Przyczyny i zale noêci. Atut jakoêci. Sztuka porowatoêci. Izolacja Êcian piwnic. Materia y Sto-ispo na zamkowych elewacjach.

Transkrypt

1 Rok V Nr 2(6)/2004 Czasopismo wykonawców budowlanych Algi i grzyby na powierzchniach elewacji Przyczyny i zale noêci Ocieplanie elewacji Atut jakoêci Zalety i ograniczenia tynków renowacyjnych Sztuka porowatoêci Elastyczna folia izolacyjna StoMurisol ADS Izolacja Êcian piwnic Renowacja Zamku Królewskiego w Warszawie Materia y Sto-ispo na zamkowych elewacjach Budowa ma ych domów Europrodukt Sto Budowaç Êwiadomie.

2 Od wydawcy Adam Solecki, dyrektor sprzeda y Regionu Ma opolskiego Sto-ispo Tak si z o y o, e tematyka publikacji zamieszczonych w tym wydaniu Sto NowoÊci, które mam przyjemnoêç Paƒstwu poleciç, pokrywa si z moimi zawodowymi zainteresowaniami. Od wielu bowiem lat zajmuj si z ramienia Sto-ispo wspó pracà z wykonawcami szeroko rozumianych prac ociepleniowych i rewaloryzacyjnych, przydajàcych budynkom wysokiej izolacyjnoêci cieplnej, trwa oêci i estetyki. Wiele uwagi poêwi ca si obecnie problemowi alg i grzybów, coraz cz - Êciej pojawiajàcych si na powierzchniach elewacji. Ich obecnoêç na Êcianach domów rodzi wiele negatywnych skutków. W tej sytuacji coraz wi kszej aktualnoêci nabiera temat metod i sposobów usuwania mikroorganizmów z elewacji, a kompleksowa oferta Sto-ispo w tym zakresie jest bardzo na czasie. Zagro enia elewacji korozjà biologicznà by y ju wiele razy przedmiotem naszych publikacji. Obecna, kolejna z tego cyklu, zawiera podstawowe informacje o warunkach sprzyjajàcych rozwojowi grzybów i alg na powierzchniach Êcian zewn trznych, jakie ka dy wykonawca prac ociepleniowych powinien przekazaç inwestorowi jeszcze przed podpisaniem kontraktu i przystàpieniem do robót. Te nasze praktyczne rady pozwolà wykonawcom uniknàç ewentualnych zarzutów i roszczeƒ. Naprawa uszkodzonych przez wilgoç i oddzia ywanie soli elementów budowlanych stanowi podstawowy problem firm zajmujàcych si utrzyma- niem starych budowli. Zalety i wady u ywanych do tego celu tynków renowacyjnych sà przedmiotem artyku u Franka Frössela. Skuteczne zapobieganie zawilgoceniu Êcian piwnic w obiektach nowych i poddawanych renowacji przy u yciu folii izolacyjnej StoMurisol ADS to kolejny temat bie àcego numeru Sto NowoÊci. Jak w ka dym naszym wydaniu oddajemy g os jednemu z najwi kszych klientów Sto-ispo. Tym razem naszym rozmówcà jest Pan Wies aw Go uszka, dyrektor i wspó w aêciciel krakowskiej firmy Go uszka znanej z wysokiej jako- Êci wykonywanych prac ociepleniowych. Na d ugiej liêcie najcenniejszych zabytków polskiej architektury, w rewaloryzacji których zastosowane zosta y technologie i materia y Sto-ispo, widnieje tak e Zamek Królewski w Warszawie. O udziale naszej firmy w renowacji zamkowych fasad pisze Robert Koprowicz. Wysoka jakoêç materia ów Sto-ispo sprawi a, e firma Unibud z Bielska Podlaskiego, produkujàca prefabrykowane domy o szkielecie drewnianym, si gn a po system StoTherm Classic. Zadaniem systemu jest w tym wypadku nie tylko docieplenie Êcian os onowych, lecz równie ich trwa e i efektowne wykoƒczenie. O produkcji domów Unibudu pisze Teodor Wernicki. Zapraszam do lektury. Sto NowoÊci 2(6)/2004 2

3 Pow oki elewacyjne Rozwiàzywanie problemów Algi i grzyby na powierzchniach elewacji Przyczyny i zale noêci Wiele uwagi poêwi ca si ostatnio problemowi alg i grzybów pojawiajàcych si na powierzchniach elewacji. Ich obecnoêç na Êcianach domów rodzi wiele negatywnych konsekwencji. Oto nasze praktyczne rady, pozwalajàce wykonawcom budowlanym uniknàç ewentualnych zarzutów i roszczeƒ. Publikacja zawiera tak e podstawowe informacje o warunkach sprzyjajàcych rozwojowi alg i grzybów, które wykonawca powinien przekazaç inwestorowi jeszcze przed podpisaniem kontraktu i przystàpieniem do robót. Przyczyny, zale noêci, argumenty Algi i grzyby istniejà od ponad dwóch miliardów lat, stale dostosowujàc si do zmiennych warunków yciowych. yjemy w regionie, którego klimat bardzo dobrze s u y ich rozwojowi. Powolne ocieplanie si atmosfery ziemskiej (m. in. wskutek wysokiego poziomu emisji dwutlenku w gla w krajach uprzemys owionych) powoduje coraz agodniejsze zimy oraz, w ostatnich latach, bardziej wilgotne i ciep e pory letnie. Wp ywa to bardzo korzystnie na rozwój alg i grzybów. Zgodnie z teorià instytutu Fraunhofer, tak e zmniejszenie iloêci szkodliwych zwiàzków w powietrzu atmosferycznym (np. dwutlenku siarki lub tlenku azotu) uwa ane jest za czynnik wspomagajàcy rozwój alg i grzybów. Coraz wy sze wymagania stawiane sà tynkom i farbom produktom, które powinny uwzgl dniaç wymogi ochrony Êrodowiska naturalnego (np. Wytyczne Unii Europejskiej dla produktów toksycznych biologicznie). Prowadzi to do sta ego ograniczania stosowania substancji grzybo- i algobójczych lub te do zast powania ich in- 3 Sto NowoÊci 2(6)/2004

4 Pow oki elewacyjne Rozwiàzywanie problemów Algi i grzyby na powierzchniach elewacji chowego powoduje wzrost oddzia ywania wilgoci na elewacj, nie chroniàc jej przed wodà w czasie opadów atmosferycznych. Tworzy to warunki sprzyjajàce rozwojowi alg i grzybów. Wykres temperatury na Ziemi Wzrost st enia CO 2 w atmosferze w ppm Wzrost Êredniej temperatury globalnej w o C ,0 14,5 Cz stym powodem wyst powania alg i grzybów sà brakujàce lub zbyt wàskie okapy dachowe nymi, cz Êciowo mniej skutecznymi sk adnikami. Nowoczesne rolnictwo stosuje coraz mniej pestycydów. Wskutek tego na powierzchniach elewacji napotykamy dzisiaj coraz cz Êciej grzyby pleêniowe pochodzenia rolnego. Zastosowanie mi dzynarodowych i lokalnych przepisów dotyczàcych emisji dwutlenku w gla do atmosfery, podyktowanych koniecznoêcià ochrony ziemskiego klimatu, wymaga gruntownej poprawy izolacyjnoêci Êcian w obiektach nowych i poddawanych re- Tak! Przy sprzeda y materia u osobom, które nie sà specjalistami z tej dziedziny (np. inwestorom). W tym przypadku nie mo na bowiem przewidywaç po drugiej stronie odpowiedniej wiedzy fachowej. Wskazanie rozwiàzaƒ, alternatyw i ograniczeƒ w stosowaniu produktów nowacji. Nast pstwem zwiàzanego z tym pogrubienia warstwy materia- ów termoizolacyjnych jest nasilenie powstawania skroplin, b dàcych skutkiem ró nicy temperatur mi dzy powietrzem zewn trznym a powierzchnià elewacji. W przypadku, gdy powierzchnia ta, wskutek szczególnej lokalizacji (np. d ugotrwa ego zacienienia, sta ego dop ywu wilgoci) nie ma mo liwoêci dostatecznego wysychania, powstajà na niej sprzyjajàce warunki dla wzrostu alg i grzybów. Zbyt ma a szerokoêç okapu da- Czy producent tynków i farb powinien informowaç o zagro eniu wyst powaniem alg i grzybów? Nie! Przy sprzeda y materia ów specjalistom lub firmom wykonawczym, gdy w tym przypadku mo na za o yç istnienie odpowiedniego poziomu wiedzy fachowej. Skutek: Obowiàzek udzielenia wskazówek nabywcom, którzy nie sà specjalistami w tej dziedzinie (np. inwestorom), spoczywa w tym przypadku na wykonawcy! W jaki sposób wykonawcy mogà temu przeciwdzia aç? Dla wykonawcy istotna jest wiedza, e w praktyce ka de zewn trzne pod o e mo e zostaç zaatakowane przez algi i grzyby. Konieczne jest jedynie wyst powanie odpowiednich warunków, przynajmniej obecnoêci wilgoci. Ten stan rzeczy znany jest ju od dawna. Wiedza ta jest potrzebna chocia by do tego, by udzielaç odpowiednich porad swoim klientom. aden uwzgl dniajàcy wymagania Êrodowiska naturalnego materia tynk lub farba zewn trzna nie mo e na nieograniczony czas powstrzymywaç rozwoju grzybów i alg. Istniejà jednak produkty i metody, które mogà w wyraêny sposób opóêniç ich rozwój. Z punktu widzenia poradnictwa bardzo wa na jest ocena poza aktualnymi tak e przysz ych rodzajów oddzia ywaƒ i uwzgl dnienie ich przy doborze stosowanych produktów. Znany jest przypadek z dziedziny orzecznictwa sàdowego w Austrii, w którym wykonawca zosta skazany na zwrot kosztów renowacji elewacji. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, e nie poinformowa on inwestora o zagro eniu rozwojem alg i grzy- Sto NowoÊci 2(6)/2004 4

5 bów i nie zaoferowa mu adnego alternatywnego rozwiàzania, uwzgl dniajàcego to zagro enie. Jakie dzia ania zapobiegawcze mo- e stosowaç wykonawca? Na pod o ach zewn trznych nale- y stosowaç tylko takie pow oki, które zawierajà substancje przeciwdzia ajàce rozwojowi alg i grzybów! W przypadku, gdy wed ug producenta istnieje mo liwoêç zastosowania dodatkowej substancji czynnej powi kszajàcej koszty nale y jà koniecznie rozwa yç. Mo liwoêç zastosowania dodatkowej substancji czynnej i wynikajàce z tego korzyêci powinny zostaç, tak e bez wczeêniejszego zainteresowania ze strony klienta, uj te w ka dej pisemnej ofercie! Mo e to stanowiç dowód, e wykonawca poinformowa inwestora (zleceniodawc ) o mo liwoêci rozwoju alg i grzybów na powierzchni elewacji. Produkty powinny zostaç dodatkowo poddane optymalizacji dotyczàcej zmniejszenia nasiàkliwoêci, uzyskania wysokiej przepuszczalnoêci pary wodnej oraz niskiej podatnoêci na zabrudzenia. Wybrane produkty nale y stosowaç w sposób zgodny z wytycznymi producenta! Zbyt silne rozcieƒczenie materia u u atwia wyp ukiwanie substancji czynnych. Warstwa o niedostatecznej gruboêci (szczególnie w przypadku farb) zawiera zbyt ma à iloêç substancji czynnej, s u àcej dostatecznie d ugiej ochronie. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy mo na stwierdziç, e jednokrotne malowanie farbà nie jest wystarczajàce. Wynika to ze sta ego nasilania intensywnoêci oddzia ywaƒ Êrodowiska na elewacje. Zalecane jest tak e malowanie nowo tynkowanych powierzchni, dla wzmocnienia ochrony. Nale y przypomnieç, e na pow ok konserwujàcà mogà oddzia ywaç silne wp ywy o odczynie alkalicznym, pochodzàce z pod o a lub tynku. Zawarte w niej substancje czynne stajà si wskutek tego rozpuszczalne w wodzie i ulegajà wyp ukaniu. Gwa townie obni a si przy tym odczyn ph, a wraz z tym ochrona przed rozwojem alg i grzybów. Odzia ywanie Êrodowiska, a nie wady materia owe Rozwój alg i grzybów ma wiele przyczyn. Na niektóre z nich mogà wp ywaç producenci materia ów, wykonawcy i projektanci. Wobec innych sà bezradni. Z tego powodu tak wa ne jest przestrzeganie wymienionych wskazówek z dziedziny techniki stosowania i wype nianie obowiàzku, udzielania inwestorom fachowych porad. Wy àcznie w taki sposób wykonawca mo e broniç si przed nieuprawnionymi zarzutami i roszczeniami. Wolfgang Cyrol Kierownik Dzia u Pow ok Elewacyjnych Globalny zasi g stref wyst powania alg i grzybów algi grzyby 5 Sto NowoÊci 2(6)/2004

6 Wywiad Ocieplanie elewacji Atut jakoêci Rozmowa z Wies awem Go uszkà, dyrektorem i wspó w aêcicielem Firmy Budowlanej Go uszka w Krakowie?Co jest specjalinoêcià Firmy Budowlanej Go uszka?! Naszà g ównà specjalnoêcià jest profesjonalne wykonawstwo prac zwiàzanych z ocieplaniem budowli. Poczynajàc od audytów energetycznych budynków, poprzez czynno- Êci projektowe i doradcze, a na wykonywaniu wszelkich robót termoizolacyjnych koƒczàc. Wykonujemy równie prace naprawcze z zakresu wzmocnienia konstrukcji budowli, które trzeba niekiedy w ramach remontu kompleksowego przeprowadzaç przed przystàpieniem do prac ociepleniowych. W ciàgu roku ocieplamy oko o 120 tys. m. kw. elewacji. Podejmujemy si tak e trudnych prac wykoƒczeniowych w du ych obiektach. Ostatnio braliêmy udzia w projektowaniu i kompleksowym wykaƒczaniu przy u yciu materia ów Sto- -ispo elewacji siedziby radia RMF w Krakowie. Nasza firma dzia a od 1990 roku na terenie Polski po udniowej.?jaka jest g ówna klientela firmy?!g ównymi odbiorcami naszych us ug sà spó dzielnie i wspólnoty mieszkaniowe. Ich zamówienia wype niajà a 95 proc. naszego portfela zleceƒ.? Z regu y nie sà to inwestorzy zasobni. Jak to rzutuje na wybór technologii wykonania zamawianych przez nich prac ociepleniowych?!w istocie nasi g ówni zleceniodawcy nie nale à do najzasobniejszych, ale za to mog Êmia o powiedzieç, e nale à do najbardziej gospodarnych, inwestujàcych rozwa nie i rozumujàcych perspektywicznie. Wiadomo, e rynek ociepleƒ jest obecnie w Polsce bardzo bogaty, e oferuje inwestorom technologie ociepleƒ o znacznym zró nicowaniu jakoêciowym. Taka sytuacja wyst puje ju od po owy lat dziewi çdziesiàtych. Dostatecznie d ugo, by zalety i wady poszczególnych technologii i stojàcych za nimi marek handlowych w pe ni si uwidoczni y. Dzisiaj ka dy nasz zleceniodawca posiada wlaêciwe rozeznanie, by dokonaç przemyêlanego, racjonalnego wyboru niekoniecznie kierujàc si kryterium najni szej ceny. Przede wszystkim patrzy na jakoêç wybieranego przez siebie systemu ociepleniowego, tak, by gwarantowa d ugoletnie u ytkowanie budynku bez zagro enia korozjà biologicznà czy utratà barw na elewacji. Nie jest adnym przypadkiem, e tak wiele krakowskich spó dzielni i wspólnot mieszkaniowych decyduje si na ocieplanie swych domów przy u yciu technologii dostarczanych nam przez firm Sto-ispo, a ju ponad 100 tys. m. kw. elewacji ocieplanych przez nas domów wykoƒczonych zosta o farbà Lotusan, znakomicie chroniàcà je przed zawilgoceniem.?farba Lotusan kosztuje! W aênie na jej przyk adzie atwo dowieêç, Sto NowoÊci 2(6)/2004 6

7 e stosujàc lepszy, ale dro szy materia oszcz dzamy. Bo wprawdzie wiadomo, e Lotusan kosztuje troch dro ej od innych farb, ale te wiadomo, e ta farba, jak adna inna, zapobiega penetracji wody opadowej na powierzchniach elewacji, dzi ki czemu tynk zawsze pozostaje suchy i niepodatny na rozwój mikroorganizmów alg i grzybów. W rezultacie tak zabezpieczona elewacja nie wymaga przez wiele lat zabiegów czyszczenia, dezynfekcji i ponownego malowania.?czy stosowanie farby Lotusan jest jedynym sposobem zabezpieczenia elewacji przed procesami korozji biologicznej?! OczywiÊcie nie. Równie skuteczne jest stosowanie wysokiej klasy tynków akrylowych Sto-ispo, które w ogóle nie wymagajà malowania poniewa sà barwione w masie. Mam na myêli g ównie system ociepleniowy StoTherm Classic, w którym zewn trznà warstw stanowi barwiony w masie akrylowy tynk cienkowarstwowy, specjalnie zabezpieczony przed rozwojem grzybów i alg.?co pan, jako szef firmy zajmujàcej si g ównie ocieplaniem domów, uwa a w swojej pracy za najwa niejsze?! Najwa niejsza jest dla mnie jakoêç. Dotyczy to w równej mierze solidnoêci i rzetelno- Êci handlowej mojej firmy w stosunkach z poszczególnymi partnerami, jak i technologii, materia ów oraz wykonawstwa.?czy jakoêç jest ju w Polsce dostatecznie mocnym atutem w rynkowej grze o klienta?! W coraz wi kszym stopniu jest atutem. Co prawda stosujàc dobre, sprawdzone, ale nieco dro sze technologie i materia y musz dla sprostania konkurencji minimalizowaç koszty wykonawstwa, ale na d u szà met to si op aca. Ta zasada stosowana przez mojà firm od samego poczàtku przynosi ju owoce: marka Firma Budowlana Go uszka dobrze si ju w Krakowie kojarzy.?jak d ugo wspó pracuje pan ze Sto-ispo?! Od siedmiu lat. Nasza wspó praca ze Sto-ispo rozszerza si z roku na rok. Obecnie udzia produktów tej firmy w naszych pracach ociepleniowych jest ju bardzo znaczàcy. To naturalna konsekwencja faktu, i produkty Sto-ispo wyró niajà si wysokà jakoêcià.?dzi kuj za rozmow. Rozmawia Teodor Wernicki 7 Sto NowoÊci 2(6)/2004

8 Elewacja Osuszanie murów Zalety i ograniczenia tynków renowacyjnych Sztuka porowatoêci Naprawa uszkodzonych przez wilgoç i oddzia ywanie soli elementów budowlanych stanowi podstawowy problem w dziedzinie renowacji i utrzymania starych budowli. Z o onoêç uszkodzeƒ i ich przyczyn z jednej strony, zaê ró norodnoêç oferowanych rozwiàzaƒ z drugiej sà najwi kszym wyzwaniem dla wszystkich uczestników procesów budowlanych. Od projektantów, wykonawców i dostawców materia ów wymagana jest obszerna interdyscyplinarna wiedza. Podczas renowacji i odnawiania mniejszych budowli decyzja dotyczàca oceny badania pod o a i wyboru materia u nale y wy àcznie do wykonawcy robót. Rezultatem rozwa aƒ, dotyczà- cych relacji mi dzy nak adami (kosztami) a korzyêciami, jest cz sto zastosowanie tylko tak zwanego tynku renowacyjnego. Pod s owem tylko nale y w tym wypadku rozumieç fakt, i przyczyna zawilgocenia muru, na przyk ad dop yw wilgoci podciàganej kapilarnie, nie zostaje cz sto w ogóle usuni ta. Najwi ksza zaleta tynku renowacyjnego jest jednoczeênie jego najwi kszà wadà. Przy zastosowaniu tynków renowacyjnych o odpowiedniej gruboêci warstwy oraz okreêlonym stopniu zawilgocenia pod o a i zawartoêci soli, mo na na wiele lat uzyskaç powierzchnie ca kowicie pozbawione uszkodzeƒ. Z tego powodu wielu zleceniodawców oszcz dza na kosztownych, ale kompleksowych renowacjach i niezgodnie z przeznaczeniem stosuje tynk jako jedyne dzia anie renowacyjne. Nieszcz - Êliwe okreêlenie tynk renowacyjny wprowadza w b àd i sugeruje zleceniodawcy, e mo e wraz z nim oczekiwaç pe nego usuni cia problemu. Zastosowanie wy àcznie tynku renowacyjnego nie stanowi w aêciwej renowacji, a najwy ej ewentualnie ukrycie problemu. W przypadku, gdy wskutek kapilarnego podciàgania wyst puje zawilgocenie i zasolenie muru, naniesienie tynku renowacyjnego niczego nie rozwiàzuje. Wilgoç pozostaje w dalszym ciàgu kapilarnie aktywna. W ostatecznym efekcie wykonanie tynku renowacyjnego usuwa jedynie skutki podciàgania wilgoci. Obecnie stosowane sà prawie wy- àcznie tynki renowacyjne zgodne z Wytycznymi WTA (niemieckie stowarzyszenie konserwatorskie). Sà to hydrofobowe w swojej porowatej strukturze, suche, gotowe zaprawy o podwy szonej przepuszczalnoêci pary wodnej i obni onej przewodnoêci kapilarnej. Pod wzgl dem sk adu, tynki renowacyjne oparte sà na bazie cementu, zaê swojà porowatà struktur zawdzi czajà dodatkowi Êrodków porotwórczych. Podwy szona zawartoêç porów i ich specjalna geometria, w zestawieniu z hydrofobowymi w aêciwo- Êciami, prowadzi do sytuacji, kiedy woda mo e przemieszczaç si z pod- o a do tynku renowacyjnego. Wewnàtrz tynku struktura kapilarna zostaje jednak z amana, zaê dalszy transport wody odbywa si wy àcznie na drodze dyfuzji. To przejêcie powoduje przeniesienie krystalizacji szkodliwych dla konstrukcji budowli soli z powierzchni tynku renowacyjnego do wn trza struktury tynku. Z tego te Szkody na powierzchni tynku spowodowane krystalizacjà soli powodu trwa oêç i funkcjonalnoêç tego tynku jest zawsze uzale niona od stopnia zawilgocenia i zasolenia oraz przyczyny ich wyst powania, od gruboêci na o onej warstwy tynku, a tak- e od warunków wykonywania robót. Tynki renowacyjne stosowane sà od ponad 20 lat do napraw uszkodzonych przez wilgoç i sól budowli, lub do prac towarzyszàcych wykonywaniu izolacji poziomej. Sprawdzi y si przy tym na najtrudniejszych pod o- ach murach z ceg y, kamienia amanego i murach mieszanych, pod o- ach pokrytych rysami, nasyconych wilgocià i solami. Sto NowoÊci 2(6)/2004 8

9 Zalecane jest stosowanie trzech sk adników systemu tynku renowacyjnego: obrzutki, porowatego tynku wyrównawczego i tynku renowacyjnego Tynki renowacyjne sà wymienione w normie DIN Po raz pierwszy zosta y one w pe ni znormalizowane w nowej europejskiej normie DIN EN 998. Ich klasyfikacja zawarta jest tak e w Instrukcji WTA Systemy tynków renowacyjnych oraz wydanym przed trzema laty jej uzupe nieniu. Wykonane za pomocà mikroskopu elektronowego zdj cie struktury tynku renowacyjnego Firma Sto wprowadzi a nowy rodzaj tynków renowacyjnych i dostosowa a dotychczasowy asortyment do wymagaƒ rynku. Obok wchodzàcej w sk ad systemu zaprawy do obrzutki, wprowadzono klasyczny porowaty tynk wyrównawczy oraz tynk renowacyjny w kolorze bia ym i szarym. System zosta poszerzony, zale nie od zamówienia, o mo liwoêç wykonania tynku renowacyjnego barwionego z pewnymi ograniczeniami zgodnie z systemem StoColor. Wszystkie tynki renowacyjne Sto posiadajà Êwiadectwa badaƒ i certyfikaty, zgodne z Instrukcjà WTA. W Polsce tynki majà Êwiadectwo Instytutu Higieny nr HK/B/0534/02/99. Warstwa wykoƒczeniowa tynku renowacyjnego przedstawiona jest tak e w Instrukcji WTA i mo e byç wykonana przy u yciu wszystkich farb i tynków na bazie ywic silikonowych, farb i tynków krzemianowych oraz tynków mineralnych produkcji Sto-ispo. W przypadku, gdy konieczne jest wykonanie renowacyjnej izolacji poziomej, zastosowanie ma metoda impulsowa i mikroemulsja silikonowa. Do wykonania izolacji pionowej mo na zastosowaç zarówno jedno- i dwusk adnikowà grubowarstwowà pow ok bitumicznà, jak i nowà, innowacyjnà foli izolacyjnà. Frank Frössel Mened er Produktu Pow oki Elewacyjne Porowate tynki wyrównawcze mogà, choç nie muszà, spe niaç wymogi wy ej wspomnianej Instrukcji WTA. Stosowane sà przy renowacji budowli uszkodzonych przez wilgoç i sól stanowiàc sk adnik systemu tynków renowacyjnych. OkreÊlenie to dotyczy w tym przypadku produktów zbli onych do tynków renowacyjnych, majàcych zmodyfikowanà geometri i rozmieszczenie porów oraz obni one w aêciwo- Êci hydrofobowe. Podwy szona porowatoêç i kapilarnoêç majà za zadanie przyspieszenie procesu przemieszczania si szkodliwej dla muru soli i s u enie tynkowi renowacyjnemu jako swego rodzaju magazyn soli lub sàsiadujàca z nim strefa buforowa. Stosowanie porowatego tynku wyrównawczego zapobiega przemieszczaniu si soli do Êwie o naniesionego tynku renowacyjnego, umo liwiajàc w jego warstwie wzrost w aêciwoêci hydrofobowych oraz zwiàzanie struktury spoiwa. Z tego wzgl du porowate tynki wyrównawcze stosowane sà przy podwy szonym stopniu oddzia ywania soli i okreêlonej nierównoêci pod o a. Dzia anie tynku renowacyjnego w czasie Wilgoç przemieszcza si na drodze kapilarnej do tynku renowacyjnego gdzie hydrofobowoêç porów i ich wielkoêç powoduje zamkni cie tej drogi przep ywu Wskutek tego krystalizacja soli odbywa si wewnàtrz porów tynku renowacyjnego, a nie na jego powierzchni 9 Sto NowoÊci 2(6)/2004

10 Elewacja Osuszanie murów Elastyczna folia izolacyjna StoMurisol ADS Izolacja Êcian piwnic w obiektach nowych i poddawanych renowacji Miarodajnym zbiorem przepisów, dotyczàcych poziomych i pionowych izolacji w nowych obiektach budowlanych jest w Niemczech norma DIN Dla izolacji podziemnych elementów w przypadku renowacji starych obiektów brak jest uregulowaƒ normatywnych. Ten zakres tematyczny omówiony zosta w instrukcjach przygotowanych przez producentów materia ów oraz instrukcjach WTA Iniekcja murów przeciw wilgoci podciàganej kapilarnie oraz Pionowa izolacja renowacyjna elementów podziemnych. StoMurisol ADS Folia izolacyjna StoMurisol ADS jest dwuwarstwowym materia em zespolonym, sk adajàcym si ze sprawdzonych sk adników, stosowanych od dziesi cioleci w pokryciach dachowych i ociepleniach elewacji. Zewn trzna warstwa sk ada si z folii izolacyjnej o gruboêci 2 mm z ECB (etylen-kopolimer-bitum), zbrojonej szklanà w ókninà. Jest ca kowicie wodoszczelna, odporna na dzia anie mikrobów i korzeni, soli, kwasów i ugów oraz posiada wysokà odpornoêç na uszkodzenia mechaniczne. Folia StoMurisol ADS uj ta jest w normie DIN i podlega a licznym badaniom materia owym. Wewn trzna warstwa folii sk ada si z trwale elastycznej, Êciskalnej, impregnowanej, mi kkiej pianki poliuretanowej lub z polietylenowej pianki o zamkni tych porach. Przy obsypywaniu Êcian pianka, jako warstwa wyrównawcza, ulega ÊciÊni ciu i ca kowicie przylega do powierzchni elementu budowli. Poza wyrównaniem nierównoêci warstwa ta oddziela pod o e od izolacji. Dzi ki temu póêniejsze osiadanie budowli lub zarysowanie pod o a nie przenosi si na izolacj pionowà. Folia StoMurisol ADS u o ona jest obok muru, two- rzàc oddzielnà, drugà warstw. Poza rolà izolacji pionowej podziemnych elementów budowli przed wodà naporowà lub przesàczajàcà si, warstwa ta posiada tak e w aêciwoêci termoizolacyjne. Dzia anie izolacyjne wersji z piankà poliuretanowà mo e byç nawet korzystniejsze od izolacji styropianowej. Widok uszkodzeƒ Êciany piwnicy skutki dzia ania wilgoci i soli Schematyczne przedstawienie mechanizmu zawilgocenia Zalety folii izolacyjnej StoMurisol ADS Przy wykonywaniu izolacji przeciwwilgociowej budowli powstaje tak- e dodatkowa izolacja termiczna. Zb dne jest wyrównywanie pod- o a, gdy izolacja dopasowuje si do Êciany. Zb dne jest te czyszczenie pod- o a, gruntowanie, wykonywanie tynku wyrównawczego i pow oki poêredniej. Na izolowanym pod o u mogà tak e wyst powaç wykwity solne i inne pozosta oêci. Praktycznie brak odpadów budowlanych, a w efekcie znaczne obni- enie kosztów ich usuwania. Wykonanie robót izolacyjnych jest niezale ne od warunków atmosferycznych prace mogà byç wykonywane tak e przy temperaturze ujemnej, opadach deszczu i nas onecznieniu. Wymagana szerokoêç wykopu jest stosunkowo niewielka, gdy folia izolacyjna dostarczana jest na budow w stanie przygotowanym do u ycia, a jej dopasowanie do pod o a nast puje wskutek parcia gruntu. Folia izolacyjna StoMurisol ADS ma okreêlonà na etapie produkcji gruboêç i w aêciwoêci. Zapobiega to wyst powaniu b dów wykonawczych i ró nic w gruboêci warstwy. Mo liwoêç stosowania folii Sto- Murisol ADS niezale nie od warunków atmosferycznych oraz brak konieczno- Êci zachowania przerw technologicznych na wiàzanie i schni cie izolacji pozwala na uzyskanie wyraênych korzyêci ekonomicznych i dodatkowych zalet funkcjonalnych gotowej izolacji. woda rozpryskowa woda opadowa woda powierzchniowa woda przesàczajàca woda pok adowa woda gruntowa kondensacja Sto NowoÊci 2(6)/

11 Uk adanie elastycznej folii izolacyjnej àczenie szwów na zak adach folii metodà spawania na goràco Czysto i nienagannie pod wzgl dem technicznym: górne po àczenie folii izolacyjnej StoMurisol ADS z profilem StoMurisol ADS Profil Wykonywanie izolacji Arkusze folii izolacyjnej o szeroko- Êci 96 cm (zak ad 8 cm) i d ugoêci 200 cm (mo liwe sà d ugoêci specjalne) àczone sà metodà termicznà. Na zak adach folia izolacyjna nadtapiana jest za pomocà goràcego powietrza i sklejana pod dociskiem. Temperatura, si a i czas docisku muszà byç dobrane z uwzgl dnieniem temperatury otoczenia w czasie spawania. Przy wi kszych nierównoêciach pod o a ma zastosowanie folia izolacyjna Sto- Murisol ADS z warstwà pianki poliuretanowej o gruboêci 25 lub 50 mm. Po u o eniu drugiego arkusza folii wykonywane jest àczenie z arkuszem sàsiadujàcym na zak adzie (8 cm), metodà spawania na goràco. Do wykonywania izolacji w strefach naro y i styków, jak przejêcia rur i przewodów, produkowane sà oddzielne pasy po àczeniowe. Przy równym pod o u lub na Êcianach nowych obiektów izolacja uk adana jest dok adnie w taki sam sposób. W tym przypadku stosowany jest zwykle wariant z wk adkà z pianki polietylenowej o gruboêci zaledwie 12 mm. Górne zakoƒczenie elastycznej folii izolacyjnej wykonywane jest przy zastosowaniu szyny lub profilu przejêciowego. Szyna zostaje przykr cona do Êciany, a uskok wype niony za pomocà elastycznej, silikonowej masy izolacyjnej. Alternatywnie górne zakoƒczenie folii mo e zostaç wykonane za pomocà dospawanego pasa przejêciowego o szerokoêci 30 cm, zamocowanego za pomocà profilu Êciennego. Wybór wersji zale y przede wszystkim od lokalnych warunków. Potrzebne narz dzia i sprz t Do uk adania folii StoMurisol ADS potrzebne sà nast pujàce narz dzia: przyrzàd do spawania goràcym powietrzem o p ynnej regulacji temperatury do +600 o C; silikonowy wa ek dociskowy, szer. 400 mm; nó r czny z ostrzem hakowym; gilotyna lub no yce. Przeglàd sk adników systemu StoMurisol ADS elastyczna folia izolacyjna ECB StoMurisol ADS polietylen 12 mm StoMurisol ADS poliuretan 25 mm StoMurisol ADS poliuretan 50 mm StoMurisol ADS Plan do kszta towania naro ników i przejêç StoMurisol ADS Profil Profil do wykonywania coko ów Âciany koêcio a-sanktuarium w Birnau zosta y zaizolowane wed ug nowej technologii. Zachowano wyglàd historycznego muru, nie wprowadzajàc przy tym dodatkowych obcià eƒ statycznych Joachim Burek Mened er Produktu Pow oki Elewacyjne 11 Sto NowoÊci 2(6)/2004

12 Renowacja zabytków Renowacja Zamku Królewskiego w Warszawie Materia y Sto-ispo na zamkowych elewacjach Zamek Królewski w Warszawie to jeden z najwa niejszych symboli polskiej paƒstwowoêci. Najpierw siedziba ksià àt mazowieckich, a od koƒca XVI w rezydencja g ów koronowanych oraz siedziba Sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zosta prawie ca kowicie zniszczony podczas II wojny Êwiatowej. Niezwyk a decyzja ze stycznia 1971 r. doprowadzi a jednak do pe nej rekonstrukcji zabytku, ukoƒczonej w 1984 r. Od kilku lat trwajà na Zamku prace konserwatorskie, których celem jest ju nie tylko odbudowa pe nej bry y kompleksu, ale te nadanie elewacjom charakteru najbardziej zbli onego do orygina u. W tym bardzo trudnym zadaniu bierze udzia równie firma Sto-ispo podejmujàc si przygotowania technologii materia ów wykoƒczeniowych zamkowych elewacji, a ostatnio tak e przynale nych do Zamku Arkad Kubickiego. Pierwsze prace dotyczy y g ównie elewacji zachodniej wraz z wie à zegarowà i dziedziƒcem wewn trznym. Jak zawsze przy renowacji priorytetem technologicznym by a trwa oêç wykonanych pow ok zewn trznych zdecydowano si wi c na farb krzemoorganicznà isposil, której wysoka paro- przepuszczalnoêç, przy jednoczesnej hydrofobowoêci, gwarantowa y odpornoêç nawet na silne deszcze. Jednak przy póêniejszym planowaniu aran acji estetycznej kolejnych elewacji zwrócono uwag na innà mo liwoêç zamkni cia kolorystycznego fasad przez wybarwienia tynku w masie. Taka technologia, ze wzgl du na bardzo charakterystyczny efekt zatarcia tynku, powinna zbli yç si bardziej do wczesnobarokowych elewacji z czasów Zygmunta III. Jak si okaza o, realizacja nie by a atwa, poniewa na koƒcowy efekt estetyczny nak ada si nie tylko sam przygotowany tynk, ale te sposób i warunki jego zacierania przez wykonawców. Ponadto, po licznych próbach, zdecydowano si na bardzo g bokà czerwieƒ, której uzyskanie wymaga o dodawania du ej iloêci pigmentu do zaprawy. Mia o to ogromne znaczenie, szczególnie przy elewacji po udniowej, najbardziej nara onej na bezpoêrednie dzia anie promieni s onecznych. Wybór materia u musia oczywiêcie uwzgl dniaç równie wymogi technologiczne. Na elewacji znajdowa y si przecie wyprawy nak adane przy rekonstrukcji. Ich stan by ogólnie dobry, ale tynki wymaga y miejscowych napraw; ponadto nad kamiennym coko- em widoczne by y miejscowe zawilgocenia muru wraz ze szkodliwymi solami. Po wielu konsultacjach specjaliêci Sto-ispo zaproponowali, by wi kszoêç zapraw przygotowaç w oparciu o wapna hydrauliczne zawierajàce dodatki tufu wulkanicznego reƒskiego trassu, na cokole zaê wykonaç pas tynków renowacyjnych. Rodowód trassu si ga czasów rzymskich, poniewa to w aênie staro ytni Rzymianie jako jedni z pierwszych stosowali tufy wulkaniczne (pucolana, ziemi santoryƒskà oraz trass z Nadrenii) w swoich zaprawach. Dzi ki trassowi zaprawa wapienna nabiera a cech hydraulicznych, znacznie zmniejsza si jej skurcz, wielokrotnie ros a wytrzyma oêç i co najwa niejsze odpornoêç na kwaêne Êrodowisko, a z takimi w aênie warunkami mamy obecnie stale do czynienia. Do wymiany tynków podk adowych wybrano lekkà wypraw wapienno-trassowà Trass-Kalk-Maschinenleichtputz materia o doskona ej dyfuzji pary wodnej i cechach dopasowanych zarówno do warunków s abego pod o a jak i agresywnego Êrodowiska zewn trznego. Na cokole zaê na o ono pas szerokoporowych tynków renowacyjnych, których zadaniem by a kumulacja ewentualnych soli rozpuszczalnych bez blokowania wilgoci zawartej w murze. Dopiero na tak przy- Sto NowoÊci 2(6)/

13 Liczne fragmenty ceglane elewacji po udniowej równie poddano zabiegom konserwatorskim W Arkadach Kubickiego prace jeszcze trwajà gotowane pod o e mo na by o nak adaç zacierk. Wybarwiony w specjalnym kolorze materia Sanierhaftputz, zawiera dodatki mikrow ókien zwi kszajàce jego elastycznoêç na mieszanym pod o u. Receptura materia u uwzgl dnia a te odpowiednià wytrzyma oêç, która musia a byç dopasowana do lekkich wypraw podk adowych. Na elewacji po udniowej znajdujà si tak e liczne fragmenty ceglane, które równie poddano zabiegom konserwatorskim. Nale a o wymieniç doêç du y procent spoin oraz uzupe niç ubytki w cegle. Równie tutaj Sto-ispo zaproponowa o specjalne zaprawy wapienno- -trassowe, które ze wzgl du na doskona e w asnoêci, najlepiej spe nià swoje zadanie. Jako spoiny wykorzystano zapraw HMF o historycznej recepturze, przygotowanej w kolorze be owo-piaskowym. Ubytki w cegle wype niono specjalnà barwnà zaprawà tzw. sztucznym kamieniem, o cechach mechanicznych i kapilarnych dopasowanych do pod o a. Prace na elewacji po udniowej trwa y praktycznie dwa sezony. Jednak najwi kszy i najtrudniejszy technologicznie zakres prac dotyczy elewacji od strony Wis y wraz z przylegajàcymi Arkadami Kubickiego. Ta cz Êç Zamku to efekt wielu przebudów prowadzonych z inicjatywy Augusta III, nast pnie Stanis awa Augusta a do I pol. XIX w., kiedy to Zamek by siedzibà carskich namiestników. Ca oêç kompleksu, usytuowana na skarpie, wymaga a w dolnej cz Êci bardzo wielu prac konstrukcyjnych i uszczelniajàcych. Podobnie jak w przypadku elewacji zamkowych, Sto-ispo i tutaj mia- a za zadanie przygotowanie technologii wykoƒczeniowych p aszczyzn elewacji. Zadanie wydawa oby si proste, wszak doêwiadczenia i wymagania z górnych fasad znacznie u atwia y decyzje ale tym razem rekonstruowano w ca oêci boniowane tynki o doêç du- ej gruboêci. Ponadto wiele prac nak ada o si na siebie, a terminy wykonania by y krótkie. Mia o to ogromne znaczenie, szczególnie po wczeêniejszych doêwiadczeniach, kiedy warunki temperatury i wilgotnoêci nak adania zacierek mia y wp yw na ich wyglàd. Równie tutaj zdecydowano si na wyprawy wapienno-trassowe, ale tym razem, ze wzgl du na wi kszà gruboêç, podk ady wykonano z szybciej wià àcej i nieco mocniejszej wyprawy Trass- Werksteinmörtel. Poniewa wyprawy wapienne, nawet wià àce hydraulicznie, wymagajà doêç d ugiego czasu sezonowania, a ze wzgl dów okoliczno- Êciowych nale a o nadaç pracom ju na tym etapie wymagalny efekt estetyczny, na o ono tymczasowe wykoƒczenie barwne na bazie mineralnej warstwy kontaktowej StoPrep Miral. Specjalna warstwa nie przeszkodzi w na o eniu koƒcowych barwnych zacierek tynkarskich. W Arkadach Kubickiego prace wykoƒczeniowe jeszcze trwajà. Robert Koprowicz Produkty Sto-ispo zastosowane przy renowacji Zamku Królewskiego w Warszawie: StoPrim Fungal StoPrep Miral Isposil Trass-Kalk-Maschinenleichtputz Trass-Werksteinmörtel Sanierhaftputz HMF Historischer-Mauer-Putz und Fugenmörtel NSR Natur-, Sandstein und Restauriermörtel Najwi kszy i najtrudniejszy technologicznie zakres prac wykonywany jest po stronie wschodniej 13 Sto NowoÊci 2(6)/2004

14 Budowa ma ych domów StoTherm Classic na elewacjach domów o szkielecie drewnianym Europrodukt Uk adanie membrany paroizolacyjnej Domy jednorodzinne buduje si w Polsce g ównie z materia ów ceramicznych i gazobetonu. Dotychczasowe próby upowszechnienia domów o konstrukcji drewnianej, montowanych z lekkich wielkowymiarowych prefabrykatów o znakomitych w aêciwoêciach izolacyjnych i zdrowotnych, tych preferencji nie zmieni y. Powód by prosty: zapominano o re imach jakoêciowych, których Êcis e przestrzeganie na ka dym etapie produkcji prefabrykatów i ich monta u na placu budowy stanowi nieodzowny warunek powodzenia. Teraz za sprawà jakoêci domów produkowanych przez Unibud Sp. z o.o. w Bielsku Podlaskim to si zmienia. Te domy cieszà si powodzeniem tak e na najbardziej wymagajàcym rynku niemieckim, zdobywajà rynek austriacki, szwajcarski, duƒski Katalog produkowanych przez Unibud domów o powierzchni od 80 do ponad 200 m. kw. zawiera kilkadzie- siàt projektów, w których zastosowano ró ne rozwiàzania architektoniczne, techniczne i funkcjonalne. Te projekty mogà byç poddawane modyfikacjom zale nie od wymagaƒ i potrzeb przysz ych u ytkowników. Producent podejmuje si równie realizacji projektów nietypowych, dostarczonych przez klientów. Technologi produkcji i monta u domów o szkielecie drewnianym naby Unibud w 1993 r. w Danii. Od tego czasu jest ciàg e doskonalona, zw aszcza pod kàtem wymogów rynku niemieckiego. Unibud sta si liczàcym si w Europie producentem domów z lekkich prefabrykatów drewnopochodnych. W 2000 roku firma zosta a cz onkiem elitarnego niemieckiego Federalnego Stowarzyszenia JakoÊci Budujàcych Domy. W tym samym roku polski Komitet Integracji Europejskiej i Business Centre Club przyzna y Unibudowi Medal Europejski za jakoêç produkowanych domów, zaê w roku 2003 Ministerstwo Gospodarki wyró ni o je tytu- em Europrodukt Prefabrykowane elementy domów o szkielecie drewnianym powstajà w ogromnej hali, wzniesionej przed laty na potrzeby zgo a innego budownictwa, opartego na prefabrykacji betonowej. Na poczàtku taêmy produkcyjnej, wyposa onej w skomplikowane urzàdzenia technologiczne, pi trzà si pi knie pouk adane sosnowe belki, drewnopochodne p yty i kolorowe opakowania z we nà mineralnà. Z nich to, krok po kroku, zaczynajà wy aniaç si zarysy elementów domów. Podobne do siebie, ale ka dy inny wykonywany ÊciÊle wed ug w drujàcej razem z nim dokumentacji. W trakcie nast pujàcych po sobie operacji element w zale noêci od przeznaczenia wzbogaca si o kolejne komponenty: g ównà warstw ocieplajàcà, membran paroizolacyjnà, gipsowe p yty Êcian wewn trznych, okna lub drzwi wewn trzne, elementy instalacji elektrycznej, dodatkowà zewn trznà warstw ocieplajàcà systemu Sto- Therm Classic lub w zale noêci od yczenia zamawiajàcego StoTherm Codziennie taêm produkcyjnà Unibudu opuszcza komplet elementów domu Sto NowoÊci 2(6)/

15 Vario. Na koƒcu hali gotowe elementy konkretnego domu trafiajà do centrum obróbczego, gdzie nast puje ich wzajemne precyzyjne dopasowanie. Po tej operacji dom w elementach jest gotowy do wysy ki. Codziennie jeden dom. Sukces bialskopodlaskiego Unibudu zasadza si na bezkompromisowym podejêciu do szeroko pojmowanej jakoêci. Poczàwszy od czynnoêci projektowych, poprzez dobór materia- ów, proces produkcji elementów domów, a na ich monta u na placu budowy i ostatecznym wykoƒczeniu skoƒczywszy. Ca y proces inwestycyjny powstawania domów Unibudu przebiega zgodnie zasadami systemu jako- Êci 9001 i jest nadzorowany przez niemiecki Instytut Materia ów Budowalnych w Dreênie, którego przedstawiciele kilka razy w roku przeprowadzajà na miejscu audyt weryfikacyjny. Dlaczego zdecydowaliêcie si na zastosowanie materia ów Sto-ispo do ocieplania i wykaƒczania elewacji waszych domów? zapyta em oprowadzajàcego mnie po halach produkcyjnych Unibudu Adama Szki àdzia, kierownika Dzia u Projektowania i Marketingu. Odpowiedê brzmia a: To by wybór podyktowany przede wszystkim wymogami jakoêciowymi. Si gn liêmy po materia y lidera jakoêci na rynku niemieckim, bo tam sprzedajemy wi kszoêç produkowanych przez nas domów. W sumie sprzedaliêmy ju tam ponad 800 domów. Wspó praca Unibudu ze Sto-ispo zacz a si przed dwoma laty i nie ogranicza si jedynie do dostaw zamówionych materia ów. Aktualnie specjaliêci obu firm wspólnie pracujà nad nowà metodà zmechanizowanego nak adania warstw systemu StoTherm Classic na zewn trzne p aszczyzny elementów domów. Doradcy techniczni Sto-- ispo sà tu cz stymi, mile widzianymi goêçmi. Teodor Wernicki Materia y Sto-ispo stosowane przy produkcji prefabrykowanych elementów domów Unibudu System StoTherm Classic L: klej Sto-Dispersionskleber u ywany do przyklejania lamelowej we ny mineralnej Paroc (5 cm) do Êcian zewn trznych; bezcementowa masa zbrojàca Sto-Armierungsputz u ywana do zatapiania siatki zbrojàcej Sto-Systemgewebe Classic na powierzchni p yt lamelowej we ny mineralnej Paroc; tynk nawierzchniowy organiczny Stolit K lub Stolit R stanowiàcy elewacyjnà warstw zewn trznà. System StoTherm Vario: klej Sto-Dispersionskleber u ywany do przyklejania p yt styropianowych (5 cm) do elementów Êcian zewn trznych; mineralna zaprawa zbrojàca StoLevell Uni u ywana do zatapiania siatki zbrojàcej Sto-Glasfasergewebe na powierzchni p yt styropianowych; pow oka poêrednia StoPutzgrund; tynk nawierzchniowy Stolit K lub R stanowiàcy elewacyjnà warstw zewn trznà. 15 Sto NowoÊci 2(6)/2004

16 AktualnoÊci Seminaria StoDesign Kolejne spotkania szefa Studia StoDesign Uwe Koosa z polskimi architektami odby y si w Bia- ymstoku i Gdaƒsku. Zorganizowane przez Stoispo seminaria, równie tym razem poêwi cone kolorystyce w architekturze, cieszy y si licznà frekwencjà i ywym zainteresowaniem. Fachowe, ale odbiegajàce od stereotypów podej- Budowaç Êwiadomie Ukaza a si drukiem oraz w wersji elektronicznej nowa edycja PROGRAMU PRO- DUKCJI Sto-ispo. Katalog prezentuje pe ny wachlarz produktów firmy z podzia em na trzy g ówne grupy asortymentowe: materia y elewacyjne, materia y s u àce Sto NowoÊci Czasopismo wykonawców budowlanych nr 2(6)2004 nak ad: egz. Wydawca: Sto-ispo sp. z o.o., Warszawa, ul. Zabraniecka 15 Redakcja: Teodor Wernicki, Aleksandra Zych-Màczka Warszawa, ul. Zabraniecka 15, tel. (22) fax (22) , info.pl@stoeu.com, Zamówienia bezp atnej wysy ki Sto NowoÊci prosimy przesy aç faksem: (22) Êcie do roli koloru w kszta towaniu estetycznego Êrodowiska cz owieka, jakie zaprezentowa Uwe Koos, wzbudzi o o ywionà dyskusj na temat koniecznoêci i sposobów eliminowania szarzyzny miejskich blokowisk, ciàgle dominujàcych w pejza u polskich miast, nie tylko Bia egostoku i Gdaƒska. Bia ostockie seminarium Studia StoDesign zgromadzi o ponad szeêçdziesi ciu architektów z województwa podlaskiego, g ównie m odych, zainteresowanych wykorzystaniem doêwiadczeƒ firmy Sto-ispo w swej dzia alnoêci zawodowej. Uczestniczyli w seminarium tak e ludzie z urz du zajmujàcy si sprawami estetyki i urbanistyki, m. in. naczelny plastyk miasta, czy kierownik wydzia u urbanistyki i architektury. W Gdaƒsku seminarium odbywa o si w pi knych wn trzach zabytkowego Dworu Oliwskiego, Êwie o odnowionych wed ug koncepcji kolorystycznej S awomira Lipiƒskiego, przy u yciu farb Sto-ispo. Równie licznie zgromadzeni architekci Trójmiasta ywo interesowali si prezentowanymi przez Uwe Koosa mo liwoêciami nieszablonowego zastosowania koloru w procesach modernizacji miejskich blokowisk, jak równie w tworzeniu ambitnej architektury wspó czesnej. W gdaƒskim seminarium uczestniczyli znani w TrójmieÊcie architekci, laureaci krajowych i mi dzynarodowych konkursów architektonicznych. Architektura i kolor sà ze sobà nierozerwalnie zwiàzane. Kolor stanowi o indywidualnoêci domu, wp ywa na jego emocjonalny odbiór i samopoczucie mieszkaƒców. Kto tworzy profesjonalne koncepcje kolorystyczne potrzebuje profesjonalnych instrumentów. Konkretnà odpowiedzià firmy Sto-ispo na potrzeby twórców architektury stanowi przebogaty system kolorystyczny StoColor (772 barwy), ju prezentowany na amach Sto NowoÊci (nr 1/3/2002). Mogli si z nim zapoznaç równie uczestnicy seminariów StoDesign. Seminaria b dà kontynuowane w kolejnych regionach Polski. do wykaƒczania wn trz oraz materia y do napraw i ochrony betonu. W sumie 262 produkty Sto-ispo. Przejrzysty uk ad katalogu, krótkie informacje wprowadzajàce do ka dej z wy ej wymienionych grup materia owych, a przede wszystkim precyzyjnie sformu owane wyczerpujàce dane o w aêciwo- Êciach poszczególnych produktów sprawiajà, e wydawnictwo z powodzeniem spe nia rol podr cznego kompedium, przydatnego w pracy zarówno architekta, jak i inwestora czy wykonawcy budowlanego. Ca oêç dope niajà zamieszczone w osobnym rozdziale informacje o systemie kolorystycznym StoColor, u atwiajàcym prac architekta. Wydawnictwo dostarczajà zainteresowanym bezp atnie regionalni doradcy handlowi Sto-ispo. StoJournal czasopismo projektantów, architektów i inwestorów. Ukazuje si dwa razy w roku. Kolejne wydania StoJournal zawierajà obszerne informacje dotyczàce wybranego tematu, wsparte prezentacjà interesujàcych pod wzgl dem architektonicznym obiektów budowlanych oraz szczegó ów technicznych zastosowanych rozwiàzaƒ. Zamówienia bezp atnej wysy ki StoJournal prosimy przesy aç faksem: (22)