MIĘDZYNARODOWE PRAWO ŚRODOWISKA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MIĘDZYNARODOWE PRAWO ŚRODOWISKA"

Transkrypt

1 MIĘDZYNARODOWE PRAWO ŚRODOWISKA WYBRANE ZAGADNIENIA SYSTEMOWE Maria Magdalena Kenig-Witkowska SERIA AKADEMICKA PODRĘCZNIKI Warszawa 2011

2 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 9 Przedmowa Rozdział I Zagadnienia wprowadzające Pojęcie i cechy szczególne międzynarodowego prawa środowiska Pojęcie środowiska w obrocie prawnomiędzynarodowym Rozwój międzynarodowego prawa środowiska Koncepcje aksjologiczne międzynarodowego prawa środowiska Międzynarodowe prawo środowiska z perspektywy jedności systemu powszechnego prawa międzynarodowego Prawo człowieka do środowiska Rozdział II Cele i zasady międzynarodowego prawa środowiska Cele ogólne międzynarodowego prawa środowiska Partykularne cele traktatowe Zasady międzynarodowego prawa środowiska Rozdział III Podmioty międzynarodowego systemu zarządzania środowiskiem Państwa Organizacje międzynarodowe Organizacje o zasięgu globalnym Organizacje międzynarodowe o charakterze regionalnym Organizacje europejskie Rada Europy Unia Europejska Afryka Region Ameryki Południowej i Karaibów Azja Podmioty inne niż państwa Organizacje pozarządowe Społeczność akademicka Sektor korporacji międzynarodowych i stowarzyszeń sektora prywatnego Podmioty indywidualne

3 Rozdział IV Źródła i akty międzynarodowego prawa środowiska Pojęcie, katalog i zagadnienia hierarchii źródeł międzynarodowego prawa środowiska Umowy międzynarodowe Przygotowywanie traktatów Zastrzeżenia do traktatów Interpretacja traktatów dotyczących środowiska Relacje między traktatami dotyczącymi środowiska Wejście w życie postanowień traktatów Poprawki do traktatów Zwyczaj międzynarodowy Ogólne zasady prawa Uchwały prawotwórcze organizacji międzynarodowych Pomocnicze źródła prawa Normy ius cogens w prawie środowiska Soft law Rozdział V Zagadnienia przestrzegania prawa, odpowiedzialności i załatwiania sporów dotyczących środowiska Wprowadzenie do krajowych porządków prawnych i zagadnienia przestrzegania norm międzynarodowego prawa środowiska Procedury w przypadku niezgodności praktyki z przepisami traktatu (procedury non-compliance) Zagadnienia odpowiedzialności Prawnomiędzynarodowa odpowiedzialność państwa za szkody w środowisku Prawnomiędzynarodowe zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody w środowisku Odpowiedzialność karna Rozstrzyganie sporów Negocjacje Mediacja, koncyliacja, odwołanie się do organów międzynarodowych Arbitraż Sądownictwo międzynarodowe Rola Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości Rola Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza System WTO Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Rola regionalnych trybunałów praw człowieka Rozdział VI Ochrona atmosfery i klimatu Kontrola zanieczyszczenia powietrza Kontrola transgranicznego zanieczyszczania powietrza

4 3. Ochrona warstwy ozonowej Ochrona klimatu Ochrona przestrzeni kosmicznej Rozdział VII Ochrona środowiska morskiego Ochrona środowiska morskiego w świetle Konwencji z 1982 r. o prawie morza Regulacje dotyczące zanieczyszczeń powstających w następstwie zatapiania Regulacje dotyczące zanieczyszczeń ze statków Regulacje dotyczące zanieczyszczeń ze źródeł lądowych Regulacje dotyczące zanieczyszczeń z atmosfery lub poprzez atmosferę Regulacje dotyczące zanieczyszczeń z działalności na dnie morskim Rozdział VIII Ochrona różnorodności biologicznej Regulacje o charakterze ogólnym i zasięgu globalnym Regulacje o charakterze ogólnym i zasięgu regionalnym/subregionalnym Region Afryki Region Ameryki i Karaibów Region Azji i Pacyfiku Region Europy Regulacje o zakresie globalnym lub regionalnym dotyczące poszczególnych gatunków lub siedlisk Ochrona obszarów wodno-błotnych Ochrona lasów Ochrona roślin Ochrona gruntu i gleby Ochrona żywych zasobów morskich Regionalne instrumenty ochrony różnorodności zasobów morskich Ochrona gatunków żywych zasobów morskich Ochrona ptaków Ochrona niektórych gatunków zwierząt lądowych Ochrona gatunków wędrujących Ochrona światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego Rozdział IX Niebezpieczne substancje i odpady Kontrola produkcji i używania niebezpiecznych substancji Kontrola handlu międzynarodowego niebezpiecznymi substancjami Transport niebezpiecznych substancji Regulacje dotyczące niebezpiecznych substancji uwalnianych na skutek awarii przemysłowych Transgraniczne przemieszczanie niebezpiecznych odpadów Transgraniczne przemieszczanie żywych organizmów zmodyfikowanych genetycznie

5 Rozdział X Działania militarne i ochrona środowiska Obowiązywanie traktatów międzynarodowych prawa środowiska w czasie konfliktów zbrojnych Ogólne zasady ochrony środowiska w normach międzynarodowego humanitarnego prawa konfliktów zbrojnych Szczególne zasady ochrony środowiska w normach międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych Wojsko i środowisko (rozważania de lege ferenda) Rozdział XI Ochrona środowiska Antarktyki Układ w sprawie Antarktyki z 1959 r Konwencja z 1972 r. o ochronie fok antarktycznych Konwencja o zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki Konwencja z 1988 r. o regulacji działalności dotyczącej antarktycznych bogactw mineralnych Protokół z 1991 r. o ochronie środowiska do Układu w sprawie Antarktyki Rozdział XII Ochrona międzynarodowych cieków wodnych i jezior Regulacje o charakterze powszechnym Regulacje o charakterze regionalnym Europa Afryka Ameryka Azja Wybór literatury Wybór stron internetowych

6 wykaz skrótów AJIL EHRR ICJ IELMT ILM KNZ MTS OJ ONZ PiP TFUE TUE UNTS WCED ZO American Journal of International Law Essex Human Rights Review International Court of Justice International Environmental Legal Materials and Treaties International Legal Materials Karta Narodów Zjednoczonych Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości Official Journal Organizacja Narodów Zjednoczonych Państwo i Prawo Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 z późn. zm.) Traktat o Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30 z późn. zm.) United Nations Treaty Series World Commission on Environment and Development Zgromadzenie Ogólne

7

8 PRZEDMOWA Zagadnienia ujęte w publikacji oddawanej do rąk Czytelników dotyczą podstaw obrotu prawnomiędzynarodowego w dziedzinie środowiska. Zamierzeniem towarzyszącym przygotowaniu publikacji było wskazanie na podstawowe elementy systemu, które rządzą tym obrotem, ilustrowane przykładami norm prawnych, praktyki międzynarodowej, poglądami doktryny i orzecznictwem sądów międzynarodowych. Zamysł książki powstał w związku z prowadzonymi na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego wykładami i konwersatoriami z dziedziny międzynarodowego (ale też polskiego, czy też europejskiego) prawa środowiska. Inspiracją były również wypowiedzi praktyków prawa środowiska w obrocie krajowym, wskazujących na potrzebę tego rodzaju publikacji, która może być użyteczna nie tylko w kręgach akademickich, ale też w praktyce stosowania norm międzynarodowego prawa środowiska, zważywszy na katalog źródeł prawa zawarty w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dokonując wyboru zagadnień, które stały się przedmiotem rozważań w kontekście systemowego podejścia do międzynarodowego prawa środowiska, brano pod uwagę przede wszystkim ich praktyczne znaczenie dla systemu funkcjonowania norm tego prawa, z uwzględnieniem, tam gdzie to było możliwe, ich rzeczowej zawartości. Przy dokonywaniu wyboru brano też pod uwagę doświadczenia dydaktyczne kolegów z Uniwersyteckiego Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, które wskazywały na zagadnienia będące najczęściej przedmiotem analizy w ramach zajęć akademickich, i to nie tylko z zakresu międzynarodowego prawa środowiska, ale też z zakresu polskiego prawa ochrony środowiska i innych dyscyplin naukowych na różnych kierunkach studiów prowadzonych na Uniwersytecie Warszawskim. Szczególnie cenne uwagi pochodziły od wykładowców Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska Uniwersytetu Warszawskiego. Odbiorcami publikacji będą więc nie tylko studiujący prawo środowiska, prawo międzynarodowe publiczne czy stosunki międzynarodowe, jak też administrację i zarządzanie, ale również pracownicy administracji państwowej i praktycy prawa środowiska. Oddawana do rąk Czytelników publikacja nie ma i nie mogła mieć ambicji wyczerpania wszystkich zagadnień, które na ogół są przedmiotem prac mających w tytule słowo system. Ograniczenia te dotyczą również przeglądu aktów i dokumentów międzynarodowego prawa środowiska; ze względu na ich ogromną ilość, niektóre mogły być tylko wymienione, a wiele z nich znalazło się niestety poza zasięgiem nawet takich informacji. Zamiarem było pokazanie kierunków rozwoju jednej z gałęzi prawa międzynarodowego, której cechą szczególną jest m.in. zwracający uwagę dynamizm rozwoju 11

9 norm międzynarodowego prawa środowiska oraz wskazanie na cechy szczególne tego prawa powodujące, że część doktryny uznaje międzynarodowe prawo środowiska za odrębną dziedzinę prawa. Zainteresowanie wyborem dokumentów z dziedziny międzynarodowego prawa środowiska, który został opublikowany przez Wydawnictwo Wolters Kluwer w 2009 r. pt. Międzynarodowe prawo środowiska, stało się dodatkową motywacją do dopisania części systemowej dotyczącej zagadnień, o których wspomniano we wprowadzeniu do ww. wyboru. Obydwie publikacje zadedykowane są wszystkim zainteresowanym w utrzymaniu i poprawie środowiska, w jakim żyje nasza cywilizacja. Niniejsza książka dedykowana jest również studentom i doktorantom, poświęcającym tej dziedzinie część swojej kariery naukowej i zawodowej. Warszawa, lipiec 2010 r.

10 Rozdział I ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE 1. Pojęcie i cechy szczególne międzynarodowego prawa środowiska W doktrynie prawa międzynarodowego powszechnie uważa się, że międzynarodowe prawo środowiska jest gałęzią prawa międzynarodowego regulującą obrót prawnomiędzynarodowy związany ze środowiskiem, a więc nie tylko z normami dotyczącymi jego ochrony, dającą się wyodrębnić ze względu na kryterium przedmiotowe, którym jest dość ogólnie zdefiniowana kategoria prawna środowisko, oraz ze względu na metodę regulacji. W stosunku do pojęcia powszechnego prawa międzynarodowego międzynarodowe prawo środowiska pozostaje w podobnym związku jak np. międzynarodowe prawo handlowe, międzynarodowe prawo ochrony praw człowieka czy międzynarodowe prawo morza. Kryterium przedmiotowe wyróżniające tę gałąź prawa międzynarodowego wynika z fizycznych i technicznych podstaw natury problemów, regulowanych przez normy tego prawa, co wynika z dość szczególnego charakteru problemów dotyczących środowiska. Generalnie, normy powszechnego prawa międzynarodowego regulują przede wszystkim zachowania państw wynikające z problemów, które stały się podstawą ich regulacji, jak np. spory terytorialne, graniczne, użycie siły, wykonywanie jurysdykcji itp. Podobnie jest z normami międzynarodowego prawa środowiska, które również dotyczą zachowań państw, jak np. zanieczyszczenie wód Zatoki Perskiej w wyniku zbombardowania przez Irak rafinerii kuwejckich w czasie I wojny w Zatoce Perskiej. Jednakże zanieczyszczenie i degradacja środowiska są w przeważających przypadkach wynikiem działania podmiotów indywidualnych. I tak np. emisja dwutlenku węgla i tzw. gazów cieplarnianych jest wynikiem wytwarzania i konsumpcji energii elektrycznej, produkcji i użytkowania samochodów, produkcji przemysłowej, produkcji rolnej i przetwarzania żywności itp., a więc działań, które kwalifikują się raczej w kategorii działań podmiotów indywidualnych niż działań państwa. Dlatego też w procesie regulacji zachowań tych podmiotów normy prawa międzynarodowego zobowiązują państwa do regulacji lub do wywierania w inny sposób wpływu na zachowania tych podmiotów. Większość problemów regulowanych przez normy powszechnego prawa międzynarodowego ma z natury rzeczy charakter polityczny. Natomiast specyfika problemów regulowanych przez prawo środowiska wynika z ich fizycznego i technicznego charak- 13

11 teru, angażując w ich rozpoznanie i ocenę raczej fora naukowe niż polityczne. Przykładem tej specyfiki, podawanym powszechnie w podręcznikach, jest problem tzw. dziury ozonowej, która jest wynikiem uwolnienia do atmosfery CFCs (chlorofluorocarbonu) wchodzacego w reakcję z ozonem i w ten sposób przyczyniającego się do powstania dziury ozonowej. Wspomniany proces wskazuje na złożoność fizyczno-techologiczną zjawisk z dziedziny środowiska, pokazując łańcuch jego przyczyn i skutków. Przy okazji warto podkreślić, że zjawisko wykreowane przez procesy technologiczne znalazło rozwiązanie w regulacjach prawnych związanych z rozwojem nowych technologii. Wynika z tego wniosek, że problemy środowiska charakteryzują się wysokim poziomem dynamiki zmian, co pozostaje w bezpośrednim związku z rozwojem nauki. Kiedy powstawał i był przyjmowany w 1987 r. Protokół montrealski w sprawie substancji zubażających warstwę ozonową, zjawisko dziury ozonowej było zaledwie zidentyfikowane. Ale już w 1990 r. dzięki rozwojowi wiedzy było oczywiste, że regulacje przyjęte w Protokole są już nieadekwatne do dynamicznie postępującego procesu degradacji warstwy ozonowej. Odpowiedzią na ten stan rzeczy były kolejne poprawki i uzupełnienia do Protokołu związane z rozwojem badań naukowych w tej dziedzinie. Konsekwencją wspomnianych wyżej cech związanych z kategorią środowiska jest m.in. związanie regulacji prawnej w tej materii z niemal całkowitym brakiem pewności co do możliwych skutków regulowanych działań w czasie i w przestrzeni, żeby wskazać tylko na przykład organizmów genetycznie modyfikowanych. Nauka wciąż nie znajduje odpowiedzi np. na pytania: czy organizmy genetycznie zmodyfikowane stanowią zagrożenia dla innych gatunków i dla zdrowia człowieka? czy obniżenie potencjału demograficznego w niektórych regionach świata nie wynika np. z permanentnego procesu degradacji środowiska? czy rzeczywiście zmiany klimatu, o których informacja jest coraz bardziej dostępna w skali globalnej, są wynikiem degradacji tych elementów środowiska, które są mu przypisywane i czy w związku z tym angażowane są właściwe środki prewencyjne i naprawcze, często generujące znaczne fundusze obciążające społeczeństwa? Wszelkie decyzje podejmowane obecnie, mające za podstawę dostępne dane naukowe, będą miały konsekwencje w przyszłości m.in. dlatego, że podejmowane są na podstawie wysokiego poziomu niepewności naukowej. Ponadto, obrót prawnomiędzynarodowy w dziedzinie środowiska charakteryzuje się dużą dynamiką, będącą rezultatem m.in. postępu naukowo-technicznego i technologicznego (np. rozwój technologiczny i w konsekwencji gospodarczy powodują, że zużywana jest coraz większa ilość środków materialnych i energii, wytwarzających równocześnie więcej odpadów). Globalny charakter skutków oddziaływania na środowisko, które mają zazwyczaj charakter transgraniczny, czyni gałąź międzynarodowego prawa środowiska najbardziej umiędzynarodowionym zespołem norm powszechnego prawa międzynarodowego, ponieważ na jego przykładzie doskonale widać wzajemne powiązanie procesów zachodzących w warstwie przedmiotowej i podmiotowej norm. Stąd najbardziej efektywnym podejściem normatywnym z punktu widzenia środowiska wydaje się postulat holistycznej perspektywy przedmiotu i podmiotu regulacji oraz konieczności współpracy w skali globalnej, jako pragmatyczna odpowiedź na wyzwania, które niosą procesy globalizacji, wszak planeta Ziemia ma tylko jedną warstwę ozonową, która ją chroni, i globalny system klimatu, co wyklucza możliwość indywidualnych zabezpieczeń poszczególnych państw przed skutkami zmian klimatu i degradacji środowiska bez współpracy mię- 14

12 dzynarodowej. Regulacja jednej sfery przedmiotowej środowiska znajduje reperkusje w funkcjonowaniu innej sfery regulacji. Przykładowo: zamienniki dla substancji zubażających warstwę ozonową przyczyniają się do rozwoju procesów globalnego ocieplenia, podobnie jak ochrona jednego gatunku może mieć destruktywne efekty dla innych gatunków. Należy więc zauważyć, że praktyka postulowanej perspektywy rozwoju norm międzynarodowego prawa środowiska może generować konflikty z normami innych gałęzi prawa międzynarodowego, np. tymi, które decydują o rozwoju gospodarczym, jak normy dotyczące handlu międzynarodowego czy normy międzynarodowej ochrony praw człowieka. Wynikiem dynamicznego rozwoju międzynarodowego prawa środowiska w ostatnim trzydziestoleciu jest ogromna ilość aktów prawnych o różnym charakterze dotyczących środowiska, co wiąże się z zachodzącymi w tym okresie zmianami w podejściu do przedmiotu regulacji. Poglądy doktryny, co do tego, czy mamy już do czynienia z niezależną dziedziną prawa czy nową gałęzią prawa międzynarodowego publicznego, dziedziną prawa międzynarodowego czy podsystemem, bądź samodzielną dyscypliną akademicką, są podzielone, zarówno gdy chodzi o system prawa międzynarodowego, jak też wewnętrznego 1. Przyczyną tych różnic jest niewątpliwie brak systemowej jedności tych norm, niepodejmowanie prób kodyfikacji, wreszcie nie do końca określony przedmiot regulacji, czego przykładem może być np. operowanie w nauce polskiej niemal wyłącznie terminem międzynarodowego prawa ochrony środowiska, co wydaje się być nie do końca uzasadnione, bowiem normy tego prawa dotyczą w ogóle obrotu prawnego związanego ze środowiskiem, którego zasadą generalną jest wprawdzie ochrona środowiska, ale którego normy regulują wiele innych zagadnień prawnomiędzynarodowych, takich jak np. szerokie spektrum zagadnień rozwoju społecznego i gospodarczego 2. Należy również zauważyć, że międzynarodowe prawo środowiska nie jest jedynie domeną prawa międzynarodowego publicznego, ale też prywatnego prawa międzynarodowego. Można więc powiedzieć, że na międzynarodowe prawo środowiska składają się regulacje międzynarodowe publicznoprawne i prywatnoprawne mające za przedmiot obrót prawny w dziedzinie środowiska 3. W kontekście rozważań o skomplikowanej i wielowątkowej strukturze norm prawa środowiska należy też zwrócić uwagę na wpływ krajowych systemów prawa środowiska na rozwój norm międzynarodowych w tej dziedzinie, które mogą być postrzegane niekiedy nawet jako impulsy sprawcze innowacji w rozwoju norm międzynarodowych tego prawa 4. Warto więc zauważyć, że ze względu na szczególnie kompleksowy charakter materii regulacji, trudno jest niekiedy w sposób jednoznaczny oddzielić np. działania międzynarodowe od krajowych w implementacji i aplikacji norm w dziedzinie środowiska, żeby tylko posłużyć się przykładem regulacji dotyczących zmian klimatu, 1 Zob. np. S. Bell, D. McGillivray, Environmental Law, Oxford 2006; zob. P.W. Birnie, A.E. Boyle, International Law and the Environment, Oxford 2002; D. Hunter, J. Salzman, D. Zaelke, International Environmental Law and Policy, New York 2002; A.C. Kiss, J.P. Beurier, Droit international de l environment, Paris 2001; A.C. Kiss, D. Shelton, Manual of European Environmental Law, Cambridge 1999; P. Sands, Principles of International Environmental Law, Cambridge 2003; J. Ciechanowicz, Międzynarodowe prawo ochrony środowiska, Warszawa 1999; J. Pieńkos, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004; M.N. Shaw, Prawo międzynarodowe, Warszawa Zob. np. J. Ciechanowicz, Międzynarodowe...; J. Pieńkos, Prawo międzynarodowe publiczne... 3 Na temat definicji zob. P.W. Birnie, A.E. Boyle, International Law and the Environment, Oxford Zob. O.R. Young, The Institutional Dimensions of Environmental Change: Fit, Interplay, and Scale, Cambridge

Międzynarodowe prawo środowiska

Międzynarodowe prawo środowiska Międzynarodowe prawo środowiska Międzynarodowe prawo środowiska wybór i wprowadzenie Maria M. Kenig-Witkowska przepisy z wprowadzeniem Warszawa 2009 Wydawca: Anna Hara Redaktor prowadzący: Anna Hara Sk³ad,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz stron internetowych... XVII Wykaz podstawowej literatury... XIX Przedmowa... XXI

Spis treści. Wykaz stron internetowych... XVII Wykaz podstawowej literatury... XIX Przedmowa... XXI Spis treści Wykaz skrótów... XIII Wykaz stron internetowych... XVII Wykaz podstawowej literatury... XIX Przedmowa... XXI Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 1 1. Uwagi terminologiczne... 1 2. Elementy charakterystyczne

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Słowo wstępne... 11. Przedmowa do czwartego wydania... 13. Wykaz skrótów... 15

Spis treści. Słowo wstępne... 11. Przedmowa do czwartego wydania... 13. Wykaz skrótów... 15 Spis treści Słowo wstępne............................................................ 11 Przedmowa do czwartego wydania.......................................... 13 Wykaz skrótów............................................................

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Testy. Część B. Kazusy. Wykaz skrótów Literatura Przedmowa XIII XVII XXI. Uwagi do testów: 1

Spis treści. Część A. Testy. Część B. Kazusy. Wykaz skrótów Literatura Przedmowa XIII XVII XXI. Uwagi do testów: 1 Wykaz skrótów Literatura Przedmowa XIII XVII XXI Część A. Testy Uwagi do testów: 1 Test 1 2 Odpowiedzi do testu 1 80 Test 2 6 Odpowiedzi do testu 2 82 Test 3 9 Odpowiedzi do testu 3 85 Test 4 13 Odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Ważniejsze strony internetowe... XXI Przedmowa...XXIII. I. Część ogólna

Spis treści. Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Ważniejsze strony internetowe... XXI Przedmowa...XXIII. I. Część ogólna Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Ważniejsze strony internetowe... XXI Przedmowa...XXIII I. Część ogólna Rozdział I. Rozważania ogólne... 3 1. Organizacja międzynarodowa, prawo organizacji międzynarodowych

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska. świata. Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska. świata. Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska Raport o stanie środowiska świata Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska Globalne Tematyczne Edukacyjne Regionalne Milenijne Cele Rozwoju (ONZ, 2000) (7) Stosować zrównoważone

Bardziej szczegółowo

Prawo międzynarodowe publiczne SSP II 2016/2017

Prawo międzynarodowe publiczne SSP II 2016/2017 Prawo międzynarodowe publiczne SSP II 2016/2017 1. Etapy rozwoju prawa międzynarodowego 2. Definicja prawa międzynarodowego 3. Istota prawa międzynarodowego (woluntaryzm, pozytywizm prawniczy, normatywizm,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. ludzkości?...

Spis treści. ludzkości?... Przedmowa... XV Wykaz skrótów... XVII Bibliografia... XXI Wstęp... 1. Przedmiot pracy i główne motywy jej powstania... 2. Zarys podstawowych kontrowersji na forum ONZ dotyczących statusu prawnego morskich

Bardziej szczegółowo

ő 4. Zasada subsydiarności i podział kompetencji pomiędzy państwami członkowsk.mi a Wspólnotą Europejską w zakresie ochrony środowiska

ő 4. Zasada subsydiarności i podział kompetencji pomiędzy państwami członkowsk.mi a Wspólnotą Europejską w zakresie ochrony środowiska PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA UNII EUROPEJSKIEJ Autor: ZBIGNIEW BUKOWSKI Rozdział I. Zagadnienia ogólne ői. Geneza prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej ő2. Źródła prawa ő3. Prawo pierwotne w zakresie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XIII. Część I. Koncepcja konstytucyjnego modelu regulacji wolności i praw jednostki

Spis treści. Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XIII. Część I. Koncepcja konstytucyjnego modelu regulacji wolności i praw jednostki Spis treści Wprowadzenie... V Wykaz skrótów... XIII Część I. Koncepcja konstytucyjnego modelu regulacji wolności i praw jednostki Rozdział I. Idee przewodnie wolności i praw jednostki w procesie uchwalania

Bardziej szczegółowo

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Autorzy: Krzysztof Czarnomski Renata Osiecka http://foto.ojej.pl/ojej/6/0/1/0/27_chemia_nic_trudnego1.jpg Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania

1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania Spis treści Wprowadzenie... 9 1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania jego zasobami... 13 1.1. Rola środowiska w procesach społeczno-gospodarczych... 13 1.2. Uwarunkowania zasobowe.

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego

Spis treści Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty 1. Uwagi wstępne 2. Europeizacja prawa administracyjnego Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Europeizacja prawa administracyjnego pojęcie i konteksty. 1 1. Uwagi wstępne... 10 I. Europeizacja............................................... 10 II.

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe prawo środowiska

Międzynarodowe prawo środowiska Międzynarodowe prawo środowiska Międzynarodowe prawo środowiska wybór i wprowadzenie Maria M. Kenig-Witkowska przepisy z wprowadzeniem Warszawa 2009 Wydawca: Anna Hara Redaktor prowadzący: Anna Hara Sk³ad,

Bardziej szczegółowo

3. Rodzaje inwestycji: inwestycje bezpośrednie, pośrednie oraz portfelowe Pojęcie inwestycji w traktatach inwestycyjnych I. Traktaty in

3. Rodzaje inwestycji: inwestycje bezpośrednie, pośrednie oraz portfelowe Pojęcie inwestycji w traktatach inwestycyjnych I. Traktaty in Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Inne źródła... XIX XXI XXVII XLIII LIX LXV Wprowadzenie... 1 1. Inwestycja wprowadzenie pojęcia... 1 2. Niespójność

Bardziej szczegółowo

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Prof. Jan Szyszko Minister Środowiska Sękocin Stary, 14 marca 2017 Plan prezentacji Zrównoważona gospodarka leśna Wylesianie problem globalny

Bardziej szczegółowo

Prof. zw. dr hab. M.M. Kenig-Witkowska, WPiA, UW Globalny Pakt na rzecz środowiska cele i architektura

Prof. zw. dr hab. M.M. Kenig-Witkowska, WPiA, UW Globalny Pakt na rzecz środowiska cele i architektura Prof. zw. dr hab. M.M. Kenig-Witkowska, WPiA, UW Globalny Pakt na rzecz środowiska cele i architektura Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Jak powstawał projekt Paktu 3. Konstrukcja Paktu 4. Mechanizm

Bardziej szczegółowo

Katalog pytań. (EUROPEISTYKA studia drugiego stopnia)

Katalog pytań. (EUROPEISTYKA studia drugiego stopnia) Katalog pytań na egzamin dyplomowy z prawa międzynarodowego publicznego (EUROPEISTYKA studia drugiego stopnia) 1. Zdefiniuj pojęcie prawa międzynarodowego publicznego. 2. WskaŜ cechy charakterystyczne

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce

Spis treści Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce Przedmowa... V Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Geneza, rozwój i model sądownictwa administracyjnego w Polsce... 1 1. Początki sądowej kontroli administracji na ziemiach polskich... 6 2. Najwyższy Trybunał

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Adam Dudzic, Aldona Ploch, Prawo międzynarodowe publiczne. Plansze Becka

Spis treści. Adam Dudzic, Aldona Ploch, Prawo międzynarodowe publiczne. Plansze Becka Przedmowa Wykaz ważniejszych skrótów Wykaz literatury XI XIII XV Rozdział I. Zagadnienia podstawowe 1 Tabl. 1. Społeczność międzynarodowa 3 Tabl. 2. Prawo międzynarodowe publiczne pojęcie 4 Tabl. 3. Prawo

Bardziej szczegółowo

Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP

Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP Wolności i prawa jednostki w. Tom I. Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności i praw jednostki w RP Red.: Mariusz Jabłoński Wprowadzenie Wykaz skrótów Część I. Koncepcja konstytucyjnego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp. CZĘŚĆ PIERWSZA Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska

Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp. CZĘŚĆ PIERWSZA Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska Spis treści Wykaz skrótów Wstęp CZĘŚĆ PIERWSZA Zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska ROZDZIAŁ I. Ogólna charakterystyka podstaw prawnych ochrony środowiska w Polsce ROZDZIAŁ II. Zasady ogólne prawa

Bardziej szczegółowo

Prawo ochrony środowiska w Polsce i w Unii Europejskiej = rok akad. 2012/2013 semestr zimowy = = grupa: A 4 przedmiot podstawowy =

Prawo ochrony środowiska w Polsce i w Unii Europejskiej = rok akad. 2012/2013 semestr zimowy = = grupa: A 4 przedmiot podstawowy = Prawo ochrony środowiska w Polsce i w Unii Europejskiej = rok akad. 2012/2013 semestr zimowy = = grupa: A 4 przedmiot podstawowy = kierunek: prawo i `administracja` studia stacjonarne 45 godzin wykładów

Bardziej szczegółowo

Powiązanie z ustawodawstwem krajowym

Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Strona 2 z 8 Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Opracowano w Instytucie Nafty i Gazu System KZR INiG-PIB/3 2 Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Strona 3 z 8 Spis

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Program Wieloletni Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe

Wprowadzenie Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Wprowadzenie Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe XI XIII XV XIX Część A. Pytania Rozdział 1. Zagadnienia wstępne 3 1.1. Podstawowe pojęcia i definicje. Pytanie 1 2 3 1.2. Podmioty

Bardziej szczegółowo

Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa

Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa XI XIII XVII XIX Część A. Pytania Rozdział 1. Zagadnienia wstępne 3 1.1. Podstawowe pojęcia i definicje. Pytania 1 2 3 1.2. Podmioty

Bardziej szczegółowo

Wykaz skrótów. Wykaz literatury. Ważniejsze strony internetowe. Przedmowa. I. Część ogólna

Wykaz skrótów. Wykaz literatury. Ważniejsze strony internetowe. Przedmowa. I. Część ogólna Wykaz skrótów Wykaz literatury Ważniejsze strony internetowe Przedmowa I. Część ogólna Rozdział I. Rozważania ogólne ő 1. Organizacja międzynarodowa, prawo organizacji międzynarodowych - definicja ő 2.

Bardziej szczegółowo

Tematy i zagadnienia z WOS zakres rozszerzony

Tematy i zagadnienia z WOS zakres rozszerzony Tematy i zagadnienia z WOS zakres rozszerzony semestr piąty ( klasa III) Dział I. PRAWO 1. Prawo i systemy prawne normy prawne i ich charakter koncepcje budowy normy prawnej źródła norm prawnych system

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Od Redaktorów... Dedykacja... Prof. dr hab. Maria Frankowska osoba i dzieło... Wykaz Autorów i Redaktorów... Wykaz skrótów...

Spis treści. Od Redaktorów... Dedykacja... Prof. dr hab. Maria Frankowska osoba i dzieło... Wykaz Autorów i Redaktorów... Wykaz skrótów... Od Redaktorów... Dedykacja... Prof. dr hab. Maria Frankowska osoba i dzieło... Wykaz Autorów i Redaktorów... Wykaz skrótów... XIII XV XVII XXIII XXV Część I. Rozdział 1. Europeizacja prawa prywatnego jako

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Rozdział III

Spis treści. Wstęp Rozdział III Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I Wiadomości ogólne o konstytucji jako najważniejszym w państwie akcie prawnym... 13 1. Pojęcie, geneza i funkcje konstytucji... 13 2. Konstytucja ustawą zasadniczą państwa...

Bardziej szczegółowo

POPRAWKI PL Zjednoczona w różnorodności PL 2013/0307(COD) Projekt opinii Catherine Bearder (PE v01-00)

POPRAWKI PL Zjednoczona w różnorodności PL 2013/0307(COD) Projekt opinii Catherine Bearder (PE v01-00) PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Handlu Międzynarodowego 19.12.2013 2013/0307(COD) POPRAWKI 17-30 Projekt opinii Catherine Bearder (PE524.661v01-00) w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny

Bardziej szczegółowo

W 30 lat od Raportu Komisji Brundtland Konwencja o Różnorodności Biologicznej

W 30 lat od Raportu Komisji Brundtland Konwencja o Różnorodności Biologicznej W 30 lat od Raportu Komisji Brundtland Konwencja o Różnorodności Biologicznej Czy dbamy o Naszą Wspólną Przyszłość? Anna Kalinowska Uniwersytet Warszawski Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem

Bardziej szczegółowo

Pokojowe rozstrzyganie sporów

Pokojowe rozstrzyganie sporów Pokojowe rozstrzyganie sporów KNZ art. 3 - wyłącznie metodami pokojowymi art. 33 wskazuje metody spór prawny, a nie faktyczny czy polityczny Negocjacje art. 36 KNZ zrównoważone i sprawiedliwe rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

Prawo ochrony środowiska nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne

Prawo ochrony środowiska nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język nazwa SYLABUS A. Informacje ogólne Studia pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

Julia Jarnicka. aplikant radcowski PIERÓG & Partnerzy

Julia Jarnicka. aplikant radcowski PIERÓG & Partnerzy NGO JAKO ZAMAWIAJĄCY Julia Jarnicka aplikant radcowski PIERÓG & Partnerzy Mimo że organizacje pozarządowe nie zostały ujęte w pzp jako podmioty zobowiązane do stosowania ustawy, to jednak w pewnych sytuacjach

Bardziej szczegółowo

OCHRONA ŚRODOWISKA W POLSCE

OCHRONA ŚRODOWISKA W POLSCE Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz środków budżetu państwa przy wsparciu Euroregionu Nysa OCHRONA ŚRODOWISKA W POLSCE (aktualny

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE ZIELONEJ GOSPODARKI doświadczenia międzynarodowe

MONITOROWANIE ZIELONEJ GOSPODARKI doświadczenia międzynarodowe URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU MONITOROWANIE ZIELONEJ GOSPODARKI doświadczenia międzynarodowe Dorota Wyszkowska Anna Rogalewska Białowieża, 4 6 grudzień 2013 Zielona gospodarka na forum międzynarodowym

Bardziej szczegółowo

problemy polityczne współczesnego świata

problemy polityczne współczesnego świata Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -

Bardziej szczegółowo

Spis treści: Wykaz skrótów. Podstawowa literatura. Wybrane adresy internetowe. Przedmowa. Część A. Pytania

Spis treści: Wykaz skrótów. Podstawowa literatura. Wybrane adresy internetowe. Przedmowa. Część A. Pytania Spis treści: Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa Część A. Pytania Rozdział 1. Zagadnienia wstępne 1.1.Podstawowe pojęcia i definicje. Pytania 1-2 1.2.Podmioty prawa

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 15

Spis treści. Wstęp... 15 Spis treści Wstęp............................................................. 15 Rozdział I. Światowa Organizacja Handlu i jej system prawny a transformacja. systemowa Federacji Rosyjskiej..............................

Bardziej szczegółowo

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą Różnorodność biologiczna w konwencjach międzynarodowych, dyrektywach UE oraz polityce ekologicznej państwa ANNA KALINOWSKA Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA. pod redakcją Piotra Korzeniowskiego

ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA. pod redakcją Piotra Korzeniowskiego POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ W ŁODZI KOMISJA OCHRONY ŚRODOWISKA ZAGADNIENIA SYSTEMOWE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA Zagadnienie systemowe prawa ochrony środowiska, którym została poświęcona książka, ma wielkie

Bardziej szczegółowo

Prawne podstawy ochrony środowiska - Aleksander Lipiński

Prawne podstawy ochrony środowiska - Aleksander Lipiński Prawne podstawy ochrony środowiska - Aleksander Lipiński Spis treści Wykaz waŝniejszych skrótów Od autora Rozdział pierwszy. Wprowadzenie do prawnej ochrony środowiska 1. Konstytucyjne podstawy ochrony

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.4.2016 r. COM(2016) 183 final 2016/0094 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie stanowiska, jakie należy przyjąć w imieniu Unii Europejskiej w odniesieniu do międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Wstęp... 9 Wykaz skrótów... 13 Rozdział 1. Prawo podatkowe w systemie prawa... 15 1.1. Uwagi wprowadzające... 16 1.2. Prawo podatkowe jako gałąź prawa... 16 1.2.1. Przesłanki uzasadniające

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Część I. Wprowadzenie I.1. Uwagi wstępne... I.2. Kontekst historyczny... I.3. Metodologia badawcza...

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Część I. Wprowadzenie I.1. Uwagi wstępne... I.2. Kontekst historyczny... I.3. Metodologia badawcza... Wykaz skrótów... XI Bibliografia... XV Część I. Wprowadzenie I.1. Uwagi wstępne... 3 I.2. Kontekst historyczny... 7 I.3. Metodologia badawcza... 13 Część II. Pojęcie innych niż decyzje i postanowienia

Bardziej szczegółowo

3. Funkcja represyjna Podsumowanie Rozdział III. Odpowiedzialność a sprawiedliwość Istota odpowiedzialności w prawie jako eman

3. Funkcja represyjna Podsumowanie Rozdział III. Odpowiedzialność a sprawiedliwość Istota odpowiedzialności w prawie jako eman Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... XIII XV XIX XXXIII Rozdział I. Pracownicza odpowiedzialność materialna na tle cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej... 1 1.

Bardziej szczegółowo

DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW. z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne

DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW. z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art.

Bardziej szczegółowo

Tematy i zagadnienia programu nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasie IV TE1, IV TE2, IV TK1, IV TK2, IV TR, IV TI zakres podstawowy.

Tematy i zagadnienia programu nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasie IV TE1, IV TE2, IV TK1, IV TK2, IV TR, IV TI zakres podstawowy. Tematy i zagadnienia programu nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasie IV TE1, IV TE2, IV TK1, IV TK2, IV TR, IV TI zakres podstawowy. Moduł dział - temat Lp. Zakres treści Lekcja organizacyjna 1. -

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 29.1.2015 r. COM(2015) 20 final 2015/0012 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, konwencji Narodów Zjednoczonych dotyczącej przejrzystości

Bardziej szczegółowo

Problemy polityczne współczesnego świata

Problemy polityczne współczesnego świata A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. Część I. Istota, ewolucja i czynniki międzynarodowych stosunków politycznych

Spis treści. Wstęp. Część I. Istota, ewolucja i czynniki międzynarodowych stosunków politycznych Spis treści Wstęp Część I. Istota, ewolucja i czynniki międzynarodowych stosunków politycznych Rozdział 1 / Marek Pietraś Istota i ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych 1. Istota międzynarodowych

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Klasa III I. PRAWO

Zagadnienia. Klasa III I. PRAWO Jednostka tematyczna 1. Prawo i systemy prawne 2. Rzeczpospolita Polska jako państwo prawa Zagadnienia Klasa III I. PRAWO normy prawne i ich charakter koncepcje budowy normy prawnej źródła norm prawnych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 4. Nieodpłatna pomoc prawna w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym charakterystyka

Spis treści. 4. Nieodpłatna pomoc prawna w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym charakterystyka Przedmowa... XIII Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wykaz orzecznictwa... LI Wprowadzenie... 1. Założenia metodologiczne... I. Uzasadnienie wyboru tematu... II. Metody badawcze... III. Struktura...

Bardziej szczegółowo

ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną

ćwiczenia 24 zaliczenie z oceną Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Administracja Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisław Stadniczeńko Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów:

Bardziej szczegółowo

Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski. Projekt okładki Jan Straszewski. Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9

Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski. Projekt okładki Jan Straszewski. Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9 Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski Projekt okładki Jan Straszewski Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9 Copyright by Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG

Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. GWIEZDNY KRĄG Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG I. Zawody I stopnia 1. Społeczeństwo. Definicja społeczeństwa. Pojęcie zbiorowości społecznej.

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA STACJONARNE PRAWO ROK AKAD. 2009/2010 Przedmiot: PRAWO MIĘDZYNARODOWE Punkty ECTS: 9.00

WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA STACJONARNE PRAWO ROK AKAD. 2009/2010 Przedmiot: PRAWO MIĘDZYNARODOWE Punkty ECTS: 9.00 WYDZIAŁ PRAWA UwB STUDIA STACJONARNE PRAWO ROK AKAD. 2009/2010 Przedmiot: PRAWO MIĘDZYNARODOWE Punkty ECTS: 9.00 PUBLICZNE Kod przedmiotu: 0700-PS5-2PMP Język przedmiotu: polski Charakterystyka przedmiotu:

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia wstępne ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE. POJĘCIE SPORU. ŚRODKI POKOJOWEGO ZAŁATWIANIA SPORÓW.

Zagadnienia wstępne ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE. POJĘCIE SPORU. ŚRODKI POKOJOWEGO ZAŁATWIANIA SPORÓW. mgr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Zagadnienia wstępne ZAJĘCIA ORGANIZACYJNE. POJĘCIE SPORU. ŚRODKI POKOJOWEGO ZAŁATWIANIA SPORÓW.

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia wstępne. Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr

Zagadnienia wstępne. Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Ewa Bobin Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr Zagadnienia wstępne POJĘCIE I CECHY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO PUBLICZNEGO Prawo międzynarodowe publiczne

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.2.2017 r. COM(2017) 51 final 2017/0016 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia porozumienia przyjętego w Kigali dotyczącego poprawek do Protokołu montrealskiego

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie

Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu TR.SIS408 Ochrona środowiska w transporcie Wersja przedmiotu 2013/14 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom

Bardziej szczegółowo

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE Przedstawiciel branży OZE Podstawy prawne OZE Co to jest energia odnawialna? odnawialne źródło energii - źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną,

Bardziej szczegółowo

Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa

Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa A A 1. Wstęp Prawo ochrony środowiska tworzą akty prawne o różnej randze. Najwyższym z nich jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona w 1997

Bardziej szczegółowo

SŁOWO WSTĘPNE. i innych podmiotów (jednostek organizacyjnych,

SŁOWO WSTĘPNE. i innych podmiotów (jednostek organizacyjnych, Leksykon prawa administracyjnego, który oddajemy do rąk Szanownych Czytelników, zawiera zgodnie z przyjętą konwencją serii wydawniczej Wydawnictwa C.H. Beck poświęconej prezentacji podstawowych instytucji

Bardziej szczegółowo

PRAWO URZĘDNICZE. Wykład 1. Dr Dominika Cendrowicz Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski

PRAWO URZĘDNICZE. Wykład 1. Dr Dominika Cendrowicz Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski PRAWO URZĘDNICZE Wykład 1 Dr Dominika Cendrowicz Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Nie jest pojęciem ustawowym. Prawo urzędnicze Nie tworzy zwartego systemu norm z klarownym

Bardziej szczegółowo

Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka

Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka IOŚ PIB Raport U Thanta potoczna nazwa dokumentu Rady Ekonomiczno-Społecznej Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. The problems of human environment

Bardziej szczegółowo

Prawo dyplomatyczne i konsularne

Prawo dyplomatyczne i konsularne Ćwiczenia Becka Brygida Kuźniak (red.) Prawo dyplomatyczne i konsularne wykład wprowadzający Pytania egzaminacyjne tablice zadania Wydawnictwo C.H.Beck Ćwiczenia Becka Prawo dyplomatyczne i konsularne

Bardziej szczegółowo

PRAWO ŚRODOWISKA UNII EUROPEJSKIEJ ZAGADNIENIA SYSTEMOWE 3. WYDANIE

PRAWO ŚRODOWISKA UNII EUROPEJSKIEJ ZAGADNIENIA SYSTEMOWE 3. WYDANIE PRAWO ŚRODOWISKA UNII EUROPEJSKIEJ ZAGADNIENIA SYSTEMOWE 3. WYDANIE Maria Magdalena Kenig-Witkowska Warszawa 2011 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 7 Przedmowa... 9 Rozdział I Zagadnienia wprowadzające... 11

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.

Bardziej szczegółowo

Wstęp... 9. 1. Opłaty i podatki ekologiczne w teorii ekonomii środowiska... 11 1.1. Pojęcie efektów zewnętrznych i ekologicznych kosztów zewnętrznych

Wstęp... 9. 1. Opłaty i podatki ekologiczne w teorii ekonomii środowiska... 11 1.1. Pojęcie efektów zewnętrznych i ekologicznych kosztów zewnętrznych Spis treści Wstęp............................................................. 9 1. Opłaty i podatki ekologiczne w teorii ekonomii środowiska.... 11 1.1. Pojęcie efektów zewnętrznych i ekologicznych kosztów

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Małgorzata Kłyś

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Małgorzata Kłyś KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Ochrona Środowiska I Protection of Environment Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Małgorzata Kłyś Zespół dydaktyczny dr Anna Chrzan, dr Małgorzata Kłyś Opis kursu (cele

Bardziej szczegółowo

wyrok, w którym orzekł, że Rzeczypospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 31 ust. 3 lit. b) tej dyrektywy.

wyrok, w którym orzekł, że Rzeczypospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 31 ust. 3 lit. b) tej dyrektywy. UZASADNIENIE Projekt ustawy o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw dokonuje nowelizacji obowiązującej obecnie ustawy z dnia 22 czerwca

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne

Bardziej szczegółowo

Spis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ

Spis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ Spis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ Rozdział l. POJĘCIE DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ 1.1. Definicja dyplomacji 1.1.1. Tradycyjne i nowe

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Zagadnienia podstawowe

Spis treści Rozdział I. Zagadnienia podstawowe Wykaz skrótów... XV Wykaz podstawowej literatury... XIX Wstęp... XXI Rozdział I. Zagadnienia podstawowe... 1 1. Zakres międzynarodowego prawa inwestycyjnego... 1 I. Międzynarodowe prawo inwestycyjne a

Bardziej szczegółowo

W centrum uwagi. Część 2 Roczny plan pracy. Liczba. ych

W centrum uwagi. Część 2 Roczny plan pracy. Liczba. ych W centrum uwagi. Część 2 Roczny plan pracy Jednostka tematyczna 1. Prawo i systemy prawne 2. Rzeczpospolita Polska jako państwo prawa Zagadnienia Klasa III I. PRAWO normy prawne i ich charakter koncepcje

Bardziej szczegółowo

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE W ZARYSIE. Autorzy: Wojciech Góralczyk, Stefan Sawicki. Słowo wstępne. Przedmowa do czwartego wydania.

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE W ZARYSIE. Autorzy: Wojciech Góralczyk, Stefan Sawicki. Słowo wstępne. Przedmowa do czwartego wydania. PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE W ZARYSIE Autorzy: Wojciech Góralczyk, Stefan Sawicki Słowo wstępne Przedmowa do czwartego wydania Wykaz skrótów ROZDZIAŁ I. Zagadnienia ogólne 1. Pojęcie prawa międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW SŁOWO WSTĘPNE WPROWADZENIE CZĘŚĆ I. PRZECIWDZIAŁANIE I ZWALCZANIE PRZESTĘPCZOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW SŁOWO WSTĘPNE WPROWADZENIE CZĘŚĆ I. PRZECIWDZIAŁANIE I ZWALCZANIE PRZESTĘPCZOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW SŁOWO WSTĘPNE WPROWADZENIE CZĘŚĆ I. PRZECIWDZIAŁANIE I ZWALCZANIE PRZESTĘPCZOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ Rozdział 1. Ewolucja III filaru Unii 1.1. Uwagi ogólne 1.2. Grupa TREVI i

Bardziej szczegółowo

PRAWO ADMINISTRACYJNE

PRAWO ADMINISTRACYJNE UNIWERSYTET GDANŚKI KATEDRA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO PRAWO ADMINISTRACYJNE (program wykładu) I. PROBLEMY POWSZECHNEGO (MATERIALNEGO) PRAWA ADMINISTRACYJNEGO 1. GENEZA I ROZWÓJ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO ORAZ

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17

Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17 Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu

Bardziej szczegółowo

Turystyka Władysław W. Gaworecki

Turystyka Władysław W. Gaworecki Turystyka Władysław W. Gaworecki Przedmiotem rozważań zawartych w książce jest turystyka, jej rodzaje, uwarunkowania cywilizacyjne, tendencje rozwoju i konsekwencje społeczno-ekonomiczne dla różnych dziedzin

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO: umowy międzynarodowe

ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO: umowy międzynarodowe ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO: umowy międzynarodowe Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski art. 38 Statutu Międzynarodowego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... Wykaz stron internetowych... Wykaz podstawowej literatury... Przedmowa...

Spis treści. Wykaz skrótów... Wykaz stron internetowych... Wykaz podstawowej literatury... Przedmowa... Spis treści Wykaz skrótów... Wykaz stron internetowych... Wykaz podstawowej literatury... Przedmowa... XIII XVII XIX XXI Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 1 1. Uwagi terminologiczne... 1 1 2. Elementy

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE DANE STATYSTYCZNE W POLSCE I NA ŚWIECIE ZWIĄZANE Z WYKORZYSTANIEM POSTĘPOWANIA MEDIACYJNEGO W SPRAWACH GOSPODARCZYCH

PODSTAWOWE DANE STATYSTYCZNE W POLSCE I NA ŚWIECIE ZWIĄZANE Z WYKORZYSTANIEM POSTĘPOWANIA MEDIACYJNEGO W SPRAWACH GOSPODARCZYCH dr Marta Janina Skrodzka PODSTAWOWE DANE STATYSTYCZNE W POLSCE I NA ŚWIECIE ZWIĄZANE Z WYKORZYSTANIEM POSTĘPOWANIA MEDIACYJNEGO W SPRAWACH GOSPODARCZYCH Wprowadzenie Mediacja jest przedstawiana, jako alternatywna

Bardziej szczegółowo

Jerzy Jendrośka. Oceny środowiskowe w Europie geneza, rozwój historyczny i trendy

Jerzy Jendrośka. Oceny środowiskowe w Europie geneza, rozwój historyczny i trendy Jerzy Jendrośka Oceny środowiskowe w Europie geneza, rozwój historyczny i trendy Międzynarodowa konferencja Dyrektywa EIA - wyzwania i perspektywy w świetle dotychczasowych doświadczeń oraz opublikowanej

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Uniwersalizm i regionalizm w ochronie praw człowieka Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr zimowy 2018/2019 Wolność zgromadzeń Prawo do skutecznego

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lutego 2017 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lutego 2017 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lutego 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0016 (NLE) 5918/17 CLIMA 24 ENV 100 MI 96 DEVGEN 18 ONU 22 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 2 lutego

Bardziej szczegółowo

Pozwolenie zintegrowane jako przykład europeizacji reglamentowanego korzystania ze środowiska

Pozwolenie zintegrowane jako przykład europeizacji reglamentowanego korzystania ze środowiska dr Mariusz Baran Katedra Prawa Ochrony Środowiska Uniwersytet Jagielloński Pozwolenie zintegrowane jako przykład europeizacji reglamentowanego korzystania ze środowiska Konspekt referatu 1. Regulacje prawych

Bardziej szczegółowo

Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu. www.sn-pl.eu

Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu. www.sn-pl.eu Tematyczna giełda współpracy: Ochrona środowiska na polsko-saksońskim pograniczu www.sn-pl.eu Cele główne Ochrona i poprawa stanu środowiska, w tym: Poprawa ochrony przeciwpowodziowej Stworzenie ukierunkowanej

Bardziej szczegółowo

Procesy informacyjne zarządzania

Procesy informacyjne zarządzania Procesy informacyjne zarządzania Społeczny ład informacyjny dr inż. Janusz Górczyński 1 Podstawowe pojęcia (1) Informacja, procesy informacyjne i systemy informacyjne odgrywały zawsze istotną rolę w przebiegu

Bardziej szczegółowo

Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury i zbiorów dokumentów...

Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury i zbiorów dokumentów... Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz literatury i zbiorów dokumentów... V XVII XXI Rozdział I. Zagadnienia ogólne... 1 1. Definicja prawa międzynarodowego... 1 2. Pochodzenie nazwy... 1 3. Prawo międzynarodowe

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: PODSTAWY PRAWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE 3. POZIOM STUDIÓW: I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1

KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: PODSTAWY PRAWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE 3. POZIOM STUDIÓW: I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: PODSTAWY PRAWA 2. KIERUNEK: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE 3. POZIOM STUDIÓW: I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 75 (30 WY+15

Bardziej szczegółowo

Spis treści. a. Wstęp B. Dumping socjalny jako przeszkoda w liberalizacji rynku wewnętrznego obawa czy skutek?... 24

Spis treści. a. Wstęp B. Dumping socjalny jako przeszkoda w liberalizacji rynku wewnętrznego obawa czy skutek?... 24 Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wprowadzenie... XIII XVII XLIII Rozdział I. Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej... 1 1. Wstęp... 1 2. Wewnętrzny, wspólny, a może jednolity? Próba usystematyzowania

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo

Inżynieria bezpieczeństwa i ekologia transportu

Inżynieria bezpieczeństwa i ekologia transportu Opis przedmiotu Kod przedmiotu TR.SIS408 Nazwa przedmiotu Ochrona środowiska w transporcie Wersja przedmiotu 2015/16 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom kształcenia Studia I stopnia Forma

Bardziej szczegółowo