Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami"

Transkrypt

1 Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami Anna Henclik Joanna Kulczycka Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Kraków, czerwiec 2009

2 Zarządzanie odpadami Zarządzanie odpadami stanowi jeden z najtrudniejszych problemów środowiskowych i gospodarczych. Konieczne jest tworzenie systemu wspierającego działania na rzecz ograniczania ilości wytwarzanych odpadów oraz ich zagospodarowywania. W ciągu ostatnich kilku lat gospodarka odpadami m.in. w krajach UE stała się priorytetem w ramach działań na rzecz ochrony środowiska. Wymagają one znacznych nakładów finansowych i organizacyjnych.

3 Racjonalna gospodarka odpadami Racjonalna gospodarka odpadami to również ochrona zdrowia ludzi i środowiska przed szkodliwymi skutkami spowodowanymi przez zbieranie, transport, odzysk, unieszkodliwianie, magazynowanie oraz składowanie odpadów. Wybór i ocenę metod postępowania z odpadami dla poszczególnych regionów można dokonywać z wykorzystaniem metodyki oceny cyklu życia (LCA).

4 Ocena Cyklu Życia (LCA) i jej znaczenie w gospodarce odpadami Ocena cyklu życia (Life Cycle Assessment - LCA) jest jedną z technik zarządzania środowiskowego. Jest ona rekomendowana w wielu dokumentach UE, m.in. w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów - wybór i oceny metod postępowania z odpadami (hierarchia odpadów). LCA to technika mająca na celu ocenę potencjalnych zagrożeń środowiskowych. Umożliwia identyfikację, kwantyfikację i hierarchizację rozwiązań technologicznych z punktu widzenia wpływu na środowisko.

5 Ocena cyklu życia cele i zastowania Jednym z podstawowych zadań LCA jest badanie w całym okresie życia procesu wytwórczego, produktu lub systemu (np. gospodarki odpadami) potencjalnych wpływów na środowisko. Dokonywana jest ona poprzez identyfikację i określenie ilości zużytych materiałów, energii oraz odpadów wprowadzanych do środowiska i ocenę wpływu tych procesów na środowisko. Stosowanie techniki LCA pozwala efektywnie wykorzystywać zasoby uwzględniając, w odróżnieniu od innych narzędzi, nie tylko ilość i jakość wytwarzanych odpadów i emisji (tzw. wyjścia), ale również wpływ na środowisko używanych materiałów i energii (tzw. wejścia).

6 Procedura realizacji LCA POCZĄTEK OKREŚLENIE CELU I ZAKRES 1. Cel działania 2. Określenie wyrobu 3. Wybór ograniczeń systemu 4. Wybór parametrów środowisko 5. Wybór metod gromadzenia i oceny danych 6. Strategia zbierania danych 7. Wstępne uruchomienie metody LCA 8. Weryfikacja kroku OKREŚLENIE CELU I ZAKRESU OCENA WPŁYWU 1. Przyporządkowanie danych wpływom 2. Określenie katalogu odpadów 3. Klasyfikacja danych tabel inwentarzowych z punktu widzenia rodzaju wpływu 4. Charakteryzacja poszczególnych klas 5. Normalizacja wyników 6. Hierarchizacja klas (ocena istotności wpływów) ANALIZA ZBIORU 1. Pomiary, wyliczenia teoretyczne, przeglądy (literatury, baz danych) 2. Charakterystyka stosowanych procesów 3. Określenie produktu wejściowego i wyjściowego procesu 4. Bilans surowcowo-energetyczny 5. Wyznaczenie tabel danych z inwentaryzacji 6. Kategoryzacja wpływów na środowisko INTERPRETACJA 1. Określenie elementów o dużym zagrożeniu 2. Analiza wrażliwości w/w elementów 3. Ustalenie sposobu minimalizacji zagrożeń 4. Ocena priorytetów możliwych poprawek i ich wykonalności KONIEC źródło: A.K.Wach Metoda oceny cyklu życia (LCA) jako podstawa komputerowo wspomaganej oceny wyrobu

7 Cel i założenia LCA - składowanie i spalanie Ocena porównawcza dwóch systemów gospodarki odpadami; Składowisko Breitenau, spalarnia Spittelau (Austria); Jednostka funkcjonalna: 1 Mg odpadów; Wybrana metoda analizy: Eco-indicator 99, im wyższy poziom ekowskaźnika tym większy potencjalny negatywny wpływ na środowisko.

8 Tablica inwentarzowa spalarnia Spittelau źródło: program SimaPro

9 Kategorie wpływu i szkody (metoda Eco-indicator 99) Kategorie szkody Zdrowie ludzkie Jakość ekosystemu Kategorie wpływu zmiany klimatu (efekt cieplarniany), zmniejszenie warstwy ozonowej, czynniki rakotwórcze, układ oddechowy związki organiczne, układ oddechowy związki nie organiczne, promieniowanie. ekotoksyczność, zakwaszenie/eutrofizacja, zagospodarowanie terenu (użytkowanie powierzchni ziemi, przekształcenie powierzchni ziemi) Zmniejszenie zasobów zasoby surowców mineralnych zasoby paliw kopalnych źródło:

10 Drzewo surowców i procesów Breitenau źródło: program SimaPro

11 Drzewo surowców i procesów Spittelau źródło: program SimaPro

12 Analiza porównawcza - normalizacja 0,45 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Zdrowie ludzkie Jakość ekosystemu Zużycie zasobów Breitenau Spittelau Normalizacja - odniesienie wielkości wskaźnika kategorii wpływu względem wartości odniesienia, np. roczna wielkość wpływu przypadająca na jednego mieszkańca Europy

13 Pt Analiza porównawcza - ważenie Paliwa kopalne Minerały Zagospodarowanie terenu Zakwaszanie/eutrofizacja Ekotoksyczność Warstwa ozonowa Breitenau Spittelau Promieniowanie Zmiany klimatu Ukł.oddech.-zw.nieorgan. Ukł.oddech.-zw.organ. Czynniki rakotwórcze Ważenie - przekształcenie wartości wskaźników w parametry liczbowe poprzez przyznanie określonej ilości punktów każdej z kategorii szkód. Jednostką ważenia jest Pt (point) informuje ona o wpływie na środowisko wywieranym średnio przez jednego Europejczyka w okresie jednego roku. Oblicza się ją dzieląc całkowitą emisję w Europie przez liczbę mieszkańców.

14 Podsumowanie Znaczący wpływ na środowisko podczas składowania odpadów ma emisja metanu do powietrza prawie 90% wpływu na kategorię zmiany klimatu ; Zużycie paliwa na składowisku ma wpływ na kategorię paliwa kopalne ; Spalarnia stanowi największe potencjalne obciążenie na kategorię wpływu układ oddechowy zw. nieorganiczne oraz paliwa kopalne jest to wynikiem emisji pyłu oraz zużyciem ropy do produkcji np. spalanych plastików;

15 Podsumowanie Produkcja energii (elektrycznej i cieplnej) podczas spalania powoduje zmniejszenie potencjalnego negatywnego wpływu spalarni na środowisko o ponad 45%; Potencjalny wpływ na środowisko składowiska Breitenau to 236 Pt; Potencjalny wpływ na środowisko spalarni Spittelau to 57 Pt; (dla porównania: produkcja 1 laptopa to 12,3 Pt.

16 Podsumowanie LCA, w dobie wzrastającego zainteresowania ekologią, jest cennym narzędziem umożliwiającym efektywną ochronę środowiska. Bazuje na analizie rzeczywistych danych wejściowych i wyjściowych. Dzięki otrzymanym wynikom możliwe jest ustalenie konkretnych zagrożeń, jakie może stwarzać dla środowiska dany proces produkcyjny, produkt czy cały system i efektywnie je niwelowanie. LCA, dla poszczególnych podmiotów jest techniką wykorzystywaną nie tylko do wewnętrznej oceny procesów, ale także jako podstawą dla tworzenia deklaracji środowiskowej, ekoznakowania lub określania strategii postępowania.

17 Ocena cyklu życia

LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych

LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych LCA (life-cycle assessment) jako ekologiczne narzędzie w ulepszaniu procesów technologicznych Toruń 2012 Ocena cyklu życia (Life Cycle Assessment - LCA) jest jedną z technik zarządzania środowiskowego.

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach

Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach Ocena wpływu na środowisko wytwarzania energii cieplnej w wybranych elektrociepłowniach Autorzy: Dr inż. Maciej Dzikuć - Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Ekonomii i Zarządzania, Katedra Zarządzania Bezpieczeństwem

Bardziej szczegółowo

Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni. Izabela Samson-Bręk

Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni. Izabela Samson-Bręk Środowiskowa ocena cyklu życia procesu produkcji energii elektrycznej z biogazu rolniczego na przykładzie wybranej biogazowni Izabela Samson-Bręk Zakład Odnawialnych Zasobów Energii IV Bałtyckie Forum

Bardziej szczegółowo

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII mgr Małgorzata GÓRALCZYK Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Pracownia Badań Strategicznych, ul. Wybickiego

Bardziej szczegółowo

Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA):

Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA): Life Cycle Assessment (LCA) - ocena cyklu życia ŚRODOWISKOWA OCENA CYKLU ŻYCIA - ENVIRONMENTAL LIFE CYCLE ASSESSMENT (ELCA): ocena cyklu istnienia analiza cyklu życia ekobilans LCA DEFINICJA wg. Normy

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM

GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Dobre przykłady możliwości wykorzystania surowców i produktów pochodzących ze stacji demontażu pojazdów W prezentacji wykorzystano materiały udostępnione przez: DR. INŻ.

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 Prognozowany wzrost: produkcji zbóż, światowej populacji ludności, zużycia nawozów i areałów rolniczych [adapted

Bardziej szczegółowo

Geneza i założenia Programu GEKON. Efektywne wykorzystanie energii w dużych przedsiębiorstwach. Ekumulator - ekologiczny akumulator korzyści

Geneza i założenia Programu GEKON. Efektywne wykorzystanie energii w dużych przedsiębiorstwach. Ekumulator - ekologiczny akumulator korzyści Geneza i założenia Programu GEKON Efektywne wykorzystanie energii w dużych przedsiębiorstwach Ekumulator - ekologiczny akumulator korzyści Jan Wiater Wdrażanie technologii proekologicznych w nowej perspektywie

Bardziej szczegółowo

Korzystanie ze środowiska wynikające z eksploatacji inwestycji przedsięwzięć mogących znacząco oddziałowywać na środowisko

Korzystanie ze środowiska wynikające z eksploatacji inwestycji przedsięwzięć mogących znacząco oddziałowywać na środowisko URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WYDZIAŁ OCHRONY ŚRODOWISKA Katowice, dnia 8 grudnia 2014 r. Korzystanie ze środowiska wynikające z eksploatacji inwestycji przedsięwzięć mogących znacząco oddziałowywać

Bardziej szczegółowo

Uwolnij energię z odpadów!

Uwolnij energię z odpadów! Uwolnij energię z odpadów! Energia-z-Odpadów: Co na wejściu? Co na wyjściu? Energia-z-Odpadów a legislacja europejska 26.11.2009 POLEKO, Poznań dr inŝ. Artur Salamon, ESWET 1 O nas: ESWET (European Suppliers

Bardziej szczegółowo

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010

Bardziej szczegółowo

ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO

ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO II Krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna EKOLOGIA W ELEKTRONICE Przemysłowy Instytut Elektroniki Warszawa, 5-6.12.2002 ANALIZA CYKLU ŻYCIA (LCA) ODBIORNIKA TELEWIZYJNEGO Krystyna CZAPLICKA 1, Małgorzata

Bardziej szczegółowo

LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH

LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH XVIII Konferencja INNOWACJE W ZARZĄDZANIU I INŻYNIERII PRODUKCJI LOGISTYKA POWTÓRNEGO ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ ZASTOSOWANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH HUTNICZYCH dr inż. Marzena Kuczyńska-Chałada

Bardziej szczegółowo

Planowanie gospodarki odpadami w Polsce w świetle. Krajowego planu gospodarki odpadami 2010

Planowanie gospodarki odpadami w Polsce w świetle. Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 Planowanie gospodarki odpadami w Polsce w świetle Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 Arkadiusz Dzierżanowski Zakopane 24 maja 2007 r. Prawo Wspólnotowe Dyrektywa 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie. Tomasz Poskrobko

Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie. Tomasz Poskrobko Zarządzanie środowiskiem w przezdsiębiorstwie Tomasz Poskrobko Etapy rozwoju modelu ochrony środowiska w przedsiębiorstwie strategia czystszej produkcji strategia zarządzania obciążeniem strategia zarządzania

Bardziej szczegółowo

Wyzwania w gospodarce odpadami komunalnymi w świetle strategii wyznaczonej w krajowym planie gospodarki odpadami

Wyzwania w gospodarce odpadami komunalnymi w świetle strategii wyznaczonej w krajowym planie gospodarki odpadami Wyzwania w gospodarce odpadami komunalnymi w świetle strategii wyznaczonej w krajowym planie gospodarki odpadami Lidia Sieja Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Wrocław, marzec 2012 Dyrektywa ramowa

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana analiza cyklu życia

Zintegrowana analiza cyklu życia Zintegrowana analiza cyklu życia w mostownictwie Tomasz SIWOWSKI Zakład Dróg i Mostów Politechnika Rzeszowska Filozofia zrównoważonego rozwoju efektywność ekonomiczna - zysk dla zbiorowości, uwzględniający

Bardziej szczegółowo

Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri

Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri Analiza Cyklu Życia (Life Cycle Assessment - LCA) w projekcie LCAgri Marta Kijeńska Barbara Gworek Andrzej Barański Lidia Tokarz Zrównoważone rolnictwo przyjazne dla klimatu 2 czerwca 2016, PODR Szepietowo

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji zadania

Warunki realizacji zadania Nazwa zadania: Wielowariantowa koncepcja techniczno-ekonomiczna rozbudowy i modernizacji elektrociepłowni Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia (warunki techniczne itp.): Przedmiotem niniejszego zadania

Bardziej szczegółowo

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA 06.05.2015 KONSULTACJE SPOŁECZNE 1 Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Ważne fakty 3. O Planie gospodarki niskoemisyjnej 4. Inwentaryzacja emisji

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI INSPEKCYJNEJ TYPU A Nr AK 020

ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI INSPEKCYJNEJ TYPU A Nr AK 020 ZAKRES AKREDYTACJI JEDNOSTKI INSPEKCYJNEJ TYPU A Nr AK 020 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 28 kwietnia 2016 r. AK 020 Nazwa i adres

Bardziej szczegółowo

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego

Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Strategia w gospodarce odpadami nieorganicznymi przemysłu chemicznego Autorzy: Krzysztof Czarnomski Renata Osiecka http://foto.ojej.pl/ojej/6/0/1/0/27_chemia_nic_trudnego1.jpg Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Krajowy System Uwierzytelniania Biomasy. Departament Systemów Wsparcia

Krajowy System Uwierzytelniania Biomasy. Departament Systemów Wsparcia Krajowy System Uwierzytelniania Biomasy Departament Systemów Wsparcia Warszawa 2013 KSUB cele Usprawnienie i uproszczenie procesu wydawania świadectw pochodzenia korzystania z mechanizmu wsparcia; Uwiarygodnienie

Bardziej szczegółowo

ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ

ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ ŚLAD ŚRODOWISKOWY NARZĘDZIE DO ZARZĄDZANIA W BRANŻY SPOŻYWCZEJ M G R I N Ż. M A Ł G O R Z A T A W E R N I C K A, D O K T O R A N T A G H A K A D E M I A G Ó R N I C Z O - H U T N I C Z A, K R A K Ó W,

Bardziej szczegółowo

Wiarygodna baza danych jako nieodzowne narzędzie udanej eliminacji niskiej emisji

Wiarygodna baza danych jako nieodzowne narzędzie udanej eliminacji niskiej emisji Wiarygodna baza danych jako nieodzowne narzędzie udanej eliminacji niskiej emisji Wasz partner w ochronie środowiska www.ekolog.pl Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) jest wyliczenie ilości CO2,

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Organizacja i Zarządzanie. Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona

POLITECHNIKA ŚLĄSKA. Organizacja i Zarządzanie. Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona POLITECHNIKA ŚLĄSKA Organizacja i Zarządzanie Ekologia Zasobów Naturalnych i Ochrona Środowiska REFERAT: EKOBILANS JAKO NARZĘDZIE UMOŻLIWIAJĄCE OKREŚLENIE ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA NA ŚRODOWISKO EKOBILANS

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA

WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA Podstawę prawną regulującą wydawanie pozwoleń w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza stanowi ustawa z dnia 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Termiczne metody przekształcania odpadów komunalnych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami

Termiczne metody przekształcania odpadów komunalnych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami Termiczne metody przekształcania odpadów komunalnych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami Doc. dr Lidia Sieja Zespół Zagospodarowania Odpadów Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Katowice Seminarium

Bardziej szczegółowo

USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH. Wyk. Maria Anna Wiercińska

USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH. Wyk. Maria Anna Wiercińska USTAWA ŚMIECIOWA oraz WYTYCZNE DYREKTYWY 94/62/EEC DOTYCZĄCEJ OPAKOWAŃ I ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH Wyk. Maria Anna Wiercińska SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE POJĘCIA Odpady opakowaniowe Gospodarka odpadami opakowaniowymi

Bardziej szczegółowo

Ekologia to eksperckim głosem o faktach

Ekologia to eksperckim głosem o faktach Ekologia to eksperckim głosem o faktach Emilia den Boer Zakład technologii odpadów i remediacji gruntów, Politechnika Wrocławska Konferencja Prasowa Dolnośląskiej Inicjatywy Samorządowej, 10.02.2015 Zakres

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje

Bardziej szczegółowo

The use of Life Cycle Assessment (LCA) method to estimate the environmental impact of the recycling of used up lead-acid batteries

The use of Life Cycle Assessment (LCA) method to estimate the environmental impact of the recycling of used up lead-acid batteries Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 14, issue 4 (2012), p. 79-88 http://awmep.org The use of Life Cycle Assessment (LCA) method to estimate the environmental impact of

Bardziej szczegółowo

Rola biogazowni w klastrze energetycznym. Sylwia Koch-Kopyszko

Rola biogazowni w klastrze energetycznym. Sylwia Koch-Kopyszko Rola biogazowni w klastrze energetycznym Sylwia Koch-Kopyszko POTENCJAŁ BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W Potencjał lokalnych bioodpadów: POLSCE W Polsce pracuje 92 biogazownie rolnicze o łącznej mocy 100,28MW,

Bardziej szczegółowo

Zasady gospodarki odpadami w Polsce

Zasady gospodarki odpadami w Polsce Zasady gospodarki odpadami w Polsce Poznań, dnia 23 września 2010 r. Beata Kłopotek Beata Kłopotek Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Środowiska Filary gospodarki odpadami Technika,

Bardziej szczegółowo

Miejsce termicznych metod przekształcania odpadów w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami

Miejsce termicznych metod przekształcania odpadów w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami Miejsce termicznych metod przekształcania odpadów w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami Doc dr Lidia Sieja INSTYTUT EKOLOGII TERENÓW UPRZEMYSŁOWIONYCH Katowice Bilans odpadów wytworzonych w 2004r Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Studia międzywydziałowe pierwszego stopnia inżynierskie OCHRONA ŚRODOWISKA. Zarządzanie środowiskiem geograficznym. kierunek

Studia międzywydziałowe pierwszego stopnia inżynierskie OCHRONA ŚRODOWISKA. Zarządzanie środowiskiem geograficznym. kierunek Studia międzywydziałowe pierwszego stopnia inżynierskie kierunek OCHRONA ŚRODOWISKA specjalność Instytutu Geografii Zarządzanie środowiskiem geograficznym Zarządzanie środowiskiem geograficznym jako specjalność

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów

WNIOSEK o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów .. Imię i nazwisko (nazwa firmy), pieczęć... (Miejscowość i data)... Adres. Numer telefonu STAROSTA DRAWSKI Plac E. Orzeszkowej 3 78-500 Drawsko Pomorskie WNIOSEK o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów

Bardziej szczegółowo

Zespół C: Spalanie osadów oraz oczyszczania spalin i powietrza

Zespół C: Spalanie osadów oraz oczyszczania spalin i powietrza Projekt realizowany przy udziale instrumentu finansowego Unii Europejskiej LIFE+ oraz środków finansowych NFOŚiGW Dnia 01 czerwca 2012 r. FU-WI Sp. z o.o. rozpoczęła realizację projektu unijnego pn. Demonstracyjna

Bardziej szczegółowo

PLAN ZRÓWNOWAŻONEGO GOSPODAROWANIA ENERGIĄ OBSZARU FUNKCJONALNEGO AGLOMERACJI KONIŃSKIEJ

PLAN ZRÓWNOWAŻONEGO GOSPODAROWANIA ENERGIĄ OBSZARU FUNKCJONALNEGO AGLOMERACJI KONIŃSKIEJ Projekt Aglomeracja konińska współpraca JST kluczem do nowoczesnego rozwoju gospodarczego jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A.

Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Historia Zakładu Czerwiec 1974 decyzja o powołaniu Cementowni Ożarów Listopad 1977 - uruchomienie

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Bytom, 23 grudnia 2014 r. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2011 rok) cel główny rozwój gospodarki niskoemisyjnej

Bardziej szczegółowo

Rola samorządu województwa w minimalizowaniu ryzyk w gospodarce odpadami

Rola samorządu województwa w minimalizowaniu ryzyk w gospodarce odpadami Rola samorządu województwa w minimalizowaniu ryzyk w gospodarce odpadami Marcin Podgórski Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa

Bardziej szczegółowo

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

This copy is for personal use only - distribution prohibited. - - - - - ZASTOSOWANIE METODY OCENY CYKLU ŻYCIA LCA DO OSZACOWANIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO WYTWARZANIA PALIWA BIOGAZOWEGO DO SILNIKÓW SPALINOWYCH IZABELA SAMSON-BRĘK Przemysłowy Instytut Motoryzacji Zakład

Bardziej szczegółowo

Rejestr wymagań prawnych i innych dot. Systemu Zarządzania Środowiskowego

Rejestr wymagań prawnych i innych dot. Systemu Zarządzania Środowiskowego ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA F/PSZ-2/1/2 1/6 Rejestr wymagań prawnych i innych dot. Systemu Zarządzania Środowiskowego 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Ustawy Ustawa

Bardziej szczegółowo

Stan obecny i perspektywy gospodarki odpadami biodegradowalnymi w Polsce

Stan obecny i perspektywy gospodarki odpadami biodegradowalnymi w Polsce Stan obecny i perspektywy gospodarki odpadami biodegradowalnymi w Polsce Kształtowanie Joanna Kwapisz Departament Gospodarki Odpadami Ministerstwo Środowiska Ustawa o odpadach Ustawa z dnia 14 grudnia

Bardziej szczegółowo

Przeprowadzenie ekologicznej oceny cyklu życia (LCA) toreb wielokrotnego użytku

Przeprowadzenie ekologicznej oceny cyklu życia (LCA) toreb wielokrotnego użytku CENTRALNY OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWY OPAKOWAŃ 02-942 WARSZAWA, UL. KONSTANCIŃSKA 11 Zakład Ekologii Opakowań Tel. (0-22) 842 20 11 w. 18, Fax (0-22) 842 23 03, e-mail: eko@cobro.org.pl Przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r.

I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r. I Forum Dialogu Nauka - Przemysł Warszawa, 9-10 października 2017 r. Paliwa z odpadów jako źródło energii dla klastrów energetycznych Aleksander Sobolewski Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Spis treści

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d.

Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. System zarządzania środowiskowego określony przez: Normę ISO 14001:2015 M. Dacko Każdy SZŚ powinien być odpowiednio zaplanowany Norma ISO podaje, że w

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT Instalacja demonstracyjna wytwarzania kruszyw lekkich z osadów ściekowych i krzemionki odpadowej DIM-WASTE

KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT Instalacja demonstracyjna wytwarzania kruszyw lekkich z osadów ściekowych i krzemionki odpadowej DIM-WASTE KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT Instalacja demonstracyjna wytwarzania kruszyw lekkich z osadów ściekowych i krzemionki odpadowej DIM-WASTE Warszawa,24.03.2016 Projekt DIM-WASTE Instalacja demonstracyjna

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA

ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE MIEJSCOWOŚĆ TŁO PRZEDSIĘWZIĘCIA ZINTEGROWANA GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE www.ruse-europe.org Efektywna gospodarka odpadami to zintegrowany system, który opiera się na zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy. Program ochrony środowiska Gmina Izbicko str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka

Bardziej szczegółowo

Odzysk i recykling założenia prawne. Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert

Odzysk i recykling założenia prawne. Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert Odzysk i recykling założenia prawne Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert Odzysk Odzysk ( ) jakikolwiek proces, którego wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie

Bardziej szczegółowo

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - NOWE PRZEPISY, ICH INTERPRETACJA I STOSOWANIE W PRAKTYCE

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - NOWE PRZEPISY, ICH INTERPRETACJA I STOSOWANIE W PRAKTYCE LUBELSKIE CENTRUM DORADZTWA I SZKOLEŃ PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - NOWE PRZEPISY, ICH INTERPRETACJA I STOSOWANIE W PRAKTYCE Kod szkolenia: 1LC246 Miejsce: Jurata Data: 27 czerwca 2016-01 lipca 2016 Szkolenie

Bardziej szczegółowo

Wtórne odpady ze spalania odpadów komunalnych. Bariery i perspektywy ich wykorzystania

Wtórne odpady ze spalania odpadów komunalnych. Bariery i perspektywy ich wykorzystania Wtórne odpady ze spalania odpadów komunalnych. Bariery i perspektywy ich wykorzystania dr hab. inż. Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Bilans masy

Bardziej szczegółowo

TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA. Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak

TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA. Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak Charakterystyka zawodu Technik ochrony środowiska koordynuje pracę w zakresie ochrony powietrza, wód, powierzchni ziemi, ochrony przed

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Recykling. 2. KIERUNEK: Mechanika i Budowa Maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: I 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/3

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Recykling. 2. KIERUNEK: Mechanika i Budowa Maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: I 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/3 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Recykling 2. KIERUNEK: Mechanika i Budowa Maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: I 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/3. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6. LICZBA GODZIN: 1 godz. wykładów, 1 godz.

Bardziej szczegółowo

6. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami

6. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami 6. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami Projektowane zadania w ramach wariantów systemu gospodarki odpadami z założenia zawierają działania zmierzające do poprawy sytuacji

Bardziej szczegółowo

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2019 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2019 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie Załącznik do uchwały Rady Nadzorczej nr 39/2018 z dnia 20.06.2018 r. LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2019 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie 1. Celem strategicznym

Bardziej szczegółowo

7. GOSPODARKA ODPADAMI

7. GOSPODARKA ODPADAMI 7. GOSPODARKA ODPADAMI 7.1. Ogólna charakterystyka i ocena stanu aktualnego 7.1.1. Odpady komunalne Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r., Nr 39, poz. 251 z późn. zm.)

Bardziej szczegółowo

Roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi

Roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi Roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Wydział Środowiska Zielona Góra 25.03.2014 r. Dział II odebrane odpady i

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Paliwa z odpadów. Aleksander Sobolewski, Maria Bałazińska Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla

Wprowadzenie. Paliwa z odpadów. Aleksander Sobolewski, Maria Bałazińska Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla VIII Konferencja Paliwa z odpadów Chorzów, 13-15 marzec 2018 r. Wprowadzenie Paliwa z odpadów Aleksander Sobolewski, Maria Bałazińska Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Obszar tematyczny konferencji Paliwa

Bardziej szczegółowo

Kursy: 12 grup z zakresu:

Kursy: 12 grup z zakresu: SCHEMAT REALIZACJI USŁUG W RAMACH PROJEKTU EKO-TRENDY Kursy: 12 grup z zakresu: Szkolenia Instalator kolektorów słonecznych - 2 edycje szkoleń - 1 h/gr. 2. Szkolenia Nowoczesne trendy ekologiczne w budownictwie

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NA ŚRODOWISKO WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ELEKTROWNIACH OPALANYCH WĘGLEM KAMIENNYM

WPŁYW NA ŚRODOWISKO WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ELEKTROWNIACH OPALANYCH WĘGLEM KAMIENNYM Ekonomia i Środowisko 2 (45) 2013 Stanisław Urban Maciej Dzikuć WPŁYW NA ŚRODOWISKO WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ELEKTROWNIACH OPALANYCH WĘGLEM KAMIENNYM Stanisław Urban, prof. dr hab. inż. dr h.c.

Bardziej szczegółowo

AUTOREFERAT DOTYCZĄCY DOROBKU, OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH, DYDAKTYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH. dr inż. Katarzyna Grzesik

AUTOREFERAT DOTYCZĄCY DOROBKU, OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH, DYDAKTYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH. dr inż. Katarzyna Grzesik Załącznik 2 AUTOREFERAT DOTYCZĄCY DOROBKU, OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH, DYDAKTYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH dr inż. Katarzyna Grzesik Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Geodezji

Bardziej szczegółowo

ANALIZY EKOBILANSOWE W SZACOWANIU OBCIĄŻEŃ ŚRODOWISKA ECO-BALANCE ANALYSIS IN ESTIMATING ENVIRONMENTAL BURDENS

ANALIZY EKOBILANSOWE W SZACOWANIU OBCIĄŻEŃ ŚRODOWISKA ECO-BALANCE ANALYSIS IN ESTIMATING ENVIRONMENTAL BURDENS Ewa Kamińska Anna Skarbek-Żabkin Instytut Transportu Samochodowego ANALIZY EKOBILANSOWE W SZACOWANIU OBCIĄŻEŃ ŚRODOWISKA W artykule przedstawiono wyniki analizy ekobilansowej przeprowadzonej dla technologii

Bardziej szczegółowo

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2018 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2018 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2018 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie 1. em strategicznym WFOŚiGW w Olsztynie jest poprawa stanu środowiska i zrównoważone

Bardziej szczegółowo

Świętokrzysko Podkarpacki Klaster Energetyczny OFERTA USŁUG

Świętokrzysko Podkarpacki Klaster Energetyczny  OFERTA USŁUG OFERTA USŁUG Prezentujemy ofertę usług skierowanych do przedsiębiorstw oraz jednostek samorządu terytorialnego. Oferta obejmuje usługi, które związane są z efektywnym wykorzystaniem energii. Oferta usług

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE DO SPORZĄDZANIA KRAJOWEGO ORAZ WOJEWÓDZKICH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI W ZAKRESIE ODPADÓW KOMUNALNYCH

WYTYCZNE DO SPORZĄDZANIA KRAJOWEGO ORAZ WOJEWÓDZKICH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI W ZAKRESIE ODPADÓW KOMUNALNYCH WYTYCZNE DO SPORZĄDZANIA KRAJOWEGO ORAZ WOJEWÓDZKICH PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI W ZAKRESIE ODPADÓW KOMUNALNYCH 1. Cel opracowania planów inwestycyjnych Informacje o konieczności sporządzania planów inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W RZESZOWIE NA 2019 ROK Rzeszów, czerwiec 2018 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Uboczne Produkty Spalania i Gospodarka Obiegu Zamkniętego. w dokumentach Rządu i Komisji Europejskiej. Tomasz Szczygielski POPIOŁY Z ENERGETYKI

Uboczne Produkty Spalania i Gospodarka Obiegu Zamkniętego. w dokumentach Rządu i Komisji Europejskiej. Tomasz Szczygielski POPIOŁY Z ENERGETYKI Międzynarodowa Konferencja POPIOŁY Z ENERGETYKI 19-21 października 2016 r. Uboczne Produkty Spalania i Gospodarka Obiegu Zamkniętego Tomasz Szczygielski w dokumentach Rządu i Komisji Europejskiej Centrum

Bardziej szczegółowo

Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH Systemy gospodarowania odpadami w wybranych krajach Unii Europejskiej stan obecny, planowane zmiany, szanse i

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do oceny cyklu ycia (LCA) nowej techniki w ochronie œrodowiska

Wprowadzenie do oceny cyklu ycia (LCA) nowej techniki w ochronie œrodowiska IN YNIERIA ŒRODOWISKA Tom 11 Zeszyt 1 2006 101 Katarzyna Grzesik* Wprowadzenie do oceny cyklu ycia (LCA) nowej techniki w ochronie œrodowiska 1. Wstêp Obowi¹zuj¹ca strategia postêpowania z odpadami zak³ada

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4 Planowanie rozwoju technologii - Aleksander Buczacki 4.1. Wstęp 4.2. Proces planowania rozwoju technologii

Rozdział 4 Planowanie rozwoju technologii - Aleksander Buczacki 4.1. Wstęp 4.2. Proces planowania rozwoju technologii Spis treści Wprowadzenie Rozdział 1 Pojęcie i klasyfikacja produktów oraz ich miejsce w strategii firmy - Jerzy Koszałka 1.1. Wstęp 1.2. Rynek jako miejsce oferowania i wymiany produktów 1.3. Pojęcie produktu

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne

SEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne SEMINARIUM Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne Prelegent Arkadiusz Primus Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych 24.11.2017 Katowice Uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

OCENA CYKLU ŻYCIA (LCA) JAKO NARZĘDZIE OKREŚLANIA WPŁYWU PRODUKCJI ROLNICZEJ NA ŚRODOWISKO

OCENA CYKLU ŻYCIA (LCA) JAKO NARZĘDZIE OKREŚLANIA WPŁYWU PRODUKCJI ROLNICZEJ NA ŚRODOWISKO OCENA CYKLU ŻYCIA (LCA) JAKO NARZĘDZIE OKREŚLANIA WPŁYWU PRODUKCJI ROLNICZEJ NA ŚRODOWISKO Michał Krzyżaniak, Mariusz Jerzy Stolarski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bardziej szczegółowo

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd środowiskowy

PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd środowiskowy SZKOLENIE 2 Projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. PRAKTYCZNE ASPEKTY WDRAŻANIA BAT W SEKTORZE PRODUKCJI -wstępny przegląd

Bardziej szczegółowo

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI ZOBOWIĄZANIA UNIJNE POLSKI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI Beata B. Kłopotek Departament Gospodarki Odpadami Gdańsk, dnia 16 października 2012 r. Plan prezentacji 1. Dyrektywy unijne odnoszące

Bardziej szczegółowo

PROBLEMATYKA PRAWNA ZAGOSPODAROWANIA RDF

PROBLEMATYKA PRAWNA ZAGOSPODAROWANIA RDF PROBLEMATYKA PRAWNA ZAGOSPODAROWANIA RDF Kinga Załęcka-Kościukiewicz Radca prawny Elbląg, 8 października 2015 roku MIEJSCE NA RYNKU ODPADÓW - WYGRAJĄ NAJLEPSI, ZATEM REZERWUJ MIEJSCE - CZAS NA INSTALACJE

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE FUNKCJONOWANIA MAŁYCH ELEKTROWNI BIOGAZOWYCH NA SKŁADOWISKACH ODPADÓW I ICH NIEWYKORZYSTANY POTENCJAŁ

UZASADNIENIE FUNKCJONOWANIA MAŁYCH ELEKTROWNI BIOGAZOWYCH NA SKŁADOWISKACH ODPADÓW I ICH NIEWYKORZYSTANY POTENCJAŁ UZASADNIENIE FUNKCJONOWANIA MAŁYCH ELEKTROWNI BIOGAZOWYCH NA SKŁADOWISKACH ODPADÓW I ICH NIEWYKORZYSTANY POTENCJAŁ Stan rozwoju i przyszłość małych elektrowni biogazowych na składowiskach odpadów 11 czerwca

Bardziej szczegółowo

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K

EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K ĆWICZENIA 2 Charakterystyka wybranej działalności gospodarczej: 1. Stosowane surowce, materiały, półprodukty, wyroby ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dobrych praktyk w zakresie systemów gromadzenia odpadów i wytwarzania paliwa z odpadów

Prezentacja dobrych praktyk w zakresie systemów gromadzenia odpadów i wytwarzania paliwa z odpadów Prezentacja dobrych praktyk w zakresie systemów gromadzenia odpadów i wytwarzania paliwa z odpadów Józef Mokrzycki Prezes Zarządu Mo-BRUK S.A. Warszawa, 14 listopada 2012 Odpady komunalne wytwarzane w

Bardziej szczegółowo

Ocena Cyklu Życia płytek obwodów drukowanych doświadczenia producenta

Ocena Cyklu Życia płytek obwodów drukowanych doświadczenia producenta Ocena Cyklu Życia płytek obwodów drukowanych doświadczenia producenta Wojciech Stęplewski, ITR Anna Girulska, Eldos Sp. z o.o. 8 października 2013 Badania zostały przeprowadzone dzięki ścisłej współpracy

Bardziej szczegółowo

EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs. LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie.

EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs. LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie. EcoDesign Awareness Raising Campaign for Electrical & Electronics SMEs LIFE CYCLE ASSESSMENT (LCA) jako narzędzie ekoprojektowania częśći METODYKA prof. dr hab. inż.. Zbigniew KŁOSK mgr inż.. Jędrzej J

Bardziej szczegółowo

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ Katowice, dnia 17 maja 2012 rok Wyzwaniem w zakresie innowacji w obecnym stuleciu będzie wydłużenie okresu wykorzystywania zasobów osiąganie więcej mniejszym kosztem

Bardziej szczegółowo

Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów

Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz sposoby optymalizacji kosztów Opis Obecnie projekt ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz zmiany ustawy o obowiązkach

Bardziej szczegółowo

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO"

OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dr Beata Kijak Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydział Chemii, Zakład Chemii Środowiska OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO" jako kurs integrujący zróżnicowane tematycznie wątki ochrony środowiska XXIV

Bardziej szczegółowo

Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych

Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych Ekologiczne i techniczne aspekty produkcji zbiorników ciśnieniowych inż.andrzej Wölk Praca Magisterska na kierunku: Ochrona Środowiska Opiekun pracy dyplomowej dr hab. Adam Czarnecki prof. UMK Pracownia

Bardziej szczegółowo

Konferencja Inteligentny Zakład Rozlewniczy 25-27.11.2015

Konferencja Inteligentny Zakład Rozlewniczy 25-27.11.2015 . Konferencja Inteligentny Zakład Rozlewniczy 25-27.11.2015 OBSZARY EFEKTYWNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA KOMÓRKA DS. GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ/MEDIAMI EFEKTYWNOŚĆ STRATEGIA EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ KONTROLING

Bardziej szczegółowo

Przemysł cementowy w Gospodarce o Obiegu Zamkniętym

Przemysł cementowy w Gospodarce o Obiegu Zamkniętym Przemysł cementowy w Gospodarce o Obiegu Zamkniętym Bożena Środa Stowarzyszenie Producentów Cementu Przemysł cementowy w Polsce Ożarów 15 MLN TON/ROK Zdolność prod. klinkieru ~22 MLN TON/ROK Zdolność prod.

Bardziej szczegółowo

NAWIERZCHNIE BETONOWE MITY I FAKTY. Jan Deja Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Stowarzyszenie Producentów Cementu

NAWIERZCHNIE BETONOWE MITY I FAKTY. Jan Deja Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Stowarzyszenie Producentów Cementu NAWIERZCHNIE BETONOWE MITY I FAKTY Jan Deja Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Stowarzyszenie Producentów Cementu Kraków, 26-27 listopada 2015 Dlaczego NAWIERZCHNIE BETONOWE? KONKURENCJA TECHNOLOGII DOBRE

Bardziej szczegółowo

Aspekty finansowe w gospodarce odpadami środki krajowe i unijne Anna Grapatyn-Korzeniowska

Aspekty finansowe w gospodarce odpadami środki krajowe i unijne Anna Grapatyn-Korzeniowska Aspekty finansowe w gospodarce odpadami środki krajowe i unijne Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, dn. 11.09.2018 r. Plan prezentacji 1. Krajowy system finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12

Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: NARZĘDZIA ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:

Bardziej szczegółowo

Zasady gospodarowania odpadami. Zasady gospodarowania odpadami

Zasady gospodarowania odpadami. Zasady gospodarowania odpadami Zasady gospodarowania odpadami Zasady gospodarowania odpadami Wstęp Konsumpcyjny styl życia przyczynia się do poprawy jakości naszego funkcjonowania, ale jednocześnie sprzyja powstawaniu wielu różnych,

Bardziej szczegółowo

WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE)

WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE) DEKLARACJA ŚRODOWISKOWA WEŁNA MINERALNA SZKLANA (ZAKŁAD GLIWICE) Data wystawienia: 01.01.2013 r. Data ważności: 01.01.2018 r. Deklaracja została przygotowana przez: INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ Zakład

Bardziej szczegółowo

WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE)

WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE) DEKLARACJA ŚRODOWISKOWA WEŁNA MINERALNA SKALNA (ZAKŁAD GLIWICE) Data wystawienia: 01.01.2013 r. Data ważności: 01.01.2018 r. Deklaracja została przygotowana przez: INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ Zakład Fizyki

Bardziej szczegółowo

ISO 14000 w przedsiębiorstwie

ISO 14000 w przedsiębiorstwie ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu

Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska Katowice, 31 marca 2015 r. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE

Bardziej szczegółowo

Program ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska.

Program ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. Program ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania...

Bardziej szczegółowo