Publikacja objęta jest prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie zabronione. Publikacja przeznaczona jedynie dla
|
|
- Karolina Owczarek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2
3
4
5 RECENZENT Prof. dr hab. Janusz Józef Węc PROJEKT OKŁADKI Jadwiga Burek Fotografia na okładce: Š Vladvitek Dreamstime.com Książka dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków Instytutu Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Copyright by Tomasz Młynarski & Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydanie I, Kraków 2013 All rights reserved Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany i rozpowszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany w żadnym systemie informatycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy. ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, Kraków tel. (12) , tel./fax (12) Dystrybucja: tel. (12) , tel./fax (12) tel. kom , sprzedaz@wuj.pl Konto: Bank PKO SA, nr
6 Pamięci Taty
7
8 Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i terminów Wstęp Część I. Polityka energetyczna Francji 1. Kształtowanie narodowych preferencji w świetle teorii integracji europejskiej Teorie integracji europejskiej wybór koncepcji Interes narodowy w świetle teorii integracji regionalnej neofunkcjonalizmu Kształtowanie i realizacja preferencji narodowych w koncepcji liberalizmu międzyrządowego Interes narodowy w świetle koncepcji nowego instytucjonalizmu Wnioski Bilans energetyczny i uwarunkowania surowcowe Francji Problem zależności energetycznej (import dependency) Francuskie zasoby strategicznych paliw kopalnych Węgiel Ropa naftowa Gaz ziemny Energetyka jądrowa i rynek energii elektrycznej Odnawialne źródła energii Wnioski Założenia, ramy instytucjonalne i główni aktorzy polityki energetycznej Francji Założenia i koncepcje polityki energetycznej Francji Fazy kształtowania założeń francuskiej polityki energetycznej Kształtowanie założeń polityki energetycznej w debacie publicznej Grenelle de l environnement Francuski model na tle trzech filarów polityki energetycznej UE Ramy instytucjonalne i główni aktorzy sektora energetycznego Funkcja kontrolno-nadzorcza Ministerstwo Ekologii, Zrównoważonego Rozwoju i Energii (Ministère de l Écologie, du Développement durable et de l Énergie MEDDE) Komisja Regulacji Energii (Commission de régulation de l énergie CRE)... 79
9 8 Spis treści Urząd Bezpieczeństwa Nuklearnego (Autorité de sûreté nucléaire ASN) Instytut Ochrony Radiologicznej i Bezpieczeństwa Jądrowego (L Institut de Radioprotection et de Sûreté Nucléaire IRSN) Funkcja badawczo-rozwojowa i doradcza Komisariat Energii Atomowej (Commissariat à l énergie atomique CEA) Agencja ds. Środowiska i Efektywności Energetycznej (Agence de l environnement et de la Maîtrise de l Énergie ADEME) Rada Polityki Jądrowej (Conseil de politique nucléaire CPN) Funkcja eksploatacyjno-przemysłowa AREVA Krajowa Agencja Zarządzania Odpadami Promieniotwórczymi (Agence Nationale pour la Gestion des Déchets Radioactifs ANDRA) EDF (Électricité de France) GDF-Suez Wnioski Energetyka jądrowa we Francji Geneza i rozwój energetyki jądrowej we Francji Powojenne początki programu jądrowego Plan Messmera tout électrique tout nucléaire Energetyka jądrowa na krajowej scenie politycznej w latach 80. i 90. XX wieku Znaczenie energetyki jądrowej dla Francji Polityczno-wojskowe atrybuty energetyki jądrowej Gospodarcze atrybuty energetyki jądrowej Problem społecznej akceptacji elektrowni jądrowych Wahania nastrojów opinii społecznej Perspektywy energetyki jądrowej we Francji Spór o przyszłość energetyki jądrowej w kampanii prezydenckiej Wizja Nicolasa Sarkozy ego energetyka jądrowa gwarancją niezależności Wizja François Hollande a energia jądrowa w zrównoważonym bilansie energetycznym Implikacje ograniczenia programu energetyki jądrowej Wnioski Część II. W kierunku wspólnej polityki energetycznej UE 5. Ewolucja i rozwój polityki energetycznej WE/UE Bilans energetyczny UE i kierunki importu surowców strategicznych
10 Spis treści Od EWWS i EWEA do wspólnego rynku energetycznego (internal energy market) Podstawy prawno-traktatowe polityki energetycznej WE/UE Ramy instytucjonalne UE odpowiedzialne za bezpieczeństwo energetyczne Instytucje unijne Dyrekcja Generalna ds. Energii (DG ENER) Rada UE Rola Parlamentu Europejskiego Unijne agencje wspierające Agencja Dostaw Euratom Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i Innowacji Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki Organizacje zintegrowane i podmioty współpracujące Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Rada Europejskich Regulatorów Energii Łańcuch jest tak mocny jak jego najsłabsze ogniwo, czyli bezpieczeństwo dostaw i infrastruktury Rozwój transeuropejskiej infrastruktury przesyłu surowców Regulacje na rzecz bezpieczeństwa dostaw i w sytuacjach kryzysowych Budowa wspólnego rynku energetycznego wewnątrz UE Uwarunkowania liberalizacji sektora energetycznego w WE/UE Pakiety energetyczne jako instrumenty liberalizacji sektora energetycznego I pakiet II pakiet III pakiet Dokończenie Wewnętrznego Rynku Energii i organizacja rynków Wnioski Francja wobec polityki energetycznej UE i budowy Wewnętrznego Rynku Energii Liberalizacja sektora energetycznego we Francji: między solidaryzmem a indywidualizmem Bariery liberalizacji sektora energetycznego we Francji Tradycje interwencjonizmu państwa i konsekwencje fali nacjonalizacji Implikacje usług użyteczności publicznej i taryf regulowanych a prawa wolnego rynku Kształtowanie i ewolucja postaw wobec procesu liberalizacji sektora energetycznego we Francji Francja w początkowej fazie procesu liberalizacji sektora energetycznego Stanowisko Francji wobec liberalizacji sektora energetycznego po 2000 roku
11 10 Spis treści Minimum europeizacji Od protekcjonizmu do patriotyzmu gospodarczego Adaptacja francuskiego sektora energetycznego do wymogów kolejnych pakietów energetycznych Demonopolizacja i liberalizacja rynku energii elektrycznej we Francji w świetle wymogów kolejnych pakietów energetycznych Filozofia wspólnotowa a interes narodowy. Nowa organizacja rynku energii elektrycznej la loi NOME Raport Champsaur Akceptacja Komisji, protest konkurentów Liberalizacja francuskiego rynku gazu Francja a unbundling, czyli trzeci etap liberalizacji Spór Komisji z Francją o praktyki monopolistyczne w sektorze energetycznym Problem umów długoterminowych Blokowanie rynku gazu Blokowanie rynku energii elektrycznej Zmowy kartelowe i podział rynku Wnioski W kierunku zewnętrznej polityki energetycznej UE Podstawy prawno-traktatowe i instytucjonalizacja zewnętrznego wymiaru polityki energetycznej UE Znaczenie art. 308 TWE dla rozwoju współpracy w sektorze energii TEWWS TEWG i TEWEA Traktaty z Maastricht, Amsterdamu i Nicei Traktat lizboński Pogłębienie zewnętrznego wymiaru współpracy energetycznej w UE w świetle inicjatyw Komisji Europejskiej w pierwszej dekadzie XXI wieku Instrumenty zewnętrznej polityki energetycznej UE Dialog energetyczny UE Rosja Problem zróżnicowanych strategii energetycznych państw członkowskich UE Wnioski Francja wobec architektury zewnętrznej polityki energetycznej UE Francuska wizja zewnętrznego wymiaru polityki energetycznej UE Strategiczne kierunki i praktyka polityki energetycznej Francji Znaczenie Zasobów Dalekiej Północy dla bezpieczeństwa energetycznego Francji Koncepcje i współpraca energetyczna w basenie Morza Śródziemnego Unia dla Śródziemnomorza wizja i realizacja Mediterranean Solar Plan Śródziemnomorski Plan Słoneczny Współpraca Francji w sektorze energetyki jądrowej z krajami Afryki Północnej
12 Spis treści Polityka zagraniczna Francji wobec Rosji w sektorze energetycznym Historyczne tło relacji francusko-rosyjskich Francusko-rosyjska współpraca gospodarcza Współpraca narodowych czempionów a jedność polityki energetycznej UE Energetyka jako element strategicznej współpracy Wnioski Część III. Klimatyczne implikacje dla polityki energetycznej UE 9. Polityka klimatyczna UE Globalne wysiłki UE na rzecz ochrony klimatu Rozwój polityki klimatycznej UE i implikacje dla państw członkowskich Płaszczyzny rozwoju polityki klimatycznej WE/UE Prawno-traktatowe podstawy polityki klimatycznej Rozwój polityki klimatycznej w WE/UE Pakiet energetyczno-klimatyczny UE Logika i założenia systemu EU ETS Wizja gospodarki zeroemisyjnej Implikacje polityki klimatycznej dla bezpieczeństwa energetycznego państw członkowskich Problem zróżnicowanej struktury produkcji energii państw członkowskich Wyzwania EU ETS dla Polski Wnioski Francja wobec rozwoju polityki klimatycznej UE i międzynarodowych inicjatyw przeciwdziałania globalnemu ociepleniu Atuty niskoemisyjnego sektora energii elektrycznej Francji wobec EU ETS Emisja CO 2 we Francji Dążenia Francji do uznania energii jądrowej za czyste źródło energii Międzynarodowe aspiracje i niepowodzenia Francji w objęciu przywództwa w dziedzinie klimatu Próba odrobienia zaległości Plan sprawiedliwości klimatycznej, czyli ambicji przywódczych ciąg dalszy Dyplomacja atomowa w świetle aspiracji Francji do przywództwa klimatycznego Reaktory jądrowe w służbie walki z globalnym ociepleniem? Energetyka jądrowa w polityce zagranicznej Nicolasa Sarkozy ego Francja jako promotor celów klimatycznych na poziomie UE Postulat wprowadzenia podatku węglowego Upowszechnić politykę klimatyczną dążenia francuskiej prezydencji w Radzie UE w 2008 roku
13 12 Spis treści Realizacja unijnych i międzynarodowych zobowiązań walki z globalnym ociepleniem na poziomie krajowym Rozwój i trudności w implementacji polityki klimatycznej w kraju Rewolucja ekologiczna o nazwie Grenelle de l environnement Wnioski Zakończenie Załączniki Spis rysunków i tabel Bibliografia Résumé Indeks osób
14 Wykaz ważniejszych skrótów i terminów AAU Assigned Amount Unit (jednostka przyznanej emisji, umowna jednostka przyznanych praw do emisji gazów cieplarnianych; 1 AAU = 1 tona ekwiwalentu CO 2 ) ACER Agency for the Cooperation of Energy Regulators (Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki) AREVA grupa przemysłu jądrowego CCS Carbon Capture and Storage (wychwytywanie i geologiczne składowanie dwutlenku węgla) CDM Clean Development Mechanism (Mechanizm Czystego Rozwoju) CEA Commissariat à l énergie atomique (Komisariat Energii Atomowej) COP Conference of Parties (Konferencja Stron) CPN Conseil de politique nucléaire (Rada Polityki Jądrowej) CRE Commission de régulation de l énergie (Komisja ds. Regulacji Energetyki) ECT Energy Community Treaty (Traktat o Wspólnocie Energetycznej) EDF Électricité de France ENP European Neighbourhood Policy (Europejska Polityka Sąsiedztwa) ENTSO European Network of Transmission System Operators (Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Energii) EPCIP European Programme for Critical Infrastructure Protection (Europejski Program dla Ochrony Infrastruktury Krytycznej) EPR European Pressurized Reactor (Europejski Reaktor Ciśnieniowy) ETS Emission Trading Schemes (system handlu uprawnieniami do emisji) EU ETS European Union Emissions Trading System (Europejski System Handlu Uprawnieniami do Emisji) EWEA Europejska Wspólnota Energii Atomowej (European Atomic Energy Community) EWG Europejska Wspólnota Gospodarcza (European Economic Community) EWWS Europejska Wspólnota Węgla i Stali (European Coal and Steel Community) GDF-Suez Gaz de France-Suez GHG Greenhouse Gas Emission (gazy cieplarniane) GJ gigadżul (jednostka energii, również ciepła; 1 gigadżul = 1 mld dżuli) GWh gigawatogodzina (jednostka zużycia energii elektrycznej) HHI Indeks Herfindahla-Hirschmana (wskazuje poziom koncentracji rynku, który definiuje się jako sumę kwadratów udziałów rynkowych, i określa szacunkowy poziom zagęszczenia w danym sektorze oraz poziom konkurencji) IEM Internal Energy Market (Wewnętrzny Rynek Energii) INSEE Institut National de la Statistique et des Études Économiques (francuski urząd statystyczny)
15 14 Wykaz ważniejszych skrótów i terminów IPCC Intergovernmental Panel on Climate Change (Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu) ISO Independent Systems Operator (niezależny operator systemu) ITO Independent Transmission Operator (niezależny operator przesyłu) JAE Jednolity Akt Europejski KE Komisja Europejska kwh kilowatogodzina LNG Liquefied Natural Gas (gaz ziemny skroplony, przechowywany i transportowany w postaci ciekłej) MAEA Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (International Atomic Energy Agency IAEA) Mtoe (million tonnes of oil equivalent) milion ton ekwiwalentu ropy MW megawat MWh megawatogodzina Narodowi czempioni duże korporacje w strategicznych sektorach, od których oczekuje się, że będą nie tylko dążyć do zysku, lecz również służyć interesom narodu NOME (Nouvelle Organisation du Marché de l Électricité) nowe prawo organizacji rynku energii elektrycznej OECD Organization for Economic Co-operation and Development (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) OEEC Organization for European Economic Co-operation (Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej) OSD Operator Systemu Dystrybucyjnego OSP Operator Systemu Przesyłowego Ownership unbundling rozdział własnościowy OZE odnawialne źródła energii (Renewable Energy Sources, RES) Przedsiębiorstwo publiczne przedsiębiorstwo, na które władze publiczne wywierają, bezpośrednio lub pośrednio, dominujący wpływ przez: (a) posiadanie większości kapitału przedsiębiorstwa, (b) posiadanie większości głosów udziałów, lub (c) zdolność do mianowania ponad połowy członków zarządu lub organu nadzorczego RTE Réseau de Transport d Électricité (operator sieci przesyłowych) TEN-E Trans-European Networks for Energy (transeuropejskie sieci energetyczne) TEWEA Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej TEWG Traktat o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej TEWWS Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej TL Traktat lizboński TPA (Third Party Access) zasada dostępu stron trzecich TUE Traktat o Unii Europejskiej TWE Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską UE Unia Europejska US Energy Information Administration (EIA) Amerykańska Agencja Informacji ds. Energii UPM l Union pour la Méditerranée (Unia dla Śródziemnomorza) Usługi publiczne (usługi interesu publicznego lub użyteczności publicznej) działalność gospodarcza użyteczności publicznej inicjowana przez władze publiczne i prowadzona przez nie lub zlecana odrębnym podmiotom (publicznym lub prywatnym)
16 Wykaz ważniejszych skrótów i terminów 15 Usługi użyteczności publicznej usługi świadczone przez władze publiczne w interesie ogółu i podlegające szczególnym obowiązkom (np. obowiązkowi świadczenia danej usługi na terytorium całego kraju, w przystępnych cenach, na porównywalnym poziomie jakości, niezależnie od opłacalności poszczególnych operacji), zapewniające solidarność oraz równość, m.in. usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (np. usługi w zakresie dostaw energii elektrycznej, telekomunikacyjne, pocztowe, transportowe); określenie typu usług, które należą do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, zasadniczo pozostawia się państwom członkowskim
17
18 Wstęp Na początku budowy Unii wszystko było strategiczne. Teraz możemy powiedzieć, że energia jest strategiczna. Powstaje zatem pytanie, czy strategiczny ośrodek musi być na poziomie krajowym, czy na poziomie europejskim. (...) Europa musi odrzucić wszelkie formy nacjonalizmu w sektorze energetycznym (...) jedność (...) państw UE jest jedynym sposobem, by sprostać wyzwaniom energetycznym XXI wieku. José Manuel Barroso, kwiecień 2006 r. Cel badawczy Bezpieczeństwo energetyczne stało się jednym z podstawowych problemów determinujących współczesne stosunki międzynarodowe. Unia Europejska, będąc jednym z największych konsumentów energii na świecie, jest szczególnie uzależniona od importu źródeł energii. Rodzi to poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa energetycznego Unii w XXI wieku. Zamierzeniem badawczym tej publikacji jest ukazanie roli Francji, głównego aktora w formułowaniu współpracy w sektorze energetycznym we Wspólnotach Europejskich/Unii Europejskiej. Podmiotem analizy, obejmującej kształtowanie się i artykułowanie preferencji narodowych, jest Francja w procesie uwspólnotowienia sektora energetycznego, rozumianego jako dynamiczny transfer obszaru integracyjnego podporządkowanego dotąd reżimowi metody międzyrządowej do sfery objętej już zasadami metody wspólnotowej 1. Wyjątkowość Francji wynika nie tylko z rangi tego kraju jako konsumenta energii w UE, ale przede wszystkim z wysoko rozwiniętego programu energetyki jądrowej, unikatowego w skali europejskiej i światowej. W niniejszym opracowaniu ukazano rolę szczególnego aktora silnie ukierunkowującego przebieg procesu uwspólnotowienia założeń polityki energetycznej UE. 1 J.J. Węc, Spór o kształt instytucjonalny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej , Księgarnia Akademicka, Kraków 2006, s. 10.
19 18 Wstęp Autor podejmuje próbę oceny stanowiska i wpływu Francji na proces rozwoju integracji w sektorze energetycznym jako elementu szerszego procesu integracji europejskiej. Przesłanką takiego ujęcia jest to, że wspólna polityka energetyczna UE jest wciąż w fazie dynamicznego rozwoju, dlatego tak ważne jest rozpoznanie rzeczywistych dążeń, zamierzeń i interesów Francji wyznaczającej ostateczny kształt owej polityki. Współpraca energetyczna stanowiła fundament integracji europejskiej od Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (z 18 kwietnia 1951 r.) i traktatów rzymskich ustanawiających: Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (z 25 marca 1957 r.). W ramach Wspólnot Europejskich rozwijała się ona jednak w sposób specyficzny w konsekwencji pogłębiania integracji w innych sektorach. Podstawy traktatowe polityki energetycznej UE stworzył dopiero Traktat z Lizbony podpisany 13 grudnia 2007 roku w osobnym Tytule XXI Energetyka. Wprawdzie traktat ten nie zrodził wspólnej polityki energetycznej, na wzór wspólnej polityki rolnej, wspólnej polityki rybołówstwa, wspólnej polityki handlowej, wspólnej polityki transportowej czy wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (TFUE wymienia wprost polityki, którym nadaje nazwy wspólne ), lecz już samo wprowadzenie odrębnego tytułu obejmującego politykę Unii w dziedzinie energetyki w ramach kompetencji dzielonych stanowiło ważny krok w procesie uwspólnotowienia sektora energetycznego i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego całej Wspólnoty. Przepisy TFUE stwarzają zatem podstawę prawną dla rozwoju polityki energetycznej UE. Unia dąży bowiem do pełnego uwspólnotowienia polityki energetycznej, które polega na transferze na szczebel unijny kompetencji państw członkowskich w tej dziedzinie i podporządkowaniu ich metodzie wspólnotowej (symbolicznym wyrazem tych dążeń jest m.in. wprowadzenie przez TL do TFUE nowego tytułu). Wspólna polityka energetyczna UE jest zatem w ciągłej fazie tworzenia (in the making), na potrzeby niniejszego opracowania autor posługuje się jednak terminem wspólna polityka energetyczna (w jej wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym), uznając podstawę traktatową TFUE za fundament rozwoju wspólnego podejścia. Francja jest jednym z adresatów procesu europeizacji sektora energetycznego, ale także aktywnym architektem modelującym treść tego skomplikowanego procesu. Dlatego autor stara się wyjaśnić interakcję pomiędzy czynnikiem narodowym i wspólnotowym, prezentując wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy badawczej. Książka jest próbą przedstawienia wpływów interesów narodowych Francji na proces kształtowania unijnej polityki energetycznej na tle jej ewolucji i rozwoju, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Skoncentrowano się tutaj na problemie uwspólnotowienia sektora energetycznego z wyłączeniem sektora naftowego, który od wielu lat podlega regułom wol-
20 Wstęp 19 nej konkurencji na poziomie globalnym i nie był objęty procesami liberalizacji realizowanymi przez Komisję Europejską 2. Problem ujmuje implikacje regionalne i globalne polityki Francji, a jego podjęcie wydaje się uzasadnione ze względów poznawczych oraz praktycznych, uwzględniających potrzebę analizy oddziaływania tego państwa na inne narodowe i ponadnarodowe ośrodki polityczne w czasie tworzenia się wspólnotowych mechanizmów bezpieczeństwa energetycznego UE. Analiza problemu badawczego została przeprowadzona na trzech płaszczyznach, co znalazło odzwierciedlenie w trzyczęściowej strukturze tekstu: 1) krajowej odnoszącej się do uwarunkowań i celów polityki energetycznej Francji; 2) regionalnej (UE) obejmującej dwa obszary badawcze: a) wewnętrzny: proces tworzenia wspólnego rynku energii, b) zewnętrzny: rozwój i ewolucja wspólnej polityki energetycznej UE w wymiarze zewnętrznym; 3) globalnej związanej z powstaniem polityki klimatycznej UE i dyfuzji aspektów energetycznych i klimatycznych. Ten wielopłaszczyznowy układ analizy pokrywa się z trzema filarami, na których została oparta unijna koncepcja bezpieczeństwa energetycznego: konkurencyjności, w ramach wspólnego rynku energetycznego, bezpieczeństwie dostaw, obejmującym dywersyfikację korytarzy importowych, celach polityki klimatycznej, integrowanej z polityką energetyczną. Takie ujęcie pozwala na ukazanie problematyki z dwóch perspektyw: ekonomicznej (liberalizacja i budowa wewnętrznego rynku energii) i geopolitycznej (zewnętrzny wymiar polityki energetycznej). Jednocześnie problem badawczy oparto na kilku założeniach: 1) Francja jest jednym z najważniejszych aktorów i aktywnym uczestnikiem współpracy w sektorze energetycznym UE. 2) Rynek energetyczny Francji jest jednym z największych pod względem wielkości i skali konsumpcji energii, stanowiąc podstawowy element rynku energetycznego Europy. 3) Francja jest aktorem o specyficznej strukturze energetycznej ze szczególną rolą energetyki jądrowej, co bezpośrednio przekłada się na odmienne interesy wyrażane w procesie tworzenia wspólnego rynku energetycznego oraz założeń polityki klimatycznej UE. 2 Różnice na rynku ropy i gazu wynikają ze specyfiki surowca i sposobu jego transportu. O ile handel ropą i jej produktami odbywa się na rynku globalnym, o tyle obrót gazem (wyłączając LNG) w dużej mierze ma wciąż wymiar regionalny, dostawy odbywają się przede wszystkim na podstawie długoterminowych kontraktów przez system gazociągów. W rezultacie rynek gazu ziemnego jest mało elastyczny i podatny na polityczne wpływy.
21
22
23 Bibliografia I. Źródła A. Prawodawstwo wspólnotowe Council Decision 2002/358/ECof 25 April 2002 concerning the approval, on behalf of the European Community, of the Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change and the joint fulfilment of commitments thereunder, Official Journal, L 130, Commission Decision 91/50/EEC of 16 January 1991 relating to a proceeding under Article 85 of the EEC Treaty (IV/ IJsselcentrale and others), Official Journal, L 028, Commission Decision of 12 June 2012 on State aid SA (C 17/07) (ex NN 17/07) implemented by France Regulated electricity tariffs in France, Official Journal, C 398/10, Commission Decision of 23 December 2003 setting up an executive agency, the Intelligent Energy Executive Agency, to manage Community action in the field of energy in application of Council Regulation (EC) No. 58/2003, Official Journal, L 5/85, Council Decision of 29 May 2006 on the conclusion by the European Community of the Energy Community Treaty, Official Journal, L 198/15, Council Directive 2004/67/EC of 26 April 2004 concerning measures to safeguard security of natural gas supply, Official Journal, L 127/92, Council Directive 2008/114/EC of 8 December 2008 on the identification and designation of European critical infrastructures and the assessment of the need to improve their protection, Official Journal, L 345, Council Directive 2008/114/EC of 8 December 2008 on the identification and designation of European critical infrastructures and the assessment of the need to improve their protection, Official Journal, L 345, Council Directive 90/377/EEC of 29 June 1990 concerning a Community procedure to improve the transparency of gas and electricity prices charged to industrial end-users, Official Journal, L 185, Council Directive 90/547/EEC of 29 October 1990 on the transit of electricity through transmission grids, Official Journal, L 313, Council Directive 91/296/EEC of 31 May 1991 on the transit of natural gas through grids, Official Journal, L 147, Council Regulation (EC) No. 2236/95 of 18 September 1995 laying down general rules for the granting of Community financial aid in the field of trans-european networks, Official Journal, L 228, Decision No. 1047/97/EC of the European Parliament and of the Council of 29 May 1997 amending Decision No. 1254/96/EC laying down a series of guidelines for trans-european energy networks, Official Journal, L 152, Decision No. 1364/2006/EC of the European Parliament and of the Council of 6 September 2006 laying down guidelines for trans-european energy networks and repealing Decision 96/391/EC and Decision No. 1229/2003/EC, Official Journal, L 262, Brussels,
24 318 Bibliografia Decision No. 406/2009/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2009 on the effort of Member States to reduce their greenhouse gas emissions to meet the Community s greenhouse gas emission reduction commitments up to 2020, Official Journal L 140/136, Decyzja Komisji z dnia 11 sierpnia 2011 r. określająca skład i zasady działania Grupy Koordynacyjnej ds. Gazu i uchylająca decyzję Komisji 2006/791/W z dnia 7 listopada 2006 r., Dziennik Urzędowy, C 236, Decyzja Komisji z dnia 24 grudnia 2009 r. ustalająca, zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, wykaz sektorów i podsektorów uważanych za narażone na znaczące ryzyko ucieczki emisji (notyfikowana jako dokument nr C(2009) 10251), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 1/10, Decyzja Rady w sprawie sieci ostrzegania o zagrożeniach dla infrastruktury krytycznej (CIWIN), 2008/0200 (CNS), Bruksela, COM (2008), 676 final, Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 994/2012/U z dnia 25 października 2012 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 299/13, Directive 2003/54/EC of the European Parliament and of the Council of 26 June 2003 concerning common rules for the internal market in electricity, Official Journal, L 176, Directive 2003/55/EC of the European Parliament and of the Council of 26 June 2003 concerning common rules for the internal market in natural gas, Official Journal, L 176, Directive 2003/87/EE of the European Parliament and of the Council of 13 October 2003 Establishin a Scheme for Greenhouse Gas Emission Allowance Trading within the Community and Amending Council Directive 96/61/E, Official Journal, L 275/32, Directive 2005/89/EC of the European Parliament and of the Council of 18 January 2006 concerning measures to safeguard security of electricity supply and infrastructure investment, Official Journal, L 33/22, Directive 2009/28/EE of the European Parliament and of the Council of 23 April 2009 on the promotion of the use of energy from renewable sources and amending and subsequently repealing Directives 2001/77/EC and 2003/30/EC, Official Journal, L 140/16, Directive 2009/29/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2009 amending Directive 2003/87/EC so as to improve and extend the greenhouse gas emission allowance trading scheme of the Community, Official Journal, L 140/63, Directive 2009/72/EC of the European Parliament and of the Council of 13 July 2009 concerning common rules for the internal market in electricity and repealing Directive 2003/54/EC, Official Journal, L 211/5, Directive 2009/73/EC of the European Parliament and of the Council of 13 July 2009 concerning common rules for the internal market in natural gas and repealing Directive 2003/55/EC, Official Journal L 211/94, Directive 68/414/CEE du Conseil, du 20 décembre 1968 faisant obligation aux États membres de la C.E.E. de maintenir un niveau minimum de stocks de pétrole brut et/ou de produits pétroliers, Official Journal, L 308, Directive 90/377/CEE du Conseil, du 29 juin 1990 instaurant une procédure communautaire assurant la transparence des prix au consommateur final industriel de gaz et d électricité, Official Journal, L 185, Directive 96/92/EC of the European Parliament and of the Council of 19 December 1996 concerning common rules for the internal market in electricity, Official Journal, L 027, Directive 98/30/EC of the European Parliament and of the Council of 22 June 1998 concerning common rules for the internal market in natural gas, Official Journal, L 204, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/W z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylają-
Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego
Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego Marzena Chodor Dyrekcja Środowisko Komisja Europejska Slide 1 Podstawowe cele polityki klimatycznoenergetycznej
Bardziej szczegółowoWykaz aktów prawnych
Wykaz aktów prawnych Prawo UE Akty prawnie wiążące Decyzja Komisji nr 95/319/EC z dnia 12.7.1995 r. ustanawiająca Komitet Starszych inspektorów Pracy, Dz. Urz. WE 1995 L 188/11. Decyzja Komisji C(2015)
Bardziej szczegółowoDr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (12) POLITYKA ENERGETYCZNA UE
Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (12) POLITYKA ENERGETYCZNA UE GENEZA EWWiS EWEA EWG Kryzys naftowy 1973 r. Bilans energetyczny UE Podstawy traktatowe Art. 194 TFUE 1. W ramach ustanawiania lub funkcjonowania
Bardziej szczegółowoKONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH Dr inż. LEON KURCZABINSKI Katowice, czerwiec, 2013 POZYCJA WĘGLA NA KRAJOWYM RYNKU ENERGII WĘGIEL = NIEZALEŻNO NOŚC ENERGETYCZNA ZALEŻNO
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKA POLITYKA SĄSIEDZTWA UNII EUROPEJSKIEJ
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk SUB Hamburg A/601993 EUROPEJSKA POLITYKA SĄSIEDZTWA UNII EUROPEJSKIEJ GENEZA, DOŚWIADCZENIA, PERSPEKTYWY Pod redakcją JÓZEFA M. FISZERA DOM WYDAWNICZY
Bardziej szczegółowoEN/PL COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION. Brussels, 29 August 2013. 13174/13 Interinstitutional File: 2013/0224 (COD)
COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION Brussels, 29 August 2013 13174/13 Interinstitutional File: 2013/0224 (COD) ENV 782 MAR 119 MI 708 ONU 86 CODEC 1921 INST 459 PARLNAT 214 COVER NOTE from: Polish Senate date
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO I POLITYKI KLIMATYCZNEJ
TOMASZ MŁYNARSKI FRANCJA W PROCESIE UWSPÓLNOTOWIENIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO I POLITYKI KLIMATYCZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO WYDANIE I, KRAKÓW 2013, SS. 353 Francja
Bardziej szczegółowoDŁUGOFALOWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO UE. Jarosław Pietras
DŁUGOFALOWA STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO UE Jarosław Pietras Projekcje przewidywanych zmian w kierunkach importu EU do2050 2011 reference scenario (= current policies) Treść decarbonisation
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Bogdan Góralczyk Rozszerzenie Unii Europejskiej na Wschód: początek budowy ładu brukselskiego w Europie... 13
SPIS TREŚCI Bogdan Góralczyk Rozszerzenie Unii Europejskiej na Wschód: początek budowy ładu brukselskiego w Europie... 13 DOKUMENTY: Dokument 1 Wnioski Prezydencji Rady Europejskiej. Kopenhaga, 21-22 czerwca
Bardziej szczegółowoJerzy Jendrośka Polityka energetyczna i ochrona środowiska w Unii Europejskiej:
Jerzy Jendrośka Polityka energetyczna i ochrona środowiska w Unii Europejskiej: uwarunkowania prawne Efektywność energetyczna w budownictwie i przemyśle Wrocław, 14-15 listopada 2012 Zagadnienia Prawo
Bardziej szczegółowoCouncil of the European Union Brussels, 7 June 2017 (OR. pl, en)
Council of the European Union Brussels, 7 June 2017 (OR. pl, en) Interinstitutional File: 2017/0035 (COD) 10012/17 COVER NOTE From: The Polish Senate date of receipt: 6 June 2017 To: Subject: INST 245
Bardziej szczegółowoBARIERY INTEGRACJI UNII EUROPEJSKIEJ
POLSKIE TOWARZYSTWO EKONOMICZNE BARIERY INTEGRACJI UNII EUROPEJSKIEJ pod redakcją Heleny Tendery-Właszczuk Kraków 2009 4 Autorzy Wojciech Bąba rozdz. 4 Czesław Kłak rozdz. 1 Helena Tendera-Właszczuk rozdz.
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
STUDIA EUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego Numer 3 (75) 2015 Warszawa 2015 Recenzowany kwartalnik Studia Europejskie wydawany przez: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
Bardziej szczegółowoAspekt prawny energetyki odnawialnej i energetyki jądrowej
Aspekt prawny energetyki odnawialnej i energetyki jądrowej dr Leszek Karski UKSW/NFOŚiGW Warszawa 2008 r. Transformacja gospodarki na niskoemisyjną Powiązanie polityki środowiskowej z polityką energetyczną
Bardziej szczegółowoEN/PL COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION. Brussels, 25 March 2014. 8148/14 Interinstitutional File: 2014/0011 (COD)
COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION Brussels, 25 March 2014 8148/14 Interinstitutional File: 2014/0011 (COD) CLIMA 30 ENV 318 MI 307 IND 117 ENER 142 ECOFIN 305 TRANS 175 COMPET 191 CODEC 893 INST 173 PARLNAT
Bardziej szczegółowoUwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce Paweł Pikus Wydział Gazu Ziemnego, Departament Ropy i Gazu VII Forum Obrotu 2014 09-11.06.2014 r., Stare
Bardziej szczegółowoNumer 3 (47) 2008 Warszawa 2008
Numer 3 (47) 2008 Warszawa 2008 Dziewięćdziesiąta trzecia publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor Naczelny Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Recenzowany
Bardziej szczegółowoRecenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Dorota Kassjanowicz
Recenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Dorota Kassjanowicz Korekta: Dorota Kassjanowicz, Joanna Barska, Monika Tacikowska
Bardziej szczegółowoZIELONA KSIĘGA W SPRAWIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ CZYLI OSIĄGAĆ WIĘCEJ ZUŻYWAJĄC MNIEJ
ZIELONA KSIĘGA W SPRAWIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ CZYLI OSIĄGAĆ WIĘCEJ ZUŻYWAJĄC MNIEJ Autor: Małgorzata Kozak, pracownik Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych URE (Biuletyn Urzędu
Bardziej szczegółowoNumer 4 (48) 2008 Warszawa 2008
Numer 4 (48) 2008 Warszawa 2008 Dziewięćdziesiąta siódma publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor Naczelny Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Recenzowany
Bardziej szczegółowoPolityka rozwoju OZE w nowej polityce energetycznej i klimatycznej UE. 27 października 2008 Izabela Kielichowska, MBA Ecofys Poland Sp. z o.o.
Polityka rozwoju OZE w nowej polityce energetycznej i klimatycznej UE 27 października 2008 Izabela Kielichowska, MBA Ecofys Poland Sp. z o.o. Zawartość wykładu Kilka słów o Ecofys Rys historyczny Zakres
Bardziej szczegółowoSystem handlu uprawnieniami CO 2 oraz system rozliczania emisji SO 2 i NO x do roku 2020 dla wytwórców energii elektrycznej i ciepła
Konferencja Przyszłość systemu handlu uprawnieniami CO 2 a poziom kosztów osieroconych Warszawa, 18 października 2011 System handlu uprawnieniami CO 2 oraz system rozliczania emisji SO 2 i NO x do roku
Bardziej szczegółowoSE ok_layout :44 Strona 1 Numer 2 (66) 2013 Warszawa 2013
Numer 2 (66) 2013 Warszawa 2013 Sto dwudziesta piàta publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor naczelny: Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Zast pca redaktora
Bardziej szczegółowoTendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?
Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego
Bardziej szczegółowoNumer 1 (49) 2009 Warszawa 2009
Numer 1 (49) 2009 Warszawa 2009 Dziewięćdziesiąta ósma publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor Naczelny Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Recenzowany kwartalnik
Bardziej szczegółowoMiejsce polskiej energetyki w realizacji polityki klimatycznoenergetycznej koszty, źródła finansowania, derogacje. Zarządca Rozliczeń,
1 Miejsce polskiej energetyki w realizacji polityki klimatycznoenergetycznej koszty, źródła finansowania, derogacje. Zarządca Rozliczeń, 18.10. 2011 2 Jakie wzywania stoją przed polską energetyką? Wysokie
Bardziej szczegółowoTHE LISBON STRATEGY FROM A PERSPECTIVE OF CHOSEN COUNTRIES AND REGIONS
THE LISBON STRATEGY FROM A PERSPECTIVE OF CHOSEN COUNTRIES AND REGIONS Edited by Eufemia Teichmann *'*, WARSAW SCHOOL OF ECONOMICS OFICYNA WYDAWNICZA WARSAW 2009 STRATEGIA LIZBOŃSKA Z PERSPEKTYWY WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoAdam Kozierkiewicz JASPERS
Adam Kozierkiewicz JASPERS Europa 2020 Flagship initiatives Priorities Targets Digital agenda for Europe Innovation Union Youth on the move Resource efficient Europe An industrial policy for the globalisation
Bardziej szczegółowoŚLAD WĘGLOWY
ŚLAD WĘGLOWY 17.05.2019 ŚLAD WĘGLOWY Ślad węglowy (ang. carbon footprint) całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub
Bardziej szczegółowoRynki energii elektrycznej
Rynki energii elektrycznej Profesor Władysław Mielczarski www.i15.p.lodz.pl/~w.mielczarski Naukowe Koło Prawa Energetycznego Uniwersytet Łódzki 24 kwietnia 2013 Połączone systemy energetyczne NORDEL RAO
Bardziej szczegółowoSystem handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec
System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Porównanie strategii i doświadczeń Polski, Czech i Niemiec mgr Łukasz Nadolny Uniwersytet
Bardziej szczegółowoGłówne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych
Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG
Bardziej szczegółowoNumer 2 (62) 2012 Warszawa 2012
Numer 2 (62) 2012 Warszawa 2012 Sto szesnasta publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor naczelny: Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Recenzowany kwartalnik
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK ZAKTUALIZOWANY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRESIE UNII ENERGETYCZNEJ
KOMISJA UROPJSKA Bruksela, dnia 18.11.2015 r. COM(2015) 572 final ANNX 1 ZAŁĄCZNIK ZAKTUALIZOWANY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRSI UNII NRGTYCZNJ do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMNTU UROPJSKIGO, RADY, UROPJSKIGO
Bardziej szczegółowoCO 2 w transporcie. Tomasz Chruszczow Dyrektor Departamentu Zmian Klimatu i Ochrony Atmosfery
CO 2 w transporcie Tomasz Chruszczow Dyrektor Departamentu Zmian Klimatu i Ochrony Atmosfery 1 Ochrona klimatu Ochrona klimatu jest od co najmniej 15 lat jednym z najwaŝniejszych globalnych zagadnień obejmujących
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
Bardziej szczegółowoPolska w Onii Europejskiej
A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika
Bardziej szczegółowoA KRYSTYNA WIADERNY-BIDZIŃSKA
A 397411 KRYSTYNA WIADERNY-BIDZIŃSKA Spis treści Wstęp 9 Rozdział I Przestanki i główne koncepcje tendencji integracyjnych w Europie Zachodniej po II wojnie światowej 13 1. Uwagi wstępne - Europa jako
Bardziej szczegółowoStrategia EUROPA 2020 / Adamus, Łukasz.- Journal of Ecology and Health.- 2011, R.15, nr 1, s. 2
Publikacje pracowników w 2011 roku Strategia EUROPA 2020 / Adamus, Łukasz.- Journal of Ecology and Health.- 2011, R.15, nr 1, s. 2 Perspektywy rozwoju zrównoważonego budownictwa w świetle wybranych międzynarodowych
Bardziej szczegółowoPlanowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce. Sustainable Urban Mobility Planning Poland. Wprowadzenie. Introduction
Planowanie zrównoważonego transportu miejskiego w Polsce Sustainable Urban Mobility Planning Poland Wprowadzenie Introduction Wyzwania polityki UE w zakresie transportu miejskiego Zatłoczenie centrów miast
Bardziej szczegółowoCouncil of the European Union Brussels, 7 April 2016 (OR. en, pl)
Council of the European Union Brussels, 7 April 2016 (OR. en, pl) Interinstitutional File: 2015/0310 (COD) 7433/16 COVER NOTE From: Polish Senate date of receipt: 17 March 2016 To: Subject: General Secretariat
Bardziej szczegółowoWSPARCIE SEKTORA ENERGETYKI ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH NOWEGO OKRESU PROGRAMOWANIA PROPOZYCJE KE
WSPARCIE SEKTORA ENERGETYKI ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH NOWEGO OKRESU PROGRAMOWANIA 2014-2020 PROPOZYCJE KE DEPARTAMENT KOORDYNACJI PROGRAMÓW INFRASTRUKTURALNYCH NA JAKIM ETAPIE JESTEŚMY? 6 październik
Bardziej szczegółowoOgraniczanie rozproszonej emisji CO2 w prawodawstwie międzynarodowym, unijnym oraz polskim
Ograniczanie rozproszonej emisji CO w prawodawstwie międzynarodowym, unijnym oraz polskim Dr hab. Zbigniew Bukowski, prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Kierownik Katedry Prawa Administracyjnego
Bardziej szczegółowoPerspektywa rynków energii a unia energetyczna. DEBATA r.
Perspektywa rynków energii a unia energetyczna DEBATA 20.05.2015 r. Unia Energetyczna - dokumenty Dokumenty Komunikat Komisji Europejskiej: Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej
Bardziej szczegółowoEnergetyka OZE/URE w strategii Unii Europejskiej: w kierunku promocji odnawialnych źródeł energii w Europie
Energetyka OZE/URE w strategii Unii Europejskiej: w kierunku promocji odnawialnych źródeł energii w Europie 30/03/2011 Natalia Matyba PLAN PREZENTACJI I. Strategia Europa 2020 nowe kierunki działao Unii
Bardziej szczegółowoKryminologiczna i prawna problematyka środków odurzających
Prof. dr hab. Krzysztof Krajewski Katedra Kryminologii UJ Kryminologiczna i prawna problematyka środków odurzających Rok akademicki 2017/2018 Semestr letni Narkotyki i narkomania w prawie europejskim Czy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny
Bardziej szczegółowoKryminologiczna i prawna problematyka środków odurzających. Temat XIV Narkotyki i narkomania w prawie europejskim
Kryminologiczna i prawna problematyka środków odurzających Temat XIV Narkotyki i narkomania w prawie europejskim Czy istnieje europejska polityka narkotykowa? Podstawy prawne dla ewentualnego kształtowania
Bardziej szczegółowoRozwój krajowego przemysłu wytwarzania energii elektrycznej w świetle umów międzynarodowych
Ekonomia Menedżerska 2011, nr 9, s. 91 101 Marek Łukasz Michalski* Rozwój krajowego przemysłu wytwarzania energii elektrycznej w świetle umów międzynarodowych i prawodawstwa UE 1. Wstęp Uzależnienie państw
Bardziej szczegółowoRenty strukturalne. jako instrument prawny wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. Dorota Milanowska. Wydanie 1
Renty strukturalne jako instrument prawny wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej Dorota Milanowska Wydanie 1 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Katarzyna Bojarska Opracowanie redakcyjne: Hanna Czerniewska
Bardziej szczegółowoGLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland
GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland INSTITUTE OF TECHNOLOGY AND LIVE SCIENCES POZNAŃ BRANCH Department of Environmental Management in Livestock Buildings and
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki
Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Uwarunkowania PEP do 2030 Polityka energetyczna Unii Europejskiej: Pakiet klimatyczny-
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO RZĄDU. Tytuł
STANOWISKO RZĄDU I. METRYKA DOKUMENTU Tytuł Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions IMPROVING
Bardziej szczegółowoPakiet komunikatów Komisji Europejskiej Wewnętrzny rynek energii elektrycznej: najlepsze wykorzystanie pomocy publicznej
Pakiet komunikatów Komisji Europejskiej Wewnętrzny rynek energii elektrycznej: najlepsze wykorzystanie pomocy publicznej Kontekst rynku wewnętrznego energii i wystarczalności generacji energii elektrycznej/
Bardziej szczegółowoInteligentna Energia Program dla Europy
Inteligentna Energia Program dla Europy informacje ogólne, priorytety. Antonina Kaniszewska Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007-2013) Competitiveness and Innovation framework Programme
Bardziej szczegółowoENERGY IN POLAND AND IN NORWAY THE CHALLENGES, PRIORITIES, AND FIELDS OF COOPERATION LIDIA PUKA- KJØDE, BERGEN
ENERGY IN POLAND AND IN NORWAY THE CHALLENGES, PRIORITIES, AND FIELDS OF COOPERATION LIDIA PUKA- KJØDE, BERGEN 10.10.2017 COUNTRIES OVERVIEW Almost the same area Poland almost 8 times more populated But
Bardziej szczegółowoSTUDIA EUROPEJSKIE. Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Numer 1 (73) 2015
STUDIA EUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego Numer 1 (73) 2015 Warszawa 2015 Recenzowany kwartalnik Studia Europejskie wydawany przez: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
Bardziej szczegółowoLogistyka - nauka. Wpływ Protokołu z Kioto na politykę transportową Unii Europejskiej
Dr Sławomir Droździecki Akademia Morska w Gdyni Wpływ Protokołu z Kioto na politykę transportową Unii Europejskiej Wstęp Mimo ogromnego, jednoznacznie zidentyfikowanego zagrożenia, jakie niesie ze sobą
Bardziej szczegółowo2. Zadania Tryb podejmowania decyzji i organizacja pracy... 57
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Wykaz orzeczeń... XIX Przedmowa... XXIII Przedmowa do 5. wydania... XXIV Z przedmowy do 1. wydania... XXV Część 1. Zagadnienia wprowadzające... 1
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty transportu zrównoważonego
[1 000 toe] Logistyka - nauka Urszula Motowidlak Uniwersytet Łódzki Wybrane aspekty transportu zrównoważonego Transport, obok rolnictwa i przemysłu, stał się jednym z podstawowych działów europejskiej
Bardziej szczegółowoNowe perspektywy finansowania inwestycji poprawiających efektywność energetyczną. Departament Funduszy Europejskich Wisła, 4 kwietnia 2019
Nowe perspektywy finansowania inwestycji poprawiających efektywność energetyczną Departament Funduszy Europejskich Wisła, 4 kwietnia 2019 KE o efektywności energetycznej w Polsce Kluczowym czynnikiem,
Bardziej szczegółowoNumer 4 (56) 2010 Warszawa 2010
Numer 4 (56) 2010 Warszawa 2010 Sto siódma publikacja Programu Wydawniczego Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego Redaktor Naczelny Prof. dr hab. Dariusz Milczarek Recenzowany kwartalnik Studia
Bardziej szczegółowoPOSIEDZENIE W CZWARTEK, 1 GRUDNIA 2016 R. (GODZ )
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 29 listopada 2016 r. (OR. en) 14760/16 WSTĘPNY PORZĄDEK OBRAD Dotyczy: OJ CONS 63 TRANS 456 TELECOM 252 ENER 398 3505. posiedzenie RADY UNII EUROPEJSKIEJ (ds. Transportu,
Bardziej szczegółowoPolityka klimatyczno-energetyczna UE
Załącznik nr 1 do Zielonej Księgi Narodowego Programu Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych Polityka klimatyczno-energetyczna UE OPRACOWANIE Grupa Robocza ds. Czystych Technologii Węglowych Społeczna Rada
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek dotyczący ROZPORZĄDZENIA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 25.10.2004 COM(2004) 710 końcowy 2004/0253 (CNS) Wniosek dotyczący ROZPORZĄDZENIA RADY zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 ustanawiające wspólne
Bardziej szczegółowoUnia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE)
Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE) Ogólna charakterystyka UE Charakter prawny art. 1 akapit 2 TUE Osobowość prawna art. 47 TUE, art. 216, 221, 335 TFUE
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA PORADNIKA SPOTKANIE Z KE 18 MAJA 2015R.
PORADNIK PRZYGOTOWANIA INWESTYCJI Z UWZGLĘDNIENIEM ZMIAN KLIMATU, ICH ŁAGODZENIA I PRZYSTOSOWANIA DO TYCH ZMIAN ORAZ ODPORNOŚCI NA KLĘSKI ŻYWIOŁOWE MINISTERSTWO ŚRODOWISKA DEPARTAMENT ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Bardziej szczegółowoUnijny rynek gazu model a rzeczywistość. Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r.
Unijny rynek gazu model a rzeczywistość Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r. Analiza trendów Wydobycie gazu w UE w 2010 r. Holandia Wielka
Bardziej szczegółowoLiberalizacja rynku gazu w Polsce
Liberalizacja rynku gazu w Polsce stan obecny i perspektywy Warsztaty dla uczestników rynku gazu 16 października 2014 r. Warszawa, 2014 Stan obecny Rynek gazu w Polsce struktura rynku Odbiorcy końcowi:
Bardziej szczegółowoKonferencja klimatyczna ONZ w Doha
Konferencja klimatyczna ONZ w Doha Wprowadzenie Konferencja Stron (ang. Conference of the Parties - COP) jest najwaŝniejszym organem Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (ang.
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I
SPIS TREŚCI WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ I POLITYKA EKONOMICZNA UNII EUROPEJSKIEJ NA RZECZ ZAPEWNIENIA KONKURENCYJNEGO I SPÓJNEGO TERYTORIUM... 21 1.1. Polityka ekonomiczna w koncepcjach teoretycznych europejskiej
Bardziej szczegółowoINTEGRACJA EUROPEJSKA
A 388687 INTEGRACJA EUROPEJSKA Podręcznik,akademicki redakcja naukowa Antoni Marszałek Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 17 Część pierwsza PODSTAWOWE ZASADY INTEGRACJI 23
Bardziej szczegółowoZARYS EWOLUCJI WSPÓLNEGO RYNKU ENERGII W UNII EUROPEJSKIEJ
Anna Czech Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ZARYS EWOLUCJI WSPÓLNEGO RYNKU ENERGII W UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Tworzenie Wspólnego Rynku Energii jest dla Unii Europejskiej wielkim wyzwaniem, którego
Bardziej szczegółowoRynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego.
Rynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego. dr Tomasz Heryszek Uniwersytet Śląski w Katowicach Wiceprezes Zarządu ds. Handlowych WĘGLOKOKS S.A. Unia Europejska (EU-28)
Bardziej szczegółowoSprawozdanie nt. planu działań KE w zakresie energii do roku 2050: bezpieczny, konkurencyjny i niskoemisyjny sektor energetyczny
Bruksela, dnia 16 grudnia 2011 r. Sprawozdanie nr 111/2011 Sprawozdanie nt. planu działań KE w zakresie energii do roku 2050: bezpieczny, konkurencyjny i niskoemisyjny sektor energetyczny Bruksela, dnia
Bardziej szczegółowoVIII FORUM ENERGETYCZNE
VIII Forum Energetyczne 1 VIII FORUM ENERGETYCZNE Sopot, 16 18 Grudnia 2013 r. Europa znalazła się w sytuacji paradoksu energetycznego. Spowolnienie gospodarcze, wzrost efektywności energetycznej i udziału
Bardziej szczegółowoIZBA GOSPODARCZA GAZOWNICTWA
IZBA GOSPODARCZA GAZOWNICTWA Pozyskiwanie środków UE na inwestycje firm gazowniczych w perspektywie budżetowej 2014-2020 Warszawa, 2 grudnia 2011 r. KIM JESTEŚMY Izba Gospodarcza Gazownictwa została utworzona
Bardziej szczegółowoLegitymizacja polskiej polityki europejskiej
Legitymizacja polskiej polityki europejskiej ^ Dulak.indb 1 2018-01-30 09:33:59 107 ^ Dulak.indb 2 2018-01-30 09:34:00 Michał Dulak Legitymizacja polskiej polityki europejskiej Analiza systemowa Kraków
Bardziej szczegółowoMAGAZYNY ENERGII AKTUALNE POLSKIE REGULACJE PRAWNE NA TLE REGULACJI PRAWNYCH INNYCH KRAJÓW I UNII EUROPEJSKIEJ PRZEMYSŁAW KAŁEK
MAGAZYNY ENERGII AKTUALNE POLSKIE REGULACJE PRAWNE NA TLE REGULACJI PRAWNYCH INNYCH KRAJÓW I UNII EUROPEJSKIEJ PRZEMYSŁAW KAŁEK 3 PAŹDZIERNIKA 2016 AGENDA Wspólnotowe akty prawne dotyczące magazynów energii
Bardziej szczegółowoPL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19
1.11.2013 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 KOMISJA EUROPEJSKA, DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Rozdział I. Rozdział II. Rozdział III
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów i akronimów... 12 Foreword... 15 Wprowadzenie... 17 Rozdział I WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA SZWAJCARSKIEJ POLITYKI INTEGRACYJNEJ... 23 1.1. Demokracja bezpośrednia... 24 1.2. Federalizm...
Bardziej szczegółowoOchrona infrastruktury krytycznej
Ochrona infrastruktury krytycznej dr Anna Samsel van Haasteren Komisja Europejska Dyrekcja ds. Energii Wewnętrzny Rynek Energii. Bezpieczeństwo dostaw All views expressed are personal and do not commit
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 19.12.2017 r. COM(2017) 769 final 2017/0347 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
Bardziej szczegółowoW stronę energii niskowęglowej. dr Derek M. Taylor Doradca ds. Energetyki Komisja Europejska
W stronę energii niskowęglowej dr Derek M. Taylor Doradca ds. Energetyki Komisja Europejska Spis treści Energia w UE w roku 2006 Pierwszy Pakiet Energetyczno- Klimatyczny Zakończenie budowy Wewnętrznego
Bardziej szczegółowoProgram operacyjny Bezpieczeństwo Energetyczne, Infrastruktura, Środowisko Cel tematyczny 4 i 7.5
Program operacyjny Bezpieczeństwo Energetyczne, Infrastruktura, Środowisko Cel tematyczny 4 i 7.5 2 Koncentracja tematyczna: 1) cele tematyczne (CT): - określają ogólne obszary tematyczne, w których interwencje
Bardziej szczegółowoKOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. DZIAŁAŃ W DZIEDZINIE KLIMATU
KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. DZIAŁAŃ W DZIEDZINIE KLIMATU Bruksela, 19 grudnia 2018 r. Rev1 ZAWIADOMIENIE DLA ZAINTERESOWANYCH STRON WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA A UNIJNY SYSTEM HANDLU
Bardziej szczegółowoDostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności
Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności ci Unii Europejskiej dr hab. Diana Pietruch-Reizes, prof. ŚWSZ w Katowicach IX Krajowe FORUM
Bardziej szczegółowoSTUDIA EUROPEJSKIE. Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego. Numer 2 (70) 2014
STUDIA EUROPEJSKIE Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego Numer 2 (70) 2014 Warszawa 2014 Recenzowany kwartalnik Studia Europejskie wydawany przez: Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
Bardziej szczegółowoEuropejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne
Europejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne Konferencja «Power Ring bezpieczeństwo europejskiego rynku energii» Warszawa, Polska, 31 listopada 2006 Dr Wolfgang Kerner,
Bardziej szczegółowoKrajowy system wsparcia energetyki odnawialnej w Polsce
Krajowy system wsparcia energetyki odnawialnej w Polsce 2 Regulacje Prawne 3 Wzywania stojące przed polską energetyką w świetle Polityki energetycznej Polski do 2030 roku Wysokie zapotrzebowanie na energię
Bardziej szczegółowoHISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
93V7 Kazimierz Łastawski HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Spis treści WSTĘP 9 I. ROZWÓJ IDEI ZJEDNOCZENIOWYCH W DZIEJACH EUROPY 15 1. Prapoczątki idei jednoczenia Europy (Grecja, Rzym) 15 2. Średniowieczna
Bardziej szczegółowoCO2 w transporcie. Kierunki działań podejmowanych przez UE
CO2 w transporcie. Kierunki działań podejmowanych przez UE Warszawa, 23 lutego 2010 Marzena Chodor DG Środowisko, Komisja Europejska Transport wyzwanie na najbliŝsze lata Emisje GC z transportu wewnętrznego
Bardziej szczegółowoWojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Bardziej szczegółowoPL-DE data test case. Kamil Rybka. Helsinki, November 2017
PL-DE data test case Kamil Rybka Helsinki, 13-14 November 2017 1 1 st step PL Data mapping 2 1 st step PL Data mapping PL Kod mspdata sztuczne wyspy, konstrukcje i urządzenia W other-islands transport
Bardziej szczegółowoKonferencja Transfer wiedzy w dziedzinie zrównoważonego wykorzystania energii Poznań, 22.05.2012. Tomasz Pawelec
DZIAŁANIA LOKALNE I REGIONALNE W ZAKRESIE ZRÓWNOWAŻONEJ ENERGII I OGRANICZANIA EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH PRZYKŁADY POLSKICH DOŚWIADCZEŃ REGIONALNYCH I LOKALNYCH Konferencja Transfer wiedzy w dziedzinie
Bardziej szczegółowoPAKIET KLIMATYCZNO ENERGETYCZNY UE
FORUM BRANŻOWYCH ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH PAKIET KLIMATYCZNO ENERGETYCZNY UE SZANSA DLA INNOWACJI CZY ZAGROŻENIE DLA GOSPODARKI? STANOWISKO PRZEMYSŁU ANDRZEJ WERKOWSKI PRZEWODNICZĄCY FORUM CO2 WARSZAWA,
Bardziej szczegółowoEugeniusz Koś micki Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki. Podstawowe problemy teoretyczne i polityczne
Eugeniusz Koś micki Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki Podstawowe problemy teoretyczne i polityczne Białystok Poznań 2009 3 copyright by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów
Bardziej szczegółowo