KAPITAŁ LUDZKI w Wielkopolsce

Transkrypt

1 KAPITAŁ LUDZKI w Wielkopolsce nr 3/2012 Człowiek - najlepsza inwestycja Kształcenie ustawiczne Rozpoczęcie działalności gospodarczej wsparcie w ramach PO KL Samorząd Województwa Wielkopolskiego Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Biuletyn informacyjny komponentu regionalnego PO KL

2 SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 3 Wydarzenia... 4 Rozpoczęcie działalności gospodarczej wsparcie w ramach PO KL... 6 Kształcenie ustawiczne wsparcie w ramach PO KL... 8 Informacje o możliwościach poszukiwania projektów...10 Przedsiębiorstwa wsparcie w ramach PO KL Realizacja projektów innowacyjnych w województwie wielkopolskim Efektywna Wielkopolska...15 Absolwenci wielkopolskich szkół ponadgimnazjalnych na rynku pracy Analizy i prognozy rynku pracy Wielkopolskiego Obserwatorium Rynku Pracy Więcej środków na aktywizację bezrobotnych w Wielkopolsce WYDAWCA Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu. ul. Kościelna 37, Poznań. tel , faks KOLEGIUM REDAKCYJNE WUP W POZNANIU Natalia Dreszer Przewodnicząca Aleksandra Fojt, Katarzyna Frąckowiak, Anna Górna-Kubacka,. Iwona Danowska, Bernadeta Ignasiak KOORDYNACJA PRAC Z RAMIENIA WUP W POZNANIU Natalia Dreszer, Agata Ozga REALIZACJA Direct Publishing Group SA ul. Genewska 37, Warszawa tel./faks biuro@dp-group.com.pl REDAKCJA Liwia Kubiak, Katarzyna Łada, Magda Mazur, Jacek Matwiejczyk, Adam Piosik,. Jakub Jankowski Projekt graficzny i skład:. Kuba Bauman, Grzegorz Woźniak Fot. na okładce: Wielkopolski Instytut. Rozwoju Przedsiębiorczości i Edukacji,. M. Tyszkiewicz 2

3 WPROWADZENIE Od 1 stycznia 2012 r., w związku z przeprowadzonym przeglądem śródokresowym, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zaszło kilka istotnych zmian. Powinny one zainteresować zwłaszcza osoby, które chcą założyć własną firmę. Fot.: M. Tyszkiewicz Z początkiem bieżącego roku zrezygnowano z niektórych form wsparcia, ale pojawiły się także nowe. W ramach. Działania 6.2 PO KL dostępna jest pomoc w postaci mikropożyczek dla osób planujących założenie własnej działalności gospodarczej. To na razie projekt pilotażowy, który w kolejnym okresie programowania ma zostać wprowadzony na szeroką skalę. Mikropożyczka to zwrotne wsparcie dla przyszłych przedsiębiorców w wysokości do 50 tys. zł. Ten typ pomocy wydaje się być dużo bardziej efektywny niż oferowane dotacje. Przede wszystkim dlatego, że katalog Beneficjentów ostatecznych jest znacznie szerszy niż w przypadku świadczenia bezzwrotnego. W tegorocznym rozdaniu o wsparcie dotacyjne mogły się ubiegać jedynie osoby bezrobotne, będące w trudnej sytuacji na rynku pracy, natomiast mikropożyczkę mogą uzyskać także osoby pracujące oraz nieaktywne zawodowo. Poza tym środki są w ciągłym obrocie, dlatego w przypadku spłacenia pożyczki przez jednego uczestnika projektu, można ją przydzielić kolejnemu. Dla samych pożyczkobiorców z kolei przedmiotowe wsparcie jest dużo bardziej atrakcyjne niż pożyczka z banku. Głównie ze względu na preferencyjne oprocentowanie, o wiele korzystniejsze niż standardowe, oferowane przez banki. Warto także zaznaczyć, że na wniosek pożyczkobiorcy, istnieje możliwość udzielenia karencji w spłacie rat kapitałowych nawet do 12 miesięcy. Szczegółowe zasady przyznawania mikropożyczek mogą Państwo znaleźć w dokumencie Zasady wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego. Kapitał Ludzki. W ramach zmian w Programie połączyły się częściowo Poddziałanie Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw i Działanie 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych, w wyniku czego powstało nowe Działanie 9.6 Upowszechnienie uczenia się dorosłych. Ma ono na celu promocję idei uczenia się przez całe życie. Przedmiotowa zmiana w znaczący sposób wpływa na realizację projektów. Dzięki takiemu przeszeregowaniu w ramach Priorytetu IX wspierane są osoby fizyczne, natomiast w Priorytecie VIII skupiamy się na pomocy skierowanej do przedsiębiorców. Oferowane szkolenia cieszą się sporym zainteresowaniem, jednak w dalszym ciągu część przedsiębiorców z dużą dozą niepewności odnosi się do udziału w projektach PO KL. Obawiają się, iż będą zobligowani do wniesienia wkładu własnego w związku z udzieloną pomocą publiczną. Pragnę jednak przypomnieć, że nie ma takiej konieczności, ponieważ Projektodawca na etapie pisania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu, decyduje, czy chce skorzystać z pomocy publicznej czy wsparcia w ramach pomocy de minimis. W tej drugiej sytuacji, szkolenia są w 100% finansowane ze środków publicznych. Zachęcam do lektury biuletynu i do korzystania z możliwości, jakie daje nam Europejski Fundusz Społeczny. Sylwia Wójcik, Wicedyrektor ds. Wdrażania EFS 3

4 Fot.: WUP w Poznaniu WYDARZENIA Drzwi Otwarte w WUP w Poznaniu, r. Drzwi Otwarte Punktu Informacji i Promocji EFS Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu po raz kolejny w 2012 roku, 14 lipca, w ramach Drzwi Otwartych Punktu Informacji i Promocji Europejskiego Funduszu Społecznego i Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zaprosił zainteresowanych wsparciem w ramach EFS do swojej siedziby przy. ul. Kościelnej 37 w Poznaniu. Tak jak podczas wcześniejszych spotkań, pracownicy urzędu udzielali informacji o możliwości uzyskania dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w tym m.in. dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej, szkoleń, kursów oraz studiów podyplomowych. Licznie odwiedzający urząd mieszkańcy zostali także poinformowani. o aktualnych oraz planowanych naborach wniosków o dofinansowanie projektów w ramach komponentu regionalnego PO KL. Stoisko informacyjne EFS podczas festiwalu w Jarocinie W 2012 roku uczestnicy jarocińskiego festiwalu mogli uzyskać informacje na temat Europejskie- 4 go Funduszu Społecznego i Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 21 lipca, w drugim dniu imprezy, przygotowane zostało specjalne stoisko informacyjne EFS, gdzie uczestnicy festiwalu w szczególności osoby młode do 25. roku życia, będące jedną z grup docelowych PO KL, mogli zasięgnąć informacji na temat możliwych form wsparcia w ramach EFS. Plenerowy Punkt Informacyjny EFS podczas Dni Pyrlandii Pod hasłem Człowiek najlepsza inwestycja Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu po raz czwarty przygotował Plenerowy Punkt Informacyjny Europejskiego Funduszu Społecznego podczas Dni Pyrlandii. W dniu 1 września 2012 roku, na terenie Łęgów Dębińskich, mieszkańcy Poznania mieli możliwość uzyskania informacji o Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki. Najczęściej pytali oni o dotacje na utworzenie działalności. gospodarczej, a także o szkolenia i studia podyplomowe współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. W punkcie dostępne były również

5 Fot.: WUP w Poznaniu Fot.: A. Golczyńska Plenerowy Punkt Informacyjny Europejskiego Funduszu Społecznego na festiwalu w Jarocinie, r. Plenerowy Punkt Informacyjny Europejskiego Funduszu Społecznego podczas Dni Pyrlandii, r. liczne materiały informacyjne dotyczące EFS i PO KL. Ponadto, obok namiotu, gdzie udzielano informacji, znajdował się plac, na którym przygotowano wiele animacji dla najmłodszych. Jak co roku, dla dzieci przygotowano różne gry i zabawy zwią- zane z tematyką Unii Europejskiej i EFS. Cieszyły się one sporym zainteresowaniem, podobnie jak zorganizowany z myślą o nieco starszych uczestnikach quiz wiedzy o Unii Europejskiej i Europejskim Funduszu Społecznym Koło fortuny. 5

6 Rozpoczęcie działalności gospodarczej wsparcie w ramach PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki to nie tylko możliwości wsparcia dla przedsiębiorstw i ich pracowników, ale również pomoc dla osób, które. dopiero zamierzają rozpocząć własną działalność. gospodarczą. Poświęcone jest im Działanie. 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości. i samozatrudnienia PO KL. W ramach tego działania funkcję Beneficjenta może pełnić każdy podmiot z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy to osób prowadzących działalność gospodarczą oraz oświatową na podstawie przepisów odrębnych). Natomiast o wsparcie na rozpoczęcie działalności gospodarczej mogą starać się osoby fizyczne, które chcą otrzymać pomoc na założenie i prowadzenie przedsiębiorstwa. Muszą zgłosić się do firmy lub instytucji, która otrzymała dofinansowanie na realizację projektu i wziąć udział w realizowanym przez nią projekcie. osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18. roku życia, osoby, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia, osoby niepełnosprawne. Bezzwrotną dotacją może również zostać wsparty projekt zakładający otworzenie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej wówczas kwota dofinansowania może sięgać maksymalnie 20 tys. zł na osobę. Tym, którzy otrzymali bezzwrotną pomoc, może zostać dodatkowo udzielone wsparcie pomostowe na okres do 6 lub do 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy o przyznaniu takiej formy pomocy. Polega ono na wypłacaniu co miesiąc kwoty do wysokości minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień wypłacenia dotacji. Obejmuje też doradztwo w zakresie efektywnego wykorzystania tych pieniędzy. Dotacje i mikropożyczki Osobom fizycznym, które mają pomysł na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, do końca 2011 r. była udzielana jedynie pomoc w formie bezzwrotnych dotacji, w kwocie maksymalnie 40 tys. zł, w zależności od kosztów związanych z uruchomieniem biznesu. Dotacja przyznana w ramach Działania 6.2 PO KL będzie bezzwrotna, jeśli firma utrzyma się na rynku przynajmniej przez 12 miesięcy. Taka pomoc nadal jest dostępna, jednak od. 1 stycznia 2012 r. zmieniły się warunki jej przyznawania. Na bezzwrotną pomoc mogą liczyć jedynie osoby, których sytuację na rynku pracy uznaje się za najtrudniejszą. Są to osoby bezrobotne, które ponadto kwalifikują się do jednej z poniższych grup docelowych: osoby do 25. roku życia, osoby bezrobotne długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego albo kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, osoby powyżej 50 roku życia, osoby bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, Dominika Kałużna dzięki projektowi Moja firma moja przyszłość! założyła fitness dla kobiet w ciąży Fot.: M. Tyszkiewicz 6

7 Nie oznacza to jednak, że pozostałym osobom nie jest oferowane żadne wsparcie. Mogą oni ubiegać się o niskooprocentowane kredyty, tzw. mikropożyczki. Kwota uzyskana w ten sposób może wynosić maksymalnie 50 tys. zł. Należy wspomnieć, że uczestnik projektu ubiegający się o przyznanie mikropożyczki w ramach Działania 6.2 jest zobligowany do złożenia oświadczenia o niekorzystaniu z innych środków publicznych. Odnosi się to zwłaszcza do środków Funduszu Pracy, PFRON oraz wsparcia oferowanego w ramach PO KL na pokrycie wydatków związanych z podjęciem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej, bądź też założeniem spółdzielni lub spółdzielni socjalnej. Joanna Mierzwa, kolejna z uczestniczek projektu Moja firma moja przyszłość! otworzyła salon renowacji mebli używanych Na co można przeznaczyć pieniądze Fot.: M. Tyszkiewicz Bezzwrotną dotację czy też pieniądze uzyskane w ramach mikropożyczek można przeznaczyć na rozpoczęcie większości przedsięwzięć, o ile nie podlegają one wykluczeniom, czyli m.in. nie są związane z działalnością rolniczą, z sektorem rybołówstwa lub wydobyciem węgla kamiennego. Zarówno w przypadku przyznania dotacji, jak i mikropożyczki, beneficjent (projektodawca) jest zobowiązany do monitorowania prawidłowego wydatkowania środków przez okres 12 miesięcy od dnia zawarcia z uczestnikiem projektu umowy. o przyznaniu wsparcia. Krajowy System Usług Bardzo pomocną instytucją dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą, jak również istniejących przedsiębiorstw jest Krajowy System Usług. Na terenie całego kraju działa obecnie ponad 150 ośrodków KSU. Wśród nich występują Punkty Konsultacyjne KSU oraz ośrodki Krajowej Sieci Innowacji. Ponadto, co niezwykle istotne dla podmiotów, które potrzebują środków finansowych, KSU współpracują również. z wieloma funduszami pożyczkowymi i poręczeniowymi. Istnieje możliwość skorzystania ze wsparcia Punktów Konsultacyjnych Krajowego Systemu Usług (KSU). W ramach KSU świadczone są następujące usługi dla przedsiębiorców: ld oradztwo-asysta w prowadzeniu działalności gospodarczej; lu sługi finansowe udzielanie pożyczek; lu sługi szkoleniowe; lu sługi doradcze o charakterze ogólnym; lu sługi informacyjne. Z usług Punktu Konsultacyjnego KSU można skorzystać bezpośrednio podczas wizyty w Punkcie Konsultacyjnym KSU lub podczas dyżuru konsultanta, telefonicznie, elektronicznie zadając pytanie poprzez wypełnienie Formularza Zapytania np. na stronie Punkty Konsultacyjne KSU znajdują się między innymi w Pile i Lesznie. W Pile przy ul. Grunwaldzkiej 2, tel , adres . pk-pila@warp.org.pl. W Lesznie przy Pl. Kościuszki 4 lok. 27 i 28, tel , adres pk-leszno@warp.org.pl. Konsultanci KSU świadczą również usługi w Poznaniu przy ul. Piekary 19, tel , adres info@warp.org.pl. Więcej informacji oraz lista Punktów z sieci KSU znajduje się na stronie internetowej :. Liwia Kubiak 7

8 Kształcenie ustawiczne wsparcie w ramach po kl Rozwój nauki i techniki, a także przemiany dokonujące się w skali globalnej, regionalnej i lokalnej sprawiają, że człowiek musi ciągle poszerzać swoją wiedzę i umiejętności. W związku. ze stale zmieniającymi się warunkami pracy niezbędne jest dostosowanie się do nich poprzez nieustanne podnoszenie swoich kwalifikacji. Najlepszą inwestycją współczesnego człowieka jest inwestycja w samego siebie, na przykład w formie edukacji ustawicznej. Istnieje wiele jej definicji, ale wszystkie zgadzają się co do jednego na naukę nigdy nie jest za późno. Działanie 9.3 PO KL Idea kształcenia przez całe życie jest także jednym z priorytetowych celów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Do r. poświęcone jej było Działanie 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych PO KL. Wsparcie kierowane było m.in. do szkół dla dorosłych. W realizowanych projektach mogły uczestniczyć osoby w wieku lata (oraz osoby nieuczące się w wieku lata), które z własnej inicjatywy zgłosiły chęć kształcenia ustawicznego w formach szkolnych. Ponadto wsparciem były objęte placówki kształcenia ustawicznego, praktycznego i doskonalenia zawodowego oraz partnerzy społeczno-gospodarczy i pracodawcy. Łukasz Dymek, koordynator projektu Dorośli do wiedzy promocja kształcena ustawicznego Fot.: Wielkopolski Instytut Rozwoju. Przedsiębiorczości i Edukacji Dorośli do wiedzy promocja kształcenia ustawicznego Na początku 2012 roku Działanie 9.3 zostało zastąpione przez nowe Działanie 9.6 Upowszechnienie uczenia się dorosłych PO KL. Pomimo tego, na terenie województwa wielkopolskiego wciąż realizowane są projekty w ramach Działania 9.3 wyłonione we wcześniejszych konkursach. Jednym z nich jest przedsięwzięcie zatytułowane Dorośli do wiedzy promocja kształcenia ustawicznego. Skierowane jest ono do osób powyżej 50. roku życia, mieszkających na terenie powiatów: chodzieskiego, czarnkowsko-trzcianeckiego, pilskiego, wągrowieckiego oraz złotowskiego, zarówno bezrobotnych, nieaktywnych zawodowo i zatrudnionych. Uczestnicy projektu biorą udział w profesjonalnych warsztatach oraz spotkaniach mających na celu pokazanie im możliwości podjęcia różnych form aktywizacji po 50. roku życia. Projekt jest realizowany przez Wielkopolski Instytut Rozwoju Przedsiębiorczości i Edukacji. Zakończenie jego realizacji zaplanowane jest na r., a całkowita wartość przedsięwzięcia wynosi , 50 zł. Nowe Poddziałania Jak zostało wspomniane wyżej, nowelizacja Szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL zastąpiła Działanie 9.3 nowym Działaniem 9.6. Jego głównym celem jest zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w edukacji formalnej oraz pozaformalnej. Zasięg Działania 9.6 jest jednak bardziej kompleksowy niż Działania 9.3 i obejmuje trzy Poddziałania, których Beneficjentami (projektodawcami) mogą być wszystkie podmioty, z wyłączeniem osób fizycznych (nie dotyczy osób fizycznych, które prowadzą działalność gospodarczą lub oświatową na podstawie przepisów odrębnych). W ramach pierwszego z nich, Upowszechnienie kształcenia osób dorosłych w formach szkolnych PO KL, można realizować projekty obejmujące: kształcenie w formach szkolnych osób dorosłych, z własnej inicjatywy zainteresowanych zdobyciem, uzupełnieniem lub podwyższeniem wykształcenia ogólnego lub kwalifikacji zawodowych, programy formalnej oceny i potwierdzania odpowiednich efektów uczenia się uzyskanych w sposób pozaformalny i nieformalny, prowadzące do podniesienia poziomu wykształcenia ogólnego lub nabycia kwalifikacji zawodowych, 8

9 Szkolenie w ramach projektu Dorośli do wiedzy promocja kształcenia ustawicznego, realizowanego przez Wielkopolski Instytut Rozwoju Przedsiębiorczości i Edukacji Fot.: Wielkopolski Instytut Rozwoju Przedsiębiorczości i Edukacji wsparcie dla szkół dla dorosłych, placówek kształcenia ustawicznego, placówek kształcenia praktycznego, ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego ukierunkowane na:..rozszerzenie lub dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb regionalnego i lokalnego rynku pracy;..podwyższenie jakości oferty edukacyjnej, w tym również uzyskanie akredytacji kuratora oświaty;..rozwój innowacyjnych form kształcenia ustawicznego, w tym również w formie e-learningu. Wsparcie w ramach Poddziałania jest skierowane do następujących grup docelowych: osoby w wieku lata (oraz osoby nieuczące się w wieku lata), zgłaszające z własnej inicjatywy chęć kształcenia formalnego (podnoszenia, uzupełniania kwalifikacji lub ich formalnego potwierdzenia); placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; szkoły policealne; partnerzy społeczno-gospodarczy; pracodawcy. W ramach Poddziałania Podwyższanie kompetencji osób dorosłych w zakresie ICT i znajomości języków obcych PO KL można realizować następujące typy projektów: szkolenia i kursy skierowane do osób dorosłych, które z własnej inicjatywy są zainteresowane nabyciem, uzupełnieniem lub podwyższeniem umiejętności oraz kompetencji w obszarach umiejętności ICT i znajomości języków obcych. Projekty w ramach Poddziałania można kierować do następujących grup docelowych: osoby w wieku lata, uczestniczące z własnej inicjatywy w szkoleniach i kursach, w szczególności osoby o niskich kwalifikacjach. Natomiast, w ramach Poddziałania Doradztwo dla osób dorosłych w zakresie diagnozy potrzeb oraz wyboru kierunków i formy podnoszenia swoich kompetencji i podwyższania kwalifikacji PO KL są możliwe do realizacji następujące typy projektów: usługi doradcze dla osób dorosłych, które z własnej inicjatywy są zainteresowane uzyskaniem. pomocy w zakresie diagnozy potrzeb oraz wyboru i znalezienia odpowiedniej oferty edukacyjno- -szkoleniowej. Projekty w ramach Poddziałania mogą być skierowane do: osób w wieku lata. Jacek Matwiejczyk 9

10 Informacje o możliwościach poszukiwania projektów Ze wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego można skorzystać tylko poprzez udział w projekcie. Dlatego kluczem do zostania uczestnikiem projektu jest znalezienie dla siebie odpowiedniej inicjatywy. Pierwszym krokiem powinno być zapoznanie się z możliwościami wsparcia, jakie oferuje Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Szczegółowych informacji w zakresie komponentu regionalnego PO KL w Wielkopolsce udziela Punkt Informacji. i Promocji EFS w siedzibie WUP, przy ul. Kościelnej 37 w Poznaniu, telefonicznie pod numerem telefonu lub mailowo: infoefs@wup.poznan.pl. Informacje są udzielane od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00 14:00. Ponadto, na stronie internetowej w zakładce Program PO KL/Ważne dokumenty/dokumenty aktualnie obowiązujące znajduje się Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , który przedstawia działania możliwe do realizacji oraz katalog grup docelowych, które mogą wziąć udział w projekcie. Po dokonaniu wyboru Działania lub Poddziałania PO KL należy poszukać instytucji, które realizują projekty. Lista realizowanych projektów znajduje się na stronie w zakładce Program PO KL/Informacje o projektach/zawarte umowy. Następnie należy skontaktować się. z wybraną instytucją i zapytać o możliwość wsparcia w ramach konkretnego projektu PO KL. Bardzo pomocne w znalezieniu informacji o realizowanych projektach w ramach EFS mogą być następujące strony i serwisy: Warto wiedzieć Informacje dotyczące możliwości wyszukiwania projektów współfinansowanych ze środków EFS w ramach komponentu regionalnego można znaleźć na stronach internetowych: wskazanych kryteriów, można w prosty sposób dotrzeć do projektów, mapa dotacji serwis pokazuje wszystkie realizowane w całej Polsce projekty; znaleźć go można pod adresem mapa z danymi teleadresowymi Regional-. nych Ośrodków EFS w województwie wielko-. polskim, gdzie wykwalifikowani konsultanci udzielają wszelkich potrzebnych informacji:. Ponadto, Regionalne Ośrodki EFS zajmują się konsultowaniem wniosków o dofinansowanie realizacji projektów. W Wielkopolsce działa pięć ośrodków:. w Poznaniu, Pile, Lesznie, Koninie, Kaliszu. Także sami projektodawcy w ramach zaplanowanych przez siebie Działań prowadzą promocję projektu. Wówczas ogłoszenia o naborze znaleźć można w prasie regionalnej lub lokalnej, a także na stronach internetowych związanych z tematyką projektu. Piła Adam Piosik największa wyszukiwarka ofert szkoleniowych Inwestycja w kadry, prowadzona przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Znaleźć ją można pod adresem: mapa projektów EFS to portal internetowy, który zawiera informacje o wszystkich realizowanych w danym momencie projektach EFS. Na stronie zamieszczona jest wyszukiwarka, dzięki której, po określeniu Leszno Poznań Kalisz Konin Regionalne Ośrodki Europejskiego Funduszu Społecznego w województwie wielkopolskim 10

11 Przedsiębiorstwa wsparcie w ramach PO KL Dynamika przemian gospodarczych zachodzących w Wielkopolsce oraz rosnąca na rynku konkurencja wymuszają na pracownikach i ich pracodawcach nieustanny rozwój oraz podnoszenie kwalifikacji. Środki oferowane w ramach komponentu regionalnego PO KL stanowią duże wsparcie dla osiągnięcia powyższych celów. Możliwość korzystania z funduszy unijnych jest ogromną szansą szczególnie dla grupy mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, ponieważ fundusze wspierają rozwój oraz poprawiają konkurencyjność firm. Wsparcie i aktywizacja Wsparcie przedsiębiorczości jest jednym z nadrzędnych celów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. W jego ramach można składać wnioski o dofinansowanie projektów, które mają na celu podnoszenie kwalifikacji przedsiębiorców i pracowników. Wiele możliwości otwiera przed przedsiębiorcami Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki. PO KL. Realizowane w ramach tego Priorytetu projekty muszą koncentrować się na podniesieniu konkurencyjności i atrakcyjności regionu. Jest to możliwe m.in. poprzez podniesienie poziomu adaptacyjności przedsiębiorstw i ich pracowników oraz rozwój współpracy sektora przedsiębiorstw z placówkami naukowymi. Poddziałanie Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw PO KL zakłada realizację ogólnych i specjalistycznych szkoleń oraz doradztwa. Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL możliwe do realizacji są następujące typy projektów: ogólne i specjalistyczne szkolenia i/lub doradztwo związane ze szkoleniami dla kadr zarządzających i pracowników mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP) w zakresie zgodnym ze zdiagnozowanymi potrzebami przedsiębiorstw i formie odpowiadającej możliwościom organizacyjno-technicznym przedsiębiorstwa (1); doradztwo dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP), w tym dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (2). Projekty realizowane w ramach Poddziałania PO KL mają być skierowane do następujących grup docelowych:.mikro, mali i średni przedsiębiorcy i ich pracownicy. Ze względu na zmiany na rynku, coraz więcej firm przechodzi procesy adaptacyjne i modernizacyjne. Poddziałanie Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie PO KL stanowi odpowiedź na przedmiotową sytuację. W województwie wielkopolskim w 2012 r. ogłoszono dwa konkursy w ramach Poddziałania PO KL. W ramach pierwszego konkursu w Poddziałaniu PO KL można realizować: szkolenia przekwalifikujące i usługi doradcze w zakresie wyboru nowego zawodu i zdobycia nowych umiejętności zawodowych (w tym indywidualne plany działań i pomoc w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia); szkolenia i doradztwo dla przedsiębiorców wspomagające proces zmiany profilu działalności przedsiębiorstwa. Projekty w ramach przedmiotowego Poddziałania mogą być skierowane do następujących grup odbiorców: pracodawców i pracowników pracodawców przechodzących procesy restrukturyzacyjne stosuje się tylko do 1 typu operacji; przedsiębiorców stosuje się do 2 typu operacji. W przypadku drugiego konkursu z Poddziałania PO KL typy projektów są następujące: wsparcie dla osób zwolnionych, przewidzianych do zwolnienia lub zagrożonych zwolnieniem z pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, realizowane w formie tworzenia i wdrażania programów typu outplacement, obejmujących m.in.:..szkolenia i poradnictwo zawodowe (obligatoryjne formy wsparcia przewidziane w ramach projektu), poradnictwo psychologiczne, pośrednictwo pracy,..staże i praktyki zawodowe przygotowujące do podjęcia pracy w nowym zawodzie,..subsydiowanie zatrudnienia uczestnika projektu u nowego pracodawcy,..bezzwrotne wsparcie dla osób zamierzających podjąć działalność gospodarczą poprzez zastosowanie następujących instrumentów: a)..doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej, 11

12 b)..przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości do wysokości 40 tys. PLN na osobę, c)..wsparcie pomostowe udzielane w okresie do 6/ do 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy o udzielenie wsparcia pomostowego, obejmujące finansowe wsparcie pomostowe wypłacane miesięcznie w kwocie nie wyższej niż równowartość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu wypłacenia dotacji, połączone z doradztwem oraz pomocą w efektywnym wykorzystaniu dotacji (wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu). Grupy docelowe w ramach powyższego konkursu są następujące:.pracodawcy i pracownicy pracodawców przechodzących procesy restrukturyzacyjne;.osoby, które utraciły pracę z przyczyn dotyczą-. cych zakładu pracy w okresie nie dłuższym niż. 6 miesięcy przed dniem przystąpienia do projektu. Z kolei Poddziałanie Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności PO KL wspiera następujące typy projektów: inicjatywy podejmowane na poziomie lokalnym i regionalnym przez związki pracodawców i związki zawodowe, mające na celu zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorców, w szczególności w zakresie: organizacji pracy; form świadczenia pracy; promocji podnoszenia kwalifikacji zawodowych; godzenia życia zawodowego i prywatnego; promowanie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, w szczególności w odniesieniu do lokalnego rynku pracy, warunków pracy pracowników i środowiska naturalnego. O dofinansowanie projektu ubiegać mogą się partnerzy społeczni (związki pracodawców i związki zawodowe) oraz podmioty, których treść statutu wskazuje na to, że posiadają status związku pracodawców lub związku zawodowego albo są organizacją członkowską, regionalną i branżową, wchodzącą w skład organizacji pracowników oraz pracodawców reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego. Projekty realizowane w ramach Poddziałania PO KL muszą być skierowane bezpośrednio do następujących grup odbiorców: pracodawcy i pracownicy; organizacje pracodawców; związki zawodowe; jednostki samorządu terytorialnego; instytucje rynku pracy; społeczność lokalna; organizacje pozarządowe. Obecnie, biorąc pod uwagę rosnącą rolę innowacji, niezwykle istotna jest także kooperacja na linii przedsiębiorstwa jednostki naukowe. Tu warto zwrócić uwagę na Poddziałanie Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw PO KL. W ramach niniejszego Poddziałania możliwe do realizacji są następujące typy projektów: staże i szkolenia praktyczne dla:... pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych,... pracowników naukowych jednostek naukowych oraz pracowników naukowych i naukowo- -dydaktycznych uczelni w przedsiębiorstwach; wsparcie dla przedsiębiorstw obejmujące szkolenia i/lub doradztwo dla pracowników przed-. siębiorstw prowadzone przez (lub z udziałem). pracowników naukowych jednostek naukowych. i uczelni ukierunkowane na wdrożenie danych przedsięwzięć innowacyjnych w przedsiębiorstwach; wsparcie współpracy między jednostkami. naukowymi a przedsiębiorcami w zakresie innowacji i transferu technologii obejmujące wypracowanie konkretnych efektów wdrożeniowych. Należy zwrócić uwagę, iż w ramach Poddziałania PO KL realizowanego w województwie wielkopolskim beneficjentem systemowym jest Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego (Departament Gospodarki) w partnerstwie z: instytucjami otoczenia biznesu, jednostkami badawczo-naukowymi, uczelniami wyższymi, przedsiębiorstwami. Do r. w województwie wielkopolskim ze wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego skorzystało przedsiębiorstw, z czego ponad 2/3 stanowiły firmy z sektora MMŚP. Szczegółowe dane, wraz z podziałem na poszczególne Priorytety znajdują się w Tabeli 1. Szczegółowe informacje na temat możliwości wsparcia przedsiębiorców w ramach PO KL można znaleźć w dokumentach programowych umieszczonych na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu jak również na Portalu Funduszy Strukturalnych. 12

13 Tabela 1. Wielkość i liczba przedsiębiorstw z woj. wielkopolskiego objętych wsparciem w ramach komponentu regionalnego PO KL (od początku realizacji programu do r.) Źródło: WUP w Poznaniu Nowocześni Ludzie Biznesu To tytuł projektu realizowanego w województwie wielkopolskim w ramach Poddziałania Grupę docelową projektu stanowią przedsiębiorcy i pracownicy z sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz osoby samozatrudnione. Celem przedsięwzięcia jest podniesienie kwalifikacji zawodowych uczestników w zakresie umiejętności handlowych oraz komunikacji obcojęzycznej (kurs języka angielskiego). W przypadku szkoleń językowych, osoba, która ukończy wspomniane zajęcia, składające się zarówno z tradycyjnych form nauczania jak i e-learningu, po zdaniu testu wiedzy, otrzyma certyfikat potwierdzający zdobyte umiejętno- ści. Do końca trwania projektu, tj. 28 lutego 2013 r., planowane jest przeszkolenie 284 osób. Projekt jest realizowany przez firmę Profutura s.c. Monika Nowakowska-Twaróg Mikołaj Nowakowski. Całkowitą wartość przedsięwzięcia oszacowano na ,00zł, w tym ,80 stanowią środki uzyskane w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Więcej o projekcie oraz wrażeniach jego uczestników mogą Państwo przeczytać w albumie Najlepsze praktyki komponentu regionalnego. PO KL w województwie wielkopolskim Jacek Matwiejczyk Uczestnicy projektu Nowocześni ludzie biznesu, realizowanego przez firmę Profutura s.c. Monika Nowakowska- -Twaróg Mikołaj Nowakowski Fot.: Profutura s.c.. Monika Nowakowska-Twaróg Mikołaj Nowakowski 13

14 Realizacja projektów innowacyjnych w województwie wielkopolskim Przedsiębiorczość, innowacyjność, konkurencyjność. To słowa często używane wtedy, kiedy jest mowa o postępie społecznym i ekonomicznym. Jednak z przeprowadzonych badań i statystyk wynika, że barierą w rozwoju województwa wielkopolskiego jest brak efektywnego systemu wymiany informacji pomiędzy naukowcami i przedsiębiorcami. Mimo że w regionie znajdują się podmioty zajmujące się wdrażaniem innowacji (uczelnie, jednostki badawczo-rozwojowe, inkubatory, biura karier itp.), to stopień transferu wiedzy do przedsiębiorstw jest stosunkowo niski. Za przyczynę takiego stanu rzeczy uważany jest m.in. brak wiedzy w zakresie działania przedsiębiorstw typu spin off lub spin out. Warto wiedzieć Spin off nowe przedsiębiorstwo, które zostało założone przez co najmniej jednego pracownika instytucji naukowej lub badawczej (osoba ze stopniem naukowym co najmniej doktora) albo studenta bądź absolwenta uczelni w celu komercjalizacji innowacyjnych pomysłów (wiedzy) lub technologii, zwykle zależne w pewien sposób (organizacyjnie, formalno-prawnie, finansowo itp.) od organizacji macierzystej (np. uczelni). Spin out nowe przedsiębiorstwo, które zostało założone przez co najmniej jednego pracownika instytucji naukowej lub badawczej (osoba ze stopniem naukowym co najmniej doktora) albo studenta bądź absolwenta uczelni w celu komercjalizacji innowacyjnych pomysłów (wiedzy) lub technologii, zwykle niezależne pod względem organizacyjnym od jednostki macierzystej (np. uczelni) oraz posiadające niezależne źródła finansowania. Źródło: Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL Badania prowadzone na uczelniach nie są jednak zwykle ukierunkowane na potrzeby regionalnej gospodarki. Za największą barierę we wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań uważa się właśnie brak projektów do komercjalizacji. Większość przedsiębiorstw nastawiona jest na zakup gotowych innowacji, ponieważ nie posiadają one środków, by prowadzić własne badania. Istotna jest zatem zmiana w sposobie działania pracowników naukowych i ukierunkowanie ich aktywności na biznes. W tym celu Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki PO KL ogłaszał nabory wniosków na realizację projektów innowacyjnych. Jednak rok 2011 był ostatnim rokiem ogłaszania konkursów na projekty innowacyjne w Wielkopolsce. Internetowa Giełda Przedsiębiorczości Akademickiej kształtowanie i rozwój innowacyjnych kadr w województwie wielkopolskim Jednym z projektów wyłonionych do dofinansowania jest igpa Internetowa Giełda Przedsiębiorczości Akademickiej kształtowanie i rozwój innowacyjnych kadr w województwie wielkopolskim. Głównym celem przedsięwzięcia jest wykorzystanie potencjału województwa wielkopolskiego, który kryje się w licznych ośrodkach akademickich, instytucjach opracowujących innowacje oraz zapleczu badawczo-rozwojowym. W ramach projektu wdrażana jest Internetowa Giełda Przedsiębiorczości Akademickiej igpa, która ma na celu ułatwienie przepływu wiedzy i informacji o wynikach badań naukowych na temat rozwiązań innowacyjnych dotyczących gospodarki pomiędzy przedsiębiorstwami a sektorem. nauki. Do odbiorców należą przedsiębiorcy, pracownicy naukowo-dydaktyczni z uczelni wyższych. i jednostek naukowych, studenci, doktoranci, absolwenci kierunków uznanych za strategiczne dla Wielkopolski (genetyka roślin i człowieka, biotechnologia żywności i środowiska, przetwórstwo artykułów spożywczych, społeczeństwo informacyjne, elektronika, maszyny i urządzenia, motoryzacja i komunikacja, elektrotechnika i elektronika, chemia, tworzywa sztuczne, wyroby gumowe, przetwórstwo surowców, optyka, informatyka, energetyka). Realizacja projektu rozpoczęła się r., a jego zakończenie zaplanowano na r. Całkowitą wartość przedsięwzięcia realizowanego przez INVESTIN Sp. z o.o. oszacowano na , 02 zł.. Więcej o projekcie można przeczytać na stronie internetowej przedsięwzięcia pod adresem. Liwia Kubiak 14

15 Efektywna Wielkopolska 1 Powiatowe urzędy pracy prowadzą liczne działania w obszarze rynku pracy, mające na celu zmniejszenie skutków bezrobocia rejestrowanego, w tym pomagają osobom bezrobotnym, poprzez kierowanie ich, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do udziału w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu. W 2011 roku powiatowe urzędy pracy Wielkopolski, w ramach siedmiu aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, tj. staży, szkoleń, dotacji na podjęcie działalności gospodarczej, doposażenia/ wyposażenia stanowisk pracy, robót publicznych, prac interwencyjnych i prac społecznie użytecznych, zaktywizowały łącznie osoby, natomiast w całej Polsce tymi formami aktywizacji objęto osoby bezrobotne i poszukujące pracy. W stosunku do 2010 roku, w którym zaktywizowano osób, w 2011 roku w Wielkopolsce nastąpił spadek liczby zaktywizowanych osób o ponad 62,6%, tj osoby, natomiast w Polsce o 61,7%, tj osoby. Wydatki w województwie wielkopolskim na aktywizację w ramach wymienionych wyżej form wyniosły w 2011 roku ,7 tys. zł ( ,8 tys. zł w roku 2010), natomiast w całym kraju była to kwota ,1 tys. zł ( ,9 tys. zł w 2010 roku). Tym samym wydatki te w Wielkopolsce w roku 2011 stanowiły 6,3%, natomiast w 2010 roku 6,7% ogółu wydatków przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych w Polsce. Działania podejmowane przez powiatowe urzędy pracy Wielkopolski, w ramach aktywnej polityki rynku pracy, przyczyniły się do osiągnięcia przez województwo wielkopolskie wyso-. kiej efektywności zatrudnieniowej na poziomie 66,3%, co uplasowało nasz region na 2. pozycji wśród województw o najwyższym wskaźniku. Był on wyższy o 10,6 punktu procentowego w stosunku do efektywności osiągniętej dla Polski (55,7%). W 2010 roku nasz region uplasował się na 3. pozycji ze wskaźnikiem efektywności na poziomie 61,7% (Polska 54,2%). O wysokiej racjonalności gospodarowania środkami publicznymi przez powiatowe urzędy pracy Wielkopolski świadczą niskie koszty ponownego zatrudnienia jednej osoby. W 2011 roku koszty te wyniosły 7 602,7 zł i były niższe od średniej dla Polski o 1 417,6 zł. W poprzednim roku koszty ponownego zatrudnienia w naszym regionie wyniosły ogółem ,6 zł i były niższe od średniej dla Polski o 1 718,1 zł. W 2011 roku wyższe niż średnia dla Polski koszty ponownego zatrudnienia uzyskano w Wielkopolsce tylko dla prac społecznie użytecznych (2 333,3 zł) i była to jedyna aktywna forma, dla której w naszym regionie osiągnięto niższą efektywność (32,1%), niż w całym kraju (36,1%). Wielkopolskie urzędy pracy uzyskały najniższy w kraju koszt ponownego zatrudnienia po: Wykres 1 Liczba osób bezrobotnych i poszukujących pracy zaktywizowanych w Polsce i w Wielkopolsce w 2011 roku Źródło: WUP w Poznaniu staże szkolenia środki na podjęcie działalności gospodarczej prace społecznie użyteczne roboty publiczne prace interwencyjne doposażenie i wyposażenie stanowiska pracy 1 Analiza statystyczna została przygotowana w oparciu o dane z załącznika nr 6 do sprawozdania rocznego MPiPS-01 oraz o sprawozdanie MPiPS-02 i obejmuje dane dotyczące łącznie liczby osób bezrobotnych i poszukujących pracy zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy. 15

16 Wykres 2 Wydatki Funduszu Pracy na aktywizację osób bezrobotnych w Polsce i w Wielkopolsce w 2011 roku (w tys. zł) Źródło: WUP w Poznaniu staże środki na. podjęcie. działalności. gospodarczej doposażenie. i wyposażenie. stanowiska. pracy szkolenia roboty publiczne prace. interwencyjne prace. społecznie. użyteczne Wykres 3 Efektywność zatrudnieniowa w podziale na aktywne formy w Polsce oraz w województwie wielkopolskim w 2011 roku Źródło: WUP w Poznaniu ogółem środki na. podjęcie. działalności. gospodarczej doposażenie. prace. i wyposażenie. interwencyjne stanowiska. pracy staże a).ukończeniu szkolenia w 2011 r ,9 zł (Polska 5 777,5 zł), 2010 r ,8 zł (Polska 7 431,3 zł), b).refundacji pracodawcy kosztów doposażenia/ wyposażenia stanowiska pracy w 2011 r ,0 zł (Polska ,7 zł), 2010 r ,0 zł (Polska ,9 zł), c).ukończeniu stażu w 2011 r ,9 zł (Polska 9 367,6 zł), 2010 r ,6 zł (Polska ,3 zł). Powiatowe urzędy pracy w Wielkopolsce, mimo ograniczonych w 2011 roku środków Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, utrzymały bardzo wysoką efektywność zatrudnieniową, przy jednocześnie niskich kosztach ponownego zatrudnienia. roboty publiczne szkolenia prace. społecznie. użyteczne Absolwenci wielkopolskich szkół ponadgimnazjalnych na rynku pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu po raz dziesiąty przeprowadził monitoring sytuacji absolwentów w Wielkopolsce, którego efektem jest sporządzony raport Ocena sytuacji absolwentów szkół województwa wielkopolskiego rocznik 2010/2011 na rynku pracy. 16

17 szkoły wyższe licea ogólnokształcące technika zasadnicze szkoły zawodowe szkoły policealne licea profilowane* szkoły średnie artystyczne średnie zawodowe** / / / / / / Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w Wielkopolsce w latach * Liczba absolwentów liceów profilowanych w Wielkopolsce systematycznie spada, szkoły te są stopniowo likwidowane lub przekształcane w inne typy szkół przez władze samorządowe. Ponadto decyzją Ministerstwa Edukacji Narodowej od września 2012 r. zaprzestano rekrutacji do tego typu szkół. ** Średnie szkoły zawodowe zostały zlikwidowane w 1999 roku w wyniku reformy oświaty i zastąpione liceami profilowanymi. Źródło: WUP w Poznaniu Na koniec października 2011 roku, (tj. o mniej niż w roku poprzednim) uczniów szkół ponadgimnazjalnych, tj. zasadniczych szkół zawodowych, techników, szkół średnich artystycznych, liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, szkół policealnych i szkół wyższych, ukończyło naukę. Nadal dominuje kształcenie ogólne nad zawodowym. Od 2005 roku systematycznie wzrasta liczba absolwentów uczelni wyższych w Wielkopolsce, natomiast maleje liczba absolwentów techników. Zauważalny jest niewielki spadek zainteresowania gimnazjalistów podejmowaniem nauki w zasadniczych szkołach zawodowych. Zmieniające się tendencje w zakresie liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w Wielkopolsce na przestrzeni ostatnich sześciu lat prezentuje powyższy wykres. Poziom bezrobocia wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych rocznika 2010/2011 zmniejszył się w stosunku do roku poprzedniego. Na koniec października 2011 roku, zarejestrowanych jako bezrobotni było absolwentów (o ponad 4% mniej w stosunku do roku ubiegłego), w tym kobiet. Analiza zawodów pod względem liczby absolwentów w danym kierunku wykazuje, że niezmiennie w zasadniczych szkołach zawodowych oraz technikach problemem pozostaje niedopasowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. W dalszym ciągu bowiem, młodzi ludzie najliczniej wybierają te same zawody, które nadwyżkowo występują na wielkopolskim rynku pracy. Najwięcej absolwentów szkół zawodowych uzyskuje wykształcenie w zawodzie sprzedawcy, kucharza małej gastronomii oraz mechanika pojazdów samochodowych. W wielkopolskich technikach, podobnie jak w latach poprzednich, przeważali absolwenci w zawodach technik ekonomista oraz technik mechanik, które generują znaczne bezrobocie. Znaczny wzrost liczby absolwentów odnotowano w zawodzie technik informatyk, co jednocześnie niestety zwiększyło poziom bezrobocia w tym zawodzie. W celu poprawy sytuacji szkolnictwa zawodowego i osób młodych na rynku pracy, podejmowane są liczne działania, zarówno przez instytucje odpowiedzialne za szkolnictwo, jak i organizacje pozarządowe zajmujące się problematyką edukacji, promujące szkolnictwo zawodowe. Problematyka relacji pomiędzy sektorem edukacji a rynkiem pracy jest chętnie podejmowana przez media, poprzez publikację tematycznych artykułów, czy realizację programów promujących dostosowanie oferty szkół do rynku pracy. Niekorzystne tendencje w zakresie niedopasowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku 17

18 pracy dotyczą także niezmiennie szkolnictwa akademickiego. Najpopularniejsze kierunki studiów, tzw. humanistyczne, tj. zarządzanie, pedagogika czy administracja, mimo że generują największe bezrobocie wśród absolwentów szkół wyższych, są chętnie prowadzone przez uczelnie, gdyż nie wymagają dużych nakładów finansowych. Realizacja programu Kierunki Zamawiane w Wielkopolsce, pozwala stopniowo odwracać tę tendencję, dzięki zwiększającej się z każdym rokiem liczbie uczelni realizujących program, co przekłada się automatycznie na rosnącą liczbę studentów kierunków technicznych w regionie. Wszystkie raporty dotyczące sytuacji absolwentów na wielkopolskim rynku pracy w poszczególnych latach dostępne są na stronie internetowej Urzędu: w zakładce Działania rynku pracy/opracowania i analizy. Opisują relacje szkolnictwa i rynku pracy. Stanowią one wskazówkę dla organów założycielskich i odpowiedzialnych za szkolnictwo ponadgimnazjalne i wyższe w Wielkopolsce, w zakresie kształtowania profili nauczania w odniesieniu do potrzeb pracodawców. Analizy i prognozy rynku pracy Wielkopolskiego Obserwatorium Rynku Pracy Wielkopolskie Obserwatorium Rynku Pracy (WORP) jest projektem systemowym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, realizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu. Obserwatorium podąża za zmieniającą się sytuacją gospodarczą oraz odpowiada na potrzeby badawcze określone przez przedsiębiorców i instytucje. Dlatego też ważną płaszczyzną działania WORP są badania własne, na podstawie których opracowano raporty zawierające analizy i prognozy rynku pracy w Wielkopolsce. Analizie poddano oferty pracy dostępne za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy (PUP), agencji zatrudnienia oraz sieci Europejskich Służb Zatrudnienia (EURES) i określono zapotrzebowanie na pracowników o określonych kwalifikacjach i umiejętnościach w województwie wielkopolskim. W 2010 roku łącznie do 31 powiatowych urzędów pracy, 311 agencji zatrudnienia oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy (WUP) w Poznaniu pracodawcy zgłosili wolnych miejsc pracy, z czego 86% ofert trafiło do PUP. Najliczniej do PUP pracodawcy zgłaszali potrzebę zatrudnienia gospodarzy budynków, ekspedientów oraz pracowników obsługi biurowej. Poprzez agencje zatrudnienia poszukiwano głównie robotników przy pracach prostych w przemyśle, ekspedientów, pomoce i sprzątaczki biurowe i hotelowe, pracowników ochrony osób i mienia oraz przedstawicieli handlowych. WUP w Poznaniu w ramach (EURES) pozyskał 281 ogłoszeń o oferowanej pracy za granicą. Łącznie zaoferowano Wielkopolanom wolne miejsca pracy na różnych stanowiskach Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Największe zapotrzebowanie dotyczyło wykwalifikowanych robotników i rzemieślników. Dzięki cyklicznemu badaniu przeprowadzanemu w powiatowych urzędach pracy, WORP analizuje m.in. czynniki wpływające na długość okresu poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne, trudności w realizacji ofert pracy oraz długość okresu poszukiwania zatrudnienia, a także działania PUP na rzecz aktywizacji zawodowej. Najważniejsze wnioski wynikające z dotychczasowych badań to: największe znaczenie dla czasu poszukiwania pracy w Wielkopolsce ma posiadane doświadczenie zawodowe (90,3% wskazań respondentów) oraz poziom wykształcenia (54,8%), zasadnicze trudności w realizacji ofert pracy zgłaszanych do PUP to brak bezrobotnych o wymaganym przez pracodawcę doświadczeniu, a także brak bezrobotnych o umiejętnościach koniecznych na stanowisku. Mniejsze znaczenie w wymiarze województwa mają dla poszukujących pracy warunki oferowane przez pracodawcę, programy aktywizacji zawodowej realizowane przez PUP są istotnym elementem zwalczania bezrobocia w regionie. W roku 2010 aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu podjęło bezrobotnych, z czego ukończyło je 97,1% zaktywizowanych. Najczęściej podejmowaną formą aktywizacji przez bezrobotnych był staż i szkolenia, natomiast największą efektywność wykazały dotacje na podjęcie działalności gospodarczej i refundacje wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy. Aby rzetelnie przedstawić sytuację na rynku pracy, należy również uwzględnić opinie i plany pracodawców, którzy mają bardzo istotny wpływ na jego kształt. WORP przeprowadziło badanie wśród wielkopolskich pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników Pracodawcy jako kreatorzy polityki kadrowej na rynku pracy, z którego wynika, że co czwarta firma planuje w najbliższym czasie przeprowadzić rekrutację. Respondenci w 55 (26,8%) przypadkach zadeklarowali 18

19 planowany wzrost zatrudnienia w ciągu najbliższego półrocza. Najczęściej były to podmioty prowadzące działalność związaną z edukacją. Wzrost zatrudnienia deklarowało 21,5% zbadanych pracodawców z sektora publicznego i 31,3% z sektora prywatnego. Najliczniej poszukiwani będą pracownicy w zawodach: pakowacze, monterzy, magazynierzy i pokrewni robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, administratorzy systemów komputerowych, asystenci dentystyczni, chemicy, inżynierowie mechanicy, maszyniści kolejowi i metra, operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewni, spawacze i pokrewni. Większość badanych firm (87%) dotychczas znajdowała pracowników na terenie Wielkopolski,. niewiele ponad 10% zatrudnia cudzoziemców. Jedynie 28% ocenia dobrze przygotowanie absolwentów do pracy zawodowej. Ponad połowa firm deklaruje gotowość organizacji praktyk zawodowych dla uczniów, znacznie mniej, bo tylko 16% jest zainteresowana wprowadzeniem u siebie programu staży studenckich. Złożoność czynników mających wpływ na rynek pracy powoduje trudności w prognozowaniu jego przyszłości. Przeprowadzone badania i analizy pozwalają jednak spojrzeć na problem z różnych stron: publicznych służb zatrudnienia i pracodawców, a pozyskiwane przez Wielkopolskie Obserwatorium Rynku Pracy dane umożliwiają wskazanie pewnych tendencji, które będą miały wpływ na kształtowanie rynku pracy w niedalekiej przyszłości. Badania prowadzone przez WORP służą poznaniu, ale ich głównym zadaniem jest wywołanie reakcji i działań sprzyjających rozwojowi rynku pracy przez podmioty kreujące ten obszar. Więcej środków na aktywizację bezrobotnych w Wielkopolsce W trzecim kwartale bieżącego roku w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej podjęto decyzję o rozdziale dodatkowych środków na aktywizację osób bezrobotnych. Z końcem lipca wpłynęła informacja o uruchomieniu 500,0 mln zł na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, z czego 50,0 mln z przeznaczeniem na aktywizację osób z terenów objętych klęskami żywiołowymi oraz bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi, w tym współfinansowanych z wkładu Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG). Pozostałą kwotę (450,0 mln złotych) rozdysponowano na wszystkie województwa, celem wsparcia osób bezrobotnych do 30. oraz powyżej 50. roku życia, a także osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy, których określa art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wielkopolska otrzymała z tej puli środków ,8 tys. zł. Większość spośród licznie złożonych wniosków dotyczyła wsparcia osób bezrobotnych do 30. roku życia oraz osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Marszałek Województwa Wielkopolskiego zarekomendował do dofinansowania łącznie. 77 wniosków 30 samorządów powiatowych Wielkopolski na łączną kwotę ,4 tys. zł, w tym ,9 tys. zł na programy dla bezrobotnych -30, 2 562,4 tys. zł dla bezrobotnych 50+ oraz 8 259,9 tys. zł dla osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wszystkie 77 wniosków złożonych przez samorządy powiatowe, zostało sporządzonych prawidłowo i otrzymało dotacje we wnioskowanej wysokości. Zakończenie fazy weryfikacji wniosków pozwoliło MPiPS podjąć decyzję o dodatkowej możliwości pozyskania przez Samorządy Powiatowe Wielkopolski środków w kwocie 7 567,9 tys. zł rezerwy FP na aktywizację tych samych grup bezrobotnych. Po niedługim czasie do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu wpłynęło 16 wniosków. (9 na programy dla bezrobotnych -30 oraz 7 dla osób z art. 49) na łączną kwotę 2 853,6 tys. zł (kolejno 1 578,0 oraz 1 275,6 tys. zł). Istotne źródło wsparcia działań powiatowych urzędów pracy w Wielkopolsce stanowią także dodatkowe środki Funduszu Pracy z rezerwy Ministra na realizację programów rządowych. Dotychczas samorządy powiatowe województwa wielkopolskiego aktywnie aplikowały o środki na realizację programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi oraz na programy związane z aktywizacją bezrobotnych na terenach, na których miały miejsce klęski żywiołowe. W rezultacie do końca sierpnia MPiPS wydało decyzję o przyznaniu środków dla trzech powiatów na realizację programów dla osób bezrobotnych z terenów objętych klęskami żywiołowymi na łączną kwotę 774,4 tys. zł oraz dla siedmiu powiatów na realizację programów dla bezrobotnych zwolnionych z przyczyn niedotyczących pracowników na kwotę 2 153,4 tys. zł. 19

20 Samorząd Województwa Wielkopolskiego Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Instytucja Pośrednicząca komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ul. Kościelna Poznań tel faks Punkt Informacji i Promocji Europejskiego Funduszu Społecznego tel infoefs@wup.poznan.pl Udzielanie informacji pn. pt. od godz do Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Egzemplarz bezpłatny, grudzień 2012 r.