STATYSTYKA PUBLICZNA Warsztaty, cz. I

Transkrypt

1 STATYSTYKA PUBLICZNA Warsztaty, cz. I dr Kazimierz Kruszka k.kruszka@stat.gov.pl k.kruszka@neostrada.pl

2 I. Jak działa system polskiej statystyki publicznej? Podstawy prawne i organizacja statystyki publicznej w Polsce. Program badao statystycznych. Europejski System Statystyczny.

3 Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (1) - Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. 1995, nr 88, poz. 439 z późn. zmianami)

4 Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (2) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. 1999, nr 69, poz. 763 z późn. zm.) REGON

5 Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (3) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 1998, nr 157, poz z późn. zm.) TERYT

6 Podstawy prawne statystyki publicznej w Polsce (4) - Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 września 1999 r. w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych (Dz. U. 1999, nr 75, poz. 842)

7 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (1) Statystyka publiczna - system zbierania danych statystycznych, gromadzenia, przechowywania i opracowywania zebranych danych oraz ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wyników badao statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych. Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeostwa, organów paostwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego.

8 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (2) Badania statystyczne - zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych obliczeo, opracowao i analiz, w tym podstawowych wielkości i wskaźników.

9 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (3) Operat do badań statystycznych - wykaz wybranych, według określonych cech, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie- mających osobowości prawnej oraz osób fizycznych będących podmiotem obserwacji statystycznej wraz z ich identyfikacją adresową.

10 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (4) Dane jednostkowe - dane osobowe dające się powiązad z konkretną osobą fizyczną lub dane indywidualne dające się powiązad z podmiotem gospodarki narodowej albo inną osobą prawną bądź jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej.

11 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (5) Podmiot gospodarki narodowej - osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna prowadząca działalnośd gospodarczą.

12 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (6) Urzędowe rejestry - prowadzone na podstawie ustaw lub przepisów wydanych w wykonaniu ustaw przez sądy i organy administracji publicznej - rejestry i ewidencje zawierające informacje o osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej i osobach fizycznych oraz ich działalności, a także o innych zjawiskach, zdarzeniach i obiektach, a w szczególności rejestry: sądowe, ubezpieczeo społecznych, podatników, podmiotów gospodarki narodowej, podziału terytorialnego kraju oraz ewidencje: ludności, działalności gospodarczej, udzielonych zezwoleo i koncesji, gruntów, budynków, budowli i obiektów infrastruktury.

13 Określenia wybrane z ustawy o statystyce publicznej (7) Systemy informacyjne administracji publicznej - systemy zbierania, gromadzenia i przetwarzania informacji przez organy administracji rządowej oraz jednostek samorządu terytorialnego, inne instytucje rządowe, organy rejestrowe i Narodowy Bank Polski, prowadzone w oparciu o przepisy kompetencyjne lub inne akty prawne związane bezpośrednio z wykonywaniem przez nie zadao statutowych.

14 Organizacja statystyki publicznej w Polsce (1) Służby statystyki publicznej stanowią Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), podlegli mu dyrektorzy urzędów statystycznych oraz inne jednostki statystyki, o których mowa w art. 27 i 29 ustawy o statystyce publicznej. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki jest Prezes GUS wykonujący swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej.

15 Organizacja statystyki publicznej w Polsce (2) Nadzór nad Prezesem GUS sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prezesa GUS powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa GUS. Prezes GUS pełni swoje obowiązki przy pomocy wiceprezesów, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes Rady Ministrów odwołuje wiceprezesów.

16 Organizacja statystyki publicznej w Polsce (3) Organizację Głównego Urzędu Statystycznego określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów.

17 Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4) W skład GUS wchodzą następujące komórki organizacyjne: 1) Gabinet Prezesa 2) Departament Analiz i Opracowao Zbiorczych 3) Departament Badao Demograficznych 4) Departament Badao Regionalnych i Środowiska 5) Departament Badao Społecznych i Warunków Życia 6) Departament Handlu i Usług 7) Departament Informacji 8) Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów

18 Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4a) 9) Departament Pracy 10) Departament Produkcji 11) Departament Programowania i Koordynacji Badao 12) Departament Przedsiębiorstw 13) Departament Rolnictwa 14) Departament Rachunków Narodowych 15) Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów 16) Departament Współpracy Międzynarodowej 17) Biuro Administracyjno-Księgowe 18) Biuro Dyrektora Generalnego 19) Biuro Organizacji i Kadr

19 Urzędy statystyczne Szczegółowy zakres zadao i organizację urzędu statystycznego określa statut nadany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Urzędem statystycznym kieruje dyrektor, będący organem administracji niezespolonej w województwie, powoływany i odwoływany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes GUS powierza obowiązki zastępcy bądź zastępcom dyrektora urzędu. Dyrektor urzędu może powoływad stałe komisje lub zespoły robocze, określając ich nazwę, skład, zakres i tryb działania. Do zadao każdego urzędu należy również wykonywanie specjalistycznych zadao ogólnopaostwowych, realizowanych w ramach prac prowadzonych na rzecz statystyki publicznej jako całości.

20 SCHEMAT ORGANIZACYJNY URZĘDU STATYSTYCZNEGO W POZNANIU

21 Program badao statystycznych (1) Program badao statystycznych statystyki publicznej - uchwalony przez Radę Ministrów wykaz ustalający zakres tematyczny, przedmiotowy i podmiotowy badao statystycznych oraz związane z nimi obowiązki. Badania statystyczne statystyki publicznej mogą dotyczyd każdej dziedziny życia społecznego i gospodarczego oraz występujących w nim zjawisk dających się obserwowad i analizowad z wykorzystaniem metod statystycznych.

22 Program badao statystycznych (2) Rada Ministrów zapewnia ujęcie w programach badao statystycznych statystyki publicznej badao mających podstawowe znaczenie dla obserwacji procesów społecznych i gospodarczych. Rada Statystyki - organ opiniodawczo-doradczy w sprawach statystyki działający przy Prezesie Rady Ministrów.

23 Zadania Rady Statystyki 1. Ustalanie, na podstawie propozycji przygotowanej przez Prezesa, corocznie, na każdy następny rok projektu programu badao statystycznych; 2. Przedstawianie Radzie Ministrów, nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku, projektu programu badao statystycznych statystyki publicznej; 3. Rekomendowanie przeprowadzenia badao nowych i badao cyklicznych o szerokim zasięgu obserwacji statystycznej oraz związanych z nimi prac metodologicznych i przygotowawczych, projektowanych na okres najbliższych dziesięciu lat; 4. Ocena realizacji programu badao statystycznych statystyki publicznej oraz formułowanie opinii w innych sprawach mających istotne znaczenie dla rozwoju statystyki publicznej, 5 Opiniowanie projektu wydatków budżetowych na badania statystyczne.

24 Program badao statystycznych (3) Dla każdego badania określane są: 1) temat i organ prowadzący badanie, 2) rodzaj badania, 3) zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz źródła zbieranych danych statystycznych, 4) podmioty gospodarki narodowej i osoby fizyczne nie-prowadzące działalności gospodarczej zobowiązane do udzielania informacji i przekazywania danych statystycznych lub uczestniczące w badaniu na zasadzie dobrowolności, 5) formy, częstotliwośd, terminy i miejsce przekazywania danych statystycznych, 6) rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy ich udostępnienia, 7) koszty i sposób finansowania.

25 Europejski System Statystyczny (1) Eurostat- Europejski Urząd Statystyczny (European Statistical Office) urząd Komisji Europejskiejz siedzibą w Luksemburgu. Powstał w 1972 r. Zastąpił wcześniejsze Statistical Office of the European Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r. Zajmuje się sporządzaniem prognoz i analiz statystycznych dotyczących obszaru UE i EFTA, istotnych dla podejmowania decyzji przez organy wspólnotowe, oraz koordynowaniem i monitorowaniem prac narodowych urzędów statystycznych w celu unifikacji stosowanych przez nie metod badao, a także konsolidowaniem statystyk krajowych paostw członkowskich. rostat/corporate/introduction

26 Europejski System Statystyczny (2) Europejski System Statystyczny (ESS) - oznacza partnerstwo wiążące Eurostat, krajowe instytuty statystyczne oraz inne organy odpowiedzialne w każdym paostwie członkowskim UE za tworzenie i upowszechnianie statystyk europejskich. Misja Europejskiego Systemu Statystycznego Dostarczanie UE i światu wysokiej jakości informacji dotyczących gospodarki i społeczeostwa na poziomie europejskim, narodowym oraz regionalnym i zapewnienie dostępności tych informacji każdemu, komu mogą one służyd do celów podejmowania decyzji, prowadzenia badao i dyskusji.

27 Europejski System Statystyczny (3) Wizja Europejskiego Systemu Statystycznego ESS ma byd najważniejszym światowym liderem w usługach dostarczania informacji statystycznych dla UE i paostw członkowskich. W oparciu o naukowe zasady i metody, ESS będzie oferowad i stale ulepszad program zharmonizowanej statystyki europejskiej, tworząc podstawy dla procesów demokratycznych i postępu społeczeostwa.

28 Europejski System Statystyczny (4) Współpraca w ramach ESS pdf european_framework/ess abroad/european-statistical-system--ess- ********** Koniec cz. I

29 ANEKS (1) Pytania kontrolne 1. Ile jest w Polsce urzędów statystycznych, jak się nazywają, gdzie mają swoje siedziby i oddziały? 2. Ile agencji statystycznych działa w ramach polskiej statystyki publicznej? 3. Jak nazywają się aktualni: prezes i wiceprezesi GUS?

30 ANEKS (2) Tematyka II części warsztatów Charakterystyka zasobów publicznej informacji statystycznej i zasady dostępu do nich. Tajemnica statystyczna. Agregacja i dezagregacja danych.

31 ANEKS (3) Tematyka III części warsztatów Dane wynikowe i ich opracowanie. Wybrane metody graficzne. Geograficzne Systemy Informacyjne (GIS). Publikowanie wyników badao statystycznych (tematyka, formy, nośniki).