Gospodarka czeska w I połowie 2015 r.

Transkrypt

1 Gospodarka czeska w I połowie r. WZROST GOSPODARCZY Czeska gospodarka rośnie znacznie szybciej niż oczekiwano. W II kwartale br. odnotowano wzrost o 0,9% w porównaniu do poprzedniego kwartału i aż o 4,4% w stosunku międzyrocznym. Wynika to z danych szacunkowych opublikowanych przez Czeski Urząd Statystyczny. Wzrost czeskiej gospodarki jest dostrzegalny praktycznie we wszystkich sektorach, choć wyraźniej zaznacza się w obszarze produkcji, na czele z branżą samochodową. Po stronie wydatków, wzrost jest napędzany zarówno przez konsumpcję gospodarstw domowych, jak i przez zwiększoną aktywność inwestycyjną. Również sytuacja na rynku pracy rozwija się pomyślnie (międzyroczny wzrost poziomu zatrudnienia w II kwartale o 1,4%). Zarówno poziom międzykwartalnego, jak i międzyrocznego wzrostu zaskoczył analityków, którzy oczekiwali odpowiednio spadku o 0,3% i wzrostu rzędu 3%. Odnotowany wzrost gospodarczy w tym kraju jest największy od IV kwartału 2007 roku, gdy gospodarka zwiększyła się o 5,3% w stosunku do roku poprzedniego. Należy przy tym zaznaczyć, że czeska gospodarka rośnie obecnie najszybciej w UE: w analogicznym okresie, gospodarka niemiecka wzrosła o 1,4%, francuska o 0,9%, a próg 3% przekroczyły jedynie Polska (3,6%), Rumunia, Słowacja i Hiszpania (w przypadku 6 państw członkowskich dane nie są jeszcze dostępne). Prognoza Narodowego Banku Czeskiego na cały rok przewiduje tempo wzrostu gospodarczego w wysokości 3,8% Wzrost PKB Republiki Czeskiej w poszczególnych kwartałach lat (w %; r/r) 2,8 2,2 0,6-0,7-1 -1, ,2 2,5 2,5 2,4 1,5 4,4 4, * Q1 Q2 Q3 Q4 * dane za II kwartał są danymi szacunkowymi 1

2 PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w czerwcu r. wzrosła w stosunku międzyrocznym o 8,1%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego o 1,0%. Największy międzyroczny wzrost odnotowano w produkcji pojazdów silnikowych, przyczep i naczep (o 16,0%), w produkcji maszyn i urządzeń (o 15,0%) oraz w produkcji wyrobów z żelaza (o 10,2%). Największy międzyroczny spadek odnotowano w produkcji pozostałych urządzeń transportowych (o 10,9%) oraz w dziale druk i reprodukcja zapisanych nośników informacji (o 0,8%). Przychody z działalności przemysłowej w czerwcu r. w cenach bieżących, w stosunku międzyrocznym, były wyższe o 7,7%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych o 12,2%. Wartość nowych zamówień w przemyśle międzyrocznie była wyższa o 10,3% (przy czym wartość zamówień zagranicznych wzrosła o 9,7%, a wartość zamówień krajowych o 11,4%). Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim (w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, bez pracowników agencyjnych) była w czerwcu r. międzyrocznie wyższa o 3,3%. Średnie wynagrodzenie miesięczne brutto w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalnie o 4,3% i wyniosło CZK (tj. ok EUR). Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) kwiecień maj czerwiec styczeńczerwiec 104,3 102,0 108,1 104,7 B) Wydobycie i eksploatacja 89,4 93,8 100,9 92,8 C) Przemysł przetwórczy 105,6 103,3 109,2 105,8 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 100,0 95,6 100,5 100,9 BUDOWNICTWO Produkcja budowlana na rynku czeskim w czerwcu roku, w stosunku międzyrocznym, wzrosła w cenach stałych o 7,8%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego spadła o 1,4%. Wartość produkcji w budownictwie ogólnym była niższa o 2,4%, a w budownictwie inżynieryjnym wyższa o 3%. Wartość produkcji budowlanej w pierwszych sześciu miesiącach r., w porównaniu do analogicznego okresu roku 2008 (roku największej koniunktury w budownictwie czeskim), była niższa o 18,4%. 2

3 Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie czeskim (w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, bez pracowników agencyjnych) w czerwcu r. była - w stosunku międzyrocznym - niższa o 2,7%. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w tej branży wzrosło o 5,9% i wyniosło CZK (tj. ok EUR). Liczba wydanych zezwoleń budowlanych w czerwcu r., w stosunku międzyrocznym, wzrosła o 3,4%, a orientacyjna wartość robót objętych tymi zezwoleniami zwiększyła się o 5,0%. Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Produkcja budowlana ogółem w tym: w budownictwie ogólnym w budownictwie inżynieryjnym Rozpoczęte realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym BEZROBOCIE Na koniec czerwca roku w Republice Czeskiej bez pracy było 451,4 tys. osób, tj. o 14,3 tys. mniej niż na koniec miesiąca poprzedniego oraz o 85,8 tys. mniej niż na koniec czerwca 2014 r. Stopa bezrobocia na r. wyniosła 6,2%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia obniżyła się do poziomu 5,8%, a wśród kobiet do poziomu 6,5%. Największe bezrobocie odnotowano w powiatach: Most (11,9%), Karwina (11,3%), Usti nad Łabą (1%), Bruntal (10,6%), Ostrawa-Miasto (10,3%) oraz Chomutov (10,0%). Najniższe w powiatach Praga-wschód (2,8%), Prachatice (3,1%), Rychnov nad Kneznou (3,3%), Benešov (3,4%), Rokycany (3,6%), Pelhřimov, Mladá Boleslav, Jindřichův Hradec i Písek (po 3,7%). Na uwagę zasługuje fakt, że spadek bezrobocia w stosunku do miesiąca poprzedniego odnotowano we wszystkich 77 powiatach Republiki Czeskiej, w tym największy w powiatach Prachatice (o 8,6 %), Český Krumlov (o 6,6 %), Jindřichův Hradec (o 6,4 %) oraz Jeseník (o 6,3 %). W ewidencji czeskich urzędów pracy, wg stanu na 30 czerwca roku, było wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 4,7 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Bruntal (19,6), Usti nad Łabą (18,7), Chomutov (15,4), Karwina (14,5), Most (12,9) oraz Jesenik (12,1). Zasiłek dla bezrobotnych w czerwcu r. wypłacono osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 19,2% ogółu bezrobotnych (w maju 19,6%, w czerwcu 2014 r. 18,6%). 3 Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) kwiecień 110,2 105,8 119,6 149,9 116,6 229,1 134,2 108,7 253,9 maj 111,9 106,4 123,4 74,3 107,6 16,6 108,0 112,4 124,9 czerwiec 107,8 97, ,6 114,3 161,1 115,9 100,0 216,5 styczeńczerwiec 109,0 104,0 122,1 106,6 108,8 103,3 111,0 100,1 150,2

4 CENY TOWARÓW I USŁUG Ceny konsumpcyjne na rynku czeskim w czerwcu roku wzrosły w stosunku do czerwca roku ubiegłego o 0,8%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego - o 0,1%. Największy wpływ na umiarkowany międzyroczny wzrost cen w czerwcu miały ceny w dziale napoje alkoholowe i tytoń, które wzrosły o 5,5% (przy czym ceny napojów alkoholowych zwiększyły się o 1,9%, zaś ceny wyrobów tytoniowych o 8,7%), a także w dziale odzież i obuwie ze wzrostem o 3,3%. W dziale czynsze, woda, energia, paliwa (ogólny wzrost cen wyniósł 1,3%) ceny gazu były wyższe o 4,5%, a wody o 3,4%, zaś w dziale kultura i rekreacja (ogólny wzrost o %) najwyraźniej wzrosły ceny zorganizowanego wypoczynku (o 6,6%). W dziale artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe odnotowano ogólnie - po spadku cen w miesiącu poprzednim o 0,3% - niewielki wzrost cen (o 0,6%); w ramach tego działu wyraźny wzrost cen miał jednak miejsce w przypadku warzyw (7,6%), zwłaszcza ziemniaków (19,5%), a także owoców (10,9%). W obrębie pozostałych towarów i usług (ogólny wzrost o 1,7%) zwiększyły się szczególnie ceny usług finansowych (o 7,5%). Wśród kategorii, gdzie odnotowano spadek cen wyróżniają się działy służba zdrowia (7,0%) w związku ze zniesieniem części opłat za świadczenia medyczne, a także transport (2,9%), na co wpłynęły przede wszystkim niższe o 9,7% ceny paliw. Niższe były także ceny towarów i usług pocztowych oraz telekomunikacyjnych (1,7%) oraz wyposażenia mieszkań, sprzętu AGD i napraw (0,1%). Ogółem ceny towarów w stosunku międzyrocznym wzrosły w czerwcu o 0,8%, a ceny usług - o 1,0%. Stopa inflacji w czerwcu r. - mierzona wzrostem średnich cen konsumpcyjnych z ostatnich 12 miesięcy w stosunku do średnich cen z poprzednich 12 miesięcy - wyniosła 0,5%. Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Analogiczny okres roku Zmiana od Stopa poprzedniego = inflacji 04/15 05/15 06/15 (2005=100) * Ogółem w tym: 100,5 100,7 100,8 124,2 100,5 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 99,3 99,7 100,6 133,8 100,2 Napoje alkoholowe i tytoń 105,8 105,0 105,5 161,8 103,3 Odzież i obuwie 103,9 103,4 103,3 88,2 103,7 Czynsze, woda, energia, paliwa 101, ,3 144,6 100,2 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 100,3 100,3 99,9 94,3 99,9 Służba zdrowia 93,2 93,2 93,0 153,8 96,2 Transport 96,2 96,9 97,1 103,4 98,1 Poczta i telekomunikacja 97,9 98,2 98,3 79,7 97,5 Kultura i rekreacja 100,7 101, ,1 100,6 Edukacja 101,1 101,1 101,1 122,6 101,3 Wyżywienie i zakwaterowanie 101,5 101,7 101,5 131,5 101,7 Pozostałe towary i usługi 102,3 102,5 101,7 120,9 102,2 *relacja średnich wskaźników bazowych (rok 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz wcześniejsze 12 miesięcy 4

5 CZESKI RYNEK INWESTYCJI W NIERUCHOMOŚCI W I POŁ. BR. Ogólna wartość inwestycji w nieruchomości w Republice Czeskiej, w I półroczu r. wyniosła 1,39 mld EUR. Wg opinii ekspertów, na koniec bieżącego roku kwota ta powinna zwiększyć się do 2,5-3 mld EUR, co oznaczałoby wynik lepszy od odnotowanego w dotąd rekordowym 2007 r. Podobnie I kwartał br., z inwestycjami na kwotę 915 mln EUR, okazał się najlepszy w historii. Tak wysoka wartość inwestycji w I kwartale (ponad trzykrotnie wyższa niż w analogicznym okresie roku ubiegłego) jest jednak w znacznej mierze skutkiem jednej dużej transakcji: nabycia przez niemiecką firmę inwestycyjną Union Investment Real Estate wielofunkcyjnego centrum handlowo-usługowego Palladium w centrum Pragi za 570 mln EUR. Centrum to dysponuje 41 tys. m 2 powierzchni handlowej oraz 18,5 tys. m 2 powierzchni biurowej. W dużej mierze dzięki tej transakcji Republika Czeska, po raz pierwszy w wynikach kwartalnych, wyprzedziła Polskę - stale dotąd przodującą w regionie. Pod względem typu inwestycji, zarówno w pierwszym, jak i w drugim kwartale br., dominował sektor powierzchni handlowych i wielofunkcyjnych. W I kwartale, oprócz wspomnianej sprzedaży Palladium, na uwagę zasługuje nabycie za 68,5 mln EUR 72 różnych powierzchni handlowych przez szwajcarską firmę Peakside Capital Advisors, a także przejęcie galerii handlowej Campus Square (21,8 tys. m 2 powierzchni) w Brnie przez amerykańską firmę CBRE Global Investors. Największą transakcją w II kwartale roku, było z kolei nabycie 75% udziału w praskim centrum handlowym Arkady Pankrac (38,2 tys. m 2 powierzchni) przez Atrium Real Estate (z główną siedzibą na wyspie Jersey) za kwotę 162 mln EUR. Eksperci szacują, że dochód z najlepszych powierzchni handlowych wyniósł w pierwszej połowie roku 5%, z powierzchni biurowych od 5,75 (I kw.) do 6% (II kw.), zaś z powierzchni logistycznych od 7 (I kw.) do 7,5% (II kw.). Duże znaczenie dla rozwoju rynku inwestycji w nieruchomości ma, wg ekspertów, znaczna ilość niezagospodarowanego kapitału, niskie stopy procentowe oraz wysokie apetyty inwestorów. Daje to analitykom podstawy do oczekiwania, że łączna kwota inwestycji wyniesie na koniec roku od 2,5 (firma DTZ) do 3 mld EUR (firma JLL), co byłoby wielkością dotąd nienotowaną. Główną barierą dla rozwoju czeskiego rynku inwestycyjnego jest wg ekspertów firmy doradczej DTZ brak projektów inwestycyjnych wystarczających rozmiarów, aby przyciągnąć największych światowych graczy. Stąd często wchodzą oni na rynek czeski w ramach zakupów ogólnoeuropejskiego portfolio. Przykładem takiego działania jest nabycie przez amerykańską firmę inwestycyjną Lone Star portfolio Aviva Central European Property Fund obejmującego powierzchnie biurowe, handlowe i logistyczne tak w Republice Czeskiej (w Pradze i w jej okolicach), jak również w Polsce, na Słowacji i na Węgrzech. 5