Spis treści. 1. Podstawy Podstawowe pojęcia meteorologii... 1

Transkrypt

1 Spis treści 1. Podstawy Podstawowe pojęcia meteorologii Powietrze Powietrze czyste Zanieczyszczenia Gazy i pary Pył Drobnoustroje chorobotwórcze Ośrodki kondensacji Temperatura powietrza Średnie temperatury powietrza Ekstremalne temperatury powietrza Stopniodni ogrzewania (liczba stopniodni Gt) Stopniogodziny wentylacji G L Stopniogodziny chłodzenia G K Wilgotność powietrza Oznaczenia Średnia wilgotność Gramogodziny osuszania i nawilżania Ekstremalne wartości wilgotności Temperatura i wilgotność Wilgotność równowagowa Promieniowanie słoneczne Stała słoneczna Współczynnik zamglenia TL Linkego Bezpośrednie promieniowanie słoneczne padające na dowolne płaszczyzny Promieniowanie rozproszone Promieniowanie cieplne atmosfery Promieniowanie całkowite Promieniowanie słoneczne i okna Nasłonecznienie w przekroju rocznym Wiatr Podstawowe wiadomości z zakresu higieny Bilans cieplny organizmu człowieka Strumienie ciepła oddawane przez organizm człowieka Komfort cieplny Ogólne pojęcia komfortu cieplnego Temperatura powietrza w pomieszczeniu Ruch powietrza Wilgotność powietrza Odzież Poziom aktywności człowieka Lokalny dyskomfort cieplny Asymetria temperatury promieniowania Różnice temperatury powietrza w pionie Temperatura podłogi Zjawiska przeciągu... 55

2 XVIII Spis treści -3 Pomiary warunków cieplnych w pomieszczeniu Wzajemne oddziaływania innych wielkości z komfortem cieplnym Akustyka, hałas Światło/oślepianie Jakość i wilgotność powietrza Inne czynniki wpływające na komfort cieplny Pozostałe czynniki wpływające na zdrowie i dobre samopoczucie Zapylenie powietrza Zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach Pola elektryczne i magnetyczne Promieniowanie jonizujące i radioaktywność Jakość powietrza wewnątrz pomieszczenia Definicje Skala-CO2 według Pettenkofer a Wymagania dotyczące stanu powietrza w pomieszczeniach, na pobyt ludzi Odsetek niezadowolonych i jego znaczenie w technice wentylacyjnej i klimatyzacyjnej Źródła zanieczyszczeń powietrza Ocena jakości powietrza Równanie komfortu dla modelu jakości powietrza w pomieszczeniu Wyznaczanie jakości powietrza w pomieszczeniach Obliczanie wymaganego strumienia powietrza wentylacyjnego Wpływ temperatury i wilgotności względnej na jakość powietrza Jakość powietrza i wydajność pracy człowieka Skala oddziaływań budynku na zdrowie Wprowadzenie do opisu syndromu chorego budynku SBS Syndrom chorego budynku (SBS) Syndrom szczelnego budynku (TBS) Zjawiska związane z fizyką Zjawiska przeciągu Dyskomfort cieplny Nawilżanie powietrza Dźwięki niskiej częstotliwości Zjawiska związane z higieną Zakażenia przenoszone drogą powietrzną Zakażenia alergenami na nośnikach mikrobiologicznych Szkodliwe substancje mikrobiologiczne Obciążenie powietrza zapachem Środki stosowane w profilaktyce i przy likwidacji syndromu Wymagania higieniczne wobec instalacji i urządzeń służących do wentylacji/klimatyzacji powietrza oparte na Wytycznych VDI 6022 oraz VDI PODSTAWY TECHNIKI CIEPLNEJ Podstawowe wielkości termiczno-mechaniczne Układ jednostek miar Masa, Siła i Ciężar Ciśnienie Gęstość i objętość właściwa Temperatura Rodzaje energii i moc Stany skupienia Rozszerzalność cieplna ciał

3 Spis treści XIX Gazy Prawa gazowe Równanie stanu gazu Stan normalny Mieszaniny gazów Ciepło właściwe Energia wewnętrzna, entalpia i praca Entropia Przemiany termodynamiczne Obiegi termodynamiczne Pary Proces parowania Określanie stanów pary Parametry stanu pary wodnej (para mokra) Parametry stanu pary wodnej (para przegrzana) Wykresy dla pary wodnej Zmiany stanu pary wodnej Równanie stanu Powietrze wilgotne Ogólnie Wilgotność względna oraz punkt rosy Zawartość wilgoci Gęstość oraz objętość właściwa Entalpia Wykres Molliera-h,x Zmiany stanu powietrza wilgotnego Mieszanina Podgrzewanie Chłodzenie Nawilżanie Nawilżanie adiabatyczne Osuszanie Wymiana ciepła Przewodzenie ciepła Ściana płaska Ściana cylindryczna Przewodność cieplna Temperatura styku Konwekcja Przepływ wymuszony gazów i cieczy w rurach lub kanałach Przepływ laminarny w rurach prostych lub kanałach Przepływ burzliwy w rurach prostych lub kanałach Przepływ burzliwy cieczy oraz gazów w skrętkach rur Wymuszony przepływ cieczy lub gazu wzdłuż płyty lub rury Opływ wzdłuż płyty Opływ wzdłuż rury Opływ poprzeczny rur oraz wiązki rur Woda w zbiornikach i kotłach Przepływ swobodny na płytach oraz w rurach Pionowe płyty (ściany) oraz rury Płyty poziome Płyty poziome Superpozycja konwekcji swobodnej i wymuszonej Parowanie wody w zbiornikach i kotłach Kondensacja pary wodnej Parowanie dyfuzyjne oraz wymiana masy wody Promieniowanie cieplne Prawo Stefana-Boltzmanna, stopień emisji

4 XX Spis treści.2 Prawo Kirchhoffa, stopień absorbcji Prawo kosinusów Lamberta Wymiana ciepła przez promieniowanie Ciała z osłoną Dwie powierzchnie w dowolnym położeniu Promieniowanie gazów Liczba napromieniowania Wymiana ciepła przez promieniowanie między powierzchniami pomieszczeń zamkniętych (metoda brutto) Współczynnik przejmowania ciepła podczas wymiany ciepła przez promieniowanie Temperatura promieniowania otoczenia Przenikanie ciepła Równania podstawowe Współczynnik przenikania ciepła Średnia różnica temperatur Wymienniki ciepła Oddawanie ciepła przez rury Dyfuzja pary wodnej Paliwa Paliwa stałe Paliwa płynne Wprowadzenie Oleje mineralne Oleje smołowe Oleje syntetyczne Pozostałe paliwa płynne Oleje opałowe Wartość opałowa Gęstość Lepkość Stopień koksowania Temperatura zapłonu Punkt zapłonu Punkt krzepnięcia, punkt płynności Siarka i popiół Woda i osady Paliwa gazowe Wiadomości ogólne Odgazowanie Zgazowanie Gazy rafineryjne (gazy bogate, gazy ciekłe) Gazy ziemne Gaz z reakcji rozszczepiania Paliwa odnawialne Drewno Oleje roślinne Spalanie Ogólnie Wartość opałowa oraz ciepło spalania Ilość powietrza do spalania oraz spaliny Paliwa stałe i ciekłe Paliwa gazowe Wartości przybliżone Gęstość spalin Ciepło właściwe spalin Zawartość pary wodnej oraz punkt rosy dla spalin Temperatura spalania

5 Spis treści XXI -5 Badanie spalin Spalanie zupełne Spalanie niezupełne Trójkąty spalania Temperatura oraz granice zapłonu Spalanie katalityczne Maszyny cieplne Tłokowe maszyny parowe oraz turbiny parowe Silniki spalinowe Silniki z zapłonem iskrowym (Otto silniki) Silniki ze spalaniem przy stałym ciśnieniu (silniki Diesla) Turbiny gazowe Ogniwa paliwowe Zasada funkcjonowania Rodzaje ogniw paliwowych Systemy Zastosowania Wymiarowanie i ekonomiczność Podstawy hydrauliki Przepływ bez tarcia Płyn idealny Równanie ciągłości Prawo zachowania energii Przepływ po torze łukowym Rozkłady przepływu Prawo zachowania pędu Przepływ przez kratkę z łopatkami kierującymi Prawo momentu pędu Wypływ z otworów Kryzy i dysze Ciśnienie krytyczne Entalpia i prędkość Dławienie Współczynnik tarcia Opory miejscowe Strata ciśnienia Charakterystyki instalacji Podstawy akustyczne Pojęcia ogólne Wielkości pola akustycznego Widmo i barwa dźwięku Ocena szumów Ocena w skali A Widma częstotliwości Głośność Szacowany poziom dźwięku Krzywe graniczne

6 XXII Spis treści Rozchodzenie się dźwięku Tłumienie dźwięków powietrznych Definicja Miara tłumienia dźwięku Szacowana miara tłumienia dźwięku Ściany i stropy jednowarstwowe Ściany i stropy wielowarstwowe Okna i drzwi Złożone elementy budowlane Tłumienie dźwięków materiałowych Pochłanianie dźwięków Akustyka dużych pomieszczeń Podstawy miernictwa Wiadomości ogólne Pomiar ciśnienia Wiadomości ogólne Manometr U-rurkowy Manometr sprężynowy Manometr elektryczny Pomiar temperatury Wiadomości ogólne Termometr rozszerzalnościowy Elektryczny termometr oporowy Termoelementy Termometr radiacyjny (termometr radiacyjny w podczerwieni, pirometr) Termografia w podczerwieni Termometr do pomiaru temperatury poczernionej kuli Pomiar prędkości przepływu Przyrządy spiętrzające Termoanemometr, anemometr z ogrzewanym drutem Przepływomierz skrzydełkowy Przyrządy laserowe Dopplera Pomiar prędkości przepływu powietrza w pomieszczeniu Pomiar strumienia płynu Ważenie i odmierzanie Gazomierz Przepływomierz wyporowy Przepływomierz skrzydełkowy Przepływomierz pływakowy (rotametr) Zwężki pomiarowe Metoda ultradźwiękowa Metoda indukcyjna Pomiar strumienia objętości w kanałach Siatka punktów pomiarowych Dysza wlotowa Kryzy i dysze Blok spiętrzający Pomiar strumienia objętości w nawiewnikach Siatka punktów pomiarowych Metoda z nasadą pomiarową Metoda ciśnieniowa Metoda zerowa

7 Spis treści XXIII Pomiar strumienia ciepła Instalacje ogrzewania Bezpośrednie metody pomiaru Pośrednie metody pomiaru (metody pomocnicze) Instalacje ciepłej wody Pomiar poziomu wypełnienia Metoda obserwacji przez wziernik Metoda sondowania głębokości prętem Metoda z pływakiem Metoda z nurnikiem Metoda pęcherzyków Metoda pomiaru ciśnienia hydrostatycznego Metoda wagowa Metoda pomiaru pojemności Metoda tłumienia energii promieniowania Metoda pomiaru wykorzystująca odbicie Analiza gazów spalinowych Pomiar wilgotności Metody absorpcyjne Metoda punktu rosy Higrometr włosowy Psychrometr Miernik wilgotności z chlorkiem litu Higrometr z warstwą przewodzącą Higrometr pojemnościowy Czujniki punktu rosienia (kondensacji) Inne przyrządy pomiarowe Kalorymetr Pomiar wartości ph Pomiar zawartości sadzy Miernik poziomu ciśnienia akustycznego Pomiar zawartości pyłu Przyrządy do analizy gazów Pomiar radioaktywności powietrza Pomiar przewodnictwa elektrolitycznego Pomiar krotności wymiany powietrza na zewnętrzne i pomiar efektywności wentylacji Zestawy pomiarowe wielofunkcyjne Podstawy Techniki Regulacji Pojęcia podstawowe Sterowanie Regulacja Obiekty regulacji Statyczna charakterystyka obiektów regulacji Dynamiczna charakterystyka obiektu regulacji (charakterystyka przenoszenia) Obiekty regulacji z wyrównaniem Obiekty regulacji bez wyrównania Urządzenia regulacyjne Klasyfikacja regulatorów Regulatory bez energii pomocniczej Regulatory z energią pomocniczą Jakość regulacji układów Analogowe systemy regulacji

8 XXIV Spis treści -3.1 Regulatory nieciągłe Regulatory dwupołożeniowe Regulatory trójpołożeniowe Regulatory ciągłe Regulatory proporcjonalne (regulatory P) Regulatory całkujące (regulatory I i PI) Regulatory różniczkujące (regulatory D) Regulatory PID Regulatory quasi-ciągłe Zasady strojenia regulatorów analogowych Metoda Zieglera-Nicholsa Metoda Chien a, Hrones a, Reswick a Cyfrowe układy regulacji Budowa regulatora cyfrowego Regulatory cyfrowe Metody projektowania regulatorów cyfrowych Funkcje dodatkowe regulatorów cyfrowych Regulacja adaptacyjna Regulacja rozmyta Podstawy gospodarki energetycznej Definicje Nośniki energii pierwotnej Nośniki energii końcowej Węgiel Ropa naftowa Gaz ziemny Uran Energie odnawialne Promieniowanie słoneczne Energia wodna5) Energia wiatru6) Ciepło ziemi Biomasa1) Przetwarzanie energii Elektrownia Ciepłownia Elektrociepłownia Elektrownia jądrowa Instalacje fotowoltaiczne Skoncentrowane elektrownie słoneczne Elektrownia wodna Siłownie wiatrowe Elektrownie geotermalna Elektrownie zasilane biomasą Zużycie energii Contracting Podstawy ochrony środowiska i ochrony powietrza Emisje Oddziaływanie emisji Środki ograniczające emisję substancji szkodliwych w sektorze energii Środki po stronie paliwa Przedsięwzięcia techniczne w paleniskach

9 Spis treści XXV -3 Oczyszczanie spalin Wykorzystanie energii odnawialnych/alternatywnych Podstawy prawne Ustawa federalna o ochronie przed zanieczyszczeniem Zarządzenie o małych i średnich instalacjach paleniskowych Zarządzenie o instalacjach wymagających zezwolenia Zarządzenie o spalaniu lub współspalaniu odpadów Instrukcja TA Luft do utrzymania czystości powietrza (pierwsze ogólne przepisy do ustawy federalnej o ochronie przed zanieczyszczeniami) Zarządzenie o dużych instalacjach paleniskowych Zarządzenia o smogu Prawo dotyczące pierwszeństwa energii odnawialnych (Erneuerbare-Energie-Gesetz EEG) Prawo utrzymania, modernizacji i rozbudowy gospodarki energetycznej skojarzonej (Kraft-Wärme-Kopplungsgesetz) Prawo dotyczące uporządkowania bilansu wodnego (Wasserhaushaltgesetz WHG-) Odpowiedzialność za środowisko naturalne Dalsze regulacje prawne Podstawy ochrony przed korozją i kamieniem kotłowym Podstawy korozji Pojęcia Podstawy elektrochemiczne Jakość wody Korozja w instalacjach ogrzewania wodnego Pęknięcia ścian materiałów z żelaza Powstawanie gazu Powstawanie mułu Naloty tlenku żelaza Korozja materiałów miedzianych Korozja materiałów aluminiowych Korozja stali ocynkowanej ogniowo Korozja stali nierdzewnych Korozja bimetaliczna, instalacja mieszana Ochrona antykorozyjna przy planowaniu i rozruchu Ochrona przed korozją przez unikanie podciśnienia Ochrona przed korozją przez przygotowanie wody Środki ochrony przed zamarznięciem Korozja w niskociśnieniowych instalacjach parowych Uszkodzenia spowodowane korozją Ochrona przed korozją Wymagania dotyczące właściwości wody zasilającej Metoda eksploatacji Korozja w podgrzewaczach wody Podgrzewacze wody ze stali emaliowanej Podgrzewacze wody ze stali pokrytej tworzywem sztucznym Podgrzewacze wody ze stali nierdzewnej Ochrona katodowa Korozja po stronie spalin Przyczyny korozji Uszkodzenia spowodowane korozją Ochrona antykorozyjna

10 XXVI Spis treści Tworzenie się kamienia kotłowego Powstawanie kamienia w podgrzewaczach ciepłej wody Powstawanie kamienia w instalacjach ogrzewań wodnych Działania przeciw powstawaniu kamienia Podstawy Facility Management planowanie, wykonanie i użytkowanie Podstawy Podstawy dotyczące rachunku kosztów i rachunku opłacalności Pojęcia i definicje Podstawy rachunku kosztów Zadania rachunku kosztów Systemy rachunku kosztów Struktura rachunku kosztów zakładowych Obliczenie kosztów za instalacje zaopatrujące w ciepło według VDI Podstawy rachunku opłacalności Zadanie rachunku opłacalności Kryteria decyzyjne i warunki brzegowe metod opłacalności Metody statystyczne Metody dynamiczne Metoda obliczania opłacalności według VDI 2067 instalacji zaopatrujących w ciepło Inwestor, Architekt, Inżynier specjalista od planowania do wybudowania Wiadomości ogólne Definicje Inwestor Architekt Kierowanie projektem Planista branżowy Naczelny planista Naczelny planista branżowy Wykonawca branżowy Wykonawca generalny Generalny wykonawca zastępczy Główny wykonawca Wykonawca dodatkowy Podwykonawca Planowanie i przetarg Informacje ogólne Obraz usług według 73 HOAI Ustalenia podstawowe Projektowanie wstępne Planowanie projektu Zezwolenie planowania Planowanie realizacji Przygotowanie zlecenia wykazu robót Metody przetargu Zlecenie, realizacja i odbiór Wiadomości ogólne Opis robót wg 73 HOAI Współdziałanie przy zleceniu Nadzór obiektu Dokumenty zlecenia Sprawdzanie i ocenianie ofert

11 Spis treści XXVII -4.5 Rodzaje zleceń Treści umowy Nadzór nad obiektem Odbiór Wymagania dotyczące braków Koszty inwestycyjne Informacje ogólne Instalacje grzewcze i przygotowania ciepłej wody Wentylacja pomieszczeń i instalacje chłodnicze Techniczne zarządzanie budynkami Informacje ogólne Istotne przepisy, normy i wytyczne Definicje w technicznym zarządzaniu budynkami Przetarg, powierzenie, kierowanie i nadzór usług w technicznym zarządzaniu budynkami Eksploatacja instalacji ogrzewania i klimatyzacji Inspekcja, kontrola i obsługa przy instalacjach ogrzewania i klimatyzacji Obowiązek kontroli instalacji ogrzewniczych, chłodniczych i klimatyzacji Obowiązki inwestora bądź użytkownika instalacji Rzeczoznawcy Fachowcy Instalacje wentylacyjne Instalacje grzewcze Instalacji chłodnicze Doprowadzenie do stanu używalności Zarządzanie informacyjne Koszty użytkowania Informacje ogólne Instalacje grzewcze i przygotowania wody ciepłej Koszty kapitałowe Koszty energii Koszty eksploatacji Technika wentylacji i instalacje chłodnicze Koszty kapitałowe Koszty energii Koszty eksploatacji Symulacja Symulacja jako planujący środek pomocniczy Podstawy teorii systemów Modele do matematycznego opisu procesów fizycznych Analogie tworzenia modeli Właściwości narzędzi symulacyjnych Podatność na obciążenia wyników symulacyjnych Użycie symulacji w toku planowania Użycie symulacji do optymalizacji starych instalacji Użycie symulacji do optymalizacji eksploatacji Przeszkody w przypadku użycia programów symulacyjnych Podstawy fizyki budowli dla ochrony cieplnej Zimowa ochrona cieplna Informacje ogólne Straty ciepła przez przenikanie Straty ciepła na wentylację Pasywne uzyskiwanie energii słonecznej Całkowity współczynnik przepuszczania energii

12 XXVIII Spis treści -4.2 Bilansowanie oddzielne Ekwiwalentne wartości U Systemy do pasywnego pozyskiwania energii słonecznej Przezroczysta izolacja cieplna TWD Ogród zimowy/ przeszklona dobudówka Tymczasowa ochrona cieplna Akumulacja ciepła Letnia ochrona cieplna Wielkości oceny Parametr oddziałujący Wielkości projektowe Tworzenie się wody kondensacyjnej na wewnętrznych powierzchniach zewnętrznych elementów budowlanych OGRZEWANIE Wiadomości ogólne Zadania ogrzewania Barwy i symbole w technice grzewczej i technice cieplnej Systemy ogrzewania Ogrzewanie miejscowe Kominki Piece kaflowe (akumulacyjne) Ogólnie Rodzaje budowy Wykonanie Wydajność grzejna Komin Małe piece kaflowe (małe piece ceramiczne) Piece żelazne Ogólnie Rodzaje budowy Konstrukcja Regulacja Wydajność grzejna Piece do ogrzewania dużych pomieszczeń Piece kaflowe do ogrzewania ciepłym powietrzem Gazowe urządzenia grzewcze Ogólnie Rodzaje budowy Gazowe promienniki podczerwieni Gazowe ogrzewacze pomieszczeń z przyłączem kominowym Przyścienne gazowe ogrzewacze pomieszczeń Ogrzewacze pomieszczeń typu LAS Kominki gazowe Urządzenia zabezpieczające Urządzenia zapłonowe Regulacja ogrzewaczy dla pojedynczych pomieszczeń Projektowanie Odprowadzenie spalin Dobór Elektryczne ogrzewanie pomieszczeń Ogólnie Urządzenia elektryczne do ogrzewania bezpośredniego

13 Spis treści XXIX Urządzenia przenośne do ogrzewania bezpośredniego Stacjonarne grzejniki promiennikowe Stacjonarne grzejniki konwekcyjne z konwekcją naturalną Stacjonarne grzejniki konwekcyjne z konwekcją wymuszoną Ogrzewania sufitowe Bezpośrednie ogrzewanie podłogowe Centralne bezpośrednie ogrzewanie elektryczne Centralne bezpośrednie ogrzewanie elektryczne Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne Akumulacyjne urządzenia grzejne Ogrzewanie podłogowe akumulacyjne Zasobniki centralne ogrzewane elektrycznie Piece opalane olejem opałowym Centralne ogrzewania budynków Ogrzewania ciepłą wodą (WWH) Grawitacyjne ogrzewania ciepłą wodą Pompowe ogrzewanie ciepła wodą (PWWH) Ogólnie Prowadzenie rur Odpowietrzenie Rozkład ciśnień Wadliwe cyrkulacje Pompy Regulacja wydajności ogrzewania Wskazówki odnośnie projektowania sieci rurociągów i armatury oraz kompensacja hydrauliczna Urządzenia zabezpieczające Otwarte i zamknięte fizycznie zabezpieczone urządzenia wytwarzające ciepło Zamknięte, zabezpieczone termostatycznie urządzenia wytwarzania ciepła Techniczne wyposażenie zabezpieczające urządzeń wytwarzających ciepło z obiegiem wymuszonym Ogrzewania parowe Otwarte ogrzewania parowe niskociśnieniowe (NDH) Ogólnie Prowadzenie rur Urządzenia bezpieczeństwa Grzejniki i urządzenia odcinające Regulacja Zamknięte systemy ogrzewania parowego niskociśnieniowego (ogrzewania parowe) Systemy ogrzewania parowego wysokociśnieniowe Ogólnie Układy połączeń Przewody z kondensatem Urządzenia bezpieczeństwa Grzejniki i urządzenia odcinające Regulacja Odparowanie wtórne Ogrzewania parowe próżniowe (VDH) Ogólnie Proste ogrzewanie parowe próżniowe Różnicowe próżniowe ogrzewanie parowe Ogrzewania powietrzne (instalacje ogrzewania po-wietrznego) Ogrzewania powietrzne grawitacyjne Ogrzewania powietrzne wentylatorowe Instalacje ogrzewania powietrznego dla dużych przestrzeni Instalacje ogrzewania powietrznego dla pomieszczeń

14 XXX Spis treści -3.3 Powietrzne ogrzewanie promieniujące (promienniki niskotemperaturowe - ciemne) Bezpośrednie ogrzewanie gazowo-powietrzne (promienniki wysokotemperaturowe - jasne) Systemy grzewcze z pompami ciepła Ogólnie Podstawy teoretyczne Elementy konstrukcyjne Źródła ciepła1) Nośniki ciepła, oznakowanie Sprężarkowe pompy ciepła z napędem silnikiem elektrycznym Pompy ciepła do ogrzewania budynków mieszkalnych Baseny kąpielowe Sprężarkowe pompy ciepła z napędem silnikiem spalinowym Absorpcyjne pompy ciepła Porównania efektów ekonomicznych Ogólnie Kolektory Sprawności Systemy instalacji słonecznych Ogrzewanie Podgrzewanie ciepłej wody Ogrzewanie basenów kąpielowych Chłodzenie Perspektywy Ciepłownictwo i gospodarka cieplno-elektryczna Systemy ciepłownicze System ciepłowniczy z gorącą wodą o tυ 110 oc Informacje ogólne Wytwarzanie ciepła Temperatury zasilania i powrotu Pompy cyrkulacyjne Zasobniki ciepła Rozdział ciśnienia w sieci Węzły cieplne Przepisy bezpieczeństwa System ciepłowniczy z gorącą wodą o tυ > 110 oc Informacje ogólne Utrzymanie ciśnienia Temperatury zasilania i powrotu Pompy Zasobniki Rozkład ciśnienia w sieci Węzły cieplne Sieci ciepłownicze Nośnik ciepła Rodzaje sieci ciepłowniczych Rodzaj rurociągów Koszty Rurociągi Izolacja cieplna Nadzorowanie nieszczelności Gospodarka cieplno-elektryczna Ogólnie Lokalizacja Elektrociepłownie z turbinami parowymi Praca w układzie przeciwprężnym Praca w układzie upustowym System ciepłowniczy z zimną wodą

15 Spis treści XXXI -2.4 Współczynnik skojarzenia energii elektrycznej Elektrociepłownie z turbinami gazowymi Elektrociepłownie lokalne Ogólnie Zasada działania Bilanse cieplne Opłacalność i sposób użytkowania Koszty Wykresy obciążeń Ceny energii cieplnej Elementy składowe instalacji grzewczych Źródła ciepła Ogólnie Typy kotłów grzewczych Kotły grzewcze na paliwo stałe Urządzenia zabezpieczające Pomieszczenie kotłowni Kotły gazowe z palnikami bez nadmuchu Ogólnie Podział specjalnych kotłów gazowych Typy budowy Urządzenia zabezpieczające Wyposażenie regulacyjne Instalacje spalinowe gazowych kotłów grzewczych Kotły grzewcze olejowo/gazowe z palnikiem nadmuchowym Ogólnie Konstrukcje kotłów grzewczych Palniki Wymagania według Wytycznych dotyczących współczynnika sprawności kotłów grzewczych (92/42/EWG) WE 19921) Wartości graniczne emisji Inne kotły Kotły wodnorurowe Szybkie wytwornice pary Kotły z olejem termicznym Paleniska na paliwo stałe Centralne, elektryczne źródła ciepła Elektryczny centralny zasobnik z wodą jako czynnikiem akumulacyjnym Elektryczny, centralny zasobnik z materiałem stałym jako czynnikiem akumulacyjnym Elektryczny, centralny zasobnik z innym materiałem akumulacyjnym Elektryczny, centralny zasobnik ze stałym materiałem akumulacyjnym do ogrzewania powietrza Straty ciepła i współczynniki sprawności Strata kominowa Strata niezupełnego spalania gazów Strata niecałkowitego spalania palnych cząstek stałych Straty ciepła przez promieniowanie i konwekcję Współczynnik sprawności kotła Sprawność użytkowa Wymienniki ciepła Ogólnie Typy budowy Moc cieplna Gwarantowane charakterystyki wymienników ciepła

16 XXXII Spis treści Palniki, składowanie paliwa Palniki olejowe Ogólnie Palnik warstwowy Palniki olejowe ciśnieniowe rozpylające Palniki inżektorowe Palniki wirowe ,6 Przygotowanie paliwa Dysze Podgrzewacz oleju Filtry oleju Pompa oleju Przygotowanie powietrza Przygotowanie mieszanki Elektryczne urządzenie zapłonowe Detektory i czujniki płomienia Urządzenia zabezpieczające i regulacyjne Magazynowanie oleju i rurociągi olejowe Magazynowanie oleju Ogólnie Naziemne zbiorniki oleju Podziemne zbiorniki oleju Montaż zbiornika oleju Ogólnie Ustawienie podziemnych zbiorników oleju Ustawianie naziemnego zbiornika oleju Poza magazynem W pomieszczeniach magazynowych Pomieszczenia wychwytujące Wyposażenie zbiornika oleju Zabezpieczenie przed przelaniem/ czujnik maksymalnego napełnienia Detektory wycieku Wskaźniki wycieku Urządzenie zasilające Urządzenie do napełniania Urządzenia przewietrzające Wskaźnik poziomu napełnienia Przewody olejowe Ogólnie Sposób wykonania Zasilanie jednoprzewodowe Zasilanie dwuprzewodowe Sposób prowadzenia Podciśnienie Nadciśnienie Naziemne przewody olejowe Podziemne przewody olejowe Połączenia rurowe Urządzenia odcinające Zawór antysyfonowy Montaż i układanie Próba ciśnieniowa i szczelności przewodów instalacji olejowych Eksploatacja i konserwacja Na co musi zwracać uwagę użytkownik Palniki gazowe Wstęp Palniki bez dmuchawy (palniki atmosferyczne) Palniki gazowe nadmuchowe Palniki dyfuzyjne

17 Spis treści XXXIII Palniki ze wstępnym zmieszaniem Palnik katalityczny Urządzenia zabezpieczające i regulacyjne Regulacja Palniki gazowo-olejowe (palniki dwupaliwowe) Instalacje spalinowe Podciśnieniowe instalacje spalinowe Wstęp Obliczania i wymiarowanie instalacji spalinowych według DIN EN (PN-EN 13184) Dostosowywanie istniejącej instalacji spalinowej do pracy z nowym kotłem Wykresy do wymiarowania instalacji spalinowych Elementy składowe instalacji kominowych i podciśnieniowych instalacji spalinowych Wykonanie Podłączanie instalacji spalinowych Wyposażenie dodatkowe Ochrona atmosfery i ograniczanie emisji zanieczyszczeń Nadciśnieniowe instalacje spalinowe Wstęp Konstrukcje Wymagania źródła ciepła Wykonanie Kształtki kominowe Rurociągi Rury stalowe Wymiary, normy Połączenia rur stalowych Połączenia gwintowe Połączenia kołnierzowe Połączenia spawane Mocowanie rur Rury miedziane Rury z tworzyw sztucznych Wykorzystywane tworzywa sztuczne Rury z PE Rury z PE-X Rury z PP Rury z PB Rury wielowarstwowe Połączenia rur z tworzyw sztucznych, kształtki Węże elastyczne, ciśnieniowe Armatura i wyposażenie rurociągów Armatura odcinająca Zawory kulowe Szczelne klapy odcinające Zawory grzybkowe odcinające Zawory grzybkowe kołnierzowe Zawory grzybkowe gwintowe Zawory proste gwintowe Grzejnikowe zawory regulacyjne i odcinające Zawory grzejnikowe do instalacji jednorurowych Zawory odcinające grzejnik, z nastawą wstępną Zasuwy odcinające Klapy odcinające Klapy i zawory zwrotne Klapy zwrotne (rys )

18 XXXIV Spis treści Zawory zwrotne Zasada działania armatury zwrotnej Inna armatura odcinająca Regulatory ciśnienia bezpośredniego działania Kompensatory wydłużeń termicznych Kompensacja naturalna Długość ramienia kompensacyjnego Siły działające na kompensatory naturalne Kompensatory dławnicowe Stalowe kompensatory mieszkowe Kompensatory osiowe Kompensatory poprzeczne Kompensatory kątowe Kompensatory gumowe Uniwersalne kompensatory gumowe Poprzeczne kompensatory gumowe Kątowe kompensatory gumowe Tłumiki drgań i hałasów Podpory stałe kompensatorów i tłumików drgań i hałasów Siły działające na podpory stałe przy kompensatorach osiowych i tłumikach Odwadniacze Odwadniacze pływakowe Odwadniacze termiczne Odwadniacze dyszowe Kontrolowanie pracy odwadniaczy Odpowietrzniki Wyposażenie dodatkowe Maszyny i urządzenia Pompy Wstęp Moc do napędu pompy Charakterystyki pomp Prawa proporcjonalności Dostosowywanie mocy, sterowanie i regulacja Konstrukcje pomp Certyfikaty energetyczne pomp obiegowych Montaż pomp w przewodzie powrotnym lub zasilającym Pompy strumienicowe (strumienice wodne, hydroelewatory) Małe turbiny parowe do napędu pomp Pompy kondensatu Zbiornik kondensatu Naczynia wzbiorcze i zawory bezpieczeństwa Naczynia wzbiorcze Zawory bezpieczeństwa Automatyczna regulacja. Urządzenia pomiarowe, sterownicze i regulacyjne Indywidualna regulacja temperatury w pomieszczeniu Regulatory bezpośredniego działania (bez energii pomocniczej) Regulatory z energią pomocniczą Regulatory kotłowe Regulacja temperatury w kotłach Regulatory nieciągłe Regulacja modulacyjna Regulacja na podstawie temperatury w pomieszczeniu reprezentatywnym Regulacja nieciągła Regulacja ciągła

19 Spis treści XXXV Przebieg regulacji Indywidualna regulacja temperatury w pomieszczeniu Regulacja w obrębie mieszkania Regulacja w funkcji temperatury zewnętrznej Zasady regulacji w funkcji temperatury zewnętrznej Funkcje dodatkowe bez wykorzystania czujnika temperatury w pomieszczeniu Funkcje dodatkowe z wykorzystaniem czujnika temperatury w pomieszczeniu Regulacja na podstawie zapotrzebowania na ciepło Regulacja na podstawie zapotrzebowania na ciepło, bez czujnika temperatury zewnętrznej Regulacja na podstawie zapotrzebowania na ciepło, z czujnikiem temperatury zewnętrznej Kaskadowa praca kotłów Regulacja wykorzystująca magistrale komunikacyjne Zdalne nadzorowanie i obsługa instalacji grzewczych Magistrale komunikacyjne w układach automatycznej regulacji ogrzewania Regulacja grzewczych ogniw paliwowych (GOP) Zawory regulacyjne Zawory przelotowe Zawory trójdrogowe Obiegi hydrauliczne z zaworami regulacyjnymi Regulacja trójdrogowymi zaworami mieszającymi Regulacja strefowa Ograniczanie minimalnej temperatury powrotu kotła Regulatory wymienników para-woda Regulatory bezpośredniego działania (z siłownikami termostatycznymi) Regulatory z energią pomocniczą Regulatory ograniczniki temperatury powrotu Zawory równoważące Automatyka domów Czym jest automatyka domów? Systemy automatyki domów Grzejniki Wstęp Grzejniki płytowe Członowe grzejniki żeliwne i stalowe Grzejniki rurowe Grzejniki z rur gładkich i ożebrowanych Konwektory (grzejniki konwektorowe) Inne grzejniki Ogrzewanie sufitowe Ogrzewania podłogowe Ogrzewania ścienne Instalacje do ochrony przed korozją i kamieniem kotłowym Wstęp Instalacje do odgazowania termicznego Instalacje do chemicznego wiązania tlenu Instalacje do elektrochemicznego wiązania tlenu Wymienniki jonowe Instalacje do osmozy odwróconej Straty ciepła rurociągów Ochrona przed hałasem

20 XXXVI Spis treści 2.4 Obliczenia i projektowanie instalacji grzewczych Obliczenia obciążenia grzewczego Krótki przegląd norm dotychczasowych Przegląd normy EN Zmiany wprowadzone przez normę EN Powiązanie pomiędzy EN i krajową kartą dodatkową Schemat przebiegu obliczeń Zbiór wzorów do metody szczegółowej Formularze dla metody szczegółowej Metoda uproszczona Uwagi krytyczne Obciążenie grzewcze pomieszczeń i budynków istniejących Projektowanie źródła ciepła Projektowanie i obliczenia sieci przewodów Przewody ogrzewań wodnych Wskazówki ogólne Obliczenia Przykłady Sieci parowe i kondensatu Podstawy Spadek ciśnienia w sieciach parowych Określanie średnicy znamionowej Przewody parowe Przewody kondensatu Obliczenia dla pary rozprężonej Średnice znamionowe przewodów kondensatu Gazociągi Projektowanie urządzeń do ogrzewania pomieszczeń Ogrzewanie grzejnikowe Podstawy Równania grzejników, wykładnik grzejników, Czynniki wpływające na moc oddawaną przez grzejniki do pomieszczenia Korekty mocy oddawanej przez grzejniki do pomieszczenia Konfiguracja powierzchni grzejnych i komfort Wymiarowanie grzejników w nowych instalacjach Grzejniki w istniejących instalacjach Sufitowe powierzchnie grzejne Płyty sufitowe promieniujące Ogrzewania sufitowe z rurami stalowymi i miedzianymi Systemy ogrzewania stropowego z płytkami aluminiowymi Ogrzewanie w suficie podwieszonym Ogrzewanie podłogowe i ścienne Ogólne o ogrzewaniu podłogowym Projektowanie ogrzewania podłogowego Straty ciśnienia w układzie rur Ogrzewanie ścienne Wykonanie ogrzewania w różnych rodzajach budynków Decyzje techniczne i budowlane Wybór rodzaju ogrzewania Ogrzewanie etażowe Ogrzewanie centralne Ogrzewania parowe