MIESIÊCZNIK. Biuletyn Informacyjny ŒKF Teleskop kosmiczny Hubble (fot. NASA)

Transkrypt

1 MIESIÊCZNIK NR Biuletyn Informacyjny ŒKF Teleskop kosmiczny Hubble (fot. NASA)

2 Dzisiaj postanowiliœmy nieco zmieniæ styl Galerii. Zamiast grafik, obrazów i rysunków, prezentujemy równie piêkne fotografie kosmosu, zrobione przez Teleskop Kosmiczny Hubble. Sam teleskop (fotografia na pierwszej stronie ok³adki) od dziesiêciu lat okr¹ a Ziemiê na wysokoœci ponad 600 km. Przez ten czas przes³a³ ponad zdjêæ i sta³ siê chyba najlepiej znanym obserwatorium astronomicznym na œwiecie. Pocz¹tkowo Hubble mia³ pewne problemy techniczne i wymaga³ naprawy na orbicie. Potem regularnie odbywa³y siê misje serwisowe promy kosmiczne odwiedza³y teleskop (specjalnie zaprojektowany dla ³atwego dostêpu z zewn¹trz) w latach Mg³awica NGC , 1997, Kolejna misja planowana jest na rok 2002, natomiast ywotnoœæ teleskopu kosmicznego szacowana jest na 15 lat. Prezentowane obrazy s¹ oczywiœcie kompilacj¹ wielu zdjêæ, poddanych obróbce komputerowej nie wszystkie by³y oryginalnie wykonywane w œwietle widzialnym. Wszystkie publikowane dziœ zdjêcia zamieszczamy dziêku uprzejmoœci Space Telescope Science Institute oraz NASA i ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej). Piotr W. Cholewa SN 1987A w Wielkim Ob³oku Magellana Galaktyka Seyferta NGC 7742 Mg³awica Pierœcienia Po³udniowego NGC 3132

3 Nazywam siê Hubert Kruszy. Mam ju 24 godziny... 5 wrzeœnia przyszed³ na œwiat nowy potencjalny fan, syn Barbary i Marcina Kruszych (oboje w ŒKF). Jeszcze przed w³aœciwym porodem uczestniczy³ w wyjazdowej (zagranicznej) imprezie fandomowej, co dobrze wró y na przysz³oœæ. Hubert Kruszy mia³ prawid³owy wzrost i wagê. Dziecko i matka czuj¹ siê œwietnie. Gratulujemy! 5 sierpnia zmar³ sir Alec Guinness (ur. 1914), s³ynny i utalentowany aktor. Zagra³ Obi-wana Kenobiego w pierwszej trylogii Gwiezdnych wojen; poza tym jego bogata kariera teatralna i filmowa nie mia³a wiele wspólnego z fantastyk¹. Wyj¹tkiem by³a techno-komedia z 1951 r., zatytu³owana The Man in the White Suit. Dwa znane pisma internetowe Framzeta i The Valetz Magazine dokona³y po³¹czenia w jeden du y miesiêcznik internetowy o nazwie Esensja. W œrodku czytelnicy znajd¹ literaturê, poezje, publicystykê, komiks, teksty popularnonaukowe, RPG, no i oczywiœcie du o fantastyki. Pierwszy numer Esensji pojawi siê w paÿdzierniku pod adresem Niedawno ca³¹ Polskê (a fanów przede wszystkim) zelektryzowa³a wieœæ, e wytwórnia Heritage Films Lwa Rywina oraz Telewizja Polska zamierzaj¹ nakrêciæ film i serial na podstawie opowieœci o WiedŸminie Andrzeja Sapkowskiego. Po licznych dyskusjach o obsadzie, okaza³o siê, e g³ówne role zagraj¹: Geralta Micha³ ebrowski, Yennefer Gra yna Wolszczak, Jaskra Zbigniew Zamachowski. S¹dz¹c z listy aktorów, treœæ filmu opieraæ siê bêdzie raczej na opowiadaniach ni sadze. I mimo pocz¹tkowych w¹tpliwoœci, pierwsze zdjêcia sugeruj¹, e film mo e byæ udany. Scenariusz napisa³ Micha³ Szczerbic, muzykê Grzegorz Ciechowski, a re yseruje Marek Brodzki. Premiera planowana jest na drug¹ po³owê przysz³ego roku. Jedna z wiêkszych ksiêgarni internetowych Barnes & Noble ( oraz Microsoft podpisa³y porozumienie dotycz¹ce stworzenia ksiêgarni sprzedaj¹cej ksi¹ ki w postaci cyfrowej. Mo na je bêdzie œci¹gn¹æ ze strony i przeczytaæ na ekranie albo wydrukowaæ. Microsoft ma ju wkrótce przedstawiæ now¹ wersjê darmowego oprogramowania, s³u ¹cego do czytania e-books. 3

4 Patrick Stewart kapitan Piccard ze statku Enterprise potwierdzi³, e powstanie dziesi¹ty film kinowy z cyklu Star Trek i bêdzie opowiada³ o przygodach za³ogi ze Star Trek: The Next Generation. Na razie nie wybrano jeszcze re ysera; Stewart zaprzeczy³ tylko pog³oskom, jakoby mia³ nim zostaæ Joss Whedon, twórca serialu Buffy postrach wampirów. Rick Berman, jeden z producentów, zdradzi³ fanom tylko tyle, e scenariusz napisa³ autor, który wczeœniej nie mia³ nic wspólnego ze Star Trekiem, e chodzi o wyj¹tkowego z³oczyñcê i e akcja bêdzie siê czêœciej rozgrywa³a w kosmosie ni w poprzednich filmach. Natomiast coraz bardziej zaawansowane s¹ prace nad nowym serialem, gdy Star Trek: Voyager powoli zbli a siê do koñca. W nowym serialu ma nast¹piæ odejœcie od schematu poprzednich. 25 sierpnia znakomity aktor Sean Connery skoñczy³ siedemdziesi¹t lat. W swojej karierze zagra³ w prawie 70 filmach, z których najwiêksz¹ s³awê przyniós³ mu chyba cykl przygód Jamesa Bonda. Jednak jest jak wino im starszy, tym lepszy. W tym roku królow El bieta nada³a mu tytu³ szlachecki. Firma Simon & Schuster Interactive wypuœci³a na rynek grê na PC Starship Creator: Warp 2, osadzon¹ w œwiecie Star Trek: Deep Space Nine. Gra pozwala na budowanie w³asnych statków i latanie nimi w jednym z trzydziestu czterech scenariuszy, a tak e na tworzenie scen do w³asnych odcinków Star Treka. Swoje statki mo na tak e bêdzie przenieœæ do innej gry, Star Trek: Deep Space Nine: Dominion Wars. Warp 2 ma kosztowaæ nieca³e 30 dolarów (w USA). Wytwórnia Fox Broadcasting planuje na przysz³y rok produkcjê hip-hopowej, musicalowej wersji Czarnoksiê nika z Krainy Oz. Wyst¹pi¹ Queen Latifah, Busta Rhymes, Little Richard, Patti La- Belle i raper Ginuwine. W nowej wersji Dorota bêdzie znan¹, choæ samotn¹, producentk¹ muzyki hiphopowej, któr¹ potê ne trzêsienie ziemi przerzuca do niezwyk³ej krainy Big O.Z. Ciekawe. Re yser Courtney Solomon zdradzi³ fanom na DragonConie w Atlancie, ze film kinowy oparty na znanej grze fabularnej Dungeons & Dragons jest gotowy i mo e trafiæ do kin (w Ameryce) ju w grudniu tego roku, choæ z powodów marketingowych premiera mo e zostaæ przesuniêta na maj Solomon doda³ równie, e ju w tej chwili planuje dalsze czêœci. Scenarzysta David Goyer ma wkrótce rozpocz¹æ pracê nad filmem Blade 2, dalszym ci¹giem Blade z Wesleyem Snipesem z Re yserowaæ ma Guillermo del Toro. Blade opiera siê na cyklu komiksów Marvela Blade ³owca wampirów. Znany niegdyœ zespó³ The Ventures nagra³ p³ytê o obiecuj¹cym tytule Space 2001 (jedn¹ z kilku wydanych dla uczczenia 40 rocznicy powstania zespo³u). Na p³ycie znalaz³y siê zarówno utwory inspirowane kosmosem, jak i wersje znanych filmowych przebojów. Mo emy wiêc pos³uchaæ fragmentu Nad piêknym modrym Dunajem z Odysei kosmicznej, tematów z Bliskich spotkañ, Star Treka czy Gwiezdnych wojen. Ponadto zespó³ wykonuje w nowej interpretacji swój przebój z 1963 r. Telstar oraz cztery utwory instrumentalne, upamiêtniaj¹ce s³ynne statki kosmiczne: Columbia, Gemini, Skylab oraz Apollo 11. Oraz kilka innych utworów. P³yta ukaza³a siê w Japonii, u nas mo na j¹ kupiæ w sieci, np. na stronie zespo³u ( / Znany wydawca Wizards of the Coast (autorzy Magic: the Gathering) oraz LucasBooks zamierzaj¹ publikowaæ nowy, kolorowy magazyn Star Wars Game Force, poœwiêcony grom zwi¹zanym z gwiezdn¹ sag¹. Magazyn bêdzie siê zajmowa³ pe³nym zakresem gier o gwiezdnych wojnach, w tym przygotowywan¹ gr¹ fabularn¹. Pierwszy numer dwumiesiêcznika ma siê ukazaæ w listopadzie, równoczeœnie ze Star Wars Adventure Game. Ma zawieraæ wskazówki, informacje techniczne, a tak- e nowe opowiadania ze œwiata Star Wars. J.K. Rowling, autorka najwiêkszego chyba (na Zachodzie) przeboju ksi¹ kowego cyklu opowieœci o m³odym magu Harrym Potterze podpisa³a umowê na ³¹cznie siedem ksi¹ ek z tej serii. Ka da z nich mo e staæ siê podstaw¹ scenariusza filmu pe³nometra owego. W lipcu pojawi³a siê czwarta czêœæ (Harry Potter and the Goblet of Fire) i od razu trafi³a na szczyty list bestsellerów. Pierwszy film (Harry Potter and the Sorcerer s Stone ksi¹ kê wydano w Polsce jako Harry Potter i kamieñ filozoficzny) jest ju w stadium przedprodukcyjnym, a re yseruje Chris Columbus. Na razie w³adze odmówi³y filmowcom zgody na umieszczenie szko³y magii w katedrze w Canterbury. Koœció³ podobno nie chce byæ kojarzony z pogañsk¹ tematyk¹ powieœci. 4

5 Gary Oldman prawdopodobnie zagra u boku Marka Wahlberga w remake u Planety ma³p Tima Burtona. Oldman mia³by zagraæ ma³pê, przewodnicz¹cego antyludzkiego senatu. Sam Wahlberg wcieli siê w rolê astronauty (w pierwszym filmie z 1968 r. gra³ go Charlton Heston), który po d³ugim locie l¹duje na planecie, gdzie gatunkiem dominuj¹cym s¹ ma³py. Sam Wahlberg musi wybraæ, czy bardziej zale y mu na roli w Planecie ma³p, czy w ekranizacji Harry ego Pottera, gdy zdjêcia do obu filmów zaczynaj¹ siê prawie równoczeœnie. Na ekrany wejdzie wkrótce nowy film o zjawiskach nadprzyrodzonych, zatytu³owany The St. Francisville Experiment. Ryan Larson, która ma w nim zagraæ siebie, oœwiadczy³a w wywiadzie, e to, co widzowie zobacz¹na ekranie, zdarzy³o siê naprawdê. Film opowiada o nocy, któr¹ Larson z trójk¹ towarzyszy spêdzi³a w nawiedzonym domu w Luizjanie. Dom w XIX wieku nale a³ do Delphine Lalaurie, w³aœcicielki niewolników, która traktowa³a ich fatalnie. I podczas tej nocy zdarzy³y siê rzeczy, dla których nie ma wyjaœnienia. Mimo oczywistych skojarzeñ, Larson twierdzi, e nigdy nie widzia³a The Blair Witch Project. Dodaje, e nie ma porównania, gdy The Blair Witch Project by³ wymyœlony, a jej film opowiada o prawdziwych wydarzeniach. No i osoby wystêpuj¹ce w The St. Francisville Experiment wysz³y z filmu ca³o i zdrowo. Scenarzysta Tedi Serafian, pracuj¹cy przy trzeciej czêœci Terminatora, twierdzi, e to jego scenariusz sk³oni³ Arnolda Schwarzeneggera do zagrania g³ównej roli w filmie. Arnold, który publicznie zapewnia³, e zgodzi siê pod warunkiem udzia³u Camerona, w koñcu przyj¹³ rolê, mimo e Cameron nieda³ siê namówiæ. Podobno tym, co go przekona³o, by³ scenariusz. Pyta³ tylko o swoje s³ynne jednolinijkowe odzywki, które Serafian mu obieca³ w poprawionej wersji scenariusza. Co do fabu³y, wiadomo w tej chwili, e cyborg grany przez Schwarzeneggera stanie przeciwko cyborgowi eñskiemu, który oczywiœcie bêdzie terminatorem kolejnej generacji. Wœród re yserów rozwa anych przez producenta znalaz³ siê tak e Ridley Scott, który krêc¹c dalszy ci¹g filmu Camerona móg³by odwdziêczyæ siê Cameronowi za drug¹ czêœæ Aliena. Connie Hammer, wiceprezes telewizji kablowej The SCI FI Channel, potwierdzi³a, e jej firma rozwa a produkcjê nowych odcinków kultowego (w USA) serialu Battlestar Galactica z lat siedemdziesi¹tych. Natomiast SCI FI Channel raczej nie podejmie siê produkcji przerwanego po jednym sezonie serialu Gwiezdna eskadra (Space: Above and Beyond), chocia nie jest to ca³kiem wykluczone. Byæ mo e szalê decyzji w tej sprawie przechyli reakcja widzów na powtórn¹ projekcjê istniej¹cych ju odcinków Gwiezdnej eskadry. Po Bicentennial man (w Polsce wejdzie na kasety pod trochê bezsensownym tytu³em Cz³owiek z przysz³oœci) Hollywood planuje kolejne ekranizacje dzie³ Asimova. Fox planuje realizacjê filmu opartego na cyklu Fundacji (re yserowaæ ma Shekhar Kapur, autor Elizabeth). Warner Bros przystêpuje do adaptacji opowiadania Brzydki ma³y ch³opiec (g³own¹ rolê zagra Demi Moore), natomiast Paramount chce powierzyæ Gary Goldmanowi (wspó³scenarzyœcie Pamiêci absolutnej) i Ridleyowi Scottowi adaptacjê znanej powieœci Asimova Koniec wiecznoœci. Sony Pictures natomiast zamierza nakrêciæ animowan¹ wersjê nieznanej w Polsce seriê powieœci dla dzieci o robocie Norbym (konsultantk¹ jest ona zmar³ego pisarza, Janet). Przyznano nagrody Hugo (wyniki w dziale Nagrody ). Ale ju przed Worldconem na serwerze Alexandria Digital Literature ( znalaz³o siê jedenaœcie nominowanych do Hugo opowiadañ, noweli i mikropowieœci, a zarejestrowani uczestnicy Worldconu w Chicago mogli œci¹gn¹æ je za darmo. Pozostali musz¹ p³aciæ. Teksty mo na czytaæ na komputerach PC, palmtopach i czytnikach e-books. Prezentowane teksty to macs Terry ego Bissona, Fossil Games Toma Purdoma, The Winds of Marble Arch Connie Willis, Hunting the Snark Mike a Resnicka, Sarajevo Nicholasa A. DiChario, Hothouse Flowers Mike a Resnicka, Scherzo with Tyrannosaur Michaela Swanwicka, The Secret History of the Ornithopter Jana Larsa Jensena, The Chop Girl Iana R. MacLeoda, The Astronaut from Wyoming Adama-Troya Castro i Jerry ego Oltiona oraz Ancient Engines Michaela Swanwicka. Rozpoczê³y siê zdjêcia 22 odcinków czwartego sezonu znanego i u nas serialu Ziemia ostatnie starcie. Ciekawostk¹ jest fakt, e realizatorzy skorzystaj¹ z takich samych kamer cyfrowych, jakich ma u ywaæ George Lucas do zdjêæ drugiej 5

6 czêœci Gwiezdnych wojen. Ziemia ostatnie starcie bêdzie pierwszym serialem telewizyjnym, w którym znajd¹ zastosowanie takie kamery, stworzone specjalnie dla Lucasa przez Sony i Panasonic Cine Alta HDW-F900, wykonuj¹ce 24 klatki na sekundê o jakoœci filmu 35 mm. Cyfrowe kamery powinny zmniejszyæ koszt produkcji (choæ ka da z nich kosztuje ok dolarów) i znacznie przyspieszyæ proces monta u. Po niezbyt dobrych wynikach kreskówki Tytan Nowa Ziemia (przez dwa tygodnie od premiery w USA film zarobi³ tylko 16,8 mln. dolarów) wytwórnia Fox zamierza zlikwidowaæ swoje studio animacji dwuwymiarowej (czyli klasycznej). Nadal bêd¹ produkowane filmy animowane komputerowo. Po licznych k³ótniach, zgodach i kontraktach, w kolejnym sezonie Z Archiwum X nast¹pi¹ spore zmiany. David Duchovny (czyli agent Mulder) pojawi siê w dwóch pierwszych odcinkach, a potem zniknie na d³u ej i wróci dopiero pod koniec sezonu. Trwaj¹ poszukiwania nowego partnera dla Scully (Gillian Anderson). Wed³ug ostatnich informacji, bêdzie nim Robert Patrick, znany nam przede wszystkim jako android z p³ynnego metalu, terminator T1000 z filmu Terminator 2: Dzieñ s¹du. W serialu zagra by³ego policjanta, który pojawia siê na planie w zwi¹zku z poszukiwaniami porwanego agenta Muldera. Wierzy, e wszystkie zagadki da siê rozwi¹zaæ metodami policyjnymi. Arnold Schwarzenegger powiedzia³ w wywiadzie, e z wiekiem z³agodnia³ i poszukuje ról spokojniejszych ni kiedyœ. Piêtnaœcie lat temu szuka³em wielkich wybuchów, ostrej akcji i ofiar. Wtedy mia³em trzydzieœci piêæ lat. Teraz mam piêædziesi¹t i myœlê [...], e w fabule i postaci wa ne s¹ te inne elementy. W nowym filmie The Sixth Day Schwarzenegger gra, jak to okreœli³ zwyczajnego faceta; oczywiœcie, sprawnego faceta, odwa nego faceta, ale nie takiego, którego praca polega na byciu agentem CIA i pakowaniu siê w takie sytuacje jak w Prawdziwych k³amstwach. The Sixth Day wchodzi na ekrany w listopadzie tego roku. Spiderman jest ostatnim z wielkich komiksowych bohaterów, który nie doczeka³ siê jeszcze w³asnego filmu aktorskiego. Do realizacji powoli przymierza siê wytwórnia Sony Entertainment, a re yserowaæ bêdzie Sam Raimi. Jak zwykle, wci¹ pojawiaj¹ siê nowe plotki co do obsady. Ostatnio g³oœno by³o o tym, e g³ównego wroga Spidermana, Zielonego Goblina, mo e zagraæ Liam Neeson, bohaterski Qui-Gon Jinn z Mrocznego widma. Zielony Goblin bêdzie walczy³ z bohaterem na dachach domów, bêdzie u ywa³ licznych mechanicznych i œmiercionoœnych urz¹dzeñ i korzysta³ z w³asnego glidera. Drugim wrogiem Spidermena ma byæ dr Octopus, œwietny naukowiec, który wyhodowa³ sobie macki jak oœmiornica. Wci¹ nie wiadomo, kto zagra rolê tytu³ow¹. Kandydaci s¹ bardzo liczni, przy czym Sam Raimi sk³ania siê podobno ku Scottowi Speedmanowi albo Tobeyowi Maguire, natomiast wytwórnia Columbia Pictures wola³aby raczej Wesa Bentleya. Twórca Babylonu 5, J. Michael Straczynski, obieca³ fanom kolejne historie ze œwiata B5 w formie komiksów. W tej chwili dla wydawnictwa Top Cow tworzy cykl Rising Stars, natomiast we wrzeœniu powinien siê ukazaæ nowy zeszyt Midnight Nation. Rising Stars maj¹ tak e szansê na ekranizacjê. Douglas Adams, autor Autostopem przez Galaktykê poskar y³ siê w wywiadzie, e œwiat Hollywood nie zawsze pojmowa³ humor jego ksi¹- ek. Musia³ odpowiadaæ na pytania, jakie w³aœciwie s¹ cele Arthura Denta ( Chcia³by, eby to wszystko wreszcie siê skoñczy³o ) i czy mo na go uwa- aæ za bohatera. Dlatego sprzeda ksi¹ ki by³a bardzo trudnym zadaniem. W tej chwili Adams skoñczy³ ostateczn¹ wersjê scenariusza filmu i jak twierdzi uda³o mu siê zachowaæ nieheroiczny heroizm Denta. Zobaczymy. John Harrison, scenarzysta i re yser miniserialu Diuna (szeœæ godzinnych odcinków), zapewni³, e pozosta³ wierny powieœci Herberta. Jak stwierdzi³, podj¹³ siê zadania wiedz¹c, e ma to byæ adaptacja ksi¹ ki, a nie jego w³asna interpretacja. Kolejne odcinki odpowiadaj¹ wewnêtrznej strukturze powieœci (pierwszy to Diuna, drugi Muad dib, trzeci Prorok itd.). Oczywiœcie, pewne zmiany by³y konieczne, akcja jest bardziej liniowa, brakuje monologów wewnêtrznych itp., ale maj¹æ szeœæ godzin do dyspozycji Harrison ma nadziejê, e opowiedzia³ historiê lepiej ni film kinowy. 6

7 Na pytanie, czy planowany jest dalszy ci¹g, Harrison odpowiedzia³, e tak, ale w tej chwili nie mo- e jeszcze zdradziæ adnych szczegó³ów. Wyjaœni³ równie, e zebra³ doœæ materia³u, by powsta³ dodatkowy film o krêceniu Diuny. Firma ADV Films planuje ofensywê na rynku anime. Rzecznik ADV poinformowa³ podczas Anime Expo w Anaheim (Kalifornia, USA), e na ekrany kin wejdzie Spriggan, dzie³o twórców kultowej Akiry (Spriggan opowiada o tajnej armii, której zadaniem jest strze enie reliktów staro ytnej cywilizacji). ADV planuje tak e wprowadzenie w USA kilku filmów aktorskich i anime, opartych na grach komputerowych. Wœród nich znajd¹ siê Wild Arms, oparte na grze RPG przeznaczonej na konsole Sony Play- Station, Power Stone (gra walki), Arc the Lad (RPG). Firma wprowadzi³a ju filmy oparte na grach Parasite Eve, Tekken i Sonic the Hedgehog, a obecnie pracuje nad anime Sin the Movie, opartej na popularnej grze z PC Sin. Linuksowa metoda udostêpniania kodu Ÿród- ³owego oprogramowania zaczyna chyba przyjmowaæ siê równie w œwiecie gier. Znana firma Wizards of the Coast wyda³a w sierpniu najnowsz¹ edycjê Dungeons & Dragons i zamierza udostêpniæ podstawowe zasady gry wszystkim chêtnym, by mogli je wykorzystywaæ i poprawiaæ we w³asnych produkcjach. Wydawca ma nadziejê, e powstan¹ w ten sposób nowe dodatki do D&D oraz ca³kiem nowe gry, kompatybilne z klasycznym wzorcem. Wizards of the Coast opracowali po konsultacjach ze œwiatem twórców oprogramowania specjaln¹ licencjê d20, opart¹ na zasadach open source, znanej w œwiecie Linuxa. Znany pisarz Harry Harrison zgodzi³ siê zrezygnowaæ z nadzoru artystycznego nad filmem opartym na przygodach jednego z jego bohaterów, Stalowego Szczura. Dyskusje na temat sprzeda y prawd do postaci trwa³y ponad szesnaœcie lat. Harrisomn stwierdzi³ jednak, e on i producent (Bill McCutcheon) zgodzili siê co do ogólnych za³o eñ filmu i co do osoby re ysera bêdzie nim Jan De- Bont (Speed). Podstaw¹ filmu ma byæ pierwsza powieœæ, Stalowy Szczur, a jeœli odniesie sukces, to jest jeszcze dziewiêæ nastêpnych. Karl Urban, który w ekranizacji W³adcy Pierœcieni gra rolê Eomera, pobiera lekcje szermierki od Dartha Vadera... A dok³adniej, od Boba Andersona, który zagra³ pojedynek na miecze œwietlne w Imperium kontratakuje. Urban twierdzi, e jako cz³owiek z Rohanu walczy inaczej ni pozosta³e postacie i nawet w bitwie jego bohater porusza siê p³ynnie jak tancerz. Bob Anderson okaza³ siê nieocenion¹ pomoc¹. Studio Artisan Entertainment wyprodukowa³o The Burkittsville 7, nowy pseudo-dokument maj¹cy promowaæ telewizyjn¹ premierê The Blair Witch Project. Pó³godzinnhy film opowiada historiê wiedÿmy z Blair, reklamuj¹c przy okazji dalszy ciêg, The Book of Shadows: Blair Witch 2. Kilka znanych filmów anime pojawi siê na rynku (na razie amerykañskim) w wersji DVD. Wœród nich znajdzie siê s³ynna Akira oraz dzieciêcy serial Cardcaptors (znany te jako Card Captor Sakura) w wersji z napisami i bez, z dubbingiem i w oryginale. Jeden z producentów ostatniego przeboju filmowego, X-Men, Tom DeSanto, oœwiadczy³, e ma ju pomys³y na dwie kolejne czêœci filmu. W kolejnych czêœciach pojawi¹ siê inni bohaterowie (których w oryginalnych komiksach zosta³o jeszcze sporo). Producent wspomnia³ Bestiê, Gambit i Proteusza. Niestety, aby pokazaæ w filmie niektóre z postaci, potrzebne jest jeszcze dwadzieœcia lat rozwoju techniki filmowej. W kolejnych czêœciach wstêpnie zapowiedzieli ju swój udzia³ Hugh Jackman (Wolverine), a tak e Halle Berry (Storm) i James Madsen (Cyclops). Graj¹cy profesora Xaviera Patrick Stewart wyrazi³ nadziejê, e nowa rola sprawi, i widzowie (a przede wszystkim fani) przestan¹ go kojarzyæ wy³¹cznie z kapitanem Picardem z Enterprise. Square Soft, twórcy znanej serii gier Final Fantasy, zamierzaj¹ zniechêciæ graczy do oszukiwania w rozgrywce. Temu celowi ma s³u yæ zakaz publikacji (w Japonii) wszelkiego typu przewodników, sposobów przejœcia itd., dotycz¹cych ostatniego produktu, Final Fantasy 9. Oczywiœcie trudno przypuszczaæ, by zniechêci³o to graczy do rozpowszechniania publikacji tego typu w sieci b¹dÿ poza Japoni¹. Na pocz¹tku przysz³ego roku ma siê pojawiæ gra planszowa oparta na W³adcy Pierœcieni. Autor, Reiner Knizia, zaprojektuje sam¹ grê i zasady, natomiast ilustracje wykona znany tolkienowski grafik John Howe. Gra jest zespo³owa i pozwoli graczom przyj¹æ role hobbitów wêdruj¹cych do 7

8 Orodruiny. Po raz pierwszy w wersji niemieckiej zostanie pokazana w paÿdzierniku, podczas targów ksi¹ ki we Frankfurcie, natomiast angielska wersja jêzykowa planowana jest na przysz³y rok. W Polsce mieliœmy ju kilka planszowych gier opartych na pewnych fragmentach dzie³a Tolkiena (wydanych przez laty przez firmê Encore), ale tamte nie by³y zbyt udane. Mo e teraz bêdzie lepiej. Wolfgang Petersen, re yser Gniewu oceanu, ma dla telewizji stworzyæ miniserial The Ring (Pierœcieñ) oparty na mitologii germañskiej. Bob Cochran (autor Nikity w wersji amerykañskiej) napisze scenariusz. Pierœcieñ (Nibelungów, ma siê rozumieæ) opowie klasyczn¹ historiê Zygfryda i Brunhildy, którzy sprzeciwiaj¹ siê Wotanowi. Poniewa lataj¹ce talerze s¹ amerykañsk¹ obsesj¹ od lat, co jakiœ czas ukazuj¹ siê dzie³a poœwiêcone temu tematowi. Do nich nale y równie The Encyclopedia of Alien Encounters Alana Bakera. Ksi¹ ka opisuje wszystkie zjawiska, od zeznañ œwiadków poprzez porwania a po œledztwa na wielk¹ skalê. Nie pomija równie dzie³ literackich i filmowych, w których kontakt odgrywa istotn¹ rolê (rozwa ane s¹ m.in. Z Archiwum X, Bliskie spotkania trzeciego stopnia czy Faceci w czerni). Do³¹czono tak e liczne fotografie œwiadków, pojazdów itd. Interesuj¹ce. Przedstawiciel Marvel Comics zdradzi³ w wywiadzie, e firma stara siê namówiæ Toma Cruise a do wystêpu w filmowej wersji przygód jednego z bardziej znanych komiksowych bohaterów, kapitana Ameryki. Jonathan Hales, pracuj¹cy z Georgem Lucasem nad scenariuszem drugiej czêœci Gwiezdnych wojen, wyraÿnie polubi³ prequele ma napisaæ scenariusz dla trzeciej czêœci Mumii. Film zatytu³owany The Scorpion King ma byæ prequelem wobec oryginalnej Mumii. Druga jej czêœæ, The Mummy Returns jest obecnie w stadium produkcyjnym, a premiera powinna nast¹piæ w maju Stacja SCI FI Channel zaczyna jesieni¹ kolejn¹ emisjê najlepszego chyba serialu SF, Babylonu 5. To nic dziwnego, ale tym razem bêdzie to pierwsza emisja filmu z formacie szerokoekranowym. Pierwszy odcinek zostanie nadany 25 wrzeœnia. Sakura Wars, jedna z ciekawszych gier na konsole SEGA, sta³a siê podstaw¹ serialu anime. Jego sukces sprawi³, e firma Production I.G. opracowa³a kolejn¹ seriê oraz pe³nometra owy film kinowy. Production I.G. znana jest jako producent takich przebojów anime jak Nadesico, Evangelion i Blood. Nowy serial Sakura Wars pojawi³ siê w japoñskiej telewizji ju wiosn¹, jednak filmu kinowego nie nale y oczekiwaæ przed wiosn¹ przysz³ego roku. Terry Brooks, autor m.in. cyklu fantasy Shannara, 6 paÿdziernika zaproponuje swoim czytelnikom w sieci swoje nowe opowiadanie z tego cyklu. Bêdzie ono rozpowszechniane wy- ³¹cznie poczt¹ elektroniczn¹ wszystkim subskrybentom oficjalnego serwera Shannary ( Zwi¹zane jest to z wrzeœniowym wydaniem nowej powieœci The Voyage of the Jerle Shannara: Ilse Witch, chocia sama treœæ nie ma zwi¹zku z ksi¹ k¹. The Lathe of Heaven, legendarny film telewizyjny oparty na powieœci Ursuli K. Le Guin, który przez dwadzieœcia lat le a³ na pó³ce z powodów w¹tpliwoœci prawnych (pisaliœmy o tym w poprzednim numerze Miesiêcznika) na pocz¹tku wrzeœnia zosta³ wydany w wersji VHS i DVD. Na DVD do³o ono rzadki wywiad z Le Guin, przeprowadzony przez Billa Moyersa. Kevin Sorbo, gwiazda serialu Herkules, wyst¹pi w nowym, kosmicznym serialu Andromeda. Jak stwierdzi³, z przyjemnoœci¹ powita³ tak¹ zmianê scenerii. Herkules mia³ w koñcu tylko ratowaæ œwiat, a nowy bohater musi uratowaæ wszechœwiat. Sorbo gra w serialu rolê kapitana Dylana Hunta, dowódcê statku Andromeda. Budzi siê po 300 latach snu i odkrywa, e wszechœwiat pogr¹ y³ siê w mrokach œredniowiecza. Premierowy odcinek serialu zostanie wyemitowany ju tej jesieni. Od czasu do czasu wybucha w ró nych grupach fanów dyskusja, czy Deckard, grany przez Harrisona Forda bohater znakomitego filmu Blade Runner, by³, czy te nie by³ replikantem. Wreszcie wypowiedzia³ siê sam Ridley Scott, który ostatecznie potwierdzi³, e Deckard jest replikantem, a wskazówk¹ sugeruj¹c¹ takie rozwi¹zanie jest jego sen o jednoro cu (i figurka jednoro ca, znaleziona potem przed drzwiami). Kolejn¹ wskazówk¹ jest liczba replikantów Deckard ³apie czwórkê, w czo³ówce jest mowa o pi¹tce. Teoriê potwierdzi- ³a Sean Young (Rachel): Wiedzieliœmy o tym od 8

9 pocz¹tku. Ale [...] studio stwierdzi³o, e nie mo emy mieæ bohatera, który nie jest cz³owiekiem. Oczywiœcie nie rozwi¹zuje to sprawy. Scott móg³ po prostu dorobiæ sobie ideologiê po fakcie wrzeœnia Warner Bros wprowadzi do kin w wybranych miastach (Nowy Jork, Chicago, Boston, Los Angeles, San Francisco, Dallas, Toronto i Waszyngton) cyfrowo poprawion¹ wersjê s³ynnego Egzorcysty Williama Fredkina. The Exorcist The Version You ve Never Seen zawiera m.in. 11 minut zdjêæ, jakich nie pokazywano wczeœniej. LEGO wykupi³a od wytwórni Warner Bros prawa do produkcji zabawek (z klocków) dotycz¹cych planowanego filmu na podstawie powieœci J.K. Rowling Harry Potter and the Sorcerer s Stone. Umowa dotyczy równie ewentualnych dalszych czêœci. Pierwsze zestawy klocków maj¹ trafiæ do sklepów tu przed premier¹ filmu, planowan¹ na listopad przysz³ego roku. Ksi¹ ek dotycz¹cych uniwersum Star Treka jest mnóstwo. Ostatnio wysz³a nowa, Star Trek: Enterprise Logs, zawieraj¹ca jednak nie tylko teksty zwi¹zane z filmami. Grupa znanych trekowych pisarzy (Diane Carey, Greg Cox, A.C. Crispin, Peter David, Diane Duane, Michael Jan Friedman, Robert Greenberger, Jerry Oltion i John Vornholt) przedstawia opowieœci o licznych statkach i okrêtach, nosz¹cych s³ynn¹ nazwê Enterprise. Pierwsze dwa dotycz¹ okrêtów historycznych pierwsze mówi o Enterprise z czasów rewolucji i o kapitanie Israelu Danielu Dickinsonie, drugie o wspó³czesnym (nam) lotniskowcu i jego dowódcy Osbornie B. Hardisonie. Potem teksty przenosz¹ siê w przysz³oœæ, gdzie kolejni dowódcy obejmuj¹ coraz to nowsze wersje NCC1701 Enterprise. Pomys³ ciekawy, nie do koñca wykorzystany. Premiera nowego filmu twórcy Akiry, Katsuhiro Otomo, zatytu³owanego Metropolis, zaplanowana jest na przysz³y rok. Realizacja filmu trwa³a 5 lat i kosztowa³a 10 milionów dolarów. Otomo napisa³ scenariusz oparty na komiksie manga Osamu Tezuki z 1949 r. Metropolis opowiada o Kenichi ludzkim ch³opcu, Timie mechanicznym cz³owieku oraz bezp³ciowym robocie (który by³ podstaw¹ mangi Astro Boy). Ca³a trójka yje w spo³eczeñstwie podzielonym na elitarny Upperground i przestêpczy Underground. W produkcji po³¹czono zaawansowane techniki cyfrowe z klasyczn¹ japoñsk¹ animacj¹. Wœród licznych kopanych gier, zwykle na konsole, Marvel vs. Capcom 2 (Sega Dreamcast) wyró nia siê nowym i nietypowym pomys- ³em. Producent, Capcom Games, wybra³ grupê superbohaterów z komiksów Marvela i kaza³ im walczyæ z bohaterami innych swoich gier oczywiœcie tych bardziej znanych. ¹cznie gracz mo e wybieraæ spoœród 64 postaci, z których po³owa pochodzi z komiksów Marvela. S¹ tu liczni X-Meni, ich przyjaciele i wrogowie, a tak e Spiderman, Hulk i Doctor Doom. Druga po- ³ówka pochodzi z gier i spotykamy wœród nich postacie z Resident Evil, MegaMana, Street Fightera czy Dark Stalkers. Pomys³ jest ciekawy, choæ strona techniczna gry (w tym grafika) pozostawia sporo do yczenia. Warner Bros wstêpnie okreœli³ datê premiery filmu A.I., realizowanego przez Stevena Spielberga wg. notatek do scenariusza, pozostawionych przez Stanleya Kubricka. Premiera ma nast¹piæ 4 lipca Sukces X-Menów (ponad 50 mln dolarów w czasie pierwszego weekendu) spowodowa³, e ruszy³y kolejne, dawno czekaj¹ce na realizacjê filmy oparte na komiksach Marvela. Chodzi o Fantastic Four, Daredevil i Ghost Rider. Praca nad wszystkimi filmami trwa³a ju od d³u szego czasu, teraz jednak zosta³a mocno przyspieszona. Dalczy ci¹g przygód inspektora Gadgeta zostanie nakrêcona wy³¹cznie w wersji wideo. Prawdopodobnie nie wyst¹pi Matthew Broderick, pierwszy Gadget z 1999 r. W czêœci drugiej pojawi sê prawdopodobnie eñska wersja Gadgeta, która wspó³zawodniczy z inspektorem o uznanie policji. Artisan Entertainment oskar y³o Romana Polañskiego i jego firmê R.P. Productions o przyw³aszczenie ponad miliona dolarów zwroty podatku VAT. Film Dziewi¹te wrota powstawa³ we Francji i wyeksportowany, wiêc Francuzi zwrócili producentowi VAT, który powinien wróciæ do wytwórni, w³aœnie do Artisan. Pozew wp³yn¹³ do s¹du 11 lipca. Miejmy nadziejê, e to tylko nieporozumienie. Harrison Ford zapewni³ w jednym z wywiadów, e z przyjemnoœci¹ powróci do swej roli archeologa Indiany Jonesa w czwartej czêœci jego przygód. Nie wiadomo natomiast, czy w filmie wyst¹pi ojciec Indiany, 9

10 prof. Henry Jones czyli Sean Connery. Ford zapewni³ równie, e nie jest jeszcze tak stary (58 lat) by nie wykonywaæ w³asnych numerów kaskaderskich. Na pewno nie bêdzie wymaga³ zast¹pienia animacjami komputerowymi. LucasArts i BioWare Corp. pracuj¹ nad now¹ gr¹ RPG opart¹ na cyklu Gwiezdnych wojen, a przeznaczon¹ na komputery PC i konsole nowej generacji. Gra wejdzie na rynek w 2002 r., a jej akcja dotyczy wydarzeñ o 4000 lat poprzedzaj¹cych akcjê Mrocznego widma. BioWare znana jest przede wszystkim ze swojego g³ównego przeboju, Baldur s Gate. Star Trek to oprócz doœæ schematycznej akcji tak e ca³kiem niez³a muzyka, warta przypomnienia. W³aœnie ukaza³ siê album The Best of Star Trek Vol. 2. Wœród 24 utworów autorzy przypomnieli fragmenty muzyki praktycznie wszystkich seriali i wiêkszoœæ kompozytorów, którzy pracowali dla Star Treka. Sieciowa powieœæ Stephena Kinga The Plant sprzedaje siê wolniej ni jego sieciowe opowiadanie. Po opowiadanie w ci¹gu pierwszych 24 godzin siêgnê³o 400 tys. internautów, po pierwszy odcinek powieœci zaledwie 41 tys. w ci¹gu 15 godzin. King zapowiedzia³, e kolejne odcinki opublikuje, jeœli zap³aci mu co najmniej 75% czytelników. Ta granica zosta³a przekroczona wp³aty wp³ynê³y od 78%. Niektórzy przes³ali nawet wiêcej ni wymagany 1 dolar, t³umacz¹c, e chc¹ zap³aciæ za mniej uczciwych czytelników, którzy œci¹gnêli tekst za darmo. Studio Paramount przygotowuje pierwszy pe³nometra owy film z cyklu Star Trek do wydania na DVD. Obraz zostanie poprawiony cyfrowo, na dysk trafi¹ tak e sceny wyciête z wersji kinowej. Star Trek: The Motion Picture na dysku uka- e siê w 2001 roku i bêdzie ostatnim wydanym w ten sposób filmem o Star Treku. Michael York, odtwórca g³ównej roli w filmie Ucieczka Logana z 1976 r. gotów jest wyst¹piæ ponownie w nowej wersji tego filmu. Jak stwierdzi³, sk³onny by³by zagraæ nawet staruszka, którego 24 lata temu zagra³ Peter Ustinov. Znane pismo The New York Times starannie rozró nia powieœci od utworów, które powieœciami nie s¹. W artykule z 23 sierpnia autor wspomina o Iainie Banksie i jego œcis³ych planach pisarskich, które przez 16 lat pozwala³y mu co roku publikowaæ jedn¹ powieœæ albo tytu³ SF. Hm... Po sukcesie filmu X-Men nie trzeba by³o d³ugo czekaæ, by pojawi³a siê karcianka poœwiêcona temu tematowi. Jak zwykle wyda³a j¹ firma Wizards of the Coast, a gracze staraj¹ siê jak najszybciej pokonaæ dwa czarne charaktery. Tych z³ych jest tylko czwórka, wiêc niektórzy gracze walcz¹ z tymi samymi, co powoduje zaostrzenie wyœcigu. Regu³y gry s¹ doœæ œcis³e i surowe w porównaniu do innych gier karcianych. Grafika na niez³ym poziomie, choæ nie wybitna. Ceny typowe (15 dolarów za zestaw startowy dla dwóch graczy, 3,29 za ka dy booster). W lipcu br. ukaza³ siê setny numer brytyjskiego fanzinu Fans Across The World, redagowanego i wydawanego przez Bridget Wilkinson. Treœci¹ fanzinu s¹ wydarzenia w fandomie europejskim. Gratulujemy. PWC Na pocz¹tku lipca w Gdyni odby³ siê Eurocon Baltcon Polcon Wrêczono tam nagrody zarówno tradycyjne, przyznawane na Polconach, jak równie nagrody Euroconu. 10

11 Najwa niejsz¹ z nich (dla nas) by³a niew¹tpliwie Nagroda im. Janusza A. Zajdla. Jej laureatami zostali: powieœæ: Gniazdo œwiatów Marka S. Huberatha opowiadanie: CyberJoly Drim Antoniny Liedtke. Nagrodê Asocjacji Pisarzy Fantastycznych Srebrny Glob wrêczy³ tradycyjnie (tzn. po raz drugi) Egeniusz Dêbski. Gremium pisarskie postanowi³o wyró niæ nastêpuj¹ce utwory: powieœæ: Gniazdo œwiatów Marka S. Huberatha opowiadanie: CyberJoly Drim Antoniny Liedtke. Gratulujemy. Nagrody Euroconu wrêcza³a w Gdyni przewodnicz¹ca Europejskiego Stowarzyszenie Science Fiction, Bridget Wilkinson. Otrzymali je w poszczególnych kategoriach: autor: Ken MacLeod (Wielka Brytania); t³umacz: Rolf Andersen (Norwegia); promotor: Emanuel Ikonomov(Bu³garia); magazyn: Jesli (Rosja); wydawca: Eide Forlag (Norwegia) i Nowa (Polska); grafik: Wojtek Siudmak (Polska); fanzin ( Spirit of Dedication Award): Miesiêcznik (Polska). Encouragement Awards (dla m³odych twórców w poszczególnych krajach): Anna Brzeziñska (Polska), Anna Lee (Ukraina), Anton Perwuszkin (Rosja), Liviu Radu (Romunia), Niko³aj Tododow (Bu³garia), Sabine Wedermeyer (Niemcy). Zwyciêzcom gratulujemy. Przypominamy równoczeœnie, e rok temu analogiczn¹ nagrodê dla fanzinu zdoby³ na Euroconie w Dortmundzie (Niemcy) Czerwony karze³, fanzin GKF. Podczas Worldconu w Chicago wrêczono nagrody Hugo, najwa niejsze w œwiatowej fantastyce. Oto laureaci: powieœæ: Vernor Vinge: A Deepness in the Sky; mikropowieœæ: Connie Willis: The Winds of Marble Arch; nowela: James Patrick Kelly: 1016 to 1; opowiadanie: Michael Swanwick: Scherzo with Tyrannosaur; film: Galaxy Quest; ksi¹ ka niebeletrystyczna: Frank M. Robinson: Science Fiction of the 20th Century; grafik: Michael Whelan; wydawca: Gardner Dozois; magazyn: Locus; fanzin: File 770, wyd. Mike Glyer; 11

12 pisarz fan: Dave Langford; grafik-fan: Joe Mayhew; Nagroda Johna Campbella: Cory Doctorow. W wiêkszoœci zwyciê yli faworyci. Tradycyjnie wygra³ Dave Langford jako pisarz-fan, tradycyjnie Locus w kategorii magazynów. Nagrody w kategoriach literackich przypad³y starym wyjadaczom, natomiast spoœród nominowanych filmów wyró niono jedyny, który nie mia³ jeszcze premiery w Polsce (a pewnie zostanie wprowadzony jedynie na wideo). Zwyciêzcom gratulujemy. Z braku informacji dopiero teraz zawiadamiamy, kto otrzyma³ nagrody SFinksa, wrêczane podczas Festiwalu Fantastyki w Nidzicy. Laureaci wy³aniani s¹ w g³osowaniu czytelników ksiêgarni wysy³kowej Wojtka Sedeñki. Oto oni: ksi¹ ka roku: J.R.R. Tolkien: W³adca Pierœcieni (wyd. Zysk i S-ka); polska powieœæ roku: Andrzej Sapkowski: Pani Jeziora; polskie opowiadanie roku: Marek Oramus: Miejsce na Ziemi; zagraniczna powieœæ roku: Neal Stephenson: Zamieæ; zagraniczne opowiadanie roku: Reginald Bretnor: Kolekcjoner tajemnic. Zwyciêzcom gratulujemy. W³adca Pierœcieni to wznowienie (pierwszy tom pierwszego wydania Zyska ukaza³ siê w 1996 r.) i smutne jest to, e jak w prawie Kopernika gorsze t³umaczenie wypiera lepsze, a dzie³o Jerzego oziñskiego wyraÿnie zyskuje akceptacjê. No có... Og³oszono nominacje do World Fantasy Award. Oto one: powieœæ: Peter S.Beagle: Tamsin; James P. Blaylock: The Rainy Season; Steven Erikson: Gardens of the Moon; Terence M. Green: A Witness To Life; Nina Kiriki Hoffman: A Red Heart of Memories; Martin Scott: Thraxas; nowela: Tanith Lee: Scarlet and Gold; Michael Meddor: The Wizard Retires; Lucius Shepard: Crocodile Rock; Jeff VanderMeer: The Transformation of Martin Lake; Connie Willis: The Winds of Marble Arch; Laurel Winter: Sky Eyes; opowiadanie: Eleanor Arnason: The Grammarian s Five Daughters; Ian R. MacLeod: The Chop Girl; Paul J. McAuley: Naming the Dead; Kim Newman: Amerikanski Dead at the Moscow Morgue; Robert Reed: Human Bay; Delia Sherman: The Parwat Ruby; Howard Waldrop: The Dynasters Vol.1: On the Downs; antologia: Year s Best Fantasy and Horror 12, red. Ellen Datlow i Terri Windling; Silver Birch, Blood Moon, red. Ellen Datlow i Terri Windling; Northern Frights 5, red. Don Hutchison; Dark Detectives: Adventures of the Supernatural Sleuths, red. Stephen Jones; 999 red. Al Sarrantonio; zbiór opowiadañ: Charles de Lint: Moonlight and Vines; Stephen R. Donaldson: Reave the Just; Stephen King: Hearts in Atlantis; Tom Piccirilli: Deep Into that Darkness Peering; Darrell Schweitzer i Jason Van Hollander: Necromancies and Netherworlds; grafik: Les Edwards, Bob Eggleton, Stephen E. Fabian, Jason Van Hollander. Zwyciêzców poznamy 29 paÿdziernika, podczas World Fantasy Convention. Przyznano Mythopoeic Award. Zwyciê yli: Tamsin Petera S. Beagle a w kategorii literatury dla doros³ych, The Folk Keeper Franny Billingsley w kategorii literatury dla dzieci. PWC 12

13 Rytua³y Cudza œmieræ, kiedy siê o niej dowiadujê, wprawia mnie zawsze w takie przygnêbienie, e trudno mi doprawdy sobie wyobraziæ, jak prze yjê w³asn¹. Szczególnie, kiedy dowiadujê siê o œmierci pisarza, którego zna³em i z jego ksi¹ ek, i osobiœcie. W takich wypadkach zwyk³em oswajaæ przygnêbienie pewnym drobnym rytua³em. Powstrzymujê siê wieczorem od pisania, nigdzie nie wychodzê, nie ogl¹dam telewizji ani w ogóle. Podchodzê do pó³ki i œci¹gam z niej wszystkie napisane przez zmar³ego ksi¹ ki, jakie tam znajdê, a potem siadam z nimi w fotelu, przy lampie i szklaneczce whisky i czytam, na chybi³ trafi³, ró ne powyrywane z kontekstu kawa³ki, zastanawiaj¹c siê, co z nich zosta³o i co pozostanie za jakiœ czas. Ale to tylko na pocz¹tku. Szybko ³apiê siê na tym có, przyznam siê, skoro mam akurat nastrój na takie wyznania e myœlê o sobie i o tym, co pozostanie po mnie. Jestem bowiem, jak s³usznie zauwa y³ pewien osobnik, cz³owiekiem skupionym na samym sobie, na swoich w³asnych rozterkach i doznaniach, wgryzaj¹cym siê bezustannie, niczym robak w œcierwo, w swe lêki przed œmierci¹ i przed yciem, w swoje kompleksy, urazy, rozczarowania sob¹ samym i innymi po to, by wszystko to przerabiaæ w pocie czo³a na nikomu, poza mn¹ samym i kilku bliskim osobom, niepotrzebn¹ do szczêœcia prozê. Innymi s³owy, jak chce wspomniany osobnik, jestem grafomanem, a nawet Wielkim Grafomanem nie bêdê siê k³óci³ o tê nazwê, choæ osobiœcie wola³bym u ywaæ s³owa artysta, bardzo zreszt¹ bliskiego znaczeniowo. Ten szczególny, prywatny rytua³ na czeœæ zmar³ego odprawiam, rzecz jasna, równie bardziej dla siebie ni dla niego. Nieboszczykowi wszystko jedno, czy Ziemkiewicz któregoœ tam wieczora akurat popija w smêtnym nastroju, przegl¹daj¹c napisane jego rêk¹ s³owa, czy te, dajmy na to, podszczypuje kelnerki w najtklubie, zanim ich jêdrne ty³eczki zwiêdn¹, obwisn¹ i, w koñcu, ulegn¹ recyklingowi. Obawiam siê zreszt¹, e nieboszczykowi obojêtne jest wszystko w ogóle tak e i to, czy siê go odwiezie na Pow¹zki w cedrowej skrzyni, na obwieszonej z³otymi kutasami armatniej lawecie, czy te wywali na œmietnik w papierowym worku po cemencie. Religie od dawna ju nie upieraj¹ siê, e od sposobu, w jaki obejdziemy siê ze zmar³ym, uzale - nione s¹ jego szanse na Tamtym Œwiecie mo na wiêc powiedzieæ, e w³aœciwie wszystko, co ze zmar³ym i dla zmar³ego robimy, robimy dla siebie samych oraz dla innych Chwilowo Nadal Pozostaj¹cych Przy yciu. Myœlê wiêc, e œwiêtej pamiêci Krzysztof Boruñ bo jakoœ nie zdo³a³em dot¹d wybeblaæ, e to jego œmieræ spowodowa³a ten felieton nie gniewa siê o to, e w, jak to siê mówi, wiod¹cym bran owym magazynie polskiej fantastyki nie skwitowano jego odejœcia stosownym nekrologiem. To ja siê o to gniewam, jako Chwilowo Pozostaj¹cy. Rytua³y s¹ po to, by ich przestrzegaæ. Publikowanie nekrologów jest jednym z takich w³aœnie rytua³ów. Pisze siê tekst, mniej lub bardziej konwencjonalny, opatruje fotografi¹, obrêbia czarn¹ ramk¹ naprawdê, jest to równie proste, jak zapalenie œwieczki, w dobie komputerów mo na taki nekrolog wyprodukowaæ w parênaœcie minut, i przes³aæ do drukarni w u³amku sekundy. Nawet na kilka dni przed drukiem numeru. A jeœli siê nie chcia³o, to ju przynajmniej zrobiæ to w nastêpnym miesi¹cu. Absoutnie nie wystarczy skwitowaæ sprawy wzmiank¹ we wstêpniaku a przy okazji, umar³ Krzysztof Boruñ, pisarz pierwszej generacji. Co to, do cholery, znaczy? Popsu³ siê HGW 44, komputer generacji 13

14 drugiej. Tak siê nie pisze! Pisze siê: umar³ urodzi³ siê napisa³ wywar³ wielki wp³yw pozostanie w naszej pamiêci. Nie, ch³opcy, to wcale nie zobowi¹zuje was do tego, eby naprawdê w waszej pamiêci pozosta³, taka jest po prostu konwencja. Rytua³. A rytua³ów nale y przetrzegaæ, poniewa, jeœli potraficie zrozumieæ, co mam na myœli jesteœmy o tyle, o ile przestrzegamy narzuconych sobie rytua³ów. Czy, inaczej, jesteœmy tymi rytua³ami, które podtrzymujemy i którymi próbujemy zakonserwowaæ sw¹ ulotnoœæ. Rozumiecie mnie? Nie? Szczerze mówi¹c, tego siê spodziewa³em, ale mimo wszystko musia³em to powiedzieæ. To te rytua³. Albo grafomania. Albo jedno i drugie. W rytua³ach najgorsze albo, z innej strony patrz¹c, najwspanialsze jest to, e zupe³nie do niczego nie prowadz¹. Posiedzia³em w fotelu, przeczyta³em z po³owê Jasnowidzeñ in yniera Szarka, wkurzaj¹c siê przy tym po raz któryœ z rzêdu, e ta zdecydowanie najlepsza ksi¹ ka Borunia mia³a tak paskudnego pecha i nikt prawie jej dziœ nie zna, podczas gdy bzdet o Ósmym Krêgu Piekie³ rozmno ono swego czasu w bodaj czterystu tysi¹cach egzemplarzy. Powspomina- ³em swoje pierwsze spotkanie z Boruniem przewodniczy³ on jury konkursu na opowiadanie, które w 1982 roku nagrodzi³o dwa moje teksty. Strawi³em jakiœ czas na bezowocnym poszukiwaniu kserokopii fandomowej karykatury, na której Borunia i Trepkê przedstawiono jako wirka i Muchomorka, zamiast niej znalaz³em zeschniête na ó³to zdjêcia z ceremonii zakoñczenia wspomnianego konkursu. Uœwiadomi³em sobie ze zgroz¹, e nie skorzysta³em z adnej z licznych w sumie okazji do poproszenia go o autograf a potem, dopijaj¹c, co by³o do wypicia, pomyœla³em, e co to w³aœciwie za ró nica, czy siê ma czyjœ autograf, czy nie, i poszed³em spaæ, a nastêpnego dnia mia³em ju co innego w g³owie. Nawet nie napisa³em o nim bodaj paru s³ów wspomnienia, jakiegoœ artyku³u czy czegokolwiek, przekonany, e zrobi¹ to inni. Nie przysz³o mi do g³owy, e w wiêkszoœci podejd¹ do tej œmierci równie egoistycznie jak ja. Z marketingowego punktu widzenia znacznie lepiej jest umieraæ wczeœnie, póki jeszcze kumple siedz¹ po redakcjach, a przynajmniej jakoœ siê licz¹, i skrobn¹ coœ tu czy tam. No, chyba e siê ma pecha jak œp. Hollanek i wyniesie siê z tego œwiata w tym samym dniu, co Zbigniew Herbert. To nie jest chyba zbyt skomplikowane wieczór, parê ksi¹ ek, szklaneczka, cisza i garœæ myœli. Jeœli przypadkiem zdarzy wam siê mnie prze yæ, to bêdzie mi wtedy wszystko jedno, ale mo e wam zrobi siê milej sami wiecie, co mam na myœli. Nie oczekujê, e bêdziecie myœleæ o mnie. Bêdzie fantastycznie, jeœli dziêki mnie znajdziecie czas pomyœleæ o samych sobie i o waszym w³asnym, przeciekaj¹cym miêdzy palcami yciu. Nie, nigdzie siê nie wybieram. Tak mi siê po prostu zebra³o, by poczyniæ parê uwag na wszelki wypadek, zanim nasz kraj zjankesieje do reszty i problem zmar³ego stanie siê, tak samo jak tam, problemem analogicznym do problemu z pozbyciem siê starej kanapy za³atwianym poprzez podpisanie rachunku za przepuszczenie drogiego dziadka czy mamy przez komin i rozsypanie go/jej nad krajobrazem. Generalnie lubiê Amerykê, ale postêpuj¹cy tam zanik cmentarzy i jakiejkolwiek pamiêci o odchodz¹cych silnie mnie przera a. Choæ, z drugiej strony, w jakiœ sposób rozumiem, e ludzie pragn¹ unikn¹æ zwi¹zanego z cudz¹ œmierci¹ przygnêbienia i gotowi s¹ s³ono zap³aciæ za usuniêcie im sprzed oczu padliny, przypominaj¹cej natrêtnie, e oni prêdzej czy póÿniej te. Tak nawiasem, osobiœcie uwa am, e ludzkie futera³y powinno siê w tradycyjny sposób zakopywaæ. Nawet nie ze wzglêdu na zwi¹zany z tym rytua³. Nazwa³bym to raczej wra liwoœci¹ ekologiczn¹. Po prostu: robakom te siê coœ od nas nale y. Rafa³ A. Ziemkiewicz Od red.: Tekst Rafa³a powsta³ w lipcu, ale z przyczyn technicznych i organizacyjnych nie ukaza³ siê w poprzednim Miesiêczniku. Wiod¹cy bran owy magazyn polskiej fantastyki zamieœci³ nekrolog w numerze sierpniowym. 14

15 Dzisiaj zaczynamy od kolejnej recenzji Królowej Joanny d Arc Konrada Lewandowskiego tym razem wypowiada siê o ksi¹ ce (pozytywnie) Tadeusz A. Olszañski. On tak e pisze o Delcie Pokorylis Edyty Pasek-Paszkowskiej. Autorka jest spoza bran y, a ksi¹ ka s³u y raczej mora³owi, ni akcji. Ostatni W³adca Pierœcienia Yeskova (czy mo e Jeœkowa) wzbudzi³ spore zainteresowanie jako tekst, przedstawiaj¹cy wydarzenia w Œródziemiu od drugiej strony i ca³kowicie zmieniaj¹cy sens znanych nam wydarzeñ. Dziœ Po SF krótkiego zasiêgu i fantasy Konrad Lewandowski siêgn¹³ po historiê alternatywn¹. Udanie. Królow¹ Joannê d Arc czyta siê dobrze i nie bez po ytku. Tym bardziej, e autor nie wywraca dziejów narodowych ani powszechnych: d³ugie ycie Jadwigi Andegaweñskiej, wczeœniejsze (i bardziej dynastyczne ) narodziny nastêpcy Jagie³³y i polska interwencja w wojnê Czech z Cesarstwem zmieniaj¹ niewiele: W³adys³aw III, choæ starszy i m¹drzejszy, wci¹ ma szansê zgin¹æ pod Warn¹, a dalsza historia Europy Œrodkowej mo e potoczyæ siê tylko nieco inaczej, ni w rzeczywistoœci. Ca³oœæ opowieœci zawiera siê miêdzy bitw¹ pod Doma licami (14 sierpnia 1431 AD; w rzeczywistej historii druzgoc¹ca klêska krzy owców Cesariniego), a bitw¹ pod Wi³komierzem nad Œwiêt¹ (1 wrzeœnia 1435 AD, przebieg zgodny w obu liniach historii, choæ w tej rzeczywistej ma³oletni W³adys³aw III nie bra³ udzia³u). Autor przyspieszy³ rebeliê Spytka z Melsztyna (1439 AD), przeniós³ nad Œwiêt¹ epizod bitwy warneñskiej, a cesarzowi kaza³ przesy³aæ koronê Œwidrygielle, zamiast znacznie wczeœniej Witoldowi. Chyba te trochê przesadzi³ z mo liwoœciami piêtnastowiecznej metalurgii (nowy typ rêcznej broni palnej). Wszystkie osoby, wystêpuj¹ce w powieœci, s¹ rzeczywiste, nawet Ders³aw z Borzynowa, który dziwnie przypomina mi autora. Wyj¹tkiem jest wiedÿma Karwina, a biskup Tomasz z Wroc³awia naprawdê y³ w XIV w. Nawet zbrodniarz Geisko naprawdê y³ i zosta³ stracony. Czytaj¹c tê ksi¹ kê, przypomina³em sobie konwentowe wyk³ady jej autora o œredniowiecznej medycynie (na podstawie dzie³a wzmiankowanego bp. Tomasza) oraz o metafizyce historii. Pierwsze znajdujemy w Królowej Joannie... powtórzone niemal dos³ownie, zaœ teorie historyczprzedstawiamy pierwsz¹ z dwóch opinii na temat tej ksi¹ ki przeczyta³ j¹ i wypowiedzia³ siê Tomek Windy Fidera. Wreszcie film. Misja na Marsa wiele obiecywa³a, de Palma ma na swoim koncie liczne znakomite filmy, ale jakoœ nie wysz³o. Przekona³a siê o tym Joanna Czapliñska, a nam na pocieszenie pozostaje drugi film o wyprawie na Marsa, zapowiadany ju wkrótce. Zapraszam. PWC Dwie œwiête i szatañska relikwia 15

16 ne Lewandowskiego znacznie bardziej przekonuj¹ jako podstawa powieœci, ni przedmiot teoretycznego wyk³adu. Tym bardziej, e daje on do zrozumienia, i od œredniowiecza do naszych czasów nie zmieni³o siê a tak wiele (np. w¹tek mi³osny czy rola Oleœnickiego w Bazylei cytat roli Dmowskiego w Wersalu w roku 1919). PóŸne œredniowiecze w wizji autora jest zaskakuj¹co nowoczesne, ale te bardzo wiarygodne, znacznie bardziej, ni to sienkiewiczowskie, z Krzy aków. W doskona³ej zgodzie z mentalnoœci¹ wieków œrednich jest np. ochrzczenie krasnoludków (ten w¹tek setnie mnie ubawi³), czy swobodny stosunek do dyscypliny postnej. Natomiast otwieraj¹ca powieœæ scena publicznej wiwisekcji jest zupe³nie nieprawdopodobna, choæ fakultet medyczny akademii rzeczywiœcie asystowa³ æwiartowaniom w strojach uroczystych. Tego rodzaju nadu ycie procedury karnej by³oby w owych (zreszt¹ jakichkolwiek) czasach nie do przyjêcia. Mog³oby skoñczyæ siê linczem. Inna rzecz w zacisznym lochu... Tak e w¹tek œciœle fantastyczny poprowadzony jest w duchu epoki: taka magia, takie wizje, takie wierzenia rzeczywiœcie wówczas mog³y istnieæ lub istnia³y. Nie ma tu nic, czego nie móg³by napisaæ z pe³nym przekonaniem, bez adnego fantazjowania któryœ ze wspó³czesnych Oleœnickiego i D³ugosza. Ca³oœæ jest zwarta, klarowna, zwiêz³a doœwiadczenie nowelisty wydaje owoce. Jest te bardzo filmowa. Mo e po realizacji Krzy aków-bis któryœ z re yserów spróbowa³by ekranizacji Królowej Joanny...? Rekwizytów z epoki bêdzie pod dostatkiem... Tadeusz A. Olszañski Konrad Lewandowski: Królowa Joanna d Arc. Wydawnictwo ALFA, Warszawa Dziwne... Dziwna to jest ksi¹ ka. Niby nic nowego, bo opisuje znany œwiat Œródziemia i czerpie ca³ymi garœciami z twórczoœci mistrza Tolkiena, a jednak czuæ od niej nie tyle powiew, co ca³kiem silny wiatr œwie oœci. Niby opisuje wydarzenia i miejsca wszystkim znane, a jednak nie bardzo mo na tu cokolwiek poznaæ. Niby to fan fiction, a egzystuje na zasadach ca³kiem normalnej, niezale nej powieœci. Niby to fantasy i pisa³ je Yeskov, a czyta siê jak powieœæ szpiegowsk¹ pisan¹ przez Ludluma. Niby opisuje krainy, które znamy, a jednak okazuje siê, e tak naprawdê znamy tylko nazwy i dopiero teraz zaczynamy poznawaæ je naprawdê. Niby œwiat fantasy pe³en magii i œredniowiecznej broni, a mamy wojnê prowadzon¹ za pomoc¹ artylerii, napalmu, nalotów bombowych i nawet bomby atomowej. Niby powa nie pisana to historia, a mo - na w niej kpinê z wzorca znaleÿæ. Dziwna ksi¹ ka to i dziwna recenzja, bo niby to recenzja, a wygl¹da jak wyliczanka. Niby pisze czym niby ta ksi¹ ka jest, a dalej nie wiadomo, które niby jest tym prawdziwym. Jeœli cz³owiek nie ma zami³owania albo nastroju do rozwi¹zywania logicznych zagadek kto jest kim i dla kogo pracuje, czyli innymi s³owy nie ma ochoty na ksi¹ kê szpiegowsk¹, to tej ksi¹ ki niech nie dotyka. Jeœli uwa a J.R.R. Tolkiena za nieomylnego mistrza i na ka d¹ jego krytykê czy te nie daj Iluvatarze kpinê z profesora reaguje rêkoczynami, to niech nie dotyka tej ksi¹ ki, bo bêdzie musia³ sprz¹taæ potargane jej kartki. Ale jeœli od dawna coœ cz³owiekowi w historii Œródziemia nie pasowa³o, jeœli dawno, dawno temu w odleg³ej galaktyce opowiada siê za Ciemna Stron¹ Mocy, jeœli lubi historie szpiegows-

17 kie, jeœli przeczyta³ ju wszystko, co dotyczy Ardy, i szuka nowych Ÿróde³ informacji o jej krainach, to koniecznie powinien kupiæ i przeczytaæ tê ksi¹ kê. Ja sam ju od dawna nic nie czyta³em z tak zapartym tchem. Powieœæ niesamowicie wci¹ga swoj¹ fabu³¹, a do tego, czytaj¹c, ca³y czas czeka siê, a ze znanych klocków z zestawu Tolkiena Yeskov u³o y coœ, co pozornie z tych klocków z³o yæ siê nie da. Co i rusz okazuje siê, e szeœcienny klocek, który wszyscy ju poogl¹dali na wszystkie mo liwe strony, ma jeszcze szeœæ kolejnych œcianek ukrytych wewn¹trz. A kolorowe obrazki na œciankach od spodu wcale takie kolorowe i ³adne nie s¹. Szczerze polecam. Ostatni w³adca Pierœcienia to doskona³a lektura na wakacje, choæ nie tylko. Dla mnie ksi¹ ka ma tylko jedn¹ wadê powinna byæ tych rozmiarów, co W³adca Pierœcieni, a nie ograniczaæ siê do skromnych 513 stron. Windy K.J. Yeskov: Ostatni W³adca Pierœcienia (Poslednij Kolconosiec). Prze³. Ewa i Eugeniusz Dêbscy. Oficyna Wydawnicza Rok wyd. 2000, s Delta Pokorylis Z pocz¹tku czyta³em tê ksi¹ kê z irytacj¹. Pêkniêcia w pow³oce gazowej, zoobadzi, czyli naukowcy, zajmuj¹cy siê badaniem i obserwacj¹ zoonów, a z drugiej strony smeltery (czujniki zapachowe, rejestruj¹ce odór, wydobywaj¹cy siê ze wspomnianych pêkniêæ... w przestrzeni miêdzygwiezdnej), trzy rodzaje zwierz¹t, wystêpuj¹ce na Delta Porokylis: dracis, porcis i plazis (zapewne smoki, œwinie i p³azy), chirustacja (chyba szpital) zesprz pieczony w wydzielinie owoców go-go (to jakaœ potrawa) itd., itp. Kalekie zdania, rw¹ca siê opowieœæ, natrêtny ton, rodem z katechez ewangelizacyjnych któregoœ z ruchów odnowy ycia duchowego... Ale przez zas³ony nieudolnoœci autorki zacz¹³ przebijaæ zarys wcale nieg³upiej, choæ naiwnej opowieœci. Na ok³adce wydawca pisze: Literatura fantastyczno-naukowa czêsto jest poszukiwaniem analogii. O wartoœci literatury decyduje, gdzie szuka podobieñstwa i o jakich wartoœciach opowiada. Có, gdyby to drugie zdanie by³o prawdziwe, Delta Pokorylis Edyty Pasek-Paszkowskiej by³aby ksi¹ k¹ znakomit¹, nawet bez konsultanta, ks. Stanis³awa Gancarka, i bez redaktora, którego w widoczny sposób zabrak³o. Niestety, samo wprowadzanie Czytelnika w œwiat wartoœci podstawowych dla cz³owieka nie wystarczy. Trzeba jeszcze robiæ to dobrze. Tytu³owa Delta Pokorylis (dlaczego Delta? Bóg raczy wiedzieæ; Pokorylis jak najoczywiœciej od pokory) po³o ona jest w centrum spiralnej galaktyki Vargalla [...] nie mo na jej zaliczyæ ani do gwiazd ani do planet. [...] jest anomali¹ grawitacyjno-przestrzenn¹. Zamieszkuj¹ j¹ istoty o wyj¹tkowych zdolnoœciach, niew¹tpliwie bêd¹ce ludÿmi, czcz¹ce Latarniê, darz¹c¹ ich œwiat ³agodnym œwiat³em, któr¹ oni z kolei zasilaj¹ œwietlistymi ziarenkami, które pojawiaj¹ siê w ich d³oniach, ilekroæ w³aœciwie wykonaj¹ sw¹ powinnoœæ. Nieoczekiwanie coœ zaczyna siê psuæ: z sojuszniczego (?) Obszaru Komet (to tam pojawi³y siê wspomniane pêkniêcia w pow³oce gazowej, przez które dobiega odór) przybywa pos³aniec z wieœci¹, e Delta Pokorylis znik³a z monitorów. Statek pos³añca nosi œlady dziwnych uszkodzeñ, a astronom Paxton (g³ówny bohater), otwieraj¹c statek, nabiera przekonania, e sam sobie ze wszystkim poradzi! Sam!, po czym popada w dziwna chorobê. Choroba (egoizmu, pychy i zapomnienia o ziarenkach, tj. 17

18 o modlitwie) szerzy siê, a z ni¹ inwazja dziwnego cienia, który powoduje zniszczenie bardzo wa nych dokumentów przesz³oœci, a nawet blakniêcie (potem oka e siê, e tylko uniewidocznienie ) niektórych ziarenek, z³o onych w Latarni. W tej sytuacji zbiera siê Rada Wybitnych, do której wyj¹tkowo dokooptowano Odpoczywaj¹cych (emerytowanych jej cz³onków). Postanawia ona, e nale y zwróciæ siê o radê do Ojanbutady, ostatniego z odwiecznych Pustelników Delty. Mo na mu zadaæ tylko jedno pytanie, gdy poprzedni Pustelnicy umierali po udzieleniu jednej, jedynej rady. Pytanie to ma brzmieæ Co mamy czyniæ, m¹dry Ojanbutado?, a w samotn¹ drogê wyprawiony zostaje Paxton. Opowieœæ o drodze Paxtona przez Pustynne Po³acie jest najlepsz¹ czêœci¹ tej ksi¹ ki. Po³acie okazuj¹ siê czymœ w rodzaju Czyœæca, gdzie dusze zmar³ych Pokorylian oczekuj¹ w mroku, a ich odbicia w taflach, a z nimi i oni sami nabior¹ przejrzystoœci. W tym celu jednak musi ich dotkn¹æ promieñ Latarni. Promieñ, który tyle prowadzi Paxtona, co jest przezeñ prowadzony (mamy tu widoczne reminiscencje Suchej Krainy z Czarnoksiê nika z Archipelagu, ale i kopalni Yora z Niekoñcz¹cej siê historii). W rozmowach ze spotykanymi pokutnikami Paxton poznaje historiê dawnego upadku i odrodzenia Pokorylian. W pe³ni pozna j¹ z ust Pustelnika. Nim go jednak spotka, prze ywa zw¹tpienie i pokusy zw³aszcza pokusê zadania Pustelnikowi wielu ró nych pytañ. Gdy Paxton zdaje Ojanbutadzie powierzone mu pytanie, s³yszy w odpowiedzi: Cieszê siê, e w koñcu okaza³eœ pos³uszeñstwo. Pustelnik by³ œwiadom ca³ej jego drogi, wszystkich jego wahañ. Nastêpnie Paxton dowiaduje siê, e Kraina Latarni zagro ona jest przez Cienistego, e nieprzyjaciel œwiat³a wysy³a przeciw Œwietlistym (Pokorylianom) Siedmiu Mrocznych Wys³anników (uosobienie siedmiu grzechów g³ównych), i e ju raz doprowadzili oni do Wypiêtrzenia Siedmiu Ska³ Z³a w Sercach Œwietlistych. Obecnie trwa Drugie Wypiêtrzenie. By je powstrzymaæ, trzeba przede wszystkim udaæ siê na Cirrus i wyzwoliæ spod wp³ywu Cienistego grupy naukowców, którzy przed kilkunastu laty, znalaz³szy siê tam, zerwali kontakt z Latarni¹ i wspó³braæmi. W ekspedycji ma wzi¹æ udzia³ siedem osób (oprócz personelu technicznego), a poprowadziæ ma j¹ Paxton. Nie, ju nie Paxton, a nowy Pustelnik, Ojaspa. Zgodzi³ siê on bowiem zast¹piæ odchodz¹cego po marmurowych, bia³ych stopniach nikn¹cych w chmurze roztañczonych drobinek Ojanbutadê, choæ musia³ siê zgodziæ na szybk¹ staroœæ i rezygnacjê z ziemskiej mi³oœci. Przez czas jego nieobecnoœci choroba Pokorylian poczyni³a znaczne postêpy. Jednak wyprawa na Cirrus wyrusza, pod¹ aj¹c przez rozczulaj¹co bajkowy kosmos (trochê jakby z Gwiezdnych Wojen z ich powiedzmy nieszablonow¹ fizyk¹). Tworzy j¹ trzynaœcie osób: siedmioro zadaniowców, piêcioro maszynowców i Ojaspa, a nadto dracis imieniem Hozg, zwierz¹tkomaskotka (smoczek) jednego z zadaniowców (dwoje z nich to dzieci). Prom kosmiczny JAXX bez trudu dostaje siê na tor pró niowy, a od najbli szego postoju dzieli go kilka megaeonów. Na ich drodze pojawia siê czarny tygiel, zwany tez czarn¹ dziur¹, zjawisko, maj¹ce coœ wspólnego z Cienistym. Jednoczeœnie Cirrus zaczyna zmieniaæ sw¹ pozycjê w przestrzeni, jakby uciekaj¹c przed promem. Poszczególni cz³onkowie za³ogi kolejno ulegaj¹ wp³ywowi tygla, popadaj¹c w kolejne grzechy g³ówne, i na ró ne sposoby opuszczaj¹ statek. Ojaspa niezbyt aktywnie przeciwstawia siê tym wydarzeniom, zaczyna siê zreszt¹ coraz szybciej starzeæ, powtarza natomiast, pointuj¹c ka - dy upadek: A jednak wszyscy jesteœcie bardzo kochani (w ró nych wariantach). NajwyraŸniej te Pustelnik rozporz¹dza wiedz¹ (religijn¹?), której nie mia³ ani Paxton, ani w ogóle Pokorylianie. Hozg po znikniêciu swego pana zapada na coœ w rodzaju depresji i zostaje wypuszczony w przestrzeñ kosmiczn¹, a tam... rozwija skrzyd³a i leci spokojnie do domu (nikt na statku nie wiedzia³, e dracisy mog¹ yæ w otwartej przestrzeni?! Najwidoczniej). 18

19 Gdy na statku zostaj¹ ju tylko trzy osoby, Ojaspa ka e opowiedzieæ dziewczynce imieniem Fabula Bajkê o Trzech S³odkich Kwiatach (która okazuje siê kontaminacj¹ opowieœci o szklanej górze, kwiecie paproci oraz... trzech cnotach teologicznych), po czym statek chyba zderza siê z tyglem. Do jego wnêtrza wdar³y siê cuchn¹ce opary. Potem nast¹pi³ og³uszaj¹cy grzmot, wycie, przeraÿliwy œmiech. Po chwili wszystko ucich³o. Ale to jeszcze nie koniec. W fina³owej scenie Ojaspa przemawia do mieszkañców Cirrusa, zbieraj¹cych siê do drogi na Deltê Pokorylis (jak dosta³ siê na planetê, jak przekona³ zbuntowanych naukowców do powrotu ani s³owa]. Okazuje siê, e pilot JAXX a zaatakowa³ czarna dziurê, lecz jej nie zniszczy³ (bo nie le y to w ludzkich mo liwoœciach), lecz tylko rozproszy³ na miliardy czarnych, miniaturowych kropli, które bez trudu wch³aniaj¹ siê teraz do serc istot w ca³ej galaktyce Vargalla, a mo e nawet poza jej granicami. Pustelnik zapowiada te, e w d³oniach Pokorylian nie bêd¹ siê ju pokazywaæ ziarenka œwiat³a (tj. bêd¹, ale pozostan¹ niewidoczne). Sam zaœ odchodzi na Pustynne Po³acie... Nie zapominajcie, e jesteœcie kochani. Niestety, Delta Pokorylis jest napisana jeszcze gorzej, ni by to wynika³o z powy szego streszczenia. Szufladkowa formu³a maskuje nieumiejêtnoœæ konstruowania fabu³y, nikt te nie zwróci³ autorce uwagi na to, e powieœæ pisze siê inaczej, ni katechezy i homilie. A tak e na trudnoœæ pogodzenia bycia kochanym z nieobecnoœci¹ osobowego Boga. Czy Œwiat³o mo e kochaæ? Ani na to, e ta powieœæ ta by³aby znacznie lepsza, gdyby osadziæ j¹ nie w przestrzeni kosmicznej, ale w jakiejœ niedookreœlonej Niebywalencji (znakomity przek³ad Neverlandu z warszawskiej inscenizacji Piotrusia Pana), po³o onej gdzieœ za trzydziewi¹t¹ rzek¹ czy te w czysto umownej scenerii Rozwodu ostatecznego C.S. Lewisa. Nieprzypadkowo przywo³a³em tego autora. Czyni to i wydawca, pisz¹c na ok³adce, e ksi¹ ka wpisuje siê do kanonu dobrej literatury science-fiction, której patronuje Clive Staples Lewis ze swoj¹ Trylogi¹ miêdzyplanetarn¹. Byæ mo e nawet w to wierzy. Ale, choæ naszej autorce bardzo daleko do Lewisa, jej zad³u enie u tego autora jest wyraÿne. Mo e zreszt¹ nie tyle w Trylogii planetarnej, co w³aœnie w Rozwodzie ostatecznym. A porównanie Delty Pokorylis nawet z najl ejszymi w twórczoœci Lewisa Opowieœciami z Narnii znakomicie choæ wbrew woli i chyba poza œwiadomoœci¹ autorki i jej konsultanta wydobywa ró nicê miêdzy surowym i œwiadomie trudnym chrzeœcijañstwem Lewisa, a ciep³ym, przytulnym chrzeœcijañstwem katechezy niektórych ruchów odnowy (a jest ona w Delcie... znakomicie odrobiona). W za³o eniu jest to ksi¹ ka dla m³odzie y i starszych dzieci. Ale w³aœnie dzieciom nie mo na tak opowiadaæ bezbarwnie, nielogicznie, chwilami wrêcz nudnie. Dla dzieci ta ksi¹ ka z zachowaniem wszystkich elementów fabularnych powinna byæ o po³owê krótsza. Dla doros³ych zreszt¹ te. To mog³a byæ piêkna, m¹dra baœñ. Zabrak³o talentu, mo e te samokrytycyzmu (bo podejrzewam, e autorka jest bardzo m³oda). I m¹drego doradcy. Szkoda. Tadeusz A. Olszañski Edyta Pasek-Paszkowska: Delta Pokorylis. Wyd. Edycja Œwiêtego Paw³a, Czêstochowa Nie z tego œwiata jesteœmy Twórcy SF, którzy lubi¹ ektsremalne warunki a zarazem s¹ na tyle inteligentni, eby siê nie oœmieszaæ, wymyœlili space operê, w której wszystkie chwyty s¹ dozwolone i tylko prawdziwy malkontent mo e siê czegoœ czepiaæ. Niestety, tej wiedzy, czy te przezornoœci, zdecydowanie zabrak³o scenarzystom w iloœci sztuk trzech (a mo e dwóch): Johnowi Thomasowi & Jimowi Thomasowi (ciekawe, kto siê pod tym karko³omnym nazwiskiem skrywa faktyczna spó³ka pisarska czy mo e zawstydzony pisarz, który po obejrzeniu obrazu naprêdce siê wycofa³ z firmo- 19

20 wania go swoim prawdziwym imieniem) i Grahamowi Yostowi i re yserowi, Brianowi de Palmie, którzy postanowili spróbowaæ swoich si³ w misji na Marsa. Wysy³anie bohaterów w nasz uk³ad s³oneczny wbrew pozorom nie jest proste zbyt wiele ju o nim wiemy, a nie ka dego staæ na tak wizjonerskie pomys³y, jak Kubricka w 2001: Odysei kosmicznej, która mimo pewnych z dzisiejszego punktu widzenia anachronizmów jednak robi wra enie. Ale ad rem. Do wizyty w kinie nie zniechêci³y mnie ani ostrzegawcze reakcje fanów, ani z³e notowania filmu w amerykañskim box office. Nazwiska de Palmy, który ma na swoim koncie parê niez³ych thrillerów i filmów akcji (Oczy wê a, Ofiary wojny, Mission: Impossible) i adaptacjê Carrie Kinga, oraz Tima Robbinsa, którego aktorstwo by³o do tej pory co najmniej satysfakcjonuj¹ce, powinny byæ gwarancj¹ mo e nie arcydzie³a, ale przynajmniej godziwej rozrywki. By³o Ÿle. Ju Ÿle siê zaczê³o, dialogiem, w którym padaj¹ s³owa: Ca³y czas jeÿdzisz samochodem na benzynê? Powinieneœ go ju odstawiæ do muzeum!. Poczu³am siê cofniêta w czasie o dobrych 30 lat, do epoki SF uœwiadamiaj¹cej i t³umacz¹cej. I tak ju zosta³o. Przez ca³y czas projekcji mia³am wra enie, e twórcy operuj¹ poetyk¹ zdecydowanie przestarza³¹ zarówno w jêzyku filmu, jak i w opowiadaniu historii. Historia jest banalna na Marsa rusza wyprawa badawczo-kolonizacyjna, która natrafia na górê, z której wydobywaj¹ siê impulsy dziwnego œwiat- ³a. Z³aknieni wiedzy i wra eñ cz³onkowie wyprawy namierzaj¹ górê swoimi instrumentami i zostaj¹ za swoje wœcibstwo ukarani wessaniem w ów twór. Prze ywa tylko jeden, któremu udaje siê wys³aæ wo³anie o pomoc. Z Ziemi rusza wyprawa ratunkowa, naprêdce uzupe³niona o doskona³ego kosmonautê, który prze ywa tragediê po œmierci ony. Wyprawa leci, ma k³opoty, po drodze jej kapitan poœwiêca ycie, by ratowaæ resztê, która l¹duje i odnajduje ocala³ego z pierwszej wyprawy kolegê. Kolega ów zd¹ y³ sobie na Marsie uwiæ gniazdko i wyhodowaæ roœlinki. Dzielnych kosmonautów nadal nurtuje zagadka tajemniczej góry, a zw³aszcza regularnoœci impulsów, które wysy³a³a. Rozwi¹zanie jest proste to to kod DNA! Wystarczy wiêc odpowiedzieæ tym samym kodem i góra staje otworem. A w niej holowizyjny obraz przeœlicznego ufoluda, wypisz wymaluj jak z Roswell, który t³umaczy Ziemianom, e tak naprawdê Ziemianami nie s¹, bo rozwój ycia na naszej planecie to dzie³o naszych kosmicznych braci. Po czym zapraszaj¹ wyprawê na galaktyczn¹ przeja d kê, eby mogli uca³owaæ stopy naszych protoplastów w podziêce, e stworzy³y tak cudown¹ rasê jak ludzie. Na wycieczkê decyduje siê owdowia³y kosmonauta. The end. Jak z powy szego wynika, przy odrobinie dobrej woli z tej niezbyt odkrywczej fabu³ki mo na by³o zrobiæ zupe³nie niez³y film, nie wymagaj¹cy wysi³ku umys³owego, ale porywaj¹cy akcj¹, efektami... I trudno powiedzieæ, e czegoœ zabrak³o, bo zabrak³o wszystkiego z wyj¹tkiem patosu, którym przesycone by³o pó³torej godziny projekcji. Podnios³a scena œmierci kapitana wyprawy ratunkowej sprawia³a wra enie ywcem wyjêtej z kiepskiego radzieckiego filmu o wojnie. Wszystkie postaci by³y p³askie jak kartka papieru (z wyj¹tkiem drugorzêdnych cech p³ciowych aktorek), wszystkie by³y szlachetne, a nawet jak pocz¹tkowo nie by³y, wnet siê w takowe przeradza³y. Próby zarysowania konfliktów i tzw. w¹tku uczuciowego (w wyprawach 20

21 bior¹ udzia³ ma³ eñstwa, co ponoæ sprzyja dobrej atmosferze wœród za³ogi ciekawe, kto to wymyœli³) sprawi³a, e w okamgnieniu zaczê³am wielbiæ scenarzystów seriali wenezuelskich za g³êbok¹ wiedzê psychologiczn¹. Ale to nic w porównaniu z ca³¹ ha³d¹ nonsensów naukowych i logicznych. Wyprawa ratunkowa l¹duje awaryjnie kilkaset metrów od miejsca l¹dowania pierwszego statku. Có w tym dziwnego, wystarczy w nocy spojrzeæ na Marsa to to taki malutki punkcik, tam wszystko musi byæ blisko siebie. Ocala³y uczestnik pierwszej wyprawy postawi³ na Marsie namiot z paru szmat, w którym rosn¹ce roœlinki wytwarzaj¹ na tyle du o tlenu, e pod powiewaj¹cymi p³achtami mo na oddychaæ. Ale ulga dla NASA nie trzeba myœleæ o skomplikowanych konstrukcjach kopu³, które chroni³yby osady przed utrat¹ tlenu. Nie lepiej by³o z efektami, pod którymi jak ze zdumieniem przeczyta³am podpisa³ siê Industrial Light & Magic. Pathfinder wygl¹da³ jak zabawka kupiona na odczep siê w kiosku za rogiem. Marsjañskie klimaty, uzyskane dziêki pomalowaniu pustyni na czerwono, wygl¹da³y nijako, i gdyby nie powstarzane co chwila s³owo Mars by³abym sk³onna pomyœleæ, e kopia filmu wpad³a do pojemnika z czerwon¹ farb¹. Jeden z orbituj¹cych wokó³ Ziemi statków kosmicznych jako ywo przypomina³ mi oponê rowerow¹ zawieszon¹ na sznurku (choæ zapewne mia³ byæ to uk³on w strone Kubricka i 2001: Odysei kosmicznej; chyba dobrze, e Kubrick nie do y³). Zaœ koñcowa animacja, w której ufoludek pokazuje w skrócie historiê swojej rasy i rozwój ycia na Ziemi, wzbudzi³a we mnie ju nie œmiech, ale za enowanie. Filmu nie ratowa³a nawet muzyka Ennio Morricone, który jakby uleg³ klimatowi ca³oœci i, mówi¹c kolokwialnie, odstawi³ fuchê. Zastanawia mnie, czemu Misja na Marsa w³aœciwie mia³a s³u yæ. Rozrywka by³a to co najmniej mierna, forsowanie idei, e pochodzimy z innego œwiata, te ma³o przekonuj¹ce, pod dramat psychologiczny podci¹gn¹æ tego tez nie mo na. Po raz kolejny okaza³o siê, e niestety, fantastyka naukowa pos³u y³a tu za pretekst do zrobienia kasy, bo wiadomo, zagorza³y fan prze- ³knie wszystko. Czego sama jestem najlepszym przyk³adem. I marzê, eby NASA w najbli szej dwudziestolatce naprawdê wys³a³a ludzi na Czerwon¹ Planetê, wtedy mo e siê ukróc¹ wydumane i enuj¹co œmieszne historyjki o jej podboju. Joanna Czapliñska Misja na Marsa (Mission to Mars). Re. Brian de Palma; obs. Gary Sinise, Don Cheadle, Connie Nielsen, Jerry O Connell, Kim Delaney, Tim Robbins. Scen. Lowell Cannon, Jim Thomas, John Thomas, Graham Yost. Zdjêcia Stephen H. Burum; muz. Ennio Morricone; monta Paul Hirsch. Efekty specjalne Industrial Light & Magic. Czas proj. 113 min. USA

22 Wiadomoœci Bucklandu nr 115 (wydanie specjalne) Moczary Halimath 2000 Drodzy Czytelnicy! Tym razem wyj¹tkowo, zamiast tradycyjnych Wiadomoœci Bucklandu, zapraszamy do obejrzenia kilku zdjêæ z tegorocznego Wielkiego Zgromadzenia w Szarej Przystani (czyli Euroconu-Polconu 2000 w Gdyni). Blok Tolkienowski tej imprezy przygotowa³a nasza Sekcja Tolkienowska i przyjaciele z ca³ej Polski. Tom Goold Frodo Maggot prowadzi warsztaty jêzyków Œródziemia Tolkieniœci vs. antytolkieniœci: Wojciech Orliñski i Tadeusz A. Olszañski 22

23 Prof. Jakub Z. Lichañski opowiada³ o kszta³towaniu siê mitu... a Rafa³ Olszowski o grach opartych na prozie Tolkiena Agnieszka Sylwanowicz przygotowa³a wprowadzenie do filmu dokumentalnego Rakin i Eliran zapraszaj¹ wszystkich tolkienistów do wziêcia udzia³u w konkursie wiedzy o J.R.R. Tolkienie i jego dziele. Eliminacje trwaæ bêd¹ do czerwca 2001 fina³ na POLCONIE w Katowicach. Warunki konkursu: 1. Odpowiedzi nale y udzielaæ na piœmie, w terminie do dwóch tygodni od czasu opublikowania pytania (decyduje stempel pocztowy) 2. Odpowiedzi musz¹ byæ w jêzyku zadawanych pytañ czyli po czesku. Nagrody niespodzianki Pytanie nr 1. Kdo kladl Bilbu Pytlikovi hadanky ve tme? 23

24 FALKON Lubelski Klub Fantastyki Syriusz, Lubelska Sekcja Gier Cytadela, Lubelskie Stowarzyszenie Fantastyki Cytadela Syriusza oraz IV Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Janiny Sêdzikowskiej w Lublinie zapraszaj¹ na Fantastyczny Atak Lublina FALKON pod has³em Samhain. Data: listopada 2000 roku. Miejsce: IV Liceum Ogólnokszta³c¹ce przy ulicy Szkolnej 4 w Lublinie. Koszt: 25 z³ (z noclegiem w sali zbiorowej zaopatrzcie siê w karimatê i œpiwór!). Osoby zainteresowane noclegami w hotelu lub schronisku (uwaga! niskie ceny!) s¹ proszone o kontakt z organizatorami. Na miejscu zapewniamy bufetowe jedzonko i napitek, w pobli u jest równie kilka kafejek i restauracji. Program: liczne prelekcje i prezentacje, spotkania z pisarzami i t³umaczami, spotkania z redakcjami pism fantastycznych, pokazy walk rycerskich, dyskusje, LARPy (WoD, DP), gry fabularne, bitewne, karciane i komputerowe, turnieje: WFB, M:tG, L5P, pokazy iluzjonistyczne, pokazy filmowe, koncert muzyki folkowej, mnóstwo konkursów (ju na pewno: ogólnofantastyczny, o twórczoœci Tolkiena, Sapkowskiego, trylogii Sienkiewicza, na najlepiej pomalowan¹ figurkê, najfajniejszy strój, WFRP, WoD, Gwiezdne Wojny, komiks, kalambury). Kontakt: przez internet: pisz¹c do Krzysztofa Ksiêskiego (ksieski@tinet.pl lub ksieski@poczta.wprost.pl) lub Piotra Gnypa (toread@thor.intercafe.com.pl) zwyk³¹ poczt¹: Lubelski Klub Fantastyki Syriusz przy Wojewódzkim Domu Kultury, ul. Dolna Panny Marii 3, Lublin. osobiœcie: zjawiaj¹c siê w Wojewódzkim Domu Kultury w Lublinie (adres powy ej) w ka dy wtorek miêdzy a w sali nr 19 i 22. telefonicznie: Krzysztof Ksiêski lub Piotr Gnyp Ponadto przypominamy, e w paÿdzierniku odbêdzie siê ZAHCON w Toruniu ( ) oraz IMLADRIS w Krakowie ( ). Bli sze informacje w poprzednim numerze Miesiêcznika. 24

25 Naczelni: Jola Pers i Dariusz Adamus Urodziny 24 czerwca 2000 w Murzasichlu ko³o Zakopanego mia- ³a miejsce uroczystoœæ zwi¹zana z pierwszymi urodzinami sieciowego magazynu Fantastycznie.pl ( Kto by przypuszcza³, e to ju tak d³ugo... Redakcja magazynu czyli Jola Pers i Dariusz Adamus zaprosili wszystkich swoich wspó³pracowników (w tym mnie) na przyjêcie urodzinowe. Ekipa zjecha³a z ró nych stron kraju, a gospodarze zadbali o to, eby wszyscy dotarli do zaprzyjaÿnionego domu w³aœnie w Murzasichlu. Niestety, pogoda akurat tego dnia siê popsu³a i choæ wyje d aliœmy w upale, to ju przed wieczorem zacz¹³ padaæ deszcz (solidny). To zmusi³o nas do rezygnacji z ogniska (szkoda). Na szczêœcie baran zosta³ upieczony jakimœ tajemniczym sposobem i spo yliœmy go w nale ytym skupieniu. Potem by³ jeszcze specjalny tort oraz uroczyste wrêczenie koszulek magazynowych tym, którzy ich jeszcze nie mieli (ja mia³em, wiêc nie dosta³em). Tradycyjnie przy takich okazjach poœwiêciliœmy resztê nocy (wci¹ deszczowej) na d³ugie nocne rodaków rozmowy. Rankiem wszyscy wiêkszymi i mniejszymi grupkami zbierali siê do domów. Impreza by³a krótka, ale wa na. Fantastycznie yczê wiêc znakomitych tekstów i wiernych czytelników, a redakcji jeszcze wielu lat sukcesów. Piotr W. Cholewa Co: Pierwsza rocznica dzia³ania magazynu Fantastycznie.pl; Gdzie: Murzasichle (k. Zakopanego); Kiedy: 24 czerwca 2000 r. Powrót Bydgoszczy Zdmuchujemy œwiecê na torcie urodzinowym Dawno ju nie s³ysza³em o adnej bydgoskiej imprezie (co nie znaczy, oczywiœcie, e ich nie by³o), ale w marcu dosta³em zaproszenie na dwudniowy konwent, bêd¹cy po³¹czeniem klasycznego (Cocon 2000), mangowego (Manganatsu 2000) i dni komiksu. Pojecha³em, oczywiœcie. Droga do Bydgoszczy jest daleka, wiêc spóÿni³em siê na spotkanie z Leszkiem Jêczmykiem, dotycz¹ce Nowego Œredniowiecza. Dlatego swój udzia³ w im- 25

26 prezie rozpocz¹³em od spotkania z redakcj¹ magazynu komiksowego Produkt (recenzja Produktu wkrótce). Wydaje siê, e grupie zwi¹zanej z jednym z lepszych fanzinów komiksowych uda³o siê znaleÿæ profesjonalnego wydawcê i na razie wszystko idzie dobrze, a Produkt trafia do kiosków. Zd¹ y³em na panel, w którym obok Leszka i Jacka Pniewskiego (reprezentuj¹cego wydawnictwo Zysk i S-ka) wyst¹pi³em tak e ja. Mówiliœmy i zubo eniu jêzyka, ale zarówno co do samej tezy, jak i p³yn¹cych z niej wniosków nie osi¹gnêliœmy pe³nej zgodnoœci co uznaæ za zubo enie, co za uproszczenie, a co za naturalny proces, jak z tym walczyæ i czy warto... Przysz³oœæ (jêzyka) poka e. Z du ym zainteresowaniem oczekiwa³em spotkania z liczn¹ niegdyœ grup¹ autorów ze œrodowiska bydgoskiego. Z tego miasta pochodz¹ przecie Ma³gorzata Michalska, Tadeusz Oszubski, Wiktor wikiewicz czy Jerzy Grundkowski. Niestety, z ró nych przyczyn zjawi³ siê tylko Tadeusz Oszubski, autor (drukowanej w Voyagerze) œwietnej Sfory. Teraz odszed³ od fantastyki w œcis³ym rozumieniu tego s³owa, pracuje w magazynie Czwarty wymiar i zajmuje siê g³ównie ezoteryk¹ (coraz bardziej Spotkanie z naczelnym Produktu, Micha³em Œledziñskim Œledziem (siedzi z lewej) zyskuj¹c¹ w Polsce popularnoœæ). Z literatury pisuje grozê (zbiór jego opowiadañ wyda³ Œwiat Ksi¹ ki), tworzy w tej chwili powieœæ grozy. Andrzej Pilipiuk opowiada o sektach Spotkanie z Tadeuszem Oszubskim (z prawej) prowadzi Marcin Lewandowski Zrezygnowa³em z pokazu Matrixa. Organizatorzy zaplanowali równie w pobliskim pubie d³ugie nocne rodaków rozmowy. Mi³y pomys³, sprzyjaj¹cy integracji. Drugi dzieñ (niedziela) rozpocz¹³ siê od spotkania z Jackiem Pniewskim, który opowiada³ o planach wydawniczych Zyska i S-ki. Potem za sto³em zasiad³ Andrzej Pilipiuk. Wobec faktu, e czêsto mówi siê na ³amach prasy o rozmaitych sektach, tak e opowiedzia³ nam o kilku ciekawych i nietypowych, opartych bowiem na religii prawos³awnej. Bardzo interesuj¹c¹ wyda³a mi siê sekta ch³ystów, do której nale a³ s³awny (czy te nies³awny) Rasputin. Ch³yœci wyznawali zbawienie przez grzech: wyznawcy powinni folgowaæ sobie do chwili, kiedy poczuj¹ obrzydzenie do wystêpku. Potem ju jest mniej zabawnie: samobiczowania, pokuty itd. Inn¹ sekt¹, ma³o poci¹gaj¹c¹, jest sekta skopców, wymagaj¹ca autokastracji. Chocia w dalekiej Azji podró nicy (np. Osendowski) odkrywali nawet wsie, gdzie ch³opi modlili siê do dziury w œcianie... Po Andrzeju przysz³a kolej na mnie i na wyjaœnienie, czym jest fandom. Stara³em siê jak mog³em, choæ fandom jest zbli ony do fantastyki trudno go jednoznacznie zdefiniowaæ. Pewne zjawiska kojarzymy z fandomem, o innych wiadomo, e z fandomem nie maj¹ nic wspólnego, ale strefa graniczna jest w tym przypadku bardzo szeroka. PKP nie pozwoli³o mi doczekaæ oficjalnego zamkniêcia konwentu. Natomiast koniecznie trzeba wspomnieæ tu o punktach programu, w których nie uczestniczy³em, a których by³o sporo. By³y konkursy (o literaturze fantastycznej, o Gwiezdnych wojnach, o komiksie, a tak e mangowy cosplay, karaoke i graficzny), by³y turnieje (Magic: the Gathering, Legenda Piêciu Pierœcieni, Chronopia i Tekken III). Ca³y czas trwa³y 26

27 pokazy filmów, zarówno mangowych, jak i klasycznych (oprócz wspomnianego Matrixa tak e Cube i Szósty zmys³). Jedn¹ salê przeznaczono na komputery i konsole. Ogólnie: udana impreza z solidnym programem. Jeœli w przysz³ym roku Bydgoszcz przygotuje kolejn¹ polecam. Piotr W. Cholewa Co: Cocon Manganatsu 2000; Gdzie: Pa³ac M³odzie y w Bydgoszczy; Kiedy: 1 2 lipca 2000 r. Z pamiêtnika Inkwizycji Pomiêdzy dwoma wspania³ymi zamkami wznosi siê Bariera... Oddziela ona ziemie istot z Otch³ani od ziem (bardziej lub mniej) ludzkich. Przekroczyæ j¹ mo esz jedynie wtedy, gdy PrzewoŸnik uzna twój powód za wystarczj¹co przekonywuj¹cy i wypo yczy ci amulet... Inaczej nawet jeœli samo przejœcie przez Barierê ci siê uda³o jesteœ martwy. Na szczêœcie dzia³a to w obie strony i demony nie mog¹ ot tak opuœciæ swej domeny. Zmierzaj¹ wszak do zniesienia Bariery i wydania ostatecznej bitwy si³om Dobra aby zaw³adn¹æ t¹ przepiêkn¹ krain¹... DZIEÑ I Ganianie, sojusze, gadanie... W³aœciwie nic siê nie dzieje, posi³ki w drodze... Nieszczêsne ofiary zostan¹ jeszcze wykorzystane przez Nekromantê DZIEÑ II Zacz¹³ siê od rozmowy Wielkiej Inkwizytorki Sunala (Boga S³oñca gdyby ktoœ siê nie zorientowa³:)) z Królem Elfów. Mnie, zwyk³ej kap³ance, nie dane by³o tam podejœæ, nie wypada... Obserwujê wiêc rytua³ umagicznienia broni. Bracia inkwizytorzy tak e korzystaj¹ z tej okazji. S¹ tam równie... orki?!? Dziwaczna dru yna Orków twierdzi, i chce walczyæ ze z³ym Lordem. Hmmm... Niew¹tpliwie mogliby og³uszyæ go sw¹ muzyk¹. Rozmowy zakoñczone. Opuœciliœmy zamek i udaliœmy siê na poszukiwanie kilku osób. Wielka Inkwizytorka Kasjo opuœci³a nas, musia³a udaæ siê w inne odleg³e krainy w wa - nych sprawach. Zostaliœmy zatem sami pod wodz¹ Sier anta. A dzia³y siê dziwne rzeczy... Ksi¹ ê przyjmuje wizyty (mówi, e to poselstwa) demonów, Elfia Ksiê niczka uda³a siê za Barierê, by nawróciæ dawnego wysokiego stanowiskiem elfa, obecnie znanego jako Demon Bestia. Oko³o czternastej klepsydry wpuœciliœmy siê w maliny dla podbudowania morale, a potem ruszyliœmy w œlad za szalonym Demonem Graj¹cym W Koœci. Zamiast niego w Lesie Elfów znaleÿliœmy trupa herolda i skupionych wokó³ magów. Na jak¹kolwiek pomoc by³o jednak za póÿno... A tu nagle nowa niespodzianka! Szeœæ demonów przekroczy³o Barierê! Dzielna Szara Kompania wraz z Inkwizycj¹ uda³a siê ich... spacyfikowaæ... Mnie nakazano pozostaæ na zamku i mieæ uszy/oczy szeroko zamkn... eeeee, otwarte. Ile jednak mo na pods³uchiwaæ? Wraz z arcykap- ³ank¹ Sunala posz³am na przechadzkê. Spotka³yœmy nadwornego maga podejrzany typ, czy on czasem nie kontroluje tego bezp³ciowego Ksiêcia? Potem na naszej drodze stanê³a Elfia Ksiê niczka wraz z pojmanym Demonem Besti¹. No có, w pewnej chwili zrobi³o siê gor¹co, ale na szcêœcie prze y³am owo drobne nieporozumienie. 27

28 Powróciliœmy na zamek. Pozosta³o mi oczekiwaæ reszty dru yny i z niesmakiem obserwowaæ ten... hmmm, przybytek ogólnych rozkoszy. Wreszcie przyby³ ca³y i zdrowy Karl, nastêpnie zaœ okaza³o siê, e obok siedzi Demon Graj¹cy W Koœci. Heh, no to zabili biedaka. Poszliœmy siê odmeldowaæ PrzewoŸnikom (to oni dali zlecenie na Demona) i okaza³o siê, e Demon fa³szowa³ amulety pozwalaj¹ce przejœæ przez Barierê. Spotkaliœmy te Mroczne Elfy zw¹ce siê Pogromcami Demonów. Hmmm, z ich gadki o sukkubach i inkubach wnoszê jednak, e w Otch³ani zajmowali siê czymœ ca³kiem innym ni mordowaniem nieczystych istot. Oczywiœcie szli do Ksiêcia. Dziwne, dziwne, dziwne... DZIEÑ III Narada. W œrodku Kasjo (w czarnym p³aszczu) Kasjo wróci³a wraz z drugim inkwizytorem. Naturalnie zaraz zaczê³y siê rozmowy z elfimi magami i dowódc¹ Szarej Kompanii Arturem z Gór. Przy okazji ktoœ tam kogoœ zabi³. Z³e przeczucie nakaza- ³o nam jednak powróciæ do zamku. Niestety, by³o ju za póÿno. Licho wraz z Orkami opanowa³o i zniszczy³o twierdzê, wyrzynaj¹c jej obroñców. Kasjo nakaza³a nam oddaliæ siê ze sztandarem i rzek³a, e sama odprawi pewien magiczny rytua³. Markus zatem, ja i ocala³y trubadur imieniem Brian (bez przerwy mamrocz¹cy o swej kolekcji podwi¹zek, któr¹ w³aœnie straci³) udaliœmy siê do kryjówki. Po d³u szym czasie nadszed³ drugi inkwizytor tam znaleÿliœmy ca³¹ i zdrow¹ Kasjo, a tak e zostaliœmy œwiadkami zawarcia ma³ eñstwa Króla Elfów i córki Ksiêcia. Ciekawe, e jej gratulowali wszyscy, jego zaœ unikali jak morowej zarazy. Panna zrobi³a dobr¹ partiê po³¹czy³a ziemie ojca i Las Elfów. Heh, czy ona jednak tego ojca nie dziabnê³a wygl¹da na ambitn¹. Nie ja jedna mia³am w¹tpliwoœci odby³ siê wielki s¹d w imiê oczyszczaj¹cych p³o... tfu, promieni Sunala. Okaza³o siê, e Ksi¹ ê pope³ni³ samobójstwo a tak chcieliœmy kogoœ spaliæ... Jednak dane nam by³o siê sprawdziæ w walce oto demony i wyznawcy Setha przekroczyli Barierê i weszli na nasze ziemie. Bitwê wygraliœmy, ale co z tego? Magowie sprzymierzyli siê i ³upnêli w nas potê nym czarem, Armageddonem. Dwa razy. Mroczne Elfy zaœ dobija³y nieprzytomnych. Wprawdzie potem otworzy³y siê niebiosa, zst¹pi³ z nich jakiœ wys³annik bogów i wskrzesi³ wszystkich, ale... I tak pewien al pozosta³. Nastêpnym razem od razu wyr nie siê tych magów i bêdzie po sprawie. Proste. Magdalena Cathia Filar PS: Sztandar Sunala wygl¹da³ jak symbol Polsatu.. Heh, czy byœmy wiêc walczyli z demonicznymi Rambo (czerwone opaski na czo³ach) z TVN? Co: Orkon 2000; Gdzie: Mirów, Jura Krakowsko-Czêstochowska; Kiedy: 5 12 lipca

29 Konwent ksiêgarni Uczestnicy LARPa Desperado po zakoñczeniu gry Gildia 2000 to dziwny konwent. Nie nie ma zbyt wiele wspólnego z Fandomem, nie mo na na nim spotkaæ Gienia Debskiego, czy Piotra Cholewy. Co to za konwent, chcia³oby siê zakrzykn¹æ! Gildia 2000 jest organizowana przez Ksiêgarniê Meka w za³o eniu maj¹ca byæ yw¹ reklam¹ tej firmy. Bo przecie jeœli fan RPG bêdzie siê dobrze bawi³ na konwencie organizowanym przez t¹ ksiêgarniê, to chêtniej w³aœnie w niej kupi podrêcznik to oczywista prawda. Dlatego w³aœnie tak bardzo chcia³em pojechaæ do Bytowa i zobaczyæ, jak ze swego zadania wywi¹ ¹ siê organizatorzy. Czy osi¹gnêli swój cel? Moim zdaniem tak. Pos³uchajcie. Wszystko zaczê³o siê od podró y... Zaczê³o siê od tradycyjnej podró y poci¹giem. Potem PKS. Oczywiœcie jak zawsze staje siê to ju bowiem niemal tradycj¹ nie wziêliœmy ze sob¹ info o konwencie, tak wiêc nie mieliœmy bladego pojêcia, gdzie dok³adnie w Bytowie jest konwent. Wiedzieliœmy, e jest na zamku, to wszystko. Korzystaj¹c z wrodzonego uroku osobistego, jakim obdarzeni s¹ cz³onkowie redakcji Portalu, dowiedzieliœmy siê, e zamek i owszem, jest, i w dodatku niedaleko dworca PKS. Ruszyliœmy zatem dziarskim krokiem, by po krótkiej wêdrówce trafiæ przed bramy zamku, a tam... oczywiœcie o konwencie nikt nic nie s³ysza³. Mo e w Bytowie s¹ dwa zamki, przemknê³o mi przez g³owê. Po krótkim dochodzeniu okaza³o siê, e zamek jest jeden, a organizatorzy i konwent znajduj¹ siê w szkole le ¹cej nie opodal. Szko³a przestronna, organizatorzy zabiegani... Dowiadujemy siê, jednak, e zaraz po uroczystym otwarciu odbêdzie siê prezentacja Sim Wiochy. S¹dzicie, e du o osób przyjdzie?, pytam organizatorów. Raczej tak, to pierwszy punkt programu, pada odpowiedÿ. To œwietnie, myœlê, nikt z nas nie zna zasad Sim Wiochy... Siadamy i zaczynamy uczyæ siê regu³ tej szalonej gry. Mamy na to kilka godzin. Potem wszystko ruszy³o z kopyta. Program imprezy by³ przygotowany bardzo sprytnie organizatorzy skontaktowali siê z cz³onkami listy dyskusyjnej Warhammera i zachêcili ich do pomocy w organizacji konwentu tym samym, bez wiêkszego wysi³ku zapewnili sobie bogaty i ciekawy blok prelekcji poœwiêconych Warhammerowi. W sumie by³o ich szeœæ. Dodatkowo LARP oraz konkurs przez trzy dni imprezy nie by³o praktycznie nawet godziny wolnego wci¹ dzia³o siê coœ ciekawego. Podobnie post¹piono z tematyk¹ Œwiata Mroku ca³oœæ wzi¹³ Po zakoñczeniu wspólnego pisania scenariusza na siebie KF Brethren, przygotowuj¹c masê prelekcji oraz LARPa. Program okraszono spotkaniem z redakcj¹ Portalu, wydawnictwem ISA, redakcj¹ Secret Service oraz kilkoma prelekcjami i dyskusjami przygotowanymi przez okolicznych fanów. Odby³a siê tak e masa turniejów i konkursów, zarówno w grach karcianych, jak i bitewnych. By³y tak e pokazy bractwa rycerskiego, a nawet turniej rycerski (poniewa jestem osobnikiem strachliwym, na wszelki wypadek nie uda³em siê na miejsce zmagañ, nie wiem wiêc, na czym one polega³y), a ostatniego dnia konwentu odby³a siê biesiada, darmowe piwo i pieczone zwierzê (o ile mnie pamiêæ nie myli, by³ to baran). 29

30 Ja sam, wraz z reszt¹ ekipy Portalu, spêdzi³em niemal ca³y konwent w jednej sali zadomowiliœmy siê tam z mi³oœnikami Warhammera i nie a³owaliœmy: kolejne prelekcje, dyskusje, LARP: Desperado... nie bêdê opisywa³ ka dego punktu programu... prelekcja o prowadzeniu Warhammera, prelekcja o Starym Œwiecie, prelekcja o odgrywaniu bohaterów w Warhammerze... Doœæ powiedzieæ, e bawi³em siê œwietnie, podobnie zapewne wszyscy mi³oœnicy Warhammera oraz Œwiata Mroku. A mi³oœnicy Cyberpunka, Zewu Cthulhu i innych gier? Za rok pewnie i dla nich organizatorzy znajd¹ ciekawe zajêcie. Jestem tego pewien to grupa dobrze przygotowanych do swej pracy osób. Maj¹cych jasny cel i d¹ ¹cych do jego osi¹gniêcia. Bez potkniêæ, k³ótni, errat. Spotkanie z redakcj¹ Portala Gildia to jeden z najlepiej zorganizowanych konwentów na jakich by³em i choæ program pozostawia jeszcze nieco do yczenia, to na pewno warto za rok wybraæ siê do Bytowa. Ignacy Trzewiczek Co: Gildia 2000 Gdzie: Bytów, k. S³upska Kiedy: lipiec 2000 Dziœ trochê nietypowo. Zamiast kolejnego felietonu zamieszczamy kilka wierszy Stefana ó³towskiego. Jest to jeden z najstarszych fanów (nale ¹cy jeszcze do OKMFiSF i PSMF), wielbiciel twórczoœci Lema i kolekcjoner lemaliów. Wiersze pochodz¹ z tomiku Bez i kamieñ (Oficyna Galeria 1998). UCIECZKA jeszcze zarzucê w przestwór niewypowiedzianych obrazów i snów œwiszcz¹cy arkan ³owiê pustkê wiêc w drogê dzwon na krzywej wie y zawodzi i nagli œcie kami zw¹tpieñ zrysowane trzewia przeskoczê wichrem zakrzep³ym gadaj¹ce bramy z³otoustych metafor ró añcem œladów zakreœlê ³agodne diuny i ostre piramidy trosk jeszcze spo yjê pod drzewem wisielców cierpki owoc dobrego i z³ego ju brzeg pozostawiê po sobie szk³o spojrzeñ ostatnie z³o ê do sakwy podró nej opalone skrzyd³a i umknê z brzaskiem pierwszej gwiazdy papierowym statkiem

31 BITWA na strzaskane maszty b³êkitnych okrêtów wpe³za³y ognistookie salamandry burz¹c odmêty spopiela³ych zatok wietrzno - ruchoma czteroskrzyd³a wie a toczona polami stratowanej ziemi wrót broni³a przed atakami natrêtnego don kichota odwaga opuœci³a cia³o koœcianego króla gdy ostatni obroñca z³o y³ za wyszczerbionym ostrokolem horyzontu sko³atan¹ g³owê twierdza by³a odwo³ano larum na wpó³ zagas³ych dzwonów wziêta CZAS kiedy str¹cano z nieba gwiazdy œmia³ siê w ku³ak nie a³owa³ ró gdy p³onê³y lasy - jedni powiadali biedak - drudzy niebezpiecznie chory - innym jego los by³ doskonale obojêtny - wreszcie C z a s - najlepszy lekarz postawi³ ostateczn¹ diagnozê - nieodwracalne zmiany - koñskie dawki - wielkie koszty - nie rokuje adnych nadziei poprawy - brak jakichkolwiek podstaw na przed³u anie leczenia

32 KIEDY MÓWI... kiedy mówi¹ e dawno temu zdarli z twarzy wojowników barwy Wielkiej Apokalipsy - e rdza po ar³a zakopane g³êboko w ziemi ich wojenne topory - e podeptali œwiête znaki ognia - e rozstrzelali blaszane bitewne bêbny - e rzucili szczurom do zabawy marsza³kowskie bu³awy i generalskie mundury - e to by³o dawno - e ju nigdy - nie wierzê! wœród ciszy nocnej czaszkê rozsadza mi znowu warkot werbli i stukot podkutych butów Kino Sekta. Re. Rob Cohen; obs. Joshua Jackson, Paul Walker, Hill Harper, William Petersen, Craig T. Nelson. USA Oparty na faktach thriller odkrywaj¹cy mechanizmy dzia- ³ania tajnych stowarzyszeñ, których religi¹ jest w³adza, a celem kreowanie przysz³ych przywódców pañstwa. Luke McNamara ma okazjê poznaæ kulisy dzia³alnoœci jednej takich sekt. Presti owe stowarzyszenie Skulls proponuje mu cz³onkostwo. Problem w tym, e jest ono do ywotnie... Mission: Impossible 2. Re. John Woo; obs. Tom Cruise, Thandie Newton, Dougray Scott. USA Tom Cruise powraca jako Ethan Hunt i podejmuje kolejn¹ misjê nie do wykonania. Tym razem musi odzyskaæ tajemnicz¹ substancjê chemiczn¹, która wpad³a w niepowo- ³ane rêce agenta-zdrajcy. M: I 2 to kwintesencja kina sensacyjnego dynamiczna akcja, widowiskowe sceny walk oraz znakomite efekty specjalne. Re yseruje mistrz gatunku John Woo. Titan Nowa Ziemia (animowany). Re. Don Bluth, Gary Goldman; obs. (g³osy w wersji polskiej): Jacek Kopczyñski, Adam Bauman, Joanna Kurowska. USA Jest rok Ziemiê zaatakowali przedstawiciele obcej cywilizacji. Planeta zosta³a zniszczona, ale ludzie zd¹- yli siê w ostatniej chwili ewakuowaæ. Teraz musz¹ poszukaæ drogi do Nowego Œwiata. Czêstotliwoœæ. Re. Gregory Hoblit; obs. Denis Quaid, Jim Caviezel, Shawn Doyle, Elizabeth Mitchell. USA John Sullivan, policjant wydzia³u zabójstw, uruchamia pewnej nocy star¹ krótkofalówkê zmar³ego przed 30 laty ojca. Nieoczekiwanie nawi¹zuje kontakt z mê czyzn¹ podaj¹cym siê za stra aka i oczekuj¹cym na fina³owe rozgrywki World Series z 1969 r. Zszokowany odkrywa, e rozmówc¹ jest jego ojciec. Nadarza siê jedyna okazja, by odwróciæ wydarzenia z przesz³oœci. Ja, Irena i ja. Re. Bobby i Peter Farrelly; obs. Jim Carey, Renee Zellweger, Anthony Anderson, Jerod Mixon. USA Jim Carrey znowu w roli weso³ego g³upka. Tym razem wcieli³ siê w postaæ policjanta Charliego Baileygates (nazwisko brzmi znajomo, nieprawda ). Ciê ko pracuje, pomaga innym i z oddaniem wychowuje trzech synów. Ma jeden problem cierpi na rozdwojenie jaÿni... Cz³owiek widmo. Re. Paul Verhoeven; obs. Kevin Bacon, Elizabeth Shue, Josh Brolin, Kim Dickens. USA Pojawiam siê i znikam, czyli Kevin Bacon w roli szalonego naukowca, który wynalaz³ substancjê pozwalaj¹c¹ staæ siê niewidzialnym. Doktor wypróbowuje preparat na sobie, a efekt przechodzi najœmielsze oczekiwania. Rewelacyjne efekty specjalne. 32