Spis treści. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 1

Transkrypt

1 Spis treści 1. Podstawy Instrukcja wyszukiwania informacji w Internecie Prawo autorskie. Zagadnienia ogólne Licencje i ich rodzaje Instrukcja zakładania i personalizacji konta Gmail Moduł Instrukcja zakładania folderu i tworzenia materiałów na platformie Moodle Instrukcja tworzenia Quizu Instrukcja tworzenia pytania Krótka odpowiedź Instrukcja tworzenia pytania Dopasuj odpowiedź Instrukcja tworzenia pytania Drag and drop into text Instrukcja tworzenia pytania Prawda i fałsz Instrukcja tworzenia pytania Select missing words Instrukcja tworzenia pytania Wielokrotny wybór Instrukcja narzędzia Wiki Instrukcja narzędzia Słownik pojęć Instrukcja zakładania forum Instrukcja tworzenia głosowania Instrukcja tworzenia zadania Moduł Instrukcja zakładania bloga w serwisie Blogger Śledzenie i komentowanie bloga edukacyjnego Moderowanie bloga edukacyjnego Instrukcja zakładania mikrobloga w serwisie Twitter Śledzenie i komentowanie mikrobloga edukacyjnego Moderowanie mikrobloga edukacyjnego Lista wybranych blogów i mikroblogów edukacyjnych Moduł Instrukcja pisania scenariusza filmu edukacyjnego Instrukcja realizacji filmu na podstawie scenariusza Instrukcja tworzenia kanału edukacyjnego w serwisie YouTube Lista wybranych filmów i kanałów edukacyjnych w serwisie YouTube Moduł Instrukcja zakładania konta na Facebooku Instrukcja zakładania fanpage a klasy/zespołu Instrukcja administrowania fanpagem Lista wybranych fanpage ów edukacyjnych na Facebooku Spis filmów Bibliografia Netografia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 1

2 1. Podstawy 1.1. Instrukcja wyszukiwania informacji w Internecie Sieć Internet stanowi największą bazę informacji. Jednak ogrom dostępnych tam danych powoduje, że o wiele trudniejsze staje się znalezienie dokładnie tego, czego się szuka. W tym celu buduje się coraz bardziej złożone i efektywne narzędzia wyszukiwania. Przełomem ostatnich lat okazała się wyszukiwarka Google stosująca nowatorski mechanizm indeksowania (oznaczania) stron poprzez haszowanie ich treści (skracanie). Dzięki temu podczas wyszukiwania osiągana jest wysoka skuteczność. Zobaczmy niektóre możliwości oferowane przez ten najpopularniejszy serwis internetowy. W przeglądarce wpisujemy adres Poszukajmy informacji o e-learningu. W zależności od ustawień wyszukiwarka może w trakcie pisania podawać najczęściej wpisywane teksty do wyszukania, pasujące do tego, co wpisujemy. Po napisaniu pełnego wyrażenia naciśnijmy Enter. Wyszukiwarka odnalazła ponad miliard stron związanych z e-learningiem. Dopiszmy zatem do wyszukiwania wyraz szkoła teraz mamy już tylko milion wyników. Dopiszmy podstawowa zostało 200 tysięcy. Warto dalej zawężać wyszukiwanie dopiszmy np. scenariusze lekcji. Wyników ciągle jest bardzo dużo. Przyjrzyjmy się im. Na dole strony możemy przełączać się pomiędzy kolejnymi stronami z wynikami (domyślnie prezentowanymi po 10 na stronie). Zauważmy również, że najeżdżając myszką na wybraną pozycję z prawej strony pojawia się strzałka po zaznaczeniu jej kursorem Google wyświetla podglądowe zdjęcie tej strony. Wyszukiwarka Google pozwala podczas szukania ustawić wiele przydatnych filtrów, dzięki którym wyszukiwanie informacji staje się bardziej efektywne. Aby przejść do formularza dodatkowych kryteriów wyszukiwania, kliknijmy przycisk Szukanie zaawansowane, znajdujący się na dole strony. 2 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

3 Nowy formularz pozwala na doprecyzowanie wyszukiwania. Możemy np. frazę scenariusz lekcji umieścić w polu słów lub wyrażeń. Wpisanie słów w pierwszym polu da nam dużo więcej wyników, a więc gorsze wyszukiwanie niż wpisanie ich w drugim polu, gdzie Google zinterpretuje je jako polecenie szukania tych słów koło siebie. Zwróćmy też uwagę na to, że możemy wyszukać różne formaty plików, np. scenariusze lekcji w plikach PDF. Jeżeli chcemy upewnić się, że wyszukane scenariusze są aktualne, możemy wybrać strony, które zmieniły się w ciągu ostatniego roku. Po zdefiniowaniu dodatkowych kryteriów kliknij Wyszukiwanie zaawansowane. Na stronie z wynikami łatwo możemy rozluźnić kryteria wciskając krzyżyki zamykające ramki z podanymi dodatkowymi kryteriami wyszukiwania. Wróćmy teraz do podstawowego zapytania e-learning szkoła podstawowa. Na stronie wyników zwróćmy uwagę na listę rodzajów wyszukiwanych materiałów. Do tej pory wszystkie wyniki pochodziły z kategorii Internet były to strony internetowe. Teraz sprawdźmy, jakie grafiki, filmy czy wiadomości na interesujący nas temat znajdzie Google. W tym Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 3

4 celu z menu wyszukiwarki wybieramy kategorię Grafika. Grafiki prezentowane są bez podziału na strony internetowe. Aby to zmienić, możemy skorzystać z wyszukiwania zaawansowanego. W tym celu musimy użyć ikony Opcje (koło zębate znajdujące się w prawym górnym rogu) i wybrać funkcję Ustawienia wyszukiwania. Dodatkowe kryteria, tak jak w przypadku wyszukiwania stron internetowych, znajdują się pod opcją Szukanie zaawansowane, w tym samym menu. Sprawdźmy, czy którąś z grafik możemy bez obaw użyć poprzez wybranie licencji oznaczonej do darmowego użytku lub udostępniania. Zdefiniujmy odpowiednie kryterium, tak jak to pokazano na poniższym obrazku. Ponieważ dużo takich grafik nie znajdziemy, zmieńmy ponownie wyszukiwanie, pozostawiając samo wyrażenie e-learning. Zwróćmy tu uwagę jeszcze na przycisk aparatu widoczny w pasku wyszukiwania grafiki. Jeżeli klikniemy w niego, możemy wskazać plik graficzny z naszego komputera i poprosić o wyszukanie podobnych grafik. Mechanizm ten często daje zaskakujące rezultaty, ale sprawdza się dość dobrze dla np. zdjęć budowli. Podobnie jak strony internetowe i grafiki Google pozwala wyszukiwać inne kategorie obiektów. Przejdźmy do kolejnej kategorii Mapy. Za pomocą tego narzędzia łatwo i szybko możemy znaleźć lokalizację wybranych miejsc lub wyszukać optymalną trasę (po kliknięciu w lewym górnym rogu przycisku Pokaż trasę). Ciekawostką modułu Mapy jest ich udostępnianie. Po znalezieniu szukanego miejsca na mapie można ją w tej samej postaci udostępnić innym na dwa sposoby: podając 4 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

5 adres URL lub umieszczając na własnej stronie (np. blogu). Odpowiednie dane do obu form udostępniania mapy znajdują się po kliknięciu na przycisk z ikoną łańcucha, na górze strony. Aby udostępnić mapę poprzez podanie adresu URL, skopiuj jego dłuższą lub krótszą wersję (po zaznaczeniu opcji Krótki adres URL) i przekaż właściwej osobie (np. poprzez komunikator, mail, sms). Aby zamieścić grafikę mapy wybranej lokalizacji na swojej stronie internetowej (lub blogu), skopiuj wygenerowany kod HTML (znajdujący się również po kliknięciu ikonki łańcucha na samym dole okienka) i wklej go do kodu swojej strony. Narzędzie wyszukiwarki Google umożliwia szukanie również wśród takich kategorii jak: filmy, wiadomości, książki, miejsca, blogi, dyskusje, aplikacje, patenty. Proces wyszukiwania spośród tych kategorii jest analogiczny do procesu wyszukiwania informacji na stronach internetowych. Sprawdź, co pokaże wyszukiwarka Google w powyższych kategoriach po wpisaniu Twojego imienia i nazwiska Prawo autorskie. Zagadnienia ogólne Podstawowym aktem prawnym w Polsce, regulującym problematykę ochrony utworów jest ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U r. Nr 90 poz. 631). Definicja utworu znajduje się w art. 1. ust. 1. tej ustawy: Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Znane są przypadki, kiedy zwierzęta malowały obrazy, które później znajdowały nabywców za dość pokaźne sumy. W związku z tym rodzi się pytanie, czy namalowany przez zwierzę obraz stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 5

6 Utworem jest niematerialne dobro prawne spełniające łącznie następujące cechy: 1) stanowi efekt pracy człowieka, 2) stanowi przejaw działalności twórczej, 3) posiada indywidualny charakter. Odpowiedź na pytanie, czy malowidła wykonywane przez zwierzęta mogą stanowić utwór w rozumieniu prawa autorskiego, jest negatywna. Określenie przejaw działalności twórczej oznacza, że utwór powinien być efektem działalności o charakterze kreacyjnym i posiadać oryginalny charakter. Oprócz tego powinien charakteryzować się indywidualnością, w literaturze przedmiotu określaną czasem jako wywołaną niepowtarzalną osobowością twórcy posiadającą charakter jednorazowy, niepowtarzalny zgodnie z koncepcją statystycznej jednorazowości, sformułowanej przez M. Kummera, w której chodzi o badanie, czy wcześniej powstało takie dzieło i czy jest statystycznie prawdopodobne utworzenie go w przyszłości przez inną osobę. Można też w celu badania indywidualności stosować inne mierniki, np. czy rezultat działalności był w pełni zdeterminowany przez opisywany przedmiot, czy jest wynikiem pracy szablonowej, czy też stanowi jeden z wyników pracy możliwych do osiągnięcia przez osoby podejmujące się tego samego zadania. 1 Czy każdy może być twórcą w rozumieniu prawa autorskiego? By zostać twórcą nie trzeba spełniać jakichkolwiek wymagań formalnych. Wystarczy stworzyć utwór i jeżeli to dzieło spełnia kryteria utworu, to automatycznie stajemy się twórcą. Dla zapewnienia ochrony nie musimy rejestrować utworu, np. w ZAIKS, wystarczy ustalenie tego utworu. Przez ustalenie rozumie się jego uzewnętrznienie umożliwiające percepcję utworu przez inne niż twórca osoby. W Art. 1 ust. 2 ustawy mamy przykładowe wyliczenie rodzajów utworów. I tak przedmiotem prawa autorskiego są utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne; 8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; 9) audiowizualne (w tym filmowe). 1 Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz. Wydanie IV s. 68 i n. Zakamycze Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

7 Co nie stanowi utworu w rozumieniu prawa autorskiego? 1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty; 2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; 3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne; 4) proste informacje prasowe. Prawo autorskie wprowadza dualizm w zakresie ochrony. Dzieli się na prawa osobiste i prawa majątkowe Prawa osobiste określone w Art. 16 ustawy chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, w szczególności prawo do: 1) autorstwa utworu, 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, albo do udostępnienia go anonimowo, 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, 5) nadzoru nad sposobem wykorzystania utworu. Prawa majątkowe art. 17 do 22 ustawy, chronią twórcę w zakresie korzystania z utworu i rozporządzania nim, zapewniając mu prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. W odróżnieniu do praw osobistych, prawa majątkowe podlegają obrotowi. Czas trwania ochrony Ustawodawca wprowadził czasowe ograniczenie ochrony majątkowych praw autorskich. Poza wyjątkami określonymi w ustawie autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu: 1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych, 2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość, 3) w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony od daty jego ustalenia, 4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 7

8 Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich praw majątkowych rozpoczyna się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części. Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów. Dozwolony użytek utworów chronionych art. 23 do 35 ustawy Ze względu na interesy ogółu, ustawodawca wprowadził do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przepisy o dozwolonym użytku, ograniczające w pewnym zakresie prawa twórcy. W ustawie rozróżniono dozwolony użytek osobisty, który ma zagwarantować, by przepisy ustawy nie stanowiły prawa martwego oraz dozwolony użytek publiczny, który ma zagwarantować szeroki dostęp do dóbr kultury. Ze względu na adresatów tego materiału, którymi są nauczyciele, w zakresie dozwolonego użytku ograniczymy się tu do dozwolonego użytku osobistego oraz do dozwolonego użytku publicznego, który ma znaczenie dla tej grupy zawodowej. Zgodnie z art. 23 ust. 1. bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym. Zgodnie z ust. 2. tego artykułu zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego. Należy zatem pamiętać, że przepis ten nie pozwala na korzystanie z utworu np. w celach zawodowych, choć często osoby, które w taki sposób korzystają z utworu, oprócz kontaktów zawodowych pozostają w stosunkach towarzyskich. Zgodnie z art. 27. ustawy, instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu. Takie korzystanie w celach dydaktycznych może przejawiać się np. jako odtworzenie utworu muzycznego, fragmentu filmu itp. Zgodnie z art. 28. ustawy biblioteki, archiwa i szkoły mogą: 1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych; 8 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

9 2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów; 3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek. Przepis stanowi w szczególności podstawę do nieodpłatnego wypożyczania książek w bibliotece szkolnej. Kolejnym przepisem regulującym dozwolony użytek utworu jest art. 29 ustawy, na podstawie którego: 1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. 2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach. 2¹. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 2¹, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Na podstawie tego przepisu osoby piszące różnego rodzaju utwory (opowiadania, artykuły, prace dyplomowe, magisterskie) mogą cytować w nich fragmenty innych utworów. Przepis ten stanowi także podstawę korzystania z utworów np. do wyjaśnienia określonych tez w wykładach, stanowiących przecież samoistny utwór i przygotowywanych w celu ich przedstawienia lub udostępnienia uczniom, także przez Internet. Należy też wspomnieć o treści art. 31 ustawy, na podstawie którego: Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych. Artykuł ten stanowi w szczególności podstawę do wykonywania np. przedstawień teatralnych czy recytacji wierszy na uroczystościach szkolnych przez uczniów. Warunkiem do korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku jest wymienienie imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Należy też bezwzględnie pamiętać, że zgodnie z Art. 35 ustawy dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Dlatego też korzystając z tego dobrodziejstwa, jakim jest dozwolony użytek, trzeba to robić w rozsądnych granicach, by nie narazić się na odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw autorskich. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 9

10 1.3. Licencje i ich rodzaje Jednym z rodzajów umów regulujących sposoby korzystania z utworów jest umowa licencyjna. Wyróżniamy licencje niewyłączne i licencje wyłączne. Licencja niewyłączna: można ją zawrzeć w dowolnej formie, można udzielić licencji na korzystanie z tego samego utworu, na tych samych polach eksploatacji, w tym samym czasie także innym osobom. Licencja wyłączna: wymaga do swej ważności zachowania formy pisemnej, nie można udzielić licencji do korzystania z tego samego utworu, na tych samych polach eksploatacji, w tym samym okresie innym podmiotom. Licencja pozwala na korzystanie z utworu na polach eksploatacji określonych w umowie oraz przez okres czasu określony w umowie. W przypadku kiedy nie określono w umowie okresu, na jaki udzielono licencji, uprawnia ona do korzystania z utworu przez okres pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę. W przypadku umowy licencyjnej niewyłącznej można udzielić licencji na korzystanie z tego samego utworu, na tych samych polach eksploatacji, w tym samym czasie także innym osobom, ustawa nie wymaga do zawarcia umowy licencyjnej niewyłącznej zachowania szczególnej formy. Umowa licencyjna wyłączna wymaga do swej ważności zachowania formy pisemnej. W przypadku zawarcia licencji wyłącznej nie można udzielić licencji do korzystania z tego samego utworu, na tych samych polach eksploatacji, w tym samym okresie innym podmiotom. Licencje Creative Commons Licencje Creative Commons (CC) zestaw licencji, na mocy których można udostępniać utwory objęte prawami autorskimi. Licencje te są tworzone i utrzymywane przez organizację Creative Commons. 2 Licencje Creative Commons wprowadzają stosowanie w miejsce tradycyjnej zasady wszystkie prawa zastrzeżone zasadę pewne prawa zastrzeżone. Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw warunków licencyjnych swobód i ograniczeń. Dzięki temu autor może samodzielnie określić zasady, na których chce dzielić się swoją twórczością z innymi. W ciągu dziesięciu lat działalności Creative Commons zbudowała silną pozycję na świecie poprzez intensywną promocję twórczości oraz tworzenie warunków legalnego dostępu do dóbr kultury. 3 2 Źródło: 3 Źródło: 10 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

11 Wszystkie licencje Creative Commons charakteryzują się zasadą poszanowania autorstwa oraz mogą zawierać dodatkowe warunki wybrane przez licencjobiorcę czy twórcę. Uznanie autorstwa 4. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne pod warunkiem, że zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru. Użycie niekomercyjne. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zależne jedynie do celów niekomercyjnych. Na tych samych warunkach. Wolno rozprowadzać utwory zależne jedynie na licencji identycznej jak ta, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. Bez utworów zależnych. Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci tworzenie utworów zależnych nie jest dozwolone. W serwisie internetowym proponuje się następujące rodzaje licencji: 1) Uznanie autorstwa 3.0 Polska Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie pod warunkiem oznaczenia autorstwa. Jest to licencja gwarantująca najszersze swobody licencjobiorcy. 2) Uznanie autorstwa-na tych samych warunkach 3.0 Polska Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu tak długo, jak tylko na utwory zależne będzie udzielana taka sama licencja. Jest to licencja używana przez Wikipedię i jej siostrzane projekty. 3) Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne 3.0 Polska Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, remiksowanie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych. Warunek ten nie obejmuje jednak utworów zależnych (mogą zostać objęte inną licencją). 4) Uznanie autorstwa-bez utworów zależnych 3.0 Polska Ta licencja zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu zarówno w celach komercyjnych i niekomercyjnych, pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci (nietworzenia utworów zależnych). 5) Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-na tych samych warunkach 3.0 Polska Licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz tak długo, jak utwory zależne będą również obejmowane tą samą licencją. 6) Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-bez utworów zależnych 3.0 Polska Licencja ta zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w ce- 4 Ibidem. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 11

12 lach niekomercyjnych oraz pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci (nietworzenia utworów zależnych). Jest to najbardziej restrykcyjna z licencji Instrukcja zakładania i personalizacji konta Gmail Założenie konta Gmail Otwórz przeglądarkę i przejdź na stronę poczty gmail.com. W prawym górnym rogu kliknij przycisk Utwórz konto, aby przejść do formularza zakładania nowego konta. Proces ten potrwa kilka minut. Wpisz swoje dane w kolejne pola: Nazwa domyślnie Gmail podpowiada tu, aby wpisać swoje imię i nazwisko. Nie jest to jednak konieczne, można podać dowolne 2 inne nazwy. Dane te będzie można później modyfikować. Wybierz nazwę użytkownika tu należy wpisać nazwę użytkownika, która po założeniu konta poczty będzie widniała w jej adresie, przed Najczęściej podawanymi nazwami są imie.nazwisko lub nick. Nazwy tej nie będzie można później modyfikować. Utwórz hasło i Powtórz hasło tutaj wpisz w oba pola swoje hasło do konta. Należy użyć przynajmniej 8 znaków. Bezpieczne hasło zawiera co najmniej jedną małą i dużą literę, znak specjalny (kropka, przecinek, podkreślenie) oraz nie składa się z typowych słownikowych wyrazów (np. kot, brama, dom, konto, hasło). Hasło wpisujemy dwukrotnie, aby nie dopuścić do sytuacji wpisania hasła z błędem (literówką). Wpisywane znaki hasła od razu zasłaniane są kropkami. Data urodzenia podajemy datę urodzenia. Często data ta używana jest do odzyskiwania zapomnianego hasła, warto więc podać ją prawidłową. Płeć wybieramy płeć. Opcja ta nie jest wymagana do założenia konta. 12 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

13 Telefon komórkowy wpisujemy telefon kontaktowy. Opcja ta również nie jest wymagana do założenia konta. Twój obecny adres tu warto jest wpisać inny adres , jeżeli taki posiadamy. W przypadku sytuacji zapomnienia hasła na ten adres zostanie przesłane nowe hasło. Po uzupełnieniu wszystkich lub wybranych powyższych pól należy przepisać z obrazka 2 słowa oraz zaakceptować warunki korzystania z usługi. Jeżeli jakiekolwiek słowo będzie nieczytelne, można zawsze zmienić grafikę na nowe 2 wyrazy za pomocą przycisku okrągłej strzałki, znajdującego się po prawej stronie pola, w które wyrazy te wpisujemy. Następnie przechodzimy dalej klikając przycisk Następny krok. Tu Gmail proponuje dodać własne zdjęcie. W tym celu wybieramy przycisk Dodaj zdjęcie profilowe. Narzędzie Gmaila pozwala na bardzo wygodny sposób wstawienia zdjęcia posiadanego u siebie na komputerze lub jego wykonanie za pomocą posiadanej kamery internetowej. Załączanie zdjęcia nie jest obowiązkowe. Aby przejść dalej, klikamy Następny krok. Jest to już ostatnia strona tworzenia konta, na której jesteśmy informowani o podstawowych ustawieniach nowego konta. Kliknij przycisk Przejdź do Gmail, aby wejść na swoją nową pocztę w tym serwisie. Każde nowo utworzone konto otrzymuje kilka wiadomości z informacjami, jak obsługiwać i personalizować swoje nowe narzędzie warto jest się z nimi zapoznać. Personalizacja konta W celu dokonania personalizacji konta kliknij w prawym górnym rogu na ikonkę swojego zdjęcia (jeżeli zdjęcie nie zostało dodane, będzie to standardowa grafika) i wybierz opcję Wyświetl profil. W nowo otwartym oknie zobaczysz swój cały profil, edytuj go i wpisz te dane o sobie, które chcesz upublicznić. Możesz tu również zawsze zaktualizować swoje zdjęcie profilowe, dodać nowe wpisy informując znajomych o wszystkim tym, co nowego się u Ciebie wydarzyło, uzupełnić dane O mnie (opis, osiągnięcia, zawód, historia zatrudnienia itp.) wszystkie te dane podajesz do- Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 13

14 browolnie i wyłącznie według własnego uznania. Gmail pozwala dokładnie zdefiniować, co i komu udostępniasz. Po wpisaniu informacji o sobie wybierz przycisk Zakończ edycję. Aby sprawdzić, jak wszyscy widzą Twój profil, kliknij przycisk Wyświetl jako i wybierz grupę Publiczny. Jeżeli chcesz zobaczyć, jak widzą Twój profil znajomi, wybierz odpowiednią grupę w analogiczny sposób. Za pomocą konta Gmail możesz również gromadzić zdjęcia, tworzyć wydarzenia, definiować kręgi znajomych, rozmawiać na czacie itp. Najlepiej jest sobie wszystko przeklikać. Własną stronę poczty również możesz personalizować definiując jej układ oraz kolorystykę. Jest to możliwe po wybraniu odpowiedniej opcji z menu koła zębatego, znajdującego się po prawej stronie. Aby zmienić ułożenie poszczególnych elementów poczty, wybierz odpowiedni Układ interfejsu (domyślnie wybrany jest pierwszy Wygodny). Natomiast w celu zmiany kolorystyki wybierz opcję Motywy. Wybierając motyw pamiętaj o czytelności okna poczty. 14 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

15 2. Moduł Instrukcja zakładania folderu i tworzenia materiałów na platformie Moodle Platforma Moodle posiada bardzo wygodne narzędzia do dzielenia się zasobami. Aby dokonywać jakichkolwiek zmian w kursie, należy mieć co najmniej uprawnienia nauczyciela. Widoczny będzie wtedy przycisk Włącz tryb edycji. Domyślnym formatem kursu jest układ tematyczny, co oznacza umieszczanie kolejnych sekcji kursu w podziale na tematy. Po naciśnięciu przycisku Włącz tryb edycji w poszczególnych polach tematycznych pojawiły się przyciski pozwalające na dodanie określonych aktywności do naszego kursu. Przycisk Włącz tryb edycji zmienił się na Wyłącz tryb edycji. Na ekranie pojawiły się dodatkowe elementy (rysunek poniżej). Tematem tej lekcji jest dodawanie zasobów. Pokażę teraz, jak te zasoby dodać. Po naciśnięciu przycisku Dodaj aktywność lub zasób przewiń okienko tak, aby zobaczyć narzędzia tworzenia zasobów. Zostały one opisane na poniższym rysunku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 15

16 1. Tworzenie adresu URL Po wybraniu tego narzędzia i naciśnięciu przycisku Dodaj (lub klawisza Enter) otworzy się okno jego konfiguracji. Pola oznaczone czerwoną gwiazdką są obowiązkowe. Link do strony WWW wklejamy w okienko Zewnętrzny adres URL. Najlepiej jest wybrać automatyczny sposób wyświetlania. Jeżeli nie wypełnimy któregoś z obowiązujących pól, Moodle nie pozwoli na zamknięcie okna i wskaże miejsce popełnienia błędu. 2. Etykieta Po wybraniu tego narzędzia otworzy się jedynie okno edytora, w które wpiszemy treść naszej etykiety. Możemy tu dodać tekst, grafikę, film, plik audio. 3. Folder Po wybraniu tego narzędzia pojawi się okno konfiguracji folderu (nazwa, opis oraz okno, w którym możemy wgrać pliki do tego folderu). Można je wgrać poprzez wybranie przycisku Dodaj lub poprzez przeciągnięcie ich w obszar kopiowania i upuszczenie w tym obszarze. Zawsze należy pamiętać o zachowaniu porządku w zasobach, dlatego warto tworzyć foldery przycisk Utwórz folder. Jest to zobrazowane na poniższym rysunku. 16 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

17 Po wybraniu przycisku Dodaj pojawi się okno wgrywania plików do zasobów serwera. Po wprowadzeniu wszystkich ustawień należy nacisnąć przycisk Prześlij ten plik. 4. Plik Plik dodaje się tak samo jak folder. Jedyna różnica polega na tym, że w folderze trzeba zaznaczyć plik, który będzie wyświetlany na stronie. Jeżeli w folderze będzie tylko jeden plik, będzie on wyświetlany jako plik główny. Jeżeli będziemy mieć kilka plików, należy kliknąć na ten, który chcemy wyświetlić i w otwartym oknie zaznaczyć opcję Ustaw główny plik. Jest to zobrazowane na poniższym rysunku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 17

18 Uwaga: Umieszczając zasoby należy pamiętać o ich odpowiednim przygotowaniu. Jeżeli zamieścimy na platformie folder zawierający zdjęcia z wycieczki klasowej w pełnej rozdzielczości, to zajmiemy mnóstwo miejsca oraz utrudnimy dostęp do tych materiałów (będą się długo pobierać). Proszę zatem zawsze optymalizować grafikę, zamieszczaną na platformie oraz osadzaną w dokumentach Instrukcja tworzenia Quizu Po uruchomieniu konfiguracji Quizu wpisujemy tytuł (1) oraz instrukcję jego wypełniania (2). Jeżeli chcemy, aby instrukcja była widoczna na stronie głównej, zaznaczamy checkbox (3). Jeżeli test ma być dostępny w ograniczonym okresie czasu, ustawiamy te opcje (4). 18 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

19 Możemy też określić granicę tzw. marginesu czasowego na dokończenie testu (5). Jeżeli przed upływem czasu test nie zostanie zakończony, nie będzie zaliczony. Następnie ustawiamy liczbę podejść (prób), które będzie miał uczestnik (6). Określamy też metodę oceniania (7) może to być średnia wszystkich podejść czy pierwsze lub ostatnie podejście. Trzeba określić również kolejność pytań w całym teście. Dobrym rozwiązaniem jest ustawianie losowej kolejności zadań (8) i dystraktorów (9). Wtedy powstaje test zindywidualizowany dla każdego z uczestników. W następnej kolejności ustawiamy sposób wyświetlania testu i wyników na różnych etapach (10). W polu (11) ustawiamy dodatkowe opcje dla wyświetlania wyników. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 19

20 Czasem zachodzi potrzeba zastosowania dodatkowych ograniczeń, np. dostęp do testu jest tylko po podaniu hasła (12) lub z określonej sieci (13). Można też zdecydować, jaki czas musi upłynąć pomiędzy kolejnymi próbami (14). Ostatnim elementem jest ustawienie informacji zwrotnej, kierowanej do słuchacza po ukończeniu testu. Można ją precyzyjnie ustawiać i będzie ona różna, w zależności od procentowej poprawności rozwiązania dla całego testu (14). 20 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

21 Po wypełnieniu wszystkich pól należy zapisać plik konfiguracyjny. Pierwsza część za nami. W części drugiej należy dodać do testu pytania wpisane wcześniej do bazy pytań, ustalić punktację za rozwiązanie wszystkich zadań i uruchomić test. W tym celu wybieramy kategorię, w której znajdują się wcześniej wpisane pytania (16) pytania z tej kategorii zostaną wyświetlone. Następnie należy zaznaczyć te, które chcemy dodać do testu (17) i nacisnąć przycisk, który wstawi te pytania do testu (18). Ustawiamy teraz punktację za cały test (19) i zapisujemy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 21

22 2.3. Instrukcja tworzenia pytania Krótka odpowiedź W pytaniu tym chodzi o udzielenie bardzo krótkiej odpowiedzi na zadane pytanie. Będzie to odpowiedź tekstowa, dlatego też przy ustalaniu listy poprawnych odpowiedzi należy wziąć pod uwagę wszystkie możliwe ewentualności. Na stronie konfiguracyjnej pytania należy wpisać jego tytuł (jednoznacznie go identyfikujący często taki sam, jak treść pytania), treść pytania oraz zaznaczyć, czy wielkość liter jest ważna. Następnie wpisujemy możliwe warianty odpowiedzi. Trzeba postarać się wcielić w rolę ucznia i przewidzieć jego odpowiedzi. Jeden odpowie, że od psa, drugi pieska, ktoś może użyć nazwy łacińskiej (canis). W odpowiedziach musi znajdować się przynajmniej jedna odpowiedź, dla której określono 100% punktów. Uwaga: Proszę starać się o to, aby pytanie sformułowane było bardzo precyzyjnie i aby odpowiedź była naprawdę krótka wtedy mamy mało możliwości poprawnych odpowiedzi. Idealnie jest, jeżeli taka możliwość jest tylko jedna. Przeglądarka Internet Explorer ma kłopoty przy wpisywaniu polskich znaków, należy więc też uwzględnić to przy tworzeniu możliwych odpowiedzi. 22 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

23 Można też dodać wskazówki do pytania Instrukcja tworzenia pytania Dopasuj odpowiedź Ten typ pytania polega na łączeniu w pary kolejnych elementów. Dokonuje się to poprzez wybranie elementu z listy wyboru. Aby utworzyć tego typu zadanie z listy pytań wybieramy Dopasuj odpowiedź. Otworzy się okno konfiguracji zadania. Ważne jest postawienie odpowiedniego pytania. W polu Default Mark należy wpisać liczbę punktów, które przyznamy za prawidłowe rozwiązanie. W przypadku udzielenia częściowo poprawnej odpowiedzi, liczba punktów będzie automatycznie zmniejszona. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 23

24 Następnie należy wpisać pary odpowiedzi. Jeżeli zabraknie nam pól, zawsze można dodać trzy następne pola. Przy czym te, które pozostaną puste nie będą wyświetlane. Nie zapomnijmy również o wpisaniu informacji zwrotnej dla uczestnika. Można podać dodatkowe wskazówki, które pomogą rozwiązać zadanie. 24 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

25 2.5. Instrukcja tworzenia pytania Drag and drop into text Pytanie to polega na przeciągnięciu myszką słów znajdujących się pod tekstem na właściwe miejsce. Aby utworzyć to pytanie, należy wybrać z listy Drag and drop into text. Po wybraniu pytania otworzy się strona konfiguracyjna. Jak zwykle ważne jest precyzyjne określenie nazwy pytania, umożliwiające jego wybranie z bazy pytań. W polu Default Marks wpisujemy liczbę punktów za poprawne rozwiązanie całości zadania. W treści pytania brakujące słowa zastępujemy numerami pól, zawierającymi brakujące słowa. Będą one przedstawione na następnym rysunku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 25

26 Poniżej znajdują się pola, w których wpisujemy brakujące słowa w treści pytania. Zaznaczenie okienka Shuffle spowoduje losowy układ tych słów. Jeżeli jakieś słowo powtarza się (np. brakujące rodzajniki w jęz. niemieckim), można zaznaczyć opcję Infinite, czyli tzw. kopiowanie nieskończone. Oznacza to, że słowo przeciągnięte na właściwe miejsce w dalszym ciągu znajdować się będzie na liście wyboru. Na tej stronie możemy też wpisać informacje zwrotne oraz ewentualne wskazówki. 26 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

27 2.6. Instrukcja tworzenia pytania Prawda i fałsz W tym pytaniu uczestnik musi dokonać oceny prawdziwości stwierdzenia. Do wyboru są dwie możliwości prawda lub fałsz. Po wybraniu tego pytania na stronie konfiguracyjnej musimy wpisać tytuł pytania (jednoznacznie określający to pytanie), jego treść oraz określić, czy jest ona prawdziwa, czy fałszywa. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 27

28 Poniżej znajdują się pola, do których wpisujemy odpowiednie informacje zwrotne. Po wypełnieniu tych pól zapisujemy pytanie. 28 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

29 2.7. Instrukcja tworzenia pytania Select missing words W tym pytaniu uczestnik uzupełnia brakujące słowa poprzez wybranie ich z rozwijanej listy. Po wybraniu pytania na stronie konfiguracyjnej wpisujemy tytuł pytania oraz jego treść. W treści brakujące słowa zastępujemy numerem pola w podwójnym nawiasie kwadratowym. Pola, które są ponumerowane, można przydzielić do różnych grup. W treści pytania, w miejscu brakującego słowa wpisujemy numer pola w podwójnym nawiasie kwadratowym. Po wyświetleniu pytania, w miejscach przeznaczonych na wstawienie brakujących słów rozwijana będzie grupa, w której znajduje się prawidłowa odpowiedź. W tym przykładzie zdefiniowane są trzy grupy. Zaznaczenie przycisku Shuffle sprawi, że podpowiedzi zostaną wymieszane. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 29

30 Po ustawieniu tych opcji zapisujemy pytanie Instrukcja tworzenia pytania Wielokrotny wybór W tym pytaniu uczestnik musi wybrać jedną lub kilka prawidłowych odpowiedzi. W ogólnie przyjętej konwencji, jeżeli jest kilka prawidłowych odpowiedzi, jest to sygnalizowane poprzez kwadratowe pole (checkbox), znajdujące się przy dystraktorze. Jeżeli miałaby być tylko jedna odpowiedź prawidłowa obok dystraktora znajdzie się kółko (radiobutton). Po wybraniu tego pytania na stronie konfiguracyjnej musimy podać nazwę pytania, jego treść oraz zdecydować, czy jest tylko jedna, czy więcej odpowiedzi prawidłowych. Decydujemy też, jak mają być oznaczone kolejne możliwości. 30 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

31 Następnym krokiem jest określenie kolejnych odpowiedzi i przypisanych do nich komentarzy. Należy pamiętać o tym, żeby suma punktów za prawidłowe odpowiedzi zawsze wynosiła 100% (jeżeli są trzy prawidłowe odpowiedzi, to należy im przypisać po 33,33333% choć można oczywiście zdecydować, które z nich są najważniejsze i ustalić inny podział procentowy). W przykładzie były dwie prawidłowe odpowiedzi, więc za każdą można przyznać 50% punktów. Można jeszcze określić dodatkowe informacje zwrotne. Na koniec pozostaje tylko zapisać pytanie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 31

32 2.9. Instrukcja narzędzia Wiki Wiki to bardzo ciekawe narzędzie do pracy grupowej. Zezwala na grupową pracę nad dokumentem, zachowując wszystkie wersje oraz dane dotyczące zmian w edytowanym dokumencie. Po wybraniu tego narzędzia należy je odpowiednio skonfigurować: Nazwa Wiki (1) wpisujemy nazwę, która skrótowo poinformuje uczestnika o zadaniu do wykonania; Opis Wiki (2) tu wpisujemy dokładną instrukcję dla uczestnika, co ma zrobić w tym module; Nazwa pierwszej strony (3) Wiki składa się z kilku stron, tu podajemy tytuł pierwszej; Tryb Wiki (4) tu decydujemy, czy Wiki ma opracowywać jedna osoba, czy jest to zadanie dla grupy; Domyślny format (5) zazwyczaj jest to format HTML; Tryb grup (6) jeżeli jeden kurs jest dla kilku grup to parametr ten decyduje, czy wpisy osób z innych grup mają być widoczne; Zapisz i wróć do kursu (7) jest to przycisk służący do zapisania wprowadzonych zmian Instrukcja narzędzia Słownik pojęć Na platformie Moodle można dodać narzędzie pod nazwą słownik pojęć. Narzędzie to pozwala na automatyczne linkowanie słów znajdujących się w tekście ze słownikiem pojęć, w którym są podane dokładne definicje tych słów. Aby utworzyć słownik pojęć, należy nacisnąć przycisk Dodaj aktywność lub zasób i z rozwiniętej listy wybrać Słownik pojęć. 32 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

33 Otworzy się okno konfiguracyjne słownika. Należy wypełnić pola: Nazwa (1) tu wpiszemy nazwę słownika. Słowników w kursie może być kilka, z czego tylko jeden może być słownikiem głównym. Opis słownika (2) w tym polu opiszemy, czego dany słownik dotyczy. Mogą się tu znajdować słowniki specjalistyczne np. słownictwo angielskie dotyczące domu, słownictwo angielskie dotyczące zakupów itp. Wyświetl ilość pojęć na stronie (3) określamy tu liczbę pojęć słownika, która będzie wyświetlana na jednej stronie. Przy dużych opisach dobrze jest ustawić ten parametr na 1. Typ słownika (4) mogą się tu znajdować: słownik główny (tylko jeden w kursie i tworzony wyłącznie przez nauczyciela) i słowniki pomocnicze. Tylko nauczyciel może dokonywać zmian w słowniku głównym. Słownik może być np. typem zadania do wykonania. Pozwól na wielokrotne definiowanie tego pojęcia (5) wybór tej opcji oznacza, że jedno słowo może mieć kilka definicji. Pozwól komentować wpisy (6) istnieje możliwość dodawania przez uczestników komentarzy do słownika. Pozwól drukować słownik (7) ten parametr jest oczywisty. Automatycznie łącz wpisane pojęcia (8) jeżeli wybierzemy tę opcję, to ilekroć dane pojęcie pojawi się w słowniku, zostanie dla niego utworzony link do definicji. Słowo takie będzie wyróżnione w tekście. Automatycznie aprobuj wpisy definicji przez studentów (9) pozwala to na nieautoryzowane wpisy uczestników. Tej opcji bezpieczniej jest nie zaznaczać. Format słownika (10) parametr określa sposób, w jaki definicje zostaną zaprezentowane w słowniku. Możliwe są następujące sposoby prezentacji: Prosty słownik: Przypomina klasyczny słownik. Autorzy nie są uwidocznieni, a załączniki są schowane za linkami. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 33

34 Ciągły: Pokazuje terminy jeden po drugim bez żadnych przerw, oprócz edycyjnych ikon. Pełen z autorami: Pokazuje terminy wraz z danymi autora w sposób podobny do forum. Załączniki schowane są za linkami. Pełen bez autorów: Format podobny do poprzedniego z tym wyjątkiem, że nie zawiera informacji o autorach. Encyklopedia: Taki jak Ciągły z autorami, ale załączniki są wyświetlone w tekście. Często zadawane pytania (FAQ): Użyteczny przy wyświetlaniu Często zadawanych pytań (FAQ). Automatycznie kategoryzuje terminy definiowane i definicje jako pytania i odpowiedzi. Approval display format (11) określa format wyświetlania słownika. Pokaż link Specjalne (12) Można zindywidualizować sposób, w jaki użytkownik będzie przeglądał słownik pojęć. Wyszukiwanie według kategorii lub daty wpisu jest zawsze dostępne, ale można jeszcze dodać 3 następujące opcje: Pokaż link Specjalne : Umożliwia wyszukiwanie definicji używając nietypowych znaków #, etc. Pokaż link Alfabet : Umożliwia wyszukiwanie pojęć według liter. Pokaż link Wszystkie : Umożliwia pokazanie wszystkich definicji od razu. Pokaż litery alfabetu (13) jeżeli wybierzemy tę opcję, przy wyświetlaniu słownika pojawi się skorowidz literowy. Pokaż link Wszystkie (14) włączenie spowoduje wyświetlenie wszystkich definicji. Zawsze można edytować (15) można zablokować możliwość edycji, np. w przypadku bardzo fundamentalnych pojęć. Kategoria ocen (16) parametr ten daje możliwość wyboru, do jakiej kategorii ta ocena ma być przypisana (wymaga wcześniejszej definicji kategorii). Sposób oceny (17) jeżeli zdecydujesz się oceniać słownik, musisz wybrać jeden ze sposobów oceny. Grafika formularza wraz z opisem znajduje się na następnej stronie. 34 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

35 2.11. Instrukcja zakładania forum W celu wstawienia forum, włącz tryb edycji w kursie za pomocą okna Ustawienia (położenie bloku Ustawienia zależy od użytego szablonu graficznego) oraz kliknij przycisk Dodaj aktywność lub zasób w odpowiedniej sekcji. Z listy aktywności wybierz Forum, po czym kliknij przycisk Dodaj. Wyświetlony formularz służy do zdefiniowania oraz późniejszej edycji wszystkich ustawień budowanej aktywności. W nim należy wypełnić pola: Ogólne: Nazwa Forum pełna nazwa forum, która widnieć będzie w wybranej sekcji kursu; Rodzaj forum ze względu na różne rodzaje dyskusji wybierz odpowiedni typ forum: Forum pytań i odpowiedzi jednostronicowe forum, na którym uczniowie zadają pytania, a prowadzący odpowiada na nie tworząc bazę FAQ najczęściej zadawanych pytań, Forum standardowe do użytku ogólnego standardowe forum, na którym można tworzyć wątki dyskusji i w ramach nich prowadzić osobne dyskusje, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 35

36 Każdy wysyła jeden temat dyskusji proste forum polegające na wspólnym proponowaniu tematów dyskusji przez każdego uczestnika, Pojedyncza prosta dyskusja proste forum, na którym przeprowadza się dyskusję dotyczącą jednego tematu, Standardowe forum wyświetlane podobnie jak blogi proste forum budowane na wzór blogu. Wstęp tu wpisujemy opis wprowadzający w dyskusję na forum. Warto jest zredagować go w taki sposób, aby zachęcić uczestników do wypowiedzi; Wyświetl opis na stronie kursu zaznaczenie tej opcji powoduje, że wstęp zostanie wyświetlony dodatkowo w wybranej sekcji kursu, zaraz przed linkiem nazwy tworzonego forum; Maksymalna wielkość załącznika tutaj można określić wielkość pliku, jaką użytkownicy będą mogli dodawać razem ze swoimi wpisami; Maksymalna liczba załączników tutaj można określić, ile plików użytkownicy będą mogli dodawać do swoich wpisów; Standardowe opcje modułów Widoczny tutaj można określić, czy tworzone forum będzie widoczne dla uczestników kursu. Dobrą praktyką jest tworzenie forum niewidocznego dla uczestników i udostępnienie go dopiero po sprawdzeniu, czy działa poprawnie i nie zawiera błędów. Po wprowadzeniu wszystkich informacji wybierz Zapisz i wyświetl, aby dodać aktywność do kursu oraz ją wyświetlić. Koniecznie sprawdź, czy forum działa poprawnie. W przypadku wykrycia błędów, edytuj forum klikając na przycisk Edytuj ustawienia w oknie Ustawienia oraz odpowiednio popraw parametry lub opisy. 36 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

37 2.12. Instrukcja tworzenia głosowania W celu wstawienia głosowania, włącz tryb edycji w kursie za pomocą okna Ustawienia (położenie bloku Ustawienia zależy od użytego szablonu graficznego) oraz kliknij przycisk Dodaj aktywność lub zasób w odpowiedniej sekcji. Z listy aktywności wybierz Głosowanie, po czym kliknij przycisk Dodaj. Wyświetlony formularz służy do zdefiniowania oraz późniejszej edycji wszystkich ustawień budowanej aktywności. W nim należy wypełnić pola: Ogólne: Nazwa głosowania pełna nazwa głosowania, która widnieć będzie w wybranej sekcji kursu; Wstęp tu wpisujemy opis wprowadzający w głosowanie. Warto jest zredagować go w taki sposób, aby uczestnicy jednoznacznie zrozumieli postawiony problem. Im prościej piszemy, tym łatwiej jest to zrozumieć; Wyświetl opis na stronie kursu zaznaczenie tej opcji powoduje, że wstęp zostanie wyświetlony dodatkowo w wybranej sekcji kursu, zaraz przed linkiem nazwy tworzonego głosowania; Maksymalna liczba głosów na tę opcję: Ogranicz liczbę możliwych głosów opcja ta pozwala definiować, ile osób może zagłosować na każdą z dostępnych opcji. Jest to szczególnie przydatne podczas np. dzielenia się na grupy. Następnie definiujemy możliwe opcje odpowiedzi wpisując w pole Opcja treść odpowiedzi, a w polu Maksymalna liczba głosów na tę opcję ograniczamy ilość osób, które mogą na tę opcję Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 37

38 głosować (strategią: kto pierwszy, ten lepszy). Początkowo dostępnych jest 5 opcji, w celu dodania kolejnych wybierz przycisk Dodaj 3 pola. W kolejnej sekcji ustawień możemy zdefiniować czas, w którym głosowanie będzie dostępne dla uczestników kursu. Jeżeli nie chcesz ograniczać w żaden sposób czasu głosowania, pozostaw te pola bez zmian. Poza powyższymi możliwe jest również określenie wyglądu głosowania, czyli m.in.: Tryb wyświetlania czy opcje mają być wyświetlane w pionie czy w poziomie; Opublikuj wyniki czy bieżące wyniki głosowania mają być pokazane uczestnikom oraz kiedy (dostępne opcje: nie publikuj, pokaż po oddaniu głosu oraz pokazuj cały czas); Widoczny tutaj można określić, czy głosowanie ma być dostępne dla uczestników. Przed jego opublikowaniem najlepiej jest najpierw samemu sprawdzić. Jeżeli wszystkie ustawienia są prawidłowe wybierz przycisk Zapisz i wyświetl, aby dodać tę aktywność do kursu Instrukcja tworzenia zadania Na platformie Moodle można również zamieszczać zadania. Po uruchomieniu okna edycji zadania wyświetli się strona konfiguracyjna. Jak zwykle musimy wpisać tytuł (1), treść zadania (2), określić, czy treść zadania ma być wyświetlana na stronie głównej (3) oraz ustawić czas przeznaczony na rozwiązanie zadania (4). 38 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

39 Następnie określamy, czy treść zadania powinna być zawsze widoczna, czy tylko w określonym w zadaniu przedziale czasowym (5). Określamy też, czy uczeń może przesyłać zadanie po terminie (6). Uczeń ma możliwość zamieszczania na platformie zadania częściowo ukończonego, dlatego też dostępna jest opcja potwierdzania zadania przez ucznia (7). Tak oznaczone zadanie będzie uważane za zakończone. Można też zażyczyć sobie przesyłania do nauczyciela informacji o przesyłaniu przez uczniów zadań drogą mailową (8). Jednym z typów zadań jest plik audio, w którym możemy ustawić jego właściwości (9). Drugim typem jest dowolny plik, wykonany przez ucznia (10). Możemy określić również, z ilu plików ma składać się zadanie (11) i ustalić ich maksymalny rozmiar (12). Możemy także wyrazić zgodę na dodawanie komentarzy przez ucznia (13). Jednym z typów zadań może być również plik wykonywany online (14). Określamy również, czy będziemy przesyłać komentarze uczestnikom (15) oraz jak będzie oceniane zadanie. Można oce- Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 39

40 nić rozwiązanie na podstawie prostych kryteriów oraz dodatkowo zróżnicować ocenę poszczególnych kryteriów (16). Po dokonaniu ustawień zapisujemy ustawienia. Po takim ustawieniu oceny (rubric) musimy określić kryteria oceny. Każde z kryteriów należy rozpisać na poszczególne zadania. Wadą tego rozwiązania jest, że wszystkie kryteria muszą mieć taką samą liczbę kategorii. Powyżej zamieszczam przykładowe kryteria. 40 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

41 3. Moduł Instrukcja zakładania bloga w serwisie Blogger Blogger darmowy serwis blogowy stworzony w roku 1999 przez Pyra Labs, a następnie przejęty i rozwijany przez Google (od 2003). Zsynchronizowany z serwisem Picasa Web Albums. Serwis znakomicie nadaje się do dzielenia się swoimi przemyśleniami, jak i osiągnięciami. Rejestracja w serwisie Blogger Jeżeli nie posiadasz konta na bloggerze, pierwszym krokiem będzie zarejestrowanie się. Wpisz adres a następnie kliknij przycisk Zarejestruj się widoczny w górnym prawym rogu. Wypełnij dane rejestracyjne. Po ich uzupełnieniu kliknij Następny krok na dole formularza. Teraz, gdy już masz konto Google [patrz str. 12], utwórz profil Google. Będzie on reprezentował Cię publicznie w Internecie i ułatwi znajomym znajdowanie Ciebie. Profil pozwoli Ci także publicznie dawać +1 rzeczom, które Ci się podobają. Dzięki temu Ty i Twoi znajomi będziecie mogli wza- Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 41

42 jemnie polegać na swoich gustach poszukując czegoś w Internecie, oglądając strony, a nawet reklamy. Twój profil jest publiczny i może zawierać tylko Twoje imię i nazwisko, ale może też zawierać dowolne inne informacje, które chcesz dodać. Ty decydujesz, co zostanie upublicznione. Kliknij Następny krok. Proces rejestracji i tworzenia konta na Google kończy się powitaniem i możliwością przejścia do serwisu blogger. Kliknij na Powrót do Bloggera. Rozpoczęcie tworzenie nowego bloga W pierwszym dymku ukaże się informacja Utwórz bloga teraz. Nie masz jeszcze żadnego swojego bloga, utwórz go i zacznij publikować posty! Kliknij na przycisk Nowy blog. 42 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

43 Na początku dokonaj wyboru tytułu, adresu i szablonu bloga. Po uzupełnieniu tych treści kliknij Utwórz bloga. Dodawanie wpisu Aby dodać nowy wpis, należy kliknąć pomarańczową ikonkę z długopisem. Pierwszy wpis możemy wykonać w dwojaki sposób korzystamy z edytora tekstu lub, jeżeli posiadamy wiedzę i umiejętności, z edytora HTML. Po wprowadzeniu tekstu do edytora możemy przystąpić do jego edytowania: wyboru czcionki, rozmiaru czcionki, formatu wpisu, formatowana czcionki pogrubienie, kursywa, podkreślenie, przekreślenie, koloru czcionki i tła. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 43

44 We wprowadzonym tekście, możemy wybrać fragment, który (po jego kliknięciu) przekieruje czytelnika do konkretnej strony WWW jest to wstawianie linku. Na początku podświetlamy tekst, pod który chcemy wstawić link. Następnie wybieramy ikonkę Link. Wyświetli się okno edycyjne, w którym: wpisujemy adres WWW, pod który chcemy się dostać, zaznaczamy opcję otwórz ten link w nowym oknie, jeżeli chcemy, aby wybrana strona otwierała się w nowym oknie przeglądarki. Po wprowadzeniu tekstu możemy dodać zdjęcia. Po wyborze ikony pozwalającej na dodanie okna otworzy nam się okno Wybierz plik. W oknie tym klikamy przycisk Wybierz plik, aby wybrać zdjęcie z dysku. Po wczytaniu zdjęcia klikamy na nie, aby zaznaczyć je do wczytania. Zanim dodamy zdjęcie możemy wybrać kolejne. Pamiętajmy o tym, że aby dodać zdjęcia muszą być one zaznaczone. 44 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

45 Gdy już wybierzemy zdjęcia, dodajemy je do wpisu poprzez kliknięcie przycisku Dodaj wybrane. Poza zdjęciami możemy również dodawać filmy wideo. W tym celu wybieramy ikonkę Wstaw film wideo. Po wyborze ikony pozwalającej na dodanie okna otworzy nam się okno Wybierz plik. W oknie tym klikamy przycisk Wybierz plik wideo, aby wybrać plik wideo z dysku. Po wczytaniu filmu klikamy Prześlij, aby umieścić film we wpisie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 45

46 Publikowanie nowego wpisu Nie pozostaje nam nic innego, jak opublikować nasz wpis. Najpierw klikamy Opublikuj. Aby zobaczyć nasz wpis na blogu klikamy Wyświetl bloga. 46 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

47 3.2. Śledzenie i komentowanie bloga edukacyjnego Wpisz adres w przeglądarkę internetową, aby przejść do Bloggera. Zaloguj się na swój blog podając oraz hasło do swojego konta Google. Kliknij tytuł bloga, aby przejść do pulpitu nawigacyjnego. Kliknij Układ, aby uzyskać możliwość edycji układu swojego bloga. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 47

48 Kliknij Dodaj gadżet, aby dodać element umożliwiający subskrybowanie Twojego bloga. Wybierz Linki subskrypcji klikając ikonę z krzyżykiem +, aby dodać do bloga pole umożliwiające obserwatorom subskrybowanie Twojego bloga. Kliknij Dodaj gadżet, aby dodać element umożliwiający obserwowanie Twojego blogu. Wybierz Obserwatorzy klikając ikonę z krzyżykiem +, aby dodać do bloga element umożliwiający obserwatorom śledzenia Twojego bloga. 48 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

49 Kliknij Dodaj gadżet, aby dodać element umożliwiający obserwowanie innego bloga. Wybierz Lista blogów klikając ikonę z krzyżykiem +, aby dodać element umożliwiający dodawanie linków obserwowanych przez Ciebie blogów. Po dodaniu tego elementu otworzy się okno Skonfiguruj listę blogów. Kliknij Dodaj do listy, aby dodać adres obserwowanego bloga. Otworzy się okno Dodaj do swojej listy blogów. Wpisz adres bloga, który chcesz obserwować, w pole Dodaj według adresów URL, a następnie kliknij Dodaj. Aby dodać kolejny adres, powtórz tę czynność. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 49

50 Aby zakończyć dodawanie obserwowanych blogów, kliknij Zapisz. Kliknij Zapisz rozmieszczenie, aby zapisać wprowadzone zmiany. Kliknij Wyświetl bloga, aby zobaczyć na blogu wprowadzone zmiany. Jeżeli chcesz śledzić bądź wprowadzać komentarze w blogu swoim lub w blogach obserwowanych, kliknij pod wpisem Brak komentarzy lub 1 Komentarz Moderowanie bloga edukacyjnego Wpisz adres w przeglądarkę internetową, aby przejść do Bloggera. 50 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

51 Zaloguj się na swój blog. Kliknij tytuł bloga, aby przejść do pulpitu nawigacyjnego. Wyświetli Ci się Przegląd statystyczny Twojego bloga. Na tej stronie możesz zapoznać się z różnymi danymi, np. jak często Twój blog był odwiedzany. Jeśli najedziesz myszką na wykres, wyświetli Ci się ilość osób odwiedzających Twojego bloga. Jeżeli klikniesz na link Więcej statystyk, przejdziesz do okna Statystyka, o którym więcej informacji znajdziesz poniżej. Po prawej stronie mieści się okno Aktualizacje, w którym pojawiają się najświeższe dane dotyczące komentarzy czekających na moderację (akceptację), opublikowanych komentarzy, ilości odwiedzin w dniu, w którym przeglądasz statystyki, liczbie zamieszczonych przez Ciebie postów oraz liczbie obserwatorów. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 51

52 Pod wykresem sprawdzisz najświeższe wiadomości z Bloggera oraz pobierzesz aplikację na komórkę, dzięki której będziesz miał możliwość publikowania na swoim blogu gdziekolwiek będziesz. Po wybraniu linku Posty z menu zamieszczonego po lewej stronie, otworzy Ci się okno Posty tutaj masz szybki dostęp do swoich wpisów i ich edycji. Najbardziej interesującą Ciebie jako moderatora stroną jest zakładka Komentarze. Tu masz dostęp do komentarzy opublikowanych, jak i tych oczekujących na publikacje. 52 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

53 W zakładce Ustawienia, jako moderator, decydujesz o najważniejszych sprawach na blogu. Możesz zmienić tytuł bloga, jak również dodać krótki opis, o czym on jest. Jeżeli Twój blog nie jest widoczny dla wszystkich, jak również nie można go odszukać w sieci, sprawdź czy nie masz czasami ustawionych zastrzeżeń. Możesz to zrobić klikając Edytuj w linii Prywatność. W grupie Publikowanie możesz zmienić adres WWW swojego bloga. Jeżeli poza Tobą inne osoby będą miały publikować na blogu, uprawnienia do tego nadasz im w grupie Uprawnienia. Poza dodaniem osób, które będą publikowały na Twoim blogu, w grupie Uprawnienia możesz zdefiniować, kto będzie mógł śledzić wasze wpisy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 53

54 W zakładce Posty i komentarze ustawiasz, ile wpisów ma być widocznych na głównej stronie bloga. Jeżeli posiadasz takie umiejętności, możesz wgrać swój unikatowy szablon. Widok Lightbox decyduje o tym, w jaki sposób będzie wyświetlane zdjęcie umieszczone w poście, po kliknięciu na nie. Po wybraniu opcji obrazy zostaną otwarte zdjęcia w postaci nakładki na blogu. Jeśli post zawiera wiele obrazów, zostaną one wyświetlone w postaci miniatur na dole. Ważnym etapem moderowania bloga jest zarządzanie komentarzami. Lokalizacja komentarzy ułatwi Tobie moderowanie nimi. To Ty decydujesz, kto może komentować Twoje publikacje. Możesz również zdefiniować zasady weryfikacji wpisów pod publikacją. 54 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

55 Linki wsteczne to informacja dla Ciebie. Blogger niejako raportuje Ci, gdzie Twoje wpisy z bloga zostały wykorzystane w sieci. Pamiętaj, aby każde zmiany zapisać, w przeciwnym razie nie będą one aktywne. Na pulpicie swojego bloga ustawiasz format czasowy oraz język wpisów. Po dokonanych zmianach możesz dodać kolejny wpis Instrukcja zakładania mikrobloga w serwisie Twitter Twitter darmowy serwis społecznościowy udostępniający usługę mikroblogowania umożliwiającą użytkownikom wysyłanie oraz odczytywanie tak zwanych tweetów. Tweet to krótka, nieprzekraczająca 140 znaków wiadomość tekstowa wyświetlana na stronie użytkownika oraz dostarczana pozostałym użytkownikom, którzy obserwują dany profil. Poza tekstem użytkownik może dodać również zdjęcie lub link do konkretniej strony. Użytkownicy mogą również dodawać krótkie wiadomości do swojego profilu z poziomu strony głównej, wysyłając SMS-y lub korzystając z zewnętrznych aplikacji. Rejestracja w serwisie Twitter Proces rejestracji na Twitterze jest bardzo krótki i łatwy. W celu założenia nowego konta wejdź na stronę a następnie wypełnij wymagane pola formularza (imię i nazwisko, , hasło) i kliknij przycisk Zarejestruj się na Twitterze. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 55

56 W kolejnym i już ostatnim kroku rejestracji zobaczysz pełny formularz zakładania nowego konta, w którym wszystkie potrzebne dane będą już uzupełnione i zweryfikowane. Jeżeli Twitter wskaże problem z jakimkolwiek polem popraw je według podanych wskazówek. Masz również jeszcze możliwość ich zmiany. Po upewnieniu się, że wszystkie podane informacje się zgadzają, kliknij Utwórz moje konto. Rozpoczęcie tworzenia nowego mikrobloga Konto zostało utworzone. W pierwszych krokach po rejestracji pojawi się ekran powitalny, na którym ukaże się krótka informacja, czym jest tweet. Po zapoznaniu się z treścią kliknij Dalej. 56 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

57 Kolejnym oknem jest okno Zbuduj swoją oś czasu. Pojawią się tutaj propozycje kanałów, które możesz zacząć obserwować. Przy kanale, który Cię zainteresuje, kliknij przycisk Obserwuj lub jeżeli znasz nazwę kanału, wpisz ją w okno Wyszukaj, a następnie kliknij przycisk Obserwuj. Po zakończeniu dodawania obserwowanych kanałów kliknij przycisk Dalej (Uwaga: Przycisk ten pokaże się dopiero po wybraniu 4 obserwowanych kanałów). Kolejnym oknem jest okno Zobacz kto tu jest, w którym możesz dodać kolejne osoby do obserwowania. Zasada dodawania obserwowanych kanałów przebiega analogicznie jak w kroku poprzednim. Jeżeli skończysz dodawanie obserwowanych kanałów, kliknij przycisk Dalej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 57

58 Otworzy się okno Znajdź swoich znajomych, w którym możesz dodać znajomych ze swojej skrzynki pocztowej. Jeżeli nie chcesz tego robić, kliknij przycisk Pomiń. Okno Daj znak umożliwi Ci wstawienie swojego zdjęcia lub awatara kliknij Wrzuć obrazek. W polu O mnie możesz napisać kilka słów o sobie. Aby zakończyć uzupełnianie informacji o sobie i przejść do Strony głównej mikrobloga, kliknij Zakończ. Dodawanie i publikowanie wpisu Dodajemy pierwszy tweet. Tekst, który chcesz opublikować, wpisujesz w pole Tweetnij coś. Po umieszczeniu tekstu, aby twój wpis został opublikowany kliknij Tweetnij. Oprócz tekstu w swoich wpisach możesz umieszczać również obrazki kliknij ikonkę aparatu oraz lokalizację ikonka pinezki. W tekście możesz umieszczać również linki do wybranych stron WWW. 58 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

59 Ważnym elementem publikacji tweetu jest tzw. haszowanie, czyli tagowanie (grupowanie tematyczne) naszych wpisów. Jeżeli chcemy, aby nasz wpis był wyszukiwany przez tzw. tag lub hasz wystarczy na początku wpisu umieścić znak # i nazwę tagu. Tweet dodany. Jeżeli masz ochotę, dodaj następnego Śledzenie i komentowanie mikrobloga edukacyjnego Wpisz adres w okno przeglądarki internetowej, aby przejść do Twittera. Zaloguj się do swojego mikrobloga, podając nazwę użytkownika (lub ) oraz hasło. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 59

60 Kliknij Odkryj, aby dodać nowe obserwowane tweety. Kliknij Warci obserwowania, aby rozwinąć listę tweetów, które mogą Cię zainteresować. Kliknij Obserwuj, aby dodać obserwowane tweety albo wpisz imię i nazwisko lub nick użytkownika, którego chcesz obserwować. 60 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

61 Kliknij Ty, aby przejść do swoich wpisów i je śledzić. Kliknij Rozwiń, aby rozwinąć listę komentarzy. Kliknij Strona główna, aby przejść do strony głównej i dodać nowy wpis Moderowanie mikrobloga edukacyjnego Wpisz adres w przeglądarkę internetową, aby przejść do Twittera. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 61

62 Zaloguj się na swój mikroblog podając nazwę użytkownika (lub ) oraz hasło. Po zalogowaniu otworzy się strona Twojego mikrobloga. Rozwiń w górnym, prawym rogu ikonkę ustawień (koło zębate) i wybierz zakładkę Ustawienia. Otworzy się pulpit nawigacyjny Twojego mikrobloga. W pierwszej zakładce Konto możesz zarządzać podstawowymi ustawieniami swojego konta, jak zmiana nazwy użytkownika i Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

63 Ustawisz tutaj język w jakim chcesz publikować, jak również strefę czasową. W zakładce Konto możesz także ustawić, czy ma być pokazywana Twoja lokalizacja, z której publikujesz tweety oraz czy użytkownicy mają być ostrzegani przed drażliwymi treściami - jeżeli takie zamieścisz we wpisie. Poza tym możesz również zdefiniować prywatność swoich wpisów. Zaznaczenie opcji Zabezpiecz moje tweety spowoduje, że tylko wybrane przez Ciebie osoby będą widzieć Twoje wpisy. Twoje przyszłe tweety nie będą widoczne publicznie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 63

64 Wprowadzone zmiany trzeba zapisać, aby były aktywne. Kliknięcie przycisku Zapisz zmiany, uaktywni okno Zapisz ustawienia, w którym musisz podać hasło, aby zapisać wprowadzone zmiany. W zakładce Hasło dokonujesz zmiany hasła zmieniaj je, ze względu bezpieczeństwa, przynajmniej raz w miesiącu. Jeżeli masz chęć zamieszczania wpisów mobilnych musisz podać swój numer telefonu komórkowego, z którego takich wpisów będziesz dokonywać. 64 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

65 W zakładce Powiadomienia kontrolujesz, w jakich sytuacjach i jak często Twitter będzie wysyłał do Ciebie maile. W zakładce Profil dokonasz zmian, które będą widoczne na Twoim mikrobloga. Możesz zmienić awatar, kolor nagłówka, nazwę mikrobloga, podać lokalizację kraj, z którego dodajesz tweety. Jeżeli posiadasz swoją stronę WWW, możesz podać tu jej adres. Poza tym możesz również dodać kilka zdań o sobie. Pamiętaj, wszelkie zmiany zawsze należy zapisać. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 65

66 Jeżeli chcesz zmienić wygląd swojego mikrobloga, dokonasz tego w zakładce Wygląd. Możesz wybrać jeden z predefiniowanych tematów lub samemu zdefiniować, jak będzie się prezentował Twój mikroblog. 66 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

67 3.7. Lista wybranych blogów i mikroblogów edukacyjnych 1. Dydaktyka Władysław Czaja materiały dla uczniów 2. Osobny Świat blog prowadzony przez Józefa Kapaona, katechetę w Zespole Szkół im. Rzeczypospolitej Norwidowskiej w Strachówce 3. Matematyka, fizyka i projekty edukacyjne 4. Biblioteka Gimnazjum nr 3 imienia H. Sienkiewicza w Będzinie 5. Edukacja Przyszłości 6. Piękno neurobiologii 7. E-learning by TJ 8. BelferBlog 9. Pokój nauczycielski Ministerstwo Edukacji Narodowej Otwarta Edukacja Wolne Lektury Lubimy czytać Matematyka Portal Fizyka dla każdego Sara Lacht - Język niemiecki Nauka angielskiego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 67

68 4. Moduł Instrukcja pisania scenariusza filmu edukacyjnego Scenariusz jest pierwszym i najważniejszym etapem tworzenia każdego filmu. Zanim zaczniesz go układać, musisz mieć pomysł. Czasami przychodzi nieoczekiwanie, a czasami jest efektem wielogodzinnych przemyśleń. Scenariusz krótkiego filmu dydaktycznego znacznie różni się od scenariuszy filmów fabularnych lub dokumentalnych, mają one jednak wspólne zasadnicze cechy. Cechy dobrego scenariusza Zanim zaczniesz rozważania na temat tworzenia scenariusza swojego filmu edukacyjnego, zapoznaj się z tekstami i przykładami ze stron internetowych spod adresów podanych poniżej: 1. Jeden z wpisów blogu poświęconego fotografii i filmowi. Mimo iż większość miejsca bloger poświęca fotografii ślubnej i innym jej formom, wskazany wpis w skondensowany sposób opisuje to, co najważniejsze dla scenariusza filmu Pełny scenariusz 1 części filmu Potop. Ten znany film zrealizowano na podstawie scenariusza, a nie powieści. Mimo że oparto go o część Trylogii, to nie mógłby powstać bez scenariusza. Dlaczego? Po lekturze pierwszej sceny na pewno odpowiesz sobie na to pytanie i wskażesz istotne różnice pomiędzy scenariuszem a powieścią Syntetycznie opisany proces tworzenia scenariusza filmowego. Napisany przystępnym językiem tekst charakteryzuje poszczególne cechy scenariusza. Warto przeczytać, zanim zaczniesz pisać swój własny scenariusz Autor wypunktował najważniejsze czynności prowadzące do stworzenia ciekawego scenariusza. Zwróć uwagę na punkt 8, który jest bardzo motywujący Przykład scenariusza filmu dydaktycznego z dziedziny fizyki. Nie dziedzina jest jednak najważniejsza, a sposób jego napisania. Ten scenariusz jest zbyt szczegółowy i zawiera uwagi dla montażysty, realizatora itp. Najczęściej unika się takich zapisów pozostawiając wolną rękę realizatorom i reżyserowi. Przeczytanie materiałów spod adresów podanych na końcu niniejszego rozdziału [patrz str. 80] powinno prowadzić do kilku ciekawych wniosków, z których dwa są najważniejsze. 68 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

69 1. Scenariusz nie jest powieścią, opowiadaniem itp. Powinien tak jak film opowiadać obrazem i dialogami. Wyobraź sobie, jak wyglądałby scenariusz oparty o bogatą w opisy przyrody powieść Nad Niemnem. Jest tam scena, w której bohaterowie, młody mężczyzna i kobieta, idą do mogiły. Czytelnik dowiaduje się, jak wygląda tło, np. panorama rzeki. Wszystko zajmuje wiele stron. W tym czasie trwa także dialog. Gdyby ten sam fragment pisał scenarzysta, zawarłby opis tła w kilku zdaniach np. chłopak z dziewczyną idą ścieżką. W tle widać zakole rzeki. Świeci słońce, wieje lekki wiatr. Trwa rozmowa. Czy po przeczytaniu tych zdań umiesz sobie wyobrazić tę scenę? Zapewne tak. I podobnie jak Ty wyobrazi ją sobie reżyser i autor zdjęć, a także osoba szukająca plenerów do nagrania filmu. W taki sam sposób powinieneś napisać scenariusz swojego filmu. 2. Film powinien składać się z 3 podstawowych części: Ekspozycja to wstęp, w którym poznajemy miejsce akcji, bohaterów. Tu także zawiązuje się akcja filmu. Rozwinięcie akcji w tej części rozgrywa się zasadnicza część filmu. Bohaterowie przeżywają różne przygody. Aby opowieść była ciekawa, scenariusz powinien zawierać wiele zwrotów akcji. Zakończenie część, w której powinno nastąpić zaskakujące rozwiązanie lub zakończenie akcji filmu. Jak to się ma do krótkiego filmu edukacyjnego? Dokładnie tak samo, jak do amerykańskiej superprodukcji. Oczywiście czas trwania poszczególnych części będzie o wiele krótszy, ale proporcje będą zachowane. Najlepiej prześledzić to na przykładzie. Załóżmy, że masz napisać scenariusz filmu edukacyjnego na lekcję języka obcego na temat zamawiania posiłków w restauracji. Każdy od razu wyobrazi sobie taką scenkę klasycznie stolik, kelner, zamawianie itp. Można jednak zrobić inaczej, wszystko zależy od pomysłu. Spróbujmy ułożyć scenariusz. Tytuł: W restauracji Autor: nauczyciel Rodzaj: edukacyjny Czas trwania: 2 minuty Miejsce akcji: restauracja Początek Scena 1: Wnętrze restauracji. Przy stoliku siedzą kobieta i mężczyzna. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 69

70 M: Na co masz ochotę? K: Wiesz przecież, mam dosyć tego czekania. M: Nie denerwuj się, zaraz to załatwię. Niedaleko stolika przechodzi mężczyzna w białej marynarce. M: Proszę pana! Proszę pana! Halo! M2: Słucham. O co chodzi? M: Prosimy o kartę dań i na początek coś zimnego do picia. M2: To pomyłka. Jestem kapitanem tego (wskazuje ręką) jachtu, a nie kelnerem. Kapitan odchodzi. Kobieta śmieje się. Mężczyzna jest zakłopotany. Nie daje za wygraną i woła. M: Halo! Kelner!. Kelner!!! Nikt nie odpowiada, inni konsumenci patrzą na mężczyznę ze zdziwieniem i z kpiącym uśmiechem, a kobieta śmieje się coraz głośniej i intensywnej. M: O co Ci chodzi kochanie? Kobieta śmiejąc się wskazuje napis na ścianie samoobsługa. Mężczyzna czerwienieje i również zaczyna się śmiać. Inni konsumenci klaszczą. Para odpowiada im uśmiechem i wychodzi. Koniec Film jest krótki, cały składa się z 1 sceny. Musi ona jednak zawierać wszystkie 3 części. W ekspozycji dowiadujemy się, że bohaterowie (M i K) siedzą w restauracji i chcą zamówić jakieś dania. Akcja filmu to wołanie kelnera i zabawne zdarzenie z kapitanem. Zakończenie zgodnie ze sztuką filmową jest zaskakujące, ponieważ okazuje się, że M jest jedynym, który nie wie, że to restauracja samoobsługowa. Na szczęście ma poczucie humoru. Dialog zapisano po polsku. Nauczyciel języka obcego dokona tłumaczenia. Można to zrobić z młodzieżą np. na zajęciach. Jeśli nauczyciel uzna, że powinny się tam znaleźć jeszcze nazwy dań, może dopisać do pierwszego dialogu dalszą część, np. K: Zjadłabym pizzę z owocami morza... itd. A co będzie ekspozycją, rozwinięciem i zakończeniem na przykład w filmie przedstawiającym doświadczenie chemiczne? To proste. W ekspozycji należy przedstawić bohaterów, czyli odczynniki biorące udział w doświadczeniu, akcja to oczywiście przebieg doświadczenia, a zakończenie 70 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

71 powinno pokazać zaskakujący efekt końcowy, np. z dwóch przezroczystych substancji powstała niebieska. Jak widać, nawet najkrótszy film zbudowany jest zazwyczaj z tych samych 3 części. Pamiętaj o tym, pisząc swój scenariusz. Wróć do filmów podanych na końcu niniejszego rozdziału [patrz str. 80]. Wybierz jeden np. i postaraj się zidentyfikować poszczególne jego części. To pomoże w pisaniu własnego scenariusza. Zwróć uwagę na zwroty akcji. Pamiętaj o tym, że scenariusz to historia opowiedziana obrazami i dialogami, a nie opowiadanie lub powieść. Sposób zapisu scenariusza Zapis scenariusza krótkiego filmu edukacyjnego powinien być ułożony według pewnych zasad. 1. Na wstępie od lewej strony należy podać tytuł, autorów, rodzaj filmu itp. 2. Opcjonalnie, np. dla filmu fabularnego, w scenariuszu powinna znaleźć się kilkuzdaniowa eksplikacja. 3. Następnie należy wypisać kolejne sceny filmu Po lewej stronie należy umieścić krótki opis sytuacji. Należy pamiętać o pisaniu obrazami i unikaniu obszernych i szczegółowych opisów Dialogi powinny być pisane od dużego wcięcia z lewej strony, z wyraźnym zaznaczeniem osób wypowiadających kwestie. Jeśli postaci mają zagrać zawodowi aktorzy, unika się podpowiedzi dotyczących sposobu prowadzenia dialogu. W przypadku filmu szkolnego uwagi takie będą pomocne. 4. Zaznaczenie końca sceny. Nieco inne zdanie mają autorzy znakomitej książki Jak napisać scenariusz filmowy? Robin U. Russin i William Missouri Downs. Na przykład sugerują taki, bardzo czytelny, zapis dialogu: MĘŻCZYZNA Na co masz ochotę? KOBIETA Wiesz przecież, mam dosyć tego czekania. MĘŻCZYZNA Nie denerwuj się zaraz to załatwię. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 71

72 Należy jednak pamiętać, że przytoczona książka dotyczy tworzenia scenariuszy dla producentów filmowych ze szczególnym uwzględnieniem rynku amerykańskiego. Zainteresowanym polecam tę pozycję Instrukcja realizacji filmu na podstawie scenariusza Realizacja filmu na podstawie scenariusza ma zazwyczaj kilka faz. Wymienione przeze mnie dotyczą krótkiego filmu dydaktycznego i wynikają z doświadczenia w pracy przy takiej produkcji: 1. Czytanie scenariusza w gronie ekipy realizacyjnej i aktorów; 2. W przypadku produkcji uczniowskiej wyznaczenie ról dla poszczególnych członków ekipy; 3. Ułożenie scenopisu; 4. Zaplanowanie czasu i miejsca zdjęć; 5. Przeglądanie nagranego materiału; 6. Montaż; 7. Udźwiękowienie; 8. Kolaudacja; 9. Premiera. Wydawać by się mogło, że jest to bardzo czasochłonne. W przypadku najprostszych filmów, pokazujących np. prawidłowe wykonanie przewrotu w przód, wiele z tych punktów będzie można pominąć. Jeśli jednak mamy ambitniejsze plany i pełen zapału zespół młodzieży, możemy rozwinąć skrzydła i wziąć się za produkcję z prawdziwego zdarzenia. AD.1. Celem czytania jest zapoznanie ekipy z nową produkcją. Tu możliwe są jeszcze zmiany w scenariuszu. Przydadzą się cenne uwagi osób, które miały już okazję realizować film. AD.2. Wyznaczenie ról zapewni porządek na planie filmowym. W przypadku rozbudowanego scenariusza powinny to być: Reżyser najważniejsza osoba na planie. Może nią być nauczyciel lub autor scenariusza. Kierownik produkcji bardzo ważna funkcja. Jego rola polega na organizacji nagrań. To on dba o to, by zrealizowano wszystkie sceny, aktorzy i rekwizyty były na czas w określonym miejscu, synchronizuje pracę innych członków zespołu. Realizatorzy zdjęć operatorzy kamer, często także dbający o odpowiednie oświetlenie sceny. Mają duży wpływ na ostateczny kształt i poziom filmu. Realizują zalecenia reżysera, ale wnoszą także swój twórczy wkład w rejestrację scen. 72 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

73 Montażysta często jest to autor zdjęć. Musi umieć posługiwać się odpowiednim oprogramowaniem. Często także to on upublicznia film w sieci. W montażu uczestniczy reżyser. Dźwiękowiec w warunkach amatorskich dźwięk na planie nagrywa najczęściej mikrofon kamery. Nie jest to dobre rozwiązanie. Często więc udźwiękawia się film w postprodukcji po jego zmontowaniu. Wtedy dźwiękowcem może być osoba realizująca zdjęcia lub montażysta. AD.3 i 4. Scenopis powstaje na podstawie scenariusza. Łatwo zrozumieć jego funkcję na przykładzie. Obejrzyj ponownie film Ścieżka spod adresu: Przypominam, że możesz oglądać ten film w rozdzielczości HD, wybierając odpowiedni przycisk w oknie odtwarzacza. Ten przycisk służy do wyboru jakości oglądanego filmu. Wybierz odpowiednią rozdzielczość. Im większa, tym lepsza jakość projekcji. Najwyższa daje płynny obraz w przypadku użycia szybkich łączy internetowych. Sprawdź swoje łącze. Policz miejsca (plany), w których realizowano film: 1. Szkoła; 2. Mieszkanie dziewczyny; 3. Mieszkanie chłopaka; 4. Pub; 5. Park 1; 6. Park 2; 7. Torowisko. Bez dobrego scenopisu nie udałoby się sprawnie nagrać wszystkich scen. W opracowanym dla tego filmu scenopisie podzielono sceny ze względu na miejsce realizacji. 1. Piękny, kolorowy park z ławeczką do 1 sceny. 2. W bloku mieszkalnym sfilmowano kilka scen. Pokój dziewczyny i chłopaka to w gruncie rzeczy to samo pomieszczenie filmowane w odpowiedni sposób. W tym przypadku pokój kierowniczki produkcji. Przedpokój i klatka schodowa znajdują się w tym samym miejscu. Zapis scen odbył się więc w tym samym czasie i miejscu, mimo że sceny mają swoje miejsce w różnych częściach filmu. 3. Szare, przygnębiające miejsce (park) z końcowej sceny i torowisko znajdują się w tym samym miejscu. Zdjęcia musiały odbyć się w czasie, gdy przejeżdża tamtędy pociąg. 4. Zdjęcia w klubie i przed nim realizowano przed godzinami otwarcia. 5. Wszystkie ujęcia ze szkoły realizowano w tym samym czasie i miejscu. W sumie ekipa potrzebowała 3 dni zdjęciowych (mieszkanie + parki, szkoła i pub). Potrzebny był oczywiście transport, ale znaczenie miało także wzajemne położenie planów. Dużą pracę wykonał tu kierownik planu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 73

74 W filmie bardzo rzadko wykonuje się zdjęcia w kolejności chronologii scenariusza. Dobry plan (scenopis) jest niezbędny. Jeśli filmujesz np. nieodwracalne zjawiska chemiczne lub fizyczne, musisz zrealizować najpierw wszystkie sceny sprzed doświadczenia. AD.6. Na montażyście spoczywa wielka odpowiedzialność. To on wraz z reżyserem odpowiada za ostateczny efekt. Musi przejrzeć wszystkie zarejestrowane ujęcia. W czasie montażu przestrzega zasad (opisane w dziale o planach filmowych). Powinien znać podstawowe narzędzia dostępne w programie do montażu filmu. AD.7. Udźwiękowienie filmu podkład muzyczny i dialogi mają duże znaczenie dla budowania nastroju, ale także stanowią walor dydaktyczny. Przykładem mogą być filmy do nauki języka obcego. Dźwiękowiec powinien bezwzględnie przestrzegać zachowania praw autorskich. Może używać wyłącznie muzyki i klipów dźwiękowych udostępnionych na licencji Creative Commons (CC). Jej opis znajdziesz pod adresem: Oczywiście mogą to także być własne utwory. AD.8. Kolaudacja jest pokazem, na którym specjaliści sprawdzają jakość, poprawność merytoryczną itp. filmu przed jego upowszechnieniem. Dzięki temu łatwo wykryje się np. literówki w napisach. Po kolaudacji można jeszcze wprowadzić poprawki. AD.9. Premiera jest zawsze stresująca. Wystawiamy bowiem nasze dzieło na widok publiczny i poddajemy ocenie widzów. Opinie rzadko są jednomyślne i w pełni pozytywne. Trzeba nabrać do nich dystansu i wyciągnąć wnioski na przyszłość. Uwaga! Możesz zrealizować film całkowicie samodzielnie, bez udziału ekipy. Jeśli zrobisz to sprawnie, Twoje dzieło nie będzie wymagało montażu. Wybór rodzaju kamery i ograniczenia z tym związane Sprzęt odgrywa dużą rolę w ostatecznym kształcie filmu. Nie musi on jednak być zawsze najwyższej jakości. Zanim ułoży się scenariusz, należy zastanowić się, jaką kamerą będzie on realizowany. Trudno jest jednoznacznie wskazać odpowiednie urządzenie. Po pierwsze każda kamera nadaje się do realizacji filmu. Należy jej jednak zapewnić odpowiednie warunki pracy. Jakie? Musisz to sam ustalić wykonując próbne zdjęcia. Na co należy zwrócić uwagę? 1. Światło. Najważniejszy element procesu filmowania. Dobre kamery filmują przy słabym oświetleniu bez wprowadzania zniekształceń kolorów i źle wyglądającego na ekranie szumu. Sprawdź, przy jakim poziomie światła Twoja kamera zaczyna mocno szumieć. 2. Sprawdź, jak zachowują się kolory na filmie przy oświetleniu sceny jarzeniówkami, lampami żarowymi (żarówkami z włóknem lub halogenami) i w świetle dziennym. Znajdź w ustawie- 74 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

75 niach kamery opcje, które korygują nagranie. Często oznaczone są np. symbolem żarówki, słońca itp. 3. Sprawdź, jak zachowuje się obraz przy zmianie ogniskowej obiektywu (zoom). Najczęściej przy dużych zbliżeniach następuje utrata jakości obrazu. Lepiej filmować bez powiększenia. 4. Jeśli możesz filmować ze statywu, zrób to. Jeśli nie dysponujesz takim sprzętem, zastąp go jakąkolwiek stabilną podporą, mocując do niej kamerę np. za pomocą taśmy, gumy itp. 5. Sprawdź, jaka jest najmniejsza odległość filmowania z zachowaniem ostrości. Przyda się to przy planowaniu zbliżeń na detale. 6. Zaprzyjaźnij się ze swoją kamerą. Odwdzięczy się z nawiązką. W charakterze kamery możesz użyć aparatu fotograficznego, telefonu, smartfon, tabletu, laptopa, kamerki USB itp. Rola planów filmowych w przekazie dydaktycznym filmu Czym są plany filmowe? To umowny podział fragmentu filmowanej przestrzeni. Dokładny opis planów można znaleźć w sieci, np.: Dlaczego je nazwano? Chodziło o ułatwienie porozumiewania się w czasie realizacji filmu. 1. Poprawne operowanie planami filmowymi jest także ważne w czasie rejestracji i montażu filmu. Bez potrzeby i uzasadnienia nigdy nie montuj kolejno następujących ujęć zarejestrowanych w tym samym lub sąsiednim planie filmowym. Powoduje to wrażenie niemiłego dla oka przeskoku. 2. Jak widać ta zasada musi być przestrzegana już w fazie filmowania. Przypomnij sobie film Ścieżka. Pierwsza scena rozgrywa się na ławce. Następujące po sobie ujęcia mają różne plany. Wyjątek stanowi pokazywanie sobie wzajemnie książki. Tu efekt jest zamierzony. Chodziło o zwrócenie uwagi na to, że bohaterowie czytają książkę tego samego autora. Policz, z ilu ujęć składa się pierwsza scena filmu Ścieżka? 4.3. Instrukcja tworzenia kanału edukacyjnego w serwisie YouTube Pierwsze przekazy telewizyjne były okazjonalne i wzbudzały olbrzymie zainteresowanie. Przykładem mogą być transmisje z niektórych konkurencji Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w roku Telewizja szybko stała się ważnym nośnikiem informacji i rozrywki dzięki tworzeniu komercyjnych i państwowych kanałów. Ten rozwój obserwuje się do dzisiaj. Zmieniło się jednak medium, którym posługują się nadawcy. Cyfrowy przekaz satelitarny i naziemny coraz częściej musi konkurować z przekazem internetowym. Najwięksi nadawcy tworzą kanały w globalnej sieci Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 75

76 z wykorzystaniem dużych możliwości serwerów i łączy. Dzięki temu przestają mieć znaczenie granice i koncesje na nadawanie. Współczesne kanały telewizji internetowej rzadko nadają program na żywo. Wyjątek stanowią relacje z imprez sportowych, koncertów itp., a także transmisje ze studia radiowego uzupełniające przekaz radiowy. Najatrakcyjniejszą cechą internetowych kanałów telewizyjnych jest możliwość wyboru dowolnego programu, filmu, teledysku itp. Widz nie jest już uzależniony od ramówki programowej stacji. W ten sposób może np. obejrzeć wszystkie odcinki ulubionego serialu bez oczekiwania na ich emisję. Internetowe kanały telewizyjne stawiają wysokie wymagania serwerom, macierzom dyskowym i łączom sieciowym. Komercyjne stacje korzystają z DataCenter, w których wynajmują sprzęt i łącza zapewniające odpowiednie parametry. Jest to rozwiązanie ekonomicznie i technicznie uzasadnione. Zwalnia ono właściciela kanału z utrzymywania klimatyzowanych pomieszczeń, nadzoru technicznego i informatycznego, modernizacji sprzętu, zapewnienia szybkiego łącza itp. Rozwój technologiczny i zaangażowanie dużych środków pozwoliło na uruchomienie darmowych usług telewizji internetowej. Dzięki YouTube każdy dysponujący komputerem z łączem internetowym może nie tylko oglądać, ale także tworzyć własne kanały telewizyjne. Warunkiem jest zarejestrowanie konta i przesyłanie materiałów wideo bezpośrednio do serwerów YT. Warto tu wspomnieć, że kanał YouTube jest jednym z narzędzi platformy Google, dzieki czemu założenie konta np. na Gmail (patrz. str. 12) daje dostęp do wszystkich modułów z tego jednego konta. Po założeniu konta Gmail i zalogowaniu sie na nie, kliknij w zakładce YouTube, aby przejść do tego narzędzia. Wśród wielu zastosowań tej usługi jest także edukacja. Szkolny kanał może być ciekawym sposobem na promocję szkoły, a także wzbogacenie bazy materiałów dydaktycznych. Jeśli uważnie przyjrzałeś się stronie swojego konta, zapewne zauważyłeś odnośnik: Twój kanał. Czy to znaczy, że jesteś właścicielem internetowego kanału telewizyjnego? Jeśli wykonasz kilka niezbędnych czynności, tak się właśnie stanie. Czynności prowadzące do założenia kanału Kliknij ikonę na pasku. 76 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

77 Kliknij Mój kanał. Twój kanał powstał w momencie założenia konta. Teraz możesz modyfikować jego wygląd. Zmień tło strony Twojego kanału. Plik graficzny nie może być większy od 1MB. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 77

78 Odszukaj na dysku i zaznacz kliknięciem przygotowany wcześniej plik graficzny tła. Użyj przycisku Otwórz. Jeśli chcesz zmienić istniejące tło, usuń plik z przesłaną grafiką. Tło może przewijać się wraz z oknem kanału lub pozostawać nieruchome. W zakładce Informacje i ustawienia możesz dodać opis Twojego kanału. Tagi są słowami kluczowymi pomocnymi w wyszukiwaniu. Dobierz je starannie, by każdy mógł odnaleźć Twój kanał. Możesz zmienić adres kanału na łatwiejszy do zapamiętania. Proces jest nieodwracalny. Konieczne będzie także ponowne uzupełnienie profilu. 78 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

79 Jeśli nie chcesz, by Twoje filmy były komentowane w kanale, usuń wskazane na powyższym obrazku zaznaczenie. Zatwierdź dokonane zmiany. Przeglądarka wyświetli Twój kanał po wpisaniu jego adresu. W tym przypadku nie zmieniono go i jest trudny do zapamiętania: Zarządzanie kanałem w YouTube Zarządzanie kanałem nie jest skomplikowane. Przesłane filmy będą automatycznie pokazywać się na jego stronie. Możesz jednak zmienić wygląd strony kanału i spowodować, że automatycznie ruszy projekcja wybranego lub najnowszego filmu. Jest to atrakcyjne dla widza. Zwiększa także oglądalność danego filmu. Wypróbuj także inne konfiguracje wyświetlania miniatur filmów w kanale. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 79

80 Wybierz jeden z trzech sposobów wyświetlania miniatur filmów w kanale. Zaznacz opcję Karta domyślna. Subskrybenci Twojego kanału zawsze będą zaczynać oglądanie od tej samej karty. Pierwsze sukcesy w konfiguracji powinny zachęcić Cię do eksperymentowania. Wypróbuj inne opcje odpowiedzialne za wygląd i funkcjonowanie Twojego kanału. Od tego zależy jego atrakcyjność i oglądalność, a przecież o to w tym działaniu chodzi. Uwaga! Usługi YouTube zmieniają się wraz z rozwojem technologii i oprogramowania serwerów multimedialnych. Powyższy opis może z czasem stać się nieaktualny Lista wybranych filmów i kanałów edukacyjnych w serwisie YouTube Lista wybranych filmów edukacyjnych w serwisie YouTube 1. Pokaz działania żyroskopowego bączka Cechy przystawania trójkątów Mszaki biologia dla LO Pokaz zadań i zachowania się libero w drużynie siatkówki Obraz Bitwa pod Grunwaldem w wersji 3D. Wymaga dwukolorowych okularów lub sprzętu 3D Scenka w kawiarni na lekcję angielskiego Jak zbudować latawiec? 8. Jak powstaje analogowa płyta dźwiękowa? 9. Film na lekcję wychowawczą uzależnienia Doświadczenie z próżnią. 80 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

81 Lista wybranych kanałów edukacyjnych w serwisie YouTube 1. Kanał portalu enauczanie.com Kanał telewizji szkolnej Matemaks Ciekawy kanał matematyczny dla LO Mr Ciupi. Kanał dla maturzystów Filmy na lekcję wychowawczą o uzależnieniach. Ciekawy projekt unijny Kanał użytkownika COJEST- GRANE. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 81

82 5. Moduł Instrukcja zakładania konta na Facebooku Facebook (dla znajomych: fejs lub fejzbuk) to portal społecznościowy w Internecie. Wymaga rejestracji oraz logowań, by zachować bezpieczeństwo oraz prywatność. Nie dzielimy się przecież zaproszeniem na swoje urodziny z całym światem. Kiedy niektórym się to zdarza, to raczej przez pomyłkę lub niefrasobliwość. Jeśli masz już konto na Facebooku musisz się zalogować. Jeśli nie... pozostaje Ci rejestracja. Czego potrzebuje Facebook, by przyjąć do swojego grona? Imię i nazwisko, mail no cóż, konieczny ostatnio jak drugi pesel. Musi więc być prawdziwy. 82 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

83 Wpisujemy więc po kolei: imię, nazwisko, mail (ważny, więc proszą o potwierdzenie jego poprawności nawet dwukrotnie), hasło, płeć i datę urodzin. Pojawia się teraz instrukcja w 3 krokach. Z pewnością zorientujesz się od razu, co i w jakiej kolejności robić. Większość z właśnie podejmowanych decyzji można później zmienić. I tak, gdy portalowi pozwolisz on sam wyszuka Twoich znajomych, jeśli prowadzisz szeroką korespondencję mailową. Musisz mu tylko udostępnić hasło do swojej/swoich skrzynek poczto- Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 83

84 wych. Sam porówna posiadane już dane z Twoimi i zaoferuje całkiem pokaźną grupę potencjalnych znajomych. Wiedzieć, że są na Facebooku to już bardzo dużo. Magiczne, prawda? Pozostaje oczywiście pytanie, jak bardzo chcemy się otworzyć. W biznesie i organizacji to oczywiste im więcej wiedzą o nas tym lepiej. W życiu prywatnym i pracy dedykowanej (grupa uczelniana, klasa itp.) nie wszyscy muszą być dobrze poinformowani, co publikujesz w serwisie. Facebook daje sporo możliwości ograniczania tych treści dla użytkowników, o ile o tym wiemy. System relacji pomiędzy użytkownikami i ich tworzenie to główna oferta portalu. Nieustannie nas będzie namawiał do działań zwiększających aktywność i ma to opracowane do perfekcji. Już w pierwszym kroku dowiadujemy się: Osobom, które przejdą ten etap, udaje się zwykle wyszukać do 20 znajomych. I ten zachęcający do współpracy komentarz: O wiele lepiej jest cieszyć się Facebookiem ze znajomymi.... Trochę namolne, ale jeśli podłączysz do portalu pocztę z adresami swoich uczniów masz ich natychmiast w grupie potencjalnych zaproszonych. Łatwości tego działania nie da się przecenić, zważywszy, że chcemy oszczędzać czas. Aplikacja podpowiada konkretne serwisy z najpopularniejszymi adresami pocztowymi. System chce kojarzyć osoby prosi więc o więcej szczegółów. I już nie tylko szkoła, uczelnia, ale i praca jest dla niego źródłem cennej informacji. Jeśli chcemy promować organizację (klasowy 84 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

85 zespół), możemy uszczegóławiać informację. Jeśli chcemy tylko pracować w wybranym zespole, te kroki można spokojnie pominąć, co robimy w naszym tutorialu. Facebook okaże jedynie odrobinę rozczarowania z tego faktu. Zwróćcie przy tym uwagę, że już na tym etapie pozwala wybrać grupy mające dostęp do naszej informacji: publiczna dla wszystkich, znajomi to już wyselekcjonowana przez nas podgrupa. Ostatnio pojawili się jeszcze bliscy znajomi i rodzina. Pamiętajmy o tym, jeśli chcemy zawęzić upublicznianie informacji. I tak do grona bliskich znajomych dopiszemy osoby z klasy, reszcie pokażemy tylko owoce naszej szkolnej działalności. Czy ktoś (np. grono pedagogiczne, sama dyrekcja) może być szczególnie uprzywilejowany? To już zależy od Państwa decyzji. Pamiętajmy jednak rodzina zobowiązuje. Żyjemy w czasie globalnej wioski. Cyfrowe pokolenie Y powstało na naszych oczach i że tak jest przekonamy się wpisując dane szkoły lub uczelni, które były lub są w naszym życiorysie. Program zaproponuje nam natychmiast tych, których znalazł. To jest magia Facebooka. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 85

86 Na koniec tworzenia profilu portal prosi o wizualną wersję naszej osoby. Własne zdjęcie czy jak w tym przypadku, swoisty emotikon, a nawet rysunkowy czy animowany Awatar nasze drugie ja dla użytkowników serwisu to forma przełamania anonimowości w sieci. Uwaga dostęp do wielu treści możemy wypoziomować ograniczając je innym użytkownikom zdjęcie profilu jest jednak zawsze publiczne. Wielki Facebook jest nadal nieufny, poprosi więc o uwierzytelnienie tych działań ponownie przez naszą pocztę. Daje to oczywiście i nam pewne poczucie korzyści poczta owa działa jak podwójne zabezpieczenie: odzyskiwanie hasła i niektóre bardziej prywatne działania będą jej wymagały. Stąd porównanie a do numeru pesel. 86 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

87 Klikaj w logotyp facebooka, jeśli się pogubisz. Zawsze powrócisz do widoku, od którego się wszystko zaczęło. Klik teraz jesteśmy już w społeczności. Automatyzacja niektórych działań np. logowania z domowego komputera bez podawania hasła może być dla leniwców i zapominalskich jak znalazł. No, chyba że w końcu zapomnimy to hasło. A nawet jeśli poczta nas uratuje. Opcja nie wylogowuj mnie znajdująca się pod adresem sprawi, że gdy tylko wpiszesz w przeglądarce i wybierzesz dowolny z pierwszych wylistowanych adresów będziesz na swoim Facebooku. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 87

88 5.2. Instrukcja zakładania fanpage a klasy/zespołu Kiedy jesteśmy w zakładce Aktualności, chcielibyśmy założyć własną stronkę fanpage ową. Na dole ekranu znajdziemy polecenie Utwórz stronę. Serwis daje nam możliwość wyboru rodzaju budowanej stronki ze względu na jej funkcję. Zatem wybierzemy Strona dobroczynnej organizacji non-profit lub społeczności. Ta formuła odpowiada prezentacji działalności klasy lub zespołu projektowego. 88 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

89 Po nadaniu nazwy naszej stronie: Grupa wsparcia dla etutoringu na fb przechodzimy do kolejnego etapu klikając Rozpocznij. Ponieważ jesteśmy w sieci, serwis wymusza na nas wizualizację treści. W pierwszym kroku prosi o dodanie Zdjęcia profilowego. Skąd je wziąć macie Państwo komputer, a tam wiele zdjęć. Pamiętajmy, że są one równie ważne wizualnie, co prawnie. Większość zamieszcza własną face, w końcu to przecież Facebook. My zabawiliśmy się nieco, bo loga instytucji i ich promocja są w tym wypadku jeszcze ważniejsze niż pojedyncza buzia. No cóż, marketing. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 89

90 Informacje dodatkowe pomagają nam lokalizować stronę, tworzyć linki do kolejnych stron w sieci itp. Od razu na pierwszym ekranie po otwarciu strony program podpowiada jedną z najważniejszych mądrości Facebooka: by dać się dołączyć do klubu znajomych daj się polubić. By było to możliwe potrzebujesz znaczka z kciukiem Lubię to!. 90 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

91 Tuż po zalogowaniu do swojego fanpage a pojawia nam się Pasek Administratora. W jego menu mamy ukrytą Pomoc. Posłużymy się nią, by rozpocząć naukę administrowania stroną. Teraz pozostaje nam już tylko wybierać. Zasoby możemy obserwować między innymi przez Oś czasu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 91

92 Oś czasu to najbardziej wygodna metoda obserwacji zdarzeń i zasobów Instrukcja administrowania fanpagem Panel Administratora pozwala Państwu śledzić i wprowadzać zmiany na własnej stronie, jaką jest fanpage. 92 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

93 Najczęściej chcemy zmian na stronie lub zmian w uprawnieniach. To wszystko jest dostępne w menu Edytuj stronę. Nie zapominajmy też o przycisku Pomoc, zwłaszcza na początku to ważna i dobrze przygotowana lektura. Centrum pomocy to pierwsze, co poza telefonem do przyjaciela i ewentualnie kontaktem z tutorem możecie Państwo otrzymać, np. pod tym adresem: Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 93

94 A to już znamy z poprzednich tutoriali: - Aktualności; - Oś czasu. Za jakiś czas, a na pewno, kiedy zaczną się pojawiać pytania, co kto może na moim fb fanpage u? zauważycie w Panelu Administratora zakładkę Uprawnienia administracyjne. Wygodne jest, zwłaszcza w zespołach projektowych, przerzucić część uprawnień na ucznia (raczej jednego). A sobie pozostawić globalne zarządzanie. Nie będziemy rozwijali analizy uprawnień, ale sobie, jak widać, najwygodniej przypisać Menedżera. Osoba prowadząca projekt z materiałami to najlepiej także Państwo, ale już fanpage klasy to najlepiej 1 2 uczniów z podziałem ról (Twórca treści/moderator). 94 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

95 Zarządzanie uprawnieniami daje Państwu możliwość kierowania widocznością wielu elementów na swojej stronie. Sama strona, wiek użytkownika, post, wiadomość, a w końcu cała strona mogą podlegać tu filtrowaniu dostępu. Zdjęcie profilowe to w internecie na stronie fb substytut naszej własnej fizjognomii. Ponieważ wiele mówi należy do najważniejszych danych użytkownika. Tu można dodać, zmienić, zrobić, skorygować. Pamiętajmy, że to marketing: tak chcielibyśmy być widziani. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 95

96 W przypadku fanpage a społeczności (klasy, zespołu projektowego) część danych chcemy upublicznić. Na tym polega chęć pochwalenia się w fb. Przy okazji jako właściciele takiej strony będziemy mieli do niej bezpośredni dostęp z naszego osobistego profilu. Aktualizacje wpisów i bieżąca obserwacja są wtedy łatwiejsze. Państwa fanpage to jeden wielki link. Aby było skuteczne i mało absorbujące dołączanie ulubionych stron możemy przeprowadzić proces aktualizujący te najbardziej ulubione. Pamiętajmy, to nie tylko strony fb. Niemniej inne zespoły projektowe (szybki pomysł na problematykę projektu), śledzenie profili własnych uczniów (i nauczycieli oczywiście), a nawet pracowników będzie się odbywało właśnie tą drogą. 96 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

97 Nasz fanpage to nie tylko dziennik, poczta i łatwe przejście do innych użytkowników. Narzędzie dąży do tego, do czego dąży oprogramowanie na Państwa telefonach i tabletach do wszechstronności. Możliwości są ogromne. Wstawianie treści Dużym ułatwieniem dla użytkowników portalu Facebook są jego narzędzia, które w ten sam sposób można zastosować zarówno na prywatnej stronie, jak i na fanpage u. Dlatego w dalszej części instrukcji podczas prezentacji wybranych metod zamieszczania różnego rodzaju treści, miejsca ich publikowania są stosowane zamiennie. Wstawianie lub zmiana zdjęcia profilowego Aby dodać zdjęcie profilowe do strony na Facebooku: 1. Kliknij opcję Edytuj stronę w górnej części strony Twojego profilu, 2. Wybierz opcję Zaktualizuj informacje, 3. Wybierz pozycję Zdjęcie profilowe z lewego paska bocznego, 4. Kliknij przycisk Wybierz plik, a następnie wybierz zdjęcie do przesłania z komputera. Jeśli chcesz wykonać zdjęcie za pomocą kamery internetowej komputera i użyć go jako zdjęcia profilowego swojej strony, w kolejnym kroku wybierz pozycję Zrób zdjęcie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 97

98 Dodawanie ważnych wydarzeń Ważne wydarzenia to kluczowe momenty, które chcesz wyróżnić na swojej stronie. Ważne wydarzenia są automatycznie powiększane do widoku pełnoekranowego i widoczne dla każdej osoby, która odwiedza stronę. Aby dodać ważne wydarzenie: 1. Przejdź do swojej osi czasu na dole strony, a po pojawieniu się nowego menu kliknij pozycję Ważne wydarzenie w narzędziu udostępniania, w górnej części osi Twojej strony Facebooka. 2. Dodaj nagłówek, miejsce, datę i szczegóły dotyczące ważnego wydarzenia. 3. Możesz też dodać zdjęcie. Zdjęcia ważnych wydarzeń mają szerokość 843 pikseli i wysokość 403 pikseli. 4. Kliknij przycisk Zapisz. Ważne wydarzenie właśnie zostało zapisane na Twoim koncie. Teraz z dowolnego punktu na osi czasu przewiń do wybranej daty i kliknij +, aby opublikować w tym dniu ważne wydarzenie lub zdarzenie innego typu. Najwcześniejszą datą, do której można dodać ważne wydarzenie, może być 1 stycznia 1000 r. W analogiczny sposób możesz zdefiniować wydarzenie na swoim koncie Facebook. W tym celu z menu narzędzia udostępniania wybierz opcję Wydarzenie, a następnie uzupełnij podane pola: nazwę wydarzenia, krótki opis, miejsce, termin oraz kliknij Utwórz. 98 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja

99 Po utworzeniu wydarzenia znajdziesz się na jego stronie. Tutaj również możesz dodać komentarze dotyczące organizowanego i opisywanego wydarzenia, zdjęcia, filmy oraz kierować zapytania i ankiety do uczestników. Mechanizmy te działają na tej samej zasadzie zarówno na Twoim profilu, jak i na fanpage u. Wstawianie ankiety lub pytania Na stronie głównej nowo utworzonego wydarzenia dodajmy ankietę. W tym celu kliknij opcję Zadaj pytanie oraz wpisz jego treść w otwartym okienku. Formularz ankiety jest niczym więcej jak pytaniem ze zdefiniowanymi opcjami, dlatego też po wpisaniu pytania dodaj możliwe opcje odpowiedzi. Jeżeli natomiast chcesz dodać samo pytanie, wpisz jego treść bez definiowania opcji odpowiedzi. Przykład wypełnienia formularza przedstawia poniższy obrazek. Po uzupełnieniu wybranych pól kliknij Opublikuj, aby zapisać ankietę i zamieścić ją na stronie głównej wydarzenia. Od tego momentu każdy uczestnik zostanie powiadomiony o nowej ankiecie w Twoim wydarzeniu oraz będzie mógł zagłosować. Oczywiście poza powyższą ankietą uczestnicy mogą ją również komentować oraz oznaczać Lubię to! za pomocą opcji dostępnych bezpośrednio pod ankietą. Wstawianie zdjęć lub filmów Wstawianie zdjęć i filmów na Facebooku jest bardzo intuicyjne, przyciski umożliwiające te działania widoczne są praktycznie na każdym kroku. Na poniższym zrzucie zaznaczono przykładowe 3 przyciski, z których środkowy pozwala na dodawanie zdjęć i tworzenie z nich galerii, natomiast dwa pozostałe umożliwiają wstawianie zdjęć na stronę główną fanpage a (przycisk pojawiający Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Człowiek najlepsza inwestycja 99