W NUMERZE styczeń 2012

Transkrypt

1

2 W NUMERZE styczeń 2012 Foto: własne 4 WYDARZENIA Czerwony Widelec podpisał umowę Kolejne debiuty spółek InQbe e-starup, czyli survival w sieci FELIETON Czy startup różni się od firmy? Twarda okładka RYNKOWE TRENDY Omijaj korki zawodowo Masz talent? Zostań gwiazdą sieci Pozycjonowanie a konkurencyjność polskich firm Trzecia droga 7 Foto: NA OKŁADCE: WOJCIECH KULIŃSKI FOTO: MATERIAŁY PRASOWE 14 E-SPÓŁKA MIESIĄCA Igoria Trade OKIEM INWESTORA Wyróżnij się lub zgiń Automaty na giełdzie ROZMOWA MIESIĄCA Michał Samojlik JAKUB LEBUDA Foto: materiały prasowe 31 WARTO WIEDZIEĆ Kampanie reklamowe Dzień z mentorem Mentoring, czyli co? Warto to zrobić PO GODZINACH Szykuje się zadyma Ukraińskie hokus-pokus Your english zone Z biblioteki startupowca Ludzie internetu 38 Foto: stadionnarodowy.org.pl

3 OD REDAKCJI Marek Dornowski REDAKTOR NACZELNY No i jesteśmy. Mniej lub bardziej hucznie wkroczyliśmy w nowy 2012 rok. Jaki on będzie? Zadaliśmy to pytanie kilku osobom znanym w branży i spotkaliśmy się z podobnymi odpowiedziami trudno coś prognozować. Może to i dobrze. Unikniemy pokusy mądrzenia się, jak to wszystko może się dalej potoczyć. Przynajmniej pod koniec roku, kiedy ktoś sięgnie po archiwalny już numer, nie będzie miał się z czego śmiać. Prawda jest taka, że warto mówić tylko to, co wiemy. A co wiemy na pewno? Na dziś niewiele. Będzie Euro w Polsce i na Ukrainie. To już się raczej nie zmieni, choć na pewno tytuły gazet ogłoszą jakiś alternatywny scenariusz 1 kwietnia. Będzie kolejny koniec świata i to zapowiadany od tak dawna, że niemało będzie o nim w mediach, może nawet na tyle, by w niewielkim stopniu wpłynąć na rynek? No i mamy nadzieję, będą kolejne numery naszego magazynu. Tu z naszą dalekowzrocznością się zatrzymajmy i skoncentrujmy się na tym, co jest tu i teraz. A jest całkiem ciekawie. W grudniu na rynku NewConnect zadebiutowała spółka Igoria Trade. Niby nic wielkiego, ale połączenie faktu udanego debiutu z zakresem działania (wymiana walut on Line i rachunek e-scrow) daje trochę pozytywnych emocji. Dlatego w tym numerze o Igorii piszemy szerzej. A skoro już jesteśmy w temacie e-spółek finansowych, to zachęcam do lektury artykułu Automaty na giełdzie. Czy maszyny faktycznie będą w stanie podejmować trafniejsze decyzje inwestycyjne? Zanim odpowiecie koniecznie przeczytajcie ten tekst. Po zorganizowanej w grudniu konferencji e-startup, czyli survival w sieci, zadaliśmy parę pytań Michałowi Samojlikowi, przy okazji zainteresowaliśmy się szerzej promowanym, między innymi przez Niego, pomysłem mentorowania startupom. Brzmi ciekawie, ale czy się sprawdzi? Tak czy inaczej kilka słów o mentoringu znajdziecie. Powrócił też temat pozycjonowania. Nie ma od niego ucieczki. Zresztą, jak przyjrzycie się wykresom przedstawiającym wyniki przeprowadzonych badań, nie będziecie mieli żadnych złudzeń. Bez tego elementu sukces w e-biznesie jest praktycznie niemożliwy. Na koniec polecam artykuły, których lektura może ułatwić Wam życie, zarówno prywatne (jak unikać korków), jak i zawodowe (jak przeprowadzić kampanię marketingową przy niskim budżecie). Miłej lektury. Wydawca: InQbe sp. z o.o. ul. Towarowa 1, Olsztyn NIP REGON KRS < Redakcja: Marek Dornowski, Marta Przyłęcka, Małgorzata Zawadzka, Jerzy Kawa Projekt okładki i skład: Ateneo Korekta: ITEL Solutions Tomasz Łukiańczyk 3

4 4 WYDARZENIA e-startup, czyli survival w sieci Czerwony Widelec S.A. podpisał umowę z największym regionalnym serwisem Trojmiasto.pl 1 grudnia w Warszawie odbyła się konferencja e-startup, czyli survival w sieci, poświęcona praktycznym aspektom prowadzenia e-biznesu. Gośćmi byli między innymi wiceprezes Capital Partners Konrad Korobowicz, prezes InQbe Wojciech Przyłęcki oraz inne znane postacie ze świata e-biznesu (Artur Kurasiński, Grzegorz Marczak czy Paweł Lipiec). Podczas spotkania poruszono kilka ważnych i praktycznych dla startupów wątków: od kwestii przekonania do pomysłu inwestora, poprzez elementy wyboru najbardziej odpowiedniej domeny, prowadzenia niskobudżetowych kampanii PR, a kończąc na omówieniu najczęściej popełnianych przez początkujących e-biznesmenów błędów. Całość materiału video z tego spotkania, podzielona tematycznie, publikowana jest na stronie www. inqbe.pl. Foto: własne Kolejne debiuty spółek InQbe Igoria Trade, Legal Stream oraz M10 to kolejne spółki z portfela InQbe, które zadebiutowały na rynku NewConnect. Igoria Trade oraz M10 to spółki działające w sektorze usług finansowych, podczas gdy przedmiotem działalności Legal Stream jest działalność, którą można określić jako e-commerce usług prawniczych. odpowiedzi ze str 37: 1A 2C 3C Dzięki tej umowie już w styczniu 2012 roku użytkownicy portalu Trojmiasto.pl zamówią jedzenie przez internet. Trojmiasto.pl to największy w Polsce portal regionalny. Codziennie odwiedza go ponad 170 tys. mieszkańców Gdańska, Gdyni i Sopotu. Współpraca z Czerwonym Widelcem to dodatkowa wartość Foto: materiały prasowe dla naszych użytkowników. Zdecydowaliśmy się na nią po kilku tygodniach testów. Ponieważ sami jesteśmy zadowolonymi klientami, wierzymy, że nasi użytkownicy też będą chętnie zamawiać jedzenie przez internet mówi Michał Kaczorowski, prezes Trojmiasto.pl. Dla Czerwonego Widelca jest to pierwsza umowa z dużym portalem. Umowa ta wpisuje się w obraną przez nas strategię. Po pierwszych miesiącach weryfikacji usługi na rynku poszukujemy partnerów, którzy pozwolą na osiągnięcie zaplanowanych wyników finansowych powiedział Przemysław Witka, prezes Czerwonego Widelca S.A. CzerwonyWidelec.pl zanotował w zeszłym miesiącu 97% wzrost obrotów. Liczba użytkowników w stosunku do października wzrosła o 111%. Trudno jest oszacować wzrosty, które przyniesie podpisana właśnie umowa, ale może to być zmiana nawet o rząd wielkości w stosunku do obecnych wyników. Z umowy tej cieszą się restauracje, które widzą w Czerwonym Widelcu doskonały kanał docierania z ofertą do mieszkańców Trójmiasta. Z serwisem Czerwony Widelec współpracujemy od kilku miesięcy. Cenimy sobie tę współpracę ze względu na obroty, które generują nam zamówienia grupowe z firm. Bardzo cieszy mnie informacja o podpisanej umowie z Trojmiasto.pl. Dla nas oznacza to więcej zamówień i większe obroty powiedział Paweł Dobrowolski, szef restauracji Jadalnia pod Zielonym Smokiem. E2O, Seo Power i Prawomaniacy to trzy spółki z portfela inwestycyjnego InQbe, które otrzymały dofinansowanie na rozwój swoich biznesów Wdrożenie systemu automatycznego zarządzania treścią, budowa platformy do świadczenia usług transmisji on-line oraz budowa systemu do automatycznego aktualizowania stanu prawnego oraz aplikacji na urządzania mobilne to nazwy projektów, stworzonych przez spółki z portfela InQbe, które otrzymały dofinansowanie w ramach Osi Priorytetowej 7 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego, Działania 7.2 Promocja i ułatwienie dostępu do usług teleinformatycznych/poddziałania Usługi i aplikacje dla MŚP Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata Łączna kwota dofinansowania dla tych projektów wynosi ,20 zł.

5 5 FELIETON Czy startup różni się od firmy? Paweł Lipiec redaktor prowadzący ecommerce.edu.pl Bloger WebFan.pl Złośliwi śmieją się, że startup staje się firmą, kiedy zaczyna zarabiać. A ja przekornie uważam, że są takie firmy, które nie zarabiają i takie startupy, które zarabiają różnica leży zupełnie gdzie indziej. Najbliżej mi jest do definicji, którą w książce The Lean Startup: How Today s Entrepreneurs Use Continuous Innovation to Create Radically Successful Businesses stworzył Eric Ries: ( ) a human institution designer to create New products and services under conditions of extreme uncertainty. To między innymi warunki, w jakich tworzymy produkt powinny być kryterium określania młodej firmy startupem. Poza tym jest jeszcze jeden, równie ważny (jeśli nie ważniejszy) parametr p r o d u k t. Jak twierdzi Eric Ries szereg eksperymentów ma na celu stworzenie dokładnie takiego produktu, jakim będą zainteresowani klienci. Tworzenie MVP i prowadzenie na nim eksperymentów na pierwszych grupach klientów to właśnie czas startupu. Dzięki przeprowadzeniu serii odpowiednio dobranych eksperymentów, które wskazują drogę rozwoju produktu (lub sugerują pivot) startup zmienia się w firmę. Firma posiada już co najmniej jeden funkcjonujący na rynku produkt. I to właśnie sprawia, że różni się ona od startupu jak motyl od poczwarki. Dlatego twierdzę, że rozróżnienie nie powinno przebiegać na linii przychodów i dochodów. Mogę sobie wyobrazić startup, który jest już dochodowy, jednak produkt (lub usługa) nadal dynamicznie ewoluuje, tak jak równie łatwo można sobie wyobrazić firmę, która na tej ścieżce ewolucji produktu poszła w złą stronę i stworzyła produkt, który przestał zadowalać klientów. Dlatego upieram się właśnie, że zarabiający staratup to nie koniecznie już firma.

6 6 FELIETON Twarda okładka Sylewster Kozak wydawca serwisów internetowych: e-biznes.pl wystartowali.pl Miałem nadzieję, że to nastąpi już teraz: czołowe sklepy, w których zaopatrujemy się w prezenty, zaczną edukować użytkowników (i zarabiać na tym oczywiście) w zakresie e-booków i czytników. Niestety, w sklepach właściwie cisza nikt nic nie wie o czytnikach, jeśli ktoś koniecznie chce się dowiedzieć, czym jest e-czytnik, jak działa i czy będzie dobrym prezentem, to raczej powinien szukać w ciągle niszowych sklepach z e-publikacjami. Wystarczyło jednak wejść na Amazon.com i od razu wiemy, co w USA będzie jednym z najbardziej popularnych prezentów tak, Kindle. Do Polski oczywiście też wysyłają, a całkowity koszt podstawowego czytnika to około 160 dol. z wysyłką i VATem. Dostawa w ciągu kilku dni z USA (Tak, kilku dni w okresie przedświątecznym). Dlaczego mnie dziwi postawa polskich sprzedawców? Amazon niedawno zapowiedział, że pojawi się w Polsce oczywiście możemy tylko zastanawiać, w jakim zakresie i którym segmencie. Czy jednak nasi wydawcy nie przespali idealnej okazji do zajęcia zdecydowanie lepszej pozycji startowej w wyścigu o e-booki? Żeby tylko wspomnieć o nagrodzie, jaka czeka na zwycięzcę Amazon sprzedaje teraz więcej książek w formacie elektronicznym niż tradycyjnych. Mało tego zwróćmy uwagę, że często jest tak, że czytnik jest tylko początkiem zakupów użytkownika. Później będzie kupować książki, czyli jeden użytkownik to szansa na stały przychód. Brzmi zachęcająco? Nie dla naszych wydawców i sklepów. Jeszcze na chwilę wrócę do edukacji wielu uczniów ma problem z lekturami. Niektórzy nie lubią czytać, inni nie mogą zdobyć książek w bibliotekach. Wystarczy wejść na stronę projektu Wolnelektury.pl, gdzie znajduje się ponad półtora tysiąca darmowych lektur. Czy połączenie nowoczesności w postaci czytnika i darmowych lektur nie jest więc idealną zachętą dla uczniów?

7 7 RYNKOWE TRENDY Omijaj korki ZAWODOWO Z dostępnych w sieci danych wynika, że Warszawiacy spędzają w korkach ponad 8 godzin tygodniowo, ale nawet jeśli nie mieszkasz w Warszawie i tak słowo korek najprawdopodobniej wywołuje u Ciebie negatywne skojarzenia. Gdyby ktoś wpadł na pomysł, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki zlikwidować korki, stałby się jednym z bogatszych ludzi na świecie. Na to pewnie jeszcze poczekamy, a tymczasem na rynku dostępne jest nowe rozwiązanie, które korków może nie zlikwiduje, ale za to pozwoli nam ich uniknąć. Marek Dornowski Foto: Korkosfera.pl to projekt, dzięki któremu kierowcy zyskują dostęp do bieżących danych traffic, prezentowanych na mapach w postaci kolorów, zarówno z poziomu komputera, jak i telefonu komórkowego. System wykorzystuje dynamiczne dane o natężeniu ruchu drogowego w czasie rzeczywistym. Źródłem danych jest Community Traffic on-line technologia generująca i przetwarzająca na bieżąco dane dotyczące prędkości poruszających się po Polsce samochodów, pochodzące łącznie z monitoringu kilkuset tysięcy pojazdów. Nowy sposób precyzyjniej bo w postaci kolorów pokazuje, które odcinki dróg są zakorkowane, a po których ruch samochodowy jest płynny. Web planner pozwala na obserwację natężenia ruchu na terenie całego kraju, a także wytyczanie optymalnych oraz alternatywnych tras przejazdu z pominięciem korków i utrudnień mówi Andrzej Jaszkiewicz, prezes NaviExpert Jeszcze przed rozpoczęciem podróży, przy komputerze, możemy wejść na stronę Korkosfea.pl, sprawdzić, jak prezentuje się bieżąca sytuacja na naszej trasie do pracy i zaplanować najszybszą drogę dojazdu. Wizualny sposób demonstracji korków i utrudnień jest bardziej przejrzysty i pomoże kierowcom efektywniej planować każdą podróż samochodem. Docelowo będzie można także importować wybrane punkty na naszej drodze do telefonu oraz nawigować zgodnie z założonym w komputerze planem. Na stronie pojawiają się również aktualizowane na bieżąco dane na temat remontów, a także aktualne lokalizacje fotoradarów. Dynamiczna warstwa traffic prezentowana na mapie w postaci kolorów, sprawia, że kierowca bardziej świadomie podąża optymalną drogą z pominięciem korków i remontów. Automatyczne przeliczanie trasy odbywa się, kiedy sytuacja na podstawie zmiennych danych o natężeniu ruchu drogowego może mieć znaczący wpływ na przebieg wcześniej wytyczonej drogi. Wszystko wydaje się być przemyślane i ukierunkowane na dobro kierowcy. Pewnych uprzykrzeń wyeliminować się jednak nie da. Informacja w poniedziałkowy poranek, że jedyna droga dojazdu do pracy jest kompletnie zakorkowana, nie zmienia faktu konieczności odczekania swojego w korku. Poza tym pozostaje zadać sobie pytanie, co będzie, gdy zalety nowego systemu wszyscy docenią jednocześnie i, żeby ominąć sygnalizowany korek na Wisłostradzie, wybiorą dla przykładu aleję Jana Pawła II? Z całą pewnością nowo wprowadzany system to krok w dobrym kierunku, ale do tego, by z naszych ulic na dobre zniknęły korki, jest jeszcze bardzo daleka droga.

8 8 RYNKOWE TRENDY Masz talent? Zostań gwiazdą sieci Telewizyjne programy rozrywkowe poświęcone odkrywaniu talentów cieszą się coraz większą popularnością. Mediarun podaje, że Polacy spędzają kilka godzin tygodniowo na oglądaniu umiejętności profesjonalistów i amatorów w takich programach, jak Taniec z Gwiazdami, X Factor czy Mam Talent. Jak moda na prezentację talentów wpływa na nasze inspiracje, w tym między innymi świat internetowego biznesu? Anna Bielicka Programy rozrywkowe cieszą się dużą popularnością wśród Polaków i, mimo dużej konkurencji, stacje telewizyjne z powodzeniem tworzą nowe projekty skupione na szukaniu młodych utalentowanych muzyków, tancerzy czy gimnastyków. Każdy kolejny program w krótkim czasie zdobywa rzeszę wiernych fanów i podczas każdej emisji skupia przed telewizorami kilka milionów widzów. Dla przykładu pierwszy odcinek drugiej edycji programu Mam Talent przyciągnął aż 4,36 mln osób, drugi oglądało już 5,07 mln. Podobną popularnością cieszyła się ostatnia edycja Tańca z Gwiazdami, która każdej niedzieli skupiała przed telewizorami kilka milionów miłośników talentu swoich ulubionych artystów. Tak duża popularność tego typu programów wynika z wielu czynników. Z jednej strony jesteśmy spragnieni wrażeń, to zazwyczaj główny powód, dla którego chwytaliśmy za pilota, z drugiej strony znudziła nas już standardowa konwencja programów rozrywkowych. Dziś widz oczekuje od telewizji więcej dynamiki, więcej emocji oraz możliwości zaangażowania się w to, co widzi na ekranie. To dają programy skupione na szukaniu talentów, w ich przypadku mamy szansę doświadczać różnych emocji oraz na bieżąco śledzić poczynania najbardziej utalentowanych. Dodatkowo programy takie jak Mam Talent czy X Factor stanowią interesującą i niewymagającą rozrywkę oraz motywują do tego, aby samodzielnie kształtować w sobie ciekawe umiejętności. Telewizyjne inspiracje a rozwój e-biznesu Telewizyjne programy rozrywkowe interesują nie tylko telemaniaków, lecz także powoli przenoszą się do świata internetowego biznesu. Wraz z ich rosnącą popularnością, powstaje coraz więcej portali i serwisów typu talent show, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem na całym świecie. Pierwszym w Polsce prawdziwie rozbudowanym serwisem tego typu jest Mytalent.pl, który daje użytkownikom możliwość zaprezentowania swoich umiejętności, wzięcia udziału w castingach on-line, nominacji do udziału w konkursach, oceniania i komentowania, a także nawiązywania znajomości z ludźmi o podobnych zainteresowaniach. Każda osoba, która ma do zaproponowania coś interesującego lub posiada wyjątkowe umiejętności może je upublicznić w ramach swojego profilu w serwisie, zdobyć rzeszę fanów, a nawet zyskać możliwość realizacji występów w realu. Dzięki takim serwisom poszukiwacze talentów mogą przenieść swoją uwagę do internetu i bez ograniczeń zapoznawać się z sylwetkami uzdolnionych. Mytalent.pl stworzony został z myślą o osobach, które pragną promować siebie swoją urodę, osobowość czy umiejętności. Zakres prezentacji jest dowolny i zależy od tego, czym użytkownik planuje podzielić się w ramach swojego profilu tłumaczy Michał Sokołowski, pomysłodawca i właściciel Mytalent.pl Każda osoba posiadająca profil w serwisie może poddawać ocenie swoje umiejętności, korzystać z konstruktywnej krytyki oraz cieszyć się sukcesami. Serwis skierowany jest także do przedstawicieli firm z branży rozrywkowej, które mają możliwość prezentowania swoich ofert, komentowania, głosowania oraz udzielania wskazówek użytkownikom. Ich obecność to dla użytkowników serwisu dodatkowy motywator do prezentowania swoich umiejętności. Droga talentów od telewizji do internetu jest już bardzo dobrze znana. Czas na odwrotny kierunek. Foto: agencja Personal PR

9 9 RYNKOWE TRENDY Pozycjonowanie a konkurencyjność polskich firm Ponad 90% menedżerów firm korzystających z pozycjonowania uważa, że ta usługa poprawia ich konkurencyjność i rozpoznawalność na rynku oraz zwiększa skuteczność dotarcia do klientów. Choć promocja w sieci przynosi wiele korzyści, nie jest ona zadaniem łatwym. Warto więc pamiętać o kilku kwestiach, które pozwolą zwiększyć efektywność podejmowanych działań przedsiębiorców. Sebastian Kopeć, specjalista ds. pozycjonowania firmy Procreate Sp. z o. o. Foto: Procreate Aby wyróżnić się na tle konkurencji, w pierwszej kolejności należy zadbać o podstawowe sprawy związane z obecnością firmy w wirtualnym świecie. Ważnym elementem pozycjonowania jest optymalizacja strony www. Działania związane z dostosowaniem jej kodu i treści pod kątem wyszukiwarek internetowych, powinny poprzedzać promocję w sieci. Warto przygotować również odpowiednią mapę serwisu oraz opis podstron, na których prezentowany jest dany produkt czy usługa. Nieodłącznym elementem SEO jest także dobór słów kluczowych dopasowanych do zawartości danego portalu www. Ma on wpływ na jego widoczność w sieci, czyli konkurencyjność firmy w internecie, a tym samym i w realnym świecie. Dokonanie optymalnego wyboru Dla ponad połowy respondentów, którzy wzięli udział w badaniach, pozycjonowanie cechuje się niskim jednostkowym kosztem dotarcia do klientów. Wykres 1 Atrybuty usługi pozycjonowania stron rozpoznawalność Wykres 2 Atrybuty usługi pozycjonowania stron konkurencyjność Zdobycie dobrej pozycji w wynikach wyszukiwania bywa niekiedy trudne, czasochłonne i kosztowne. W optymalizacji kosztów istotny okazuje się wybór słów kluczowych. Przede wszystkim należy zdecydować się na takie wyrażenia, które najlepiej charakteryzują działalność danego przedsiębiorstwa. Warto zastanowić się, które frazy przyniosą maksymalne korzyści, a tym samym będą mieć najlepszy wpływ na jej konkurencyjność. Z drugiej jednak strony powinny one odpowiadać możliwościom danej firmy. Zasada ta dotyczy zwłaszcza małych i średnich podmiotów o zasięgu lokalnym, dla których dobrym rozwiązaniem jest wybór fraz związanych z regionalizacją. Zamiast pozycjonować stronę www dla słów ogólnych, określających tylko np. daną branżę, lepiej skoncentrować się na wykorzystaniu nazwy województwa, miasta czy nawet dzielnicy, w której znajduje się siedziba przedsiębiorstwa, sklep.

10 10 RYNKOWE TRENDY Optymalizacja portalu www pod kątem dużej liczby bardziej szczegółowych fraz pozwala na osiągnięcie długiego ogona pozycjonowania. Takie działanie sprawia, że strona wyświetla się w wyszukiwarce internetowej dla wielu różnych wyrażeń kojarzących się z działalnością firmy. Odpowiedni dobór słów kluczowych to jednak nie jedyny czynnik mający wpływ na konkurencyjność w sieci. Wykres 3 Atrybuty usługi pozycjonowania stron niski jednostkowy koszt dotarcia do klientów Pokonanie ograniczeń Właściciele stron www mogą wpływać na skuteczność podejmowanych działań e-marketingowych. W tym celu powinni zadbać przede wszystkim o treść i właściwą budowę strony oraz liczbę i jakość prowadzących do niej linków. Ostatnie zagadnienie wiąże się z poszukiwaniem partnerów w internecie. Podobnie jak w realnych kontaktach biznesowych, również i w wirtualnym świecie, warto stworzyć sieć wzajem- nych powiązań. Podstawowym zadaniem jest zatem nawiązanie współpracy z portalami, których tematyka wiąże się z działalnością danego przedsiębiorstwa. W zależności od jej rodzaju, należą do nich portale branżowe, biznesowe serwisy informacyjne etc. Przedsiębiorca promujący się w sieci może jednak natrafić na ograniczenia SEO. Powszechnie uważa się, że aby skutecznie przeprowadzać działania marketingowe, należy postawić się na miejscu klienta i spróbować przewidzieć jego ruchy w sieci. Są jednak sytuacje, w których warto zachować szczególną ostrożność. Użytkownicy internetu robią literówki w wyszukiwanym tekście. Dotyczy to nie tylko skomplikowanych wyrażeń, lecz także prostych słów, pod kątem których pozycjonowany jest dany portal. Planując kampanię promocyjną, nie sposób przewidzieć jednak wszystkich możliwości. Takie działanie generowałoby zresztą zbyt wysokie koszty. Rozwiązanie w tym wypadku stanowią linki sponsorowane, które przy odpowiedniej konstrukcji mogą wyświetlać się nawet dla nieograniczonej liczby słów kluczowych. Odpowiedni dobór strategii promocyjnej i znajomość kilku wspomnianych sposobów są kluczem do osiągnięcie przewagi konkurencyjnej w sieci. Wykorzystanie nowoczesnych metod wpływa bowiem na widoczność firmy w internecie, zwiększając tym samym szansę dotarcia do nowych klientów, jest również pomocne w budowaniu nowoczesnego wizerunku przedsiębiorstwa. Wykres 4 Atrybuty usługi pozycjonowania stron budowanie wizerunku nowoczesnej firmy Wykres 5 Atrybuty usługi pozycjonowania stron skuteczność dotarcia do klientów Sebastian Kopeć Powszechnie uważa się, że aby skutecznie przeprowadzać działania marketingowe, należy postawić się na miejscu klienta i spróbować przewidzieć jego ruchy w sieci. Są jednak sytuacje, w których warto zachować szczególną ostrożność. Użytkownicy internetu robią sporo literówek w wyszukiwanym tekście.

11 RYNKOWE TRENDY Trzecia droga innowacje dla niepełnosprawnych Powoli mija trzeci rok działania inkubatora InQbe. O rocznicy jeszcze się nie mówi, bo ta minie w maju 2012 r., prawie w trakcie EURO. Warto więc już teraz, przy okazji noworocznych podsumowań, spojrzeć na rezultaty kilkuletniej działalności. Przy czym nie chciałbym skupiać się na biznesowej stronie przedsięwzięć, które zgłaszali wnioskodawcy, ani o projektowych wskaźnikach. O tym niech mówią i piszą inni. Natomiast mało kto zdaje sobie sprawę, że w InQbe, a pewnie także w wielu innych inkubatorach IT i niezależnych firmach komputerowych, powstają projekty, które mogą poprawiać jakość życia osób niepełnosprawnych. Jerzy Kawa, ekspert InQbe Foto: własne Na czym polega problem osób niepełnosprawnych? Jeśli osoby silnie zaangażowanym w życie rodzinne i zawodowe nie zetknęły się bezpośrednio z niepełnosprawnością, świadomość istnienia wielkich stref ubóstwa wydaje się niezbyt przyjemną i dość odległą abstrakcją. W tej abstrakcji ludzie ubodzy w tym także osoby niepełnosprawne pochodzą jakby z innego świata ludzi niezaradnych, może pechowców lub leniwych. Nasz świat puka przecież do grupy najbogatszych państwa świata (tzw. Grupy G-20). Tymczasem około połowy społeczeństwa w Polsce zalicza siebie do grupy osób żyjących w ubóstwie subiektywnym lub obiektywnym. W dużym stopniu są to osoby niepełnosprawne i ich rodziny. Ich średni dochód w gospodarstwie domowym jest o około 615 zł niższy niż rodzin, w których osoby niepełnosprawne nie występują, a ok. 60% tych gospodarstw nie posiada komputera. Z przyczyn wynikających z przewlekłych chorób (genetycznych, powypadkowych, zawodowych lub wynikających z podeszłego wieku) osoby niepełnosprawne oraz osoby opiekujące się nimi, zwykle członkowie rodzin, często z konieczności są bierne zawodowo: nie pracują i nie szukające pracy. Oprócz przyczyn czysto ludzkich (np. niechęć do pracy, otrzymywanie zasiłku w wystarczającej wysokości), wiele z nich nie pracuje ze względu na obiektywne trudności stanowiące konsekwencję niepełnosprawności. Negatywnymi skutkami niepełnosprawności i pozostawania w strefie ubóstwa są bierność zawodowa i wykluczenie społeczne, na co składa się nieuczestniczenie w społecznym podziale pracy, a także w codziennym życiu społecznym nieutrzymywanie kontaktów ze znajomymi i członkami rodzin, z kolegami z pracy, a także nie uczestniczenie w wydarzeniach kulturalnych (teatr, kino, biblioteki), sportowych i/lub turystycznych oraz dysponowanie ograniczonym dostępem do mediów (prasa, tv, a nawet internet).

12 12 RYNKOWE TRENDY Osoby te także w niższym stopniu dokonują zakupów towarów codziennego użytku nie tylko z powodu braku pieniędzy, lecz także obniżonej mobilności (np. osoby na wózku inwalidzkim, niedowidzące). Potencjał innowacji IT do poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych Według opinii Artura Kurasińskiego (konferencja e-stratup, czyli survival w sieci z 1 grudnia 2011 r.), innowacją jest wszystko to, co można sprzedać i przynosi zysk. Trudno się z tym nie zgodzić. Zdrowy rozsądek podpowiada, że rzeczywiście trudno rozwijać coś, do czego trzeba by cały czas dopłacać lub zyskowny byt projektu nie jest pewny z powodu niskiej lub niepewnej opłacalności, niejasnego modelu biznesowego czy niewystarczającej populacji użytkowników. Z tych powodów wiele projektów upadło lub nie nadawało się do ścieżki inwestycyjnej poprzez fundusze wysokiego ryzyka. Jednak na podstawie dotychczasowych zgłoszeń lub kontaktów można znaleźć wiele rozwiązań innowacyjnych, które bezpośrednio kierowane są do osób niepełnosprawnych lub mogą za takie zostać uznane, pomimo że główny cel projektu i jego funkcjonalności autorzy kierowali do wszystkich lub ścisłe określonych użytkowników internetu. Dotarcie do osób niepełnosprawnych może także zwiększyć atrakcyjność biznesową wielu rozwiązań i zapewnić ich dalszy ekonomiczny i rynkowy rozwój (np. poprzez zwiększenie liczby uu ). Poniżej prezentuję przykłady innowacyjnych projektów skierowanych bezpośrednio lub pośrednio do osób niepełnosprawnych. Projekt Laudio Opracowany przez spółkę Laudio.pl, kierowaną przez Jarosława Czyrko z Olsztyna. Projekt od początku opracowywany był z myślą osobach niewidomych, niedowidzących oraz 50+. Serwis Ladio.pl dystrybuuje przetworzone syntezatorem mowy ulotki, zarówno w wysokiej rozdzielczości, jak i w formie audio. Tekst jest zsynchronizowany z dźwiękiem, można go też powiększać i wyświetlać z kontrastem. Takie rozwiązanie może być znacznie wygodniejsze dla osób słabowidzących lub starszych. Oczywiście z punktu widzenia użytkownika usługa jest całkowicie darmowa. Podstawowym zadaniem Laudio jest zmniejszenie przepaści informacyjnej w kwestiach podstawowych (tj. ulotki, instrukcje obsługi) pomiędzy ludźmi czytającymi bez żadnych przeszkód a tymi, którzy są pozbawieni tej możliwości. Laudio ocenia, że w grupie docelowej może znaleźć się aż ok. 8 mln osób. EUREK NEWS.pl Projekt o misji popularnonaukowej. O pewnym znaczeniu portalu dla osób niepełnosprawnych może przemawiać jego formuła oparta na krótkich, opatrzonych często ciekawymi ikonografikami artykułach. Trzeba bowiem pamiętać, że większość osób niepełnosprawnych może mieć trudności w zapoznawaniu się z długimi artykułami w popularnych portalach informacyjnych. Niezależnie, szczególnie ciekawa może okazać rubryka zdrowie, gdzie zamieszczane są najświeższe rezultaty badań na medykamentami, które wejdą w życie za jakiś czas, ale pokazują, gdzie szukać pomocy dla danego rodzaju schorzenia. Niestety portal nie zainstalował jeszcze modułu dla osób niedowidzących (wprowadzający kontrastowe odczytywanie treści, jak np. w projekcie Laudio czy na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej) oraz modułu czytającego tekst (Laudio, Onet, Arslege.pl), co w przypadku osób niedowidzących czy leżących oraz 50+ znacząco ogranicza możliwość zapoznawania się treścią portalu (a z biznesowego punktu widzenia ogranicza liczebność wspomnianych wyżej tzw. uniq users). Arslege.pl Portal prawniczy, którego misją jest przygotowanie studentów do egzaminów na aplikacje prawnicze różnego typu. Osoby z uszkodzonym narządem wzroku oczywiście największy problem mają z czytaniem. Chociaż na rynku dostępne są programy udźwiękawiające

13 13 RYNKOWE TRENDY i ubrajlawiające system Windows, to jednak są one dość drogie. Portal Arslage dostarcza plik MP3 audioustawa, który jest odtwarzany z wykorzystaniem standardowych narzędzi. Rozwiązuje więc problem w najtańszy możliwy sposób z treścią ustawy zapoznamy się ze słuchu, korzystając z komputera lub odtwarzacza MP3. Projekt Exnui Biuro w chmurze pozwala na obsługę firmy z każdego miejsca, ponadto wprowadza ruchome okienka pozwalające przesuwać zadania od biurka do biurka i śledzić jego realizację. Dlatego jest też możliwe, aby korzystały z programu także osoby niedowidzące i poruszające się na wózku inwalidzkim w swoim domu. Program został stworzony z myślą o osobach sprawnych, ale jego prostota daje szanse na zatrudnienie w trybie telepracy praktycznie dla każdego. Jaka przyszłość dostępu do internetu dla osób niepełnosprawnych? Kluczowym zagadnieniem, gdy przyjdzie zastanowić się, w jakim stopniu te wymienione i inne rozwiązania będą mogły faktycznie wpływać na życie osób niepełnosprawnych, jest na pewno kwestia dostępności. Jak wspomniano, osoby te należą do osób najuboższych i często najsłabiej wykształconych, a także równie słabo wyposażonych w sprzęt komputerowy. Jednak wiadomo, że zdecydowana większość organizacji NGO, w tym stowarzyszeń i fundacji pracujących na rzecz osób niepełnosprawnych jest obecna w sieci internetu. Organizacje te stanowią dobry przyczółek do rozpowszechniania najnowszych rozwiązań w tej niemałej przecież społeczności (przydatny, chociaż nieco rozdrobniony kanał dystrybucji nowych projektów). Na przeszkodzie stoją koszty i kryzys sektora finansowego, w tym rządowego. W jednym z punktów expose premiera Tuska możemy poznać zamiar rezygnacji z ulgi internetowej. Można z dużą pewnością założyć, że fani internetu jakoś przełkną tę żabę, jednak dla osób niepełnosprawnych (i jednocześnie ubogich) oznacza to dalsze odroczenie momentu wejścia do innego, znacznie bardziej przyjaznego dla nich świata. Internet to także możliwość wykonywania pracy bez wychodzenia z domu (tzw. telepraca). Wiele korzyści stanowi ograniczenie kosztów transportu, który w przypadku osób niepełnosprawnych wymaga często dostępu do specjalistycznego pojazdu czy osoby opiekuna. Jest więc dostęp do wiedzy, wydarzeń, znajomych i ludzi o podobnych zainteresowaniach (np. z tą samą niepełnosprawnością). Wykorzystanie możliwości płynących z technologii IT/internetu jest zatem uwarunkowane tylko : dostępem do internetu oznacza to co najmniej możliwość wykupienia dostępu do internetu, przebywanie w zasięgu sieci telewizji kablowej (sieci internetowej) lub internetu bezprzewodowego, radiowego a więc może i utrzymania ulg podatkowych, posiadaniem odpowiedniego komputera, szkoleniem i promocją nowych rozwiązań pamiętajmy, że ponad połowa osób niepełnosprawnych to osoby o relatywnie niskim wykształceniu i wieku 50+, jednak rozwiązania internetowe stają się coraz prostsze, intuicyjne, a więc łatwe w obsłudze. Internet to także możliwość wykonywania pracy bez wychodzenia z domu (tzw. telepraca). Wiele korzyści stanowi ograniczenie kosztów transportu, który w przypadku osób niepełnosprawnych wymaga często dostępu do specjalistycznego pojazdu czy osoby opiekuna.

14 E-SPÓŁKA MIESIĄCA Trejdoo nowe możliwości Igoria Trade S.A. Kilkadziesiąt razy tańszy, bezpieczniejszy i dostępny non stop sposób rozliczania transakcji dla biznesu będzie oferować nowa platforma internetowa Trejdoo.com. Powstaje produkt dostarczany w formacie nowoczesnej i bezpiecznej usługi internetowej przejaw nowego trendu w sektorze usług finansowych Marek Dornowski Już w styczniu tego roku działalność rozpocznie Trejdoo. com, platforma internetowa do elektronicznej wymiany walut i obsługi rachunków Escrow. Atuty Trejdoo.com to dostępność 24/7 i natychmiastowa realizacja, przy jednoczesnym radykalnym obniżeniu kosztów obsługi i ryzyka transakcji. Platforma planuje po premierze dwóch pierwszych usług stopniowe wprowadzanie całej palety produktów finansowych. Swoją ofertę kieruje na rynek krajowy i zagraniczny. Jej użytkownikami będą kupujący, w tym importerzy oraz sprzedający, także eksporterzy, klienci indywidualni i biznesowi w kraju i zagranicą. Trejdoo.com jest przykładem nowego zjawiska w sektorze usług finansowych. Foto: Igoria Trade

15

16 E-SPÓŁKA MIESIĄCA Pojawiają się na rynku nowi, zwinni, elastyczni gracze, którzy operują w znakomity sposób możliwościami stwarzanymi przez nowoczesne technologie przy komponowaniu produktów. Wykorzystują potencjał, jaki reprezentuje rosnąca grupa wyedukowanych technologicznie i ekonomicznie konsumentów i odnajdują rynkowe nisze, które mogą obsłużyć. W ciągu roku Trejdoo.com chce pozyskać 45 tys. użytkowników i obsługiwać miesięczne obroty rzędu 50 mln zł dzięki innowacyjnemu rozwiązaniu problemu kosztu, bezpieczeństwa, wygody i szybkości w transakcjach b2b i b2c. Escrow reaktywacja Rachunek powierniczy typu escrow powstał w latach 30. ub. wieku na rynku amerykańskim. To znakomite i proste rozwiązanie zabezpieczenia transakcji dzięki zamrożeniu przez kupującego środków do zapłaty u powiernika do czasu, kiedy towar lub usługa zgodnie z kontraktem zostaną dostarczone lub zrealizowane. Od dłuższego czasu escrow przestał jednak błyszczeć. W ofercie bankowej jest niczym produkt uboczny, przestarzały, spoza obszaru gorących, rozwijanych produktów w które się inwestuje. Typowy escrow to produkt niereformowany od lat, drogi (3-5% wartości transakcji plus koszty wszystkich dodatkowych operacji typu przyjęcie lub wydanie dokumentów, zmiany w kontrakcie, udzielenie promesy, przyznanie limitu, cesja), trudny do uzyskania (od kilku dni do kilku tygodni na podpisanie kontraktu) i trudno dostępny (tym produktem zajmują się zwykle pracownicy, dla których jest to uboczna i dodatkowa działalność, często nawet trudno ustalić, kto mógłby pomóc w jego uzyskaniu) mówi Wojciech Kuliński, Prezes Zarządu Igoria Trade, spółki będącej operatorem platformy Trejdoo.com. Trejdoo.com planuje przywrócić Escrow blask, oferując jego internetową wersję, z prostymi zasadami, stałym dostępem i niskim kosztem, przy zachowaniu podstawowych zalet: neutralności powiernika, gwarancji środków finansowych i eliminacji ryzyka transakcji. Odnowiony escrow na platformie Trejdoo.com sprzężony jest ponadto z internetowym serwisem wymiany walut. Kantor bez spreadu i... bez przerwy O innowacyjności całej platformy decyduje połączenie kilku produktów w nową, adekwatną do aktualnych oczekiwań rynkowych ofertę. Same w sobie także stanowią jednak nową wartość. Tak jest w przypadku drugiego składnika platformy usługi pośrednictwa wymiany walut. Model biznesowy zakłada ominięcie takich pośredników, jak bank, czy kantor, którzy zarabiają na spreadzie. Platforma Trejdoo.com pozwoli na bezpośrednie kojarzenie zleceń klientów kupna i sprzedaż waluty. Kurs określają sami zainteresowani. Rozliczenie transakcji na rachunku klienta będzie odbywać się w pełni automatycznie, a operator gwarantuje realizację transakcji niezależnie od wielkości kwoty. Transakcji można dokonywać 7 dni w tygodniu bez względu na porę, a koszty są kilkadziesiąt razy niższe niż w przypadku skorzystania z usługi banku lub kantoru. Biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie na elektroniczną wymianę walut i bezgotówkową obsługę transakcji, zapotrzebowanie na wymianę polskich złotych na walutę obcą (na przykład 700 tys. Polaków posiada kredyt mieszkaniowy we frankach szwajcarskich), widzimy znaczący rynek na nasze usługi mówi Wojciech Kuliński. Trejdoo.com powszechny Dotychczas usługę powierniczą przy transakcji oferowała akredytywa lub inkaso obsługiwane przez bank, bądź umowa powiernicza zawarta u notariusza. Skorzystanie z nich wiąże się jednak z koniecznością wizyty kontrahentów w banku lub u notariusza, przedstawienia szeregu dokumentów i przeprowadzenia kosztownej i długotrwałej procedury. Kiedy kontrahenci są z różnych miast lub krajów, kiedy posiadają rachunki w różnych bankach trudno nazwać to rozwiązaniem komfortowym. Perspektywa otwierania rachunku w nowym banku, aby zawrzeć transakcję escrow nie będzie zapewne interesowała partnera handlowego. Alternatywą jest uczestnictwo banku korespondenta w kontrakcie escrow, ale w tym wypadku koszty i wspomniany formalizm pomnożyć należy przez dwa zauważa Wojciech Kuliński. Takie warunki nie przysparzają popularności usłudze powierniczej. Funkcjonalność rachunku Escrow na platformie Trejdoo.com pozwoli na zawieranie poprzez internet kontraktów, w których występować będą trzy strony transakcji: kupujący, sprzedający oraz pośrednik. Strony kontraktu będą negocjować i definiować kontrakt, ustalać terminy i warunki płatności, a pośrednik będzie zarządzał przebiegiem kontraktu zgodnie z umową między stronami. Ogrywa on też rolę neutralnego powiernika, dostawcy narzędzi i gwaranta finansowego rozliczenia kontraktu Escrow. Użytkownikami Trejdoo usług wymiany walut i escrow będą klienci indywidualni i biznesowi. Ci pierwsi, posiadający kredyty walutowe, dokonujący zakupu towarów i usług w walucie obcej, osoby pracujące za granicą, przesyłający środki do kraju, dokonujący inwestycji, planujący wyjazdy służbowe i wakacyjne. Z Escrow skorzystają osoby zdecydowane na dowolne transakcje zakupu towarów i usług, na przykład zakup auta, oprogramowania, mieszkania, sprzętu gospodarstwa domowego. Klienci biznesowi będą mogli skorzystać z obsługi wymiany walut obcych w celu rozliczenia dowolnych transakcji między kontrahentami, wymiany waluty przed lub po rozliczeniu kontraktu Escrow, a także do bezgotówkowej obsługi rozliczania transakcji między importerem i eksporterem, producentem i dystrybutorem, kupującym i sprzedającym, przy zakupie towarów i usług w kraju i za granicą. Zależy nam na wypromowaniu odnowionej usługi Escrow jako standardu rozliczeń transakcji między klientami biznesowymi

17 E-SPÓŁKA MIESIĄCA i indywidualnymi mówi Wojciech Kuliński. Pomóc ma w tym udostępniony szeroki wybór gotowych definicji i typów kontraktów, wzorów umów, metod i instrukcji płatności. Przyszłość to obsługa kontraktów międzynarodowych importu eksportu towarów. Trudno w to może uwierzyć, ale jeszcze dziś w handlu z takimi krajami, jak Rosja, Ukraina, Chiny, Hong Kong czy Indie eksporter podróżuje do producenta z walizką żywej gotówki. Jakie to rodzi ryzyko, łatwo sobie wyobrazić mówi Wojciech Kuliński. Jeśli przedsiębiorca chce takiej podroży uniknąć minimum 30% wartości kontraktu musi wpłacić, zanim kontrahent rozpocznie produkcję, a 100%, zanim wyśle gotowy produkt do odbiorcy. Na polskim rynku zdecydowanie brakuje podmiotu, który umożliwiłby obsługę tego typu transakcji w bezpieczny i tani sposób. Aby wypełnić tę rynkową lukę, Trejdoo.com będzie przygotowana do obsługi kilku najpopularniejszych języków handlowych. Siła innowacji Unikalny, innowacyjny jest wspomniany fakt połączenia na platformie Trejdoo.com elektronicznej wymiany walut i rachunku Escrow. Integracja tych składników w oparciu o przejrzysty, domyślny interfejs dla klienta zadecyduje o rozszerzeniu zastosowania platformy na zakupy na aukcjach i w sklepach internetowych oraz całą globalną sferę e-commerce mówi Wojciech Kuliński. Dostępność, przejrzystość opłat, bezpieczeństwo transakcji i komfort przy ich realizacji mają swoje znaczenie przy jednocześnie zdecydowanie konkurencyjnym modelu cenowym. Dostępność non stop na wszystkie platformy sprzętowe wydaje się w przypadku usług finansowych standardem, póki co jednak na naszym rynku można także traktować to jako dowód rynkowej przewagi poprzez zastosowanie innowacji mówi Wojciech Kuliński. Probierz instytucji finansowych Nadzór nad operatorem platformy Trejdoo.com, spółką Igoria Trade, sprawuje NBP, KNF i GPW. Od 7 grudnia 2011 r. Igoria Trade S.A. jest spółką notowaną na rynku NewConnect, osiagając w dniu debiutu jeden z największych wzrostów, blisko 65% od ceny nominalnej. Igoria Trade S.A. planuje aktywnie uczestniczyć i wspierać program Ministerstwa Finansów dotyczącego rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce w latach Katalog korzyści Powiernicza platforma finansowa Trejdoo obejmująca usługi wymiany walut i rachunek Escrow, to korzyści dla użytkowników rachunku Escrow: wyeliminowanie ryzyka niewypłacalności kontrahenta, ograniczenie ryzyka otrzymania wadliwych towarów lub opóźnień w płatnościach, możliwość negocjacji warunków kontraktu, dostęp do szablonów umów, typów transakcji, definicji i instrukcji płatności, łatwy i mobilny dostęp do zainicjowania, negocjacji i przeprowadzenia transakcji, dostęp do dokumentacji i raportów o stanie transakcji oraz przepływach płatności użytkowników usługi wymiany walut: bezpieczna wymiana walut w trybie 24/7, uniknięcie kosztu spreadu, tj. różnicy między kursem kupna i sprzedaży, dostęp przez urządzenia mobilne. Użytkownicy platformy, którzy połączą obie usługi, np. do realizacji transakcji zagranicznych, uzyskają: zwiększenie płynności finansowej i gwarancję zapłaty za towar lub usługę, najtańsze rozliczenie wymiany walutowej, realny wpływ na poprawę jakości i terminu dostawy towarów lub usług, mobilny i tani dostęp do platformy usług non stop, doradztwo prowadzone przez dział obsługi klienta.

18 18 OKIEM INWESTORA Automaty na Giełdzie W mediach, ale także w rozmowach prywatnych, coraz częściej pojawia się widmo groźnych automatów czy robotów handlujących na giełdach, które się zbuntują (jak już nieraz przecież bywało w literaturze science fiction), wyeliminują ludzi z rynków i przejmą władzę albo przynajmniej zabiorą im wszystkie pieniądze. Wiele z tych obaw i mitów wynika z braku wiedzy i nieporozumienia. Andrzej Endler

19 19 OKIEM INWESTORA Foto: M10 S.A. We wszystkich dziedzinach naszego życia, rola komputerów, internetu i innych nowoczesnych technologii jest coraz większa i naturalna (przynajmniej dla młodszego pokolenia, nieco starsi mają z tym trochę problemów). Od ich obecności nie ma już odwrotu. Nie jest to możliwe w żadnej innej dziedzinie życia, na rynkach finansowych także. Kiedyś na giełdach królowali maklerzy Maklerzy biegający po parkiecie z telefonami komórkowymi, wykrzykujący zlecenia wszystko sprawiało wrażenie wielkiego chaosu. Inwestorzy składali zlecenia przez telefon lub osobiście w biurze maklerskim. Brokerzy przekazywali je do maklerów na parkiecie, a ci znajdowali drugą stronę dla transakcji. Tak płynęły lata i stosunkowo niewiele zmieniało się na rynkach. Dane transmitowano za pomocą kabli i przedstawiano na tzw. taśmie, na której drukowały się notowania. Do dzisiaj zwyczajowo nazywa się parę walutową GBP/USD Cable ponieważ kiedyś notowania funta transmitowano podoceanicznym kablem do USA. Dzisiaj królują komputery Z czasem inwestorzy zamiast kartek papieru, na których wykreślali wykresy, zaczęli używać komputerów. Stopniowo pojawiła się możliwość podłączenia komputerów bezpośrednio do brokerów, obserwowania rynku oraz składania zleceń na ekranie. Z giełd zniknęły parkiety, które zastąpiły systemy automatycznego parowania zleceń. Nasza giełda (ponieważ powstała później) od samego początku była elektroniczna, nigdy nie było na niej parkietu. Dzięki internetowi powstała możliwość podłączenia już nie tylko do lokalnego brokera, lecz także do dowolnego rynku lub brokera na całym świecie. To całkowicie zmieniło rynek. Wielu dzisiejszych traderów w ogóle nie ma kontaktu z żywym maklerem. Komputery zaczęto oczywiście stosować także do analizy danych i wyszukiwania okazji inwestycyjnych. Inwestorzy śledzili przebieg wykresów, stosowali różne oscylatory, średnie kroczące, szukali formacji cenowych, próbując reagować i przewidzieć zachowania rynku. Stąd był już tylko krok do tego, aby tworzyć systemy, które, będąc podłączone bezpośrednio do systemów brokerskich, same zaczną składać zlecenia. Okazało się, że takie systemy mogą mieć bardzo wiele zalet i pozwalają rozwiązać kilka problemów. Problemy traderów Największym problemem ludzi handlujących na rynkach jest brak dyscypliny i emocje głównie strach i chciwość. Aby być dobrym traderem trzeba mieć ściśle opracowane zasady wchodzenia na rynek, wychodzenia z niego oraz zarządzania wielkością pozycji i zarządzania ryzykiem czyli np. określania, ile akcji kupujemy w danym momencie, jakie podejmujemy ryzyko. A co najważniejsze nie tylko te zasady mieć, ale ściśle się do nich stosować. Wszystko to brzmi stosunkowo prosto, gdy się o tym pisze lub słucha, ale każdy, kto kiedykolwiek handlował prawdziwymi pieniędzmi na giełdzie wie, jak bardzo emocje z tym związane potrafią zakłócić racjonalny osąd. Kiedy rynek odwraca się i idzie przeciw nam, zaczynamy tracić pieniądze i pojawia się strach. Strach nie tylko o pieniądze, ale także jak ocenią nas inni, jeżeli teraz stracimy pieniądze, strach przed przyznaniem się, że nie mieliśmy racji. Kiedy idzie nam dobrze, może pojawić się (i często się pojawia) chciwość. Trader zarabia całkiem pokaźne pieniądze. Chce więcej, zaczyna być nieostrożny, podejmuje coraz większe ryzyko i w końcu w jednej transakcji traci to, co zarobił przez miesiące. Trader to tylko człowiek, może mieć zły dzień, może właśnie dzisiaj rano pokłócił się z żoną, może ma chore dziecko, a może zwyczajnie bierze go grypa. Wszystko to rozprasza i zakłóca właściwą analizę rynku. Trader przegrywa. Komputery nie mają emocji. Zaprogramowane podejmują decyzję bez emocji. Utrzymują pozycje tak długo, jak dyktuje im algorytm. Nie kłócą się z żoną, nie chorują im dzieci. Wreszcie, z punktu widzenia firmy zatrudniającej je, nie biorą zwolnień, nie chcą podwyżek czy udziału w zyskach, nie odejdą z najlepszymi klientami. Żeby jednak nie spisać nas, ludzi, całkiem na straty trzeba oczywiście pamiętać, że komputer nie ma intuicji i wyobraźni (choć prace nad sztuczną inteligencją cały czas trwają), nie potrafi też analizować wielu zmiennych, które nie zostały mu zaprogramowane, a które żywy trader widzi na wykresie czy w danych. Ale jeżeli jest dobrze zaprogramowany, brak emocji i żelazna dyscyplina daje mu przewagę. Choć teza, że zastosowanie automatycznych systemów eliminuje całkowicie emocje z handlu jest oczywiście nieprawdziwa to wie każdy, kto miał okazję takich systemów używać i zarządzać nimi. Kiedy na rynku są prawdziwe pieniądze zawsze są emocje, ale na innym poziomie. Człowieka korci, aby poprawiać komputer, aby jakieś sygnały odrzucić, samemu zamknąć pozycję. Ale nie tylko o emocje tutaj chodzi. O kolejnej przewadze poniżej. Rynki 24 h, tysiące instrumentów Przeciętny człowiek nie jest w stanie analizować i aktywnie handlować na więcej niż 3 4 rynkach finansowych, używając najwyżej kilku systemów in-

20 20 OKIEM INWESTORA westycyjnych. Komputery jednocześnie są w stanie analizować setki rynków, aktywów oraz systemów. Wiele dzisiejszych rynków działa 24 h na dobę, instrumentów notowanych na nich są tysiące. Aby efektywnie poruszać się po tych rynkach i wychwytywać jak najwięcej okazji inwestycyjnych, potrzeba komputerów. Na nowojorskiej giełdzie notowanych jest ponad 8 tys. instrumentów, a przecież giełd są dziesiątki. Oprócz giełd współcześnie powstały platformy obrotu niezwiązane z giełdami. Są obligacje, kontrakty terminowe, są opcje, waluty i ich pary, kontrakty terminowe na indeksy giełdowe i stopy procentowe, na towary, takie jak tusze wołowe czy sok pomarańczowy, kontrakty na pogodę i wiele innych. Wszystkie te instrumenty dodatkowo można łączyć w pary, w koszyki, handlować ich wartości względną, a nie tylko cenami bezpośrednimi itd. To za dużo dla pojedynczego człowieka, ale nie dla komputerów Na bieżąco mogą monitorować tysiące instrumentów, sprawdzać korelację pomiędzy nimi, kontrolować ryzyko portfela złożonego z dziesiątek różnych instrumentów itp. Są też tańsze niż duża grupa wysoko wykwalifikowanych traderów. Czas Kolejny ciekawy aspekt to zachowanie się cen w różnych skalach czasowych. Badania wykazują, że im krótsza skala czasowa, tym bardziej przewidywalne mogą być krótkookresowe ruchy cen, a potencjalny zarobek jest coraz większy. Czasami oblicza się i stosuje się jako pewien wskaźnik, maksymalny potencjalny zarobek dzienny (czy też w innym okresie). Oblicza się go jako sumę zakresów wahań cen w danym przedziale czasowym. Mierzy się w ten sposób maksymalny możliwy zarobek przy idealnym inwestowaniu tzn. jeżeli w ciągu 5 minut ceny wahały się od wartości mniejszej x do większej y, to przyjmuje się że kupiliśmy przy cenie x, a sprzedaliśmy przy y. Oczywiście nikt nie jest w stanie tak handlować, a rozważania nie uwzględniają kosztów transakcji, opóźnień itp. Jednak jest to wygodny poziom odniesienia i miara, do której można porównywa inne systemy nieidealne. Pokazuje ona także tendencje, jak zmienia się ten potencjalny zysk wraz z ze zmniejszaniem skali czasu. Aby określić zmianę procentową, dzielimy zakres wahań cen przez cenę na foto: M10 S.A.