Cele rachunkowości znać stan majątku firmy lub przedsipębiorstwa itp. Rachunkowość to system ewidencyjny którego podstawowym zadaniem jest

Transkrypt

1 Cele rachunkowości znać stan majątku firmy lub przedsipębiorstwa itp. Rachunkowość to system ewidencyjny którego podstawowym zadaniem jest dostarczanie wszystkich niezbędnych informacji na temat prowadzonej działalności. Podstawową funkcją rachunkowości jest funkcja informacyjna. Zadania Rachunkowości W ramach tego systemu prowadzi się obserwację, rejestrację, przetwarza się oraz analizuje ogólne lub szczegółowe informacje na temat majątku podmiotu i osiągniętych wynikach finansowych. Rachunkowość dzieli się na trzy części: 1. Księgowość w ramach tego podsystemu prowadzi się rejestrację dokumentów księgowych. Każda informacja może być zapisana gdy ma podstawę w dokumencie księgowym. 2. Rachunek kosztów - w ramach tego podsystemu informacje zapisane przez księgowość i dotyczące kosztów przetwarzane są za pomocą różnych metod kalkulacyjnych w celu ustalenia kosztów wytwarzania. \ 3. Sprawozdawczość finansowa- podsystem ten zajmuje się sporządzaniem różnego rodzaju zastosowań liczbowych, ich częstotliwość i zakres tematyczny określa dana jednostka. Zawarte w sprawozdaniach informacje powinny być poddane wszechstronnej analizie: - Porównanie osiągniętych wyników z wynikami osiągniętymi w analogicznych okresach poprzednich - Porównanie wyników z wynikami innych firm działających w tej dziedzinie - Porównanie wyników założonym planem Podział rachunkowości z punktu widzenia odbiorców informacji. 1. Rachunkowość finansowa cześć ta zajmuje się dostarczaniem informacji odbiorcom zewnętrznym. Rachunkowość finansowa podlega przepisom prawnym. (banki itd.) 2. Rachunkowość zarządcza część rachunkowości która zajmuje się dostarczaniem informacji odbiorcą wewnętrznym. Ta rachunkowość nie podlega przepisom prawnym. Przedmiotem rachunkowości jest jednostka wyodrębniona majątkowo i prowadząca rachunkowość z wyboru lub obowiązku. Podmiot rachunkowości musi mieć wyodrębniony majątek ponieważ zapisuje zmiany o tym majątku. Wyodrębnienie majątku może mieć formę prawną lub tylko umowną dla potrzeb rachunkowości. Podmioty gospodarcze które muszą prowadzić ewidencję: - Spółki ZOO, spółki akcyjne, przedsiębiorstwa państwowe. - Spółdzielnie - Banki - Ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne, kasy chorych - Fundacje stowarzyszenia - Związki zawodowe - Osoby fizyczne i spółki jeżeli ich roczny przychód przekroczył EURO. Ostatnia grupa podmiotów może prowadzić ewidencje rachunkową jeżeli ich przychód jest mniejszy od EURO. Przedmiot rachunkowości są to pojedyncze zdarzenia które zmieniają stan lub strukturę majątku danego podmiotu. Zdarzenia te nazywa się zdarzeniami gospodarczymi: - Zakup towarów za gotówkę (lub ich sprzedaż) - Jedna z podstawowych zasad stosowanych przez rachunkowość jest zasada rachunkowa. Polega ona na podwójnym rejestrowaniu różnych faktów. Podstawowe kryterium rzeczowe i kryterium finansowe Stosując metodę finansową omawiamy kryterium podmiotu. Majątek w ujęciu rzeczowym jest to suma środków gospodarczych, którymi dany podmiot dysponuje. Składniki dzieli się na dwie grupy: - Majątek trwały są to składniki które w prowadzonej działalności będę prowadzone przez okres dłuższy od jednego roku. - Majątek obrotowy są to składniki które zostają zużyte w ciągu najbliższego roku Do Majątku trwałego zalicza się: - Rzeczowy majątek trwały - wartości nie materialne i prawne - Finansowy majątek trwały - Należności długoterminowe Rzeczowy majątek trwały to środki trwałe i inwestycyjne. Środki trwałe to składniki które stanowią własność danego podmiotu, są kompletne i sprawne w momencie przekazania ich do eksploatacji, a ich przewidywany okres użytkowania jest dłuższy od jednego roku. Do inwestycji zaliczane są wszystkie koszty związane z przyszłymi środkami trwałymi. Wartości niematerialne i prawne do grupy tej zalicza się: - Nabyte prawa majątku o przewidywanym okresie wykorzystania dłuższym od jednego roku. - Koszty prac badawczo rozwojowych. - Koszty organizacji i zgromadzeń lub poszerzenie kapitału spółki akcyjnej - Wartości firmy jest to różnica między ceną nabycia jednostki a jej wartością rynkową Finansowy majątek trwały są to: - Akcje i udziały w innych podmiotach - Pozostałe długoterminowe papiery wartościowe

2 - Udzielone długo terminowe pożyczki Majątek obrotowy: - Rzeczowy majątek obrotowy - Należności i roszczenia - Krótkoterminowe papiery wartościowe - Środki pieniężne Rzeczowy majątek obrotowy podstawowe formy: - Materiały są to środki przeznaczone do zużycia - Wyroby gotowe, wytworzone przez daną jednostkę przeznaczone na sprzedaż - Półprodukty wytworzone przez daną jednostkę, zakończona określona część cyklu produkcyjnego - Produkty w toku są to produkty rozpoczęte nie zakończone nawet w części cyklu produkcyjnego - Towary są to składniki zakupione w celu dalszej ich sprzedaży Należności i roszczenia to skierowane na drogę sądową Krótko terminowe papiery wartościowe to te papiery które zostały zakupione w celach handlowych lub ich termin realizacji nie przekracza jednego roku. Środki pieniężne są to - gotówka w kasie - środki na rachunkach bankowych - inne środki pieniężne do których zalicza się obce czeki i weksle z terminem realizacji do trzech miesięcy Majątek w ujęciu finansowym cały majątek dzielimy na kapitał własny i kapitał obcy. Kapitał własny to prawa właścicieli do określonej części własności majątku. Kapitał obcy to różnego rodzaju zobowiązania. Kapitał własny może mieć różną postać w zależności od formy prawne j danego podmiotu Zobowiązania to kwoty przyrzeczone do zapłacenia przez dany podmiot na rzecz innych podmiotów Zobowiązania : - Długoterminowe wymagają spłaty w okresie dłuższym od jednego roku, - Krótko terminowe wymagają spłaty w ciągu najbliższego roku Majątek w ujęciu rzeczowym nazywany jest aktywami, ten sam majątek w ujęciu finansowym to pasywa. Zestawienie aktywów i pasywów nazywane jest bilansem. Rzeczowo finansowe zestawienie majątkowe. Zasady funkcjonowania kont księgowych Jest to specjalny rachunek służący do ewidencji wszystkich mień danego składnika majątkowego, lub określonej kategorii rachunkowej. Układ teowy konta, kształt konta w kształcie dużej litery T! Każde konto musi mieć nazwę która określa przedmiot ewidencji na tym koncie. Konto ma dwie strony, każda ze stron jest odpowiednio nazwana. Otwarcie konta polega na wprowadzeniu storna początkowego nazywanego saldem początkowym. Może to być saldo debetowe bądź kredytowe. Różnice między debetami to salda końcowe konta. Nazwa salda dane jest od tej strony konta która ma większe obroty. Wszystkie konta na których rejestruje się zdarzenia gospodarcze, dzieli się na dwie grupy: a) konta bilansowe są to konta w których składniki wykazywane są w bilansie b) konta niebilansowe (konta wynikowe) są to konta w których rejestruje się koszty, przychody oraz wyniki. Konta bilansowe dzielą się na konta aktywów i pasywów. Konta aktywów obciążamy wówczas gdy składnik się zwiększa a pasywów zmniejsza. Wszystkie zdarzenia gospodarcze księguje się zgodnie z zasadą podwójnego zapisu. Oznacza to że każde zdarzenie księgowe jest na dwóch kontach po ich przeciwnych stronach i w tych samych kwotach. Konta niebilansowe służą do ewidencji przebiegu procesów gospodarczych, takich jak zakup, produkcja, sprzedaż. Do opisywania tych procesów używamy kategorie kosztów przychodów oraz wyników. Dla potrzeb ewidencji tych kategorii, cala działalność podmiotu dzielona jest na następujące rodzaje: 1. Podstawowa działalność operacyjna działalność wytwórcza, działalność usługowa, działalność handlowa. 2. Pozostała działalność operacyjna - obejmuje różne zdarzenia towarzyszące dziłalności podstawowej ale nie należącej do niej. Zalicza się tu: - sprzedaż środków trwałych - sprzedaż wartości niematerialnych - likwidacja środków trwałych - otrzymanie i przekazanie darowizny - tworzenie i rozwiązywanie rezerw - umorzone, przedawnione, i nieściągalne należności i zobowiązania - niewyjaśniona różnica inwentaryzacyjna 3. Działalność finansowa do której zalicza się różne operacje finansowe dotyczące takich kont jak: - papiery wartościowe - kredyty - pożyczki - wycena w walutach obcych 4. Zdarzenia nadzwyczajne do których zalicza się:

3 - zdarzenia losowe - sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa - posetępowanie układowe i naprawcze - zaniechanie określonej części działalności Ad1. Kategorie wynikowe oraz konta podstawowej działalności. Kosztem jest zobowiązanie oraz celowe zużycie czynników produkcyjnych takich jak maszyny, urządzenia, materiał. Koszty tej działalności mogą być ujmowane w układzie rodzajowym lub układzie kalkulacyjnym. (konto zbiorcze do czasu) Przychody z podstawowej działalności są to obroty netto ze sprzedaży lub inaczej ceny netto. Przychody powstają w momęcie dokładania sprzedaży. Co oznacza że nie ma znaczenia termin opłaty za towary. Dla intencji przychodów z podstawowej działalności służą następujące konta: - Sprzedaż wyrobów gotowych - Sprzedaż usług - Sprzedaż towarów - Sprzedaż ino towarów Ad2. Pozostała działalność operacyjna Do kosztów tej działalności będą zaliczane te zdarzenia w wyniku których zmniejszy się majątek podmiotu. Do ewidencji pozostałej działalności operacyjnej służą dwa konta: - pozostałe koszty operacyjne - pozostałe przychody operacyjne Ad3 Do kosztów finansowych będą zaliczane te operacje finansowe które spowodują zmniejszenie majątku. Pozostałe operacje finansowe to przychody finansowe. Do ewidencji kosztów i przychodów działalności finansowej służą dwa konta: - koszty operacji finansowych - przychody z operacji finansowych Ad4. Zdarzenia nadzwyczajne W ramach tych zdarzeń rejestruje się straty oraz zyski nadzwyczajne. Zdarzenia które spowodują zmniejszenie majątku to straty nadzwyczajne. Zdarzenia które spowodują zwiększenie majątku to zyski nadzwyczajne. Konta do ewidencji: - straty nadzwyczajne - zyski nadzwyczajne Zasady zapisywania na kontach wynikowych Na kontach kosztów i strat księguje się tak jak na kątach aktywnych natomiast na kątach przychodów i zysków księguje się tak jak na kątach pasywnych. Konta wynikowe nie przyjmują sald. Wszystkie konta wynikowe na koniec roku obrotowego są porównywane w celu ustalenia rezultatu prowadzonej działalności. Wynik ten ustalony jest na koncie o nazwie wynik finansowy. Konta systematyczne i analityczne Konta na których zdarzenia gospodarcze są zgodnie z zasadą podwójnego zapisu nazywane kontami systematycznymi. Do wybranego konta systematycznego można wprowadzić zespół kont szczególowych (analitycznych) Na kontach nalitycznych stosuje się zasadę zapisu pojedyńczego. Oznacza to że każdy zapis z wybranego konta systematycznego musi być powtórzone po tej samej stronie na odpowiednich kontach analitycznych. Konta analityczne funkocjonuje równolegle z kontami systematycznymi. Konta dwu saldowe. Są to konta na których równocześnie mogą wystąpić dwa salda. Konta te mają charakter aktywno pasywny. Konta dwusaldowe to najczęściej konta rozrachunków. Innym sposobem na ustalenie sald konta saldowego jest wprowadzenie odpowiedniej analityki. Środki pieniężne i papiery wartościowe Przychody i rozchody środków pieniężnych nazywamy obrotem pieniężnym obrót ten może mieć formę gotówkową lub bezgotówkową. Gotówkowa: - gotówka - czeki gotówkowe - przekazy pieniężne Bezgotówkowa: - polecenie przelewu - czeki rozrachunkowe Polecenie przelewu wystawia dłużnik i składa w banku w celu realizacji. Czeki rozrachunkowe czek ten wystawia dłużnik i wręcza swojemu wierzycielowi. Zasady gospodarki kasowej Gotówka przechowywana jest w kasie, jej przyjmowaniem i wypłacaniem zajmuje się kasjer. Dokumenty operacji pieniężnych: - Każda wpłata do kasy potwierdzona jest K.P - Wypłaty gotówki z kasy dokonywane są podstawie dokumentów żródłowych upoważniających do wypłaty.

4 Podstawą do wypłaty może być również K.W. Wszystkie operacje gotówkowe kasjer zestawia w dokumencie zbiorczym zwanym raportem kasowym. Raport przekazywany jest do księgowości a operacje pieniężne księgowane są na koncie o nazwie kasa. Środki pieniężne w banku. Każdy podmiot ma obowiązek posiadania rachunku posiadania rachunku bankowym. W formie bezgotówkowej muszą być regulowane płatności: - przekraczające równowartość 3000 EURO - przekraczające równowartość 1000 EURO jeżeli suma rozrachunków z danym kontrachentem w poprzednim miesiącu przekraczała równowartość EURO. Wszystkie koszty związane z obsługą rachunku zaliczone są do kosztów podstawowej działalności operacyjnej. Natomiast dopisane odsetki zaliczane są do przychodów finansowych. Środki pieniężne w drodze. Są to składniki które występują wówczas gdy: - przekazujemy gotówke z kasy do banku - gdy środki z jednego rachunku przenoszone są na inny rachunek - gdy czeki obce składane są w banku w celu realizacji. Papiery wartościowe. Akcja- jest to dokument wynikający z podziału kapitału spółki akcyjnej. Akcje mogą być: - imienne - na okaziciela Wyróżnia się akcje zwykłe i akcje uprzywilejowane. Ze względu na sposób zapłaty akcje dzielimy na: - gotówkowe - aportowe Znaczenie wartości akcji : - wartość nominalna podana na akcji - wartość emisyjna jest to cena sprzedaży - wartość bieżąca jest to aktualna cena akcji Rozrachunki z pracownikami. Dzielimy je na: 1. Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń 2. Pozostałe rozrachunki Ad.1. Wszystkie wynagrodzenia dzielimy na dwie grupy: a) wynagrodzenia osobowe ( umowa o pracę ) b) wynagrodzenia bezosobowe ( umowa o dzieło, umowa zlecenie ) Podstawowym dokumentem dotyczącym wynagrodzeń osobowych jest lista płac. W dokumencie tym podawane są następujące dane wartościowe: - wynagrodzenie podstawowe - dodatki zwiększające wynagrodzenie : premia, dodatek funkcyjny, dodatek stażowy, dodatek za nadgodziny, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych - wynagrodzenie podstawowe + dodatki = wynagrodzenie brutto - potrącenia z wynagrodzenia a) naliczane i potrącone są składki ubezpieczeń społecznych b) składka zdrowotna c) zaliczka na podatek dochodowy d) potrącenia alimentacyjne e) spłata zaciągniętych pożyczek f) składki związkowe g) składki na kasę zapomogowo-pożyczkową Po odliczeniu potrąceń ustalane jest wynagrodzenie netto (do zapłaty ). Wynagrodzenia bezosobowe do umowy zlecenie sporządzany jest rachunek na podstawie którego wypłacane jest wynagrodzenie. W umowie tej powinno być ustalone wynagrodzenie brutto. Sposób naliczania wynagrodzenia do wypłaty w przypadku umowy obiętej ubezpieczeniem społecznym: od wynagrodzenia brutto, nalicza się i potrąca składki ubezpieczeń społecznych. Następnie naliczana jest składka zdrowotna. Będzie ona potrącona z zaliczki na podatek dochodowy. Następnie liczona jest zaliczka na podatek dochodowy. Przychód pomniejszony o zryczałtowany koszt uzyskania przychodu jest dochodem. Kwotą do wypłaty będzie wynagrodzenie brutto pomniejszone o ZUS oraz cała zaliczkę na podatek dochodowy. Narzuty na wynagrodzenia są to inne niż wynagrodzenia koszty związane z zatrudnieniem pracowników obowiązkowy narzut do składek tych zalicza się: a) składkę emerytalną b) składkę rentową c) składkę wypadkową

5 Pracodawca płaci ponadto składke na fundusz pracy oraz składke na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Wszystkie te składki rozliczone są z ZUSEM. Rzeczowy majątek obrotowy Metody wyceny zapasów: - metoda ceny rzeczywistej - metoda ceny ewidencyjnej Cena rzeczywista cena która wystąpiła przy zakupie Cena ewidencyjna jest to cena umowna ustalona przez daną jednostkę, stała w dłuższym okresie czasu Do wyceny rozchodów można stosować: - metodę dokładną metoda wartości rzeczywistych - metody uproszczone: a) metoda cenę najwcześniej FIFO pierwsze przychody są pierwszymi rozchodami b) metoda ceny najpóżniejszej LIFO ostatnie przychody są pierwszymi rozchodami c) metoda ceny średniej ważonej Wszystkie przychody oraz rozchody wycenione są na poziomie ceny ewidencyjnej, dodatkowo przy każdym przychodzie należy porównać cenę rzeczywistą, ewidencyjną, ustalić i zaksięgować odchylenia: - debetowe jeżeli cena rzeczywista > od ceny ewidęcyjnej - kredytowe jeżeli cena ewidencyjna > od ceny rzeczywistej Odchylenie to należy rozliczyć stosując: - metodę szczegółową -wszystkie odchylenia dzieli się na dwie części z których jedna dotyczy rozchodu a druga zapasu końcowego. WZÓR: - metodę uproszczoną -przy której wszystkie odchylenia doliczane są do wartości dochodu. Można stosować ją gdy odchylenie jest stosunkowo niewielkie oraz gdy zapasy na koniec kolejnych miesięcy utrzymują się na zbliżonym poziomie. Podatek który występuje przy zakupie, nazywany jest podatkiem naliczonym podatek ten jest: - Należnościaa od urzędu skarbowego jeżeli zakup dotyczy działalności opodatkowanej VATem. - Zaliczane do kosztów jeżeli zakup w całości dotyczy działalności zwolnionej z VATu - Dzielone na dwie części proporcjonalnie do udziału sprzedaży opodatkowanej w całej sprzedaży. Pierwasz część tego podatku staje się należnością od użędu skarbowego a drugą część należy zaliczyć do kosztów. Konta służące do ewidencji podatku od towarów i usług: 1. VAT naliczony podatek który jest należnością od US 2. VAT do rozliczenia konot do rejestracji podatku który wystąpił przy zakupach Rzeczowy majątek trwały Do środków trwałych zalicza się składniki które spełniają następujące warunki: 1. Stanowią własność lub współwłasność 2. Muszą być kompletne i sprawne w momencie przekazania ich do eksploatacji 3. Przewidywany okres użytkowania jest dłuższy od jednego roku. Metody liczenia zużycia środków trwałych: 1. Metoda liniowa 2. Metoda degresywna Ad.1. Przy tej metodzie cała wartość początkowa środka trwałego dzielona jest na jednakowe stawki w przewidywanym okresie użytkowania. Metoda liniowa może być stosowana dla wszystkich środków trwałych. Ad.2. Metoda degresywna przy której stawki liczone są za kolejne lata malejąco. Motoda ta stosowana jest dla maszyn, urządzeń, mających charakter produkcyjny. Jedną z metod dygresywnych jest metoda malejącego salda, stawkę podstawową podwyższa się współczynnikiem max 2. Rodzaje metod dygresywnych: - wersja podatkowa - wersja podstawowa - wersja liniowa Zużycie zaliczane do kosztów nazywane jest amortyzacją natomiast to samo zużycie pomniejszające wartość początkową środka nazywane jest umorzeniem. Odpisów tych dokonuje się za pełne miesiące. Stawki roczne liczone metodą liniową oraz agresywną dzielone są na jednakowe stawki miesięczne. Wartości prawne, niematerialne: Zalicza się tu: 1. Nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie wykorzystywania w działalności dłuższym od jednego roku. Przez nabycie rozumie się zakup, aport, i darowizna.

6 2. Koszty prac badawczo-rozwojowych muszą spełniać następujące warunki muszą dotyczyć nowej technologii lub nowego produktu, prace muszą być zakończone efektem pozytywnym, poniesione koszty muszą być pokryte planowanymi przychodami ze sprzedaży. 3. Koszty organizacji i zgromadzenie, kapitału spółki akcyjnej. Wartość firmy jest to różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa a niższą od niej wartością rynkową nabytych składników majątkowych. Zużycie tych składników liczone jest metodą liniową. Przewidywany okres odpisywania z tytułu zużycia ustalany jest przez podmiot rachunkowości w momencie przejmowania składnika do ewidencji. ( nie może przekraczać pięciu lat) Koszty podstawowej działalności Koszty podstawowej działalności jest to niezbędnej oraz celowe zużycie środków produkcyjnych oraz pewne nakłady o charakterze pieniężnym. Klasyfikacja kosztów 1. Koszty ze względu na ich budowę dzieli się na: - proste - złożone Proste to te których nie da się podzielić na prostsze. Złożone to te które składają się z kilku kosztów prostszych 3. Ze względu na sposób kalkulacji: - pośrednie - bezpośrednie Pośrednie przydzielone są do poszczególnych kalkulacyjnych jednostek w sposób umowny. Bezpośrednie to koszty które można dokładnie przydzielić do poszczególnych jednostek kalkulacyjnych na podstawie dokumentów źródłowych. Na bazie tych kwalifikacji kosztów budowane są dwa układy ewidencyjne 1. Układ rodzajowy 2. Układ kalkulacyjny W układzie rodzajowym wszystkie ponieszione w danym okresie koszty przydziela się do właściwych grup rodzajowych. Obejmujących koszty jednoroczne czyli proste. W układzie kalkulacyjnym poniesiony w danym okresie koszt i w całości dotyczącym tego okresu dzilony jest według typów działalności a następnie przydzielane do faz działalności których dotyczą. W ramach układu rodzajowego tworzone są następujące grupy kosztów: 1. Amortyzacja 2. Zużycie materiałów i energi 3. Usługi obce, koszt różnych uslug obcych 4. Wynagrodzenie osobowe oraz bez osobowe 5. Świadczenie na rzecz pracowników 6. Podatki i opłaty 7. Pozostałe koszta W ramach układu kalkulacyjnego koszty które zostały poniesione w danym okresie i w całości dotyczą działalności danego okresu dzielone są następująco: I Koszty działalności produkcyjnej 1. Koszty fazy zakupu 2. Koszty fazy produkcji a) koszty produkcji b) koszty wydziałowe c) koszty ogólnozakładowe 3. Koszty fazy Sprzedaży Rozliczenia międzyokresowe kosztów występują gdy miesiąc w którym podatek został poniesiony nie pokrywa się z miesiącem którego koszt dotyczy. Do kosztów danego miesiąca należy przydzxielić tylko te koszty które danego miesiąca dotyczą. Rozróżnia się rozliczenia miedzywydziałowe: - czynne - bierne Czynne występują wówczas gdy wydatek ponoszony jest z góry Bierne występują wówczas gdy wydatek ponoszony jest z dołu Rozliczenie kosztów fazy zakupów poniesione w ciągu miesiąca. Bezpośrednie koszty fazy zakupu rejestruje się na koncie o nazwie koszty zakupu. Na koniec miesiąca koszty te rozlicza się jedną dwóch metod: - metoda narzutu w którym koszty zakupu dzielone są na dwie części jedna dotyczy rozchodu a druga zapasu końcowego. - Metoda uproszczona wszystkie koszty zakupu przydzielane są do rozchodów. Warunki stosowania tej metody analogiczne jak przy rozliczeniu odchyleń. Rozliczenie kosztów fazy produkcji. Wytworzone produkty wycenia się na poziomie technicznego kosztu wytworzenia. Jest to suma kosztów bezpośrednich oraz pośrednich wydziałowych. Dla celów kalkulacji wytworzone produkty należy zamienić na

7 jednakowe jednostki nazywane jednostkami kalkulacyjnymi jest to jednostka zawierająca 100% kosztów wytworzenia. Dla produktów niezakończonych należy określić procent i przetworzenia z punktu widzenia potencjalnych kosztów. Techniczne koszty wytworzenia dzielone są przez ilość jednostek kalkulacyjnych w celu ustalenia kosztów wytworzenia jednostki kalkulacyjnej. Na bazie tego kosztu liczy się następnie jednostkowe oraz całkowite koszty wytworzenia produktów gotowych i niezakończonych. Ewidencja produktów Ewidencje wyrobów gotowych. Wyroby gotowe mogą być wycenione metodą ceny rzeczywistej lub metodą ceny ewidencyjnej. Przy metodzie ceny rzeczywistej nie jest możliwe prowadzenie ewidencji wartościowej w ciągu miesiąca. Po zakończeniu miesiąca sporządzana jest kalkulacja w wyniku której ustalony jest rzeczywisty koszt wytwarzania. Na podstawie tego kosztu. Liczy się wartość łącznego miesięcznego przychodu oraz miesięcznego rozchodu. Metoda ceny ewidencyjnej - przy metodzie tej można prowadzić ewidencje wartościową w ciągu miesiąca. Wszystkie przychody oraz rozchody wycenione są na poziomie kosztów planowanego. Po sporządzeniu kalkulacji koszt rzeczywisty porównuje się z kosztem planowanym a następnie ustala się i księguje odchylenia przy metodzie ceny ewidencyjnej konieczne jest wprowadzenie pomocniczego konta o nazwie rozliczenia produkcji. Ewidencja produktów niezakończonych Produkty niezakończone wyceniane są najczęściej w koszcie rzeczywistym. Ustalony w wyniku kalkulacji koszt wytworzenia tych produktów może być przeniesiony do magazynu produktów niezakończonych lub pozostawiony na koncie kosztów produkcji w postaci salda produkcji. Ewidencja fazy sprzedaży Sprzedaż od strony kosztów określa tak zwany koszt sprzedaży. Do kosztu tego zalicza się: - rzeczywisty techniczny koszt wytworzenia wyrobów sprzedanych - koszty zarządu - koszty sprzedaży Dla pierwszego składnika kosztu własnego sprzedaży można wprowadzić konto o nazwie koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Konto to obejmuje wyłącznie ten składnik. Można również wprowadzić konto które będzie obejmowało koszt własny sprzedaży.