VO L. 1 8, N O 4 ( ) A P R I L / K W I E C I E Ń

Transkrypt

1 P POLISH a n o r a m a Niezalezny magazyn kulturalny Independent Cultural Magazine POLSKA VO L. 1 8, N O 4 ( ) A P R I L / K W I E C I E Ń Ta wieczerza trwa yłem w Wieczerniku w Jerozolimie, ale w tzw. naszych czasach. Nikt, ani ja, ani malarze tworzący wizję Ostatniej Wieczerzy nie byliśmy tam w centralnym momencie żegnania się Jezusa ze swymi uczniami. Ale wizje artystyczne w mózgach twórców kazały im sięgać po pędzle, płótno i malować tę dramatyczną scenę ziemskiego żegnania się mistrza ze swym apostołami. Chyba najsłynniejszy jest fresk Leonardo da Vinci, znajdujący się w kościele mediolańskim Santa Maria delle Grazie. Jezus akurat mówi: Jeden z was mnie zdradzi. Nie była to normalna kolacja. Nad głowami obecnych mężczyzn unosiła się nerwowość chwili: poczucie ostatnich chwil wspólnych spędzonych z ukochanym Chrystusem, wyczuwanie silnej cezury ( teraz będzie wszystko inaczej bez Niego ), przeczucie zdrady, końca wspólnoty. Teraz się rozpierzchną apostołowie po świecie. Będą samotnymi misjonarzami, ale już nie kolegami, chodzącymi za tym, co zmienił świat. Ale na razie ta wieczerza trwa... Przyjrzyjmy się jej poprzez dzieła, jakie sztuka stworzyła o niej od wieków. Ma mnóstwo cennych fascynujących elementów, mogących być analitycznie oglądanych. Są tysiące i tysiące wersji Ostatniej Wieczerzy, a zatem można jedynie omówić parę znaczących fragmentów, motywów, tak ściśle związanych z późniejszą Pasją i pozorną śmiercią na krzyżu. Ciekawe jest umieszczanie przez artystów grupy Jezus z apostołami przy ostatnim wspólnym posiłku przy stole. A przecież u 4 ewangelistów jest napisane, że po starożytnemu raczej wszyscy niemal leżeli kręgiem, koliście. Nie było żadnego stołu. Ale tradycja malarska pokazuje nam różne stoły, eleganckie i proste, wytworne i prawie nieoheblowane. Obok Jezusa siedzi młody Jan, skłaniając swą głowę do ramienia mistrza. Ten czuły gest powodował interpretacje, które są modne zwłaszcza w naszych czasach, kiedy każdemu wolno powiedzieć i napisać co chce, mimo silnych braków w wykształceniu. A czuły skłon głowy Jana należy interpretować jako pragnienie osiągnięcia jak największej jedności z boskim Oblubieńcem. Zachowały się nawet drewniane rzeźby ze średniowiecza, gdzie przedstawiono tylko te dwie figury razem: Jezus z Janem. Samo pomieszczenie pożegnalnej kolacji też jest różnorodnie przedstawiane. Raz jest to elegancki salon arystokratyczny, raz niezbyt czysta gospoda, innym razem sala przypomina późniejsze refektarze klasztorne, czyli wielkie jadalnie, gdzie w skupieniu ( sacrum silentium!) spożywano obiad, słuchając jedynie monotonnego głosu lektora, czytającego głośno fragmenty biblijnych zdarzeń. We Florencji najpiękniejsze Ostatnie wieczerze są właśnie w refektarzach klasztorów. To nie przypadek. To były jadalnie. A namalowane realia (architektura, ubiory) odpowiadają renesansowej Florencji. Program kulinarny też ulegał wizjom malarzy. Przedstawiano półmisek na środku stołu (tzw. mensa Christi, stół Chrystusowy ), na którym leżało przyrządzone jagnię, czyli Baranek Boży. Zagryzano jego mięso chlebem, popijając winem. Zawsze czerwonym, gdyż kolor jego sygnalizował przelaną krew Zbawiciela, co miało nastąpić w następnych fazach liturgii wielkanocnej (Ogród Oliwny, Golgota). Czasem, zamiast baranka, widzimy na obrazach ryby, leżące na półmiskach. Akcesoria wokół stołu to kielichy, dzbanki, karafki, wanienki z wodą do schłodzenia wina, dywany pod nogami, kilimy na ścianach oraz obrusy o przeróżnych deseniach upiększające smutną scenerię rozstania. Artyści mieli do rozwikłania pewien dylemat: czy przedstawić ultima cena jako chłodną, dostojną dysputę teologiczną czy też jako rytualną serdeczną biesiadę? U niemieckich artystów była to ostatnia filozoficzna kolacja a u Włochów raczej sentymentalnospokojne spotkanie ludzi pogodzonych z losem. Podział na dwie odrębne wizje powstał zaraz po Reformacji. Doktor Martin Luther znajduje się centralnie obok Jezusa na obrazie (1550), namalowanym przez Lukasa Cranacha Starszego! Nieprawdopodobne acz prawdziwe! Tak szybko zadbano o propagację nowej gałęzi chrześcijaństwa! Obraz ten można oglądać w niemieckim mieście Wittenberga, w kolebce protestantyzmu, w kościele farnym na głównym ołtarzu! Nie tylko tam. W małym Schneebergu, na obrazie, obok Jezusa jest wolne miejsce dla niespodziewanego miłego gościa. Każdy protestant oglądający to w XVI wieku wiedział, co to znaczy: Chrystus czekał na Marcina Lutra! U Jacopo Tintoretto z Wenecji jest weselej i barwniej. Jego Ostatnia Wieczerza (1567) jest po włosku zaludniona psami, kotami, dużą ilością wina. Obok stołu wałęsają się żebracy, symbolizujący udział wszystkich stanów w komunii z Jezusem, ale co najważniejsze widać z boku dwie kobiety. Zazwyczaj interpretuje się je jako Synagogę i Kościół (po łacinie słowo żeńskie ecclesia ), czyli judaizm, z którego wyłoniło się potem chrześcijaństwo. Unia historyczna mająca przez wieki nie tylko pozytywne konotacje, jak wiemy. Każdy artysta biorący się rączo za ten teologiczny temat, czuł w scenie Wieczerzy metafizyczny motyw: jeszcze rozgrywa się na ziemi, ale już szybuje w kierunku nieba dialektyczny moment transcendentnej scenerii. W Wenecji, w Galleria dell Accademia można zobaczyć chyba największą rozmiarami Wieczerzę ma 13 m długości i 6 m szerokości! Wykonał ją Paolo Veronese (1573) Jest tam nie tylko zasadnicza grupa (Jezus + 12 apostołów), lecz kilkadziesiąt postaci luźno związanych z tematem. Veronese został wezwany przez kontrolującą wszystko Inkwizycję: dlaczego tyle postaci? Co one mają znaczyć? Dlaczego większość jest ubranych wedle mody niemieckiej? Skąd tylu grzeszników kręci się wokół świętej sceny? Czyś ty bratku nie chciał przemycić ideologii Reformacji, zza Alp? Na szczęście mądry Veronese obronił się. Wraz ze swoją wizją artystyczną Wieczerzy jako wstępu do nowego ładu pojmowania religii. Oczywiście kontrapunktem do Jezusa w Wieczerniku jest Judasz. Nie wolno o nim nie wspomnieć. Jest lustrzanym przeciwieństwem dobra moralnego.

2 2 Polish Canadian Humanitarian Society Fundraiser Dinner and Silent Auction April 10th, 2010, Polish Hall, Edmonton Tickets $100, $60 tax deductible Cocktails 6:30 PM, Dinner 7:30 PM Silent Auction and Dance 9:30 PM Open to public For tickets please phone: Sylvia, Mike Kozicki William Chodkiewicz Maryla Hasek Helen Fita Dinner tickets limited so please purchase early Kindly send donations to: # Tory Rd. Edmonton, AB T6R3W2 TODZIA AIRD Urzędnik Stanu Cywilnego Daje śluby cywilne w języku polskim i angielskim telefon: (780) aird@telusplanet.net MIS & MIS LLP BARRISTERS & SOLICITORS corporate commercial income tax real estate wills & estate planning Suite 2107, Avenue Edmonton, Alberta T5J 2Z1 Tel: (780) Fax: (780) wmis@mislaw.ca Symbolizuje okropność naszych czasów, czyli wszystko na sprzedaż! Za pieniądze robi się wszystko. Znikły granice wstydu. Dzieła o etyce postępowania spalono. Biedny Judasz jest na obrazach okropny, brzydki jak noc, o cerze albo czarniawej, albo trupio błękitnawej. Już zakasował pieniądze, za które zdradzi (it s only the matter of time...) swego Mistrza. Jest nerwowy, wstaje, chce wyjść, dusi się wśród prawych. Przewraca stołek, na którym siedział okrakiem, aby było widać mieszek, sakiewkę ze srebrnikami to wizja malarska. On sam ukrywa srebrniki. Siedzi zawsze inaczej, po drugiej stronie stołu, nie z kolegami. Podły czyn odizolował go już od społeczności pozostałych apostołów. Czeka na moment realizacji złego czynu: zdradziecko pocałuje Mistrza. Tak przedstawił go Stefano di Vanni (1434). Pod nogami już walają się obgryzione kości. Kości to przecież przyszłość Judasza zawieszonego na suchym drzewie. Niemiecki malarz Jörg Ratgeb (1519) pokazuje jak Jezus wkłada kawałek chleba do ust Judasza. On April / Kwiecień 2010 połyka tę komunię, ale wraz z okropną muchą, która siadła na chlebie. Jest to fałszywa komunia. Judasz ma twarz cierpiętnika, jest umęczony swoją rolą. Zawsze mi było żal Judasza. Ktoś musiał wykonać ułożony scenariusz zdrady. Padło na niego. Dlaczego na niego? Jeszcze w trakcie Ostatniej Wieczerzy mówi Jezus do niego Zrób to już szybko, co masz zrobić!. Są dobre ale i złe charaktery. Dla nich role zostały rozdzielone. Kości zostały rzucone. Szaty zostały rozdarte. Wszyscy siedzimy zaproszeni do wspólnego stołu. Komunijna atmosfera udzieliła się wieczerzy, trwającej do dzisiaj. Nie tylko do dzisiaj. Ona trwać będzie ze swymi moralnymi akcesoriami zawsze. Ciągle się z kimś żegnamy, ciągle się z kimś witamy, ciągle ktoś jest zdradzany... Wiesław PIECHOCKI Wielkanoc 2010 Oddal ode mnie kielich śmierci, Panie Wielkanoc jest szczególnym Świętem. Przynosi ze sobą obietnicę zbawienia. Obietnicę odrodzenia. Niesie nadzieję na Zmartwychwstanie. Jeżeli nie damy się przytłoczyć codziennymi obowiązkami, powszednim zabieganiem znajdziemy może czas, z okazji tych znaczących Świąt, na refleksję nad sensem ofiary, lojalności, cierpienia i poświęcenia. Wielki Tydzień sprzyja tym rozważaniom, przypomina wydarzenia poprzedzające śmierć Chrystusa. Swego czasu przeczytałam wzruszający, piękny wiersz Borysa Pasternaka opowiadający o Jezusie w Getsemane znanym jako Ogród Oliwny. W poświacie gwiazd, co obojętnie lśniły, Był zakręt nocnej drogi pogrążony. Droga po Górze Oliwnej się wiła, A pod nią, w dole, płynął nurt Cedronu. I była łąka, urwana w połowie, Ażeby dalej zostać Drogą Mleczną, I srebrnosiwe drzewa oliwkowe, Chcące wyruszyć w podróż napowietrzną. A potem był czyjś sad i mur, i pole. Więc uczniów swych tam odprawiwszy, w ciemność Powiedział: Dusza ma śmiertelnie boli, Zostańcie i czuwajcie razem ze mną. Ale wiemy, że uczniowie nie czuwali. Zasnęli. Opuścili Go. Jezus został sam. I, spoglądając w otwarte otchłanie Pustki bezbrzeżnej za murem Ogrójca - Oddal ode mnie kielich śmierci, Panie - Upraszał, w krwawym pocie, swego Ojca. ( ) Lecz księga życia osiągnęła stronę, Co droższa jest ponad świętości same. Co napisane, ma być wypełnione, Niechaj więc oto się wypełni. Amen. Ledwo to rzecze, już nadciąga śmiele Sług i włóczęgów zgraja, tłum zbójecki, Z ogniem i mieczem. A Judasz na czele Swój pocałunek przynosi zdradziecki. Judasz zdradził. Ale jak to było możliwe, zastanawiamy się, iż tak bliski Jezusowi apostoł Piotr w pewnym sensie także dopuścił się zdrady. Zaparł się Go. W Ogrodzie Oliwnym zaprzecza przecież, że zna swego Mistrza. Wtedy, gdy żołnierze przychodzą pojmać Jezusa, strach okazał się silniejszy od uczucia jakim Piotr Go darzył. Jezus przewidział to także mówiąc; zanim kur zapieje zaprzesz sie mnie trzykrotnie. Chrystus wybaczył Piotrowi i jego wybrał mówiąc Ty będziesz skałą, na ktorej zbuduję mój Kościół. A czy my mamy zdolność rozumienia i przebaczania? Obawiam się, że tego też nie zdołaliśmy się nauczyć. W Pasji, filmie Mela Gibsona jest wiele dramatycznych, wstrząsających scen, ale jedna z nich wywarła na mnie szczególne wrażenie. Straże wyprowadzają dwu schwytanych ludzi przed zgromadzony na placu tłum. Jednym z nich jest Barabasz, przestępca, zbrodniarz, rebeliant schwytany przez Rzymian. Zgromadzeni licznie przed Piłatem mają zdecydować, którego z mężczyzn należy uwolnić. Uwolnij Barabasza krzyczą, uwolnij Barabasza. Tym samym wydają na śmierć Jezusa, który w niczym nie zawinił. Zbigniew Herbert, poszukując odpowiedzi na temat odpowiedzialności i losu człowieczego podjąl kiedyś temat męki Jezusa. To co miało miejsce przed pałacem Piłata dało poecie pretekst do postawienia (między innymi) pytania o odpowiedzialność jednostki. W wierszu Co stało się z Barabaszem? pisze Pytałem nikt nie wie. Spuszczony z łańcucha wyszedł na białą ulicę mógł skręcić w prawo iść naprzód skręcić w lewo, zakręcić się w kółko... On Imperator własnych rąk i głowy On

3 April / Kwiecień 2010 W współczesnym d e m o k r a t y c z n y m społeczeństwie, droga do dobrobytu jest dosyć prosta. Wystarczy spełnić tylko cztery łatwe do zapamiętania warunki. Jest to tym prostsze że większość z nas zna owe cztery punkty tego prostego planu. Co więcej pierwsze trzy są tak oczywiste że nawet dziecko w szkole podstawowej potrafi je wyrecytować. Te cztery warunki to: - oczywistym jest że musimy mieć dochody, - musimy wydawać mniej niż zarabiamy - inwestować zaoszczędzoną różnicę - odpowiednio ubezpieczyć nasz standard życia poprzez kontrolę ryzyka. Życie potwierdza że zrozumienie ostatniego punktu nie przychodzi wcale tak łatwo. Wielkorządca własnego oddechu. Przytaczam ten wiersz, bo stawia w nim Poeta jakże ważne dla wielu z nas pytania. Może warto się zastanowić nad ich głębokim sensem? Pytam bo w pewien sposób brałem udział w sprawie. Zwabiony tłumem przed pałacem Piłata krzyczałem tak jak inni uwolnij Barabasza Barabasza. Wołali wszyscy gdybym ja jeden milczał stałoby się dokładnie tak jak się stać miało.a Barabasz być może wrócił do swej bandy. W górach zabija szybko rabuje rzetelnie... Barabasz wolny ma wiele innych możliwości. Dlatego pojawia się kolejna refleksja Herberta: Patrzcie i podziwiajcie zawrotną grę losu o możliwości, potencje o uśmiechy fortuny. A Nazareńczyk został sam bez alternatywy ze stromą ścieżką krwi. Po dramaturgii Wielkiego Tygodnia Dzień Wielkiej Nocy jest dniem radości i ufności. Alleluja! śpiewamy podczas Rezurekcji. W tym pogodnym, radosnym duchu Jan Lechoń pokazał nasze proste, zwykłe ludzkie oczekiwanie, wiarę i nadzieję, tworząc wizję Chrystusa Zmartwychwstałego. Wśród tej łąki wilgotnej od porannej rosy, Droga, ktorą co święto szli ludzie ze śpiewką, Idzie sobie Pan Jezus, wpółnagi i bosy Z wielkanocną w przebitej dłoni choragiewką. Naprzeciw idzie chłopka. Ma kosy złociste, Łowicka jej spódniczka i piękna zapaska. Poznała Zbawiciela z świętego obrazka, Upadła na kolana i krzyknęła: Chryste!. Bije głową o ziemię z serdeczną rozpaczą, A Chrystus się pochylił nad klęczącym ciałem I rzeknie: Powiedz ludziom, niech więcej nie płaczą, Dwa dni leżałem w grobie. I dziś zmartwychwstałem. Alleluja. Chrystus zmartwychwstał. Alleluja. Ryszarda L.Pelc Podzielmy się ryzykiem którego nie możemy wyeliminować Jedna z różnic pomiędzy krajami rozwiniętymi a krajami rowijającymi się jest możliwość kontroli ryzyka. Dotyczy to zarówno działalności gospodarczej jak i życia rodzinnego. Faktem jest że ubezpieczenie ryzyka jest naturalną częścią składową działania każdej poważnej firmy niezależnie od jej wielkości. Jeśli przeniesiemy tę zasadę na nasze rodzinne podwórko to zdawało by się że każdy chciałby mieć zabezpieczenie przed kosztami niespodziewanych wydatków medycznych, lub utraty pracy z powodu choroby. Tym bardziej każdy powinien mieć zabezpieczenie przed wcześniejszym wyczerpaniem oszczędności emerytalnych w wypadku nagłej utraty zdrowia. Jeżeli chcemy aby pod względm finansowym nasza rodzina funkcjonowała jak dobrze prosperująca korporacja, gotowa na niespodziewane wydarzenia, to powinniśmy wiedzieć jak możemy zabezpieczyć się przed różnymi rodzajami ryzyka czekającymi na nas w życiu. Jeśli poważnie myślimy o stabilności finansowej naszej rodziny i ochronie oszczędności emerytalnych to nie możemy odkładać tego na przyszłość. Zanim przejdziemy do omówienia najczęściej używanych rodzajów ubezpieczeń warto przypomnieć dwa fakty: Co czwarty Kanadayjczyk przechodzi na emeryturę wcześniej niż planował z powodu utraty zdrowia. Socjolodzy niedoinformowaniem w dziedzinie kontroli ryzyka obarczają w większym stopniu mężczyzn niż kobiety. Kobiety i mężczyźni mają bowiem zupełnie inne potrzeby jeśli chodzi o bezpieczeństwo rodziny. Mężczyźni tradycyjnie są bardziej skłonni do ponoszenia oraz bagatelizowania ryzyka. Natomiast kobiety tradycjnie chcą chronić rodzinę i podzielić się ryzykiem którego nie można w zupełności uniknąć. Nabycie polisy ubezpieczeniowej nie jest bowiem niczym innym niż dzieleniem się ryzykiem z firmą ubezpieczeniową. To właśnie kobiety, głównie dowiadują się co potrzebuje ich rodzina i na co w danej chwili mogą sobie pozwolić. To kobiety wiedzą przecież że statystycznie mają duże szanse na przeżycie męża. To one wiedzą że nie tylko doglądały swoich rodziców na łożu śmierci ale też będą się opiekowały mężem w jego ostatnich dniach. Pamiętają też że kiedy same będą w takiej potrzebie to muszą być przygotowane na nieuniknione wydatki aby nie być w całości zdane na publiczne świadczenia socjalne. Każdy dorosły powinien być świadom jaki drastyczny wpływ na nasz poziom życia i oszczędności emerytalne mogą mieć nagłe wydatki medyczne nawet jeśli opieka zdrowotna w Kanadzie jest bezpłatna. A zatem Szanowne Panie przyjżyjmy się trzem tylko rodzajom ubezpieczenia, które powinny chronić nasz standard życia i oszczędności emerytalne. Zacznijmy od ubezpieczenia od niezdolności do pracy (Disability Insurance). Jest to jedno z tak zwanych ubezpieczeń dochodów. Zastępuje ono bowiem nasze dochody w wypadku tymczasowej niezdolności do pracy. Jest to powszechnie znany rodzaj ubezpieczenia choćby dlatego, że jest na ogół częścią ubezpieczeia grupowego oferowanego przez zakłady pracy. Ewaluacja musi brać pod uwagę wysokość posiadanego ubezpieczenia i potrzeby indywidualnej rodziny. O ile ubezpieczenia grupowe są bardzo użyteczne o tyle nie odzwierciedlają różnic w potrzebach rodzin. Co natomiast może wydarzyć się w przypadku tak zwanej choroby krytycznej (Critical Illness), kiedy dana osoba nie tylko nie będzie miała dochodów ale zamiast tego nieoczekiwane wydatki? To właśnie ten rodzaj ubezpieczenia powstał za radą dr. Mariusa Bernarda, który pierwszy dokonał przeszczepu serca. To on powiedział że Ludzie potrzebują ubezpieczenienie nie dlatego tylko że umierają ale dlatego że będą żyć. Tego rodzaju ubezpieczenie wypłaca określoną sumę po przeżyciu 30 dniu od daty diagnozy choroby krytycznej. Myśląc o Critical Illness Insurance warto wiedzieć, że statystycznie 40% kobiet i 45% mężczyzn doświadczy nowotworu, lub też że 33% kobiet i 50% mężczyzn będzie miało atak serca, który przeżyje jedynie 80%. Następnym rodzajem ubezpieczenia jest tzw. Long Term Care Insurance, czyli ubezpieczenia które pokryje przez wiele lat nasze potrzeby nie objęte przez medyczne ubezpieczenia prowincjonalne. Ubezpieczenie to pokrywa wydatki zarówno osób mieszkajacych w swoim domu jak i koszt pobytu w domu seniora. Może być nabyte dla pojedyńczej osoby jak i dla małżeństwa. Wysokość ubezpieczenia może być od dwudziestu pięciu tysięcy do dwóch milionów dolarów. W uproszczeniu można powiedzieć, że nabywając takie ubezpieczenie finansujemy konto które pokryje nasze wydatki w wypadku utraty samodzielności. Jest trudno wyobrazić sobie zamrożenie miliona dolarów na nieprzewidziane potrzeby zdrowotne. Jest bardzo łatwo płacić okresowe składki i spać spokojnie wiedząc że nasze ewentualne potrzeby będą pokryte. Dzisiaj nie będę wspominał na temat najpopularniejszego ubezpieczenia jakim jest ubezpieczenie na życie. Jestem bowiem przekonany, że każdy kto je potrzebuje ma ważną polisę. Wierzę że każdy kto jest głową rodziny jest na tyle odpowiedzialny że ma pokryte aktualne potrzeby, że jako rodzic ma dość wybraźni aby zabezpieczyć przyszłość swich potomków w wypadku nagłej śmierci. Każdy zdaje sobie sprawę z tego że nie może wybrać daty śmierci ale może przed jej finansowymi skutkami zabezpieczyć swoich najbliższych. Jest bowiem w naszej mocy upewnienie się że w wypadku naszej nagłej śmerci żałoba naszej rodziny nie będzie spotęgowana drastycznym pogorszeniem się sytuacji finasowej. Mieczysław Piórkowski (780)

4 4 RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH CAŁEJ April / Kwiecień 2010 POLONII ŻYCZY REDAKCJA PEŁNYCH CIEPŁA I SPOKOJU ŚWIĄT WIELKIEJ NOCY ORAZ WSZELKIEJ POMYŚLNOŚCI W NADCHODZACYM SEZONIE WIOSENNYM CAŁEJ POLONII ŻYCZY JOHN SZUMLAS KONSUL HONOROWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W EDMONTON SZANOWNYM PACJENTOM ORAZ CAŁEJ POLONII ŻYCZENIA RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH SKŁADA DR. DANUTA BEREŹNICKA LEKARZ DENTYSTA POLISH CANADIAN HUMANITARIAN SOCIETY ŻYCZY CAŁEJ POLONII ORAZ WSZYSTKIM HOJNYM DARCZYŃCOM WESOŁYCH ŚWIĄT ORAZ SMACZNEGO CAŁEJ POLONII SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH SKŁADA W IMIENIU FEDERACJI POLEK PREZESKA OGNIWA NR 3 W EDMONTON EWA MILLES-DIXON JAJKA. SERDECZNE ŻYCZENIA WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH DLA CAŁEJ POLONII W IMIENIU STOWARZYSZENIA POLSKICH KOMBATANTÓW SKŁADA PREZES HENRYK LANG ŻYCZENIA ZDROWYCH I RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ORAZ SMACZNEGO JAJKA - SKŁADA WSZYSTKIM CZŁONKOM TOWARZYSTWA POLSKO-KANADYJSKIEGO ORAZ CAŁEJ POLONII W IMIENIU ZARZĄDU TOWARZYSTWA PREZES ADAM ŚWIERCZYŃSKI PACHNĄCYCH WIOSNĄ, PEŁNYCH WIARY, NADZIEI I MIŁOŚCI... ŚWIĄT WIELKANOCNYCH, ZDROWYCH I RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ORAZ WSZELKIEJ POMYŚLNOŚCI W NADCHODZĄCYM SEZONIE WIOSENNYM ŻYCZY CAŁEJ POLONII PREZES KONGRESU POLONII KANADYJSKIEJ OKRĘG ALBERTA JAROSŁAW NOWINKA SERDECZNE ŻYCZENIA RADOSNYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH DLA CAŁEJ POLONII W IMIENIU TOWARZYSTWA POLSKICH WETERANÓW SKŁADA PREZES STANISŁAW PODRAZA INSPIRUJĄCYCH DO DUCHOWEGO WZBOGACANIA I UMOCNIENIA, NIOSĄCYCH RADOŚĆ, SPOKÓJ I NADZIEJĘ... WYPEŁNIONYCH SERDECZNOŚCIĄ ZE STRONY RODZINY I PRZYJACIÓŁ - TAKICH ŚWIĄT WIELKIEJ NOCY ŻYCZY PAŃSTWU TOWARZYSTWO KULTURY POLSKIEJ W EDMONTON ORAZ CHOPIN 2010 CELEBRATION COMMITTEE

5 April / Kwiecień 2010 IV Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą 5 W dniach 5-17 lipca 2010 r. w Domu Pracy Twórczej w Oborach koło Warszawy zostanie zorganizowany przez Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej kurs najnowszej historii Polski IV Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą. Kurs, podobnie jak w latach ubiegłych, organizowany jest w ramach Programu Polonijnego BEP IPN. Do udziału w Polonijnych Spotkaniach... zapraszamy nauczycieli-praktyków oraz animatorów edukacyjnych osoby uczące historii i języka polskiego w polskich szkołach, polskich klasach, szkołach parafialnych lub innych polskich placówkach edukacyjnych poza granicami kraju. Polonijne Spotkania z Historią Najnowszą służą przede wszystkim zainteresowaniu nauczycieli celowością nauczania najnowszej historii Polski i Polaków, poznaniu nowoczesnych metod edukacyjnych, nawiązaniu kontaktu Biura Edukacji Publicznej IPN ze środowiskami polonijnymi w celu stałej współpracy, propagowaniu w środowiskach polonijnych wydawnictw edukacyjnych IPN. W 2010 r. program Polonijnych Spotkań... zostanie skoncentrowany wokół dwóch głównych zagadnień. Pierwszym z nich będzie sposób atrakcyjnego przekazywania wiedzy o przeszłości podczas różnego typu zajęć szkolnych i pozaszkolnych. Uczestnicy Spotkań będą poznawać i doskonalić najnowsze techniki dydaktyczne. Drugie zagadnienie będą stanowić tematy zogniskowane wokół metod pracy ze świadkiem historii techniki nagrywania i opracowywania relacji, a także wykorzystywania ich podczas działalności edukacyjnej. Ta część programu powinna w przyszłości zaowocować notacjami zebranymi przez uczestników kursu. Andrzej Zawistowski, Biuro Edukacji Publicznej IPN, ul. Towarowa 28, Warszawa, Polska. Lista osób zakwalifikowanych znana będzie najpóźniej w połowie maja 2010 r. Informacji na temat IV Polonijnych Spotkań z Historią Najnowszą udziela ich kierownik dr Andrzej Zawistowski, tel ; andrzej.zawistowski@ipn.gov.pl Szczegóły oraz kwestionariusz zgłoszeniowy znajdują się na stronie Michał Kurkiewicz, Kierownik Sekcji Notacji i Filmów Wydziału Edukacji Historycznej Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, Warszawa, 16 lutego 2010 r.; ul. Towarowa 28, Warszawa, tel. (22) Nie trzeba czekać, aż zdejmą krzyż z naszych ramion; wystarczy się z nim pogodzić, a już jest lżej. Stefan Wyszyński Kilka dni temu przysłany z Częstochowy CERTYFIKAT numer 1990/13087/WE/2010 zawiera następującą treść; Golgota jeńców wojennych osadzono Go w Ostaszkowie. Dzisiaj możemy już wyobrazić sobie miejsca, w których się znalazł. W odległości 11 km od Ostaszkowa na wysepce Stołobnyj i częściowo na półwyspie Swietlica, na jeziorze Seliger, znajdują się zabudowania prawosławnego klasztoru Nilowa Pustynia z XVII-XIX. W latach działał tu założony przez NKWD obóz dla polskich jeńców wojennych (8397 osób w listopadzie 1939, 6570 w kwietniu 1940). Program Spotkań zostanie uzupełniony tradycyjnymi elementami tego typu kursów realizowanych przez IPN. Uczestnicy projektu zapoznani zostaną więc z działalnością IPN, wezmą udział w warsztatach opartych na propozycjach edukacyjnych BEP IPN, wysłuchają wykładów poświęconych najważniejszym aspektom najnowszej historii Polski. Główna tematyka zajęć będą oscylowała wokół wydarzeń związanych z obchodzonymi rocznicami: Zbrodni Katyńskiej, zakończenia II wojny światowej, powstania Solidarności, Grudnia 1970 r. Na kanwie tych wydarzeń zaprezentowana zostanie cała historia Polski w latach Kurs jest bezpłatny, IPN zapewnia wyżywienie oraz zakwaterowanie w pokojach wieloosobowych o standardzie turystycznym. Zwrot kosztów podróży uzależniony jest od otrzymania przez współorganizatora spotkania Fundację Oświata Polska za Granicą dofinansowania na ten cel. Wypełnione i ręcznie podpisane zgłoszenia wraz opisem prowadzonej działalności edukacyjnej (poświadczonym przez zwierzchnika) należy przesyłać pocztą na adres: Niniejszym uroczyście zaświadcza się, że Dąb Pamięci posadzony został dla uhonorowania pamięci aspiranta Policji Państwowej STANISLAWA PELCA s. Ignacego zamordowanego strzałem w tył głowy w Twerze w roku 1940 przez NKWD. Takich certyfikatów wydano siedemdziesiąt. Poświadczają one, że uczniowie szkół częstochowskich posadzili 70 dębów by uczcić pamięć byłych częstochowian, 70- ciu ofiar zbrodni katyńskiej. W imieniu Komitetu Organizacyjnego Programu KATYN ocalić od zapomnienia podpisał dokument o. Józef Joniec. ** Aspirant policji częstochowskiej Stanisław Pelc pod koniec sierpnia 1939 roku został zmobilizowany do służby wojskowej. Miał 33 lata, żonę i czteroletniego syna. Wraz z wojskiem przemieszczał się na wschód. 17 września granice wschodnie Polski przekroczyła Armia Czerwona. Stanisława spotkał los podobny do tysięcy innych żołnierzy. Dostał się do niewoli rosyjskiej. Słuch po nim zaginął. Jego losów nie znała nawet najbliższa rodzina. Dopiero z okruchów przypadkowych informacji dowiedziano się, że wraz z kilkoma tysiącami innych Ci polscy jeńcy na wniosek Berii decyzją Stalina i większości Biura Politycznego KC WKP(b) z dnia 5 marca 1940 zostali z monastyru wyprowadzeni. Pędzeni byli do Tweru po zamarzniętym jeziorze. Rozstrzelani zostali w budynku więzienia NKWD (w Twerze) przy ul. Sowietskiej. Pogrzebano ich w zbiorowych mogiłach w lesie w pobliżu Miednoje. Rozstrzelano funkcjonariuszy Policji Państwowej, Policji (autonomicznego) Województwa Śląskiego, Korpusu Ochrony Pogranicza, Żandarmerii Wojskowej, Straży więziennej, oficerów wywiadu Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego, oficerów i żołnierzy WP, księży, pracowników sądów oraz osadników wojskowych ze wschodniej II Rzeczpospolitej. Aspirant Stanisław Pelc był jednym z ponad dwudziestu tysięcy polskich jeńców wojennych, którzy swoją Golgotę znaleźli w zbiorowych grobach Katynia- Miednoje-Piatichatkach (koło Charkowa). Ryszarda L.Pelc

6 6 April / Kwiecień 2010 Czerwony Kapturek jedzie na wakacje Pewnego dnia Czerwony Kapturek zauważył, że jest zmęczony codziennym chodzeniem z koszykiem przez las. Popatrzył na piękne niebieskie niebo i ptaki ćwierkające na drzewach i pomyślał, że potrzebuje urlopu. - Jak wspaniale byłoby pojechać gdzieś w zamorskie kraje! westchnął do siebie Czerwony Kapturek, i udał się do biura podroży. Okazało się, że przelot smokiem do Kraju za Siedmioma Morzami kosztuje tylko pięćdziesiąt miedziaków. Zadowolony z niskiej ceny, Czerwony Kapturek zapłacił rachunek i czekał na bilet. Po paru dniach gołąb pocztowy przyniósł bilet, oraz nakaz zapłacenia dodatkowych pięćdziesięciu miedziaków. Bez dokonania wpłaty nie będzie możliwe dostanie się do smoka. Z załączonego listu Czerwony Kapturek dowiedział się, że firma lotnicza Smocze Loty Co. jest bardzo szczęśliwa, że Czerwony Kapturek zdecydował się skorzystać z jej usług, a drobne dodatkowe opłaty to po prostu zwykła opłata gniazdowa, podatek podniebny, oraz opłata za wygodę w czasie przelotu. Bardzo popsuło to humor Czerwonemu Kapturkowi, który prawdopodobnie nie zdecydował by się na wycieczkę gdyby wiedział, że rzeczywista cena biletu będzie dwukrotnie wyższa od tej jakiej się spodziewał. Jednak z upływem czasu złość nieco mu przeszła. W dniu wylotu nie pamiętał już w ogóle o nieprzyjemnym liście, oraz dopłacie jaką uiścił. Udał się do gniazda smoków dużo wcześniej przed planowanym startem. Zaparkował swojego rumaka pod wielkim drzewem i zgłosił się do odprawy bagażowej. Tu okazało się, że tylko jeden koszyk można zabrać na grzbiet smoka, za drugi trzeba zapłacić wysoką grzywnę. W odpowiedzi na swoje zdziwienie, Czerwony Kapturek usłyszał, że ostatnio brakuje baranów jakimi żywią się smoki, a te które są dostępne, bardzo podrożały i są na dodatek mniejsze niż kiedyś. Zatem wielkie smoki muszą jeść więcej baranów aby latać. Stąd też konieczna jest opłata za drugi koszyk z jakim nieopacznie zgłosił się Czerwony Kapturek. A w ogóle, to niech nie marudzi i szybko płaci, bo przecież zaraz za nim stoi już długa kolejka podróżnych, którzy chętnie zapłacą za każdy koszyk jaki mają ze sobą, gdyż podróż na grzbiecie zmęczonego smoka jest wielkim marzeniem wszystkich mieszkańców królestwa, o czym powinien pamiętać. Lot nie był przyjemny. Nie dość, że siedział na samym ogonie smoka (a wiadomo, że ogon jest bardzo ruchliwy w czasie lotu) to na dodatek, dla jego własnego bezpieczeństwa, nie pozwolono mu zabrać ze sobą koszyka z prowiantem (podobno mógłby zostać wykorzystany przez szewców do wypchania nim barana, którego spożycie spowodować by mogło pękniecie smoka, podobne do słynnego zamachu jakiego ofiarą padł kiedyś Smok Wawelski). Po wielu godzinach lotu, Czerwony Kapturek zsiadł więc z grzbietu smoka głodny, obolały i zmęczony. - Tu jednak kończą się wszystkie trudy i zaczyna pełny relaks - pomyślał sobie Czerwony Kapturek wchodząc do recepcji pensjonatu Na Kurzej Stopce Co. Pobyt był rzeczywiście fantastyczny. Niczego nie brakowało. Elfy przynosiły potrawy do samego hamaka, z którego rozpościerał się wspaniały widok na plażę i wielkie morze. Z oddali widać było nieustannie lądujące i startujące smoki przywożące kolejnych wczasowiczów. Nektar kwiatowy i poranna rosa orzeźwiały znakomicie po kąpieli w słońcu. Po tygodniu wspaniałego pobytu przyszedł, niestety, czas powrotu. Ostatniego wieczoru, Czerwony Kapturek pojawił się w recepcji pensjonatu Na Kurzej Stopce Co. aby sfinalizować formalności związane z pobytem. Dostał od obsługi piękny dyplom, w którym zarząd Na Kurzej Stopce Co. dziękował za skorzystanie z usług pensjonatu, winszował doskonałego wyboru (pensjonat Na Kurzej Stopce Co. jest najlepszym pensjonatem na całym wybrzeżu Kraju za Siedmioma Górami), oraz zachęcał do ponownych odwiedzin. Do dyplomu załączony był skromny list z prośbą o uregulowanie opłat za spożytą poranną rosę. Suma przewyższała koszty jakie Czerwony Kapturek zapłacił na początku pobytu, gdy uregulował płatności za noclegi i całodobowe, tygodniowe wyżywienie. Czerwony Kapturek tak się zdenerwował żądaniem kolejnej zapłaty (tym bardziej, że poranna rosa jest przecież ogólnodostępna, a opłata, jaką uiścił na początku wycieczki, obejmowała wszystkie napoje i posiłki w pensjonacie), że poprosił o rozmowę z kierownikiem ośrodka. Ten miło uśmiechający się pan, z długą siwą brodą, i czapką przypominającą kaptur, wyjaśnił Czerwonemu Kapturkowi, że poranna rosa bynajmniej nie jest napojem, a informacje o konsumpcji porannej rosy oraz stosowny cennik umieszczone są na recepcji pensjonatu, gdzie przecież już pierwszego dnia pobytu przyjeżdża każdy gość, i w jego najlepiej pojętym interesie jest przeczytać wszystkie informacje jakie można znaleźć umieszczone na specjalnie w tym celu wyeksponowanej desce. Nie pomogły tłumaczenia Czerwonego Kapturka, że przecież porannej rosy się nie je, tylko pije, więc jako taka, powinna być zaliczona do napojów, za które zapłacił pierwszego dnia. - Nie spierajmy się o definicje i semantykę - zasugerował dobrodusznie kierownik - przecież w interesie nas wszystkich jest wzajemny szacunek. Jestem pewien, że uiszczenie opłaty za duże ilości porannej rosy spożytej przez Czerwonego Kapturka, nie będzie problemem, tym bardziej że oferujemy systemy kredytowe, jakie za niewielkim oprocentowaniem pozwolą na rozłożenie opłat na raty - zapewnił kierownik poprawiając czapkę. Lot powrotny był jeszcze bardziej nieprzyjemny od podroży do Kraju za Siedmioma Górami. Czerwony Kapturek, nie dość że był głodny, to dodatkowo zarzucał sobie, że dał się namówić na spłacanie kwoty za poranną rosę w miesięcznych ratach rozłożonych na dwa lata. Obiecał sobie, że następnym razem nie da się tak skołować, tylko zastanowi się nad wszystkim spokojniej i dopiero wtedy podejmie decyzję. Postanowił również uważniej czytać wszystkie informacje jakie mogą okazać się ważne. Po przylocie do gniazda smoków, które nastąpiło z dwugodzinnym opóźnieniem, Czerwony Kapturek

7 April / Kwiecień 2010 udał się czym prędzej do swojego zaparkowanego rumaka. Stęsknił się za swoim wygodnym domem, i po nieprzyjemnym locie na smoku chciał czym prędzej zażyć odświeżającej kąpieli. Okazało się, że rumaka nie ma tam gdzie zaparkował go Czerwony Kapturek. Koniuszy był bardzo zdziwiony, że właściciel spóźnił się po swojego wierzchowca, a tym samym przekroczył limit czasu za jaki pierwotnie zapłacił. Za to przekroczenie należy się dopłata, za dodatkową pracę wykonaną przez Komfortowe Stajnie Co. Czerwony Kapturek przekonywał, że spóźnił się nie ze swojej winy, ale w wyniku opóźnień spowodowanych przez Smocze Loty Co., a poza tym według jego czasomierza, nie upłynął jeszcze czas za jaki zapłacił. - Chyba nie ośmiela się łaskawy podróżny kwestionować dokładności naszej centralnej klepsydry? - zapytał retorycznie Koniuszy. Przy wyjeździe z zagrody dla rumaków przyszło do uregulowania dodatkowej opłaty za postój. Z wielkim zdziwieniem, Czerwony Kapturek zauważył, że cena jest zaskakująco wysoka i nie zgodna z informacją jaką usłyszał o parkowaniu od Koniuszego, oraz reklamujących postój herodów, zwanych również szczekaczami. Siedzący za kasą urzędnik o lisim wzroku stwierdził, że przy tym wyjeździe z zagrody należącej do Komfortowe Stajnie Co. płaci się za dodatkowy serwis w postaci codziennego szczotkowania rumaka, i usługa ta odzwierciedlona jest w bardzo przecież umiarkowanej opłacie. Jeżeli Czerwony Kapturek nie zamierzał z usługi korzystać, powinien dokładniej odczytywać kierunkowskazy umieszczone wśród liści na drzewach, aby uniknąć prostych pomyłek. Frustracja i zdenerwowanie Czerwonego Kapturka osiągnęły poziom jakiego od dawna nie pamiętał. Mknął co koń wyskoczy do domu. Tuż jednak przed ostatnim zakrętem został zatrzymany przez królewski patrol. - Tak nie można galopować! Przekraczanie prędkości powoduje śmiertelne wypadki - skarcił go halabardnik w srebrnej zbroi, wręczając mu mandat za szybką jazdę. Suma mandatu trzykrotnie przewyższała dzienne zarobki Czerwonego Kapturka. - Tak, suma jest wysoka - zgodził się tu akurat z Czerwonym Kapturkiem halabardnik - i bardzo dobrze, skłania bowiem do myślenia o bezpiecznym prowadzeniu rumaków - dodał na pożegnanie. - A opłatę na pewno można rozłożyć na niskoprocentowe raty - pomyślał Czerwony Kapturek. Zażywając kąpieli, Czerwony Kapturek nie mógł pozbyć się myśli o dochodzeniu sprawiedliwości i zrekompensowaniu krzywd jakie spotkały go podczas urlopu. Relaksując się po ciężkiej podróży, zastanawiał się nad najskuteczniejszą drogą dochodzenia swoich praw i przeciwstawienia się tym wszystkim opłatom jakie, niesłusznie przecież, zostały na niego nałożone. Pomyślał, że napisze w tej sprawie list do króla. Kto jak kto, ale król na pewno ujmie się za swoim wiernym poddanym. W myślach pospiesznie zaczął układać list do króla i wyobrażać sobie miłościwie panującego władcę w skupieniu pochylonego nad pergaminem sporządzonym przez Czerwonego Kapturka. Nim się zorientował, w tym błogim nastroju kąpieli po ciężkiej podróży, przeniósł się w krainę snów i tam pisał list. Gdy już prawie kończył swoją słuszną skargę, usłyszał Głos. Głos mówił poważnym i doniosłym tonem, a jego echo rozlegało się wokół. - Co wolno wielkim korporacjom to nie tobie Czerwony Kapturku odbijały się słowa od kafelków niczym od ścian wielkiej komnaty. - Powinieneś być wdzięczny wielkim korporacjom za to, że masz gdzie pracować i możesz dzięki temu wyżywić rodzinę i czasem pojechać na tygodniowe wakacje do zamorskich krajów. Kiedyś było by to nie do pomyślenia. W dawnych czasach biedny chłop pańszczyźniany płacił jedną dziesiątą swojego zarobku do królewskiego skarbca. Na szczęście mamy korporacje, a dzięki nim postęp we wszystkich dziedzinach. Dzięki postępowi, nie ma już chłopów pańszczyźnianych i teraz każdy musi oddać połowę tego co zarobił do skarbca. To jest podstawa naszego dobrobytu - kontynuował tajemniczy Głos zwracając się do skulonego nad pergaminem Czerwonego Kapturka. - A dobrobyt ten zawdzięczamy ludziom światłym i przedsiębiorczym, którzy zarządzają korporacjami. Z wdzięczności za ich ciężką prace i bezinteresowne poświecenie dla postępu cywilizacji, skarbiec oddaje im skromny udział w tych jakże niewielkich zyskach. Gdybyś wiedział Czerwony Kapturku jak ci szlachetni ludzie ciężko pracują, pracował byś jeszcze ciężej i spędzał mniej czasu na wakacjach za morzem. Wracaj do pracy Czerwony Kapturku! rozkazał Głos. Na dźwięk swojego imienia Czerwony Kapturek ocknął się w wannie pełnej zimnej już wody. I pewnie z powodu zimna trząsł się cały. Mimo to poczuł nagle przypływ wielkiej ulgi, że Głos był tylko zjawą senną, na dodatek z jakiegoś koszmaru. Piotr Węcław Masz pytanie do autora? Wyślij na adres pweclaw@ualberta.ca 7

8 8 Dr ANITA DORCZAK ADWOKAT / NOTARIUSZ CALGARY Tel lub Services also available in Spanish ODSZKODOWANIA POWYPADKOWE EDMONTON Tel April / Kwiecień 2010 Z Tomaszem Fabiszewskim z Powiernictwa Polskiego rozmawia Tomasz Kornecki II wojna światowa skończyła się 65 lat temu. Jednak jej skutki odczuwamy do dziś. Niemcy coraz głośniej upominają się o majątek, który pozostał na należących niegdyś do Rzeszy terenach leżących obecnie w granicach RP. Jednak to Niemcy i Sowieci rozpoczęli II wojnę, a w jej wyniku Polacy utracili 52 procent wschodnich terytoriów, których znaczna część mieszkańców została wypędzona. Niektórzy trafili na dawne tereny Rzeszy. Czy Powiernictwo Polskie powstało jako odpowiedź na niemieckie roszczenia wobec Polski? Jeszcze kilka lat wstecz obraz wydarzeń mających miejsce ponad 70 lat temu, był czymś oczywistym. Obecnie w bardzo sprytny sposób rozmywane są niektóre fakty historyczne. Przykładowo: za tzw. komuny mówiło się nie o niemieckich obozach zagłady lecz o obozach hitlerowskich. Dziś natomiast słyszymy, że obozy zagłady nie były ani niemieckie, ani hitlerowskie a polskie. Dalej: Niemców zbiegłych w obawie przed frontem radzieckim, kreuje się na jedyne ofiary II wojny światowej, którym należy się zwrot porzuconego majątku Takie przeinaczanie faktów historycznych jest dla mnie skandalicznym absurdem, natomiast dla ludzi, którzy przeżyli niemiecką okupację ze wszystkimi tragediami, jakich doświadczyli za sprawą Niemców - podobne rewelacje są niemalże dosłownym splunięciem w twarz. Moje zaangażowanie w działalność Powiernictwa Polskiego to wyraz buntu i braku zgody na działalność osób i organizacji, które koniunkturalnie wykorzystują krzywdę milionów ofiar II wojny światowej do realizacji własnych płytkich celów politycznych. Popiera Państwa coraz więcej osób. Na www. powiernictwo-polskie.pl aż 80 stron zajmują wpisy poparcia. Proszę powiedzieć czy budzi się polska świadomość. Świadomość tego kim jesteśmy jako Naród i świadomość tego, że nasi sąsiedzi nie zawsze są przyjaźni? Gdy kilka lat temu zaczynaliśmy naszą działalność, wydawało się, że Erika Steinbach, Związek Wypędzonych czy Powiernictwo Pruskie to margines na niemieckiej scenie politycznej. My już jednak wtedy ostrzegaliśmy, że przyzwolenie na tezy, nieśmiało wówczas formułowane, doprowadzi w przyszłości do sytuacji niebezpiecznej dla historycznej świadomości obywateli zarówno Polski, jak i Niemiec. Zgodnie z naszymi przewidywaniami sytuacja rozwijała się bardzo szybko w kierunku niekorzystnym dla stosunków polsko-niemieckich. Obecnie nikt inny jak właśnie Erika Steinbach stawia warunki Angeli Merkel, lada chwila powstanie Centrum przeciwko Wypędzeniom, które w mojej ocenie jednostronnie przedstawi kwestie powojennych przesiedleń, a w mediach każdego dnia możemy usłyszeć o polskich obozach śmierci. Co będzie jutro? Pyta Pan, czy budzi się polska świadomość. Być może jest to trafne sformułowanie. O ile jeszcze niedawno moi rówieśnicy nie zauważali problemu, o tyle teraz z każdej strony słyszę oburzenie i żal ludzi, szczególnie młodych, że podstawowe historyczne fakty są zniekształcane a osoby, które wybraliśmy do reprezentowania naszych interesów na arenie międzynarodowej, cały czas nie dostrzegają problemu. Jeżeli chodzi o przyjaźń między narodami - kojarzy mi się od razu bratnie ZSRR. Musimy zrozumieć, że każdy kraj członkowski Unii dba w pierwszej kolejności o swoje interesy. Dobre stosunki z sąsiadami nie wykluczają dbałości o pozycję własnego kraju w unijnej hierarchii. Czasem wydaje mi się, że nasz rząd całkowicie o tym zapomina i w imię źle pojmowanej przyjaźni ustępuje na wielu ważnych dla Polski polach. Mam tu na myśli również kwestie historyczne. Wspomnieliśmy o sąsiadach. Coraz częściej słyszymy różnego rodzaju karygodne głosy. Ze wschodu, że współpracowaliśmy z Niemcami, z zachodu, że istniały polskie obozy zagłady. Jak Pan ocenia taką postawę naszych sąsiadów? Czemu ma ona służyć? Nie jestem zwolennikiem tzw. spiskowej teorii dziejów, ale nie sposób nie zauważyć, że zniekształcanie bądź wypaczanie podstawowych faktów układa się w jakąś skoordynowaną i dobrze przemyślaną strategię. Dobrym przykładem jest właśnie problem sformułowania polskie obozy. Z raportu MSZ wynika, że tego sformułowania zachodnie media użyły w zeszłym roku ponad 107 razy. Co ciekawe, przodują w tym media niemieckie. Przyjmuję, że praktykantowi w jakiejś niemieckiej redakcji może zdarzyć się pomyłka, ale ma on nad sobą osoby, które decydują o tym, w jakiej formie coś trafi do druku. Jest przecież szef działu czy, ostatecznie, redaktor naczelny. W pomyłki tych ostatnich ja osobiście nie wierzę i uważam, że każdy kto przyjmie podobne tłumaczenie, oszukuje sam siebie. Jeżeli natomiast nie mamy do czynienia z pomyłką, możemy stwierdzić, że jest to celowe działanie, którego motywów może być wiele. Martwi mnie jednak przede wszystkim to, że nie ma skutecznej reakcji na tego typu kłamstwa a jak wiadomo, kłamstwo sto razy powtórzone To bardzo skuteczna technika, a lekarstwem na nią może być tylko prawne i finansowe uderzenie w redakcje używające w swoich publikacjach kłamliwych sformułowań. Proszę powiedzieć jak wygląda sytuacja rodzin, które decyzją sądów zostały pozbawione mieszkań na rzecz ich wcześniejszych niemieckich właścicieli? Relacje z procesów jakie wytoczyła pani A. Trawny, były ogólnie transmitowane przez media. W tej chwili Państwo Głowaccy i Moskalikowie otrzymali nakazy eksmisji. Powiernictwo Polskie zorganizowało zbiórkę i przekazało tym rodzinom 50 tysięcy złotych na znalezienie się w tej niewątpliwie trudnej dla nich sytuacji. Moim zdaniem wyrok korzystny dla pani Trawny to wierzchołek góry lodowej o jaką rozbiją się Skarb Państwa i rodziny zamieszkujące w zagrożonych roszczeniami nieruchomościach. Wiele majątków ma nieuregulowany status prawny a bałagan w księgach wieczystych to wręcz zaproszenie dla następnych ludzi pokroju Agnes Trawny. Z zachodu przenieśmy się nieco na wschód. Setki tysięcy wypędzeń z Kresów, zsyłki na Sybir, polityczne morderstwa. To rzeczywistość Kresów po 17 września 1939 roku. Dzisiaj są one administrowane przez trzy państwa, które nie chcą zwracać naszych majątków. Czy sądzi Pan, że ta sytuacja się zmieni? Jeżeli mam być w pełni szczery, opowiadam się za tzw. opcją zerową, jeżeli chodzi

9 April / Kwiecień 2010 o kwestie majątkowe. Każde nieprzemyślane działanie w tej sprawie spowoduje tzw. efekt domina i spirala wzajemnych roszczeń rozkręci się do niebotycznych rozmiarów. Kwestie utraconych majątków powinny być regulowane na poziomie wewnętrznym, gdyż łatwo można dojść do sytuacji, w której większość krajów zaangażowanych w II wojnę światową uwikła się w niemające końca spory prawne. Rząd danego kraju powinien przedsięwziąć odpowiednie kroki w celu uzupełnienia wypłat odszkodowań swoim obywatelom. Przede wszystkim do niego należy zabezpieczanie majątku narodowego oraz własności prywatnej rodaków przed potencjalnymi roszczeniami. Tutaj regulacje międzynarodowe powinny iść bardzo daleko, dużo dalej niż stwierdzenie strony niemieckiej, że ich obywatele mimo, że dostali już odszkodowania wyrównawcze mają prawo występować przeciwko Polsce na drodze pozwów cywilnych. Ważna jest jednak przede wszystkim pamięć o tamtych wydarzeniach i przedstawianie ich następnym pokoleniom w zgodzie z prawdą historyczną. Nie przywrócimy życia milionom ofiar tamtych czasów, ale musimy sprawić, aby ich poświęcenie nie poszło na marne. Za 50 czy 100 lat nie może być wątpliwości, kto i dlaczego rozpętał II wojnę światową, kto był katem a kto ofiarą i jakie były późniejsze konsekwencje minionych wydarzeń, również tych ze sfery własności i przebiegu powojennych granic poszczególnych krajów. To pytanie powinienem zadać na początku naszej rozmowy. Istnieją dwa terminy wypędzeni Niemcy i repatriowani Polacy. Jeśli dobrze mnie uczono historii to m. in. Niemcy napadli nas w 1939 roku. Z kolei termin repatriacja oznacza powrót do ojczyzny. Kultura, literatura, religia katolicka i żydowska, sport rozwijały się w takich polskich miastach jak Lwów, Wilno, Kraków. Czyżby dwa pierwsze nie były nigdy polskie? Czy przypadkiem nie mamy problemów z terminologią, która sprawia, że winni są przedstawiani jak niewinni i odwrotnie? Tu muszę się z Panem zgodzić. Od samego początku uważam, że sformułowanie wypędzeni Niemcy jest z gruntu fałszywe. Szczególnie w odniesieniu do osób pokroju E. Steinbach czy jej rodziców. Absurdem jest to, że status wypędzonego ma charakter dziedziczny. Jeżeli skonfrontujemy Polaków, którzy z niemieckim karabinem przy głowie mieli 20 minut na zabranie kilku rzeczy, po czym trafiali do bydlęcego wagonu i jechali w nieznane im miejsce z Niemcami, którzy w konsekwencji działań prowadzonych przez ich współbraci z Wermachtu czy SS, pakowali się kilka dni i wyjeżdżali w głąb Rzeszy, to sformułowanie wypędzeni w ich przypadku jest co najmniej nadużyciem. Nie chciałbym generalizować ale pomieszanie pojęć, z reguły celowe, już na samym starcie fałszuje historię i godzi w jej ofiary. Powiernictwo Polskie, także na przywołanej wyżej stronie, tworzy polską świadomość historyczną. Czy nie sądzi Pan, że świadomość tę powinny także budować takie instytucje jak szkoła czy uniwersytet? Budowanie świadomości historycznej - szczególnie wśród polskiej młodzieży - powinno odbywać się w skoordynowany i dobrze przemyślany sposób. Powinny być w ten proces włączone różne instytucje, zarówno rządowe jak i organizacje od rządu niezależne. Mam tu na myśli odpowiednie ministerstwa a przez to podległe im placówki edukacyjne czy kulturalne. W tym miejscu chciałbym przypomnieć np. fenomen Muzeum Powstania Warszawskiego. Wsparcie powinny otrzymywać również wszelkiego rodzaje organizacje pozarządowe, które często wykazują się dużą kreatywnością i zaangażowaniem. Zakończyć można na poziomie rodziny, w której dziadek opowiada wnukowi o jego wojennych losach. Jestem w 100 % pewny, że inwestycja w budowanie patriotycznych postaw wśród młodych ludzi zwróci się w przyszłości z nawiązką. Making Your House Solar Ready Solar energy has been used by humans since centuries ago. Throughout recent years the idea of using sustainable resources has grown in popularity as individuals move to more earth friendly ways of obtaining energy while reducing their costs. Energy from the sun is considered environmentally friendly as it is generated from a naturally replenishing source. There is an abundance of solar energy available, however only a small percentage is actually used. (Jacobson, 2009) Some countries such as Japan have spent a lot of time and money on research and development of solar panels. The goal of the Japanese government is to have 30 percent of the homes implement a solar system in order to reduce green house gas emissions. (Kyodo News, 2008) In order to capture the sun s energy, photovoltaic panels need to be used. Photovoltaic panels are made of arrays of cells that convert solar radiation into direct current energy. The panels can be installed on any surface that provides maximum exposure to the sun. Most often, solar cell arrays are being integrated into building elements such as roofs and siding. The energy is obtained by converting light into voltage between two layers of semiconducting materials. It can be used to provide lighting in homes, power to water pumps or other appliances that serve entire communities. The price of the panels can be quite high, but it is projected to drop as the demand for this reliable form of energy rises. (Friedman, 2008) In Canada, some home owners like Scott McKenzie are choosing to go green. Scott hired Ottawa s Isolara Energy Services Inc. to install a solar system to heat his 2000 square feet home. He has paid approximately $3,330 for the panels, and expects the system to pay for itself in about 10 years. Another system that can be implemented is a solar hot water system, which should meet about 60 percent of a family s hot water needs. Hot water consumption comprises of 25 to 30 percent of household energy consumption. Experts say that the hot water system will pay itself off in seven to eight years. In addition to the solar hot water system, a backup system needs to be installed to heat the home during cloudy days when not enough sun is available to produce energy. The tankless Poloma hot water system kicks in for the household water needs and the radiant heat system. It heats water only when it is needed, therefore saving energy that a conventional heater uses to keep water hot all the time. By using the federal EcoENERGY and various provincial government rebates, the solar hot water and tankless setup will cost you about $12,000. (Langston 2008) In conclusion, environmentally conscious owners are implementing solar technologies to reduce their carbon foot print. Although initially the costs of the systems seem quite high, over the long term they pay themselves off, and help decrease green house gas emissions. Written by: Eva Wolicki, REALTOR Realty Executives Polaris (Edmonton) evasells@realtyexecutives.com Jacobson, Mark Z. Review of Solutions to Global Warming, Air Pollution, and Energy Security p. 4. (2009) Kyodo News, Solar panels to go in 30% of houses by Japan Times online. Tuesday, Jan. 1, japantimes.co.jp/cgi-bin/nn a5.html Friedman, Avi. Clean and Free Power from the Sun. CanWest News. Don Mills, Ont.:May 6, Retrieved from Pro Quest database on March 10, 2010 Langston Patrick. New technologies take chomp out of home energy bills. CanWest News. Don Mills, Ont.: Jul 29, Retrieved from Pro Quest database on March 11,

10 10 ŻYCIE CUDEM JEST Pierwsza powojenna gwiazda filmowa Danuta Szaflarska ma 95 lat Aktorka Danuta Szaflarska, jedna z pierwszych powojennych gwiazd filmowych, nazywana też pierwszą amantką powojennej kinematografii, skończyła 20 lutego br. 95 lat. Pamiętana z Zakazanych piosenek i Skarbu aktorka ciągle gra w filmach i na teatralnych scenach. - Każda jej rola błyszczy jak kryształ. Praca z nią należy do największych przyjemności - powiedział o Szaflarskiej reżyser Erwin Axer. Tę wieloletnią mieszkankę warszawskiej starówki można zobaczyć, jak charakterystycznym drobnym i szybkim krokiem przemierza jej uliczki, jak zachodzi do sklepów, sama robi zakupy i miło rozmawia ze sprzedawczyniami. Aktorka urodziła się 20 lutego 1915 r. we wsi Kosarzyska koło Piwnicznej. Wybierając studia najpierw myślała o medycynie, potem o handlu. Dopiero później, za namową kolegów, zdecydowała się na aktorstwo. Zdała do Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. Do szkoły, założonej w Warszawie z inicjatywy Aleksandra Zelwerowicza i Leona Schillera, dostała się po początkowych trudnościach. Po latach wspominała, jak komisja egzaminacyjna odesłała ją na poprawkę: Siedziałam w bibliotece całymi dniami, przychodzę na poprawkę i widzę jeszcze dwie osoby w kolejce: Hankę Bielicką i Jurka Duszyńskiego. Wchodzimy, a komisja oznajmia: Przyjmujemy was, poprawkę będziecie zdawać na półrocze. Nigdy jej nie zdawaliśmy. Okazało się, że dostałam się jednym głosem Zelwerowicza, wszyscy byli przeciw. Zaraz po studiach rozpoczęła karierę artystyczną w Teatrze na Pohulance w Wilnie ( ). W ciągu dwóch lat zagrała tam ok. dwudziestu ról - od klasyki po obyczajowe komedie. W latach Szaflarska grała w Teatrze Podziemnym. Teatr Podziemny powstał z inicjatywy Bohdana Korzeniewskiego, który jako delegat rządu polskiego w Londynie odpowiadał za sprawy kultury. Placówką kierowali Leon Schiller i Edmund Wierciński. Teatr Podziemny miał za zadanie przygotować repertuar, który gralibyśmy zaraz po zakończeniu wojny. Próby odbywały się w wielu domach prywatnych, m.in. w mieszkaniu Teresy Roszkowskiej na Saskiej Kępie. Czesław Miłosz tłumaczył Szekspira, a Jarosław Iwaszkiewicz sztuki Giraudoux - opowiadała po latach artystka ( Rzeczpospolita, 2002). Lata to działalność artystki w Teatrze Frontowym AK. Teatr Frontowy Armii Krajowej prowadził Józef Wyszomirski. W zespole znajdowali się tacy aktorzy, jak Tadeusz Fijewski, Jan Ciecierski, Tadeusz Cygler czy Andrzej Łapicki. Wystąpiliśmy nawet dwa razy w Warszawie, przede wszystkim dla władz Biura Informacji Propagandy Komendy Głównej AK. Na jednym ze spektakli był Czesław Miłosz, który po wojnie napisał o naszym teatrze bardzo piękną recenzję - wspominała Szaflarska. Podczas Powstania Warszawskiego była łączniczką. Po wojnie, przez rok, występowała w Starym Teatrze w Krakowie ( ), a następnie w Łodzi - w Teatrze Kameralnym. W 1949 r., po likwidacji Kameralnego, przeniosła się do Warszawy. Do 1957 roku występowała w Teatrze Współczesnym, potem w Narodowym ( ). Od 1966, do emerytury w roku 1985, pracowała w Teatrze Dramatycznym. Potem, gościnnie, występowała April / Kwiecień 2010 na scenach niemal wszystkich warszawskich teatrów. Tuż po wojnie Szaflarska zdobyła w Polsce wielką popularność jako aktorka filmowa - za sprawą ról w Zakazanych piosenkach (1946) i Skarbie (1948) Leonarda Buczkowskiego. W obu filmach partnerował jej przystojny Jerzy Duszyński. Marek Różycki jr. Dr Agnieszka Palczak i dr Renata Wachowska przyjmują pacjentów w gabinecie dentystycznym Ave. Edmonton Tel % & ' & % ( )! "# $!

11 April / Kwiecień 2010 Immigrants should have the opportunity to successfully live and work in Alberta I am honoured to have been recently appointed Alberta s Minister of Employment and Immigration (E&I). The ministry is responsible for provincial immigration programs and services, employment and training, financial supports for low income Albertans, employment standards and occupational health and safety. I continue to serve my third term as a MLA for the constituency of Edmonton-Castle Downs in addition to my appointment as Minister. Z dumą wspieramy edmontońską Polonię Kontakt w języku polskim Zofia Kathy servuscu.ca 11 I was born in Poland, immigrated to Canada when I was 12 years old, and was raised in north Edmonton. I am proud to be an Albertan, and a Canadian. In Alberta, immigrants do indeed have the freedom to create, and because of our experiences, the spirit to achieve. The Government of Canada, through Citizenship and Immigration Canada, has responsibility for deciding who is admitted to Canada and the overall number of immigrants coming to Canada. Alberta, however, shares responsibility with the federal government for the settlement and integration of immigrants once they arrive in Alberta. This partnership can be seen through the range of settlement services, English language programming and employment and training services offered throughout the province. Under the Alberta Immigrant Nominee Program, the Alberta government also works closely with the federal government to speed up the processing of permanent resident applications for foreign workers with the skills needed in Alberta. All immigrants should have the opportunity to successfully live and work in Alberta and to actively take part in the social, cultural and economic life of the province. Through this monthly column, I hope to provide you with useful information. I will also share my point of view on current issues related to immigration. This point of view will no doubt reflect my personal experiences as an immigrant, experiences that may be similar to yours as you make Alberta your new home. Our province is becoming more culturally and ethnically diverse. Alberta welcomed 24,199 immigrants in 2008, the fourth largest immigrant receiving province in the country. Although immigrants arrived from around the world, the Philippines, India, China, United Kingdom and United States were the top five source countries. The largest majority of newcomers came to Alberta as economic immigrants, others came as sponsored family members, and in keeping with Canada s commitment to humanitarian efforts, a number arrived as refugees. Immigrants helped build this province and are necessary in maintaining the success and continued development of Alberta s economy, now, and into the future. As Minister, I will continue to look at ways to reduce employment barriers facing immigrants including help with Canadian work experience, English language programming and the professional and technical skills needed to find jobs in Alberta. For more information related to programs and services for immigrants, visit the E&I website at and click immigration. Your comments or concerns related to this article, or any future article, are always welcome. You can contact me by calling or by at eii.communications@gov.ab.ca Thomas A. Lukaszuk Petroleum Plaza Street Edmonton, AB T5K 1G8 alicja.palka@marlintravel.ca Pleasantview Professional Bldg. Suite 300, Avenue Edmonton, Alberta T6H 5B4 Fax: (780) (780) We speak English, Polish, and Russian Dr. Margaret Pokroy Dr. Mila Lutsky FAMILY DENTISTS Meat Products & Delicatessen ACADIA SHOPPNG CENTRE 347 Heritage Drive S.E. Calgary, Alberta, Canada T2H 1H8 Tel: (403)

12 12 Po napisaniu powyższego tytułu, zacząłem się zastanawiać, czy nie popełniłem logicznego błędu. Donos zwykle trzeba było pisać, natomiast słowo donos narzuca znaczenie fizycznego donoszenia donosu. Idąc więc za tym logicznym śladem, donos wysłany pocztą nie zasługuje na pełnoprawne miano donosu. Poniżej więc informuję, zgodnie z ostatnia modą, jak zostałem nie donosicielem, ale informatorem organów bezpieczeństwa publicznego PRL-u, potocznie zwanymi UB. Przyznaję się, bez bicia, że informacje pisałem, ale donosił je mój przyjaciel z ławy szkolnej, Reniek Oduliński. Czyli była to praca zespołowa i dwuosobowa. A było to jak następuje. Kiedy we wrześniu 1961 roku, wróciłem do Wrocławia po mym pierwszym pobycie w Szwecji, gdzie pracowałem jako asystent w Instytucie Fizyki Uniwersytetu w Uppsali, mój powrót wywołał zrozumiałe zdumienie, a zgodnie z urzędowym rozumowaniem, podejrzliwość w Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. W owym czasie, jeśli komuś udało się wyrwać z objęć siermiężnego socjalizmu Towarzysza Gomułki, już do takiej Polski nie wracał. Dlaczego więc Czekajewski wrócił? Czy wrócił z zadaniem spenetrowania obronności krajów Paktu Warszawskiego, czy też moim zadaniem było moralne rozłożenie Polski Ludowej metodą szeptanej propagandy lub co gorsza drwiny? Przed takim dylematem postawiłem, bezwiednie czyli niechcąco, cały aparat wrocławskiego UB. Myśliciele z urzędu wojewódzkiego UB nie mogli moich intencji rozszyfrować, aczkolwiek sprawa była niezwykle prosta. Byłem oczarowany, a raczej zaczadzony obfitym biustem pewnej studentki medycyny z Łodzi, a moje oczarowanie było w konflikcie moralnym z niefortunnym, a raczej przedwczesnym, związkiem małżeńskim, do jakiego skłoniła mnie przed wyjazdem do Szwecji inna urocza Wrocławianka. Będąc wychowany na poezji romantyków, wierzyłem wtedy w monogamie uczuciową (proszę nie mylić z małżeńską) i dlatego, aby nabrać oddechu i perspektywy na spawy moralne, po powrocie do PRL-u, zamiast wrócić do mej kawalerki we Wrocławiu na ul. Podwale, gdzie mieszkała moja ślubna podwójnie, bo cywilnie i kościelnie, Wrocławianka, wyprosiłem kąt i łóżko u mego kolegi szkolnego, Reńka Odulińskiego. Reniek dostał, po studiach na Politechnice Częstochowskiej, nakaz pracy i pokój gościnny we Wrocławskiej Fabryce Urządzeń Przemysłu Spożywczego przy ul. Krakowskiej. Mieszkanie Reńka było iście spartańskie, gdyż pozbawione łazienki i cieplej wody. Skarpetki trzeba było prac w zlewie, które to doświadczenie przydało mi się właśnie teraz, we wrześniu 2009, kiedy mieszkając w pięciu gwiazdkowych Hotelu Monopol, skarpetki musiałem prac w bidecie. Chciałbym ostrzec bogatych turystów, że granitowe umywalki w Hotelu Monopol, po jego wykwintnej renowacji, mogą spełniać role spluwaczek, ale do mycia ani do przepierki skarpetek się nie nadają, z uwagi na swą centymetrową głębokość, a raczej płytkość. Ponieważ obserwacje agentów nie stwierdziły u mnie wyjazdów Donos na Donosiciela w okolice Legnicy, gdzie koncentrowały się siły zbrojne Paktu Warszawskiego do ataku na wojska NATO, zwrócono się do Reńka aby napisał charakterystykę mej tajemniczej osobowości. Być może zakładano, że śpiąc w tym samym co ja pokoju, Reniek podsłuchał tajemnice, które wyjawiam mamrocząc przez sen albo, że wyjawiam je nieopatrznie w pijanym widzie. Reniek zwrócił się do mnie z zapytaniem, czyżbym mu nie pomógł w tym trudnym i ambitnym polonistycznym zadaniu, gdyż Reniek w polskiej ortografii jest biegły ale w składni słaby. Chciałbym wyjaśnić, że nowe kwestionariusze UB z gotowymi już zeznaniami, opracowane przez bratnią organizację w Związku Radzieckim, nie były jeszcze w powszechnym użytku. Chętnie się więc zgodziłem na pomoc koledze, pomny wielu okazji, kiedy Reniek uchronił od zdeformowania moje szlachetne oblicze i uzębienie. Chuligani na zabawach tanecznych mylnie przyjmowali mój zalotny uśmiech, jako drwiący i zwykle robili wysiłki aby mi dokopać. Obecność Reńka u mego boku chłodziła ich młodzieńcze ambicje. Należy tutaj dodać, że Reniek zawsze górował ode mnie wzrostem i tężyzna fizyczną i dlatego pełnił i pełni do dzisiaj funkcję mojego Honorowego Body Guard, czyli Ochroniarza. W pisaniu donosu najtrudniejszym było, że nic ujemnego o sobie nie mogłem wymyślić, a do głowy przychodziły mi wyłącznie same superlatywy. Bez ujemnych informacji, całkowicie pozytywna charakterystyka budziłaby podejrzenie fałszywki. Po namyśle, doszedłem do wniosku, że władza musi znać mój niewyparzony język i że z PRL-u i komuny robiłem balona. Zapodałem, więc w mym elaboracie, że Czekajewski ma szkodliwe dla PRL-u poczucie humoru, ale w gruncie rzeczy, w głębi serca, jest socjalistą, bo do kościoła nie chodzi, a zaświadczenie o odbyciu spowiedzi, konieczne do własnego ślubu, własnoręcznie sfałszował. Na dodatek, wbrew naciskom zacofanej rodziny, kleru i dewotek, Czekajewski nie poddał się bierzmowaniu! Reniek własnoręcznie przepisał mój elaborat poprawiając błędy ortograficzne na rz i ó, z którymi walczyłem od dzieciństwa, a których obecność mogłaby mnie zdekonspirować. Reniek podpisał go własnym nazwiskiem (jako że nie nalegałem na uprawnienia autorskie) i zaniósł na umówione spotkanie z oficerem kontrolującym czy też prowadzącym. W czasie następnego kontaktu Władzy Ludowej z Reńkiem przy kawie i ciastku zwanym wuzetka, w kawiarni Kryształowa, jego kontakt pogratulował Reńkowi talentu, który pozwolił mu spenetrować zagadki i tajniki duszy Jana Czekajewskiego. Panie Reńku, takiego świetnego opracowania jeszcze żeśmy nie mieli. W tym chyba oficer trochę przesądził, bo na pewno dużo literacko lepsze donosy pisał znany wrocławski literat, Hrabia Wojciech Dzieduszycki, do czego się sam przed śmiercią przyznał. Oficer kontaktowy zapewnił Reńka, że kiedykolwiek by zechciał odbyć podróż na wrogi nam, ale interesujący Zachód, otrzymanie paszportu nie będzie stanowiło dla niego problemu. Panie Reńku, niech Pan się nie krępuje April / Kwiecień 2010 i proszę dzwonić do mnie, jeśli jakaś pomoc będzie potrzebna, oficer zaoferował. Kiedy już władza ludowa znała moją duszę na wylot, pewnego ranka podszedł do mnie młody człowiek na przystanku tramwajowym ubrany dla kamuflażu w wyświechtany, można by powiedzieć plugawy, długi płaszcz i powiedział, że pewien człowiek z kontrwywiadu chciałby ze mną porozmawiać na temat mego pobytu w Szwecji. Zaproszono mnie więc do tego samego hotelu Monopol, w którym mieszkałem z Reńkiem we wrześniu 2009 roku, gdzie, kontrwywiadowiec odebrał klucz od portiera i zaprowadził mnie do apartamentu nr. 101 na pierwszym piętrze, w którym wedle jego opowieści mieszkał Hitler, kiedy przyjeżdżał do Breslau. Jak się domyśliłem luksusowy apartament był wynajmowany na godziny, do celów oszołomienia interesantów UB-owskim przepychem. Tam poprosił mnie o informacje o mym zajęciu w Szwecji, czym się szczerze podzieliłem, popierając swe zeznania właśnie otrzymaną odbitka publikacji w czasopiśmie amerykańskim Electronics, opisującą skonstruowany przeze mnie przyrząd do liczenia nietoperzy zamieszkujących szwedzkie jaskinie. Moje wiadomości o nietoperzach nie wzbudziły wielkiego zainteresowania, mimo że są to zwierzęta tajemnicze, łatające w ciemności i posługujące się własnym radarem. Z kolei opowiedziałem oficerowi o bardzo mdłej diecie, do jakiej byłem zmuszony jadając w stołówce szpitala uniwersyteckiego, ale oficer nalegał żebym coś zapodał o ludziach. Ku memu zdumieniu, także moje informacje o Szwedkach, które traktują nas męższczyzn, użytkowo i fizjologicznie, a nie jak nasze Polki, duchowo i uczuciowo, nie znalazły u niego spodziewanego zainteresowania. Wyraźnie pruderyjny kontrwywiadowca bąknął, że my wszystko o Szwedkach wiemy, chodzi nam o Polaków, którzy szkalują PRL, srając we własne gniazdo. Niestety nic nie wiedziałem o Polakach, szczególnie takich co srają we własne gniazda, więc oficer skończył wywiad ze mną i uprzejmie nakazał, nieco zdegustowany, abym niepozornie opuścił apartament Hitlera, nie czekając na niego. Apartament 101 zapadł mi głęboko w pamięć i kiedy w roku 1990 przyjechałem ponownie do Wrocławia z moja amerykańską, wówczas jeszcze nieślubną małżonką, nalegałem żeby zamieszkać w tym samym apartamencie. Moja współtowarzyszka łóżka i stołu nie wiedziała, że szczególną uciechę miałem w toalecie, kiedy siusiając, puszczałem wodze fantazji wyobrażając sobie, że czasami siusiam na spodnie Furera a czasami na głowę pracownika UB-owskiego kontrwywiadu. O ile sobie przypominam, w tamtych latach, przed renowacją Hotelu Monopol, w owym słynnym apartamencie Nr.101 mogłem prać skarpetki w umywalce, a nie jak, 20 lat później, w pięciu gwiazdkowym bidecie. Do dzisiaj męczy mnie pytanie, czy Hitler też sam sobie prał skarpetki, czy prała mu Ewa Brawn. Ani wtedy ani dzisiaj nikt nie mógł mi

13 April / Kwiecień 2010 Can you be Socially Responsible Today? Wikipedia defines Corporate Social Responsibility as a concept whereby organizations consider the interests of society by taking responsibility for the impact of their activities on customers, suppliers, employees, shareholders, communities, as well as the environment. It is seen as a beyond-legislation practice for corporations to improve the quality of life for employees, families, local community, and to be respectful of our environment. Very noble indeed!! And there have been billions of dollars invested every year toward this obligation. Yes, it is appropriate for the leadership in organizations to be diligent about this social responsibility. And yet, in these times of so called economic recession, I m curious to know if this dedication will continue. odpowiedzieć na to pytanie. No a co stało się z Reńkiem? Otóż wkrótce po tych wydarzeniach donosiciel Reniek opuścił PRL pojazdem jednośladowym marki Jawa 350, ze zdecydowanym przekonaniem, że do niego nie powróci, tak długo jak długo PRL będzie istnieć, motywując, że jego stała wrocławska dieta rosołu z makaronem i rurek z kremem mu doszczętnie obrzydła. Tak się złożyło, że po prawie 50 latach, przybyłem z Reńkiem do Wrocławia i zamieszkaliśmy w tym samym hotelu Monopol. Teraz jednak, po powrocie do mego amerykańskiego domu, gnębi mnie niepokój czy Reniek nie zwróci się do mnie o pomoc w ocenie mego stosunku do siłowego wprowadzania Globalnej Dwupartyjnej Demokracji (GDD), za pożyczone od Chińczyków pieniądze. Wiem, że Reniek mieszkając w Montrealu włada biegle językiem francuskim, ale jego opracowanie winno wyglądać porządnie i bezbłędnie w języku angielskim. Nie pozostanie mi więc nic innego niż wciągnąć do konspiracji moją małżonkę, Laurę, która język amerykański wyssała z mlekiem matki. Jaki z tego wniosek? A no taki, że Świat i Historia nie są płaskie, ale okrągłe, jak jedziesz daleko lub długo, to w końcu wrócisz w to samo miejsce. Jan Czekajewski JanCzek@aol.com O autorze: Dr.inż. Jan Czekajewski urodził się w Częstochowie, studia inżynierskie skończył na Politechnice Wrocławskiej (elektronika), a później doktoryzował się w Instytucie Fizyki Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja). W Stanach Zjednoczonych przebywa od roku 1968, gdzie założył i do dzisiaj prowadzi firmę Columbus Instruments produkującą przyrządy naukowe w dziedzinie biomedycyny, eksportowane do ponad 50 krajów. Na marginesie swej pracy zawodowej, Jan Czekajewski publikuje artykuły w prasie krajowej i polonijnej na tematy społeczne i polityczne. Jest także członkiem Polskiego Instytutu Naukowego w N.Y. (PIASA). Regardless of what the corporate world does, isn t it high-time you and I start being accountable for our own quality of life and how we impact our environment? Isn t it time for you and me to be leaders? Isn t it time to stop blaming the proverbial they and start doing something to improve our own quality of life? After all, the they is just a whole bunch of you s and me s. Here s what got me thinking about this. In my travels I regularly hear ludicrous comments such as: They can t even keep their airplanes on time. They are real jerks. They don t treat us with respect. Why do they keep destroying our environment? They don t care about anything but themselves. Why don t they organize work-bees and clean up this community? And last summer, a newly-wed raged, I d like to get my hands on those weathermen. They ruined our special day. Since any corporation, organization, community, or family is a bunch of people (you s, we s, and they s), how can we, as individuals, implement Corporate Social Responsibility? Here are accountability challenges which, if you and I choose to accept them, will positively affect our own quality of life, our families, communities, and our environment. These are not big, tough, or expensive things, and as we apply them consciously, we will experience huge positive implications in society and on our environment. 1. Love, honour, trust, and respect yourself. This includes being honest with yourself and keeping agreements with yourself. Set yourself up for success by committing to your goals and plans. Avoid buyingin to your own excuses and B.S. stories such as: forgetfulness; lateness; too busy; don t care; not enough time; comparing self to others; keeping score; etc. These excuses tear down self-confidence, self-esteem, keep you from utilizing your potential, and keep you perpetually feeling crappy. 2. Do unto others as they would have you do unto them. This slight twist of the Golden Rule means that we need effective communication. Asking, and then listening to understand another person s needs and wants eliminates guessing or incorrect assumptions. The point is; none of us are mind-readers. We have absolutely no correct knowledge about what another person is thinking or feeling unless we ask. And besides that, if we treat others as they would like to be treated, wouldn t it eliminate or reduce most of our conflicts? I think so. 3. Implement a Contribution Plan rather than expecting a Compensation Plan. Think outside the barn about your job, business, and community. Rather than thinking about how much you make per hour, per contract, or what you can get from your community; strive to give more value, give more service, give more help, give more money, give more time and expertise as a volunteer. Give of yourself unconditionally. You will receive abundantly in some way, some time. Trust in it. This law of reciprocity always works. I caution: this law also holds true if you give disrespect, dishonour, distrust, dishonesty, etc. I guarantee you will receive abundantly of those things in return. 4. Do things to protect our environment and reduce your carbon footprint. If we care for Mother Earth, she will care for us. If we don t care for her, I don t know where we can run she has a significant advantage. Small things done by many people make a big difference. - Replace incandescent bulbs with fluorescents. - Turn off lights in unoccupied rooms. - Turn off appliances that are not being used or are used as time-wasters or silence-breakers (TVs, radios, computers, etc). - Turn down the thermostat and wear a sweater. - Take quick showers and only run the water for the initial wet-down and the final rinse-down. - Recycle, reuse, and dispose of garbage properly. - Car-pool, use public transit, combine several trips into one, minimize lengthy idling, and obey highway speed limits. - Plant trees, grasses, and flowers which are native to your area. They sequester carbon and reduce/eliminate the use of gas-powered lawn mowers, weed-eaters, and trimmers. Strive for a more natural look rather than a highly-manicured yard. Can you and I be socially responsible? You bet. These challenges are conscious choices that we can all make to improve our quality of life. They affect how we feel about ourselves, our professions, our families, communities, and environment, regardless of what the corporations are doing. I choose now, to accept my own Corporate Social Responsibility and become accountable for my quality of life. I ve tossed away the big V that I used to wear on my forehead the Victim label which allowed me to blame the they s for my inconveniences. I choose now, to own who I am and the results I create. What about you? Are you up for the challenge? Dan Ohler helps organizations Grow Positive, Productive Teams. He is a speaker, author, and relationship coach based near Edmonton, AB, Canada. Whether you experience a keynote or workshop, Dan gets you thinkin outside the barn. You ll be inspired to grow your teams, enhance your relationships, and create greater happiness and success in all areas of your life. Please visit his website: or call him at

14 14 April / Kwiecień 2010 Ogłoszenie Wynajme w Edmonton za darmo ogród do uprawy warzyw. Tel Strona Internetowa Polonii Kanadyjskiej w Edmontonie

15 April / Kwiecień 2010 Dr. Malgorzata (Margaret) Nowak przyjmuje pacjentów na południu Millwoods Cedars Family Dental Clinic # Hewes Way Edmonton Tel i na północy- Northeast Casselman Dental Centre Str. Edmonton Tel SYRENA POLISH CLUB - SPECIALIZING IN TRADITIONAL POLiSH CUISINES - CATERING FAMILY OCCASIONS AND BUSINESS PARTIES FOR UP TO 150 PERSONS - HOSTING VARIOUS CULTURAL AND ENTERTAINMENT EVENTS Street 2nd Floor of Polish Hall Fax: Tel: Thursady 5:00-10:00 Friday 5:00-1:00 Saturday 5:00-2:00 Sunday 1:00-10:00 Bezstresowe KURSY JĘZYKA ANGIELSKIEGO dla osób starszych Aktualnie dostępne w Edmonton: - bezpłatny kurs dla początkujących, - bezpłatny kurs dla średniozaawansowanych. W przygotowaniu kurs dla zaawansowanch. Nr telefonu kontaktowego: (780) Dr. Elizabeth M. Opara, D.D.S Ave., N.W. Edmonton, AB T5L 4Y8 Phone: Fax: Polish Canadian Humanitarian Society Please send your donations to above address. For donations of $25 and more, you will receive a tax receipt. Your generous donations enable us to assist many worthy humanitarian causes, including repatriation of some families from Kazakhstan to Poland. Phone (780) or (780) Fax (780) Av. Edmonton, AB T6E 0M7 Serenity Funeral Service Princess Elizabeth Avenue NW Edmonton, AB T5G 0X9 Tel Fax YOUR COMMUNITY OWNED NOT-FOR-PROFIT SOCIETY PA N O R A M A P O L S K A T H E P O L I S H PA N O R A M A Editorial Board Zespół Readakcyjny: Executive Editor- Redaktor Naczelny Marek Stepczyński Mariusz Dastych Edward Możejko Piotr Węcław Conrtibutors Współpraca: Zygmunt Cynar Marek Kopaczyk Tomasz Kornecki Wiesław Piechocki Marek Różycki Jr. Internet Edition Wydanie Internetowe: Marcin Janiszewski Desktop Publishing Skład komputerowy: Asia Zawaduk Advertizing Dział Reklam: redakcja@panoramapolska.ca Tel Reklamy i ogłoszenia oraz życzenia można zamawiać nadsyłając ich treść wraz z odpowiednią opłatą na adres redakcji: Suite 1240, 5328 Calgary Trail S. Edmonton, Alberta T6H 4J8, Canada Czeki lub przekazy pienieżne należy wystawiać na Panoramę Polską. Redakcja nie odpowiada za treść, ani za formę zamieszczonych ogłoszeń, jak również za poglądy autorów publikowanych tekstów, z którymi często się nie zgadzamy. Advertizing Deadlines: advertizing space must be reserved no later than on the 15th of the month preceding publication date (e.g. January 15 for February edition). Advertizing discounts: 6 inserts 10% off, 12 inserts 20% off. Make your cheque or money order payable to Panorama Polska. Please send letters to the editor to: redakcja@panoramapolska.ca. Include address and telephone number. We reserve the right to edit all letters. Przyjmujemy do druku tylko teksty nadesłane pocztą elektroniczną (MS Word z polskimi znakami). Zastrzegamy sobie prawo skracania i adjustacji tekstów oraz zmiany tytułów. Redakcja nie zwraca nadesłanych materiałów. 15

16 Fundacja Pomocy Dzieciom im. Magdy Tomczak The Magda Tomczak Children s Aid Foundation Celem fundacji jest niesienie pomocy medycznej i humanitarnej zwiazanej ze zdrowiem dzieci. c/o Street, AB T5G 2P8 Tel/Fax fund@telus.net $100,000 $250,000 $500,000 M M M wiek K K K $101 $109 $129 $154 $205 $295 $428 $115 $124 $149 $199 $256 $385 $584 $148 $175 $220 $275 $393 $603 $958 $193 $205 $273 $375 $532 $785 $1353 $200 $245 $320 $445 $670 $1085 $1795 $300 $320 $440 $665 $965 $1585 $2573 POLISH FOOD CENTER Tel: (780) Princess Elizabeth Ave. (Otwarci 7 dni w tygodniu) AGENT Western Union MAGDA KLIMA Real Estate Agent (19 lat praktyki w Vancouver i okolicach) Tel: magdaklima@shaw.ca AMEX BROADWAY WEST REALTY Vancouver, BC Pomogę Państwu znaleźć najlepsze okazje, decyduj przed wprowadzeniem tax HST Szybkie bezwysilkowe i bezpieczne odchudzanie s Studio Zdrowia i Urody Cellenergie Studio Cellenergie oferuje pakiety modelujace sylwetke, w ktorych wykorzystuje sie miedzy innymi elektrostymulacje miesni brzucha, plecow ud i posladkow polaczona z masazem prozniowym, terapia laserowa oraz kabina na podczerwien. Ponadto zapraszamy na szeroki zakres zabiegow kosmetycznych, pielegnacyjnych na twarz i cialo jak i usuwanie cellulitu i terapeutyczne masaze. West Edmonton Commerce Park street Edmonton. AB Tel: FIRMA RENOWACYJNA WODNIK 1960 INTERNATIONAL INC. OFERUJE USŁUGI W ZAKRESIE; -wykładzin dywanowych -podlogi drewniane -laminat / lino -kafle podłogowe -prace renowacyjne (łazienki, kuchnie) Kontakt: tel. domowy: tel. komórkowy: Posiadam 15 lat praktyki. Adam