"Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem waluty euro w Polsce" Jan Wydra

Transkrypt

1 "Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem waluty euro w Polsce" Jan Wydra Był pierwszy dzień wakacji. Od rana słońce grzało niemiłosiernie. Pociąg na stacji w Lublinie był pełen pasażerów próbujących znaleźć wolne miejsce w przedziale. Jednym z nich był Michał, uczeń trzeciej klasy gimnazjum. Chłopiec postanowił spędzić pierwszy miesiąc wakacji u swojego wuja i ciesząc się z rozpoczynających się wakacji, czym prędzej pragnął uciec od hałasu i zgiełku, który towarzyszył mu każdego dnia. Po długich poszukiwaniach Michał w końcu trafił na prawie pusty przedział w ostatnim wagonie pociągu. Przy oknie siedział jedynie starszy pan z okularami na nosie i gazetą w ręku. Przywitał chłopca ciepłym uśmiechem. Michał szybko zajął miejsce naprzeciwko, wyciągnął z plecaka stos kartek i zaczął je przeglądać z niesamowitym zaciekawieniem. Warto zaznaczyć, że tata Michała pracował w NBP i był odpowiedzialnym za przygotowanie banku do wejścia w struktury Eurosystemu. Chłopiec od najmłodszych lat był niezwykle zainteresowany pracą ojca, który od czasu do czasu zabierał syna do banku. Życiowa pasja taty, czyli ekonomia zafascynowała Michała w taki sposób, że chłopiec spędzał prawie każdą wolną chwilę nad artykułami i dokumentami przyniesionymi przez ojca do domu. Michał śledził codziennie bieżące wydarzenia polityczne i ekonomiczne na świecie, oglądając wieczorne Wiadomości w TVP1 lub czytając prasę. Również tego dnia chłopiec miał ze sobą notatki, które otrzymał od ojca kilka dni wcześniej. Zabrał się więc do lektury. Na pierwszej stronie widoczny był projekt obrazujący wygląd monet euro dla Polski.

2 Nagle, starszy pan siedzący naprzeciwko Michała odchrząknął znacząco. Od kilku minut przyglądał się chłopcu z zaciekawieniem, ale dopiero teraz postanowił nawiązać z nim dialog: - Widzę, że interesujesz się monetami, tak? zapytał. - Nie do końca odrzekł zaskoczony chłopiec szczerze mówiąc, szukam informacji na temat wejścia Polski do unii walutowej. - Ach! A więc chyba mogę Ci pomóc! - Jak to? zapytał z niedowierzaniem Michał. - Od kilku lat wykładam ekonomię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i właśnie jadę do Warszawy na konferencję naukową poświęconą przygotowaniom do zmiany waluty w Polsce. Jeśli tylko chcesz mogę podzielić się z tobą moją wiedzą. - Oczywiście, że chcę! krzyknął z radości chłopiec, po czym dodał nieśmiało panie profesorze - Spokojnie, nie jesteś moim studentem - uśmiechnął się profesor, po czym błyskawicznie wyjął ze swojej teczki kilka luźnych kartek i położył je na stoliczku przy oknie A ty jak się nazywasz? - Jestem Michał. - Zatem, mój drogi Michale: co Cię najbardziej interesuje w - Korzyści! przerwał nagle chłopiec jakie korzyści niesie za sobą wejście do strefy euro? - Tak Wejście do strefy euro niesie ze sobą wiele korzyści, ale niewątpliwie również wiele strat. Wiesz chyba, że rząd polski ustalił już wstępną datę przyjęcia nowej waluty i zapewne zadajesz sobie pytanie czy bilans zysków i strat płynących z przystąpienia do

3 unii walutowej będzie dla nas korzystny, czy też wejście euro zagrozi dalszemu rozwojowi gospodarczemu Polski. Zanim jednak postaram się odpowiedzieć na to niewątpliwie trudne pytanie, pragnę zwrócić twoją uwagę na wymagania związane z wprowadzeniem europejskiej waluty. Profesor wyciągnął z teczki nieco pogiętą kartkę i wręczył ją Michałowi: Kryteria konwergencji (zbieżności) : - wysoko ustabilizowane ceny ( stopa inflacji nie wyższa niż 1,5 punktu procentowego od inflacji w trzech krajach o najniższym wskaźniku), - zadłużenie budżetowe nie większe niż 3% PKB, - dług publiczny nie powinien przekroczyć 60% PKB, - w miarę stabilna waluta, - oprocentowanie długoterminowe nie wyższe niż 2 punkty procentowe od średniej stopy procentowej w 3 krajach o najniższej inflacji, - niezależność banku centralnego. -Oprócz spełnienia podstawowych wymagań, zwanych kryteriami konwergencji lub też kryteriami zbieżności kontynuował profesor - konieczny będzie szereg zmian systemowych, które umożliwią korzystanie z euro zamiast dotychczasowego złotego. Niezbędna będzie wymiana wszystkich systemów informatycznych i kas fiskalnych, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Od kilku lat przygotowywane są specjalne oprogramowania komputerowe, dostosowane do europejskiego rynku walutowego. Również wszystkie instytucje muszą przygotować się do przyjęcia przez Polskę euro. - Tak duże zmiany w systemie walutowym wymagają chyba dużych nakładów finansowych wtrącił Michał. - i z pewnością zajmą jeszcze kilka lat. Dlatego szczególne ważne będzie trzymanie się ustalonego planu przygotowawczego, gdyż ewentualne opóźnienia będą działać na naszą niekorzyść. Po chwili milczenia, starszy pan wyciągnął ze swojej teczki laptop, po czym wskazał chłopcu miejsce koło siebie. Zdziwiony i zaskoczony Michał patrzył przez chwilę na swojego rozmówcę, gdyż nie spodziewał się, że ten podeszły w wieku mężczyzna może korzystać z najnowszych źródeł informacji. Nagle ciszę przerwał huk otwieranych drzwi i w przedziale pojawił się pan konduktor. Sprawdził bilety i wyszedł

4 w pośpiechu do kolejnego przedziału. Profesor skinął na Michała, który dopiero teraz zauważył na ekranie monitora mapę Europy: Mapka przedstawiająca grupę państw posługujących się euro (zaznaczone na niebiesko) Belgia Niemcy Irlandia Grecja Hiszpania Francja Włochy Cypr Luksemburg Malta Holandia Austria Portugalia Słowenia Finlandia - Co ciekawe, podstawową walutą Czarnogóry jest euro, chociaż te państwo nie należy do Unii Europejskiej dodał profesor Wróćmy może jednak do twojego pytania dotyczącego zalet wprowadzenia euro. Jak zapewne wiesz od kilku lat Polska coraz bardziej jednoczy się z Europą, a przyjęcie wspólnej waluty z pewnością wpłynie pozytywnie na dalszą współpracę Polski z Unią Europejską. Ujednolicony rynek walutowy ułatwi życie turystom odwiedzającym Polskę, ale również my nie będziemy musieli wymieniać naszych pieniędzy podczas pobytu w krajach unii walutowej. Dzięki wprowadzeniu Euro znacznie ożywi się wymiana handlowa z pozostałymi państwami i jednocześnie spadną koszty transakcyjne. Wzrośnie również konkurencja, dając tym samym szansę na szybszy rozwój polskim przedsiębiorstwom. Niestety, w wyniku wprowadzenia euro zapewne nieznacznie wzrośnie inflacja, ale uważam, że Polska dosyć szybko poradzi sobie z tym problemem. Tym razem to Michał wyciągnął ze stosu swoich notatek kurs euro w stosunku do dolara amerykańskiego i przekazał go profesorowi.

5 Kurs dolara amerykańskiego (USD) w stosunku do euro trend od stycznia 2007r.,obecny kurs waluty i prognoza na najbliższe miesiące -Podstawową i jedną z najważniejszych korzyści płynących z przystąpienia do unii walutowej jest fakt, że euro jest walutą o wiele bardziej stabilną od złotego, którego wartość, wskutek gwałtownych przemian gospodarczych w ostatnich latach i otworzenia się polskiego rynku na wpływy państw zachodnich, gwałtownie wzrasta kontynuował profesor - nadmierne i stałe umacnianie się waluty nie jest bezpieczne dla gospodarki. Takie zjawisko nazywane jest przez ekonomistów aprecjacją*. Wprowadzenie nowej i stabilnej waluty zapewni nam bezpieczeństwo i nie będziemy musieli obawiać się gwałtownego spadku bądź wzrostu notowań złotego. W końcu polscy eksporterzy nie będą tracić na nieustannym wzroście złotego. Najbardziej odczuwalnym i niewątpliwie pozytywnym skutkiem będzie zmniejszenie cen kredytów, a co za tym idzie, poszerzy się również oferta kredytowa. W państwach zachodnich Unii Europejskiej stopy procentowe są o wiele niższe niż w naszym kraju, więc ceny kredytów przypuszczalnie powinny spaść o około 25%. * aprecjacja (wg encyklopedii internetowej WIEM ) wzrost spowodowany grą sił rynkowych wartości wymiennej lub siły nabywczej waluty narodowej w stosunku do innej waluty, powoduje ona w następstwie ogólny spadek cen dóbr i usług oraz nadmiar podaży nad popytem (luka deflacyjna). Aprecjacja pieniądza następuje zwykle wskutek deflacji.

6 - A jakie zagrożenia związane są z wejściem Polski do unii walutowej? spytał coraz bardziej zaciekawiony Michał. - Niewątpliwie, wejście do strefy euro spowoduje, że wartość naszej nowej waluty nie będzie zależna tylko od polityki państwa, ale przede wszystkim od wspólnej polityki unii walutowej. Od tego momentu Polacy dołączą do pozostałych Europejczyków pracujących na silną pozycję euro na rynku globalnym, a nasze interesy gospodarcze, będą w dużej mierze reprezentowane przez Europejski Bank Centralny. Polska, jako członek Unii Europejskiej, ma swojego przedstawiciela w Europejskim Banku Centralnym, jednakże dopiero gdy wejdzie do strefy euro stanie się pełnoprawnym udziałowcem, a Narodowy Bank Polski wejdzie do struktur Europejskiego Banku Centralnego, czyli do tzw. Eurosystemu. Pociąg powoli zbliżał się do Warszawy. Słońce powoli chowało się za horyzontem. Po spożyciu podwieczorku, pasjonaci ekonomii ponownie zabrali się do dyskusji. - Pamiętaj, tak jak już powiedziałem, decyzja o przyjęciu euro, oprócz sporych zysków niesie ze sobą ryzyko i nieuniknione efekty uboczne, które początkowo mogą wpłynąć niekorzystnie na nasz rynek ciągnął dalej profesor -wprowadzenie euro szczególnie odczują zwykli obywatele. Zdanie społeczeństwa już teraz jest podzielone. Wystarczy, że spojrzysz na tą ankietę. Czy jesteś za wprowadzeniem euro w Polsce? 20% Tak 37% Nie 43% Ankieta przeprowadzona przez Instytut GfK Polonia Tak, ale najwcześniej za 4-5 lat - Jednak najbardziej zmianę waluty zapewne odczują najubożsi, którzy stanowią stosunkowo dużą część naszego społeczeństwa. Ceny towarów na pewno wzrosną gwałtownie i będą dążyły do wysokiego poziomu dyktowanego przez państwa Europy

7 Zachodniej. Poza tym ekonomiści spodziewają się pogorszenia sytuacji na rynku pracy, co wiąże się z większym bezrobociem. Według przewidywań spora część pracowników nie miałaby stałej pracy, co w efekcie doprowadziłoby do masowych strajków i dotkliwych strat gospodarczych. Wejście do unii walutowej sprawi, że Polska będzie jeszcze bardziej uzależniona od decyzji podejmowanych na forum międzynarodowym. Nasz wpływ na kierunek rozwoju Europy i rozwiązywanie ewentualnych problemów ekonomicznych byłby niewielki, co częściowo pozbawiłoby nas suwerenności gospodarczej. Z drugiej strony, wspólnie podejmowane działania byłyby pewniejsze i niewątpliwie bardziej efektowne. - Myślę, że mimo wszystko wejście do unii walutowej będzie dla nas korzystne, ale czy możliwe jest wprowadzenie euro już w najbliższej przyszłości? - Zbyt szybkie przyjęcie euro mogłoby tylko pogorszyć naszą sytuację i pociągnąć ze sobą szereg niechcianych efektów, dlatego państwa unii walutowej nie pośpieszają nas. Radzą, aby przygotować się lepiej i wejść do wspólnoty walutowej za kilka lat, gdyż nieprzygotowani do przyjęcia nowej waluty możemy tylko osłabić euro, nie czerpiąc z tego żadnych korzyści. Dlatego tak ważne jest, aby już teraz wybrać odpowiedni plan działań na najbliższe lata i wybrać najkorzystniejszą opcję gwarantującą w miarę stabilną zmianę waluty. Podjęte decyzje w dużym stopniu wpłyną na rozmiar negatywnych efektów. Zadaniem obecnego rządu jest możliwie jak najmniejsze zmniejszenie zagrożeń związanych z wejściem Polski do strefy euro. Pociąg wjeżdżał właśnie na przedmieścia Warszawy, gdy profesor ponownie otworzył swój laptop i otworzył w przeglądarce internetowej stronę projektu Euro : Polska złotówka posiada symbole narodowe, które są jednymi z najstarszych na świecie. Po co odchodzić od tradycji? Kuba - Nie trudno zauważyć, że wiele osób bardzo związało się ze złotym polskim, który towarzyszy naszemu narodowi już od wielu stuleci przyznał profesor Co o tym myślisz, chłopcze? - Moim zdaniem wprowadzenie euro powinno być sprawą priorytetową dla Polski. Pozostaje wierzyć, że Polacy niedługo przekonają się co do słuszności przyjęcia euro, gdyż bilans zysków i strat jest dla naszego kraju niezwykle korzystny. Mam nadzieję, że

8 Polska nie zaprzepaści swojej szansy na szybszy rozwój i integrację z Europą i już niebawem, w pełni świadoma, wkroczy do unii walutowej. - Cieszę się, że tyle zrozumiałeś z tej krótkiej lekcji ekonomii powiedział rozpromieniony profesor - Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś się spotkamy. Życzę Ci udanych wakacji. - Dziękuję. Miło było pana poznać. Jeszcze nigdy nauka nie sprawiała mi takiej przyjemności. Profesor po raz kolejny uśmiechnął się do Michała, po czym spakował swojego laptopa i z teczką w ręku opuścił przedział. Chłopiec siedział w przedziale jeszcze przez chwilę, rozmyślając nad przyszłością Polski w unii walutowej. Po dzisiejszej lekcji Michał wiedział jedno: wprowadzenie euro na pewno zmieni oblicze Polski i życie każdego obywatela. Jak bardzo i w jaki sposób? - na to pytanie odpowiedzi udzielić może tylko przyszłość. Bibliografia: Ilustracje i wykresy: Artykuły i publikacje: ws_id=4639&layout=2&page=text

9