PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA
|
|
- Małgorzata Sowińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LI Rok 2011 Zeszyt 4 POWŁOKI KONWERSYJNE NA ODLEWACH CIŚNIENIOWYCH ZE STOPÓW MAGNEZU CZĘŚĆ 1: WPŁYW PARAMETRÓW TECHNOLOGICZNYCH ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA JAKOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU AZ91 CONVERSION COATINGS ON MAGNESIUM ALLOY DIE CASTINGS PART 1: THE EFFECT OF TECHNOLOGICAL PARAMETERS OF THE PRESSURE DIE CASTING PPROCESS ON THE QUALITY OF CASTINGS MADE FROM THE AZ91 ALLOY Piotr Dudek 1, Aleksander Fajkiel 1, Tomasz Reguła 1, Janusz Mielniczuk 2 2 Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, Kraków 2 POLMAG, ul. Szkolna 15, Kędzierzyn-Koźle Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki badań nad doborem optymalnych parametrów technologicznych odlewania gorącokomorowej maszyny ciśnieniowej w celu uzyskania odlewów ze stopu magnezu AZ91, przeznaczonych do pokrywania powłokami ochronno-dekoracyjnymi. Odlewy takie wymagają szczególnej staranności wykonania, ponieważ - oprócz odpowiednich właściwości mechanicznych i małej porowatości, muszą charakteryzować się bardzo dobrym stanem powierzchni (odpowiednia faktura i chropowatość oraz brak wad powierzchniowych, takich jak: linie płynięcia, fałdy, smugi itp.). Dla wytypowanego detalu (odlew klamki) opracowano plan eksperymentu, według którego przeprowadzono badania na stanowisku odlewania ciśnieniowego w odlewni POLMAG w celu określenia istotnych parametrów wpływających na jakość powierzchni odlewów. Słowa kluczowe: gorącokomorowa maszyna ciśnieniowa, powłoki ochronno-dekoracyjne, porowatość, chropowatość Abstract The article presents the results of research on the selection of optimum technological parameters of the hot-chamber die casting machine operation to make castings in AM50 magnesium alloy, coated next with the decorative and protective coatings. Castings of this type require special care during performance, because in addition to the high mechanical properties and low porosity, they should have a very good surface finish (proper texture and roughness, and absence of surface defects such as flow lines, folds, streaks, etc). For the specified detail (cast handle), a plan of the experiment was developed, according to which studies were carried out on a die-casting stand operating in the POLMAG Foundry to determine the important parameters affecting the surface quality of castings. Key words: hot-chamber die casting machine, protective-decorative coatings, porosity, roughness 31
2 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Wstęp Magnez oraz jego stopy należą do najlżejszych materiałów konstrukcyjnych. Dzięki bardzo dobrym właściwościom fizycznym i mechanicznym są coraz powszechniej stosowane w przemyśle lotniczym, samochodowym oraz w elektronice. Magnez i jego stopy są metalami reaktywnymi i bardzo podatnymi na korozję, szczególnie w środowiskach zawierających jony chlorkowe. Ulegają również korozji atmosferycznej ze względu na jej zasadowy charakter. Korozja najczęściej objawia się białymi produktami, które są solami, względnie wodorotlenkami. Wodorotlenek tworzy się pierwszy, wiążąc następnie kwaśne składniki atmosfery, np. dwutlenek węgla lub dwutlenek siarki. W przypadku stopów magnezu, podobnie jak przy stopach aluminium, ochronne warstwy tlenkowe wytworzone drogą utleniania chemicznego zabezpieczają przed korozją atmosferyczną, jednak ze względu na niższą odporność warstwy tlenków na stopach magnezu, w porównaniu z aluminium, konieczne jest nakładanie na ich powierzchni trwałych powłok ochronnych, np. powłok malarskich, konwersyjnych czy też powłok elektrochemicznych lub stosowanie procesów anodowania oraz osadzania powłok z fazy gazowej. Określenie wymagań, co do stanu powierzchni odlewów z uwzględnieniem powierzchniowych wad odlewniczych (np. fałdy, smugi, naloty kwieciste itp.) Odlewy ciśnieniowe po oczyszczeniu, najczęściej metodami mechanicznymi, traktowane są w zasadzie jako gotowe produkty i nie podlegają dalszej obróbce powierzchniowej. I jest to prawda, ale w odniesieniu do odlewów wykonanych ze stopów aluminium i cynku, bowiem one samoczynnie pokrywają się warstewką tlenków, które zabezpieczają je przed dalszą korozją. Stopy magnezu, niezależnie od technologii wykonywania odlewów, wskutek silnie zasadowego charakteru i dużej reaktywności z atmosferą otoczenia, w bardzo krótkim czasie pokrywają się produktami korozji, głównie wodorotlenkami. Stąd nawet na czas transportu wymagają krótkotrwałego zabezpieczenia, np. poprzez wytworzenie chemicznej powłoki chromianowej. O uzyskaniu dobrej powierzchni odlewu pod pokrycie ochronne decydują parametry odlewania oraz obróbka wykańczająca. Wiąże się to nierozerwalnie z wymaganiami dotyczącymi jakości ciekłego metalu, właściwego doboru środków oddzielających i smarujących oraz właściwą obróbką powierzchni gotowego już odlewu. Opracowanie planu eksperymentu Przez eksperyment rozumie się zazwyczaj serię doświadczeń umożliwiających uzyskanie opisu matematycznego w postaci określonych algorytmów oceniających działanie badanego obiektu. Przeprowadzenie eksperymentu jest zazwyczaj bardzo kosztowne i dlatego też dąży się do wykonania możliwie krótkich serii doświadczeń [1]. W przypadku odlewnictwa ciśnieniowego jest to o tyle istotne, że na jakość odlewów ma wpływ około 100 czynników oczywiście nie wszystkie w jednakowym stopniu [2]. Aby ograniczyć ich ilość, stosuje się plany eksperymentów. 32
3 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Podstawowymi parametrami (czynnikami) dla otrzymania poprawnych odlewów ze stopów magnezu na maszynie gorącokomorowej, którymi można i należy sterować są: szybkość tłoka prasującego w poszczególnych fazach procesu odlewania; temperatura metalu, temperatura ustnika (dyszy), temperatura formy. Każdy z tych parametrów (czynników) może mieć dwa stany (poziomy) wysoki i niski. W przypadku odlewania stopów magnezu na maszynach gorącokomorowych z tak zwanym korkiem (część metalu, która pozostaje w ustniku i krzepnie, zamykając dyszę wlewową w celu wyeliminowania niebezpieczeństwa zapalenia się stopu w piecu), temperatura ustnika musi być ściśle określona i stała, umożliwiając jego wytworzenie się. Przy odlewaniu z korkiem metal praktycznie znajduje się bardzo blisko układu wlewowego, dlatego I faza jest bardzo krótka i nie wpływa praktycznie na jakość odlewu (inaczej niż w przypadku maszyn zimnokomorowych, gdzie I faza ma za zadanie wypchnięcie powietrza z komory zalewowej). Dlatego też jako czynnik o dużym znaczeniu na jakość odlewu przyjęto wartość II fazy odlewania ciśnieniowego. Plan eksperymentu, który przedstawiono w tabeli 1, uproszczono do 3 zmiennych (każdy na poziomie wysokim i niskim) oraz wartość średnią. Wybrany, uproszczony plan eksperymentu PS/DS-P wymaga przeprowadzenia małej liczby pomiarów jedynie dla 3 zmiennych (każdy na poziomie wysokim i niskim) (tabela 1). Dla porównania wpływu poszczególnych parametrów odlewania ciśnieniowego na jakość odlewów, dodatkowo przeprowadzono badania uwzględniające wartość średniej (poziom 0). Tabela 1. Plan eksperymentu Table 1. Plan of experiment Nr pomiaru X X 1 X 2 X 3 odlewania II Faza 1 3 m/s Wielkości wejściowe Temp. formy C Temp. metalu C ,
4 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Przeprowadzenie badań na stanowisku doświadczalnym w odlewni POLMAG W procesie odlewania ciśnieniowego główne trudności polegają na doborze właściwych parametrów odlewania uwzględniających całość wymogów stawianych odlewom. Okazuje się bowiem, że parametry odpowiednie dla zaspokojenia jednego wymagania, np. zwartości struktury określonej wartością gęstości, pozostają w całkowitej sprzeczności z wymaganiami jakości powierzchni niezbędnej przy nakładaniu powłok dekoracyjnych czy antykorozyjnych. Badania przeprowadzono na poziomej, gorącokomorowej maszynie ciśnieniowej QDCM 400 STANDARD, znajdującej się na wyposażeniu firmy POLMAG. Parametry pracy maszyny ciśnieniowej (prędkość w poszczególnych fazach, czas narostu ciśnienia) oraz warunki cieplne procesu (temperatura metalu w piecu, obu części formy oraz dyszy) nastawiane były i kontrolowane za pomocą panelu sterującego i programu opracowanego przez firmę POLMAG. System wtryskowy w maszynach gorącokomorowych jest kontrolowany poprzez zamknięty układ regulacji, oparty na zaworze proporcjonalnym MOOG. Wszystkie ustawiane parametry (prędkości tłoka wtryskowego, punkty przełączania, wartości ciśnień itd.) są zapisywane w systemie pamięci sterowania maszyny i dodatkowo kontrolowane wizualizacją na ekranie monitora. Parametry wtrysku, po wprowadzeniu ich do pamięci i zatwierdzeniu, są przesyłane do karty mikroprocesorowej MOOG, która przetwarza je na sygnały elektryczne przesyłane już bezpośrednio do zaworu proporcjonalnego. Zawór proporcjonalny przesyła z powrotem do karty wartość swego położenia i na podstawie tego karta oblicza wartości korygujące do wcześniejszych wartości zadanych. W ten sposób odbywa się regulacja w układzie zamkniętym w czasie rzeczywistym. Regulacja prędkości tłoka wtryskowego odbywa się poprzez regulację przepływu medium hydraulicznego przez zawór proporcjonalny [3]. Konstrukcja formy Precyzyjnie dobrane parametry technologiczne odlewania ciśnieniowego nie pozwolą na uzyskanie satysfakcjonujących odlewów, jeśli forma będzie źle skonstruowana. Wymóg jednoczesnego wypełniania wszystkich fragmentów formy ciśnieniowej, odpowiednia wielkość rozmieszczenie przelewów i odpowietrzeń ma na celu ograniczenie porowatości odlewów, co bezpośrednio wpływa na wytrzymałość odlewów i stan ich powierzchni. W celu weryfikacji poprawności wykonania formy wykonano w odlewni POLMAG symulację numeryczną wypełniania wnęki formy, która potwierdziła poprawność konstrukcji formy (rys.1). 34
5 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Rys. 1. Symulacja numeryczna procesu wypełniania wnęki formy (prędkość metalu w szczelinie wlewowej) Fig. 1. Numerical simulation of the mould cavity filling process (metal flow rate in the pouring slot) Badania termowizyjne Celem badań termowizyjnych było określenie rozkładu temperatury w formie przed i po zalaniu jej ciekłym stopem magnezu. Termowizja (termografia) to nowoczesna technika diagnostyczna wykorzystująca zjawisko promieniowania cieplnego, zwanego również promieniowaniem podczerwonym. Zjawisko to jest charakterystyczne dla każdego ciała o temperaturze powyżej zera bezwzględnego (absolutnego), czyli powyżej -273,15 C. Badania przeprowadzono za pomocą kamery termowizyjnej FLIR SC660, będącej na wyposażeniu Instytutu Odlewnictwa w Krakowie (rys. 2). Najważniejsze parametry kamery termowizyjnej FLIR SC660: czułość termiczna 30 mk przy 30 C, częstotliwość detektora 30 Hz, powiększenie 1 8, rozdzielczość matrycy pikseli, zakres pomiarowy -40 C do C. 35
6 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Stała część formy. Temperatura w poszczególnych punktach pomiarowych: Sp1 = 192 C Sp2 = 195 C Sp3 = 197 C Sp4 = 160,5 C, Sp5 = 157,8 C, Sp6 = 122,3 C, Sp7 = 133,7 C Ruchoma część formy. Temperatura w poszczególnych punktach pomiarowych: Sp1 = 117 C Sp2 = 117 C Sp3 = 146 C Sp4 = 96 C Sp5 = 156,4 C Sp6 = 103 C Sp7 = 154 C Rys. 2. Wyniki badań termowizyjnych Fig. 2. The results of thermovision examinations 36
7 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Badania termowizyjne wskazują, że rozkład temperatury formy jest w miarę jednorodny, co świadczy o poprawności wykonania kanałów chłodzących i dobrze zaprojektowanych drogach przepływu metalu. Jednakowa temperatura formy zapewnia poprawne wypełnienie wnęki formy. Za pomocą tych badań, bezpośrednio na maszynie ciśnieniowej w warunkach pracy (rzeczywistych), potwierdzono poprawność wykonania formy. Pomiar chropowatości odlewów Rzeczywista powierzchnia odlewu często charakteryzuje się bardzo złożoną budową. Do jej podstawowych elementów zaliczamy: chropowatość, falistość, błędy kształtu i wady powierzchniowe. Warstwa wierzchnia odlewu ciśnieniowego kształtowana jest przede wszystkim przez powierzchnię formy. Właściwie wykonana forma z odpowiednią obróbką wykańczającą (szlifowanie, polerowanie czy dogładzanie) umożliwia uzyskanie wymaganej chropowatości. Nie zawsze jednak jak największa gładkość powierzchni jest pożądana. Szczególnie jest to istotne w przypadku powłok lakierniczych i galwanicznych, gdzie niezbędnym jest zapewnienie odpowiednio wysokiej chropowatości, aby uzyskać dobrą przyczepność (adhezję) powłoki do podłoża. Pomiar profilu chropowatości odlewów Pomiar chropowatości przeprowadzono na aparacie Hommel Tester T500 firmy Hommelwerke GmbH (rys. 3), który pozwala na precyzyjny pomiar chropowatości powierzchni zgodnie z normami DIN/ISO/JIS. Zaletami urządzenia są jego mała waga oraz wymiary; może działać jako niezależne urządzenie lub w połączeniu z komputerem. Rys. 3. Pomiar chropowatości aparatem Hommel Tester T500 Fig. 3. Roughness measurements taken with a Hommel Tester T500 apparatus Aparat Hommel Tester T500 wykorzystuje metodą stykową do pomiaru chropowatości. Zasadę pomiaru stykowego chropowatości przedstawiono na rysunku 4. Głowica pomiarowa przyrządu przesuwa się ze stałą prędkością wzdłuż mierzonego 37
8 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO profilu. W skład jej wchodzą: -- ostrze odwzorowujące (penetrator), -- przetwornik pomiarowy. Ostrze odwzorowujące dzięki naciskowi pomiarowemu styka się z powierzchnią mierzonego przedmiotu. W wyniku przesuwania ostrza po powierzchni zmienia się jego położenie względem pozostałych elementów głowicy. Zmiany położenia zależne są od nierówności powierzchni, jakie spotyka ostrze na drodze swego ruchu. Przetwornik zamienia zmiany wzajemnego położenia ostrza i innych elementów głowicy na sygnał elektryczny. Sygnał ten jest wzmacniany i poddany filtracji celem usunięcia niepożądanych składowych, jak np. falistość, odchyłki kształtu. Sygnał może być zarejestrowany lub poddany obróbce celem wyznaczenia wartości parametrów chropowatości. Wyniki badań chropowatości Badania chropowatości powierzchni odlewów przeprowadzono na wybranych fragmentach odlewu (rys. 4). Fragmenty odlewu, na którym badano chropowatość 2 1 Rys. 4. Fragment powierzchni odlewu przeznaczony do badań chropowatości powierzchni: 1 powierzchnia formy zniszczona, 2 powierzchnia gładka Fig. 4. Fragment of the casting surface for roughness measurements - 1 mould surface worn out, 2 - smooth surface Analiza wyników pomiaru chropowatości wskazuje, że w punkcie pomiarowym 2 (gładka powierzchnia odlewu) R a średnia arytmetyczna odchylenia filtrowanego profilu od średniej linii w obrębie odcinka pomiarowego mieści się w przedziale od 0,325 μm do 1,62 μm, co w przybliżeniu odpowiada powierzchni szlifowania wykańczającego (R a = 0,32) i szlifowania dokładnego (R a = 0,63) oraz szlifowania zgrubnego (R a = 1,6). Na powierzchni odlewu występują również miejsca o chropowatości sięgające od 8,6 do nawet 15,8 μm, co odpowiada chropowatości po piłowaniu mechanicznym i odlewaniu w formach piaskowych. Odlewy takie nie nadają się do nakładania powłok dekoracyjnoochronnych. Generalną zasadą jest, że chropowatość powierzchni powinna być nie większa niż grubość nakładanej powłoki! 38
9 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Dlatego powierzchnie o chropowatości powyżej 0,63 μm wymagają odpowiedniego przygotowania poprzez mechaniczne szlifowanie do uzyskania odpowiedniej chropowatości. Rys. 5. Przykładowy wynik pomiaru profilu chropowatości odlewu w punkcie 2 Fig. 5. Sample result of the roughness profile measurement for casting item 2 Badania gęstości (porowatości) odlewów doświadczalnych Pewnym wyznacznikiem poprawnego doboru parametrów odlewania jest gęstość metalu. Jej przybliżenie do gęstości teoretycznej świadczy o dobrym odprowadzeniu gazów z formy oraz optymalnym doborze temperatury metalu i formy. Odlewy, które wizualnie są poprawne, mogą być porowate, co może uniemożliwić dalszą ich obróbkę poprzez nakładanie powłok ochronno-dekoracyjnych. Uwięziony w odlewie pod dużym ciśnieniem gaz, rozpręża się w podwyższonej temperaturze, powodując degradację powierzchni odlewów poprzez tworzenie się kraterków, które niszczą powierzchnię odlewu. Odlewy takie nie nadają się do pokrywania powłokami ochronno-dekoracyjnymi. 39
10 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Badania gęstości odlewów - i pośrednio na tej podstawie liczby gazowej i porowatości - według założonego planu eksperymentów miały na celu określenie optymalnych parametrów pracy maszyny, przy których uzyskuje się poprawne odlewy ciśnieniowe z minimalną ilością wtrąceń gazowych. Ocenę stopnia zagazowania przeprowadzono według normy BN-75/ Norma ta dotyczy stopów aluminium, ale za jej pomocą można wyznaczyć również porowatość w stopach magnezu. Według tej normy porowatość oblicza się pośrednio wyznaczając masę próbki w wodzie i w powietrzu i na tej podstawie gęstość próbki ρ p. Odnosząc obliczone gęstości do gęstości teoretycznej stopu (na podstawie składu chemicznego) oblicza się liczbę gazową (LG) oraz porowatość (P). (1) (2) gdzie: ρ w - masa właściwa (gęstość) wody, g/cm 3 ; ρ t - masa właściwa (teoretyczna) stopu, g/cm 3 ; m p - masa próbki (stopu) ważonej w powietrzu, g; m w - masa próbki (stopu) ważonej w wodzie, g. Procentową zawartość gazu w badanych próbkach zwaną porowatością P oblicza się z zależności: (3) Badania gęstości odlewów przeprowadzono metodą hydrostatyczną, poprzez ważenie próbki w wodzie i w powietrzu na specjalnej wadze. Teoretyczną masę właściwą (gęstość) stopu wyliczono na podstawie wzoru: (4) 40
11 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... gdzie: %N procentowa zawartość pierwiastka w stopie; ρ N masa właściwa danego pierwiastka, g/cm 3. Badanie gęstości próbek oparto na pomiarach masy próbki w wodzie i w powietrzu na wadze laboratoryjnej, a gęstość określono z zależności: m p = ( ) + m p mw w p p (5) gdzie: ρ gęstość próbki, g/cm 3 ; m p, m w masa próbki odpowiednio w powietrzu i w wodzie, g; ρ p, ρ w gęstość odpowiednio powietrza i wody, g/cm 3. Do obliczeń przyjęto: ρ p = 0, g/cm 3 (gęstość powietrza w temp. 20 C i p = 762 mm Hg); ρ w = 0,99802 g/cm 3 (gęstość wody w temp. 20 C i p = 762 mm Hg). Rys. 6. Widok stanowiska do pomiaru gęstości próbek wyciętych z odlewu Fig. 6. View of the stand for density measurement on specimens cut out from the casting Tabela 2. Skład chemiczny stopu magnezu AZ91, % wag. Table 2. Chemical composition of AZ91magnesium alloy, % wt. Al Zn Mn Si Fe Cu Ni Be Mg 9,12 0,61 0,196 0,292 0,001 0,0019 0,0007 0,001 90,04 41
12 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Wyniki pomiarów gęstości próbek wyciętych z odlewu przedstawiono w tabeli 3 oraz na rysunku 7. Tabela 3. Wyniki badań gęstości, liczby gazowej (LG) i porowatości odlewów Table 3. The results of measurements of the casting density, gas number and porosity Lp. nr próbki Gęstość, g/cm 3 Gęstość, g/cm 3 (wartość średnia) LG Porowatość, % ,764 1,778 1,775 1,784 1,790 1,789 1,737 1,764 1,778 1,780 1,773 1,772 1,793 1,751 1,765 1,779 1,777 1,781 1,758 1,770 1,764 1,773 1,771 1,759 1,767 1,776 1,773 1,757 1,778 1,772 1,772 0,947 5,64 1,788 0,955 4,70 1,760 0,940 6,36 1,775 0,948 5,46 1,749 0,934 7,03 1,779 0,950 5,23 1,764 0,942 6,12 1,768 0,944 5,88 1,772 0,947 5,64 1,769 0,945 5,82 42
13 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... LG Porowatość LG 0,96 0,955 0,95 0,945 0,94 0,935 0,93 0,925 0, nr próbki Porowatość, porowatość % [%] Rys. 7. Zmiany gęstości i porowatości odlewów w zależności od parametrów odlewania Fig. 7. Changes in the density and porosity of castings in function of the casting process parameters Na podstawie wykresu przedstawionego na rysunku 7 należy stwierdzić, że najmniej zagazowane są odlewy wykonane według planu eksperymentu - pomiar 2, tj. prędkość tłoka 2 fazy ok. 3 m/s, ciśnienie prasowania ciekłego metalu ok. 250 bar i następujących parametrów cieplnych: temperatura metalu 640 C oraz temperatura formy 180 C. Parametry te są korzystne z tego względu, że oprócz najmniejszej porowatości odlewu nie eksploatują nadmiernie formy ciśnieniowej z uwagi na relatywnie niskie temperatury. Badania właściwości mechanicznych Pomiar twardości Pomiary właściwości mechanicznych twardości i wytrzymałości są badaniami uzupełniającymi, niemniej dają pewien pogląd na charakterystykę właściwości użytkowych odlewów. Jednocześnie są informacją o wadach wewnętrznych, a także dają informację o parametrach technologicznych odlewania. Badanie twardości przeprowadzono metodą Brinella, przy następujących parametrach: średnica kulki 5 mm; wielkość obciążenia 2452,5 N; minimalny czas działania obciążenia 15 s. Badanie wytrzymałości przeprowadzono statyczną próbą rozciągania (zakres od 0,0 do 200,00 kn zgodnie z normą PN-EN :2004. Parametry odlewania oraz uzyskane właściwości odlewów Parametry odlewania ciśnieniowego dla każdej serii wykonywanych odlewów dobierano zgodnie z planem eksperymentu, który przedstawiono w tabeli 4. 43
14 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Tabela 4. Parametry odlewania wg planu eksperymentu i wyniki badań Table 4. Casting parameters according to the plan of experiment and test results Parametry badane Efekty (odpowiedź układu) Nr próbki Temp. metalu Temp. formy nastawa zaworu II faza wartość rzeczywista Porowatość, % Chropowatość, R a R p0,2, MPa R m, MPa Twardość, HB ,25 1,86 8, ,2 95, ,5 1,24 7,59 0, ,61 88, ,52 8,27 1, ,8 91, ,5 1,36 8,84 0,36 71,5 134,6 92, ,8 7,65 1, ,9 92, ,5 1,38 8,34 0,368 76,5 80,5 96, ,4 8,92 1,23 96,5 100,01 92, ,5 1,34 8,87 0, ,69 98, ,44 8,99 1,02 106,5 88,81 98, ,0 0,88 9,03 0,36 71,5 99,9 88,4 Analiza statystyczna otrzymanych wyników Wyniki badań odlewów zostały zamieszczone w tabeli 4. W celu przeprowadzenia analizy statystycznej istotnych parametrów odlewania (parametry badane) i ich wpływ na poszczególne wartości mierzone (efekty) zastosowano obliczenia za pomocą programu Statistica. Zamiast rzeczywistych wartości kontrolowanych parametrów użyto zmiennych bezwymiarowych, gdzie 1 oznacza minimalną wartość określonego parametru, a +1 maksymalną (tab. 5). Tabela 5. Dane wyjściowe do analizy statystycznej istotnych parametrów odlewania i ich wpływu na poszczególne właściwości odlewów Table 5. Output data for statistical analysis of the relevant casting parameters and their impact on castng properties 44
15 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Tabela 6. Wyniki obliczeń w programie Statistica (badania wpływu parametrów technologicznych na porowatość odlewów) Table 6. The results of calculations in Statistica programme (studying the impact of technological parameters on casting porosity) Korzystając z danych z tabeli 6, skonstruowano wykres Pareto. Diagram ten wykorzystuje zasadę, że: 20% przyczyn decyduje o 80% błędów, która radzi aby skupić się na przeprowadzeniu działań korygujących w stosunku do najistotniejszych (20%) przyczyn niezgodności, co umożliwia analizę możliwości uzyskania poprawy jakości przy ograniczonych nakładach i wskazanie grupy najważniejszych przyczyn. Parametrem decydującym w sposób znaczący o porowatości odlewów jest temperatura metalu, co przedstawiono na rysunku 8. Ze wzrostem temperatury rośnie również porowatość. temp.met. met(x1) x2x3. temp. formy(x2) x1x3 0 0,2 0,4 0,6 0,8 Rys. 8. Diagram Pareto określający wpływ parametrów odlewania ciśnieniowego na porowatość odlewów Fig. 8. Pareto diagram indicating the impact of die-casting parameters on casting porosity 45
16 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Tabela 7. Wyniki obliczeń w programie Statistica (badania wpływu parametrów technologicznych na chropowatość odlewów) Table 7. The results of calculations in Statistica programme (studying the impact of technological parameters on casting roughness) Na podstawie wyników z tabeli 7 skonstruowano wykres Pareto. Parametrem decydującym w sposób znaczący na chropowatość odlewów jest wartość prędkości w II fazie odlewania, a w sposób mniej znaczący temperatura formy, co przedstawiono na rysunku 9. Ze wzrostem wartości prędkości w II fazie rośnie chropowatość odlewów. Ta pewna anomalia w stosunku do stopów aluminium może wynikać z faktu odbijania się strugi metalu już częściowo zakrzepłego od powierzchni formy. nastawa(x3) x2x3 x1x3. temp. formy(x2) temp formy(x2) 0 0,5 1 Rys. 9. Diagram Pareto określający wpływ parametrów odlewania ciśnieniowego na chropowatość odlewów Fig. 9. Pareto diagram indicating the impact of die-casting parameters on casting roughness 46
17 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Tabela 8. Wyniki obliczeń w programie Statistica (badania wpływu parametrów technologicznych na wytrzymałość mechaniczną odlewów) Table 8. The results of calculations in Statistica programme (studying the impact of technological parameters on casting mechanical properties) Na podstawie wyników z tabeli 8 skonstruowano wykres Pareto. Parametrem wpływającym w sposób znaczący na wytrzymałość mechaniczną (R m ) odlewów jest temperatura formy, a w sposób mniej znaczący temperatura metalu i wartość prędkości w II fazie odlewania. Należy zaznaczyć, że w tym przypadku zaobserwowano wpływ wszystkich trzech, badanych parametrów technologicznych odlewania ciśnieniowego, co przedstawiono na rysunku 10. x1x2. temp. formy formy(x2) x2x3. temp.met. met(x1) nastawa a(x3) 0 0,2 0,4 0,6 Rys. 10. Diagram Pareto określający wpływ parametrów odlewania ciśnieniowego na wytrzymałość mechaniczną (R m ) odlewów Fig. 10. Pareto diagram indicating the impact of die-casting parameters on casting tensile strength (R m ) 47
18 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Tabela 9. Wyniki obliczeń w programie Statistica (badania wpływu parametrów technologicznych na wytrzymałość mechaniczną odlewów) Table 9. The results of calculations in Statistica programme (studying the impact of technological parameters on casting mechanical properties) Na podstawie wyników z tabeli 9 skonstruowano wykres Pareto. Parametrem wpływającym w sposób znaczący na wytrzymałość mechaniczną (R p0,2 ) odlewów jest wartość prędkości w II fazie, natomiast w sposób mniej znaczący temperatura metalu i temperatura formy. Należy zaznaczyć, że również w tym przypadku zaobserwowano wpływ wszystkich trzech, badanych parametrów technologicznych odlewania ciśnieniowego, co przedstawiono na rysunku 11. nastawa a(x3) temp.met. met(x1) temp. formy(x2) 0 0,2 0,4 0,6 0,8 Rys. 11. Diagram Pareto określający wpływ parametrów odlewania ciśnieniowego na wytrzymałość mechaniczną (R p0,2 ) odlewów Fig. 11. Pareto diagram indicating the impact of die-casting parameters on casting yield strength (R p0, 2 ) 48
19 Prace IO Powłoki konwersyjne na odlewach ciśnieniowych ze stopów magnezu... Tabela 10. Wyniki obliczeń w programie Statistica (badania wpływu parametrów technologicznych na twardość odlewów) Table 10. The results of calculations in Statistica programme (studying the impact of technological parameters on casting hardness) Na podstawie wyników z tabeli 10 skonstruowano wykres Pareto. Parametrem decydującym w sposób znaczący o twardości odlewów jest temperatura metalu, w sposób mniej znaczący temperatura formy, co przedstawiono na rysunku 12. temp.met. met(x1) temp temp. formy(x2) (x2) x1x3 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Rys. 12. Diagram Pareto określający wpływ parametrów odlewania ciśnieniowego na twardość odlewów Fig. 12. Pareto diagram indicating the impact of die-casting parameters on casting hardness 49
20 Piotr Dudek, Aleksander Fajkiel, Tomasz Reguła, Janusz Mielniczuk Prace IO Podsumowanie Przedstawione wyniki badań eksperymentów podczas wykonywania odlewu doświadczalnego klamki wskazują, że odlewy zostały wykonane poprawnie, to znaczy wnęka formy bardzo dokładnie odwzorowuje kształt odlewu. Badania termowizyjne potwierdziły poprawność wykonania formy, właściwy dobór przekrojów kanałów wlewowych, wielkości przelewów i odpowietrzeń. Równomierne obciążenie cieplne formy gwarantuje powtarzalność jakościową uzyskiwanych odlewów. Natomiast pełnego obrazu nie daje równanie określające wpływ poszczególnych parametrów odlewania ciśnieniowego na wybrane właściwości odlewów z uwagi na mały przedział zmienności parametrów (poziom wysoki i niski), co wynika z ograniczeń pracy maszyny ciśnieniowej dla odlewu eksperymentalnego, a także z samej technologii odlewania z korkiem, która w sposób znaczący ogranicza możliwości zmiany parametrów, głównie temperatury stopu, formy i ciśnienia wypełniania wnęki formy, co stanowi cechę (wadę) maszyn gorącokomorowych. Przedstawione diagramy Pareto dla poszczególnych funkcji celu zwartość strukturalną (porowatość) i jakość powierzchni (chropowatość), wskazują, że na porowatość w decydującym stopniu wpływa temperatura metalu, a w mniejszym stopniu temperatura formy, natomiast głównym parametrem technologicznym wpływającym na chropowatość odlewów jest prędkość metalu w II fazie procesu. Ogólnie można stwierdzić, że odlewy wykonane przy zadanych parametrach spełniają wymagania pod kątem jakości powierzchni, natomiast nie spełniają kryteriów zwartości strukturalnej, wymaganej przy odlewach pracujących w podwyższonej temperaturze (wysokotemperaturowe lakierowanie proszkowe) i pracujących przy podwyższonych obciążeniach statycznych i dynamicznych. Podziękowania Artykuł powstał na podstawie zlecenia i umowy Nr 03/ /JM zawartej przez firmę POLMAG z Instytutem Odlewnictwa w Krakowie na wykonanie pracy naukowobadawczej. Literatura Polański Z.: Planowanie doświadczeń w technice, PWN, Warszawa, Białobrzeski A.: Odlewnictwo ciśnieniowe: maszyny, urządzenia i technologia, WNT, Warszawa, Frech Die casting seminar (materiały szkoleniowe). 50
Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji
PROJEKT NR: POIG.01.01.02-00-015/09 Zaawansowane materiały i technologie ich wytwarzania Recykling złomu obiegowego odlewniczych stopów magnezu poprzez zastosowanie innowacyjnej metody endomodyfikacji
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
Bardziej szczegółowoROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU
35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoMETALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU
METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU 1 Gliwice, 2016-03-10 Dlaczego stopy magnezu? 12 10 Gęstość, g/cm 3 8 6 4 2 0 Zalety stopów magnezu: Niska gęstość właściwa stopów; Wysokie
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH METODĄ ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO
31/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE KOMPOZYTÓW AlSi13Cu2- WŁÓKNA WĘGLOWE WYTWARZANYCH
Bardziej szczegółowoWPŁYW PARAMETRÓW ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA STRUKTURĘ i WŁAŚCIWOŚCI STOPU MAGNEZU AM50
28/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PARAMETRÓW ODLEWANIA CIŚNIENIOWEGO NA STRUKTURĘ i
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132
52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna
Bardziej szczegółowoDane potrzebne do wykonania projektu z przedmiotu technologia odlewów precyzyjnych.
Dane potrzebne do wykonania projektu z przedmiotu technologia odlewów precyzyjnych. 1. Obliczanie elementów układu wlewowo zasilającego Rys 1 Elemety układu wlewowo - zasilającego gdzie: ZW zbiornik wlewowy
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE SILUMINU AlSi17Cu3Mg
72/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE SILUMINU AlSi17Cu3Mg
Bardziej szczegółowoODLEWNICTWO CIŚNIENIOWE METALI I FORMOWANIE WTRYSKOWE TWORZYW SZTUCZNYCH
ODLEWNICTWO CIŚNIENIOWE METALI I FORMOWANIE WTRYSKOWE TWORZYW SZTUCZNYCH Zbigniew Bonderek, Stefan Chromik Kraków 2006 r. WYDAWNICTWO NAUKOWE AKAPIT Recenzenci: Prof. Dr hab. Inż. Józef Dańko Prof. Dr
Bardziej szczegółowoWpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1
Wpływ metody odlewania stopów aluminium i parametrów anodowania na strukturę i grubość warstwy anodowej 1 L. A. Dobrzański*, K. Labisz*, J. Konieczny**, J. Duszczyk*** * Zakład Technologii Procesów Materiałowych
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE PRĘDKOŚCI KRYTYCZNEJ PRZEMIESZCZANIA FALI CZOŁOWEJ STOPU W KOMORZE PRASOWANIA MASZYNY CIŚNIENIOWEJ
13/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 006, Rocznik 6, Nr 18 (/) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 006, Volume 6, N o 18 (/) PAN Katowice PL ISSN 164-5308 OBLICZANIE PRĘDKOŚCI KRYTYCZNEJ PRZEMIESZCZANIA FALI CZOŁOWEJ STOPU
Bardziej szczegółowoNowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej
PROJEKT NR: POIG.01.03.01-12-061/08 Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoTechniki wytwarzania - odlewnictwo
Techniki wytwarzania - odlewnictwo Główne elementy układu wlewowego Układy wlewowe Struga metalu Przekrój minimalny Produkcja odlewów na świecie Odbieranie ciepła od odlewów przez formę Krystalizacja Schematyczne
Bardziej szczegółowoFILTRACJA STALIWA SYMULACJA PROCESU NA PRZYKŁADZIE ODLEWU O MASIE 700 KG. S. PYSZ 1, J. STACHAŃCZYK 2 Instytut Odlewnictwa w Krakowie
65/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 FILTRACJA STALIWA SYMULACJA PROCESU NA PRZYKŁADZIE ODLEWU
Bardziej szczegółowoOPTYMALIZACJA PARAMETRÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ SILUMINU ALSi17
71/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ SILUMINU ALSi17 J.
Bardziej szczegółowoANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND
18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra
Bardziej szczegółowoWYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia
Bardziej szczegółowoOKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND
28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.
37/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIK JAKOŚCI ODLEWÓW ZE STOPU Al-Si
48/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WSKAŹNIK JAKOŚCI ODLEWÓW ZE STOPU Al-Si A. W. ORŁOWICZ 1, M. MRÓZ 2 Zakład
Bardziej szczegółowoWYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY
-27- Solidilicauon o f Metais and Alloys. No.28. 1996 Kr:epmęcie Metali i Stopó" Nr 28. l 996 PAN - Odd: ial Katowice: PL. ISSN 0208-9386 WYSOKOWYTRZYMAŁ Y SILUMIN CYNKOWO-MIEDZIOWY DUDYK Maksymilian Katedra
Bardziej szczegółowoZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO
23/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO J.
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków
36/3 Archives of Foundry, Year 004, Volume 4, 3 Archiwum Odlewnictwa, Rok 004, Rocznik 4, Nr 3 PAN Katowice PL ISSN 64-5308 CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ E. ZIÓŁKOWSKI
Bardziej szczegółowoBŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium BŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH Instrukcja do ćwiczenia nr 2 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, listopad 2010 r. Podstawy Metrologii
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoBADANIE DOKŁADNOŚCI WYMIAROWEJ W METODZIE ZGAZOWYWANYCH MODELI
118/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (2/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE DOKŁADNOŚCI WYMIAROWEJ W METODZIE ZGAZOWYWANYCH
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Bardziej szczegółowoMgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa
MECHANIK 7/2014 Mgr inż. Marta DROSIŃSKA Politechnika Gdańska, Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH SIŁOWNI TURBINOWEJ Z REAKTOREM WYSOKOTEMPERATUROWYM W ZMIENNYCH
Bardziej szczegółowoprędkości przy przepływie przez kanał
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoBADANIE WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY CIŚNIENIOWEJ SUSPENSJĄ KOMPOZYTOWĄ
30/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY CIŚNIENIOWEJ SUSPENSJĄ KOMPOZYTOWĄ Z.
Bardziej szczegółowoElektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych
Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych Honorata Kazimierczak Promotor: Dr hab. Piotr Ozga prof. PAN Warstwy ochronne z cynku najtańsze
Bardziej szczegółowoANALIZA PROCESU ZAPEŁNIENIA WNĘKI CIEKŁYM STOPEM W METODZIE PEŁNEJ FORMY.
0/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 999, Volume, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 999, Rocznik, Nr 40 AN Katowice L ISSN 008-9386 ANALIZA ROCESU ZAEŁNIENIA WNĘKI CIEKŁYM STOEM W
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND
13/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND
Bardziej szczegółowoOCENA PŁYNIĘCIA CIEKŁEGO STOPU AlMg10 W SPIRALNEJ PRÓBIE LEJNOŚCI
16/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA PŁYNIĘCIA CIEKŁEGO STOPU AlMg10 W SPIRALNEJ PRÓBIE LEJNOŚCI Z. KONOPKA
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 9. Zakład Budownictwa Ogólnego. Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella
Zakład Budownictwa Ogólnego ĆWICZENIE NR 9 Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella Instrukcja z laboratorium: Budownictwo ogólne i materiałoznawstwo Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Strona 9.1. Pomiar
Bardziej szczegółowoANALIZA PROCESU ODLEWANIA POD NISKIM CIŚNIENIEM KÓŁ SAMOCHODOWYCH ZE STOPÓW Al-Si
55/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA PROCESU ODLEWANIA POD NISKIM CIŚNIENIEM KÓŁ SAMOCHODOWYCH ZE STOPÓW
Bardziej szczegółowoWPŁYW MODYFIKACJI NA PRZEBIEG KRYSTALIZACJI, STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE BRĄZU CYNOWO-FOSFOROWEGO CuSn10P
17/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA PRZEBIEG KRYSTALIZACJI, STRUKTURĘ I WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ, UDARNOŚĆ I ZUŻYCIE EROZYJNE STALIWA CHROMOWEGO
24/2 Archives of Foundry, Year 200, Volume, (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr (2/2) PAN Katowice PL ISSN 642-5308 TWARDOŚĆ, UDARNOŚĆ I ZUŻYCIE EROZYJNE STALIWA CHROMOWEGO J. KILARSKI, A.
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoWpływ temperatury odpuszczania na własności niskostopowego staliwa
A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 11 Special Issue 3/2011 272 276
Bardziej szczegółowoBADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30
27/42 Solidification o f Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No 42 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 42 PAN- Katowice, PL ISSN 0208-9386 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH
Bardziej szczegółowoProces wykonywania modeli z nowej generacji mas modelowych stosowanych w metodzie wytapianych modeli analiza symulacyjna
A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-331) Volume 12 Special Issue 2/212 1 14 2/2
Bardziej szczegółowoLEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC
38/9 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg1 Z CZĄSTKAMI SiC Z. KONOPKA 1, M. CISOWSKA
Bardziej szczegółowoIch właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu.
STOPY ŻELAZA Ich właściwości zmieniające się w szerokim zakresie w zależności od składu chemicznego (rys) i technologii wytwarzania wyrobu. Ze względu na bardzo dużą ilość stopów żelaza z węglem dla ułatwienia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPROJEKT - ODLEWNICTWO
W celu wprowadzenia do produkcji nowego wyrobu konieczne jest opracowanie dokumentacji technologicznej, w której skład wchodzą : rysunek konstrukcyjny gotowego wyrobu, rysunek koncepcyjny sposobu odlewania,
Bardziej szczegółowoKRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr
51/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 26, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 26, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-538 KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg1/SiC+C gr M. ŁĄGIEWKA
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ TWARDOŚĆ NA PRZEKROJU WALCA ŻELIWNEGO.
46/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa
Spis treści Przedmowa 1. Wprowadzenie do problematyki konstruowania - Marek Dietrich (p. 1.1, 1.2), Włodzimierz Ozimowski (p. 1.3 -i-1.7), Jacek Stupnicki (p. l.8) 1.1. Proces konstruowania 1.2. Kryteria
Bardziej szczegółowoNumeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle
231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH TYPU FeAl-Al 2 O 3 PO PRÓBACH TARCIA
60/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 STRUKTURA GEOMETRYCZNA POWIERZCHNI KOMPOZYTÓW ODLEWNICZYCH
Bardziej szczegółowoCIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE
CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE Wykład 2: Materiały, kształtowniki gięte, blachy profilowane MATERIAŁY Stal konstrukcyjna na elementy cienkościenne powinna spełniać podstawowe wymagania stawiane stalom:
Bardziej szczegółowoBADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4
9/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn. mgr inż. Marta Bogdan-Chudy
OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn mgr inż. Marta Bogdan-Chudy 1 NADDATKI NA OBRÓBKĘ b a Naddatek na obróbkę jest warstwą materiału usuwaną z
Bardziej szczegółowoDr. G. Stoesser, Mr. T. Fuest of MacDermid Dr. T. Abbott, Dr. M. Murray and Prof. Dr. G. Dunlop of AMT. developing technologies for the future
Dr. G. Stoesser, Mr. T. Fuest of MacDermid Dr. T. Abbott, Dr. M. Murray and Prof. Dr. G. Dunlop of AMT developing technologies for the future AM-lite : alternatywa dla drożejącego cynku dla aplikacji dekoracyjnych
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH NA STOPIEŃ ZAGAZOWANIA SILUMINÓW
15/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH NA STOPIEŃ ZAGAZOWANIA SILUMINÓW
Bardziej szczegółowoANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si
53/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO
43/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO
Bardziej szczegółowoNowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym
Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym ZB 7. Plastyczne kształtowanie stopów magnezu (kucie precyzyjne, tłoczenie, wyciskanie, walcowanie itp.) Autorzy i liderzy merytoryczni
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Podstawy konstrukcji maszyn. T. 1 / autorzy: Marek Dietrich, Stanisław Kocańda, Bohdan Korytkowski, Włodzimierz Ozimowski, Jacek Stupnicki, Tadeusz Szopa ; pod redakcją Marka Dietricha. wyd. 3, 2 dodr.
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA STOPOWYCH KOMPOZYTÓW POWIERZCHNIOWYCH
1/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA STOPOWYCH KOMPOZYTÓW POWIERZCHNIOWYCH C. BARON 1, J. GAWROŃSKI
Bardziej szczegółowoPOMIAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW ŚMIGŁOWYCH WG PRZEPISÓW FAR 36 APPENDIX G I ROZDZ. 10 ZAŁ. 16 KONWENCJI ICAO
POMIAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW ŚMIGŁOWYCH WG PRZEPISÓW FAR 36 APPENDIX G I ROZDZ. 10 ZAŁ. 16 KONWENCJI ICAO Piotr Kalina Instytut Lotnictwa Streszczenie W referacie przedstawiono wymagania oraz zasady
Bardziej szczegółowo1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków
1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków Gęstością teoretyczną spieku jest stosunek jego masy do jego objętości rzeczywistej, to jest objętości całkowitej pomniejszonej o objętość
Bardziej szczegółowoWykaz urządzeń Lp Nazwa. urządzenia 1. Luksomierz TES 1332A Digital LUX METER. Przeznaczenie/ dane techniczne Zakres 0.. 200/2000/20000/ 200000 lux
Wykaz urządzeń Lp Nazwa urządzenia 1 Luksomierz TES 1332A Digital LUX METER Przeznaczenie/ dane techniczne Zakres 0 200/2000/20000/ 200000 lux 2 Komora klimatyczna Komora jest przeznaczona do badania oporu
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE
59/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO
Bardziej szczegółowoIKiFP im. J. Habera PAN
IKiFP im. J. Habera PAN Określenie parametrów technologicznych procesu wykonywania odlewów ze stopów Ti z udziałem materiałów cyrkonowych i itrowych oraz wykonanie modelowych odlewów 15.04.2014 30.09.2014
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym
Bardziej szczegółowo... Definicja procesu spawania gazowego:... Definicja procesu napawania:... C D
KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ SPRAWOZDANIE ĆWICZENIE SP-1.1 LABORATORIUM SPAJALNICTWA Temat ćwiczenia: Spawanie gazowe (acetylenowo-tlenowe) Student: Grupa lab.: Prowadzący: Data wykonania ćwicz.: Ocena:
Bardziej szczegółowo09 - Dobór siłownika i zaworu. - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika
- Dobór siłownika i zaworu - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika OPÓR PRZEPŁYWU W ZAWORZE Objętościowy współczynnik przepływu Qn Przepływ oblicza się jako stosunek
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A.
31/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoBADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9
25/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU
Bardziej szczegółowoKRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH
ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (1/2) Archives of Foundry Year 2001, Volume 1, Book 1 (1/2) PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoCZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ
Artur MACIĄG, Wiesław OLSZEWSKI, Jan GUZIK Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Słowa kluczowe Czterokulowa
Bardziej szczegółowoFILTRACJA STOPU AlSi9Mg (AK9) M. DUDYK 1 Wydział Budowy Maszyn i Informatyki Akademia Techniczno - Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko-Biała.
8/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 FILTRACJA STOPU AlSi9Mg (AK9) M. DUDYK 1 Wydział Budowy Maszyn i Informatyki
Bardziej szczegółowoWPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
51/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO
27/1 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO A. STUDNICKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD
26/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum O dlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD M. STAWARZ 1, J. SZAJNAR
Bardziej szczegółowoPrzetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy
Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy Lab.7. Wpływ parametrów wytłaczania na właściwości mechaniczne folii rękawowej Spis treści 1. Cel ćwiczenia i zakres pracy.. 2 2. Definicje i pojęcia podstawowe 2
Bardziej szczegółowoInnowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn
Tytuł projektu: Innowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn Umowa nr: TANGO1/268920/NCBR/15 Akronim: NITROCOR Planowany okres realizacji
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA STOPU Al-Si12 PROSZKIEM ZE STOPU Al-Si12
52/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODYFIKACJA STOPU Al-Si12 PROSZKIEM ZE STOPU Al-Si12 T. LIPIŃSKI 1 Uniwersytet
Bardziej szczegółowoSILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co
18/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co PIETROWSKI Stanisław, Instytut
Bardziej szczegółowoBADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ
BADANIA WTRĄCEŃ TLENKOWYCH W BRĄZIE KRZEMOWYM CUSI3ZN3MNFE METODĄ MIKROANALIZY RENTGENOWSKIEJ R. ROMANKIEWICZ, F. ROMANKIEWICZ Uniwersytet Zielonogórski ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra 1. Wstęp Jednym
Bardziej szczegółowoBADANIA MATERIAŁOWE ODLEWÓW GŁOWIC SILNIKÓW
16/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 BADANIA MATERIAŁOWE ODLEWÓW GŁOWIC SILNIKÓW ORŁOWICZ Władysław, OPIEKUN Zenon
Bardziej szczegółowoWłasności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania.
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu Własności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania. Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Barbara
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si
8/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si F.
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2
INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ PŁ LABORATORIUM TECHNOLOGII POWŁOK OCHRONNYCH ĆWICZENIE 2 BADANIA ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ ELEKTROCHEMICZNĄ SYSTEMÓW POWŁOKOWYCH 1. WSTĘP TEORETYCZNY Odporność na korozję
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykresy układów równowagi faz stopowych Ilustrują skład fazowy
Bardziej szczegółowoANALIZA OCENY WSKAŹNIKA SZORSTKOŚCI NAWIERZCHNI DROGOWEJ WAHADŁEM ANGIELSKIM NA DRODZE KRAJOWEJ DK-43 W OKRESIE UJEMNEJ I DODATNIEJ TEMPERATURY
Budownictwo 20 Mariusz Kosiń, Alina Pietrzak ANALIZA OCENY WSKAŹNIKA SZORSTKOŚCI NAWIERZCHNI DROGOWEJ WAHADŁEM ANGIELSKIM NA DRODZE KRAJOWEJ DK-43 W OKRESIE UJEMNEJ I DODATNIEJ TEMPERATURY Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo