Debaty rektorskie s. 4 Święto studentów s. 10 AZS Skawa w I lidze s. 54

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Debaty rektorskie s. 4 Święto studentów s. 10 AZS Skawa w I lidze s. 54"

Transkrypt

1 Debaty rektorskie s. 4 Święto studentów s. 10 AZS Skawa w I lidze s. 54 Miesięcznik Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ISSN Nr 4 (36) maj 2010

2 SŁOWO REKTORA Debaty rektorskie s. 4 Święto studentów s. 10 AZS Skawa w I lidze s. 54 Spis treści Drodzy Czytelnicy Kuriera, Miesięcznik Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ISSN Nr 4 (36) maj 2010 Adres redakcji: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie ul. Rakowicka Kraków budynek Księżówka, pok. K9 tel gazeta@uek.krakow.pl Redakcja: Małgorzata Strakowska-Szczurek Łukasz Salwarowski Skład graficzny: Piotr Góral Zdjęcia: Rafał Cygan Druk: Drukarnia Leyko Sp. z o.o. ul. Romanowicza Kraków ISSN Wydawca: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Nakład: 3500 egzemplarzy Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i zmian redakcyjnych nadsyłanych artykułów oraz zmiany ich tytułów. Co nas nie zabije, to nas wzmocni 4 Problemy szkolnictwa wyższego 6 Tragedia narodowa 8 Uniwersytet Trzeciego Wieku 9 Bieg UEK 10 Zmagania Wydziałów 11 Studium Pedagogiczne UEK ma 50 lat! 12 Międzynarodowy sukces studentów UEK! 14 Pokonali 240 drużyn 14 Złota struna dla chóru Dominanta 15 Profilaktyka się opłaca relacja z badań nad stylem życia studentów UEK 16 Proces rekrutacji na Uczelnię w opinii studentów 1. roku 18 System antyplagiatowy UEK Frequently Asked Questions 20 Fakty i mity o systemie antyplagiatowym 22 Nasza Uczelnia była jednak pierwsza! 24 Studium Języków Obcych UEK na dorocznej Konferencji Centrów Egzaminacyjnych LCCI 25 Polska wobec zagadnień kolonialnych ( ) 26 Polska w Europie 28 W Internecie siła 30 Patronat o ogólnopolskim zasięgu 31 MBA Enterprise Corps 32 Wykłady dla gości z Roosevelt University 33 Jubileusz to idealny pretekst medialny 34 Co wiemy o naszych kandydatach na studia? 36 Kobiecy Akcent dla naszych studentek 37 World of Audit współpraca z KPMG rozpoczęta 37 Studnie bez dna platformy baz danych: ABI/INFORM COMPLETE Proquest oraz Emerald 38 Nowości Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 39 Nasze pasje 40 Katedralny show: Katedra Nauk Politycznych 42 Absolwent z k(l)asą: Bartosz Jacyna 44 Słów kilka o pawilonie F 45 Świat Nieruchomości na liście czasopism punktowanych! 45 Koło we Lwowie 46 Czy palenie w miejscach publicznych powinno być zabronione? 46 INDEX fabryka maklerów 47 Dookoła świata w trzy dni, czyli Międzynarodowe Targi Turystyczne ITB Berlin Na zielonej Ukrainie 49 Gala Karierosfery 50 Wampiriada 51 Sigma Maraton Jazda bez alkoholu Twoim pasem bezpieczeństwa 53 Wyzwania zarządzania jakością 53 Thriller z happy-endem 54 Wszystko idzie w dobrym kierunku miejsce studentek UEK w Turnieju Półfinałowym Akademickich Mistrzostw Polski 55 ZAPOWIEDZI Reklama Program Jubileuszu 67 tragiczne wydarzenie poranka 10 kwietnia głęboko przeorało normalny tok funkcjonowania naszego państwa i społeczeństwa, a zapewne także zmieniło optykę wielu z nas na ogląd spraw publicznych i prywatnych. Pozostawieni na razie bez odpowiedzi na pytanie, jak to się stało, że doszło do tej katastrofy i jej skutków o takim zasięgu, zdajemy się być zawieszeni w pół drogi między Horacjańskim carpe diem a memento mori Daleki od chęci moralizowania, pozwolę sobie jednak wyrazić nadzieję, że poczucie wspólnoty pozostanie w nas dłużej niż tylko w tygodniu żałoby narodowej, podczas której tak pięknie dawaliśmy temu wyraz. Przechodząc do spraw uczelnianych, chciałbym przypomnieć, że jesteśmy w szczególnym momencie u progu centralnych obchodów jubileuszu 85-lecia Uczelni. Dzięki wspólnemu wysiłkowi wielu osób i instytucji udało się przygotować uroczystości akcentujące aktywność naszej Uczelni na wielu polach. Jej działalność naukową i dydaktyczną doskonale zobrazują zaplanowane na ten czas konferencje: Wiedza Gospodarka Społeczeństwo, Nasza Uczelnia w III Rzeczypospolitej oraz Jakość kształcenia języków obcych. Szczególnie ważną dla rozwoju Uczelni obecność na arenie międzynarodowej wyrazi konferencja Międzynarodowa współpraca szkół wyższych w dobie globalizacji, a także spotkanie z przedstawicielami współpracujących z nami uczelni zagranicznych. Z okazji zbiegającej się z naszym jubileuszem rocznicy transformacji ustroju gospodarczego Polski wręczymy doktoraty honoris causa dwóm wybitnym ekonomistom, którzy mieli swój ogromny wkład w proces przemian: prof. Leszkowi Balcerowiczowi oraz prof. Olivierowi Blanchardowi. Jubileusz Uczelni to także okazja, aby po raz kolejny spotkać się w gronie absolwentów naszej Alma Mater. Nasze dążenie do utrzymywania jak najszerszego kontaktu z nimi wyrazi m.in. Zjazd Absolwentów, zaplanowany na 29 maja. W obchodach Jubileuszu nie może zabraknąć przedsięwzięć odwołujących się do przeszłości, takich jak wystawa Historia naszej Uczelni oraz wystawa nt. historii elektronicznej techniki obliczeniowej. Będzie również okazja do poznania najnowszych dokonań artystycznych uczelnianego chóru Dominanta. Oczywiście, to nie wszystkie z zaplanowanych wydarzeń. Pełną ich listę znajdą Państwo na łamach tego wydania Kuriera. Zachęcam do jego lektury, a przede wszystkim aktywnego uczestnictwa w centralnych uroczystościach jubileuszowych. Roman Niestrój Rektor UEK 3

3 DEBATA REKTORSKA DEBATA REKTORSKA Ryszard Petru (BRE Bank) Co nas nie zabije, to nas wzmocni W czwartek, 22 kwietnia br. o godz , w Nowej Auli pawilonu C Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie odbyła się debata rektorska pt. Perspektywy gospodarki światowej. Wśród wielu znakomitych gości znaleźli się specjaliści z dziedzin gospodarki i finansów: Ryszard Petru główny ekonomista BRE Banku oraz dyrektor ds. strategii i nadzoru właścicielskiego, Marcin Kiepas analityk rynków finansowych X-Trade Brokers, Kamil Jaros z Gazety Giełda Parkiet oraz prof. dr hab. Jan Czekaj kierownik Katedry Rynków Finansowych UEK, były członek Rady Polityki Pieniężnej. Moderatorem panelu dyskusyjnego był dr Bogusław Półtorak, adiunkt w Katedrze Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, główny ekonomista, dyrektor programowy oraz redaktor naczelny grupy Bankier.pl. Tematem przewodnim spotkania był stan gospodarki światowej w kontekście globalnego kryzysu, ale również aktualne kwestie ekonomiczno- -społeczne i polityczne w Polsce. Konferencję otworzył gospodarz spotkania prof. dr hab. Roman Niestrój rektor UEK. Witając zaproszonych gości, wykładowców i studentów, powiedział: Dziękuję, że przybyło tu tak wielu zainteresowanych. Dzisiejsza debata ma na celu nie tylko próbę oceny aktualnej sytuacji ekonomiczno-gospodarczej w Polsce i na świecie, ale również merytoryczne wyciągnięcie wniosków. Mam nadzieję, że studenci biorący udział w dzisiejszym spotkaniu będą mogli pogłębić swoją wiedzę, mając możliwość rozmowy z tak doświadczonymi praktykami, specjalistami z dziedzin ekonomii i finansów. ( ) Życzę wszystkim udanej dyskusji dodał rektor. Po oficjalnym rozpoczęciu konferencji zabrał głos dr Bogusław Półtorak, główny ekonomista grupy Bankier.pl, wprowadzając nas w sentymentalną podróż do swoich czasów studenckich: Dziękuję za zaproszenie Panu Rektorowi. Do tej sali mam szczególny sentyment, gdyż jeszcze kilka lat temu uczestniczyłem w podobnej dyskusji po drugiej stronie. ( ) Mam nadzieję, że dzisiejsza debata pozwoli na głęboką analizę problemów gospodarczych w Polsce i na świecie, wyciągnięcie konstruktywnych wniosków, zaowocuje głębokimi przemyśleniami oraz pozwoli nam optymistycznie patrzeć w przyszłość. Dr Półtorak starał się doszukiwać analogii pomiędzy aktualnym kryzysem a kryzysem z lat 30. XX w., zastanawiał się, czy gospodarki światowe wyciągnęły wnioski z doświadczeń minionych kryzysów: Historia, jaką przeżywamy dziś w Polsce i na świecie, już kiedyś była. Pasjonuję się historią gospodarczą ( ), przeczytałem ostatnio w Kurierze Polskim z 1931 r., że Amerykanie zadłużają się ponad miarę tak, że doprowadziło to do globalnego kryzysu finansowego. Gdy weźmiemy dziś do ręki Gazetę Wyborczą przeczytamy dokładnie to samo. Mamy w przeciągu 2, 3 lat podobny ton rozmowy. Wysnułem oto taki wniosek, że to my płacimy za rozpasanie Amerykanów i nie uczymy się na własnych błędach. Dochodzę również do takiej konkluzji, że ekonomia uczy nas pokory wobec życia podkreślił Półtorak. Następnie głos w dyskusji zabrał Marcin Kiepas, analityk rynków finansowych X-Trade Brokers, który podjął się próby wyjaśnienia przyczyn aktualnych problemów związanych ze światowym kryzysem oraz zwrócił uwagę na złą politykę gospodarczą Stanów Zjednoczonych: Obecna sytuacja gospodarcza nie jest czymś nowym. Zadłużenie świata związane jest z ogromnymi wydatkami publicznymi Dr Bogusław Półtorak, adiunkt w Katedrze Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, główny ekonomista, dyrektor programowy oraz redaktor naczelny grupy Bankier.pl Od lewej: Marcin Kiepas (X-Trade Brokers), Kamil Jaros ( Gazeta Giełdy Parkiet ) USA, których gospodarka opiera się prawie w 100% na kredycie. Od Stanów Zjednoczonych jako wierzyciela uzależniony jest cały globalny rynek finansowy. Amerykanie wiedzą, że cały gospodarczy świat należy do nich. W sposób świadomy generują ten dług. Są to działania perfidne, przeprowadzone z pełną premedytacją, okupione dużą ilością ofiar. Można by rzec hulaj dusza piekła nie ma mówiąc to, stanowczo podkreślał zależność Polski od USA, która również znajduje się pod wpływem gospodarek innych krajów, a jej finansowanie pochodzi w dużym stopniu ze środków zagranicznych. Czy obecna sytuacja chaosu gospodarczego wpłynie w jakikolwiek sposób na politykę Unii Europejskiej? To kolejne pytanie, na które próbowali odpowiedzieć eksperci. Kryzys sprzed kilkudziesięciu lat i ten obecny, chcąc czy nie chcąc, w wielu krajach stał się przyczyną protestów pracowniczych i radykalnie zmienił nastroje społeczne. Marcin Kiepas podkreślał, że ( ) Obecnie najlepszy tego przykład jest w Grecji, gdzie trwają masowe demonstracje oraz uliczne zamieszki, wywołane przez kryzys w tym kraju. Zresztą Grecy winni są sami sobie, działali pochopnie i nierozważnie. Wydaje mi się, że wyjście z kryzysu gospodarczego Grecji można rozwiązać tak samo jak kryzys w Irlandii, poprzez solidarność społeczną. Jest to stosunkowo najmniej bolesny sposób przejścia kryzysu. ( ) W każdym razie relacje Unii Europejskiej z USA zawsze powinny opierać się na wspólnocie interesów i działaniach pomocowych" stwierdził Kiepas. Wspominał również, odnośnie kryzysu w Polsce, o udzielaniu rozsądnej pomocy publicznej ze strony państwa i działaniach naprawczych: Terapia szokowa jest stosunkowo najlepsza, ponieważ w krótkim czasie załatwiamy najwięcej spraw. Mamy demokrację, mamy system wyborczy, więc spokojnie zacznijmy nadrabiać. I nie traktujmy tego lekceważąco, ponieważ z zasady uważa się, że małe zadłużenie to jest mój problem, a duże to jest problem banku. Kulminacyjnym punktem dyskusji była próba oceny, jak sytuacja w Polsce plasuje nas na mapie kryzysu światowego. Według Ryszarda Petru, głównego ekonomisty BRE Banku, kryzys dotknął nas pośrednio: Mało kto się tego spodziewał, ale Polacy z kryzysem dają sobie świetnie radę. Nawet na moment nie zachwiał on fundamentami polskiej gospodarki. ( ) Jedyne co nadal możemy robić, to wpłynąć na rozwój prywatyzacji, ograniczyć sektor publiczny, biurokrację oraz zbudować dobrze rozwiniętą infrastrukturę. ( ) To wszystko, co się teraz dzieje, jest fascynujące intelektualnie. Pamiętajmy, że zawsze po burzy przychodzi słońce dodał Petru, którego zdaniem wszystko powoli się stabilizuje i wraca do normy. Do oceny bieżącej sytuacji gospodarczej odniósł się również Kamil Jaros z Gazety Giełda Parkiet. W wypowiedzi zawarł on konkluzje dotyczące możliwości wyjścia z tej sytuacji: W dobie kryzysu trzeba zachować europejską solidarność społeczną i wspólnie sobie pomagać, ale również egzekwować twarde warunki ekonomiczne. Zapewnił, że Polska gospodarka jest stabilna i dobrze się rozwija, państwo jest wypłacalne, a Polacy powinni czuć się bezpiecznie. Wreszcie przyszedł czas na ostatnią część debaty, gdzie studenci zadawali pytania na temat przyszłości polskiej gospodarki na tle kryzysu światowego, m.in.: Gdzie widzą panowie szanse rozwoju na świecie?, Czy Polska stworzy nową strefę euro?, Czy możemy zadłużać się bez żadnych ograniczeń?, Pytanie czy zadłużenie się państw doprowadzi do hiperinflacji? itd. Do rozmowy przyłączył się również nauczyciel akademicki prof. dr hab. Jan Czekaj, były członek Rady Polityki Pieniężnej, który wygłaszał swoje poglądy i wdawał się w konstruktywną polemikę z ekspertami konferencji. Debatę zakończono pozytywnym akcentem. Jak podają eksperci, kryzys nie był aż tak dotkliwy, jak opisywały go media. Polska gospodarka jest jedną z najlepiej rozwijających się gospodarek na świecie. Jak zauważyli ekonomiści uczestniczący w debacie, spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce nie wynika ze złej polityki ekonomicznej naszego państwa, ale jest następstwem kryzysu finansowego w USA. Ich zdaniem trzeba szukać własnych recept na uniknięcie kłopotów gospodarczych. Pozostaje nam ciężka praca, poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań oraz cierpliwość w dążeniu do realizacji celów, a wszystko wróci do normalności. Okres zawirowań na naszym rynku gospodarczym powoli przechodzi do lamusa. Na wyciągnięcie wniosków mamy jeszcze czas. Katarzyna Dąbrowska Debata rektorska Perspektywy gospodarki światowej urozmaiciła konferencję naukową Maraton przez gospodarkę światową, zorganizowaną przez Koło Naukowe Rynku Kapitałowego INDEX. 4 5

4 DEBATA REKTORSKA DEBATA REKTORSKA Dr hab. Leszek Kusak, prof. UEK z Katedry Filozofii, Dariusz Perkowski przewodniczący Parlamentu Studentów UEK, dr hab. Bogusława Gnela, prof. UEK kierownik Katedry Prawa Problemy szkolnictwa wyższego Wykształcenie wyższe: egalitarne czy elitarne? na tak sformułowane pytanie 7 maja próbowali odpowiedzieć uczestnicy kolejnej debaty rektorskiej, zorganizowanej przez Stowarzyszenie Adiunktów i Wykładowców UEK. W dyskusji nad aktualnymi problemami uczelni wyższych w Polsce udział wzięli profesorowie naszej Uczelni: Bogusława Gnela, Anna Karwińska, Leszek Kusak, dr Urszula Lorenowicz przewodnicząca Stowarzyszenia Adiunktów i Wykładowców UEK oraz Dariusz Perkowski przewodniczący Parlamentu Studentów UEK. Debatę otworzył Prorektor ds. Studenckich dr hab. inż. Andrzej Chochół, prof. UEK. Dzisiejsze spotkanie ma na celu próbę odpowiedzi na pytanie, czy uczelnia ma mieć charakter elitarny, czy egalitarny? Przekonamy się dziś czy jest to pytanie retoryczne, czy pytanie, które ma głębszy sens powiedział Prorektor ds. Studenckich dr hab. inż. Andrzej Chochół, prof. UEK, otwierając debatę. Prof. Andrzej Chochół wspomniał o procesie kształtowania systemu szkolnictwa wyższego poprzez Deklarację bolońską, Komunikat praski i Komunikat berliński, które miały na celu ujednolicić system edukacyjny w Europie tak, aby studentów z krajów wspólnoty obowiązywały te same reguły. Sformułowano pewne zasady działania szkolnictwa wyższego, mające na celu utworzenie logicznego i spójnego programu działania. Postanowiono poczynić pewne zmiany w systemie poprzez: kształtowanie społecznego wymiaru szkolnictwa wyższego, wprowadzenie systemu łatwo czytelnych stopni i dyplomów, wprowadzenie studiów dwustopniowych rozwój studiów doktoranckich, ustalenie systemów punktów kredytowych, opracowanie i wdrożenie struktur kwalifikacji, współdziałanie studentów i nauczycieli akademickich, poprawa promocji mobilności studentów, propagowanie atrakcyjności szkolnictwa wyższego, dostosowanie systemu kształcenia do rynku pracy mówił prof. Andrzej Chochół, podkreślając, iż: Rynek edukacyjny jest bardzo zróżnicowany i trudny. Po oficjalnym rozpoczęciu konferencji głos zabrała dr Urszula Lorenowicz, organizatorka debaty, wprowadzając nas w problematykę spotkania: Po przemianach ustrojowych w Polsce, w zależności od źródła, 5 7 procent społeczeństwa miało wyższe wykształcenie. Dziś młodzież bardzo szybko nauczyła się, że szansa na rynku pracy jest nikła bez studiowania na uczelniach Dr hab. Anna Karwińska, prof. UEK kierownik Katedry Socjologii UEK wyższych. ( ) Musimy oczekiwać od ludzi z wyższym wykształceniem świetnego przygotowania do zawodu. Musimy również wyrobić potrzebę permanentnego kształcenia. ( ) Egalitaryzm nie może oznaczać obniżenia jakości kształcenia podkreśliła. Następnie głos w dyskusji zabrał dr hab. Leszek Kusak, prof. UEK z Katedry Filozofii UEK. Podjął on próbę wyjaśnienia terminów egalitaryzm i elitaryzm na przestrzeni dziejów. Przedstawił teorię, wedle której od wieków niektóre jednostki były bardziej uprzywilejowane i wartościowe ze względu na pochodzenie, płeć, wiedzę czy posiadanie: Począwszy od kultury greckiej było duże zapotrzebowanie na ludzi wyedukowanych, wykształconych. ( ) To sofiści zwrócili uwagę na to jak ważne jest kształcenie ( ). Ważna była wiedza nie tylko sama w sobie, ale również wiedza praktyczna. Sokrates pokazał nam, że edukacja może być skuteczna, nastawiona na cel utylitarny, w tym również finansowy. Przedstawił również aktualną sytuację w szkolnictwie wyższym: Obecnie w edukacji egalitaryzm jest bardzo widoczny. Uniwersytety są przepełnione, a ich poziom nauczania jest coraz niższy. Jest coraz większa presja ze strony firm i przedsiębiorstw, aby uniwersytety nauczały jeszcze więcej, aby wiedza była jeszcze bardziej praktyczna, utylitarna dodał prof. Leszek Kusak. Do oceny bieżącej sytuacji uczelni wyższych odniosła się również prof. Anna Karwińska, kierownik Katedry Socjologii UEK. W wypowiedzi zawarła konkluzje dotyczące nierówności szans edukacyjnych. Obecnie dostęp do uczelni wyższych jest bardzo nierówny. Istnieje sytuacja kastowości. Dzieci rodziców, którzy mają wyższe wykształcenie, również uczą się na wyższych uczelniach. Dzieci, których rodzice nie studiowali, w mniejszym procencie podejmą studia na uczelniach wyższych. ( ) Również dzieci ze wsi i małych miast mają większe problemy z dostępnością edukacji. Niestety, sytuacja ta generuje podziały społeczne ( ) W Krakowie istnieje ekosfera intelektualna. Testy gimnazjalne i matury wypadają gorzej w województwach: lubuskim, zachodniopomorskim. Związane jest to z niskim poziomem urbanizacji mówiła prof. Karwińska. Profesor zwróciła uwagę na to, iż fakt urodzenia w określonej kategorii społecznej wyznacza pozycję jednostki, na ogół do końca życia, wpływając istotnie na aspiracje i osiągnięcia. Od zawsze istniał w społeczeństwie związek wiedzy i władzy. Dostęp do wiedzy zawsze miał zawsze miał moc różnicującą. Od wielu tysiącleci edukacja miała charakter elitarny. Kobiety miały ograniczony dostęp do nauki. Niewolnicy nie mogli się uczyć pisać i czytać. Wiedza stała się towarem dodała, kończąc słowami: Istnieje zbyt niska jakość kształcenia, są gorsze szanse na rynku pracy. Obecnie mamy możliwość studiowania za granicą. Nie możemy dopuścić do masowego wyjeżdżania naszych studentów z Polski. Musimy i ich jakość przyciągnąć! Do rozmowy przyłączyła się dr hab. Bogusława Gnela, prof. UEK, kierownik Katedry Prawa, prodziekan Wydziału Finansów UEK. Według niej należy podjąć kroki w celu zapewnienia ściślejszych powiązań między szkolnictwem wyższym i systemami badawczymi w naszym kraju: Potrzebne są klarowne, jasne zasady przyjmowania na studia, programy nie oderwane od rzeczywistości, ale realne. O elitarności edukacji powinna decydować zewnętrzne kryteria obiektywna, a nie własne przekonania. Finansowanie uniwersytetów jest zależne od jakości kształcenia.( ) O istnieniu Dr hab. Bogusława Gnela, prof. UEK kierownik Katedry Prawa Dr Urszula Lorenowicz przewodnicząca Stowarzyszenia Adiunktów i Wykładowców UEK uczelni decydują finanse. Uczelnie wyższe są dziś deficytowe. ( ) Uczelnia sama powinna szukać finansowania, które powinno pochodzić głównie z projektów badawczych. Wygłosiła również poglądy na temat wąskiego dziś rynku pracy, wdając się w polemikę z ekspertami konferencji: Dziś kształcenie wyższe nie ma charakteru elitarnego. ( ) Zbliża się niż demograficzny. Nie możemy uczyć ludzi dla samego kształcenia, jeśli nie ma później dla nich miejsc pracy. Jest to kształcenie niemoralne, zbędne. Musimy liczyć na to, że nasi absolwenci znajdą pracę zgodną z wykształceniem. Głos zabrał również przewodniczący Parlamentu Studentów UEK, Dariusz Perkowski, który podzielił się z uczestnikami spotkania smutną refleksją. W obecnych czasach nie mamy gwarancji na to, że po ukończeniu studiów będziemy pracować w wymarzonym zawodzie. ( ) Musimy mieć konkretną wiedzę i umiejętności. Studia muszą być powszechne, ogólnodostępne. Uczelnia ma przygotowywać studenta do pracy w różnych profesjach. Musimy dbać o to, żeby ludzie chętnie podejmowali naukę, aby chętniej wybierali karierę naukową i kształcili przyszłe pokolenia studentów dodał Perkowski. Po zakończeniu debaty rozległy się gromkie oklaski i słowa uznania. Konferencja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem, o czym świadczy wysoka frekwencja uczestników. Dużym sukcesem debaty było zwrócenie uwagi na potrzebę wyznaczenia jasnych reguł i zasad w funkcjonowaniu szkolnictwa wyższego. Uczestnicy byli zgodni, że konieczne jest tworzenie nowych programów badawczych, które byłyby na bardzo wysokim merytorycznym poziomie i które wspomogłyby finansowanie uczelni wyższych. Katarzyna Dąbrowska 6 7

5 WYDARZENIA WYDARZENIA 10 kwietnia 2010 r. Katastrofa samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem. Śmierć prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, Jego małżonki Marii oraz wielu przedstawicieli naszego państwa i społeczeństwa. Wśród ofiar studiujący na naszej Uczelni Sławomir Skrzypek prezes Narodowego Banku Polskiego oraz Wiesław Woda poseł. W całej Polsce żałoba narodowa. przeleciał ptak przepływa obłok upada liść kiełkuje ślaz i cisza jest na wysokościach znów dymi mgłą katyński las Z. Herbert Jako społeczność uniwersytecka uczciliśmy pamięć tragicznie zmarłych tygodniową żałobą. Nie mogło zabraknąć zbiorowej modlitwy z udziałem władz i społeczności akademickiej Uniwersytetu podczas mszy świętych w zaprzyjaźnionym z Uczelnią kościele Karmelitów Bosych oraz w uniwersyteckiej Kolegiacie św. Anny. Nie zabrakło także przedstawicieli Uniwersytetu podczas uroczystości pogrzebowych pary prezydenckiej w Katedrze Mariackiej. W kondukcie żałobnym na Wzgórze Wawelskie naszą Uczelnię reprezentował prof. Roman Niestrój, Rektor. Prof. dr hab. Mieczysław Dobija Uniwersytet Trzeciego Wieku Kapitał i statystyka to dwa tematy będące przedmiotem rozważań prelegentów i seniorów kolejnych dwóch wykładów otwartych, zorganizowanych w kwietniu i maju w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku naszej Uczelni. 21 kwietnia prof. dr hab. Mieczysław Dobija wygłosił interesujący wykład pt.: Kapitał w historii gospodarczej świata. Myli się ten, kto sądzi, że zaprezentowany przez prof. M. Dobiję temat był ściśle ekonomiczny i wąskospecjalistyczny. Zebrani seniorzy mogli wysłuchać prawdziwie uniwersyteckiego wykładu o uniwersalnym, a nawet interdyscyplinarnym charakterze. Węzłowe dla gospodarowania i całej ekonomii tajemnicze pojęcie kapitału, którego zrozumienie do dziś sprawia trudności, zostało omówione w sposób klarowny i wieloaspektowy. Szczególnie interesujące były porównania fundamentalnych praw dotyczących kapitału z fundamentalnymi prawami fizyki. Profesor przywołał m.in. myśli Alberta Einsteina o genialności wzoru na procent składany; przypowieść z Ewangelii św. Mateusza o srebrnych monetach jako ilustrację zasady konieczności pomnażania kapitału; wyznanie Warrena Buffetta o źródłach jego sukcesów finansowych; Fibonaciego i franciszkanina Luca Pacioli z ich wkładem w powstanie podwójnej rachunkowości; Wilhelma Leibniza i wpływu jego filozofii na rozwój myśli ekonomicznej; Francois Quesnaya z jego fizjokratyzmem czy wreszcie niezwykłe odkrycia małych glinianych tokenów dokonane na terenach dawnej Mezopotamii przez Denise Schmandt-Besserat... Słuchacze poznali istotę rachunkowości podwójnej, pojęcia aktywów, zasadę homogeniczności kapitału, jego natury; dowiedzieli się, jaka jest różnica między zasobami a kapitałem; co naprawdę znaczą pojęcia: kapitał ludzki, kapitał intelektualny, kapitał polityczny czy instytucjonalny. Wszystko zilustrowane obrazowymi przykładami z otaczającego nas świata; ze szczyptą humoru: (...) Z banana wycieka jego bananowość i banan powoli przestaje być bananem (...) jako egzemplifikacja zasady wpływu czynnika czasu i ryzyka na zmianę wartości kapitału u ulicznej handlarki bananami. Co to jest statystyka? 5 maja zebrani seniorzy wysłuchali wykładu dr. hab. Andrzeja Sokołowskiego, prof. UEK, pt.: Co to jest statystyka? Profesor A. Sokołowski oprócz zdefiniowania statystyki jako nauki i ukazania, z czym się ona potocznie kojarzy oraz czym zajmują się statystycy (których Profesor nazwał analizatorami danych), posiłkując się licznymi, ciekawymi przykładami, omówił istotę i zasadę działania prawa wielkich liczb; przebieg klasycznego badania statystycznego; pojęcie próby losowej i zasad jej doboru; wyjaśnił, co znaczy pojęcie progu istotności; przedziału ufności oraz zaprezentował podstawowe metody statystyczne. Profesor wyjaśnił słuchaczom, do czego służy statystyka w codziennym życiu. Wymieniając liczne dziedziny, w których znajdują zastosowanie metody statystyczne (od modelowania zjawisk, przez demografię, psychologię, biologię, medycynę, ekonomię, marketing aż po rozrywkę, sport czy kryminalistykę), Profesor prezentował słuchaczom liczne przykłady badań oraz często zaskakujące ich wyniki, dotyczące np.: liczby zachorowań na raka piersi, tendencji w udzielanych świadczeniach zdrowotnych, poziomu spożycia alkoholu, a także częstotliwości odwiedzin internautów na portalach randkowych, przyczyn zdrad małżeńskich, jakości sędziowania norweskich sędziów skoków narciarskich, analizy statystycznej listy przebojów Marka Niedźwieckiego... Dotychczasowe trzy wykłady wygłoszone w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku to najprawdziwsze perły dydaktyczne, choć to dopiero preludium do zaplanowanej z dużym rozmachem działalności UTW w roku akademickim 2010/2011. Na pewno takie też będzie ostatnie w tym roku akademickim spotkanie z dr. hab. Zbigniewem Dreslerem, prof. UEK, pt.: Czy kredyt jest drogi?, na które serdecznie wszystkich seniorów i pracowników naszej Uczelni zapraszamy w środę 16 czerwca, o godz , do Starej Auli w Budynku Głównym UEK. Krzysztof Biel koordynator Uniwersytetu Trzeciego Wieku Dr. hab. Andrzej Sokołowski, prof. UEK 8 9

6 WYDARZENIA WYDARZENIA Juwenalia Bieg po puchar 9 maja, podczas tegorocznych juwenaliów, dzięki studentom naszej Uczelni amatorzy spędzania wolnego czasu na powietrzu mieli nie lada gratkę mogli wziąć udział w Biegu UEK Bieg UEK 2010 skierowany był nie tylko do całej społeczności akademickiej Krakowa. Jego uczestnikiem mógł być każdy amator najprostszej formy aktywności fizycznej biegania. Bieg odbył się na dwóch dystansach (3,2 km i 8 km), a jego trasa przebiegała przez kampus UEK, ulice: Rakowicką, Grochowską oraz Beliny-Prażmowskiego. Uczestnicy zawodów rywalizowali w kategoriach: Open, Kobiety, Mężczyźni, Studenci, Pracownicy Akademiccy, Absolwenci UEK, Dziennikarze. Na osoby, które ukończyły bieg, czekały pamiątkowe medale oraz monety jubileuszowe (4 UEKi). Zwycięzcy w kategoriach Studenci oraz Pracownicy akademiccy otrzymali Puchar Rektora UEK. Patronat honorowy nad biegiem objął prof. Roman Niestrój Rektor UEK. Sponsorem głównym zawodów była firma Tauron. Więcej: Zmagania wydziałów Po raz drugi w historii Juwenaliów UEK odbyły się Zmagania Wydziałów o Puchar Rektora. Po sportowej rywalizacji Drużyn Marzeń z czterech wydziałów naszej Uczelni w dniach maja najlepszy okazał się Wydział Zarządzania. Puchar Rektora ozdabiał będzie więc gabinet dziekana tego wydziału dr. hab. Pawła Luli, prof. UEK. Podczas pierwszego dnia zmagań studenci przeciągali uczelnianego stara na czas, turlali oponę od ciężarówki, konkurowali w ślizgu na klacie, gdzie nie tylko ważna była odległość ale i styl Drugiego dnia zawodom na hali sportowej sekundowało jury w składzie: dr hab. Inż. Andrzej Chochół, prof. UEK Prorektor ds. Studenckich, Łukasz Salwarowski Dyrektor Kancelarii Rektora oraz Dariusz Perkowski Przewodniczący Parlamentu Studenckiego UEK. W tym dniu zawodnicy między innymi ujeżdżali byka hossy, prezentowali sztandar oraz hymn wydziału, walczyli jak gladiatorzy. Była również specjalna konkurencja dla pań z dziekanatu bałagan w papierach. Wydział Zarządzania okazał się niepokonany. Drugie miejsce zajęły ex aequo Wydział Finansów oraz Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych. Na 4. pozycji uplasował się Wydział Towaroznawstwa. Uroczyste ogłoszenie wyników obyło się wieczorem podczas koncertu plenerowego na kampusie UEK. Gwiazdą wieczoru był zespół T.Love. Wystąpili także: Oreggano, KBTW oraz czołówka polskich muzyków klubowych. W obecności kilku tysięcy widzów Rektor naszej Uczelni prof. Roman Niestrój przekazał Puchar Dziekanowi Wydziału Zarządzania, prof. Pawłowi Luli. Start! Bieg Rozgrzewka Wyścigi Warto było... Kategoria Open: Dystans 3,2 km Kobiety 1. Anna Posmysz 2. Mariola Furtak 3. Agnieszka Jankowska Mężczyźni 1. Krzysztof Janik 2. Konrad Przedziński 3. Kamil Szymaczek Dystans 8 km Kobiety 1. Agnieszka Cader 2. Magdalena Malec 3. Katarzyna Majchrzak Mężczyźni 1. Maciej Cyran 2. Konrad Rembiasz 3. Łukasz Duliński Kategoria Studenci: Dystans 3,2 km Kobiety 1. Anna Posmysz 2. Mariola Furtak 3. Agnieszka Jankowska Mężczyźni 1. Kamil Szymaczek 2. Michał Job 3. Marcin Ponicki Dystans 8 km Kobiety 1. Katarzyna Majchrzak 2. Katarzyna Lisiecka 3. Kamila Kucharczyk Mężczyźni 1. Konrad Rembiasz 2. Jakub Osiecki 3. Kornel Mach Kategoria Pracownicy: Dystans 3,2 km Kobiety 1. Sylwia Kuczko 3. Elżbieta Powązka 3. nie było Mężczyźni 1. Krzysztof Janik 2. Karol Życzkowski 3. Przemysław Wirski Dystans 8 km Kobiety 1. Agnieszka Cader 2. Magdalena Malec 3.Anna Michalak Mężczyźni 1. Piotr Budzyński 2. Marcin Szelc 3. Szczepan Urlik Kategoria Absolwenci: Dystans 3,2 km Kobiety 1. Marzena Łukasik 2. Paulina Lasota 3. Anna Duda Mężczyźni 1. Bogusław Bystroń 2. Krzysztof Wesołowski 3. Paweł Nowacki Dystans 8 km Kobiety 1. Barbara Pałys 2. Anna Janik 3. nie było Mężczyźni 1. Maciej Zawalski 2. Tomasz Kaczanowski 3. Tomasz Mucha 10 11

7 WYDARZENIA WARTO WYDARZENIA WIEDZIEĆ Z tej okazji, przy współudziale władz Uczelni oraz szczególnym wsparciu udzielonym przez Prorektora ds. Studenckich dr. hab. inż. Andrzeja Chochoła, prof. UEK, odbyło się Sympozjum Naukowe Dylematy kształcenia nauczycieli przedmiotów zawodowych w perspektywie 50 lat istnienia Studium Pedagogicznego UEK. Obok przedstawicieli władz Uczelni prof. dr. hab. Romana Niestroja Rektora UEK oraz dr. hab. inż. Andrzeja Chochoła, prof. UEK Prorektora ds. Studenckich w sympozjum udział wzięli nauczyciele akademiccy naszego Uniwersytetu oraz słuchacze i absolwenci Studium, dyrektorzy i nauczyciele zespołów szkół ekonomicznych w Krakowie, a także liczne grono osób współpracujących ze Studium Pedagogicznym i wspierających ideę kształcenia pedagogicznego studentów. Miło nam było gościć także dziekana macierzystego Wydziału Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, dr. hab. Kazimierza Zielińskiego, prof. UEK, oraz Elżbietę Lęcznarowicz zastępcę prezydenta Krakowa ds. edukacji i spraw społecznych. Tematyka sympozjum koncentrowała się na problemie kształcenia i wychowania przyszłych uczestników gospodarowania krajem. Zamierzeniem organizatorów było między innymi podkreślenie wagi właściwego kształcenia nauczycieli przedmiotów ekonomicznych Studium Pedagogiczne UEK ma 50 lat! 23 kwietnia 2010 r., który jest rokiem jubileuszu dla całej naszej Uczelni Studium Pedagogiczne przy Katedrze Psychologii i Dydaktyki UEK obchodziło własny, doniosły Jubileusz 50. rocznicę swego powołania. Rektor UEK prof. dr hab. Roman Niestrój składa podziękowania i gratulacje zaangażowanym w działalność Studium; od prawej: dr Maria Węgrzecka wieloletnia kierowniczka Studium, dr hab. Marek Motyka kierownik Katedry Psychologii i Dydaktyki, dr Joanna Krzyżak obecna kierownik Studium Pedagogicznego podejmujących pracę w szkołach średnich oraz znacznego udziału naszej Uczelni w tej działalności. Po przywitaniu uczestników i gości sympozjum przez dr. hab. Marka Motykę kierownika Katedry Psychologii i Dydaktyki prof. dr hab. Roman Niestrój dokonał uroczystego otwarcia sympozjum. Rektor UEK złożył na ręce kierownika Katedry oraz kierownika Studium, dr. Joanny Krzyżak, serdeczne gratulacje i podziękowania dla wszystkich osób zaangażowanych w funkcjonowanie i rozwój Studium Pedagogicznego. Przy tej okazji padło wiele ciepłych i znaczących słów pod adresem długoletniej kierownik Studium, dr Marii Węgrzeckiej. Kolejną częścią uroczystości były wystąpienia zaproszonych prelegentów. Obradom przewodniczył dr hab. inż. Andrzej Chochół, prof. UEK. Prof. dr hab. Jan Małecki zwrócił uwagę na dylematy dydaktyczne minionej epoki, częściowo aktualne i dziś, pomimo kolosalnych zmian, jakie zaszły w szkolnictwie wyższym. Wskazał on między innymi na trudności towarzyszące unowocześnianiu sposobów oraz dostosowywaniu procesu dydaktycznego do zamierzonych celów kształcenia. W swym wystąpieniu wyraźnie akcentował rolę wychowania jako niezwykle ważnego elementu procesu dydaktycznego szkoły wyższej. Elżbieta Lęcznarowicz zaprezentowała cztery dylematy edukacji ekonomicznej w szkołach ponadgimnazjalnych. Jej zdaniem przygotowanie psychopedagogiczne stanowiące uzupełnienie podstawowego wykształcenia zawodowego, tak jak ma to miejsce w Studium Pedagogicznym UEK, jest bardzo pomocne w uzyskaniu właściwego poziomu sprawności zawodowej przyszłych nauczycieli szkół o profilu ekonomicznym i zapewnia utrzymanie wysokiej jakości tego kształcenia. W swym wystąpieniu doceniła także wieloletnią współpracę Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ze szkołami ponadgimnazjalnymi. Dr Maria Węgrzecka w referacie zatytułowanym: Kształcenie ekonomistów nauczycieli, jako lustro czasu edukacji zaprezentowała szereg ważkich problemów związanych z ideą doskonalenia i samodoskonalenia nauczycieli ekonomistów. Podkreśliła przy tym problemy związane z niekorzystnymi zmianami w motywacji do podejmowania studiów oraz wskazała na niepokojące rysy w organizacji przebiegu edukacji akademickiej oraz pogimnazjalnej. Krzysztof Biel za przedmiot swoich bardzo interesujących rozważań wybrał zmiany w obrazie wzajemnych relacji interpersonalnych i dydaktyczno-wychowawczych, zachodzące pomiędzy nauczycielem i jego uczniami, wyłaniające się z analizy prac słuchaczy Studium Pedagogicznego. Wspominając okres 25 lat swojej pracy z kandydatami na nauczycieli, autor wystąpienia stwierdził, że było to jego najważniejsze, najbardziej odpowiedzialne, a zarazem najbardziej fascynujące doświadczenie zawodowe. Celem wystąpienia dr Małgorzaty Adamskiej-Chudzińskiej było wykazanie, iż dbałość o doskonalenie pedagogiczne pracowników naukowo-dydaktycznych stanowi bardzo istotny aspekt wzbogacania ich możliwości zawodowych, a co więcej osiągania wartości dodanej w działalności całego uniwersytetu. Prezentowane przez autorkę rozważania były oparte na doświadczeniach wieloletniej pracy w Studium Psychologii i Pedagogiki oraz w Studium Doskonalenia Pedagogicznego dla młodych pracowników naukowo- -dydaktycznych naszej uczelni. Dr Leopold Zgoda w swym poruszającym wystąpieniu przypomniał zebranym, że wspólne rozważania nad podstawowymi problemami egzystencjalnymi to warunek realizacji najważniejszych zadań uczących i wychowujących, do których należy między innymi: uczenie pogłębionego sposobu korzystania z różnych źródeł wiedzy; rozpoznawanie autorytetów; twórcze, umysłowe ćwiczenia formułowania ważnych pytań otwierających drogi dla dalszych własnych poszukiwań; prowadzenie dociekliwej analizy i refleksji dotyczącej ważnych tematów. Zdaniem dr. L. Zgody, podejmując nauczanie, trzeba mieć świadomość, że dbanie o drugiego człowieka jest powinnością każdego i nic nie usprawiedliwia uchylania się od niej. Odpowiedzialne i powiązane z troską traktowanie drugiego człowieka, jak podkreślił prelegent, przynosi znaczący postęp w nauczaniu, dostarczając pożądanych efektów wychowawczych. Obrady sympozjum zakończyły się krótką dyskusją, podczas której podnoszono zagadnienia dotyczące m.in.: trudności pełnienia roli nauczyciela, kształcenia młodych nauczycieli akademickich, kształcenia zawodowego w sposób refleksyjny, kształtowania postaw prospołecznych, wzbudzania właściwej motywacji, jakości kształcenia w szkole wyższej, a także niezwykle miły dla organizatorów wątek pozytywnej refleksji i pozytywnych informacji zwrotnych uzyskanych od przybyłych absolwentów, odnośnie doświadczeń wyniesionych przez nich podczas nauki w Studium. Na zakończenie sympozjum dr hab. inż. A. Chochół, prof. UEK zaznaczył w podsumowaniu, że obrady stworzyły ważne forum dla wymiany poglądów i koncepcji związanych z dylematami kształcenia nauczycieli przedmiotów zawodowych. Jednocześnie wyraził nadzieję, że podjęte podczas obrad rozważania będą kontynuowane, okazując swą przydatność w rozwiązywaniu rozmaitych problemów pojawiających się w edukacji przyszłych nauczycieli. Podziękował też uczestnikom sympozjum za przybycie, szczególnie serdecznie dziękując wszystkim mówcom. Sympozjum stało się wyjątkowym świętem dla pracowników i absolwentów Studium. Podkreśliło znaczącą rolę jego wieloletniej, byłej kierownik, dr Marii Węgrzeckiej, a także niebagatelny dorobek edukacyjny całej Katedry Psychologii i Dydaktyki, dostarczając wiele satysfakcji zarówno tym, którzy pracują w Studium Pedagogicznym, jak i tym z przybyłych, którzy to Studium ukończyli. Joanna Krzyżak kierownik Studium Pedagogicznego UEK Sympozjum było okazją do okolicznościowych wystąpień Elżbieta Lęcznarowicz zastępca prezydenta Krakowa ds. edukacji i spraw społecznych Dr hab. Marek Motyka Prof. dr hab. Jan Małecki Dr Maria Węgrzecka 12 13

8 NAGRODY Międzynarodowy sukces studentów UEK! Trójka reprezentantów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie zakwalifikowała się do ścisłego finału drugiej edycji gry BNP Paribas Ace Manager. W zakończonej w połowie kwietnia grze wzięło udział 8133 studentów z 98 krajów z całego świata, do finału w Paryżu zakwalifikowało się tylko 5 drużyn, w tym nasza. Członkami polskiej drużyny z UEK, o nazwie DSJ Company, byli: Aleksandra Żuławska studentka II roku Turystyki i rekreacji, Sabina Serafin z II roku Turystyki i rekreacji oraz Finansów i rachunkowości, a także Jacek Kułakowski student II roku Finansów i rachunkowości. Celem konkursu jest zapoznanie studentów ze specyfiką podstawowych obszarów działalności banku BNP Paribas. Zadaniem uczestników konkursu jest wsparcie Johna McKenzie, emerytowanej gwiazdy tenisa, w założeniu i rozwinięciu firmy Green Tennis, sprzedającej ekologiczne produkty sportowe. Najwięcej graczy zgłosiło się z Indii, Turcji, Włoch, Chin, Rosji, Ukrainy, Hongkongu, Egiptu, Belgii i Francji. Na poszczególnych etapach studenci mieli za zadanie między innymi: opracować plan finansowy dla uruchomienia firmy i pobudzenia jej rozwoju; doradzać firmie Green Tennis INC i jej założycielowi, Johnowi McKenzie, poprzez zaproponowanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie zarządzania nieruchomościami i zarządzania aktywami; wspierać międzynarodowy rozwój komercyjny firmy. Konkursy są dobrym sposobem na oderwanie się od monotonii zajęć i okazją na poszerzenie swojej wiedzy. Ten konkurs od początku wydawał się interesujący, bowiem jest pierwszym, który dość wyczerpująco przedstawia cały zakres działalności nowoczesnych banków, od bankowości detalicznej przez rozwiązania inwestycyjne aż po bankowość inwestycyjną i korporacyjną, co mnie szczególnie interesuje mówi o powodach wzięcia udziału w konkursie Jacek Kułakowski. Co pomogło dojść naszej drużynie tak daleko? Uczestnicząc w konkursie, musieliśmy wykazać się nie tylko wiedzą z zakresu finansów, ale także z zarządzania czy marketingu, a przede wszystkim dobrą znajomością języka angielskiego podkreśla Aleksandra Żuławska. Konkurs potwierdził potrzebę ciągłego doskonalenia wykorzystywania zdobywanej wiedzy w praktyce. Zdecydowaną mniejszość zadań stanowiły pytania teoretyczne. Pozostałe wymagały praktycznego podejścia do problemów związanych z wyceną spółek różnymi metodami, doradztwem przy procesie sprzedaży firmy, zarządzania personelem, analizy klienta i wybrania odpowiednich instrumentów inwestycyjnych dla jego majątku oraz dopasowania produktów bankowych do kompleksowej obsługi przedsiębiorstwa podkreśla Jacek. Udział w konkursie jest jednocześnie doskonałą nauką: Zadania trzeba było rozwiązywać na bieżąco, czas na wykonanie wynosił od 1 do 3 dni. Jednocześnie cały czas można było śledzić ranking zespołów. W trakcie tego etapu konkursu szukaliśmy odpowiednich informacji bezpośrednio podczas rozwiązywania zadań, więc cały czas uczyliśmy się czegoś nowego mówi Sabina. Nie obyło się bez wyrzeczeń: Codziennie o 1 w nocy pojawiał się najnowszy ranking uwzględniający odpowiedzi udzielane na ostatnie zadania, był to emocjonujący element konkursu, który nie pozwalał na wczesne pójście spać z uśmiechem wspomina Jacek. Dlaczego warto brać udział w takich przedsięwzięciach? Dzięki konkursowi zobaczyliśmy, że przy odpowiednim nakładzie pracy i odrobinie szczęścia można wiele osiągnąć, nawet to, co początkowo wydaje się niewyobrażalne mówi Jacek Kułakowski. To, co jednak najważniejsze, to ludzie, jakich można było poznać w trakcie udziału w konkursie, a także świadomość tego, że warto próbować swoich sił, bo to co wydaje się początkowo nierealne, naprawdę można zrealizować dodaje Sabina. Do udziału w podobnych konkursach zachęca też Aleksandra Żuławska: Sam pobyt w Paryżu był naprawdę ekscytujący i był jednym z ważniejszych doświadczeń w moim życiu. Najlepiej wspominam zwiedzanie głównej siedziby banku, rozmowy z wieloma pracownikami BNP Paribas, nocny rejs po Sekwanie, połączony z uroczystym bankietem po gali rozdania nagród oraz fantastyczny czas, jaki spędziłam z innymi uczestnikami finału. Polecam wszystkim udział w przyszłym edycjach tego konkursu naprawdę warto! Więcej: default.asp Od lewej: Jean-Michel Carlo dyrektor School of Communication of Science Po, Jacek Kułakowski, Sabina Serafin, Aleksandra Żuławska, Michel Peberau prezes Zarządu BNP Paribas Pokonali 240 drużyn Studenci III roku Finansów i rachunkowości naszej Uczelni zajęli 1. miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Rachunkowości Progress Accounting Competition, organizowanym przez Studenckie Koło Naukowe Finansów i Bankowości Progress Uniwersytetu Łódzkiego. Drużyna KMM z naszej Uczelni wystąpiła w składzie: Krzysztof Bartoszcze, Michał Londzin, Michał Kupiec. W drodze po zwycięstwo drużyna pokonała 240 zespołów, m.in. z Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i Wrocławiu oraz ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Progress Accounting Competition jest to ogólnopolski konkurs z rachunkowości, będący autorskim projektem SKN Progress. Głównym założeniem tego projektu było pobudzenie i rozwijanie wśród młodych ludzi zainteresowań problematyką współczesnej rachunkowości oraz popularyzacja zawodów związanych z tą dziedziną. Tematyka konkursu obejmowała takie obszary, jak: podstawowe zasady prowadzenia rachunkowości finansowej jednostki gospodarczej, ewidencja działalności gospodarczej, sprawozdawczość finansowa oraz elementy analizy finansowej. Złota struna dla chóru Dominanta Nasz uczelniany chór Domainanta wyśpiewał Złotą Strunę oraz zajął drugie miejsce w kategorii chórów młodzieżowych i uniwersyteckich na XII Małopolskim Konkursie Chórów O Złotą Strunę, który w dniach 24 i 25 kwietnia br. odbył się w Niepołomicach pod honorowym patronatem Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego Kardynała Stanisława Dziwisza i Burmistrza Niepołomic Romana Ptaka. W tym renomowanym konkursie wzięło udział 35 chórów, nie tylko z naszego województwa, ale z całej Polski. Konkurs odbył się w malowniczej scenerii zamku królewskiego w Niepołomicach. Mimo dużej konkurencji nasz chór wiódł prym. To już kolejny sukces chóru, po ostatnim zdobyciu Złotego Pasma na Festiwalu Adwentowym w Pradze oraz po serii udanych występów w Toskanii. Pod dyrekcją Małgorzaty Langer-Król Dominanta wykonała w Niepołomicach ludowy utwór Oj, nasi jadą, Ain a that good news w stylu gospel oraz Salve Regina P. Ebena. Nagrania wykonywanych utworów można znaleźć na YouTube. Więcej informacji dla zainteresowanych konkursem na stronie: W ramach obchodów Jubileuszu 85-lecia Uczelni chór Dominanta organizuje Koncert Jubileuszowy, również z okazji 40-lecia chóru, który odbędzie się w piątek 28 maja o godz w kościele oo. Karmelitów Bosych przy ul. Rakowickiej. Chór wykona Glorię A. Vivaldiego oraz Alleluja z oratorium Mesjasz G. F. Haendla. Serdecznie zapraszamy! NAGRODY Laureaci 1. miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Rachunkowości Progress Accounting Competition, od lewej: Michał Londzin, Krzysztof Bartoszcze, Michał Kupiec. Więcej:

9 WARTO WIEDZIEĆ WARTO WIEDZIEĆ Uczelnie wyższe stają obecnie w obliczu nowych wyzwań i trudności, związanych między innymi ze znaczną komercjalizacją studiów wyższych oraz rosnącą konkurencją na rynku tzw. usług edukacyjnych. Jednym z ważnych zadań, które w obliczu wspomnianych przemian nabierają tym większego znaczenia, jest obok tradycyjnie już podkreślanej roli wychowania i kształtowania pożądanych postaw propagowanie wzorców zdrowego stylu życia. Profilaktyka się opłaca relacja z badań nad stylem życia studentów UEK Jak wykazano w badaniach, zdrowie człowieka uwarunkowane jest przede wszystkim stylem życia (około 50%), podczas gdy warunki środowiska decydują o zdrowiu w stopniu zdecydowanie mniejszym (nieco ponad 20%), podobnie jak czynniki genetyczne (poniżej 20%) czy poziom opieki zdrowotnej (zaledwie około 10%). Stąd też w takich dziedzinach jak promocja zdrowia, psychologia zdrowia, socjologia zdrowia czy medycyna notuje się ogromne zainteresowanie problematyką stylu życia związanego ze zdrowiem. Centralną kategorię tego stylu stanowią zachowania, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na zdrowie i samopoczucie człowieka. Rosnące koszty opieki zdrowotnej, stanowiące paradoksalną konsekwencję rozwoju techniki medycznej, a także wzrostu liczebności przewlekle chorych, są poważnym problemem ekonomicznym większości państw na świecie, w tym także i Polski. Wielkość nakładów finansowych na opiekę zdrowotną, mierzonych procentem ich udziału w PKB, w Polsce jest zdecydowanie niższa w porównaniu z krajami najbardziej rozwiniętymi, lecz i tak pochłania znaczną część dochodu narodowego. Tabela 1. Wydatki budżetu państwa na ochronę zdrowia w latach (w mln PLN) * Po uwzględnieniu transferów między budżetami JST a budżetem państwa i kasami chorych Źródło: dane Ministerstwa Finansów wg klasyfikacji COFOG, za: Zielona Księga II, raport Finansowanie ochrony zdrowia w Polsce, S. Golinowska, Kraków 2009, s. 32. Styl życia studentów wg AZZ Mając na uwadze wciąż niedoceniany w naszym kraju walor dbania o profilaktykę zdrowotną, w latach podjęliśmy w Katedrze Psychologii i Dydaktyki próbę oceny stylu życia 1 studentów UEK, będącego istotnym wskaźnikiem zachowań wpływających na stan zdrowia. Głównym celem podjętych przez nas badań był opis i analiza stylu życia związanego ze zdrowiem studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, populacji ludzi młodych i zdobywających wykształcenie, sprzyjające przyszłemu 1 Oprócz stylu życia tematem naszych badań były również: poczucie koherencji, satysfakcja z życia oraz system wyznawanych wartości studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Z racji skromności miejsca, zagadnienia te nie zostały tutaj opisane. Pełna relacja z badań statutowych, przeprowadzonych w latach dostępna jest w naszej Katedrze. ich wejściu w kręgi elit społecznych politycznych i gospodarczych, a więc mogących mieć znaczny wpływ na kształtowanie opinii i rozpowszechnianie ważnych wzorców zachowań. W badaniach udział wzięło 316 studentów II i III roku studiów dziennych, licencjackich, ze wszystkich czterech wydziałów naszej Uczelni. Odpowiadali oni na pytania w specjalnie przygotowanej przez nasz zespół ankiecie (AZZ Ankieta Zachowań Zdrowotnych) oraz Inwentarzu Zachowań Zdrowotnych Z. Juczyńskiego. Równocześnie z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej zatrudnionymi w uczelnianej przychodni studenckiej (będącymi lekarzami pierwszego kontaktu dla większości badanych) przeprowadzono wywiad dotyczący stanu zdrowia i najczęstszych problemów zdrowotnych studiującej młodzieży. Nieregularne posiłki, mało snu Uzyskane w badaniach dane, dotyczące konkretnych zachowań studentów, uprawniają do stwierdzenia, iż ich styl życia, w aspekcie prozdrowotnym pozostawia wiele do życzenia. Badani często nie jedzą regularnie posiłków (np. obiady jada regularnie tylko jedna trzecia), około 70% ankietowanych korzysta z fast foodów. Posiłkiem, który studenci jadają stosunkowo najbardziej regularnie, jest śniadanie: 57% osób zjada je codziennie o tej samej porze, natomiast 35,7% osób o różnych porach. Obiad jest posiłkiem, z którego wprawdzie badani najrzadziej rezygnują (tylko 1,6% osób), ale jest on spożywany w sposób bardzo nieregularny. 71,5% badanych zjada go o bardzo różnych porach. Prawdopodobnie jest to związane między innymi z nieregularnością i rozproszeniem zajęć, które studenci mają w swoim harmonogramie. Kolacja z kolei jest tym posiłkiem, z którego studenci rezygnują najczęściej (18,6% badanych). Zaledwie niecałe 30% badanych uważa, że śpi tyle, ile potrzebuje, a połowa respondentów odczuwa deficyt snu. Niewielu studentów podejmuje jakąś inną aktywność fizyczną niż codzienne spacery. Wśród aktywności fizycznej, którą badani podejmują przynajmniej raz w tygodniu, najczęściej wymieniane były: ćwiczenia w domu (17,7%), jazda na rowerze (10,7%), bieganie (10,4%), spacer (prawdopodobnie rozumiany już jako spacer kwalifikowany, a więc stanowiący formę wypoczynku 10,2%), następnie siłownia (7,5%) i pływanie (6%). Warto zauważyć, że badani zdecydowanie preferują takie sposoby aktywności fizycznej, które nie wymagają nakładów finansowych. Ankietowani studenci rzadko oglądają telewizję. 62,65% badanych stwierdziło, że nie ogląda jej wcale lub poniżej 30 minut dziennie, a tylko 19,7% ogląda ją dłużej niż godzinę. Istotnie więcej czasu poświęcają oni TV w dni świąteczne 60,3% badanych ogląda telewizję od 30 minut do 3 godzin, jednak należy stwierdzić, że badani spędzają mniej czasu przed telewizorem niż statystyczny Polak, który robi to przez 3 godz. 26 min (wyniki OBOP-u, z 2008 roku). Prawdopodobnie wiąże się to między innymi z tym, że studenci znacznie więcej czasu spędzają przed komputerem. W tym przypadku niezależnie od dnia tygodnia badani przez podobną ilość czasu siedzą przed ekranem, z czego 60% badanych korzysta z komputera od 2 do 5 godzin w dni powszednie, a 62% w dni świąteczne. Biorąc pod uwagę, że ponad 20% osób korzysta codziennie z komputera przez ponad 4 godziny, obawiać się można w tym przypadku wyraźnego, negatywnego wpływu na ich zdrowie (np. wzrok, wady postawy, itd.). Wykonane badania jednak nie pozwoliły ustalić, czy czas spędzany przed monitorem komputera to czas wolny czy też raczej aktywność związana z pracą. Około 1/5 badanych stwierdza, że regularnie pije alkohol, a około trzy czwarte studentów deklaruje się jako osoby niepalące. Jeśli chodzi o kontakt z substancjami psychoaktywnymi, prawie 78% badanych twierdzi, że nigdy nie zdarzyło się im przyjmować narkotyków, 16% kiedyś spróbowało (najczęściej była to marihuana lub haszysz, rzadziej amfetamina lub LSD), 4,7% przyznaje, że sięga po nie od czasu do czasu, a 1,2% podaje, że używa ich często (są to również marihuana i haszysz). Odsetek osób, które wysoko oceniają swój sposób organizacji czasu, wyniósł 20%. Wielkość tę należy uznać za wysoce niezadowalającą, mając na uwadze fakt, iż dobra organizacja własnego czasu jest istotnym zasobem osobistym ograniczającym negatywne skutki stresu. Na zmęczenie: napoje energetyzujące Ogólnie należy stwierdzić, że większość badanych prowadzi niezbyt zdrowy styl życia: odżywia się nieregularnie i nie zawsze dba o jakość swoich posiłków, śpi zbyt mało w stosunku do swoich potrzeb, a ze zmęczeniem i brakiem wystarczającej ilości snu walczy za pomocą napojów energetyzujących. Badani stosunkowo rzadko podejmują jakąś aktywność fizyczną, z czego niewielki odsetek robi to w sposób zorganizowany, np. pod kierunkiem instruktora. Z takiego stylu życia, oprócz zmęczenia i obniżonej odporności, wynikać może także obniżona efektywność procesów poznawczych, a co za tym idzie pewne obniżenie efektywności uczenia się i wykonywanej pracy, jak również większe niż zwykle trudności w radzeniu sobie ze stresem. Wszystkie te czynniki wpływać mogą niekorzystnie na ogólny stan zdrowia badanych. Wnioski wynikające z badań zachowań prozdrowotnych studentów potwierdzone zostały przez lekarzy pierwszego kontaktu, mających pod opieką studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Rezultaty przeprowadzonego z nimi wywiadu wskazują, że ogólny stan zdrowia studentów UEK należy uznać za niezbyt zadawalający. Zgodnie z szacunkowymi danymi podanymi przez lekarzy ok % młodzieży akademickiej cierpi na choroby przewlekłe. Są to głównie choroby alergiczne górnych dróg oddechowych (w tym astma oskrzelowa), choroby tarczycy, wady serca i nadciśnienie tętnicze, a także choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy oraz przewlekłe stany zapalne jelit. Szczególnie niepokojącym faktem jest obserwacja coraz częstszego w ciągu ostatnich lat występowania w populacji studentów chorób cywilizacyjnych : otyłości, nadciśnienia, zaburzeń gospodarki lipidowej, a także nerwic i chorób psychosomatycznych. Od przeziębienia po nerwice Jakkolwiek studenci najczęściej korzystają z porady lekarskiej z powodu doraźnych infekcji dróg oddechowych oraz schorzeń alergicznych, to obserwowany jest wzrost liczby interwencji lekarskich spowodowanych zdiagnozowaniem występowania nerwic i chorób o podłożu psychosomatycznym. Zgodnie z opinią lekarzy przychodni studenckiej znaczny procent młodzieży mającej problemy zdrowotne prowadzi ogólnie niezdrowy tryb życia, nie przestrzega zasad racjonalnego żywienia, nadużywa różnego rodzaju używek i nie dba o higienę snu. Coraz częstszą przyczyną dolegliwości zdrowotnych u studentów jest ich zdaniem przewlekły stres związany z nadmiernym obciążeniem, wywołanym łączeniem studiowania z podjętą pracą lub studiami na więcej niż jednym kierunku wraz z doraźnym lub stałym zarobkowaniem. Wydaje się, że znalezienie odpowiedzi na pytanie o sposoby i możliwości wpływu na zmianę obserwowanych niekorzystnych tendencji w zachowaniu przyszłych absolwentów studiów wyższych oraz o to, jak zwiększyć zakres i głębię prospołecznej i prozdrowotnej refleksji u młodzieży, stanowi ważne zadanie, przed którym staje każda wyższa uczelnia. Liczymy, że przeprowadzone badania mogą stanowić istotny przyczynek w realizacji tego zadania także w naszej Uczelni, dostarczając istotnego materiału do refleksji i dyskusji na temat możliwości modyfikowania niekorzystnych zachowań i promowania prozdrowotnego stylu życia. Należy pamiętać, iż prozdrowotny styl życia w perspektywie jednostkowej może mieć bezpośrednie przełożenie na poziom satysfakcji z życia i szczęścia osobistego, natomiast w aspekcie zbiorowym posiada znaczący walor ekonomiczny. Opracowanie: dr hab. M. Motyka, dr M. Makowski Badania przeprowadzono w zespole pod kierownictwem dr. hab. Marka Motyki, w składzie: dr Justyna Pawlak, dr Maria Węgrzecka, dr Mariusz Makowski, dr Joanna Krzyżak, mgr Małgorzata Hetka

10 WARTO WIEDZIEĆ WARTO WIEDZIEĆ Proces rekrutacji na Uczelnię w opinii studentów 1. roku Niniejszy tekst jest kontynuacją problematyki zamieszczonej w poprzednim wydaniu Kuriera (nr 3/2010), dotyczącej motywów podejmowania studiów na naszym Uniwersytecie. Opiera się na badaniach ankietowych studentów 1. roku naszej Uczelni (2516 osób, tj. 32% studentów 1. roku, ankieta w formie on-line, listopad 2009 r.). Kładzie akcent na trzech wybranych aspektach, a mianowicie: ocenie źródeł informacji o Uczelni, organizacji procesu przyjęcia i ocenie wirtualnego dziekanatu. Tabela 1. Ocena strony internetowej Uczelni (wymiar całej Uczelni, N = 2494) Kryteria oceny Zakres, dokładność i aktualność informacji ogólnych o Uczelni Źródła informacji o studiach na Uczelni spojrzenie studentów 1. roku Z przeprowadzonego sondażu wynika, że kandydaci na studia na naszej Uczelni korzystają z wielu różnych źródeł informacji. Zdecydowanie podstawowe znaczenie posiada strona internetowa Uczelni. Aż 61% studentów 1. roku stawia to źródło na miejscu pierwszym spośród wszystkich, z jakich korzystali w procesie poszukiwania informacji o studiach na naszym Uniwersytecie. Pozostałe źródła posiadają drugorzędną wobec witryny internetowej pozycję w rankingu źródeł informacji o Uczelni i jej ofercie edukacyjnej. Nie można jednak nie dostrzegać ich jako istotnego, choć wspomagającego źródła informacji. Wśród nich są informatory o Uczelni, targi edukacyjne i spotkania typu dni otwarte Uczelni, wizyty pracowników Uczelni w szkołach średnich, prelekcje nauczycieli, a także informacja i opinie otrzymywane od rodziny, krewnych, znajomych, studiujących kolegów i absolwentów UEK. Znaczenie takich wskazań studentów jest ważne dla polityki informacyjnej władz Uczelni i jej wyspecjalizowanych agend i komórek. Świadczą one o potrzebie komunikacji wielokanałowej Uczelni z potencjalnymi kandydatami. Strona jest swoistą wizytówką Uczelni, pełni zarazem istotne funkcje informacyjne wobec kandydatów na studia i studentów. Prezentowane w tabeli 1 dane wskazują, iż studenci oceniają stronę internetową wyraźnie pozytywnie. Opinia ta jest jednak zróżnicowana w przekroju podstawowych wymiarów oceny strony. Najbardziej pozytywnie oceniono zakres, dokładność i aktualność informacji o kierunkach studiów (37% ocen na poziomie 5,0 tj. oceny bardzo dobrej), a najniżej możliwość komunikacji on-line z pracownikami obsługi procesu rekrutacji. Ważnym nurtem była ocena strony internetowej Uczelni przez studentów kierunku Informatyka i ekonometria (IE) oraz studentów zamiejscowych ośrodków dydaktycznych (ZOD). Ocena strony Uczelni przez studentów kierunku IE 3,50 jest nieco niższa niż dla wszystkich studentów uczestniczących w sondażu (3,64). Z kolei ocena Ocena w skali Razem ,0 Łatwość nawigacji/korzystania ze strony ,0 Zakres, dokładność i aktualność informacji o kierunkach studiów Zakres, dokładność i aktualność informacji o warunkach przyjęć Zakres, dokładność i aktualność informacji o możliwościach/ wymogach składania podania w formie on-line Możliwość komunikacji on-line z pracownikami obsługi procesu rekrutacji Zgodność informacji na stronie z informacjami uzyskanymi w toku ew. rozmowy osobistej (telefonicznej) , , , , ,0 Skala ocen: 1 niezadowalająca, 2 zadowalająca, 3 dostateczna, 4 dobra, 5 bardzo dobra strony Uczelni przez studentów ZOD jest wyraźnie pozytywna średnia ważona wyniosła bowiem 3,88 i była najwyższa ze wszystkich grup studenckich biorących udział w badaniach. W uwagach studenci ZOD akcentowali możliwość komunikowania się z Uczelnią właśnie w tej formie chociażby ze względu na miejsce zamieszkania i odległość od Uczelni. Ocena procesu przyjęcia studentów 1. roku na Uczelnię Proces ten w kwestionariuszu ankiety został rozpisany na takie szczegółowe kwestie, jak: składanie dokumentów, Tabela 2. Ocena procesu rekrutacji na studia na UEK przez studentów 1. roku Wyszczególnienie Uczelnia całość (N=2486) - liczba wskazań - struktura w % Studia stacjonarne (w %) - pierwszego stopnia (N=878) - drugiego stopnia (N=421) Studia niestacjonarne (w %) - pierwszego stopnia (N=657) - drugiego stopnia (N=435) Skala ocen: jak w tabeli 1. Ocena w skali 1 5 punktów 1 p. 2 p. 3 p. 4 p. 5 p Razem ,0 100,0 100,0 100,0 100,0 czas, warunki, sposób informowania kandydatów i podejścia ze strony pracowników Uczelni, terminowość udostępniania informacji z wynikami przyjęć itp. Opinię studentów w tym obszarze przedstawia tabela 2. Na podstawie prezentowanych danych można stwierdzić, że proces rekrutacji na Uczelnię spotkał się z pozytywną oceną studentów. Na blisko 2500 odpowiedzi 1715 studentów (69%) sformułowało ocenę na poziomie dobrym (4,0) i bardzo dobrym (5,0). Średnia ocena ważona wyniosła 3,74 punktu. Niezadowalającą opinię na poziomie 1 punktu sformułowało 6% studentów. Na studiach stacjonarnych widoczny jest narastający krytycyzm ocen studentów świadczy o tym wyraźne zmniejszenie ocen bardzo dobrych z 31% dla pierwszego stopnia do poziomu 21% dla drugiego stopnia i zmniejszenie się oceny syntetycznej z 3,92 dla pierwszego stopnia do 3,55 dla studentów 1. roku na studiach drugiego stopnia. Ważnym elementem ankiety była możliwość przedstawienia przez studentów własnych uwag i komentarzy. Z tej możliwości skorzystało 255 studentów, tj. 10,3% wszystkich uczestniczących w sondażu. Struktura zgłoszonych uwag wobec procesu rekrutacji, zarówno na pierwszy, jak i drugi stopień w obu formach studiów jest następująca: liczba uwag pozytywnych wynosiła 45 (17,6%), krytycznych 184 (72,2%), a 26 (10,2%) miało charakter ogólny. Odnosiły się do organizacji procesu składania dokumentów, sposobu naboru na studia drugiego stopnia (problemy z brakiem koordynacji sesji poprawkowej) oraz sposobu obsługi. 3. Studencka ocena wirtualnego dziekanatu Ważnym elementem sondażu była ocena wirtualnego dziekanatu (WD), sposobu jego funkcjonowania, użyteczności, aktualności i precyzji informacji itp. Prezentowane w tabeli 3 dane świadczą o pozytywnej ocenie WD, z jego zakresem funkcji, zasad i strukturą prezentowanych informacji. Pod pewnymi warunkami jest to platforma komunikacji niezwykle użyteczna i przydatna studentowi. W wymiarze całej Uczelni (studentów 1. roku uczestniczących w sondażu) odsetek ocen dobrych i bardzo dobrych ukształtował się na wysokim poziomie wynoszącym 77% (opinia 1928 studentów). Udział ocen negatywnych (1 i 2 Tabela 3. Ocena wirtualnego dziekanatu przez studentów 1. roku Wyszczególnienie Uczelnia całość (N=2488) - liczba wskazań - struktura w % Studia stacjonarne (w %) - pierwszego stopnia (N=882) - drugiego stopnia (N=420) Studia niestacjonarne (w %) - pierwszego stopnia (N=654) - drugiego stopnia (N=437) Skala ocen: jak w tabeli 1. punkty) był stosunkowo niewielki i wynosił 9%. W przekroju obu form i poziomów studiów oraz wszystkich wydziałów nie są widoczne istotniejsze różnice w ocenie WD. Przykładowo, jeśli dla całej Uczelni ocena WD wyniosła 4,00, to na studiach stacjonarnych ukształtowała się na poziomie 3,92 na studiach pierwszego stopnia i 3,88 na studiach drugiego stopnia, a na studiach niestacjonarnych odpowiednio: 4,13 i 4,29. Tę prezentację ogólnej oceny wzbogaca lista 164 uwag, opinii, komentarzy i sugestii ze strony studentów. Podkreślały one z jednej strony funkcjonalność i użyteczność dziekanatu on-line, z drugiej akcentowały jego ograniczenia: trudności z wejściem na początku roku (zawieszenia serwera), nieaktualność informacji, brak integracji z innym platformami komunikacji (w tym Moodle) itd. Reasumując, wyniki sondażu przyniosły rozpoznanie opinii studentów 1. roku wobec podstawowych problemów informacyjnych i organizacyjnych stojących przed kandydatami, a następnie studentami 1. roku naszego Uniwersytetu. Ukazują one rzeczywistą strukturę motywów, jakimi kierują się kandydaci zamierzający podjąć studia na naszej Uczelni, jej pozycję na mapie przesłanek decyzyjnych kandydatów i przewagę nad ofertami innych uczelni. Sondaż ujawnił ocenę źródeł informacji i kanałów komunikacji Uczelni z potencjalnymi studentami. Umożliwił poznanie studenckiej oceny procesu rekrutacji na studia, systemu organizacji i przyjmowania na poszczególne wydziały, wirtualnych dziekanatów oraz obsługi ze strony Działu Nauczania i Działu Spraw Bytowych Studentów. Ocena w skali 1 5 punktów 1 p. 2 p. 3 p. 4 p. 5 p Razem ,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Sondaż umożliwiał studentom sformułowanie uwag, opinii i komentarzy. Z tej możliwości skorzystało ok. 10% respondentów. Uwagi miały zróżnicowany charakter pozytywny, krytyczny, ale także szerszy i ogólny. Zostały one zawarte w raporcie przekazanym Rektorowi Uczelni. Pragnę podziękować Profesor Annie Karwińskiej za konsultacje merytoryczne projektu ankiety. Dziękuję wszystkim 2516 studentom, którzy wzięli udział w sondażu. Wyrażam przekonanie, iż wyniki badań posłużą władzom Uczelni do doskonalenia polityki informacyjnej i poprawy organizacji procesu rekrutacji na studia. Sondaż był bowiem elementem rozpoznawania przez Uczelnię rzeczywistych potrzeb kandydatów, studentów 1. roku, wsłuchiwania się w ich uwagi, opinie i komentarze. Uzyskane wyniki mogą być przydatne w procesie tworzenia strategii rozwoju Uniwersytetu, strategii, w której podejście do dydaktyki i tworzenie rzeczywistej wspólnoty nauczających i nauczanych stanowi jedną z fundamentalnych wartości szkoły wyższej, naszej Uczelni Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. prof. dr hab. Jan W. Wiktor Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia 18 19

11 WARTO WIEDZIEĆ WARTO WIEDZIEĆ System antyplagiatowy UEK Frequently Asked Questions W trosce o jakość prac zaliczeniowych i dyplomowych studentów UEK władze Uczelni podjęły w ubiegłym roku decyzję o wprowadzeniu systemu antyplagiatowego. Choć minął już prawie rok od wdrożenia systemu, procedura weryfikacji prac wciąż rodzi pytania. Poniżej prezentujemy odpowiedzi na pytania najczęściej pojawiające się w kontekście systemu antyplagiatowego. Czy sprawdzanie pracy dyplomowej systemem antyplagiatowym jest obowiązkowe? Tak. Zarządzeniem Rektora Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nr R /2009 z 28 lutego 2009 r. został wprowadzony obowiązek weryfikacji systemem antyplagiatowym wszystkich prac dyplomowych składanych po 1 czerwca 2009 r. Czy mogę sprawdzić pracę, zakładając prywatne konto w systemie Plagiat.pl i wgrywając na nie swoją pracę? Nie jest to możliwe przede wszystkim dlatego, że ogólnodostępny system porównuje tekst pracy jedynie z zasobami Internetu, podczas gdy wersja systemu wykorzystywana na UEK dokonuje porównania prac także z tzw. bazą macierzystą uczelni, czyli ze sprawdzonymi dotychczas pracami innych studentów UEK. Trwają też przygotowania, by od 1 czerwca br. system porównywał prace studentów UEK z bazami macierzystymi kilkudziesięciu innych polskich uczelni. Ponadto system antyplagiatowy UEK zapewnia promotorowi pracy bezpośredni dostęp do wyniku porównywania prac, czyli do tzw. raportu podobieństwa. Jak w takim razie założyć konto w systemie antyplagiatowym UEK? Każdy student UEK ma już założone konto w systemie antyplagiatowym Plagiat.pl. Wystarczy to konto aktywować. Czy to prawda, że pracę do systemu antyplagiatowego trzeba wgrywać z terenu uczelni? Nieprawda. Jeżeli tylko wcześniej aktywowało się konto w systemie antyplagiatowym, pracę wgrać można z dowolnego miejsca, w którym jest dostęp do sieci Internet. Z terenu uczelni trzeba natomiast wykonać pierwszy krok do aktywacji konta w systemie Plagiat. pl, czyli uzyskanie dostępu do własnego konta pocztowego na studenckim serwerze kont pocztowych. Można to zrobić wchodząc na stronę i klikając link Pobierz hasło startowe. Warto pomyśleć o tym zawczasu i poświęcić kilka minut na wizytę w którejś z sal komputerowych Centrum Informatyki UEK (w pawilonie A), by potem nie musieć w ostatniej chwili przyjeżdżać specjalnie na uczelnię. Dlaczego uczelniane konto pocztowe? Dlaczego nie mogę użyć np. swojego prywatnego konta pocztowego, które od dawna mam założone na jednym z portali internetowych? Konto pocztowe na serwerze wizard. uek.krakow.pl jednoznacznie identyfikuje osobę jako studenta UEK. Na adres tego konta wysłana została wiadomość z danymi do logowania się w systemie antyplagiatowym UEK. Na to studenckie konto na uczelnianym serwerze przyjdzie wiadomość z raportem podobieństwa po sprawdzeniu pracy. Konto to powinno być też wykorzystywane w kontaktach z Uczelnianym Administratorem Systemu Antyplagiatowego w przypadku jakichkolwiek problemów. Nie mogę się zalogować na swoje konto w systemie antyplagiatowym. Dlaczego? Najczęstszą przyczyną jest podawanie błędnej nazwy użytkownika (loginu). Loginem jest pełny adres na studenckim serwerze kont pocztowych, w formacie s777777@wizard.uek.krakow. pl (gdzie w miejscu siódemek pojawia się numer indeksu). Zdarza się także, że podczas kopiowania hasła z wiadomości e- mail zaznacza się spacja przed lub po haśle i to też skutkuje błędem podczas logowania się. Zgubiłem(am) hasło do konta w systemie antyplagiatowym. Należy wejść na stronę pl i kliknąć w link zapomniałem hasła, a następnie podać swój adres na studenckim serwerze kont pocztowych. Na konto pocztowe zostanie przesłane nowe hasło do konta w systemie antyplagiatowym. Co to jest kod duży? Kod duży jest to uprawnienie do jednokrotnego sprawdzenia pracy dyplomowej systemem antyplagiatowym UEK. Kody duże przyznawane są studentom ostatniego semestru studiów, zarówno licencjackich, jak i magisterskich, na początku ostatniego semestru. Posiadanie kodów dużych można sprawdzić w zakładce Kody na koncie użytkownika systemu. Mam aktywne konto, ale nie mam kodu dużego. Co zrobić? To się zdarza zwłaszcza wtedy, kiedy z racji późnego zamknięcia sesji albo z innych przyczyn ktoś został wpisany z opóźnieniem na listę studentów ostatniego semestru studiów. W takim przypadku należy się zgłosić z indeksem, w którym jest potwierdzenie wpisu na ostatni semestr studiów, do uczelnianego administratora systemu antyplagiatowego w pok. 03, w pawilonie A. Warto sprawdzić, czy na koncie jest kod duży, by nie musieć starać się o jego przyznanie w ostatnim momencie. Kiedy sprawdzić pracę systemem antyplagiatowym? Pracę do weryfikacji należy wgrać wówczas, gdy promotor uzna ją za gotową i wyrazi zgodę na sprawdzenie pracy systemem antyplagiatowym. Ewentualną decyzję o konieczności powtórnego sprawdzenia pracy po wniesieniu do niej poprawek także podejmuje promotor. W jakim formacie mogę wgrać pracę do systemu? System akceptuje zdecydowaną większość formatów dokumentów tekstowych, w tym wszystkie najpopularniejsze edytory wchodzące w skład pakietów MS Office czy Open Office. W przypadku mniej powszechnych edytorów można po prostu skopiować tekst pracy w Okienko Treść na stronie wgrywania pracy do analizy. Czy należy wgrywać do systemu całą pracę dyplomową, łącznie ze stroną tytułową, spisem treści, bibliografią itd.? Tak, do systemu antyplagiatowego powinna zostać wgrana cała praca dyplomowa. Nieznaczny wzrost wartości współczynników podobieństwa związany z uwzględnieniem w porównaniu także bibliografii nie powinien w żaden sposób wpłynąć na ocenę promotora. Co oznaczają współczynniki podobieństwa? Działanie systemu antyplagiatowego opiera się na porównywaniu fraz, czyli ciągów następujących po sobie wyrazów. Oba współczynniki podobieństwa pokazują, jaką część sprawdzanego dokumentu stanowią frazy odnalezione w innych dokumentach, znajdujących się w bazie macierzystej uczelni lub w bazie zasobów internetowych. Różnica pomiędzy dwoma współczynnikami podobieństwa polega na tym, że podstawę do ich wyliczania stanowią frazy o różnej długości. Współczynnik podobieństwa 2 bierze pod uwagę frazy o długości równej przynajmniej limitowi współczynnika podobieństwa 2 (który w przypadku UEK wynosi 35 słów). We współczynniku podobieństwa 1 uwzględniane są także frazy krótkie, od 5 słów począwszy. Dlatego wartość tego współczynnika zazwyczaj jest wyższa niż wartość współczynnika podobieństwa 2. Czy są ustalone jakieś maksymalne wartości współczynników podobieństwa, powyżej których praca na pewno jest plagiatem? Same współczynniki podobieństwa nie mogą stanowić podstawy do oceny pracy, a tym bardziej do jej odrzucenia. Promotor powinien dokonać analizy całości raportu podobieństwa, zwracając uwagę na to, jakie fragmenty tekstu zostały wskazane przez system jako identyczne z innymi dokumentami, czy są uzasadnione i odpowiednio oznaczone przypisami zaczerpnięcia itd. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie nie ustala żadnych granicznych wartości współczynników podobieństwa, pozostawiając swobodę oceny promotorom prac. Praca została sprawdzona, promotor nie zgłosił zastrzeżeń. Co dalej? Kolejnym krokiem jest wydrukowanie skróconego raportu podobieństwa i zamieszczenie go na końcu we wszystkich kopiach pracy przedkładanych promotorowi do akceptacji. Promotor, wyrażając zgodę na złożenie pracy, ma jednocześnie obowiązek zaparafować każdą ze stron raportu. Bez tej akceptacji raportu podobieństwa dziekanat odmówi przyjęcia pracy i ustalenia terminu obrony. Gdzie można znaleźć więcej informacji na temat tego, jak korzystać z systemu antyplagiatowego UEK? Na e-platformie Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, popularnie zwanej Moodle, założone są dwa specjalne kursy: system antyplagiatowy UEK (Informacje dla studentów) oraz system antyplagiatowy UEK (Informacje dla wykładowców). Można znaleźć te kursy poprzez wyszukiwarkę kursów lub kliknąć w link System Antyplagiatowy na stronie głównej dr Mariusz Kuziak Pełnomocnik Rektora UEK ds. Systemu Antyplagiatowego 20 21

12 WARTO WIEDZIEĆ WARTO WIEDZIEĆ Fakty i mity o systemie antyplagiatowym Wywiad z dr Sebastianem Kawczyńskim, prezesem Plagiat.pl Czy powinniśmy się bać systemu antyplagiatowego? Jeżeli piszemy pracę lege artis, oczywiście nie. Autorzy piszący pracę samodzielnie, wystrzegający się niedopuszczalnych zapożyczeń i niepopadający w nadmierną cytatomanię nie powinni się niczego obawiać. System antyplagiatowy jest natomiast niebezpieczny dla osób, które umieściły w pracy kryptocytaty, czyli nieoznaczone zapożyczenia z innych tekstów, albo które były w jakiś sposób zamieszane w handel pracami. Plagiat.pl powinien wykrywać takie praktyki, bo po to właśnie został stworzony. W którym momencie zaczyna się plagiat? Prawnicza definicja plagiatu, która notabene w prawie polskim nie jest sformułowana, nie jest tutaj wystarczająca. Generalnie z plagiatem mamy do czynienia wtedy, gdy zapożyczamy cudzy dorobek, przypisując go sobie to znaczy, gdy nie oznaczamy zapożyczenia. W przypadku dyplomowych prac studenckich sprawa jest nieco bardziej złożona. Warsztat tworzenia tekstu naukowego zakłada na przykład, że rzeczy oczywistych można nie dokumentować przypisami. Ale jeśli ktoś dopuścił się tych niedopuszczalnych zapożyczeń, to system pokaże, że mamy do czynienia z plagiatem? Raporty generowane przez system Plagiat.pl nie zawierają takiej oceny. Zawierają natomiast informacje, które fragmenty badanego tekstu są identyczne z tekstami dostępnymi w Internecie albo z pracami z bazy porównawczej systemu Plagiat.pl, z którymi ten tekst został porównany. Te identyczne fragmenty mogą być zarówno niedopuszczalnymi zapożyczeniami, jak i poprawnie oznaczonymi cytatami. Z czym w rzeczywistości mamy do czynienia, to może ocenić jedynie kompetentna osoba po zapoznaniu się z raportem podobieństwa. To promotor określa, co jest dopuszczalne, a co nie. I czy podobieństwa, które system wykrył, są uzasadnione, czy też występuje jedna z sytuacji, w których praca nie może zostać zaakceptowana. Jakie sytuacje mogą tutaj wystąpić? Pierwsza to plagiat, czyli taka sytuacja, że student próbował umieścić w pracy fragmenty, których nie napisał sam, a które udawały jego wkład autorski. To jest oczywiście niedopuszczalne i taka praca powinna zostać odrzucona. A jeśli celem tego było oszukanie uczelni, to być może student powinien zostać ukarany. Druga możliwość jest taka, że w pracy są wyłącznie poprawnie oznaczone cytaty, ale po analizie raportu podobieństwa promotor dochodzi do wniosku, że jest ich za dużo w stosunku do wkładu autorskiego. Takie sytuacje też się zdarzają i taką pracę należy poprawić. Oczywiście z tego powodu studenta nie powinny spotkać żadne sankcje dyscyplinarne, bo nie popełnia niedozwolonego czynu, tylko robi błędy warsztatowe. Skąd w ogóle potrzeba korzystania z sytemu antyplagiatowego? Przez bardzo długi czas uczelnie przecież doskonale obywały się bez tego typu narzędzi. Sytuacja bardzo się zmieniła od momentu, kiedy powszechnie zaczęliśmy używać Internetu i od kiedy pojawiło się w nim bardzo dużo zasobów tekstowych. Ze względu na to nowe otoczenie technologiczne pisanie pracy stało się zupełnie inną czynnością. Na całym świecie w edukacji występuje dziś ten zataczający coraz szersze kręgi problem, że studenci zamiast samodzielnie od nowa pisać prace, kompilują je z tekstów znalezionych w Internecie. Można się jednak spotkać czasami z poglądem, że system antyplagiatowy dr Sebastian Kawczyński, prezes Plagiat.pl to niepotrzebny wydatek po stronie uczelni, bo promotor może sam sprawdzić oryginalność pracy, choćby wbijając poszczególne jej fragmenty do wyszukiwarki Google. Trudno jest mi sobie wyobrazić, że promotor każdą podejrzaną frazę wkleja do wyszukiwarki, pracowicie przeszukuje uzyskane wyniki, znajduje podobieństwa, oblicza ich skalę i dopiero po tym wszystkim podejmuje decyzję, czy pracę akceptuje, czy nie. To jest znacznie bardziej czasochłonne i pracochłonne niż skorzystanie z gotowego rozwiązania Plagiat.pl. Poza tym nie byłoby to rozwiązanie systemowe robiliby tak niektórzy promotorzy, ale na pewno nie wszyscy. Druga rzecz jest taka, że promotor wyszukując w Google, nie ma dostępu do tekstów prac obronionych na własnej uczelni, a tym bardziej na innych uczelniach. Tymczasem Internet bardzo ułatwia kontakty między studentami różnych uczelni i to często również kontakty polegające na tym, że studenci wymieniają się tekstami prac na podobne tematy. Prace z Rzeszowa mogą być bronione w Szczecinie, i odwrotnie, a promotor, chcąc dokonać kompletnej analizy samodzielności prac, powinien się z wszystkimi takimi pracami zapoznawać. Wiadomo, że nie sposób tego zrobić, stąd potrzeba istnienia systemu antyplagiatowego. Ma on szansę, porównując pracę z wszystkimi tekstami w bazie a są tam teksty z innych uczelni, z różnych części kraju na wyłapanie ukrytych zapożyczeń. Dodatkowo towarzyszy temu zjawisko oferowania w Internecie prac na zamówienie... Dokładnie tak. Ten obrót pracami jest wspierany przez specjalizujące się w tym firmy, które ściągają prace z rożnych rejonów Polski, kompilują z nich nowe i sprzedają studentom, którzy je bronią po raz kolejny. Nie znamy skali tego zjawiska w Polsce, ale przez analogię do Europy Zachodniej możemy stwierdzić z pewnością, że to nie jest margines. I dlatego ten system kontroli prac tylko przez promotorów tutaj nie wystarcza. Dopóki studenci kopiowali teksty z książek, promotor był w stanie to wychwycić. On odróżniał język studenta od języka opracowania. Promotor mógł również, bardzo często, znać to opracowanie. Trudno było znaleźć studentowi opracowanie, którego promotor nie znał. Jednak firmy handlujące pracami twierdzą, że oferują prace pewne, sprawdzone systemem antyplagiatowym. W to w ogóle nie warto wierzyć. Nie można w pełni sprawdzić pracy systemem, nie mając konta udostępnionego przez uczelnię, nie można sprawdzić jej, nie porównując z bazami porównawczymi systemu Plagiat.pl. To oznacza, że ci którzy piszą prace, oszukują studentów, mówiąc, że tak zrobili. I oszukują też studentów na różne inne sposoby. Student, który korzysta z usług takiej firmy, de facto działa poza prawem, nie jest więc chroniony przez prawo. Trudno sobie wyobrazić, że gdy się zorientuje, że firma wprowadziła go w błąd, będzie dochodził swych praw w sądzie. Firmy oczywiście zdają sobie z tego sprawę. I właśnie dlatego to, że oszukują swoich klientów, jest dość powszechne. Jakie jest prawdopodobieństwo wykrycia plagiatu przez system? Wyszukiwanie w sieci nie daje takiej pewności jak wyszukiwanie w bazie porównawczej systemu, w której znajdują się prace sprowadzone przez uczelnie współpracujące z Plagiat.pl. Jeśli chodzi o bazę, to prawdopodobieństwo wyszukania fragmentów identycznych jest w zasadzie stuprocentowe. Natomiast w związku z tym, że Internet ma dynamiczną strukturę, że nie wszystkie strony z różnych powodów są w danym momencie dostępne itd., to prawdopodobieństwo znalezienia podobnego dokumentu w sieci, jak wynika z naszych doświadczeń, wynosi około 95%. Czyli nie ma pewności, że zawsze taki fragment zostanie wykryty, ale to prawdopodobieństwo jest duże. Z jak obszernymi zasobami porównywane są prace studentów? W bazie porównawczej Plagiat.pl znajduje się obecnie około 100 tysięcy prac dyplomowych, kolejne są na bieżąco dodawane. W Internecie natomiast przeszukujemy wszystkie zasoby dostępne publicznie, nie tylko strony internetowe, ale także zawieszone w sieci pliki.pdf,.doc i.rtf. Współpracujemy z wyszukiwarkami, które indeksują Internet na bieżąco, a my z tych stale aktualizowanych indeksów korzystamy. Plagiat.pl indeksuje też strony internetowe samodzielnie, mamy mechanizmy, żeby te indeksy odświeżać. Nie spotkaliśmy się jeszcze z takim problemem, byśmy mieli nieaktualne strony. W Internecie można napotkać na różne głosy krytyczne pod adresem Plagiat.pl. One rzeczywiście się pojawiają, ale spora część z nich to, moim zdaniem, głosy tych, w których interesy uderza istnienie systemu antyplagiatowego. W handel pracami, w pisanie prac na zamówienie jest zamieszana spora grupa ludzi. Takich firm kiedyś robiliśmy ich listę jest przynajmniej kilkaset. Ta grupa wie, że im więcej prac będzie w bazie porównawczej, tym ich interes będzie miał krótsze nogi. Te krytyczne głosy mają popsuć opinię Plagiat.pl w oczach opinii publicznej i środowisk akademickich. One zawsze się będą pojawiały, bo jest grupa interesów, której na tym zależy. Są też komentarze, że system Plagiat.pl można stosunkowo łatwo oszukać. Te informacje, pochodzące przede wszystkim z początku 2008 r., mówią głównie o tym, że można oszukać system antyplagiatowy podmieniając polskie czcionki na czcionki innych alfabetów. To rzeczywiście był wyrafinowany sposób, ale już w kilka dni po opublikowaniu tej informacji zainstalowaliśmy łatę, która to oszustwo uniemożliwia. I teraz system na taką sytuację reaguje wyrzuceniem w raporcie podobieństwa alertu o tym, że mogła mieć miejsce próba oszustwa. A te czcionki są przez system odnajdowane i zamieniane na ich odpowiedniki w alfabecie łacińskim, więc oszustwo nie jest możliwe. Oczywiście opublikowaliśmy w sieci informację o zainstalowaniu łaty, ale dużo trudniej do niej dotrzeć, w związku z czym co roku kilkudziesięciu studentów niestety ma kłopoty. Natomiast jeśli chodzi o inne głosy dotyczące oszukiwania Plagiat.pl, których też jest sporo, na ogół nie mają one nic wspólnego z prawdą. Najłatwiej je zweryfikować, sprawdzając sobie jakiś zmodyfikowany tekst. Na przykład to, że się wstawia i zaznacza na biało kropki zamiast spacji to są sposoby, które w ogóle nie działają. Czy są jeszcze jakieś inne mity, dotyczące systemu antyplagiatowego, które warto rozwiać? Najczęstszy i najbardziej niebezpieczny mit związany z funkcjonowaniem Plagiat.pl to przekonanie, że ocenę samodzielności pracy studenta da się oprzeć tylko na wartościach współczynników podobieństwa z raportu. Taka droga na skróty, że wyłącznie na podstawie tych współczynników praca jest akceptowana bądź odrzucana, to bardzo szkodliwy błąd. W praktyce powoduje on, że studenci dostają do poprawy prace, które są napisane jak najbardziej poprawnie. Ta poprawa polega na tym, że przeformułowują cytaty, że ograniczają ich liczbę, podczas gdy to nie ma żadnego uzasadnienia merytorycznego. Współczynniki podobieństwa powinny służyć tylko i wyłącznie do podjęcia decyzji, czy dana praca może zostać po prostu obroniona, bo system niczego nie wykrył, czy też raport trzeba poddać szczegółowej analizie. Ta druga sytuacja nie oznacza automatycznie, że praca jest pisana niesamodzielnie, jest tylko sygnałem dla promotora, że trzeba sprawdzić, jaki charakter mają wykryte przez system podobieństwa. Na koniec, jakieś dobre rady dla studentów piszących prace, które potem będą weryfikowane systemem antyplagiatowym? Trzeba umiejętnie korzystać ze wszystkich tekstów źródłowych robić przypisy, a w przypadku cytowania oznaczać właściwie wykorzystane fragmenty. Generalna rada dla studentów jest taka, że nie opłaca się umieszczać w pracy kryptocytatów, to znaczy fragmentów nieoznaczonych ani przypisami, ani cudzysłowami. No i przede wszystkim nie opłaca się prac kupować. I to wszystko dlatego, że nawet jeżeli plagiat nie zostanie wykryty teraz, to może zostać wykryty po latach. Są przykłady niedoszłych noblistów, którzy popełnili plagiat w pracy licencjackiej i to złamało im karierę. To się po prostu nie opłaca. Rozmawiał: dr Mariusz Kuziak Pełnomocnik Rektora UEK ds. Systemu Antyplagiatowego 22 23

13 WARTO WIEDZIEĆ WARTO WIEDZIEĆ W związku z nieścisłościami dotyczącymi prowadzonych przez naszą uczelnię badań jakości kształcenia, opublikowanymi w artykule I ty możesz zmienić swoją uczelnię! (nr 8 /73 Manko z br.), o rozmowę nt. pierwszych działań Uczelni w tym zakresie poprosiliśmy prof. Jerzego Mikułowskiego Pomorskiego, Rektora naszej Uczelni w latach Studium Języków Obcych UEK na dorocznej Konferencji Centrów Egzaminacyjnych LCCI W nr. 2/2010 Kuriera informowaliśmy o sukcesie naszych studentów, odniesionym w czwartej edycji ogólnopolskiego konkursu językowego LCCI Business English Competition. Przypomnijmy, Paweł Pankiewicz został zwycięzcą konkursu, a w pierwszej dziesiątce znaleźli się także dwaj inni studenci naszej Uczelni Tomasz Krais i Jakub Palowski, laureaci odpowiednio 3. i 7. miejsca. 7 maja podczas uroczystej gali w Warszawie nasi studenci odebrali nagrody. Nasza Uczelnia była jednak pierwsza! Prof. Jerzy Mikułowski Pomorski (z lewej) z Katedry Studiów Europejskich, Rektor naszej Uczelni w latach Kto pierwszy i kiedy opracował i przeprowadził takie badania w Krakowie? Zadanie to ówczesny rektor powierzył Pani Doktor Marii Węgrzeckiej ze Studium Psychologii i Pedagogiki Uczelni. Pracowała ona wraz z zespołem i bardzo starannie opracowała kwestionariusz oraz sposób przeprowadzenia badań. Badania sondażowe przeprowadzono w semestrze letnim 1991/1992, a następnie w semestrze letnim 1992/1993. Zachęcałem do podjęcia tego tematu wówczas Prorektora ds. Spraw Nauczania UJ prof. Tadeusza Marka, psychologa. Zapraszałem go do współpracy, mówiąc, że będzie to miara rzetelności krakowskich uczelni. Odmówił, twierdząc, że UJ nie jest gotowy do testowania własnej kadry. Skąd pomysł na takie badania? Był to pomysł mój, czyli rektora. W naszej koncepcji uczelni było traktowanie studentów jako partnerów i zarazem rynek dydaktyki. We wczesnych latach transformacji studenci mieli na ogół więcej doświadczeń rynkowych niż nauczający, którzy byli zajęci reorientacją dydaktyki na gospodarkę rynkową. Reakcje studentów były bardzo ważne dla rozwijania dydaktyki. Co dało przeprowadzenie takich badań? Spełniło nasze oczekiwania i zarazem odrzuciło zarzuty wysuwane przez krytyków, oczekujących, że studenci będą faworyzować mniej wymagających wykładowców. Kwestionariusz był zbudowany w taki sposób, że pozwalał oddzielić dowody sympatii od oceny merytorycznej, surowości, stopnia przygotowania do zajęć. Oceniani jako życzliwi studentom mogli się okazać niepunktualnymi czy złymi dydaktykami. Pełne wyniki pierwszego pomiaru opublikowaliśmy w Aktualnościach Biuletynie Informacyjnym Rektora numer 5 (17). Tam każdy mógł porównać się z kolegami. Nie wywołało to sensacji, chociaż najczęściej adiunkci byli lepiej oceniani niż profesorowie. Okazali się podobni do studentów w percypowaniu życia gospodarczego tego okresu. Po tym fakcie tylko kilku naszych kolegów zwróciło się o wyłączenie ich z dalszych badań, a te prośby były uwzględnione bez robienia z tego sensacji. Nad wieloma tak stwierdzonymi błędami udało się kolegom zapanować i już następny pomiar ukazał poprawę ocen o 5 punktów procentowych na skali stustopniowej. Co podczas realizacji takich pionierskich badań było najtrudniejsze? Koledzy odnieśli się do tej inicjatywy ze zrozumieniem. Tak naprawdę to każdego interesowało, jak mu się udaje komunikować ze studentami w tym szczególnie trudnym momencie. Ale też kilka osób poczuło się naruszonych w swej godności, a nawet jedna osoba groziła rektorowi skargą sądową o naruszenie dóbr osobistych. W pewnych kręgach utrzymywała się obawa przed tymi badaniami, ale bez ekscesów. Zarówno dr Węgrzecka, jak i rektor uczestniczyliśmy w konferencjach, szkoleniach, dyskusjach i polemikach w sprawie prowadzenia oceny. Pisałem o tym także w obszernym artykule Uniwersytet w dobie oczekiwań opublikowanym 19 lipca 1992 r. w Tygodniku Powszechnym. Dlaczego na lata przerwano realizację tak cennego projektu? Nie przerwano, tylko robiono w nich przerwy. Jeszcze w tym roku akademickim przesłano mi kwestionariusze do przekazania studentom. Czy redakcja Manka o tym nie wie, czy też chodzi o coś innego? Czytałem też projekt nowej ankiety do badania opinii studentów i uważam go za gorszy od wypróbowanej już przez nas formuły. Powiedzenie, że lepsze jest wrogiem dobrego całkowicie się tu potwierdza. Rozmawiał: Łukasz Salwarowski Kolejna coroczna konferencja centrów egzaminacyjnych Londyńskiej Izby Handlu i Przemysłu (LCCI) odbyła się w dniach 7 8 maja 2010 r. na terenie SGH w Warszawie. Na konferencji widać było wyraźnie zaznaczoną obecność UEK. Centrum Egzaminacyjne przy UEK działa nieprzerwanie od roku Rok temu zajęliśmy pierwsze miejsce w kategorii sprzedaży egzaminów, a w tym roku przypadło nam miejsce drugie. Pośród odznaczonych za wyniki w konkursie Business English pod patronatem honorowym Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. dr hab. Barbary Kudryckiej, znalazło się naszych trzech studentów. Na konferencję stawili się przede wszystkim koordynatorzy centrów egzaminacyjnych z całej Polski, którzy mogli po raz kolejny podzielić się doświadczeniami, jak również wziąć udział w warsztatach metodycznych poświęconych stopniom 3 i 4 English for Business oraz egzaminowi SEFIC na poziomie 3 i 4. Miłą częścią konferencji, poprzedzoną wystąpieniem prof. dr hab. Anny Karmańskiej prorektor SGH, było wręczenie dyplomów za osiągnięcia poszczególnych centrów (w kategoriach: najlepsza sprzedaż egzaminów, największy wzrost kandydatów oraz najlepszy debiut), jak również mgr Lidia Zielińska odznaczeń i nagród dla zwycięzców ostatniej edycji Business English Competition i medali za najlepszy wynik osiągnięty na egzaminach LCCI, English for Business poszczególnych stopni. W drugim dniu obrad bardzo duże wrażenie, zarówno pośród obecnych brytyjskich przedstawicieli LCCI, jak i krajowych uczestników, zrobiła prezentacja koordynatora centrum LCCI przy UEK, mgr Lidii Zielińskiej, pod tytułem Klucz do rozwoju oraz sukcesu centrów egzaminacyjnych LCCI IQ przekazujemy nasze doświadczenia. Prezentacja dobitnie pokazała znaczenie motywowania zarówno studentów biorących udział w kursach przygotowujących do egzaminów i w samych egzaminach, jak i samych prowadzących. Wielu obecnych przekonało się na własne oczy, w jaki sposób można sobie ułatwić zadanie poprzez rejestrację studentów on-line, testy kompetencyjne dostępne z każdego miejsca z dostępem do internetu, dodatkowe ćwiczenia zamieszczone na platformie Moodle, itd. Wszystkie te elementy są już od roku dostępne przez bardzo dobrze skonstruowaną stronę UEK. Wiele dyskutowano o możliwościach zainteresowania egzaminami LCCI oraz innymi egzaminami biznesowymi coraz to większej ilości studentów. Wnioskiem, jaki wypłynął z tego nader pożytecznego spotkania, jest potrzeba zacieśnienia współpracy pomiędzy poszczególnymi centrami egzaminacyjnymi. Pierwszym krokiem w tym kierunku będzie konferencja zorganizowana przez SJO UEK w ramach tygodnia obchodów jubileuszu UEK w dniu 27 maja Przybędą na nią zaproszone delegacje czołowych publicznych uczelni ekonomicznych w Polsce z SGH, UE w Poznaniu, UE we Wrocławiu oraz AE w Katowicach. Naszą intencją jest dalsze zacieśnianie nawiązanych kontaktów oraz wspólna praca w kierunku przynajmniej utrzymania dotychczasowego wymiaru godzin lektoratów, z nadzieją na ich podniesienie. Postulaty takie zgłaszali studenci wszystkich uczelni obecnych na konferencji, co może mieć istotne znaczenie dla tego typu działań. Konferencja w całości prowadzona była w języku angielskim. Wit Górski kierownik Studium Języków Obcych UEK Studenci naszej Uczelni odbierają nagrody, wywalczone w czwartej edycji ogólnopolskiego konkursu językowego LCCI Business English Competition Paweł Pankiewicz Tomasz Krais Jakub Palowski 24 25

14 LOBBY MORSKIE LOBBY MORSKIE Polska wobec zagadnień kolonialnych ( ) Kolonie dla Polski? Przewracało się w głowie tym przedwojennym Polakom. To niepoważna sprawa. Wstyd. I jeszcze powołana do życia milionowa organizacja Liga Morska i Kolonialna, to już kompletne nieporozumienie. Jak można było myśleć o koloniach w kraju, który dopiero co odzyskał wolność po 123 latach zaborów? Gdzie poprawność polityczna? To typowe reakcje współczesnych Polaków na historyczne informacje o potrzebie posiadania przez Polskę kolonii w okresie międzywojennym. Przedwojenni Polacy mieli świadomość, że niepodległość Polski leżącej między państwami dążącymi, z różnych powodów, do wojny zależy wyłącznie od jej potęgi ekonomicznej i militarnej. Mieli też w pamięci wielkość Rzeczpospolitej Obojga Narodów, za czasów której i dzięki jej istnieniu oraz jej potęgi militarnej, nie dochodziło w Europie do starć między Wschodem a Zachodem. Czas po pierwszej wojnie światowej, a raczej czas po traktacie wersalskim, po którym jedynym zwycięzcą zagarniającym wszystko była Francja, był krótkim czasem poprzedzającym kolejną wojnę światową. Dla ówczesnych polityków było jasne, ze Rosja radziecka będzie chciała rozszerzać idee komunizmu zbrojnie, a Niemcy niesprawiedliwie okrojone z ziem i obrabowane z przemysłu przez Francję i z niemożliwymi do spłaty odszkodowaniami wojennymi będą dążyły do zmiany swojego statusu również za pomocą wojny. Ówcześni europejscy stratedzy wojskowi przewidywali, że wojna światowa wybuchnie około 1946 roku, czyli w momencie, ORP Orzeł MS Piłsudski gdy urodzi się i dorośnie wystarczająca, dla osiągnięcia celów militarnych, liczba żołnierzy w Europie. Plany rozbudowy polskiej armii i floty morskiej również zakładały rok 1946 jako rok osiągnięcia pełnej zdolności obronnej państwa. 7 lutego 1939 roku do Gdyni przypłynął ORP Orzeł nowoczesny, wielki, oceaniczny polski okręt podwodny zbudowany w Holandii zdolny do prowadzenia działań na morzu w każdym rejonie świata. Następny ORP Sęp był już w trakcie prób morskich, a ówczesne Kierownictwo Marynarki Wojennej złożyło zamówienie na jeszcze trzy okręty podwodne większe od Orła i Sępa. 10 lutego 1939 roku w Gdyni na uroczystości powitania Orła przedstawiciel Prezydenta RP gen. Kazimierz Sosnkowski mówił: Polska kraj pozbawiony wielu niezbędnych surowców. Polska kraj o wielkim przyroście naturalnym. Kraj, który już silnie cierpi z powodu przeludnienia wsi i na skutek prawie całkowitego zamknięcia możliwości emigracyjnych. Polska nie może pozostać obojętną i bierną wobec zagadnień kolonialnych. Posiadanie przez państwa europejskie kolonii, które były ważnym elementem ekonomii tych państw oraz często źródłem surowców, nie było niepoprawnym politycznie zjawiskiem w ówczesnej Europie. Takie były standardy polityki zagranicznej państw europejskich. W wyniku traktatu wersalskiego Niemcy utraciły wszystkie swoje kolonie. Były więc argumenty, aby część tych kolonii przypadła też Polsce, tym bardziej że kolonie niemieckie zostały przejęte przez Francję, a Francja była sojusznikiem Polski w okresie międzywojennym. Wracając do przemówienia gen. Sosnkowskiego, Polska istotnie borykała się z przeludnieniem wsi. Brak surowców dla rozwijającego się przemysłu był też dotkliwy, a bez surowców nie dało się realizować planów obronnych czy zatrudnienia ludności wiejskiej w przemyśle. Należy tutaj wspomnieć, że w latach dwudziestych przeprowadzono w Polsce z sukcesem reformę rolną, która spowodowała radykalny wzrost zatrudnienia ludności wiejskiej, z tym że przeludnienie wsi było daleko większe niż możliwości ich zatrudnienia w rolnictwie. Brak dostępu do surowców wynikał z wrogo nastawionych do Polski państw sąsiednich (Związek Radziecki, Niemcy, Czechosłowacja), stosujących wobec Polski różne restrykcje w obrocie granicznym. Jedyny dostęp do surowców mieliśmy przez Gdynię, co wymagało istnienia silnej floty dla zabezpieczenia transportu do i z Polski, oraz przez zaprzyjaźnioną Rumunię. Ale generalnie w ówczesnych czasach bezpieczny dostęp do surowców zapewniało posiadanie kolonii. Tak więc były dwa istotne powody (przeludnienie wsi i brak surowców dla rozwoju polskiego przemysłu), aby rozważać możliwość ubiegania się o własne kolonie. Poczyniono ważne kroki w tej sprawie. Liga Morska i Kolonialna organizacja społeczna założona w 1918 roku, początkowo jako Liga Morska i Rzeczna, liczyła w 1939 roku prawie milion członków. Propagowała sprawy morskie i ekspansję kolonialną Polski w Ameryce Południowej i w Afryce. Liga zabiegała o przyznanie Polsce kolonii w Brazylii, Peru, Liberii, Mozambiku i na Madagaskarze. W 1934 roku Liga kupiła w brazylijskim stanie Parana ziemię, którą po podzieleniu na działki przekazano polskim osadnikom, którzy zaczęli wyruszać z Polski do Brazylii od sierpnia 1935 roku. Liga Morska i Kolonialna MS Sobieski Zainspirowany tekstami: prof. Andrzeja Szromnika pt. Kraków leży nad Bałtykiem oraz pana Jakuba Łozinowa pt. Wiedza o morzu przydaje się właśnie na śródlądziu (Kurier UEK, nr 8 z grudnia 2009 r.) pozwalam sobie na skreślenie kilkunastu słów związanychz tematyką morską w kontekście prowadzonej przeze mnie dydaktyki na naszej Uczelni. Prowadząc od lat zajęcia z przedmiotu: Transport i spedycja międzynarodowa lub Transport w obrocie międzynarodowym, uwzględniam na wykładach przewozy morskie. Mówiąc o ładunkach, zwracam uwagę na roboty prowadzone na statkach, tj. sztauerkę i trymerkę. Nieodżałowanej pamięci prof. dr hab. Roman Domaszewicz zadał mi kiedyś pytanie: czy mówisz podczas wykładów o sztauerce i trymerce?. Ależ oczywiście, Panie Profesorze odpowiedziałem. Tego bowiem uczono Pana Profesora na wykładach na naszej Uczelni. Zawsze też nawiązuję do tradycji morskich Krakowa (członek Ligi Morskiej i Kolonialnej) i naszej Uczelni, przypominając sylwetkę naszego Rektora p. prof. Zygmunta Sarny i jego wykłady oraz publikacje. Do publikacji wymienionych już przez prof. Andrzeja Szromnika dodałbym Morskie uprawnienia konsulów (wyd. Akademii Handlowej, Kraków 1945). Z późniejszych kart historii Uczelni warto też wspomnieć śp. prof. dr. hab. Mariana Iwanejkę, wybitnego znawcę prawa międzynarodowego, który w swoim dorobku ma m.in. monografię pt. Stanowisko portów morskich w świetle prawa międzynarodowego (Kraków 1963) czy recenzję książki prof. S. Matysika Podręcznik prawa morskiego (Warszawa 1963) oraz ekspertyzę przygotowaną na zlecenie MSZ dla polskiej delegacji na konferencję genewską w sprawie prawa morza w 1958 r. Warto też wspomnieć o Jego dysertacji na stopień APD Lobby Morskie na naszej Uczelni tworzą: prof. dr hab. Andrzej Szromnik kierownik Katedry Handlu i Instytucji Rynkowych UEK Łukasz Salwarowski dyrektor Kancelarii Rektora UEK Waldemar Turski absolwent XIII Edycji Executive MBA Jakub Łoginow polski i słowacki korespondent ukraińskiego tygodnika Dzerkało Tyżnia, absolwent Wydziału Towaroznawstwa UEK domagała się przyznania Polsce 10% byłych kolonii niemieckich, czyli ziem o powierzchni około 300 tys. km kw. Miało to naprawić dziejową niesprawiedliwość, jaką było pozbawienie Polski udziału w podziale dawnych protektoratów niemieckich. Do wybuchu drugiej wojny światowej żadnych kolonii dla Polski nie pozyskano, ale polskie transatlantyki przewoziły coraz więcej emigrantów z Polski do obu Ameryk. Od 1930 roku statki pod polską banderą Polonia, Kościuszko, Pułaski należące do Polskiego Transatlantyckiego Towarzystwa Okrętowego zaczęły obsługiwać linię Gdynia Kopenhaga Halifax Nowy Jork. Towarzystwo po zmianie nazwy na Gdynia Ameryka Linie Żeglugowe zakupiło kolejne transatlantyki: Piłsudski i Batory do obsługi linii do Nowego Jorku oraz Sobieski i Chrobry do obsługi linii do Ameryki Południowej. Druga wojna światowa zaczęła się o 7 lat wcześniej niż przewidywano i Polska nie zdążyła się do niej przygotować. Czy Polska mogła być silniejsza militarnie do 1939 roku? Tak, mogła być silniejsza. Stracono dużo czasu na swary polityków. Ale patrząc na nasze współczesne dwudziestolecie, na swary polityków i marnotrawstwo czasu, to nic się nie zmieniło. Sojusznicy Polski w 1939 roku zawiedli. Sąsiedzi Polski rozpoczęli drugą wojnę światową od napaści na Polskę. Wnioski? Nie marnować czasu! Współpracować z sąsiadami. Nie liczyć na odległe sojusze. A wracając do doświadczeń Rzeczypospolitej Obojga Narodów to: Polska silna w Europie, to pokój w Europie. I jeszcze jedna sprawa emigracja. Kardynał Stefan Wyszyński w latach pięćdziesiątych mówił, że aby Polska mogła być krajem liczącym się w świecie, powinna mieć 70 mln obywateli (czyli dwa razy więcej niż ma obecnie). Do tak rozumianego rozwoju kraju nie trzeba polityków. I miałby kto pracować na nasze emerytury. Waldemar Turski Lobby Morskie UEK pt. The legal status of maritime ports, złożoną w Archiwum University z College of London. Podczas wykładów zwracam też uwagę na najnowsze propozycje, które się pojawiają na łamach prasy w kontekście Krakowa. Chodzi o uczynienie z Krakowa dużego portu śródlądowego mającego połączenie poprzez kanały łączące Odrę z Łabą i Dunajem z morzami: Północnym, Bałtyckim i Czarnym. Byłby to powrót do koncepcji z XVII wieku przewidującego połączenie Odry z Dunajem, jak i koncepcji Austriaków, którzy chcieli zrobić z Krakowa największy w Europie port śródlądowy (ale nie zdążyli, gdyż Polska odzyskała niepodległość w 1918 r.). Marian Banach Katedra Prawa Międzynarodowego i Porównawczego UEK 26 27

15 KONFERENCJE KONFERENCJE Prof. dr hab. Helena Tendera-Właszczuk oraz prof. dr hab. Jerzy Mikułowski Pomorski Polska w Europie Prof. dr hab. Jolanta Zombirt Prof. dr hab. Marzenna Weresa oraz mgr Anita Modrzejewska Nowy Zarząd Związku Nauczycielstwa Polskiego UEK 26 kwietnia 2010 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Związku Nauczycielstwa Polskiego Pracowników Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Zebraniu przewodniczył prof. dr hab. Jerzy Kornaś. Podczas spotkania podsumowano 5-letnią kadencję pracy Związku na Uczelni. Sprawozdanie z działalności wygłosił przewodniczący Zarządu dr hab. Stanisław Belniak, prof. UEK. Zebranie udzieliło absolutorium odchodzącemu Zarządowi i powołało nowy Zarząd na 4-letnią kadencję. Przewodniczącym został dr Janusz Raganiewicz. W dniu 8 kwietnia 2010 r. w Sali Senackiej UEK odbyła się konferencja naukowa Polska w Europie, zorganizowana przez Jean Monnet Centre of Excellence oraz Katedrę Europejskiej Integracji Gospodarczej w ramach obchodów 85-lecia Uczelni. Prorektor prof. dr hab. Andrzej Malawski, otwierając konferencję, podkreślił celność kontekstu europejskiego oraz prostotę tematu, który dał możliwość bardzo szerokiego ujęcia problematyki europejskiej. Prelegenci nakreślili obszerny obraz pozycji Polski na arenie międzynarodowej, wszechstronnie podchodząc do problemu. Pierwsze wystąpienie zostało wygłoszone przez prof. dr hab. Jolantę Zombirt. Analizując obecną sytuację Grecji, a także innych państw Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem europejskich, podkreśliła istotę względów politycznych, które niejednokrotnie spychają na drugi plan wskaźniki ekonomiczne. Stąd rozważając pozycję Polski w Europie, przewidywać można jej daleką drogę do Unii Gospodarczej i Walutowej. Kolejny wykład przedstawił prof. dr hab. Jerzy Mikułowski Pomorski. Polska i Europa zostały przedstawione z perspektywy geopolityki, nad którą dyskusja ponownie zyskuje na znaczeniu. Geopolityka pozwala analizować Europę z w świetle wielu dziedzin. Geografii jako obszar lądu i morza lub układ pogranicz; ekonomii jako obszar podzielony na strefę bogatą i biedną, czy m.in. z perspektywy orientacji politycznej (right, left, swing belt). Trzeci wykład, wygłoszony przez mgr Anitę Modrzejewską, nakreślał pozycję Polski w świetle teorii ekonomii politycznej. Zaprezentowane zostały m.in. różne drogi i strategie, jakie przyjmuje Polska, aby zwiększyć swoją rolę wśród państw europejskich. Na podstawie założeń teorii gier i kontraktów zobrazowano sytuację państw, które dzieli duży dystans rozwojowy. Natępny wykład poświęcony był konkurencyjności polskiej gospodarki w sferze innowacyjności. Prof. dr hab. Marzenna Weresa podkreśliła, iż rozwiązania traktowane są jako innowacyjne nie tylko z perspektywy światowej, za innowacyjne mogą być uważane rozwiązania nowe dla konkretnego przedsiębiorcy. Stwierdziła, że między polską a europejską innowacyjnością istnieje znacząca luka. Spośród siedmiu wymiarów innowacyjności w Polsce tylko zasoby ludzkie znajdują się powyżej średniej europejskiej, a obszarem szczególnie nieinnowacyjnym są MSP. Mimo niskich wskaźników jest jednak zauważalna poprawa. Z grupy krajów doganiających Polska przeskoczyła do grupy umiarkowanych innowatorów. Temat innowacyjności został podjęty również w kolejnym wystąpieniu przez Iwonę Rokitę-Kwietniak, dyrektora Enterprise European Network przy Izbie Przemysłowo-Handlowej w Krakowie. Ośrodki EEN pomagają przedsiębiorcom uzyskać wsparcie bezpośrednio z UE. Oferują szereg bezpłatnych usług, m.in. szkolenia, dostęp do baz danych w celu nawiązania nowych kontaktów handlowych czy pomoc w pisaniu wniosków o dotację. Dyrektor odwołała się do cech narodowych Polaków, podkreślając ich elastyczność i umiejętność dopasowania się do warunków zmiennego rynku. Ostatni referat wygłosiła dr Agniszka Czubik. Poruszyła ona temat bieżących zagadnień prawnych i praktycznych dotyczących akcesji UE do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Czy uznanie praw Europejskiej Konwencji Praw Człowieka będzie równoznaczne z ich stosowaniem w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości? Jaka jest możliwość oddziaływania ETS-u na Europejski Trybunał Praw Człowieka? To jedne z wielu pytań, które padły podczas tej prelekcji. Konferencja pokazała, że tematyka europejska nieustannie dostarcza powodów do polemiki. Mimo że Polska nie należy jeszcze do czołówki europejskiej, ma do tego silne predyspozycje, od położenia geograficznego po zaradnych przedsiębiorców. Stary Kontynent pokazuje swoje nowe oblicza, których nierozerwalną częścią jest Polska. Aleksandra Wrzeszcz Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Związku Nauczycielstwa Polskiego Pracowników UEK, pierwszy po prawej: dr Janusz Raganiewicz, nowo wybrany przewodniczący ZNP Skład nowego Zarządu: Anna Anweiler dr hab. Stanisław Belniak, prof. UEK dr Maria Czechowska-Liszka Grażyna Dziedzic dr Krzysztof Misiołek Barbara Morawska dr Bogdan Rogoda Beata Szczypczyk dr Robert Włodarczyk Komisja rewizyjna: dr Maria Płonka przewodnicząca mgr Angela Lechowiczova-Drab dr Wacław Wajda Sąd Koleżeński: dr hab. Jan Szpak, prof. UEK przewodniczący prof. dr hab. Kazimierz Górka prof. dr hab. Jerzy Kornaś W trakcie zebrania podjęło uchwałę o zmianie Statutu Związku oraz zgłoszono kilka wniosków i problemów, którymi powinien się zająć nowy Zarząd

16 MEDIA MEDIA W internecie siła! Nazwa uczelni Data rejestracji na portalu Facebook (ew. data najstarszego postu) Liczba fanów (na dzień ) Z badań przeprowadzonych w ostatnim czasie przez Sekcję Prasową Kancelarii Rektora wynika jasno, iż to właśnie internet jest obecnie najważniejszym źródłem informacji dla maturzystów oraz studentów. Skoncentrujmy się na najpopularniejszych w tej grupie mediach społecznych. Wydawać się może, że wśród portali społecznościowych, obecnych w Polsce od co najmniej 4 lat, nic już nas nie zaskoczy. Nic bardziej mylnego. Od połowy 2009 r. na rodzimym podwórku zdecydowanie rośnie zainteresowanie międzynarodowym gigantem, z którego na świecie korzysta około 450 mln ludzi. I choć najnowsze badania polskich internautów mówią o 11,4 mln użytkowników portalu NaszaKlasa, 10,1mln osób korzystających z serwisu YouTube to największy wzrost zainteresowania odnotowuje właśnie platforma Facebook. W lutym 2010 r. z Facebooka korzystało 4,8 mln Polaków. Zaledwie miesiąc wcześniej było to 4,1mln. Facebook, choć dziś jeszcze daleko za konkurencją, nieporównywalnie szybko dogania starszych na polskim rynku Naszą Klasę oraz YouTube a. Szacuje się, że jeszcze w tym roku Facebook może ich prześcignąć. Liczba użytkowników popularnych w Polsce serwisów internetowych: Szkoła Główna Handlowa Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Jagielloński UEK we Wrocławiu Akademia Ekonomiczna w Katowicach UEK w Poznaniu AGH UR w Krakowie wszystkim czas na zbadanie funkcjonalności tych nowoczesnych narzędzi i analiza oczekiwań użytkowników już udało się nam tam zaistnieć z efektami. UEK na YouTube: łączna liczba wyświetleń kanału: 4757, łączna liczba wyświetleń filmów: 6987, liczba wyświetleń niektórych filmów na kanale UEK i YouTube: - Lip DUB NZS UEK : Droga do Kariery Trailer : Wejdźmy razem do I ligi : UEK Droga do Kariery : II Krakowskie Dni Integracji : rocznica wizyty JP II w UEK : Droga do Kariery : Ekonomiczny-w-Krakowie/ (strona dostępna także po kliknięciu w logo Facebook na stronie głównej Uczelni) UEK na Facebooku: liczba fanów: 1799 Uczelniane informacje prasowe wysyłane do mediów raz w tygodniu! Z racji coraz większej ilości przedsięwzięć organizowanych na UEK, na które zapraszani są przedstawiciele mediów, raz w tygodniu w każdy poniedziałek w godzinach porannych wysyłać będziemy do mediów zapowiedź najważniejszych wydarzeń, które będą odbywać się na UEK w ciągu najbliższych dwóch tygodni od daty wysłania informacji. Chcielibyśmy w ten sposób przyzwyczaić dziennikarzy do cyklicznego, cotygodniowego newslettera z krótką zapowiedzią najważniejszych wydarzeń. Wysyłana raz w tygodniu wiadomość trafiać będzie do ponad 430 przedstawicieli mediów lokalnych, regionalnych oraz ogólnopolskich. YouTube i Facebook dla społeczności UEK Już dziś zachęcamy wszystkich członków społeczności akademickiej UEK do promowania się na serwisach e-społecznościowych. Nakręcone przez pracowników, studentów oraz jednostki uczelniane filmy będziemy promować na UEK-owym kanale YouTube, a najbardziej popularne z nich zostaną nagrodzone z konkursie Nakręć UEK promujemy się filmowo. Zapraszamy także do promowania poszczególnych inicjatyw na łamach serwisu Facebook. Patronat medialny na ogólnopolską skalę Ogólnopolski dziennik Rzeczpospolita został patronem medialnym Jubileuszu 85-lecia naszej Uczelni! W ramach wzajemnych świadczeń Rzeczpospolita patronuje wszystkim wydarzeniom związanym z Jubileuszem 85-lecia UEK. Z jego okazji został również wydany 4-stronicowy dodatek w całości poświęcony naszej Uczelni, z zapowiedzią zbliżających się obchodów centralnych oraz przybliżający czytelnikom dziennika działalność Uniwersytetu. Jak do fenomenu popularności takich serwisów podchodzą prywatne firmy? Według badań przeprowadzonych przez polski oddział firmy Cisco w tego typu serwisach obecnych jest zaledwie 10% polskich spółek. Dla porównania w USA za pośrednictwem e-społeczności markę lub produkt promuje aż 86% firm 1. Dane te zmobilizowały mnie do porównania posiadanych statystyk z polską rzeczywistością. Skupiłem się przede wszystkim na szkolnictwie wyższym. I faktycznie w ostatnich miesiącach notuje się wysyp wizytówek największych polskich uczelni wyższych na Facebooku. Widać to w tabeli powyżej. UEK wśród e-społeczności! Wychodząc naprzeciw nowym tendencjom w internetowym marketingu również UEK pojawił się wśród e-społeczności. Od stycznia br. wizytówki naszej Uczelni pojawiły się na Facebooku oraz YouTube. Podobna inicjatywa w najbliższym czasie planowana jest także na NaszejKlasie. Choć te kilka miesięcy to przede 1 Rzeczpospolita, Firmy lekceważą Facebooka, 5 maja (strona dostępna także po kliknięciu w logo YouTube na stronie głównej Uczelni) W związku z tym uprzejmie prosimy o przesyłanie stosownych i atrakcyjnych medialnie zapowiedzi zawierających:. pełny tytuł wydarzenia;. datę, miejsce, czas trwania;. krótki opis przedsięwzięcia (maks. 5 zdań);. odnośnik (link) do pełnej informacji o wydarzeniu;. imię i nazwisko oraz kontakt do koordynatora przedsięwzięcia. Zapowiedzi prosimy przesyłać w każdy piątek, do godz , na adres: rzecznik@uek.krakow.pl, wpisując w temacie a: zapowiedź. Dla zachęty przedstawiamy także aktualne wyniki monitoringu mediów, przedstawiające ilość informacji nt. Uczelni, które ukazały się w prasie, radiu oraz telewizji w ujęciu miesięcznym. Piotr Bednarski Sekcja Prasowa Kancelarii Rektora UEK 30 31

17 TRANSFORMACJA TRANSFORMACJA W poprzednim wydaniu Kuriera UEK, zainspirowany konferencją: 20 lat przemian ustroju gospodarczego Polski dokonania, wyzwania, zaproponowałem powstanie działu poświęconego właśnie tematyce transformacji. Prosiłem Państwa o wspomnienia i informacje z tamtego okresu. Po rozmowach z osobami zainteresowanymi tematem dowiedzieliśmy się, że nasza uczelnia o czym mało kto pamięta, ma za sprawą dr. Janusza Jaworskiego, olbrzymie zasługi w procesie transformacji gospodarczej sektora przedsiębiorczości w naszym kraju. Jakie? Zapraszam do lektury poniższego tekstu. Łukasz Salwarowski MBA Enterprise Corps W latach Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (noszący wówczas jeszcze nazwę Akademii) był krajowym gospodarzem polskiej części amerykańskiego programu MBA Enterprise Corps (MBAEC). Pod tą nazwą kryje się bardzo ciekawa organizacja, działająca podobnie i na tych samych zasadach prawnych co bardziej znany Peace Corps, czyli Korpus Pokoju, utworzony jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. z inicjatywy prezydenta Kennedy ego. MBA Enterprise Corps został utworzony w 1990 roku przez konsorcjum czołowych uczelni amerykańskich. Skład tego konsorcjum stopniowo się rozszerzał. Weszły do niego m.in.: Columbia University, Dartmouth College, Duke University, Georgetown University, Harvard University, Indiana University, Massachusetts Institute of Technology, New York University, Northwestern University, Southern Methodist University, Stanford University, University of Notre Dame, University of California (Berkeley, Los Angeles), University of Chicago, University of Michigan, University of North Carolina (Chapel Hill), University of Pennsylvania, University of Texas (Austin), University of Virginia, Cornell University, Yale University. Faktycznym organizatorem i wieloletnim dyrektorem MBAEC był profesor Jack N. Behrman, mający za sobą między innymi pełnienie funkcji wiceministra handlu w rządach prezydentów Kennedy ego i Johnsona. Program był finansowany przez US Agency for International Development. Centrala programu mieściła się w Kenan Institute of Private Enterprise, Kenan-Flagler Business School, University of North Carolina, Chapel Hill. Akademia Ekonomiczna w Krakowie oraz Center for Democracy and Free Enterprise w Pradze były pierwszymi instytucjami, którym Amerykanie powierzyli kierowanie krajowymi oddziałami MBAEC w Polsce i w Czechosłowacji. Z czasem MBAEC objął swoim działaniem także Węgry, Słowację, Litwę, Łotwę, Estonię, Chorwację, Rosję, Ukrainę i Mołdawię, a także niektóre kraje pozaeuropejskie. Podstawowym celem utworzenia MBAEC była pomoc w przestawieniu przedsiębiorstw w krajach Europy Środkowej na tory gospodarki rynkowej. Jednocześnie program miał przynieść korzyści gospodarce amerykańskiej przez wzbogacenie doświadczenia amerykańskich menedżerów w rozwijaniu współpracy gospodarczej z krajami, wychodzącymi z socjalizmu i otwierającymi się na procesy globalizacyjne. Prowadzenie programu MBAEC w Akademii Ekonomicznej powierzono specjalnie w tym celu utworzonemu Międzynarodowemu Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości (MCRP), kierowanemu przez piszącego te słowa. Zadaniem MCRP była przede wszystkim promocja kolejnej edycji programu, czyli wyszukiwanie w Polsce organizacji i przedsiębiorstw, które potrzebowały wsparcia doradców amerykańskich w trudnym okresie transformacji. Następnie wspólnie z centralą MBAEC w Chapel Hill dobierano odpowiedniego eksperta spośród absolwentów amerykańskich uczelni, posiadającego stopień Master of Business Administration lub równoważny oraz co najmniej dwuletnie doświadczenie zawodowe o odpowiednim profilu. Każdego roku grupa takich ekspertów przybywała do Krakowa, gdzie MCRP prowadziło dla nich kilkutygodniowy kurs przygotowawczy. Po jego ukończeniu eksperci rozjeżdżali się do zatrudniających ich firm i organizacji, w których podejmowali pracę na okres jednego roku. Przez ten czas MCRP monitorowało ich pracę, przyjmując od nich kwartalne raporty, wizytując ich w miejscach ich pobytu oraz pomagając w rozwiązywaniu rozmaitych problemów. Jednocześnie MCRP promowało kolejną edycję programu. Była to więc praca ciągła, w której uczestniczyło stale ok. sześć osób, a w okresie letniego kursu przygotowawczego zatrudniano dodatkowo kilku nauczycieli języka polskiego. W całym okresie działalności MBAEC w Polsce, czyli w latach przez program przeszło 161 uczestników, co dało nam pierwsze miejsce na liście wszystkich krajów, biorących udział w programie. Do tej liczby należy dodać ponad dwadzieścia osób towarzyszących (najczęściej żon), które z reguły także podejmowały jakąś pracę. Organizacje i przedsiębiorstwa, uczestniczące w programie, były rozsiane po całej Polsce od Szczecina po Rzeszów, od Olsztyna po Wrocław, od Lublina po Katowice. Z Krakowa można tu wymienić np. Urząd Miasta Krakowa, Hutę im. Sendzimira, ES- System, Tempus, Pierwszy Polsko-Amerykański Bank w Krakowie, BUMA, Elefant, HERBEWO, Firmę Handlową Łodzińskich, Mercator Med, Vision, Qumak International, Progress & Business Foundation, CityProf, River, HEAN. Korzyści odniesione przez firmy i organizacje, uczestniczące w programie, obejmowały np.: unowocześnienie procedur wewnętrznych, adaptację zachodnich metod organizacji i zarządzania, wdrażanie nowoczesnych metod marketingu, nawiązywanie konkretnych kontaktów handlowych z partnerami zagranicznymi, pozyskiwanie środków finansowych na rozwój, komputeryzację oraz rozwój technologiczny. Jednak znaczenie programu wykraczało daleko poza sferę czysto ekonomiczną. Zawiązywał się bowiem swoisty dialog międzykulturowy i uruchomiony został kanał przepływu informacji między społeczeństwami Polski i Stanów Zjednoczonych. Uczestników programu często odwiedzali członkowie ich rodzin oraz przyjaciele i znajomi, dla których najczęściej były to pierwsze odwiedziny w Polsce. Sprzyjało to propagowaniu wiedzy o naszym kraju, społeczeństwie, kulturze i cywilizacji, która to wiedza często prawie że nie istniała po drugiej stronie Atlantyku, albo co gorsza była zupełnie karykaturalna. Jako przyczynek do takiego międzycywilizacyjnego budowania mostów warto przywołać pewne zdarzenie z lata Pierwsza grupa uczestników MBA- EC przechodziła właśnie kurs przygotowawczy w Krakowie. W tym samym czasie papież Jan Paweł II odbywał pielgrzymkę do Częstochowy, w ramach której odprawił mszę św. na krakowskim Rynku (a nie na Błoniach, jak zwykł to czynić podczas innych wizyt w Krakowie). Udało nam się zapewnić miejsca dla całej naszej grupy tuż przed ołtarzem, co było oczywiście dla nas wszystkich Pierwsza z prezentacji została przedstawiona przez doktora Davida Clowesa z Katedry Ekonomii. Omówił on sytuację regionalną Polski, jej stopień integracji z UE oraz strukturę gospodarczą. Dr Clowes mówił także o tym, w jaki sposób inwestycje w Polsce ograniczyły odczuwalność skutków obecnego kryzysu. Kwestia ta spowodowała dyskusję na temat atrakcyjności krajów o niskich kosztach wytwarzania jako nowych rynkach produkcji i eksportu. Problematyka ta wkracza głęboko w obszar zainteresowań szkoły harwardzkiej, która od lat 50. nakłaniała firmy do inwestycji w krajach o niskich kosztach produkcji w celu podniesienia wydajności i zysków. Przypadek Maquiladora w Północnym Meksyku z ubiegłego wieku jest Wykłady dla gości z Roosevelt University W marcu gościliśmy studentów z Roosevelt University w Chicago. W ostatnim numerze Kuriera krótko opisaliśmy przebieg wizyty. Dziś prezentujemy krótkie relacje z dwóch wykładów, jakich mieli okazję wysłuchać. dobrym przykładem, w jaki sposób firmy amerykańskie nie tylko zdestabilizowały rodzime rynki pracy, lecz także potrzebowały znacznie więcej czasu, niż to zostało przewidziane, aby osiągnąć podobny poziom produkcji w Meksyku. Było to spowodowane niewystarczającą wiedzą dotyczącą warunków panujących na lokalnym rynku, jak również założeniem, że amerykańskie metody produkcji mogły być stosowane za granicą bez żadnych korekt. Rezultaty były kosztowne! Drugim prelegentem był dr Krzysztof Wach z Katedry Przedsiębiorczości i Innowacji. Omówił on klimat inwestycyjny w Polsce i postrzeganie Polski przez inwestorów zagranicznych, w tym społeczno-kulturowe uwarunkowania ogromnym przeżyciem. Udało się nam także zorganizować wieczorne spotkanie grupy Amerykanów z dużą grupą młodych Rosjan, którym po raz pierwszy pozwolono wyjechać z rozpadającego się właśnie ZSRR na masową pielgrzymkę do Częstochowy. Tak więc w średniowiecznym kapitularzu krakowskiego klasztoru Dominikanów odbyła się kilkugodzinna nieformalna dyskusja między młodymi ludźmi z USA, ZSRR i Polski, którzy mogli się przekonać, jak wiele ich łączy i jak dalece wrogość między ich ojczyznami nie ma sensu. Z pewnością wielu uczestników tamtego spotkania zachowało je w swojej pamięci do dziś. Innym długofalowym skutkiem programu jest to, że pewna ilość jego amerykańskich uczestników pozostała w Polsce na wiele lat, prowadząc w naszym kraju własną działalność zawodową, a w wielu przypadkach także zakładając amerykańsko-polskie rodziny. Niektóre z tych rodzin przeniosły się do USA, inne pozostały w Polsce na stałe. Często ktoś z dawnych uczestników MBAEC odwiedza nasz kraj, a niekiedy organizowane są wspólne przyjazdy grup, uczestniczących w programie w poszczególnych latach. Można więc powiedzieć, że program w pewnym sensie nadal owocuje jako instrument szeroko rozumianego dialogu międzykulturowego. W czasie realizacji programu MBAEC na naszej Uczelni często gościli przedstawiciele amerykańskiej dyplomacji oraz przedstawiciele amerykańskich uniwersytetów, uczestniczących w tym programie. Tworzyło to warunki do nawiązywania wszelkiego rodzaju kontaktów, także o charakterze naukowym. Przykładem efektów tych kontaktów jest współautorstwo czterech pracowników naszej Uczelni w napisaniu książki na temat transformacji gospodarczej w Europie Środkowej, która ukazała się w USA. dr Janusz Jaworski Katedra Ekonometrii i Badań Operacyjnych, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Przedsiębiorczości w AE w latach oraz szef MBAEC na Polskę. inwestowania w Polsce, co w sposób szczególny zainteresowało amerykańskich gości, tak studentów, jak i przedstawicieli władz dziekańskim Heller College of Business, działającego w ramach Roosevelt University. Podczas wykładu omówiono także zagadnienia formalno-organizacyjne związane z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce, w tym kwestie związane z opodatkowaniem oraz konkurencyjnością podatkową w skali Unii Europejskiej. Poruszane kwestie wywołały wśród amerykańskich gości dyskusję na temat wprowadzenia w Polsce euro. dr David Clowes, Katedra Ekonomii dr Krzysztof Wach, Katedra Przedsiębiorczości i Innowacji 32 33

18 WYWIAD WYWIAD Jubileusz to idealny pretekst medialny Rozmowa z Łukaszem Salwarowskim Dyrektorem Kancelarii Rektora, szefem promocji UEK. Jest Pan jednym z propagatorów i organizatorów jubileuszu 85-lecia UEK. Warto więc zapytać Pana jako osobę odpowiedzialną m.in. za promocję i PR uczelni dlaczego warto organizować jubileusze 85-lecia UEK? Z punktu widzenia promocji uczelni korzyści są oczywiste. Każda rocznica dla takiej instytucji jak nasza to idealny pretekst medialny. Nie można go nie wykorzystać. Organizacja jubileuszu to możliwość przypomnienia naszemu otoczeniu marketingowemu (kandydatom, studentom absolwentom, pracodawcom), że jesteśmy markową uczelnią z bogatą tradycją i historią. To okazja, aby móc bez zbędnej skromności się pochwalić, podsumować osiągnięcia i pokazać perspektywy rozwoju. Przygotowania do obchodów zobowiązują także do tego, aby w ich ramach móc coś zainaugurować, coś wprowadzić, coś zmienić. Jest to więc powód do zmian, ulepszeń, podsumowań i chwalenia się, a tego w promocji nigdy za wiele. Jubileuszowa woda mineralna UEK, wyprodukowana dzięki współpracy UEK z Uzdrowiskiem Krynica-Żegiestów Co więc udało się zrobić, aby uczynić te obchody wyjątkowymi? Poza bieżącą działalnością Uczelni, zainaugurowaliśmy m.in. Uniwersytet Dzieci i Uniwersytet Trzeciego Wieku. Powstaje też Centrum Przedsiębiorczości (m.in. inkubator), Centrum Transferu Technologii. Udało nam się pozyskać rekordową ilość patronów medialnych, wielu sponsorów i partnerów biznesowych. Owocuje to rekordową ilością publikacji w mediach. To z kolei przekłada się na wzrost naszej wartości wizerunkowej. Według naszych badań to właśnie pozytywny wizerunek uczelni przyciąga do nas około 25% kandydatów na studia, a firmy chcą wspierać merytorycznie lub finansowo naszą działalność statutową. Zwiększamy też profesjonalizm naszej polityki względem ponad 80 tysięcy naszych absolwentów. Tworzymy społecznościowy portal dla absolwentów i Klub Absolwenta. Wspieramy wszelkie działania organizacji absolwenckich służą temu takie projekty, Łukasz Salwarowski, dyrektor Kancelarii Rektora UEK jak: Laury Magellana, Bal Błękitny czy Zjazd Absolwentów. Jakie działania promujące jubileusz ocenia Pan za najbardziej trafione? Cieszy nas wprowadzenie promocyjnych innowacji. Do takich mogę zaliczyć emisję po raz pierwszy w naszej historii jubileuszowych monet i banknotów UEK. Posiadamy również jubileuszową wodę mineralną, firmowe krówki i jubileuszową nalewkę rektorską. Wszystkie te przedsięwzięcia są wynikiem umów barterowych. Najbardziej trafionym wydarzeniem była według mnie konferencja 20 lat przemian dokonania i wyzwania z udziałem prof. Leszka Balcerowicza, a także najważniejszych polskich ekonomistów okresu transformacji. Ciekawą i innowacyjną formułą są także zapoczątkowane w tej kadencji debaty rektorskie. Stwarzają one szansę nie tylko wysłuchania ciekawego i inspirującego sporu, ale także rozpoczęcia debaty publicznej, której w Polsce bardzo nam brakuje. Debaty mają formę otwartą może w niej uczestniczyć każdy, nie tylko członek naszej społeczności UEK. Jakie jeszcze korzyści dla Krakowa i naszego środowiska lokalnego niesie za sobą jubileusz? Dobre krakowskie uczelnie promują Kraków, przyciągają tu studentów i inwestorów. Są to konkretne zyski dla budżetu naszego miasta i samych przedsiębiorców. Poza tym nasza uczelnia ma spory wkład w rozwój świadomości społecznej i ekonomicznej mieszkańców regionu. Bardzo wiele naszych projektów ma formułę otwartą i jest skierowana do wszystkich zainteresowanych. Poza debatami rektorskimi są to m.in.: targi pracy, dni kariery, Krakowski Festiwal Górski, Bieg UEK, Juwenalia UEK, Wampiriada, a także Uniwersytet Dzieci i Uniwersytet Trzeciego Wieku. Dzięki zwiększeniu naszej aktywności w obszarze organizacji imprez ogólnouczelnianych w roku jubileuszu staliśmy się zapewne bardziej atrakcyjnym partnerem biznesowym. Z jakimi firmami rozpoczęliśmy współpracę i wspólne przedsięwzięcia jubileuszowe? Do współpracy z uczelnią udało się przekonać wiele znanych firm. Są to m.in.: Kryniczanka, Krakowski Kredens, Tauron, Przewozy Regionalne, PZU, Bahlsen, Kopalnia Soli Wieliczka, Alior Bank, BPH, WBK, PGNiG, Enion, Accenture, KPMG, Poszukiwanie Nafty i Gazu, Polindus, Grupa Zasada, Inpost, Maestro, Caffe Vergnano oraz Wierzynek. Cieszy mnie też zwiększenie merytorycznej współpracy z pracodawcami i biznesem. Zainaugurowana przed trzema laty formuła akademii firmowych (Capgemini, Shell, Deloitte), która polega na opracowaniu wspólnego programu praktycznych zajęć i warsztatów połączonych często z programem praktyk, w tym i w kolejnych latach będzie coraz prężniej wykorzystywana. Już w tym roku do wspomnianych trzech dołączyło 5, a liczba ta wzrośnie w najbliższym roku akademickim. Bardzo optymistyczne jest zaangażowanie w tych inicjatywach katedr i kół naukowych, w szczególności Index i Audyt. Rozpoczynamy też współpracę z miastami, między innymi: Zabierzów, Tarnów i Rzeszów, oraz tworzymy sieć liceów partnerskich. Jubileusz nie może się obejść bez stawiania pytań o przyszłość oraz bez działań gwarantujących rozwój uczelni. Dlatego właśnie w obecnym roku jubileuszowym zespół pod kierownictwem Wiśniowa jubileuszowa Nalewka Rektorska, wyprodukowana dzięki współpracy z Krakowskim Kredensem prof. Zbigniewa Dreslera pełnomocnika Rektora ds. organizacji i rozwoju opracowuje strategię rozwoju uczelni na lata Na moodle debata już trwa. Zapraszam do wyrażenia swoich wizji i koncepcji rozwoju uczelni także na łamach Kuriera. Jaki będzie Jubileusz 100-lecia Uczelni? Nie wiem, czy dożyję, bo lata lecą ale mam nadzieję, że ówczesne władze zorganizują go na miarę 100-lecia, czyniąc go niezapomnianym i widocznym nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Mam nadzieję, że rozpoczęte przez nas działania i doświadczenia z organizacji obecnie świętowanego jubileuszu zostaną wykorzystane, dzięki czemu uda się go przygotować lepiej niż nam. Zresztą będziemy wówczas bogatsi o kolejne jubileusze 90- i 95-lecia. Do tego, który odbędzie się już za 5 lat, tak naprawdę trzeba już się przygotowywać. Krówki z logo Uniwersytetu 34 35

19 WSPÓŁPRACA PROMOCJA Kobiecy Akcent dla naszych studentek Firma Accenture oraz Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie po raz kolejny organizują unikatową w skali kraju, edukacyjno-szkoleniową Akademię Kobiecy Akcent. Inicjatywa skierowana jest wyłącznie do studentek III, IV i V roku wszystkich kierunków studiów UEK. Kobiecy Akcent to Akademia, na którą składa się cykl 6 wykładów i warsztatów z zakresu konsultingu, prowadzonych przez doświadczonych ekspertów z firmy Accenture oraz menedżerów z firm klientów Accenture, uzupełnionych o spotkania ze specjalistkami: psychologami biznesu, trenerami, którzy wzbogacą wiedzę merytoryczną uczestniczek warsztatów o zagadnienia związane m.in. z planowaniem kariery, radzeniem sobie ze zmianami. Wśród gości zaproszonych do prowadzenia warsztatów znaleźli się m.in.: dr Joanna Heidtman trener i konsultant zarządzania, psycholog i socjolog, Lidia Mikołajczyk-Gmur, prezes firmy VELUX Polska, dr Irena Kamińska-Radomska ekspert etykiety biznesu, protokołu dyplomatycznego oraz wystąpień publicznych, Olga Piekarska, szefowa Działu Mody magazynu InStyle, oraz Barbara Bałuta, dyrektor Logistyki i Dystrybucji na Europę Centralną firmy Pepsico. Oprócz nich wykłady prowadzą doświadczone ekspertki z firmy Accenture, zajmujące stanowiska kierownicze. Akademia Accenture to bardzo ważna inicjatywa zarówno z punktu widzenia umiejętności miękkich, jakie przyswajane są przez uczestniczki Akademii, jak i teoretycznej wiedzy, którą ze studentkami UEK podzielą się specjaliści prowadzący poszczególne warsztaty. Zasadność Akademii Dr Irena Kamińska-Radomska, specjalista ds. etyki potwierdzają same statystyki na UEK studiuje 65% pań podsumowuje prof. Roman Niestrój, Rektor UEK. Więcej: World of Audit współpraca z KPMG rozpoczęta Co wiemy o naszych kandydatach na studia? Dlaczego studenci odwiedzają nasze Dni Otwarte? Skąd czerpią o nich informacje? Czy przychodząc tu, wiedzą, na jakim kierunku chcą studiować? Jakie inne uczelnie biorą pod uwagę? Te i inne pytania zadaliśmy uczestnikom tegorocznego Dnia Otwartego UEK (19 marca br.). W ankiecie wzięło udział ponad 400 uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Jak można było się spodziewać, zdecydowana większość ankietowanych przyjechała z miejscowości należących do województwa małopolskiego. Nie zabrakło jednak zainteresowanych studiowaniem na naszej uczelni mieszkańców województw: śląskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, a nawet pomorskiego. Najczęstszą odpowiedzią na pytanie jaką uczelnię bierzesz pod uwagę przy wyborze studiów, był Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie wskazała go prawie połowa ankietowanych. Kolejnym największym zainteresowaniem cieszyła się Akademia Górniczo-Hutnicza (16%) i Uniwersytet Jagielloński (10%). Podobnie jak w roku poprzednim, duża część ankietowanych (26%) nie była jeszcze pewna, na którym kierunku rozpocząć swoją studencką przygodę. Jednak wśród tych, którzy zaplanowali już swoją przyszłość, największą popularnością cieszyły się kierunki: Finanse i rachunkowość (17%), Ekonomia (17%) i Zarządzanie (11%). Inne natomiast okazały się tegoroczne źródła, z których przyszli kandydaci zasięgnęli informacji na temat Dnia Otwartego. Były to kolejno: rodzina i znajomi (27%), grono pedagogiczne w szkole średniej (22%) oraz strona internetowa Uniwersytetu (17%). Na jakim kierunku chciałbyś studiować? Województwa, z których pochodzą kandydaci na studia na UEK Skąd dowiedziałeś się o Dniu Otwartym? Wyselekcjonowana grupa studentów, którzy podczas World of Audit zgłębiać będą problematykę audytu razem ze specjalistami z firmy KPMG Pod koniec kwietnia ruszył cykl warsztatów World of Audit organizowanych przez KPMG we współpracy z Kołem Naukowym Rewizji Finansowej Audyt. Jest to pierwsza edycja tego programu na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Tym samym dołączyliśmy do Szkoły Głównej Handlowej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, które organizują szkolenia już po raz kolejny. W tym roku po raz pierwszy inicjatywę tę podejmują również Akademia Ekonomiczna w Katowicach oraz Uniwersytet Gdański. Szkolenia adresowane są do studentów III, IV i V roku, którzy interesują się finansami i rachunkowością. Jest to świetna okazja do poszerzenia swojej wiedzy z zakresu metod badania sprawozdań finansowych. Cykl obejmie cztery trzygodzinne spotkania poruszające następującą tematykę: - problem defraudacji w badanych podmiotach według Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej nr 240, - założenie kontynuacji działalności badanego podmiotu, - rezerwy i odpisy aktualizujące jako wyzwanie dla biegłego rewidenta, - inwentaryzację majątku. Z uwagi na dużą liczbę chętnych o zakwalifikowaniu się do udziału decydowało pozytywne przejście testu z rachunkowości oraz języka angielskiego. Wyłoniono 25 osób, które na cotygodniowych spotkaniach mają możliwość odkrywania świata audytu razem ze specjalistami z firmy KPMG. Pierwsze spotkanie już za nami. Co ważne, szkolenia nie polegają na biernym słuchaniu wykładu oprócz wiadomości przekazywanych przez specjalistów, uczestnicy mają możliwość samodzielnego rozwiązywania problemów i zadań związanych z tematyką zajęć. Pracujemy w pięcioosobowych grupach, więc oprócz zdobywania merytorycznej wiedzy doskonalimy dodatkowo umiejętności kooperacji i współpracy, tak ważne we współczesnym świecie biznesu. Liczy się także aktywność najlepsi uczestnicy otrzymają wyróżnienia w postaci nagród rzeczowych oraz możliwości uczestniczenia w programie praktyk KPMG. World of Audit to niezwykła okazja do poszerzenia wiedzy teoretycznej zdobywanej na studiach o elementy praktyki. Każdy z nas może poczuć się jak biegły rewident, mierząc się z problemami i zagadnieniami spotykanymi w codziennej pracy w tym zawodzie. Dla pasjonatów rachunkowości to szansa zarówno na odkrycie nowych horyzontów i nowej wiedzy, jak i realna możliwość zdobycia wymarzonej praktyki w dziale audytu KPMG. Anna Lorenc sekretarz KNRF Audyt Jaką uczelnię bierzesz pod uwagę przy wyborze studiów? Skąd dowiedziałeś się o Dniu Otwartym? Z badań przeprowadzonych wśród studentów pierwszego roku poznaliśmy zaś motywy podjęcia (i kontynuacji) studiów na naszej Uczelni ilustruje je poniższy wykres. Wiedza ta pozwoli nam podjąć właściwe działania promocyjne i strategię działania w przyszłości. Motywy podejmowania studiów 36 37

20 BIBLIOTECZNY HELPDESK WYDAWNICTWA Studnie bez dna platformy baz danych: ABI/INFORM COMPLETE Proquest oraz Emeralde Platformy ABI/INFORM COMPLETE ProQuest oraz Emerald dają szerokie możliwości dostępu do pełnych tekstów w języku angielskim, opublikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych z dziedziny ekonomii i zarządzania, stanowiąc komplementarne źródło wiedzy dla studentów i pracowników naukowych. Dostępność serwisów dla środowiska akademickiego naszej Uczelni wykracza poza mury Biblioteki i kampusu: aktywne konto biblioteczne upoważnia studenta i pracownika UEK do korzystania z bogactwa zasobów w trybie zdalnego dostępu (na stronie Biblioteki należy wejść do zakładki Zdalny dostęp lub do zakładki E-Źródła --> Bazy danych-portale). Z platformy ABI/INFORM COMPLETE Proquest oraz Emerald można również korzystać z laptopów podłączonych do bibliotecznej sieci WiFi. Tematyka baz Platforma ABI/INFORM COMPLETE Proquest to pakiet baz z dziedziny ekonomii, które oprócz artykułów i abstraktów z czasopism naukowych, magazynów, publikacji branżowych, gazet, informatorów/raportów, książek, dysertacji, dokumentów roboczych oferują dostęp do najnowszych wskaźników gospodarczych i finansowych oraz analiz i prognoz. W skład pakietu wchodzą następujące bazy: ABI/INFORM Dateline baza zawiera pełne teksty artykułów z ponad 170 lokalnych i regionalnych publikacji biznesowych ze Stanów Zjednoczonych i Kanady. W bazie można znaleźć informacje na temat badań związanych z zatrudnieniem, pakietami socjalnymi i kompensacyjnymi, lokalnych biznesów i przemysłu, strategii korporacji, fuzji i przejmowania firm, rozwoju biznesu, trendów marketingowych, nowych produktów oraz wpływu lokalnych przepisów legislacyjnych na biznes. ABI INFORM Global baza bibliograficzno-pełnotekstowa umożliwia dostęp do artykułów z czasopism, magazynów i gazet w zakresie zagadnień: ekonomii, zarządzania, marketingu i reklamy, finansów, zasobów ludzkich, informatyki, a także rejestruje informacje o ponad 60 tys. firm. ABI/INFORM Trade & Industry zawiera pełne teksty z ponad 750 wiodących czasopism dotyczących handlu i gałęzi przemysłu oraz wielu wiodących tytułów biznesowych. Safari Books Online (artykuł poświęcony elektronicznej bibliotece książek zostanie opublikowany w jednym z kolejnych numerów Kuriera ). Platforma Emerald jest produktem uznanego w świecie wydawcy Emerald Group Publishing Limited, specjalizującego się w dziedzinie zarządzania. Z pełnej kolekcji Emeralda obejmującej 190 tytułów czasopism Biblioteka uzyskała dostęp do 95 tytułów z zakresu: księgowości, finansów i zagadnień prawnych, ekonomii i polityki socjalnej, zarządzania edukacją, zarządzania opieką zdrowotną, zarządzania informacją i wiedzą, innowacji i przedsiębiorstw, biznesu międzynarodowego, zarządzania zasobami ludzkimi, zarządzania jakością, zarządzania logistyką, zarządzania wydajnością. Wyszukiwanie informacji Wyszukiwarka na platformie ABI/INFORM COMPLETE Proquest charakteryzuje się standardowym ujęciem różnorodnych indeksów/kryteriów w module wyszukiwania prostego Basic Search oraz dodatkowych narzędzi w opcji Advanced Search, które pozwalają na uszczegółowienie zapytania w obrębie np.: nazwy spółki/ organizacji, osoby, regionu, typu dokumentu, nośnika informacji. W obu typach wyszukiwania domyślnie zaznaczone są wszystkie bazy, które można zredukować do jednego źródła. Ograniczenie wyników tylko do pełnych tekstów pochodzących z czasopism recenzowanych jest możliwe z każdego poziomu korzystania z platformy. Wygodnym rozwiązaniem informatycznym wydaje się być opcja dodawania kolejnych pól indeksów w wyszukiwarce Advanced Search, która pozwala na doprecyzowanie zapytania z uwzględnieniem danych odnoszących się do różnorodnych kategorii. Podobnie prezentuje się system wyszukiwania w zasobach platformy Emerald, podzielony na funkcję wyszukiwania szybkiego oraz zaawansowanego: Quick Search/Advanced Search. Jeżeli zależy nam na pełnotekstowych rezultatach, to należy w formularzu wyszukiwarki zaznaczyć opcję My subscribed content (nasza Biblioteka wykupiła dostęp tylko do pełnych tekstów wybranych tytułów czasopism, dlatego poprzez tę platformę nie ma dostępu np. do ibuków). Obie platformy pozwalają na wydruk i zapis dokumentu w formacie pdf lub html. W przypadku ABI/INFORM COMPLETE Proquest istnieje dodatkowo wygodna opcja wysłania wyników na adres owy. Dodatkowe opcje Platforma ABI/INFORM COMPLETE Proquest stwarza możliwości zredagowania swojej bibliografii w celu wysłania jej em, wydrukowania lub ściągnięcia, wysłania em zaznaczonych dokumentów z bibliografią, utworzenia strony internetowej z linkami do swoich artykułów, wyszukiwań i publikacji. Wystarczy zaznaczyć wybrane dokumenty w Mojej sesji. Natomiast Emerald zaprasza do założenia konta My profile, które pozwala na zapis wyników wyszukiwania danej sesji, formułowania i edytowania alertów. Dodatkowym modułem, niezależnym od bazy danych, w ramach platformy Emerald, W krajach wysoko uprzemysłowionych za priorytetowy element wpływający istotnie na wszystkie aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw, działających zarówno na rynku produktów konsumpcyjnych, jak i dóbr przemysłowych, uważana jest jakość. Coraz większe zainteresowanie technikami zarządzania przez jakość wynika z wiary, że poprawa jakości prowadzi poprzez zwiększenie zadowolenia klienta do poprawy udziału w rynku i większych korzyści finansowych dla firmy. Za jeden z najtrudniejszych obszarów zarządzania przez jakość uważany jest ten, za który w firmach odpowiedzialny jest marketing. Proces różnicowania rynku, jaki ma miejsce od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, wymusza wprowadzenie zmian w strategiach marketingowych firm. Nieustanna zmiana widziana jest jako nieodłączny atrybut procesów gospodarczych. Głównym celem studiów podjętych w monografii jest analiza modeli pomiaru jakości marketingowej produktów, zdefiniowanej jako relacja pomiędzy sensorycznym profilem produktu a agregatem potrzeb i preferencji konsumentów, pod kątem ich poprawności formalnej i merytorycznej, a następnie ocena możliwości wykorzystania tych modeli do kształtowania bieżących i długofalowych strategii firmy. Celami szczegółowymi są między innymi: prezentacja zakresu znaczeniowego pojęcia jakości z uwzględnieniem problemów dotyczących konceptualizacji i operacjonalizacji pojęcia jakości marketingowej produktów; omówienie specyfiki pomiaru psychologicznego oraz charakterystyka zjawisk związanych z wartościowaniem obiektów; przegląd mo- Okazją do przedstawienia publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie były XVI Wrocławskie Targi Książki Naukowej, które odbywały się w dniach marca 2010 r. w Politechnice Wrocławskiej. Na tej imprezie swoje nowości wydawnicze zaprezentowało około 60 wydawnictw akademickich z całej Polski. W ofercie naszego wydawnictwa znalazły się najnowsze publikacje naukowe, m.in. monografie habilitacyjne: J. Dzwończyk Polityczne aspekty rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce po 1989 roku, D. Fatuła Zachowania polskich gospodarstw domowych na rynku finansowym, J. Sobiecka Modele pomiaru i oceny jakości marketingowej produktów, P. Wójtowicz Wiarygodność sprawozdań finansowych wobec aktywnego kształtowania wyniku finansowego, monografie: A. Hołda, J. Pociecha Probabilistyczne metody badania sprawozdań finansowych, P.P. Małecki Opłaty ekologiczne w Polsce. Analiza i ocena za lata , Procesy płynności i retencji zatrudnienia w organizacji pod red. A. Pocztowskiego, Wpływ integracji europejskiej na rozwój przedsiębiorczości pod red. J. Targalskiego, a także prace dydaktyczne: B. Luchter Przyrodnicze podstawy gospodarowania, są serwisy dla autorów, studentów, badaczy/naukowców. Wszystkich zainteresowanych prezentacjami on-line warsztatów autorskich, praktycznymi wskazówkami i poradami dotyczącymi pisania i publikacji prac, najnowszych wyników badań z dziedziny zarządzania, poradami odnośnie prowadzenia badań, pozyskiwania funduszy oraz informacją: jak i gdzie opublikować materiały z badań odsyłam do zakładki For Authors, Research Zone, Learning Zone lub Teaching Zone. Pełniejszej informacji na temat obsługi baz danych udzielają pracownicy Oddziału Informacji Naukowej oraz Oddziału Czytelń (pokoje 310 i 301, III p. Biblioteka Główna). Pytania można dodatkowo przesyłać także drogą ową: info@bibl.uek.krakow.pl oraz wi@bibl.uek.krakow.pl. Katarzyna Bilińska Nowości Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Jadwiga Stobiecka, Modele pomiaru jakości marketingowej produktów, Zeszyty Naukowe, Seria specjalna: Monografie, nr 194, s. 258, ISBN Projekt okładki: Sławomir Lewczuk deli pomiaru jakości ze szczególnym zwróceniem uwagi na zastosowania metod QFD i SERVQUAL; propozycja zmian dotychczas stosowanych rozwiązań modelowych z uwzględnieniem słabo rozpoznanego zjawiska niestabilności opinii konsumentów; próba wytypowania ze zbioru potencjalnie dobrych modeli wzorcowych i niewzorcowych tych, których wyniki są zgodne ze wskazaniami wybranych zmiennych zewnętrznych. Propozycję własnych rozwiązań pozwalających na modelowanie jakości marketingowej zilustrowano przykładami badań weryfikujących. Pokazano przydatność tych propozycji do realizacji długofalowych strategii działania firm zainteresowanych wprowadzaniem zasad marketingu relacji oraz filozofii TQM na przykładzie rozwiązywania podstawowych problemów (segmentacja rynku) oraz wprowadzania technik specjalnych (masowa indywidualizacja) i metod wspomagania decyzji (metoda IPA). Ostatni podrozdział stanowi autorską refleksję nad kierunkami dalszych badań w analizowanym obszarze. Jest ona wynikiem nie tylko przemyśleń dokonanych w trakcie pisania pracy, ale także doświadczeń zdobytych podczas realizacji studiów empirycznych z nią związanych. M. Tyrańska, J. Walas-Trębacz Wykorzystanie metod analizy strategicznej w przedsiębiorstwie oraz Statystyka ogólna w zadaniach pod red. M. Woźniaka

Wymaganie nr 2 - Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się

Wymaganie nr 2 - Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się EWALUACJA POZIOMU SPEŁNIANIA WYMAGANIA 2 Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Gimnazjum nr 8 im. Królowej Jadwigi w ZSO nr 3 w Katowicach maj 2017 Wymaganie nr 2 - Procesy

Bardziej szczegółowo

Kompetencje społeczne na plus na przykładzie programu Wolontariusz + Ewa Zadykowicz asystent prorektora ds. studenckich i kształcenia

Kompetencje społeczne na plus na przykładzie programu Wolontariusz + Ewa Zadykowicz asystent prorektora ds. studenckich i kształcenia Kompetencje społeczne na plus na przykładzie programu Wolontariusz + Ewa Zadykowicz asystent prorektora ds. studenckich i kształcenia Ogólnopolskie Seminarium Projakościowe "INSPIRACJE" Uniwersytet Jagielloński,

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA POLSKI 1990-2013 11-12 CZERWCA 2013 R. UNIWERSYTET EKONOMICZNY W KRAKOWIE NOWA AULA, PAWILON C OTWARCIE: WTOREK 11.06 GODZ. 10.

GOSPODARKA POLSKI 1990-2013 11-12 CZERWCA 2013 R. UNIWERSYTET EKONOMICZNY W KRAKOWIE NOWA AULA, PAWILON C OTWARCIE: WTOREK 11.06 GODZ. 10. GOSPODARKA POLSKI 1990-2013 NADZIEJE I OBAWY O PERSPEKTYWY ZINTEGROWANEGO ROZWOJU PROGRAM KONFERENCJI 11-12 CZERWCA 2013 R. UNIWERSYTET EKONOMICZNY W KRAKOWIE NOWA AULA, PAWILON C OTWARCIE: WTOREK 11.06

Bardziej szczegółowo

Katedra Marketingu. Wydział Zarządzania. Koło Naukowe Komunikacji Marketingowej PRYZMAT

Katedra Marketingu. Wydział Zarządzania. Koło Naukowe Komunikacji Marketingowej PRYZMAT Katedra Marketingu Wydział Zarządzania Koło Naukowe Komunikacji Marketingowej PRYZMAT Drogi studencie! Dziękujemy, że zainteresowała Cię oferta Katedry Marketingu Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego!

Bardziej szczegółowo

Socjologia. jest nauką, która pozwala zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć procesy jakie mają miejsce we współczesnym świecie.

Socjologia. jest nauką, która pozwala zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć procesy jakie mają miejsce we współczesnym świecie. SOCJOLOGIA Socjologia jest nauką, która pozwala zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć procesy jakie mają miejsce we współczesnym świecie. BO Z NAMI NIE BĘDZIESZ SIĘ NUDZIŁ Socjologia dostarcza wiedzy, bez

Bardziej szczegółowo

RAPORT WYBORY ABSOLWENTÓW MAZOWIECKICH SZKÓŁ ŚREDNICH. Studenckie Koło Naukowe Metod Ilościowych Warszawa, 2012 r.

RAPORT WYBORY ABSOLWENTÓW MAZOWIECKICH SZKÓŁ ŚREDNICH. Studenckie Koło Naukowe Metod Ilościowych Warszawa, 2012 r. RAPORT WYBORY ABSOLWENTÓW MAZOWIECKICH SZKÓŁ ŚREDNICH Studenckie Koło Naukowe Metod Ilościowych Warszawa, 2012 r. Spis treści 1. Cel i opis założeń badania... 3 2. Zasięg i zakres badania... 4 a) Struktura...

Bardziej szczegółowo

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE SOCJOLOGÓW SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK 2017

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE SOCJOLOGÓW SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK 2017 STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE SOCJOLOGÓW SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK 2017 Zarząd: Łukasz Walkowiak - Przewodniczący Katarzyna Nowak - Przewodnicząca Anna Cherenovych - Sekretarz Małgorzata Teuber - Redaktor

Bardziej szczegółowo

MOC DANYCH Nowe źródła i nowe metody analizy i ochrony danych

MOC DANYCH Nowe źródła i nowe metody analizy i ochrony danych 24-25 września 2015 roku Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe BOSS w Miedzeszynie www.forumti.pl MOC DANYCH Nowe źródła i nowe metody analizy i ochrony danych Organizator: BizTech Konsulting SA, 01-018 Warszawa,

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 10 W SPRAWIE PRZEMIAN W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I KSZTAŁCENIA EKONOMISTÓW

ROZDZIAŁ 10 W SPRAWIE PRZEMIAN W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I KSZTAŁCENIA EKONOMISTÓW Wacław Jarmołowicz Dawid Piątek ROZDZIAŁ 10 W SPRAWIE PRZEMIAN W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I KSZTAŁCENIA EKONOMISTÓW Wprowadzenie Celem opracowania jest ogólna charakterystyka przemian w tym przede wszystkim

Bardziej szczegółowo

Głównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.

Głównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa. KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. Roman Kisiel, prof. zw. Dr Tomasz Wierzejski Dr hab. Mariola Grzybowska-Brzezińska. Dr hab. Anna Organiściak-Krzykowska, prof.

Prof. dr hab. Roman Kisiel, prof. zw. Dr Tomasz Wierzejski Dr hab. Mariola Grzybowska-Brzezińska. Dr hab. Anna Organiściak-Krzykowska, prof. \ Prof. dr hab. Roman Kisiel, prof. zw. Dr Tomasz Wierzejski Dr hab. Mariola Grzybowska-Brzezińska Dr hab. Anna Organiściak-Krzykowska, prof. UWM Dr Marek Garbowski Uczniowie z Cieszyna z wizytą na

Bardziej szczegółowo

Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim

Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim Projekt Otwarte Przedszkola został zrealizowany w Zespole Placówek Oświatowych w Zatorach. Byliśmy jedną z nielicznych placówek w powiecie pułtuskim uczestniczących w projekcie. Wzięło w nim udział 48

Bardziej szczegółowo

Raport WSB 2014 www.wsb.pl

Raport WSB 2014 www.wsb.pl Studenci, Absolwenci, Pracodawcy. Raport WSB 2014 www.wsb.pl WPROWADZENIE prof. dr hab. Marian Noga Dyrektor Instytutu Współpracy z Biznesem WSB we Wrocławiu Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce pierwszy

Bardziej szczegółowo

tel. (87) 610 27 47 e-mail: ppp_elk@o2.pl www.ppp.elk.edu.pl

tel. (87) 610 27 47 e-mail: ppp_elk@o2.pl www.ppp.elk.edu.pl tel. (87) 610 27 47 e-mail: ppp_elk@o2.pl www.ppp.elk.edu.pl ZDROWIE jest jedną z najważniejszych wartości w Życiu człowieka. TROSKA O NIE to najlepsza inwestycja na jaką możemy i powinniśmy sobie pozwolić.

Bardziej szczegółowo

EuroIndeks 2008 V EDYCJA KONKURSU WIEDZY O GOSPODARCE UNII EUROPEJSKIEJ. I Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie

EuroIndeks 2008 V EDYCJA KONKURSU WIEDZY O GOSPODARCE UNII EUROPEJSKIEJ. I Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie EuroIndeks 2008 V EDYCJA KONKURSU WIEDZY O GOSPODARCE UNII EUROPEJSKIEJ Uniwersytet Szczeciński Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług I Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie Szanowni Państwo! Z

Bardziej szczegółowo

Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy

Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Raport z badania Szymon Góralski Wrocław, 2013 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,

Bardziej szczegółowo

KOSZALIŃSKA WYŻSZA SZKOŁA NAUK HUMANISTYCZNYCH

KOSZALIŃSKA WYŻSZA SZKOŁA NAUK HUMANISTYCZNYCH KOSZALIŃSKA WYŻSZA SZKOŁA NAUK HUMANISTYCZNYCH LOSY ZAWODOWE ABSOLWENTÓW KWSNH STUDIA I STOPNIA KIERUNEK ADMINISTRACJA ROCZNIK 2012 RAPORT Z BADAŃ AKADEMICKIE BIURO KARIER KOSZALIN 2013 Skład Zespołu Badawczego

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo

Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo 28-29 września 2017 roku Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe BOSS w Miedzeszynie www.forumti.pl Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo Organizatorzy: O Forum Teleinformatyki

Bardziej szczegółowo

Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center

Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Oferta Instytutu Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Instytut Kształcenia Ustawicznego Nauczycieli BD Center Głównym celem szkoleń realizowanych przez BD Center w ramach Instytutu Kształcenia

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo

Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo 28-29 września 2017 roku Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe BOSS w Miedzeszynie www.forumti.pl Infrastruktura informacyjna państwa usługi, komunikacja, bezpieczeństwo Organizatorzy: BizTech Konsulting SA

Bardziej szczegółowo

KARTA PROCEDURY Procedura przygotowywania i zatwierdzania oferty programowej studiów wyższych Oferta

KARTA PROCEDURY Procedura przygotowywania i zatwierdzania oferty programowej studiów wyższych Oferta Rodzaj dokumentu: Tytuł: Dotyczy procesu: KARTA PROCEDURY Procedura przygotowywania i zatwierdzania oferty programowej studiów wyższych Oferta Numer: II-O-1 Wersja: 1 Liczba stron: 8 Opracował: Zatwierdził:

Bardziej szczegółowo

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą studiów podyplomowych Akademii Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi.

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą studiów podyplomowych Akademii Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi. Szanowni Państwo, Zachęcamy do zapoznania się z ofertą studiów podyplomowych Akademii Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi. Programy naszych kierunków dedykowane nauczycielom są przygotowane zgodnie z Rozporządzeniem

Bardziej szczegółowo

Konferencja Naukowa. Przyszłość polskiej energetyki:

Konferencja Naukowa. Przyszłość polskiej energetyki: Konferencja Naukowa Przyszłość polskiej energetyki: Gaz łupkowy Energia jądrowa Warszawa, 27.04.2012 Spis Treści LIST WPROWADZAJĄCY str. 3 ORGANIZATOR str. 4 OPIS PROJEKTU str. 5 ZAPROSZENI PRELEGENCI

Bardziej szczegółowo

Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus

Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus Strategia umiędzynarodowienia Uczelni na potrzeby wniosku programu Erasmus WSZ E pretenduje do stania się nowoczesną placówką naukową, edukacyjną, badawczą i szkoleniową, wykorzystującą potencjał korporacji

Bardziej szczegółowo

Raport z badań ankietowych uczestników zajęć w ramach projektu Tydzień próby - mój sposób na rozwój zrównoważony

Raport z badań ankietowych uczestników zajęć w ramach projektu Tydzień próby - mój sposób na rozwój zrównoważony Raport z badań ankietowych uczestników zajęć w ramach projektu Tydzień próby - mój sposób na rozwój zrównoważony Opracowanie: Agata Rudnicka Łódź 2014 1 Badania ankietowe przeprowadzone zostały we wrześniu

Bardziej szczegółowo

10. Czy uważasz, że masz problem z którąś z używek?

10. Czy uważasz, że masz problem z którąś z używek? 1. Czy uważasz, że masz problem z którąś z używek? 45 424 4 35 3 25 2 15 5 42 Nie Powiedzmy, że nie Tak, ale to mi nie przeszkadza 21 11 Tak, ale walczę z tym 11. Czy Twoi rodzice są świadomi Twojego zachowania?

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET ŁÓDZKI Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Statystyki i Demografii Instytut Ekonometrii PROGRAM KONFERENCJI

UNIWERSYTET ŁÓDZKI Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Statystyki i Demografii Instytut Ekonometrii PROGRAM KONFERENCJI UNIWERSYTET ŁÓDZKI Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Statystyki i Demografii Instytut Ekonometrii PROGRAM KONFERENCJI XXII OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA DYDAKTYCZNA 2013 METODY OCENY JAKOŚCI NAUCZANIA

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 10 im. Bolesława Chrobrego w Koszalinie SZKOLNY PROGRAM

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 10 im. Bolesława Chrobrego w Koszalinie SZKOLNY PROGRAM ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 10 im. Bolesława Chrobrego w Koszalinie SZKOLNY PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA na lata 2014-2018 1 KOSZALIN, WRZESIEŃ 2014 1. Tworzymy szkołę promującą zdrowie Zdrowie stan pełnego fizycznego,

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości kształcenia na Wydziale Rolnictwa i Biologii 2012/2013 Wyniki ankiet studenckich Wyniki ankiet absolwentów Wyniki ankiet pracowników

Ocena jakości kształcenia na Wydziale Rolnictwa i Biologii 2012/2013 Wyniki ankiet studenckich Wyniki ankiet absolwentów Wyniki ankiet pracowników Ocena jakości kształcenia na Wydziale Rolnictwa i Biologii 2012/2013 Wyniki ankiet studenckich Wyniki ankiet absolwentów Wyniki ankiet pracowników Komisja ds. Oceny Jakości Kształcenia na Wydziale Rolnictwa

Bardziej szczegółowo

DORADZTWO ZAWODOWE. Strona1. Doradztwo zawodowe

DORADZTWO ZAWODOWE. Strona1. Doradztwo zawodowe Strona1 DORADZTWO ZAWODOWE Moduł 1: Diagnoza zawodowa Pierwsze spotkanie poświęcone jest określeniu problemu z jakim zmaga się klient, oraz zaproponowaniu sposobu jego rozwiązania. Jeśli klient jest zainteresowany

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe Metody Statystycznej Analizy Danych Społeczno-Ekonomicznych

Studia podyplomowe Metody Statystycznej Analizy Danych Społeczno-Ekonomicznych Studia podyplomowe Metody Statystycznej Analizy Danych Społeczno-Ekonomicznych Zwięzły opis Studia są odpowiedzią na zapotrzebowanie istniejące na rynku pracowników sektora administracyjnego na poszerzanie

Bardziej szczegółowo

Listy z okazji inauguracji roku akademickiego

Listy z okazji inauguracji roku akademickiego Listy z okazji inauguracji roku akademickiego MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU Krystyna ŁYBACKA Magnificencjo Rektorze, Wysoki Senacie, Szanowna Społeczności Akademicka! Każdego roku z początkiem października

Bardziej szczegółowo

z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Wydział Nauk o Środowisku Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Raport z badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Studia z perspektywy absolwenta Rocznik

Bardziej szczegółowo

Święto Organizacji Pozarządowych i Inicjatyw Obywatelskich Miasta Krakowa

Święto Organizacji Pozarządowych i Inicjatyw Obywatelskich Miasta Krakowa Święto Organizacji Pozarządowych i Inicjatyw Obywatelskich Miasta Krakowa Od 23 do 27 czerwca odbędzie się w Krakowie Święto Organizacji Pozarządowych i Inicjatyw Obywatelskich Miasta Krakowa. Święto Organizacji

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska - Wydział Inżynierii Zarządzania RAPORT EWALUACYJNY

Politechnika Poznańska - Wydział Inżynierii Zarządzania RAPORT EWALUACYJNY Politechnika Poznańska - Wydział Inżynierii Zarządzania RAPORT EWALUACYJNY projektu Wiedza dla gospodarki (POKL.04.01.01-00-250/09) (współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW. Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców

Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW. Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców Drodzy Rodzice! Zdrowie jest dobrem, które można chronić, przywracać,

Bardziej szczegółowo

STUDIA Z GWARANCJĄ SUKCESU

STUDIA Z GWARANCJĄ SUKCESU Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica w Białymstoku Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica w Białymstoku ul. Ks.Stanisława Suchowolca 6, 15-567 Białystok

Bardziej szczegółowo

Program Doskonalenia Nauczycieli Akademickich Uniwersytetu Warszawskiego

Program Doskonalenia Nauczycieli Akademickich Uniwersytetu Warszawskiego NOWOCZESNY UNIWERSYTET - kompleksowy program wsparcia dla doktorantów i kadry dydaktycznej Uniwersytetu Warszawskiego Uniwersytet Otwarty Uniwersytetu Warszawskiego Mały Dziedziniec Kampusu Centralnego,

Bardziej szczegółowo

Znakomita większość udziałowców Spółki to doświadczeni nauczyciele akademiccy, pracujący od lat w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie.

Znakomita większość udziałowców Spółki to doświadczeni nauczyciele akademiccy, pracujący od lat w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Bochni figuruje w rejestrze niepublicznych szkół wyższych Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu pod numerem 47 na mocy decyzji Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września

Bardziej szczegółowo

OBCHODY JUBILEUSZU 200-LECIA UW* *stan na dzień 23.09.2015 r.

OBCHODY JUBILEUSZU 200-LECIA UW* *stan na dzień 23.09.2015 r. OBCHODY JUBILEUSZU 200-LECIA UW* *stan na dzień 23.09.2015 r. DWA STULECIA. DOBRY POCZĄTEK 1 października 2015 19 listopada 2016 Założenia Jubileuszu Celem Jubileuszu jest podkreślenie wyjątkowego znaczenia

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć

im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM im. św. JADWIGI KRÓLOWEJ POLSKI W WITONI Sobą być, zdrowo żyć Witonia, 09.09.2014r. Program Profilaktyki Gimnazjum w Witoni im. św. Jadwigi Królowej Polski opisuje wszelkie

Bardziej szczegółowo

ACCOUNTICA Miesięcznik

ACCOUNTICA Miesięcznik ACCOUNTICA Miesięcznik Nr 16/Czerwiec 2010/www.gierusz.com.pl Spis treści: 1. Sprawozdanie z 33 Kongresu Europejskiego Stowarzyszenia Księgowychmgr Katarzyna Gierusz Artykuł stanowi sprawozdanie z 33 Kongresu

Bardziej szczegółowo

Preambuła. 1 Podstawa prawna

Preambuła. 1 Podstawa prawna Załącznik do Zarządzenia nr 28/2009 Rektora WSP TWP w Warszawie Preambuła Jednym z głównych warunków właściwej realizacji zadań i wypełniania Misji oraz realizacji strategii Uczelni jest istnienie Wewnętrznego

Bardziej szczegółowo

W kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole ponadgimnazjalnej szczególnie ważną rolę odgrywa edukacja zdrowotna.

W kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole ponadgimnazjalnej szczególnie ważną rolę odgrywa edukacja zdrowotna. PLAN PRACY SZOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Kleszczowie na rok szkolny 2017/2018 W kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole ponadgimnazjalnej szczególnie ważną rolę odgrywa

Bardziej szczegółowo

PRAKTYKI STUDENCKIE JAK ZNALEŹĆ DOBRYCH KANDYDATÓW?

PRAKTYKI STUDENCKIE JAK ZNALEŹĆ DOBRYCH KANDYDATÓW? PRAKTYKI STUDENCKIE JAK ZNALEŹĆ DOBRYCH KANDYDATÓW? www.nauka.gov.pl/praktyki SPIS TREŚCI 1. CZYM SĄ STUDENCKIE PRAKTYKI ZAWODOWE 2. CO ZYSKUJE PRACODAWCA 3. GDZIE SZUKAĆ STUDENTÓW NA PRAKTYKI 3.1 Portal

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY

WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY PROFIL KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ INTERDYSCYPLINARNEGO EKONOMICZNO-SPOŁECZNY Kształcimy absolwentów dobrze przygotowanych do pracy w różnorodnych przedsiębiorstwach i instytucjach gospodarki narodowej, których

Bardziej szczegółowo

oraz Śląskiego Centrum Rozwoju Dziecka NEURON Partnerem Konferencji jest Fundacja Inicjatyw Akademickich Uniwersytetu Śląskiego Paideia.

oraz Śląskiego Centrum Rozwoju Dziecka NEURON Partnerem Konferencji jest Fundacja Inicjatyw Akademickich Uniwersytetu Śląskiego Paideia. Wydziałowa Rada Samorządu Doktorantów oraz Katedra Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przy współorganizacji Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki

Bardziej szczegółowo

Opinie na temat Produktu i możliwości jego wdrożenia w Mieście i Gminie Niepołomice

Opinie na temat Produktu i możliwości jego wdrożenia w Mieście i Gminie Niepołomice Jak skutecznie wykorzystać system zarządzania JST do poprawy jakości życia mieszkańców? Konferencja zamykająca realizację innowacyjnego projektu partnerskiego MJUP Opinie na temat Produktu i możliwości

Bardziej szczegółowo

ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli

Bardziej szczegółowo

Sprzedaż: żmudna praca dla wytrwałych czy droga do kariery? Badanie dotyczące postrzegania zawodu sprzedawcy (w Polsce).

Sprzedaż: żmudna praca dla wytrwałych czy droga do kariery? Badanie dotyczące postrzegania zawodu sprzedawcy (w Polsce). Sprzedaż: żmudna praca dla wytrwałych czy droga do kariery? Badanie dotyczące postrzegania zawodu sprzedawcy (w Polsce). Od kilkunastu lat, kiedy Polska znalazła się w warunkach wolnorynkowych, liczba

Bardziej szczegółowo

Procesy demograficzne -

Procesy demograficzne - VI Zielonogórskie Spotkania z Demografią Konferencja 25-26 października 2018 Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski (Instytut Historii i Instytut Socjologii) Urząd Statystyczny w Zielonej Górze oraz Polskie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów

Bardziej szczegółowo

KONKURENCYJNOŚĆ FIRM REGIONU ŁÓDZKIEGO NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH.

KONKURENCYJNOŚĆ FIRM REGIONU ŁÓDZKIEGO NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH. Konferencja naukowa Oddziału Łódzkiego PTE Franciszek Sitkiewicz KONKURENCYJNOŚĆ FIRM REGIONU ŁÓDZKIEGO NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH. W dniach 9 i 10 czerwca 2006r. w hotelu MOŚCICKI w Spale odbyła się

Bardziej szczegółowo

Konferencja Jubileuszowa

Konferencja Jubileuszowa Konferencja Jubileuszowa EWOLUCJA UBEZPIECZEŃ - DOŚWIADCZENIA I WYZWANIA 100-lecie edukacji ubezpieczeniowej w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie Patronat 15 grudnia 2017 r. Patron medialny: WIADOMOŚCI

Bardziej szczegółowo

Andragogika. 1. Wprowadzenie do andragogiki. Opr. Katarzyna Verbeek

Andragogika. 1. Wprowadzenie do andragogiki. Opr. Katarzyna Verbeek Andragogika Opr. Katarzyna Verbeek 1. Wprowadzenie do andragogiki Andragogika to dziedzina zajmująca się szeroko pojętym kształceniem dorosłych, ich edukowaniem, wychowaniem i rozwojem. Wywodzi się z pedagogiki,

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie rekrutacji London Study Excursion 2013

Podsumowanie rekrutacji London Study Excursion 2013 Podsumowanie rekrutacji London Study Excursion 203 Rekrutacja do kolejnej edycji London Study Excursion została zakończona. Po trwającym blisko dwa miesiące procesie rekrutacji, który był także okresem

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku

Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku Sprawozdanie z otwarcia wystawy: Ryszard Kaczorowski wpisany w dzieje Uniwersytetu w Białymstoku W dniu 28 listopada 2017 r. o godz. 13.00 w Gabinecie Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego Ostatniego Prezydenta

Bardziej szczegółowo

XIII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI im. płk. L. LISA-KULI

XIII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI im. płk. L. LISA-KULI Gimnazjalisto! W roku szkolnym 2014/15 oferujemy Ci 5 klas ogólnych od drugiego roku nauczania sprofilowanych zgodnie z preferencjami uczniów. Klasa 1a z rozszerzonym programem nauczania języka polskiego,

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Autorski program dodatkowych zajęć z języka angielskiego dla grupy uczniów ze: Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego im. Św. Dominika Savio w Toruniu w roku szkolnym 2014 / 2015 opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Ankietyzacja zajęć z języków obcych 2015

Ankietyzacja zajęć z języków obcych 2015 Ankietyzacja zajęć z języków obcych 2015 Raport ze studenckiej ankiety oceniającej zajęcia z języków obcych przeprowadzane na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu WPROWADZENIE Parlament Samorządu

Bardziej szczegółowo

Czy warto studiować? Czy warto studiować? TNS Październik 2013 K.067/13

Czy warto studiować? Czy warto studiować? TNS Październik 2013 K.067/13 Podsumowanie Warto czy nie warto studiować? Jakie kierunki warto studiować? Co skłania młodych ludzi do podjęcia studiów? Warto! Medycyna! Zdobycie kwalifikacji, by łatwiej znaleźć pracę! Trzy czwarte

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie. Konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne Przyszłość Małopolski. 25 kwietnia 2017 Kraków

Zaproszenie. Konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne Przyszłość Małopolski. 25 kwietnia 2017 Kraków Zaproszenie Konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne Przyszłość Małopolski 25 kwietnia 2017 Kraków Organizator Inicjatywa Obywatelska Akademia Nowoczesności Instytut Monteskiusza Inicjatywa Obywatelska

Bardziej szczegółowo

Ocena integracji środowiska żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych 2013

Ocena integracji środowiska żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych 2013 por. rez. dr inż. Paweł Żuraw adiunkt Społecznej Akademii Nauk w Łodzi, Wydział Zamiejscowy w Świdnicy, żołnierz Narodowych Sił Rezerwowych w 10. Opolskiej Brygadzie Logistycznej Wyniki ankiety przeprowadzonej

Bardziej szczegółowo

Zarobki, awanse, szacunek. Dlaczego specjaliści zmieniają pracę. Badania Pracuj.pl

Zarobki, awanse, szacunek. Dlaczego specjaliści zmieniają pracę. Badania Pracuj.pl Zarobki, awanse, szacunek. Dlaczego specjaliści zmieniają pracę Badania Pracuj.pl Gotowi na zmiany? Aż 6 na 10 specjalistów badanych przez Pracuj.pl aktywnie szuka nowego miejsca zatrudnienia. Wśród pozostałych

Bardziej szczegółowo

Raport z badania procesu kształcenia na Wydziale Turystyki i Zdrowia w roku akademickim 2014/2015

Raport z badania procesu kształcenia na Wydziale Turystyki i Zdrowia w roku akademickim 2014/2015 Filia AWF Warszawa w Białej Podlaskiej Zespół ds. oceny procesu kształcenia Raport z badania procesu kształcenia na Wydziale Turystyki i Zdrowia w roku akademickim 2014/2015 W wyniku przeprowadzonych analiz

Bardziej szczegółowo

KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2019

KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2019 KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2019 Centrum im. Adama Smitha szacuje, że koszt wychowania jednego dziecka w Polsce w roku 2019 (do osiągnięcia osiemnastego roku życia) mieści się w przedziale od 200 do 225 tys.

Bardziej szczegółowo

ŻYJ AKTYWNIE I ZDROWO

ŻYJ AKTYWNIE I ZDROWO ŻYJ AKTYWNIE I ZDROWO SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W ŁABUNIACH Łabunie 2015 r. 1 WSTĘP W dzisiejszym świecie przemoc, alkohol, narkotyki, dopalacze niestety coraz częściej pojawiają się w środowisku

Bardziej szczegółowo

www.uniwersytet-dzieciecy.pl Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Przedsiębiorczość dla najmłodszych

www.uniwersytet-dzieciecy.pl Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Przedsiębiorczość dla najmłodszych www.uniwersytet-dzieciecy.pl Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Przedsiębiorczość dla najmłodszych Kim jesteśmy? Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy to ogólnopolski, nieodpłatny program edukacji ekonomicznej

Bardziej szczegółowo

Oferta sponsorska 0/6

Oferta sponsorska 0/6 0 Oferta sponsorska 0/6 Pragnę złożyć ofertę wystąpienia Państwa firmy w charakterze mecenasa projektu edukacyjnego Lekcje Ekonomii dla Młodzieży. Lekcje Ekonomii dla Młodzieży (LEM) mają na celu wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Wydziałowa Rada Samorządu Doktorantów oraz Katedra Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Wydziałowa Rada Samorządu Doktorantów oraz Katedra Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Wydziałowa Rada Samorządu Doktorantów oraz Katedra Pedagogiki Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach mają zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w III Interdyscyplinarnej

Bardziej szczegółowo

Część I. Kryteria oceny programowej

Część I. Kryteria oceny programowej Część I Kryteria oceny programowej 1. Jednostka formułuje koncepcję rozwoju ocenianego kierunku. 1) Koncepcja kształcenia nawiązuje do misji Uczelni oraz odpowiada celom określonym w strategii jednostki,

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE. Zespół Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym Słoneczko w Kołobrzegu

SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE. Zespół Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym Słoneczko w Kołobrzegu Zespół Szkół Specjalnych przy Szpitalu Uzdrowiskowym Słoneczko w Kołobrzegu Ciechocinek 31.05.2012 Prawo dzieci do ochrony zdrowia perspektywy rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego Edukacja zdrowotna jest

Bardziej szczegółowo

Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Seria: Nr 6 e-monografie

Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Seria: Nr 6 e-monografie Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Seria: Nr 6 e-monografie Koło Naukowe Prawa Finansowego Bezpieczeństwo rynku finansowego pod redakcją Eugenii Fojcik-Mastalskiej

Bardziej szczegółowo

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII QUEEN SILVIA NURSING AWARD Nagroda Pielęgniarska Królowej Sylwii (Queen Silvia Nursing Award, QSNA) to wyjątkowe stypendium skierowane wyłącznie do studentek i studentów

Bardziej szczegółowo

Regulamin. Międzywydziałowego Studium Języków Obcych. Akademii Ignatianum w Krakowie

Regulamin. Międzywydziałowego Studium Języków Obcych. Akademii Ignatianum w Krakowie Załącznik do Zarządzenia nr 36/2012/2013 z dnia 25 września 2013 roku w sprawie zatwierdzenia nowego Regulaminu Międzywydziałowego Studium Języków Obcych Akademii Ignatianum w Krakowie. Regulamin Międzywydziałowego

Bardziej szczegółowo

RACJONALNE ŻYWIENIE TWÓJ NAJLEPSZY WYBÓR

RACJONALNE ŻYWIENIE TWÓJ NAJLEPSZY WYBÓR Zespół Szkół Gastronomicznych w Łodzi Gastronomik Serdecznie zaprasza do udziału w IV EDYCJI KONKURSU DLA GIMNAZJALISTÓW RACJONALNE ŻYWIENIE TWÓJ NAJLEPSZY WYBÓR Rok szkolny 2013/2014 Tematyka wiodąca

Bardziej szczegółowo

Niemiecki System Szkolnictwa. Opracowała Anna Łuniewska

Niemiecki System Szkolnictwa. Opracowała Anna Łuniewska Niemiecki System Szkolnictwa Opracowała Anna Łuniewska Realschule Realschule, to tak zwana szkoła realna, obejmująca naukę w klasach 5-10 i kończąca się małą maturą (Mittlere Reife lub Realschulabschluss).

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA.  PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2018/2019

PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2018/2019 PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2018/2019 Celem pracy zespołu ds. promocji zdrowia jest realizacja zagadnień wychowania zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

Jacy są, skąd przyjechali, co planują? - wyniki badania studentów z Ukrainy w UMCS

Jacy są, skąd przyjechali, co planują? - wyniki badania studentów z Ukrainy w UMCS Jacy są, skąd przyjechali, co planują? - wyniki badania studentów z Ukrainy w UMCS prof. dr hab. Stanisław Michałowski Rektor UMCS Cel badań oraz charakterystyka respondentów 1. Badania miały na celu poznanie:

Bardziej szczegółowo

Kierunek - Zarządzanie Studia licencjackie - I stopień Studia magisterskie - II stopień Kierunek - Zarządzanie i inżynieria produkcji Studia

Kierunek - Zarządzanie Studia licencjackie - I stopień Studia magisterskie - II stopień Kierunek - Zarządzanie i inżynieria produkcji Studia Kierunek - Zarządzanie Studia licencjackie - I stopień Studia magisterskie - II stopień Kierunek - Zarządzanie i inżynieria produkcji Studia inżynierskie - I stopień Studia magisterskie - II stopień STUDIA

Bardziej szczegółowo

PLAN ZADAŃ DZIAŁANIE I CELE I DZIAŁANIA W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA

PLAN ZADAŃ DZIAŁANIE I CELE I DZIAŁANIA W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA Załącznik do Strategii Rozwoju Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego do roku 2020 PLAN ZADAŃ Przed Wydziałem Chemii Uniwersytetu Gdańskiego stoi szereg wyzwań, których podjęcie wymaga określenia celu

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r.

Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych Zarządzanie Logistyką w Przedsiębiorstwie, prowadzonych

Bardziej szczegółowo

Kontakty rodziców dzieci 6 i 7-letnich z przedszkolem/szkołą 1

Kontakty rodziców dzieci 6 i 7-letnich z przedszkolem/szkołą 1 Kontakty rodziców dzieci 6 i 7-letnich z przedszkolem/szkołą 1 Relacje między nauczycielami i rodzicami mogą być czynnikiem pośrednio wspierającym jakość nauczania uczniów, na co zwracają uwagę zarówno

Bardziej szczegółowo

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna. Załącznik do uchwały nr538 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu OPIS

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Rzeszowski

Uniwersytet Rzeszowski II spotkanie Zespołu Pedagogiki Medialnej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN W piątek, 5 kwietnia 2019 r., w Sali Rady Wydziału Pedagogicznego w Uniwersytecie Rzeszowskim obyło się drugie spotkanie

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2017/2018

PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2017/2018 PLAN PRACY ZESPOŁU DS. PROMOCJI ZDROWIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH BOGUSZYCE 2017/2018 Celem pracy zespołu ds. promocji zdrowia jest realizacja zagadnień wychowania zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

Wytyczne Wydziałowej Rady ds. Jakości Kształcenia na. Wydziale Turystyki i Rekreacji

Wytyczne Wydziałowej Rady ds. Jakości Kształcenia na. Wydziale Turystyki i Rekreacji Wytyczne Wydziałowej Rady ds. Jakości Kształcenia na Wydziale Turystyki i Rekreacji w sprawie dostosowania programów kształcenia dla kierunku studiów, poziomów i profili kształcenia prowadzonych w uczelni

Bardziej szczegółowo

Prawo w biznesie. Opis kierunku. WSB Gdynia - Studia I stopnia. Dlaczego warto wybrać kierunek Prawo w biznesie w WSB w Gdyni?

Prawo w biznesie. Opis kierunku. WSB Gdynia - Studia I stopnia. Dlaczego warto wybrać kierunek Prawo w biznesie w WSB w Gdyni? Prawo w biznesie WSB Gdynia - Studia I stopnia Opis kierunku Dlaczego warto wybrać kierunek Prawo w biznesie w WSB w Gdyni? Na kierunku prawo w biznesie kształcimy osoby, które będą posiadały jednocześnie

Bardziej szczegółowo

Niegasnącej Młodości - EDYCJA 2 - KRAKÓW 2014

Niegasnącej Młodości - EDYCJA 2 - KRAKÓW 2014 ORGANIZATOR PROJEKTU UNIWERSYTET Niegasnącej Młodości - EDYCJA 2 - KRAKÓW 2014 ZADANIE WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ W RAMACH RZĄDOWEGO PROGRAMU NA RZECZ AKTYWNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Państwo w cyberprzestrzeni od izolacji do współdziałania

Państwo w cyberprzestrzeni od izolacji do współdziałania 29-30 września 2016 roku Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe BOSS w Miedzeszynie www.forumti.pl Państwo w cyberprzestrzeni od izolacji do współdziałania Organizator: BizTech Konsulting SA, 01-018 Warszawa,

Bardziej szczegółowo

OBCHODY ŚWIATOWEGO DNIA OSTEOPOROZY

OBCHODY ŚWIATOWEGO DNIA OSTEOPOROZY OBCHODY ŚWIATOWEGO DNIA OSTEOPOROZY 18-20.10.2013 Podsumowanie Szanowni Państwo, Oddział Kraków Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA-Polandbardzo serdecznie dziękuje Państwu za włączenie

Bardziej szczegółowo

w w w.w o r l d w i d e s c h o o l.p l OVER 45

w w w.w o r l d w i d e s c h o o l.p l OVER 45 grupa worldwideschool w w w.w o r l d w i d e s c h o o l.p l INFORMACJA O ZREALIZOWANYM PROJEKCIE OVER 45 OVER 45 INFORMACJA O ZREALIZOWANYM PROJEKCIE OVER 45 Worldwide School Sp. z o.o. w okresie od

Bardziej szczegółowo

Twoja Kariera" w Małopolsce

Twoja Kariera w Małopolsce Twoja Kariera" w Małopolsce Za nami krakowska konferencja, która odbyła się 11 marca br. w hotelu Qubus, inaugurując ogólnopolski cykl otwartych konferencji biznesowych. h K bnferencja Twoja Kariera" zostazaplanowana

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA. 16-001 Kleosin ul. Ojca Tarasiuka 2 tel. (085) 746-98-01 http://www.pb.edu.pl/zarz. Dziekan Dr hab. ZOFIA TOMCZONEK, prof.

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA. 16-001 Kleosin ul. Ojca Tarasiuka 2 tel. (085) 746-98-01 http://www.pb.edu.pl/zarz. Dziekan Dr hab. ZOFIA TOMCZONEK, prof. WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA 16-001 Kleosin ul. Ojca Tarasiuka 2 tel. (085) 746-98-01 http://www.pb.edu.pl/zarz Dziekan Dr hab. ZOFIA TOMCZONEK, prof. nzw Prodziekani ds. Studenckich i Dydaktyki Dr BARBARA WOJSZNIS

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁAŃ NA RZECZ JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE EDUKACYJNO-FILOZOFICZNYM W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁAŃ NA RZECZ JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE EDUKACYJNO-FILOZOFICZNYM W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013 SPRAWOZDANIE Z DZIAŁAŃ NA RZECZ JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE EDUKACYJNO-FILOZOFICZNYM W ROKU AKADEMICKIM 212/213 I. Wstęp Sprawozdanie uwzględnia ocenę działań w zakresie jakości kształcenia podjętych

Bardziej szczegółowo

WYBORCZY PIERWSZY RAZ

WYBORCZY PIERWSZY RAZ Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród licealistów z okazji Światowego Dnia Wyborów w 21 roku WYBORCZY PIERWSZY RAZ prezentację przygotował mgr Paweł Raźny STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE PRAWA WYBORCZEGO UMK WYBORCZY

Bardziej szczegółowo

EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V

EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V EWALUACJA WEWNĘTRZNA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Dźwirzynie w klasie IV i V Problem badawczy: Czy uczniowie są uzależnieni od Internetu i telefonów komórkowych. Opracowali:

Bardziej szczegółowo