BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK MIASTA CZĘSTOCHOWY MIASTO ROZRYWKA KULTURA KALENDARIUM SPORT NR 32 / PAŹDZIERNIK 2014 ISSN GOLOTA

Transkrypt

1 BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK MIASTA CZĘSTOCHOWY MIASTO ROZRYWKA KULTURA KALENDARIUM SPORT NR 32 / PAŹDZIERNIK 2014 ISSN festiwal wiolinistyczny Hubermana GLIŃSKI PRZEGLĄD PRZEZ DOTYK BUBBLE FOOTBALL Chaos Engine Research MIELCZAREK FDS CZYTAJ DESPERAK Z LOTU PTAKA andrzej GOLOTA

2 Miasto m.in.: Rejtana wyremontowana, Inwestycje medyczne, Nowe miejsca pracy 6 Zapowiedzi m.in.: Pożegnanie Gołoty w Częstochowie, Miasto za Gierka 7 Cud czy ćwiczenia? 8 Skrzypce i zjednoczenie Europy 9 Teatr ma twarz kobiety Festiwal Dekonstrukcj Słowa Czytaj! Czestochowa z lotu ptaka by Michał Sitek 14 Lokalne Granie - Chaos Engine Research 15 OKF / Muzę poleca Dżulia Pank 16 Z Elvisem za pazuchą / Bokka 17 Zmasowany atak 18 Mistrzowskie mozaiki Glińskiego 19 Bubble Football 20 Nadmorskie orle gniazda 21 W jasnym cieniu góry Wiele twarzy Janusza Mielczarka Kalendarium Muzea, galerie, instytucje kultury Sport: Alicji Górce kibicuje nawet Jerzy Dudek, Nasi sędziowie też zasłużyli na mistrzostwo jesieni cześć! Jesień z całym swym impetem wkroczyła do miasta, obsypując nas złotem z szykujących się do zimy drzew. Również wielu z nas zabrało się za uzupełnianie spiżarni przetworami domowej roboty i rozgrzewającymi napojami z naszych rodzimych owoców. Najlepiej jabłek! Co przezorniejsi w trakcie targów dożynkowych, które gościliśmy w centrum, zaopatrzyli się już w zapas miodów, wełnianych koców i skarpet. Składamy się jednak nie tylko z ciała... również - a może przede wszystkim z duszy, którą będziemy mieli czym rozgrzewać w nadchodzącym miesiącu. Niech nikogo nie zdziwi, że wspomnianą duszę rozgrzejemy Przez Dotyk, czyli Przegląd Przedstawień Istotnych w naszym Teatrze, gdzie pierwsze skrzypce będzie grał motyw kobiety. Zapewne wielu z nas chciałoby przekonstruować kolejność pór roku. Tego zrobić się nie da, ale za to śmiało możemy się szykować do dekonstrukcji słów podczas festiwalu Czytaj!. Nie lada gratka dla wszystkich czujących sentyment do słowa nie tylko pisanego. Gorące emocje z pewnością odnajdziemy w zapierających dech w piersi fotografiach, które zatrzymują rzeczywistość z lotu ptaka. Michał Sitek zadbał o to, abyśmy zobaczyli Częstochowę z perspektywy, jakiej nie znamy. Jeżeli powyższe Was nie rusza, to gwarantuję, że zrobi to zespół Chaos Engine Research, docierając w najgłębsze zakamarki waszego jestestwa. Ciężkie granie podane z profesjonalizmem utorowało im drogę do dużych wytwórni płytowych... może utorują drogę do Waszej wrażliwości? Choć wielu w chłodne dni woli siedzieć w domu, to trudno nie rezygnować z relaksu. Tym osobom proponujemy rozgrzewanie przez masowanie. Nie jest chyba tajemnicą, że brak jednego zmysłu wyostrza pozostałe... cóż zatem kryje w sobie tytuł Zmasowany atak? Dowiecie się sami... Oprócz tego pasjonaci, artyści i wydarzenia, aż trudno zliczyć. Przypominając o złotej jesieni, zapraszam gorąco w lasy naszej wyżyny, mieniące się we wszystkich kolorach znanych naturze. Za trop proponuję obrać bogatą kulturę żydowską, która pozostawiła po sobie wiele miejsc cennych historycznie m.in. w Żarkach czy Częstochowie. Pamiętając o dorobku tej kultury Filharmonia Częstochowska, ku pamięci, skrzypka Bronisława Hubermana przygotowała dla nas 10. edycję Międzynarodowego Festiwalu Wiolinistycznego jego imienia, podczas której wystąpi wirtuoz skrzypiec Joshua Bell. Szykuje się gorący październik! Daniel Zalejski Jasne, że Częstochowa Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy Redakcja: Aleja Najświętszej Maryi Panny 45a, Częstochowa, tel , redakcji: cgk@czestochowa.um.gov.pl, informacje do kalendarium: mci@czestochowa.um.gov.pl Redaktor naczelny: Magdalena Woch Sekretarz redakcji: Tomasz Jamroziński Zespół redakcyjny: Lidia Bednarek, Katarzyna Bielecka, Piotr Dziker Chrząstek, Beata Cichoń, Magda Fijołek, Przemysław Lewanowicz, Michał Mroczek, Bartek Osumek, Anna Szczudło-Celińska, Aleksander Wierny, Daniel Zalejski Projekt graficzny i skład: Adam Markowski, Bartłomiej Stypka Współpraca: Sławomir Burszewski, Piotr Ciastek, Tadeusz Piersiak, Jarosław Respondek, Robert Sękiewicz, Łukasz Stacherczak, Anna Stępień, Andrzej Zaguła W internecie: Nakład: egz. Zdjęcia niepodpisane, zamieszczone w wydawnictwie, pochodzą z archiwum UM i instytucji miejskich lub zostały udostępnione przez organizatorów imprez. Informacje na temat oferty umieszczonej w wydawnictwie Jasne, że Częstochowa pochodzą od organizatorów poszczególnych imprez. W związku z tym Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ich treść i ewentualne zmiany. Brak godziny rozpoczęcia imprezy oznacza, że nie została ona ustalona do czasu zamknięcia numeru. Informacje o imprezach zgłoszonych przez organizatorów po dacie zamknięcia numeru (22 września 2014) są umieszczane na bieżąco na stronie Na okładce Andrzej Gołota ilustracja: Monstfur 02 październik 2014

3 miasto REJTANA WYREMONTOWANA Zakończyły się prace związane z budową ul. Rejtana na odcinku od Urzędu Kontroli Skarbowej do Alei Pokoju wraz z odwodnieniem i oświetleniem. Inwestycja kosztowała blisko 5,5 mln zł. Wykonano nową konstrukcję drogi, chodniki, miejsca postojowe, zatoki autobusowe i zjazdy. Ponad 1,35 mln zł dofinansowania do budowy Rejtana Częstochowa ma otrzymać w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych - Etap II Bezpieczeństwo Dostępność Rozwój. Projekt był na liście rezerwowej programu, a dofinansowanie zostało przyznane w wyniku pojawienia się oszczędności w końcowej fazie przebudowy naszej drogi. Inwestycje medyczne We wrześniu oddano do użytku wyremontowany oddział ginekologicznopołożniczy w Miejskim Szpitalu Zespolonym przy ul. Mickiewicza. Odnowiono m.in. sale oddziału położniczego, pomieszczenia dla noworodków i salę porodową. Koszt inwestycji to ponad 260 tys. zł, z tego 250 tys. pochodzi z budżetu miasta. Oddział wyposażony został także w nowy sprzęt. Zakupiono urządzenie USG oraz sprzęt histeroskopowy i laparoskopowy za ponad 220 tys. zł. Miasto stara się sukcesywnie - w miarę możliwości - modernizować budynki szpitala, tak by zapewnić mieszkańcom fachową pomoc i dobre warunki leczenia. W zeszłym roku zmodernizowano poradnie specjalistyczne w MSZ przy ul. Mirowskiej. Kupiono też sprzęt medyczny dla oddziałów szpitala. Inwestycje finansowane z budżetu miasta kosztowały ponad 1,3 mln zł. W tym roku zostanie wyremontowany też Oddział Pediatryczny szpitala przy ul. Bony. Prace trwają. Przebudowane zostaną wszystkie pomieszczenia na oddziale, w tym sale dla najmłodszych pacjentów. Oddział zaopatrzony zostanie także w niezbędny sprzęt i wyposażenie medyczne. Inwestycja będzie kosztować ponad 1,7 mln zł. W najbliższych czasie rozpocznie się też wdrażanie medycznego systemu informatycznego w szpitalu. Wprowadzona zostanie m.in. elektroniczna dokumentacja. Dzięki temu lekarze będą mieli szybszy i lepszy dostęp do historii choroby każdego pacjenta. Z budżetu miasta przekazane zostały też środki finansowe na zakup nowego sprzętu i aparatury medycznej Stacji Prezydent witał pierwsze dzieci urodzone na wyremontowanym oddziale ginekologiczno-położniczym Pogotowia Ratunkowego, które wzbogaci się o dwie nowe karetki. Przybywa boisk Kolejne szkoły doczekały się nowych wielofunkcyjnych boisk sportowych. Łącznie w tym roku będzie ich dwanaście. Uroczyste otwarcia boisk odbyły się: w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 17 (Al. Wojska Polskiego 130), SP nr 48 (ul. Schillera 5), SP nr 8 (ul. Szczytowa 28/30), SP nr 37 (ul. Wielkoborska 54) i SP nr 34 (ul. Dąbrowskiej 5/9). Każdemu z nich towarzyszyły dodatkowe atrakcje: pokazowe mecze z udziałem uczniów i zaproszonych gości, popisy młodych artystów, a nawet wspólny taniec czy występ Muńka Staszczyka z grupą Shamboo. oprac. tj, fot. łs październik

4 miasto WSPÓŁPRACĘ MIASTA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI Pierwsze skojarzenie, które przychodzi mi na myśl: organizacje pozarządowe to partner, z którym trzeba i warto budować relacje. Dlaczego? Bo ich działalność przynosi wymierne korzyści częstochowianom. W naszym mieście jest zarejestrowanych blisko 700 organizacji pozarządowych, czyli różnych fundacji, klubów i stowarzyszeń. Aż 67 z nich przyznano status organizacji pożytku publicznego. Pomyślmy też o imponującej liczbie blisko 40 tysięcy osób, które jako członkowie, wolontariusze, sympatycy, inicjatorzy i koordynatorzy akcji, budzą społeczną energię naszego miasta. Tę energię wykorzystujemy dla dobra całego miasta, bo samorząd zleca tym organizacjom realizację zadań publicznych wraz z przekazaniem pieniędzy na konkretne działania. W ubiegłym roku częstochowskie organizacje otrzymały 480 dotacji na rekordową kwotę 23,4 mln zł. Zgodnie z planami w tym roku kwota dofinansowania będzie jeszcze większa i zacznie się zbliżać do 30 milionów złotych. Chodzi tu głównie o prowadzenie placówek pomocy społecznej, których efektywność zależy od umiejętnego wydatkowania środków. Nasza współpraca to także spotkania tematyczne w ramach forum organizacji. Ta wymiana doświadczeń oraz dyskusja na temat współpracy samorządu z organizacji pozarządowymi zaowocowała całkiem nową formą zwaną Piątkami z Organizacjami, czyli cyklem spotkań warsztatowych, realizowanych przez częstochowski Inkubator Społecznej Przedsiębiorczości. Chcemy włączać mieszkańców, w tym osoby aktywne obywatelsko, w proces konsultacji społecznych. Od czterech lat te działania koordynuje urzędowe Biuro Inicjatyw Lokalnych i Konsultacji Społecznych. Mamy sygnały, że konsultacje społeczne prowadzone przez to Biuro są modelowym w skali kraju przykładem otwierania się samorządu na mieszkańców, na ich oczekiwania i potrzeby. Świetnym przykładem jest projekt Jasne, że konsultacje współfinansowany z Unii Europejskiej, którego celem jest wprowadzenie u nas budżetu partycypacyjnego. W partnerstwie z Polskim Instytutem Mediacji i Integracji Społecznej przeszkolono 160 osób. Częstochowski budżet partycypacyjny zakłada przeznaczenie kwoty 4,3 mln złotych na realizację wybranych przez mieszkańców projektów dzielnicowych, a 1,43 mln zł - ogólnomiejskich. Czyli o przeznaczeniu prawie 6 mln zł z przyszłorocznego budżetu miasta zdecydują właśnie mieszkańcy. Zgłoszone propozycje przejdą teraz formalno-prawny sprawdzian, tak aby w grudniu mogło odbyć się głosowanie, w którym mieszkańcy wybiorą najlepsze projekty. To będzie test zarówno dla naszej lokalnej demokracji, jak i aktywności obywatelskiej środowisk skupionych wokół rad dzielnic i sektora pozarządowego. Wielość działań, takich jak organizacja szkoleń, doradztwo, konsultacje, pomoc w pozyskiwaniu funduszy, prowadzi Częstochowskie Centrum Organizacji Pozarządowych. W Centrum można nieodpłatnie zorganizować zebranie, konferencję czy wernisaż. Podobnego wsparcia szkoleniowego i doradczego udziela Inkubator Społecznej Przedsiębiorczości, pod którego opieką znajduje się 120 organizacji pozarządowych. Pamiętajmy, że nasze organizacje mogą korzystać ze zwolnień w opłatach za lokale, które są im udostępnione z zasobów komunalnych. Obecnie miasto refunduje 38 organizacjom opłaty za wynajem i koszty użytkowania 43 lokali. Inną formą wsparcia jest użyczanie lub dzierżawienie gruntów miejskich. Ważna dla każdej organizacji jest także promocja. Te organizacje, które chcą się szerzej zaprezentować, mają taką okazję podczas majowego Pikniku Pozarządowego. Trudno - przy okazji odpowiedzi na pytanie o sektor NGO pominąć akcję Zostaw swój 1% podatku w Częstochowie, podczas której realnie widać współracę samorządu z organizacjami pożytku publicznego oraz jej wpływ na mieszkańców. Każdego roku kwota przekazywana przez częstochowian na nasze organizacje zwiększa się. Z roku na rok wzmacniamy partnerską więź z różnymi klubami, stowarzyszeniami i fundacjami, a te najbardziej zaangażowane w działalność społeczną nagradzamy, czego dowodem była wrześniowa Gala Organizacji Pozarządowych. Prezydent Miasta Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk ZA DZIAŁALNOŚĆ W ORGANIZACJACH POZARZĄDOWYCH Anna Kaptacz, Grażyna Moraś, Andrzej Nowak, Zbigniew Pawlak, Ewa Pietralik, Alicja Przyszło, Małgorzata Wójcik, Komisja Wydawnictw i Kultury Towarzystwa Przyjaciół Częstochowy, Rotary Club Częstochowa, Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Zaburzeniami Psychicznymi i ich Rodzinom YAVA i Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Miejski w Częstochowie, to tegoroczni laureaci Nagród Prezydenta Miasta Częstochowy za działalność w organizacjach pozarządowych. ZA jakość Urząd Miasta Częstochowy zdobył Złote Godło w konkursie Najwyższa Jakość Quality International w kategorii QI-order zarządzanie najwyższej jakości. Zdobycie Godła jest potwierdzeniem, że Urząd Miasta Częstochowy stosuje nowoczesne metody zarządzania oraz najwyższe standardy jakości. Certyfikat potwierdzający zdobycie godła wręczył prezydentowi Krzysztofowi Matyjaszczykowi w Urzędzie Miasta Tomasz Popławski z Forum Biznesu (Dziennik Gazeta Prawna). NAGRODY za walkę z grypą Częstochowa otrzymała tytuł Super Lidera Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. Wyróżnienie przyznała Rada Naukowa Instytutu Oświaty Zdrowotnej Fundacji Haliny Osińskiej. Miasto nagrodzono za wieloletnią realizację programów zdrowotnych i popularyzację profilaktyki grypy wśród mieszkańców. Częstochowa realizuje program szczepień ochronnych przeciwko grypie dla osób powyżej 65 roku życia i dzieci do lat 18 chorych na schorzenia przewlekłe i nowotworowe od 2006 roku. Od dwóch lat szczepieniami objęte są również dzieci uczęszczające do częstochowskich przedszkoli. W latach 2012 i 2013 z programu skorzystało w sumie ponad 5 tys. dorosłych oraz blisko 500 przedszkolaków. W maju radni uchwalili nowy program szczepień na kolejne cztery lata. W tegorocznym budżecie miasta na ten cel zabezpieczono 150 tys. zł. oprac. tj 04 październik

5 miasto Nowe miejsca pracy Nawet 220 osób może znaleźć pracę w otwierającym się 1 października centrum usług w Częstochowie. Za inwestycję odpowiada firma Tele Concept, należąca do Grupy Kapitałowej Loyd S.A., która posiada placówki świadczące usługi z zakresu outsourcingowego wsparcia sprzedaży na terenie całej Polski. Firma w swoim nowym punkcie planuje zatrudniać mieszkańców miasta i regionu, ze szczególnym uwzględnieniem osób o utrudnionym dostępie do rynku pracy. Zdaniem pracodawcy to szansa dla długotrwale bezrobotnych, niepełnosprawnych oraz tych, którzy ukończyli 50. rok życia lub osób młodych bez wyższego wykształcenia. Zgodnie z informacją Grupy Kapitałowej centrum usług biznesowych w Częstochowie ma zostać zaprojektowane i wyposażone tak, aby środowisko pracy sprzyjało realizacji obowiązków również przez osoby niepełnosprawne. Centra usług funkcjonują na polskim rynku od dłuższego czasu, ale dopiero od niedawna wyrosły na istotną szansę dla osób, które chcą wystartować na rynku pracy lub wrócić do aktywności zawodowej po dłuższej przerwie. Szczególnie w przypadku osób niepełnosprawnych ważny jest komfort pracy biurowej. Otwarta przestrzeń i codzienny kontakt z ludźmi oraz elastyczne warunki zatrudnienia pozwalają na przełamywanie barier i zdobywanie doświadczenia deklaruje Cezary Lewiński, dyrektor zarządzający Sales Concept S.A. Infrastruktura Parku Przemysłowo-Technologicznego w Częstochowie, który ma być docelowym miejscem działalności planowanego centrum, umożliwia swobodne poruszanie się osób z dysfunkcjami ruchowymi. Według zapewnień inwestora do dyspozycji pracowników ma zostać stworzone również przestronne zaplecze socjalne. Nasza inwestycja w Częstochowie planowana była z myślą o osobach biernych zawodowo z powodów zdrowotnych i społecznych. Wiele z nich nie może podjąć pracy ze względu na nieadekwatne warunki pracy. Jestem przekonany, że nasze contact center, spełni oczekiwania osób niepełnosprawnych, pod względem ich przyszłego miejsca pracy informuje Bartosz Kaczmarczyk, prezes Grupy Kapitałowej Loyd S.A. Inwestycje i Zarządzanie. W Częstochowie potrzebujemy nowych miejsc pracy, a także różnych możliwości aktywizacji osób bezrobotnych, dlatego bardzo się cieszę, że jest szansa na zatrudnienie ponad 200 osób w firmie, która właśnie lokuje się w naszym mieście. To pokazuje, że nasze działania w obszarze promocji inwestycyjnej przynoszą konkretne rezultaty. Staramy się szukać z biznesem wspólnych rozwiązań i stwarzać możliwości rozwoju przedsiębiorcom, dającym pracę naszym mieszkańcom. Trzeba docenić to, że Grupa Kapitałowa Loyd chce tworzyć nowe możliwości zatrudnienia także dla osób o utrudnionym dostępie do rynku pracy. Tego typu społecznie odpowiedzialne inicjatywy biznesowe są w Polsce potrzebne mówi prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk.,,Macierzyństwo Cię nie wyklucza Pod tą nazwą kryje się projekt realizowany przez częstochowski MOPS oraz Fundację Mozaika. Jego celem jest aktywizacja zawodowa i społeczna kobiet - matek, które po przerwie związanej z urlopem macierzyńskim i okresem poświęconym na wychowanie dziecka (w tym dziecka z niepełnosprawnością), w pierwszych latach jego życia, chciałyby wejść lub wrócić na rynek pracy. Trwa rekrutacja 30 kobiet niepracujących w szczególności w wieku i po 45 rokużycia, które bez względu na poziom wykształcenia. Przewidziano udział w kursach i szkoleniach, a w czasie, kiedy kobiety będą inwestowały we własny rozwój zawodowy ich dzieciom zostanie zapewniona bezpłat- na opieka - będą one spędzać czas na zajęciach ogólnorozwojowych, prowadzonych przez doświadczoną kadrę specjalistów. 12 uczestniczek projektu podejmie i zrealizuje przez pół roku płatny staż u pracodawcy. Kontakt z Moniką Pohorecką pod nr tel , mpohorecka@ mops.czestochowa.um.gov.pl lub z Kamilą Nems pod nr tel , kamilanems@fundacja-mozaika.pl Uwaga! Na stronie UM w zakładce SAMORZĄD pod hasłem Wybory samorządowe 2014 znajdziemy obwieszczenia, komunikaty związane z podziałem miasta na okręgi wyborcze, z rejestrem wyborców, informacje o możliwościach sporządzenia aktu pełnomocnictwa do głosowania oraz głosowania przez wyborców niepełnosprawnych. Są też odnośniki do wniosków czy strony PKW. Miejskie Biuro Wyborcze Urząd Miasta Częstochowy ul. Śląska 11/13 pok. 409 A tel , wybory@czestochowa.um.gov.pl oprac. tj, fot. łs październik

6 zapowiedzi Pożegnanie Gołoty w Częstochowie 25 października 2014 roku jeden z najsłynniejszych polskich bokserów minionego ćwierćwiecza, Andrzej Gołota oficjalnie pożegna się z ringiem. Areną ostatniego pojedynku słynnego Andrew będzie Hala Sportowa Częstochowa. Pokazową walkę Gołoty z Danellem Nicholsonem podczas gali Fight Night 9 zobaczą nie tylko widzowie na trybunach, ale także kibice na ekranach telewizyjnych. Transmisję z tego wydarzenia przeprowadzi bowiem TVP Sport. Niespełna 47-letni Nicholson to olimpijczyk z Barcelony. W 1996 roku Gołota walczył już z Amerykaninem, wygrywając przez techniczny nokaut w ósmej rundzie. W dramatycznej piątej uderzył jednak rywala głową, który osunął się na ring. Gołota stracił punkt, lecz w kontekście późniejszego nokautu nie miało to żadnego znaczenia. Organizatorem imprezy Fight Night 9 w hali przy Żużlowej jest Marcin Najman, który podkreśla, że starcie Gołoty będzie godnym pożegnaniem wielkiego mistrza, brązowego medalisty igrzysk olimpijskich w Seulu. Dodajmy jeszcze, że oprócz potyczki wieczoru odbędzie się osiem innych walk, w których zaprezentują się także częstochowianie. az GENERATOR 2.0 Pod tą nazwą kryje się projekt dla młodych częstochowian (w wieku lat), którzy chcą uruchomić swoją kreatywność. To osiem dni intensywnej pracy nad warsztatem animatora kultury. Na zajęciach uczestnicy będą mieli okazję dowiedzieć się, jak zrealizować swoje nawet najbardziej szalone pomysły. Będą mieli szansę nauczyć się pracy w grupie oraz docenić siłę twórczej współpracy. Przekonają się, że umiejętność improwizacji jest równie ważna jak dobra organizacja pracy, a innowacyjne pomysły lepiej wciela się w życie, gdy potrafi się wykorzystać kulturalny potencjał Częstochowy. Generator to intensywne ćwiczenia praktyczne. Podczas warsztatów wszyscy uczestnicy będą pracować nad swoimi własnymi projektami pod okiem instruktorów. Ostatniego dnia kursu jury wybierze zwycięski projekt, który zostanie zrealizowany jeszcze w tym roku w ramach dofinansowania przyznanego przez Stowarzyszenie CZART. Generator to zachęta do uprawiania kultury w systemie zrób to sam. To miasto należy do Was i to od Waszych pomysłów i zaangażowania zależy, jak bardzo widoczna będzie Częstochowa na kulturalnej mapie kraju! Udział w warsztatach jest bezpłatny. Liczba miejsc ograniczona. Kartę zgłoszeniową można pobrać ze strony: Na zgłoszenia czekamy w Centrum Promocji Młodych (al. Wolności 30) do 14 października. W procesie rekrutacyjnym będziemy oceniać pomysł na częstochowski projekt kulturalny. Ostateczne potwierdzenie uczestnictwa w warsztatach roześlemy mailowo do 16 października. Szkolenie jest częścią projektu A Possible World współfinansowanego z środków Komisji Europejskiej oraz Urzędu Miasta Częstochowy. miasto za gierka W związku z dużym zainteresowaniem filmem dokumentalnym Częstochowa 1962 rok jego reżyser Krzysztof Kasprzak postanowił zrealizować drugą część - tym razem pokaże lata 70. ubiegłego wieku w naszym mieście. Widzowie będą mogli zobaczyć różne wydarzenia z tamtego okresu m.in. pochody pierwszomajowe w Alejach i na Tysiącleciu, imprezy na Promenadzie, czyny społeczne, albo przypomnieć sobie sukcesy naszych sportowców. Dopełnieniem będą zdjęcia filmowe z ulic Częstochowy, miejsc już często nieistniejących, jak stary Raków czy osiedle 1 Maja oraz budujące się dzielnice. Komentarz przygotowuje, podobnie jak w poprzedniej części, Zbisław Janikowski. Przed twórcami filmu jeszcze wiele pracy. - Materiały filmowe, które posiadamy - mówi Krzysztof Kasprzak - są na kilkudziesięciu rolkach filmowych 16mm, trzeba je zeskanować, obrobić komputerowo i dopiero montować. Wszystkie te czynności pochłaniają dużo czasu i oczywiście pieniędzy. Autorzy filmu gromadzą fundusze i poszukują sponsorówreklamodawców. - Chcemy, aby ta druga część, tak jak pierwsza, pokazywała nasze miasto dynamicznie i ciekawie, by widzowie mogli odnaleźć na ekranie swoich bliskich i znajomych dodaje. Materiały do filmu Kasprzak gromadził od ponad 20 lat. W latach 70. ubiegłego wieku istniało wiele klubów filmowych przy zakładach pracy i szkołach, gdzie rejestrowano ważne wydarzenia w mieście, a także kręcono filmy dokumentalne. Z chwilą wejścia na rynek kamer wideo, wszystkie te materiały zostały rozproszone po strychach, piwnicach, a część po prostu wyrzucono. Kasprzakowi udało się odnaleźć kilkadziesiąt taśm. Częstochowa lata 70. XX wieku będzie trwał 40 minut, wydany zostanie na DVD, a jego premierowy pokaz odbędzie się kinie OKF Iluzja w połowie grudnia br. Pomożecie? Autorzy filmu poszukują cały czas innych ciekawych materiałów filmowych z tego okresu i w związku z tym zwracają się do mieszkańców Częstochowy z prośbą o ich udostępnienie lub wypożyczenie (tel ). oprac. tj 06 październik

7 zdrowie CUD CZY ĆWICZENIA? W tym numerze chcemy się z Państwem podzielić historią GRAŻYNY OCHEN- KOWSKIEJ, bardzo aktywnej kobiety, która przeszła chorobę nowotworową i szuka dla siebie wyzwań, bo jak sama twierdzi one wyzwalają energię. Niezwykle kreatywna i nie poddająca się przeciwnościom losu amazonka, korzysta z każdej formy ruchu, ale od kilku lat pasjonuje się ćwiczeniami z... magnetyczną obręczą Hula Hoop. Model, jaki wykorzystuje jest wyposażony w aniony, które w kontakcie z ciałem się uaktywniają. Aniony pochłaniają i neutralizują bakterie, związki chorobotwórcze oraz szkodliwe minerały z organizmu. Szybko zauważyła, że kręcenie tym magnetycznym kołem poprawia samopoczucie oraz metabolizm, a ciało dzięki ćwiczeniom nabiera jędrności, i smukłości. Niestety w ubiegłym roku złamała staw skokowy, co wymusiło 6 tygodni w gipsie. W tym czasie próbowała kręcić kołem, stojąc na jednej nodze, a drugą, tę z gipsem, trzymała na kanapie. To z kolei źle oddziaływało na biodra. Nie zamierzała się poddawać. Jako osoba kreatywna zaczęła kombinować z obręczą, wymyślając różne ćwiczenia, które już po zdjęciu gipsu pomogły nodze odzyskać szybko sprawność. Już po dwóch miesiącach skakała na eurobungy. Od tamtej pory trenuje po kilka godzin tygodniowo. Nie poddała się również w przypadku stwierdzonej niedoczynności tarczycy, na skutek której pojawiły się bardzo złe wyniki diagnostyczne. W swojej książce Piękno i zdrowie przyznała: - Ale ja nie przestawałam ćwiczyć, zmuszałam swój organizm do aktywności. W styczniu tego roku zrobiłam badania i, ku zdumieniu lekarzy, wszystkie wyniki mam w normie. Cud, czy ćwiczenia to sprawiły? Wzięła się na poważnie za anionowe hula hoop i opracowała ćwiczenia dla osób cierpiących na bóle kręgosłupa, na które uzyskała autoryzację oraz poparcie lekarzy specjalistów, także z Ministerswa Zdrowia. W swojej książce nie tylko opisała te ćwiczenia i pracę poszczególnych partii mięśniowych, ale też Obręcz Hula Hoop została wylansowana w latach 50. ubiegłego wieku, co jakiś czas zmieniała swój wygląd. Najpierw były kolorowe rurki, potem zapachowe, a także druciane i drewniane. A dziś obręcze są z anionami i ważą od 1 do 3 kilogramów. Aniony, to jony o ładunku ujemnym, które wpływają także na funkcjonowanie organizmów żywych. Naturalna ich równowaga znajduje się nad woda, w górach, a także w lesie. Aniony znajdują się w powietrzu, którym oddychamy. Niestety w miastach, a także w zamkniętych miejscach pracy jest ich najmniej, co najczęściej powoduje zwiększoną podatność na stres, złe samopoczucie, apatyczność, ospałość, a także obniżenie odporności organizmu. zamieściła słowa zachęty do wysiłku. Korzystając ze swych doświadczeń jako instruktorka i założycielka klubu fitness, modelka, fotomodelka medyczna, dyrektorka klubu firmy kosmetycznej, dyplomowana kosmetyczka i wizażystka-stylistka motywuje innych, promując zdrowy styl życia. - Mam wiele zawodów, a teraz zaczynam edukację kolejnego. Tym razem jako opiekun medyczny, chcę pomagać najbardziej potrzebującym - w ten sposób chcę wyrazić wdzięczność Bogu za dar życia - puentuje pani Grażyna. Popieramy! Szlachetna Paczka poszukuje wolontariuszy w Częstochowie Fundacja swój apel kieruje do osób dorosłych, które chcą wspomóc potrzebujące rodziny. Zgłoszenia przyjmowane są do 20 października na gdzie wystarczy wypełnić krótki formularz i zarejestrować się, aby dołączyć do zespołu Super Wolontariuszy! Ich zadaniem będą: spotkania z rodzinami w trudnej sytuacji materialnej i dobór tych, dla których pomoc materialna może być realną szansą na poprawę sytuacji, współpraca z darczyńcami przygotowującymi paczki oraz z innymi wolontariuszami w rejonie m.in. poszukiwanie darczyńców, organizacja magazynu, transport paczek. - Nasi wolontariusze czerpią radość z niesienia pomocy, realnie zmieniają miejsce, w którym mieszkają, biorą udział w szkoleniach, lepiej organizują własny czas, sprawdzają się w działaniu i tworzą nową paczkę przyjaciół zapewniają lokalni koordynatorzy Szlachetnej Paczki. - Zapraszamy tych, którzy lubią działać w zespole ludzi z pasją. Odważne jak kobiety Z początku nieśmiało, potem coraz liczniej do końca września w projekcie Podrywamy Kobiety wzięło udział ponad 80 pań! A to dopiero półmetek, bo bezpłatne warsztaty i zajęcia potrwają w Częstochowie do końca roku i można się jeszcze zapisać. Jak przełamać osamotnienie, wyjść z impasu życiowego, pokonać nieśmiałość, poznać inne, niezwykłe kobiety, które odważyły się sięgnąć po zmiany motywacje pań są różne. Projekt pomaga przełamać własne ograniczenia i niemoc, zwłaszcza w rodzinach dotkniętych problemem alkoholowym i przemocą. Warunek jest tylko społeczne jeden, trzeba mieć ukończone 18 lat. Spotkania warsztatowe i indywidualna praca z psychoterapeutą i mediatorem są dla uczestniczek darmowe. Zajęcia w grupach odbywają się zwykle w soboty i niedziele, z terapeutą można się spotkać także w tygodniu. Zapisy wciąż trwają: wystarczy wypełnić formularz zgłoszeniowy na stronie lub napisać na adres: fundacja.dialogos@ tlen.pl. Projekt Podrywamy Kobiety zorganizowała Fundacja Dialogos, przy wsparciu finansowym Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i Urzędu Miasta Częstochowy. oprac. tj październik

8 muzyka Joshua Bell w Filharmonii Częstochowskiej (2009), fot. Zbigniew Burda Skrzypce i zjednoczenie Europy Znakomita historia, doskonały repertuar, gwiazdy sceny i solidna dawka wiedzy o muzyce. W Filharmonii Częstochowskiej rusza 10. edycja Międzynarodowego Festiwalu Wiolinistycznego im. Bronisława Hubermana. Fot. Jarosław Respondek Tegoroczne wydarzenia festiwalowe rozpocznie 4 października Nadzwyczajny Koncert Inauguracyjny. W repertuarze Felixa Mendelssohna-Bartholdy`ego (Uwertura koncertowa Hebrydy op. 26, III Symfonia a-moll Szkocka op.56, Koncert skrzypcowy e-moll op. 64) wystąpi wirtuoz skrzypiec Joshua Bell. Jego koncert poprzedzi słowo o muzyce autorstwa Adama Rozlacha. 6 października upłynie festiwalowej publiczności pod hasłem Bronisław Huberman, czyli zjednoczenie Europy i skrzypce. Projekcji polskoizraelskiego filmu pod tym tytułem, poświęconego życiu i twórczości Bronisława Hubermana, będzie towarzyszyło spotkanie z reżyserem Piotrem Szalszą. Dzień później Adam Bałdych Imaginary Quartet zaprezentuje kompozycje Adama Bałdycha z jego ostatnich płyt Imaginary Room oraz The New Tradition. Festiwalowa scena będzie także dostępna dla młodych artystów, współpracujących ze sobą w dziedzinie kameralistyki zwycięzców ubiegłorocznego Międzynarodowego Konkursu Muzyki Kameralnej. Duet Magdalena Bojanowicz (wiolonczela) i Mischa Kozłowski (fortepian) wystąpi 8 października. W programie koncertu m. in.: Claude Debussy, Ludwig van Beethoven, Bohuslav Martinů. W czwartkowy wieczór (9 X) w częstochowskiej filharmonii pojawi się viola organista - wiolonczela klawiszowa, niezwykły instrument skonstruowany przez Sławomira Zubrzyckiego na podstawie szkiców Leonarda da Vinci. W programie koncertu m. in.: Jakub Polak, Marin Marais, Carl Friedrich Abel, Mr de Sainte-Colombe. Koncert Adieu to festiwalowa propozycja na piątek 10 października. Adam Strug (śpiew, akordeon) zaprezentuje w towarzystwie Marcina Pospieszalskiego, Franka Parkera, Szczepana Pospieszalskiego, Janusza Prusinowskiego i Michała Żaka piosenki ze swojej debiutanckiej płyty Adieu. Nie tylko fanom Bacha w repertuarze tegorocznego Festiwalu im. Bronisława Hubermana dedykowane będą Wariacje Goldbergowskie klasycznie i jazzowo (12 X). Będzie można ich słuchać w wykonaniu muzyków z Atom String Quartet (Dawid Lubowicz, Mateusz Smoczyński, Michał Zaborski, Krzysztof Lenczowski) oraz Trio Leopoldinum (Christian Danowicz, Michał Micker, Marcin Misiak). Przed koncertem słowo o muzyce wygłosi Beata Młynarczyk. Na finał wybrzmią Bach, Lipiński i Vivaldi. W koncercie 14 października, poprzedzonym słowem o muzyce Andrzeja Sułka, wystąpią: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Częstochowskiej, Jan Miłosz Zarzycki, Konstanty Andrzej Kulka, Wojciech Koprowski, Nikolayj Grabovskiy i Agnieszka Łuksza. Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana to międzynarodowe wydarzenie muzyczne, organizowane w Częstochowie od 1997 roku. Istotą festiwalu jest popularyzacja dorobku artystycznego Bronisława Hubermana urodzonego w Częstochowie wirtuoza skrzypiec i skupienie wokół jego postaci zarówno gwiazd światowej wiolinistyki, jak i młodych, utalentowanych twórców z kraju i zagranicy. W repertuarze kolejnych edycji festiwalu znajdują swoje miejsce dzieła największych kompozytorów, prezentowane podczas recitali mistrzowskich, koncertów kameralnych oraz symfonicznych. Bronisław Huberman - urodzony w Częstochowie w 1882 roku, światowej sławy wirtuoz skrzypiec. Ceniony m.in. przez Johannesa Brahmsa, który przepowiedział mu wielką karierę, zasłynął także jako wielki humanista. W latach dwudziestych XX wieku głosił ideę zjednoczonej Europy. Z jego inicjatywy powstała Wielka Orkiestra Symfoniczna w Tel Avivie, dzisiaj znana jako Filharmonia Izraelska. Patron Filharmonii Częstochowskiej. Program X Jubileuszowego Festiwalu Wiolinistycznego im. Bronisława Hubermana oraz informacje o biletach na wydarzenia festiwalowe można znaleźć na stronie filharmonii i w naszych kalendarzowych zapowiedziach. Tekst: Beata Cichoń 08 październik

9 teatr Fot. Piotr Dłubak Fot. Piotr Dłubak agata hutyra Już w zeszłym roku dyrekcja Teatru zapowiadała, że podtytuł częstochowskiego przeglądu teatralnego jest tak pojemny, iż będzie kobiecą tematykę kontynuować w roku następnym. Tak też się stało. W epicentrum kobiecość. Będzie badana na wesoło, na smutno, a czasem wręcz dramatycznie. Tej operacji dokonają teatry z całej Polski: Bielska-Białej, Kielc, Sosnowca, Warszawy i Zielonej Góry. Będą nad nią czuwali tacy chirurdzy-reżyserzy jak: Jan Szurmiej, Katarzyna Deszcz, Maria Seweryn, Bogusław Linda, Artur Barciś czy Remigiusz Brzyk. Wśród aktorskich narzędzi: Grzegorz Małecki, Julia Kijowska, Adam Ferency, Krystyna Tkacz i Stanisława Celińska. Wszystkie te nazwiska oznaczają jedno obok tegorocznego przeglądu Przez dotyk nie można przejść obojętnie i należy koniecznie wpisać go w swój kalendarz. Na początek - 1 października - Poskromienie złośnicy w reżyserii wspomnianej już Teatr ma twarz kobiety Aż dziewięć spektakli obejrzymy podczas pięciu jesiennych wieczorów w ramach VIII Przeglądu Przedstawień Istotnych Przez dotyk w Teatrze im. Adama Mickiewicza. Po raz drugi motywem przewodnim przeglądu będzie kobieta. A ta, jak mędrcy prawią, ma wiele twarzy. Katarzyny Deszcz. To prawdziwy biały kruk wśród wystawień tej bardzo dziś niepoprawnej politycznie, sztuki Szekspira: wyreżyserowany przez kobietę oraz nagrodzony Złotym Yorickiem w bieżącej edycji Festiwalu Szekspirowskiego. W tym samym dniu Alicja Alicję, spektakl podejmujący dyskurs na temat związków partnerskich, miłości odbiegającej, jak chcą niektórzy, od norm. 2 października to spotkanie ze Zbrodnią, czyli kryminałem inspirowanym opowiadaniem Zbrodnia z premedytacją Witolda Gombrowicza oraz Konstelacjami najsławniejszą sztuką brytyjskiego dramatopisarza Nicka Payne a, która dwa lata temu zdobyła nagrodę dla najlepszego tekstu dramatycznego Evening Standard Theater Awards. W Częstochowie zobaczymy ją w wykonaniu Marii Seweryn oraz Grzegorza Małeckiego. Tramwaj zwany pożądaniem w reżyserii Bogusława Lindy nadjedzie w piątek 3 października. Tak, to ten sam dramat, który stał się podstawą filmu ze znakomitą rolą Marlona Brando. Koń, kobieta i kanarek pojawią się na częstochowskiej scenie 4 października. To dzieło wykreował duet Tomasz Śpiewak i Remigiusz Brzyk, znani nie tylko częstochowskiej publiczności z głośnej realizacji przedstawienia Korzeniec. Na koniec 5 października poznamy historię romansu niemieckiego filozofa Martina Heideggera i 20 lat od niego młodszej politolożki żydowskiego pochodzenia Hanny Arendt. Będzie to spektakl Rzecz o banalności miłości. Przegląd pożegna się z częstochowską publicznością w tym dniu koncertem piosenek Agnieszki Osieckiej w wykonaniu Stanisławy Celińskiej i Krystyny Tkacz. A potem zaczniemy odliczać czas do kolejnej edycji. Tekst: Magda Fijołek Fot. Karolina Wolf moralność pani dulskiej Konstelacje październik

10 festiwal po raz czwarty Festiwal Dekonstrukcji Słowa Czytaj! to cały tydzień spotkań z książką i słowem. Od 6 do 12 października w wielu zakątkach miasta, zapraszamy na bardzo różne, często nieoczywiste imprezy literackie. I tak na warsztatach Wolnych Lektur będzie można się przekonać, w jaki sposób literatura ląduje w cyfrowym świecie. Z kolei artyści wizualni Marcelina Amelia, Piotr Kaniecki i Przemysław Kruk pomogą włamać się do książek za pomocą ilustracji, malarstwa i fotografii. Biblioteka odda się we władanie hiphopowców ze składu Wszystko Jasne, Willa Generała dzięki LARP owi zmieni się w scenografię mrocznej opowieści Lovecrafta, a po ulicach, w ramach gry miejskiej, grasować będą bohaterowie młodzieżowego cyklu Felix, Net i Nika. Po raz pierwszy również Festiwal Czytaj! połączył siły z Akademią im. Jana Długosza, dzięki czemu odbędzie się otwarte seminarium naukowe Maszyny kruszenia słowa, czyli dyskusja o miejscu literatury w świecie zdominowanym przez nowe media. Oczywiście nie zabraknie również klasycznych spotkań autorskich, wspólnego czytania i wymiany książki. 10 październik

11 festiwal Najważniejsza przy tym wszystkim jednak będzie zabawa. Bo książki otwierają wiele drzwi, dają wiele możliwości, trzeba tylko złapać okazję. Festiwal Czytaj! łączy bardzo różne spojrzenia na literaturę, łączy różne środowiska, które wspólnie tworzą wyjątkowe święto książki w Częstochowie. Goście festiwalu: Kalina Błażejowska Oficjalnym otwarciem czwartej edycji Festiwalu Czytaj! będzie spotkanie autorskie wokół książki Uparte serce, znakomitej biografii wybitnej częstochowskiej poetki, Haliny Poświatowskiej. Kalina Błażejowska jest redaktorką działu kultury Tygodnika Powszechnego oraz finalistką Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej dla młodych dziennikarzy. (Poniedziałek 6 października, g. 17:00, Biblioteka Publiczna im. dra Wł. Biegańskiego, Aleja Najświętszej Maryi Panny 22) Krzysztof Varga - Pisarz, eseista, wieloletni redaktor działu kultury Gazety Wyborczej, autor błyskotliwych formalnie powieści o przygnębiającej aurze, m.in. Chłopaki nie płaczą (1996), Tequila (2001), Trociny (2012), Czardasz z Mangalicą (2014). Dwukrotnie nominowany do nagrody Nike, otrzymał Nagrodę Fundacji Kultury za 45 pomysłów na powieść. (Środa 8 października, g. 18:00, Cafe Belg, Aleja Najświętszej Maryi Panny 29) Piotr Marecki - Festiwal Czytaj! od samego początku jest zaprzyjaźniony z krakowskim wydawnictwem Korporacja Ha!art, najważniejszym w Polsce popularyzatorem literatury awangardowej i nowomedialnej. W tym roku specjalne spotkanie wokół nowości wydawnictwa poprowadzi redaktor pisma, szef Korporacji, naukowiec i tłumacz Piotr Marecki. (Czwartek 9 października, godz. 17:30, Rue de Foch, ul. Focha 10) Wit Szostak - Autor cyklu powieści fantasy o Smoczogórach oraz tzw. trylogii krakowskiej: Chochoły, Dumanowski i Fuga (nominowana do Nike). W roku 2008 nagrodą im. Janusza Zajdla zostało nagrodzone jego opowiadanie Miasto grobów. Uwertura. Na co dzień jest wykładowcą akademickim, członkiem towarzystwa Tischnerowskiego, znawcą muzyki ludowej i miłośnikiem twórczości Tolkiena. Dodatkowo zaraz po spotkaniu autorskim będzie szansa posłuchać inspirowanego jego prozą koncertu zespołu RAGAZZI CALVI w Regionalnym Ośrodku Kultury (Czwartek 9 października, g.19:00, Rue de Foch, ul. Focha 10) Mariusz Pisarski - Największy polski specjalista tematu, autor książki Xanadu. Hipertekstowe przemiany prozy przyjął nasze zaproszenie i specjalnie z Londynu przyjeżdża do Częstochowy, by poprowadzić warsztaty hipertekstowe. To jedyna taka okazja w Polsce w tym roku. (Piątek 10 października, g. 17:00, Zespół Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego, ul. Pułaskiego 15) Rafał Kosik - Twórca niezwykle popularnego, młodzieżowego cyklu SF Felix, Net i Nika, zdobywca nagrody im. Janusza Zajdla i literackiej nagrody im. J. Żuławskiego za powieść Kameleon oraz szef wydawnictwa Powergraph. Spotkanie to będzie doskonałą okazją, by porozmawiać o literaturze dla młodszego czytelnika, fantastyce i sytuacji na rynku książek. (Piątek 10 października, g. 17:00, Biblioteka Publiczna im. dr Wł. Biegańskiego, Aleja Najświętszej Maryi Panny 22) Olga Wróbel Podczas tegorocznej edycji festiwalu warsztaty komiksowe poprowadzi autorka niezwykle chwalonego i docenionego albumu Ciemna strona księżyca. Kulturoznawczyni, muzealniczka, autorka komiksów. Prowadzi blogi: komiksowy Odmiany masochizmu oraz literacki Kurzojady (ten ostatni wspólnie z Jakubem Zgierskim) (Sobota 11 października, Centrum Promocji Młodych Al. Wolności 30) Maciej Sieńczyk - Pierwszy twórca komiksów nominowany do nagrody Nike. Charakterystyczny, z niczym nieporównywalny purnonsensowy humor twórcy jest tym, co zdecydowanie wyróżnia go spośród innych rysowników. A po wyjątkową kreskę Sieńczyka - ilustratora sięgali wydawcy, by jego rysunki dopełniały prozę takich pisarzy, jak Masłowska, Witkowski, Szostak. (Sobota 10 października, g.16:00, Rue de Foch, ul. Focha 10) Zespół Mięśnie - Grupa utalentowanych i wszechstronnych artystów z Warszawy, autorzy świetnych piosenek i bohaterowie niezapomnianych koncertów na granicy spektaklu (trzon zespołu to aktorzy teatralni i filmowi). Skład: Jacek Beler (wokal, instrumenty dęte), Natalia Sikora (wokal), Radek Rutkowski (gitara basowa), Marek Kuczyński (perkusja) oraz Krzysztof Nowicki (gitara) i Tomek Nowakowski (puzon). Zespół w maju 2014 wydał swoją debiutancką płytę. (Niedziela 11 października g. 19:00, Carpe Diem Klub, Aleja Najświętszej Maryi Panny 29) Imprezy urodzinowe: 100. rocznica urodzin Bohumila Hrabala - Kontynuując obchody setnej rocznicy urodzin Bohumiła Hrabala zapraszamy na wieczór filmowy z czeskim pisarzem w roli głównej. W programie Makabratura oraz Perełki na dnie, czyli klasyczne etiudy mistrzów kina czeskiego, będące ekranizacjami prozy Hrabala. Filmy to wyjątkowe i dziś już trochę zapomniane dlatego nie można przegapić rzadkiej okazji, by zobaczyć je na dużym ekranie. W literackie i filmowe światy Hrabala wprowadzi Sławek Domański. Setne urodziny Mistrza obchodzimy na Czytaj! dzięki wsparciu Czeskiego Centrum w Warszawie. (Wtorek 7 października, g. 19:00, Regionalny Ośrodek Kultury, ul. Ogińskiego 13a) 100 rocznica urodzin Williama Burroughs a Podczas czwartego Czytaj! będzie miała miejsce premiera specjalnego koncertu muzyki eksperymentalnej Bionulora, w całości inspirowana twórczością amerykańskiego pisarza, w setną rocznicę jego urodzin. Stary pisarz to połączenie audycji Bionulora (Sebastiana Banaszczyka), dopełniających ją wizualizacji i czystej esencji prozy Williama S. Burroughsa. (Sobota 10 października, g.20:00, Regionalny Ośrodek Kultury, ul. Ogińskiego 13a) af Zdjęcia: Kolektyw Paczdarek październik

12 Częstochowa z lotu ptaka by Michał Sitek Przygotował: Piotr Dziker Chrząstek Kilkanaście samolotów, Setki startów, KILKA tysięcy minut spędzonych W powietrzu, dziesiątki tysięcy zdjęć Wykonanych z lotu ptaka. Właśnie tak MIŁOśnik Częstochowy Michał Sitek ROZPOCZyna opowieść o swojej pasji DO miasta, lotnictwa i fotografii. 12 październik

13 fotografia Początki Przygoda Michała z lotnictwem rozpoczęła się 16 lat temu w Beskidzie Andrychowskim, gdzie na górze Żar spróbował lotu szybowcem i parolotnią. Pierwsze zdjęcia Częstochowy z lotu ptaka wykonał jednak dopiero w 2000 roku, przed wykonaniem swojego pierwszego w życiu skoku spadochronowego. To Michał Braszczyński, niegdyś dyrektor Aeroklubu Częstochowskiego, przekonał młodego pasjonata latania do fotografowania z powietrza. I chociaż nigdy nie przypuszczał, że zostanie podniebnym fotografem, to tak się stało. Loty w chmurach Technik wykonywania tego typu zdjęć jest wiele. Motolotnie czy loty foto-video z wykorzystaniem bezzałogowego urządzenia latającego. Jednak najbezpieczniej Michał czuje się na pokładzie samolotu, z którego wspólnie z Januszem Darochą, niezależnie od pory roku, dnia czy pogody, dokumentują Częstochowę teleobiektywami i przyczepionymi do skrzydeł urządzeniami GoPro. - Zawdzięczam mu wiele, jest niewątpliwie najbardziej utytułowanym pilotem świata. Ciężko zliczyć wszystkie zdobyte przez Jasia medale, dla mnie jest to ogromny zaszczyt, że mam możliwość wspólnie trenować i fotografować z mistrzem - komentuje Michał swoją znajomość z medalistą Mistrzostw Polski, Europy i Świata Januszem Darochą. Technika Zdjęcia lotnicze wymagają starannego przygotowania. Przy profesjonalnej fotografii pora dnia, obiekt, otoczenie i wiele innych czynników ma ogromne znaczenie dla osiągnięcia zamierzonego efektu. Będąc na wysokości, aby zrobić ciekawe zdjęcie, trzeba wykazać się refleksem, niepowtarzalne ujęcia wymagają zarówno dobrego sprzętu, jak i umiejętności szybkiej jego obsługi. Parametry, czas ekspozycji, czułość to trzeba ustawić w ułamku sekundy. Przy fotografowaniu za pośrednictwem innych środków niż samolot parametrów do ustawienia przybywa. - Odbyłem lot balonem nad czterema kontynentami świata i każdy wymagał innych umiejętności i sprzętu. Najbardziej wdzięczne ujęcia do fotografowania odkryłem w Ameryce Południowej, w Wenezueli, lecąc w dolinie nad najwyższym wodospadem świata i nad Roraimą - najstarszą górą świata w amazońskiej dżungli, gdzie kiedyś podejrzewano, że na szczytach Tepui mogły przetrwać dinozaury - wspomina Michał. - Część zdjęć z wypraw udostępniam w internecie (autorska strona - przyp. red.) Plany Niebawem ukaże się pierwszy album z zaplanowanej serii Częstochowa z lotu ptaka. Obecnie trwają rozmowy z wydawnictwami. Niektóre fotografie z tego albumu ukazały się w książce promującej województwo śląskie pod honorowym patronatem Prezydenta RP. Prywatnie Michał na bieżąco uaktualnia swój portal gdzie znajduje się bogata kolekcja starych kart pocztowych, planów miast oraz wielu innych ciekawostek związanych z Częstochową. Dla miłośników naszego miasta Michał przygotowuje także projekt Częstochowa z 1909 roku w trójwymiarze. październik

14 LOKALNE GRANIE Choć nie jestem fanatykiem ciężkiego grania, to zespół CHAOS ENGINE RESEARCH wywarł na mnie duże wrażenie pod względem muzycznym. Ich utwory opowiadają pewną historię. Nie jest to zwykły aranż, na zasadzie zwrotka refren zwrotka. Mamy budowanie emocji, zmiany tempa i charakteru utworu, zagęszczanie atmosfery. Sami opisują swoje utwory niczym tragedię antyczną na scenie mamy do czynienia z dwójką aktorów oraz chórem. Podjęli współpracę z jedną z największych europejskich wytwórni Mighty Music. Niebawem ich płyta The legend written by an anonymous spirit of silence ukaże się na zagranicznych rynkach. Piotr Dziker Chrząstek: Jak udało wam się dostać do wytwórni Mighty Music? Krzysiek Kriss Dworak (gitara): W Mighty Music jesteśmy tak naprawdę dzięki ciężkiej pracy, jaką było wysłanie setek płyt demo, tysięcy i i wielu, wielu godzinom spędzonym na telefonicznych rozmowach z przedstawicielami różnych wytwórni. Po nagraniu i zmasterowaniu płyty ta działalność skupiała większą część energii zespołu. Pojawiło się kilku partnerów do rozmowy wybraliśmy Target Group/Mighty Music i Metal Scrap Records, bo zaproponowali nam najlepsze warunki, jeśli chodzi o promocję i dostępność naszego materiału. Chcemy dotrzeć do słuchaczy, którzy kochają i czują ciężką muzę. Nasze wytwórnie to wiedzą, bo tworzą je ludzie zafascynowani metalowym graniem. Graliście w różnych wcześniejszych formacjach. Jak doszło do stworzenia waszego projektu? Darek Darrior Januszewski (wokal): Kriss i Muzzy grają ze sobą w zasadzie od dziecka i przewinęli się przez kilka zespołów. Współdzielili kiedyś salę prób z kapelą Iva i w ten właśnie sposób się z nim poznali. Ja do zespołu trafiłem dzięki siostrze. Gosia odpowiedziała na ogłoszenie zamieszczone przez chłopaków w internecie. Umówiła się na spotkanie i... okazało się, że zespół szukał wcześniej namiarów do mnie. Znali moje dokonania z zespołem Exarhat. Podobnie było z Młodym, którego wszyscy dobrze znaliśmy zarówno prywatnie, jak i poprzez grę w The A czy Makle Kfuckle. Jacek Czekaj znany z występów w Vena Valley, Mordorze czy Volverze dołączył jako ostatni, dając zespołowi soczyste i solidne brzmienie basu. W jakich okolicznościach powstała nazwa zespołu? Jacek Czekaj (bas): Chaos Engine Research (rozumianą jako Poszukiwanie Chaotycznego Napędu ) określamy jako próbę znalezienia odpowiedzi na ważne nurtujące nas pytania. Chodzi o zastanowienie się nad sensem istnienia ogólnie rzecz ujmując o skłonność do refleksji i zabawę w naukę zadawania pytań, jaką jest filozofia. Nazwę przyniósł kiedyś na próbę Muzz i została ona zatwierdzona w demokratycznym głosowaniu (śmiech). Dlaczego dwóch wokalistów? Marcin Muzzler Grobelak (gitara): Pomysł na Chaosów od początku obejmował tworzenie płyt w formie koncept albumów. Chcieliśmy by warstwa tekstowa miała formę dramatu. W tej konwencji sceniczny dialog dwóch wokalistów wydawał się idealnym rozwiązaniem. Dodatkowo współistnienie różnorodnych wokali dawało też większe pole do aranżacji utworów i pozwalało uczynić je ciekawszymi. Darek nie tylko growluje, ale również recytuje część swoich partii - w niektórych momentach jego wokalizy ocierają się o scream. Jacek z kolei ma za zadanie wyśpiewać partie w spokojniejszych momentach, gdy potrzebny jest oddech, stawia też mocne dźwięki w stylistyce corowej czy thrashowej. CHAOS ENGINE RESEARCH Chaotyczni poszukiwacze podbijają Europę Czy macie już jakieś osiągnięcia? Jacek Młody Adamczyk (wokal): Jak do tej pory rejestracja i produkcja oraz wydanie debiutanckiej płyty. Udało nam się to zrobić tak jak to sobie wymyśliliśmy bez półśrodków. Jesteśmy strasznie dumni z naszego pierworodnego dziecka. Nakręciliśmy dwa klipy i gramy coraz więcej koncertów. Album jest naszą wizytówką. Macie profesjonalny klip Psychotic Waltz, opowiedzcie coś o nim? Marcin Muzzler Grobelak (gitara): Klip kręciliśmy w klubie Rura, dzięki uprzejmości Alberta. Nie tylko udostępnił nam lokal, ale wraz z całą ekipą klubu nam pomagał. Realizacją i produkcją zajęło się Aviver Studio w składzie: Michał Bajtała, Michał Nessel i Roksana Stochel. Tutaj również szczęście się do nas uśmiechnęło, bo trafiliśmy na szalenie zdolnych i kreatywnych ludzi, z którymi praca była czystą przyjemnością. Trzeba także wspomnieć o Kubie, który zaprojektował nam stroje do teledysku. Wybrany numer jest reprezentatywny, jeśli chodzi o przekaz całej płyty, a przy okazji pokazuje nasze nieco lżejsze oblicze. Plany muzyczne CER to... Krzysiek Kriss Dworak (gitara): Obecnie szykujemy się do trasy koncertowej, która obejmie swoim zasięgiem naprawdę sporą część kraju. Planujemy kilka koncertów zagranicznych. Za kilka dni ukaże się nasz drugi klip. Ruszyły już prace nad naszym kolejnym wydawnictwem chcielibyśmy, by druga płyta ujrzała światło dziennie w przeciągu najbliższego roku. Skład: Marcin Muzz Grobelak (gitara), Krzysiek Dworak (gitara), Ivo Orleański (bębny), Darek Darrior Januszewski (wokal), Jacek Młody Adamczyk (wokal), Jacek Czekaj (bas), Marcin Diarell Itczak (grafika i art) i Paweł Kobi Kobiela (projekcje multimedialne, technika). 14 październik

15 OKF ILuZJA kino Dosyć urlopów, upałów i innych niepoważnych historii. Jesień rusza na serio, a to zasadniczo bardzo dobry czas na filmy i wizyty w kinie. W tym miesiącu naprawdę jest z czego wybierać, bo obok sprawdzonych klasyków mamy potencjalnie świetne premiery, więc tym bardziej zapraszam do OKF-u. Na początek ostatnia odsłona akcji 5 filmów po 5 zł.. Wśród proponowanej piątki mój ukochany Rejs, więc nie byłbym sobą, gdybym właśnie tego filmu nie wyróżnił w tym miejscu. Słynne, kultowe, owiane legendą, opisane, omówione i zgrane w telewizji dzieło Marka Piwowskiego mnie akurat bawi nieustająco. I miliony widzów również. A możliwość obejrzenia go z innymi fanami w zaciemnionej sali uważam za zupełnie bezcenną. Również dla tych, którzy w ogóle nie chodzą do kina, a szczególnie na filmy polskie. miasto 44 Pozostając wśród klasyków, polecam dalszy ciąg przeglądu perełek wytwórni Warner Bros i dwóch przedstawicieli, być może najlepszej dla kina dekady, czyli lat 70-tych ubiegłego wieku: Mechaniczną pomarańczę i Egzorcystę. I mogę tylko powtórzyć to, co pisałem w zeszłym miesiącu naprawdę warto dać sobie szansę obejrzenia takich filmów na dużym ekranie. Nowości w tym miesiącu to dla mnie przede wszystkim Miasto 44. Dużo już powiedziano i napisano o tej próbie zmierzenia się z Powstaniem Warszawskim, pojawiły się pierwsze kontrowersje, a pokaz na Stadionie Narodowym też przyniósł mieszane opinie. Ja panu Komasie po Sali Samobójców daję kredyt zaufania i wierzę, że będzie dobrze. A pani Lana Del Ray w zwiastunie strasznie mi się podoba. Fani rodzimych produkcji mogą ponadto sprawdzić i ocenić Tomasza Kota w roli Zbigniewa Religi w filmie Bogowie oraz ciekawie zapowiadający się thriller Jeziorak. I nawet jeśli policjantka w ciąży i ponuro-deszczowe klimaty prowincji to nic specjalnie oryginalnego, jeśli tylko będzie dobrze zrobione, to ja już będę szczęśliwy, bo brak w naszej kinematografii rzetelnego sensacyjnego kina boleśnie mi doskwiera. Na koniec bardzo szybko tylko jeszcze wspomnę o kolejnej edycji konkursu na film amatorski Częstochowa w kadrze oraz debiutanckiej giełdzie wszelkich wydawnictw związanych z X Muzą, która odbędzie się 25 października br. muzę poleca Skubas Wilczełyko & Brzask Gedz Niebo Nie Jest Limitem Pokahontaz Reversal Foster The People Supermodel DŻULIA PANK artystka, organizatorka street art w ramach Debiut Skubasa, znanego ze współpracy ze Smolikiem, to rzecz bardzo wciągająca, urzekająca atmosferą, ale też o niewątpliwej głębi. Imponować może dojrzałość widocznie Skubas tak długo czekał z nagraniem solowego albumu, bo naprawdę wiedział, co chce przekazać. Gdy śpiewa poetycki tekst (Linoskoczek) autorstwa Sławomira Młynarczyka, czyni to przekonująco, bez uderzania w patos. Gdy śpiewa własne teksty, potrafi zabrzmieć jak folkowy pieśniarz (Wilczełyko) lub pewnie wkroczyć w rejon nerwowo-rockowej alternatywy (Eyes Of Vanity). Bałam się drugiej produkcji Radka. Żałuję, że tak dobrze znam debiut, przez to Brzask nie zaskoczył i nie oczarował mnie tak bardzo, jak mógłby. Ci, którzy pokochali Skubasa, dostaną to, na co czekali. Szczęściarzami są ci, co go dopiero poznają. Przypadkowo trafiłam na kawałek Gedza Akrofobia i słuchałam go chyba z milion razy, myśląc sobie: Choć młody taki, z rocznika 1990, a zna smak klasy, dobrego stylu, jest oryginalny, Chcę więcej! Poszukałam więc informacji i okazało się, że już 24 października światło dzienne ujrzy drugi solowy album Gedza zatytułowany NNJL. Po mixtejpie Satori jest to kolejny materiał wydany przez artystę w tym roku. Niebo Nie Jest Limitem składa się z 13 utworów, wyprodukowanych przez: Roberta Dziedowicza, Grrracza, Sherlocka, Deemza i Julasa. Gościnnego wsparcia udzielili DJ Krug, Feto i Pióro ze składu Miejski Dystrykt oraz Onek87 i Paluch z B.O.R. Choć płyty jeszcze nie przesłuchałam, bo jej po prostu nie ma, daje uciąć sobie ręce, że będzie to jedna z lepszych hh produkcji końca 2014 roku. Album niesie wiele optymizmu i energii, doskonale będzie sprawdzał się na koncertach. Przy odsłuchu na dobrym sprzęcie czuć siłę, która roznosi i przepełnia odbiorcę. Płyta, choć niezbyt konsekwentna, daje przyjemność. Znajduje się na niej 14 pełnowartościowych kawałków, co ciekawe nie ma żadnego skitu, który zwyczajowo pozwala złapać oddech, więc trzeba mocno zapiąć pasy. Album utrzymany jest w konwencji pozytywnych myśli i wydaje się, że Rahim rozliczył się już ze swoim Mrocznym pasażerem. Przykładem solowa Przeciwwaga. Co do Fokusa niezmiennie zachwyca swoim flow. Mimo wiadra pomyj, które się na niego wylewa jest diamentem i odnajduje się w każdym tracku, zachowując gorące serce, chłodny umysł. Premierze pierwszego singla z nowej płyty Foster The People - Coming Of Age towarzyszył film z powstawania gigantycznego muralu w Los Angeles. Przedstawiał on okładkę albumu Supermodel i zanotował już ponad 3 miliony odtworzeń na YT. Zespół postanowił iść za ciosem i do drugiego singla z płyty - Best Friend przygotował podobne video - tym razem malowidła na murze we wschodnim Londynie. Zaintrygował mnie sposób, w jaki można połączyć te dwie dziedziny sztuki, którymi są muzyka i street art, ponieważ jedno i drugie kocham do szaleństwa i tu odnalazłam to w smakowitej symbiozie. Cała płyta nie do końca wpada mi w moje spaczone hip hopem i muzyką alternatywną ucho, jednakże pomysł na realizację i promocję uważam za udany. październik

16 kolekcjoner Z Elvisem za pazuchą O MIROSŁAWIE DESPERAKU specu od muzyki country (nie tylko w Polsce) mówią, że częstochowianin zgromadził rozległą wiedzę w tej dziedzinie i ogromną kolekcję rozmaitych pamiątek: począwszy od płyt, a na sprzączkach do pasków kończąc. Od 11 lat dzieli się tą muzyką z publicznością Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater. 13 października o godz w sali OPK wystąpi jednak poza swoim cyklem country, zostając bohaterem spotkania Kolekcjonerskie rarytasy, na którym opowie o swoich pamiątkach. Zapowiadając powrót spotkań miłośników country po wakacyjnej przerwie, Ośrodek Promocji Kultury na swojej stronie internetowej napisał, że Mirosław Desperak prowadzi je od 2002 roku. Takie było założenie prostuje Jolanta Jakubowska, żona kolekcjonera i melomana okoliczności sprawiły jednak, że cykl country w OPK ruszył dopiero wiosną 2003 roku. To ja namówiłam Herra (tak nazywamy Mirosława) do dzielenia się swoimi zbiorami z publicznością. Cóż, to i tak 11 lat. W tym czasie można by zbudować ogromną kolekcję. On z potężnym zbiorem i wiedzą już wtedy wychodził do słuchaczy z OPK. Wkrótce zresztą wykorzystało go również radio Fiat, gdzie wciąż dzieli się w eterze swoją muzyką. Odwiedzamy go w domu. Jeden pokój w niewielkim mieszkaniu wypełniony jest muzyką country. Nie tylko w sensie dźwięków czy niosących je płyt. To małe muzeum country, gdzie nie brakuje również kowbojskich kapeluszy czy amerykańskich orłów wzbijających się do lotu. Nawet zasłonki w oknie pani Jolanta wyhaftowała w symbole wzięte z tej kultury. Dominuje język angielski, gdyż Mirosław Desperak - emerytowany nauczyciel - jest anglistą. W 1957 roku wybrałem germanistykę mówi nasz gospodarz. Pół żartem, pół serio twierdzę, że język wroga należy znać. Wielu moich krewnych zginęło w obozach koncentracyjnych. Prawda jest jednak taka, że jeszcze jako uczeń Liceum Mickiewicza słuchałem muzyki country z niemieckich stacji nadających dla stacjonujących w RFN żołnierzy amerykańskich. Niemiecki wydał mi się kluczem do lepszego świata. Dopiero później z piosenek nauczyłem się angielskiego. Jak wszyscy rówieśnicy słuchał też audycji Radia Luxembourg, a w nich jazzu i przebijającego się rock & rolla. Z łobuzerskim błyskiem w oku opowiada o pałacyku przy ul. Sobieskiego, w piwnicach którego robili prywatki. Słuchali zakazanych przecież płyt i pili grzane wino patykiem pisane. Czuli się wolni. Puszczali Wszystkich świętych na 78 obrotów. Podczas jednej z imprez płyta roztrzaskała się, pękając na pół. Skleili jakimś kitem, przedrapali rowki igłą i słuchali dalej. Potem nastały pocztówki dźwiękowe. W 1956 roku na fali chwilowej odwilży w Sopocie odbył się pierwszy międzynarodowy festiwal jazzowy mówi dzisiejszy 70-latek. Byłem tam oczywiście. Już na studiach z ulubioną płytą Elvisa za pazuchą jeździłem autostopem. Wydałem na nią wszystkie pieniądze przeznaczone na wakacje. Kolekcja rosła. Poznawany język pozwolił na czytanie zagranicznych pism muzycznych. Przez podawane tam adresy nawiązywał kontakty z fanami na całym świecie. Zaczął też pisać do tych pism, publikowano tam jego listy. W latach 70. był w bliskim kontakcie z Korneliuszem Pacudą i warszawskim Stowarzyszeniem Muzyki Country. W 1984 roku zaprosił do stołecznej Stodoły kanadyjskiego gwiazdora Michaela T. Wall a. Od jednego z fanów gatunku otrzymał zaproszenie do USA. W podróż marzeń wyruszył w 1989 roku. Poszedł do amerykańskiej ambasady. Polacy trzęśli się z obawy w poczekalni. On wziął ze sobą ułamek swojej kolekcji; pokazał go urzędnikowi, który spojrzał i powiedział: do kasy. Częstochowianin wyszedł z wizą po pierwszym podejściu. To zdjęcie tych ludzi, którzy zaprosili Herra pokazuje pani Jolanta. Proszę spojrzeć, co za zbieg okoliczności: nad kanapą wisi reprodukcja Bocianów Chełmońskiego. U prostych ludzi, którzy nie mieli z Polską żadnych kontaktów! Przesiedział w Stanach (w końcu nielegalnie) do 1995 roku. Oczywiście musiał z czegoś żyć, więc imał się prostych prac fizycznych. Co zarobił, wydawał na płyty, pamiątki i podróże. Zwiedziłem to, o czym mogłem w Polsce tylko marzyć mówi Herr. Byłem w stolicach wszystkich amerykańskich muzyk. W Nashville u źródeł country, Nowym Orleanie, gdzie rodził się jazz, w Nowym Jorku - mateczniku modern jazzu i Memphis stolicy bluesa. Patrzyłem na Manhattan z World Trade Center, pływałem wokół tej wyspy spacerowym statkiem. Miałem możliwość poznać osobiście wiele gwiazd country. Z niektórymi koresponduje do dziś, podobnie jak z fanami. - Wielu z nich pomagało mi wtedy finansować moje podróże szlakiem country. Przywiózł mnóstwo drobiazgów: znaczki pocztowe, monety, sprzączki, prawdziwe buty kowbojki, jakich drugich pewnie nie ma w Polsce. oraz doświadczenia, którymi dzieli się również z słuchaczami Radia Bis, gdzie zaprosił go Dariusz Michalski. Dziś o jego kolekcji country mówi się, że jest jedną z bardziej interesujących w naszym kraju. Tekst: Tadeusz Piersiak Zdjęcie: Robert Sękiewicz BOKKA OWIANE TAJEMNICĄ Działają incognito, występując w maskach, a wszystko po to, by skupić uwagę na swojej muzyce. Wycofani medialnie, nie szermują osiągnięciami, chociaż wiadomo, że rdzeń grupy tworzy trio znanych muzyków. Pozostają romantycznie schowani w cieniu dotychczasowej sławy. Mowa o projekcie BOKKA - niezwykłym debiucie polskiej sceny muzycznej, który sygnuje prężnie rozwijające się nowe wydawnictwo NEXTPOP, stojące za sukcesami m.in. Fismolla i KARI. Pochlebne recenzje w polskiej i zagranicznej prasie (np. znakomity portal Pitchfork), wyprzedana debiutancka trasa koncertowa w Polsce w salach 800+, zaproszenia na festiwale (m.in. Open er, Tauron Nowa Muzyka, Audioriver, Free Form Festival, GoodFest, The Great Escape (UK), to niezwykłe osiągnięcia jak na formację, która istnieje od kilku miesięcy. Pierwszy singiel BOKKI Town Of Strangers został zmasterowany w Londynie przez słynną Mandy Parnell, od lat współtworzącą brzmienie płyt Bjork, Sigur Ros, Little Dragon, Depeche Mode czy Paula McCartneya, a liczba odsłon teledysku na You Tube mówi sama za siebie. Zespół przygotowuje się do koncertów zagranicznych z ekipą Efterklang, pracując nad specjalną oprawą wizualną swoich widowiskowych występów z kostiumami i grą świateł. Nie przeszkadza im to jednak odwiedzić Częstochowę (24 X, Klub Rura). tj 16 październik

17 DZIEŃ Z ŻYCIA Jeszcze niedawno pomagali pacjentom w szpitalu, teraz głównie robią to w swoim gabinecie. Choć niewidomi, postrzegają życie w kolorowych barwach. W ich domu nie ma nudy. Dorastająca córka Lena i jej buszująca w klatce szynszyla zawsze dostarczą rozrywki. Darek i Kasia Gołdowie - masażyści z konieczności i z zamiłowania zaprosili nas do swojego świata. Tekst: piotr ciastek Zmasowany atak zdjęcie: jarosław respondek Oboje tracili wzrok prawie przez całe życie. Kasia widzi bardzo słabo, kiedyś czytała duże litery przez lupę, teraz przypadłość się pogłębiła. Darek też kiedyś widział. Niestety, z wiekiem zdolność ta zanikła u niego prawie całkowicie. Choroba ograniczyła im wybór zawodu. Kasia śmieje się, że mogła zostać stroicielką fortepianów albo masażystką. Wybrała to drugie, bo kontakt z ludźmi zawsze był dla niej ważny. Darek podążył tą samą drogą. By zdobyć fach, jeździł spod częstochowskich Rudnik aż do Bydgoszczy. Los złączył ich na jednej z wycieczek. Podróżowanie to ich wspólna pasja. Zwiedzali Polskę i Europę, dopóki mogli jeszcze cokolwiek zobaczyć. Teraz poznają świat innymi zmysłami. - Ja, jak na niewidomą, robiłam całkiem niezłe zdjęcia - żartuje Kasia. - Do dziś lubimy wspominać nasze wycieczki - dodaje Darek. W swoich szkołach uczyli się anatomii człowieka, rozpoznawali zwyrodnienia kręgosłupa, poznawali choroby ludzkiego układu kostno-stawowego oraz sposoby ich leczenia. - Mieliśmy do czynienia z różnymi chorobami. Pamiętam, jak na praktykach rzucono nas na głęboką wodę i kazano hartować kikut po amputacji. To było emocjonujące przeżycie. Nikt nie przejmował się tym, czy chcemy czy nie. Trzeba było szybko odłożyć na bok uprzedzenia i pomóc choremu. Teraz młodzież wręcz boi się dotykać pacjentów, woli popatrzeć - opowiada Kasia. Darek, oprócz pracy w gabinecie, szkoli też adeptów sztuki masażu. Oprócz technik masażu uczy ich odpowiedniego podejścia do pacjenta. Pozytywne nastawienie nawet rozjuszonego byka zmieni w potulną owieczkę. Darek żartuje, że pacjent ma zawsze rację. A co jeśli nie ma? Trzeba z nim tak rozmawiać, żeby sam doszedł do prawidłowego wniosku. Gdy przychodzi osoba z bólem kolana i dziwi się, że masuje się jej kręgosłup, trzeba wyjaśnić, że ten ból spowodowany jest zmianami zlokalizowanymi właśnie w kręgosłupie. Wśród jego pacjentów znalazły się gwiazdy sportu i znane osoby Kościoła z Ojcem Dyrektorem na czele. - Pacjent to zawsze pacjent, każdego traktuję tak samo - dodaje szybko. Kasia oprócz zdolności manualnych posiada również dar jasnowidzenia! - Pamiętam pacjenta, który przyszedł do mnie ze zdrętwiałą ręką. Nie mógł nią normalnie operować. Zbadałam go i spytałam, kiedy pojawiły się objawy. On powiedział, że obudził się z nimi rano. Gdy zapytałam, czy ubiegłego wieczoru nie było zakrapianej imprezy zakończonej drzemką przy stole, on nie wierzył w to, co mówię i potwierdził, że tak było. Znalezienie wyjaśnienia nie było wcale trudne, gdyż zaśnięcie z brodą na wierzchu dłoni może spowodować uciśnięcie nerwu i w konsekwencji opisywane objawy. Śmiechu było co nie miara - opowiada Kasia. Na początku podnajmowali gabinet od szpitala, w którym pracowali. Obecnie, dzięki ciężkiej pracy, a także pomocy rodziny, prowadzą własną praktykę i dają zatrudnienie kilku osobom. Pracownicy służą dodatkową parą rąk, gdy pacjentów przybywa, ale także pomagają im obsługiwać urządzenia takie jak lasery, jacuzzi czy saunę. - Technika poszła naprzód i teraz bez niej trudno się obejść. Gdy my uczyliśmy się z książek pisanych brajlem albo nagrywanych na taśmy, to nikomu się to w Polsce nie śniło - zachwyca się Darek. W wolnym czasie lubią słuchać specjalnie przygotowanych audiobooków, w których ze szczegółami opisywany jest świat przedstawiony. Bardzo lubią powieści detektywistyczne, książki Grishama czy opowieści naszpikowane technologią np. o amerykańskiej łodzi podwodnej. Kibicują także polskim drużynom w różnych dyscyplinach. - Najlepiej mecze ogląda się w radiu, bo tam mówią, co dzieje się na boisku - żartuje Kasia. Oboje starają się też bywać w teatrze. Choć niektórzy na ich widok zastanawiają się, co tu robią, oni chłoną atmosferę, każdy dźwięk, dialog i ciszę. Nie muszą przecież widzieć, żeby wiedzieć, o czym jest przedstawienie. Czasem córka podpowiada im. - Tato, teraz pan w piżamie drapie się. - Gdzie? - Noo, po głowie oczywiście... październik

18 w pracowniach częstochowskich artystów mistrzowskie mozaiki glinskiego Tekst, zdjęcie: marian panek Tak jak muzykowi niezbędne jest do pracy studio nagrań, by realizować swoje artystyczne cele i później móc się podzielić kompozycjami z melomanami tak plastykom konieczna jest do twórczego działania pracownia. Przestrzeń specyficznie zaaranżowana, w której rozgrywa się proces kreacji, formułowania się, powstawania dzieła. Sposób zorganizowania takiego miejsca, jego wyposażenie, zależy od uprawianej dziedziny sztuki, różnorodnych warsztatowych potrzeb, osobowości artysty czy jego fantazji. Do historii sztuki przeszły przede wszystkim pracownie znakomitych malarzy: Matejki, Wyspiańskiego, Wyczółkowskiego, Van Gogha, Picassa. W Częstochowie są bardziej lub mniej znane pracownie naszych rodzimych twórców. Warto więc przybliżać te, które są trochę odmienne, oryginalne. Lubię je odwiedzać, by zakosztować tam niecodziennej atmosfery, przyjrzeć się powstawaniu prac na wysokim artystycznym poziomie. Bez wątpienia atelier Jarosława Glińskiego przy ulicy Focha 8 jest przestrzenią podporządkowaną sztuce mozaiki. Ta znana jest od antyku a rozpowszechniła się w Europie za czasów Cesarstwa Rzymskiego i Bizancjum. Ciągle obecna jest w architekturze również tej nam współczesnej. Barcelońskie dzieła Gaudiego, wiedeńskie Hudertwassera zachwycają swoją poetyką, surrealną wizją plastyczną. W Częstochowie przybliża nas do świata mozaiki na przykład elewacja auli Akademii Jana Długosza przy Alei Armii Krajowej, zaprojektowana i wykonana przez, nieżyjącego już, Stanisława Łyszczarza. Zwraca ona na siebie uwagę swoją ciekawą symboliczną kompozycją. W pracowni Glińskiego rozważane są podobne projekty. Jarosław Gliński jest z pochodzenia częstochowianinem. Studiował w latach w tutejszej Wyższej Szkole Pedagogicznej na Wydziale Wychowania Artystycznego, a pózniej w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, którą ukończył w 2004 roku, realizując dyplom w pracowni prof. Leszka Misiaka. Potem przez kilka lat uczył się w studio mozaiki Mosacio Arte e Mestieri, którego współtwórcą jest Włoch Dario Todeschini, który osiedlił się w Częstochowie. Obecnie, Jarosław Gliński przejął studio i prowadzi je w nowej formule. Sam też kształci nowych adeptów sztuki mozaiki. Prace Glińskiego są bardzo malarskie, mistrzowskie w różnorodnych kolorystycznych niuansach. Stosuje klasyczne sposoby układania drobnych elementów ze szkła barwionego, przycinanych bardzo precyzyjnie z modułowej kosteczki firmy SICIS. Są to stare style układania opusów mozaikowych, znanych od czasów rzymskich. To właśnie w opus classicum, musivum, palladianum Gliński jest najlepszy. Teraz pracuje nad portretem Ojca Świętego Jana XXIII, na zamówienie jego byłego sekretarza. Sztuka mozaiki jest pracochłonna, wymagająca precyzji i znajomości rzemiosła. Trzeba umieć przewidzieć, w jaki sposób rozwiązać wiele technicznych problemów. Gliński dorównuje dawnym mistrzom, jest kreatywny, otwarty zarówno na sztukę minionych wieków, jak i tę najnowszą, współczesną. Warto oglądać jego prace na stronach internetowych lub bezpośrednio w pracowni, do której wielu zagląda październik

19 czewa aktiv B u B L e football Tekst: Magda Fijołek zdjęcie: Mateusz garbaciak To nowa odmiana piłki nożnej, której prekursorami są Skandynawowie. Od września grają w nią również częstochowianie. Do naszego miasta zabawę ściągnęli Damian Rokosa i Mateusz Garbaciak. Wszystko zaczęło się od filmiku, który Damian i Mateusz zobaczyli w internecie. Wideo pokazywało, jak dwie drużyny rozgrywają mecz w bubble football. Młodzi częstochowianie szybko doszli do wniosku, że da się tak grać także w Częstochowie. Postarali się o plastikowe kule i teraz czekają na ochotników, chcących spróbować sił w tej niezwykłej dyscyplinie. O co w niej chodzi? Gra w bubble football różni się od klasycznej piłki nożnej tym, że górna część ciała graczy jest szczelnie zamknięta w wypełnionych powietrzem, plastikowych kulach wykonanych z materiałów odpornych na uszkodzenia. Ów szczególny kostium zakłada się na specjalnych szelkach. Waży on około siedmiu kilogramów. W kuli mamy utrudnioną widoczność oraz precyzję ruchu, ponieważ większość ciała, oprócz nóg, jest ograniczona niezwykłym kostiumem. Tak jak w normalnej grze, chodzi o to, aby strzelić przeciwnikowi gola zwyczajną piłką do nogi. Mecz może rozegrać ośmiu zawodników po czterech w każdej drużynie. Nie ma w niej żółtych, czerwonych kartek ani karnych. Próby odebrania piłki zawodnikowi z przeciwnej drużyny zazwyczaj kończą się zabawnymi upadkami, które jednak są amortyzowane przez oryginalny strój. Gra w bubble fotball może być formą integracji, ale także treningu. Jak się okazuje, podczas gry angażowane są wszystkie grupy mięśni i bardziej człowiek się poci. Zaletą gry jest to, że można w nią grać w zamkniętej hali, na trawiastym boisku, plaży, a nawet na śniegu. Możecie też zajrzeć na facebookowy profil: lub pytać na: bubblefootball@o2.pl październik

20 niech to szlak tekst: daniel zalejski ilustracja: anna stępień Nadmorskie Orle Gniazda Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, zostawił murowaną. Choć sam mógł tego nie wiedzieć, to był miłośnikiem raf koralowych. Rozsiał na powstałych z nich skałach Orle Gniazda pomiędzy Krakowem nad Wisłą, a Mstowem nad Wartą (który wówczas był ważniejszy od częstochowskiej osady). Nie byłoby naszej wspaniałej wapiennej wyżyny, gdyby nie płytkie morze, które zalewało te okolice jakieś sto pięćdziesiąt milionów lat temu. Obecny ląd Jury znajdował się bliżej równika, między innymi dlatego jego wody były ciepłe, co sprzyjało rozwojowi organizmów. Korale, gąbki czy znane nam dobrze amonity, posiadały szkielety, które były podstawowym budulcem naszych skał. Gdy morze ustąpiło, ich szczątki pozostały, zmieniając się przez miliony lat w ostańce, dając podwaliny pod ukształtowanie dzisiejszego terenu, bardzo bogatego w formy i wyniesionego ponad całą okolicę. Te wyjątkowe cechy obronne krajobrazu docenił właśnie król Kazimierz. Za jego czasów stosunki Królestwa Polskiego z Królestwem Czech stały na ostrzu miecza. Dlatego z jego polecenia stworzono silną granicę, przebudowując lub budując strażnice, warownie i zamki. Wykorzystywano przy tym powszechną dostępność wapiennego materiału, dzięki czemu mury powstające na skałach dodawały im strzelistości, pozostawiając surowy charakter. Ta szczególna linia graniczna była przez to niełatwa do sforsowania, a warownie, niczym orle gniazda, stawały się wyjątkowo niedostępne. Naszą pamięć o tej pięknej krainie zawdzięczamy przede wszystkim działalności Kazimierza Sosnowskiego, który w 1950 roku wytyczył Szlak Orlich Gniazd. N a j c i e k a w - szymi obiektami na szlaku są oczywiście ruiny zamków a wśród nich tego w Olsztynie. Wiążą się z nim historie dwóch osób - Maćko Borkowica, wojewody poznańskiego, który grabieżami i nieposłuszeństwem naraził się królowi. Mawia się, że za swe przewinienia został skazany na śmierć głodową karę odbył w olsztyńskim zamku, którego baszta była więzieniem. Odmienną postawą zasłynął Kacper Karliński, w trakcie obrony obiektu przed atakiem Maksymiliana Habsburga. Najeźdźca nie potrafił zdobyć warowni, więc uciekł się do podstępu, używając syna obrońcy jako żywej tarczy. Karliński widząc to miał rzec wpierw byłem Polakiem niż ojcem i jako pierwszy odpalił działo. Tym oto sposobem stracił syna, lecz obronił zamek. Najbardziej znany jest z pewnością ogrodzieniecki zamek w Podzamczu, wybudowany na najwyższym wzniesieniu Jury. Nie bez przyczyny góra ta nosi imię Aleksandra Janowskiego. Był on inicjatorem powstania Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Działalność tej na wskroś polskiej organizacji w okresie zaborów była niezwykłym wydarzeniem dla ówczesnej rodzimej braci turystycznej. Wszystkie jurajskie zamki i strażnice posiadają bogatą historię. Niektóre były własnością królewską, inne rycerską a nawet biskupią. Choć tworzyły jedną linię obrony, to były unikatowe. Czerwony Szlak Orlich Gniazd - wiodący z Częstochowy do Krakowa, poprowadzi nas przez wyjątkową historię, gdy tylko zechcemy ją poznać, ruszając się z domu. Dla tych, którzy już się nim nasycą lub będą chcieli uciec od głównego nurtu wycieczkowego, Andrzej Stróżecki wytyczył niebieski Szlak Warowni Jurajskich, wiodący z Mstowa, pośród rzadziej odwiedzanych atrakcji. Jesień to najlepsza pora na poznanie tej krainy, bez mas turystów, za to z pełną paletą kolorów natury. Do zobaczenia na szlaku! 20 październik