Nr listopada 2009

Transkrypt

1 Bank BGŻ ul. Kasprzaka 10/ Warszawa tel. (22) fax. (22) Główny Ekonomista Dariusz Winek tel Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych BankBGZ.Research@bgz.pl Analizy rynków rolnych Marta Skrzypczyk Kierownik Zespołu; rynek mleka tel marta.skrzypczyk@bgz.pl Izabela Dabrowska-Kasiewicz rynek zbóż, środków produkcji tel izabela.dabrowska@bgz.pl Anna Jaworowska rynek owoców i warzyw tel anna.jaworowska@bgz.pl Michał Koleśnikow rynek mięsa tel michal.kolesnikow@bgz.pl Adam Walski rynek roślin oleistych tel adam.walski@bgz.pl Analizy regionalne i rynku nieruchomości Monika Dybciak monika.dybciak@bgz.pl Analizy makroekonomiczne Piotr Popławski piotr.poplawski@bgz.pl Joanna Jarosz joanna.jarosz@bgz.pl Zboża: Na rynku zbóż zawieranych jest nadal stosunkowo niewiele transakcji. Oczekuje się, iż rozpoczęty 2 listopada br. w Rosji skup interwencyjny zbóż będzie mieć ograniczony wpływ na sytuację na tym rynku. Rośliny oleiste: Polska - Minimalnie wzrosły ceny rzepaku i śruty. Świat - Rośnie światowa produkcja i popyt na oleje roślinne. Efekt nałożenia ceł na amerykański B99 osłabia duży unijny import biodiesla. Mięso: W październiku zanotowano głęboki spadek cen zakupu bydła rzeźnego (-4%) i kurczat (-8%). Stabilne były za to ceny zakupu indyków. Dania: w 46 tygodniu ( ) wzrosły ceny zakupu trzody chlewnej. W dłuższej perspektywie oczekuje się jednak ich dalszych spadków. Mleko: Utrzymuja się wzrostowe tendencje cenowe przetworów mleczarskich w Polsce. Na ostatniej aukcji kontraktów terminowych, organizowanej przez Fonterra na platformie GlobalDairyTrade, średnia ważona cena pełnego mleka w proszku osiagnęła poziom najwyższy od poczatku bieżacego roku. Owoce i warzywa: Sytuacja na europejskim rynku jabłek wciaż pozostaje napięta. Tegoroczne unijne zbiory cebuli prawdopodobnie będa niższe w stosunku do ubiegłorocznych o niecałe 2%. Środki produkcji: Według danych GUS przeciętna cena gruntów ornych w obrocie prywatnym w III kwartale 2009 r. spadła do PLN/ha (-1,4% kw./kw.). Ważne daty: Data do do od Wydarzenie Termin składania do Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie finansowanego z PROW Termin składania wniosków o zatwierdzenie przez ARiMR programów operacyjnych dla uznanych organizacji producentów owoców i warzyw. Termin składania wniosków o przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Danych dostarcza: Sparks Polska, KE, Reuters GUS, MRiRW, IERiGŻ Ceny referencyjne/minimalne w Unii Europejskiej Produkt Cena (w EUR) Cena (w PLN*) Od Do Pszenica, jęczmień 101,31 EUR/t 429,66 PLN/t Buraki cukrowe 26,29 EUR/t 109,32 PLN/t Odtłuszczone mleko w proszku 169,80 EUR/ 100 kg 720,12 PLN/100 kg Masło w blokach 246,39 EUR/ 100 kg 1044,94 PLN/100 kg Według fixingu EBC z dnia r., z wyjatkiem cen buraków cukrowych średnia cena z września 2009 r. Średniotygodniowe kursy walutowe Tydzień EUR/PLN USD/PLN GBP/PLN PLN/UAH PLN/RUB ,22 2,84 4,57 2,86 10, ,18 2,79 4,59 2,93 10, ,23 2,85 4,68 2,85 10, ,26 2,87 4,74 2,85 10,13 Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za rekomendację do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie sa wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i moga ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna część jak i całość utworów zawartych w AgroTydzień, nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włacznie z kopiowaniem, szeroko pojęta digitalizacja, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. z siedziba w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w AgroTydzień, w całości lub w części, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. jest zabronione pod groźba kary i może być ścigane prawnie.

2 Zboża Rynek krajowy Na rynku zawieranych jest stosunkowo niewiele transakcji. Producenci zbóż w dalszym ciagu wstrzymuja się ze sprzedaża ziarna. Stopniowo wzrasta podaż kukurydzy z nowych zbiorów. Rynek światowy W Rosji 2 listopada br. rozpoczał się skup interwencyjny zbóż. Jak podaje BlackSea Grain w opinii S.Levina, szefa United Grain Company (przedsiębiorstwa państwowego odpowiedzialnego m.in. za działania interwencyjne), tegoroczny skup obejmie 3 mln ton. Biorac pod uwagę, iż do drugiego dnia skupu zaoferowano do sprzedaży 7,4 mln t ziarna, można oczekiwać, iż zaplanowany poziom interwencji może okazać się niewystarczajacy dla podtrzymania cen. W ciagu pierwszych dwóch dni trwania skupu rzad rosyjski nabył już 104 tys. t zbóż (w tym 47 tys. t pszenicy). W zwiazku z dużym zainteresowaniem sprzedaża ziarna do zapasów interwencyjnych, już 3 listopada ceny pszenicy konsumpcyjnej trzeciej klasy spadły do RUB/t, w porównaniu do RUB/t oferowanych w pierwszym dniu skupu. Drugiego dnia skupu obniżona została również o 300 RUB/t do RUB/t cena pszenicy czwartej klasy. Należy zauważyć, iż przy całkowitym budżecie skupu, który w bieżacym sezonie wynosi 9,5 mld RUB (328 mln USD), nawet przy obecnie oferowanych cenach zostanie zakupione co najwyżej ok. 2,0-2,3 mln ton ziarna. Jednocześnie pozostaje nierozwiazany problem zapasów interwencyjnych zbóż zgromadzonych w ubiegłym sezonie. Jak pisaliśmy w poprzednim AgroTygodniu, rzad rosyjski pod koniec października odrzucił plan United Grain Company odnośnie ich zagospodarowania. W ubiegłym tygodniu głos w sprawie przyszłości spółki zajęło Ministerstwo Rolnictwa Federacji Rosyjskiej przedkładajac rzadowi projekt rozwoju strategii United Grain Company. Według przedstawionego dokumentu przedsiębiorstwo do 2015 r. ma kontrolować ponad 75% powierzchni magazynowych w kraju. Realizujac ten cel miałoby m.in. nabyć elewatory o łacznej pojemności 2,1 mln t na południu Rosji i 900 tys. t w regionie Basenu Morza Czarnego. Strategia obejmuje również rozbudowę infrastruktury portowej oraz kolejowej, przy jednoczesnym zwiększeniu w niej udziałów United Grain Company. Strategia została opracowana, przy założeniu, iż produkcja zbóż w Federacji wzrośnie w 2015 r. do 120 mln t, a konsumpcja osiagnie poziom 82,2 mln ton. Oznaczałoby to zwiększenie potencjału eksportowego zbóż do mln ton, przy czym Ministerstwo uważa, że eksport ziarna w 2015 r. powinien wynieść 16 mln t (ok. 10% wolumenu światowej wymiany handlowej). Jednocześnie w dokumencie zwrócono uwagę, iż w przeciagu najbliższych 5 lat deficyt powierzchni magazynowej wyniesie ok. 30 mln ton. Koszt rozbudowy sieci elewatorów ma wynieść ok. 75 mld RUB (2,57 mld USD). Przeciętne ceny (PLN/t; bez VAT) płacone przez przedsiębiorstwa dokonujace zakupu zbóż ( ) Towar Rodzaj Polska Makroregiony Centralno- Północno- Wschodni Południowy Zachodni Pszenica Kons Pasz nld 436 Kons Żyto Pasz Jęczmień Kons Pasz nld 368 Brow. 445 nld nld 445 Kukurydza Pasz Owies Kons. nld nld Pasz. 251 nld 251 Pszenżyto Pasz nld 337 Makroregiony: Centralno-Wschodni: lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie; Południowy: dolnoślaskie, małopolskie, opolskie, świętokrzyskie, podkarpackie, ślaskie; Północno-Zachodni: kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie nld niewystarczajaca liczba danych Dynamika (%) średnich cen zakupu zbóż w Polsce Tydzień Pszenica Żyto Jęczmień Kukurydza kons. kons. paszowy paszowa t ( ) PLN/t t/t-1 ( ) 0,77-1,37 1,34-0,51 t/t-2 ( ) 0,64 8,84 0,74 3,88 t/t-3 ( ) 0,08 2,51 5,68 2,10 t/t-4 ( ) -1,78 4,87-0,58-4,26 r/r -4,20-30,45-4,95 16,82 Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW Źródło: GUS Przeciętne ceny skupu zbóż w Polsce (dane miesięczne) Ceny zbóż w UE (EUR/t; ) oraz w Rosji (USD/t;pasz.,fob Black Sea (BS); ) i na Ukrainie (pasz. fob BS; ) Pszenica zmiana Jęczmień zmiana Kukurydza zmiana konsum. tyg. (%) paszowy tyg. (%) paszowa tyg. (%) Rosja 137 0, , Ukraina 159 3, , Hiszpania 143 1, , ,70 Niemcy 113 0, , ,17 Czechy 105 bd 78 bd 95 bd Słowacja 105 2, , ,00 Węgry 108 3, , ,11 Polska 109-1, , ,88 UE , , ,65, Reuters Ceny zbóż na giełdach światowych (USD/t) z r. Giełda Zboże XII 09 III 10 V 10 VII 10 CBOT kukurydza 144,48 149,99 153,93 157,24 pszenica SRW 182,69 190,04 194,89 199,00 MGE pszenica DNS 194,15 200,03 204,44 208,78 KCBT pszenica HRW 184,09 190,04 194,37 198,64 MATIF pszenica 126,75(XI) 131,50(I) 133,00(III) 135,25(V) LIFFE pszenica 104,00(XI) 106,90(I) 109,75(III) 111,90(V) Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; KCBT - Kansas City Board of Trade; MGE - Minneapolis Grain Exchange; MATIF - Marche a Terme International de France (EUR/t) LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange (GBP/t) 2 AgroTydzień

3 Oleiste Rynek krajowy W ostatnim tygodniu października minimalnie wzrosły ceny rzepaku i śruty. Średnia cena rafinowanego oleju rzepakowego w zakładach zatrudniajacych powyżej 49 osób pozostaje nadal poniżej 2800 PLN/t. Rynek światowy Wywołany kryzysem finansowym spadek cen na rynkach towarowych dotknał również rynek olejów roślinnych. Po częściowej odbudowie cen w 2009r. obecne nastroje na tym rynku kształtuja się pod wpływem informacji z rynku soi i ropy naftowej. Na tym tle ciekawie przedstawia się październikowy raport Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa (USDA), który w sezonie 2009/10 prognozuje produkcję najważniejszych olejów: sojowego, rzepakowego, słonecznikowego, bawełnianego, z orzeszków ziemnych, palmowego oraz z ziaren palmowych (palm kermel), kokosowego, a także oliwy z oliwek na poziomie 136,9 mln t, tj. o 3,9% więcej niż w sezonie ubiegłym. Produkcję pozostałych olejów roślinnych i tłuszczy zwierzęcych nie ujętych w raporcie USDA (sezamowy, kukurydziany, rycynowy, lniany, maślany, smalec i tran) Oil World prognozuje w wysokości 29,1 mln t, tj. o 0,6 mln t więcej, zatem łaczna światowa produkcja olejów roślinnych i tłuszczy przewidywana jest w wysokości 166,0 mln t, wobec 160,3 mln t w sezonie 2008/09. Głównymi produkowanymi olejami będa olej palmowy (45,0 mln t), sojowy (37,3 mln t) oraz rzepakowy (21,7 mln t). USDA szacuje wzrost światowego zużycia oleju roślinnych do 137,1 mln t, tj. o 4,7% więcej niż w sezonie 2008/09, w tym w sektorze spożywczym do 107,0 mln t, tj. o 3,9 mln t więcej. W tym samym czasie według Ministerstwa Rolnictwa USA zużycie olejów roślinnych w sektorze biodiesla i przemyśle petrochemicznym wzrośnie o 1,4 mln t do 20,6 mln t. W przeciwieństwie do poprzednich lat podstawa wzrostu konsumpcji olejów roślinnych będzie wzrost popytu na cele spożywcze, a nie biodiesel. Analityk F.O. Light ocenia, że światowa produkcja biodiesla wzrośnie zaledwie o 0,5 mln t, tj. do 14,4 mln t, przede wszystkim z powodu przewidywanego spadku produkcji w USA o 1,2 mln t. USDA prognozuje ponadto m.in. niewielki wzrost wymiany międzynarodowej oraz spadek zapasów. W świetle tych prognoz czynniki fundamentalne moga wywrzeć pozytywny wpływ na notowania cen olejów roślinnych. Biopaliwa Nałożenie w marcu 2009r. unijnych ceł na amerykański biodiesel B99 nie wpływa jak dotad w znaczacy sposób na poprawę sytuacji w europejskim sektorze biodiesla. Na rynku pojawiaja się partie pochodzacego z USA, nieobjętego antydumpingowymi cłami, B19. Ponadto dziesięciokrotnie wzrósł import taniego biodiesla z Argentyny, który według Oil World w trzech ostatnich miesiacach wyniósł 379 tys. t. Wolumen tego importu jest porównywalny z importem amerykańskiego B99 w tym samym czasie przed rokiem. Dynamika (%) średnich cen sprzedaży (bez VAT) ( ) Tydzień Rzepak Olej rzepakowy Śruta Makuch rafinowany rzepakowa rzepakowy (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) (PLN/t) t ( ) t/t-1 ( ) 1,17-0,29 0,22 0,79 t/t-2 ( ) 1,54-1,38-4,09 1,59 t/t-3 ( ) 3,69 0,11-1,33 1,39 t/t-4 ( ) 5,05 0,47-0,22 0,20 r/r -7,41-23,18 3,91 17,03 Ceny olejów roślinnych w portach Europy Płn-Zach Ceny produktów oleistych na giełdach światowych z r. Termin CBOT (USD/t) EURONEXT (EUR/t) dostawy soja śruta sojowa rzepak surowy olej rzepakowy XI , XII , I ,90 281, II , ,00 III ,81 280, V ,18 278,70 274, ,00 VIII ,06 279,20 275, ,00 IX 9 351,23 278, XI ,41 (X) 276,00 (X) 279,00 - Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; MATIF - Marche a Terme International de France 3 AgroTydzień

4 Mięso Rynek krajowy Ceny zakupu bydła i drobiu w październiku Według danych ZSRiR Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w październiku potaniała większość gatunków żywca zakupywanego przez zakłady ubojowe, jedynie ceny indyków oparły się spadkom. Przeciętna cena zakupu bydła rzeźnego w październiku wyniosła 4,59 PLN za kilogram żywca w porównaniu z 4,79 PLN we wrześniu. Był to najgłębszy miesięczny spadek tych cen od piętnastu miesięcy. Najszybciej w październiku taniały krowy, których cena spadła o 5% do 3,52 PLN/kg. Za jałówki i buhajki zakłady płaciły o niecałe 3% mniej niż we wrześniu. Bydło rzeźne tanieje w Polsce już od lipca. W okresie tym krowy potaniały o 14%, jałówki o 4%, a buhajki o 5%. W strukturze ubojów nieznacznie zwiększył się udział krów. Mimo spadków cen w ostatnich miesiacach, bydło wciaż jest droższe niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. O ile krowy w relacji rocznej w październiku były już tylko o 3% droższe, to jałówki i buhajki wciaż o 12-13% droższe. Polska wołowina wciaż dobrze sprzedaje się na zachodzie Europy, choć ceny na skutek umocnienia się złotego nie sa tak wysokie jak jeszcze na poczatku lata. Na rynku drobiu w październiku kontynuowany był szybki spadek cen zakupu kurczat brojlerów. Podczas gdy w sierpniu za kilogram żywca w zakładach płacono przeciętnie 3,63 PLN, to we wrześniu 3,38 PLN, a w październiku już tylko 3,11 PLN. W zasadzie można mówić o załamaniu się cen na tym rynku - był to najszybszy spadek przynajmniej od poczatku 2006 roku. Natomiast w przypadku indyków można mówić o stabilizacji cen w październiku. Indyki taniały natomiast w sierpniu i wrześniu, łacznie prawie o 8%. W relacji rocznej kurczęta były już tylko o 1% droższe, natomiast indyki nadal o 18% droższe. Rynek europejski Dania - ceny zakupu trzody chlewnej W 46 tygodniu ( ) w Danii firmy mięsne podniosły cenniki zakupu trzody chlewnej. Jest to pierwszy wzrost ceny na tym rynku od 18 tygodni. Cena netto kilograma żywca w wadze bitej płacona przez firmę Danish Crown wzrosła z 8,40 do 8,60 DKK (około 4,90 PLN), a płacona przez Tican z 8,10 do 8,30 DKK. Mimo tego, jak podaje Meat and Livestock Monthly Duńskie Stowarzyszenie ds. Mięsa (Danish Meat Association) uważa, że ceny będa nadal pod presja ze względu na duża produkcję i niskie ceny wieprzowiny z USA na rynku międzynarodowym. Oznacza to, że przeciętny producent trzody w Danii po krótkim okresie, kiedy produkcja była opłacalna, znów będzie ponosił straty. Uważa się, że dopiero w drugiej połowie przyszłego roku producenci znów będa osiagać zyski. Przeciętne ceny żywca (PLN/kg; bez VAT) ( ) Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Trzoda chlewna 4,17 4,22 4,21 4,18 4,11 Prosięta do 20 kg 163,44 138,39 163,10 170,96 163,40 Buhaje 5,57 6,02 5,57 5,39 - Buhajki 5,54 5,38 5,61 5,53 - Jałówki 4,62 4,37 4,69 4,72 - Krowy 3,45 3,27 3,53 3,48 - Bydło ogółem 4,57 4,35 4,72 4,54 - Kurczęta brojlery 3,04 3,05 3,06 2,99 3,01 Indory 4,97 4, ,08 Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Region zachodni dla bydła został częściowo właczony do regionu centralnego i północnego. PLN/szt. Dynamika (%) średnich cen skupu żywca w Polsce Tydzień Trzoda chlewna Bydło Kurczęta Indory t ( ) 4,17 PLN/kg 4,57 PLN/kg 3,04 PLN/kg 4,97 PLN/kg t/t-1 ( ) -0,35 0,44-1,04-0,70 t/t-2 ( ) 0,57-0,65-2,02 0,46 t/t-3 ( ) -1,37-1,72-4,88-0,45 t/t-4 ( ) -4,60-2,77-7,07 0,14 r/r -3,10 8,55 0,45 17,97 Średnie ceny skupu żywca w Polsce (notowania miesięczne) Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Ceny referencyjne żywca w wybranych krajach UE ( ) Trzoda chlewna Bydło kl. U+R+O Kurczęta tuszki 65% EUR/100 kg mps EUR/100 kg mpc EUR/100 kg Niemcy 133,80 295,73 Francja 117,00 321,99 210,00 Holandia 118,67 284,28 152,00 Dania 116,88 309,29 178,95 Polska 133,56 247,46 109,83 Czechy 136,86 270,28 173,75 Węgry 138,38 178,69 Litwa 150,17 202,93 144,29 Słowacja 144,60 279,58 169,54 Rumunia 156,34 237,54 151,22 UE średnio 132,19 308,79 165,24 Źródło: KE 4 AgroTydzień

5 Mleko Rynek krajowy ( ) Utrzymujace się zwyżkowe tendencje cenowe na globalnym rynku mleczarskim sprzyjaja wzrostowi cen zbytu przetworów mleczarskich również w Polsce. Na przełomie października i listopada br. najbardziej podrożało pełne mleko w proszku - o 4% w relacji tygodniowej. Ceny masła zwiększyły się o ok. 3-4% t/t, zaś ceny serów Edamski i Gouda o 3%. Mniejsze zmiany miały miejsce w przypadku przetworów płynnych. W październiku br. średnia ważona cena netto produktów mleczarskich monitorowanych przez Ministerstwo Rolnictwa wzrosła o niecały 1% w stosunku do września, niemniej w stosunku do analogicznego miesiaca ub.r. już o ponad 3%. Przeciętne ceny mleka i jego przetworów (PLN/100 kg; bez VAT) ( ) Towar Polska Makroregiony Północny Centralny Pd.-Wsch. Zachodni Mleko surowe 94,42 103,83 85,55 86,61 90,69 OMP 761,53 756,20 761,53 767,01 764,03 PMP 899,81 839,54 965,39 895,95 875,08 Masło w blok. 1364, , , , ,03 Masło konfek , , , , ,48 Ser Edamski 1 160, , , , ,81 Ser Gouda 1 165, , , ,53 nld Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, ślaskie; Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. Dane za wrzesień 2009 r. Średnie ceny sprzedaży bydła mlecznego na targowiskach (PLN/szt.) ( ) Kategoria bydła Cena zmiana tygodniowa (w %) Jałówki cielne 2500,00-3,6 Krowy mleczne 2355,83 0,1 Rynek europejski i światowy O poprawie koniunktury na światowym rynku przetworów mleczarskich moga świadczyć wyniki ostatniej aukcji kontraktów terminowych, organizowanej przez Fonterra na platformie GlobalDairyTrade. W dniu 3 listopada br. średnia ważona cena pełnego mleka w proszku zwiększyła się o 13,7% w stosunku do poprzedniego notowania do poziomu 3437 USD/t, w tym dla kontraktu maj-czerwiec 2010 r. o 20,7% do 3684 USD/t - najwyższego poziomu od poczatku bieżacego roku. Poprawa nastrojów konsumentów, jak również uwarunkowania podażowe na globalnym rynku mleka daja przesłanki do dalszego wzrostu cen. FAMMU/FAPA za Agra Europe podaje, że obniżyła się produkcja mleka w Brazylii. W ciagu pierwszych dwóch kwartałów skup mleka zmniejszył się o 4% w relacji rocznej. Foodnews z kolei podaje, że produkcja mleka w Stanach Zjednoczonych (za USDA - Amerykańskim Departamentem ds. Rolnictwa) w br. obniży się o 0,6% do poziomu 85,7 mln ton. Przewiduje się, że w 2010 roku nastapi dalszy jej spadek, do 84,9 mln ton. Jeżeli wystapi a niesprzyjajace warunki pogodowe, produkcja może zmniejszyć się nawet w większym stopniu. Poprawa koniunktury na światowym rynku przetworów mleczarskich skłoniła Komisję Europejska do zmniejszenia refundacji eksportowych. W przypadku wywozu PMP i serów stawki obniżono do zera. W rezultacie obecnie jedynie eksport masła jest subsydiowany, choć i tutaj Komisja zadecydowała o redukcji stawek, w przypadku masła o zawartości tłuszczu 82% z 37,70 EUR/100 kg do 14,50 EUR/100 kg, natomiast w przypadku masła o zawartości tłuszczu 80% z 36,78 EUR/100 kg do 14,15 EUR/100 kg. Ceny produktów mleczarskich (bez VAT) w Polsce (notowania miesięczne) Dynamika (%) cen głównych wyrobów mleczarskich w Polsce Tydzień Masło ekstra w blokach OMP Ser Edamski (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) (PLN/100 kg) t ( ) 1 364,25 761, ,65 t/t-1 ( ) 2,74 3,65 2,66 t/t-2 ( ) 9,91 4,84 2,08 t/t-3 ( ) 12,92 8,67 4,80 t/t-4 ( ) 20,28 9,03 4,37 r/r 67,15 15,52 4,94 Ceny skupu oraz zbytu mleka i przetworów mleczarskich w wybranych krajach UE ( ) oraz ceny eksportowe w portach Oceanii i Europy Zachodniej ( ; F.O.B.) w EUR/100kg Mleko surowe* OMP Masło ekstra (w blokach) Niemcy 22, Francja 29, Holandia 27, Polska 22, Czechy 22, Słowacja 19, Oceania 18,37** Europa Zachodnia Stałe refundacje - 0,00 14,50 Refundacje przetargowe - - -, USDA-Agricultural Marketing Service, KE Dane za sierpień 2009 r. Nowa Zelandia, Fonterra, sierpień 2009 r. 5 AgroTydzień

6 Owoce i warzywa Europejski rynek jabłek Sytuacja na unijnym rynku jabłek wciaż uznawana jest za napięta. Wysoka tegoroczna produkcja owoców, szacowana - w sierpniu na konferencji Prognosfruit Conference w Maastricht - na 10,75 mln t, oraz zapasy pozostałe z ubiegłorocznych zbiorów wywieraja presję na utrzymanie niskich cen jabłek. W listopadowym numerze Fruit and Vegetable Markets dokonano korekty zbiorów jabłek w krajach unijnych. Prawdopodobnie niższe od oczekiwanych będa zbiory w Wielkiej Brytanii (spadek o 4 tys. t, do 210 tys. t) i w Hiszpanii (w Katalonii 24% spadek r/r). Wyższa od sierpniowych szacunków będzie natomiast produkcja jabłek we Włoszech (wzrost o 35 tys. t, do poziomu tys. t) i w Holandii (wzrost o 10 tys. t, do 402 tys. t). Według cytowanego źródła, zaniżone wydaja się być szacunki zbiorów w Niemczech. Z danych niemieckiego urzędu statystycznego wynika, że w 2009 roku nie przekrocza one 970 tys. t, co oznacza 7% spadek w skali roku. Tymczasem, w regionach, gdzie koncentruje się produkcja jabłek, ocenia się, że będzie ich więcej niż w ub.r. Spodziewane wysokie tegoroczne zbiory jabłek w pozostałych krajach europejskich nie będa stanowić przesłanek do poprawy sytuacji na Wspólnotowym rynku owoców przynajmniej w ciagu najbliższych kilku tygodni. Z szacunków zaprezentowanych na konferencji w Maastricht wynika, że produkcja jabłek w Rosji w 2009 roku osiagnie poziom 2000 tys. t, co oznacza 7% wzrost w skali roku i ok. 2% wzrost w stosunku do średniej z lat Wyższe sa również tegoroczne zbiory jabłek na Ukrainie (wzrost o 6% r/r, do 760 tys. t) i w Mołdawii (wzrost aż o 33% r/r, do 400 tys. t). Biorac pod uwagę brak czy też niedostateczny poziom infrastruktury przechowalniczej i raczej ograniczone możliwości zagospodarowania jabłek przykładowo w Mołdawii można sadzić, że przynajmniej część z nich trafi na rynek wschodnioeuropejski. Średnie ceny hurtowe owoców na giełdach towarowych (PLN/kg) Bronisze Lublin Poznań Sandomierz Kalisz Krajowe Gruszki 2,03 2,25 2,00 1,25 1,75 Jabłka Cortland 1,04 1,04 1,13 0,70 0,90 Delikates - - 1,23 0,70 0,83 Gala 1,04 1,04 1,43 0,80 1,07 Golden 1,33 1,14 1,50-1,10 Jonagored 1,00-1,37 0,65 0,83 Ligol 1,17 1,07 1, Lobo 1,00 1,07 1,23 0,70 0,90 Paulared - 0, ,70 Szampion 1,00 1,00 1,23 0,70 - Śliwki 2,75 3,00 1,75 0,85 1,00 Importowane Banany 3,61 3,41 3,81 3,55 4,58 Cytryny 3,33 3,70 4,00 4,75 3,65 Grejpfruty 5,36 4,80 6,25 6,05 5,37 Mandarynki 5,63 5,00 4,25 5,25 6,25 Pomarańcze 4,20 4,00 4,60 4,25 4,05 i strony giełd Średnie ceny hurtowe warzyw na giełdach towarowych (PLN/kg) Bronisze Kalisz Lublin Poznań Sandomierz Krajowe Buraki ćwikłowe 0,70 0,45 0,65 0,75 0,50 Cebula biała 0,50 1,10 0,74 0,70 0,55 Kalafiory (szt.) 3,13 2,25 2,25 2,50 1,40 Kapusta biała 0, ,45 0,50 Marchew 0,63 0,50 0,70 0,90 0,75 Ogórki długie 7,00 4, ,25 Ogórki krótkie 8,10 2,75-5,20 3,10 Papryka czerwona 4,25 3,40 4,00 3,80 2,25 Papryka zielona 2,50 2,00-2,80 1,50 Papryka żółta 4,25 3,40-3,80 2,25 Pomidory 3,75 2,08 2,67 3,08 3,25 Selery 1,50 0,90 1,70 1,50 1,15 Pieczarki 4,50 3,67 4-4,38 - Ziemniaki 0,80 0,37 0,53 0,43 0,45 Importowane Ogórki długie i strony giełd 4,48 3,90 3,67 4,50 - Średnie miesięczne ceny skupu wybranych owoców Zbiory cebuli w Europie Z informacji podanych przez Fruit and Vegetable Markets wynika, że tegoroczna produkcja cebuli w 25 państwach członkowskich UE (z wyjatkiem Rumunii i Bułgarii) osia- gnęła poziom 4,91 mln t i tym samym jest o 1,6% niższa od wysokiej ubiegłorocznej. W starych krajach Wspólnoty zbiory omawianego warzywa obniżyły się o 3,5% w skali roku do 4,05 mln t, natomiast w nowych wzrosły o 6,8% r/r, do 0,86 mln t, przede wszystkim ze względu na wyższa produkcję w Polsce. Prawdopodobnie niższe sa również zbiory cebuli w Rosji o 10-15% w relacji rocznej. Jeszcze głębszy spadek produkcji wystapił na Ukrainie o 20-25%. Mniej cebuli zebrano także na Białorusi. Średnie miesięczne ceny skupu wybranych warzyw 6 AgroTydzień

7 Środki produkcji Ceny gruntów ornych w III kw r. Według danych GUS przeciętna cena gruntów ornych w obrocie prywatnym w III kwartale 2009 r. osiagnęła wartość PLN/ha. W porównaniu do II kwartału 2009 r. ziemia rolna potaniała średnio o 1,4% (246 PLN). W skali roku na rynku gruntów ornych nadal obserwujemy tendencję wzrostowa cen. W relacji r/r cena 1 ha ziemi wzrosła przeciętnie o 10,6% (1618 PLN). Wysokie ceny ziemi w dalszym ciagu wynikaja z dużego popytu zgłaszanego przez gospodarstwa rolne, które w obawie przed brakiem możliwości udzielania kredytów preferencyjnych na zakup gruntów w 2010 r. już teraz chca nabyć grunty. Ponadto z uwagi na znaczna deprecjację waluty krajowej względem EUR rolnicy spodziewaja się w tym roku istotnie wyższych niż w latach poprzednich przychodów z płatności bezpośrednich, co może wpływać na wzrost cen gruntów objętych płatnościami. Znaczny pozostaje również popyt ze strony inwestorów niezwiazanych z produkcja rolna. Mniejsze ryzyko spadku opłacalności inwestycji zakupu ziemi względem inwestycji na rynku kapitałowym, czy nieruchomości mieszkaniowych sprzyja utrzymaniu popytu przez inwestorów prywatnych. W analizowanym okresie struktura regionalnego zróżnicowania cen ziemi nie uległa znacznym zmianom. W dalszym ciagu najdroższe pozostaja ziemie zlokalizowane na terenach woj. wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Ich ceny w III kw. 2009r. osiagnęły poziom odpowiednio i PLN/ha. Wysokie ceny zwiazane sa z koncentracja w tych województwach wielkoobszarowych gospodarstw rolnych. Na przestrzeni roku grunty w woj. kujawskopomorskim potaniały o 1,8%. Znaczny wzrost ceny w stosunku do 2008 r. zanotowano natomiast w woj. wielkopolskim, aż o 13,5%. Najtańsze ziemie nadal zlokalizowane sa w woj. świętokrzyskim, lubuskim, podkarpackim i zachodniopomorskim. Ich ceny zawierały się w przedziale od PLN/ha do PLN/ha. Jednakże również te ziemie ciesza się dużym zainteresowaniem wśród potencjalnych nabywców. Na przestrzeni roku wzrost ich cen był wyższy od średniego wzrostu dla całego kraju. Największy wzrost zanotowano dla woj. podkarpackiego: 38,1% r/r oraz 23,7% kw/kw. Sytuacja ta może wiazać się z wysokim zainteresowaniem prywatnych inwestorów kupnem relatywnie tańszej ziemi. Ponadto szacujemy, że skala podaży ziem słabej klasy jest relatywnie wyższa od liczby ofert ziem dobrych, utrzymanych w wysokiej kulturze rolnej. Niska podaż ziem I i II klasy bonitacyjnej determinuje wzrost popytu na pozostałe ziemie, a tym samym cena ich nabycia wzrasta. W porównaniu do poprzedniego kwartału ziemie podrożały jedynie w woj. lubelskim (8,1%), wielkopolskim (2,1%), małopolskim (0,4%) oraz we wspomnianym wyżej woj. podkarpackim. Ceny surowców energetycznych (PLN/l) (Olej napędowy, LPG 29.10; Olej opałowy 02.11) Rodzaj Olej napędowy LPG Olej opałowy pn. centr. pd.-wsch. zach. Cena 3,89 2,1 2,57 2,59 2,57 2,56 Opracowanie na podstawie danych ze stron Ceny detaliczne środków do produkcji rolnej (z VAT) październik 2009 Nawozy PLN/t Środ. ochr. roślin Azotowe Herbicydy PLN/l Saletra amonowa 34% Roundup 360sl Siarczan amonowy 20% Expert Met 56 WG - PLN/kg Mocznik Lantipur Flo 500 SC PLN Saletrzak Glean 75 WG PLN/100 g Potasowe Butisan Star 416 SC Sól potasowa 60% Fungicydy Siarczan potasu - Amistar 250SC Fosforowe Horizon 250 EW Superfosfat 40% Tilt Plus 400 EC Superfosfat 20% - Ridomil Gold MZ68WG PLN/kg Fosforan amonu Insektycydy Wapniowe Bi 58 Nowy 400 EC Saletra wapniowa - Fury 100 EW Wapno magnezowe Calypso 480 SC PLN/75ml Wieloskładnikowe Materiał siewny PLN/100kg Polifoska max Pszenica oz Polifoska Jęczmień oz. pasz Polifoska Jęczmień oz. bro Polifoska Pszenżyto Polifoska Żyto (odm.lin.) Poliwap Rzepak oz (odm.miesz.) Polimag S Rzepak oz (odm.lin.) Średnie ceny wg przeprowadzonej ankiety w dniach r. Średnie ceny wg Polskiej Izby Nasiennej z września 2009 r. oraz ankiety przeprowadzonej w dniach r. Cena za jednostkę. Ceny sprzedaży pasz dla zwierzat (bez VAT) (PLN/t) Miesiac VII 09 VIII 09 IX 09 IX 09/IX 08 Bydło M.p. pełnoporcjowe ,6 % M.p. uzupełniajace ,6 % Premiksy ,7 % Drób M.p. pełnoporcjowe ,5 % M.p. uzupełniajace ,9 % Premiksy ,8 % Trzoda chlewna M.p. pełnoporcjowe ,2 % M.p. uzupełniajace ,5 % Premiksy ,5 % Średnie ceny gruntów ornych w obrocie prywatnym (PLN) (III kw. 2009r.) Województwo Przeciętne Dobre Średnie Słabe Dolnoślaskie 16940, , , ,0 Kujawsko-pomorskie 17159, , ,9 9647,7 Lubelskie 24988, , , ,3 Lubuskie 12077, , ,0 9293,9 Łódzkie 9603, , ,8 8141,2 Małopolskie 16015, , , ,7 Mazowieckie 16407, , , ,9 Opolskie 17704, , , ,5 Podkarpackie 17205, , , ,2 Podlaskie 11676, , , ,1 Pomorskie 16631, , , ,6 Ślaskie 21824, , , ,5 Świętokrzyskie 17925, , , ,8 Warmińsko-mazurskie 8972, ,6 8960,3 6314,6 Wielkopolskie 13043, , , ,5 Zachodniopomorskie 27707, , , ,1 Polska 11630, , ,6 9621,1 Źródło: GUS 7 AgroTydzień