MIEJSCE DROBNOUSTROJÓW W PRZYRODZIE

Transkrypt

1 MIEJSCE DROBNOUSTROJÓW W PRZYRODZIE JOANNA KĄDZIELSKA KATEDRA MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY ROZKŁAD BIOMASY PODSTAWA WSZYSTKICH ŁAŃCUCHÓW POKARMOWYCH WPŁYW NA SKŁAD ATMOSFERY wytwarzanie / zuŝywanie metanu, CO2, O2, N2 TYP METABOLIZMU ENERGETYCZNEGO BAKTERII DECYDUJE O JEJ MIEJSCU W PRZYRODZIE Bakterie martwej strefy (inne akceptory elektronów) Bakterie mlekowe (egzogenne aminokwasy) Względnie beztlenowce (róŝne miejsca) Syntrofia (oddziaływania energetyczne między organizmami) UDZIAŁ BAKTERII W OBIEGU AZOTU W PRZYRODZIE UDZIAŁ BAKTERII W OBIEGU WĘGLA W PRZYRODZIE MECHANIZM EMISJI DROBNOUSTROJÓW CHOROBOTWÓRCZYCH Z POWIERZCHNI WODY BAKTERIE MOGĄ ROSNĄĆ W RÓśNYCH ZAKRESACH TEMPERATUR PSYCHROFILNE Mogą przedostać się z wody do mleka MEZOFILNE Niszczone przez pasteryzację, moŝe dojść do ponownego skaŝenia mleka TERMOFILNE obecne w ziemi, sianie, suchych paszach, w mleczarniach nie umyta aparatura i nie dezynfekowana, mleko przechowywane zbyt długo, w zbyt wysokiej temperaturze WYKORZYSTANIE BAKTERII W PRZEMYŚLE DO PRODUKCJI ARTYKUŁY SPOśYWCZE (Bakterie fermentacyjne) SERY, KEFIRY, JOGURTY KISZENIE (KAPUSTY, OGÓRKÓW, KISZONKI DLA ZWIERZĄT) KWASY ORGANICZNE WITAMINY, AMINOKWASY BIOGAZ (metan z obornika) ANTYBIOTYKI (np. Promieniowce - STREPTOMYCYNA, TETRACYCLINY) DEKSTRAN (podstawa płynu krwiozastępczego) INNE ZASTOSOWANIA INśYNIERIA GENETYCZNA

2 METODY MOLEKULARNE Polimeraza do reakcji PCR GEOBAKTERY MIKROORGANIZMY PRODUKUJĄCE PRZEWODY BAKTERIE OPORNE NA ANTYBIOTYKI W PRZEMYŚLE ROLNICZYM SZCZEPY OPORNE NA FARMACH, W GLEBIE, WODZIE GRUNTOWEJ DODATEK ANTYBIOTYKÓW DO PASZ DLA ZWIERZĄT W MORSKIE BAKTERIE PRZYJAZNE DLA SRODOWISKA ŹRÓDŁO ENERGII śyją W OCEANACH ROZKŁADAJĄ 1 MLD TON MARTWEJ MATERII ORGANICZNEJ SKĄD SIĘ BIERZE ZAPACH MORZA? BAKTERIE W SYMBIOZIE W okolicach Hawajów Ŝyje mała kałamarnica Euprymna Posiada ona narząd świetlny, który zamieszkuja symbiotyczne bakterie Vibrio fischeri Bakterie te wytwarzają białko lucyferazę, które odpowiada za przeprowadzienie reakcji, w wyniku której powstaje światło Jest to przykład symbiozy mutualistycznej (korzyści dla obu organizmów) OBUMIERANIE RAFY KORALOWEJ VIBRIO SHILOI VIBRIO CORALLILYTICUS INNE BAKTERIE BAKTERIE śyją W ŚRODOWISKACH EKSTREMALNYCH TEMPERATURA 0 C C ZASOLENIE NISKIE, SREDNIE, WYSOKIE < 5% DO 25% ph 1-14 ŹRÓDŁO ENERGII ŹRÓDŁO WĘGLA TLEN SŁOŃCE LUB ZWIĄZKI CHEMICZNE ORGANICZNE (CUKRY, BIAŁKA, TŁUSZCZE) LUB NIEORGANICZNE: CO2 HCO3 TAK LUB NIE

3 NATURALNA MIKROFLORA LUDZI NOSICIELSTWO CHOROBOTWÓRCZYCH BAKTERII ZAKAśENIA U PACJENTÓW Z OBNIśONĄ ODPORNOŚCIĄ JOANNA KĄDZIELSKA KATEDRA MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY RÓWNOWAGA MIĘDZY MIKROORGANIZMAMI A CZŁOWIEKIEM MIKROFLORA CIAŁA LUDZKIEGO Populacje mikroorganizmów, które zaczynają się rozwijać w róŝnych miejscach ciała wkrótce po narodzinach i pozostają w nich przez całe Ŝycie. GDZIE W NASZYM CIELE PRZEBYWAJĄ MIKROORGANIZMY? SKÓRA NOS JAMA USTNA śołądek I JELITO CIENKIE OKRĘśNICA POCHWA ROLA MIKROFLORY OCHRONNA ODśYWCZA POTENCJALNE ŹRODŁO INFEKCJI Zmiana składu populacji (choroby przyzębia) Translokacja do tkanek i krwi (infekcje pooperacyjne, pozabiegowe) MIKROFLORA CZŁOWIEKA STAŁA (osiadła) PRZEJŚCIOWA (kolonizacja) SKÓRA GRONKOWCE MIKROKOKI MACZUGOWCE INNE GRONKOWCE: biofilm na implantach, wlewach doŝylnych NOS Nosicielstwo gronkowca złocistego Kontrola pracowników medycznych M R S A

4 JAMA USTNA ZŁOśONA MIKROFLORA zęby szczelina dziąsłowa kieszonka dziąsłowa policzki język MIKROFLORA JAMY USTNEJ LICZNE PACIORKOWCE LACTOBACILLUS ACTINOMYCES DROśDśE =CANDIDA ALBICANS(NIELICZNE) Kolonizacja: dwoinka zapalenia płuc JAMA USTNA ANTYBIOTYKOTERAPIA / HIV / CHEMIOTERAPIA DroŜdŜyca PRÓCHNICA Dieta wysokocukrowa Zła higiena ZABIEGI CHIRURGICZNE/ URAZY Promienica MIKROFLORA PRZYZĘBIA PŁYTKA NAZĘBNA ZMIANA SKŁADU GATUNKOWEGO PREVOTELLA, PORPHYROMONAS DOROŚLI śołądek ph 1-2 nieliczne LACTOBACILLUS JELITO CIENKIE LICZNA MIKROFLORA OKRĘśNICA FERMENTACJA WIELOCUKRÓW PRZEZ ENZYMY BAKTERYJNE DOMINACJA BEZTLENOWCÓW PAŁECZKA OKRĘśNICY = ESCHERICHIA COLI MIKROFLORA OKRĘśNICY

5 MIKROFLORA JELITA BALANS EKOLOGICZNY BIOCHEMICZNA I METABOLICZNA ROLA MIKROFLORY JELITA CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE I MIKROFLORA JELITA RZEKOMOBŁONIASTE ZAPALENIE OKRĘśNICY ANTYBIOTYKOTERAPIA SPADEK LICZEBNOŚCI DOMINUJĄCYCH GATUNKÓW MIKROFLORY PRZEROST LASECZKI CLOSTRIDIUM DIFFICILE WYTWARZANIE TOKSYN USZKODZENIE NABŁONKA ŚMIERĆ RZEKOMOBŁONIASTE ZAPALENIE JELIT MIKROFLORA OKRĘśNICY JAKO ŹRÓDŁO INFEKCJI OPERACJE CHIRURGICZNE URAZY WIELONARZĄDOWE MIKROFLORA POCHWY LACTOBACILLUS Antybiotyki droŝdŝyca Zmiana składu bakteryjne zapalenie pochwy KOLONIZACJA: choroby przenoszone drogą płciową BEZWZGLĘDNE BEZTLENOWCE DOMINUJĄCY SKŁADNIK MIKROFLORY MIKROFLORA CZŁOWIEKA BEZTLENOWCE : TLENOWCE JAMA USTNA / NOS 3 5 : 1 KIESZONKA DZIĄSŁOWA 1000 : 1 JELITO GRUBE 1000 : 1 POCHWA 3 5 : 1 FLORA FIZJOLOGICZNA CZŁOWIEKA CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZMIANĘ SKŁADU

6 BAKTERIE OPORTUNISTYCZNE ŚCISŁE PATOGENY GRUŹLICA Ścisłe patogeny = PRĄTKI GRUŹLICY DROGA KROPELKOWA NOSICIEL Osoba, która jest skolonizowana przez mikroorganizmy, ale nie wykazuje objawów choroby Bezobjawowy Rekowalescent! Przejściowo! Chronicznie NOSICIELSTWO NOS METYCYLINOOPORNY GRONKOWIEC ZŁOCISTY (MRSA) JAMA USTNA NEISSERIA MENINGITIDIS, CORYNEBACTERIUM DIPHTHERIAE, HAEMOPHILUS INFLUENZAE JELITO GRUBE SALMONELLA SPP. SHIGELLA SPP. ZakaŜenia w stanach upośledzonej odporności - w niedoborach odporności humoralnej i komórkowej - wśród pacjentów z neutropenią - u pacjentów z obniŝoną odpornością w przebiegu chorób metabolicznych, starzenia się - u narkomanów i alkoholików - w chorobach nowotworowych, po transplantacji narządów i tkanek u pacjentów z AIDS u pacjentów hospitalizowanych, po operacjach, inwazyjnych zabiegach leczniczych i diagnostycznych PACJENCI HOSPITALIZOWANI NATURALNA MIKROFLORA DROBNOUSTROJE ZE ŚRODOWISKA SZPITALNEGO MIKROORGANIZMY PRZYNIESIONE PRZEZ ODWIEDZAJĄCYCH DUśA PODATNOŚĆ NA ZAKAśENIA BAKTERYJNE INWAZYJNE ZAKAśENIA GRZYBICZE ( ŚMIERTELNOŚĆ) ZAKAśENIA WIRUSOWE: NAWRACAJĄCA OPRYSZCZKA, PÓŁPASIEC, INNE O NIETYPOWYM PRZEBIEGU

7 INFEKCJE MOGĄ BYĆ ŚMIERTELNE PRZESTRZEGANIE WŁAŚCIWEJ HIGIENY (MYCIE RĄK!!!!!!!!) WCZESNA DIAGNOZA OPIEKA MEDYCZNA