Edyta Kamińska Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 72 Poziomy wymagań z przedmiotu Historia i społeczeństwo dla klasy IV.

Transkrypt

1 1 Edyta Kamińska Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 72 Poziomy wymagań z przedmiotu Historia i społeczeństwo dla klasy IV. Poziom podstawowy (ocena dopuszczająca i dostateczna): Uczeń potrafi: poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: przeszłość, historia, wyjaśnić cele nauki historii w szkole. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: baśń, legenda, archeologia, źródło historyczne, kronika, opowiedzieć baśń o Lechu, Czechu i Rusie, wskazać różnice między baśnią, legendą a historią, podać przykłady różnych źródeł historycznych, zdefniować cele archeologii jako nauki przydatnej w poznawaniu historii, wyjaśnić, w jaki sposób historycy i archeolodzy poznają przeszłość, umieszczać wydarzenia na osi czasu, określać wiek wydarzenia, wymienić różne sposoby mierzenia czasu, opowiedzieć o różnych zegarach, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: starsza epoka kamienna, gromady ludzkie, krzemień, harpun, wyjaśnić, kogo nazywamy ludźmi starszej epoki kamiennej, wytłumaczyć, dlaczego ludzie starszej epoki kamiennej żyli w gromadach, omówić różne sfery ich życia codziennego, opowiedzieć o umiejętnościach ludzi starszej epoki kamiennej, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: starożytność, osada, miasto, miastopaństwo, Bliski Wschód, rzemieślnik, omówić przemianę szałasu w dom, opowiedzieć, jak powstawały osady, wytłumaczyć, jak osady przerodziły się w miasta, opisać, jak powstały państwa starożytne, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: wiek, stulecie, kalendarz gregoriański, kalendarz juliański, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Italia, akwedukt, igrzyska, gladiator, termy, bursztynowy szlak, legion, barbarzyńcy, powiedzieć, kto według legendy założył Rzym, wskazać na mapie Rzym, Italię, państwo rzymskie, bursztynowy szlak, opisać wygląd domu starożytnego Rzymianina, opowiedzieć, jak żyli starożytni Rzymianie, wymienić rozrywki starożytnych Rzymian, przedstawić osiągnięcia starożytnych Rzymian, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: ród, plemię, wyjaśnić, jak powstawały plemiona, opisać osadę w Biskupinie, opowiedzieć o zajęciach mieszkańców Biskupina, scharakteryzować społeczność Biskupina,

2 opowiedzieć, jak doszło do odkrycia osady w Biskupinie, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: plemię Polan, dynastia, Piastowie, opowiedzieć legendę o początkach dynastii Piastów, wytłumaczyć pochodzenie nazwy pierwszej polskiej dynastii, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: drużyna, poganie, powiedzieć, kim byli: Mieszko I, Dobrawa, wyjaśnić datę 966, wskazać na mapie państwo Polan i Gniezno, wymienić sąsiadów państwa Polan, opowiedzieć o zajęciach ludzi mieszkających w państwie Mieszka I, omówić przyczyny przyjęcia chrztu przez Mieszka I, wyjaśnić, jakie były skutki przyjęcia chrztu. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: arcybiskupstwo, cesarz, męczennik, wyprawa misyjna, katedra, wyjaśnić daty: 1000, 1025, powiedzieć, kim byli: Bolesław Chrobry, Otton III, biskup Wojciech, wskazać na mapie ziemie przyłączone do Polski przez Bolesława Chrobrego, ziemie przejściowo opanowane przez Bolesława I, trasę wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha do Prus, wyjaśnić znaczenie wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha, opowiedzieć o przebiegu zjazdu w Gnieźnie, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kronikarz, Akademia Krakowska, wyjaśnić datę 1364, powiedzieć, kim byli: Kazimierz Wielki, Wierzynek, Janko z Czarnkowa, wskazać na mapie państwo Kazimierza Wielkiego i ziemie przez niego przyłączone, wytłumaczyć powiedzenie: zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną, wyjaśnić cel założenia przez Kazimierza Wielkiego Akademii Krakowskiej, opowiedzieć o uczcie u Wierzynka, omówić politykę wewnętrzną Kazimierza III. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: unia, wyjaśnić daty: 1386, 1410, 1230, 1466, - powiedzieć, kim byli: Krzyżacy, Prusowie, Władysław Jagiełło, Jan Długosz, Konrad Mazowiecki, wskazać na mapie: państwo zakonne, Wielkie Księstwo Litewskie, Królestwo Polskie, Pomorze Gdańskie, Malbork, Grunwald, wytłumaczyć, dlaczego Krzyżacy przybyli na ziemie polskie, opisać genezę konfliktu z Krzyżakami, omówić przyczyny, warunki i skutki zawarcia unii polsko-litewskiej, opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Grunwaldem, wyjaśnić, co dało Polsce zwycięstwo nad Krzyżakami. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: dwór, giermek, turniej, pasowanie na rycerza, powiedzieć, kim był Zawisza Czarny, wyjaśnić, dlaczego budowano zamki, wytłumaczyć, kim byli rycerze i czym się zajmowali, opisać przebieg pasowania na rycerza, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: kram, zaraza, 2

3 opisać życie w mieście i na wsi w XV w., wyjaśnić, w jaki sposób leczono choroby ponad 500 lat temu, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Uniwersytet Jagielloński, żak, łacina, szkoła parafialna, bean, kolegium, wyjaśnić, dlaczego Akademię Krakowską nazwano później Uniwersytetem Jagiellońskim, wytłumaczyć, kto mógł zostać żakiem, opisać dzień z życia żaka, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: pismo klinowe, hieroglify, pisarz, papirus, pergamin, powiedzieć, kim był Jan Gutenberg, przedstawić ewolucję sposobów zapisu informacji, opowiedzieć, w jaki sposób wytwarzano papirus, pergamin i papier, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: astronomia, wszechświat, teoria, powiedzieć, kim był Mikołaj Kopernik, opowiedzieć, jak ludzie wyobrażali sobie wszechświat przed odkryciem Kopernika, wytłumaczyć odkrycie Mikołaja Kopernika, opisać, jak ludzie przyjęli odkrycie Kopernika. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: złoty wiek, komnata, dworzanin, architekt, kaplica Zygmuntowska, ratusz, kamienica, rynek, powiedzieć, kim byli: Zygmunt Stary, Zygmunt August, Bona, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, wyjaśnić, dlaczego XVI w. w Polsce nazywamy złotym wiekiem, wytłumaczyć, co zmieniło się w Polsce po przyjeździe królowej Bony, wymienić najpiękniejsze budowle z XVI w. na ziemiach polskich, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: husaria, odsiecz, jazda, wezyr, wyjaśnić datę 1683, powiedzieć, kim byli: Jan III Sobieski, Kara Mustafa, pokazać na mapie: Rzeczpospolitą i Turcję w XVII w., trasę pochodu wojsk polskich na odsiecz Wiednia, Wiedeń, Chocim, wyjaśnić przyczyny wojen polsko-tureckich, scharakteryzować postać króla Jana III Sobieskiego, wytłumaczyć, w jakim celu Polacy ruszyli na Wiedeń, przedstawić konsekwencje bitwy pod Wiedniem, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: poseł, liberum veto, magnat, I i II rozbiór Polski, Sejm Czteroletni, Konstytucja 3 maja, caryca, wyjaśnić daty: 1772, 3 V 1791, 1793, powiedzieć, kim byli: Stanisław August Poniatowski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, wskazać na mapie Austrię, Rosję, Prusy, granice Polski przed I rozbiorem i po nim, po II rozbiorze oraz obszary zabrane przez poszczególnych zaborców, przedstawić zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja, opowiedzieć, co wydarzyło się po uchwaleniu Konstytucji 3 maja, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: emigracja, Legiony Polskie, powstanie, zaborca, wyjaśnić daty: 1794, 1795, 1797, powiedzieć, kim byli: Tadeusz Kościuszko, Józef Wybicki, Jan Henryk Dąbrowski, Napoleon Bonaparte, wskazać na mapie ziemie zabrane przez Austrię, Prusy i Rosjęw III rozbiorze, wyjaśnić, jak doszło do III rozbioru Rzeczypospolitej, 3

4 wytłumaczyć, w jakim celu powstały Legiony Polskie we Włoszech, powiedzieć, dlaczego Józef Wybicki ułożył pieśń dla legionistów. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: car, zabór, Królestwo Polskie, spiskowiec, Wielka Emigracja, arsenał, wyjaśnić daty: 1815, 29 XI 1830, 1831, powiedzieć, kim byli: Piotr Wysocki, Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin, książę Konstanty, wskazać na mapie Królestwo Polskie i miejsca ważniejszych bitew powstania listopadowego, wytłumaczyć przyczyny wybuchu powstania listopadowego, omówić przebieg nocy listopadowej, wymienić najważniejsze wydarzenia powstania listopadowego, wskazać przyczyny klęski powstania, opowiedzieć o losach Polaków po upadku powstania. poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: rewolucja przemysłowa, maszyna parowa, higiena, epidemia, wytłumaczyć, na czym polegała rewolucja przemysłowa, wymienić wynalazki powstałe w XIX w., omówić zmiany na ziemiach polskich w XIX w., opowiedzieć, jak zmieniło się życie ludzi w XIX w., poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: zesłać, Syberia, wskazać na mapie zabory, opisać warunki życia rodziny w mieście i rodziny na wsi, omówić sytuację Polaków w trzech zaborach, podać przykłady działań podejmowanych przez Polaków w celu zachowania swojej kultury, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: I wojna światowa, Naczelnik Państwa, Rosja Radziecka, Armia Czerwona, wyjaśnić daty: 11 XI 1918, 1920, powiedzieć, kim był Józef Piłsudski, wskazać na mapie granice Polski po I wojnie światowej, państwa sprzymierzone z Niemcami i Austro-Węgrami, państwa sprzymierzone z Rosją, państwa, które nie wzięły udziału w I wojnie światowej, wytłumaczyć okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r., opowiedzieć o walkach kształtujących granice państwa polskiego, omówić trudności, jakie musiało pokonać młode państwo polskie, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: Centralny Okręg Przemysłowy, wolne miasto, wskazać na mapie Gdynię i Centralny Okręg Przemysłowy, wytłumaczyć, dlaczego zbudowano port w Gdyni, wymienić najważniejsze osiągnięcia gospodarcze odrodzonego państwa polskiego, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: II wojna światowa, okupacja, sojusz, wyjaśnić daty: 1 IX 1939, 17 IX 1939, 1933, 1938, 3 IX 1939, 2 X 1939, 5 X 1939, powiedzieć, kim byli: Adolf Hitler, Henryk Sucharski, wskazać na mapie podział Polski w 1939 r., miejsca ważniejszych bitew kampanii wrześniowej, wymienić przyczyny wybuchu II wojny światowej, opisać obronę Westerplatte, wytłumaczyć, dlaczego Polska została tak szybko pokonana we wrześniu 1939 r., wymienić ważniejsze bitwy polskiego września, 4

5 5 poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: hitlerowiec, obóz koncentracyjny, Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa, wywiad, partyzantka, opowiedzieć o okupacji niemieckiej ziem polskich, opisać prześladowania ludności polskiej pod okupacją radziecką, wytłumaczyć, w jaki sposób Polacy walczyli z okupantem, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: barykada, skapitulować, wysiedlić, wyjaśnić daty: 1 VIII 2 X 1944, 1941, 1943, powiedzieć, kim był Józef Stalin, podać przyczyny wybuchu powstania warszawskiego, opowiedzieć o przebiegu powstania, wymienić przyczyny klęski powstania i jej konsekwencje, poprawnie posługiwać się nowo poznanym słownictwem: mocarstwo, Ziemie Odzyskane, komunizm, Solidarność, stan wojenny, rozmowy okrągłego stołu, wolne wybory, demokracja, wyjaśnić daty: 8 V 1945, 1980, 13 XII 1981, 1989, 1956, 1978, powiedzieć, kim są: Lech Wałęsa, Jan Paweł II, wskazać na mapie granice Polski po 1945 r. i porównać je z granicami Polski w 1939 r., przedstawić skutki II wojny światowej dla Polski, opowiedzieć o rządach komunistów w Polsce, wymienić najważniejsze wydarzenia w historii Polski po 1945 r. Poziom rozszerzony (ocena dobra i bardzo dobra): Uczeń dodatkowo potrafi: dostrzec wspólne pochodzenie Polaków, Rusinów i Czechów, wskazać na mapie obszar, który zamieszkiwali Słowianie w VIII w., wymienić państwa, które utworzyli Słowianie południowi, wschodni i zachodni. wyjaśnić, dlaczego ludzie mierzą czas, wytłumaczyć, dlaczego kalendarz juliański zastąpiono gregoriańskim. powiedzieć, czym się różniło życie najdawniejszych ludzi od życia ludzi w XXI w., oraz dostrzec podobieństwa między nimi. wyjaśnić, dlaczego rolnictwo było punktem zwrotnym w dziejach człowieka, wskazać na mapie Bliski Wschód, wymienić miasta starożytnego Wschodu. wytłumaczyć, czym był bursztynowy szlak. wskazać na mapie Biskupin, porównać życie mieszkańców Biskupina z życiem ludzi starszej epoki kamiennej. wskazać na mapie jezioro Gopło i Kruszwicę, odróżniać prawdę historyczną od fikcji, wytłumaczyć, w jakim celu ludzie tworzą legendy. omówić przyczyny i przebieg wyprawy misyjnej biskupa Wojciecha do Prus, wyjaśnić znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego, wytłumaczyć, co dała Polsce koronacja Bolesława Chrobrego. opowiedzieć, jak powinien postępować rycerz, wytłumaczyć powiedzenie: polegać jak na Zawiszy. wytłumaczyć rolę Kościoła w XV w..

6 opowiedzieć, w jaki sposób przeprowadzano otrzęsiny nowego żaka. rozróżniać znaki pisma klinowego i hieroglify, wytłumaczyć znaczenie wynalazku druku - wytłumaczyć sens słów: Polacy nie gęsi, iż swój język mają. opowiedzieć o państwie tureckim w XVII w.. wyjaśnić, dlaczego liberum veto było szkodliwe dla Polski, wytłumaczyć, w jakim celu król Stanisław August Poniatowski zwołał do Warszawy sejm. powiedzieć, kim był Ignacy Łukasiewicz. powiedzieć, kim był Michał Drzymała. wyjaśnić znaczenie cudu nad Wisłą. powiedzieć, kim byli: Tadeusz Wenda, Eugeniusz Kwiatkowski, wyjaśnić, dlaczego sejm podjął decyzję o budowie Centralnego Okręgu Przemysłowego. opowiedzieć o pierwszych zdobyczach Hitlera, zanalizować stosunek sił Polski i Niemiec w przededniu wojny. wskazać na mapie Oświęcim, wymienić różnice między radziecką a niemiecką okupacją ziem polskich. wytłumaczyć, dlaczego komuniści wprowadzili stan wojenny, ocenić znaczenie rozmów okrągłego stołu. 6