Return of the Senior 92

Transkrypt

1 Return of the Senior 92

2 Powrót seniora LIDIA KWIATKOWSKA Dynamiczny postęp naukowy, technologiczny, przemiany demograficzne, upowszechnienie się środków masowego przekazu, szybkie tempo życia oraz moda na młodość obniżyły wartość doświadczenia osób starszych oraz zmieniły lub zmarginalizowały niektóre role społeczne, wcześniej pełnione przez seniorów. W ten sposób zaprzepaszczane są bezcenne doświadczenia i kompetencje, które mogłyby wzbogacić nasze życie społeczne, kulturalne czy gospodarcze. Przywrócenie seniorom należytego miejsca w społeczeństwie jest więc ogromnym wyzwaniem, z którym muszą zmierzyć się praktycznie wszystkie kraje europejskie. Dynamic scientific and technological progress, demographic changes, theever-presence of mass communications, an increased pace of life, and youth-centredcultures have allcontributed to a decreased quality of life for the elderly. Moreover these factors have changed or marginalizedsocial roles that were previously appointed to senior citizens.this causes a disregard of the elderly s priceless experiences and competences that could greatly enrich our social, cultural or economic lives. Restoring the social status of seniors is therefore a great challenge faced by virtually all European countries. W całej Europie obserwujemy malejący szacunek dla wieku, coraz większą obojętność na problemy ludzi starszych, a często wręcz gerontofobię, czyli zjawisko psychologiczne objawiające się negatywnym wyobrażeniem starości, połączone z lękiem przed starością i byciem osobą Europe is characterized by a diminishing respect for seniors and an increasing indifference to their problems, or even gerontophobia, i.e. a psychological phenomenon of having a negative image of old age, coupled with the fear of becoming old and being an old person. This negative 93

3 starszą. Negatywny obraz starszego człowieka, połączony z rzeczywistym obniżeniem się sprawności psychofizycznej i utratą dotychczasowych ról społecznych, przyczynia się do społecznego wykluczenia seniorów. Stan ten pogłębiają niska aktywność osób starszych w walce o swoje prawa i przywileje, ograniczony dostęp seniorów do nowoczesnych technologii, ignorowanie problemów ludzi starszych przez media, brak społecznego zainteresowania prawami i potrzebami ludzi starszych, niekorzystna sytuacja w służbie zdrowia oraz brak dialogu i integracji międzypokoleniowej. Z drugiej strony mamy w Europie do czynienia ze starzejącym się społeczeństwem, które potrzebuje innowacyjnych rozwiązań, aby stać się aktywnym współtwórcą rzeczywistości. PAŃSTWO DLA SENIORA Istotne wydaje się zaangażowanie rządów w tworzenie programów i rozwiązań przywracających należną pozycję seniorów w społeczeństwie. W odpowiedzi na wyzwania demograficzne i społeczne, stojące przed Polską, został opracowany Rządowy Program na rzecz Aktywności Osób Starszych. Głównym celem tego programu jest tworzenie warunków do rozwoju aktywności społecznej osób starszych, które wchodzą w wiek 60+, a kończąc aktywność zawodową i pozostając w dobrej kondycji psychofizycznej, dysponują czasem wolnym i mają chęć zaangażować się w różnego rodzaju aktywności społeczne. Program rządowy składa się z czterech priorytetów, obejmujących edukację osób starszych, aktywność społeczną promującą integrację wewnątrz- i międzypokoleniową, partycypację społeczną osób starszych oraz usługi społeczne dla seniorów. Priorytet dotyczący edukacji osób starszych obejmuje działania mające na celu rozwój oferty edukacyjnej skierowanej do seniorów, wykorzystanie potencjału wzajemnego uczenia się, rozwój innowacyjnych form edukacji oraz promowanie wolontariatu kompetencyjnego. W ramach drugiego priorytetu zakłada się rozwój różnych form aktywności osób starszych przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury społecznej, bibliotek publicznych, domów kultury, a także włączenie w realizację zadań młodszych pokoleń. W zakres partycypacji społecznej osób starszych wchodzą działania na rzecz zwiększenia udziału osób starszych w życiu publicznym, społecznym, gospodarczym, kulturalnym i politycznym. Istotną rolę w realizacji tego priorytetu odgrywają organizacje reprezentujące interesy i potrzeby osób starszych, np. rady seniorów działające przy samorządach. Przystosowanie usług społecznych do potrzeb osób starszych ma służyć rozwojowi różnych form wsparcia poprzez zwiększenie dostępności i podniesienie jakości usług społecznych dla osób starszych. SENIOR I NAUKA Działania na rzecz włączania osób starszych i zapewnienia im możliwości samorozwoju oraz zwiększenia image of senior citizens is linked to the actual weakening of their mental and physical health and the loss of previous social roles, which results in the social exclusion of seniors. Thisoccurrence is reinforced by the senior s low-level of activity in fighting for their rights and privileges, limited access to modern technologies, the media s disregard of the needs and problems of the third age, a disadvantageous position within the healthcare system, and general lack of dialogue and inter-generation integration. On the other hand, the European society is becoming increasingly older and thus requires innovative solutions in order to remainan active maker of the global community. COUNTRY FOR OLD MEN In order to restore the social status of senior citizens, the involvement of governments and the creation of innovative programmes and solutions is necessary.a government programme for the Activation of Senior Citizens was created in order to properly address the demographic and societal challenges that Poland is facing. The primary aim of the programme is to create conditions for the development of social activity for seniors in the 60+ age bracket and who, despite finishing their careers, are still in good mental and physical health, have a lot of free time, and are willing to participate in various social activities. The government programme consists of four priorities which cover: education of senior citizens, social activities promoting intra- and intergeneration integration, social participation of senior citizens, and social services targeted at seniors.the priority within education of senior citizens consists of actions which aim to broaden their educational opportunities, utilization of the potential provided by mutual learning, development of innovative forms of education and promotion of competencebased voluntary services. The second priority focuses on the development of different forms of seniors activity, utilizing the existing social infrastructure, libraries, community centers, and including younger generations in the actualization of these tasks. The social participation of seniors includes actions geared towards increasing their participation in the public, social, economic, cultural, and political spheres. Organizations which represent the needs and interests of senior citizens, e.g. councils of elders working with the local authorities play a significant role in the realization of this priority.tailoring social services in such a way that they fulfil the needs of the older persons is to result in development of varied means of support by providing an increased access and higher quality of social services for the elderly. SENIOR SCIENCE The various activities aimed at promoting the inclusion and self-esteem of senior citizens are not novel ideas. The third-age University is the oldest and the most dynamically growing Polish initiative to include seniors in social life. 94

4 poczucia własnej wartości są podejmowane nie od dziś. Najstarszą i najdynamiczniej rozwijającą się inicjatywą w Polsce na rzecz włączania seniorów do życia społecznego są Uniwersytety Trzeciego Wieku. Pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku powstał w 1975 r. w Warszawie, a do tej pory zostało założonych prawie 110 Uniwersytetów, które łącznie skupiają 25 tys. słuchaczy. W Polsce Uniwersytety Trzeciego Wieku przybierają jedną z trzech form: działają w strukturach oraz pod patronatem uczelni wyższych i prowadzone są najczęściej przez pełnomocnika rektora danej uczelni, powołane są przez stowarzyszenia prowadzące działalność popularnonaukową bądź działają przy domach kultury, bibliotekach, domach dziennego pobytu czy przy ośrodkach pomocy społecznej. Głównym celem Uniwersytetów Trzeciego Wieku jest upowszechnianie inicjatyw edukacyjnych oraz aktywizacja intelektualna, psychiczna, społeczna i fizyczna osób starszych. Dodatkowo Uniwersytety ułatwiają kontakty z instytucjami takimi jak służba zdrowia, ośrodki kultury czy ośrodki rehabilitacyjne. A wszystkie podejmowane działania mają zaangażować słuchaczy w aktywność na rzecz otaczającego ich środowiska, a także podtrzymywać więzi społeczne i komunikację wśród seniorów. Uniwersytety Trzeciego Wieku działają również w innych krajach, nie tylko europejskich, i przyjmują różne modele funkcjonowania. Na początku lat 80. grupa Brytyjczyków stworzyła model Uniwersytetu opartego na wzajemnej pomocy słuchaczy. Uniwersytety Trzeciego Wieku, powstające w oparciu o brytyjskie rozwiązania, charakteryzują się przede wszystkim brakiem wsparcia ze strony wyższych uczelni, a metoda kształcenia opiera się na samopomocy i braku podziału na studentów i wykładowców. Zajęcia organizowane są przez seniorów, którzy wykorzystują własną wiedzę i doświadczenie. W Wielkiej Brytanii działają obecnie 892 tego typu Uniwersytety, które skupiają ponad 317 tys. słuchaczy. Ciekawym rozwiązaniem wydaje się też propozycja Uniwersytetów istniejących w Południowej Afryce. Oprócz zajęć proponują one zagraniczne wycieczki edukacyjne. I tak na przykład w ofercie znajduje się 17-dniowy program edukacyjny, skierowany specjalnie do seniorów, który obejmuje 15 godzin języka francuskiego, zwiedzanie najważniejszych miast i zabytków Francji, zajęcia ze sztuki i gotowania oraz degustację francuskich win i serów. The first such university was established in Warsaw in 1975, and since then nearly 110 third age universities have been openedand provide education to about 25 thousand participants. The Polish third-age universities have three principal forms: they function within the structures and under patronage of higher education institutions and are, in most cases, managed by a vice-chancellor of a given institution; are established by associations working in the field of popular science; or are created at community centres, libraries, day care centres, or welfare centres. The central aim of the third-age universities is to popularize educational initiatives as well as intellectual, psychological, social and physical activation of senior citizens. Furthermore such universities make it easier to contact institutions such as medical care units, cultural centres or rehabilitation centres. All activities undertaken within the curriculum of such Universities are aimed at involving the participants in the matters of their environment and at maintaining social relations and communication among seniors.perhaps a mention of projects realized in other EU countries will provide more insight on meeting such goals. The Universities of the Third Age also exist in other countries outside of the European Union and have different organizational forms. At the beginning of the 80 s a group of British citizens created a model of a University based on mutual support of the participants. Universities of the Third Age established on a basis of this model are characterized by a lack of support from higher education institutions,mutuallearning and the absence of clear roledivisions between students and professors. The courses are organised by the seniors who utilize their knowledge and experience. Great Britain currently hosts 892 such universities that provide education to over 317 thousand participants. A University in South Africa enhances its course curriculum by offering educational trips to other countries. For example, the learning program holds a 17 day educational course designed especially for seniors which consists of a15 hour French courseand a visit to the most prominent cities and sights in France, cooking lessons and tastings of French wines and cheeses. SENIOR APPS Social innovations targeting senior citizens are an important issue not only in Poland but also in the rest of the European Union. All Member States organize their projects PIERWSZY UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU POWSTAŁ W 1975 R. W WARSZAWIE, A DO TEJ PORY ZOSTAŁO ZAŁOŻONYCH PRAWIE 110 UNIWERSYTETÓW, KTÓRE ŁĄCZNIE SKUPIAJĄ 25 TYS. SŁUCHACZY/THE FIRST SUCH UNIVERSITY WAS ESTABLISHED IN WARSAW IN 1975, AND SINCE THEN NEARLY 110 THIRD AGE UNIVERSITIES HAVE BEEN OPENED AND PROVIDE EDUCATION TO ABOUT 25 THOUSAND PARTICIPANTS 95

5 APLIKACJE DLA SENIORA Innowacje społeczne na rzecz włączania seniorów są istotną kwestią nie tylko w Polsce, ale także w całej Unii Europejskiej. We wszystkich krajach wspólnoty powstają różnego rodzaju projekty, które mają odpowiedzieć na potrzeby współczesnych seniorów. Jedną z takich inicjatyw jest projekt Vital Assistance, który powstaje przy dofinansowaniu ze środków Komisji Europejskiej, a jego głównym celem jest tworzenie nowej platformy usług, poprawiających jakość życia osób starszych. Platforma będzie wykorzystywać audiobooki, telewizyjną platformę edukacyjną, gry, spersonalizowaną gazetę, przewodnik turystyczny i serwis wideo. Na szczególną uwagę zasługuje kilka z wymienionych aplikacji. Aplikacja Vital Audio Book ma ułatwić starszym użytkownikom dostęp do książek audio za pomocą telewizyjnego interfejsu. Prosty w obsłudze interfejs użytkownika pozwoli starszej osobie wybrać książkę, która zostanie odczytana. Twórcy aplikacji Vital Audio Book stawiają sobie za cel zwiększenie dostępu osób starszych do kultury poprzez bardziej dostępne i łatwe do odczytania książki. Aplikacja pomoże również starszym użytkownikom pokonać zwykłą fizyczną barierę związaną z osłabieniem wzroku. W ramach projektu tworzona jest również platforma teleedukacji, która umożliwi prezentację kursów multimedialnych kierowanych do osób starszych. Platforma będzie ogólnie dostępna i pozwoli na korzystanie z wielu różnych kursów w ramach tej samej aplikacji, które to będą dowodzone za pomocą głosu lub pilota. Dodatkowo system będzie automatycznie proponować kursy, w zależności od profilu użytkownika. Celem aplikacji jest edukacja seniorów w zakresie somoopieki, satysfakcji, samorozwoju i rozrywki. Vital oferuje szereg gier przystosowanych do potrzeb i możliwości osób starszych. Podstawowym założeniem gier jest znalezienie towarzystwa do gry wśród znajomych lub innych seniorów, za pomocą wyszukiwarki, oraz rywalizacja pomiędzy graczami. System obejmuje klasyczne gry, takie jak szachy czy warcaby, ale także gry mniej tradycyjne. Projekt uwzględnia nie tylko potrzeby seniorów, którzy spędzają czas wolny w domu, audioprzewodnik to aplikacja pomyślana jako innowacyjne urządzenie dla turystów w podeszłym wieku. Podstawowe założenie projektu to opracowanie audioprzewodnika, który można pobrać na telefon komórkowy, a wiadomości dotyczące odwiedzanych miejsc będzie można odsłuchać. Przewodnik oprócz tradycyjnych informacji o zwiedzanych miejscach, będzie zawierał dane dotyczące udogodnień dla osób niepełnosprawnych, warunków fizycznych wymaganych do wizyty w danym miejscu, informacje o czasie potrzebnym do realizacji trasy turystycznej. E-SENIOR By w pełni wykorzystać potencjał, jaki daje narzędzie takie jak Vital, konieczne jest sprawne poruszanie się po 96

6 according to the needs of modern seniors. One such initiative is the Vital Assistance project, co-financed by the European Commission. Its main goal is to create a new service platform to increase the quality of life of senior citizens. The platform will utilize audio books, a TV education platform, games, a personalized newspaper, a tourist guide, and a video service. Some of the above applications require a closer look. The purpose of the VITAL Audio Book Application is to facilitate audio book access to seniors by utilizing a TV interface. An interface that is user-friendly will allow seniors to easily access books that they wish to read.the authors of the Vital Audio Book application envisage that seniors will have an increased access to culture via more accessible and easy-to-read books. The application will also help seniors to combat the common obstacle of deteriorating eyesight. A distance education platform exists within the project s framework to facilitate participation in multimedia courses. The platform will be openly accessible and will allow for participation in many different courses by the use of one application, navigated by the participant s voice or remote control. Additionally, the system will automatically propose courses on the basis of the user's profile. The aim of the application is to educate seniors in the fields of: self-care, satisfaction, self-development, and entertainment. VITAL also provides a number of games tailored to the needs and abilities of seniors. The primary aim of the games is to provide users with social interactions and competition among their friends or other players using the search engine. The system contains classical games such as: chess or checkers as well as less traditional games. The project takes into consideration not only the needs of seniors, who spend their free time at home - the audio guide is an application designed as an innovative device for senior tourists. The basic premise of the project is to create an audio guide that can be downloaded onto a mobile phone and provide audio broadcasted tour guides. The guides, apart from providing standard sightseeing information will contain data on facilities for the disabled, physical requirements for visiting a given place and the time needed to realise a given tourist path. E-SENIOR In order to fully realise the potential of a tool such as VITAL it is necessary for the user to be able to move in the digital reality with ease. In Poland, however, one of the biggest challenges is toacquaint seniors with modern technologies and the way of utilizing them. Modern technologies not only provide access to information and facilitate communication but are also increasingly becoming a tool used by government administrations to contact citizens.governments, international corporations and non-government organisations all acknowledge the need to educate seniors on the utilization of modern technologies.one of the Polish initiatives to combat the 97

7 LATARNICY POLSKI CYFROWEJ REALIZUJĄ CELE Z WYKORZYSTANIEM PUBLICZNYCH PUNKTÓW DOSTĘPU DO INTERNETU W BIBLIOTEKACH, REMIZACH OSP, TELECENTRACH/THE LIGHTHOUSE KEEPERS OF THE DIGITAL POLAND REALISE THEIR OBJECTIVES BY USING PUBLIC INTERNET ACCESS POINTS IN LIBRARIES, FIRE HOUSES AND TELE-CENTRES świecie cyfrowym. W Polsce jednak jednym z największych wyzwań są przyzwyczajenie i edukacja seniorów w zakresie korzystania z najnowszych technologii. Współczesne technologie nie tylko dają dostęp do informacji, ułatwiają komunikację, ale coraz częściej stają się narzędziem wykorzystywanym przez administrację państwową w relacjach z obywatelami. Potrzebę edukacji seniorów w zakresie korzystania z najnowszych technologii dostrzegają zarówno rządy, międzynarodowe korporacje jak i organizacje pozarządowe. Jedną z działających w Polsce inicjatyw na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu osób starszych jest Koalicja Cyfrowego Włączenia Generacji 50+ Dojrz@łość w sieci, która skupia firmy, organizacje pozarządowe, urzędy i instytucje realizujące projekty na rzecz zachęcenia osób starszych do aktywnego korzystania z Internetu. Koalicja powstała z inicjatywy UPC Polska i Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce i ma na celu aktywizowanie osób powyżej 50. roku życia przez popularyzowanie wśród nich wiedzy na temat nowoczesnych technologii, a także realizowanie wspólnych pomysłów służących poprawie dostępu do technologii i umiejętności posługiwania się nimi. Przykładem działań koalicji mogą być dwa projekty. Pierwszy projekt, przygotowany przez Microsoft oraz Stowarzyszenie Społeczeństwa Wiedzy, pod nazwą Generacja 50+, miał na celu aktywizację zawodową i społeczną seniorów. W ramach projektu organizowano szkolenia dla seniorów prowadzone przez trenerówseniorów oraz cykl szkoleń zorganizowanych w siedzibie firmy Microsoft, które wspierane były przez wolontariuszy. Osoby starsze zapoznawały się z takimi zagadnieniami jak obsługa komputera, telefonu komórkowego, cyfrowego aparatu fotograficznego. W trakcie zajęć seniorzy uczyli się wysyłać e, a także poznawali zasady korzystania z porównywarek cenowych, słowników i encyklopedii. Szkolenie obejmowało także zagadnienia związane z szukaniem pracy za pomocą portali internetowych, a także z zakładaniem własnej firmy. W ramach projektu opracowano również zestaw materiałów szkoleniowych, które obejmują realizację kursów stacjonarnych, mieszanych oraz e-learningowych. Drugim projektem realizowanym w ramach Koalicji jest Akademia e-seniora, prowadzona od 2006 r. przez UPC Polska przy współpracy z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce oraz partnerami lokalnymi fundacjami, stowarzyszeniami, bibliotekami i Uniwersytetami Trzeciego Wieku. Akademia digital exclusion of senior citizens is a programme "Dojrz@łość w sieci" (EN - the Net") of the Coalition for Digital Inclusion of Generation 50+, which connects companies, NGOs, authorities, and institutions that realise projects aimed at encouraging seniors to actively utilize the internet. The Coalition has been created by the initiative of UPC Polska and The Academy for Development of Philanthropy in Poland. It's goal is to promote an active lifestyle among people over the age of 50 by popularizing modern technologies and by realizing joint ideas to make modern technologies more accessible and to develop the skills to utilize them among the seniors. There are two especially interesting projects among the activities undertaken by the coalition. The first one, prepared by Microsoft and Stowarzyszenie Społeczeństwa Wiedzy (EN - Society of Knowledge Association), under the name of Generation 50+ was aimed at making seniors more active in professional and social fields. The programme consisted of special training courses run by trainers who were also seniors and a course organized in one of the Microsoft offices, supported by volunteers. The senior participants were trained on how to use a computer, mobile phone and digital camera. During the course, the participants were taught how to send s how to utilize price comparison engines, dictionaries and encyclopedias. The training also covered issues related to job searching using internet portals and starting one's own company. The project also produced a set of course materials that cover the realisation of stationary courses, mixed courses, and e-learning courses. the second project realized within the framework of the Coalition is the e-senior Academy, being organized since 2006 by UPC Polska in cooperation with the Academy for Development of Philanthropy in Poland and other local partners - foundations, associations, libraries and Universities of Third Age. The e-senior Academy focuses its efforts on teaching senior citizens how to use a computer and the internet. The Participants of the Academy have been provided with a special web page and a manual. The courses offered by the e-senior Academy are open to all interested persons and they are realised in dozens of Polish cities. The graduates of the Academy are able to search for information online, use , different communicators, social sites, and are able to shop online and to pay their bills using e-banking. Another innovative initiative that aims to increase the digital competences of seniorcitizens is the Digital Poland of Equal (Polish Polska Cyfrowa Równych Szans - PCRS). 98

8 e-seniora skupia się na edukacji osób starszych w zakresie umiejętności posługiwania się komputerem i Internetem. Dla uczestników Akademii powstały strona internetowa programu oraz podręcznik. Kursy Akademii e-seniora są otwarte dla wszystkich zainteresowanych, a ich realizacja odbywa się w kilkudziesięciu miastach Polski. Absolwenci Akademii potrafią wyszukiwać informacje w Internecie, korzystają z poczty i komunikatorów oraz portali społecznościowych, a także robią zakupy w sklepach internetowych i opłacają rachunki za pomocą e-bankowości. Inną innowacyjną inicjatywą na rzecz podnoszenia kompetencji cyfrowych starszych osób jest Polska Cyfrowa Równych Szans (PCRS). W ramach programu na rzecz włączenia starszych w cyfrowy świat, działają lokalni animatorzy działań na rzecz edukacji cyfrowej seniorów. Latarnicy Polski Cyfrowej realizują cele z wykorzystaniem publicznych punktów dostępu do Internetu w bibliotekach, remizach OSP, telecentrach. Rolą Latarników jest stworzenie nowej jakości we własnym środowisku: inspirowanie, uczenie i pomoc w korzystaniu z narzędzi cyfrowych, ale przede wszystkim przekonanie seniorów do samodzielnych poszukiwań w sieci i inspirowanie przemian cyfrowych w polskich gminach. Obecnie w Polsce działa 2614 certyfikowanych Latarników Polski Cyfrowej. DOŚWIADCZONY SENIOR W CENIE Rozwiązania technologiczne przeznaczone dla seniorów, edukacja, działania na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu nie zaspokajają wszystkich potrzeb związanych z przywracaniem należnej roli społecznej seniorom. Niejednokrotnie niedoceniany i marnowany potencjał doświadczonych pracowników przyczynia się do spadku samooceny seniorów. Dlatego powstają organizacje, które w swojej działalności czerpią z doświadczenia ludzi starszych. Jedną z takich organizacji jest działające we Francji stowarzyszenie ECTI Professionnels Seniors Bénévoles (Stowarzyszenie Profesjonalnych Seniorów), stworzone przez specjalistów i ekspertów z różnych dziedzin, którzy zakończywszy swoją aktywność zawodową, chcą dzielić się posiadaną wiedzą i doświadczeniem. Organizacja działa w oparciu o wolontariat i specjalizuje się w doradztwie w zakresie przedsiębiorczości, finansów i administracji. Organizacja wspiera rozwój biznesu, a jednocześnie staje się narzędziem aktywizacji osób powyżej 60. roku życia. Przez swoją działalność ECTI wspiera przede wszystkim rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, organizacje publiczne i organizacje pozarządowe. Stowarzyszenie posiada 60 biur regionalnych we Francji, ma swoje reprezentacje w 50 krajach i skupia 3 tys. ekspertów. Rocznie eksperci ECTI realizują około 2 tys. projektów, zarówno we Francji jak i poza jej granicami. Członkowie ECTI wspierają przede wszystkim te podmioty, które nie mają finansowych możliwości, aby korzystać z usług profesjonalnych firm. The program which strives to include seniors in the digital reality is realised via local animators of the digital education for seniors. These Lighthouse Keepers of the Digital Poland realise their objectives by using public internet access points in libraries, fire houses andtele-centres. The role of the Lighthouse Keepers is to create a new quality of life in their own environment: to inspire, teach and help in utilisation of digital tools, but first and foremost to supportseniors in independent web searching and to inspire digital changes in the Polish communities. At present there are 2614 certified Digital Lighthouse Keepers in Poland. THE VALUABLE EXPERIENCED SENIOR The proposed technological solutions,educationand various activities designed to combat the exclusion of senior citizens are not enough to restore this group s social status. In many cases the undervalued and disregarded potential of experienced employees results in a lowered self-esteem of seniors. In order to counteract this trend, organisations have been created that utilise the experience of seniors in their work. One such organisations is the French association ECTI - Professionnels Seniors Bénévoles (Association of Senior Professionals), created by specialists and experts of different professions who, after having finished their professional careers, wish to share their knowledge and experience. The organisation is based on voluntary work and specialises in counselling activities related to entrepreneurship, finances and administration. The organisation supports business growth and, at the same time, becomes a tool to activate persons over the age of 60. By its undertakings, ECTI primarily supports the development of small and medium companies, public organisations and NGOs. The Association has 60 regional offices in France, is represented in 50 countries and gathers over 3000 experts. Annually, the ECTI's experts realize about 2000 projects - both in France and abroad. Membersof ECTI mainly support entities that are unable to afford support from professional companies. BALL IN THE SENIOR'S COURT There is no doubt that seniors are faced with the difficult challenge of finding their place in an ever-changing reality. However, a growing number of activities undertaken to tackle this problem provide senior citizens with more options. It is important for seniors to be aware of the new initiatives and to be able to utilize them. Therefore the key lies in effective communication that will not only provide seniors with information on what solutions are available but also encourage them to engage in the various projects available. 99

9 PLATFORMA VITAL BĘDZIE WYKORZYSTYWAĆ AUDIOBOOKI, TELEWIZYJNĄ PLATFORMĘ EDUKACYJNĄ, GRY, SPERSONALIZOWANĄ GAZETĘ, PRZEWODNIK TURYSTYCZNY I SERWIS WIDEO/THE PLATFORM VITAL WILL UTILIZE AUDIO BOOKS, A TV EDUCATION PLATFORM, GAMES, A PERSONALIZED NEWSPAPER, A TOURIST GUIDE, AND A VIDEO SERVICE 100

10 PIŁECZKA PO STRONIE SENIORA Niewątpliwie seniorzy stają przed trudnym zadaniem odnalezienia się w nieustająco zmieniającej się rzeczywistości. Jednak coraz większa liczba działań podejmowanych na ich rzecz daje starszym ludziom coraz więcej możliwości. Ważne, by seniorzy o nich wiedzieli i potrafili je wykorzystać. Kluczowa jest więc odpowiednia komunikacja, która nie tylko poinformuje seniorów, z jakich rozwiązań mogą skorzystać, ale także zachęci ich do angażowania się w różnego rodzaju projekty. 101