GTF KURIER 04 (07) KWIECIEŃ BARIERA DEMOGRAFICZNA FRANCZYZA IŚĆ TAM. Dr Zbigniew Matkowski o zagrożeniach dla rozwoju Polski

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "GTF KURIER 04 (07) KWIECIEŃ BARIERA DEMOGRAFICZNA FRANCZYZA IŚĆ TAM. Dr Zbigniew Matkowski o zagrożeniach dla rozwoju Polski"

Transkrypt

1 KURIER GTF MAGAZYN GÓRNOŚLĄSKIEGO TOWARZYSTWA FINANSOWEGO 04 (07) KWIECIEŃ 2013 BARIERA DEMOGRAFICZNA A PERSPEKTYWY KONWERGENCJI Dr Zbigniew Matkowski o zagrożeniach dla rozwoju Polski FRANCZYZA MARKETING SPRZEDAŻ rozmowa z Markiem Stefańczakiem IŚĆ TAM GDZIE NAS PCHA wywiad z Ewą Błaszczyk

2 STRZAŁ W DZIESIĄTKĘ. 10 MAGICZNYCH MIEJSC NA 10-LECIE GTF. KONKURS DLA AGENCJI KREDYTOWYCH WSPÓŁPRACUJĄCYCH Z GTF. WSZYSTKIE PROPOZYCJE I WARUNKI UCZESTNICTWA W KONKURSIE NA STRONIE POD ZAKŁADKĄ "KONKURS NA 10-LECIE".

3 NA WSTĘPIE Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, otrzymujemy od Państwa sugestie, by Kurier GTF informował o bieżących zmianach na polskim rynku finansowym. Jednak formuła naszego magazynu nie pozwala na komentowanie wszystkich nowości. Ograniczamy się więc do najistotniejszych wydarzeń, które dotyczą nie tylko rynku finansowego, ale i procesów ekonomicznych w ogóle. Dziś chcę wrócić do zasad udzielania kredytów, bo właśnie one budzą w ostatnich tygodniach najwięcej emocji, zarówno w środowisku bankowym, jak i wśród podmiotów zajmujących się pośrednictwem kredytowym. Osoby bliskie tematom kredytowym zauważyły, jak bardzo, na przestrzeni paru ostatnich lat, zmienił się polski rynek i jak wielki wpływ na te zmiany ma implementacja różnorodnych pomysłów, których źródeł należy szukać w UE. Niestety, nie wszystkie regulacje, sprawdzające się u naszych zachodnich sąsiadów, przynoszą podobne efekty na naszym rynku. Co rusz zmienia się prawo bankowe, zmieniają się różne rozporządzenia, zmienia się rola nadzoru bankowego, zasady postępowania banków i w końcu pośredników. Zmiana goni zmianę, a uzasadnienie, jakie najczęściej się pojawia, to szeroko rozumiane interes i bezpieczeństwo klientów. Choć wmawia nam się, że żyjemy w czasach wolnego rynku, to trudno uciec od refleksji, że kontrola i ingerencja struktur państwa w nasze życie jest coraz większa. Koniec ubiegłego roku otworzył szeroką dyskusję na temat warunków udzielania kredytów. Ta dyskusja sprawiła, że powstały projekty nowelizacji tzw. rekomendacji T i S. Wniesione do tych projektów zmiany mają charakter liberalizacji dotychczasowych wymogów, związanych z udzielaniem kredytów. Najważniejsza jest przede wszystkim możliwość stosowania uproszczonej formuły oceny tzw. zdolności kredytowej kredytobiorców, wydłużenie okresu kredytowania przyjmowanego w procesie oceny zdolności kredytowej i przeniesienie na bank decyzji co do poziomu akceptowanego wskaźnika DTI (debt- -to-income), czyli poziomu zadłużenia klienta do jego dochodów. Oczywiście, każda zmiana wywołuje różne reakcje i bardzo odmienne komentarze. Zwolennicy mówią o korzyściach w postaci swobodniejszej dostępności do kredytów, zwiększonej akcji kredytowej banków (argument istotny w sytuacji spowolnienia gospodarczego) i ograniczenia aktywności instytucji Wojciech Stefańczak Wiceprezes Zarządu Górnośląskiego Towarzystwa Finansowego GTF Sp. z o.o. parabankowych. Przeciwnicy zwracają uwagę na ryzyko pogorszenia jakości portfeli kredytowych w bankach, co i tak jest wysoce prawdopodobne, z uwagi na spowolnienie gospodarcze i wzrost poziomu bezrobocia. W Kurierze GTF nawiązuje do tego felieton dra Mirosława Ciesielskiego, z którego trudno wyciągnąć tylko optymistyczne wnioski. Podobnie, choć w innym kontekście, w artykule pt. Bariera demograficzna a perspektywy konwergencji ocenia sytuację dr Zbigniew Matkowski, wieloletni pracownik naukowy i wykładowca najbardziej prestiżowej uczelni w Polsce Szkoły Głównej Handlowej. Kiedy dogonimy kraje z Europy Zachodniej, kiedy będziemy żyć jak nasi sąsiedzi? Perspektywa kilkunastu lub kilkudziesięciu lat to mało optymistyczna odpowiedź. Artykuł dra Matkowskiego to naprawdę wielce pouczająca lektura. I jeszcze relacja z Rzymu materiał, który polecam Państwu szczególnie. Właśnie w Rzymie przez kilka dni gościliśmy naszych biznesowych partnerów agencje kredytowe, z którymi rozmawialiśmy o najistotniejszych problemach współpracy i z którymi mieliśmy okazję i zaszczyt obcować w scenerii wyjątkowej, bo Rzym to majestatyczne miasto przewyższa wszystko, czego doświadczyłem w mych licznych podróżach jak powiedział XIX-wieczny angielski poeta Percy Byshee Shelley. Mam nadzieję, że zamieszczona w Kurierze GTF relacja choć w minimalnym stopniu potwierdza tę refleksję. Gorąco zapraszam do lektury. SPIS TREŚCI Bariera demograficzna a perspektywy konwergencji O zagrożeniach dla Polski pisze doktor Zbigniew Matkowski str. 04 Urlop na żądanie Komentarz mecenasa Zbigniewa Labochy str. 07 Franczyza marketing sprzedaż Rozmowa z Markiem Stefańczakiem, wiceprezesem GTF str. 08 Trudności i szanse Felieton doktora Mirosława Ciesielskiego str. 10 Afrykańska przygoda Konkurs Górnośląskiego Towarzystwa Finansowego str. 11 Iść tam, gdzie nas pcha Rozmowa z Ewą Błaszczyk str. 12 O inwestowaniu w wino Kapitał w butelce prezentuje Weronika Aleksandra Kosmala str. 14 Nasze rzymskie wakacje Relacja z wyprawy GTF do Wiecznego Miasta str. 16 PATRON: GórnośląskieTowarzystwo Finansowe GTF Sp. z o.o. Prezes: Paweł Kosmala REDAKCJA: Feniks Media Group Sp.j., ul. Na Wierzchowinach 1D, Kraków Redaktor naczelny: Dariusz Wajs Redaktor prowadzący: Grzegorz Chmielewski Sekretarz redakcji: Radosław Urban Zespół redakcyjny: Michał Durbas, Grażyna Jancik, Paweł Kawałek, Marcin Zawada Korekta: Jolanta Witkowska STUDIO DTP: Jerzy Gorczyca (kierownik studia DTP), Wojciech Kleszcz, Krzysztof Kusiak Produkcja: Krzysztof Chachlowski DRUK: Alnus Sp. z o.o., ul. Wróblowicka 63, Kraków WYDAWCA: Feniks Media Group Sp.j., ul. Na Wierzchowinach 1D, Kraków Fot. na okładce: shutterstock.com W magazynie wykorzystano zdjęcia z biblioteki Shutterstock.com. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruki z magazynu Kurier GTF są dozwolone wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy. jeżeli ich treść lub forma są sprzeczne z linią programową lub charakterem pisma oraz wydawcy (art. 36, pkt 4 prawa prasowego). Górnośląskie Towarzystwo Finansowe GTF sp. z o.o. Fabryczna 2, Tychy gtf@gtf.pl Infolinia: (0-32) kurier gtf str. 03

4 problemy B a r i e r a demograficzna a perspektywy konwergencji kurier gtf 07 Mówienie, że Polsce grozi postępujące osłabienie dynamiki wzrostu gospodarczego, związane nie tylko z brakiem kapitału, lecz także z brakiem rąk do pracy w sytuacji, gdy zarejestrowane bezrobocie przekracza 14% może zakrawać na żart. Jednak zarówno demografowie, jak i ekonomiści coraz głośniej ostrzegają przed negatywnymi skutkami bariery demograficznej dla rozwoju gospodarczego Polski. Niektórzy mówią wręcz o zbliżającej się katastrofie demograficznej. Demografia i ekonomia Sytuacja demograficzna kraju nie jest na razie alarmująca, ale pogarsza się z roku na rok w wyniku spadku dzietności, starzenia się ludności i masowego odpływu za granicę młodych, wykształconych ludzi. Ogólna liczba ludności w Polsce pozostaje wprawdzie od 1990 r. dość stabilna, a w ostatnich latach wykazuje nawet niewielki wzrost, ale współczynnik przyrostu naturalnego spadł z 0,9 do 0,2 promila. Współczynnik urodzeń, pokazujący liczbę urodzeń żywych na 1000 osób, utrzymuje się ostatnio na wyrównanym poziomie około 10, ale niepokojącym zjawiskiem jest spadkowa tendencja wskaźnika dzietności kobiet i niska jego wartość (1,3). Utrzymująca się od ponad 20 lat depresja urodzeniowa nie zapewnia prostej zastępowalności pokoleń. Na to nakłada się proces szybkiego starzenia się ludności, związany z niską liczbą nowych urodzeń i wydłużającym się przeciętnym trwaniem życia. Mamy obecnie równo 9 mln emerytów i rencistów na 15,6 mln pracujących w gospodarce (łącznie z rolnikami i członkami ich rodzin). Udział osób starszych (65 lat i więcej) w całej populacji wzrósł z 10% w 1990 do 14% w 2012 r., a stopa obciążenia ludności pracującej utrzymaniem ludzi starszych wynosi blisko 30%. Ogłoszona niedawno długoterminowa prognoza demograficzna i ekonomiczna Komisji Europejskiej dla wszystkich krajów UE do 2060 r. przewiduje dla Polski w razie braku zdecydowanych przeciwdziałań ze strony państwa dalsze niekorzystne zmiany sytuacji demograficznej, a w efekcie postępujące spowolnienie wzrostu gospodarczego, przechodzące pod koniec okresu praktycznie w stagnację. Zgodnie z tą prognozą, liczba ludności w Polsce zmniejszy się z 38,5 mln pod koniec 2012 do 32,6 mln w 2060 r., tzn. o blisko 6 mln. W krajach Europy Zachodniej też wystąpi spadek przyrostu naturalnego, związany z procesami starzenia się ludności i spadkiem dzietności, ale będzie łagodzony dalszym napływem imigrantów, wśród których przeważają ludzie młodzi, o dużym potencjale reprodukcyjnym. Dlatego nie we wszystkich krajach te niekorzystne trendy demograficzne znajdą wyraz w spadku liczby ludności i spadku zatrudnienia. We Francji i w Hiszpanii w ciągu następnych 50 lat liczba ludności prawdopodobnie wzrośnie o około 15%, w Szwecji o ponad 20%, w Wielkiej Brytanii o ponad 25%. Wśród państw Unii Polska będzie jednym z krajów o najwyższym spadku liczby ludności (-15%) i krajem o najwyższym spadku absolutnym. Większy procentowo ubytek liczby mieszkańców wystąpi tylko w Rumunii, Bułgarii, na Litwie i Łotwie. Jednocześnie nastąpią dalsze niekorzystne zmiany struktury ludności. Odsetek ludzi w wieku produkcyjnym (15 64 lata) zmniejszy się z 71% do 54%, odsetek ludzi w wieku starszym (ponad 64 lata) wzrośnie z 21% do 35%. Stopa obciążenia ludności pracującej utrzymaniem dzieci i osób starszych wzrośnie prawie dwukrotnie. Jeśli teraz na 2 osoby pracujące przypada 1 emeryt lub rencista, to za 50 lat proporcja ta może zbliżyć się do 1:1. Tymczasem wskaźnik aktywności zawodowej i stopa zatrudnienia wzrosną bardzo nieznacznie mimo dalszego wydłużania się życia i podniesienia wieku emerytalnego. Saldo migracji siły roboczej pozostanie nadal ujemne, bo dużo więcej młodych Polaków opuszcza kraj w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia, w porównaniu z liczbą cudzoziemców przybywających do Polski. Ogólna wielkość zatrudnienia, poczynając od 2015 r., będzie się obniżać wskutek coraz wolniejszego wzrostu, a następnie spadku Dr Zbigniew Matkowski Autor jest emerytowanym pracownikiem naukowym Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, wieloletnim wykładowcą SGH i innych uczelni krajowych i zagranicznych, członkiem rady naukowej Międzynarodowego Ośrodka Badań Koniunktury CIRET w Zurychu oraz sekretarzem Komitetu Redakcyjnego dwumiesięcznika Ekonomista. zarówno popytu na pracę, jak i podaży pracy. Czynnikiem kompensującym spadek zatrudnienia będzie dalszy wzrost wydajności pracy, ale jego tempo będzie maleć na skutek wygasania dotychczasowych impulsów wzrostu wydajności (zmiany w strukturze gospodarki, postęp techniczny, skok edukacyjny). Rezultatem niekorzystnych zmian demograficznych oraz słabnącego dopływu zagranicznych inwestycji i niskiej stopy akumulacji będzie zgodnie z tą prognozą coraz wolniejszy wzrost produkcji. Tempo wzrostu produktu krajowego brutto (PKB), które w 2010 wyniosło 4,3%, a w 2012 spadło do 2,0%, może jeszcze nieco wzrosnąć do 3,3% w roku 2015, ale, poczynając od tego roku, będzie systematycznie maleć: do 2,0% w 2020, 1,5% w 2030 i 0,5% w 2050 oraz 2060 r. Równoczesny spadek liczby ludności częściowo złagodzi wpływ gasnącego wzrostu produkcji na kształtowanie się przeciętnych dochodów ludności oraz realną wartość PKB przypadającego na 1 mieszkańca (PKB per capita). Jednak tempo wzrostu tego ostatniego wskaźnika też będzie niskie, rzędu 1 2% rocznie, a począwszy od 2020 r. i ono zacznie słabnąć. Konsekwencje tej prognozy dla procesu likwidacji luki dochodowej, dzielącej nas od Europy Zachodniej, nietrudno przewidzieć, zważywszy że według prognozy kraje UE-15 ( stary trzon Unii) i strefa euro w obecnym składzie (UE-17) mają utrzymać mniej więcej dotychczasową, niewygórowaną dynamikę, rzędu 1,2 1,5% rocznie. Zamiast oczekiwanego dalszego wyrównywania poziomu rozwoju i zbliżania się do Europy Zachodniej str. 04

5 problemy pod względem poziomu dochodów i dobrobytu, możemy za jakiś czas zacząć ponownie się od niej oddalać i zejść ostatecznie na same peryferie Europy. Konwergencja i dywergencja Konwergencja to proces zbliżania się gospodarek pod względem poziomu rozwoju, systemu ekonomicznego, struktury i organizacji gospodarki, stosowanych technologii, metod zarządzania itp. Najważniejszym aspektem konwergencji jest wyrównywanie poziomów dochodu i dobrobytu. Hipoteza konwergencji orzeka, że kraje słabiej rozwinięte wykorzystując swe atuty w postaci taniej siły roboczej i posiadanych bogactw naturalnych oraz korzystając z dopływu zagranicznych inwestycji i nowych technologii mogą rozwijać się szybciej, niż kraje wysoko rozwinięte i dzięki temu zbliżać się stopniowo do nich pod względem poziomu rozwoju, zwłaszcza pod względem przeciętnego poziomu dochodu na mieszkańca. Przykład awansu cywilizacyjnego i gospodarczego, dokonanego przez tzw. wschodzące kraje Azji i Ameryki Łacińskiej w ciągu ostatnich 20 lat, jak też przykład postępów, dokonanych w wielu krajach postsocjalistycznych w okresie transformacji, zdaje się potwierdzać słuszność tej hipotezy. Z drugiej strony, doświadczenia wielu ubogich krajów Afryki i Azji, tkwiących wciąż w pułapce zacofania i zależnych krytycznie od pomocy zagranicznej, przeczą istnieniu takiej tendencji. Różne są opinie na temat wpływu procesów globalizacji i integracji gospodarczej na wyrównywanie poziomów dochodu i rozwoju na świecie. Z jednej strony, rozszerzająca się wymiana handlowa, połączona z przepływem kapitałów, know-how i siły roboczej, sprzyja niwelowaniu różnic między gospodarkami różnych krajów, umożliwiając wyrównywanie poziomów rozwoju. Z drugiej, integracja i globalizacja może też powodować utrwalanie istniejących struktur produkcji i kierunków specjalizacji oraz odpływ wykwalifikowanych zasobów pracy ( drenaż mózgów ), a w rezultacie zwiększanie dystansu dzielącego kraje słabiej rozwinięte od wyżej rozwiniętych. Nie ulega wątpliwości, że tendencja do wyrównywania poziomów rozwoju zarówno w jej wymiarze międzynarodowym, jak i w skali regionalnej nie jest ogólnym prawem ekonomicznym, lecz stanowi dla krajów słabiej rozwiniętych jedynie potencjalną szansę, której wykorzystanie wymaga dużego wysiłku, aktywnej i rozumnej polityki państwa, niekiedy określonej pomocy zewnętrznej i innych sprzyjających okoliczności. Jednym z głównych motywów akcesji krajów Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) do Unii Europejskiej było oczekiwanie, że otwarcie gospodarki na szeroką wymianę z Europą Zachodnią i płynący stamtąd strumień pomocy oraz inwestycji pomoże w nadrobieniu opóźnień rozwojowych i skróceniu dystansu, jaki dzieli je od reszty Europy pod względem poziomu ekonomicznego i dobrobytu. Jak dotąd, kraje tego regionu w różnym stopniu potrafiły wykorzystać tę szansę, ale wszystkie pomijając różne wahania zdołały do tej pory wydatnie zmniejszyć lukę dochodową, dzielącą je od wyżej rozwiniętych i bogatszych państw Europy Zachodniej. Było to możliwe dzięki wyższej, ogólnie biorąc, dynamice wzrostu gospodarczego, osiąganej przez nowe kraje członkowskie Unii. Czy możemy dogonić Europę? Wyrównywanie poziomu dochodów w ramach Unii Europejskiej, szczególnie skrócenie dystansu dzielącego kraje EŚW od Europy Zachodniej, przypomina pogoń za odległym i uciekającym wciąż zającem. W tym przypadku goniący ma o tyle ułatwione zadanie, że ścigany obiekt, będący także w ruchu, to nie tyle zając, ile raczej żółw biorąc pod uwagę stosunkowo niskie tempo wzrostu gospodarczego w Europie Zachodniej. W każdym razie warunkiem skracania dystansu i ostatecznie dogonienia uciekającego zająca czy żółwia jest przewaga szybkości goniącego, w tym przypadku wyższe tempo wzrostu PKB na 1 mieszkańca. Taką przewagę w stosunku do Europy Zachodniej, traktowanej jako całość, miały dotychczas wszystkie kraje EŚW, zwłaszcza Polska (pomijając pewne epizodyczne zahamowania wzrostu lub recesyjne spadki). Dystans do pokonania czyli rozmiary istniejącej obecnie luki dochodowej mierzymy zazwyczaj relacją wartości PKB na 1 mieszkańca w punkcie wyjścia, mierzonej z uwzględnieniem siły nabywczej, tzn. różnic cen. Alternatywną miarą jest relacja wartości PKB per capita, mierzonej według rynkowych kursów walutowych, której zastosowanie w tym przypadku powiększyłoby bardzo znacznie rozmiary wyjściowej luki dochodowej, wydłużając okres niezbędny do jej likwidacji. Oczywiście przyjęta tu miara oddaje rozmiary różnic dochodowych tylko w przybliżeniu, bo relacje PKB per capita nie odpowiadają dokładnie relacjom dochodów rozporządzalnych przeciętnego obywatela, nie uwzględniają poza tym posiadanych zasobów majątkowych oraz niematerialnych składników dobrobytu. Nie mamy jednak na razie innego, dokładniejszego miernika dobrobytu. Wielkość PKB per capita w poszczególnych krajach EŚW porównujemy do jej przeciętnego poziomu w krajach Europy Zachodniej (UE-15) lub w krajach strefy euro (UE-17); punktem odniesienia jest zatem przeciętny poziom dochodów w tych grupach państw, a nie poziom dochodów w najbogatszych krajach europejskich. W całym okresie od zakończenia kryzysu na początku transformacji, to jest w latach , gospodarka Polski rozwijała się w tempie szybszym, niż gospodarki Europy Zachodniej razem wzięte. W kategoriach tempa wzrostu PKB per capita mieliśmy ponadtrzykrotną przewagę w stosunku do zachodniej piętnastki, notując średnioroczne tempo 4,4% wobec 1,4% w UE-15. Dzięki temu szybko odrabialiśmy dystans dzielący nas od Europy Zachodniej pod względem przeciętnego poziomu dochodów. Relacja PKB per capita w Polsce, w stosunku do przeciętnego poziomu tego wskaźnika w krajach UE-15, przyjętego jako 100, zwiększyła się z 38 w 1989 do 42 w 2000, 57 w 2010 i 62 w 2012 r. W okresie kryzysu globalnego i obecnych zawirowań w strefie euro udało się nam dotąd uniknąć recesji, dzięki czemu znacznie skróciliśmy dystans, dzielący nas od Europy Zachodniej pod względem poziomu PKB per capita. Gdybyśmy zdołali utrzymać dotychczasową przewagę w dynamice wzrostu gospodarczego, zanotowaną w okresie , to w ciągu lat, a więc do roku 2030, moglibyśmy zrównać się z Europą Zachodnią pod względem przeciętnego poziomu dochodów. Szybciej od nas lukę dochodową mogą zamknąć tylko Słowacja i Słowenia, kraje będące już obecnie znacznie bliżej standardów dochodowych Europy Zachodniej, oraz Estonia, która jest na podobnym, jak my, poziomie, ale rozwija się szybciej. Jednak szanse na utrzymanie naszej dotychczasowej przewagi w tempie wzrostu gospodarczego w obliczu aktualnych trendów ekonomicznych i demograficznych są znikome. Z jednej bowiem strony, tempo wzrostu naszej gospodarki, silnie zależnej od eksportu na rynki zachodnie i od dopływu stamtąd nowych kapitałów, będzie limitowane bardzo powolnym 07 kurier gtf str. 05

6 problemy kurier gtf 07 wzrostem produkcji i popytu u naszych zachodnich sąsiadów. Z drugiej strony, dalszy wzrost naszej gospodarki będą hamować różne czynniki wewnętrzne, zarówno ekonomiczne (np. słaba innowacyjność i konkurencyjność produkcji), jak i zwłaszcza demograficzne. Dlatego szanse na dogonienie Europy Zachodniej w ciągu najbliższych 17 czy nawet 20 lat są znikome, a realistyczne spojrzenie w przyszłość stawia w ogóle pod znakiem zapytania możliwość likwidacji za życia obecnego pokolenia luki rozwojowej, będącej skutkiem historycznej spuścizny. Taki właśnie wydźwięk ma wspomniana długookresowa prognoza Komisji Europejskiej, która przewiduje począwszy od 2015 lub 2020 r. postępujące spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce i pozostałych krajach EŚW, głównie w wyniku procesów starzenia się ludności oraz odpływu na Zachód młodych, wykształconych ludzi. Efektem będzie stopniowe zmniejszanie się przewagi krajów tego regionu nad Europą Zachodnią w zakresie dynamiki PKB, połączone ze spadkiem tempa konwergencji, aż do całkowitego zaniku tej przewagi i odwrócenia relacji tempa wzrostu, co będzie oznaczać przejście od konwergencji do dywergencji i ponowne zwiększanie się dystansu, dzielącego dwie grupy krajów pod względem poziomu dochodów. Ta prognoza ma bardzo pesymistyczny wydźwięk nie tylko dlatego, iż wyklucza możliwość likwidacji luki dochodowej, dzielącej nas od Europy Zachodniej, w perspektywie jednego pokolenia, lecz również dlatego, iż przewiduje ona dla całej Europy w nieodległej przyszłości nadzwyczaj powolny wzrost realnych dochodów i dobrobytu (wzrost PKB per capita w tempie rzędu 1 2 % rocznie, a nawet jeszcze mniej). Implikacje tej prognozy dla procesu zamykania luki dochodowej dzielącej nas od Europy Zachodniej są przygnębiające. Gdyby sprawdziły się przewidywania co do dalszego tempa wzrostu PKB per capita w Polsce i przeciętnego tempa wzrostu w strefie euro (UE-17), to w ciągu następnych 30 lat Polska może osiągnąć najwyżej 75% przeciętnego poziomu dochodów w Europie Zachodniej, a poczynając mniej więcej od 2045 r. dystans dzielący nas od Europy Zachodniej zacznie ponownie wzrastać: zamiast zbliżać się do niej, będziemy się znów oddalać. Podobna sytuacja wystąpi w większości pozostałych krajów naszego regionu, choć konkretne daty przejścia od konwergencji do dywergencji oraz minimalne rozmiary luki dochodowej, jakie zostaną w tym momencie osiągnięte, będą oczywiście zróżnicowane zależnie od obecnej wielkości tej luki i przewidywanego tempa wzrostu poszczególnych krajów. Np. Czechy i Słowacja, przy maksymalnym zbliżeniu do Europy Zachodniej, mogą osiągnąć blisko 90% przeciętnego poziomu dochodów w Europie Zach., Litwa i Łotwa około 70%, Węgry 65%, Rumunia 50%. Tylko Bułgaria w horyzoncie objętym tą prognozą nie dojdzie jeszcze do owego zakrętu, ale pod koniec tego okresu zdoła osiągnąć ledwie 55% przeciętnego poziomu dochodów w Europie Zachodniej. Implikowany przez tę prognozę zwrot od konwergencji do dywergencji obejmie wszystkie bez wyjątku kraje EŚW, bez względu na to, czy należą (lub będą należeć) do strefy euro, czy nie. Przewidywane generalne osłabienie wzrostu gospodarczego w krajach tego regionu nie ma bowiem niczego wspólnego z przynależnością do strefy euro lub brakiem przynależności. Jest konsekwencją przewidywanych zmian o charakterze ekonomicznym i demograficznym, które nieubłaganie nastąpią w przypadku braku energicznych i skutecznych działań dla złagodzenia tych niekorzystnych tendencji. Ewentualne wejście Polski do strefy euro w niczym tu nie pomoże. Czytelnikom, którzy niekoniecznie wierzą dobrym bądź złym wieściom płynącym z Brukseli i byliby skłonni potraktować te ostrzeżenia z lekceważącym przymrużeniem oka (po co martwić się, co będzie za lat, jak kłopotów i teraz nie brakuje?), mam do przekazania drugą niedobrą wiadomość tym razem z Paryża która, niestety, potwierdza wiarygodność tej pierwszej. Mniej więcej w tym samym czasie, pod koniec 2012 r., gdy Komisja Europejska ogłaszała swą długoterminową prognozę dla krajów UE, podobną długoterminową prognozę dla całej gospodarki światowej opracowali niezależnie eksperci OECD. W odniesieniu do Polski wnioski z obu tych prognoz są, niestety, zbieżne. Również prognoza OECD przewiduje postępujące osłabienie wzrostu gospodarczego w Polsce: z 4,3% średniorocznie w latach , do 2,6% w latach i 1,0% w latach Z prognozy tej wynika, że Polska może zwiększyć wskaźnik relatywnego poziomu dochodu w stosunku do Europy Zachodniej z obecnego poziomu 62% do 74% w 2040 r., ale w ciągu następnych 20 lat nie zdoła już bardziej przybliżyć się do standardów życia w Europie Zachodniej i raczej będzie się od nich oddalać. Jednocześnie dalszemu pogorszeniu może ulec nasza pozycja wśród krajów UE pod względem przeciętnego poziomu dochodu. Tymczasem już obecnie jesteśmy prawie na samym dole tej listy. W 2011 r., z PKB per capita liczonym według parytetu siły nabywczej, równym euro, Polska zajmowała 24. pozycję wśród krajów Unii, wyprzedzając jedynie Łotwę, Rumunię i Bułgarię. Również pozycja Polski w stosunku do innych państw zgodnie z tą prognozą ulegnie pogorszeniu: około 2040 r. pod względem przeciętnego poziomu dochodów wyprzedzi nas Rosja, a około roku 2060 Chiny. Co robić? Można mieć nadzieję, iż nie spełni się ten przygnębiający scenariusz, przekreślający możliwość likwidacji luki rozwojowej dzielącej nas od Europy Zachodniej za życia jednego pokolenia. Niemniej jednak możliwości zaistnienia w warunkach zupełnego leseferyzmu takich niepożądanych tendencji rozwojowych nie można lekceważyć. Najgorszym rozwiązaniem byłoby dalsze trzymanie się zasady nic nie robić, po prostu czekać. Wtedy spełnienie się złych przepowiedni jest niemal pewne. Aby zapobiec urzeczywistnieniu się tych prognoz, konieczne jest pilne podjęcie w ramach polityki społeczno- -ekonomicznej, prowadzonej przez rządy poszczególnych państw oraz wspólnej polityki europejskiej skoordynowanych, wielokierunkowych działań, zmierzających do przezwyciężenia wyłaniających się zagrożeń dalszego rozwoju i zneutralizowania czynników hamujących przyszły wzrost gospodarczy. W przypadku Polski konieczne jest szybkie opracowanie i wdrożenie kompleksowego rządowego programu podtrzymania i przyspieszenia wzrostu gospodarczego, koncentrującego się na złagodzeniu niekorzystnych trendów demograficznych, zwiększeniu stopy oszczędności i stopy akumulacji, poprawie instytucjonalnych warunków rozwoju przedsiębiorczości, dalszej rozbudowie i modernizacji infrastruktury, lepszym wykorzystaniu posiadanych zasobów naturalnych, siły roboczej i aparatu wytwórczego oraz popieraniu rozwoju edukacji, wiedzy i innowacyjności, jako kluczowych czynników wzrostu produkcji w konkurencyjnym otoczeniu międzynarodowym. Ze względu na szczególną rolę demograficznych zagrożeń dalszego rozwoju konieczne są zdecydowane działania w zakresie polityki prorodzinnej i polityki rynku pracy, ukierunkowane na zwiększenie przyrostu naturalnego, tworzenie nowych miejsc pracy, ograniczenie bezrobocia i stymulowanie wzrostu zatrudnienia, a być może także pewne rozluźnienie polityki imigracyjnej. str. 06

7 KOMENTARZ PRAWNIKA U R L O P NA ŻĄDANIE Odstępujemy w tym odcinku od porad na temat obrotu wekslami. Czynimy to na prośbę czytelnika, pana Rafała K., o udzielenie pilnych wyjaśnień, dotyczących zasad wykorzystania urlopu na żądanie, w sprawie o dużej bieżącej aktualności dla naszego czytelnika. Pan Rafał K. jest zatrudniony w firmie Z. Mając zamiar skorzystania z przysługującego mu prawa do urlopu na żądanie, zgłosił pracodawcy telefonicznie (na godzinę przed rozpoczęciem pracy), że nie przyjdzie w tym dniu do firmy. Pracodawca, z uwagi na brak możliwości znalezienia zmiennika na stanowisku pracy pana Rafała, i wobec konieczności obsadzenia jego stanowiska w danym dniu, odmówił udzielenia urlopu. Pan Rafał mimo to nie pojawił się w pracy, twierdząc, iż pracodawca nie miał prawa mu odmówić. Czy słusznie? Zgodnie z art Kodeksu pracy, pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Należy zaznaczyć, że Kodeks pracy dopuszcza możliwość zgłoszenia takiego żądania przez pracownika najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Mimo, wydawałoby się, tak jednoznacznego brzmienia tego artykułu Kodeksu pracy, zgłoszenie przez pracownika żądania udzielenia urlopu na żądanie nie rodzi po stronie pracodawcy bezwzględnego obowiązku udzielenia takiego urlopu. Zasady udzielania przez pracodawcę urlopu na żądanie są takie same, jak urlopu wypoczynkowego, gdyż urlop na żądanie jest de facto częścią urlopu wypoczynkowego. Skoro więc do udzielenia urlopu wypoczynkowego jest konieczne udzielenie go przez pracodawcę, a nie tylko zgłoszenie jego rozpoczęcia przez pracownika, to także przy urlopie na żądanie wniosek urlopowy pracownika jest brany przez pracodawcę pod uwagę, ale nie jest dla niego wiążący. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 28 października 2009 r. (II PK 123/09), zaznaczając jednakże, że decyzja pracodawcy co do odmowy udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie nie ma charakteru dowolnego. Pracodawca, co do zasady, ma obowiązek udzielenia pracownikowi takiego urlopu na jego prośbę, a odmówić może jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. W związku z tym, jeśli urlop na żądanie pracownika nie przeszkadza w zapewnieniu normalnego toku pracy, pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia takiego urlopu. Odmowa pracodawcy jest dopuszczalna wyłącznie wtedy, gdy obecność pracownika w pracy jest konieczna dla ochrony wyjątkowego interesu pracodawcy. W zaistniałej sytuacji trzeba, po pierwsze, wskazać, że pan Rafał nie popełnił błędu, zgłaszając swoją nieobecność dopiero na godzinę przed rozpoczęciem zmiany, ponieważ, zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik może zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Kluczowe więc dla oceny, czy pracodawca miał prawo odmówić udzielenia zgody na urlop na żądanie, jest to, czy po stronie pracodawcy zaistniały przyczyny, które stanowiły taką szczególną sytuację, o jakiej Sąd Najwyższy mówił w przytoczonym wyroku. Niestawienie się pana Rafała w pracy, wobec braku zgody pracodawcy na urlop na żądanie, stanowiło naruszenie przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. To może być podstawą do zastosowania przez pracodawcę kar porządkowych, zgodnie z art Kodeksu pracy. Należy zaznaczyć, że pracownik nie może rozpocząć urlopu na żądanie, ale również pracodawca nie może odmówić udzielenia takiego urlopu z błahych przyczyn. Przyczyny te muszą być istotne dla zapewnienia Radca prawny adwokat Z b i g n i e w L a b o c h a Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, prawnik z wieloletnim doświadczeniem na stanowisku kierowniczym w biurze prawnym spółki giełdowej, zajmującej się międzynarodową wymianą handlową. Doradca prawny zespołów, negocjujących zakupy licencyjne w przemyśle motoryzacyjnym. Założyciel działającej od kilkunastu lat Kancelarii Prawniczej L&D, specjalizujący się w prawie cywilnym i gospodarczym. normalnego toku pracy, przy czym tę istotność należy mierzyć obiektywnym brakiem możliwości zastąpienia pracownika w pracy w danym dniu i wynikającym z tego faktu zagrożeniem poniesienia strat przez pracodawcę. 07 kurier gtf str. 07

8 NASZE SPRAWY FRANCZYZA MARKETING SPRZEDAŻ Z Markiem Stefańczakiem, wiceprezesem Górnośląskiego Towarzystwa Finansowego, o nowościach w ofercie GTF rozmawia Marcin Zawada. kurier gtf 07 str. 08 W styczniowym wydaniu Kuriera wspominał Pan, że planowany jest rozwój oferty produktowej GTF. Minęły dwa miesiące od tamtej zapowiedzi Podtrzymuję moją deklarację. Zresztą widać już istotne zmiany. W lutowym Kurierze gościliśmy prezesów SKOK Kopernik Antoniego Stadnickiego oraz Domu Kredytowego Aureus Sławomira Króliczka, którzy, prezentując swoje firmy, wprowadzili Czytelników w zagadnienia współpracy z GTF. Właśnie produkty oferowane przez te firmy znalazły się w ofercie GTF. Dzisiaj nasi partnerzy agencje kredytowe korzystając z naszej multibankowej platformy internetowej, mają możliwość procesowania wniosków kredytowych zarówno do SKOK-u Kopernik, jak i do firmy Aureus. Jest to rozszerzenie i jednocześnie uzupełnienie oferty GTF o kolejne wersje kredytów gotówkowych. SKOK proponuje szybką pożyczkę gotówkową z opcją dopasowania wysokości rat i terminów spłat do możliwości klientów. Natomiast Aureus oferuje kredyt gotówkowy, z którego mogą skorzystać właściciele pojazdów (samochody, ciągniki, auta ciężarowe itp.), gdyż właśnie pojazdy stanowią zabezpieczenie takiej pożyczki. Aureus oferuje ten produkt w ramach swojej bezpośredniej współpracy z Getin Bankiem, dla której stworzył niezbędną strukturę terenową (rzeczoznawcy, doradcy kredytowi), pozwalającą na jego dystrybuowanie. Jakich spodziewa się Pan wyników sprzedaży? Z kilku względów: strukturalnych, organizacyjnych, zasięgu geograficznego, a także konstrukcji samej oferty, nie są to produkty do tak powszechnej dystrybucji, jak choćby kredyty gotówkowe, oferowane przez Meritum Bank czy Alior Bank. Jednakże jak to wcześniej podkreśliłem będą stanowić wartościowe uzupełnienie oferty, ale uzupełnienie na równoważnych prawach. To klient będzie dokonywał wyboru oferty kredytowej spośród kilku, jakie zostaną mu zaprezentowane. Tak już jest, że żaden bank nie obsługuje wszystkich klientów, nie obsługuje całego rynku, wszystkich jego segmentów. Każdy kieruje swoją ofertę do różnych klientów. Oczywiście, wszystkie banki pragną obsłużyć tych najlepszych, z najwyższymi dochodami i z najlepszą tzw. historią kredytową, ale, poza tym elitarnym segmentem, każda instytucja szuka dla siebie odrębnego miejsca na rynku. I, patrząc w ten sposób na rynek, można wyraźnie wyodrębnić takie jego części, które stanowią swoistą specjalizację banków. Tak skonstruowaną wypowiedzią chciałbym uciec od odpowiedzi na Pańskie pytanie, gdyż dla GTF ważne jest, aby, rozszerzając ofertę, uzyskiwać coraz wyższy poziom sprzedaży w ujęciu globalnym. Nie oznacza to, że nie posiadamy odrębnych planów sprzedaży dla każdego produktu, są one jednak elementem strategii firmy, a więc siłą rzeczy są to informacje poufne. GTF wspiera swoją sprzedaż bardzo aktywną kampanią reklamową oraz różnego rodzaju konkursami. Niedawno grupa najaktywniejszych agentów powróciła z podróży do Rzymu, ale to nie koniec atrakcji, oferowanych przez GTF. Jeszcze ciekawsza propozycja jest związana z dziesięcioleciem spółki. Rzeczywiście, niebawem będziemy celebrować dziesiąte urodziny naszej firmy. To już kawałek historii i trudno nie zaakcentować tego jubileuszu w naszych przedsięwzięciach marketingowych. Zaproponowaliśmy dziesięć wyselekcjonowanych, niezwykle atrakcyjnych wyjazdów turystycznych, z których mogą skorzystać nasi biznesowi partnerzy. Aby nie być gołosłownym, powiem o kilku propozycjach wycieczka do Chin i spacer po Wielkim Murze, wyjazd na Kubę i niepowtarzalna szansa ujrzenia zatrzymanych w czasie obrazów-reliktów, których już nigdzie indziej nie można spotkać, wyprawa na safari do Kenii czy rodzinny wyjazd do Disneylandu. Ale atrakcyjne są nie tylko propozycje turystyczne, równie atrakcyjne są warunki, jakie należy spełnić, aby skorzystać z tych propozycji. Zanim jednak nasi agenci wybiorą się do Hawany lub Pekinu, dzielą się z nami wrażeniami z Rzymu, gdzie rozmawialiśmy o rozwoju naszego wspólnego biznesu, jak i uczestniczyliśmy w interesującym programie turystycznym. Zresztą, wszystkich zainteresowanych odsyłam do reportażu, który zamieszczamy na dalszych stronach tego wydania Kuriera GTF. Jaką rolę przypisuje Pan wszelkim akcjom marketingowym? Czy rzeczywiście, dzięki tym przedsięwzięciom, wyniki sprzedaży są lepsze? To już nie jest tak oczywiste. Nasze działania z zakresu oddziaływania na rynek są wielokierunkowe reklama i informacja o samych produktach, które GTF oferuje, różnego rodzaju konkursy sprzedażowe i imprezy o charakterze integracyjnym, przedsięwzięcia z zakresu public relations, a także produkcja rozmaitych gadżetów i materiałów reklamowych. Mówię zatem o różnych formach docierania do klientów, jak również o metodach wspierania naszych biznesowych partnerów agencji kredytowych. Żadnej z tych form nie wyróżniałbym w sposób szczególny, choć tylko część z nich ma charakter doraźny i ma bezpośrednie przełożenie na wynik sprzedaży. Inne to przede wszystkim długofalowa budowa wizerunku firmy i poprawnych relacji z naszymi partnerami. Tak czy owak jedna rzecz jest oczywista bez trafnej polityki marketingowej trudno byłoby wyobrazić sobie sukces na polu sprzedaży.

9 NASZE SPRAWY dwie dziedziny marketing i finanse. Chociaż z fachowcami jest podobnie, jak z aktorami wybitni zagrają każdą rolę. Ale ilu jest wybitnych? Finanse to jeden z najdynamiczniej rozwijających się sektorów każdej gospodarki. Postęp jest widoczny gołym okiem prawie każdego dnia. Tak samo dynamicznie zmieniają się więc oczekiwania wobec specjalistów z dziedziny marketingu. Niewątpliwym problemem jest także specyfika produktów, które oferujemy. Kredyt nie jest towarem powszechnie dostępnym. Trudno jest więc jednoznacznie określić, czy w tym przypadku mamy do czynienia z rynkiem konsumenta, czy z rynkiem sprzedawcy. Obserwując poczynania GTF, można odnieść wrażenie, że GTF dobrym marketingiem stoi. Bardzo ciekawe inicjatywy, wyszukana reklama i, bez fałszywej skromności, bardzo dobrze odbierany Kurier, w którego tworzeniu współpracujemy. Marketing to relatywnie nowa dziedzina w naszej gospodarce, której wolnorynkowy charakter to historia niewiele dłuższa, niż dwadzieścia lat. Na szczęście, zarządzanie i marketing to chyba najpopularniejsze kierunki studiów, nie ma chyba uczelni, która nie oferowałaby nauczania z tego zakresu Domniemywam, że z naborem specjalistów nie powinno być żadnych problemów? To, niestety, złudne przeświadczenie. Ilość nie przekłada się na jakość. Nasze doświadczenia potwierdzają powszechnie znaną tezę, że poziom kształcenia w tej dziedzinie pozostawia wiele do życzenia. Ponadto, specjalista marketingowy powinien posiadać dobre przygotowanie teoretyczne, ale także powinien być osobą kreatywną, inspirującą swoimi ciekawymi pomysłami wszystkie pozostałe ogniwa firmy. A o takich ludzi jest niezwykle trudno. W rozmowach kwalifikacyjnych mamy do czynienia z szablonową i powierzchowną formą prezentacji, w dodatku z nierzadką manierą posiłkowania się terminologią pochodzenia angielskiego, ale bez wyczucia jej właściwego znaczenia. To, niestety, standard. Problemem jest także znalezienie fachowca, który łączyłby Dziękuję. To także efekt rzetelnej analizy rynku. To typowy mechanizm poznaj dobrze przyczynę, a znajdziesz sposób. Na końcowy efekt pracuje więc wielu ludzi. Najpierw słuchamy, analizujemy, a potem dobieramy narzędzia i metody. Odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku jest też nasza najnowsza propozycja współpracy franczyza GTF. Proponowane przez GTF warunki franczyzy postrzegam jako bardzo interesujące, przede wszystkim pod względem biznesowym, poczynając od zaprojektowania wnętrza placówki kredytowej, oznakowania, wyposażenia w meble, a na rozliczeniach finansowych kończąc. Rozwój tej propozycji nadzoruję osobiście i mam już powody do satysfakcji. Odczuwamy bowiem coraz większe zainteresowanie agentów tym rozwiązaniem. Wspominał Pan o zbliżających się dziesiątych urodzinach GTF. Według niektórych notowań, jesteście największym operatorem bankowym w kraju, według innych lokujecie się w pierwszej trójce. Czego zatem życzyłby Pan sobie z okazji urodzin GTF? Przede wszystkim nie pasjonujemy się rankingami. Zresztą, bardzo trudno jest porównywać takie firmy, jak nasza. W jaki sposób wielkością portfela kredytowego, aktywami, akcją kredytową? Każda metoda może dać inną kolejność w rankingu. Niewątpliwie jesteśmy w ścisłej czołówce, a pod względem wielkości sprzedaży produktów niektórych banków jesteśmy liderem. Pragnieniem zarządu jest zbudowanie stabilnej firmy stabilnej swoją pozycją na rynku i stabilnej swoją załogą. To są pragnienia, a więc życzyłbym sobie realizacji tych pragnień. 07 kurier gtf str. 09

10 FELIETON T R U D N O Ś C I I SZANSE Winston Churchill mawiał: Szukaj szans w trudnościach, a nie trudności w szansach. Upraszczając nieco ten aforyzm, można odnieść go do bieżącej sytuacji na polskim rynku bankowym, a szczególnie kredytowym. kurier gtf 07 Gdy spojrzymy na dane za zeszły rok, to sytuacja nie wygląda optymistycznie. Wartość udzielonych w sektorze bankowym kredytów detalicznych spadła praktycznie we wszystkich kategoriach. Największemu spadkowi uległo zadłużenie z tytułu kredytów konsumpcyjnych (kredyty gotówkowe, ratalne, karty kredytowe). Portfel kredytów hipotecznych powiększył się nieco, ale tylko dlatego, że sporo ponad 50% kredytów należących do niego zostało zaciągniętych w przeszłości we frankach szwajcarskich, której to waluty kurs wzrósł, co pociągnęło za sobą, w wyniku przeliczenia, wyższą wartość zadłużenia w złotych. Praktycznie jedyną grupą kredytów, których wartość wzrosła, były popularne debety, czyli kredyty w rachunku bieżącym. Ale ich udział w całości zadłużenia ludności ledwie przekracza 12% (hipotek 70%). Nie wróży też dobrze rozwojowi akcji kredytowej słabnąca aktywność polskiej gospodarki i rosnące bezrobocie. Być może szansę na pozytywne trendy dają niespodziewane zmiany w regulacjach kredytowych, dokonane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Może to ożywić rynek kredytów konsumpcyjnych, w tym gotówkowych i ratalnych, bo będą dostępne kredyty na oświadczenie, choć z pewnością banki będą podchodzić do nich z większą rozwagą, niż poprzednio. Przestanie obowiązywać rekomendacja T, uniemożliwiająca udzielanie kredytów klientom, którym spłata rat zabierała 50% dochodu (zamożniejszym 65%). Ta rekomendacja sztucznie hamowała konkurencję między bankami efektywne zarządzanie ryzykiem jest przecież kluczowym elementem konkurencji między instytucjami finansowymi. Niektóre banki powoływały specjalne spółki consumer finance, by rekomendację ominąć być może te organizacje stracą rację bytu, a rynek stanie się bardziej uporządkowany. Złagodzenie rekomendacji może też przyhamować rozwój sektora pożyczkowego, do którego wyciekali klienci, niemogący otrzymać kredytu bankowego. Do pozytywnych zmian można dodać również obniżenie przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych do historycznie najniższego poziomu. To dobra informacja dla aktualnych i potencjalnych kredytobiorców, ale niekoniecznie radosna dla samych banków, którym kurczy się marża odsetkowa, a tym samym dochody z kredytów. Być może niektóre banki będą chciały sobie to zrekompensować, udzielając ich więcej. Wszystko wskazuje, że w zarysowanej, nowej sytuacji aktorzy polskiego rynku finansowego będą modyfikować swe strategie rynkowe. Może dotyczyć to zarówno banków, jak i pośredników, ich podejścia do mixu produktowego i klientów. Każdy gracz rynkowy zasadniczo wdraża trzy strategie. Pierwsza sprowadza się do znalezienia nowych klientów w Polsce oznacza to dotarcie do tzw. klientów nieubankowionych; że jest to możliwe, wykazał ostatnio Bank Pocztowy, który ustawił punkty obsługi bankowej w placówkach Poczty Polskiej. Efekt to pozyskanie ponad 100 tys. klientów. Agresywnym graczem na tym rynku jest też Provident. Druga strategia to przejęcie klientów od konkurencji Alior Bank można w tym zakresie uznać za gracza pierwszej klasy. Ostatnia strategia opiera się na utrzymaniu jak największej liczby klientów, co jednak oznacza, używając M I R O S Ł A W C I E S I E L S K I Doktor nauk ekonomicznych, menedżer sektora bankowego z dwudziestoletnim stażem. Wykładowca akademicki na studiach MBA (Wyższa Szkoła Bankowa, Uniwersytet Gdański). Trener biznesu, autor artykułów z zakresu marketingu, bankowości i gospodarki światowej. nomenklatury bankowej, eksploatowanie tych samych PESEL-ów. Podejście to może oznaczać coraz niższe przychody. Ostatnie czasy pokazują, że jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Nowa sytuacja na polskim rynku bankowym jest wyzwaniem. Wygrają ci, którzy potrafią się przystosować lub nową sytuację wykorzystać. Być może nowych liderów już widać. A jak będzie z wami? str. 10

11 Z GTF W ŚWIAT A F R Y K A Ń S K A PRZYGODA G r z e g o r z Chmielewski Oto szansa na egzotyczną wyprawę do strefy równikowej. Dzięki nowemu konkursowi Górnośląskiego Towarzystwa Finansowego GTF Sp. z o.o. będzie można poznać Kenię! Tereny, zamieszkane współcześnie przez afrykańskie ludy Bantu, Kuszytów i Nilotów (do tej ostatniej grupy należą m.in. Masajowie) mają dość burzliwą historię. Poprzez stulecia W okresie od VII do X stulecia wschodnią część tych terytoriów (nad Oceanem Indyjskim) opanowali Arabowie. Na przełomie XV i XVI w. podboje tej części Czarnego Kontynentu rozpoczęli Portugalczycy, których z początkiem XVIII w. znowu wyparli Arabowie. Początek kolonizacji brytyjskiej to koniec XIX w., gdy Anglicy na obszarze obecnej Kenii i Ugandy powołali Brytyjską Afrykę Wschodnią. W 1920 r. Kenia zyskała status odrębnej kolonii. W 1952 wybuchło powstanie czarnoskórych mieszkańców, zainspirowane przez Afrykańską Unię Kenii pod przywództwem Jomo Kenyatty. Zostało stłumione po siedmiu latach, ale w konsekwencji tego zrywu Brytyjczycy musieli ustąpić i w 1963 r. kraj stał się niepodległy. Pierwszym prezydentem został w 1964 Kenyatta, narodowy bohater. W chwili uzyskania niepodległości Kenia w skali całego kontynentu uchodziła za oazę dobrobytu, określano ją mianem Szwajcarii Afryki. Stołeczne Nairobi było metropolią w europejskim stylu. Tę dobrą passę ekonomiczną i cywilizacyjną przedłużył prozachodni Kenyatta, wykształcony w Londynie antropolog i ekonomista. Po jego śmierci, w 1978 r., kolejni przywódcy nie potrafili podtrzymać dobrej koniunktury, do jej pogorszenia przyczyniła się rosnąca korupcja. Obok Nowego Jorku, Genewy i Wiednia, Nairobi nosi dumne miano jednej z czterech stolic świata ; tam mieszczą się agendy ONZ do spraw środowiska (UNEP) i mieszkalnictwa (UN-Habitat). Kraj safari W tym równikowym kraju wszystko jest dla Europejczyka egzotyczne. Klimat (z wiosenną porą deszczową), rzeźba terenu (przewaga wysokiego płaskowyżu, sięgającego 2-3 tys. metrów n.p.m.), relikty wulkanizmu w postaci wysokich gór (Mount Kenya 5199 m, Sudek 4302 m), głęboka tektoniczna rozpadlina o nazwie Wielki Rów Wschodni, duże jeziora (na północy Turkana, na zachodzie Wiktorii). Zróżnicowana roślinność od podzwrotnikowych lasów, poprzez sawannową i stepową aż po pustynną, w wysokich górach roślinność alpejska. Przybysza zdumiewa imponująca fauna. Słonie, hipopotamy, nosorożce, gepardy, lamparty, lwy, antylopy gnu, gazele, zebry, żyrafy, małpy to wszystko można podziwiać w parkach narodowych i rezerwatach, z których najsławniejszy jest park Massai Mara na pograniczu z Tanzanią. Agencje turystyczne organizują turystyczne wyprawy do egzotycznych zakątków, a w ich ramach tzw. foto-video safari. Zamożni są kuszeni ofertami wypraw myśliwskich w stylu safari. Przed sześćdziesięciu laty, z okazji koronacji brytyjskiej królowej Elżbiety (27 maja 1 czerwca 1953), odbył się pierwszy Rajd Safari, który z czasem zyskał renomę najbardziej fascynującego rajdu automobilowego w świecie. Wielkie sukcesy odnosili w nim Polacy nie tylko Sobiesław Zasada, ale i stale mieszkający w Nakuru Zbigniew Nick Nowicki. Na początku XXI w. zawody spadły do rangi mistrzostw kontynentu. Śladami Karen Blixen Wiele sławy zawdzięcza Kenia powieści Pożegnanie z Afryką, na której motywach nakręcono film z Meryl Streep i Robertem Redfordem. Książka powstała na kanwie przeżyć duńskiej pisarki Karen Blixen, która prowadziła plantację kawy na wichrowych wzgórzach Ngong, nieopodal Nairobi. W Nairobi mieści się biograficzne muzeum Blixen. Więcej szczegółów na 07 kurier gtf str. 11

12 Wywiad I ś ć t a m g d z i e n a s p c h a R o z m a w i a ł P a w e ł Kawałek Jej twarzy ani głosu nie sposób pomylić z nikim innym. Z zewnątrz delikatna, w środku silna i konsekwentna w tym, co robi. Choć życie zaskakiwało ją nie zawsze pozytywnie z nadzieją patrzy w przyszłość. Ewa Błaszczyk. Karierę aktorską zaczęła Pani od serialu 07, zgłoś się!. Potem był Dom i bawiący kolejne pokolenia Zmiennicy. Niewielu wie, że rolę Kasi dziewczyny, która podstępem chciała przełamać monopol mężczyzn na pracę za kółkiem, miała zagrać inna aktorka Tę rolę miała zagrać Jadzia Cieślak, ale akurat wyjechała. To był czas jej międzynarodowych sukcesów na Węgrzech, związanych z filmem Inne spojrzenie. Szukano osoby, która mogłaby ją zastąpić, i ja byłam pod ręką. Byłam już wtedy po Nadzorze, za który dostałam nagrodę podczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Miałam dobre notowania. Nagle stanęła Pani na planie z tuzami polskiego aktorstwa. Jakie to uczucie? Dzięki temu przypadkowi mogła Pani zagrać m.in. w Nadzorze. To niełatwy film, opowiadający o losach grupy więźniarek. W jaki sposób przygotowywała się Pani do tej roli? Całą ekipą pojechaliśmy do więzienia recydywy męskiej we Wronkach pod Poznaniem i kręciliśmy tam pierwszy tydzień czy nawet 10 dni zdjęć. To dostarczyło wszystkim nam takich przeżyć, refleksji i pewnego rodzaju szoku, że kiedy na planie weszliśmy w dekoracje, nie weszliśmy w nie od zera. Mieliśmy ze sobą ten bagaż, który został w nas po wizycie w zakładzie karnym. Dekoracja przestała być wyłącznie dekoracją, bo w nas była tamta prawda z Wronek. Tamten czas na wszystkich odcisnął swoje piętno, bo trudno, aby tak nie było, jeśli ma się stały kontakt z prawdziwymi klawiszami, czasem także z więźniami, których obserwowaliśmy. Mało się do siebie odzywaliśmy. Było to duże przeżycie. kurier gtf 07 str. 12 Nie odczuwałam żadnej bariery, ponieważ reżyser przed tym chronił. Na początku rzeczywiście twierdziłam, że chyba nie do końca nadaję się do tej roli, właśnie dlatego, że wokół mnie są wybitni artyści od repertuaru komediowego, a ja taka nie jestem. Wtedy wyjaśnił mi, że główni bohaterowie Jacek i Kasia są postaciami rodem z komedii dell arte. Że to właśnie otoczenie gra na nich, a oni po prostu sobie są. Po takim zapewnieniu czułam się uwolniona od wszystkich napięć. A mówiąc ogólniej niewątpliwie jest to splendor i jest bardzo przyjemnie, tym bardziej że wszyscy oni są bardzo fajnymi ludźmi, którzy otaczali nas wtedy opieką. Mało brakowało, a nie byłoby Pani jako aktorki. Z tego, co wiem, skłaniała się Pani ku psychologii, a nawet psychiatrii. Mimo to postanowiła Pani zdawać do szkoły teatralnej. Dlaczego? Rzeczywiście, myślałam o tych kierunkach. To jest coś, co mam zapisane w osobowości i zawsze miałam. Każdy jest materiałem do analiz. Postaci w sztukach czy w filmie trzeba zazwyczaj rozebrać psychologicznie i przeanalizować, by je zrozumieć. Są tam emocje, psychika tyle że w iluzji, a nie w prawdziwym życiu. Poza tym wszystko się zgadza. Na wszystkie moje role patrzę przez ten pryzmat, bo taka jestem. Interesuje mnie człowiek. Do szkoły teatralnej trafiłam po trosze przez przypadek, a trochę po to, by przewalczyć w sobie nieśmiałość, z powodu której miałam problemy w życiu. Postanowiłam się z tym jakoś uporać, a szkoła teatralna była na to świetnym sposobem. Czy zdarzyła się jakaś sytuacja, która szczególnie zapadła Pani w pamięć? Była taka zaskakująca scena, kiedy zobaczyłam wychodzącego z więzienia po wielu latach mężczyznę, który, mimo że był cały spokojny, zapomniał formuły wygłaszanej codziennie: Ktoś tam, ktoś tam, syn tego i tego. On nie umiał tego powiedzieć. Chodzi o tego typu rzeczy, których by się nigdy w życiu nie wymyśliło i o masę detali. Nie mówię już o wrażeniu ogólnym. Dużo czasu pochłania Pani Fundacja AKO- GO?, powołana m.in. po to, by wybudować klinikę Budzik, mającą pomagać dzieciom w śpiączce. Po czterech latach prac, 7 grudnia 2012 roku, nastąpiło jej otwarcie. To pierwsze tego typu miejsce w Polsce. Myśmy sobie uświadomili, że w łańcuchu medycznym, jaki mamy obecnie, jeśli człowiek nie wybudzi się szybko ze śpiączki na OIOM-ie, to właściwie nie ma dla niego miejsca. Nie ma takiego systemu w naszej medycynie, który by określał, gdzie ta osoba ma przebywać, co ma się z nią dziać i kto ma za to płacić. W ogóle nie było tego typu programu. Takiej jednostki chorobowej. Chory był najczęściej odsyłany do hospicjum lub do domu, a to nie jest rozwiązanie. Od momentu urazu do 15 miesięcy jest realna, duża szansa medyczna i bardzo wielu ludzi wraca ze śpiączki. Trzeba tylko zapewnić im odpowiednie warunki ku temu. Chcieliśmy stworzyć rozwiązanie systemowe na cały kraj. Pracowaliśmy nad

13 Wywiad takim programem bardzo długo i razem z Ministerstwem Zdrowia stworzyliśmy Program Wybudzania Dzieci ze Śpiączki w Fazie B. Faza B to właśnie ten przedział czasowy, o którym mówiłam od momentu urazu do 15 miesięcy, kiedy szanse na wybudzenie są potężne. Taki pakiet już jest. Został skierowany, poprzez Ministerstwo Zdrowia, do koszyka świadczeń gwarantowanych Narodowego Funduszu Zdrowia. Udało się! Nas może nie być, ale ten program będzie. Jest gotowa także matryca, dzięki której każdy, kto spełni warunki programu, będzie mógł go realizować na terenie kraju. Zadbaliśmy o to, by oficjalnie ustanowiono Narodowy Dzień Pacjenta w Śpiączce. Nasz projekt został przegłosowany przez Sejm i po raz pierwszy będzie obchodzony 18 kwietnia 2013 r. Fot.: W. Drozdowicz Fundacja AKOGO? otrzymała niedawno Nagrodę św. Kamila, w kategorii Nagroda Specjalna, za wieloletnią aktywność filantropijną, wykraczającą poza utarte granice, oraz determinację w skutecznym zrealizowaniu projektu kliniki Budzik. Czym dla Pani, dla fundacji, jest ta nagroda? Niewątpliwie jest to wyróżnienie i docenienie naszego wysiłku. Dodaje energii i jest niesłychanie satysfakcjonujące, bo to znak, że ktoś widzi, co udało się nam przez te lata osiągnąć. Wszelkiego rodzaju działania legislacyjne są trudne. Życie zmotywowało Panią do działania. W 2000 r. zmarł Pani mąż, kilka miesięcy później zdarzył się wypadek jednej z Pani córek Oli, która, w wyniku zachłyśnięcia się wodą, zapadła w śpiączkę. Musiała Pani wyznaczyć sobie na nowo priorytety i przemeblować solidnie to, co dotychczas było poukładane Oczywiście. Mam wrażenie, że głównym motorem i elementem, który nie pozwala przerwać tej pracy, jest Ola. Czasem wydaje mi się, że to ona robi to wszystko za naszym pośrednictwem. Sama wprawdzie nic nie może, ale trwa i w związku z tym bardzo walczy. Skoro tak, to i mnie nie wypada się poddawać. Z wiadomych względów Ola musiała być na pierwszym planie. To wokół niej kręciło się życie w pewnym momencie. Jak ta sytuacja wpłynęła na jej siostrę bliźniaczkę Manię? Nie czuła się zapomniana? Odsunięta na drugi plan? Szokiem był pierwszy rok. Potem zaczęłam się zbierać w sobie i myśleć o fundacji. Miałam kontakt z lekarzem, który konsultował Olę i całe swoje życie poświęcił temu tematowi. Bardzo dobrze znał takie przypadki i niemal od razu powiedział mi, że błędem 99% rodziców jest poświęcanie całej uwagi choremu dziecku. Należy tego unikać i jeśli ma się więcej, niż jedno skupić się też na zdrowym dziecku. Tak właśnie zaczęłam działać i tak też robię do dziś. To nie jest tak, że Mania została z czegoś ograbiona. Bardzo tego pilnowałam. Jest Pani bardzo silną kobietą. Skąd czerpała Pani siły do działania? Niejeden pewnie załamałby ręce. Pani postanowiła zakasać rękawy. naprawdę duże zastrzyki energetyczne. Niekoniecznie zawsze musi wiązać się z tym jakaś realna nagroda. Czasem wystarczy czyjeś spojrzenie, prawda? Co pozwalało Pani w tym trudnym czasie na chwilę oddechu? Mam bardzo dobry zawód, o który zawsze dbałam i dbam przez cały czas. To jest dla mnie wentyl, który wszystko równoważy. Kiedy gram jakąś rolę, jest tam iluzja, fikcja, wymieniamy się energetycznie. Przez chwilę odpoczywam od tego, co nazywa się rzeczywistością i wracam do niej, nakarmiona czymś zupełnie innym. Czasem też wyjeżdżam. Kocham słońce. Uwielbiam miejsca, gdzie jest ciepło, a wręcz gorąco. Wtedy najlepiej mi nic nie robić, nie mieć kontaktu z żadnymi wiadomościami ze świata. Tylko przyroda. Idealnie, gdyby było to miejsce odległe do tego stopnia, by nie rozumieć języka, w którym tam się mówi. Kiedy w takim razie oficjalnie robi sobie Pani wolne na jakiś czas? Jako fundacja musimy prowadzić ten projekt, pomagać i doglądać kliniki przez co najmniej pięć najbliższych lat. Dostaliśmy na ten cel europejskie pieniądze, więc nie ma mowy o tym, by, ot tak, zamknąć temat. Nie będzie teraz działań legislacyjnych, budowy, myślę, że w związku z tym będę miała więcej energii i czasu na znalezienie dobrych tekstów czy sztuki teatralnej. Pani córka Mania idzie w ślady mamy? Zdałam sobie sprawę, że jeśli nie zrobię tego właśnie tak, to czeka mnie wyłącznie równia pochyła, a wtedy topię Olę, Manię i siebie. Tak naprawdę to był przymus. Nie miałam wielkiego wyboru. A ponieważ jestem tym, kim jestem, robię to, co robię i mam takich znajomych, jakich mam, miałam zdecydowanie większe możliwości dotarcia do dziennikarzy, do mediów. Niesłychanie wiele siły daje ludzka energia. Razem z fundacją pojawili się nowi ludzie, nowe sprawy. To są Szukała wokół dokumentu, reżyserii, ale na razie zdecydowała się zdawać do PWST. Wspierała ją Pani w tej decyzji czy może odradzała? Nie odradzałam, bo jestem zdania, że powinniśmy robić to, co nas kręci. Iść tam, gdzie coś nas pcha. Najważniejsze, by robić to, co się lubi. 07 kurier gtf str. 13

14 INWESTYCJE ALTERNATYWNE O INWESTOWANIU W WINO Weronika Aleksandra K o s m a l a kurier gtf 07 str. 14 Gdyby były potrzebne dwa słowa do określenia zainteresowań impresjonistów, można byłoby na przykład podać petites sensations, czyli drobne wrażenia. Ta współcześnie chyba najbardziej uwielbiana grupa malarzy ani nie była skupiona na poruszaniu ważnych literackich treści, ani też specjalnie nie ujmowała głębokich ludzkich przeżyć. Oznak dylematów trudno też doszukiwać się na łagodnych twarzach postaci Śniadania wioślarzy za najbardziej interesujące w obrazie można właściwie wskazać światło i powietrze, a także czystość użytych kolorów, tak bardzo odróżniających impresjonizm od malarstwa poprzedniego okresu. Jeśli ktoś spróbowałby odebrać przedstawienie odnosząc je do tytułu, zaniepokoiłoby go pewnie, że tytułowe śniadanie wydaje się sprowadzać wyłącznie do kilku butelek wina i paru kiści winogron. W takim beztroskim nastroju tarasu podparyskiej restauracji można rozważyć dalsze kwestie, związane z namalowanym winem, chociażby to, że jest najpewniej winem konsumpcyjnym. To w pewnym sensie oczywistość, jednak kwestia rozróżnienia takich win i win inwestycyjnych już w czasach Renoira mogłaby mieć znaczenie. Kiedy powstawało Śniadanie wioślarzy, we Francji już od 25 lat funkcjonowała ustanowiona przez Napoleona III klasyfikacja bordoskich winnic. Classification 1855 to lista, do której izba handlowa winiarzy tego regionu zaliczyła producentów, których wina w okresie stu lat wyróżniały się najznakomitszymi walorami i osiągały najwyższe ceny. Z uwagi na tak obrane kryteria, w klasyfikacji ujęto jedynie tradycyjne winnice, niektóre nieprzerwanie działające od czasów średniowiecza. Co interesujące, poza przesunięciem jednej pozycji w latach 70., w rankingu nie dokonywano zasadniczych zmian. Uznawane za najlepsze wina Bordeaux są, wbrew pozorom, bardzo niejednorodną kategorią rozróżnia się zarówno wiele szczepów, z których powstają, jak i odmienne metody samej produkcji. Najprostszym z podziałów jest ten odnoszący się do położenia względem rzeki Żyrondy. Jednym z obszarów jest jej Lewy Brzeg, Medoc, gdzie mieszczą się winnice w Pauillac, St. Julien, Margaux czy w St. Estephe. Winorośle w tej strefie to cenione od wieków czerwone szczepy o nazwie Cabernet Sauvignon. Pierre-Auguste Renoir Śniadanie wioślarzy , olej/płótno, 129,5 172,7 cm Krainę o zupełnie innej glebie, Prawy Brzeg, stanowią Pomerolu i Saint-Émilion; dominują w niej szczepy Cabernet Franc i Merlot. Chociaż cały region zdecydowanie słynie z wytwarzania win czerwonych, w Bordeaux produkowane są też wina białe, aktualnie w przeważającej części ze szczepu Sauvignon Blanc. Jako że czerwone trunki uznane zostały za dużo bardziej dochodowe, winnice specjalizujące się w winach białych zaczęły od lat 60. zmieniać swoją produkcję. Obecnie białe wina to około dziesięciu procent produkcji wina opisywanego regionu, w większości są to też wina wytrawne. Początki winiarstwa w zachodniej Francji sięgają pierwszego wieku naszej ery, kiedy okupujący region Rzymianie rozpoczęli uprawę winorośli we wspomnianym już Saint- -Émilion. Pierwsze wzmianki o bordoskiej produkcji znaleziono już w datowanych na 71 rok zapiskach rzymskiego pisarza Pliniusza Starszego. Wytwarzanych na niewielką skalę win początkowo raczej nie eksportowano. Najbardziej znaczące dla wzrostu ich popularności okazało się zawarte w połowie XII w. małżeństwo późniejszego króla Anglii, Henryka II Andegaweńskiego, z księżną Eleonorą Akwitańską. Wraz z ustanowieniem tego związku, Akwitania, do której należy również region Bordeaux, na ponad trzysta lat stała się częścią angielskiego terytorium.

15 INWESTYCJE ALTERNATYWNE Indeks Liv-ex Fine Wine 50, obrazujący dzienne zmiany cen najpopularniejszych na rynku win Moment przyłączenia rozpoczął eksport ogromnych ilości trunków, co przyczyniło się do rosnącego uznania tych win w dalszych zakątkach kontynentu. Syn wspomnianej pary, legendarny Ryszard Lwie Serce, traktował wino z Bordeaux jako element codziennego menu. Otaczający dwór miłośnicy wina szybko zwrócili uwagę, że skoro trunek trafia tak często na królewski stół, musi być wystarczająco dobry, by zacząć nim handlować. Chociaż powstała w XIX w. klasyfikacja może wydawać się teraz jakąś historyczną ciekawostką, jest wręcz przeciwnie na najwyższej klasy bordoskich winach można od wieków najwięcej zarobić. Inwestycja w wino już dawno przestała Etykieta wina pochodzącego z winnicy Château Mouton Rothschild, projektu współczesnego włoskiego artysty Giuseppe Penone. W 1973 roku, po dziesięciu latach lobbowania przez barona Philippe a de Rothschild, winnica Mounton została awansowana o klasę wyżej w Klasyfikacji 1855 być poczytywana za ekstrawagancję, a od niedawna sektor określany wine bankingiem zaczął powoli rozwijać się na polskim rynku. Zakup inwestycyjnego wina a więc takiego z wybranych bordoskich i burgundzkich winnic jest obecnie uznawany za jedną z najbezpieczniejszych inwestycji alternatywnych. Do takich niestandardowych lokat kapitału należą też: dzieła sztuki, złoto, stare samochody, monety kolekcjonerskie czy nawet białe trufle. Spośród niewielu wymienionych, nabycie skrzynki wina okazuje się jednym z łatwiejszych sposobów ulokowania pieniędzy poza rynkiem produktów finansowych. Pośredniczeniem w takim handlu trudnią się wyspecjalizowane w tym zakresie firmy doradcze albo niewielkie departamenty, działające w ramach usługi bankowości prywatnej. W Polsce o tę drugą opcję jeszcze może trudno, na rynku pojawiło się jednak kilka zatrudniających najlepszych ekspertów firm. Oferując klientom prognozowany zysk rzędu kilkudziesięciu procent, pośrednicy zapewniają również o niewysokim progu inwestycji. W istocie, tabele ze stopami zwrotu napawają optymizmem, a na pierwszy zakup na tym specyficznym rynku poświęcić można relatywnie niską kwotę kilku tysięcy. Prawdopodobnie najczęściej kupowane jest wino en primeur, czyli takie, które dojrzewa jeszcze w beczkach i zostanie rozlane do butelek po upływie kilku lat. Konkurencyjna, o kilkadziesiąt procent niższa, cena pozwala zazwyczaj na osiągnięcie większego wzrostu wartości inwestycji. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że ocena ekspertów, której wina w beczkach zostały poddane, jest wstępna. Można też kupić wino w skrzynkach, czyli po kolejnej degustacji, podczas której określony zostaje bardziej oficjalny rating i rekomendowany okres przydatności do spożycia. Zakupione za pośrednictwem jakiejś doradczej firmy butelki wina nie trafiają zazwyczaj do właściciela, a do profesjonalnie wyposażonych certyfikowanych piwnic, w których leżakują przez okres inwestycji. Za najbardziej renomowane uznaje się piwnice londyńskie, w Londynie też mieści się regulująca ten obrót giełda. Zarówno cenę zakupu, jak i sprzedaży negocjuje się na podstawie wyceny giełdy Liv-ex, która publikuje ogólnodostępne indeksy przykładowy został zamieszczony obok. Poza wynikającymi z różnych mechanizmów rynkowych spadkami winnych indeksów można wymienić jeszcze kilka czynników ryzyka tych inwestycji. Wino inwestycyjne nie jest kupowane za złotówki oferenci usługi podkreślają, że zwiększa to stabilność portfela, w rzeczywistości jednak tę okoliczność uznać można za ryzyko walutowe. Omawiany rynek jest w dodatku stosunkowo mało płynny, nagłe zwiększenie podaży może zatem doprowadzić do znaczących spadków. Ostatnią z wymienianych niedogodności może być wysokość opłat, pobieranych przez pośredniczące firmy. Niekiedy sięgają one nawet 30% wartości inwestycji składają się na nie: prowizja początkowa, opłata za każdy rok zarządzania inwestycją, a także opłata za ubezpieczenie każdej skrzynki przelanego do butelek trunku. Pomimo odczuwalnych kosztów, wine banking zyskuje coraz większą popularność, a odnotowywane po zamknięciu inwestycji zyski zachęcają klientów do dalszych lokat. Żeby przedsięwzięcie było opłacalne, musi mieć charakter długoterminowy, zazwyczaj jest to okres od trzech do siedmiu lat. Jako zakup kolekcjonerski takie wino nie podlega też podatkowi od zysków kapitałowych. W porównaniu z nabywaniem dzieł sztuki, lokowanie kapitału w trunkach sprawia wrażenie takiej klasy inwestycji, na której beneficjent mógłby się zasadniczo mało znać. Złota zasada mówi jednak o sakralizowanej wręcz przez ekonomistów dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Proponuję więc, by portfel win koniecznie zdywersyfikować sztuką. 07 kurier gtf str. 15

16 Z ŻYCIA GTF N A S Z E RZYMSKIE W A K A C J E T e k s t : M a r c i n Z a w a d a F o t o : A n d r z e j M u s i k W 64 roku naszej ery cesarz Neron oskarżył chrześcijan o podpalenie Rzymu. Ofiarą prześladowań padł także święty Paweł, któremu jako obywatelowi rzymskiemu przysługiwał przywilej godnej śmierci. Nie został ukrzyżowany niczym pospolity rzezimieszek, ale ścięty mieczem. Wyrok śmierci wykonano za murami miasta, a skazanego Pawła wywieziono z Rzymu przez Bramę Ostyjską, dziś zwaną jego imieniem Porta San Paolo. Uderzenie mieczem było tak wielkiej mocy, że ścięta głowa, tocząc się, trzykrotnie odbiła się od ziemi. Tam gdzie uderzała w ziemię, tryskało źródło pierwsze z wodą gorącą, drugie z ciepłą, a jeszcze kolejne z lodowatą. Legenda ta dała początek nazwie temu miejscu Tre Fontane (Trzy Fontanny). Badacze historii nie są pewni prawdziwości tego przekazu i nie potrafią także ustalić dokładnego miejsca tej kaźni, ale najbardziej bliskie i zasadne pretensje do tego zaszczytu posiada Opactwo Trzech Żródeł Abbazie delle Tre Fontane, a szczególnie jeden z kościołów należących do Cystersów. Znajdująca się nieopodal bazylika Świętego Pawła za Murami (San Paolo fuori le Mura), gdzie do dzisiaj jest przechowywane ciało świętego, została wzniesiona na jego grobie. Wprzódy wzniesiono niewielką kapliczkę, z czasem monumentalną świątynię. kurier gtf 07 str. 16 Wewnątrz Coloseum, wszyscy razem

17 Z ŻYCIA GTF Naszą opowieść o spotkaniu z Rzymem rozpoczęliśmy od miejsca pochówku jednego z najważniejszych świętych, Apostoła Narodów, świętego Pawła z Tarsu. Legenda jego życia i przekaz o męczeńskiej śmierci nierozerwalnie wiążą się z Rzymem, miastem pełnym najgłębszych tajemnic i najwspanialszych historii. Rzym powstał w epoce żelaza, jako osada Latynów, usytuowana na szczycie Palatynu. Pierwsi mieszkańcy byli prostymi pasterzami owiec. Z czasem zajęli się rzemiosłem i handlem z sąsiadami (bogactwo Rzymu pochodziło ze sprzedaży soli wydobywanej w salinach u ujścia Tybru). Według legend założycielem Rzymu i jego pierwszym władcą był Romulus (VIII wiek p.n.e.). Według tych samych legend Romulus był synem boga Marsa i kapłanki bogini Westy Rei Sylwii. Urodziła ona bliźniaki, wspomnianego Romulusa i jego brata Remusa. Westalki żyły w celibacie i za złamanie nakazu życia w czystości Sylwia Rea skazana została na okrutną śmierć zakopano ją żywcem, a dzieci jej miały zostać utopione w Tybrze. Kat jednak ulitował się nad niemowlętami i wrzucił je do wody w koszu, który popłynął z prądem rzeki i utknął na mieliźnie. Płacz głodnych dzieci usłyszała wilczyca, która zaczęła karmić je swoim mlekiem. Wilczycę wyśledził natomiast pasterz królewski Faustulus, który wraz ze swoją żoną Acca Laurentiną postanowił zaopiekować się niemowlętami. Do dzisiaj wilczyca pozostaje nieoficjalnym symbolem Wiecznego Miasta. Po osiągnięciu pełnoletniości Romulus i Remus dowiedzieli się o swoim prawdziwym pochodzeniu i po dokonanym zamachu stanu wyruszyli w poszukiwaniu nowej siedziby. Nowy gród założyli w miejscu, gdzie kiedyś wyrzucił ich nurt Tybru. Władcą został Romulus, który zgodnie z obranym rytuałem dostrzegł większą liczbę sępów. Rozgoryczony brat nie potrafił pogodzić się z porażką, zaczął drwić z brata i wkroczył na wyznaczone przez Romulusa terytorium. Ten zabił Remusa, wypowiadając słowa: Niech tak zginie każdy, kto przez mury moje przejść się odważy. Miało to stać się 21 kwietnia 753 roku p.n.e. i z tego powodu dzień ten jest obchodzony jako dzień założenia miasta. Romulus panował dłuższy czas i miał zostać wzięty żywcem do nieba, by tam stać się bogiem Kwirynem. Starożytni Rzymianie od imienia Romulusa wywodzili nazwę miasta (Roma), dziś jednak wiemy, że pochodzi ona od nazwy etruskiego plemienia Rumlna. Według przekazu, wkrótce po założeniu miasta Rzymianie z powodu braku dostatecznej ilości kobiet postanowili zdobyć je napadając na sąsiednią osadę Sabinów. Zuchwały plan powiódł się, a gdy ich mężowie i bracia próbowali odbić kobiety, zmuszono ich do rozejmu. Rzym mógł się zatem rozwijać A jaki jest Rzym dzisiaj? Stare przysłowie mówi, że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Skądkolwiek więc przybyłeś, pamiętaj że jesteś w mieście, gdzie przed wiekami zrodziła się cywilizacja Europy. Obok starożytnej Grecji, właśnie Rzym stanowi jej kolebkę. Grecy pozostawili nam wspaniałą spuściznę filozoficzną i literacką. Rzymianie, ze swej natury bardziej praktyczni, poświęcali się polityce, administracji i zarządzaniu. Podczas gdy sztuką grecką kieruje idea czystej harmonii, monumentalne dzieła Rzymian noszą znamiona przede wszystkim użyteczności. I ta właśnie cecha architektury rzymskiej uderza nas najbardziej, kiedy zwiedzamy amfiteatry i fora, bazyliki i termy. Lukianos, grecki retoryk z II wieku naszej ery opisał Rzym jako okruch raju. XV-wieczny uczony z Toskanii Gian Francesco Poggio Brascciolini, piszący wiele stuleci później, nazwał Rzym miastem najpiękniejszym i najwspanialszym ze wszystkich, jakie były i będą. Te opinie przetrwały przez wieki i nie straciły na aktualności, mimo uciążliwości życia we współczesnym Rzymie. Strajki, zanieczyszczenie środowiska, bałagan przestrzenny i wszechobecna biurokracja nie są w stanie przysłonić niezwykłego piękna 07 Castel Gandolfo, nad brzegiem jeziora Albano, które powstało w kraterze nieczynnego wulkanu Lacjum - Jarosław Kościelnik, Karolina Białas, Jolanta Marciniak, Katarzyna Tworuszka, a w dolnym rzędzie: Michał Kopysta i Anna Gorzawska kurier gtf str. 17

18 Z ŻYCIA GTF W oddali, na krawędzi nieczynnego wulkanu pałac papieski w Castel Gandolfo. Za chwilę ruszamy do tego malowniczego miasteczka - Brygida Szczesiak, Anita Piask, Magdalena Jassowicz-Kosiń, Piotr Sędziak i Urszula Sędziak kurier gtf 07 str. 18 tego prawdziwie Wiecznego Miasta i fascynacji, jakie budzi. Dla nas Polaków od 1978 roku Rzym jest miejscem szczególnym. Wtedy to kardynalskie konklawe wybrało Polaka na głowę Kościoła. Dzisiaj grób jednego z największych Polaków jest podstawowym miejscem, do którego podąża większość rodaków. Modlitwa i chwila zadumy nad grobem polskiego papieża i we wnętrzu najważniejszej dla katolików świątyni, to nie tylko rytuał, to potrzeba ducha. Bazylika Świętego Piotra została wzniesiona w miejscu pochówku świętego Piotra. Nie wiadomo dokładnie, w którym roku Piotr przybył do Rzymu wiadomo jedynie, że było to po 50 roku n.e. Nie jest też znana data jego męczeńskiej śmierci, poza tym, że został ukrzyżowany w cyrku cesarskim koło dzisiejszego Watykanu, w czasach prześladowań, rozpoczętych przez cesarza Nerona, a więc pomiędzy 64 i 67 rokiem n.e. Blisko trzysta lat później (w 324 roku) wzniesienie potężnej świątyni nakazał ówczesny cesarz Konstantyn. Obecny jej kształt i wystrój to efekt kilku stuleci, a to co dzisiaj podziwiamy, to rezultat pracy największych z wielkich artystów. Począwszy od 1506 roku przy budowie pracowali Bramante, Rafael, Baldassare Peruzzi i w końcu Michał Anioł. Ten ostatni, opierając się na szkicach Bramantego, zaprojektował olbrzymią bazylikę na planie krzyża greckiego, zwieńczoną wspaniałą kopułą o podwójnej czaszy. Jednakże w XVII wieku inny artysta Maderna, zmienił plan świątyni z krzyża Okucia w kształcie żołędzi na jednej z bram do Bazyliki Świętego Jana na Lateranie. Według legendy, dotknięcie żołędzi pozwala mieć nadzieję na rychłe doczekanie potomstwa. Ewelina Kultys traktuje sprawę bardzo poważnie...

19 Z ŻYCIA GTF Podczas kolacji w restauracji ze śpiewającymi kelnerami. To był bardzo udany wieczór. Na pierwszym planie Anna Kliszczak greckiego na łaciński. Również jego dziełem jest obecna fasada bazyliki. Natomiast późniejsza kolumnada otaczająca Plac Świętego Piotra jest dziełem Gian Lorenza Berniniego. Tak jak Watykan i Bazylika Świętego Piotra jest miejscem, do którego podążają wszyscy katolicy, tak usytuowany w samym centrum miasta Plac Hiszpański to cel każdego turysty. Miejsce zachwyca niezwykłą elegancją i osiemnastowieczną finezją. Ozdobą placu i główną atrakcją są Scalinata Della Trinita dei Monti (po polsku nazwane Schodami Hiszpańskimi). Nazwa ta wiąże się z mieszczącą się tuż obok ambasadą Hiszpanii, jednakże pierwotnie miejsce to zwano Piazza di Francia. Prace nad budową zakończone zostały w 1725 roku, a uroczystego otwarcia dokonał papież Benedykt XIII. Zastąpiły one ścieżkę prowadzącą z placu do usytuowanego znacznie wyżej kościoła Trinita dei Monti (projekt - Carl Maderna, ten sam, który nadał ostatni szlif bryle Bazyliki Świętego Piotra). Składające się z 138 stopni schody (z trawertynu) sfinansował XVII-wieczny francuski dyplomata, a kwota, którą zapisał w swoim testamencie, została powiększona o darowiznę Ludwika XV, króla Francji. Schody, które stały się ulubionym miejscem spotkań młodych turystów, są szczególnie urocze na wiosnę, spowite kwitnącymi azaliami. Na Boże Narodzenie buduje się tutaj naturalnej wielkości szopkę, a każdego roku 8 grudnia papież odwiedza południową część placu, aby złożyć wieniec pod figurą Marii Panny stojącej na szczycie rzymskiej kolumny, ustawionej tam w XIX wieku dla upamiętnienia przyjęcia dogmatu o niepokalanym poczęciu. Nieopodal Placu Hiszpańskiego kolejna perła tego miasta Fontanna di Trevi. Według rzymskiej miary czasu to obiekt stosunkowo nowy zbudowano ją zaledwie 240 lat temu. Przepływająca przez fontannę woda była doprowadzana do Rzymu przez biegnący głównie pod ziemią akwedukt (Aqua Virgo), pierwotnie zbudowany przez Marka Wipsaniusza Agryppę w 19 roku p.n.e. Płynęła nim woda do term, które wzniósł na Polu Marsowym w pobliżu Panteonu. Nazwa Aqua Virgo wzięła się ponoć stąd, że źródło, z którego wypływa, zostało wskazane żołnierzom Agryppy przez dziewicę (łac.- virgo) o imieniu Trevia. Tę scenę przedstawiono na reliefie po prawej stronie w górnej części fontanny. W centralnej części fontanny dominuje postać Neptuna, niżej natomiast dwaj Trytoni szamocą się z końmi. Tryskająca, szumiąca woda odtwarza potęgę i siłę oceanu. Po filmie Słodkie życie (La Dolce Vita) z 1960 w reżyserii Federico Felliniego fontanna stała się sławna na całym świecie, a scena kąpieli Sylvii granej przez szwedzką seksbombę Anitę Ekberg należy do najsłynniejszych w dziejach kina. Sama jednak kąpiel w fontannie jest zakazana i karana. Turyści zwyczajowo wrzucają do fontanny drobne monety (przez ramię, do tyłu), by zapewnić sobie powrót do Rzymu. Są też legendy związane z ilością wrzucanych monet - jedna ma zapewnić powrót do Rzymu, dwie gorący romans, trzy nawet ślub. Pieniądze, wyławiane przez władze miasta, przeznaczone są na utrzymanie zabytków oraz na potrzeby biednych w Rzymie. Nie sposób na kilku stronicach zawrzeć wszystko to, co w Rzymie najpiękniejsze i najbardziej wzruszające. Będziemy zatem powracać do naszego spotkania z tym fascynującym miastem. A na spotkanie to wyruszyliśmy wraz z naszymi biznesowymi partnerami. Odwiedziliśmy wiele ciekawych miejsc, dotykaliśmy pamiątek historii, największych dzieł sztuki. Była to podróż pełna wzruszeń i refleksji. I nie było wśród uczestników takiej osoby, która odwróciwszy się tyłem do Fontanny di Trevi nie wrzuciła przez ramię monety. Ilości wrzuconych monet nie liczyliśmy 07 kurier gtf str. 19

20

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek

Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014 Aleksander Łaszek Wzrost gospodarczy I Źródło: Komisja Europejska Komisja Europejska prognozuje w 2014 i 2015 roku przyspieszenie tempa

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja

Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Komisja Europejska - Komunikat prasowy Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Bruksela, 04 listopad 2014 Zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE

SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE IV kwartał 2018 INFORMACJA SYGNALNA Warszawa Gdańsk, listopad 2018 SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE IV KWARTAŁ 2018 ROKU OPRACOWANIE: DR SŁAWOMIR DUDEK NOWY BAROMETR

Bardziej szczegółowo

biuro pośrednictwa Jak założyć kredytowego ABC BIZNESU

biuro pośrednictwa Jak założyć kredytowego ABC BIZNESU Jak założyć biuro pośrednictwa kredytowego ABC BIZNESU Jak założyć biuro pośrednictwa kredytowego ABC BIZNESU Spis treści 2 Pomysł na firmę / 3 1. Klienci biura pośrednictwa kredytowego / 4 2. Cele i zasoby

Bardziej szczegółowo

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze

Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela/Strasburg, 25 lutego 2014 r. Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze W zimowej prognozie Komisji Europejskiej przewiduje się

Bardziej szczegółowo

Wiosenna prognoza na lata : w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego

Wiosenna prognoza na lata : w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Wiosenna prognoza na lata 2012-13: w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego Bruksela 11 maja 2012 r. W związku ze spadkiem produkcji odnotowanym pod koniec 2011

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny Wierzyciel S.A. I kwartał 2011r. (dane za okres 01-01-2011r. do 31-03-2011r.)

Raport kwartalny Wierzyciel S.A. I kwartał 2011r. (dane za okres 01-01-2011r. do 31-03-2011r.) Raport kwartalny Wierzyciel S.A. I kwartał 2011r. (dane za okres 01-01-2011r. do 31-03-2011r.) Mikołów, dnia 9 maja 2011 r. REGON: 278157364 RAPORT ZAWIERA: 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O EMITENCIE 2. WYBRANE

Bardziej szczegółowo

Autor: Joanna Nitecka, pracownik Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych URE

Autor: Joanna Nitecka, pracownik Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych URE CZY ENERGIA JEST DROGA? Autor: Joanna Nitecka, pracownik Departamentu Integracji Europejskiej i Studiów Porównawczych URE ( Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki nr 4/2004) Namacalnym efektem działalności

Bardziej szczegółowo

Szykuje się mocny wzrost sprzedaży detalicznej w polskich sklepach w 2018 r. [ANALIZA]

Szykuje się mocny wzrost sprzedaży detalicznej w polskich sklepach w 2018 r. [ANALIZA] Szykuje się mocny wzrost sprzedaży detalicznej w polskich sklepach w 2018 r. [ANALIZA] data aktualizacji: 2018.05.25 GfK prognozuje, iż w 2018 r. w 28 krajach członkowskich Unii Europejskiej nominalny

Bardziej szczegółowo

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko

Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 5 listopada 2013 r. Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko W ostatnich miesiącach pojawiły się obiecujące oznaki ożywienia

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową

Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych dr Błażej Lepczyński Marta Penczar dr Błażej Lepczyński, Marta Penczar Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową

Bardziej szczegółowo

Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce?

Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce? Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce? Rafał Antczak Członek Zarządu Deloitte Consulting S.A. Europejski Kongres Finansowy Sopot, 23 czerwca 2015

Bardziej szczegółowo

B I L A N S R O K U

B I L A N S R O K U RAPORT OTWARCIA B I L A N S R O K U 2 0 1 8 WARSAW ENTERPRISE INSTITUTE 2019 W W W. W E I. O R G. P L KTÓRE kraje Europy doganiają gospodarki najbardziej rozwinięte? CZY MOŻEMY KIEDY uniknąć kryzysu zadłużenia?

Bardziej szczegółowo

WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ

WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ dr Barbara Ptaszyńska Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowym celem wspólnoty europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju poszczególnych

Bardziej szczegółowo

Michał Zdziarski Tomasz Ludwicki

Michał Zdziarski Tomasz Ludwicki Prezentacja wyników badań Michał Zdziarski Tomasz Ludwicki Uniwersytet Warszawski PERSPEKTYWA PREZESÓW Badanie zrealizowane w okresie marzec-kwiecień 2014. Skierowane do prezesów 500 największych firm

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK 29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33 Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie

Bardziej szczegółowo

W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę

W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę data aktualizacji: 2017.12.29 Według szacunków Unii Europejskiej w 2018 roku Polska odnotuje jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Unii Europejskiej. Wzrost

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE

SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE III kwartał 18 INFORMACJA SYGNALNA Warszawa Gdańsk, lipiec 18 SYTUACJA NA RYNKU CONSUMER FINANCE III KWARTAŁ 18 ROKU OPRACOWANIE: DR SŁAWOMIR DUDEK, WSPÓŁPRACA: DR HAB.

Bardziej szczegółowo

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Gdańsk, 31 marca 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Prognozy demograficzne

Prognozy demograficzne Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Prognozy demograficzne Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny w Lublinie

Bardziej szczegółowo

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa Sektor Gospodarstw Domowych Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE Raport nr 13 LIStopad 2008 Warszawa 1 Gospodarka Polski Prognozy i opinie Raport Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność i nauka to nie to samo czyli jakiej polityki innowacyjności potrzeba w Polsce?

Innowacyjność i nauka to nie to samo czyli jakiej polityki innowacyjności potrzeba w Polsce? Innowacyjność i nauka to nie to samo czyli jakiej polityki innowacyjności potrzeba w Polsce? Wojciech Cellary Katedra Technologii Informacyjnych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Mansfelda 4, 60-854 Poznań

Bardziej szczegółowo

Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.

Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK 07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego

Bardziej szczegółowo

Komisja Nadzoru Finansowego. Raport bieżący nr 10/2009

Komisja Nadzoru Finansowego. Raport bieżący nr 10/2009 NORDEA BANK POLSKA S.A. Komisja Nadzoru Finansowego Raport bieżący nr 10/2009 Data sporządzenia: 2009-04-07 Temat: Opinia Rady Nadzorczej na temat sytuacji spółki Podstawa prawna: Art. 56 ust. 1 pkt. 2

Bardziej szczegółowo

Postawy przedsiębiorstw z Małopolski. Dr Małgorzata Bonikowska

Postawy przedsiębiorstw z Małopolski. Dr Małgorzata Bonikowska Postawy przedsiębiorstw z Małopolski Dr Małgorzata Bonikowska 1. Ekspansja trendem Polskie (i małopolskie) firmy coraz śmielej wychodzą za granicę i rozwijają się coraz dalej. Do tej pory firmy skupiały

Bardziej szczegółowo

Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem gospodarczym. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Powiązanie rozwoju gospodarczego i zmian w poziomie ludności

Bardziej szczegółowo

Polska motoryzacja przyspiesza 2015-06-02 16:20:30

Polska motoryzacja przyspiesza 2015-06-02 16:20:30 Polska motoryzacja przyspiesza 2015-06-02 16:20:30 2 Liczba wyprodukowanych samochodów w 2015 r. przekroczy 600 tys. wobec ok. 580 tys. w 2014 roku - ocenił dla PAP Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku

Bardziej szczegółowo

Prognozy gospodarcze dla

Prognozy gospodarcze dla Prognozy gospodarcze dla Polski po I kw. 21 Łukasz Tarnawa Główny Ekonomista Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 13.5.21 Gospodarka globalna po kryzysie finansowym Odbicie globalnej aktywności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych

Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych Perspektywy rozwoju rynku consumer finance w Polsce w warunkach zawirowań na rynkach finansowych dr BłaŜej Lepczyński, Uniwersytet Gdański, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Marta Penczar Instytut

Bardziej szczegółowo

Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR

Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR Gdańsk, marzec 2013 Scenariusz rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w

Bardziej szczegółowo

Postępy w zakresie sytuacji gospodarczej

Postępy w zakresie sytuacji gospodarczej #EURoad2Sibiu Postępy w zakresie sytuacji gospodarczej Maj 219 r. KU BARDZIEJ ZJEDNOCZONEJ, SILNIEJSZEJ I DEMOKRATYCZNIEJSZEJ UNII Ambitny program UE na rzecz zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji

Bardziej szczegółowo

Polska branża motoryzacyjna w II połowie 2012 roku bieżąca kondycja i przewidywania na przyszłość

Polska branża motoryzacyjna w II połowie 2012 roku bieżąca kondycja i przewidywania na przyszłość Polska branża motoryzacyjna w II połowie 2012 roku bieżąca kondycja i przewidywania na przyszłość Branża motoryzacyjna to jeden z największych i najszybciej rozwijających się sektorów polskiej gospodarki.

Bardziej szczegółowo

Firmy zapowiadają podwyżki cen

Firmy zapowiadają podwyżki cen Firmy zapowiadają podwyżki cen Wyniki badania International Business Report prowadzonego przez Grant Thornton 5 kwietnia 18 r. Wprowadzenie Presja inflacyjna w polskiej gospodarce narasta. Co to oznacza

Bardziej szczegółowo

Newsletter TFI Allianz

Newsletter TFI Allianz Newsletter TFI Allianz 27 czerwca 2016 Szanowni Państwo, Brytyjczycy w referendum zdecydowali się wyjść z Unii Europejskiej. Decyzja brytyjskich wyborców ma przynajmniej dwa wymiary: polityczny i ekonomiczny.

Bardziej szczegółowo

Polityka kredytowa w Polsce i UE

Polityka kredytowa w Polsce i UE Polityka kredytowa Raport Polityka Kredytowa powstał w oparciu o dane zgromadzone przez Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) oraz (ECB) Europejski Bank Centralny. Jest to pierwszy w Polsce tego typu raport odnoszący

Bardziej szczegółowo

4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa

4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa 4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa Analiza potencjału rozwojowego powinna się odnosić między innymi do porównywalnych danych z miast o zbliżonych parametrach. Dlatego też do tej części opracowania

Bardziej szczegółowo

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się

Bardziej szczegółowo

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego

Bardziej szczegółowo

Poprawa na rynku kredytów, pogorszenie na rynku depozytów

Poprawa na rynku kredytów, pogorszenie na rynku depozytów PENGAB =.1 Wskaźnik ocen. -. Wskaźnik prognoz. -. +1. -. Poprawa na rynku kredytów, pogorszenie na rynku depozytów Index Pengab Czerwiec Pengab wartość trendu cyklu / 8/ 1/ / / / / 8/ 1/ / / / / 8/ 1/

Bardziej szczegółowo

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Podsumowanie 2011 roku Kierunki Strategiczne na lata 2012-2015. 19 marca 2012 roku

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Podsumowanie 2011 roku Kierunki Strategiczne na lata 2012-2015. 19 marca 2012 roku BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Podsumowanie roku Kierunki Strategiczne na lata 2012-2015 19 marca 2012 roku / mln zł / / mln zł / wyniki podsumowanie Rozwój biznesu SEGMENT KORPORACYJNY Transakcje walutowe

Bardziej szczegółowo

Czy warto wziąć kredyt w euro? Kto ma szansę?

Czy warto wziąć kredyt w euro? Kto ma szansę? Czy warto wziąć kredyt w euro? Kto ma szansę? Kończą się czasy, w których banki chętnie udzielały kredytów hipotecznych denominowanych do waluty obcej. Dziś otrzymanie kredytu walutowego jest trudne. Kto

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO

Bardziej szczegółowo

Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy

Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Raport z badania Szymon Góralski Wrocław, 2013 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, kwietnia 2012

Warszawa, kwietnia 2012 Warszawa, 20-22 kwietnia 2012 Skutki płacy minimalnej Andrzej Rzońca Warszawa, 20 kwietnia 2012 r. Płaca minimalna w Polsce jest wysoka Na początku br. najniższe wynagrodzenie wzrosło o 8,2 proc., choć

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie

Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie Melania Nieć, Joanna Orłowska, Maja Wasilewska Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Województwo dolnośląskie Struktura podmiotowa przedsiębiorstw aktywnych W 2013 r. o ponad

Bardziej szczegółowo

Seminarium informacyjno naukowe

Seminarium informacyjno naukowe Seminarium informacyjno naukowe Budownictwo na Lubelszczyźnie w statystyce perspektywy dla nauki Przemiany budownictwa ostatniej dekady w woj. lubelskim na tle kraju w świetle badań statystycznych Zofia

Bardziej szczegółowo

BS/170/2005 OCENY I PRZEWIDYWANIA DOTYCZĄCE INFLACJI I DOCHODÓW REALNYCH - OPINIE BADANYCH Z POLSKI, CZECH, WĘGIER I SŁOWACJI KOMUNIKAT Z BADAŃ

BS/170/2005 OCENY I PRZEWIDYWANIA DOTYCZĄCE INFLACJI I DOCHODÓW REALNYCH - OPINIE BADANYCH Z POLSKI, CZECH, WĘGIER I SŁOWACJI KOMUNIKAT Z BADAŃ BS/170/2005 OCENY I PRZEWIDYWANIA DOTYCZĄCE INFLACJI I DOCHODÓW REALNYCH - OPINIE BADANYCH Z POLSKI, CZECH, WĘGIER I SŁOWACJI KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 2005 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI

Bardziej szczegółowo

Inwestowanie w IPO ile można zarobić?

Inwestowanie w IPO ile można zarobić? Inwestowanie w IPO ile można zarobić? W poprzednich artykułach opisano w jaki sposób spółka przeprowadza ofertę publiczną oraz jakie może osiągnąć z tego korzyści. Teraz należy przyjąć punkt widzenia Inwestora

Bardziej szczegółowo

FAKTY NA TEMAT KREDYTÓW FRANKOWYCH

FAKTY NA TEMAT KREDYTÓW FRANKOWYCH FAKTY NA TEMAT KREDYTÓW FRANKOWYCH 118 mld PLN 502 tys. łączne zadłużenie z tytułu kredytów mieszkaniowych w CHF wg stanu na 09.2017 liczba czynnych umów kredytowych wg stanu na 09.2017 ok. 58 tys. Liczba

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować?

Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować? Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować? Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Katarzyna Buczkowska Według Bena Bernankego zbyt wczesne wycofanie się z agresywnej polityki walki

Bardziej szczegółowo

Dobrze służy ludziom. Nowa odsłona Banku BGŻ. Warszawa, 13 marca, 2012 r.

Dobrze służy ludziom. Nowa odsłona Banku BGŻ. Warszawa, 13 marca, 2012 r. Dobrze służy ludziom Nowa odsłona Banku BGŻ Warszawa, 13 marca, 2012 r. Kim jesteśmy dziś Prawie 400 oddziałów w 90 proc. powiatów w Polsce Bank lokalnych społeczności, wspierający rozwój polskich przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Zimowa prognoza na lata : do przodu pod wiatr

Zimowa prognoza na lata : do przodu pod wiatr EUROPEAN COMMISSION KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 22 lutego 2013 r. Zimowa prognoza na lata 2012-14: do przodu pod wiatr Podczas gdy sytuacja na rynkach finansowych w UE znacząco poprawiła się od lata ubiegłego

Bardziej szczegółowo

Rola zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w procedurze pozyskiwania kredytu bankowego - studium przypadku. dr Jacek Płocharz

Rola zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w procedurze pozyskiwania kredytu bankowego - studium przypadku. dr Jacek Płocharz Rola zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w procedurze pozyskiwania kredytu bankowego - studium przypadku dr Jacek Płocharz Warunki działania przedsiębiorstw! Na koniec 2003 roku działało w Polsce 3.581,6

Bardziej szczegółowo

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ 629-35 - 69, 628-37 - 04

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ 629-35 - 69, 628-37 - 04 CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:

Bardziej szczegółowo

Projektant biznes planu

Projektant biznes planu Projektant biznes planu Projektant biznes planu Jeżeli planujesz rozpoczęcie nowej działalności lub realizację inwestycji to Projektant biznes planu jest narzędziem stworzonym specjalnie dla Ciebie. Naszym

Bardziej szczegółowo

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Trendy na polskim rynku pracy 80 75 Wskaźnik zatrudnienia Wskaźnik aktywności Stopa bezrobocia 20 18 70 16 65 60 14 55 12 50 10 45 8 40 35 6 30 4 Turcja

Bardziej szczegółowo

UPADŁOŚCI FIRM W POLSCE

UPADŁOŚCI FIRM W POLSCE FIRM W POLSCE KLUCZOWE FAKTY W maju upadłość ogłosiły 44 firmy choć jest to wartość wyższa o,7 proc. w porównaniu z kwietniem, to jednocześnie jest to drugi najlepszy wynik od września 28 r. gdy upadły

Bardziej szczegółowo

Szkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA. Cele kształcenia wymagania ogólne

Szkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA. Cele kształcenia wymagania ogólne Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 102 105) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.6.2016 r. COM(2016) 414 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zawierające ocenę wymaganą na mocy art. 24 ust. 3 i art. 120 ust. 3 akapit trzeci

Bardziej szczegółowo

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)

Bardziej szczegółowo

3 największe błędy inwestorów, które uniemożliwiają osiągnięcie sukcesu na giełdzie

3 największe błędy inwestorów, które uniemożliwiają osiągnięcie sukcesu na giełdzie 3 największe błędy inwestorów, które uniemożliwiają osiągnięcie sukcesu na giełdzie Autor: Robert Kajzer Spis treści Wstęp... 3 Panuj nad własnymi emocjami... 4 Jak jednak nauczyć się panowania nad emocjami?...

Bardziej szczegółowo

OFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH

OFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH Warszawa, 18 kwietnia 2011 r. OFERT PRZYBYWA, ALE NIE DLA WSZYSTKICH Raport Pracuj.pl Rynek Pracy Specjalistów w I kwartale 2011 roku Przybywa ofert pracy. W I kwartale 2011 ogłoszeń w serwisie Pracuj.pl

Bardziej szczegółowo

5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy

5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy 5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy Seminarium Poziom 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji: rynek pracy i regulacje ustawowe Prof. Ewa Chmielecka (na podstawie prezentacji I. Kotowskiej i

Bardziej szczegółowo

Rynek Consumer Finance i jego klienci w Polsce. - rys historyczny i bieżąca sytuacja

Rynek Consumer Finance i jego klienci w Polsce. - rys historyczny i bieżąca sytuacja Rynek Consumer Finance i jego klienci w Polsce - rys historyczny i bieżąca sytuacja Nastroje na rynku Consumer Finance ZMIANA SYTUACJI FINANSOWEJ GOSPODARSTW DOMOWYCH Wskaźniki odpowiedzi na pytanie: Jak

Bardziej szczegółowo

Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych

Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych Anna Trzecińska, Wiceprezes NBP Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych Warszawa / XI Kongres Ryzyka Bankowego BIK / 25 października 2016 11-2002 5-2003 11-2003

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe ULMA Construccion Polska S.A. w III kwartale 2013 roku. Warszawa, 14 listopada 2013 r.

Wyniki finansowe ULMA Construccion Polska S.A. w III kwartale 2013 roku. Warszawa, 14 listopada 2013 r. Wyniki finansowe ULMA Construccion Polska S.A. w III kwartale 2013 roku Warszawa, 14 listopada 2013 r. 2 Spis treści Rynek budowlany w Polsce w III kw. 2013 3 Wyniki finansowe w III kwartale 2013 r. 11

Bardziej szczegółowo

BRAND TRACKER. Przykładowe wyniki badania wizerunku marki sieci sklepów obuwniczych. Inquiry sp. z o.o.

BRAND TRACKER. Przykładowe wyniki badania wizerunku marki sieci sklepów obuwniczych. Inquiry sp. z o.o. BRAND TRACKER Przykładowe wyniki badania wizerunku marki sieci sklepów obuwniczych Inquiry sp. z o.o. O INQUIRY Od ponad 10 lat prowadzimy badania konsumenckie dla sieci detalicznych i centrów handlowych.

Bardziej szczegółowo

Sytuacja demograficzna kobiet

Sytuacja demograficzna kobiet dane za rok 2017 Sytuacja demograficzna kobiet Województwo pomorskie ma 2 324,3 tys. mieszkańców, z czego 51,3% stanowią (1 192, 3 tys.), z medianą 1 wieku 40,7 lat ( 38,0 lat). Rodzi się mniej dziewczynek

Bardziej szczegółowo

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE. efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE efektywne inwestowanie na rynku nieruchomości komercyjnych Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce ma przed sobą olbrzymie perspektywy. Silna pozycja polskiej gospodarki, najmniejsze

Bardziej szczegółowo

Raport kwartalny Wierzyciel S.A. III kwartał 2010r. (dane za okres r. do r.)

Raport kwartalny Wierzyciel S.A. III kwartał 2010r. (dane za okres r. do r.) Raport kwartalny Wierzyciel S.A. III kwartał 2010r. (dane za okres 01-07-2010r. do 30-09-2010r.) Mikołów, dnia 10 listopada 2010 r. REGON: 278157364 RAPORT ZAWIERA: 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O EMITENCIE

Bardziej szczegółowo

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP

Bardziej szczegółowo

Stabilizacja na niskim poziomie

Stabilizacja na niskim poziomie Luty PENGAB =. Wskaźnik Ocen. -. Wskaźnik Prognoz. +. +. Stabilizacja na niskim poziomie Index Pengab Pengab wartość trendu cyklu Ocena kredyty osób indywidualnych Listopadowy Lutowy sondaż sondaż w placówkach

Bardziej szczegółowo

Analiza tygodniowa - ujęcie fundamentalne

Analiza tygodniowa - ujęcie fundamentalne Analiza tygodniowa - ujęcie fundamentalne 12 marca 2012 Aktualne wskaźniki makro: KRAJ Stopy CPI Bezrobocie PKB % r/r r/r r/r USA 0,25 3,90 9,00 2,50 Euroland 1,25 0,80 10,20 1,60 Wielka Brytania 0,50

Bardziej szczegółowo

Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku

Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej Title of the presentation firmy na danym Date

Bardziej szczegółowo

05-530 Góra Kalwaria, ul. Pijarska 21 tel.: [22] 717-82-65 fax: [22] 717-82-66 kom.: [0] 692-981-991, [0] 501-633-694 Info: 0 708 288 308

05-530 Góra Kalwaria, ul. Pijarska 21 tel.: [22] 717-82-65 fax: [22] 717-82-66 kom.: [0] 692-981-991, [0] 501-633-694 Info: 0 708 288 308 05-530 Góra Kalwaria, ul. Pijarska 21 tel.: [22] 717-82-65 fax: [22] 717-82-66 kom.: [0] 692-981-991, [0] 501-633-694 Info: 0 708 288 308 biuro@assman.com.pl http://www.assman.com.pl 21-11-2006 W części

Bardziej szczegółowo

, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95

, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Bardziej szczegółowo

TRENDY NA RYNKU PRACY

TRENDY NA RYNKU PRACY TRENDY NA RYNKU PRACY IX Konferencja Małopolska otwarta na wiedzę Kraków, 5 czerwca 2017 r. Rynek pracy w Małopolsce sytuacja na rynku pracy poprawia się: zwiększa się liczba podmiotów gospodarczych, zwiększa

Bardziej szczegółowo

Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże?

Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Bankowość Rynki finansowe Pulpit Analizy Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Ustanowienie przez Narodowy Bank Szwajcarii (SNB) maksymalnego pułapu

Bardziej szczegółowo

Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport

Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport data aktualizacji: 2017.06.13 Firma GfK opublikowała raport pt. Europejski handel detaliczny w 2017 r. Zawiera on m.in. analizy

Bardziej szczegółowo

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska Anna Ruzik CASE Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych Instytut Pracy i Spraw Społecznych Plan prezentacji Wyzwania demograficzne

Bardziej szczegółowo

KONTEKST DEMOGRAFICZNY INTERNACJONALIZACJI POLSKICH UCZELNI A POLITYKA IMIGRACYJNA. Prof. dr hab. Krystyna Iglicka-Okólska

KONTEKST DEMOGRAFICZNY INTERNACJONALIZACJI POLSKICH UCZELNI A POLITYKA IMIGRACYJNA. Prof. dr hab. Krystyna Iglicka-Okólska KONTEKST DEMOGRAFICZNY INTERNACJONALIZACJI POLSKICH UCZELNI A POLITYKA IMIGRACYJNA Prof. dr hab. Krystyna Iglicka-Okólska Polska polityka migracyjna rozumiana jest jako całokształt zasad i działań państwa

Bardziej szczegółowo

Kiedy skończy się kryzys?

Kiedy skończy się kryzys? www.pwc.com Kiedy skończy się kryzys? Ryszard Petru Partner PwC Przewodniczący Rady Towarzystwa Ekonomistów Polskich Plan 1 Sytuacja 2 w 3 Wnioski w gospodarce światowej Wpływ na sytuację rynków finansowych

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY. za miesiąc październik listopada 2016

RAPORT MIESIĘCZNY. za miesiąc październik listopada 2016 za miesiąc październik 2016 3 14 listopada 2016 RAPORT MIESIĘCZNY ZA PAŹDZIERNIK 2016 Zarząd Spółki LOYD S.A. z siedzibą w Warszawie działając w oparciu o postanowienia Pkt 16 Załącznika do Uchwały Nr

Bardziej szczegółowo

Przepisy o sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa: znów łatwiej o kredyt!

Przepisy o sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa: znów łatwiej o kredyt! .pl https://www..pl Przepisy o sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa: znów łatwiej o kredyt! Autor: Redaktor Naczelny Data: 5 sierpnia 2016 30 lipca Prezydent Andrzej Duda podpisał znowelizowaną Ustawę

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

IX edycja, Warszawa Sala Notowañ GPW 12 grudnia 2013

IX edycja, Warszawa Sala Notowañ GPW 12 grudnia 2013 Patronat Honorowy IX edycja, Warszawa Sala Notowañ GPW 12 grudnia 2013 Wspó³organizatorzy R PROGRAM KONGRESU 12 grudnia 2013 09.00-09.30 Rejestracja 09.30-09.40 Otwarcie Kongresu Leszek Pawłowicz, Dyrektor

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie strategiczne

Zarządzanie strategiczne 1 Zarządzanie strategiczne Metody i narzędzia BCG rafal.trzaska@ue.wroc.pl www.ksimz.ue.wroc.pl www.rafaltrzaska.pl BCG metoda portfelowa powstała 1969 model nazywany niekiedy Growth-ShareMatrix skonstruowana

Bardziej szczegółowo

Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem

Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem w województwie kujawskopomorskim do roku 2020 Seminarium podsumowujące projekt Rynek Pracy pod Lupą Toruń, 17 grudnia 2013 Informacja o badaniu

Bardziej szczegółowo

SIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE

SIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Prognozy demograficzne Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY. Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku

PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY. Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku Plan prezentacji 2 1. Sytuacja demograficzna w woj. podlaskim na tle trendów światowych.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro Spis treści Wstęp Dariusz Rosati.............................................. 11 Część I. Funkcjonowanie strefy euro Rozdział 1. dziesięć lat strefy euro: sukces czy niespełnione nadzieje? Dariusz Rosati........................................

Bardziej szczegółowo

Do końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy

Do końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy Do końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy Na rynku kredytów hipotecznych od początku 2010 r. odnotowano poprawę sytuacji w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dalszy wzrost zainteresowania rządowym programem

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE 11 Niniejszy raport prezentuje wybrane dane bilansu oraz rachunku zysków i strat, przepływy pieniężne i

Bardziej szczegółowo

październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna

październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski

Bardziej szczegółowo

INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE

INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE 2009-2011 XXI Raport Roczny Warszawa, 20 grudnia 2011 r. Program seminarium Koniunkturalne i strukturalne wyzwania dla sektora

Bardziej szczegółowo