant treatment. Europ J Oncol Nurs. 2005;9: Rogers L.Q., Hopkins-Price P., Vicari S. et al. Physical activity and health outcomes three months after completing a physical activity behavior change intervention: persistent and delayed effects. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009; 18: Chwałczyńska A., Woźniewski M., Rożek-Mróz K., Malicka I. Jakość życia kobiet po mastektomii. Wiad Lek. 2004; 57:

7 Wpływ regularnych ćwiczeń fizycznych na jakość życia kobiet w trakcie chemioterapii raka piersi Adamczyk M., Woźniak Z. Życie po mastektomii od separacji do normalizacji. Biospołeczne skutki mastektomii. Wyd. AWF, Poznań, 1997: Mehnert A., Veers S., Howaldt D. et al. Effect of phisical exercise rehabilitation group program on anxiety, depression, body image, and health-related quality of life among breast cancer patients. Onkologie 2011;34: Poorkiani M., Abbaszadeh A., Hazrati M. et al. The effect of rehabilitation on quality of life in female breast cancer survivors in Iran. Ind J Med. Pediat Oncol. 2010;31: Adres do korespondencji: dr n. med. Katarzyna Hojan Wielkopolskie Centrum Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie w Poznaniu Oddział Rehabilitacji Dziennej ul. Garbary Poznań khojan@op.pl

Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski. Zakład Propedeutyki Onkologii. Gdański Uniwersytet Medyczny

Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski. Zakład Propedeutyki Onkologii. Gdański Uniwersytet Medyczny LEK. MED. BEATA SZUTOWICZ-WYDRA Promotor: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Janusz Kruszewski Zakład Propedeutyki Onkologii Gdański Uniwersytet Medyczny Gdańsk 2015 1. STRESZCZENIE Rak piersi jest w Polsce

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1

Porównanie skuteczności leków adiuwantowych. w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Porównanie skuteczności leków adiuwantowych w neuropatycznym bólu nowotworowym1 Badanie1 New Delhi Cel Metoda Porównanie pregabaliny z amitryptyliną* i gabapentyną pod względem skuteczności klinicznej

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM

STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości życia u chorych po wycięciu miąższu płuca

Ocena jakości życia u chorych po wycięciu miąższu płuca Uniwersytet Medyczny w Gdańsku Agnieszka Kruk Ocena jakości życia u chorych po wycięciu miąższu płuca Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Witold Rzyman Kierownik

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

Jakość życia kobiet z obrzękiem limfatycznym kończyny górnej po leczeniu raka piersi

Jakość życia kobiet z obrzękiem limfatycznym kończyny górnej po leczeniu raka piersi Współczesna Onkologia (2007) vol. 11; 9 (444 448) Cel pracy: Celem badania było określenie jakości życia kobiet z obrzękiem limfatycznym po leczeniu raka piersi. Materiał i metody: Do 1250 kobiet operowanych

Bardziej szczegółowo

Typ histopatologiczny

Typ histopatologiczny Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU FACULTY OF HEALTH SCIENCES

WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU FACULTY OF HEALTH SCIENCES Warszawa, 2017-05-28 RECENZJA rozprawy na stopień doktora nauk o zdrowiu mgr Ewy Mazur pt Jakość życia kobiet poddanych chemioterapii z powodu raka piersi, jelita grubego i jajnika. Przedstawiona mi do

Bardziej szczegółowo

OCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY

OCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY OCENA SATYSFAKCJI ŻYCIOWEJ I SAMOPOCZUCIA PSYCHICZNEGO PACJENTÓW PRZED OPERACJĄ TĘTNIAKA AORTY EVALUATION OF LIFE SATISFACTION AND PSYCHOLOGICAL WELL-BEING OF PATIENTS BEFORE SURGERY AORTIC ANEURYSM Emilia

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45

Bardziej szczegółowo

Artykuły oryginalne Original articles

Artykuły oryginalne Original articles NOWOTWORY Journal of Oncology 2010 volume 60 Number 6 522 526 Artykuły oryginalne Original articles Ocena jakości życia u chorych na raka szyjki i trzonu macicy, napromienianych na obszar miednicy techniką

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO

WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO WYBRANE ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE OSÓB LECZONYCH PRZECIWNOWOTWOROWO Ewa Lange, Jolanta Krusiec, Bronisława Tymolewska-Niebuda, Aleksandra Skrzypkowska Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i

Bardziej szczegółowo

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku

Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH

PROGRAMOWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH PROGRAMOWANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W CHOROBACH NOWOTWOROWYCH Treści wykładów: 1. Czym jest nowotwór? - podstawy biologii nowotworów. Patologia ogólna nowotworów. 2. Podstawy epidemiologii nowotworów środowiskowe

Bardziej szczegółowo

Wydział Nauk o Zdrowiu KATOWICE

Wydział Nauk o Zdrowiu KATOWICE Wydział Nauk o Zdrowiu 6.12.2014 KATOWICE syndrome - zespół słabości, zespół wątłości, zespół kruchości, zespół wyczerpania rezerw. Zespół geriatryczny, charakteryzujący się zmniejszeniem rezerw i odporności

Bardziej szczegółowo

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz

Dr hab. n. med. Paweł Blecharz BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr

Bardziej szczegółowo

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia

Bardziej szczegółowo

Trafność i rzetelność kwestionariusza oceny jakości życia EORTC QLQ C30 oraz jego modułu dotyczącego pacjentek z nowotworami piersi (EORTC QLQ BR23)

Trafność i rzetelność kwestionariusza oceny jakości życia EORTC QLQ C30 oraz jego modułu dotyczącego pacjentek z nowotworami piersi (EORTC QLQ BR23) P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2010, 81, 262-267 Trafność i rzetelność kwestionariusza oceny jakości życia EORTC QLQ C30 oraz jego modułu dotyczącego pacjentek z nowotworami piersi (EORTC QLQ

Bardziej szczegółowo

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE

Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Zespół policystycznych jajników występuje u 5-10% kobiet w wieku rozrodczym.

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości życia kobiet z rakiem piersi w zależności od zastosowanej metody leczenia chirurgicznego

Ocena jakości życia kobiet z rakiem piersi w zależności od zastosowanej metody leczenia chirurgicznego Artykuł oryginalny Aneta Gałka 1, Natalia Alicja Świątoniowska 2, Jolanta Kolasińska 3, Piotr Hańczyc 4, Beata Jankowska-Polańska 3 1 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu, Polska 2 Studenckie

Bardziej szczegółowo

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?

Bardziej szczegółowo

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI

STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,

Bardziej szczegółowo

mgr Anna Sobianek Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med. Mirosław Dłużniewski

mgr Anna Sobianek Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med. Mirosław Dłużniewski mgr Anna Sobianek,,Ocena wpływu regularnej, kontrolowanej aktywności fizycznej na jakość życia i występowanie czynników ryzyka schorzeń sercowo-naczyniowych w populacji studentek Warszawskiego Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 339 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 339 SECTIO D 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 339 SECTIO D 5 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego WP i NoZ AM w Lublinie, p.o. kierownika Zakładu: Prof. dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.

Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Marek Ciecierski, Zygmunt Mackiewicz, Arkadiusz Jawień Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej AM w Bydgoszczy Kierownik

Bardziej szczegółowo

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera?

Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Po co rehabilitacja w chorobie Alzheimera? Dr n. med. Marek Walusiak specjalista fizjoterapii Ruch jest bardzo ważnym elementem leczenia. Niewielki, systematyczny wysiłek może dać bardzo dużo. 30-45 minut

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Jakoœæ ycia kobiet z chorob¹ nowotworow¹ piersi

Jakoœæ ycia kobiet z chorob¹ nowotworow¹ piersi Jakoœæ ycia kobiet z chorob¹ nowotworow¹ piersi Quality of life in women with breast cancer Edyta Barnaś 1, Andrzej Skręt 1, Joanna Skręt-Magierło 1, Marek Sobolewski 2 1Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa,

Bardziej szczegółowo

Nowe technologie w opiece zespołowej nad osobami niesamodzielnymi - potrzeby i wyzwania. dr Anna Janowicz, Fundacja Hospicyjna w Gdańsku

Nowe technologie w opiece zespołowej nad osobami niesamodzielnymi - potrzeby i wyzwania. dr Anna Janowicz, Fundacja Hospicyjna w Gdańsku Nowe technologie w opiece zespołowej nad osobami niesamodzielnymi - potrzeby i wyzwania dr Anna Janowicz, Fundacja Hospicyjna w Gdańsku Podstawy zintegrowanej opieki hospicyjnej BÓL PSYCHICZNY Total pain

Bardziej szczegółowo

Ocena objawów u chorych na zaawansowanego raka płuca w opiece paliatywnej stacjonarnej i domowej

Ocena objawów u chorych na zaawansowanego raka płuca w opiece paliatywnej stacjonarnej i domowej PRACE ORYGINALNE Medycyna Paliatywna 2010; 2: 92 99 Ocena objawów u chorych na zaawansowanego raka płuca w opiece paliatywnej stacjonarnej i domowej Symptom assessment in patients with advanced lung cancer

Bardziej szczegółowo

LĘK I DEPRESJA JAKO EMOCJONALNE UWARUNKOWANIA MOŻLIWOŚCI FUNKCJONALNYCH KOBIET PO RADYKALNYM LECZENIU RAKA PIERSI

LĘK I DEPRESJA JAKO EMOCJONALNE UWARUNKOWANIA MOŻLIWOŚCI FUNKCJONALNYCH KOBIET PO RADYKALNYM LECZENIU RAKA PIERSI Studia Medyczne 2008; 10: 31-35 PRACA ORYGINALNA LĘK I DEPRESJA JAKO EMOCJONALNE UWARUNKOWANIA MOŻLIWOŚCI FUNKCJONALNYCH KOBIET PO RADYKALNYM LECZENIU RAKA PIERSI ANXIETY AND DEPRESSION AS EMOTIONAL DETERMINANTS

Bardziej szczegółowo

Jakość życia kobiet po amputacji piersi

Jakość życia kobiet po amputacji piersi Jakość życia kobiet po amputacji piersi Quality of life in women after mastectomy Grażyna Stadnicka 1, Agnieszka Pawłowska-Muc 2, Bańkowska B. 3, Monika Sadowska 4 1 Pracownia Umiejętności Położniczych

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

Poziom zadowolenia użytkowników platformy telerehabilitacyjnej / Satisfaction level of patients who used the telerehabilitation platform

Poziom zadowolenia użytkowników platformy telerehabilitacyjnej / Satisfaction level of patients who used the telerehabilitation platform Karolina KRAWCZAK 1,2, Wojciech GLINKOWSKI 1,2, Dominika CABAJ 1,2, Anna CZYŻEWSKA 1,2, Katarzyna WALESIAK 1,2, Andrzej GÓRECKI 1 Poziom zadowolenia użytkowników platformy telerehabilitacyjnej / Satisfaction

Bardziej szczegółowo

Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica

Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak

Bardziej szczegółowo

I.J.G.C. 2013 -rak jajnika. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków

I.J.G.C. 2013 -rak jajnika. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków I.J.G.C. 2013 -rak jajnika Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków Kliniczne znaczenie STIC Utajone raki jajowodu są znajdowane częściej po RRSO niż

Bardziej szczegółowo

Porównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami

Porównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami Piotr Magiera, Miko/aj Majkowicz, Iwona Trzebiatowska, Krystyna de Walden-Ga/uszko Porównanie jakości życia u chorych z zespołami depresyjnymi i białaczkami Katedra i I Klinika Chorób Psychicznych AM w

Bardziej szczegółowo

Maciej Pawlak. Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych.

Maciej Pawlak. Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych. Maciej Pawlak Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych. Prospektywne randomizowane badanie porównujące zastosowanie dwóch różnych koncepcji siatki i staplera

Bardziej szczegółowo

Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów

Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów Uniwersytet Medyczny w Lublinie Rozprawa doktorska streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów u chorych w podeszłym

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu MARTA ARENDARCZYK, EWA

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy:

STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy: STRESZCZENIE Wstęp: Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet. Pomimo że tradycyjna mastektomia zastępowana jest coraz częściej przez leczenie oszczędzające, zaburzenia funkcjonalne

Bardziej szczegółowo

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Kurs dla studentów i absolwentów

Kurs dla studentów i absolwentów Kurs dla studentów i absolwentów Profilaktyka, rozpoznanie i leczenie raka piersi. Etapy postępowania fizjoterapeutycznego u pacjentek po mastektomii Cel główny kursu: Przygotowanie do praktycznej pracy

Bardziej szczegółowo

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007 W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów

Bardziej szczegółowo

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Radioterapia stereotaktyczna przerzutów do OUN Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do

Bardziej szczegółowo

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Opieka i medycyna paliatywna

Opieka i medycyna paliatywna Lek. med. Katarzyna Scholz Opieka i medycyna paliatywna Informator dla chorych i ich rodzin Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Drodzy Pacjenci, Rodziny.

Bardziej szczegółowo

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego.

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego. Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego. K. Kiliś-Pstrusińska 1, A. Medyńska 1, P. Adamczyk 2, I. Bałasz-Chmielewska 3, R. Grenda 4, A. Kluska-Jóźwiak 5, B. Leszczyńska

Bardziej szczegółowo

Ró nice w jakoœci ycia kobiet przed rekonstrukcj¹ i po rekonstrukcji piersi mierzone skal¹ EORTC QLQ-C 30 i EORTC QLQ-BR 23

Ró nice w jakoœci ycia kobiet przed rekonstrukcj¹ i po rekonstrukcji piersi mierzone skal¹ EORTC QLQ-C 30 i EORTC QLQ-BR 23 DOI: 10.5114/pm.2013.36595 Ró nice w jakoœci ycia kobiet przed rekonstrukcj¹ i po rekonstrukcji piersi mierzone skal¹ EORTC QLQ-C 30 i EORTC QLQ-BR 23 Differences in the quality of life of women before

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski

ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa

Bardziej szczegółowo

Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz

Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz Kto i kiedy powinien być objęty opieką paliatywną? Dr n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej Pracownia Medycyny Paliatywnej Katedra Onkologii Uniwersytet Medyczny w

Bardziej szczegółowo

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane

Bardziej szczegółowo

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i

Bardziej szczegółowo

Wpływ zmęczenia na jakość życia pacjentów z drobnokomórkowym nowotworem płuc w zależności od cyklu chemioterapii

Wpływ zmęczenia na jakość życia pacjentów z drobnokomórkowym nowotworem płuc w zależności od cyklu chemioterapii Artykuł oryginalny Wpływ zmęczenia na jakość życia pacjentów z drobnokomórkowym nowotworem płuc w zależności od cyklu chemioterapii Impact of fatigue on the quality of life in patients in small cell lung

Bardziej szczegółowo

Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości

Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości Joanna Kobosko, Edyta Piłka, Agnieszka Pankowska, Henryk Skarżyński STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PIOTR TURMIŃSKI Porównanie skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu skręceń stawu skokowego STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ

Bardziej szczegółowo

lek. Piotr Morasiewicz

lek. Piotr Morasiewicz lek. Piotr Morasiewicz Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu UM we Wrocławiu Korekcja złożonych zniekształceń okołokolanowych metodą Ilizarowa badania kliniczne i doświadczalne Rozprawa

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia w onkologii i medycynie paliatywnej

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia w onkologii i medycynie paliatywnej SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

EBM w farmakoterapii

EBM w farmakoterapii EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna

Bardziej szczegółowo

CENTRUM ONKOLOGII Im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy

CENTRUM ONKOLOGII Im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy Im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy Centra Onkologii i ich rola w kompleksowym leczeniu nowotworów 2 37 OŚRODKÓW ONKOLOGICZNYCH W POLSCE 3 67 Centrów Onkologii w USA Comprehensiwe Cancer Centers

Bardziej szczegółowo

POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA

POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA mgr Magdalena Hendożko Praca doktorska Promotor: dr hab. med. Wacław Kochman prof. nadzw. Gdańsk 2015 STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,

Bardziej szczegółowo

Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii

Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii experience makes the difference Magdalena Władysiuk, lek. med., MBA Cel terapii w onkologii/hematologii Kontrola rozwoju choroby Kontrola objawów

Bardziej szczegółowo

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła

Bardziej szczegółowo

Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456

Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Anna Ratajska 1 2 1 1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz

Bardziej szczegółowo

Ocena akceptacji choroby u chorych na raka jelita grubego

Ocena akceptacji choroby u chorych na raka jelita grubego Ocena akceptacji choroby u chorych na raka jelita grubego Cierzniakowska Katarzyna 1,2 Szewczyk Maria 1,3 Kozłowska Elżbieta 1,2 PopowAleksandra 1,2 1 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicumim.

Bardziej szczegółowo

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej Grupy Szpiczakowej Lublin, 12.04.2008

Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej Grupy Szpiczakowej Lublin, 12.04.2008 Ocena skuteczności i bezpieczeństwa leczenia układem CTD (cyklofosfamid, talidomid, deksametazon) u chorych na szpiczaka plazmocytowego aktualizacja danych Dr n. med. Norbert Grząśko w imieniu Polskiej

Bardziej szczegółowo

Wczesny i zaawansowany rak piersi

Wczesny i zaawansowany rak piersi Warszawa, 14.12.2017 Wczesny i zaawansowany rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50): 1971-2011 Age-Standardised One-Year Net Survival, England and Wales Please include

Bardziej szczegółowo

NASILENIE OBJAWÓW DEPRESYJNYCH I AKCEPTACJA * Konrad Janowski 1 2, Tomasz Jedynak 2, 1 1

NASILENIE OBJAWÓW DEPRESYJNYCH I AKCEPTACJA * Konrad Janowski 1 2, Tomasz Jedynak 2, 1 1 Polskie Forum Psychologiczne, 2016, tom 21, numer 2, s. 188-205 NASILENIE OBJAWÓW DEPRESYJNYCH I AKCEPTACJA * Konrad Janowski 1 2, Tomasz Jedynak 2, 1 1 1 Department of Pychology, Univeristy of Finance

Bardziej szczegółowo

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina

Bardziej szczegółowo

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, Recenzja. pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t.

Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, Recenzja. pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t. Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, 10.11.2017 Klinika Torakochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Recenzja pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t. "Gotowość

Bardziej szczegółowo

4.1. Charakterystyka porównawcza obu badanych grup

4.1. Charakterystyka porównawcza obu badanych grup IV. Wyniki Badana populacja pacjentów (57 osób) składała się z dwóch grup grupy 1 (G1) i grupy 2 (G2). W obu grupach u wszystkich chorych po zabiegu artroskopowej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego

Bardziej szczegółowo

Onkologia - opis przedmiotu

Onkologia - opis przedmiotu Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite

Bardziej szczegółowo

THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS

THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ZABIEGI FIZYKALNE U PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI ODCINKA L-S KRĘGOSŁUPA WRAZ Z OCENĄ ICH SKUTECZNOŚCI W DZIAŁANIU PRZECIWBÓLOWYM THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r. Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 207/208 202/2022 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień

Bardziej szczegółowo

Wystêpowanie objawów depresji mierzonych skal¹ Becka u kobiet po mastektomii i po rekonstrukcji piersi w odniesieniu do oceny jakoœci ycia

Wystêpowanie objawów depresji mierzonych skal¹ Becka u kobiet po mastektomii i po rekonstrukcji piersi w odniesieniu do oceny jakoœci ycia DOI: 10.5114/pm.2013.37843 Przegl d menopauzalny 4/2013 Occurrence of depression symptoms measured by the Beck Depression Inventory (BDI) in women after mastectomy and breast reconstruction with regard

Bardziej szczegółowo

ASYMETRIA FUNKCJONALNA I MORFOLOGICZNA KOŃCZYN GÓRNYCH U KOBIET PO MASTEKTOMII

ASYMETRIA FUNKCJONALNA I MORFOLOGICZNA KOŃCZYN GÓRNYCH U KOBIET PO MASTEKTOMII NR 45 AN TRO PO MO TO RY KA 2009 ASYMETRIA FUNKCJONALNA I MORFOLOGICZNA KOŃCZYN GÓRNYCH U KOBIET PO MASTEKTOMII FUNCTIONAL AND MORPHOLOGIC ASYMMETRY OF UPPER LIMB AMONG WOMEN AFTER MASTECTOMY Urszula Czerniak*

Bardziej szczegółowo

Ocena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych

Ocena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych Ocena pracy doktorskiej mgr Beaty Jakusik pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych operowanych z powodu nowotworów jelita grubego Przedstawiona do recenzji praca porusza bardzo

Bardziej szczegółowo

Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia

Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia MIKOŁAJ MAJKOWICZ KATEDRA PSYCHOLOGII I ZAKŁAD BADAŃ NAD JAKOŚCIĄ ŻYCIA WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Użycie

Bardziej szczegółowo

BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ

BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ Katarzyna Gliniewicz, VI Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie Opiekunowie: mgr Piotr Chmiel, dr Aneta Mika Plan prezentacji Biofizyka

Bardziej szczegółowo

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Efektywność fizjoterapii stosowanej u pacjentów cierpiących z powodu zmęczenia związanego z chorobą nowotworową

Efektywność fizjoterapii stosowanej u pacjentów cierpiących z powodu zmęczenia związanego z chorobą nowotworową Artykuł poglądowy Anna Pyszora Katedra i Zakład Opieki Paliatywnej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Efektywność fizjoterapii stosowanej u pacjentów

Bardziej szczegółowo

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.

Bardziej szczegółowo

Jakość życia oraz występowanie objawów depresji i lęku wśród polskich pacjentów z mukowiscydozą - międzynarodowe badanie porównawcze.

Jakość życia oraz występowanie objawów depresji i lęku wśród polskich pacjentów z mukowiscydozą - międzynarodowe badanie porównawcze. Mgr Urszula Borawska-Kowalczyk Jakość życia oraz występowanie objawów depresji i lęku wśród polskich pacjentów z mukowiscydozą - międzynarodowe badanie porównawcze Streszczenie Wprowadzenie Mukowiscydoza

Bardziej szczegółowo

Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej

Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej Prof. dr hab. n. med. Robert Słotwiński Warszawa 30.07.2018 Zakład Immunologii Biochemii i Żywienia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry

Bardziej szczegółowo

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

This copy is for personal use only - distribution prohibited. Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS

Bardziej szczegółowo

Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny

Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny WYDZIAŁ LEKARSKI Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych lek. Łukasz Mokros Praca

Bardziej szczegółowo

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Fizjoterapia kliniczna w onkologii i medycynie paliatywnej SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo