PODZIEMNE PRZEJŚCIE TURYSTYCZNE POD KAMIENICAMI RYNEK 4, 5, 6 W JAROSŁAWIU

Transkrypt

1 1 PODZIEMNE PRZEJŚCIE TURYSTYCZNE POD KAMIENICAMI RYNEK 4, 5, 6 Koncepcja scenariusza ekspozycji dla wystaw stałych o charakterze muzealnym w Podziemnym Przejściu Turystycznym pod kamienicami Rynek 4, 5, 6 w Jarosławiu w ramach projektu pod nazwą Jarosław Użgorod: wspólna inicjatywa na rzecz podniesienia atrakcyjności turystycznej historycznych miast partnerskich.

2 2 Autorzy opracowania: Damian Szulc Sławomir Uta Krzysztof Słomka Małgorzata Bujnik koordynator projektu Krzysztof Lang WYKONAWCA Centrum Techniczno Aranżacyjne Władysław Ciemnicki ul. Dziewiarska 4, Łódź

3 3 SPIS TREŚCI Założenia scenariusza ekspozycji Podziemnego Przejścia Turystycznego w Jarosławiu...4 Opis ścieżki zwiedzania na podstawie wytycznych Zamawiającego...5 Założenia scenariusza materiałów graficznych i multimedialnych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów Założenia do reżyserii światła i efektów wizualnych oraz reżyserii dźwięku...63 Założenia identyfikacji wizualnej i kierunkowej inwestycji...68 Założenia programu edukacyjnego...71 Bibliografia oraz spis ikonografii...76

4 Założenia scenariusza ekspozycji Podziemnego Przejścia Turystycznego w Jarosławiu Założenia opierają się na powiązaniu przestrzeni oryginalnych zachowanych podziemi z przestrzenią wykreowaną, w której możliwe jest zaprezentowanie obiektów wystawienniczych związanych z tradycją mieszczańską, wytwórstwem oraz handlem, a także z otoczeniem i specyfiką miasta Jarosławia, pochodzących z szerokiego przedziału chronologicznego od XIV do XX w., ze szczególnym naciskiem na wiek XVI i XVII. Zwiedzający dzięki zastosowanym rozwiązaniom wystawienniczym z jednej strony będą mieli możliwość dokładnego zapoznania się z wyeksponowanymi obiektami, z drugiej zaś strony doświadczą wrażenia przeniesienia w czasie i przestrzeni, jak również zanurzenia w realiach prezentowanej tematyki i czasów. Przestrzenie zaaranżowane w nawiązaniu do przedstawionych wytycznych projektowych stanowić będą tło dla ekspozycji zarówno obiektów oryginalnych, jak i replik i rekonstrukcji, a także bogatego materiału ikonograficznego. Przebieg przejścia zakłada prezentację jasno wyodrębnionych stref tematycznych, przypisanych do każdej z sal. Pierwszy etap zwiedzania to zapoznanie widza ze specyfiką wystawy oraz zaprezentowanie Jarosławia osadzonego w kontekście świata znanego w XVI i XVII w., czyli w okresie świetności tradycji jarmarcznej. Drugi etap to prezentacja następujących zakresów tematycznych: Handel, Ceramika i Życie codzienne, w poszczególnych pomieszczeniach: Ceramika, Kuchnia mieszczańska z zapleczem kuchennym, Myślistwo, Jarmarki jarosławskie, Użgorod wczoraj i dziś, Paleontologia, Archeologia, Archeologia Sanu, Jarosław i San, Historia ratowania podziemi Jarosławia, Makieta urbanistyczna. Poszczególne zakresy tematyczne, chociaż są wyraźnie rozgraniczone, posiadają wspólne elementy i nawiązania merytoryczne. Z kolei zastosowane rozwiązania wystawiennicze posiadają jednolitą i spójną formułę zapewniającą widzowi komfortowy odbiór treści. Dobór środków wystawienniczych czerpie z szerokiego spektrum rozwiązań gablotowych, przestrzennych oraz scenograficznych, korzysta z osiągnięć rekonstrukcji historycznej, wykorzystuje materiały audio oraz wideo umieszczone w standardowych oraz dedykowanych urządzeniach prezentacyjnych, zaś zastosowane efekty oświetleniowe zapewniają nie tylko należytą iluminację, ale również wrażenie realizmu w aranżacjach scenograficznych i dioramicznych. Niniejsze opracowanie przedstawia zarys Koncepcji scenariusza ekspozycji dla wystaw stałych w poszczególnych pomieszczeniach Podziemnego Przejścia Turystycznego. Prezentacja wystaw podzielona została na sekcje odpowiadające poszczególnym pomieszczeniom. W obrębie każdej sekcji przedstawione zostaną cele, które stoją przed daną ekspozycją, założenia merytoryczne, a następnie opisane zostaną poszczególne stanowiska, zarówno od strony zastosowanych rozwiązań ekspozycyjnych, jak i od strony technicznej. Ponadto w opisie każdego pomieszczenia zostanie przedstawiona charakterystyka przewidzianych efektów multisensorycznych: świetlnych, dźwiękowych oraz zapachowych. 4

5 5 OPIS ŚCIEŻKI ZWIEDZANIA NA PODSTAWIE WYTYCZNYCH ZAMAWIAJĄCEGO

6 6 Ścieżka zwiedzania to zbiór wszystkich elementów, których przekaz odbiera widz. Opisem ścieżek zwiedzania jest zatem omówienie wszystkich elementów ekspozycji w poszczególnych pomieszczeniach. Możliwe jest wydzielenie kilku ścieżek zwiedzania w obrębie tej samej ekspozycji podporządkowanych określonym zakresom tematycznym, jednak ze względu na specyfikę Podziemnego Przejścia Turystycznego oraz planowane natężenie ruchu poniższy opis zawiera jedną ścieżkę zwiedzania. W jej obrębie znajduje się opis elementów scenograficznych oraz wystawienniczych wraz ze wskazaniem na grupy obiektów, które będą eksponowane zarówno replik jak i oryginalnych obiektów muzealnych. Poniższy opis ścieżki zwiedzania dla zapewnienia spójnego obrazu całości ekspozycji zawiera elementy założeń scenariusza materiałów graficznych i multimedialnych, które następnie dodatkowo zostały wyodrębnione w osobnych sekcjach opracowania.

7 Pomieszczenie 4.2 Hol wejściowy 7 Cel: Wprowadzenie widza w zakres i formę ekspozycji umożliwiające widzowi komfortowy odbiór treści prezentowanych w przestrzeni Podziemnego Przejścia Turystycznego w Jarosławiu. Założenia: W tym pomieszczeniu, wykorzystując przedstawione treści graficzne i tekstowe, przewodnik podczas kilkuminutowej prelekcji wprowadzi grupę w klimat ekspozycji, omówi specyfikę zwiedzania poszczególnych pomieszczeń, a także poinstruuje o względach bezpieczeństwa. Szczegółowe wytyczne odnośnie wykorzystania znajdujących się w tym pomieszczeniu plansz do prezentacji treści znajdują się w przedostatnim rozdziale niniejszego opracowania pt. Założenia Programu Edukacyjnego wprowadzenie do ekspozycji Podstawę do prelekcji stanowić będzie ugięta łukowato plansza, umiejscowiona naprzeciw wylotu biegu schodów wejściowych, przedstawiająca: układ pomieszczeń, układ ekspozycji, prezentację systemu identyfikacji wizualnej, w tym oznaczeń zakresów tematycznych dobranych wg sugestii Zamawiającego: Handel; Ceramika; Życie codzienne. Pozostałe uzasadnione treści merytoryczne i organizacyjne zostały sprecyzowane w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Optymalne miejsce, z którego przewodnik może prowadzić prelekcję w sali 4.2, to drugi stopień biegu schodów ewakuacyjnych kontynuacja wprowadzenia do ekspozycji umiejscowienie Jarosławia w XVI XVII w. w kontekście geograficznym i geopolitycznym ówcześnie znanego świata Na prawo od wejścia zlokalizowana jest wielkoformatowa mapa prezentująca znany świat w okresie od XVI do XVII stulecia z wyraźnym zaznaczeniem lokalizacji Jarosławia. Na mapie zostanie przedstawiony orientacyjny podział administracyjny w XVI-XVII w. przy pomocy barw. Mapa zostanie zaprojektowana z wykorzystaniem znanych z map XVI- oraz XVII-wiecznych motywów graficznych: zdobione obramienie, podziałki na marginesach, róża wiatrów, alegoryczne przedstawienia pojęć i lokalizacji na wewnętrznym obwodzie obramienia, kształty kontynentów w proporcjach i zarysach typowych dla ówczesnej wiedzy geograficznej i kartograficznej; krój pisma typowy dla czcionek używanych w docelowych przedziale chronologicznym.

8 Opis elementów ekspozycyjnych: 1. wygięty panel z płyty mdf/pcv z wielkoformatowym nadrukiem (wymiary: około 150 x 210 x 175 cm), 2. membrana z barisolu lub giętego pvc z nadrukiem na całej powierzchni wygięta po łuku sklepienia (powierzchnia membrany: 12m2); i. panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji. 8

9 Pomieszczenie 4.4 Ceramika XIV XVIII w. 9 Cele: 1/ zaprezentowanie ewolucji techniki wykonywania naczyń ceramicznych w okresie od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych wraz z ekspozycją typów naczyń najbardziej charakterystycznych dla danej techniki, 2/ zaprezentowanie pozostałych przedmiotów ceramicznych i znaku garncarskiego oraz zagadnień wiążących temat ceramiki z Jarosławiem, 3/ zaprezentowanie charakterystyki lessu jako bogactwa naturalnego Jarosławia. Założenia: Ekspozycja ma łączyć rozwiązania scenograficzne z prezentacją na planszach przy pomocy infografik tak, aby ukazać wytwarzanie ceramiki jako proces złożony z szeregu przemian prowadzących od pozyskania surowca do uzyskania gotowego wyrobu. Dodatkowo, aby zapewnić pełną prezentację zagadnień, ekspozycja zbiorów muzealnych związanych z tematem Ceramika zostanie połączona z ekspozycją replik wyrobów ceramicznych. Uzupełnieniem prezentowanych treści będzie prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym. Ekspozycja, w swoim założeniu, obok wymienionych wyżej aspektów, ma również uświadomić zwiedzającym fakt, że dawni rzemieślnicy potrafili kontrolować złożone procesy wytwórcze bez zastosowania precyzyjnej aparatury pomiarowej, zaś kontrola parametrów materiałów i przebiegu procesów wytwórczych dokonywana była dzięki posiadanej szerokiej wiedzy branżowej przekazywanej z mistrza na czeladnika ściana od strony sali 4.2 proces wytwarzania ceramiki w oparciu o ikonografię z okresu XIV XVIII w. koła garncarskie i produkty Aranżacja scenograficzna prezentuje ewolucję technologii wytwarzania ceramiki w zależności od rodzaju stosowanego koła garncarskiego. Wzdłuż ściany umieszczone zostają repliki w skali 1:1 wg poniższych propozycji: koło wczesnośredniowieczne: koło wolnoobrotowe, dwutarczowe bezsponowe z dolnym kołem zamachowym o napędzie nożnym ujęte w ławę. Aranżację scenograficzną stanowi wnętrze wczesnośredniowiecznej chaty zrębowej, gdzie tłem jest ściana szczytowa z drzwiami, a koło stoi wewnątrz chaty. Ściana szczytowa umieszczona jest równolegle do ściany pomieszczenia, ściany boczne są prostopadłe do ściany pomieszczenia, podest ekspozycyjny aranżowany jest na polepę glinianą. koło późnośredniowieczne: koło wolnoobrotowe, sponowe o napędzie nożnym. Przy kole wolnoobrotowym sponowym umieszczony zostanie manekin garncarza w stroju zrekonstruowanym na podstawie Kodeksu Baltazara Behema, w odpowiedniej stylizacji (zabrudzenia gliną, zużycie odzieży itp.). Manekin znajduje się w pozycji siedzącej takiej samej, jak garncarz widoczny na wzmiankowanej miniaturze. Repliki odzieży również wykonane są zgodne z prezentowanymi we wzmiankowanej miniaturze z zachowaniem kroju, barwy (naturalne techniki barwienia lub techniki syntetyczne gwarantujące efekt analogiczny do technik naturalnych) i technologii wykonania (splot tkaniny, ręczne wykończenie). Dopuszczalne jest wykorzystanie tkaniny tkanej maszynowo pod warunkiem zgodności splotu. Dopuszczalne jest szycie maszynowe replik pod warunkiem, że widoczne szwy będą wykończone ręcznie przy użyciu naturalnych nici. Dopuszcza się stylizację twarzy oraz fryzur przy zastosowaniu współczesnych technik charakteryzatorskich pod warunkiem ich odporności na wilgoć.

10 10 Aranżację scenograficzną stanowi wiata murowana z dachem z dranic, będąca ścisłym odwzorowaniem wiaty przestawionej w Kodeksie Behema na miniaturze przedstawiającej garncarza. Podest ekspozycyjny jest stylizowany na kamieniste klepisko, również aranżacja otoczenia stanowiska garncarskiego oraz samego koła garncarskiego są wiernym odtworzeniem otoczenia i obiektów przedstawionych na miniaturze "Garncarz" w Kodeksie Behema. stanowisko strycharskie stół strycharski z ułożonymi na nim narzędziami Aranżację scenograficzną stanowi replika stołu strycharskiego, na którym umieszczona jest lada strycharska (forma do cegieł, również replika) oraz replika pojemnika na piasek. Stół wysypany jest piaskiem w centralnej części, na piasku znajduje się druga lada z uformowaną w niej cegłą, na cegle widoczny jest ślad po zdjęciu nadmiaru gliny dłonią przez strycharza, a zdjęty nadmiar materiału leży obok lady. Obok stołu ustawiona jest replika wiadra klepkowego do maczania lady oraz rozsypany jest piasek, na którym ułożone są w równych rzędach świeżo uformowane niewypalone cegły. koło nowożytne koło szybkoobrotowe, dwutarczowe bezsponowe z dolnym kołem zamachowym o napędzie nożnym ujęte w stelaż z ławą tzw. koło typu niemieckiego Aranżację scenograficzną stanowi ceglana ściana z oknem we wnęce, np. dzielonym na 6 paneli. Za oknem na ugiętym i podświetlonym z tyłu profilu umieszczony nadruk widoku XIX-wiecznego Jarosławia. Podłoga wykonana jest z desek.

11 11 Obok każdego z kół znajduje się aranżacja z rozłożonych drobnych przedmiotów związanych z wykonywaniem naczyń ceramicznych typowych dla prezentowanej epoki. Celem tej aranżacji jest stworzenie wrażenia, że stanowisko pracy zostało dopiero co opuszczone przez rzemieślnika. W przestrzeni tej eksponowane są: kilka wykonanych naczyń z niewypalonej gliny, garnuszek z moczką, naczynie z pobiałką, rozmaite szyńce do gładzenia oraz rylce i kółka do ornamentowania, narzędzie do odcinania gotowego wyrobu. Każde z kół wykonane jest z odpowiednich gatunków drewna. Koła posiadają łożyska cierne. Powierzchnie drewniane są patynowane i pokryte warstwami zaschniętej gliny. Aranżacje scenograficzne wykonane są z materiałów autentycznych. Dopuszczalne jest zastosowanie materiałów zamiennych, włącznie z imitacją trawy i części zielonych innych roślin. Metody impregnacji drewna zostały opisane szczegółowo w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Prezentacja rozwoju form naczyń ceramicznych w postaci ekspozycji obiektów ze zbiorów Muzeum realizowana jest w pionach gablotowych pomiędzy replikami kół. Obiekty dobrane są według kryterium chronologicznego oraz według rodzaju koła, na jakim naczynie zostało wykonane. W przypadku braku danego typu naczynia w zbiorach Muzeum i w uzasadnionych przypadkach zbiór zostanie uzupełniony o replikę wykonaną w odpowiedniej technologii z odpowiedniego materiału. Wykaz naczyń do ekspozycji ze zbiorów Muzeum oraz wykaz naczyń przewidzianych do rekonstrukcji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Eksponowane w pionach gablotowych obiekty przyporządkowane są do poszczególnych cezur wyznaczonych etapami rozwoju koła garncarskiego.

12 4.4.2 Ściana od strony sali Wydruk wielkoformatowy nr 1 Pozostałe typy kół, t.j.: koło wolnoobrotowe, jednotarczowe z osią ruchomą, z napędem ręcznym do obtaczania krawędzi wylewu naczyń lepionych, koło wolnoobrotowe szprychowe o napędzie drążkowym, koło szybkoobrotowe szprychowe o napędzie drążkowym, inne koła wyodrębnione w toku dalszej analizy materiałów źródłowych i wyspecyfikowane w Koncepcji aranżacji ekspozyji. Typologie naczyń przypisane do poszczególnych okresów związanych z danym typem koła garncarskiego zostaną zaprezentowane na wydrukach wielkoformatowych na ścianie przeciwległej do ściany z aranżacją scenograficzną. Wydruk wielkoformatowy nr 2 Naprzeciwko aranżacji scenograficznej wczesnośredniowiecznej zlokalizowana jest plansza z ceramiką wczesnośredniowieczną, dalej odpowiednio plansze z ceramiką późnośredniowieczną i nowożytną (z wydzieleniem podokresów w uzasadnionych przypadkach). Precyzyjny dobór naczyń sprecyzowany został w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Inne wyroby ceramiczne niż naczynia, czyli cegły, kafle piecowe, dachówki, kafle podłogowe, zaprezentowane zostaną naprzeciw aranżacji stanowiska strycharskiego w formie infografiki z możliwością dodatkowej ekspozycji przykładowych egzemplarzy w pojedynczej gablocie.

13 wydruki wielkoformatowe na planszach w przestrzeni między przejściem od sali 4.2 do sali 4.7 Wydruk wielkoformatowy nr 1. Produkcja ceramiki to kilkuetapowy i liniowy proces, na który składa się szereg przemian substancji, kształtu i kolorystyki. Proces ten trwa przez określony czas umożliwiający surowcom nabranie odpowiednich parametrów, dzięki którym możliwa jest ich dalsza obróbka. Sekwencja przemian zostanie przedstawiona w formie infografiki prezentującej następujące etapy pracy z gliną na osi czasu obrazującej jego upływ i czas trwania poszczególnych etapów: pozyskanie surowca kopanie gliny ze skarpy lessowej (less jako bogactwo naturalne Jarosławia), wzbogacenie surowca domieszkami, formowanie materiału przy pomocy dłoni i narzędzi, zdobienie półproduktu, oddzielenie od podłoża, wypał Prezentacja zostanie uzupełniona zwięzłym i przystępnym opisem przemian fizycznych i chemicznych mających miejsce w każdym z etapów. Obok opisu każdego z etapów znajdują się wbudowane w planszę cylindry szklane, w których znajdują się próbki surowców oraz półproduktów. Wydruk wielkoformatowy nr 2 Zaprezentowanie znaku garncarskiego jako elementu wywodzącego się z działań o charakterze magicznym, a następnie ewoluującym w kierunku wykształcenia znaku towarowego i logotypu wytwórcy stanowiących jego markę. Tematyka przedstawiona zostanie na zasadzie zasygnalizowania tematu, bez szczegółowych analiz i prezentacji typologii, w formie infografiki uzupełnionej prezentacją autentycznych znaków garncarskich z terenu Jarosławia na obiektach eksponowanych w gablotach. W plansze wbudowane jest stanowisko, na którym Zwiedzający mogą odcisnąć własną kopię znaków garncarskich znanych z terenu Jarosławia z okresu od XII do XV w. Szczegółowe informacje dotyczące zasobu treści do prezentacji na wydrukach 1 i 2 oraz opis rozwiązania do odciskania znaku garncarskiego znajdują się Koncepcji aranżacji ekspozycji Prezentacja w monitorze dotykowym Prezentacja mulitmedialna posiada intuicyjne menu główne oraz menu podręczne ułatwiające nawigację i stanowi kompendium wiedzy zaprezentowanej na ekspozycji. Dodatkowo, prezentacja zawiera funkcjonalności umożliwiające empiryczne zrozumienie specyfiki zawodu garncarza i utrwalenie zdobytych wiadomości. Opis scenariusza prezentacji znajduje się w rozdziale Założenia scenariusza materiałów graficznych i multimedialnych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów. Opis elementów ekspozycyjnych: 1- Manekin garncarza: postać w skali 1:1 w formie siedzącej, z rekonstrukcją ubrania z epoki 2- Gabloty na eksponaty, postument z płyty MDF jednostronnie laminowanej lakierowanej natryskowo, klosze szklane, szkło laminowane gr. około 8 mm, krawędzie zacinane kątem 45, stopki regulujące. Wymiary gabloty dostosowane do wymiarów prezentowanego w niej eksponatu dobrane w Koncepcji aranżacji ekspozycji. 3- Aneksy rekonstrukcyjne w których prezentowane są koła garncarskie oraz stół strycharski. 4,10- Ramy metalowe, Ramy z profili aluminiowych o wymiarach wys. 1.0 x szer. 1.8 m z zakresu budowlanego 5,M1 - monitor dotykowy wmontowany w gablotę/ściankę ekspozycyjną, i. panel identyfikacji,

14 o - pochłaniacz wilgoci. 14 UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

15

16 Pomieszczenie 4.5 Kuchnia mieszczańska z zapleczem kuchennym z okresu między XVI a XVII w. Cele: 1/ prezentacja wystroju i wyposażenia kuchni oraz zaplecza kuchennego bogatego domu mieszczańskiego z XVII w., 2/ prezentacja technik przechowywania i obróbki produktów z użyciem prostych procesów chemicznych i fizycznych oraz podstawowych środków obróbki: narzędzi i otwartego ognia, włącznie z techniką wypieku chleba. Założenia: Kuchnia bogatego domu mieszczańskiego zostanie pokazana jako doskonale zorganizowany system funkcjonujący w czasach, w których nie istniał transport zmotoryzowany, chłodnictwo, energia elektryczna i zasilanie gazem oraz chemiczne konserwanty. Dzięki wykorzystaniu rozwiązań scenograficznych i dioramicznych przestrzeń wystawiennicza zostanie oddzielona od ciągów komunikacyjnych przy pomocy podestów scenograficznych aranżowanych tak, by stanowiły integralną część ekspozycji. Aranżacja detali ma dać wrażenie widzowi, że znajduje się w pomieszczeniach kuchennych w trakcie trwania prac związanych z przygotowywaniem posiłków. Dla uwzględnienia wymogów konserwatorskich, ściana znajdująca się naprzeciw korytarzy wejściowego i wyjściowego zostanie zasłonięta dodatkowym przepierzeniem z rewizjami umożliwiającymi dostęp do muru, umiejscowionym w odległości min. 80 cm aranżacja scenograficzna pieca chlebowego wypiek chleba Na lewo od wejścia z pomieszczenia 4.4, zostanie przedstawiony piec kopułkowy znajdujący się we wnętrzu kuchni bogatego domu mieszczańskiego zgodnie z przedstawieniami znanymi z: miniatury z Kodeksu Baltazara Behema, ryciny z książki Piotra Crescentyna O pomnożeniu y rozkrzewieniu wszelakich pożytkow ksiąg dwoienaście... P. Crescentyna, 1571, ryciny z okładki książki The Accomplish d Lady s Delight,

17 17

18 Elementy aranżacji: piec chlebowy kopułkowy w skali 1:1, miara drewniana z mąką wypełniona odporną na wilgoć substancją imitującą mąkę, naczynie na wodę replika drewnianego wiadra klepkowego z obręczami, dzieża do wyrastania ciasta nakryta tkaniną, obok na ławie niecka do wyrabiania ciasta z imitacją ciasta chlebowego replika drewniana niecki widocznej na wzmiankowanym drzeworycie, na niecce w poprzek znajduje się deska z wyrobionymi bochnami replika drewniana deski widocznej na wzmiankowanym drzeworycie, kosze z dojrzewającymi bochnami, szufla do umieszczania i usuwania bochnów, narzędzie do wygarniania żaru z pieca, drewniana zastawa do zamykania otworu pieca, stylizacja wskazująca na częste użytkowanie tej przestrzeni, dająca wrażenie, że oglądamy ją w trakcie wypieku chleba przybory rozłożone jak w trakcie pracy (rozsypana mąka, ślady ciasta), manekin kobiety piekącej chleb w stylizacji zgodnej z drzeworytem Crescentyna oraz z przedstawieniem kobiety na miniaturze w Kodeksie Baltazara Behema (stopy bose, rękawy podwinięte). Manekin trzyma szuflę, na której znajdują się imitacje bochnów z widocznym odciskiem wzoru koszy, w których dojrzewały. Charakteryzacja manekina: dłonie i przedramiona do połowy pokryte imitacją mąki, twarz manekina zaczerwieniona jak od żaru bijącego z pieca, widoczne krople potu. Układ postaci jak na rycinie u P. Crescentyna. Repliki odzieży również zgodne z prezentowanymi we wzmiankowanej miniaturze pod względem kroju, barwy (naturalne techniki barwienia lub techniki syntetyczne gwarantujące efekt analogiczny do technik naturalnych) i technologii wykonania (splot tkaniny, ręczne wykończenie dopuszczalne jest wykorzystanie tkaniny tkanej maszynowo pod warunkiem zgodności splotu. Dopuszczalne jest szycie maszynowe replik, pod warunkiem, że szwy widoczne będą wykończone ręcznie przy użyciu naturalnych nici. Repliki obuwia wykonane ze skóry zgodnie z technikami szewskimi znanymi w XVI i XVII w. Dopuszczalne jest wykorzystanie materiałów zamiennych. Stylizacja twarzy oraz fryzur możliwa jest przy zastosowaniu współczesnych technik charakteryzatorskich pod warunkiem ich odporności na wilgoć. tło otoczenia w ścianie zaaranżowane okno kamienicy mieszczańskiej, za oknem ugięty profil z nadrukiem grafiki przedstawiającej fragment ciasnej zabudowy kamienic zgodnej z widokiem Miasta Jarosławia z XVII w. na tle błękitnego nieba z chmurami wzorem teł iluminacji kodeksu Baltazara Behema. Szczegółowy sposób wykonania aranżacji okna został opisany w Koncepcji aranżacji ekspozycji; aranżacja znajduje się na podeście scenograficznym. Podłoga pokryta ceramicznymi płytkami w typie zgodnym z ceramicznymi płytkami podłogowymi analogicznymi do występujących w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu. Ceramiczne płytki podłogowe w formie wysokiej jakości fototapety aranżacja scenograficzna spiżarni konserwacja i przechowanie żywności Aranżacja spiżarni mieści się na wprost wejścia z pomieszczenia 4.4 na podeście wspólnym z aranżacją kuchni i z aranżacją aneksu, w którym przedstawiony zostanie wypiek chleba. W aneksie spiżarni zaprezentowane zostaną podstawowe techniki konserwacji produktów i surowców spożywczych oraz sposoby walki ze szkodnikami. Dodatkowo, aby powiązać merytorycznie aneks spiżarni i piekarni, pomiędzy nimi, na podeście ustawiony jest eksponat znajdujący się w posiadaniu Muzeum Kamienica Orsettich żarna do mielenia zboża na mąkę wraz z repliką tzw. miary na zboże. 18

19 19 UWAGA: ze względów sanitarnych repliki naczyń nie będą zawierać żadnych produktów spożywczych ani substancji organicznych. konserwacja warzyw i roślin jadalnych w solankach i kwaśnych sokach (naczynia gliniane i kamionkowe rozmieszczone na półkach, beczki rozstawione po obwodzie), fermentacja mleka i peklowanie, w szczególności sery (imitacje serów rozmieszczone na półkach), suszenie ziół, suszenie mięsa i ryb (imitacje podwieszone pod zaaranżowanymi elementami nośnymi konstrukcji budynku).

20 20 Przechowanie ziaren jadalnych w workach zabezpieczonych przed dostępem gryzoni i /lub w dużych glinianych naczyniach zasobowych z pokrywkami lub zabezpieczonych płótnem: zboża, fasola, soczewica, groch, bób itp. Zabezpieczenie przed szkodnikami: łapka na myszy, dermoplast kota, który czai się na mysz, muchołówki. W koszach imitacje: jabłek zbieranych na przełomie lata i jesieni, śliw węgierek, wiśni i orzechów, zapasów wykopanych i zmagazynowanych warzyw. Pod powałą suszą się grzyby (imitacje), na przetakach suszy się jarzębina (imitacje). Na półkach pod ścianą stoją szklane słoje z macerującymi się nalewami z owoców jesiennych jarzębina, śliwa, jeżyna itp. Aneks spiżarni znajduje się na tle aranżacji ściany o stylistyce odrębnej od ścian pomieszczenia: w narożnikach widoczne są belki konstrukcji nośnej, tynk gorszej jakości niż w pomieszczeniu kuchni, o nierównej powierzchni i chropawy, miejscami odpadły, tam widoczne cegły muru. W ścianie równoległej do podcienia znajduje się aranżacja okna niewielkie okno we wnęce. Za oknem na ugiętym profilu widok zaplecza kamienicy. Opis scenariusza grafiki znajduje się w rozdziale Założenia scenariusza materiałów graficznych i multimedialnych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów.

21 21 Aranżacja znajduje się na podeście scenograficznym podłoga pokryta jest ceramicznymi płytkami w typie zgodnym z ceramicznymi płytkami podłogowymi analogicznymi do występujących w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu. Ceramiczne płytki podłogowe w formie wysokiej jakości fototapety. Manekin młodego kuchty w odpowiednim stroju i stylizacji, który wykonuje jakąś pracę (np. wynoszący do kuchni jakiś produkt spożywczy), w stylizacji zgodnej z wizerunkami pracowników kuchni mieszczańskiej w XVII wieku. Precyzyjne referencje do ikonografii i specyfikacja stroju manekina zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Repliki odzieży są również zgodne ze wskazaną ikonografią pod względem kroju, barwy (naturalne techniki barwienia lub techniki syntetyczne gwarantujące efekt analogiczny do technik naturalnych) i technologii wykonania (splot tkaniny, ręczne wykończenie dopuszczalne jest wykorzystanie tkaniny tkanej maszynowo pod warunkiem zgodności splotu; dopuszczalne jest szycie maszynowe replik, pod warunkiem, że szwy widoczne będą wykończone ręcznie przy użyciu naturalnych nici). Repliki obuwia wykonane ze skóry w zgodności z technikami szewskimi znanymi w XVI i XVII w. Dopuszczalne jest zastosowanie materiałów zamiennych. Stylizacja twarzy oraz fryzury mogą być wykonane przy zastosowaniu współczesnych technik charakteryzatorskich pod warunkiem ich odporności na wilgoć aranżacja scenograficzna palenisko kuchenne i otoczenie paleniska Na ścianie przeciwległej do ściany z wejściem z pomieszczenia 4.4 i wyjściem do pomieszczenia 4.7, począwszy od aneksu spiżarnianego do narożnika i dalej ku ścianie szczytowej znajdują się: palenisko zgodne z typologią dla XVII w. we wnęce z paleniskiem na poziomie podłogi, z ukośnym okapem komina, pod okapem ruszta z rynną do zbierania sosu i mechanizmy do podnoszenia kotłów i garnków, pod okapem po dwóch stronach obudowy paleniska stojaki z rusztami do pieczenia drobiu i ptactwa, na rusztach imitacje pieczonego drobiu i ptactwa, widoczne są również nadzienia oraz przyprawy (imitacje połyskują jak ociekające tłuszczem), powyżej rusztów do pieczenia mechanizmy do podwieszania kotłów, pośrodku paleniska zaaranżowany żar, popiół oraz nadpalone drewno, stojące na trójnogach większe garnki oraz kocioł, garnki gliniane oraz trójnożne stojące obok żaru, na haku kocioł, a w kotle chochla. Wokół paleniska znajdują się półki z naczyniami i talerzami: naczynia ceramiczne garnki, dzbany, kubki, naczynia cynowe talerze i półmiski, wieszaki z kutymi patelniami, na jednej z półek wyeksponowany moździerz do rozdrabniania przypraw korzennych, pojemniki z przyprawami oraz z solą, garnce z miodem i zakonserwowanymi owocami. Na okapie paleniska stoją również naczynia, jak na półkach wokół paleniska. Po lewej stronie paleniska pod imitacją belki powały zwisają dojrzewające wyroby masarskie (imitacje). Przy palenisku stoi manekin pracownicy w kuchni w XVII-wiecznym stroju mieszczańskim. Na głowie czepiec z koronką, koszula biała (rękawy zakasane), na koszuli sztywny stanik bez rękawów, spódnica szeroka, na spódnicy fartuch. Twarz zarumieniona od gorąca bijącego z paleniska. Spod czepca wymyka się kilka niesfornych kosmyków. Po lewej stronie paleniska znajduje się szafa barokowa nr 1 półotwarta do przechowywania naczyń: talerzy cynowych oraz ceramicznych glazurowanych, półmisków, patelni glinianych na trzech nóżkach, szklanek i pucharów, moździerzy mosiężnych oraz kamiennych do ucierania przypraw korzennych.

22 22 Stół nr 1 aranżacja, jak w trakcie przygotowywania posiłku. Na tle szafy nr 1 znajduje się stół o solidnej grubości blacie. Jest to replika drewniana wykonana na podstawie projektu inspirowanego ikonografią XVII-wieczną. Na stole znajdują się: nóż do krojenia, imitacja mięs i ryb mięsa i ryby krojone są bezpośrednio na blacie stołu, części pokrojone znajdują się w misach cynowych lub ceramicznych glazurowanych, obok złożone są imitacje warzyw: kapusty, rzepy, kalarepy, marchwi (w trakcie rozkrawania), przy stanowisku do obierania i rozdrabniania warzyw widoczny jest duży żelazny kocioł, bielony od wewnątrz (replika) do wrzucania przygotowanych warzyw, w którym zostaną potem uduszone. Na zydlu (drewniana replika) stoi pokrywa od kotła (również replika); pod stołem kosz wiklinowy również z imitacjami warzyw, nieznacznie wysunięty spod stołu. Po lewej stronie paleniska, na ścianie równoległej do podcienia, pomiędzy szafą nr 1 a paleniskiem, we wnęce znajduje się okno w typie okien stosowanych w kamienicach mieszczańskich w XVII w. szczegóły w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Za oknem na ugiętym profilu transparentnym na folii do podświetleń nadruk przedstawiający barwiony wycinek panoramy XVII-wiecznego Jarosławia z ryciny dostarczonej przez Zamawiającego Dz III A MJF Widok miasta XVII w. Pod powałą znajdują się: drobne zwierzęta po uboju podwieszone do półek na ścianie (imitacje): kogut zawieszony za szyję, kaczka i gęś zawieszone za szyję, zając zawieszony za skoki. Na prawo od paleniska, na ścianie szczytowej pomieszczenia znajduje się szafa barokowa nr 2. Przez uchylone drzwiczki widać przechowywane w niej naczynia. Na górze kredensu znajdują się dzbany i kosze. Na blacie kredensu widoczne są owoce egzotyczne eksponowane na półmiskach. Nad kredensem jest kolejna półka z ozdobnymi talerzami, barwionymi glazurowanymi ceramicznymi oraz cynowymi. Stół nr 2 stanowisko do czyszczenia naczyń bliżej wyjścia do sali 4.7 Stół jest okrągły, a na nim znajduje się replika kutej patelni oraz kotła, obok widoczne są kłębki tkanin ścierek do czyszczenia. Obok stołu na drewnianym zydlu z okrągłym siedziskiem i z trzema nogami zlokalizowana jest replika balii klepkowej, a w niej zbiór naczyń do mycia. Przez brzeg balii przewieszona ścierka. Opis elementów ekspozycyjnych: 1- manekin z ubraniem stylizowany na postać piekarza z okresu XVI-XVII w., 2- aneks spiżarniany - rekonstrukcja naczyń przeznaczonych do przechowywania produktów. Pod sklepieniem zamontowana drewniana belka, na której podwieszone będą imitacje suszonego mięsa; 3- rekonstrukcja pieca chlebowego wraz z przyborami w skali 1:1, 4- podest na rekonstrukcję. Konstrukcja stalowa malowana proszkowo, obudowa wykonana jest z płyty MDF jednostronnie laminowanej; 5- rekonstrukcja paleniska wraz z przyborami w skali 1:1,

23 23 6- rekonstrukcja stołu do przygotowywania posiłków wraz z naczyniami i imitacjami potraw, 7- aneks do zmywania naczyń, 8- rekonstrukcja kredensu i półek na naczynia, 9- aneks z żarnami i. panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

24 24

25 4 25.2

26 Pomieszczenie 4.7 Myślistwo XVI-XIX w. z nawiązaniami do wieków wcześniejszych 26 Cele: 1/ przedstawienie tematyki łowiectwa w szerokim aspekcie kulturowym i społecznym, osadzonym w realiach epok powiązania między polowaniami a życiem codziennym elit oraz handlem, 2/ prezentacja ewolucji wyglądu myśliwego oraz broni myśliwskiej, 3/ prezentacja kodeksu łowieckiego oraz przebiegu polowania, 4/ ukazanie lasu jako terenu działań łowieckich związanych nie tylko z polowaniami, ale również z ochroną zasobów leśnych. Założenia: Z uwagi na szeroką rozpiętość grup wiekowych, myślistwo zaprezentowane zostanie jako służba leśna i forma działania zrytualizowanego, a nie jako praktyka metodycznego zabijania zwierząt. Ekspozycja połączy konwencjonalną ekspozycję obiektów w gablotach z rozwiązaniami dioramicznymi na podestach zaaranżowanych scenograficznie oraz z rozwiązaniami infograficznymi ściana od strony pomieszczenia 4.4 Ciąg ekspozycyjny prezentujący kulturę myśliwską rozwiązania infograficzne wiążące materiał źródłowy z miniatur z tekstem oraz sylwetkami myśliwych naturalnej wielkości umieszczanych na dystansach, ewolucja wyglądu myśliwego od XVI do XIX w., pierwszy oraz ostatni etap ewolucji zilustrowany jest ubranym w odpowiedni strój manekinem, umieszczonym na subtelnym tle dioramicznym, kodeks myśliwski i rytuał polowania kształtujące obyczajowość myśliwską w kontekście przełożenia ich na klimat mieszczański Jarosławia w przewidzianym przedziale chronologicznym, aneks poświęcony średniowiecznemu sokolnictwu jako najbardziej elitarnej formule polowania zastrzeżonej dla najlepiej urodzonych ściana od strony pomieszczenia 5.14 od wejścia z 4.7 do przejścia do 5.14 ewolucja broni myśliwskiej, od broni białej: włócznia, oszczep, przez broń białą miotającą: łuk, kusza, do broni palnej. Ciąg gablotowy do ekspozycji replik lub oryginałów poszczególnych obiektów.

27 środek pomieszczenia wyspa wystawiennicza z aranżacją ściółki i poszycia leśnego jako tło do ekspozycji wybranych zwierząt łownych ściana od strony pomieszczenia 5.14 od przejścia do 5.14 do ściany szczytowej włącznie Ekspozycja wyrobów pochodzenia zwierzęcego uzyskiwanych ze zwierzyny łownej, którymi handlowano w Jarosławiu. skóry, wyroby skórnicze, wyroby rogownicze: solnice, zasobniki, prochownice, tabakiery itp., trofea łowieckie tło dla zdjęć pamiątkowych dla Zwiedzających Tło ze sztywnej i trwałej płyty z wycięciami na twarze ustawione na stelażu gwarantującym stabilność i bezpieczeństwo konstrukcji, z wydrukiem wielkoformatowym. Opis elementów ekspozycyjnych: 1 - gablota pionowa na eksponaty: postument wykonany z płyty MDF jednostronnie laminowanej lakierowanej natryskowo, klosze szklane ze szkła laminowanego gr. około 8 mm, krawędzie zacinane kątem 45, stopki regulujące. Wymiary gabloty dostosowane do wymiarów prezentowanego w niej eksponatu zostały opisane w projekcie aranżacji ekspozycji; 2 - manekin myśliwego manekin w stroju myśliwego w skali 1:1, ubranego w rekonstruowany strój z epoki, 3 - grafika wielkoformatowa z tłem do zdjęć: dwa panele z płyty mdf/pcv zadrukowane wielkoformatowym nadrukiem z wyciętymi otworami na twarze zwiedzających (wymiary około 210 x 220 cm), 4 - ramy na grafiki: rama drewniana o wymiarach 1,2 x 1,2 m zamontowana do podłogi i do sklepienia na stalowych cięgnach. W ramie grafika wielkoformatowa nadrukowana na membranie; 5 - ściana gablotowa: tył ściany w formie pulpitu wykonany z płyty MDF zadrukowanej grafiką wielkoformatową. Do pulpitu przymocowane półki drewniane, na których prezentowane będą eksponaty. Całość zasłonięta jest powierzchnią ze szkła bezpiecznego; 6 dermoplasty modele dzika, sarny i wilka w skali 1:1, 7 - imitacja runa leśnego rzeźba terenu wykonana z gipsu, na nim modele runa leśnego, traw i porostów, na środku położona imitacja konaru drzewa, i - panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

28

29 Pomieszczenie 4.10 Jarmarki Jarosławskie XVI XVII w.; Użgorod wczoraj i dziś Cele: 1/ umiejscowienie Jarosławia na tle sieci szlaków handlowych ówczesnego znanego świata i wykazanie centralnego charakteru jego położenia jako czynnika znacząco ułatwiającego transport i handel towarami, 2/ prezentacja asortymentu towarów jakimi handlowano podczas jarmarków, różnorodności kulturowej i etnicznej uczestników jarmarków oraz skali organizowanych jarmarków, 3/ przedstawienie w wydzielonym aneksie historii Użgorodu jako miasta o charakterystyce zbieżnej z charakterystyką Jarosławia oraz jako miasta z interesującą ofertą turystyczną ukazującą bogaty dorobek kulturowy i historyczny. Założenia: Jarmarki jarosławskie zostaną zaprezentowane w dobie ich rozkwitu w na przełomie XVI i XVII w. Z racji największej renomy i skali, nawiązania do pory roku wskazywać będą na jarmark sierpniowy, tzw. wielki. Różnorodność asortymentu oraz jego pochodzenia pokazane będą w swej autentycznej formie, jako repliki poszczególnych towarów wyeksponowane na replikach rozmaitych rodzajów stoisk kupieckich umieszczonych jako rozwiązania scenograficzne na aranżowanych podestach. Różnorodność kulturowa kupców zjeżdżających na jarmarki jarosławskie pokazana zostanie w formie aranżacji manekinów odzianych w repliki odzieży charakterystycznej do kręgów kulturowych ich pochodzenia. Uzupełnieniem prezentacji będą treści umieszczone na ekranie dotykowym oraz na infografikach mapa wielkoformatowa z wytyczeniem szlaków handlowych i zaznaczeniem Jarosławia: mapa obejmuje tereny od Hiszpanii po Bliski Wschód w orientacji wschód-zachód; w orientacji północpołudnie ujęty jest teren od północnego wybrzeża Morza Śródziemnego po Syberię. Zaznaczone są szlaki handlowe Wschód-Zachód oraz Północ-Południe; podział administracyjny w ujęciu chronologicznym, wytyczenie szlaków handlowych w stylistyce spójnej z systemem identyfikacji wizualnej, źródłem informacji do wytyczenia szlaków w projekcie graficznym winna być treść artykułu Ryszarda Szczygła Jarmarki Jarosławskie i ich rola w handlu Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku oraz zawarta w nim rycina artykuł w Roczniku Stowarzyszenia Miłośników Jarosławiu tom IX dostępny w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu, a także pozostałe źródła bibliograficzne, wyspecyfikowane w Koncepcji aranżacji ekspozycji. projekt mapy spójny estetycznie z mapą 4.4.1, mapa umiejscowiona jest łukowato na sklepieniu pomieszczenia 4.10., na całej jego szerokości od ściany szczytowej z wejściem do ściany szczytowej przeciwległej aranżacje scenograficzne prezentujące wybrane stoiska kupieckie na podestach: wóz kupiecki czterokołowy, buda kupiecka, wraz z manekinami postaci kupców w adekwatnych replikach strojów. Repliki wozu i budy są równocześnie ekspozytorami służącymi do prezentacji najbardziej charakterystycznych towarów, jakimi handlowano w Jarosławiu, pogrupowanych według ustalonego klucza i kryteriów zgodnie z układem stron świata przedstawionym na mapie tuż przy wejściu po lewej stronie znajdą się towary pochodzenia zachodniego, następnie towary pochodzenia polskiego, a w dalszej kolejności pochodzenia wschodniego według propozycji opisanej niżej. Repliki wozu i budy ustawione są na podestach scenograficznych imitujących nawierzchnię placu targowego: imitacja bruku. 29

30 30 Towary przykładowo wyspecyfikowane poniżej przedstawiane są jako próbki lub imitacje. W przypadku towarów takich, jak surowce i tkaniny, wybrane zostaną te, których repliki są możliwe do wykonania (to znaczy, znany jest np. splot tkaniny lub technologia wyprawienia skóry), w przypadku zaś wyrobów rzemieślniczych, takie, których technologia wykonania jest znana i możliwa dla rzemieślników zajmujących się odtwarzaniem historii. W przypadku towarów organicznych takich, jak produkty lub surowce spożywcze oraz pochodzenia zwierzęcego prezentowane są ich imitacje za wyjątkiem wosków. Precyzyjny dobór towarów do ekspozycji znajduje się w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Towary zachodnie: sukna morawskie sprzedawane do Krakowa i Wrocławia, sukna śląskie sprzedawane do Krakowa i Wrocławia, sukna szwabskie, sukna francuskie, gdańskie kiry, sukna gdańskie (importy angielskie i niderlandzkie) sprzedawane do Lwowa, samodziałowe karazje, płótna barwione (Szwabia i Śląsk), zielone fartuchy, rękawiczki, pasy jedwabne, aksamity strzyżone oraz niestrzyżone, wyroby metalowe kowalskie: noże, ramki, koronki, struny, igły, skórnictwo z Holandii, ołów i cyna z Holandii, korale, perły, kryształy. Zbyt produkcji rodzimej: sukno polskie, zboże, drzewo, miód, wosk, łój, skóry, ryby, cebule, konopie, sól, nici z Wrocławia, pończochy ze Śląska, polskie chustki przeworskie, farbowane nici, trzewiki, złotnictwo z Krakowa i Lwowa oraz z Lublina. Towary wschodnie (pochodzenia orientalnego): kadzidła, pieprze, korzenie, szafran, bakalie, napoje, a także wyprawiany roślinnymi garbnikami safian kozi lub barani, skóry, muchajery z wełny koziej na stroje męskie o jednolitej barwie oraz na stroje damskie o różnej barwie wątku i osnowy, jedwabie, adamaszki o rozmaitej teksturze i wzornictwie, bawełnę, maści, jedwabie, Poza miastem: woły z Rusi (Wołoszczyzny) na Śląsk, pędzone następnie do Hamburga i Saksonii, Bambergu, Burgstadu; handel końmi, w tym końmi z Turcji. Sposoby ekspozycji, w zależności od formy towaru: tkaniny w belach po jednej dla każdego rodzaju, skóry w płatach po jednej dla każdego rodzaju, materiały sypkie worki płócienne wypełnione surowcem autentycznym lub imitacją, przedmioty drobne na drewnianych ekspozytorach oraz półkach stanowiących element wystroju straganu wg projektu opartego o ikonografię polską i zachodnią (z naciskiem na ekspozytory obecne na rycinie z kodeksu Baltazara Behema), repliki przedmiotów cennych, to jest biżuterii, wyrobów kowalskich itp., eksponowane w sposób uniemożliwiający ich kradzież np. mocowane w niewidoczny sposób do podłoża ekspozytora, zwierzęta nadruki na profilach w kształcie zwierzęcia oraz elementy projektów graficznych tła z nadrukiem wielkoformatowym.

31 31 Obok poszczególnych stanowisk ustawione zostaną manekiny kupców w strojach adekwatnych do kraju pochodzenia prezentowanego towaru rekonstruowanych na podstawie zbioru zabytków malarstwa z XVI i XVII w.: kupiecki strój holenderski, kupiecki strój francuski, kupiecki strój niemiecki, kupiecki strój polski, kupiecki strój polskiego Żyda, kupiecki strój ruski, kupiecki strój ormiański, kupiecki strój turecki. Manekiny odziane w repliki odzieży zrekonstruowanej na podstawie ikonografii z XVI i XVII w. wg referencji podanych w bibliografii pod względem kroju, barwy (naturalne techniki barwienia lub techniki syntetyczne gwarantujące efekt analogiczny do technik naturalnych) i technologii wykonania (splot tkaniny, ręczne wykończenie dopuszczalne jest wykorzystanie tkaniny tkanej maszynowo pod warunkiem zgodności splotu; dopuszczalne jest szycie maszynowe replik, pod warunkiem, że szwy widoczne będą wykończone ręcznie przy użyciu naturalnych nici). Repliki obuwia wykonane w zgodności z technikami szewskimi znanymi w XVI i XVII w. Dopuszczalne jest zastosowanie materiałów zamiennych. Dopuszczalna jest stylizacja twarzy oraz fryzur przy zastosowaniu współczesnych technik charakteryzatorskich pod warunkiem ich odporności na wilgoć. Szczegółowe opracowanie zostało zawarte w specyfikacji będącej jednym z elementów Koncepcji aranżacji ekspozycji aranżacja tła w postaci wydruków sylwetek kupców tłum handlujących Prezentacja wielości i różnorodności ludzi ściągających do Jarosławia: stroje, narodowości. Tłem jest wielkoformatowy wydruk grafiki przedstawiającej płytę rynku z pierzejami południową, wschodnią i północną, ratuszem i trzema kręgami stanowisk kupieckich podczas jarmarku sierpniowego, tzw. Wielkiego. Analogicznie dla sekcji różnorodność etniczna i wyznaniowa zasygnalizowana zostanie przez zróżnicowanie strojów postaci przedstawianych na nadrukach na profilach. W projekcie graficznym nadruków możliwe jest wykorzystanie: wysokiej jakości skanów wykonanych z materiałów ikonograficznych z XVI i XVII w (typy mieszczan i kupców) pod warunkiem nienaruszenia praw autorskich i licencji, wysokiej jakości fotografii aktorów/statystów/ odtwórców historycznych w replikach strojów (repliki wg wymogów opisanych w pkt ) wykonane w studio fotograficznym, autorskich barwnych ilustracji wykonanych techniką realistyczną na podstawie ikonografii aranżacja sklepienia Na całości sklepienia, z wyłączeniem obszaru zajętego przez mapę, aranżacja nieba nad placem targowym.

32 aneks Użgorod wczoraj i dziś Użgorod współczesny prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym ekran wbudowany w ścianę kramu Opis założeń prezentacji znajduje się w rozdziale "Założenia scenariusza materiałów graficznych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów" prezentacja w formacie stoiska kupieckiego kram w kształcie znanym z miniatury w kodeksie Baltazara Behema winiarstwo użgorodzkie oraz, szerzej, zakarpackie zbiór naczyń do przechowywania i transportu wina, beczki drewniane oraz kadzie ceramiczne, imitacje poszczególnych gatunków i szczepów winogron używanych w winiarstwie zakarpackim, produkty importowane z Użgorodu na przełomie XVI oraz XVII w. w postaci replik i imitacji aneks topografia Jarosławia jarmarcznego Infografika wielkoformatowa prezentująca miejsca handlowe w oparciu o plan z roku 1704 place, podcienia kamienic, dziedzińce kamienic, łęgi za miastem, powiązaniem handlu z rzeką San w zarysie, zagadnienie to szerzej w pomieszczeniu 5.8. Przed infografiką mała makieta na postumencie przedstawiająca obecny rynek Jarosławia. Nad makietą zamocowana tafla szkła z nadrukiem stref i terenów historycznych jarmarków Jarosławskich. Element ten pokaże teren, jaki zajmowały Jarmarki, w kontekście współczesnej zabudowy rynku. Pozostały zakres zagadnień: dwa typy kamienic jarosławskich z przekrojami i wyznaczeniem poziomów handlowych z wykorzystaniem ryciny przedstawiającej przekrój kamienicy Grodzka 3; terminy Jarmarków: noworoczny o zasięgu lokalnym, wiosenny w Popielec, letni, czyli tzw. wielki od Święta Wniebowzięcia NMP, oraz jesienny od dnia św. Andrzeja. Cykl roczny przedstawiony w formie koła podzielonego

33 33 na dwanaście pól odpowiadających miesiącom. Na kole zaznaczone zostały graficznie przedziały czasu, w których poświadczone jest organizowanie jarmarków. Opis elementów ekspozycyjnych: 1- rekonstrukcja wozów kupieckich wraz z replikami towarów, którymi handlowano, 2- wielkoformatowa grafika nieba na sklepieniu nadrukowana na wygiętej płycie PVC, podświetlonej od tyłu listwami led RGB, 3- nadruk wielkoformatowy na płycie PVC podświetlonej od tyłu listwami led RGB, 4- manekin kupca w skali 1:1 ubrany w zrekonstruowany strój z epoki, 5- podest pod rekonstrukcję wozu kupieckiego konstrukcja stalowa malowana proszkowo, obudowa wykonana z płyty MDF jednostronnie laminowanej, 6- membrana wygięta po łuku sklepienia z nadrukiem mapy. Membrana wykonana z barisolu lub giętego pvc z nadrukiem na całej powierzchni mapy szlaków handlowych. Wygięta po łuku sklepienia. Membrana podświetlona od tyłu listwami led (powierzchnia membrany: 19m2); 7- rekonstrukcja stołu kupieckiego z beczkami na wina z grafiką w tle, 8- grafika wielkoformatowa na płycie MDF/PVC, 9- grafika kupców nadrukowana na płycie PVC, 10- makieta na postumencie, 11- stanowisko multimedialne. i. - panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w części Koncepcji aranżacji ekspozycji UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

34 4. 34

35 Pomieszczenie 5.14 Paleontologia 35 Cel: Zaprezentowanie znalezisk paleontologicznych w formule edukacyjnej umożliwiającej zwiedzającemu zapoznanie się nie tylko z charakterystyką znaleziska, ale również z wyglądem zwierząt kopalnych, których szczątki będą eksponowane. Założenia: Z racji swojej specyfiki i datowania, znaleziska paleontologiczne w znaczącej części ograniczają się do luźnych fragmentów szkieletów zwierząt kopalnych. Z tego względu, oprócz przestrzeni do wyeksponowania tego rodzaju znalezisk z terenu Jarosławia i okolic, zaproponowana zostanie rekonstrukcja wyglądu tych zwierząt, których fragmenty znajdą się w gablotach, w zestawieniu ze wzrostem człowieka. Z racji wielkości pomieszczenia rekonstrukcje wyglądu zwierząt zostaną przedstawione w formie dwuwymiarowej i w skali ściany po obu stronach pomieszczenia wydruki wielkoformatowe Rekonstrukcja wyglądu zwierząt kopalnych wraz z sylwetką człowieka dla ukazania ich wielkości, w przyjętej skali jednowymiarowej, według projektu graficznego: mamut, nosorożec włochaty, jeleń olbrzymi, tur. Zwierzęta przedstawione są w jednolitej i spójnej estetyce, tzn. sylwetka zwierzęcia ukazana jest z profilu, z widocznymi cechami takimi, jak układ sierści, muskulatura, detale anatomiczne. Tło jest białe. Wokół zwierzęcia subtelnie zasygnalizowane jest jego środowisko naturalne. Sylwetka człowieka przedstawiona jest schematycznie jako kontur lub cień wnęka w ścianie od strony pomieszczenia 5.4 ciąg gablotowy Ekspozycja fragmentów szkieletów plejstoceńskich zwierząt kopalnych, odkrytych w dolinie Sanu w okolicach Jarosławia prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym: Założenia prezentacji znajdują się w rozdziale Założenia scenariusza materiałów graficznych i multimedialnych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów.

36 Opis elementów ekspozycyjnych: 1 - gabloty na eksponaty (ciąg gablot) jako ściana gablotowa: tył ściany w formie pulpitu (płyta MDF z nadrukiem grafiki wielkoformatowej). Do pulpitu przymocowane półki drewniane, na których prezentowane będą eksponaty. Całość zostanie zasłonięta powierzchnią ze szkła bezpiecznego. Postument i pulpit wykonany zostanie z płyty MDF jednostronnie laminowanej lakierowanej natryskowo, klosze szklane ze szkła laminowanego gr. około 8 mm, krawędzie zacinane kątem 45, stopki regulujące. Wymiary gabloty, dostosowane do wymiarów prezentowanego w niej eksponatu, dobrane zostaną są w Koncepccji aranżacji ekspozycji. 2 - membrana z barisolu lub giętego pvc z nadrukiem na całej powierzchni mapy szlaków handlowych. Wygięta po łuku sklepienia. Membrana podświetlona od tyłu listwami led (powierzchnia membrany: 13 m2); 4 - Ekrany szklane ze szkła bezpiecznego gr. 8.4 mm zamocowane do ściany za pomocą kotew montażowych szer. 800 x wys mm z zakresu budowlanego; M1 - monitor dotykowy wmontowany w gablotę/ściankę ekspozycyjną. i panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji. 36

37 Pomieszczenie 5.12 Archeologia XIV XIX w. 37 Cel: Przedstawienie kolekcji obiektów archeologicznych wydobytych w Jarosławiu lub związanych z Jarosławiem w formule edukacyjnej umożliwiającej zwiedzającemu nie tylko zapoznanie się z wyglądem danego obiektu, ale również wyobrażenie sobie zagadnienia upływu czasu oraz precyzyjne umiejscowienie datowanych znalezisk na osi czasu. Założenia: Dzieje Jarosławia utrwalone w obiektach archeologicznych zostaną podzielone na cezury według ustalonego klucza, zaś każdej z cezur przypisana zostanie określona przestrzeń ekspozycyjna. Poszczególne przestrzenie i cezury zostaną zaaranżowane liniowo, wzdłuż osi czasu umieszczonej jako tło aranżacji gablot. Dobór obiektów dokonany będzie według klucza ich związku z życiem codziennym mieszkańców Jarosławia ściana szczytowa po lewej stronie od wejścia oraz ściana na wprost wejścia ściana gablotowa tło wielkoformatowe z osią czasu oraz prezentacją infograficzną; półki/ekspozytory wypuszczone z tła. Na pułkach eksponowane będą takie obiekty, jak: kafle, cegły, przedmioty codziennego użytku, przedmioty związane z handlem, naczynia ceramiczne oraz szklane, lichtarze, butelki apteczne, szklane oraz kamionkowe, moździerze kamienne, misy oraz miseczki prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym Opis założeń prezentacji znajduje się w rozdziale "Założenia scenariusza materiałów graficznych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów". Opis elementów ekspozycyjnych: 1- Gabloty na eksponaty, (ciąg gablot) ściana gablotowa: tył ściany w formie pulpitu z płyty MDF z nadrukiem grafiki wielkoformatowej. Do pulpitu przymocowane są półki drewniane, na których prezentowane będą eksponaty. Całość zasłonięta powierzchnią ze szkła bezpiecznego. Postument i pulpit wykonane są z płyty MDF jednostronnie laminowanej lakierowanej natryskowo, klosze szklane ze szkła laminowane gr. około 8 mm, krawędzie zacinane kątem 45, stopki regulujące. Wymiary gabloty dostosowane do wymiarów prezentowanego w niej eksponatu, dobrane są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. M1- Monitor dotykowy wmontowany w gablotę/ściankę ekspozycyjną. i panel identyfikacji, o - pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w części Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

38

39 Pomieszczenie 5.10 Archeologia Sanu 39 Cele: 1/ prezentacja znalezisk archeologicznych wydobytych z rzeki i/lub związanych z transportem wodnym w przystępnej dla najmłodszego zwiedzającego formule edukacyjnej nadającej znaleziskom właściwy kontekst, czyli ich wykorzystanie w handlu rzecznym, 2/ zapewnienie najmłodszym zwiedzającym możliwości utrwalenia wiedzy nabytej w poprzednich pomieszczeniach (Archeologia i Paleontologia), Założenia: Ekspozycja w pomieszczeniu 5.10 jest aneksem dedykowanym dla dzieci. Ekspozycja ma zapewnić uzyskanie spójnego przejścia od zakresu tematycznego Archeologia w pomieszczeniu 5.12 do zakresu tematycznego Jarosław i San w pomieszczeniu 5.8 z wyodrębnieniem tematyki związanej ze szkutnictwem tego okresu. Prezentacja treści w tym pomieszczeniu wykorzystuje dedykowane urządzenia prezentacyjne dostępne dla dzieci, dzięki którym najmłodsi odbiorcy w formule pełnego odbioru doświadczą doznań zmysłowych towarzyszących żegludze po rzece. Formuła edukacyjna oraz wytyczne estetyczne dostosowujące ekspozycję w pomieszczeniu 5.10 do wymagań najmłodszych zwiedzających zostały szczegółowo opisane w Koncepcji aranżacji ekspozycji Znaleziska wydobyte z Sanu Fragment łodzi według obiektu z fotografii DSC_4616 ze zbioru dostarczonego przez Inwestora.

40 Kotwica wg obiektu z fotografii DSC_4615 ze zbioru dostarczonego przez Inwestora. 40 Rozmieszczone po dwóch stronach pomieszczenia przy narożnikach po lewej stronie od wejścia oraz przejścia do sali Dedykowane urządzenie do prezentacji materiałów zdjęciowych oraz infograficznych Stanowisko do sterowania szkutą : forma: podest w kształcie rufy wyposażony jest w 20-calowy ekran dotykowy z animowanym modelem rumpla, którym porusza się przez przesuwanie palcem po ekranie. Efekty sterowania wyświetlane są na wielkoformatowym ekranie lcd; ekran dotykowy przekazuje informacje do jednostki sterującej, która emituje stosowny obraz na ekranie oraz steruje pozostałymi mediami (dźwięk, zapach, dmuchawa); zasada: przewodnik, bądź wybrana osoba wstępuje na podest i przy pomocy ekraonu dotykowego powoduje zmianę kursu czyli zmianę obrazu wyświetlanego na ekranie, tło dźwiękowe: plusk fal o burty, nawoływania załogi, krzyk ptactwa wodnego, poskrzypywanie konstrukcji szkuty oraz takielunku. treści do ekspozycji: podróż Sanem i Wisłą prezentacja zdjęć panoramicznych wybranych kluczowych lokalizacji, prezentacja handlu rzecznego i specyfiki spławiania towarów w górę i w dół rzeki ryciny i obrazy pokazujące realia historyczne z przełomu XVI oraz XVII w. (przykładowo Izaak Von Dem Blocke Alegoria Gdańska, Bernardo Bellotto z w. Canaletto, Widok Warszawy od strony Pragi, Zamek Królewski w Warszawie); prezentacja zabytków wydobytych z Sanu w konwencji ujęcia podwodnego, z wykorzystaniem możliwości oferowanych przez technologię komputerowego generowania obrazu i renderingu obrazu w czasie rzeczywistym w oparciu o silnik gry 3D (Unity, Flare 3D lub podobny).

41 Dedykowane rozwiązanie edukacyjne. Ustawione pionowo osie, na których umieszczone są współśrodkowo dające się obracać sześciany, po 4 na każdej osi. Na sześcianach znajdują się nadruki przedstawiające elementy treści wymagające dopasowania. Zwiedzający przez obracanie walcami dopasowują elementy tak, aby powstała spójna treść graficzna i/lub tekstowa. Zakres zagadnień do prezentacji: Nawiązanie do pomieszczenia Archeologia. Na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widok profilu archeologicznego podzielonego na 4 części odpowiadające poszczególnym sześcianom, na każdym z sześcianów umieszczone są widoki zabytków archeologicznych z różnych okresów i dziedzin, zadaniem zwiedzającego jest takie obrócenie sześcianów, aby na każdym z boków otrzymał widok profilu archeologicznego zawierającego przedmioty z jednej dziedziny (np. butelki lub inne przedmioty codziennego użytku) ułożone od najmłodszych na górze do najstarszych na dole, zgodnie z ułożeniem warstw kulturowych w profilu wykopu. Widoki profili oraz obiektów stworzone są w technice collage ze zdjęć Nawiązanie do pomieszczenia 5.14 Paleontologia. Na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widoki kości długich zwierząt kopalnych mamut, tur, jeleń olbrzymi, nosorożec włochaty, zadaniem zwiedzającego jest takie obrócenie sześcianów, aby na każdym z boków otrzymał widok kości długiej jednego zwierzęcia, wraz z podpisem widocznym na jednym z pól. Widoki kości przedstawione są w stylistyce ryciny książki naukowej. Nawiązanie do pomieszczenia 5.10 Archeologia Sanu: widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu struktura geologiczna; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu flora; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu fauna; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu działalność człowieka. Nawiązanie do pomieszczenia 5.8 Jarosław i San na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura geologiczna; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna flora; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna fauna; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna działalność człowieka. W przypadku propozycji 3/ oraz 4/ możliwa stylistyka to technika collage u ze zdjęć, realistyczna barwna grafika lub obrazy generowane komputerowo w technologii renderingu modelu 3D.

42 Opis elementów ekspozycyjnych: 1 - Fragment łodzi wydobyty z rzeki San w posiadaniu Muzeum. Fragment prezentowany na podeście. Konstrukcja stalowa malowana proszkowo, obudowa: płyta MDF jednostronnie laminowana. 2 - Grafika wielkoformatowa nadrukowana na płycie PVC wygięta po łuku sklepienia 3 - Monitor wielkoformatowy symulator płynącej łodzi po Sanie; 4 - Metalowa rama z pionowymi prętami, na których zamontowane są sześciany z bokami oklejonymi fragmentami tematycznych obrazów (forma puzzli). i - Panel identyfikacji, o - Pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w części Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji. 42

43 Pomieszczenie 5.8 Jarosław i San 43 Cel: Prezentacja przebiegu zmian linii brzegowej Sanu i czynników wynikających z tych zmian oraz przybliżenie zwiedzającym zjawiska XVII-wiecznego handlu wiślanego oraz handlu tzw. towarami leśnymi. Założenia : Prezentacja Jarosławia jako miasta położonego nad rzeką, z biegiem swoich dziejów wykorzystującego zarówno walory obronne wynikające z lokalizacji, jak i z faktu, że San łączy się z Wisłą. Otwarta droga do Gdańska umożliwiała spławianie towarów w dół i w górę rzeki. Materiałem źródłowym będzie tzw. mapa Miega łukowata gablota po prawej stronie od wejścia łukowato ugięty ekran projekcyjny nad gablotą Tematyka do ujęcia na obydwu elementach wystawienniczych: graficzna prezentacja zmian linii brzegowej Sanu, prezentacja wyglądu spichlerza na podstawie Spichlerza Sieniawskiego, warsztaty szkutnicze, rodzaje jednostek rzecznych, handel wiślany spławianie towarów w górę i w dół rzeki. Podział na treści prezentowane na elemencie oraz zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Opis elementów ekspozycyjnych: 2 - Gablota, w której eksponowany będzie druk, wykonana zostanie z profili stalowych lakierowanych zgodnie z projektem proszkowo oraz z płyty MDF wyciętej po promieniu i pomalowanej farbą poliuretanową tworzącej półkole z zakresu budowlanego, M2 - Projektor szerokokątny, M3 - Folia projekcyjna rozpięta po łuku. i - Panel identyfikacji, o - Pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

44

45 Pomieszczenie 5.4 Historia ratowania podziemi Jarosławia Cele: 1/ prezentacja sposobów i nakładu pracy, przy pomocy których uchroniono jarosławskie kamienice i ich podziemia przed ruiną (pionierskie, autorskie metody górnicze), 2/ zapoznanie zwiedzających z zasięgiem i strukturą podziemi jarosławskich oraz z metodami przechowywania w nich określonego asortymentu towarów, jak i z pozostałymi funkcjami spełnianymi przez podziemia. Założenia : Połączenie aranżacji scenograficznej autentycznych obiektów używanych w procesie ratowania podziemi z repliką szybiku w skali 1:1 z planszami ukazującymi dokumentację fotograficzną z przebiegu prac ma zaprezentować specyfikę oraz skalę przeprowadzonych prac. Struktura kamienicy jarosławskiej oraz rozkład pomieszczeń posłużą do prezentacji specyfiki przechowywania towarów wydruk wielkoformatowy z infografikami ściana od strony pomieszczenia 5.14, na prawo od wejścia przechowywanie towarów w podziemiach w czasie i pomiędzy poszczególnymi jarmarkami ekspozycja planu podziemi jarosławskich na stole wydruk wielkoformatowy plan podziemi Starego Miasta Jarosławia z zaznaczeniem obrysu kamienic, ulic i placów przedstawiający rozmieszczenie trzykondygnacyjnych podziemi z zaznaczeniem kolorami głębokości posadowienia i graficznie przedstawioną informacją (przy pomocy wypełnień kolorami), które podziemia zostały zlikwidowane i jakim materiałem podsadzkowym, plan jest spójny estetycznie z mapami i i przedstawia tren Starego Miasta objęty akcją ratunkową aranżacja scenograficzna szybiku stosowanego do ratowania podziemi wykop w narożniku sali naprzeciw wejścia wykop, drewniana obudowa stosowana przy drążeniu szybików podczas akcji ratunkowej, elementy wyposażenia ekipy ratunkowej: łopata, sztychówka, kilof, taczki, kask, lampa górnicza, na ścianie wielkoformatowe opracowanie infograficzne lub tło wielkoformatowa prezentacja infograficzna wraz z ekspozycją dokumentacji zdjęciowej przekazanej przez Inwestora ściana od strony pomieszczenia 6.17 Zdjęcia zaaranżowane są w układzie kaflowym z przestrzeniami umożliwiającymi dodanie podpisów. Przykładowe materiały przedstawiono na stronie kolejnej. 45

46 K O N C E P C J A S C E N A R I U S ZA P R Z E J Ś C I A T U RY S T Y C Z N E G O EKSPOZYCJI PODZIEMNEGO W J A R O S Ł AW I U 46

47 5.4.5 prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym ściana szczytowa od strony pomieszczenia 5.8 Opis założeń prezentacji znajduje się w rozdziale "Założenia scenariusza materiałów graficznych, w tym struktura i poziomy informacji w obrębie multimediów". Opis elementów ekspozycyjnych: 1 - Rekonstrukcja szybu górniczego wykop w ziemi w formie rekonstrukcji szybu, 2 - Stół z planem podziemi Jarosławia, 3 - Gabloty na dokumenty z okresu akcji ratunkowej, 4 - Nadruk wielkoformatowy na wygiętej powierzchni PVC, 5 - Ramy na zdjęcia z katastrof budowlanych poprzedzających akcję ratunkową oraz na zdjęcia z okresu akcji ratunkowej, 6 - Obudowa stanowiska z monitorem, M1 - monitor dotykowy wmontowany w gablotę/ściankę ekspozycyjną. i - Panel identyfikacji, o - Pochłaniacz wilgoci UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów, z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w części Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji. 47

48

49 Pomieszczenie 6.14 Makieta urbanistyczna XIX w. 49 Cel: prezentacja wycinka historii rozwoju Jarosławia z wykorzystaniem przestrzennej makiety przedstawiającej urbanistykę Jarosławia XIX-wiecznego. Założenia: Dla spójności treści i wyglądu ekspozycji w Przejściu zakres makiety zostanie uwspólniony z zakresem prezentacji zasięgu podziemi w pomieszczeniu 5.4. Umożliwi to również uzyskanie skali makiety gwarantującej komfortowy ogląd poprzez świetlik dostępny z płyty rynku makieta urbanistyczna na postumencie: płyta rynku wraz z otaczającymi ją pierzejami prezentacja wielkoformatowa ściany wokół makiety Widoki historyczne miasta w układzie chronologicznym. Ekspozycja ważniejszych obiektów historycznych Miasta mury, bramy itp. Opis elementów ekspozycyjnych: 1 - Makieta Jarosławia 2x2 m, h = 80 cm, podest pod makietę wykonany z płyt MDF laminowanych. Konstrukcja stalowa malowana proszkowo. 2 - Rama drewniana o wymiarach 1,2 x 1,2 m zamontowana do podłogi i do sklepienia na stalowych cięgnach. W ramie grafika wielkoformatowa nadrukowana na membranie. i - Panel identyfikacji, o - Pochłaniacz wilgoci. UWAGA: Szczegółowy opis elementów ekspozycji wraz z wymiarami i opisem technicznym materiałów. z jakich wykonany będzie dany element, zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji. UWAGA: Gabloty w części budowlanej zostaną w pełni wykorzystane do prezentacji zbiorów (artefaktów). UWAGA: W celu uzyskania odpowiednich warunków fizycznych na ekspozycji przewiduje się zastosowanie osuszaczy w każdym pomieszczeniu przejścia podziemnego. Dobór i opis osuszaczy znajduje się w opracowaniu Koncepcji aranżacji ekspozycji.

50

51 51 ZAŁOŻENIA SCENARIUSZA MATERIAŁÓW GRAFICZNYCH I MULTIMEDIALNYCH, W TYM STRUKTURA I POZIOMY INFORMACJI W OBRĘBIE MULTIMEDIÓW

52 Pomieszczenie 4.2 Hol wejściowy. Wprowadzenie do ekspozycji Ugięta plansza z wydrukiem wielkoformatowym przedstawiająca: układ pomieszczeń, układ ekspozycji, prezentacja systemu identyfikacji wizualnej, w tym oznaczeń zakresów tematycznych dobranych wg sugestii Zamawiającego: Handel; Ceramika; Życie codzienne, pozostałe uzasadnione treści merytoryczne i organizacyjne, którezostały sprecyzowane w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Kontynuacja wprowadzenia do ekspozycji umiejscowienie Jarosławia z XVI-XVII w. w kontekście geograficznym i geopolitycznym ówcześnie znanego świata. Wielkoformatowa mapa prezentująca znany świat w okresie XVI- XVII stulecia z zaznaczeniem lokalizacji Jarosławia. Proponowane rozwiązanie to przedstawienie mapy z wyraźnie zaznaczoną lokalizacją miasta Jarosław. Mapa zaprojektowana z wykorzystaniem motywów graficznych z map XVI- oraz XVII-wiecznych: zdobione obramienie, podziałki na marginesach, róża wiatrów, możliwość zamieszczenia alegorycznych przedstawień adekwatnych pojęć i lokalizacji na wewnętrznym obwodzie obramienia, kształty kontynentów w proporcjach i zarysach typowych dla ówczesnej wiedzy geograficznej i kartograficznej, krój pisma typowy dla czcionek używanych w docelowych przedziale chronologicznym. Pomieszczenie 4.4 Ceramika XIV XVIII w Wydruki wielkoformatowe koło wolnoobrotowe, jednotarczowe z osią ruchomą, z napędem ręcznym do obtaczania krawędzi wylewu naczyń lepionych, koło wolnoobrotowe szprychowe o napędzie drążkowym, koła wyodrębnione w toku dalszej analizy materiałów źródłowych. Na wydrukach wielkoformatowych na ścianie przeciwległej do ściany z aranżacją scenograficzną widoczne są wymienione wyżej typy kół. Projekt graficzny powinien przedstawiać widok koła znany z ryciny lub miniatury oraz widok repliki, a także zwięzłe informacje tekstowe i infograficzne na temat typów kół. Wydruk wielkoformatowy stanowiący tło dla aranżacji stanowiska strycharskiego powinien przedstawiać rysunki stylizowane na późnośredniowieczne ryciny przedstawiające transport i składowanie surowca, prace strycharza, suszenie cegieł oraz wypał cegieł. Wydruk naprzeciwko stanowiska strycharskiego powinien przedstawiać w formie infografiki inne wyroby ceramiczne niż naczynia, czyli cegły, kafle piecowe, dachówki, kafle podłogowe przedstawione w formie fotografii obiektów w posiadaniu Muzeum Kamienica Orsettich. 52

53 Wydruki wielkoformatowe na planszach w przestrzeni między przejściem od sali 4.2 do sali 4.7 Wydruk wielkoformatowy nr 1. Produkcja ceramiki to kilkuetapowy i liniowy proces, na który składa się szereg przemian substancji, kształtu i kolorystyki. Proces ten trwa przez określony czas umożliwiający surowcom nabranie odpowiednich parametrów, dzięki którym możliwa jest ich dalsza obróbka. Sekwencja przemian zostanie przedstawiona w formie infografiki prezentującej następujące etapy pracy z gliną na osi czasu obrazującej jego upływ i czas trwania poszczególnych etapów: pozyskanie surowca kopanie gliny ze skarpy lessowej (less jako bogactwo naturalne Jarosławia), wzbogacenie surowca domieszkami, formowanie materiału przy pomocy dłoni i narzędzi, zdobienie półproduktu, oddzielenie od podłoża, wypał. Infografice towarzyszy zwięzły i przystępny opis przemian fizycznych i chemicznych mających miejsce w każdym z etapów. Obok opisu każdego z etapów znajdują się wbudowane w planszę cylindry szklane, w których znajdują się próbki surowców oraz półproduktów. Wydruk wielkoformatowy nr 2. Zaprezentowanie znaku garncarskiego jako elementu wywodzącego się z działań o charakterze magicznym, a następnie ewoluującego w kierunku wykształcenia znaku towarowego i logotypu wytwórcy stanowiących jego markę. Tematyka przedstawiona zostanie na zasadzie zasygnalizowania tematu bez szczegółowych analiz i prezentacji typologii, w formie infografiki uzupełnionej prezentacją autentycznych znaków garncarskich z terenu Jarosławia na obiektach eksponowanych w gablotach. W plansze wbudowane jest stanowisko, na którym zwiedzający mogą odcisnąć własną kopię znaków garncarskich znanych z terenu Jarosławia z przedziału XII XV w. Szczegółowe informacje dotyczące zasobu treści do prezentacji na wydrukach oraz opis rozwiązania do odciskania znaku garncarskiego znajdują się Koncepcji aranżacji ekspozycji.

54 Prezentacja w monitorze dotykowym: Struktura prezentacji: czytelne menu główne tło w postaci tarczy koła garncarskiego, na którym umieszczone są obszary aktywne odpowiadające poszczególnym podstronom, dodatkowo prezentacja posiada wszechstronne rozwijane menu podręczne grupujące zakresy tematyczne oraz przypisane im podstrony dla zapewnienia łatwej orientacji w strukturze prezentacji oraz możliwości powrotu do menu głównego, a także przejścia do sąsiednich podstron. Rozwijane menu podręczne dostępne jest z każdego poziomu prezentacji, podstrony przedstawiają poszczególne zagadnienia w formie zwięzłego opisu tekstowego ilustrowanego w zależności od potrzeb pojedynczym zdjęciem lub grafiką, pokazem slajdów lub klipem wideo. Treści podstron: praca na poszczególnych rodzajach kół garncarskich: animacja wykonana w technologii flash lub CGI bez przedstawiania postaci garncarza widok typu koła, widok ruchu ruchomych części, widok powstającego naczynia wraz z opisami przedstawianych elementów; klasyfikacja i konstrukcja kół garncarskich: elementy składowe poszczególnych kół, z możliwością złożenia danego typu koła z elementów przez przesuwanie ich na ekranie, na podstawie podpowiedzi. Dobór typów kół do przedstawienia oraz klucz dotyczący stopnia szczegółowości podziału kół na części zawarte są w Koncepcji aranżacji ekspozycji; prezentacja proces przemian w obróbce gliny prosty quiz polegający na łączeniu w elementów przy zastosowaniu mechaniki point and click. Przykładowo jednym elementem pary jest gatunek gliny, drugim rodzaj dodawanej domieszki. Poszczególne procesy obrazowane są z wykorzystaniem osi czasu obrazującej trwanie każdego z nich. Po prawidłowym połączeniu użytkownik otrzymuje potwierdzenie prawidłowości. Błędne połączenie uruchamia podpowiedź; symulacja wypału gliny przy pomocy kontrolera w punkcie aktywnym w postaci wirtualnego miecha zasilającego płomień zwiedzający reguluje temperaturę w małym piecu garncarskim. Każde dotknięcie punktu aktywnego powoduje wirtualny wzrost temperatury. Temperatura zbyt wysoka spowoduje odkształcenie oraz przepalenie wyrobów. Temperatura zbyt niska powoduje zbyt niski stopień redukcji i kruchość wyrobów. Uzyskana temperatura w piecu sygnalizowana jest przez rozświetlenie wnętrza pieca określoną barwą. Obok wyobrażenia pieca znajduje się skala temperatur w postaci barwnego pionowego pasa, na którym w postaci gradientu barw od ciemnej czerwieni przez żółć po biel zaznaczone są temperatury od najniższej do najwyższej wraz z zaznaczeniem przedziału optymalnego dla wypału oraz zakresu temperatur zbyt niskich i zbyt wysokich, dodatkowo z podaniem orientacyjnych wartości w stopniach Celsjusza. Symulacja upływu czasu odbywa się na animowanym wizerunku klepsydry z przesypującym się piaskiem. Po upływie wymaganego czasu widz otrzymuje rezultat wizerunek prawidłowo wypalonego lub wadliwego naczynia. Rozwiązania technologiczne (dotyczące silnika oraz formatu treści i mechaniki prezentacji) zostały sprecyzowane w Koncepcji aranżacji ekspozycji.

55 Pomieszczenie 4.5 Kuchnia mieszczańska z zapleczem kuchennym z XVI XVII w Aranżacja scenograficzna pieca chlebowego Za oknem znajduje się ugięty profil z nadrukiem grafiki przedstawiającej fragment ciasnej zabudowy kamienic Jarosławia z XVII w. na tle błękitnego nieba z chmurami wykonanej wzorem teł iluminacji kodeksu Baltazara Behema. Szczegółowy sposób wykonania aranżacji okna został opisany w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Aranżacja znajduje się na podeście scenograficznym. Podłoga pokryta jest ceramicznymi płytkami w typie zgodnym z ceramicznymi płytkami podłogowymi analogicznymi do występujących w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu (płytki olstrychowe). Ceramiczne płytki podłogowe w formie wysokiej jakości fototapety Aranżacja scenograficzna spiżarni konserwacja i przechowanie żywności Za oknem na ugiętym profilu widok zaplecza zaczerpnięty z oryginalnej barwnej ilustracji z ikonografii (proponowany jest fragment miniatury z Kodeksu Behema Garbarze z widokiem na studnię z żurawiem). Aranżacja znajduje się na podeście scenograficznym. Podłoga pokryta kaflami w typie zgodnym z ceramicznymi płytkami podłogowymi analogicznymi do występujących w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu (płytki olstrychowe). Ceramiczne płytki podłogowe mają postać wysokiej jakości fototapety Aranżacja scenograficzna palenisko kuchenne i otoczenie paleniska Za oknem na ugiętym profilu transparentnym na folii do podświetleń znajduje się nadruk przedstawiający barwiony wycinek panoramy XVII-wiecznego Jarosławia z ryciny dostarczonej przez Zamawiającego Dz III A MJF Widok miasta XVII w., widocznej na stronie kolejnej.

56 56

57 Pomieszczenie 4.7 Myślistwo XVI-XIX w. z nawiązaniami do wieków wcześniejszych Ciąg ekspozycyjny prezentujący kulturę myśliwską Rozwiązania infograficzne wiążące materiał źródłowy z miniatur z tekstem oraz sylwetkami myśliwych naturalnej wielkości umieszczanych na dystansach ewolucja wyglądu myśliwego od wieku XVI do XIX, pierwszy oraz ostatni etap ewolucji zilustrowany jest manekinem w adekwatnym stroju umieszczonym na subtelnym tle dioramicznym, kodeks myśliwski i rytuał polowania kształtujące obyczajowość myśliwską w kontekście przełożenia ich na klimat mieszczański Jarosławia w przewidzianym przedziale chronologicznym, aneks poświęcony średniowiecznemu sokolnictwu jako najbardziej elitarnej formule polowania zastrzeżonej dla najlepiej urodzonych Tło dla zdjęć pamiątkowych dla Zwiedzających Tło ze sztywnej i trwałej płyty z wycięciami na twarze ustawione na stelażu gwarantującym stabilność i bezpieczeństwo konstrukcji, z wydrukiem wielkoformatowym. Elementy motywu graficznego: postacie w strojach myśliwych z XVII w. prężące się w dumnych pozach, trzymające w dłoniach broń myśliwską (trzy stojące, trzy kucające - przestrzeń dla dzieci), za postaciami, górując nad nimi sięgając ku nim łapami niedźwiedź puszczający oko do widza, w tle w identycznej komiksowo karykaturalnej kolorystyce znajduje się panorama XVII-wiecznego Jarosławia, po bokach na pierwszym planie zaznaczone zarośla wskazujące, że scena dzieje się na skraju lasu, kolorystyka i tonacje typowe dla miniatur XVI- i XVII-wiecznych. Pomieszczenie 4.10 Jarmarki Jarosławskie XVI XVIIw.; Użgorod wczoraj i dziś Mapa wielkoformatowa z wytyczeniem szlaków handlowych i zaznaczeniem Jarosławia mapa obejmuje tereny od Hiszpanii po Bliski Wschód w orientacji wschód-zachód; w orientacji północpołudnie ujęte jest teren od północnego wybrzeża Morza Śródziemnego po Syberię. Na mapie zaznaczone są szlaki handlowe Wschód-Zachód oraz Północ-Południe, podział administracyjny zaznaczony w ujęciu chronologicznym, wytyczenie szlaków handlowych w stylistyce spójnej z estetyką map XVI- i XVII-wiecznych, źródłem informacji do wytyczenia szlaków w projekcie graficznym powinna być treść artykułu Ryszarda Szczygła Jarmarki Jarosławskie i ich rola w handlu Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku oraz zawarta w nim rycina artykuł w Roczniku Stowarzyszenia Miłośników Jarosławiu tom IX dostępny w Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu; projekt mapy spójny estetycznie z mapą 4.4.1, mapa umiejscowiona jest łukowato na sklepieniu pomieszczenia

58 Aranżacja tła przedstawiająca tłum handlujących wydruki wielkoformatowe na profilach Tłem jest wielkoformatowy wydruk grafiki przedstawiającej widok rynku jarosławskiego od strony pierzei zachodniej, z centralnie umiejscowionym budynkiem Ratusza w stanie po roku 1625 (wg opisu z roku 1724). Po prawej stronie, na pierwszym planie widoczna jest kamienica Orsettich. Na płycie rynku wyobrażone są trzy kręgi stanowisk kupieckich. W projekcie graficznym nadruków możliwe jest wykorzystanie: wysokiej jakości skanów wykonanych z materiałów ikonograficznych z XVI i XVII w. (typy mieszczan i kupców) pod warunkiem nienaruszenia praw autorskich i licencji, wysokiej jakości fotografii aktorów/statystów/odtwórców historycznych w replikach strojów (repliki wg wymogów opisanych w pkt ) wykonanych w studio fotograficznym, autorskich barwnych ilustracji wykonanych techniką realistyczną na podstawie ikonografii Aranżacja sklepienia Na całości sklepienia, z wyłączeniem obszaru zajętego przez mapę wielkoformatową, znajduje się aranżacja nieba nad placem targowym błękit nieba w słoneczny dzień z proporcjonalnym rozmieszczeniem białych pierzastych chmur Użgorod współczesny prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym ekran wbudowany w ścianę kramu Struktura prezentacji: czytelne menu główne. Tło w postaci schematycznej mapy Użgorodu, na której zaznaczone są punkty aktywne odnoszące się do poszczególnych podstron pogrupowanych wg identyfikacji kolorystycznej w zakresy tematyczne (miejsca wydarzeń historycznych, zabytki architektury, obiekty kultury, świątynie, pozostałe atrakcje turystyczne), dodatkowo prezentacja posiada wszechstronne rozwijane menu podręczne grupujące zakresy tematyczne oraz przypisane im podstrony dla zapewnienia łatwej orientacji w strukturze prezentacji, a także możliwości powrotu do menu głównego, a także przejścia do sąsiednich podstron. Menu podręczne dostępne jest z każdego poziomu prezentacji, podstrony przedstawiają poszczególne zagadnienia w zależności od potrzeb przy pomocy pojedynczego zdjęcia lub grafiki, pokazu slajdów lub klipu wideo, wraz ze zwięzłym opisem tekstowym. Doszczegółowienie zakresu prezentacji danych oraz doboru prezentowanych lokalizacji w Użgorodzie znajduje się w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Dalsze treści do ekspozycji na podstronach: nawiązanie do nazwy Miasta ze wskazaniem na najbardziej prawdopodobną z istniejących hipotez dotyczących jej etymologii (przemiana z Ungvar na Użhorod), czyli twierdza nad rzeką Ung/Uż z możliwym tłumaczeniem cząstki Uż jako wąż, wykazanie podstawowej zbieżności pomiędzy Użgorodem i Jarosławiem forteca nad rzeką, wykazanie dalszych zbieżności wielokulturowość oraz wielowyznaniowość Użgorodu i Jarosławia; sokoły użgorodzki (statua Turula) oraz jarosławski na budynku Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ; winiarstwo w Użgorodzie dziś Zakarpackie Beaujolais, czyli ukraińskie dionizja Aneks topografia Jarosławia jarmarcznego infografika wielkoformatowa prezentująca miejsca handlowe w oparciu o plan z roku 1704: place, podcienia kamienic, dziedzińce kamienic, łęgi za miastem, powiązaniem handlu z rzeką San w zarysie, zagadnienie to zaprezentowane jest szerzej w pomieszczeniu 5.8. Pozostały zakres zagadnień: dwa typy kamienic jarosławskich z przekrojami i wyznaczeniem poziomów handlowych z wykorzystaniem ryciny przedstawiającej przekrój kamienicy Grodzka 3,

59 59 terminy Jarmarków: noworoczny o zasięgu lokalnym, wiosenny w Popielec, letni czyli tzw. wielki od Święta Wniebowzięcia NMP, oraz jesienny od dnia św. Andrzeja. Cykl roczny przedstawiony jest w formie koła podzielonego na dwanaście pól odpowiadających miesiącom. Na kole graficznie przedstawione zostaną terminy, w których poświadczone jest odbywanie się jarmarków. Pomieszczenie 5.14 Paleontologia Wydruki wielkoformatowe Rekonstrukcja wyglądu zwierząt kopalnych wraz z sylwetką człowieka dla ukazania ich wielkości, w przyjętej skali jednowymiarowej według projektu graficznego: mamut, nosorożec włochaty, jeleń olbrzymi, tur. Zwierzęta przedstawione są w jednolitej i spójnej estetyce. Sylwetka zwierzęcia widoczna jest z profilu. Uwydatnione są takie cechy, jak układ sierści, muskulatura, detale anatomiczne. Sylwetka znajduje się na białym sterylnym tle lub na subtelnie zasygnalizowanym tle przedstawiającym środowisko naturalne zwierzęcia; sylwetka człowieka przedstawiona schematycznie jako kontur lub cień Prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym: Struktura prezentacji: menu główne przedstawiające widok na stanowisko pracy paleontologa. Jest to widok wykopu, w którym znajdują się poszczególne narzędzia pracy paleontologa, korzystając z podpowiedzi pojawiających się na ekranie, użytkownik wybiera narzędzia, przy pomocy których prowadzi prace w wykopie zmierzające do odkrycia szczątków zwierzęcia kopalnego począwszy od łopaty, skończywszy na narzędziach do precyzyjnego usuwania drobnych zanieczyszczeń z powierzchni znaleziska, po wirtualnym odsłonięciu znaleziska wyświetlany jest widok szkieletów zwierząt kopalnych prezentowanych w pomieszczeniu Widz wybiera szkielet zwierzęcia, do którego pasuje odkryte przez niego znalezisko.

60 Pomieszczenie 5.12 Archeologia XIV XIX w Tło wielkoformatowe z osią czasu oraz prezentacją infograficzną. Ściana szczytowa po lewej stronie od wejścia oraz ściana na wprost wejścia ściana gablotowa. Oś czasu czytelnie pokazuje podział cezury XIV-XIXw. na stulecia. Tłem jest widok profilu wykopu archeologicznego w postaci wysokiej jakości fotografii lub realistycznej grafiki wykonanej przez grafika. W najbliższym otoczeniu ekspoznatów opisy w formie tekstowej oraz infograficznej Prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym Struktura prezentacji: - czytelne menu główne w postaci widoku profilu archeologicznego z pionową osią czasu między XIV a XIX w. naniesioną na widok łaty pomiarowej znajdującej się po prawej stronie prezentacji. Łata pomiarowa jest widoczna przez całą nawigację po prezentacji i spełnia rolę mapy dającej odniesienie, w jakiej części prezentacji widz się znajduje. - wybór stulecia za pomocą dotknięcia obszaru aktywnego na łacie powoduje wyświetlenie danych obiektów z danego stulecia na tle profilu archeologicznego. - wybrane przedmioty są punktami aktywnymi. Ich wybór za pomocą dotknięcia powoduje wyświetlenie dodatkowych treści ich dotyczących, ukazujących kontekst archeologiczny, precyzyjne datowanie, widok ich rekonstrukcji przedstawiony w technologii 3D Pomieszczenie 5.10 Archeologia Sanu Dedykowane urządzenie do prezentacji materiałów zdjęciowych oraz infograficznych: stanowisko do sterowania szkutą, forma: podest w kształcie rufy wyposażony jest w 20-calowy ekran dotykowy z animowanym modelem rumpla, którym porusza się przez przesuwanie palcem po ekranie. Na panoramicznym giętym ekranie (projekcja bliskościenna) lub na wielkoformatowym ekranie lcd zwiedzający obserwuje efekty sterowania przy pomocy rumpla, ekran dotykowy przekazuje informacje do jednostki sterującej, która emituje stosowny obraz na ekranie oraz steruje pozostałymi mediami (dźwięk, zapach, dmuchawa), zasada: przewodnik bądź wybrana osoba wstępuje na podest i, poruszając rumplem (w zależności od wybranego wariantu prawdziwym lub wirtualnym), powoduje zmianę kursu, czyli zmianę obrazu wyświetlanego na ekranie, tło dźwiękowe: plusk fal o burty, nawoływania załogi, krzyk ptactwa wodnego, poskrzypywanie konstrukcji szkuty oraz takielunku. treści do ekspozycji: podróż Sanem i Wisłą prezentacja zdjęć panoramicznych wybranych kluczowych lokalizacji: Jarosław, Sandomierz, Kazimierz nad Wisłą, Warszawa, Toruń, Gdańsk. prezentacja handlu rzecznego i specyfiki spławiania towarów w górę i w dół rzeki. Ryciny i obrazy pokazujące realia historyczne z przełomu XVI oraz XVII w. (przykładowo Izaak Von Dem Blocke Alegoria Gdańska, Bernardo Bellotto z w. Canaletto, Widok Warszawy od strony Pragi, Zamek Królewski w Warszawie), prezentacja zabytków wydobytych z Sanu w konwencji ujęcia podwodnego z wykorzystaniem możliwości oferowanych przez technologię komputerowego generowania obrazu i renderingu obrazu w czasie rzeczywistym w oparciu o silnik gry 3D (Unity, Flare 3D lub podobny)

61 Dedykowane rozwiązanie edukacyjne. Ustawione pionowo osie, na których umieszczone są współśrodkowo dające się obracać sześciany, po 4 na każdej osi. Na sześcianach znajdują się nadruki przedstawiające elementy treści wymagające dopasowania. Zwiedzający przez obracanie walcami dopasowują elementy tak, aby powstała spójna treść graficzna i/lub tekstowa. Zakres zagadnień do prezentacji: 1/ nawiązanie do sąsiedniego pomieszczenia Archeologia. Na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widok profilu archeologicznego podzielonego na 4 części odpowiadające poszczególnym sześcianom, na każdym z sześcianów umieszczone są widoki zabytków archeologicznych z różnych okresów i dziedzin, zadaniem zwiedzającego jest takie obrócenie sześcianów, aby na każdym z boków otrzymał widok profilu archeologicznego zawierającego przedmioty z jednej dziedziny (np. butelki lub inne przedmioty codziennego użytku) ułożone od najmłodszych na górze do najstarszych na dole, zgodnie z ułożeniem warstw kulturowych w profilu wykopu. Widoki profili oraz obiektów stworzone są w technice collage ze zdjęć 2/ nawiązanie do pomieszczenia 5.14 Paleontologia. Na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widoki kości długich zwierząt kopalnych mamut, tur, jeleń olbrzymi, nosorożec włochaty, zadaniem zwiedzającego jest takie obrócenie sześcianów, aby na każdym z boków otrzymał widok kości długiej jednego zwierzęcia, wraz z podpisem widocznym na jednym z pól. Widoki kości przedstawione są w stylistyce ryciny książki naukowej. 3/ nawiązanie do pomieszczenia bieżącego: widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu struktura geologiczna; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu flora; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu fauna; widoki przekroju przez brzeg, dno i wody Sanu działalność człowieka. 4/ nawiązanie do pomieszczenia kolejnego 5.8 Jarosław i San na czterech ścianach sześcianów umieszczone są: widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura geologiczna; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna flora; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna fauna; widoki ukształtowania brzegu Sanu od lustra wody do obecnego poziomu rynku w Jarosławiu struktura biologiczna działalność człowieka. W przypadku propozycji 3/ oraz 4/ możliwa stylistyka to technika collage u ze zdjęć, realistyczna barwna grafika lub obrazy generowane komputerowo w technologii renderingu modelu 3D.

62 Pomieszczenie 5.4 Historia ratowania podziemi Jarosławia Wydruk wielkoformatowy z infografikami ściana od strony pomieszczenia 5.14 na prawo od wejścia Przechowywanie towarów w podziemiach w czasie i pomiędzy poszczególnymi jarmarkami, infografika prezentująca strukturę podziemnych magazynów na przekroju pionowym kamienicy udostępnionym przez Zamawiającego w pliku MJ912.jpg oraz na rzucie poziomym pokazującym rozległość poszczególnych kondygnacji Ekspozycja planu podziemi jarosławskich na stole wydruk wielkoformatowy plan podziemi Starego Miasta Jarosławia z zaznaczeniem obrysu kamienic, ulic i placów przedstawiający rozmieszczenie trzykondygnacyjnych podziemi z zaznaczeniem kolorami głębokości posadowienia i graficznie przedstawioną informacją (przy pomocy wypełnień kolorami), które podziemia zostały zlikwidowane i jakim materiałem podsadzkowym, plan jest spójny estetycznie z mapami i i przedstawia teren Starego Miasta objęty akcją ratunkową prezentacja multimedialna na ekranie dotykowym ściana szczytowa od strony pomieszczenia 5.8 Menu główne: zbiór zagadnień dostępny w układzie kaflowym. Zagadnienia są symetrycznie i równomiernie rozłożone na tle grafiki przedstawiającej fragment podziemi. Dodatkowo prezentacja posiada wszechstronne rozwijane menu podręczne grupujące zakresy tematyczne oraz przypisane im podstrony dla zapewnienia łatwej orientacji w strukturze prezentacji oraz możliwości powrotu do menu głównego, a także przejścia do sąsiednich podstron. Rozwijane menu podręczne dostępne jest z każdego poziomu prezentacji. Dotknięcie każdego z kafli uruchamia adekwatną podstronę. Proponowany zakres zagadnień: dokumentacja zniszczeń w wyniku katastrof budowlanych galeria zdjęć archiwalnych udostępnionych przez Inwestora, pionierzy technologii ratowania podziemi biogramy ze zdjęciami, technologie ratowania podziemi zwięzłe omówienie technologii zilustrowane rysunkami technicznymi oraz zdjęciami archiwalnymi. Pomieszczenie 6.14 Makieta urbanistyczna XIX w Prezentacja wielkoformatowa ściany wokół makiety widoki historyczne miasta w układzie chronologicznym materiały przekazane przez Inwestora, ekspozycja ważniejszych obiektów historycznych Miasta mury, bramy itp. Spis materiałów wizualnych znajduje się w Koncepcji aranżacji ekspozycji 62

63 63 ZAŁOŻENIA DO REŻYSERII ŚWIATŁA I EFEKTÓW WIZUALNYCH ORAZ REŻYSERII DŹWIĘKU

64 Pomieszczenie 4.2 Hol wejściowy 64 Aranżacja oświetlenia: plansze oświetlone są światłem rozproszonym, kierowanym ukośnie z góry. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Pomieszczenie 4.4 Ceramika XIV XVIII w. Aranżacja oświetlenia: obiekty w gablotach oświetlone są od wewnątrz listwami LED, wydruki wielkoformatowe oświetlone są światłem rozproszonym kierowanym ukośnie z góry, założenia scenograficzne oświetlone są światłem rozproszonym kierowanym ukośnie z góry, repliki kół garncarskich doświetlone światłem punktowym skierowanym z góry, w przypadku aranżacji scenograficznej dla koła nowożytnego między tłem a oknem umieszczony jest metahalogen wysokiej mocy z białym zimnym światłem imitujących blask słońca świecącego przez okno na warsztat pracy garncarza skierowany przez okno na koło. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Pomieszczenie 4.5 Kuchnia mieszczańska z zapleczem kuchennym XVI XVII w. Aranżacja oświetlenia i efektów wizualnych W palenisku pieca chlebowego świetlna aranżacja rozgrzanego wnętrza po wygarnięciu żaru i popiołu: światła LED typu wallwasher w barwie ciemnej czerwieni o stałym nieznacznym natężeniu. W palenisku kuchennym świetlna aranżacja żywego ognia: światła LED typu wallwasher imitujące pełgający blask żaru, w popiele pojedyncze światła led imitujące pełganie rozżarzonych węgli, rozwiązanie imitujące płomienie podświetlone paski tkaniny poruszane dmuchawą. Piec chlebowy oraz palenisko kuchenne oświetlone zostaną światłem rozproszonym o niewielkim natężeniu i ciepłej temperaturze, kierowanym z góry. Spiżarnia i kuchnia oświetlone zostaną dyskretnym światłem punktowym wyodrębniającym poszczególne eksponaty, a manekiny postaci punktowo. Ugięte profile transparentne z nadrukami na folii do podświetleń umieszczone za aranżacjami okien rozświetlone są intensywnym światłem LED. Jego źródła o barwie zimnej białej umieszczone zostaną za profilami. Tło dźwiękowe odtwarzane w pętli: odgłos płomienia w palenisku oraz bulgotania zawartości kotłów i skwierczenia tłuszczów, gwar i krzątanina, szczęk naczyń, odgłos szatkowania np. warzyw itp. Odgłosy słychać w szerokiej panoramie stereo obejmującej całą przestrzeń aranżacji UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji.

65 Pomieszczenie 4.7 Myślistwo XVI-XIX w. z nawiązaniami do wieków wcześniejszych Aranżacja oświetlenia punktowe oświetlenie dermoplastów i manekinów, obiekty w gablotach oświetlone przy pomocy listew LED, wydruki wielkoformatowe oświetlone rozproszonym światłem skierowanym ukośnie z góry. Tło dźwiękowe odtwarzane w pętli:: odgłosy lasu (szum drzew) słyszalne w najszerszej panoramie, głosy ptactwa rozlegają się w różnych punktach panoramy i na rozmaitych planach, głosy zwierząt rozlegają się w różnych punktach panoramy i na rozmaitych planach, pobrzękiwanie owadów słyszalne w panoramie na najbliższym planie. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. 65 Pomieszczenie 4.10 Jarmarki Jarosławskie XVI XVII w.; Użgorod wczoraj i dziś Tło dźwiękowe odtwarzane w pętli: zgiełk wielojęzycznego tłumu, nawoływania przekupniów, kroki, pokrzykiwania, urywki muzyki, odgłosy występów: okrzyki zachwytu, oklaski itp., pogoń za rzezimieszkiem, dzwony i kuranty. Odgłosy słyszalne w szerokiej panoramie dającej wrażenie otaczania dźwięku; zalecana realizacja nagrania binauralnego. Aranżacja oświetlenia: plansze doświetlone światłem rozproszonym, stanowiska kupieckie: detale oświetlone światłem punktowym, tło rozświetlone światłem rozproszonym, wygląd stanowiska zaznaczony kontrastem między cieniem a rozświetleniami, nadruk wielkoformatowy nieba oświetlony zimno-białymi wallwasherami LED imitującymi blask słoneczny w południe. Na tej samej powierzchni znajdują się punkty fluorescentne. Wygaszenie wallwasherów daje wrażenie nocy. Światło, które pozostaje pomieszczeniu, to doświetlenie straganów i blask gwiazd. Światło sterowane jest pilotem. UWAGA: należy dobrać pozostałe oświetlenie tak, aby ekspozycja nadal była dyskretnie doświetlona, a w sali nie zapadła całkowita ciemność (możliwy atak klaustrofobii wywołany ciemnością o osób podatnych). UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji.

66 Pomieszczenie 5.14 Paleontologia 66 Aranżacja oświetlenia wydruki oświetlone światłem rozproszonym skierowanym ukośnie z góry, oświetlenie punktowe obiektów w gablotach. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Pomieszczenie 5.12 Archeologia XIV XIX w. Aranżacja oświetlenia punktowe doświetlenie obiektów. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Pomieszczenie 5.10 Archeologia Sanu Aranżacja oświetlenia obiekty w pionach gablotowych oświetlone światłem punktowym, elementy quizowe oświetlone światłem rozproszonym kierowanym z góry, przestrzeń za elementem doświetlona przy pomocy reflektorów wyświetlających efekt falującej wody, jak w przypadku odblasków słońca od powierzchni wody widoczne na innej powierzchni. Tło dźwiękowe odtwarzane w pętli: plusk fal o burty, nawoływania załogi, krzyk ptactwa wodnego, poskrzypywanie konstrukcji szkuty oraz takielunku. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. Pomieszczenie 5.8 Jarosław i San Aranżacja oświetlenia punktowe doświetlenie obiektów znajdujących się w gablocie UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji.

67 Pomieszczenie 5.4 Historia ratowania podziemi Jarosławia Aranżacja oświetlenia: elementy wielkoformatowe oświetlone światłem rozproszonym, scenografia oświetlona światłem punktowym. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji. 67 Pomieszczenie 6.14 Makieta urbanistyczna XIX w. Aranżacja oświetlenia widoki doświetlone światłem rozproszonym. UWAGA: Szczegółowy opis i dobór elementów oświetlenia i nagłośnienia ekspozycji zawarty jest w Koncepcji aranżacji ekspozycji

68 68 ZAŁOŻENIA IDENTYFIKACJI WIZUALNEJ ORAZ KIERUNKOWEJ

69 K O N C E P C J A S C E N A R I U S ZA P R Z E J Ś C I A T U RY S T Y C Z N E G O EKSPOZYCJI PODZIEMNEGO W J A R O S Ł AW I U 69