SPRAWOZDANIE ZA ROK 2013

Transkrypt

1 Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice Dyrektor : Prof. dr hab. Franciszek Adamicki SPRAWOZDANIE ZA ROK 2013 Tytuł: Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Wykonawcy: Pracownia Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach Kierownik Pracowni: dr Artur Miszczak Kierownik tematu: dr Artur Miszczak Autor opracowania: dr Artur Miszczak Praca wykonana na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w ramach zadania 5.1: Badanie pozostałości środków w płodach rolnych w ramach obowiązującego monitoringu krajowego oraz wymogów Unii Europejskiej Programu Wieloletniego na lata pod nazwą: Rozwój zrównoważonych metod produkcji ogrodniczej w celu zapewnienia wysokiej jakości biologicznej i odżywczej produktów ogrodniczych oraz zachowania bioróżnorodności środowiska i ochrony jego zasobów Skierniewice, grudzień 2013

2 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2013 rok Spis treści 1. Cel badań Zakres i metoda badań Wyniki badań Podsumowanie Strona 2 z 325

3 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2013 rok 1. Cel badań Celem badań jest wspomaganie jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym w procesie nadzoru i kontroli certyfikowanych gospodarstw ekologicznych poprzez badania pozostałości środków w produktach roślinnych i glebie. Przeprowadzono również urzędową kontrolę gospodarstw ekologicznych. Organem nadzorującym była Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, na której wniosek odpowiednie próby z gospodarstw ekologicznych zostały pobrane i dostarczone przez pracowników Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Zakład Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa uczestniczy w realizacji tego zadania od 2009 roku. Badania te wykonywane są w ramach zadania 5.1: Badanie pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych w ramach obowiązującego monitoringu krajowego oraz wymogów Unii Europejskiej, który jest częścią Programu Wieloletniego na lata , wykonywanego przez Instytut Ogrodnictwa, pod nazwą: Rozwój zrównoważonych metod produkcji ogrodniczej w celu zapewnienia wysokiej jakości biologicznej i odżywczej produktów ogrodniczych oraz zachowania bioróżnorodności środowiska i ochrony jego zasobów. W ramach tego zadania Pracownia w roku bieżącym zbadała próby pochodzące z dziewięciu jednostek certyfikujących. Strona 3 z 325

4 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2013 rok 2. Zakres i metoda badań Zakład Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach posiada certyfikat akredytacji laboratorium badawczego nr AB 757 nadany przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA), potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Równocześnie Zakład wprowadził procedury kontroli jakości zgodne z dokumentem SANCO/12495/2011 Method Validation and Quality Control Procedures for Pesticide Residue Analysis in Food and Feed z dnia 01 stycznia 2012r. W celu potwierdzenia kompetencji w zakresie oznaczania pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego oraz zapewnienia kontroli jakości analiz Zakład prowadzi politykę systematycznego uczestnictwa w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych w ramach systemów: - Food Analysis Performance Assessment Scheme (FAPAS) Central Science Laboratory, Norfolk, UK, Ministry of Agriculture, Fisheries and Food; - TestQual Residue Pesticides Proficiency Test Service, University of Almeria, Spain; - European Commission s Proficiency Test on Pesticide Residues in Fruit and Vegetables, CRL- MRM, University of Almeria, Spain; - EU Proficiency Tests. Pesticide Residues in Cereals using Multi and Single Residue Methods. CRL Cereals and Feedingstuff, National Food Institute, Danish Technical University/ CRL Single Residue Methods, CVUA Stuttgard, Germany. Badania przeprowadzone w tym roku potwierdziły wiarygodność akredytowanych metod analitycznych stosowanych w Zakładzie. Zakład wykonał analizy jakościowe i ilościowe środków wykorzystując opisaną poniżej aparaturę analityczną: Zakład wykonał analizy jakościowe i ilościowe środków wykorzystując opisaną poniżej aparaturę analityczną: 1. Chromatograf gazowy Agilent z detektorem masowym (GC/MS) zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa pozostałości środków metodą PN-EN 15662: Chromatograf gazowy Agilent z podwójnym detektorem masowym (GC/MS/MS) zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa pozostałości środków metodą PN-EN 15662: Chromatograf gazowy Agilent wyposażony w detektor FDP (czuły na siarkę) i µecd; zastosowanie: analiza ilościowa pozostałości fungicydów ditiokarbaminianowych oznacznych metodą PN-EN : I-01/PN-EN : Chromatograf gazowy Agilent z detektorem masowym (GC/MS) Strona 4 z 325

5 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2013 rok zastosowanie: analiza ilościowa pozostałości fungicydów ditiokarbaminianowych oznacznych metodą PN-EN : I-01/PN-EN : Dwa chromatografy cieczowe Agilent z podwójnym detektorem masowym (LC/MS/MS); zastosowanie: analiza jakościowa i ilościowa pozostałości środków metodą PN-EN 15662:2008. Metody badawcze użyte do oceny pozostałości środków obejmowały: 1. Metoda PN-EN 15662:2008 technika GC/MS lub GC/MS-MS (metoda akredytowana w zakresie elastycznym dopuszcza się aktualizację metody w ramach obiektu i badanej cechy ze zmianą zakresu badań). Metoda oparta na ekstrakcji pozostałości środków z próbki acetonitrylem (QuEChERS) i ich analizie przy użyciu chromatografu gazowego wyposażonego w detektor masowy: GC/MS - A pozwala na oznaczenie 197 substancji wyszczególnionych w Tabeli 1. GC/MS-MS - B pozwala na oznaczenie 220 substancji wyszczególnionych w Tabeli PN-EN 15662:2008 technika LC-MS/MS (metoda akredytowana w zakresie elastycznym dopuszcza się aktualizację metody w ramach obiektu i badanej cechy ze zmianą zakresu badań). Metoda oparta na ekstrakcji pozostałości środków z próbki acetonitrylem (QuEChERS) i ich analizie przy użyciu chromatografu cieczowego wyposażonego w detektor masowy : LC/MS/MS - C pozwala na oznaczenie 125 substancji wyszczególnionych w Tabeli 3. LC/MS-MS - D pozwala na oznaczenie 129 substancji wyszczególnionych w Tabeli Ditiokarbaminiany: Metoda: PN-EN :2002 (metoda akredytowana) Metoda oparta na pomiarze disiarczku węgla (metoda head space) przy użyciu chromatografu gazowego wyposażonego w detektor FPD lub MS. Metoda ta służy do analizy pozostałości sumy fungicydów ditiokarbaminianowych takich jak: tiuram, maneb, mankozeb itp. (dolna granica oznaczalności metody wynosi 0,05 mg/kg). Wszystkie środki, które były analizowane w badanych próbkach, są w zakresie akredytacji Pracowni nr AB 757. Poniżej w tabeli przedstawiono je wraz z ich dolnymi granicami oznaczalności (). Strona 5 z 325

6 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2013 rok Tabela 1. Wykaz środków i ich dolnych granic oznaczalności ( - mg/kg) GC/MS - A 1 Akrynatryna 0,01 2 Alachlor 0,01 3 Aldryna 0,01 4 Alletryna 0,01 5 Ametryna 0,01 6 Atrazyna 0,01 7 Azakonazol 0,01 8 Azoksystrobina 0,01 9 Azynofos-Me 0,01 10 Benalaksyl 0,01 11 Bifentryna 0,01 12 Bitertanol 0,01 13 Boskalid 0,01 14 Bromofos 0,01 15 Bromopropylat 0,01 16 Bupirymat 0,01 17 Buprofezyna 0,01 18 Chinometionat 0,01 19 Chlomazon 0,01 20 Chlorbenzyd 0,01 21 Chlorfenson 0,01 22 Chlorfenwinfos 0,01 23 Chlorobenzylat 0,01 24 Chlorobufam 0,01 25 Chloropiryfos 0,01 26 Chloropiryfos-Me 0,01 27 Chloroprofam 0,01 28 Chloropropylat 0,01 29 Chlorotalonil 0,01 30 Chlortiofos 0,01 31 Cyflutryna 0,01 32 Cyhalotryna 0,01 33 Cyjanazyna 0,01 34 Cyjanofenfos 0,01 35 α-cypermetryna 0,01 36 Cypermetryny 0,01 37 Cyprodynil 0,01 38 Cyprokonazol 0,01 39 o,p'-ddd 0,01 40 o,p'-dde 0,01 41 o,p'-ddt 0,01 42 p,p-ddt 0,01 43 p,p'-ddd 0,01 44 p,p'-dde 0,01 45 p,p'-ddm 0,01 46 p,p'-ddmu 0,01 47 Deltametryna 0,01 48 Dialifos 0,01 49 Diazynon 0,01 50 Dichlobenil 0,01 51 Dichlofention 0,01 52 Dichlofluanid 0,01 53 Dichlorfos 0,01 54 Dichloroanilina 0,01 55 Dichlorobenzofenon 0,01 56 Dieldryna 0,01 57 Dietofenkarb 0,01 58 Difenokonazol 0,01 59 Difenyloamina 0,01 60 Dikofol 0,01 61 Dimetachlor 0,01 62 Dimetoat 0,01 63 Dimetomorf 0,01 64 Dimetylochlorotal 0,01 65 Dimoksystrobina 0,01 66 Dioksakarb 0,01 67 Disulfoton 0,01 68 Ditalimfos 0,01 69 Endosulfan,siarczan 0,01 70 α-endosulfan 0,01 71 ß-Endosulfan 0,01 72 Epoksykonazol 0,01 73 Esfenwalerat 0,01 74 Etion 0,01 75 Etofenproks 0,01 76 Etofumestat 0,01 77 Etoksykwina 0,01 78 Etoprofos 0,05 79 Etrimfos 0,01 80 Fenamifos 0,01 81 Fenarymol 0,01 82 Fenazachina 0,01 83 Fenbukonazol 0,01 84 Fenchlorfos 0,01 85 Fenitrotion 0,01 86 Fenheksamid 0,01 87 Fenoksykarb 0,01 88 Fenpropatryna 0,01 89 Fenpropimorf 0,01 90 Fenpropidyna 0,01 91 Fention 0,01 92 Fenwalerat 0,01 93 Fipronil 0,01 94 Fluchinkonazol 0,01 95 Fluchloralina 0,01 96 Fludioksonil 0,01 97 Fluorodifon 0,01 98 Flusilazol 0,01 99 Flutriafol 0, Fluwalinat 0, Fonofos 0, Forat 0, Forat, siarczan 0, Formotion 0, Fosalon 0, Fosmet 0, Furatiokarb 0, α-hch 0, ß-HCH 0, Heksachlorobenzen 0, Heksakonazol 0, Heptachlor 0, Heptenofos 0, Imazalil 0, Iprodion 0, Izofenfos 0, Jodofenfos 0, Kaptan 0, Karbaryl 0, Karboksyna 0, Krezoksym-Me 0, Kwinalfos 0, Kwinoksyfen 0, Kwintocen 0, Lindan 0, Malaokson 0, Malation 0, Mekarbam 0, Mepanipyrim 0, Metakryfos 0, Metalaksyl 0, Metazachlor 0, Metkonazol 0, Metoksychlor 0, Metolachlor 0, Metrybuzyna 0, Metydation 0, Mewinfos 0, Mychlobutanil 0, Nitrofen 0, Oksadiksyl 0, Oksyfluorofen 0, Paklobutrazol 0, Paration 0, Paration-Me 0, Pencykuron 0, Pendimetalina 0, Penkonazol 0, Permetryna 0, Pertan 0, Pikoksystrobina 0, Pirydaben 0, Pirymetanil 0, Pirymifos-Me 0, Pirymikarb 0, Piryproksyfen 0, Prochloraz 0, Procymidon 0, Profam 0, Profenfos 0, Profluralina 0, Prometryna 0, Propachlor 0, Propargit 0, Propazyna 0, Propikonazol 0, Propyzamid 0, Protiofos 0, Protiokonazol 0, Pyraklostrobina 0, Pyrazofos 0, Spirodiklofen 0, Spiroksyamina 0, Sulfotep 0, Tebufenpyrad 0, Tebukonazol 0, Technazen 0, Teflutryna 0, Terbacyl 0, Terbutryna 0, Tertbufos 0, Tetrachlorwinfos 0, Tetradifon 0, Tetrahydroftalimid 0, Tetrakonazol 0, Tetrametryna 0, Tetrasul 0, Tolchlofos-Me 0, Tolilofluanid 0, Triadimefon 0, Triadimenol 0, Trialat 0, Triazofos 0, Trifloksystrobina 0, Triflumizol 0, Trifluralina 0, Winklozolina 0,01 Strona 6 z 325

7 Analiza pozostałości środków w płodach rolnych Sprawozdanie za 2013 rok Tabela 2. Wykaz środków i ich dolnych granic oznaczalności ( - mg/kg) GC/MS-MS - B 1 Akrynatryna 2 Alachlor 3 Aldryna 4 Alletryna 5 Ametryna 6 Atrazyna 7 Azakonazol 8 Azynofos-Me 9 Azoksystrobina 10 Beflubutamid 11 Benalaksyl 12 Benfurakarb 13 Bifenazat 14 Bifentryna 15 Bifenyl 16 Bitertanol 17 Boskalid 18 Bromofos 19 Bromopropylat 20 Bupirymat 21 Buprofezyna 22 Chinalfos 23 Chinoksyfen 24 Chinometionat 25 Chlomazon 26 Chlorbenzyd 27 Chlorfenapyr 28 Chlorfenson 29 Chlorfenwinfos 30 Chlorobenzylat 31 Chlorobufam 32 Chloroprofam 33 Chloropropylat 34 Chlorotalonil 35 Chlorpyryfos 36 Chlorpyryfos-Me 37 Chlortiofos 38 Cyflutryna 39 gamma-cyhalotryna 40 lambda-cyhalotryna 41 Cyjanazyna 42 Cyjanofenfos 43 Cypermetryna 44 Cyprodynil 45 Cyprokonazol 46 DDD-o,p 47 DDD-p,p 48 DDE-o,p 49 DDE-p,p 50 DDM 51 DDT-o,p 52 DDT-p,p 53 Deltametryna 54 DEET 55 Demeton-S 56 Dialifos 57 Diazynon 58 Dichlobenil, 59 Dichlobutrazol 60 Dichlorfos 61 3,5-Dichloroanilina 62 Dichlorobenzofenon 63 Dieldryna 64 Dietofenkarb 65 Difenokonazol 66 Difenyloamina 67 Dikofol 68 Dimetachlor 69 Dimetoat 70 Dimetomorf I 71 Dimetomorf II 72 Dimetylochlorotal 73 Dimoksystrobina 74 Dinikonazol 75 Dioksakarb 76 Disulfoton 77 Ditalimfos 78 DMST 79 alfa-endosulfan 80 beta-endosulfan 81 Endosulfan, siarczan 82 EPN 83 Epoksykonazol 84 Etion 85 Etofenproks 86 Etofumezat 87 Etoksychina 88 Etoprofos 89 Etrimfos 90 Fenamifos 91 Fenarimol 92 Fenazachina 93 Fenbukonazol 94 Fenchlorofos, 95 Fenheksamid 96 Fenitrotion 97 Fenoksykarb 98 Fenpiroksymat 99 Fenpropatryna 100 Fenpropidyna 101 Fenpropimorf 102 Fention 103 Fentoat 104 Fenwalerat 105 Esfenwalerat 106 o-fenylfenol 107 Fipronil 108 Fluchinkonazol 109 Fluchloralina 110 Flucytrynat 111 Fludioksonil 112 Fluorodifen 113 Flusilazol 114 Flutriafol 115 Fluwalinat 116 Folpet 117 Fonofos 118 Forat 119 Forat, sulfotlenek 120 Formotion 121 Fosalon 122 Fosfamidon I 123 Fosfamidon I 124 Fosmet 125 Ftalimid 126 alfa-hch 127 beta-hch 128 Heksachlorobenzen 129 Heksakonazol 130 Heptachlor 131 Heptenofos 132 Imazalil 133 Iprodion 134 Izofenfos 135 Jodofenfos 136 Kaptafol 137 Kaptan 138 Karbaryl 139 Karboksyna 140 Karbosulfan 141 Krezoksym metylu 142 Kwintocen 143 Lindan, 144 Malaokson 145 Malation 146 Mekarbam 147 Mepanipirym 148 Mepronil 149 Metakrifos 150 Metalaksyl 151 Metazachlor 152 Metkonazol 153 Metoksychlor 154 Metolachlor 155 Metribuzyn 156 Metydation 157 Mevinfos, 158 Myklobutanil 159 Nitrofen 160 Oksadiksyl 161 Oksyfluorofen 162 Paklobutrazol 163 Paration 164 Paration metylu 165 Pencykuron 166 Pendimetalina 167 Penkonazol 168 Permetryna 169 Pertan, 170 Pikoksystrobina 171 Piraklostrobina 172 Pirazofos 173 Pirydaben 174 Pirymetanil 175 Pirymifos metylu 176 Pirymikarb Pirymikarb, 177 desmetyl 178 Piryproksyfen 179 Prochloraz 180 Procymidon 181 Profam 182 Profenfos 183 Profluralina 184 Prometryna 185 Propyzamid 186 Propachlor 187 Propargit 188 Propazyna 189 Propikonazol 190 Protiofos Protiokonazol, 191 destio 192 Pyrifenoks I 193 Pyrifenoks II 194 Resmetryna-cis 195 Spirodiklofen 196 Spiroksamina I 197 Spiroksamina II 198 Sulfotep 199 Tebufenpirad 200 Tebukonazol 201 Technazen 202 Teflutryna 203 Terbacyl 204 Terbufos 205 Terbutryna 206 Tetrachlorwinfos 207 Tetradifon 208 Tetrahydroftalimid 209 Tetrakonazol 210 Tetrametryna 211 Tetrasul 212 Tolklofos metylu 213 Triadimefon 214 Triadimenol 215 Trialat 216 Triazofos 217 Trifloksystrobina 218 Triflumizol 219 Trifluralina 220 Winklozolina Strona 7 z 325

8 Analiza pozostałości środków w płodach rolnych Sprawozdanie za 2013 rok Tabela 3. Wykaz środków i ich dolnych granic oznaczalności ( - mg/kg) LC/MS-MS - C 1 Acefat 0,01 2 Acetamipryd 0,001 3 Aldikarb 0,01 Aldikarb 4 sulfonowy 0,001 Aldikarb 5 sulfotlenkowy 6 Amidosulfuron 7 Azoksystrobina 0,001 8 Boskalid 9 Bromukonazol 0,01 BYI08330 Enolglukozyd BYI08330-Enol BYI Ketohydroksy BYI Monohydroksy Chizalofop 14 etylowy 15 Chlofentezyna 16 Chlorantraniliprol 17 Chloridazon 18 Chlorosulfuron 19 Chlorotoluron 20 Cyflufenamid 0, Cyjazofamid 22 Cymoksanil 0,01 23 Cyprokonazol 24 Desmedifam 0, Dietofenkarb 26 Diflubenzuron 0,01 27 Dimetenamid-p 28 Dimetoat 0, DMF 0,01 30 DMPF 31 Etoksazol 32 Fenamidon 33 Fenamifos 0, Fenamifos sulfon Fenamifos 35 sulfotlenek 36 Fenbukonazol 37 Fenmedifam Fenoksaprop-petylu Fenpiroksymat 0, Fenpropimorf 0, Fentoat 42 Flonikamid 0,01 43 Fluchinkonazol 0,01 44 Flufenacet 45 Flufenoksuron 0,01 46 Fluoksastrobina 47 Fluopikolid 48 Fluopyram 49 Flutolanil 50 Flutriafol 51 Foksym 0,01 52 Formetanat 0,01 53 Fosmet 0,01 54 Fuberidazol 0, Heksytiazoks 56 Imazalil 57 Imidachlopryd 0,01 58 Indoksakarb 59 Iprowalikarb 0, Izoproturon 0, Izopyrazam 62 Kadusafos 0, Karbaryl 64 Karbendazym 0, Karbofuran Karbofuran 3-66 hydroksy Karbofuran 3-67 keto 0,01 68 Klotianidyna 0,01 69 Lenacyl 70 Linuron 71 Malaokson 0, Malation 0,01 73 Mandipropamid 0, Metalaksyl 0, Metamidofos 0,01 76 Metamitron 0,01 77 Metiokarb 78 Metiokarb sulfon Metiokarb 79 sulfotlenek 80 Metkonazol 0,01 81 Metoksyfenozyd 0, Metolachlor-S 83 Metomyl 84 Metosulam 85 Metrafenon 0,01 Strona 8 z 16 Metsulfuron 86 metylu 0,01 87 Monokrotofos 0, Myklobutanil 0,01 89 Napropamid 0, Oksadiksyl 91 Oksamyl 0, Ometoat 93 Paraokson Paraokson 94 metylowy 0,01 95 Pencykuron 0, Pendimetalina 97 Petoksamid 98 Pinoksaden 0, Pirydaben 0, Prochloraz 101 Prokwinazyd 0, Propachizafop 103 Propamokarb 104 Prosulfokarb 105 Rimsulfuron 106 Siltiofam 107 Spinosyn A 0, Spinosyn D 0, Spirodiklofen 110 Spiroksamina 0, Spirotetramat Sulfometuron 112 metylowy 113 Tebufenozyd 0, Tebufenpirad 115 Tebukonazol 0, Tepraloksydym 117 Terbutylazyna 118 Tiabendazol 119 Tiachlopryd 120 Tiametoksam 121 Tiodikarb Tiofanat 122 metylowy 123 Triadimefon 124 Triadimenol 0, Zoksamid 0,001

9 Analiza pozostałości środków w płodach rolnych Sprawozdanie za 2013 rok Tabela 4. Wykaz środków i ich dolnych granic oznaczalności ( - mg/kg) LC/MS-MS - D 1 Acefat 0,01 2 Acetamipryd 0,001 3 Aldikarb 0,01 Aldikarb 4 sulfonowy 0,01 Aldikarb 5 sulfotlenkowy 0,01 6 Amidosulfuron 7 Azoksystrobina 0,001 8 Boskalid 9 Bromukonazol 0,01 10 BYI08330-Enol BYI Ketohydroksy BYI08330 Enolglukozyd 12 BYI Monohydroksy Chizalofop 14 etylowy 15 Chlorantraniliprol 16 Chloridazon 17 Chlorotoluron 18 Chlorosulfuron 19 Chlofentezyna 20 Chlotianidyna 0,01 21 Cyjazofamid 22 Cyflufenamid 23 Cymoksanil 24 Cyprokonazol 0,01 25 DEET 26 Desmedifam 0,01 27 Dietofenkarb 28 Diflubenzuron 29 Dimetenamid-p 30 Dimetoat 0, DMF 32 DMPF 33 Etoksazol 34 Fenamidon 35 Fenamifos 36 Sulfon fenamifosu Sulfotlenek 37 fenamifosu 38 Fenbukonazol Fenoksaprop-petylu Fenpropimorf 0, Fenpiroksymat 42 Flonikamid 0,01 43 Flufenacet 44 Flufenoksuron 45 Fluopikolid 46 Fluopyram 47 Fluoksastrobina 48 Fluchinkonazol 0,01 49 Flutolanil 50 Flutriafol 0,01 51 Formetanat 0,01 52 Fuberidazol 53 Foksym 0,01 54 Fosmet 55 Fentoat 56 Fenmedifam 0,01 57 Flurochloridon 0,01 58 Heksytiazoks 59 Imazalil 60 Imidachlopryd 0,01 61 Indoksakarb 62 Iprowalikarb 0, Izoproturon 64 Izopyrazam 65 Kadusafos 0, Karbaryl 67 Karbendazym 0, Karbofuran 69 3-Hydroksykarbofuran 70 3-Ketokarbofuran 0,01 71 Lenacyl 0,01 72 Linuron 73 Malaokson 0, Malation 0,01 75 Mandipropamid 0, Metalaksyl 77 Metamitron 0,01 78 Metkonazol 0,01 79 Metamidofos 0,01 80 Metiokarb 81 Metolachlor-S 82 Sulfon metiokarbu 0,01 Sulfotlenek 83 metiokarbu 84 Metomyl 0,01 85 Metoksyfenozyd 86 Metosulam 87 Metrafenon Metsulfuron 88 metylu 89 Monokrotofos 90 Myklobutanil 0,01 91 Napropamid 92 Ometoat 93 Oksadiksyl 94 Oksamyl 95 Paration 0,01 96 Paraokson Paraokson 97 metylowy 98 Pencykuron 0, Pendimetalina Strona 9 z Pinoksaden 101 Prochloraz 102 Propamokarb 103 Propachizafop 104 Prokwinazyd 105 Prosulfokarb 106 Pirydaben 0, Rimsulfuron 0, Siltiofam 109 Spinosyn A 110 Spinosyn D 111 Spirodiklofen 112 Spirotetramat 113 Spiroksamina 0,001 Sulfometuron 114 metylowy 115 Tebukonazol 0, Tebufenozyd 0, Tebufenpirad 118 Teflubenzuron 0, Tepraloksydym 0, Terbutylazyna 121 Tiabendazol 122 Tiachlopryd 123 Tiametoksam 124 Tiodikarb 125 Tiofanat metylowy 126 Triadimefon 127 Triadimenol 0, Tritikonazol 0, Zoksamid

10 Analiza pozostałości środków w płodach rolnych Sprawozdanie za 2013 rok W roku 2013 badania kontrolne przeprowadzone w Zakładzie Badania Bezpieczeństwa Żywności objęły 332 substancji biologicznie czynnych środków ochrony roślin, ich izomerów i metabolitów, które należy analizować, zgodnie z wytycznymi w rozporządzeniu WE 396/2005 (tab.1, 2, 3, 4). Faktycznie w badaniach sprawdzano 292 środki. W ramach badań prowadzonych na rzecz jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym zaplanowano w 2013 roku wykonanie oznaczeń pozostałości środków ochrony roślin w 50 próbach. W porozumieniu z Departamentem Hodowli i Ochrony Roślin MRiRW, Wydziałem Rolnictwa Ekologicznego Departamentu Promocji i Komunikacji oraz Głównym Inspektoratem IJHARS, dokonano rozdziału prób do badań między wszystkie oficjalnie zrejestrowane w Polsce jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym, zgodnie z ich udziałem w rynku. Liczba tych prób faktycznie dostarczona do laboratorium jest przedstawiona w Tabeli 2: Tabela 2. Liczba prób dostarczonych przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym, które zostały poddane analizie pozostałości środków. Nazwa jednostki Liczba dostarczonych prób Agro Bio Test Sp. z o.o. 13 Centrum Jakości AgroEko Sp. z o.o. 3 Biocert Małopolska Sp. z o.o. 4 Bioekspert Sp. z o.o. 6 COBICO Sp. z o.o. 5 Ekogwarancja PTRE Sp. z o.o. 8 Polskie Centrum Badań i Certyfikacji SA 9 PNG Sp. z o.o. 2 TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o. 0 SGS Polska Sp. z o.o. 0 Ogółem 50 Nadesłane przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym próby do badań pozostałości środków obejmowały: - 10 prób z 5 upraw sadowniczych (jabłoń, malina, orzech włoski, porzeczka, truskawka); - 6 prób z 5 upraw warzyw (cebula, kapusta, marchew, seler, soczewica); - 26 prób z upraw rolniczych (gryka, jęczmień, ziemniak, kukurydza, owies, pszenica, pszenżyto, rzepak, żyto, zboże i siano oraz mieszanki zbóż); - 2 próby z upraw zielarskich (melisa i mięta); - 6 prób gleby. Strona 10 z 325

11 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2012 rok W ramach badań urzędowych prowadzonych na rzecz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), w 2012 roku wykonano oznaczenia pozostałości środków w 50 próbach, zgodnie Tabelą 3. Tabela 3. Liczba prób z upraw ekologicznych dostarczonych przez wojewódzkie oddziały PIORiN do ZBBŻ w celu wykonania analiz pozostałości środków WIOR (województwo) Liczba dostarczonych prób 1 dolnośląskie 4 2 kujawsko-pomorskie 2 3 lubelskie 3 4 lubuskie 2 5 łódzkie 3 6 małopolskie 5 7 mazowieckie 4 8 opolskie 1 9 podkarpackie 4 10 podlaskie 3 11 pomorskie 2 12 śląskie 2 13 świętokrzyskie 4 14 warmińsko-mazurskie 4 15 wielkopolskie 4 16 zachodniopomorskie 3 Ogółem 50 Nadesłane do badań próbki, pobierane były z gospodarstw ekologicznych wytypowanych przez IJHARS, przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) obejmowały: - 4 próby z 4 upraw sadowniczych (aronia, jabłka, malina, śliwka); - 14 prób z 10 upraw warzyw (burak ćwikłowy, fasola, groch, groszek cukrowy, kapusta głowiasta, marchew, ogórek, pietruszka, por, pomidor); - 10 prób z upraw zbóż (gryka, owies, mieszanki zbóż); - 32 próby z upraw rolniczych (jęczmień, owies, proso, pszenica, orkisz, mieszanki zbożowe, ziemniak). Strona 11 z 15

12 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2012 rok 3. Wyniki badań Ocenę uzyskanych wyników prowadzono w oparciu o wykazy najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości środków zawarte w rozporządzeniach Ministra Zdrowia w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów, które mogą znajdować się w środkach chemicznych lub na ich powierzchni (DzU z późniejszymi zmianami) oraz Regulacji Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005 wraz z późniejszymi zmianami. Przebadano 50 próbek nadesłanych przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym. W 39 próbkach, czyli w 78,0% ogółu analizowanych próbek nie stwierdzono obecności pozostałości środków. W 11 próbkach, czyli w 22%, wykryto pozostałości pozostające poniżej najwyższych dopuszczalnych pozostałości (NDP). Nie stwierdzono przekroczeń NDP ustalonych zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005. Powyższe dane zostały przedstawione poniżej, na Rys. 1: Przebadano 50 prób urzędowych dostarczonych przez PIORiN. W 44 próbkach, czyli w 88,0% ogółu analizowanych próbek nie stwierdzono obecności pozostałości środków. W sześciu próbach, czyli w 12%, wykryto pozostałości pozostające poniżej najwyższych dopuszczalnych pozostałości (NDP). Nie stwierdzono przekroczeń NDP zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005. Powyższe dane zostały przedstawione poniżej, na Rys. 2: Strona 12 z 15

13 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2012 rok Poszczególne przypadki wykryć pozostałości środków w próbkach nadesłanych przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym przedstawiono poniżej w tabeli 4: Tabela 4. Wykrycia środków w próbkach nadesłanych przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym Uprawa Rodzaj próbki Liczba Nazwa wykrytego pestycydu prób malina liście 1 ditiokarbaminiany truskawka owoc 1 boskalid, cyprodynil, fludioksonil, mepanipyrim truskawka owoc 1 boskalid cebula cała roślina 1 propamokarb kapusta biała liście 1 propamokarb seler liście 1 imidachlopryd, linuron żyto część nadziemna 1 DEET, Folpet rzepak cała roslina 1 Tebukonazol mięta liscie 1 linuron - gleba 2 DDT Strona 13 z 15

14 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2012 rok O wszystkich powyższych przypadkach wykryć zostały poinformowane odpowiednie jednostki certyfikujące oraz Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych. W czasie realizacji urzędowych badań w próbkach dostarczonych przez PIORiN pozostałości chemicznych środków stwierdzono w 6 próbach pochodzących z upraw ekologicznych, co stanowiło 12% wszystkich nadesłanych przez wojewódzkie oddziały PIORiN próbek. Tabela 5. Wykrycia środków w próbkach urzędowych nadesłanych przez PIORiN Uprawa Rodzaj Województwo Nazwa wykrytego pestycydu próbki Żyto Ziarno Zachodniopomorskie Ditiokarbaminiany Żyto Ziarno Łódzkie Metiokarb, Karbendazym Ziemniak Bulwa Świętokrzyskie Propamokarb Jabłko Owoc Podkarpackie Karbendazym Kapusta biała Główka Lubuskie Ditiokarbaminiany Kapusta biała Główka Mazowieckie Ditiokarbaminiany Strona 14 z 15

15 Analiza pozostałości środków w uprawach ekologicznych Sprawozdanie za 2012 rok 5. Podsumowanie 1) W 2013 roku program badań kontrolnych pozostałości środków wykonywanych w próbkach pochodzących z gospodarstw ekologicznych i realizowany przez Zakład Badania Bezpieczeństwa Żywności Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach obejmował uprawy sadownicze, ogrodnicze, rolnicze oraz próbki gleby. We wszystkich próbkach sprawdzano obecność 332 substancji biologicznie czynnych środków ochrony roślin, ich izomerów i metabolitów, które należy analizować, zgodnie z wytycznymi w rozporządzeniu WE 396/2005. Faktycznie w badaniach sprawdzano 292 środki ochrony roślin. 2) Zgodnie z planem pobierania prób przebadano 50 prób płodów rolnych i produktów pochodzących z gospodarstw ekologicznych nadsyłanych przez osiem jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym oraz 50 prób pochodzących ze wszystkich województw Polski pobieranych przez PIORiN w ramach urzędowej kontroli gospodarstw ekologicznych nadzorowanej przez IJHARS. 3) Ogółem w 22,0% badanych prób (11 prób) nadesłanych przez jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym stwierdzono obecność 12 różnych środków. 4) W siedmiu próbach (14%) z 50 nadesłanych przez PIORiN stwierdzono obecność sześciu różnych chemicznych środków. 5) Uprawami, w których wykrywano pozostałości środków ochrony były: jabłoń, malina, truskawka, kapusta biała, cebula, seler, mięta, żyto, rzepak i gleba. 6) Oceniając uzyskane wyniki zgodnie z Regulacją Komisji Europejskiej i Rady nr 396/2005, nie stwierdzono przekroczeń najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości chemicznych środków Strona 15 z 15