TEORIA I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ Blok przedmiotów: praktyczny Kierunek: Wychowanie Fizyczne Rok, semestr rok II, sem. IV Rodzaj studiów: stacjonarne

Transkrypt

1 Nazwa przedmiotu: Kod przedmiotu Liczba punktów ECTS TEORIA I METODYKA PIŁKI SIATKOWEJ Blok przedmiotów: praktyczny Kierunek: Wychowanie Fizyczne Rok, semestr rok II, sem. IV Rodzaj studiów: stacjonarne Prowadzący - dr Józef Wołyniec, dr Tomasz Język wykładowy j. polski, j. rosyjski Seweryniak, dr Marek Popowczak mgr Dariusz Mroczek Liczba godzin kursu: 30 Poziom przedmiotu podstawowy Formuła nauczania zajęcia mają charakter praktyczny, w trakcie których treści realizowane są poprzez zastosowanie metod słownych i działania praktycznego, oraz samodzielnego prowadzenia jednostki lekcyjnej wg przygotowanego scenariusza. Cele kształcenia w przedmiocie: - wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności niezbędne do planowania, przygotowania i prowadzenia lekcji z wykorzystaniem gry w piłkę siatkową, we wszystkich typach szkół. - przygotowanie studentów do samodzielnej realizacji jednostki lekcyjnej wykorzystującej nauczanie i doskonalenie wybranych elementów gry w piłkę siatkową do kształtowania zdolności psychomotorycznych ucznia; - przygotowanie studentów do organizacji i prowadzenia współzawodnictwa i sędziowania na różnym poziomie rozgrywek szkolnych. Zakładane efekty po zakończeniu kursu w zakresie: - w zakresie wiedzy teoretycznej i praktycznej: - poznanie gier, zabaw i środków stosowanych w dyscyplinie oraz podstawowych zasad działania i współdziałania podczas gry; - znajomość podstawowych przepisów gry w piłkę siatkową i jej odmian oraz wiadomości dotyczących dyscypliny. - w zakresie umiejętności praktycznych: - nabycie podstawowych umiejętności z zakresu przemieszczania się po boisku, odbicia piłki oburącz górą i dołem i zagrywki, w stopniu umożliwiającym prawidłową demonstrację ich wykonania. - umiejętne zastosowanie nabytych podczas zajęć środków nauczających i doskonalących wybrane czynności, niezbędne do prowadzenia gry w wybraną odmianę gry na różnym

2 poziomie kształcenia. - nabycie podstawowych umiejętności organizacji współzawodnictwa szkolnego i sędziowania; Treści merytoryczne przedmiotu 1. Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka gry w piłkę siatkową i jej odmian jako środka wspomagającego fizyczną edukację dzieci i młodzieży. 2. Zasady prowadzenia rywalizacji i współzawodnictwa w dyscyplinie. Gry uproszczone jako przygotowanie do uczestnictwa w różnych odmianach siatkówki kształtowanie umiejętności współpracy w grupie. 3. Metodyka nauczania czynności bez piłki (postawa gotowości i przemieszczanie się po boisku) w formie gier uproszczonych. Ćwiczenia przygotowujące do nauczania odbić piłki. 4. Czynności z piłką - metodyka nauczania odbicia oburącz górą. Odbicie oburącz górą w w minisiatkówce 3x3 i 4x4. 5. Czynności z piłką - metodyka nauczania odbicia oburącz dołem i doskonalenie odbicia oburącz górą w minisiatkówce. 6. Czynności z piłką - metodyka nauczania wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. 7. Metodyka nauczania bloku. Wykorzystanie poznanych czynności (elementów technicznych) do realizacji działań ofensywnych i defensywnych w grze w siatkówkę halową. 8. Organizacja współzawodnictwa w piłce siatkowej (zajęcia prowadzone przez studentów wg przygotowanego scenariusza). Scenariusze lekcji oraz warunki jej realizacji: Wykorzystanie gier i zabaw w ćwiczeniach wprowadzających do nauczania gry. Zastosowanie wybranej formy gry w siatkówkę jako środka wspomagającego psychomotoryczny rozwój ucznia. Nauczania odbicia piłki (oburącz górą lub dołem) w postawach stałych. W części wstępnej uwzględnić doskonalenie postawy gotowości do gry oraz przemieszczania się po boisku w formie zabawowej i gier uproszczonych. Nauczanie zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca z równoczesnym doskonaleniem odbić piłki oburącz górą lub dołem w minisiatkówce (2x2, 3x3). Doskonalenie zagrywki i odbić piłki w nauczaniu działań ofensywnych w formie fragmentów gry w minisiatkówkę (4x4) i w siatkówkę halową. Doskonalenie wybranych czynności w grze w formie gry szkolnej w minisiatkówkę lub siatkówkę halową. Podać warunki realizacji lekcji (wiek grających, użyte sprzęty, dokonane modyfikacje). 15. Siatkówka plażowa - zapoznanie ze specyfiką wykonania wyróżnionych czynności wykorzystywanych podczas gry i praktyczne ich zastosowanie. Zaliczenie przedmiotu. Wymagania wstępne: brak wymagań

3 Metody oceny ocenianie ciągłe (przepisy i wiadomości sprawdziany ustne i pisemne), kolokwium z przepisów i wiadomości gry w piłkę siatkową, test sprawności ukierunkowanej, sędziowanie gry, prowadzenie wybranej jednostki lekcyjnej) Warunki uczestnictwa w realizacji przedmiotu: 1. Uczestnictwo w zajęciach zgodnie z regulaminem studiów. 2. Strój sportowy (obuwie zmienne, sportowe przeznaczone do hali). 3. Gwizdek sędziowski. 4. Posiadanie zestawu materiałów dydaktycznych oraz bieżących notatek zawierających problematykę realizowaną na poszczególnych ćwiczeniach. Warunki zaliczenia przedmiotu: 1. Aktywne uczestnictwo w zajęciach. 2. Pozytywna ocena kontroli bieżącej. 3. Pozytywna ocena z przepisów gry w piłkę siatkową. 4. Pozytywna ocena z teorii i metodyki gry w piłkę siatkową. 5. Pozytywna ocena z testu sprawności ukierunkowanej. 6. Pozytywna ocena z sędziowania wybranej odmiany gry. 7. Pozytywna ocena z nabytych kompetencji nauczycielskich. Spis zalecanych lektur: 1. Haratym D., Jagusz M.: Gry i zabawy w nauczaniu piłki siatkowej. AWF Wrocław, Koszczyc T.; Wołyniec J.; Guła-Kubiszewska H. (red.). Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży. AWF Wrocław, Mroczek D, Seweryniak T.: Odmiany gry w piłkę siatkową. [W:] Wołyniec J. (red.).: Przepisy gier sportowych w zakresie podstawowym. Wydawnictwo BK, Wrocław, Naglak Z., Nauczanie i uczenie się wielopodmiotowej gry z piłką - Tom 1 Kształcenie gracza na wstępnym etapie, AWF Wrocław, Papageorgiou A., Spitzley W.: Piłka siatkowa podręcznik nauczania podstawowego. Oficyna wydawnicza Marshal, Wrocław, PZPS: Przepisy gry , 7. Superlak E.: Piłka siatkowa. Techniczno taktyczna przygotowanie do gry. Wydawnictwo BK, Wrocław, Szczepanik M., Klocek T.: Siatkówka w szkole. AWF, Kraków, 1998.

4 9. Uzarowicz J.: Siatkówka. AWF, Kraków, Wołyniec J.: Funkcja i zasady organizacji współzawodnictwa, [W:] Wołyniec J. (red.).: Przepisy gier sportowych w zakresie podstawowym. Wydawnictwo BK, Wrocław, Wołyniec J. i wsp.: Materiały dydaktyczne niepublikowane. Zakład Piłki Siatkowej Wróblewski P.: Piłka siatkowa w szkole - poradnik metodyczny. Wydawnictwo WSiP Warszawa, 2005.

5 TEORIA I METODYKA GRY W PIŁKĘ SIATKOWĄ Autorzy: dr J. Wołyniec, mgr D. Mroczek Ćwiczenie 1 Temat: Organizacja kształcenia w przedmiocie. Charakterystyka gry w piłkę siatkową i jej odmian jako środka wspomagającego fizyczną edukację dzieci i młodzieży Omówienie warunków realizacji programu w przedmiocie: kryteriów zaliczenia, zasad bezpieczeństwa Wieloaspektowa charakterystyka odmian gry w piłkę siatkową z szczególnym uwzględnieniem aspektów prospołecznych, wychowawczych, zdrowotnych oraz sprawności psychomotorycznych Wykorzystanie ćwiczeń wprowadzających do nauczania gry jako środka wspomagającego rozwój sprawności psychomotorycznej uczniów Wychowawcza i dydaktyczna funkcja przepisów gry w piłkę siatkową Przedstaw definicje i omów odmiany gry w piłkę siatkową (siatkówka halowa, siatkówka plażowa, minisiatkówka) Opanuj przepisy dotyczące boiska, urządzeń, uczestników gry, zasad zdobywania punktów (siatkówka halowa) Opracuj pisemnie co najmniej 5 zabaw lub gier wprowadzających do nauczania gry z wyróżnieniem zadań dodatkowych (np. zaspokajanie hedonistycznych potrzeb dziecka, rozwój zdolności koordynacyjnych, itp.) Co wyróżnia piłkę siatkową jako grę zespołową (na podstawie definicji odmian gry)? 3.2. Jak rozumiesz funkcję odmian gry w piłkę siatkową w aspekcie prospołecznym i utylitarnym przygotowującym do działań w środowisku cywilizacyjnym i kulturowym? 3.3. Jakie różnice mogą wystąpić w przepisach gry aby przeprowadzić grę w siatkówkę halową i minisiatkówkę (boisko, siatka, piłka, uczestnicy)? 4. Literatura: 1, 3, 4, 6.

6 Ćwiczenie 2 Temat:. Zapoznajemy się z grami uproszczonymi jako formą przygotowania do uczestnictwa w różnych odmianach siatkówki kształtowanie umiejętności współpracy w grupie Formy stosowanych ćwiczeń w nauczaniu gry Wykorzystanie form zabawowych i gier uproszczonych z piłką i z przyborami nauczających postawy gotowości do gry i sposobów przemieszczania się po boisku Opanowanie zasad organizowania rywalizacji (rozpoczęcia, prowadzenia i zakończenia) Kształtowanie kultury rywalizacji w grze: - umiejętność samodzielnego sędziowania (poznanie i interpretacja błędów wynikających z przepisów w grze, umiejętność liczenia punktów), - umiejętność współpracy i współdziałania grupowego i zespołowego, - eksponowanie pozytywnych zachowań prospołecznych poprzez współpracę i współdziałanie ze wszystkimi członkami grupy, - stosowanie zasad fair play w sytuacjach konfliktowych Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania postawy gotowości do gry i opanuj co najmniej trzy specyficzne dla siatkówki, sposoby przemieszczania się po boisku Przygotuj pisemnie zbiór pięciu zabaw z piłką i gier uproszczonych doskonalących postawę gotowości do gry i przemieszczanie się po boisku Określ podstawowe zasady organizowania rywalizacji (poszanowanie rywala, wyrównywanie szans przeciwników - trafność współzawodnictwa) Zapoznaj się z zasadami ustalania przepisów gry w minisiatkówkę. 2.4.Zapoznaj się z przepisami dotyczącymi: zmian zawodników podczas gry, zawodnika Libero oraz odbić piłki Jakie znasz formy gier? Scharakteryzuj jedną z nich.

7 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania postawy gotowości do gry? 3.3. Jakie funkcje wychowawcze może spełniać stosowanie zasad fair play w rywalizacji? 3.4. Jakie działania może wykonać zawodnik libero? 4. Literatura: 1,4,6,10. Ćwiczenia 3 Temat: Zapoznajemy się z metodyką nauczania odbicia piłki oburącz górą. Doskonalimy postawę gotowości do gry oraz sposoby przemieszczanie się po boisku w grach uproszczonych Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego odbicia piłki oburącz górą Prezentacja gier uproszczonych doskonalących postawę gotowości do gry i przemieszczanie się po boisku. Stosowanie ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić piłki Przedstawienie ćwiczeń nauczających odbicia oburącz górą Zasady oceny efektywności stosowanych ćwiczeń (zadanie, cel szczegółowy, organizacja, treść, efekt końcowy) Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego odbicia piłki oburącz górą Przygotuj pisemnie zbiór pięciu ćwiczeń doskonalących postawę gotowości do gry, przemieszczanie się po boisku oraz ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić piłki. 2.3.Zapoznaj się z przepisami gry dotyczącymi: zagrywki, ataku i bloku (siatkówka halowa). 3.1.Jakie znasz warunki konieczne poprawnego odbicia piłki oburącz górą w postawach stałych?

8 3.2. Jak możemy uprościć grę lub ćwiczenie (sprzęt, przepisy) aby wspomóc proces nauczania odbicia piłki oburącz lub doskonalić sposoby przemieszczania się po boisku? 3.3. Jakie znasz przykłady ćwiczeń nauczających odbicia oburącz górą, w których spełniony jest dowolny warunek konieczny poprawnego wykonania odbicia? 3.4. Jakie zasady taktycznego postępowania należy stosować przy wykonywaniu: zagrywki, wystawieniu piłki i ataku odbiciem oburącz górą w grze uproszczonej 1x1, 2x2 oraz minisiatkówce 2x2? 4. Literatura: 2, 6, 7, 8. Ćwiczenie 4 Temat: Poznajemy i doskonalimy czynności z piłką - metodyka nauczania odbicia oburącz dołem. Doskonalenie odbicia oburącz górą w minisiatkówce. TEST PRZEPISÓW GRY 1.1. Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego odbicia piłki oburącz dołem Stosowanie ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbicia piłki oburącz dołem. Prezentacja gier małych (1x1 2 odbicia, 2x2 miksty - 3odbicia) doskonalących odbicia oburącz górą Przedstawienie ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem Sprawdzian wiadomości z zakresu przepisów gry: - boisko, siatka, piłka; - uczestnicy, zmian zawodników podczas gry, zawodnika Libero; odbić piłki oraz zagrywki, ataku i bloku Skład komisji sędziowskiej, funkcje sędziego pierwszego i drugiego. Sygnalizacja sędziowska.

9 2.1. Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego odbicia piłki oburącz dołem Przygotuj pisemnie zbiór pięciu ćwiczeń doskonalących odbicie oburącz górą oraz ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbić oburącz dołem Przygotuj się do sędziowania sędzia pierwszy prowadzący spotkanie Jakie znasz warunki konieczne poprawnego odbicia piłki oburącz dołem w postawach stałych? 3.2. Jakie znasz przykłady ćwiczeń nauczających odbicia oburącz dołem, w których spełniony jest dowolny warunek konieczny poprawnego wykonania odbicia? 3.3. Jakie zasady taktycznego postępowania należy stosować w minisiatkówce 3x3, 4x4 przy wykonywaniu: zagrywki, wystawieniu piłki i ataku odbiciem piłki? 4. Literatura: 2, 6, 7, 8 Ćwiczenie 5 Temat: Czynności z piłką - nauczamy i uczymy się zagrywki tenisowej z miejsca. Doskonalimy odbicia piłki w minisiatkówce 3x3, 4x Prezentacja rodzajów zagrywek Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi do poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca Omówienie strategii prowadzenia gry w minisiatkówce (zasady taktycznego postępowania) Zapoznanie się z testem sprawności ukierunkowanej Omów rodzaje zagrywek Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania zagrywki tenisowej z miejsca.

10 2.3. Przygotuj pisemnie zbiór pięciu ćwiczeń przygotowawczych do nauczania zagrywki tenisowej Przygotuj się do sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący) Jakie mogą być sposoby wprowadzenia piłki do gry w odmianach minisitkówki? 3.2. Jakie znasz rodzaje zagrywek w grze w piłkę siatkówką (podaj kryteria)? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania zagrywki? 3.3. Jakie znasz przykłady gier uproszczonych oraz ćwiczeń nauczających zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca? 4. Literatura: 5, 7, 8, 11. Ćwiczenie 6 Temat: Czynności z piłką - nauczamy i uczymy się wybranego sposobu ataku w zależności od poziomu umiejętności ćwiczących. Poznajemy ogólne zasady prowadzenia gry w siatkówkę halową organizacja zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika. TEST Z TEORII I METODYKI GRY W PIŁKĘ SIATKOWĄ 1.1. Zasady ustawienia zespołu przy zagrywce własnej i przeciwnika Prezentacja sposobów wystawienia piłki do ataku i omówienie zasad organizacji ataku po zagrywce przeciwnika Praktyczne zapoznanie się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku: kiwnięcie, plasowanie i zbicie Doskonalenie testu sprawności ukierunkowanej Omów rodzaje ataku w grze w piłkę siatkową Zapoznaj się z warunkami koniecznymi poprawnego wykonania ataku Przygotuj pisemnie zbiór pięciu ćwiczeń przygotowawczych do nauczania wybranego rodzaju ataku.

11 2.4. Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący) Jakie znasz sposoby wykonania ataku? 3.2. Jakie znasz warunki konieczne poprawnego wykonania wybranego sposobu ataku? 3.3. Jak należy ustawić uczestników do zagrywki i przyjęcia zagrywki podczas gry w siatkówkę halową. 4. Literatura: 5, 7, 8 (11), 9. Ćwiczenie 7 Temat: Zapoznajemy się z metodyką nauczania bloku. Wykorzystujemy poznane czynności (elementy techniczne) do realizacji działań ofensywnych i defensywnych w grze w siatkówkę halową Metodyka nauczania boku (na przykładzie bloku pojedynczego) Zapoznanie z funkcjami graczy ze względu na zajmowane strefy w polu gry (I,VI) Podstawowe sposoby asekuracji pola gry (w ataku i w obronie) Omówienie zasad organizacji gry zespołu z uwzględnieniem współdziałania graczy (działanie poprzednika warunkuje skuteczność działania następnika!) Doskonalenie testu sprawności ukierunkowanej Sporządź przykładowy indeks działań zawodników w poszczególnych strefach pola gry Opracuj pięć przykładowych ćwiczeń nauczających wykonanie bloku pojedynczego Przygotuj się do wykonania testu sprawności ukierunkowanej oraz sędziowania jako sędzia pierwszy (prowadzący) Opracuj scenariusz organizacji (regulamin) zawodów w dowolnej odmianie gry w piłkę siatkową 3.1. Jakie znasz strefy działań na polu gry?

12 3.2. Jakie typowe działania mogą wykonywać gracze w poszczególnych strefach na polu gry? 3.3. Jaki jest skład komisji sędziowskiej w piłce siatkowej, wymień podstawowe kompetencje poszczególnych sędziów? 3.4. Jakie funkcje może spełniać współzawodnictwo podczas lekcji wychowania fizycznego? 4. Literatura: 5, 7, 8, 10. Ćwiczenie 8 Temat: Przygotowujemy i realizujemy współzawodnictwo w piłce siatkowej Cele i zadania współzawodnictwa sportowego w kulturze fizycznej Cykl organizacyjny imprezy sportowej (turnieju) wg zasad działania zorganizowanego Kompetencje opiekuna - trenera zespołu sportowego 1.4. Realizacja zadań wynikających z funkcji organizatorów i uczestników imprezy sportowej Praktyczne sędziowanie wybranej odmiany gry w piłkę siatkową oraz pełnienie funkcji osób wspomagających współzawodnictwo (opiekun trener, organizator, osoba zabezpieczająca stronę medyczną, itp.) Przygotowanie obiektu do przeprowadzenia zaplanowanego turnieju (zawodów) 2.2. Realizacja - wcześniej przygotowanego scenariusza turnieju Przygotowanie się do aktywnego uczestnictwa w grze: - znajomość celów i warunków realizacji współzawodnictwa; - psychomotoryczne przygotowanie do gry; - organizacja zespołu i funkcje graczy; - zabezpieczenie logistyczne; 2.4. Pełnienie funkcji osób wspomagających współzawodnictwo Jakie są cele i zadania współzawodnictwa w zależności od środowiska, zasięgu i poziomu uczestników planowanego turnieju?

13 3.2. Jakie są kompetencje opiekuna trenera zespołu sportowego (przed, w czasie i po zawodach)? 3.3. Jakie są kompetencje wynikają z funkcji organizatorów i uczestników imprezy sportowej? 4. Literatura: 3, 4, 8, 10. Ćwiczenia 9 14 scenariusza). (prowadzone przez studentów wg przygotowanego TEST SPRAWNOŚCI UKIERUNKOWANEJ - zaliczenie Scenariusze lekcji oraz warunki jej realizacji: 9. Wykorzystanie gier i zabaw w ćwiczeniach wprowadzających do nauczania gry. 10. Zastosowanie wybranej formy gry w siatkówkę jako środka wspomagającego psychomotoryczny rozwój ucznia. 11. Nauczania odbicia piłki (oburącz górą lub dołem) w postawach stałych. W części wstępnej uwzględnić doskonalenie postawy gotowości do gry oraz przemieszczania się po boisku w formie zabawowej i gier uproszczonych. 12. Nauczanie zagrywki dolnej lub tenisowej z miejsca z równoczesnym doskonaleniem odbić piłki w minisiatkówce (2x2, 3x3). 13. Doskonalenie zagrywki i odbić piłki w nauczaniu działań ofensywnych w formie fragmentów gry w minisiatkówce (4x4) i w siatkówce halowej. 14. Doskonalenie wybranych czynności w grze w formie gry szkolnej w minisiatkówce lub siatkówce halowej. Podać warunki realizacji lekcji (wiek grających, użyte sprzęty, dokonane modyfikacje). Ćwiczenie 15 Temat: Siatkówka plażowa zapoznajemy się ze specyfiką wykonania wyróżnionych czynności wykorzystywanych podczas gry i praktycznego ich zastosowanie. Zaliczenie przedmiotu.

14 1.1. Prezentacja specyficznych dla siatkówki plażowej sposobów odbicia piłki (w naturalnych warunkach prowadzenia odmiany gry boiska piaszczyste) Przepisy gry w siatkówkę plażową Zaliczenie przedmiotu Poprawa oceny końcowej z testu sprawności ukierunkowanej Zapoznanie się z przepisami dotyczącymi boiska, urządzeń, uczestników gry, zasad zdobywania punktów (siatkówka plażowa).