Sytuacja społeczno-gospodarcza. wersja rozszerzona

Transkrypt

1 2013 Sytuacja społeczno-gospodarcza wersja rozszerzona

2 Opracowanie Sytuacja społeczno-gospodarcza jest dostępne także na stronie internetowej Urzędu Miasta Poznania Opracowanie merytoryczne: Wydział Rozwoju Miasta Urzędu Miasta Poznania pl. Kolegiacki Poznań tel Zdjęcia: Kazimierz Fryś okładka, strony nr: 6, 8, 12, 14, 17, 22, 27, 30, 33, 36, 55, 58, 60, 68, 80 Marek Kaczmarczyk strony nr: 43, 54, 66, 70 Wydawca: Wydawnictwo Miejskie Posnania ul. Ratajczaka Poznań tel faks Opracowanie graficzne: Studio Graficzne Wydawnictwa Miejskiego Posnania tel Copyright by Miasto Poznań, Poznań 2014 Wydział Rozwoju Miasta składa podziękowania instytucjom i firmom, a także wydziałom i biurom Urzędu Miasta Poznania oraz miejskim jednostkom organizacyjnym, które udostępniając dane przyczyniły się do powstania tej publikacji Dane finansowe stanowiące uzupełnienie informacji zawartych w opracowaniu Sytuacja społeczno-gospodarcza znajdują się w Sprawozdaniu z wykonania budżetu Miasta Poznania za 2013 rok opublikowanym na stronie internetowej Urzędu Miasta Poznania: 2

3 Spis treści Wprowadzenie 4 Ludność i powierzchnia 5 Zarządzanie miastem i obsługa mieszkańców 8 Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku Badanie jakości życia 13 Współpraca międzynarodowa i krajowa 20 Finanse i majątek Miasta Poznania 24 Promocja miasta 26 Nagrody dla Miasta Poznania i miejskich jednostek organizacyjnych 31 Praca 33 Szkolnictwo wyższe 34 Nauka i innowacyjność 37 Rynek pracy 40 Gospodarka 42 Pozyskane środki unijne 53 Zamieszkanie 68 Transport, drogi i komunikacja zbiorowa 69 Infrastruktura techniczna i informatyczna 73 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 76 Gospodarka przestrzenna oraz gospodarowanie nieruchomościami 82 Mieszkalnictwo 85 Opieka nad małym dzieckiem 87 Oświata 89 Polityka społeczna i zdrowotna 94 Społeczeństwo obywatelskie 105 Bezpieczeństwo publiczne 107 Podsumowanie 111 Załączniki 113 Odpoczynek 58 Kultura 59 Ochrona zabytków 61 Turystyka 62 Sport i rekreacja 65

4 Wprowadzenie Poznań! Poznań współczesny miasto wielkiej tradycji. Miasto, które wyznacza w życiu narodu szczególny styl budowania wspólnego dobra. Miasto wielkich zakładów przemysłowych. Miasto współczesnej kultury uniwersyteckiej. Z Homilii Papieża św. Jana Pawła II wygłoszonej w czasie Mszy Świętej w Poznaniu podczas II pielgrzymki do Polski 20 czerwca 1983 roku Dziś, po trzydziestu latach, słowa Świętego Jana Pawła II nabierają dla wszystkich poznaniaków szczególnego znaczenia. Są źródłem dumy z tego, że to w Poznaniu możemy się uczyć, pracować, wypoczywać oraz wpływać na przyszłość swoją i kolejnych pokoleń. To od realizacji naszych planów i zamierzeń zależy metropolitarna ranga Poznania, siła jego gospodarki, wysoka jakość życia i rozwój oparty na wiedzy. To od nas zależy kiedy i w jaki sposób wizja przyszłości Poznania stanie się rzeczywistością. Przekazana Państwu publikacja zawiera opis najważniejszych wydarzeń i dokonań w ubiegłym roku w obszarach między innymi gospodarki, edukacji, kultury, sportu i turystyki, które były ważne dla rozwoju naszego miasta. Mam nadzieję, że przedstawione w niej informacje będą ciekawym i wartościowym źródłem informacji o mieście oraz zainspirują do refleksji na temat jego przyszłości. Zapraszam do lektury! Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania 4

5 Ludność i powierzchnia Ludność Poznania wprowadzenie 600 Ludność Na koniec 2012 r. 1 Poznań zamieszkiwało 550,7 tys. osób, czyli o 2,9 tys. mniej niż w grudniu 2011 r. Na 100 mężczyzn przypadało 115 kobiet. Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła 64% ogółu mieszkańców miasta. Stosunkowo najliczniejszą grupę poznaniaków stanowiły osoby w wieku lat (19%). W dalszym ciągu stopniowym zmianom podlegała struktura wiekowa ludności. Ubytkowi populacji w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym towarzyszył przyrost liczby osób w wieku emerytalnym. Wyjątkiem były dzieci w wieku od 3 do 9 lat, których liczebność powiększała się na skutek notowanego w ostatnich kilku latach wzrostu liczby urodzeń, będącego rezultatem wchodzenia w okres najwyższej rozrodczości roczników wyżu demograficznego z przełomu lat 70. i 80. W 2012 r. po raz kolejny z rzędu odnotowano dodatni przyrost naturalny, spowodowany stosunkowo wysoką liczbą urodzeń oraz relatywnie niską liczbą zgonów, jednakże jego poziom od kilku lat maleje. Na koniec roku wyniósł on 0,2. Jedynym czynnikiem wpływającym na zmniejszanie się liczby mieszkańców Poznania pozostał ubytek migracyjny wynoszący w 2012 r. 4,2, którego wartość od 2008 r. ulega poprawie. Większość osób, które wyemigrowały z miasta, wybrało na swoje nowe miejsce zamieszkania obszar powiatu poznańskiego. Według badań Urzędu Statystycznego w Poznaniu na jednego poznaniaka dojeżdżającego do pracy do innej miejscowości przypadały blisko 4 osoby przyjeżdżające do pracy do stolicy Wielkopolski. Do pracy do Poznania dojeżdżało najwięcej osób mieszkających głównie w gminach sąsiadujących, tj. Swarzędzu, Czerwonaku, Luboniu, Mosinie, Komornikach, Kórniku, Dopiewie, Tarnowie Podgórnym, Kostrzynie Wlkp., Suchym Lesie, Pobiedziskach, Rokietnicy, Murowanej Goślinie, a także w położonych dalej gminach woj. wielkopolskiego, tj. Gnieźnie, Wrześni, Kościanie, Obornikach, Jarocinie, Szamotułach, Pile. Mimo iż Poznań staje się coraz atrakcyjniejszym miejscem zamieszkania dla cudzoziemców, liczba zameldowanych obcokrajowców (także na czas określony) jest stosunkowo niewielka. W mieście mieszkało ok. 1,9 tys. obywateli innych państw, pochodzących z ponad 100 krajów. Obywatele w osobach w tys. osób Przyrost naturalny w Poznaniu urodzenia zgony 1 Dane za 2013 r. będą dostępne w połowie 2014 r. 5

6 Unii Europejskiej stanowili 1/3 imigrantów. Najwięcej z nich przybyło z Niemiec, a ponad 1/3 pochodziła z pozostałych państw europejskich, głównie z Ukrainy, Rosji i Białorusi. wprowadzenie Według danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, w połowie 2011 r. ludność Poznania wynosiła 554,7 tys. osób, tj. o 24,2 tys. mniej niż wyniosło zaludnienie podczas poprzedniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2002 r. Wskaźnik aktywności zawodowej (udział osób aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności aktywnej i biernej zawodowo) wyniósł 57,6% a wskaźnik zatrudnienia (udział pracujących w ogólnej liczbie ludności aktywnej i biernej zawodowo) kształtował się na poziomie 53,3%. W strukturze ludności dominowała grupa z wykształceniem średnim i policealnym (37%). Szybko powiększała się populacja osób z wykształceniem wyższym (z 20% w 2002 r. do 30% w 2011 r.). Zmniejszył się zaś udział osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (z 19% w 2002 r. do 15% w 2011 r.). Ponad połowa mieszkańców Poznania (51,4%) pozostawała w związku małżeńskim, blisko 1/3 stanowili kawalerowie lub panny, a co dziesiąty poznaniak był osobą owdowiałą (9,7%). Osoby po rozwodzie stanowiły 6,5% populacji Poznania. Zaledwie 1,5% poznaniaków urodziło się za granicą, a mniej niż 0,5% stanowili obcokrajowcy. Prognoza demograficzna opracowana przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) przewiduje charakterystyczny dla większości dużych polskich miast postępujący spadek liczby ludności w Poznaniu. Do 2035 r. zaludnienie w mieście zmniejszy się do ok. 490 tys. osób. Spadek liczby ludności dotyczyć będzie zarówno grupy osób w wieku przedprodukcyjnym 2 (o 16,6%), jak i produkcyjnym (o 16,9%). Zwiększy się natomiast liczba ludności w wieku poprodukcyjnym (o 10,9%). Prognoza, w której uwzględniono zróżnicowanie trendów wśród grup wiekowych poniżej 24. roku życia, obok ogólnego spadku liczby ludności Poznania, wskazuje także na przejściowe wzrosty liczebności grup dzieci i młodzieży (w wieku od 3 do 6 lat do 2015 r., w wieku od 7 do 12 lat do 2021 r., w wieku od 13 do 15 lat w latach , w wieku od 16 do 18 lat w latach oraz w wieku od 19 do 24 lat w latach ). Wystąpienie przeciwnej tendencji GUS prognozuje dla powiatu poznańskiego, gdzie do 2035 r. liczba ludności zwiększy się o 135 tys. osób (tj. o 39%) i wyniesie 480 tys. osób, czyli będzie jedynie o 9,5 tys. osób mniejsza niż liczba ludności w Poznaniu. W rezultacie w 2035 r. ludność zamieszkująca obszar aglomeracji poznańskiej, obejmującej Poznań i powiat poznański, wzrośnie o ok. 8% i wyniesie 970 tys. osób. 2 Po okresie wzrostu do 2021 r. 6

7 Powierzchnia wprowadzenie na 1000 mieszkańców Saldo migracji w Poznaniu Poznań usytuowany jest w przełomie doliny Warty. Powierzchnię miasta cechuje dość urozmaicone ukształtowanie terenu. Najniżej położonym obszarem miasta jest dno Warty znajdujące się na wysokości 45 m n.p.m., a najwyżej położonym punktem Góra Moraska wznosząca się na wysokość 154 m n.p.m. Powierzchnia miasta wynosi 261,9 km 2. Rozpiętość granic administracyjnych Poznania na osi północ południe wynosi ok. 23 km, a na osi wschód zachód ok. 24 km. Poznań stanowi centralną część aglomeracji poznańskiej. Miasto graniczy z 11 gminami powiatu poznańskiego, w tym z 2 miastami Luboniem i Swarzędzem. -8 tereny przemysłowe 4% wody 3% tereny osiedlowe 13% pozostałe 20% Struktura powierzchni Poznania w 2013 r. tereny komunikacyjne 13% użytki rolne 32% lasy i zadrzewienia 15% Strukturę funkcjonalno-przestrzenną miasta Poznania wyróżnia układ klinowo-pierścieniowy zieleni, ramowy system komunikacyjny oraz obszar Śródmieścia z wyodrębnionym centrum. Pod względem zagospodarowania przestrzeni miasta w 2013 r. największą część zajmowały obszary zabudowane i zurbanizowane (44% 11,6 tys. ha), w tym tereny mieszkaniowe (3,6 tys. ha), tereny komunikacyjne (3,5 tys. ha), obiekty i tereny przemysłowe (1,1 tys. ha). Tereny zieleni, tj. lasy, powierzchnie zadrzewione i zakrzewione, łąki, pastwiska, ogrody działkowe, parki i inne tereny rekreacyjne, zajmowały w Poznaniu około 6,1 tys. ha, co stanowiło 23,4% jego obszaru. W granicach miasta znajdują się 4 jeziora, w tym naturalne zbiorniki Jezioro Kierskie (o pow. 288 ha) i Jezioro Strzeszyńskie (o pow. 35 ha) oraz sztuczne Jezioro Maltańskie (o pow. 64 ha) i Jezioro Rusałka (o pow. 36,7 ha). Ponadto w parkach i na terenach zieleni znajdują się liczne stawy. W strukturze własnościowej Poznania grunty komunalne wraz z przekazanymi w użytkowanie wieczyste stanowiły 36,5%, a osób fizycznych 28% jego obszaru. Do Skarbu Państwa należało 27%, a do różnych związków, organizacji i osób prawnych 8,5% powierzchni miasta. W strukturze własnościowej gruntów zachodzą niewielkie zmiany, wynikające ze zmian na rynku nieruchomości oraz prowadzonego procesu uwłaszczeń na terenach miejskich i komunalizacji mienia. W 2013 r. Wojewoda Wielkopolski wydał decyzje komunalizacyjne potwierdzające nabycie przez Miasto Poznań prawa własności do 352 działek (w 2012 r. 412) o łącznej powierzchni 92,2 ha (w 2012 r. 155,7 ha). 7 Kierunki rozwoju przestrzennego, zagospodarowania i zabudowy Poznania wyznacza Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, na podstawie którego opracowywane są

8 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Na koniec 2013 r. miejscowe plany zagospodarowania obejmowały 40% powierzchni Poznania, a w opracowaniu pozostawały plany dotyczące 27,7% powierzchni miasta. wprowadzenie Zarządzanie miastem i obsługa mieszkańców Miasto Poznań, jako administracyjne centrum województwa wielkopolskiego, jest siedzibą Wojewody Wielkopolskiego i Marszałka Województwa Wielkopolskiego. W Poznaniu, mającym jednocześnie status gminy i powiatu grodzkiego, oprócz władz Miasta Poznania, urzędują także władze powiatu poznańskiego ziemskiego. Swoją siedzibę mają tu również Związek Miast Polskich oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski. Rada Miasta Poznania jest organem stanowiącym i kontrolnym wybieranym na czteroletnią kadencję. Obecnie urzędujących radnych wybrano w 2010 r. Radę Miasta Poznania tworzy 37 osób: Przemysław Alexandrowicz, Andrzej Bielerzewski, Jan Chudobiecki, Lidia Dudziak, Karolina Fabiś-Szulc, Joanna Frankiewicz, Grzegorz Ganowicz, Ryszard Franciszek Grobelny, Michał Grześ, Krzysztof Grzybowski, Ewa Jemielity, Jakub Jędrzejewski, Adrian Kaczmarek, Katarzyna Kretkowska, Wojciech Kręglewski, Dominika Król, Juliusz Kubel, Tomasz Lewandowski, Tomasz Lipiński, Urszula Mańkowska, Przemysław Markowski, Łukasz Mikuła, Norbert Napieraj, Maria Nowicka, Adam Pawlik, Maciej Przybylak, Krzysztof Skrzypinski, Sławomir Smól, Marek Sternalski, Antoni Szczuciński, Szymon Szynkowski vel Sęk, Hubert Świątkowski, Michał Tomczak, Beata Urbańska, Mariusz Wiśniewski, Wojciech Wośkowiak, Bartosz Zawieja. Funkcję Przewodniczącego Rady Miasta Poznania sprawuje Grzegorz Ganowicz, a funkcje wiceprzewodniczących Hubert Świątkowski, Michał Grześ i Katarzyna Kretkowska. Radni pracują w ramach 12 komisji stałych: Komisji Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego; Komisji Budżetu, Nadzoru Właścicielskiego, Rozwoju Gospodarczego i Promocji Miasta; Komisji Gospodarki Komunalnej i Polityki Mieszkaniowej; Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki; Komisji Kultury i Nauki; Komisji Ochrony Środowiska; Komisji Oświaty i Wychowania; Komisji Polityki Przestrzennej; Komisji Rewitalizacji; Komisji Rewizyjnej; Komisji Samorządowej; Komisji Rodziny, Polityki Społecznej i Zdrowia. W 2013 r. zwołano 18 sesji Rady Miasta Poznania oraz 180 posiedzeń komisji. Radni podjęli 278 uchwał. Prezydentem Miasta Poznania jest Ryszard Grobelny, a funkcje Zastępców Prezydenta 8

9 pełnią: Tomasz Jerzy Kayser, Mirosław Kruszyński, Jerzy Stępień oraz Dariusz Jaworski. Sekretarzem Miasta Poznania jest Stanisław Tamm, a funkcję Skarbnika piastuje Barbara Sajnaj. Na koniec 2013 r. obsługę administracyjną mieszkańców prowadziło 28 wydziałów i równorzędnych jednostek organizacyjnych Urzędu Miasta Poznania. Na prawach oddziałów w strukturze urzędu funkcjonowały także Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów oraz Poradnia Zakładowa. Na koniec 2013 r. w Urzędzie Miasta Poznania zatrudnionych było ponad 1,5 tys. pracowników, z których ponad 78% posiadało wykształcenie wyższe. W 2013 r. część zadań publicznych realizowało 328 miejskich jednostek organizacyjnych. W porównaniu z 2012 r. ich liczba zmalała o ponad 3,8%. W 2013 r. wydziały Urzędu Miasta Poznania wydały ponad 354 tys., a miejskie jednostki organizacyjne ponad 137 tys. decyzji administracyjnych. Najwięcej decyzji spośród wszystkich wydziałów wydał Wydział Komunikacji (ponad 181,4 tys.), a spośród jednostek miejskich Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie (blisko 80,8 tys.). W porównaniu z 2012 r. łączna liczba decyzji wydanych przez wydziały Urzędu Miasta Poznania zwiększyła się o 8%, a miejskie jednostki organizacyjne o blisko 1,6%. W Poznaniu działają 42 jednostki pomocnicze osiedla obejmujące obszar całego miasta. Miasto Poznań wspiera inicjatywy mieszkańców, którzy prowadzą lokalne inwestycje. W 2013 r. realizowano 21 takich inwestycji, przede wszystkim wodociągowo-kanalizacyjnych i drogowych, głównie na nowych osiedlach jednorodzinnych. W 2013 r. odbyła się pierwsza edycja programu Przyjazne Podwórko 3. Za pomocą strony internetowej Zarządu Dróg Miejskich opiniowane są ponadto projekty zadań drogowych. Prowadzone są konsultacje społeczne z mieszkańcami. Przybierają one formę: bezpośrednich spotkań z poznaniakami, debat deliberatywnych, czatów internetowych z Prezydentem, konsultacji budżetowych w ramach Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego, rozstrzygnięć obywatelskich, spotkań w Poznańskiej Kawiarence Obywatelskiej, comiesięcznych spotkań 3 Dzięki dofinansowaniu Miasta, wspólnoty mają możliwość poprawienia estetyki swojego podwórka poprzez tworzenie miejsc wypoczynku, placów zabaw dla dzieci czy małej architektury. Program adresowany jest do wspólnot mieszkaniowych znajdujących się na obszarze jednostek pomocniczych: Osiedla Stare Miasto, Osiedla Jeżyce, Osiedla Św. Łazarz, Osiedla Wilda oraz Osiedla Ostrów Tumski Śródka Zawady Komandoria. Współfinansowanie nakładów na realizację projektu Przyjazne Podwórko może zostać przyznane w łącznej kwocie brutto nie wyższej niż 20 tys. zł dla jednej wspólnoty mieszkaniowej. Kwota ta może zostać pomnożona przez liczbę wspólnot mieszkaniowych, które zorganizowały się na rzecz wspólnej realizacji przedsięwzięcia. W pierwszej edycji programu z pomocy Miasta w utworzeniu zielonego, atrakcyjnego i przyjaznego dla mieszkańców otoczenia skorzystały 2 wspólnoty: Bukowska 13 i Palacza Prezydenta z mieszkańcami i radami osiedli. Konsultacje przeprowadzone w 2013 r. dotyczyły m.in. opracowywanych miejskich programów, planów i strategii (tj. aktualizacji Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030, Planu Transportowego dla Aglomeracji Poznańskiej, Miejskiego Programu Rewitalizacji dla Poznania trzeciej edycji, Zintegrowanego Programu Odnowy i Rozwoju Śródmieścia Poznania na lata , Programu ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata z perspektywą do 2020 roku, Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania), wdrożenia systemu PEKA, przekształcenia Zarządu Komunalnych Zasobów Lokalowych w spółkę prawa handlowego, koncepcji funkcjonalno-użytkowej nowego schroniska dla zwierząt, ewaluacji Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 4 oraz kwestii związanych z gospodarowaniem odpadami, planami zagospodarowania przestrzennego, łączeniem placówek oświatowych oraz łączeniem obwodów, oceną funkcjonowania Strefy Płatnego Parkowania, projektem, koncepcją zagospodarowania i zarządzania terenami zlokalizowanymi wokół obiektów sportowych Oddziału Chwiałka oraz hali widowiskowo-sportowej Arena. Prowadzono mediacje Na skraju przemysłu i mieszkaniówki z mieszkańcami oraz Radą Osiedla Podolany, dotyczące utrudnień związanych z działalnością firm. Przy wydziałach zajmujących się kulturą, sprawami społecznymi, oświatą i środowiskiem kontynuowały działalność Komisje Dialogu Obywatelskiego 5 zrzeszające organizacje pozarządowe. Do ich zadań należy m.in. współpraca z Miastem Poznaniem w celu zwiększenia efektywności działań kierowanych do poznaniaków, opiniowanie wydawanych dokumentów i projektów aktów prawnych oraz określanie potrzeb społecznych i sposobów ich zaspokajania. W ramach dialogu obywatelskiego prowadzony jest także projekt Akademia Młodego Obywatela 6, skierowany do uczniów poznańskich szkół. 4 Poznański Budżet Obywatelski umożliwia współdecydowanie mieszkańców o wydatkach z budżetu Miasta, poprzez zgłaszanie pomysłów, a następnie wybór w głosowaniu powszechnym tych, które w największym stopniu odzwierciedlają potrzeby miasta. Zwycięskie projekty wpisuje się do budżetu Miasta na kolejny rok. W 2013 r. najwięcej głosów oddano na projekty: Przytulisko centrum pomocy dla osób bezdomnych (26,7 tys. głosów), RoweLOVE Rataje trakt pieszo-rowerowy łączący Rataje-Park z Maltą i Wartą oraz ul. Jana Pawła II (21,6 tys. głosów), Sportowy Golaj odbudowa stadionu na Golęcinie żużel, park rowerowy, futbol (13,6 tys. głosów), Renowacja hali widowiskowo-sportowej Arena (13 tys. głosów). 5 Komisje Dialogu Obywatelskiego zostały utworzone przy wydziałach Kultury i Dziedzictwa, Oświaty, Ochrony Środowiska, Zdrowia i Spraw Społecznych oraz przy Pełnomocniku Prezydenta ds. Osób Niepełnosprawnych. 6 Akademia Młodego Obywatela jest projektem edukacji samorządowej. Jego celem jest stymulowanie aktywności obywatelskiej wśród młodzieży poprzez zachęcanie jej do społecznego zaangażowania i włączania się w życie miasta. Poprzez warsztaty organizowane w Urzędzie Miasta Poznania, szkolne konsultacje społeczne oraz debaty młodzież poznaje sposoby angażowania się w życie swoich społeczności. W 2013 r. odbyła się druga edycja projektu. wprowadzenie

10 Nowe usługi dla mieszkańców Dążąc do usprawnienia zarządzania miastem, władze Poznania podejmowały zróżnicowane działania z zakresu poprawy obsługi mieszkańców, rozbudowy e-administracji, udzielania pomocy w załatwianiu indywidualnych spraw obywateli, podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników oraz poprawy warunków pracy i utrzymania skutecznego systemu zarządzania w Urzędzie Miasta Poznania. W celu poprawy warunków obsługi klientów kontynuowano wprowadzanie oznakowania w postaci aluminiowych tabliczek imiennych we wszystkich obiektach Urzędu Miasta Poznania; przeprowadzano codzienne kontrole czystości toalet w jego budynkach; zmodernizowano system Call Center. Różnorodne prace modernizacyjne wykonano także w poszczególnych budynkach Urzędu Miasta Poznania, tj. przy ul. Słowackiego wykonano prace związane z zabezpieczeniem przeciwpożarowym; na pl. Kolegiackim oraz ulicach Matejki, Libelta, Słowackiego, Gronowej monitorowano sterowanie zużyciem ciepła w obiektach; przy ulicach Słowackiego i Matejki wymieniono okna. Przeprowadzono również działania w zakresie modernizacji systemu łączności, monitoringu stanu technicznego obiektów, kontynuowano działania zmierzające do konsolidacji zakupów 7 oraz zakończono prace nad zintegrowanym systemem zarządzania drukowaniem, kopiowaniem i skanowaniem dokumentów. Konsekwentnie rozszerzano formy bezpośredniego kontaktu z klientami ( , SMS, formularze interaktywne, internetowe systemy zgłaszania skarg i interwencji, składanie wniosków za pośrednictwem ESP 8 ) oraz zakres spraw realizowanych za pośrednictwem Biura Informacji 7 W ich ramach zainicjowano prace nad dwoma zakupami grupowymi, z których największym przedsięwzięciem z uwagi na udział 9 miejskich jednostek organizacyjnych oraz skalę ilościową był zakup usług pocztowych. W wyniku podjętych działań wygenerowano oszczędności. 8 Usługa Elektronicznej Skrzynki Podawczej Urzędu Miasta Poznania (ESP) uruchomiona została zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 29 września 2005 r. w sprawie warunków organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym. Za pośrednictwem ESP klienci urzędu mogą m.in. składać wnioski o: duplikat decyzji o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej Prezydenta Miasta Poznania wydanych w latach ; zezwolenie na sprzedaż/podawanie napojów alkoholowych; jednorazowe zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych; likwidację punktu sprzedaży/podawania napojów alkoholowych; wydanie odpisów aktów stanu cywilnego z ksiąg Urzędu Stanu Cywilnego w Poznaniu; wsparcie finansowe ze środków Gminnego oraz Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, a także wyrażać opinię o lokalizacji kasyn i salonów gier i zgłaszać zmiany w zezwoleniu na sprzedaż/podawanie napojów alkoholowych. W 2013 r. za pośrednictwem ESP wpłynęło około 5,1 tys. wiadomości. 10 Teleinformatycznej (BIT CC POZnan*Kontakt) odgrywającego rolę miejskiego call center 9. W ramach kontynuacji działań zmierzających do zwiększenia wykorzystania narzędzi elektronicznych w procesie realizacji zamówień publicznych, w 2013 r. przeprowadzono 4 e-postępowania, dotyczące dostawy komputerów, UPS-ów, mebli i usług ochrony. Ponadto w Urzędzie Miasta Poznania wdrożono platformę do prowadzenia e-postępowań tzw. Platformę Miasta Poznania oraz wyznaczono obszary obowiązkowego stosowania e-postępowań, które powinny być wykorzystywane przez 14 miejskich jednostek organizacyjnych 10. W celu poprawy obsługi klientów pracownicy podnosili swoje kompetencje m.in. uczestnicząc w licznych szkoleniach 11. W ramach prowadzonej e-administracji zapewniano bezpośredni dostęp do zasobów informacyjnych i bibliotecznych Urzędu Miasta Poznania, dokumentów związanych 9 Najważniejsze osiągnięcia BIT CC POZnan*Kontakt w 2013 r. to: przekroczenie pułapu 320 tys. rozmów serwisowych, w tym 223 tys. w trybie przychodzącym i 99 tys. w trybie wychodzącym; przeprowadzenie masowych badań ankietowych dla łącznie 7 podmiotów z wykorzystaniem oprogramowania Netigate i CATI (przeprowadzono 13 akcji wychodzących, realizując blisko 15,8 tys. połączeń dla 20 tys. respondentów); wsparcie projektu Poznański Budżet Obywatelski 2013 poprzez stworzenie i obsługę elektronicznej ankiety do głosowania; zawarcie umowy o świadczenie usługi call center ze Związkiem Międzygminnym Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej (ZM GOAP); kontynuacja programu lekcji propagujących kontakt telefoniczny z Miastem dla dzieci poznańskich szkół; uzyskanie refundacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na utworzenie stanowiska pracy osoby z orzeczoną niepełnosprawnością. Najwięcej zapytań do BIT POZnan*Kontakt dotyczyło informacji z następujących zakresów: rejestracja pojazdu; pozyskanie nowego dowodu rejestracyjnego i przerejestrowanie pojazdu; zgłoszenie urodzenia dziecka; wydawanie odpisów aktów stanu cywilnego; ustalanie terminu ślubów; meldunki; dowody osobiste; ewidencja mieszkańców; strefa płatnego postoju i przyjmowanie zgłoszeń awarii parkomatów; nabywanie świadczeń; stypendium dla uczniów; becikowe; dodatek energetyczny przysługujący osobom otrzymującym dodatek mieszkaniowy; zniesienie specjalnego dodatku mieszkaniowego; system zagospodarowania odpadów na terenie ZM GOAP. 10 Tj. przez: Poznańskie Centrum Świadczeń, Zarząd Transportu Miejskiego, Zarząd Robót Drogowych, Zarząd Lasów Poznańskich, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji, Miejską Pracownię Urbanistyczną, Ogród Zoologiczny, Palmiarnię Poznańską, Usługi Komunalne, Zarząd Dróg Miejskich, GEOPOZ, Zarząd Zieleni Miejskiej, Straż Miejską Miasta Poznania. W wyniku podjętych działań wygenerowano oszczędności. 11 W 2013 r. pracownicy uczestniczyli zarówno w szkoleniach zamkniętych dla Urzędu Miasta Poznania, jak i w szkoleniach otwartych. Przeprowadzono m.in. szkolenia wstępne oraz szkolenia w ramach Służby Przygotowawczej dla nowo zatrudnionych. Zorganizowano także 15 sesji Action Learning, warsztaty dotyczące standardu obsługi klienta na poziomie podstawowym i zaawansowanym, szkolenia z ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa informacji, podczas których omawiano m.in. instrukcję zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych oraz szkolenia z zakresu emisji głosu dla pracowników BIT POZnan*Kontakt. wprowadzenie

11 z obsługą obywateli, uchwał oraz transmisji on-line obrad Rady Miasta Poznania, zarządzeń Prezydenta Miasta Poznania, dokumentów źródłowych (programów, strategii). Rozszerzano również zakresy e-usług 12. Urząd Miasta Poznania i część miejskich jednostek organizacyjnych funkcjonują w oparciu o system zarządzania zgodny z normami PN-EN ISO 9001:2009 oraz PN-EN ISO 14001:2005. W celu skuteczniejszego zarządzania wykorzystywane są metody i narzędzia zarządzania ryzykiem 13, kontroli zarządczej 14 oraz dotyczące etyki 15. W 2013 r. Urząd Miasta Poznania uzyskał tytuł Laureata w konkursie realizowanym przez Związek Miast Polskich Samorządowy Lider Zarządzania 2013 Samorząd Jako Pracodawca. 12 W 2013 r. za pomocą Internetu można było korzystać z następujących e-usług: wniosek o wydanie odpisów aktów stanu cywilnego z ksiąg Urzędu Stanu Cywilnego w Poznaniu; deklaracja na podatek od nieruchomości dla osób prawnych; formularz złożenia informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych dla osób fizycznych; wyrażenie opinii o lokalizacji kasyn i salonów gier; Internetowa Giełda Małego Biznesu MSPe-kontakt; sprawdzanie terminów odbiorów dowodów rejestracyjnych zatrzymanych przez organ ruchu drogowego i stacje diagnostyczne oraz wtórników tablic rejestracyjnych; składanie wniosków o wydanie wtórników nalepek kontrolnych, potwierdzonej za zgodność z oryginałem kserokopii dowodu rejestracyjnego; wtórnika tablicy rejestracyjnej; zaświadczeń potwierdzających dane pojazdu; stan realizacji wniosków o wymianę prawa jazdy oraz wydanie dowodu rejestracyjnego; rekrutacja ławników on-line; systemowa rekrutacja oświatowa do żłobków, przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych; giełda pracy dla pracowników oświatowych nauczyciele, szkoły, pracownicy administracyjni; Internetowa Giełda Używanych Podręczników; elektroniczna rezerwacja terminu wizyty w Urzędzie Miasta Poznania (50 kategorii spraw); internetowa wyszukiwarka grobów (14 cmentarzy objętych systemem); system zgłaszania interwencji (Internet + aplikacja mobilna 24 kategorie interwencji). 13 Zarządzenie nr 520/2013/P Prezydenta Miasta Poznania z 22 lipca 2013 r. w sprawie zarządzania ryzykiem w Mieście Poznaniu. 14 Zarządzenie nr 720/2013/P Prezydenta Miasta Poznania z 5 listopada 2013 r. w sprawie zapewnienia funkcjonowania kontroli zarządczej w Mieście Poznaniu. 15 W 2013 r. przygotowano projekt zarządzenia w sprawie zapewnienia przestrzegania i promowania zasad etycznych w Mieście Poznaniu, które porządkuje i systematyzuje obszar etyki w Urzędzie Miasta Poznania i miejskich jednostkach organizacyjnych (tj. scala 4 funkcjonujące dotychczas zarządzenia Prezydenta Miasta Poznania, ujednolica i ustanawia wspólne zasady etycznego postępowania nie tylko dla Urzędu Miasta Poznania, ale także dla miejskich jednostek organizacyjnych, sposób reagowania w przypadkach naruszenia zasad etycznych, sposób i tryb przeglądu przestrzegania zasad etycznych. Dodatkowo opracowano Standardy obsługi klienta Urzędu Miasta Poznania, których celem jest profesjonalna obsługa klienta oraz budowanie zaufania i pozytywnego wizerunku pracownika Urzędu Miasta Poznania). Zarządzenie zostało podpisane przez Prezydenta Miasta Poznania w 2014 r. 11 Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030 W 2013 r. Rada Miasta Poznania przyjęła dokument Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku Aktualizacja 16. Powstał on przy współ udziale przewodniczących programów strate gicznych wraz z zespołami, naukowców poznań skich uczelni, przedstawicieli różnych środo wisk działających w mieście i metropolii Poznań oraz mieszkańców Poznania. W procesie tworzenia Strategii korzystano z sugestii i uwag zgła szanych podczas licznych spotkań konsultacyj nych. Ważne wnioski, które pozwoliły doprecy zować jej zapisy, sformułowano podczas spotkań prowadzonych przez ekspertów ze szkół wyższych oraz na posiedzeniach Rady Strategii. Ostateczny kształt aktualizacji nada ły uwzględnione opinie poznaniaków zebrane podczas przeprowadzonego badania jakości życia. Historia planowania strategicznego Historia planowania strategicznego w Poznaniu sięga ostatnich 24 lat, miasto było bowiem jednym z pierwszych w Polsce, które rozpoczęły strategiczne planowanie swojego rozwoju. W 1994 r. uchwalono Program Strategicznego Rozwoju Miasta Poznania, wzbogacając jego zakres w kolejnych latach o dokumenty operacyjne w perspektywie średniookresowej. Wprowadzono także Wieloletni Program Inwestycyjny w połączeniu z Wieloletnim Planem Finansowym. W 2002 r. rozpoczęto realizację programu, w ramach którego przeprowadzane są cykliczne badania jakości życia mieszkańców 17. Kolejnym etapem było przyjęcie w 2010 r. Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030, której towarzyszyło wdrożenie systemu zarządzania projektami oraz innych rozwiązań pogłębiających integrację zarządzania strategicznego i finansowego. Poszczególne dokumenty odzwierciedlały ewolucję planowania strategicznego i każdorazowo miały coraz bardziej zaawansowany charakter. W obecnie obowiązującej Strategii rozwinięto monitoring strategiczny i mierzenie efektów realizowanych działań. Położono również nacisk na planowanie nakładów niezbędnych do ich realizacji. 16 Tekst dokumentu zamieszczono na stronie internetowej w zakładce Strategia Rozwoju Miasta Poznania do roku Więcej nt. badań jakości życia zawarto w rozdziale Badanie jakości życia. wprowadzenie

12 wprowadzenie Kluczowe elementy Strategii Do zasadniczych elementów po znańskiej Strategii należą: Wizja 2030 Poznań miastem metropolitalnym o silnej gospodarce i wysokiej jako ści życia, opierającym swój rozwój na wiedzy ; 4 cele strategiczne Rozwój gospodarki innowacyjnej i pod noszenie atrakcyjności inwestycyjnej miasta, Zwiększenie znaczenia miasta jako ośrodka wiedzy, kultury, turysty ki i sportu, Poprawa jakości życia oraz atrakcyjności przestrzeni i architektu ry, Utworzenie metropolii Poznań ; 13 celów pośrednich Poprawa warunków przestrzennych, infrastrukturalnych i prawno-administracyjnych dla przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem branż wysokich technologii, branż kreatywnych oraz sektora MŚP, Wzrost konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w szczególności poprzez 12 rozwój współpracy z poznańskimi uczelniami i instytucjami naukowo-badawczymi, Umocnienie pozycji Poznania jako europejskiego ośrodka naukowego i akademickiego, w tym umiędzynarodowienie badań i internacjonalizacja kształcenia, Uzyskanie przez Poznań rangi międzynarodowego centrum kultury i turystyki, Wzbogacenie oferty rekreacyjnej i sportowej dla mieszkańców i przyjezdnych, Ekologiczne i racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska i odpadami, Zwiększenie atrakcyjności Poznania jako miejsca do zamieszkania, Wyeksponowanie i wzrost atrakcyjności wartościowych układów i elementów przestrzeni Poznania oraz rewitalizacja obszarów zdegradowanych, Podniesienie jakości kształcenia, opieki i wychowania, Podniesienie świadomości prozdrowotnej wśród mieszkańców oraz dostępności do świadczeń zdrowotnych, Rozwój kapitału społecznego, budowanie spójności społecznej

13 oraz przeciwdziałanie zjawiskom wykluczenia społecznego, Wzrost międzynarodowego znaczenia Poznania w sieci metropolii europejskich, Wzrost spójności metropolii poprzez integrację przestrzenno-funkcjonalną miasta Poznania z gminami aglomeracji oraz 18 programów strategicznych Akade micki i naukowy Poznań, Bezpieczny Poznań, Cyfrowy Poznań, Ekologiczny Poznań, Kultural ny Poznań, Metropolitalny Poznań, Mieszkajmy w Poznaniu, Obywatelski Poznań, Poznań wraż liwy społecznie, Przestrzenie dla biznesu, Przy jazne Śródmieście, Rzeka w mieście, Sportowy Poznań, Turystyczny Poznań, Wiedza dla bizne su, Wysoka jakość edukacji i wychowania, Zdro wy Poznań, Zrównoważony rozwój transportu. Priorytety rozwoju miasta Strategia wskazuje także obszary kluczowe dla rozwoju Poznania, za które uznano: utrzymanie dodatniego salda migracji metropolii Poznań oraz zahamowanie spadku liczby ludności miasta Poznania; rozwój gospodarczy, zwiększenie innowacyjności i wiedzochłonności gospodarki; optymalizację transportu w mieście i metropolii Poznań; poprawę zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni miejskiej, w szczególności w Śródmieściu; poprawę jakości kształcenia i wspierania młodych talentów. Podstawą ich wyboru były zarówno subiektywne opinie mieszkańców, jak i analiza danych i wskaźników statystycznych. Zidentyfikowane priorytety powinny być wskazówką dla Rady Miasta Poznania i Komitetu Sterującego przy alokowaniu środków finansowych dla realizacji Strategii. System monitoringu i wdrażania W zaktualizowanej w 2013 r. Strategii rozwinięto monitoring strategiczny i mierzenie efektów realizowanych działań. Najważniejsze wyzwania i cele rozwoju miasta, realizujące wizję jego rozwoju, ujęto w programach strategicznych, z których każdy ma swój cel główny, cele operacyjne oraz zestaw kluczowych przedsięwzięć, wraz ze wskaźnikami ich realizacji. Wartości wskaźników określono na poziomie bazowym (dla 2010 r.) oraz oszacowano na poziomach pośrednim (dla 2020 r.) i docelowym (dla 2030 r.). Planowane wielkości wskaźników mają charakter intencjonalny i zostały oszacowane na podstawie dostępnych obecnie informacji i danych. Ich osiągnięcie zależne jest od wielu czynników zewnętrznych, na które Miasto nie zawsze ma wpływ. Dla każdego programu dokonano także szacowania nakładów niezbędnych do jego realizacji. Za realizację 13 każdego z programów odpowiada jego przewodniczący, wyznaczono także osoby odpowiedzialne za monitoring strategiczny. Kluczowe decyzje w procesie realizacji Strategii, w tym finansowanie projektów z niej wynikających, wypracowuje Komitet Sterujący, zrzeszający dyrektorów wydziałów i biur Urzędu Miasta Poznania oraz miejskich jednostek organizacyjnych. Ostateczny portfel realizowanych przedsięwzięć wieloletnich, po akceptacji Prezydenta Miasta, zatwierdza Rada Miasta Poznania w trybie uchwały. Nad realizacją głównych celów Strategii czuwa również Rada Strategii, której członkami są wybitni eksperci z zakresu dziedzin objętych dokumentem. Badanie jakości życia W ramach badań jakości życia w 2013 r. przeprowadzono siódmą edycję Programu Wskaźniki jakości życia mieszkańców Poznania. Program realizowany jest na zlecenie Miasta Poznania przez Centrum Badania Jakości Życia działające przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Program zainicjowano w celu usprawnienia działalności Urzędu Miasta Poznania, poszerzenia kontaktów władz miejskich z mieszkańcami, dokonania diagnozy wybranych aspektów życia w mieście szczególnie ważnych w kontekście rozwoju miasta i jakości życia jego mieszkańców oraz monitorowania zmian zachodzących w postawach i opiniach mieszkańców w kolejnych latach. Wskaźniki zawarte w badaniu wybrano w oparciu o badania dokumentów zastanych, socjologiczne badania mieszkańców oraz konsultacje z ekspertami i przedstawicielami władz miejskich. Problematyka badawcza obejmuje zarówno te dziedziny, które w poczuciu mieszkańców są uważane jako istotne dla jakości życia społeczności lokalnej, jak i te, które są ważne z punktu widzenia skuteczności działania władz lokalnych. W 2013 r. badaniem objęto 556 mieszkańców Poznania w wieku16 70 lat, zarejestrowanych w Poznaniu na pobyt stały lub czasowy powyżej 3 miesięcy. Badanie zrealizowano z zastosowaniem techniki wywiadu kwestionariuszowego. Do badania opinii mieszkańców wykorzystano skalę Likerta, polegającą na przedstawieniu pewnych sformułowań w 5-stopniowej skali i przypisaniu tym sformułowaniom wartości od 1 do 5, którym przyporządkowano określone odpowiedzi, tj. wartości 5 zdecydowanie tak (bardzo zadowolony), 4 raczej tak (raczej zadowolony), 3 trudno powiedzieć, 2 raczej nie (raczej niezadowolony), a wartości 1 zdecydowanie nie (bardzo niezadowolony). W programie badań wskaźników wprowadzenie

14 jakości życia przyjęto, że wartość wskaźnika (liczona jako średnia arytmetyczna) przekłada się na ocenę aspektów w następujący sposób: poniżej 2,25 ocena bardzo zła, od 2,25 do 2,75 ocena raczej zła, od 2,76 do 3,25 ocena neutralna, od 3,26 do 3,75 ocena raczej dobra i powyżej 3,75 ocena bardzo dobra. Wyniki badania z poszczególnych aspektów zostały pogrupowane w 8 szerszych dziedzin dotyczących warunków życia w mieście, bezpieczeństwa, środowiska, poziomu życia, zdrowia, czasu wolnego, edukacji oraz obywatelskiego Poznania. wprowadzenie Warunki życia w mieście Na ocenę warunków życia w mieście składały się takie aspekty jak: własna sytuacja życiowa, prognoza zmiany własnej sytuacji życiowej, warunki i możliwości stwarzane przez miasto, komunikacja (miejska, samochodowa, rowerowa). Poznaniacy bardzo dobrze ocenili własną sytuację życiową, a wyniki najnowszego badania potwierdziły trend z poprzednich dwóch edycji, sytuujący niezmiennie ocenę aspektu na wysokim poziomie. Ogólna ocena zadowolenia z własnej sytuacji życiowej w 2013 r. była jedną z najwyższych spośród dotąd odnotowanych (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,84). Na bardzo dobre postrzeganie własnej sytuacji życiowej największy wpływ miało zadowolenie mieszkańców ze swojego kręgu towarzyskiego (średnia ocena wyniosła 4,22), a także miasta (4,05) oraz poziomu wykształcenia (3,94). Elementy te pozytywnie oceniło 3/4 mieszkańców. Na bardzo wysokim poziomie kształtowały się również oceny zadowolenia z warunków mieszkaniowych (3,91), sytuacji rodzinnej (3,90), bezpieczeństwa osobistego (3,87) oraz spędzania wolnego czasu (3,86). Najniżej, choć wciąż na poziomie dobrym, oceniono zadowolenie z własnej sytuacji materialnej (3,29). Podobnie mieszkańcy ocenili również swoje zadowolenie z zajmowanej pozycji społecznej (3,70) oraz stanu zdrowia (3,72). Poznaniacy, zapytani o perspektywy zmiany własnej sytuacji życiowej, w większości przyznawali, że nie oczekują większych zmian (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,17). Neutralne opinie wyrazili odnośnie zmian w zakresie bezpieczeństwa (średnia ocena wyniosła 3,10), sytuacji materialnej (3,16) oraz stanu zdrowia (2,95). W tym ostatnim przypadku widać jednak większy pesymizm, gdyż udzielono więcej ocen negatywnych niż pozytywnych. Oczekiwania mieszkańców dotyczyły przede wszystkim poprawy w kwestii spędzania czasu wolnego (3,29), sytuacji w mieście (3,23) oraz polepszenia sytuacji materialnej (3,16). Od 14

15 2008 r. poziom optymizmu poznaniaków utrzymuje się na przeciętnym poziomie, a wyniki dla tego aspektu uzyskane w 2013 r. były najniższe spośród dotąd odnotowanych. Mieszkańcy Poznania pozytywnie ocenili warunki i możliwości stwarzane przez miasto (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,66). Szczególnie wysoko oceniono możliwość kształcenia (średnia ocena wyniosła 4,38), korzystania z ofert kin, teatrów, muzeów (4,29), wygodnego robienia zakupów (4,28). Najbardziej sceptycznie zapytane osoby wyraziły się odnośnie możliwości stwarzanych przez miasto względem poszukiwania dobrej pracy zawodowej (2,86), częściej wypowiadając się negatywnie niż pozytywnie. Nisko oceniono także możliwość zarabiania pieniędzy (2,97) oraz korzystania z usług medycznych (3,07). Porównanie wartości wskaźnika zintegrowanego w kolejnych edycjach badań przeprowadzanych od 2002 r., wskazuje na stabilizację pozytywnych ocen warunków i możliwości stwarzanych przez miasto, a wartość wskaźnika w 2013 r. była jedną z najwyższych spośród dotąd odnotowanych. Odnośnie komunikacji miejskiej wyjątkowo korzystną opinię poznaniacy wyrazili na temat komfortu jazdy (średnia ocena wyniosła 3,72) oraz czystości pojazdów (3,48). W czterech z sześciu elementów wchodzących w skład tego zagadnienia zanotowano spadki w porównaniu z 2010 r. Największy spadek dotyczył opinii na temat cen biletów (2,02), które negatywnie oceniło 3/4 pytanych. Niżej oceniono również punktualność transportu publicznego (3,38), częstotliwość kursów (3,43) oraz sieć połączeń (3,59). Ogólnie o transporcie publicznym poznaniacy wypowiedzieli się raczej dobrze (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,27). Ocena ta była jednak tylko nieznacznie wyższa od najniższej oceny warunków transportu wystawionej przez mieszkańców w 2002 r. (3,26). Poznaniacy nie najlepiej ocenili warunki transportu samochodowego (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 2,64). Raczej dobrze wypowiedzieli się jedynie na temat znaków i oznakowania drogowego (średnia ocena wyniosła 3,38). Działanie świateł (3,10) oraz łatwość dojazdu do celu (2,76) ocenili przeciętnie. Na nie najlepszą opinię mieszkańców złożyły się przede wszystkim niezadowolenie ze stanu nawierzchni dróg oraz czasu potrzebnego na przejazd przez miasto, które zostały ocenione negatywnie (po 1,99). Poziom zadowolenia poznaniaków z jakości transportu samochodowego w mieście w 2013 r. okazał się niższy niż w latach poprzednich. Systematycznie rośnie zadowolenie poznaniaków z warunków poruszania się rowerem w mieście i coraz więcej osób wypowiada się na ten temat pozytywnie. Wartość uzyskana w 2013 r., choć plasująca opinię na poziomie przeciętnym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,04), była najwyższą spośród dotąd zaobserwowanych. 15 Mieszkańcy najlepiej ocenili czas przejazdu przez miasto (średnia ocena wyniosła 3,33) oraz łatwość dotarcia do celu (3,31). Pozostałym elementom tego aspektu, czyli jakości i stanowi nawierzchni dróg rowerowych (3,04), działaniu świateł (2,95) oraz oznakowaniu (2,58) poznańscy rowerzyści wystawili ocenę przeciętną. Bezpieczeństwo Na ocenę bezpieczeństwa w mieście składały się takie aspekty jak: poczucie bezpieczeństwa w dzień, wieczorem i w nocy, sytuacje zagrażające bezpieczeństwu, działanie Straży Miejskiej Miasta Poznania oraz zaangażowanie się w poprawę bezpieczeństwa. Od 2002 r. systematycznie rośnie poczucie bezpieczeństwa poznaniaków w ciągu dnia. Badanie przeprowadzone w 2013 r. pokazało, że mieszkańcy miasta bardzo dobrze ocenili swoje bezpieczeństwo (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,85). Na dziesięciu zapytanych, aż dziewięciu bardzo bezpiecznie czuło się we własnym mieszkaniu (średnia ocena wyniosła 4,29) oraz w jego sąsiedztwie (4,06), a ośmiu w centrum miasta (3,91). Pozytywnie, wystawiając ocenę na poziomie raczej dobrym, mieszkańcy postrzegali poczucie bezpieczeństwa także w parkach miejskich (3,67), dworcach PKP, PKS i przystankach komunikacji miejskiej (3,62) oraz na osiedlach z tzw. wielkiej płyty (3,58). Poznaniacy po zmierzchu czuli się bezpieczniej niż 3 lata temu. Mimo tego, poczucie bezpieczeństwa wieczorem i w nocy ponownie zostało ocenione przeciętnie (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 2,95), choć była to najlepsza opinia spośród dotąd odnotowanych. Po zmroku najbezpieczniej mieszkańcy czuli się we własnych domach (średnia ocena wyniosła 3,44) i w sąsiedztwie miejsca zamieszkania (3,35). Ankietowani raczej za bezpieczne uznali również centrum miasta (2,98), choć opinia ta oscylowała blisko oceny przeciętnej. Najbardziej niebezpiecznymi miejscami mieszkańcy uznali parki miejskie i tereny spacerowe (2,51). Nieco lepiej oceniono bezpieczeństwo na osiedlach z tzw. wielkiej płyty (2,66) i na dworcach oraz przystankach komunikacji miejskiej (2,76), jednak wciąż odpowiedzi te mieściły się w granicach oceny przeciętnej. Poznaniacy wśród największych problemów z zakresu bezpieczeństwa wymienili wandalizm i niszczenie mienia (średnia ocena wyniosła 3,27), obecność osób nadużywających alkoholu (3,20) oraz kradzieże związane z włamaniami do samochodów (3,14) czy piwnic (3,15). Styczność z tymi problemami potwierdziła prawie połowa ankietowanych. Najrzadziej zauważanymi wprowadzenie

16 sytuacjami zagrażającymi bezpieczeństwu były m.in. napady i rozboje zagrożenia z tego powodu nie czuło 68,7% zapytanych, włamania do mieszkań 57%, kradzieże kieszonkowe 51,8% oraz narkomania 45,5%. Ogólna działalność Straży Miejskiej Miasta Poznania po raz kolejny została oceniona na poziomie przeciętnym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,11). Ponadto opinia ta była gorsza niż w 2010 r. Poznaniacy, którzy mieli kontakt ze strażnikami, najlepiej bo na poziomie oceny raczej dobrej, ocenili ich uprzejmość (średnia ocena wyniosła 3,44) oraz łatwość kontaktu z nimi (3,31). Gorsze zdanie ankietowani wyrazili na temat szybkości (2,89) i skuteczności działań podejmowanych przez straż miejską (2,96). Wątpliwości u co trzeciego mieszkańca wzbudziło również przygotowanie i kompetencje strażników. Gotowość poznaniaków do zaangażowania się na rzecz poprawy bezpieczeństwa niezmiennie kształtuje się na bardzo wysokim poziomie (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 4,14). Blisko 95% mieszkańców deklarowało zarówno gotowość do powiadomienia policji w sytuacji bycia świadkiem przestępstwa, jak i udzielenia pomocy sąsiadowi w sytuacji zagrożenia. Nieco gorzej z chęcią mieszkańców do wzięcia udziału w społecznym programie ochrony swojego osiedla lub ulicy przed przestępczością. Deklaracje taką złożył co drugi ankietowany. Ogólnie czystość i porządek w mieście poznaniacy ocenili po raz drugi na raczej dobrym poziomie (poprzednio w 2008 r.). Prawie 3/4 poznaniaków bardzo dobrze lub raczej dobrze oceniło czystość i porządek w swoim sąsiedztwie. Nieco gorzej mieszkańcy wypowiedzieli się na temat estetyki miejskich ulic i placów (średnia ocena wyniosła 3,15) oraz parków i lasów (3,11), oceniając je przeciętnie. Niezadowolenie ze stanu czystości w obu przypadkach wyraził co czwarty mieszkaniec. Poznaniacy nie najlepiej ocenili czystość wód powierzchniowych w Poznaniu (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 2,68). Przeciętnie ocenili czystość wody w poznańskich jeziorach (średnia ocena wyniosła 2,76). Niezadowolonych z jej stanu było blisko 40% ankietowanych. Jeszcze gorzej mieszkańcy ocenili czystość wody w Warcie (2,61). Co druga zapytana osoba wypowiedziała się o niej źle lub bardzo źle. Wyniki badania przeprowadzonego w 2013 r. po raz kolejny wykazały wzrost osób segregujących odpady. Najczęściej mieszkańcy segregowali odpady plastikowe (ponad 84% ankietowanych), szkło (82,7%) i papier (81,6%). Wyrzucanie do oddzielnych pojemników różnego typu baterii zadeklarowało 78,2% zapytanych. Gotowość do dalszej segregacji wskazało ponad 95% poznaniaków. wprowadzenie Środowisko Na ocenę środowiska składały się takie aspekty jak: czystość powietrza, poziom hałasu, czystość i porządek, czystość wód oraz zaangażowanie się w ochronę środowiska. W 2013 r. ogólna opinia na temat powietrza zawarła się po raz pierwszy w przedziale oceny raczej dobrej (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,36). Według ankietowanych, jakość powietrza w Poznaniu, jest nieco lepsza w miejscu ich zamieszkania niż w centrum miasta. Z czystości powietrza w pobliżu swojego miejsca zamieszkania zadowolonych było ponad 70% poznaniaków (średnia ocena wyniosła 3,71). Poziom hałasu nie jest dla poznaniaków zbyt dużym problemem. W 2013 r. po raz pierwszy oceniono ten aspekt na poziomie raczej dobrym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,36). Najrzadziej mieszkańcy zwracali uwagę na hałas w mieszkaniach oraz w najbliższym sąsiedztwie. Dużo gorzej oceniono poziom hałasu w centrum Poznania. Dokuczał on prawie co drugiemu mieszkańcowi. 16 Poziom życia Na ocenę poziomu życia składały się takie aspekty jak: własne możliwości finansowe, własna sytuacja materialna, możliwość otrzymania pomocy materialnej, zaangażowanie się w pomoc osobom potrzebującym, stan techniczny i wyposażenie mieszkania oraz sąsiedztwo. Swoje możliwości finansowe poznaniacy ocenili trochę gorzej niż w 2010 r., jednak nadal ich opinia zawierała się w granicach przeciętnej (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 2,87). Najlepiej mieszkańcy ocenili zdolność do kupowania niezbędnych produktów żywnościowych (średnia ocena wyniosła 3,60). Bardzo dobrze lub raczej dobrze swoje możliwości finansowe w tym zakresie podsumowało siedmiu na dziesięciu zapytanych. Znacznie gorsze opinie dotyczyły możliwości zakupu rzeczy luksusowych, drogiego wyposażenia oraz kwestii oszczędzania i inwestycji. Zapytani ocenili je jako bardzo złe lub złe. Sytuację materialną poznaniacy najczęściej ocenili na poziomie średnim, który pozwalał na zaspokojenie podstawowych potrzeb przy

17 jednoczesnym oszczędzaniu na poważniejsze zakupy. Odpowiedzi takiej udzielił co drugi zapytany, a odsetek ten nie różnił się znacznie od tych, uzyskiwanych w latach poprzednich. Co piąty ankietowany przyznał, że żyje skromnie, a czterech na stu mieszkańców bardzo biednie. Nieco ponad 16% poznaniaków określiło, że żyje dobrze i nie musi zbyt wiele oszczędzać, ale zaledwie 2,8% respondentów wskazało, że może sobie pozwolić na luksusowe życie. Na przestrzeni ostatnich 5 lat wzrósł odsetek osób żyjących bardzo biednie, natomiast spadła liczba poznaniaków uważających, że żyją dobrze. wprowadzenie W 2013 r. poznaniacy przeciętnie ocenili możliwość otrzymania pomocy materialnej i przyznali, że w tym zakresie mogą liczyć przede wszystkim na krąg rodzinny i towarzyski (średnie oceny wyniosły odpowiednio 3,43 i 3,31). Gorzej ocenili instytucje miejskie oraz organizacje społeczne, również o charakterze kościelnym (średnie oceny wahały się odpowiednio od 2,48 do 2,56), wystawiając im ocenę raczej złą. W tych trzech elementach odnotowano znaczną przewagę opinii negatywnych, co więcej prawie co drugi wątpił w możliwość otrzymania pomocy ze strony instytucji. Ogólna ocena gotowości zaangażowania się poznaniaków w akcje i programy na rzecz osób potrzebujących ukształtowała się na poziomie przeciętnym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,09). Ten poziom zaangażowania utrzymuje się od 2008 r. Najchętniej mieszkańcy byli skłonni do wsparcia pracą lub finansowo organizacji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi (46,3%) oraz ubogimi i bezdomnymi (39,8%). Poznaniacy bardzo dobrze ocenili stan techniczny i wyposażenie swoich mieszkań. Wartość wskaźnika zintegrowanego dla tego aspektu (4,01) uzyskana w 2013 r. była najwyższą spośród wszystkich dotychczasowych wyników. Wielkość mieszkania pozytywnie oceniło ponad 3/4 zapytanych, blisko 84% zadowolonych było z wyposażenia mieszkania, a ponad 72% nie miało większych zastrzeżeń do stanu technicznego swojego lokum. Poznaniacy dobrze ocenili swoje sąsiedztwo, a opinie na ten temat z roku na rok są coraz lepsze. Wartość wskaźnika zintegrowanego dla tego aspektu (3,61) uzyskana w 2013 r. była najwyższą spośród wszystkich dotychczasowych wyników. Ponad 70% mieszkańców wyraziło zadowolenie ze sposobu dbałości przez sąsiadów o najbliższe otoczenie. Wzajemną pomoc sąsiedzką pozytywnie oceniło 59% osób zapytanych. Mieszkańcy również dobrze ocenili warunki na placach zabaw dla dzieci, z których zadowolonych było blisko 60% ankietowanych. 17

18 Zdrowie Na ocenę zdrowia składały się dostępność oraz jakość usług medycznych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Poznaniacy ocenili dostępność usług medycznych jako przeciętną. Najbardziej pozytywnie wypowiedzieli się odnośnie możliwości wykonania niezbędnych badań laboratoryjnych i diagnostycznych oraz otrzymania pomocy w porze nocnej. Zadowolenie z tych elementów wyraził co drugi mieszkaniec. W 2013 r., w porównaniu z 2010 r., wzrosło zadowolenie poznaniaków z możliwości zaspokojenia swoich potrzeb zdrowotnych, choć nadal przeważały oceny negatywne. Spadło z kolei zadowolenie ankietowanych z możliwości wyboru szpitala. Mało optymistycznie mieszkańcy wypowiedzieli się również na temat dostępności lekarza specjalisty. Ponad 40% zapytanych wypowiedziała się na ten temat negatywnie. We wszystkich edycjach badania opinie poznaniaków na temat jakości usług medycznych oscylowały wokół ocen raczej dobrych lub bardzo dobrych. Wśród usług najwyżej na poziomie bardzo dobrym oceniono badania diagnostyczne i laboratoryjne, o których pozytywnie wyraziło się 3/4 mieszkańców. Bardzo dobrze poznaniacy wypowiedzieli się odnośnie pracy lekarzy rodzinnych (78% zadowolonych), leczenia szpitalnego (75,5% zadowolonych) oraz usług świadczonych przez lekarzy stomatologów (76,1% zadowolonych). Czas wolny Na ocenę czasu wolnego składały się takie aspekty jak: spędzanie czasu wolnego, aktywność fizyczna oraz aktywność kulturalna i rekreacyjna. Ogólne zadowolenie mieszkańców odnośnie spędzania czasu wolnego ukształtowało się na poziomie raczej dobrym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,49), a oceny w tym przedziale uzyskiwane są niezmiennie od 2003 r. Poznaniacy najlepiej (średnia ocena wyniosła 3,84) ocenili szeroko pojęte życie towarzyskie (72% zadowolonych). Równie wysoko (3,80) postrzegali spędzanie wolnego czasu w domu (74% zadowolonych). Relatywnie najgorsze opinie ankietowani wyrazili w kwestii satysfakcji z uczęszczania do teatru, opery, muzeum czy galerii. Mieszkańcy Poznania zapytani o aktywność fizyczną zadeklarowali, że najczęściej biegali, jeździli na rowerze lub pływali. Średnio 1/3 mieszkańców potwierdziła taką aktywność raz w tygodniu, a co siódmy zapytany 18 raz w miesiącu. Poznaniacy również bardzo chętnie odbywali długie spacery. Co najmniej raz w miesiącu czas na gimnastykę, ćwiczenia, aerobik itp. znalazło 37% biorących udział w badaniu. Bardzo rzadko poznaniacy uprawiali sporty wodne i zimowe. W 2013 r. największą popularnością wśród ofert kulturalno-rekreacyjnych miasta cieszyło się korzystanie z kin i terenów rekreacyjnych. Spędzanie tam czasu zadeklarowało odpowiednio 72,4% i 70,9% ankietowanych. Trochę mniej osób brało udział w imprezach na wolnym powietrzu (63,3%). Co drugi poznaniak korzystał z pływalni, lodowisk czy sal gimnastycznych. Najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się zajęcia w domach kultury, klubach lub świetlicach. Niewiele większe zainteresowanie dotyczyło imprez sportowych. Jedynie co czwarty poznaniak był na takim wydarzeniu w ostatnim roku. Równie rzadko mieszkańcy bywali w operze, operetce, na koncercie muzyki poważnej lub w filharmonii. Tylko co trzeci mieszkaniec wypożyczył w ciągu ostatniego roku książki z biblioteki. Praca Od 2002 r. poznaniacy niezmiennie oceniali ogólne warunki pracy na poziomie raczej dobrym. W 2013 r. większość poznaniaków była zadowolona ze swojej pracy. Aż 83,4% mieszkańców bardzo dobrze lub raczej dobrze oceniło relacje ze współpracownikami (średnia ocena wyniosła 4,06). Pozytywnie o warunkach pracy wypowiedziało się 80% ankietowanych. Zadowolonych z relacji z przełożonymi było 73% zapytanych. Raczej dobrze zostały ocenione możliwości rozwoju osobistego, jakie daje praca zawodowa (44,4% zadowolonych). Najgorzej, bo przeciętnie, mieszkańcy wyrazili się w kwestii swoich zarobków (45% zadowolonych). Co czwarty poznaniak był niezadowolony z ilości czasu, który zostawał do dyspozycji po pracy. Edukacja Na ocenę edukacji składały się takie aspekty jak: poziom edukacji w szkołach oraz infrastruktura i wyposażenie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. W 2013 r. poziom edukacji w szkołach oceniono na poziomie raczej dobrym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,33). Mieszkańcy mieli raczej dobre lub neutralne zdanie na temat zarówno poziomu kształcenia w szkołach, jak i funkcji wychowawczej oraz opiekuńczej tych wprowadzenie

19 placówek. Najwyżej ocenionymi przez ankietowanych elementami były poziom kształcenia oraz opieka nad uczniami w szkołach. Co drugi poznaniak wypowiedział się w tych kwestiach pozytywnie. Pomimo, iż najniżej oceniono warunki dla niepełnosprawnych (średnia ocena wyniosła 3,21), ten element został wyżej oceniony niż w 2010 r. Bardzo dobrze ankietowani ocenili infrastrukturę i wyposażenie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. W szkołach podstawowych mieszkańcy najwyżej ocenili czystość pomieszczeń (89,4% zadowolonych), ich przestronność (81%) oraz wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne (81,1%) i wyposażenie bibliotek szkolnych (78,7%). Wysoko oceniono również dostęp do komputerów (77,3%) oraz ofertę zajęć pozalekcyjnych (74,6%). W gimnazjach poznaniacy najlepiej ocenili czystość pomieszczeń (81,2%), wyposażenie bibliotek szkolnych (74,8%) oraz ofertę zajęć pozalekcyjnych (77,5%). Najniżej, choć ciągle wysoko, ocenili jakość pomocy dydaktycznych (73,9%). W szkołach ponadgimnazjalnych najlepiej oceniono wyposażenie szkolnych bibliotek (77,8%), przestronność pomieszczeń (76,6%) oraz ich czystość (77,5%). Najniżej, choć nadal wysoko, oceniono ofertę zajęć pozalekcyjnych (64,6%). Obywatelski Poznań Na ocenę obywatelskiego Poznania składały się takie aspekty jak: działalność informacyjna lokalnych mediów, działalność informacyjna Urzędu Miasta Poznania (UMP), działalność Prezydenta Miasta Poznania, poczucie związku z Poznaniem, zaangażowanie się w akcje i działania na rzecz miasta, instytucjonalny udział w życiu publicznym oraz podejmowanie działań obywatelskich. Poznaniacy najczęściej poszukiwali informacji o stolicy Wielkopolski w telewizji. W 2013 r. blisko 29% ankietowanych zadeklarowało, że codziennie lub prawie codziennie oglądało lokalne stacje telewizyjne. Poznańskich stacji radiowych słuchał codziennie co czwarty zapytany. Na trzecim miejscu pod względem popularności znalazły się źródła internetowe, z których codziennie lub prawie codziennie korzystało ponad 15% biorących udział w badaniu. Najmniejszą popularnością wśród poznaniaków cieszyły się lokalne dodatki do gazet ogólnokrajowych, po które sięgało niecałe 10% mieszkańców. W porównaniu z latami ubiegłymi zauważa się systematyczny spadek popularności mediów drukowanych, jeśli chodzi o wyszukiwanie w nich informacji o Poznaniu. Spadła również popularność radia i telewizji. Wzrosło natomiast zainteresowanie informacjami zamieszczanymi w Internecie. 19 W 2013 r. najczęstszym wskazywanym przez poznaniaków źródłem informacji przekazywanych przez UMP były kampanie plakatowe. Co drugi mieszkaniec przyznał, że czerpał stamtąd wiedzę. Również do co drugiego poznaniaka dotarły materiały drukowane przez UMP w formie ulotek lub broszur. Połowa mieszkańców wzięła udział w imprezie plenerowej organizowanej przez UMP. Blisko co trzeci zapytany odwiedził w ostatnim roku stronę internetową Miasta Poznania ( Kontakt z prezydentem, radnymi i przedstawicielami miejskich instytucji zadeklarowało 12,8% ankietowanych. W porównaniu z badaniem przeprowadzonym w 2010 r. wzrósł odsetek osób mających styczność z urzędowymi ulotkami i broszurami oraz plakatami. Mniej osób zadeklarowało udział w imprezie plenerowej oraz odwiedzenie miejskiej strony internetowej. Działalność Prezydenta Miasta Poznania mieszkańcy ogólnie ocenili na poziomie przeciętnym (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 3,17). Co drugi poznaniak miał bardzo dobre lub raczej dobre zdanie na temat pracy prezydenta w zakresie dbania o rozwój Poznania (52,5% zadowolonych) oraz krajowej i międzynarodowej promocji stolicy Wielkopolski (47,1%). Na poziomie przeciętnym mieszkańcy ocenili dbanie prezydenta o korzyści dla Poznania przy podejmowaniu decyzji (43%), rozwiązywanie problemów miasta (29,6%) oraz znajomość problemów mieszkańców (26,8%). Z deklaracji mieszkańców Poznania wynika, że ich poczucie związku z miastem w 2013 r. było bardzo wysokie (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 4,18). Poznaniacy odczuwali najsilniejszy związek z miastem jako całością aż 90% badanych przyznało, że czuje się bardzo lub raczej związanych z Poznaniem. Mieszkańcy wskazali również na bardzo silny związek z osiedlem, ulicą oraz dzielnicą. Takich odpowiedzi udzieliło ponad 80% ankietowanych. We wszystkich badaniach z lat zaobserwowano silne przywiązanie poznaniaków do swojego miasta. Na podstawie deklaracji mieszkańców Poznania ogólną ocenę gotowości udziału poznaniaków w działaniach na rzecz miasta, podobnie jak w latach poprzednich, określić można jako raczej niską (wartość wskaźnika zintegrowanego wyniosła 2,69). Prawie połowa ankietowanych wyraziła chęć udziału w spotkaniu z władzami miasta poświęconemu ważnym problemom mieszkańców. Na przeciętnym poziomie ukształtowała się również gotowość uczestnictwa w pracach zespołu przygotowującego program rozwoju sąsiedztwa. Deklarację chęci udziału w tego typu inicjatywach złożyła ponad 1/3 zapytanych. wprowadzenie

20 Spośród działań obywatelskich w 2013 r. poznaniacy najczęściej deklarowali przekazanie 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz wspieranie finansowe organizacji charytatywnych. Zaangażowanie w te działania wskazał co drugi ankietowany. Co czwarty mieszkaniec złożył podpis pod petycją lub protestem. Najmniejszą aktywność mieszkańcy przejawiali wobec udziału w demonstracjach (niecałe 3% badanych), spotkaniach z politykami lub urzędnikami (4,7%) oraz w działaniach organizacji na terenie swojej parafii (5,2%). W porównaniu z 2010 r. wzrosło zaangażowanie mieszkańców w akcje protestacyjne, rozwiązywanie lokalnych problemów, w sprawy wspólnoty lokalnej i w spotkania organizowane przez radę osiedla. Nieznacznie zmniejszyła się liczba osób, które zadeklarowały uczestniczenie w spotkaniach z politykami lub urzędnikami oraz w demonstracjach. Współpraca międzynarodowa i krajowa Współpraca z miastami partnerskimi W 2013 r. Miasto Poznań kontynuowało współpracę z regionem Nottinghamshire (Wielka Brytania) oraz 13 miastami partnerskimi: Assen (Holandia), Brno (Czechy), Charków (Ukraina), Győr (Węgry), Hanower (Niemcy), Jyväskylä (Finlandia), Kutaisi (Gruzja), Nablus (Palestyna), Pozuelo de Alarcón (Hiszpania), Ra anana (Izrael), Rennes (Francja), Shenzhen (Chiny), Toledo (USA). Wzajemne kontakty z miastami partnerskimi służą wymianie doświadczeń między mieszkańcami, pracownikami samorządowymi, organizacjami pozarządowymi i samorządami zawodowymi. Assen W 2013 r. przedstawiciele Urzędu Miasta Assen odwiedzili Poznań, by przygotować nową umowę współpracy na lata i uzgodnić przyszłe kierunki współdziałania. Brno Poznań, wraz z innymi miastami partnerskimi Brna, prezentował swoją ofertę turystyczną na międzynarodowych targach turystycznych GO & REGIONTOUR w Brnie. Delegacja z Brna wzięła udział w Poznańskich 20 Spotkaniach Targowych Książka dla dzieci i młodzieży. Poznań odwiedziła też 45-osobowa grupa studentów i wykładowców, w celu zapoznania się z systemem gospodarowania odpadami w Poznaniu oraz polityką promocji zagranicznej. Z kolei 12-osobowa delegacja z Poznania wzięła udział w Dniach Kultury Polskiej w Brnie, zorganizowanych przez Urząd Miasta Brna i Bibliotekę im. Jiri Mahena. Charków Przedstawiciele Charkowa podczas wizyty w Poznaniu zapoznali się z tematyką utrzymania dobrego stanu dróg i ulic w okresie zimowym, zwiedzili nowoczesne Centrum Sterowania Ruchem Zarządu Dróg Miejskich, Zakład Robót Drogowych, inwestycje drogowe w mieście. Na zaproszenie Miasta Poznania przedstawiciele Charkowa wzięli udział w Targach Regionów i Produktów Turystycznych Tour Salon 2013 w Poznaniu. Przedstawiciele Poznania uczestniczyli w obchodach Święta Miasta Charkowa i Dnia Niepodległości Ukrainy. Győr Przedstawiciele Győr wzięli udział w Poznańskich Spotkaniach Targowych Książka dla dzieci i młodzieży. Z kolei przedstawiciele Wydawnictwa Miejskiego Posnania i Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek wzięli udział w targach książki w Győr. W przygotowaniu wizyty przedstawicieli z Poznania, Miastu Győr pomógł tamtejszy Samorząd Mniejszości Polskiej. Dzieci z poznańskiego Zespołu Szkół z Oddziałami Sportowymi (Gimnazjum nr 5) wzięły udział w Międzynarodowej Olimpiadzie Dzieci w Győr. Hanower Prezydent Miasta Poznania, wziął udział w odbywających się w Hanowerze obchodach jubileuszu 20-lecia podpisania umowy pomiędzy Województwem Wielkopolskim i Dolną Saksonią. Prezydent uczestniczył także w otwarciu Targów CeBIT. Zastępca Prezydenta Miasta Poznania, Tomasz Jerzy Kayser, spotkał się z przedstawicielami Lions Club z Hanoweru i Poznania. Oba Kluby współpracują ze sobą od 2004 r. Młodzi sportowcy z Poznania wzięli udział w zawodach Łodzi Smoczych w Hanowerze. Regaty odbywały się w ramach projektu Płyniemy razem w jednej łodzi na rzecz większej tolerancji. Zespół Sopor uczestniczył w Festiwalu Fahrmannfest w Hanowerze oraz w towarzyszących mu warsztatach. wprowadzenie