Trwaj¹ inwestycje w powiecie

Transkrypt

1 Maraton Turystyczny strona 15 Trwaj¹ inwestycje w powiecie Dobiegaj¹ koñca remonty w szko³ach ponadgimnazjalnych i wokó³ budynku Starostwa Powiatowego. Zamkniêto prace zwi¹zane z renowacj¹ auli Liceum Ogólnokszta³c¹cego i budow¹ boiska wielofunkcyjnego przy Zespole Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych, które bêdzie dostêpne dla wszystkich mieszkañców. Ju nied³ugo uczniowie Zespo³u Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych przy ulicy Kaliskiej zaczn¹ korzystaæ z nowoczesnego kompleksu sportowego. Jako pierwsze do u ytku zosta³o oddane ogólnodostêpne boisko wielofunkcyjne. Odbiór obiektu odby³ siê 6 paÿdziernika. W jego sk³ad wchodz¹ dwa boiska do pi³ki siatkowej oraz jedno do koszykówki i tenisa ziemnego. Wartoœæ robót wynios³a 300 tys. z³otych. Boiska zosta³y zaopatrzone w dwa zestawy s³upków do siatkówki i dwa zestawy do koszykówki zewnêtrznej typu gêsia szyja. Nawierzchniê wykonano z poliuretanu, potocznie zwanego tartanem. Obiekt otoczony zosta³ czterometrow¹ siatk¹. Koordynacj¹ zajêæ zajmie siê animator sportowy. Po konsultacji z nim ka dy bêdzie móg³ korzystaæ z nowoczesnego boiska. W niedalekiej przysz³oœci planowane jest równie zakoñczenie remontu stadionu lekkoatletycznego wraz z trybunami oraz szkolnego internatu. 2 paÿdziernika odby³ siê odbiór techniczny auli Liceum Ogólnokszta³c¹cego we Wrzeœni. Koszt robót wyniós³ 317 tys. z³otych. Obejmowa³y one prace elektryczne, instalacyjne, budowlane i wykoñczeniowe. Z tej puli wydzielono równie sumê na zakup rzutnika oraz aparatury nag³oœniaj¹cej. Za³o ono progi, boazeriê i wykonano patynowanie elementów dekoracyjnych. Sala wygl¹da teraz imponuj¹co. cd. str. 2 Drugiego paÿdziernika odby³ siê odbiór techniczny auli LO... W numerze: XIII Zlot Szkó³ Reymontowskich strona 3 Koncert dobroczynny dla chorego Filipka strona 5 Obchody roku S³owackiego strona 7... a cztery dni póÿniej boiska wielofunkcyjnego przy ulicy Kaliskiej Co z wrzesiñskim szpitalem? Wrzesiñski szpital uzyska³ rekordowe w Wielkopolsce dofinansowanie z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego w wysokoœci ponad 35 milionów z³. Na co zostan¹ wydane te pieni¹dze? Jakie zmiany czekaj¹ placówkê? Czego maj¹ siê spodziewaæ pacjenci? Odpowiedzi na te pytania na stronach Eurotreff - wrzesiñski chór w Wolfenbüttel strona 7 Profilaktyka raka szyjki macicy strona 9

2 2 paÿdziernik 2009 Autorytet - to presti, w³adza, rozs¹dek. To te ci¹g³a walka. Buduje siê go ca³e ycie. Szczególnie w yciu doros³ym. To lata zachowañ, postaw, pracy zawodowej. Wieloletni dorobek w budowaniu autorytetu straciæ mo na w jednej chwili, wystarczy jeden fa³szywy krok. Bezczynnoœæ - staram siê nie marnowaæ czasu. Szkoda go. Szybko ucieka i nie sposób nadgoniæ. Lubiê pracowaæ fizycznie. Najbardziej kopaæ ogródek. Po wysi³ku fajne jest nicnierobienie - b³oga bezczynnoœæ. Ale na krótko. Demokracja - u nas jeszcze w powijakach. Daleko posuniêta to parali pañstwa. Ktoœ powiedzia³ - Jako naród jesteœmy wspaniali, jako spo³eczeñstwo - œmiech Europy. Las - fabryka tlenu, grzybów, jagód, zwierzyny. Lubiê przyrodê. W lesie wypoczywam, regenerujê si³y. Czêsto siê tam zaszywam. Korupcja - nie tyle winni s¹ ludzie, co brak rozwi¹zañ systemowych okreœlaj¹cych znamiona korupcji w pañstwie. Zbyt czêsto dostrzegamy pilnowanie w³asnych interesów i cudzych obowi¹zków. Maj - romantyczny miesi¹c. S³oñce, ciep³o, kwiaty, budzenie siê do nowego ycia. Urodzi³em siê w maju. Nieprawda - nic tak nie boli, nie upokarza, jak mówienie o nas nieprawdy. Nieprawda niszczy wszelkie zalety i to samoœæ. Wobec niej stajemy siê bezradni. Nieprawda rodzi wœciek³oœæ, a ta z kolei zamyka drogê do wyjaœnienia. INFORMACJE ABECAD O Romualda Juœciñskiego 1 stycznia 2010 roku pañstwowy powiatowy inspektor sanitarny wejdzie w sk³ad powiatowej administracji zespolonej. Zaproszony na obrady Andrzej Trybusz, wojewódzki inspektor sanitarny, omówi³ konsekwencje przejêcia przez województwo i starostwa nadzoru nad powiatowymi jednostkami. Zasadniczym problemem jest powa nie ograniczony bud et instytucji, która dodatkowo z koñcem 2010 roku zostanie pozbawiona mo liwoœci pozyskiwania dochodów w³asnych. Jak zauwa y³ Dionizy Jaœniewicz: Jeœli bud et nie zostanie zwiêkszony, mo e dojœæ do redukcji zatrudnienia w inspekcjach powiatowych. Romuald Juœciñski otrzyma³ Laur Starosty za szczególne zas³ugi dla powiatu wrzesiñskiego Nietolerancja - to zachowanie w spo³ecznoœci. Zacietrzewienie, g³oszenie fa³szywych pogl¹dów, bezkompromisowoœæ, œlepe trwanie przy swoim strasznie wkurza. Staram siê rozmawiaæ, t³umaczyæ, przekonywaæ. Brak tolerancji to przemoc i krzywda. Niezale noœæ - nie znoszê pouczeñ, uwag, niekompetencji, narzucania mia³kiego toku myœlenia. Realizujê wybrany kierunek, gdy jestem pewien, e jest w³aœciwy. Poezja - lubiê literaturê piêkn¹. Jednak na co dzieñ czytam z racji profesji g³ównie dokumenty i publikacje. Jak dopadnie mnie wena, piszê wiersze. Ostatnio jednak rzadko. Poranek - wczeœnie wstajê i mam czas na rozmyœlanie. Wtedy przychodz¹ do g³owy najlepsze pomys³y. Na dany dzieñ i czas odleglejszy. PrzyjaŸñ - jest jedn¹ z cnót. Nie istnieje miêdzy kobiet¹ i mê czyzn¹. Nie jest dana na zawsze. Jest ulotna, czasem siê koñczy. By przyjaÿñ przetrwa³a, trzeba j¹ pielêgnowaæ i dbaæ jak o mi³oœæ. Zawód - moja praca, spe³niam siê w niej. Wymaga ci¹g³ego samodoskonalenia. W relacjach z podw³adnymi staram siê byæ wyrozumia³ym i konsekwentnym jednoczeœnie. W wyci¹ganiu konsekwencji nie przekraczam granic przyzwoitoœci. Romuald Juœciñski - lekarz weterynarii, absolwent Wydzia- ³u Weterynarii Akademii Rolniczej w Lublinie. Odby³ sta w Pañstwowym Zak³adzie Leczniczym dla Zwierz¹t we Wrzeœni, nastêpnie zosta³ ordynatorem w Lecznicy Specjalistycznej dla Zwierz¹t we Wrzeœni, póÿniej jej kierownikiem. W latach dodatkowo by³ nauczycielem zawodu w Technikum Weterynaryjnym we Wrzeœni. Od 1990 r. szef Oddzia³u Terenowego Wojewódzkiego Zak³adu Weterynarii w Poznaniu, nastêpnie powo³any na stanowisko rejonowego lekarza weterynarii we Wrzeœni. Od 1999 r. p.o. powiatowego lekarza weterynarii we Wrzeœni. Od lutego 2000 r. powiatowy inspektor ds. higieny ywnoœci w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii w S³upcy. W sierpniu 2003 r. powo- ³any na stanowisko powiatowego lekarza weterynarii we Wrzeœni. W 1997 r. Komisja ds. Specjalizacji Lekarzy Weterynarii nada³a mu tytu³ specjalisty z zakresu chorób byd³a, a w 2003 r. tytu³ specjalisty w zakresie epizootiologii i administracji weterynaryjnej. Spotkanie starostów wielkopolskich Miêdzy 29 a 30 wrzeœnia w Mierzêcinie obradowa³ Konwent Starostów Województwa Wielkopolskiego pod przewodnictwem Dionizego Jaœniewicza, starosty wrzesiñskiego. Spotkanie zdominowa³a tematyka zdrowotna. Prezydium konwentu tworz¹ starostowie: leszczyñski, ostrzeszowski, poznañski oraz wrzesiñski Reprezentuj¹ca Wielkopolski Oddzia³ Narodowego Funduszu Zdrowia Ma³gorzata Machulska omówi³a zasady kontraktowania na 2010 rok. Odnios³a siê do poruszonego przez starostów problemu pracy pielêgniarek w domach pomocy spo³ecznej: zgodnie z proponowanymi przez NFZ uregulowaniami podopieczni DPS-ów mog¹ zostaæ pozbawieni opieki pielêgniarskiej w weekendy. Poruszono sprawê likwidacji oddzia³ów dla przewlekle chorych, które przestan¹ istnieæ z koñcem roku, ewentualnie ulegn¹ przekszta³ceniu, jeœli taka bêdzie wola ich organów za³o ycielskich. Konwent wypracowa³ stanowisko w sprawie podzia³u œrodków miêdzy jednostkami podstawowej opieki zdrowotnej a szpitalami. Zwróci³ siê do NFZ z proœb¹ o zwiêkszenie nak³adów finansowych na lecznictwo szpitalne, powa nie zagro one proponowanymi przez fundusz zmianami. Cz³onek Zarz¹du Województwa Wielkopolskiego, Krystyna Poœlednia, poinformowa³a starostów, e NFZ nie bêdzie finansowa³ szpitalnych nadwykonañ. Zachêci³a te powiaty do uczestnictwa w tworzeniu strategii polityki spo³ecznej dla województwa wielkopolskiego do roku 2020 i do zaanga owania siê w program profilaktyki uzale nieñ - przy okazji zapowiedzia³a konferencjê poœwiêcon¹ tej tematyce, która odbêdzie siê we Wrzeœni. Wojewoda wielkopolski, Piotr Florek, na proœbê starostów odniós³ siê do nowego podzia³u œrodków na przebudowê dróg lokalnych i przedstawi³ zasady ubiegania siê o to dofinansowanie. Poinformowa³ tak e, e powiaty otrzymaj¹ œrednio o 10 procent wiêcej na prace zespo³ów ds. orzekania o niepe³nosprawnoœci. Wojewoda przekona³ konwent o celowoœci powo³ania w Wielkopolsce piêciu centrów powiadamiania ratunkowego: w Poznaniu, Kaliszu, Lesznie, Pile i Koninie. Anna Mizerka Zainteresowani wystawcy proszeni s¹ o potwierdzenie uczestnictwa w targach oraz okreœlenie potrzeb w zakresie powierzchni wystawowej i sprzeda nej. Stoiska ustawione bêd¹ w hali sportowej i na otwartej przestrzeni: przy obiektach dydaktycznych ZSTiO oraz terenach Wrzesiñskiego Oœrodka Sportu i Rekreacji granicz¹cych ze szko³¹. Zainteresowani powinni równie zaznaczyæ, czy bêd¹ dysponowaæ w³asnymi stoiskami i ich wyposa eniem. Cena boksu w hali sportowej 200 z³, a na przestrzeni otwartej 25 z³ za 1m 2. W zwi¹zku z ograniczon¹ iloœci¹ stanowisk wystawowych o zajêciu okreœlonego miejsca w hali sportowej bêdzie decydowa³a kolejnoœæ zg³oszeñ. Potwierdzenie uczestnictwa nale y sk³adaæ do 14 paÿdziernika na adres: Zespó³ Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych Wrzeœnia, ul. Kaliska 2a tel , fax Op³ata za stoisko i powierzchniê ekspozycji przyjmowana bêdzie do 16 paÿdziernika przez ksiêgowoœæ Zespo³u Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych w kasie szko³y lub na konto: NOR- DEA BANK POLSKA SA W trakcie targów przekazywane bêd¹ przez mikrofon nieodp³atnie informacje o wystawcach, dlatego wraz ze zg³oszeniem uczestnictwa nale y przys³aæ krótk¹ notê o firmie. ZSTiO ci¹g dalszy ze str. 1 Trwaj¹ inwestycje... Od wakacji trwa remont drogowy przeprowadzany w okolicy budynku Starostwa Powiatowego. Pracami objêto ulice: 3 Maja, Chopina i Moniuszki. W chwili obecnej odbywaj¹ siê intensywne roboty zwi¹zane z ulic¹ 3 Maja i parkingiem przy wejœciu do siedziby w³adz samorz¹du powiatowego od ul. Moniuszki. Zosta³ on pokryty kostk¹ Przy ulicy 3 Maja zosta³a u³o ona kostka brukowa brukow¹, tak samo jak g³ówne wejœcie od ul. Chopina. Dostêpny jest ju parking po³o ony obok. Warto dodaæ, e na ulicy Chopina zosta- ³a wykonana kanalizacja deszczowa. Mieszkañców z pewnoœci¹ ucieszy wiêksza liczba miejsc parkingowych uzyskanych dziêki tej inwestycji.

3 OŒWIATA / URZÊDOWE WIEŒCI paÿdziernik M³odzie na tropach historii Szko³a Dialogu Polska to nazwa programu od dwóch lat realizowanego w Warszawie przez Fundacjê Forum Dialogu Miêdzy Narodami. Od wrzeœnia przygotowywany jest on równie poza stolic¹, w kilkunastu wybranych mniejszych miejscowoœciach. Cykl spotkañ rozpoczê³a Wrzeœnia. M³odzie wrzesiñskiego liceum podczas warsztatów prowadzonych przez trenerki z Warszawy Dwie trenerki, Magdalena Maœlak i Ma³gorzata Kosiarek, podczas piêciogodzinnych warsztatów przeprowadzonych w ogólniaku wprowadzi³y m³odzie w tematykê zwi¹zan¹ z podstawowymi zagadnieniami kultury i historii ydów w Polsce. Cykl sk³ada siê z trzech czêœci i jest w pe³ni dostosowany do lokalnego kontekstu historycznego. Na pierwszym ze spotkañ licealiœci mieli okazjê obejrzeæ film ukazuj¹cy ycie dawnego sztetla ( ydowskiego miasteczka), a tak e zweryfikowaæ wiedzê na temat przedwojennej historii swojego miasta. Pytani byli m.in. o by³¹ topografiê, symbo- likê wrzesiñskiego herbu, przedwojenne profesje tutejszych mieszkañców, najstarszy budynek w mieœcie, dzia³alnoœæ organizacji spo³ecznych, wielokulturowoœæ. Najwa niejszym celem programu jest bowiem przybli enie m³odym ludziom historii Wrzeœni z uwzglêdnieniem jej mieszkañców pochodzenia ydowskiego, ocalenie od zapomnienia pamiêci o ludziach, którzy bezpowrotnie zniknêli z wrzesiñskich ulic. W ramach projektu Szko³a Dialogu Polska uczniowie rozpoczêli tworzenie zarysu przewodnika - opracowania, w którym zaprezentuj¹ mapê miejsc i wydarzeñ sprzed Œwiêto mowy polskiej Mi³oœnicy mowy polskiej mog¹ czuæ siê usatysfakcjonowani. W dniach wrzeœnia, w Ko³aczkowie, mia³ miejsce XIII Ogólnopolski Zlot Szkó³ Reymontowskich oraz towarzysz¹cy mu V Konkurs Recytatorski Mówimy Reymontem, dla laureatów którego przewidziano wyj¹tkow¹ nagrodê: tygodniowy pobyt w Kanadzie. Wydarzenie uœwietni³a sw¹ obecnoœci¹ Danuta Warszawska, wspó³za³o ycielka Fundacji im. W³. St. Reymonta w Toronto. Nad imprez¹ zorganizowan¹ przez wójta gminy Ko³aczkowo i Gimnazjum im. W³. St. Reymonta w Ko³aczkowie patronat honorowy objêli marsza³ek województwa wielkopolskiego, wojewoda wielkopolski oraz starosta wrzesiñski. Spotkanie rodziny Reymontowskiej w Ko³aczkowie, miejscu dla naszego noblisty wyj¹tkowym, mia- ³o nie tylko ogólnopolski, ale i miêdzynarodowy charakter. Goœæmi honorowymi byli przybyli z Kanady laureaci XXXIX Konkursu Recytatorskiego im. Marii i Czes³awa Sadowskich oraz Danuta Warszawska - wieloletnia prezes G³ównego Zwi¹zku Polaków w Kanadzie, pierwsza kobieta piastuj¹ca to stanowisko w stuletniej historii organizacji, wybrana w 1998 roku przez Poloniê kanadyjsk¹ Kobiet¹ Roku, odznaczona przez Jana Paw³a II orderem Œwiêtego Sylwestra (jako jedyna kobieta w Kanadzie). Przyby- ³a tak e Danuta aska, prezes Fundacji im. W³. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich, która powiedzia³a: Lipce nawi¹za³y kontakt z wszystkimi miejscami bliskimi Reymontowi. Lipce i Ko³aczkowo po³¹czy³a wiêÿ wyj¹tkowa, poniewa s¹ to miejscowoœci niezwykle wa ne dla autora Ch³opów. Zwyciêzcami V Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego Mówimy Reymontem zostali: - w kategorii szkó³ podstawowych: Jakub Zió³kowski ze Szko- ³y Podstawowej w Koziebrodach; - w kategorii gimnazjów: Rafa³ K³¹b z Gimnazjum im. W³. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich; - w kategorii liceów: Ewelina KuŸniewska z Zespo³u Szkó³ Samorz¹dowych w Zawidzu Koœcielnym. Zwyciêzcy konkursu wyst¹pili przed zgromadzon¹ publicznoœci¹, recytuj¹c fragmenty prozy naszego noblisty: prozy nie³atwej, pisanej stylizowan¹, literack¹ gwar¹. Widownia mia³a tak e okazjê wys³uchaæ deklamacji goœci z Kanady, prezentuj¹cych nie tylko niezwyk³y kunszt recytatorski, ale tak e, co zas³ugiwa³o na uznanie, piêkn¹ i II wojny œwiatowej. W swoich poszukiwaniach maj¹ odkryæ zapomniany, nieistniej¹cy ju œwiat naszej mikroojczyzny. Z pewnoœci¹ trafi¹ na plac ko³o ratusza, na którym sta³a synagoga, zlokalizuj¹ miejsce, gdzie dawniej istnia³y budynki ydowskiej szkó³ki i miejskiej rzezalni, zawêdruj¹ pod adresy starych przedwojennych kamieniczek przy ulicy Fabrycznej, Mi- ³os³awskiej czy obecnej Jana Paw- ³a II, odkryj¹ dawnych w³aœcicieli i najemców sklepów, zak³adów rzemieœlniczych i innych geszeftów. Podzieleni na grupy, dotr¹ do instytucji i osób, które byæ mo e oka ¹ siê pomocne w odkrywaniu tajemnic przesz³oœci. 16 paÿdziernika, w finalnym dniu pracy nad zadaniem, m³odzie zaprosi swoich rodziców, nauczycieli i goœci Wrzesiñskich Spotkañ z Kultur¹ ydowsk¹ i Muzyk¹ Louisa Lewandowskiego na spacer po starej Wrzeœni. Do koñca listopada opracowane przewodniki powinny trafiæ do Fundacji, gdzie jury je oceni i wy- ³oni zwyciêzcê. Laureaci zostan¹ zaproszeni do Warszawy na uroczyst¹ galê wieñcz¹c¹ projekt. Bezpoœredni, merytoryczny nadzór nad dzia³aniami licealistów prowadzi Teresa Jab³oñska. Trenerki powróc¹ do Wrzeœni w po- ³owie paÿdziernika, by podsumowaæ projekt. Gra yna Beata Augustin Danuta Warszawska: Polonia kanadyjska jest dumna, e mo e byæ czêœci¹ tego przedsiêwziêcia Druga we wrzeœniu sesja Rady Powiatu Ma³gorzata Lisiecka przedstawi³a Program Ochrony Œrodowiska W porz¹dku obrad XXXI sesji Rady Powiatu z 24 wrzeœnia znalaz³y siê przede wszystkim uchwa³y dotycz¹ce ochrony œrodowiska i dofinansowania dwóch gmin. Ma³gorzata Lisiecka, naczelnik Wydzia³u Œrodowiska i Rolnictwa, przedstawi³a Program Ochrony Œrodowiska dla powiatu wrzesiñskiego, okreœlaj¹cy zadania powiatu i gmin maj¹ce na celu ochronê przyrody, lasów i gleb. W projekcie uwzglêdniono równie odnawialne Ÿród³a energii, ochronê przed powodzi¹, ochronê wód powierzchniowych i podziemnych, powietrza atmosferycznego i przed ha³asem. W opracowaniu wymieniono szereg inwestycji realizowanych przez powiat - powiedzia³a Lisiecka - szczególnie wa ne s¹ termomodernizacje obiektów bêd¹cych w³asnoœci¹ powiatu, np. wszystkich szkó³, i inwestycje realizowane przez Powiatowy Zarz¹d Dróg - wykonywane dla poprawy poprawn¹ polszczyznê. Zesz³oroczna laureatka konkursu Mówimy Reymontem, Jessica Plewiñska, zaprezentowa³a gwarê poznañsk¹, a zespó³ Ko³aczkowianie wykona³ tañce ludowe. Galê zamkn¹³ wystêp uczniów ko³aczkowskiego gimnazjum. Przedstawili oni obyczaje zaczerpniête z Reymontowskich Ch³opów. By³o to pe³ne ekspresji wyj¹tkowe widowisko. M³odzi wykonawcy w interesuj¹cy sposób odtworzyli zwyczaje ludowe, opisywane przez autora Komediantki. Na uwagê zas³ugiwa- ³y tak e ciekawe kostiumy i scenografia, która sw¹ surowoœci¹ œwietnie wpisywa³a siê w charakter prezentowanych obyczajów. Trud i zaanga owanie w³o one w organizacjê trwaj¹cego trzy dni zjazdu mo na przyrównaæ do pracy samego noblisty. Na potwierdzenie przytoczê s³ynn¹ anegdotê: Opis wesela Jagusi doprowadzi³ go do stanu tak wielkiego wyczerpania, e wezwano lekarza. Ten, maj¹c Reymonta pod sta³¹ opiek¹, zdumia³ siê. Widzia³ bowiem swego pacjenta przypadkowo parê dni temu w najlepszym zdrowiu. Teraz mia³ przed sob¹ obraz kompletnej s³aboœci ( ). Zatroskanie doktora zmieni³o siê w gniew ( ), doœæ groÿnie zapyta³: Co pan najlepszego znów zrobi³? - Reymont uœmiechn¹³ siê ledwie dostrzegalnie i wyszepta³: Tañczy³em. Trzy dni tañczy³em na ch³opskim weselu. Reymont ju za ycia wyra- a³ yczenie, by Ko³aczkowo przeznaczyæ na dom dla literatów. Postanowienie to zawar³ w swej ostatniej woli, testamencie, który nie dotrwa³ do naszych czasów. W ostatnich miesi¹cach ycia Reymonta dworek noblisty by³ miejscem spotkañ wybitnych ludzi ówczesnej epoki. Jak czytamy w opracowaniu Barbary Kocówny: Za ka d¹ bytnoœci¹ Reymonta w Ko³aczkowie w obszernym domu znajdowali serdeczne przyjêcie przyjaciele i znajomi, artyœci, ludzie pióra i pêdzla, aktorzy ( ). Zlot i towarzysz¹cy mu konkurs nawi¹zywa³ do marzeñ autora Ch³opów. Ko³aczkowo sta³o siê bowiem miejscem spotkania mi³oœników mowy polskiej. Ideê Reymonta oddaje yczenie Danuty Warszawskiej, która swe przemówienie podczas gali konkursu zakoñczy³a tym s³owami: Niech œwiêto mowy polskiej, mowy Reymontowskiej zawsze trwa! Tak nam dopomó Bóg! bezpieczeñstwa, ale tak e w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeñ i ha³asu. Plan gospodarki odpadami dla powiatu wrzesiñskiego jest warunkiem przygotowania przez gminy ich indywidualnych programów. Bez ich opracowania nie mo - na siê staraæ o œrodki na inwestycje z tego zakresu. Program przyjêto jednomyœlnie. Podobnie by³o z przyznaniem pomocy finansowej gminom Nekla i Wrzeœnia w roku Aby zrealizowaæ inwestycje (we Wrzeœni przebudowa ulicy S³owackiego, w Nekli - ulicy Zawodzie), ubiegaj¹ siê one o œrodki z Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych na lata atwiej je uzyskaæ, jeœli gmina mo e wykazaæ siê partnerstwem z innymi jednostkami samorz¹dowymi. Jak uzasadni³ Dionizy Jaœniewicz: Wspó³praca z innymi jednostkami czyni realniejszym uzyskanie tego dofinansowania, dlatego warto, aby powiat wspar³ starania gmin. Skarbnik powiatu poinformowa- ³a, e 23 paÿdziernika Zarz¹d Powiatu podpisa³ umowê z Ministerstwem Sportu i Turystyki. Ze œrodków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej na budowê boiska wielofunkcyjnego dla dzieci i m³odzie- y przy Zespole Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych we Wrzeœni powiat otrzyma 200 tys. z³. Nastêpn¹ sesjê Rady Powiatu zaplanowano na 29 paÿdziernika. Anna Mizerka Szko³om nosz¹cym imiê polskiego noblisty patronuje Fundacja im. W³. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich, za³o ona z inicjatywy wójta gminy Lipce Reymontowskie, Jerzego Kabata. Od 2005 roku fundacja wspó³pracuje z Poloni¹ kanadyjsk¹, reprezentowan¹ przez Fundacjê W³. St. Reymonta w Toronto, za³o on¹ w 1970 roku przez Zwi¹zek Polaków w Kanadzie. We wrzeœniu 2008 roku laureatk¹ IV Konkursu Mówimy Reymontem zosta³a Jessica Plewiñska, uczennica Gimnazjum im. W³. St. Reymonta w Ko³aczkowie. W nagrodê od 28 maja do 6 czerwca przebywa³a w Kanadzie, na zaproszenie Fundacji Reymonta w Toronto. Mia³a okazjê spotkaæ siê z przedstawicielami Polonii kanadyjskiej, Konsulem Generalnym RP w Montrealu i Toronto, przedstawicielami ZNP w Kanadzie, a tak e z weteranami, m³odzie ¹ i nauczycielami pracuj¹cymi w polskich szko³ach. Beata Anna Œwiêcicka Józefina Przystupa z Vancouver z dyrektorem Gimnazjum w Ko³aczkowie - Stanis³awem Antkowiakiem

4 4 paÿdziernik 2009 Wizyta w Smolewiczach URZÊDOWE WIEŒCI W dniach od 5 do 6 wrzeœnia delegacja powiatu wrzesiñskiego w ramach wspó³pracy z rejonem Smolewicze goœci³a na Bia³orusi. Grzegorz KaŸmierczak, przewodnicz¹cy Rady Powiatu, Aleksandra G³owacka, cz³onek Zarz¹du Powiatu, i Beata Walkowiak, skarbnik powiatu, przyjêli zaproszenie na œwiêto Dnia Smolewicz. Pami¹tkowe zdjêcie przedstawicieli Bia³orusi, Rosji i Polski W pierwszym dniu pobytu, w sobotê, goœcie z Polski, Rosji i Bu³garii uczestniczyli w uroczystym powitalnym obiedzie. Nastêpnie odby³o siê spotkanie strony bia³oruskiej z delegacjami z zagranicy, podczas którego wy- pracowano projekt protoko³u do umowy o wspó³pracy miêdzy rejonem Smolewicze obwodu miñskiego Republiki Bia³orusi a powiatem wrzesiñskim Rzeczypospolitej Polskiej. W dokumencie zawarto propozycje wspólnych Terapeuci terapeutom Jak nie dopuœciæ do wypalenia zawodowego, zastanawiali siê terapeuci uzale nieñ na konferencji pracowników lecznictwa odwykowego we Wrzeœni. W drugim dniu obrad otwarto równie œwietlicê œrodowiskow¹ przy ul. Witkowskiej. Wrzesiñska Poradnia Leczenia Uzale nieñ i Wspó³uzale nienia Centrum U by³a gospodarzem I Regionalnej Konferencji Pracowników Lecznictwa Odwykowego z terenu województwa wielkopolskiego. Od 1 do 2 paÿdziernika terapeuci leczenia uzale nieñ uczestniczyli w ciekawych wyk³adach i warsztatach. Pierwszy dzieñ rozpoczê³y wyk³ady. Bogdan Ratajczak, wspó³twórca Wojewódzkiego Oœrodka Terapii Uzale nienia i Wspó³uzale - nienia od Alkoholu w Poznaniu, jeden z pierwszych specjalistów pracuj¹cych z osobami uzale nionymi w Polsce, przedstawi³ trudn¹ drogê, jak¹ przesz³o lecznictwo odwykowe w regionie. Wielkopolska od dawna jest prê nym oœrodkiem, wrêcz prekursorem terapii uzale nieñ w Polsce. Na jej terenie dzia³a 37 poradni, 6 oddzia³ów dziennych przyjmuj¹cych chorych, ich oferta jest bardzo nowoczesna. Po detoksykacji pacjent kontynuuje leczenie w formie terapii pozwalaj¹cej uporaæ siê z uzale nieniem psychicznym. W poradniach znajduj¹ wsparcie równie wspó³ma³ onkowie i dzieci uzale nionych - poniewa choroba dotyka ca³¹ rodzinê. Zaobserwowano zjawisko wspó³uzale nienia, dotykaj¹ce zw³aszcza ony alkoholików. Zauwa ono równie, e wiele osób dorastaj¹cych w rodzinach alkoholowych cierpi z powodu syndromu DDA (Doros³ych Dzieci Alkoholików). Wspó³czeœni psychologowie i terapeuci uzale nieñ musz¹ radziæ sobie z ca³¹ gam¹ problemów, nie tylko z piciem pacjenta - podsumowa³ Bogdan Ratajczak. Kolejny wyk³ad poprowadzi³a Barbara Kêszycka, prezes Stowarzyszenia Profilaktyki Spo³ecznej Sedno z Poznania, pracuj¹ca z uzale - nionymi od narkotyków. Zapozna³a ona zebranych ze specyfik¹ pracy z przedsiêwziêæ. Wieczorem odby³o siê otwarcie Festiwalu M³odzie y Rosji i Bia- ³orusi w XXI wieku na smolewickim stadionie. W tej sportowej imprezie uczestniczy³a m³odzie z piêciu rejonów Rosji i Bia³orusi. Najciekawszym elementem ceremonii by³ koncert ³¹cz¹cy elementy tradycji i wspó³czesnoœci. W niedzielê odby³y siê obchody Dnia Smolewicz. Uroczystoœci rozpoczê³a przemowa przewodnicz¹cego Rejonowego Komitetu Wykonawczego rejonu Smolewicze, Aleksandra Rulkiewicza. Wyst¹pili równie zaproszeni goœcie. Czêœæ oficjaln¹ œwiêta zakoñczy³ obrzêd wrêczania chleba po³¹czony z programem artystycznym. Goœcie zostali te zaproszeni na jarmark przypominaj¹cy wrzesiñsk¹ Rolnicz¹ Jesieñ. Urodzinowe œwiêto zamkn¹³ piêkny pokaz sztucznych ogni, który Bia³orusini nazywaj¹ salutem. (red.) Barbara Kêszycka pracuje z osobami uzale nionymi od narkotyków osobami zaka onych HIV/AIDS. W programie dwudniowej konferencji dominowa³y jednak warsztaty. Poœwiêcone by³y przede wszystkim problemowi wypalenia zawodowego. Terapeuci uzale nieñ na co dzieñ borykaj¹ siê z przewlek³ym stresem. Ich bardzo potrzebna praca jest wyj¹tkowo obci¹ aj¹ca psychicznie. Osoba dotkniêta wypaleniem zawodowym przestaje rozwijaæ siê zawodowo, czuje siê przepracowana i niezadowolona z wykonywanego zajêcia, które niegdyœ sprawia³o jej przyjemnoœæ. Podczas warsztatów pod kierownictwem Roberta Haœci³o, terapeuty i psychologa, uczestnicy uczyli siê rozpoznawaæ symptomy tego zaburzenia. Justyna Tor³op, psychoterapeuta, zaproponowa³a zajêcia z terapii tañcem i ruchem, natomiast Kinga K³aœ-Purpar zachêci³a do relaksu przy æwiczeniach tai-chi. Zorganizowaliœmy konferencjê u siebie, bo chcieliœmy pokazaæ, e na prowincji te coœ siê dzieje, e realizowane s¹ dobre programy terapeutyczne, zgodnie ze standardami - podsumowa³ Adam Trawiñski, który wraz z on¹ Ew¹ prowadzi przychodniê - Sami zaproponowaliœmy ten ciekawy, oryginalny temat. Trafiliœmy w dziesi¹tkê. Uczestnicy wyjechali z poczuciem, e warto by³o spêdziæ dwa dni we Wrzeœni. Konferencje zazwyczaj koncentruj¹ siê na chorobie i leczeniu osób uzale nionych, a my pragnêliœmy zrobiæ coœ dla samych terapeutów. Okaza³o siê, e brakuje w³aœnie tego typu spotkañ, zaspokajaj¹cych ich potrzeby. Naszym pomys³em zainteresowaliœmy Urz¹d Marsza³kowski, który sfinansowa³ przedsiêwziêcie. Uzyskaliœmy równie wsparcie z Urzêdu Miasta i Gminy we Wrzeœni oraz Starostwa Powiatowego. Podczas trwania konferencji, 2 paÿdziernika, zastêpca burmistrza Jan Maciejewski dokona³ oficjalnego otwarcia nowej œwietlicy œrodowiskowej przy ul. Witkowskiej. Od niedawna prowadzi j¹ organizacja pozarz¹dowa, Stowarzyszenia Zdrowiej¹ca Rodzina Gniazdo. Cz³onkowie Stowarzyszenia od poniedzia³ku do pi¹tku w godzinach od do pomagaj¹ dzieciom w odrabianiu lekcji, prowadz¹ równie zajêcia organizuj¹ce ich czas wolny. Zachêcaj¹ je miêdzy innymi do uprawiania sportu, malowania, gotowania. W planach s¹ wycieczki piesze i autokarowe. Pomieszczenie przystosowane zosta³o do u ytku dziêki œrodkom Gminnej Komisji Rozwi¹zywania Problemów Alkoholowych. Ty i Ja dla uœmiechu dziecka Oœrodek Wspomagania Dziecka i Rodziny w Ko³aczkowie w ramach projektu Ty i Ja dla uœmiechu dziecka, promuj¹cego rodzinne formy pieczy zastêpczej, serdecznie zaprasza do udzia³u w festynach rodzinnych organizowanych w poszczególnych gminach: - 10 paÿdziernika, godz , Mi³os³aw - Bagatelka, w przypadku niepogody Mi³os³awskie Centrum Kultury, - 17 paÿdziernika, godz , Pyzdry - sala OSP, - 24 paÿdziernika, godz , Nekla - Nekielski Oœrodek Kultury, - 25 paÿdziernika, godz , Wrzeœnia - Wrzesiñski Oœrodek Kultury, - 12 grudnia, godz , Ko³aczkowo - OWDiR. Chcemy promowaæ rodziciel- Starostwo Powiatowe w Œrodzie Wielkopolskiej serdecznie zaprasza do udzia³u w X Miêdzypowiatowym Przegl¹dzie Talentów Muzycznych, który odbêdzie siê 28 listopada w sali Miejskiej Biblioteki Publicznej. W zwi¹zku z obchodami Roku Chopinowskiego organizatorzy przygotowali specjalne wyró nienia dla kandydatów, którzy najle- W domach dziecka prawie nie ma sierot. (...) I jest zraniony ma³y cz³owiek. Nie starcza nam wyobraÿni, by poj¹æ, jak bardzo zraniony, bo prze y³ porzucenie zagra aj¹ce jego egzystencji. Bez wzglêdu na to, czy jest starszy, czy bardzo malutki, to doœwiadczenie nosi w sobie... WskaŸniki bezrobocia Bezrobocie w powiecie wrzesiñskim w porównaniu z lipcem zmala³o o 0,2% i wynios³o 13,3%. Spadek o 0,1% odnotowano równie w powiecie s³upeckim (14,7%). Wzrost o 0,3% zaobserwowano w powiatach: œredzkim (12,9%) i koœciañskim (7,9%), natomiast w powiecie œremskim bezrobocie utrzyma³o siê na tym samym poziomie (7,8%). Stopa bezrobocia dla ca³ego stwo zastêpcze. Podczas festynów pracownik socjalny, pedagog oraz psycholog bêd¹ informowaæ, czym s¹ rodzicielstwo zastêpcze i rodziny zaprzyjaÿnione. Przewidujemy liczne atrakcje dla dzieci i doros³ych, m.in. balonoterapiê, wystêpy klauna, wystêp animatorów z Filharmonii Pomys³ów z Poznania. Ponadto w dniach 5, 19 paÿdziernika, 2, 16, 30 listopada oraz 14, 28 grudnia od do w Oœrodku Wspomagania Dziecka i Rodziny w Ko³aczkowie pl. Reymonta 4 odbywaæ siê bêd¹ dy ury specjalistów: pracownika socjalnego, pedagoga i psychologa, którzy udziel¹ informacji oraz porad z zakresu rodzinnych form pieczy zastêpczej. Kontakt pod tel , Serdecznie zapraszamy! OWDiR Miêdzypowiatowy Przegl¹d Talentów Muzycznych Rada Zatrudnienia 6 paÿdziernika w Urzêdzie Pracy odby³o siê posiedzenie Powiatowej Rady Zatrudnienia. Rada zaakceptowa³a raport dotycz¹cy aktualnej sytuacji na rynku pracy w powiecie wrzesiñskim, zatwierdzi³a tak e sprawozdanie z realizacji wydatków Funduszu Pracy oraz propozycje zmian w podziale œrodków tego funduszu. Pozytywnie zaopiniowano równie proœbê Zespo³u Szkó³ Technicznych i Ogólnokszta³c¹cych we Wrzeœni w sprawie kszta³cenia w zawodzie technik obs³ugi turystycznej. Eugeniusz Wiœniewski przedstawi³ sytuacjê na rynku pracy w powiecie: Mo na zaobserwowaæ wzrost bezrobocia, stopa bezrobocia wed³ug danych z 31 lipca 2009 r. wynosi³a 13,5% (3837 osób). Ta tendencja dotyczy ca³ego kraju i jest bezpoœrednim skutkiem spowolnienia rozwoju gospodarczego. W zestawieniu wskaÿników bezrobocia kobiety stanowi¹ 59% piej zaprezentuj¹ utwory Chopina. Wiêcej informacji znajduje siê w regulaminie konkursu oraz na stronie internetowej powiatu œredzkiego. Zg³oszenia nale y sk³adaæ do 2 listopada w Wydziale Promocji i Kultury Starostwa Powiatowego we Wrzeœni, ul. 3 Maja 3, tel Zapraszamy do udzia³u w konkursie! (red.) (2265 osób), a mê czyÿni 41% (1572). Najwiêksza grupa to osoby w przedziale wiekowym lata - 28,3% (1084 osób), oraz lata - 27% (1036). Taki stan rzeczy spowodowany jest niedostosowaniem kwalifikacji do potrzeb rynku pracy oraz brakiem doœwiadczenia - wyjaœni³ dyrektor Wiœniewski. Najliczniejsza czêœæ bezrobotnych to osoby z wykszta³ceniem zasadniczym zawodowym 30,4% (1165 osób) oraz gimnazjalnym i niepe³nym 26,8% (1031). Podczas obrad przedstawiono sprawozdanie z realizacji wydatków Funduszu Pracy za okres do 31 sierpnia 2009 r. PUP wydatkowa³ kwotê tys. z³, z tego na zasi³ki dla bezrobotnych tys. z³, na aktywne formy przeciwdzia- ³ania bezrobociu tys. z³. Suma na dodatki aktywizacyjne wynios³a z³, zaœ na wydatki pozosta³e z³. Beata Anna Œwiêcicka województwa wzros³a o 0,1% i pod koniec sierpnia wynios³a 8%. (elinor)

5 KULTURA paÿdziernik Wystawa w muzeum Artystyczna odskocznia Lekcja rysunku jest okazj¹ do chwili refleksji W sobotê 12 wrzeœnia pasjonaci rysunku i malarstwa spotkali siê na pierwszych po wakacjach warsztatach plastycznych. Zajêcia, które odby³y siê w TCL we Wrzeœni, organizowane s¹ przez Klub Twórczoœci Ró nej Cóœ Innego. Uczestnicy od razu wziêli siê do pracy, aby rozruszaæ rêce po dwumiesiêcznej przerwie. Beata Borowczyk, opiekun grupy, zaproponowa³a zebranym rysowanie martwej natury. Podpowiada³a, w jaki sposób poprawnie zbudowaæ kompozycjê szkicu, jak zaznaczyæ œwiat³ocieñ. Przede wszystkim jednak zachêca³a do samodzielnej pracy, do wyra enia samego siebie. Podczas zajêæ by³o du o œmie- Kubiak. Asia - laureatka programu Szansa na sukces, przypomnia³a miêdzy innymi znan¹ piosenkê Gra yny obaszewskiej Czas nas uczy pogody. W koncercie wziê³o udzia³ kilku innych zwyciêzców Szansy - Daniel KaŸmierczak, Anna JóŸwiak i Zdzis³awa Liske. Daniel KaŸmierczak, wzbudzaj¹cy emocje wœród pañ, rozko³ysa³ pêkaj¹c¹ w szwach salê utworem z repertuaru Marka Grechuty Nie dokazuj. Anna JóŸwiak, dysponuj¹ca g³êbokim kontraltem, wzruszy³a publicznoœæ nastrojowym Tears In Heaven Erica Claptona, natomiast Zdzis³awa Liske zaproponowa³a pe³n¹ uczucia interpretacjê piosenki Macieja Maleñczuka Jestem sam. Wyst¹pi³a te Paulina Lenda, finalistka programu Mam talent. Wokalistka obdarzona wyj¹tkowym g³osem zaprezentowa³a miêdzy innymi Do Ko³yski D emu. Jedn¹ z gwiazd programu chu - uczestnicy umilali sobie pracê anegdotami. - Jeœli podczas malowania skoñczy siê wam farba, to znaczy, e obraz nale y ju zostawiæ w spokoju, bo bêdzie przepracowany - radzi³ Kazimierz. - Van Gogh maluj¹c swoje dêby poprawia³ je wiele razy, a gdy skoñczy³, od razu komuœ darowa³, nie chcia³ ju widzieæ tego obrazu na oczy! - doda³a Sabina. Zajêcia dla doros³ych prowadzê drugi rok - mówi Barbara Borowczyk. - Jestem bardzo zadowolona. Cieszê siê, e mogê podzieliæ siê z innymi tym, co umiem. To nie jest tak, e czegoœ siê tam nauczy- ³am i mogê tê wiedzê od³o yæ na pó³kê. Ludzie s¹ naprawdê zaanga owani, chc¹ rysowaæ. To niewa ne, e kreska wychodzi im krzywo. Widaæ w nich zapa³. Najpierw zaczynamy od o³ówka, potem przechodzimy do wêgla. Zesz³oroczne warsztaty koñczyliœmy na obrazach malowanych akwarelami i akrylami. Braliœmy te udzia³ w plenerze malarskim w Bardzie, gdzie uczestnicy mogli zapoznaæ siê z prac¹ przy sztalugach. Dla mnie warsztaty s¹ odskoczni¹, pretekstem, eby wyjœæ z domu. Kiedyœ malowa³am i zawsze wk³ada³am w to du o emocji, tylko nie wraca³am do tego przez wiele lat - tak o swojej przygodzie z malarstwem mówi³a Kamila. - Pamiêtam, jak po obejrzeniu prac innych osób, siad³am i jednej nocy namalowa³am trzy obrazy. Gdy tu przysz³am znów poczu- ³am, e chcê to robiæ. Cieszê siê, e jest takie miejsce, gdzie mogê siê wiele nauczyæ i spotkaæ osoby maj¹ce podobne pasje - podsumowa³a jedna z nowych uczestniczek. - W przesz³oœci myœla³am o studiach plastycznych, ostatecznie posz³am w innym kierunku, ale têsknota zosta³a. Jestem szczêœliwa, e mogê tu przychodziæ i rozwijaæ moje zainteresowania. Warsztaty plastyczne bêd¹ odbywaæ siê do koñca roku, co dwa tygodnie, w sobotê o w siedzibie Towarzystwa Czytelni Ludowych, przy ul. Szkolnej 12 we Wrzeœni. Organizatorzy zapraszaj¹. Zagrali i zaœpiewali dla Filipka Wrzeœnianie nie zawiedli. Licznie przybyli na koncert charytatywny Zagrajmy dla Filipka zorganizowany we Wrzesiñskim Oœrodku Kultury w niedzielê 27 wrzeœnia. Dla ciê ko chorego ch³opczyka zebrano z³otych! Niespe³na dwuletni Filipek Nather cierpi na mózgowe pora enie dzieciêce i padaczkê lekooporn¹ (zespó³ Westa). Ma uszkodzony nerw wzrokowy, nie trzyma sztywno g³ówki, nie siedzi, nie chodzi. Fachowa opieka, lekarstwa i rehabilitacja poch³aniaj¹ olbrzymie œrodki. Wrzeœnianka Joanna Dolata postanowi³a zrobiæ coœ dla Filipka, wspomóc rodziców w codziennej walce o jego zdrowie - zorganizowa³a koncert, na który zaprosi³a kilku wokalistów, stoj¹cych u progu kariery. Przed wystêpami publicznoœæ mog³a kupiæ cegie³kê w cenie 5 oraz 10 z³otych. Ka dy z darczyñców otrzymywa³ skromny upominek, a jego cegie³ka bra³a udzia³ w losowaniu cennych nagród (przelot samolotem, albumy o Wrzeœni, nawigacja samochodowa GPS i wiele innych). Nagrody zosta³y ufundowane przez licznych sponsorów, namówionych przez Joannê Dolatê do udzia³u w akcji. Honorowy patronat nad imprez¹ obj¹³ Bohdan Smoleñ, za³o- yciel Fundacji Stworzenia Pana Smolenia, który obecny by³ na koncercie do samego koñca. Na godzinê przed rozpoczêciem imprezy stra po arna na kole amfiteatru podnosi³a w specjalnym koszu zachwycone dzieciaki, które z wysokoœci kilkudziesiêciu metrów podziwia³y okolicê. Wystêpy rozpocz¹³ Grzegorz Tamborski wykonuj¹c znany przebój Czes³awa Niemena Jednego serca. Nastêpnie zaœpiewa- ³a inicjatorka i prowadz¹ca wspólnie z Szymonem Krajniakiem ca³¹ imprezê - Joanna Dolata, z zespo- ³em Remasa Group w sk³adzie Adam Korzeniewski i Remigiusz Wzruszony ojciec dziêkuje za okazane serce by³o równie J.A.P Trio ze S³ubic w sk³adzie Piotr Tamborski, Jacek Fa³dyna oraz Adam Dziewia³towski-Gintowt. Muzycy graj¹cy na instrumentach klawiszowych, saksofonie i bêbnach przedstawili utwory nawi¹zuj¹ce do funku, soulu i jazzu - I got you (I feel good) Jamesa Browna, O niebo lepiej Mieczys³awa Szczeœniaka i oryginaln¹ kompozycjê tria Secret Conga. Pe³na energii publicznoœæ œpiewa³a razem z wykonawcami, ko³ysz¹c siê i klaszcz¹c. Widaæ by³o, e uczestnicy, którzy przyszli na koncert z ca³ymi rodzinami, dobrze siê bawili. Dziêki portalowi Allegro uzyskano dodatkowe œrodki pieniê - ne dla Filipka ze sprzeda y kot³a gazowego. Rodzice Filipka zebrane pieni¹dze przeznacz¹ zapewne na specjalistyczny wózek (12 tys. z³). To obecnie najpilniejszy z czekaj¹cych ich wydatków. Wrzeœnia podczas okupacji Podczas ekspozycji zaprezentowano wiele archiwalnych zdjêæ, które nigdy przedtem nie by³y upublicznione Wrzeœnia jest gotowa, Wrzeœnia jest spokojna, Wrzeœnia spe³ni swój obowi¹zek - tak koñczy siê numer Orêdownika Wrzesiñskiego z 31 sierpnia 1939 r., a zaczyna prezentacja multimedialna stanowi¹ca wprowadzenie do wystawy otwartej w Muzeum Regionalnym 11 wrzeœnia. 70 lat temu do Wrzeœni wkroczyli Niemcy. Spotykamy siê w miejscu szczególnym dla naszego miasta - tymi s³owy Sebastian Mazurkiewicz, dyrektor muzeum, powita³ zebranych podczas ceremonii otwarcia wystawy. Dzisiaj spotykamy siê, aby wspomnieæ kolejny czas walki o przetrwanie polskiego narodu (...). Spotykamy siê, by oddaæ czeœæ tym, którzy walczyli o przetrwanie. Wielu z nich zap³aci³o cenê najwy sz¹ - odda³o swoje ycie. Chcemy te uœwiadomiæ m³odemu pokoleniu, aby wystrzega³o siê takich ideologii, jak rasizm, faszyzm, nazizm, które rani¹ ludzkoœæ nawet wtedy, gdy przychodz¹ w imiê demokratycznego wyboru. Tytu³ wystawy brzmi Swastyka nad miastem. Wrzeœnia podczas okupacji Nazwê wybra³em z obrazu, jaki mam w pamiêci - fotografia wielkiej hitlerowskiej flagi powiewaj¹cej nad gmachem s¹du. Dziœ, kiedy yjemy w wolnoœci, b¹dÿmy dumni ze swojego narodu, pokoleñ, które walczy³y o nasz byt, chwalmy siê tym. Jednym z takich elementów jest wywieszanie flag podczas œwi¹t narodowych czy naszych regionalnych. Na 21-minutow¹ prezentacjê otwieraj¹c¹ wystawê sk³adaj¹ siê zdjêcia i nagrania radiowe pozyskane z Narodowego Archiwum Cyfrowego, fotografie z kolekcji muzeum oraz prywatnego zbioru wrzeœnian: Zofii JóŸwiak-Spycha- ³y i Waldemara Œliwczyñskiego; w tle fragmenty utworów w wykonaniu Zespo³u Reprezentacyjnego Wojska Polskiego. Podczas otwarcia okupacyjny in- cydent przywo³a³ Jan Koralewski: Pamiêtam moment wysadzenia bo nicy, synagogi, kiedy obstawili ca³y teren wojskiem i przynieœli do domu przylepce, eby pozalepiaæ szyby, bo w czasie wybuchu mog¹ powypadaæ. Na ekspozycjê sk³adaj¹ siê w wiêkszoœci nigdy przedtem nie prezentowane dokumenty i przedmioty: obwieszczenia hitlerowskiej administracji, niemieckojêzyczne periodyki, obozowa korespondencja, szcz¹tki synagogi odnalezione w lipcu tego roku podczas prac ziemnych przy ul. Ratuszowej czy na przyk³ad nó z kompletu sztuæców z charakterystycznym or- ³em. S¹ to w wiêkszoœci dokumenty, eksponaty papierowe, swoj¹ treœci¹ bardzo dobrze obrazuj¹ce realia ycia w okresie okupacji - mówi Maciej Nowacki, asystent muzealny. Wyj¹tkow¹ wartoœæ ma protokó³ spisany odrêcznie na okolicznoœæ samobójczej œmierci Felicji i Witolda Brzeskich, dziedziców Wódek, w pierwszych dniach wrzeœnia 1939 r. Zaprezentowano równie pisma urzêdowe, przyk³ady obowi¹zuj¹cych podczas wojny druków niemieckojêzycznych, dokumentów to samoœci i pieczêci biurowych. Nie zabrak³o kolekcji okupacyjnych pocztówek i wojennych map. Bibliofilów zaciekawi zapewne antykwaryczne cymelium, Adolf Hitler. Obrazy z ycia Führera, pozycja wydana w 1935 r. z wyj¹tkow¹ edytorsk¹ starannoœci¹. Jest te coœ dla mi³oœników militariów - w gablotach zaprezentowano m.in. szablê paradn¹ z okresu III Rzeszy, szcz¹tki lufy mausera czy fragmenty amunicji artyleryjskiej, maski gazowe i niemiecki he³m wojskowy. Wystawa jest czynna w godzinach otwarcia muzeum. Wstêp wolny. Dla uczniów bêdzie to cenna lekcja historii. Ewa Hoffman-Skibiñska

6 6 paÿdziernik 2009 Ba³agan w ma³ym domku Jest ju tradycj¹, e polskie wersje obcojêzycznych tytu³ów niewiele maj¹ wspólnego z orygina³ami. I tym razem widzowie siê nie zawiedli: Revolutionary road zast¹piono Drog¹ do szczêœcia. Tak jakby rewoltê chciano zast¹piæ sentymentalizmem opowieœci o niespe³nionych marzeniach. Rzeczywiœcie, bohaterowie filmu Sama Mendesa unieszczêœliwiaj¹ siê nawzajem i koñcz¹ Ÿle, a to nie napawa optymizmem. Ale re yserowi chodzi³o chyba o coœ wiêcej. Akcja filmu toczy siê Stanach lat piêædziesi¹tych, poznajemy historiê m³odego ma³ eñstwa Wheelerów (Kate Winslet i Leonardo DiCaprio). Ona, niespe³niona aktorka, która ugrzêz³a w roli gospodyni domowej, on - m³ody z aspiracjami, zmuszony do og³upiaj¹cej pracy w korporacji, eby utrzymaæ rodzinê na przyzwoitym poziomie. Mili-m³odzi-Wheelerowie wsi¹knêli w krajobraz amerykañskiego dostatniego przedmieœcia. Pozornie doskonale spe³niaj¹ wymogi normy - choæ w istocie maj¹ wra enie, e skoñczyli siê wraz z przeprowadzk¹ do swojego idealnego domku. I snuj¹ opowieœæ o ucieczce do Pary a, która zrobi z KULTURA Kino Konesera otwar³o kolejny sezon Drog¹ do szczêœcia Sama Mendesa nich na powrót rewolucjonistów. Recenzenci zgodnie podkreœlali, e Mendes troskliwe pochyla siê nad nieweso³ymi konsekwencjami konformizmu i histerii amerykañskiego Prawdziwie dobry pocz¹tek Przed muzykami, wykonawcami koncertu Kwartet na dobry pocz¹tek, sta³o nie lada wyzwanie - zainteresowaæ m³odych s³uchaczy kompozycjami wymagaj¹cymi skupienia, nie³atwymi w odbiorze. Konferansjer Piotr Niewiedzia³ zapowiadaj¹c wystêp powiedzia³: Antropolodzy kultury kwestionuj¹ tradycyjne podejœcie do sztuki i wywieraj¹ presjê na muzyków, którzy wahaj¹ siê, czy pod¹ aæ awangardowymi œcie kami wspó³czesnej muzyki, czy mo e popularnej. Ale jest te droga poœrednia. Proponuje ona odejœcie od tradycyjnej interpretacji klasyki na rzecz nowoczesnego spojrzenia. Wed³ug niej wspó³czesne utwory nie powinny byæ hermetyczne, brzmi¹ce zgrzytliwie, szokuj¹ce dla s³uchacza, powinny za to wzbudzaæ ca³¹ g³êbiê uczuæ - od melancholii do radoœci. W repertuarze muzyków Filharmonii Poznañskiej znalaz³y siê w³aœnie takie kompozycje, pochodz¹ce z ró - mieszczañstwa po³owy XX wieku. Bastion ko³tuñskiej moralnoœci, strach przed innoœci¹, nylon i przyciê ka stabilizacja. Jeœli da³eœ siê temu z³apaæ (60 lat temu i dziœ) - przepad³eœ. Ale, czego ju polska krytyka nie odnotowa³a, bardziej ni ogólnoludzki, jest to film feminizuj¹cy. Po Daleko od nieba Todda Haynesa czy Godzinach Stephena Daldry'ego by³by to kolejny obraz poœwiêcony kobiecie w potrzasku. Pan Wheeler ucieka przed straconymi z³udzeniami w awans i romanse, pani Wheeler, prawdziwa bohaterka filmu, zostaje wepchniêta w rolê pani domu z kart kolorowego czasopisma dla idealnej gospodyni. Kiedy chce siê z niej wycofaæ, okazuje siê, e potrzebna jest jej pomoc psychiatry. Nie umie byæ normaln¹ kobiet¹, a wiêc nie myœli racjonalnie. Nie przypadkiem zostaje zrymowana z irytuj¹cym s¹siadem-wariatem, nawiedzaj¹cym perfekcyjny dom. M¹, który wie lepiej, jest od pilnowania porz¹dku, ona zaœ od jego przestrzegania. Rewolucja Mendesa mo e siê wydawaæ skromna: re yser, przy ca³ej swojej przenikliwoœci i wra - liwoœci na psychologiczny szczegó³, nie odkrywa Ameryki. A jednak œwietnie, e Kino Konesera zaprosi³o m³odych widzów na ten film. Zw³aszcza jeœli siê wspomni propozycje rodzimych re yserów. Ogl¹daj¹c takie produkcje, jak Lejdis, ma siê wra enie, e w polskim kinie niewiele siê w temacie kobiecym zmieni³o od czasów Seksmisji. Ciemnoœæ widzê. Anna Mizerka Wystêp kwartetu poznañskich saksofonistów rozpocz¹³ nowy cykl edukacyjno-kulturalny - Muzyka Konesera. Zadaniem programu jest zainteresowanie muzyk¹ klasyczn¹ oraz rozwijanie wra liwoœci muzycznej m³odzie y. Mam nadziejê, e ten projekt znajdzie sta³ych odbiorców, tak jak Kino Konesera - oczekuje Bo ena Nowacka, naczelnik Wydzia³u Oœwiaty i Sportu Starostwa Powiatowego, organizator przedsiêwziêcia. Liczê, e dzisiejszy inauguracyjny koncert bêdzie wydarzeniem wyj¹tkowym, swoistym œwiêtem muzyki. Muzykê Konesera w piêknym stylu rozpocz¹³ kwartet saksofonowy nych epok, od baroku po wspó³czesnoœæ. Pierwsza czêœæ koncertu poœwiêcona by³a muzyce bardziej powa nej. Saksofoniœci rozpoczêli pogodn¹ i lekk¹ sonat¹ barokowego kompozytora Jean Marie Leclaira. Neoklasycystyczna Gaguenardise Jeana Françaix s¹siadowa³a ze smutnym preludium Jana Sebastiana Bacha. Zachwyci³o mnie piêkne, jakby ³agodnie p³yn¹ce legato, harmonijny dialog prowadzony na cztery g³osy. Na zakoñczenie zabrzmia³y wytworne Impromtu Laurenta Delbecqa i jazzowa Suita Hellenistyczna Pedro Iturralde. Utwory te pokaza³y, jak bardzo nawet wspó³czesna interpretacja nie mo e istnieæ bez tradycji. W najpiêkniejszych partiach pobrzmiewa- ³y echa twórczoœci ludowej, korzeniami swoimi siêgaj¹ce melodii œredniowiecznych. W drugiej czêœci królowa³a muzyka rozrywkowa. Artyœci wspaniale zagrali Ko³ysankê George'a Gershwina, pochodz¹c¹ z opery Porgy and Bess. W ich interpretacji czuæ by³o s³odk¹ melancholiê i klimat gor¹cej nocy amerykañskiego Po³udnia. Szczególne brawa nale ¹ siê Paulinie Wasylków (saksofon sopranowy), która zagra³a z charakterystyczn¹ chrypk¹ przywodz¹c¹ na myœl g³osy czarnoskórych wokalistek, Billie Holiday czy niezapomnianej Elli Fitzgerald, œpiewaj¹cych niegdyœ tê ariê. Kwartet zaprezentowa³ równie kilka ragtime'ów Scotta Joplina wprowadzaj¹cych s³uchaczy w nastrój starego kina. Suita Ameryka Po³udniowa Lino Florenco, przesycona tanecznymi rytmami cha-chy, tanga i samby, zamknê³a koncert. Muzykom - obok wspomnianej Pauliny Wasylków zagrali: Wojciech Oleszkiewicz (saksofon altowy), Maciej S³oniewski (saksofon tenorowy), Weronika Partyka (saksofon barytonowy) - uda³o siê oddaæ nawet najsubtelniejsze emocje. To niew¹tpliwie zas³uga ich kunsztu. By³am zaskoczona, e saksofon mo e w jednej chwili brzmieæ mocno, drapie nie, a zaraz potem lekko i finezyjnie. Spodoba³o mi siê, e wykonawcy zamiast odgrzewaæ klasyczne przeboje, siêgnêli po wiele utworów nieznanych szerszemu krêgowi odbiorców, zw³aszcza m³odzie y, która dopiera zaczyna przygodê z muzyk¹. Wybrano utwory krótkie, dziêki czemu widownia nie zd¹ y³a siê znudziæ. Gromkie brawa, jakie odebrali artyœci na koniec, œwiadcz¹, e koncert podoba³ siê nie tylko mnie. Szlakiem zabytków wrzesiñskich Dni Dziedzictwa W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 13 wrzeœnia odby³ siê spacer Szlakiem zabytków wrzesiñskich. By³y to drugie organizowane we Wrzeœni Europejskie Dni Dziedzictwa, tym razem przygotowane przez Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Sokó³, Urz¹d Miasta i Gminy Wrzeœnia oraz Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesiñskich. W rolê przewodnika po zabytkach i ciekawostkach miasta wcieli³ siê Marian Torzewski, emerytowany nauczyciel historii. Marszruta po mieœcie rozpoczê³a siê w parku opieszyñskim, na kole Amfiteatru im. Anny Jantar. W popo³udniowym spacerze wziê³o udzia³ 46 osób, m.in. z Ko³a Amazonek i Stowarzyszenia Osób Niepe³nosprawnych. Pojawili siê te harcerze ze szczepu Wrzos i cz³onkowie TKKF Sokó³. Spacerowicze poznali m.in. historiê parku i pa³acu Poniñskich, dawnego Pomnika Wolnoœci, koœcio³a Œwiêtego Ducha oraz rynku, wzbogacon¹ legendami. Obejrzeli now¹ wystawê w Muzeum Regionalnym, Swastyka nad miastem. Wrzeœnia w okresie okupacji , gdzie pokazano im prezentacjê medialn¹, przedstawiaj¹c¹ nieznane dot¹d fotografie okupowanej Wrzeœni, ubarwione archiwalnymi nagraniami radiowymi i muzyk¹ z tamtego okresu. Nastêpnie poznali historiê koœcio³a farnego i cmentarza parafialnego przy ul. GnieŸnieñskiej. Spacer zakoñczy³ siê na urokliwej Lipówce, gdzie ostatnim zabytkiem by³ drewniany koœció³ Œwiêtego Krzy a. Zwieñczeniem mi³ego i pouczaj¹cego popo³udnia by³o wspólne pieczenie kie³basek przy ognisku na wrzesiñskim kempingu. (fido) Marian Torzewski opowiada³ o intryguj¹cych zak¹tkach Wrzeœni

7 KULTURA paÿdziernik Les Choristes na miêdzynarodowym festiwalu w Niemczech Eurotreff chórów z 11 krajów europejskich od 9 do 13 wrzeœnia koncertowa³o na scenach, w halach sportowych, szko³ach, koœcio³ach i na ulicach Wolfenbüttel. Do udzia³u w festiwalu zaproszono tak e wrzesiñski chór - dzia³aj¹cy przy Liceum Ogólnokszta³c¹cym im. Henryka Sienkiewicza Les Choristes. Organizatorem jego wyjazdu by³o Starostwo Powiatowe we Wrzeœni. Podczas koncertu fina³owego dyrygowa³ Cornelius Trantow Dzisiejsza Europa jednoczy siê, ale ka dy region ma swoje pieœni, tañce i muzykê. Ró norodnoœæ kultur niegdyœ bywa³a koœci¹ niezgody - z czasem jednak zosta³a dowartoœciowana. Dzisiaj wszystkie kraje staraj¹ siê wyeksponowaæ w³asn¹ odrêbnoœæ, tworz¹c jeden wielobarwny witra europejskiej cywilizacji. Niemieckie stowarzyszenie - Arbeitskreis Musik in der Jugend w Wolfenbüttel - co dwa lata organizuje Eurotreff - Miêdzynarodowy Festiwal M³odzie owych Chórów i Orkiestr. Ponad 700 m³odych ludzi z ca³ej Europy spotyka siê wówczas w Wolfenbüttel, by wspólnie muzykowaæ, œpiewaæ i bawiæ siê. Les Choristes u boku Skowronków i Canzonetta Tegoroczna, ju 14. edycja festiwalu jest o tyle wyj¹tkowa, e znaleÿli siê na niej po raz pierwszy przedstawiciele Wrzeœni. M³odzie owy Chór Les Choristes z Li- ceum Ogólnokszta³c¹cego im. H. Sienkiewicza pod dyrygentur¹ Przemys³awa Piechockiego godnie reprezentowa³ Polskê. Opiekê nad zespo³em w Niemczech sprawowa³y Danuta Torzewska (LO), Hanna Brona i Julia Drozda (Starostwo Powiatowe). Na Eurotreff 2009 przyby³y chóry z 11 krajów: Rosji, Estonii, Finlandii, Bu³garii, Bia³orusi, W³och, Polski, Litwy, Czech, Izraela oraz gospodarze z Niemiec. U boku wrzesiñskiego zespo³u podczas Eurotreff obecni byli równie inni przedstawiciele Polski: dzieciêcy chór Canzonetta z Warszawy oraz dziewczêcy chór Skowronki z Poznania. Obie grupy prezentowa³y siê ju podczas wczeœniejszych edycji festiwalu. Wrzesiñski Les Choristes, istniej¹cy od 2008 roku, zakwalifikowa³ siê po raz pierwszy i bez w¹tpienia zapad³ w pamiêæ publicznoœci, wykonuj¹c w nowoczesnej aran acji wspania³e stare polskie pieœni: Krakowskie wesele czy Komu ja kwiateczki rwa³a. Europejskie pieœni ludowe w nowoczesnej szacie Ka demu festiwalowi towarzyszy motto: chóry przygotowuj¹ swój repertuar pamiêtaj¹c o nim. Chcieliœmy pokazaæ, jak kolorowe i bogate s¹ europejskie pieœni ludowe - mówi³ profesor Andreas Göpfert, prezes AMJ, podczas koncertu inauguruj¹cego. Dlatego zgodnie z naszym mottem, Europejskie pieœni ludowe w nowoczesnej szacie, w tym roku bêdziemy odkrywaæ zapomniane pieœni ludowe w nowych aran acjach. Les Choristes pod dyrekcj¹ Corneliusa Trantow Ka dy z zespo³ów mia³ okazje zaprezentowaæ swój narodowy repertuar na koncertach Chóry dla chórów, które odbywa³y siê równoczeœnie w ca³ym mieœcie. Jednak Festiwalowi towarzyszy³y warsztaty muzyczne spotkanie mia³o przede wszystkim charakter warsztatów muzycznych. Przedstawiciele wszystkich krajów zostali podzieleni na siedem grup, w których zajêcia przez trzy dni prowadzili niezale ni dyrygenci: Marget Bóasdóttir (Islandia), Malcolm Goldring (Wielka Brytania), Tamas Lakner (Wêgry), Catherine Maerten (Francja) oraz z Niemiec Alexander Burda (Stuttgart), Volker Hempfling (Odenthal) i Cornelius Trantow (Hamburg). Nasz chór trafi³ pod skrzyd³a Corneliusa Trantow z Niemiec i wspólnie z m³odzie ¹ z Finlandii i Niemiec zaprezentowa³ proponowany przez niego repertuar podczas koncertu fina³owego. Warsztaty obejmowa³y naukê wyznaczonych przez dyrygenta utworów: w brawurowy sposób uczy³ on uczestników czytania nut, przeprowadza³ æwiczenia z dykcji, pokazywa³, jak pracowaæ przepon¹ podczas œpiewu. Wynik pracy okaza³ siê niezwyk³y - trudno uwierzyæ, e w tak krótkim czasie mo na by³o przygotowaæ znakomity koncert fina³owy, który zebra³ publicznoœæ szczelnie wype³niaj¹c¹ salê koncertow¹. Niemieccy wielbiciele wrzesiñskiego chóru Les Choristes szybko zjednali sobie wielbicieli, którzy œledzili niemal wszystkie wystêpy naszego chóru. Od pierwszego koncertu w hali miejskiej w Wolfenbüttel wrzeœnianom przys³uchiwa³ siê Jörg Röhmann, starosta naszego partnerskiego powiatu. Widzowie zauroczeni wystêpami Les Choristes zgodnie dodawali, e to równie jeden z naj³adniejszych chórów tegorocznego festiwalu. A co o tym wszystkim myœl¹ chórzyœci? Cieszyli sie, e mogli uczestniczyæ w tak du ym miêdzynarodowym œwiêcie kultury. Na jednym z koncertów prezentowali nawet flagê Polski. Ca³y wyjazd by³ dla nich dobr¹ lekcj¹ - nie tylko podziwiali wieloletni dorobek i doœwiadczenie innych chórów, ale i zwiedzili jeden z najbardziej urokliwych zak¹tków Niemiec - Wolfenbüttel. Julia Drozda Uczyniæ z ycia poemat Rok 2009 og³oszony zosta³ przez Marsza³ka Sejmu Rokiem Juliusza S³owackiego. Z dwóch powodów. 4 wrzeœnia minê³o bowiem 200 lat od chwili narodzin poety, natomiast 3 kwietnia obchodziliœmy 160. rocznicê jego œmierci. Mi³os³awianie mieli w tym roku jeszcze jeden powód do œwiêtowania rocznicê ods³oniêcia w mi³os³awskim parku pierwszego na ziemiach polskich pomnika Juliusza S³owackiego. y³em z Wami S³owacki, choæ y³ zaledwie 40 lat, zd¹ y³ zapewniæ sobie czo³owe miejsce na liœcie najwa niejszych polskich poetów i dramaturgów. By³ autorem 13 dramatów, 20 poematów, jednej powieœci, a tak- e licznych wierszy i listów. Przez ca³e ycie walczy³ z Mickiewiczem o miano najwiêkszego wieszcza i wci¹ bój ten przegrywa³. O konflikcie napisa³ w Beniowskim: Dwa na s³oñcach swych przeciwnych - Bogi. (Zreszt¹, jak na ironiê, jego prochy z Gdañska do Krakowa transportowa³ statek Mickiewicz, a S³owacki spocz¹³ w wawelskiej katedrze obok wieszcza Adama). Jednak e Józef Koœcielski, w³aœciciel dóbr mi³os³awskich, mecenas i mi³oœnik literatury, postanowi³ w pa³acowych ogrodach postawiæ pomnik S³owackiego w³aœnie Byæ mo e powodem tego wyboru by³ fakt, e Maria Wodziñska - sio- Capella Zamku Rydzyñskiego tu przed wystêpem stra matki Koœcielskiego - Józefiny - by³a inspiracj¹ do powstania utworu W Szwajcarii. Jam jest pos¹g cz³owieka Ods³oniêcie pomnika autorstwa W³adys³awa Marcinkowskiego odby³o siê 16 wrzeœnia 1899 roku. Ziemia mi³os³awska nigdy przedtem i nigdy potem nie doczeka³a tak wielu znamienitych goœci - by³ i Henryk Sienkiewicz - laureat Nagrody Nobla, i ksi¹ ê Zdzis³aw Czartoryski, i Lucjan Rydel, i Julian Fa³at i wielu, wielu innych arystokratów, pisarzy, malarzy i naukowców z ca- ³ego œwiata. W okresie zaboru pruskiego ten manifest patriotyzmu i ho³d z³o ony mowie polskiej odegra³ wa n¹ rolê w kultywowaniu tradycji i pielêgnacji to samoœci narodowej. Poeta uwieczniony zosta³ jako dumny i smutny; z jednej jego strony widnieje znicz - symbol ycia, z drugiej strony dla równowagi umieszczono symbol œmierci - urnê. Do coko³u przytulona jest dziewczyna (pierwowzorem postaci by³a córka Koœcielskiego - Katarzyna) - stylizowana na wieœniaczkê odwo³uje siê do korzeni polskoœci - polskiej wsi. Trzeba ten pomnik ogl¹daæ wieczorem, na tle dêbów i œwierków, przy oœwietleniu ksiê yca, w uroczym ustroniu mi³os³awskiego parku, aby siê przekonaæ, e go owiewa dziwny czar poezji i smêtku, pod którego wra eniem cz³owiek mimo woli wzdycha i szeptem powtarza: Smutno mi, Bo e - wyjaœnia³ twórca monumentu - W³adys³aw Marcinkowski. Wszystko jest przed nami 110 lat póÿniej, 18 i 19 wrzeœnia 2009 roku, mi³os³awianie œwiêtowali rocznicê ods³oniêcia pomnika wieszcza. Organizatorami imprezy byli: Urz¹d Marsza³kowski w Poznaniu, Starostwo Powiatowe we Wrzeœni i Urz¹d Gminy Mi³os³aw. Obchody rozpoczê³y siê wyk³adem Jadwigi Jasiñskiej-Sadury O pomnikach Juliusza S³owackiego w mi³os³awskim koœciele poewangelickim. Choæ wyk³ad to zbyt wielkie s³owo - prelegentka - na co dzieñ kustosz Muzeum Narodowego we Wroc³awiu, która jako licealistka kocha³a siê w wieszczu, z niezwyk³¹ swobod¹ opowiada³a o poecie jak o swoim dobrym znajomym, ujawniaj¹c wiele ciekawych informacji i pikantnych szczegó³ów z jego ycia. Jej opowieœci by³y znakomitym preludium do drugiego, bardziej oficjalnego dnia uroczystoœci. Sobotnie obchody rocznicowe rozpocz¹³ wystêp M³odzie owej Orkiestry Dêtej Wrzesiñskiego Oœrodka Kultury, zorganizowanej na mi³os³awskim rynku. Nastêpnie zebrani przenieœli siê pod pomnik wieszcza. Tu, po okolicznoœciowych przemowach i oficjalnych ceremoniach, rozpoczê³o siê widowisko poetycko-muzyczne Dajcie mi tylko jedn¹ ziemi milê, którego wykonawcami byli aktorzy poznañscy i gnieÿnieñscy oraz laureaci konkursów recytatorskich Juliusza S³owackiego, a tak e Capella Zamku Rydzyñskiego i Zespó³ Pieœni i Tañca Wiwaty. Pochwaliæ nale y re ysera, Jana Janusza Tycnera, e nie zdecydowa³ siê pójœæ na ³atwiznê i wykorzystaæ dobrze znane, ograne podrêcznikowe utwory typu Roz³¹czenie czy Testament mój i skonstruowa³ program nienachalny i daleki od patetyzmu. Aktorzy recytowali fragmenty dramatów i wierszy niepopularnych, czêsto zapomnianych. I tu na uwagê zas³uguje m³odziutka, siedemnastoletnia zaledwie Matylda Ignasiñska, która interpretacj¹ tekstu Rozmowa z matk¹ Maksym¹ Mieczys³awsk¹ zachwyci³a publicznoœæ, zostawiaj¹c w tyle zawodowych aktorów. Choæ S³owacki ca³e ycie przegrywa³ z Mickiewiczem, tu, w Mi³os³awiu, jest inaczej. Pomnik Juliusza jest wa nym punktem na mapie miasta i w œwiadomoœci jego mieszkañców. Dla nich on zawsze by³ i bêdzie tym pierwszym wieszczem. Bo jedno jest pewne - S³owacki, czy zachwyca, czy nie zachwyca, wielkim poet¹ by³. Agnieszka Przysiuda-Zielkowska Fakty historyczne dotycz¹ce powstania pomnika zaczerpnê³am z opracowania wydanego z okazji dwusetnych urodzin poety, autorstwa El biety Gajewicz i Ma³gorzaty Stefañskiej.

8 8 paÿdziernik 2009 ORGANIZACJE POZARZ DOWE Dmuchawce, latawce, wiatr Autorzy latawców w komplecie Druga edycja Œwiêta Latawca odby³a siê 9 wrzeœnia w Czeszewie. Impreza zorganizowana przez Warsztat Terapii Zajêciowej zgromadzi³a wielu goœci z innych tego typu placówek. Podniebne zmagania okaza³y siê wspania³¹ zabaw¹. A trzeba wiedzieæ, e zrobiæ porz¹dny latawiec wcale nie jest ³atwo. Wspólne malowanie elementów obrazu na p³ótnie zosta³o zwieñczo- ne po³¹czeniem wszystkich prac w jeden obraz, u³o ony niczym puzzle. Efekt zosta³ udokumentowany na pami¹tkowej fotografii. Prezentacja, puszczanie i ocena latawców przywiezionych przez poszczególne ekipy mocno absorbowa³y uczestników. Jak informuje Marta Mroziñska-Pawlak z WTZ Czeszewo, prace nagradzano m.in. w kategoriach: estetyka wykonania, najwiêkszy latawiec, najd³u ej utrzymuj¹cy siê w powietrzu, oryginalnoœæ wykonania, atrakcyjna prezentacja. Wszystkie latawce budzi³y podziw pomys³owoœci¹ i kolorystyk¹. Korzystna pogoda i ³agodny wiatr sprzyja³y uczestnikom, latawce mimo chwilowych trudnoœci wzbija³y siê w niebo. PóŸniej podopieczni wraz z opiekunami wykonali taniec integracyjny Samolot. Krzysztof Budkowski Festyny na weso³o Wielkopolski Zwi¹zek Inwalidów Narz¹dów Ruchu ko³o we Wrzeœni zosta³ zaproszony przez Zwi¹zek Inwalidów ze Œrody Wielkopolskiej do miejscowoœci Lutynia na festyn sportowo-rekreacyjny. Impreza odby³a siê 22 sierpnia. Uczestnicy z du ym zaanga owaniem startowali w rozlicznych dyscyplinach sportowych. Najlepsi zawodnicy zostali uhonorowani statuetkami, otrzymali te nagrody. Zorganizowany zosta³ rów- nie festyn w Podstolicach: cz³onkowie zwi¹zku spotkali siê 12 wrzeœnia na strzelnicy w Podstolicach, aby uroczyœcie po egnaæ lato. By³ ma³y poczêstunek, zawody sportowe, rozdanie nagród. Nie zabrak³o pieczenia kie³basek przy ognisku. Zabawa trwa³a do póÿnego wieczora. Wszystko to nie uda³oby siê bez wsparcia sponsorów, na których zawsze mo emy liczyæ. Zarz¹d WZINR we Wrzeœni Inauguracja roku akademickiego 2009/ paÿdziernika Wrzesiñski Uniwersytet Trzeciego Wieku inauguruje nowy rok akademicki 2009/ msza œwiêta w koœciele œw. Ducha we Wrzeœni uroczystoœæ we Wrzesiñskim Oœrodku Kultury: - wyst¹pienie prezesa WUTW, - przemówienia zaproszonych goœci, - œlubowanie nowych s³uchaczy i wrêczenie indeksów, - koncert chóru Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Henryka Sienkiewicza we Wrzeœni. Rozœpiewany dzieñ muzyki W latach siedemdziesi¹tych z inicjatywy Jehudi Menuhina UNESCO og³osi³o 1 paÿdziernika Miêdzynarodowym Dniem Muzyki. Wrzeœnianie równie w³¹czyli siê w obchody tego piêknego œwiêta - chór Camerata od trzech lat organizuje muzyczne spotkanie na rynku. Chórzyœci Cameraty poprowadzili wspólnie œpiewanie nie ogl¹daj¹c siê na z³¹ aurê Wrzesiñskie œpiewanki s¹ czêœci¹ akcji zapocz¹tkowanej przed szeœcioma laty przez profesora Stefana Stuligrosza, obejmuj¹cej swym zasiêgiem miasta Wielkopolski. Przedsiêwziêcie promuje Radio Merkury. We wspólnym œpiewaniu uczestnicz¹ wrzesiñskie chóry i mieszkañcy miasta. W tym roku u boku chórzystów Cameraty stanêli cz³onkowie chóru Gama, dzia³aj¹cego przy Zwi¹zku Emerytów i Rencistów, oraz dzieci i m³odzie ze scholi wrzesiñskiej fary. Jak zwykle wszystkim zebranym rozdawano œpiewniki, dziêki czemu mogli przypomnieæ sobie s³owa popularnych utworów. W repertuarze znalaz³y siê piosenki o³nierskie (U³ani, u³ani, Przybyli u³ani pod okienko, O mój rozmarynie), ludowe (Hej bystra woda, G³êboka studzienka, Sz³a dzieweczka, Idzie dysc) i patriotyczne (Jak d³ugo w sercu naszym, Gdy szed³em raz do Warty, Sen o Poznaniu). Tegoroczne œpiewanie by³o nie lada wyzwaniem - przelotny deszcz, przenikliwe zimno i porywisty wiatr mog³y odstraszyæ niejednego amatora sztuki wokalnej dbaj¹cego o swoje gard³o. Niesprzyjaj¹ca aura nie zniechêci³a jednak œpiewaków, którzy z godn¹ podziwu determinacj¹ kontynuowali program, emanuj¹c przy tym niek³aman¹ radoœci¹ czerpan¹ ze wspólnego muzykowania. Po wyczynach sportowych przyszed³ czas na pami¹tkow¹ fotografiê Zielone p³uca miasta 19 wrzeœnia œwiêtowa³a Zielona Rzeczpospolita: Rodzinny Ogród Dzia³kowy Pod Lipami istnieje ju od 60 lat. Uroczystoœæ po³¹czono z obchodami Dnia Dzia³kowca. Spotkano siê w sali przy ul. Dzia³kowców, udekorowanej wyhodowanymi na tê okolicznoœæ kwiatami. Przyby³ych goœci i dzia³kowców przywita³ wiceprezes ROD Pod Lipami, Marian Sikora. Przedstawi³ historiê wrzesiñskiego ogrodu, którego pocz¹tki siêgaj¹ 1949 roku. yczenia i gratulacje przekaza³ starosta wrzesiñski, Dionizy Jaœniewicz. Naczelnik Wydzia³u Spraw Obywatelskich i Ochrony Zdrowia, Jan Sznura, wrêczy³ okolicznoœciowe statuet- ki, którymi uhonorowani zostali najstarsi dzia³kowcy. Przyznano tak e srebrne i br¹zowe odznaczenia za wyró niaj¹c¹ siê i aktywn¹ pracê na rzecz ogrodów. Mimo up³ywu lat rola ogrodów siê nie zmieni³a - powtarzali zgodnie przybyli goœcie - to nie tylko miejsce, w którym mo na znaleÿæ odpoczynek i wytchnienie - to takie zielone p³uca naszego miasta. Wœród przyby³ych rozlosowano liczne nagrody. Trofea odebrali zwyciêzcy zawodów strzeleckich, które zakoñczy³y siê tu przed uroczystoœci¹. Dzia³kowcy za yli te nieco ruchu podczas zabawy tanecznej. Beata Anna Œwiêcicka Uroczystoœciom towarzyszy³a wystawa dorodnych p³odów ziemi

9 ZDROWIE paÿdziernik Podsumowanie mammografii w powiecie Mammograf Nowotwory, w tym równie piersi, to jedna z najgroÿniejszych chorób cywilizacyjnych, jakie trapi¹ ludzkoœæ. Samo s³owo rak czy nowotwór budzi przera enie. Wiele osób jest przekonanych, e nie tylko nie mo na zapobiec chorobie, ale nawet po jej zdiagnozowaniu nie ma szans na wyleczenie. To mit, z powodu którego najczêœciej wychodzimy z za³o enia, e lepiej nie wiedzieæ, unikaj¹c tym samym badañ. Faktem natomiast jest, e choroby nowotworowe we wczesnym stadium rozwoju daj¹ szansê na ca³kowite wyleczenie! Dziêki staraniom Starostwa Powiatowego we Wrzeœni podjêto wspó³pracê z Wojewódzkim Oœrodkiem Koordynuj¹cym, realizuj¹cym Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy na terenie wielkopolski. Miêdzy 7 a 11 wrzeœnia przeprowadzono akcjê profilaktyczn¹ w œcis³ej wspó³pracy z gminami powiatu. Wyznaczeni pracownicy gmin zaanga- owali siê nie tylko w proces informacyjny potencjalnych pacjentek, ale równie w przygotowanie miejsc postojowych i odpowiednich warunków przy³¹czeniowych dla mammobusu. Przygotowano miejsca potrzebne do przeprowadzenia badañ dodatkowych - przy okazji mammografii ka dy móg³, dziêki uprzejmoœci pielêgniarek ze Szpitala Powiatowego we Wrzeœni oraz pielêgniar- Na pocz¹tku maja tego roku otrzyma³am list od NFZ z zaproszeniem na mammografiê. Poniewa ostatnio bada³am siê dwa lata temu, postanowi³am skorzystaæ z okazji - choæby dla formalnoœci. Okaza³o siê jednak, e s¹ pewne powa ne zmiany i trzeba poddaæ siê dalszym badaniom. Dwa nastêpne tygodnie by³y dla mnie bardzo ciê kie. Wiadomo, najgorsze myœli i porz¹dkowanie spraw tego œwiata. Dopiero po wejœciu do sali szpitalnej i zetkniêciu siê z pacjentkami, których los by³ podobny do mojego, mój stosunek do choroby nowotworowej uleg³ zasadniczej zmianie. Zaczê³am myœleæ pozytywnie, odzyska³am apetyt i ze spokojem czeka³am na operacjê. Wszystko przebieg³o pomyœlnie i po dziesiêciu dniach pobytu w szpitalu wróci³am do domu. Okaza³o siê jednak, e muszê poddaæ siê jeszcze chemioterapii. Poniewa kontakt z kobietami po usuniêciu piersi dobrze na mnie wp³yn¹³, postanowi³am spotkaæ siê z wrzesiñskimi Amazonkami, z nadziej¹, e znajdê tu pomoc i zrozumienie. Moje oczekiwania spe³ni- ³y siê. Zasta³am mi³¹, niemal rodzinn¹ atmosferê, a wiadomo, e wspólne problemy zbli aj¹ ludzi. ki z Przychodni ZLR Amicor S.C. w Nekli, dokonaæ pomiaru poziomu cukru i ciœnienia têtniczego krwi. Dziêki organizacji akcji bezp³atnych, finansowanych przez NFZ badañ mammograficznych pañ urodzonych w latach , przebadano 324 kobiety. To bardzo wysoka zg³aszalnoœæ, zwa ywszy, e w niektórych gminach mammobusy w tym roku wykonywa³y ju badania. Dziêki wspó³pracy z przedstawicielk¹ Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrzeœni podczas tygodniowej akcji badañ przesiewowych mo na by³o wiele dowiedzieæ siê na temat edukacji prozdrowotnej. Pani Barbara, która podda³a siê mammografii we Wrzeœni, mówi: Ta akcja by³a bardzo potrzebna - dobrze, e mo na by³o siê zbadaæ na miejscu - inaczej pewnie bym siê na to nie zdecydowa³a. By³o trochê nerwów podczas oczekiwania na wyniki - ale na szczêœcie wszystko jest dobrze. Warto siê badaæ. Poni ej przedstawiamy wyniki cz¹stkowe (dla poszczególnych gmin) wykonanych mammografii, pomiaru poziomu cukru (PC) oraz ciœnienia têtniczego krwi (RR): WRZEŒNIA 84 wyk. mamm., PC 90 osób, RR - 90 osób, MI OS AW 87 wyk. mamm., Moje spotkanie z Amazonkami Ucieszy³am siê, e nasze Amazonki uczestnicz¹ w organizowanym corocznie wspólnym wypoczynku oraz æwiczeniach gimnastycznych prowadzonych przez rehabilitanta. Spotykamy siê w ka - dy pierwszy i trzeci poniedzia³ek miesi¹ca. Jedno z ostatnich spotkañ poœwiêcone zosta³o odpowiedniej diecie. Z ksi¹ ki zawieraj¹cej interesuj¹ce porady dietetyczne jedna z Amazonek wybra³a ciekawy przepis - bombê antyrakow¹ i wypróbowa³a go. Byæ mo e zainteresuje on kogoœ z czytelników. Na koniec chcia³abym zachêciæ panie, które przesz³y operacjê usuniêcia piersi, czyli mastektomiê, do Przepis na bombê antyrakow¹ PC 102 osoby, RR osób, PYZDRY 71 wyk. mamm., PC 74 osoby, RR - 77 osób, NEKLA 57 wyk. mamm., PC 65 osób, RR - 65 osób, KO ACZKOWO 25 wyk mamm., PC 50 osób, RR - 50 osób. 5% przebadanych kobiet skorzysta z drugiego etapu pog³êbionego Programu Profilaktyki Raka Piersi. Dalsze, specjalistyczne, tak e bezp³atne badania i ewentualne leczenie odbywaæ siê bêd¹ w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu. Starostwo Powiatowe we Wrzeœni serdecznie dziêkuje proboszczom parafii z terenu powiatu wrzesiñskiego, którzy w znacz¹cy sposób przyczynili siê do rozpowszechniania informacji o profilaktycznych badaniach piersi. Dziêkujemy w³adzom gmin i Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrzeœni. Nasza wspó³praca u³atwi- ³a wielu osobom podjêcie decyzji o wykonaniu badañ profilaktycznych i byæ mo e uratowa³a ju niejedno ludzkie ycie. Dziêkujemy te instytucjom, które bezinteresownie przyczyni³y siê do rozpowszechniania informacji o bezp³atnych profilaktycznych badaniach piersi, a tak e Aptece Dr Max za dobr¹ wspó³pracê. Julita Koczorowska Na badanie nie trzeba by³o d³ugo czekaæ - ka da pacjentka zg³asza³a siê na umówion¹ godzinê uczestniczenia w spotkaniach wrzesiñskich Amazonek, poniewa ³atwiej w grupie wspó³towarzyszek dotkniêtych tym samym problemem znosiæ skutki przebytej choroby. Z pewnoœci¹ kontakt z kobietami, które po operacji ciesz¹ siê zdrowiem ju kilkanaœcie lat, dodaje otuchy i wiary w mo liwoœæ ca³kowitego wyzdrowienia. Amazonka Spotkania Amazonek odbywaj¹ siê w sali konferencyjnej PCPR, ul. Wojska Polskiego 1, w pierwszy i trzeci poniedzia³ek miesi¹ca, o godzinie kontakt pod nr Sk³adniki: 1 ma³y broku³, 1 ma³y kalafior, 2 pomidory, 1 papryka, puszka zielonego groszku, puszka kukurydzy, 15 dag sera gouda, ogórek zielony, jogurt naturalny, 4 ³y ki majonezu, z¹bek czosnku, koperek, sól i pieprz. Wykonanie: kalafior i broku³ p³uczemy, dzielimy na ró yczki i gotujemy na parze (powinny byæ lekko twarde). Pomidory sparzyæ, obraæ ze skórki i pokroiæ w kostkê. Paprykê i ogórek pokroiæ w kostkê. W misce uk³adaæ warstwami pokrojone warzywa. Dodaæ pokrojony w kostkê ser, potem groszek i kukurydzê. Jogurt mieszamy z majonezem, przyprawiamy odrobin¹ soli i pieprzu oraz zmia d onym czosnkiem. Tak przygotowanym sosem polewamy warzywa. Ca³oœæ posypujemy drobno posiekanym koperkiem. Polecamy. Nowotwór mo e groziæ tak e tobie PaŸdziernik jest miesi¹cem walki z rakiem. Z tej okazji warto przyjrzeæ siê bli ej problemowi wysokiej zachorowalnoœci Polek na raka szyjki macicy. Ka dego roku diagnozuje siê 4000 przypadków, z czego a 2000 jest œmiertelnych. Z roku na rok na tê ciê k¹ chorobê zapada wiêcej m³odych kobiet. Rak szyjki macicy jest drugim najczêœciej spotykanym rakiem u kobiet do 45 roku ycia. Choroba rozwija siê w ukryciu Rak szyjki macicy atakuje podstêpnie. Œrednio rozwija siê od 5 do 10 lat, nie daj¹c przy tym adnych objawów. Wiele kobiet zbyt póÿno zg³asza siê do lekarza. Pojedyncze przypadki zachorowañ pojawiaj¹ siê ju u nastolatek (15-19 lat), trochê wiêcej zdarza siê u m³odych kobiet (20-29 lat), liczba ta, lawinowo rosn¹ca po trzydziestym roku ycia, szczyt osi¹ga wœród kobiet w œrednim wieku (45-49 lat). Niezast¹piona cytologia W krajach skandynawskich i w Niemczech, gdzie liczba chorych jest znacznie ni sza, w zasadzie nie spotyka siê osób z zaawansowanym stadium tego nowotworu. Dlaczego w Polsce sytuacja wygl¹da dramatycznie? Dlaczego ta œmiertelna choroba zbiera tak du e niwo? Zaledwie 3% Polek poddaje siê badaniu cytologicznemu - które jako jedyne pozwala wykryæ pocz¹tki choroby. Niestety stwierdzono, e 30% wyników cytologicznych mo e byæ nieprawdziwych. Profesor Mariusz Bidziñski, kierownik Kliniki Nowotworów Narz¹dów P³ciowych Kobiecych Warszawskiego Centrum Onkologii, twierdzi, e na fa³szywy wynik badania sk³adaj¹ siê trzy czynniki: niedok³adnoœæ pobrania, brak odpowiedniego sprzêtu (wymaz powinien byæ pobierany szczoteczkami) i b³êdna ocena. W ten sposób czujnoœæ kobiety zostaje uœpiona: Mam dobr¹ cytologiê, nastêpne badanie mogê powtórzyæ za trzy lata. U co trzeciej kobiety to mo e nie byæ prawda! Choroba mo e siê ju rozwijaæ i za kilka lat bêdzie za póÿno na ratunek. Dlatego te warto robiæ cytologiê co roku. Profesor Bidziñski podkreœla jednak, e konieczne jest poprawienie jakoœci badañ, zadbanie o lepsze wyposa enie i wykwalifikowany personel. Podczas wizyty u ginekologa wymaz powinien byæ pobrany przed dopochwowym USG (inaczej obrazie pojawi siê el u ywany przy badaniu). W okresie oko³o trzech dni przed badaniem nie nale y stosowaæ leków dopochwowych ani irygacji, trzeba równie powstrzymaæ siê od wspó³ ycia. Najlepiej przyjœæ w pierwszej po³owie cyklu, ale nie tu po zakoñczeniu miesi¹czki. Wysoki procent fa³szywie pozytywnych rozpoznañ dotyczy kobiet po menopauzie. Zjawisko to spowodowane jest zmianami w nab³onku szyjki macicy, zaburzeniem biocenozy pochwy, zmianami zapalnymi i degeneracyjnymi w komórkach. Profesor Bidziñski uwa a, e mo na dobrze przygotowaæ pacjentkê do badania, stosuj¹c preparaty odnawiaj¹ce nab³onek, by zmniejszyæ trudnoœci interpretacyjne. Od niedawno w niektórych placówkach diagnostycznych stosuje siê nowy system klasyfikacji cytologii. Obowi¹zuj¹cy system PAP (Papanicolau) stopniowo zostaje zastêpowany skal¹ Bethesda. Opisowa skala zalecana od 2001 roku jest bardziej nowoczesna i dok³adniejsza. Wa ne, e nowy system, czego nie by³o w poprzednim, podaje, czy wymaz nadawa³ siê do badania. Jeœli nie, wiadomo, e badanie trzeba powtórzyæ. Niektóre pracownie analityczne przedstawiaj¹ wyniki jednoczeœnie w obu systemach. Rakotwórczy HPV Niezwykle istotnym odkryciem ostatnich lat by³o udowodnienie, e czynnikiem wywo³uj¹cym raka szyjki macicy jest przewlek³e zaka enie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Samo zaka enie nie musi doprowadziæ do choroby, ale jednoczeœnie bez tego wirusa rak nie rozwinie siê. Istnieje ponad 150 typów wirusa, najgroÿniejsze s¹ cztery z nich - 16, 18, 31, 45. Wiele zaka eñ dziêki si³om organizmu zostaje pokonanych, ale u kobiet z obni on¹ odpornoœci¹ i z powodów nie znanych nam jeszcze dochodzi do przewlek³ego stanu zapalnego, który ostatecznie prowadzi do powstania raka. Przy tym zaka eniu d³ugoletnia antykoncepcja hormonalna, palenie papierosów i inne choroby przenoszone drog¹ p³ciow¹ zwiêkszaj¹ ryzyko nowotworu. Wspó³ ycie z jednym partnerem nie zapobiega zara eniu - sam móg³ przej¹æ wirusa od poprzedniej partnerki, nie maj¹c adnych objawów choroby. Oko³o po³owa aktywnych seksualnie ludzi zostaje zara ana wirusem w pewnym momencie swojego ycia. Skuteczna szczepionka Od 2006 roku mo na zaszczepiæ siê przeciwko wirusom odpowiedzialnym za 70% przypadków raka szyjki macicy. Wed³ug najnowszych badañ szczepionka powinna chroniæ w stu procentach przed zachorowaniem. Jej dzia³anie trwa przynajmniej szeœæ lat. Miêdzynarodowi eksperci zalecaj¹ szczepiæ dziewczêta i ch³opców (którzy w przysz³oœci mog¹ przenosiæ zaka enie) wkraczaj¹cych w wiek dojrzewania. Przyjêcie szczepienia nie zwalnia jednak kobiet z regularnego wykonywania cytologii. Szczepionka jest kosztowna, nie ka d¹ kobietê na ni¹ staæ, ponadto do zara enia wirusem mog³o dojœæ wczeœniej, zdarzaj¹ siê te przypadki raka, przed którymi szczepionka nie chroni. Zadbajmy zatem o siebie, zg³aszaj¹c siê co roku na badanie cytologiczne. Odpowiednio do niego przygotowane wymagajmy od lekarzy, aby wykonywali je prawid³owo. To mo e uratowaæ nam ycie. Ÿród³a: 1. Osaczanie ryzyka. Wywiad z profesorem Mariuszem Bidziñskim, kierownikiem Kliniki Nowotworów Narz¹dów P³ciowych Warszawskiego Centrum Onkologii, Medical Tribune, nr 19/2008 r. 2. Profilaktyki raka szyjki macicy. Ulotka rozprowadzana przez Polskie Towarzystwo Profilaktyki Zaka eñ HPV w Warszawie 3. Strona internetowa 4. Strona internetowa zak³adka Wa - na cytologia

10 10 paÿdziernik 2009 ROZBUDOWA SZPITALA POWIATOWEGO Zarz¹d Województwa Wielkopolskiego przyzna³ ponad 35 milionów z³otych na rozbudowê wrzesiñskiego szpitala. To po³owa potrzebnej kwoty. Pieni¹dze uzyskaliœmy z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Wizualizacja W rozbudowanym szpitalu znajd¹ siê cztery podstawowe specjalnoœci uzupe³nione oddzia- ³em stacjonarnym i dziennym rehabilitacji. - chirurgia - 45 ³ó ek - chorób wewnêtrznych - 50 ³ó ek - ginekologiczno-po³o niczy - 30 ³ó ek - pediatria - 25 ³ó ek - neonatologia - 6 stanowisk - rehabilitacja z zak³adem rehabilitacji - 35 ³ó ek - szpitalny oddzia³ ratunkowy - intensywna terapia - 6 stanowisk - blok operacyjny - 3 sale operacyjne, sala wybudzeñ - 4 stanowiska - chirurgia jednego dnia - diagnostyka (m.in. pracownie tomografii komputerowej, RTG, USG, mammografii, EKG, endoskopii) - blok porodowy - 3 sale porodowe + sala do ciêæ cesarskich - hospicjum - 10 pokoi jednoosobowych z ³azienk¹ i mo liwoœci¹ pobytu rodziny - hotel - 8 pokoi z ³azienk¹ - laboratoria-analizy medyczne - 12 stanowisk - zespó³ poradni (endokrynologiczna, neonatologiczna, okulistyczna, chirurgiczna, ortopedyczna, kardiologiczna, rehabilitacyjna, neurologiczna, anestezjologiczna, psychiatryczna i psychologiczna, ginekologiczno-po³o nicza, laryngologiczna, urologiczna) Po rozbudowie w szpitalu znajd¹ siê rezonans magnetyczny i oddzia³ chemioterapii dziennej. Na terenie szpitala przewiduje siê oko³o 100 miejsc parkingowych.

11 paÿdziernik Rozmowa ze Zbyszkiem Przybylskim, prezesem zarz¹du Szpitala Powiatowego we Wrzeœni Sp. z o.o. Nowy budynek wrzesiñskiego szpitala W zwi¹zku z przystosowaniem polskich szpitali do standardów unijnych do 2012 roku placówki bêd¹ musia³y dostosowaæ oddzia- ³y do nowych norm. Ka dy szpital opracowywa³ program dostosowawczy. Jedna z norm mówi, e na ka de ³ó ko w pokoju wieloosobowym przypadaæ musi minimum 6 m 2, a pokój jednoosobowy nie mo e byæ mniejszy ni 12 m 2. Ze szpitalami, które nie osi¹gn¹ tych standardów, NFZ nie bêdzie podpisywa³ umów, co skazuje wiele oddzia³ów na zamkniêcie. To z kolei otworzy pole dla zagranicznych inwestorów, dla których budowa prywatnych placówek w Polsce stanie siê op³acalna. Realizacja unijnych programów wymaga du ych nak³adów inwestycyjnych. Szacuje siê, e w skali kraju to kwota miliardów. Samorz¹dy i dyrektorzy szpitali zaczêli gor¹czkowo szukaæ sposobów na ratowanie placówek, pacjenci siê boj¹. Jak sytuacja wygl¹da we wrzesiñskim szpitalu? Od dawna pracowaliœmy nad podniesieniem standardów w naszej placówce - jeszcze przed przyst¹pieniem Polski do Unii Europejskiej. Nasz budynek ma 80 lat - na zewn¹trz prezentuje siê nieÿle, ale ze wzglêdu na ograniczenia konstrukcyjne wielu przedsiêwziêæ nie da siê w nim zrealizowaæ. Jeœli chcielibyœmy dostosowaæ siê do wymogów unijnych, musielibyœmy zmniejszyæ obecn¹ liczbê dwustu ³ó ek o jedn¹ trzeci¹. eby tego unikn¹æ i utrzymaæ dotychczasowe œwiadczenia, oraz dodatkowo stworzyæ mo liwoœæ poszerzenia naszej oferty, zleciliœmy wykonanie studium programowoprzestrzennego, które pokaza³o, jak powinien rozbudowaæ siê nasz szpital, aby realizowa³ co najmniej ten sam zakres us³ug i jednoczeœnie spe³nia³ wszystkie standardy. Gdy ju by³o wiadomo, jak powinna wygl¹daæ rozbudowa, zaczêliœmy poszukiwaæ na ni¹ pieniêdzy. Na tak¹ rozbudowê, która, podkreœlê, umo liwi potem tani¹ eksploatacjê placówki. Rozwa aliœmy fundusze unijne i kapita³ prywatny. Wiadomo by³o, e z Unii nie uzyskamy dofinansowania w ca³oœci pokrywaj¹cego koszt rozbudowy: rewitalizacji starego obiektu i wybudowania nowego. Potrzebowaliœmy 60 mln z³. Z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego uzyskaliœmy najwy - sze w regionie dofinansowanie w wysokoœci tys. z³. Zamiast prywatyzacji A. Kozierkiewicz wyjaœnia³, na czym polega partnerstwo publiczno-prywatne Komitet doradczy zajmuj¹cy siê restrukturyzacj¹ wrzesiñskiego szpitala przyst¹pi³ do kolejnego etapu prac. Na spotkanie, które odby³o siê 2 paÿdziernika, zaproszono fachowców specjalizuj¹cych siê w tematyce przekszta³ceñ placówek s³u by zdrowia. Pojawili siê tak e reprezentanci rad gmin wchodz¹cych w sk³ad powiatu. Przedyskutowano mo liwe warianty pozyskania funduszy na rozbudowê. Dionizy Jaœniewicz nakreœli³ sytuacjê: Gotowy jest projekt techniczny rozbudowy, mamy pozwolenie na budowê i dofinansowanie z WRPO. Teraz musimy znaleÿæ model realizacji inwestycji w ramach obowi¹zuj¹cego w Polsce prawa. Dr Adam Kozierkiewicz z firmy Wspólny Rynek Medyczny Sp. z o.o. i mec. Monika Duszyñska z Kancelarii Wierzbowski Eversheds wyjaœniali, Prezes Przybylski wskazuje miejsce usytuowania prawego skrzyd³a nowego gmachu Koszt inwestycji szacuje siê na 60 mln z³. Sk¹d wzi¹æ brakuj¹c¹ kwotê? Czêœciowo oczywiœcie z innych programów - na przyk³ad staramy siê o dofinansowanie Szpitalnego Oddzia³u Ratunkowego. Ale pozosta³e 30 mln na rozbudowê zamierzamy uzyskaæ dziêki partnerstwu publiczno-prywatnemu: prywatny partner inwestuje, jednak obiekt nadal podlega wy³¹cznie publicznej kontroli. Ryzyko inwestycyjne zostaje wiêc roz³o one. Taki model sprawdzi³ siê w Europie i wydaje mi siê dobrym rozwi¹zaniem. W tej chwili szukamy najlepszego partnera prywatnego - nie ma innej mo liwoœci pozyskania kapita³u. Trzeba zdecydowaæ, na jakich zasadach bêdziemy wspó³pracowaæ z inwestorem. To znaczy, e mamy siê spodziewaæ prywatyzacji? Nie bêdzie adnej wyprzeda y maj¹tku, szpital w stu procentach pozostanie w³asnoœci¹ powiatu. Ta czêœæ obiektu, która zostanie wybudowana, bêdzie nale a³a pocz¹tkowo do inwestora - my bêdziemy j¹ przez lat dzier awiæ. Zak³adamy, e po tym czasie budynek przejdzie na w³asnoœæ samorz¹du. Nie ma mowy o sprzeda y udzia³ów. Inwestor nie jest instytucj¹ charytatywn¹, chce zarobiæ. Przy tym, jak Pan podkreœla, weÿmie na swoje barki niema³e ryzyko. Co to oznacza dla pacjentów? Czêœciow¹ odp³atnoœæ? Oczywiœcie nie. Nowy budynek bêdziemy dzier awiæ, natomiast podstaw¹ naszego dzia³ania, jak do tej pory, pozostanie kontrakt z NFZ. Wszystkie œwiadczenia bêd¹ nadal wykonywane na dotychczasowych zasadach. A trzeba pamiêtaæ, e dziêki rozbudowie i rozwojowi szpitala mamy szanse na wiêkszy kontrakt. Nie bêdzie ograniczania dostêpu do us³ug? Pacjenci nie musz¹ siê baæ, e partner prywatny narzuci jakieœ warunki korzystania z placówki? Podkreœlam: œwiadczymy us³ugi na podstawie kontraktu z NFZ i to on finansuje nasz¹ pracê. To siê nie zmieni. A fundusz mo e kontraktowaæ z nami wiêcej us³ug, gdy dziêki rozbudowie zakres œwiadczeñ siê poszerzy. Kiedy ruszy budowa nowego budynku i gdzie on stanie? Myœlê, e rozpocznie siê w pierwszej po³owie nowego roku - i potrwa dwa lata. Szpital rozbuduje siê w kierunku ulicy Legii Wrzesiñskiej, czyli nowy obiekt powstanie na ty³ach starego, za SOR-em. Jakich standardów maj¹ siê spodziewaæ pacjenci? Pokoje jedno-dwuosobowe, ka - dy z ³azienk¹. W pokojach klimatyzacja. Powierzchnia szpitala zwiêkszy siê ponad dwukrotnie. Planujemy powiêkszyæ dwukrotnie oddzia³ rehabilitacji. Zwiêkszy siê liczba ³ó ek monitorowanych, czyli na kardiologii i neurologii - te o sto procent. Planujemy rozwin¹æ chirurgiê Wrzesiñski szpital z³o y³ najbardziej kompleksowy projekt modernizacji szpitala w zwi¹zku z dostosowaniem do standardów Unii Europejskiej i jako jedyny powiatowy szpital przygotowa³ projekt, który przez ekspertów zosta³ oceniony bardzo dobrze - st¹d jego druga pozycja na liœcie rankingowej. Powszechn¹ zasad¹ przy rozdzielaniu œrodków unijnych jest e najbardziej efektywnym pomys³em na uzyskanie brakuj¹cych 30 milionów jest partnerstwo publiczno-prywatne. Na czym ono polega? Podmiot publiczny zawiera z prywatnym inwestorem d³ugoterminow¹ umowê, której celem jest stworzenie zaplecza umo liwiaj¹cego œwiadczenie us³ug o charakterze publicznym. Jak mia³oby to wygl¹daæ we Wrzeœni? Opcji jest kilka. Jak t³umaczy³ Kozierkiewicz: Mo na prywatnemu partnerowi zleciæ zaprojektowanie i zrealizowanie inwestycji z wszelkim ryzykiem, jakie siê z tym wi¹ e - przypomina³oby to kompleksowy kontrakt budowlany. Mo na te zdecydowaæ siê na wiêksze zaanga owanie podmiotu prywatnego: zarz¹dza on nieruchomoœci¹ i prowadzi jednostkê, natomiast w³asnoœæ aktywów pozostaje po stronie publicznej, która otrzymuje op³aty dzier awne. Model ten zastosowano w 15 polskich szpitalach. Inna forma zak³ada zaprojektowanie, zbudowanie, sfinansowanie i w jakimœ stopniu zarz¹dzanie nieruchomoœci¹ przez inwestora, który nastêpnie wynajmuje go podmiotowi publicznemu. Opieka nad budynkiem spada tu na podmiot prywatny, przy czym nie prowadzi on dzia³alnoœci wewn¹trz. W zamian za korzystanie z budynku otrzymuje op³aty dzier awne. Po latach obiekt przechodzi na w³asnoœæ strony publicznej. Kozierkiewicz uœwiadomi³ zebranym, e ani szpitala, ani powiatu nie staæ na zaci¹gniêcie kredytu albo udzielenie gwarancji kredytowej: eby przeprowadziæ inwestycjê, nale y powo³aæ spó³kê specjalnego przeznaczenia i zdecydowaæ, czy zapraszamy do niej partnera, który dodatkowo wniesie wiedzê pozwalaj¹c¹ wybudowaæ tani w eksploatacji szpital. Nastêpnie nale y sformu- ³owaæ nasze oczekiwania wobec partnera. Mec. Duszyñska podkreœli³a, e specjalna spó³ka zabezpiecza szpital przed ewentualn¹ utrat¹ p³ynnoœci finansowej i chroni interes pacjentów: Warto te pamiêtaæ, e kredyt zaci¹gniêty przez powiat czy szpital móg³by kosztowaæ wiêcej ni umowa zawarta na okreœlony czas z partnerem zewnêtrznym. Jerzy Mazurkiewicz zwróci³ uwagê, e: W przypadku gdybyœmy nie znaleÿli partnera, warto rozwa yæ spó³kê z samorz¹dami poszczególnych gmin powiatu. Ostatecznie zebrani zdecydowali siê na zgodny z ustaw¹ model partnerstwa publiczno-prywatnego i uznali, e inwestor mia³by: sfinansowaæ przedsiêwziêcie, sporz¹dziæ projekt budowy, zrealizowaæ j¹, móg³by równie zarz¹dzaæ obiektem i prowadziæ w budynku dzia³alnoœæ pozamedyczn¹, co ju w tej chwili ma miejsce (pralnia, kuchnia, sprz¹tanie). Zrezygnowano natomiast z oferowania przez podmiot zewnêtrzny us³ug medycznych. Zdecydowano tak e o zakupie wyposa enia w póÿniejszym etapie ze wzglêdu na dynamiczne zmiany specjalistycznych technologii. Zbyszko Przybylski podkreœli³: Najwa niejsze, aby nasz szpital nie generowa³ w przysz³oœci olbrzymich dzienn¹: urologiczn¹, zaæmy, ortopediê, chirurgiê dzieciêc¹, laryngologiê - w tej chwili mamy problemy z pomieszczeniem pacjentów. Bêdzie hotel dla matek towarzysz¹cych chorym dzieciom. Chcemy, eby obiekt jak najmniej przypomina³ szpital - raczej pensjonat, du o zieleni, przyjazny wystrój, mo e nawet ogród zimowy. To nie s¹ wymys³y: naprawdê trudno siê dobrze czuæ w szarych murach. W tej chwili nawet nie ma gdzie usi¹œæ, s¹ problemy z pomieszczeniem odwiedzaj¹cych. Bêd¹ przestronne ci¹gi komunikacyjne, miejsce, w którym da siê wypiæ kawê. Pacjent nie bêdzie skazany na ci¹g³e pozostawanie na oddziale. Jak zostan¹ zagospodarowane stary i nowy budynek? Nowa czêœæ bêdzie mia³a charakter hotelowy - tu przeniesiemy pacjentów i spróbujemy stworzyæ jak najbardziej przyjazne warunki. Tam, gdzie dziœ mieœci siê oddzia³ ratunkowy, znajdzie siê diagnostyka (ma³a radiologia, pracownia endoskopowa), a w starym budynku chirurgia jednego dnia, przyszpitalne lekarskie gabinety specjalistyczne, poradnie czynne w ci¹gu dnia, laboratorium. Wraz z rozwojem szpitala zapewne zwiêkszy siê liczba lekarzy. Ca³e drugie piêtro starego budynku zajmie oddzia³ dzieciêcy z hotelem dla matek. Pozostanie tu te oddzia³ hospicyjno-paliatywny. Rozbudowany zostanie parking. Nasz szpital osi¹gnie standard dla wielu placówek nieosi¹galny, a przy tym bêdziemy w stanie go utrzymaæ korzystaj¹c z dotychczasowych stawek NFZ. Rozmawia³a Anna Mizerka przyznawanie takich iloœci pieniêdzy, o jakie beneficjent wnioskuje. To umo liwia realizacjê z³o onego przez niego projektu. Œrodki przyznaje siê w kolejnoœci listy rankingowej przedstawionej po ocenie ekspertów do wyczerpania kwoty. Osobiœcie uwa am, e szpital wrzesiñski i jego proces przekszta³cania i modernizacji jest wzorcowy w Wielkopolsce, a nawet w kraju. Wa nym jest, aby zamierzenia o podniesieniu jakoœci opieki medycznej w regionie (powiecie) poprzez rozbudowê Szpitala Powiatowego we Wrzeœni powiod³y siê Ma to byæ gwarancj¹ rozwoju szpitala i œwiadczenia us³ug na najwy szym poziomie, czego w³adzom Szpitala Powiatowego yczê! Krystyna Poœlednia cz³onek Zarz¹du Województwa Wielkopolskiego kosztów eksploatacji, jak wiele innych lecznic w kraju. Partner zarz¹dzaj¹cy budynkiem bêdzie zainteresowany nie tylko redukcj¹ nak³adów inwestycyjnych, ale równie funkcjonalnoœci¹ i elastycznoœci¹ placówki w przysz³oœci. Rozpocz¹³ siê etap wy³aniania odpowiedniego partnera. Do prac w zespole, który siê tym zajmie komitet doradczy wydelegowa³ Jerzego Mazurkiewicza, Alicjê Kostrzewsk¹ oraz Tadeusza Œwi¹tkiewicza. Zgodnie z obecnymi za³o eniami realizacja inwestycji powinna ruszyæ w pierwszej po³owie 2010 roku. Anna Mizerka

12 12 paÿdziernik 2009 Po wakacyjnej przerwie ruszaj¹ kolejne akcje realizowane w ramach projektu informacyjno-edukacyjnego B¹dŸmy zdrowi - wiemy, wiêc dzia³amy. Jego celem jest walka z oty³oœci¹, nadwag¹ i chorobami dietozale nymi wœród dzieci. Twórcom programu zale y na propagowaniu zdrowego od ywiania, aktywnoœci fizycznej, jak równie kszta³towaniu w³aœciwych nawyków prozdrowotnych. Przedsiêwziêcie obejmuj¹ce swym zasiêgiem ca³¹ Wielkopolskê prowadz¹ pracownicy Pañstwowej Inspekcji Sanitarnej. Adresatem akcji s¹ dzieci w wieku od 6 do 7 i od 13 do 15 lat oraz ich rodzice. Po rozpoczêciu nauki szkolnej dziecko do tej pory ruchliwe coraz d³u ej siedzi, zaczyna tak e dokonywaæ w³asnych wyborów ywieniowych. Natomiast w wieku dojrzewania, w Jak uchroniæ siê przed gryp¹? Poradnik pacjenta Minister zdrowia w rozporz¹dzeniu z dnia 28 sierpnia 2009 r. okreœli³ zasady potwierdzania skierowañ na leczenie uzdrowiskowe. O koniecznoœci leczenia uzdrowiskowego decyduje lekarz rodzinny lub specjalista. Leczenie uzdrowiskowe jest kontynuacj¹ (uzupe³nieniem) leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego. Lekarze udzielaj¹cy œwiadczeñ zdrowotnych w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia kieruj¹ pacjenta do leczenia uzdrowiskowego, wype³niaj¹c odpowiedni wniosek. Do skierowania lekarz do³¹cza lub wpisuje aktualne wyniki badañ. Jeœli w ci¹gu ostatnich 3 miesiêcy pacjent przebywa³ w szpitalu, mo e za³¹czyæ do wniosku wypis ze szpitala (kserokopiê). Lekarz maj¹cy umowê z NFZ przesy³a wniosek do Dzia³u Lecznictwa Uzdrowiskowego Wojewódzkiego Oddzia³u Wielkopolskiego NFZ. Na w³asn¹ proœbê pacjent mo e sam przes³aæ wniosek lub z³o yæ osobi- Niebezpieczna oty³oœæ u dzieci okresie gwa³townego rozwoju m³odego organizmu, nastolatek staje siê szczególnie podatny na szkodliwe zachowania proponowane przez reklamy i media. Problemem jest nie tylko oty³oœæ, niedo ywienie jakoœciowe, ale równie tak groÿne choroby, jak bulimia i anoreksja. Projekt dofinansowa³y Islandia, Lichtenstein i Norwegia ze œrodków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Konkretne dzia³ania przeprowadzane s¹ od stycznia 2009 roku i bêd¹ trwa³y do kwietnia 2016 roku. W zwi¹zku z tym Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrzeœni zaplanowa³a cykl szkoleñ dla pedagogów. 14 wrzeœnia odby³o siê spotkanie z dyrektorami szkó³. Podczas szkolenia zapoznawaliœmy uczestników z programem, by³a mowa o ywieniu, chorobach Rozpocz¹³ siê okres jesienny, czas zwiêkszonego ryzyka zachorowania na grypê sezonow¹ i now¹ grypê wywo³an¹ wirusem A/H1N1. Wirus A/H1N1 jest zupe³nie now¹ odmian¹ powsta³¹ z po³¹czenia wirusów grypy œwiñ, ptaków i ludzi. Zaka enie now¹ gryp¹, podobnie jak gryp¹ sezonow¹, odbywa siê drog¹ powietrzn¹ i kropelkow¹ (np. kichanie). Do zaka enia mo e dojœæ równie przez dotykanie przedmiotów zanieczyszczonych œlin¹ lub wydzielin¹ dróg oddechowych chorego i nastêpnie dotykanie œluzówki (oczu, nosa, ust) osoby zdrowej. W zwi¹zku z szybkim wzrostem zachorowañ na now¹ grypê 11 czerwca 2009 roku Œwiatowa Organizacja Zdrowia og³osi³a najwy szy szósty stopieñ zagro- enia, oznaczaj¹cy pandemiê (czyli epidemiê choroby zakaÿnej wystêpuj¹c¹ w tym samym czasie w ró nych krajach i na ró nych kontynentach). Wobec tego powinniœmy zadbaæ o siebie i prowadziæ zdrowy styl ycia. Nale y pamiêtaæ o odpowiednim ubiorze - dobranym do pogody, tak by organizm nie przegrzewa³ siê i nie poci³ podczas wysokich temperatur na zewn¹trz i wewn¹trz pomieszczeñ, np. w domu, szkole. Wa ne jest równie, co jemy, czyli urozmaicona dieta bogata w sk³adniki od ywcze, witaminy i minera³y, która ma wp³yw na wzmacnianie odpornoœci organizmu. Nale y pamiêtaæ o aktywnoœci fizycznej: jazda na rowerze, spacer, zabawy na œwie ym powietrzu z dzieæmi. Po aktywnym dniu nie powinno zabrakn¹æ odpoczynku i snu, który jest bardzo istotny dla funkcjonowania organizmu. Leczenie uzdrowiskowe œcie w Dziale Lecznictwa Uzdrowiskowego. W NFZ skierowanie zostaje zarejestrowane i jednoczeœnie pracownicy sprawdzaj¹ m.in. kiedy chory by³ ostatnio leczony w uzdrowisku i czy jest ubezpieczony. Nastêpnie lekarze specjaliœci w dziedzinie balneoklimatologii, rehabilitacji i medycyny fizykalnej zatrudnieni przez NFZ na podstawie z³o onej dokumentacji medycznej kwalifikuj¹ pacjentów do uzdrowiska, uwzglêdniaj¹c profil schorzenia i celowoœæ leczenia. Jeœli pojawi¹ siê w¹tpliwoœci kliniczne, konsultanci kieruj¹ pisma ZDROWIE z nim zwi¹zanych, a tak e o wa - nej roli, jak¹ w yciu cz³owieka odgrywa ruch fizyczny - mówi Anna Wêclewska, koordynator dzia³u Oœwiaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE we Wrzeœni - Rozprowadzamy materia³y informacyjno-edukacyjne z gad etami dla gimnazjalistów, dzieci, edukatorów i rodziców. W najbli szym czasie bêdziemy przeprowadzaæ cykl spotkañ w szko³ach. Na wiosnê zorganizujemy festyny i konkursy. Przed i po wdro eniu dzia³añ wœród dzieci, rodziców i nauczycieli przeprowadzone zostan¹ ankiety, aby oceniæ poziom wiedzy uczestników programu i efekty przeprowadzonych akcji. Wiêcej informacji o projekcie mo na uzyskaæ na stronie W przypadku zachorowania na grypê nale y pozostaæ w domu i skontaktowaæ siê z lekarzem. Kaszl¹c lub kichaj¹c zakrywaæ nos i usta jednorazow¹ chusteczk¹ higieniczn¹, unikaæ dotykania palcami ust, nosa i oczu. Podczas rozmów wystrzegaæ siê bliskich kontaktów z rozmówc¹, zaniechaæ uœcisków d³oni, poca³unków, itp. Poza szko³¹ czy prac¹ unikaæ przebywania w skupiskach ludzi (kino, dyskoteka, centrum handlowe, hala sportowa), a zw³aszcza masowych zgromadzeñ, oraz uprawiania sportów kontaktowych. I najwa niejsze: przestrzegaæ zawsze podstawowych zasad higieny. Anna Wêclewska Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna we Wrzeœni z proœb¹ o opiniê do odpowiedniego specjalisty lub lekarza wystawiaj¹cego wniosek. Gdy skierowanie zostanie zarejestrowane - otrzymuje swój numer. Zawiadomienie o nadanym numerze oraz o spodziewanym czasie oczekiwania na leczenie uzdrowiskowe pacjent otrzymuje poczt¹. Warto pamiêtaæ, e okres wa noœci skierowania wynosi 18 miesiêcy. Zgodnie z zaleceniami konsultanta krajowego leczenie uzdrowiskowe ordynowane jest raz na 12 miesiêcy, poniewa przez rok utrzymuje siê odczyn uzdrowiskowy. Nale y pamiêtaæ, e czynniki bodÿcowe uzdrowiska i klimat mog¹ równie wywo³aæ u pacjenta efekty niepo ¹dane. Dlatego skierowanie na leczenie uzdrowiskowe mo na z³o yæ nie wczeœniej ni po 6 miesi¹cach od ostatniego pobytu w uzdrowisku. Wyj¹tkiem jest leczenie uzdrowiskowe poszpitalne. lek. med. Krystyna Dudziñska z-ca dyrektora ds. medycznych Szpitala Powiatowego Dy ury aptek paÿdziernik/listopad Oddali krew Zarz¹d Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzy a we Wrzeœni, Intermarché i Bricomarché serdecznie dziêkuj¹ za pomoc w zorganizowaniu akcji poboru krwi, która odby³a siê 19 wrzeœnia na terenie marketów. Ogó³em zg³osi³o siê 58 honorowych dawców, natomiast krew odda³y 44 osoby - w sumie zebrano 20 litrów krwi. Szczególne podziêkowania nale ¹ siê dawcom, zw³aszcza tym oddaj¹cym krew po raz pierwszy. W akcji wziê³y udzia³ osoby o du ej wra liwoœci spo³ecznej Organizatorzy

13 UROCZYSTOŒCI ROCZNICOWE, INFORMACJE paÿdziernik Kombatanci doskonale pamiêtaj¹ ten tragiczny dzieñ 17 wrzeœnia wrzeœnianie wspominali jedno z najbardziej tragicznych wydarzeñ w historii Polski. Uroczystoœci rozpoczê³a msza œwiêta celebrowana przez ks. kanonika G³owa w koœciele farnym. Rocznica powstania Polskiego Pañstwa Podziemnego Ods³oniêcie tablicy pami¹tkowej ku czci genera³a broni W³adys³awa Andersa i poœwiêcenie tabliczek osób zmar³ych i pomordowanych w czasie II wojny œwiatowej z Wielkopolski z³o y- ³o siê na centraln¹ czêœæ obchodów siedemdziesi¹tej rocznicy powstania Polskiego Pañstwa Podziemnego, które odby³y siê 27 wrzeœnia w Poznaniu. Uroczystoœci upamiêtniaj¹ce to znacz¹ce w historii Polski wydarzenie zosta³y przygotowane przez Œwiatowy Zwi¹zek o³nierzy Armii Krajowej Okrêgu Wielkopolskiego. Ceremoniê rozpoczê³a msza w koœciele oo. Dominikanów. Po jej zakoñczeniu ods³oniêto w kru gankach œwi¹tyni tablicê pami¹tkow¹, któr¹ oddano ho³d jednemu z najwybitniejszych polskich dowódców okresu wojny - genera³owi W³adys³awowi Andersowi. Po z³o eniu kwiatów ze- Szpital w opa³ach fot. arch. KPPSP we Wrzeœni W szpitalu odby³y siê æwiczenia s³u b ratowniczych 30 wrzeœnia o dyspozytorka pogotowia ratunkowego otrzymuje zg³oszenie z oddzia³u noworodkowego szpitala powiatowego, e w szatni personelu na poddaszu nieznany mê czyzna rozla³ i podpali³ substancjê ³atwopaln¹. Grozi równie broni¹ pracownikowi szpitala. Mê czyzna wygl¹da na mocno zdesperowanego. Dyspozytorka zgodnie z procedurami przekazuje informacje do Powiatowego Stanowiska Kierowania Pañstwowej Stra y Po arnej oraz na Komen- dê Powiatow¹ Policji. Rozlegaj¹ siê syreny wozów stra ackich i policyjnych oraz odg³osy wystrza³ów z broni palnej. Wszystkie s³u by przystêpuj¹ niemal natychmiast do akcji ratowniczych, zabezpieczaj¹cych oraz poœcigowych. Na szczêœcie to tylko wspólne æwiczenia stra y po arnej i policji. Podczas dzia³añ ratowniczych personel oddzia³u ewakuowa³ 20 kobiet oraz 16 noworodków na inne oddzia³y szpitalne, chorych przetransportowano do Liceum Ogólnokszta³c¹cego ambulansami PRM. 70. rocznica najazdu Sowietów na Polskê Po mszy pochód przy dÿwiêkach werbli przemaszerowa³ na cmentarz przy ul. GnieŸnieñskiej pod pomnik katyñski, gdzie odby³a siê centralna czêœæ obchodów. Wœród uczestników obecni byli miêdzy innymi kombatanci, cz³onkowie Rodziny Katyñskiej, poczty sztandarowe oraz przedstawiciele w³adz lokalnych. Ceremoniê poprowadzi³ Boles³aw Œwiêciochowski, prezes Wrzesiñskiego Towarzystwa Kulturalnego, który by³ g³ównym organizatorem uroczystoœci. Po krótkim wprowadzeniu S³awomir Szuba, nauczyciel historii z Liceum Ogólnokszta³c¹cego, przedstawi³ referat okolicznoœciowy. W swoim wyst¹pieniu szczególnie zaakcentowa³ dramatyczne skutki agresji sowieckiej dla narodu polskiego. Nawi¹za³ równie do aktualnego stanowiska w³adz rosyjskich wobec wydarzeñ sprzed siedemdziesiêciu lat. Wspominaj¹c mord katyñski powiedzia³: Nie ma wyt³umaczeniu dla tego aktu bestialstwa, tak samo jak dla sojuszu Stalina i Hitlera. A winnym s³owo przepraszam nawet nie chce przejœæ przez gard³o. Za to pokracznymi argumentami próbuj¹ zafa³szowaæ historiê tamtych tragicznych czasów i t³umaczyæ swe niegodne postêpowanie. Naszym zadaniem jest kultywowaæ pamiêæ o tej tragicznej dacie i oddawaæ honor wszystkim tym, którzy chcieli przecie normalnie yæ, mimo wszystko. Nastêpnie zebrani wys³uchali krótkiego koncertu pieœni patriotycznych i religijnych w wykonaniu licealnego chóru Les Choristes pod przewodnictwem dyrygenta, Przemys³awa Piechockiego. Spotkanie zakoñczy³o z³o enie kwiatów przez delegacje oraz wspólne odœpiewanie Roty. leg³ych, pomordowanych i zmar³ych w okresie II wojny œwiatowej. W obchodach uczestniczy³a delegacja z powiatu wrzesiñskiego. Szpital Powiatowy we Wrzeœni to jeden z najwa niejszych elementów systemu bezpieczeñstwa w powiecie wrzesiñskim, dlatego w æwiczenia zaanga owa³y siê Powiatowe Centrum Zarz¹dzania Kryzysowego oraz Gminny Oœrodek Alarmowania we Wrzeœni. Przeæwiczono gotowoœæ do podjêcia dzia³añ, przep³yw informacji, mo liwoœci zwo³ania w trybie alarmowym cz³onków Powiatowego Zespo³u Zarz¹dzania Kryzysowego oraz prowadzenia monitoringu rozwoju sytuacji. Na miejscu æwiczeñ obecny by³ wicestarosta wrzesiñski, Pawe³ Guzik, wraz z czêœci¹ Powiatowego Zespo³u Zarz¹dzania Kryzysowego. Akcja przebiega³a prawid³owo, wszystkie s³u by zareagowa³y w³aœciwie, za³o ony cel æwiczenia przyniós³ oczekiwany efekt. Pewne niedoci¹gniêcia, jakie wynik³y podczas dzia³añ ratowniczych, doczeka³y siê szczegó³owej analizy: okaza³o siê m.in., e szwankuje ³¹cznoœæ miêdzy dowódc¹ dzia³añ ratowniczo-gaœniczych a dy urnym koordynatorem dzia³añ medycznych w szpitalu. Æwiczenia pozwol¹ wykluczyæ tego rodzaju sytuacje w przysz³oœci. Pawe³ Puzdrakiewicz PCZK Wrzeœnia Ksi¹dz G³ów odznaczony Wojewoda wielkopolski Piotr Florek odznaczy³ ksiêdza kanonika Kazimierza G³owa Z³otym Krzy em Zas³ugi. Wyró nienie, przyznawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zas³u onym obywatelom Wielkopolski, wrêczono 29 Spotkanie Kombatantów Zaproszenie Zarz¹d Ko³a Zwi¹zku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i By³ych WiêŸniów Politycznych we Wrzeœni zaprasza wszystkich cz³onków na zebranie plenarne, które odbêdzie siê 15 paÿdziernika o godz w sali przedsiêbiorstwa Mikroma przy ul. Batorego 5. Urodzony 8 marca 1928 roku w Mi³os³awiu polski rolnik, opozycjonista, polityka, pose³ na Sejm X kadencji, aktywny dzia- ³acz spo³eczny. Zmar³ 10 listopada 1997 roku. Józef Wlekliñski by³ wspó³za- ³o ycielem NSZZ Solidarnoœci Rolników Indywidualnych i wiceprzewodnicz¹cym Zarz¹du Wojewódzkiego. W³¹czony do Podziemnego Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników, po powo³aniu Wielkopolskiego Komitetu jego jawny przedstawiciel. Zabiega³ o utworzenie Uniwersytetu Ludowego dzia³aj¹cego póÿniej w Biechowie. By³ te wieloletnim komendantem Ochotniczej Stra y Po arnej w gminie Mi³os³aw. Po wyborach 1989 pose³, wiceprzewodnicz¹cy Zarz¹du Wojewódzkiego S RI, cz³onek komitetu za- ³o ycielskiego PSL Solidarnoœæ, wspó³organizator i prezydent Wielkopolskiej Izby Rolniczej i Rolno-Przemys³owej. Wlekliñski, sam zatrzymywany i przes³uchiwany, zawsze niós³ pomoc innym. Uczestniczy³ w akcjach wspierania internowanych, represjonowanych i ich rodzin, organizowa³ zbiórki ywnoœci dla strajkuj¹cych studentów, kiedy W tym roku presti owe wyró nienie otrzyma³ Tadeusz D¹browski za tom poetycki Czarny wrzeœnia w Wielkopolskim Urzêdzie Wojewódzkim. Otrzymuj¹ je osoby spe³niaj¹ce czyny przekraczaj¹ce zakres ich zwyk³ych obowi¹zków, a przynosz¹ce znaczn¹ korzyœæ pañstwu lub obywatelom. Wspomnienie o Józefie Wlekliñskim Nagroda Koœcielskich (red.) dowiadywa³ siê, e u rolników dzia³aj¹cych w zwi¹zku nie dzieje siê najlepiej, organizowa³ maszyny, grupê kolegów i wspólnie pomagali w pracach polowych. Jak wspomina pani Maria: Trudno nie pamiêtaæ panu Józefowi tych transportów ywnoœci, wêdlin, kartofli na zimê Przetrwaliœmy tu w mieœcie dziêki takim rolnikom jak œp. Józef. Józef Wlekliñski ³¹czy³ odwagê z m¹drym zaanga owanie w ycie zbiorowoœci. I do koñca sta³ po stronie pojedynczego cz³owieka. (oprac. na podstawie By³ cz³owiekiem solidarnoœci [A.N.] Solidarnoœæ-Poznañ 1997 nr 505) brani przenieœli siê do parku Henryka Wieniawskiego pod pomnik Polskiego Pañstwa Podziemnego i Armii Krajowej, gdzie zaplanowano g³ówn¹ czêœæ uroczystoœci. Poœwiêcono tam imienne tabliczki osób pokwadrat, wydany w 2009 roku nak³adem Wydawnictwa A5. Poezja D¹browskiego - trzydziestoletniego gdañszczanina, eseisty i krytyka literackiego - doczeka³a siê ju t³umaczeñ na dziesiêæ jêzyków europejskich. Jak uzasadnia jury, w którym zasiadaj¹ miêdzy innymi W³odzimierz Bolecki i Jerzy Jarzêbski, twórczoœæ D¹browskiego cechuje nie tylko oryginalnoœæ, ale i ostroœæ widzenia spraw estetycznych, egzystencjalnych i metafizycznych, która czyni jego pisarstwo jednym z najciekawszych osi¹gniêæ najnowszej poezji polskiej. (red.)

14 14 paÿdziernik 2009 WYWIADY / INFORMACJE Pszczelarstwo to coœ wiêcej ni hobby Bogus³aw Grobelny i Bogus³aw Fija³kowski zajmuj¹ siê pszczelarstwem od niemal pó³ wieku Ko³o Pszczelarzy we Wrzeœni jest jednym z najlepszych i najbardziej cenionych kó³ Wojewódzkiego Zwi¹zku Pszczelarzy w Poznaniu. Pierwsze wzmianki o jego istnieniu pochodz¹ z 1835 roku. Obecnie zrzesza 49 cz³onków. Utrzymuj¹ oni ok matek pszczelich. W tym roku Ko³o zosta³o uhonorowane medalem im. ks. dr Jana Dzier ona, najwy sz¹ nagrod¹ dla wyró niaj¹cych siê kó³ pszczelarskich w Polsce. Od 1974 roku prezesem Ko³a jest Bogus³aw Fija³kowski, wyró niony wieloma odznaczeniami pszczelarskimi, m.in. statuetk¹ ks. dra Jana Dzier ona. Jego zastêpca, Bogus³aw Grobelny, otrzyma³ medal im. ks. Dzier ona. Podczas spotkania, któremu towarzyszy³a herbata z miodem, pszczelarze opowiadali o swojej pasji. Od jak dawna pracuj¹ Panowie z pszczo³ami? Bogus³aw Grobelny: Od 1964 roku. Minê³o ju 45 lat! Bogus³aw Fija³kowski: Obcujê z pszczo³ami od zawsze. Tam, gdzie siê wychowa³em, by³y ule. Gdy wybudowa³em dom we Wrzeœni, w latach siedemdziesi¹tych, moja mama od razu kupi³a mi pierwszy ul. Po kilku latach mia³em 25 rodzin. Obecnie mam 9. Pszczo³y maj¹ opinie pracowitych. Jak wygl¹da ich ycie? Bogus³aw Grobelny: Ka da pszczela rodzina mieszka w osobnym ulu. Ma swoj¹ matkê, robotnice i trutnie. Matka znosi jajka, z których wykluwaj¹ siê wszystkie pszczo³y nale ¹ce do rodziny. Gdy nadchodzi wiosna, zdarza siê, e rodzi siê m³oda matka, wtedy ta starsza wychodzi z rojem i szuka nowego gniazda. U ludzi to m³odzi wychodz¹ z domu i szukaj¹ swojego miejsca w œwiecie, u pszczó³ jest na odwrót. Zawsze wiemy, kiedy to siê stanie, w ulach s³ychaæ wtedy œpiew matek. Po wyjœciu odbywa siê rój godowy. Z jajeczek (wiosn¹ matka sk³ada ich do 2 tys. na dobê) rodz¹ siê larwy, które zamykaj¹ siê w kokonie. Wychodz¹ z nich maleñkie pszczó³ki, karmione s¹ mleczkiem pszczelim, wysokokalorycznym pokarmem. M³oda pszczo³a spêdza czas na pracach porz¹dkowych, po jakimœ czasie dopiero wyfruwa na zewn¹trz. I staje siê robotnic¹. Prze ywa w lecie oko³o trzech tygodni. Pszczo³a yje bardzo intensywnie, nadchodzi moment, gdy owad nie mo e ju fruwaæ i wtedy umiera. ycie pszczó³ jest fascynuj¹ce! Najlepiej, gdyby pani pojecha³a do pasieki i sama mu siê przyjrza³a. Jak wygl¹da powszedni dzieñ pszczelarza? Bogus³aw Fija³kowski: Opiekujê siê pasiek¹. Wiosn¹ i latem wywo ê swoje pszczo³y do Radomic, ze wzglêdu na bliskoœæ pól rzepaku. eby uzyskaæ ró norodne gatunki miodu trzeba wêdrowaæ, jak to my pszczelarze mówimy, za po ytkiem. Zaopatrujê te ka d¹ rodzinê w odpowiednie leki. Pasieka nieleczona mo e przetrwaæ najwy ej 3 lata. Du ym zagro eniem s¹ ciê kie choroby, jak warroza. Niestety ten rok jest bardzo niekorzystny dla pszczó³, wrêcz klêskowy. Najpierw susza, potem deszcz i ch³odne noce spowodowa³y, e roœliny wytwarza³y ma³o nektaru i tym samym miodu by³o tyle, co na lekarstwo. Wiele pszczó³ zginê³o z powodu gwa³townych, zimnych deszczy. W zesz³ym roku podbieraliœmy miód cztery razy, w tym roku tylko raz. To znaczy, e nie zwróc¹ siê nam koszty produkcji. Za to ubieg³y rok by³ rewelacyjny. Obrodzi³y rzepak, akacja, lipa. By³o du o mszyc, a co za tym idzie spadzi. Jedna rodzina da³a mi rekordow¹ iloœæ - 70 kg! Zazwyczaj otrzy- Rozmowa z Justyn¹ Jastrzêbsk¹, dyrektor Têczowej Chatki, nowo otwartego przedszkola we Wrzeœni Czy Wrzeœni potrzebne jest nowe przedszkole? Justyna Jastrzêbska z grup¹ piêciolatków poniedzia³ku do pi¹tku, piêæ godzin dziennie. W tym czasie z dzieæmi jest równie nauczycielka wychowania przedszkolnego. Nauczycielka przygotowuje plany miesiêczne i plany rozwoju, lektor, dostosowuj¹c siê do nich, realizuje w³asne zajêcia jêzykowe. Lektor mówi tylko po angielsku, dziêki czemu dzieci os³uchuj¹ siê z jêzykiem przy codziennych czynnoœciach i zabawach. Inne grupy maj¹ lekcje jêzykowe dwa, trzy razy w tygodniu, to jednak ma³o. Dzieci w tym wieku momentalnie ucz¹ siê i ³api¹ kontakt z jêzykiem obcym. Myœlê, e jest to grupa przysz³oœciowa, niestety dosyæ droga. muje siê kg. Jako cz³onkowie Ko³a staramy siê, aby wzrasta³a produkcja miodu. Dlatego od lat sprowadzamy du o matek (60 w ubieg³ym roku). Podró ujemy po Polsce, oprócz wycieczek krajoznawczych organizujemy wyjazdy szkoleniowe, odwiedziliœmy Stacjê Hodowli i Unasienniania Matek w Okocimiu- Brzesku, Oddzia³ Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Pu³awach. Co roku otrzymujemy dofinansowanie z gmin i starostwa, dziêki czemu zakupujemy wêzê - materia³ potrzebny do budowy plastrów. Na wiosnê organizujemy piknik, podczas którego wymieniamy siê doœwiadczeniami, spotykamy siê tak e z pszczelarzami z innych kó³. Cieszymy siê, e ludzie ca³y rok czekaj¹ na to spotkanie. Przygarnij mnie Pies rasy mieszanej, ma oko- ³o szeœciu lat, po sterylizacji, zaszczepiony. Jest bardzo spokojny - zdjêcie dobrze oddaje jego przyjazny temperament. Idealnie bêdzie pilnowa³ obejœcia (nie wolno jednak trzymaæ go na ³añcuchu). Brakuje mu ludzkiego towarzystwa. Z jakimi problemami borykaj¹ siê polscy pszczelarze? Bogus³aw Grobelny: Jest ich bardzo du o! Z roku na rok maleje liczba cz³onków Ko³a - wszyscy jesteœmy ju starszymi ludÿmi, zaledwie jeden pszczelarz wœród nas ma poni ej piêædziesiêciu lat. Brakuje nastêpców. Miód jest stosunkowo tani, a praca trudna i bolesna. Plag¹ s¹ ciê kie choroby dziesi¹tkuj¹ce pszczo³y. Leki kosztuj¹. Niestety wycofano z rynku dobre i tanie polskie œrodki, zast¹piono je zachodnimi, znacznie dro szymi, mniej skutecznymi i o gorszej wydajnoœci. Ci¹gle wzrastaj¹ ceny cukru. Na Zachodzie, w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, nawet na Wêgrzech, pañstwo wspomaga pszczelarzy, sprzedaj¹c im cukier po cenie hurtowej, tymczasem my nie mo emy liczyæ na tak¹ pomoc. Produkcja miodu staje siê nieop³acalna. Osobnym problemem s¹ wytrucia pszczó³ œrodkami ochrony roœlin stosowanymi w rolnictwie. W Niemczech, gdy dosz³o w zesz³ym roku do wytruæ, ju jesieni¹ wyp³acono hodowcom odszkodowania. W Polsce mo na za³o yæ sprawê w s¹dzie, ale na werdykt czeka siê 5 lat, do tego czasu pasieka przestaje istnieæ. Rozmawia³a Pies rasy mieszanej, bardzo ³adny, ma trzy-cztery lata. Zaszczepiony. Bardzo lubi spacery - ze wzglêdu na prezencjê bêdzie wzbudzaæ zazdroœæ u innych posiadaczy czworonogów. Uwielbia zabawê i jest œwietnym kompanem. Schronisko Miejskie dla Zwierz¹t we Wrzeœni zaprasza od poniedzia³ku do pi¹tku miêdzy 8:00 a 12:00; w soboty, niedziele i œwiêta miêdzy 8:00 a 10:00, ul. gen. Sikorskiego 38, tel Zbiórka elektroœmieci Sk¹d wzi¹³ siê pomys³, aby otworzyæ przedszkole we Wrzeœni? Bardzo lubiê dzieci, mam z nimi dobry kontakt, chcia³am coœ dla nich zrobiæ. Skoñczy³am studia miêdzy innymi w zakresie wychowania przedszkolnego. Rozgl¹da³am siê po rynku lokalnym, wiedzia³am, e w mieœcie s¹ tylko trzy przedszkola. Zauwa y³am, e nie s¹ w stanie pomieœciæ wszystkich dzieci, uzna³am zatem, e potrzebna jest nowa placówka. Przez rok szuka³am odpowiedniej dzia³ki. Jan Nowak z firmy Nowbud, który wskaza³ mi odpowiednie miejsce, zdecydowa³ siê tak e wznieœæ, dzier awiony obecnie przez mnie, budynek przedszkola. Jakie warunki trzeba spe³niæ, eby otworzyæ przedszkole? Przede wszystkim finansowe. Trzeba oczywiœcie zatrudniæ wykszta³con¹ kadrê nauczycielsk¹ oraz dyrektora do nadzoru pedagogicznego, jeœli w³aœciciel nie ma takich uprawnieñ. Placówka musi te spe³niaæ szereg wymagañ: odpowiedni¹ liczbê dzieci w pomieszczeniach, wielkoœæ sal, placu zabaw, kuchni wraz z zapleczem i wiele innych. Toalety na przyk³ad powinny byæ w umieszczone w salach, tak aby by³y dostêpne dla dzieci na wysokoœci dostosowanej do ich wzrostu. Nowoœci¹ jest grupa anglojêzyczna. Jak wygl¹daj¹ zajêcia w niej prowadzone? Lektor pracuje z t¹ grup¹ od Czym ró ni siê to przedszkole od innych wrzesiñskich placówek? Estetycznym wygl¹dem i dobrym przystosowaniem do potrzeb dzieci i rodziców (przedszkole otwarte jest w godzinach od 6.00 do 17.30). Mamy przygotowan¹ specjaln¹ salê, gdzie odbywaj¹ siê miêdzy innymi zajêcia z rytmiki i tañca. Chcemy tam tak e zorganizowaæ wieczorki kinowe. Zakupiliœmy ju projektor i mnóstwo bajek. Op³ata bêdzie symboliczna. W ramach przedszkola dzia³a klub przedszkolaka. Rodzice, którzy maj¹ do za³atwienia swoje sprawy, mog¹ zostawiæ tu pociechy w wieku od pó³tora roku do szeœciu lat. Efekty ekologicznej zbiórki robi³y imponuj¹ce wra enie 19 wrzeœnia uczniowie wrzesiñskich szkó³ zbierali zu yty sprzêt elektryczny i elektroniczny, bior¹c udzia³ w ogólnopolskiej akcji Sprz¹tania Œwiata 2009, organizowanej przez powiat wrzesiñski przy wspó³pracy szkó³ ponadgimnazjalnych oraz Nadleœnictwa Czerniejewo. Zadaniem szkó³ by³o wykonanie ulotek informacyjnych i plakatów oraz przeprowadzenie akcji informacyjnej ju od wrzeœnia w okolicach najwiêkszych supermarketów wrzesiñskich. Uczniowie rozklejali ulotki w mieœcie i przekonywali mieszkañców do pozbycia siê elektroœmieci w legalny sposób. Nale- y je oddaæ do punktu zbiórki, a nie mieszaæ z typowymi odpadami komunalnymi albo wyrzucaæ do lasu. Oddane przez mieszkañców elektroœmieci bêd¹ poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu. Ci, którzy przynieœli swój zu yty sprzêt elektryczny i elektroniczny, dostawali w zamian sadzonkê drzewa lub krzewu. ¹cznie rozdano sadzonek, które wzbogac¹ w zieleñ nasze miasto. Liceum Ogólnokszta³c¹ce zebra³o kg elektroœmieci, Zespó³ Szkó³ Politechnicznych 2 910, Zespó³ Szkó³ Zawodowych 650, pracownicy firmy ALKO w sumie prawie osiem ton. Ma³gorzata Lisiecka

15 SPORT paÿdziernik Szybki cross Dziewi¹ta edycja Crossu Kolarzy Górskich we Wrzeœni, która tradycyjnie odby³a siê w ma³pim gaju, okaza³a siê najszybsza w historii zawodów. Rekordy czasu zosta³y pobite w wielu kategoriach. Tak dobre wyniki zawdziêczamy bardzo sprzyjaj¹cej pogodzie. Warunki na trasie by³y rewelacyjne, a sama trasa profesjonalnie, przygotowana i wspaniale zabezpieczona, pozwala³a rozwin¹æ prêdkoœæ przy zapewnieniu bezpieczeñstwa, m.in. dziêki dosypanym nowym bandom na zakrêtach - oceni³ Zbigniew Ogrodowicz, dyrektor Wrzesiñskich Obiektów Sportowych i Rekreacyjnych, wspó³organizator imprezy - Wa n¹ jej zalet¹ jest œwietna widocznoœæ - kibice mogli obserwowaæ zmagania kolarzy na znacz¹cym odcinku, nie ruszaj¹c siê z miejsca startu. Dziêki temu widzowie widzieli kto, kogo i o ile wyprzedza, natomiast zawodnicy bardziej mobilizowali siê do walki. W zawodach wystartowa³y sto szeœædziesi¹t dwie osoby, w wiêkszoœci z Wielkopolski, ale równie z Warszawy, Szczecina, Che³mna, Gryfina, Pa³czyna- Zdroju, Czaplinka, Strzelec Krajeñskich, Gorzowa Wielkopolskiego oraz Tomaszowa Mazowieckiego. Wœród nich zdecydowanie mniej by³o pañ, zaledwie siedem- W zawodach wystartowa³o 162 kolarzy. Chwilami tempo by³o umiarkowane naœcie. Najszybsz¹ juniorkê Weronikê Rybarczyk, poznaniankê, tegoroczn¹ mistrzyniê Polski rozczarowa³ fakt, e na starcie oprócz niej zjawi³a siê tylko jedna zawodniczka! Sportsmenkê smuci ma³e zainteresowanie kolarstwem górskim wœród pañ. Za to chwali³a trasê - jej zdaniem wymaga³a od sportowców nie tylko kondycji, ale przede wszystkim œwietnego opanowania techniki jazdy. Zawodnicy i zawodniczki startuj¹cy w najm³odszej kategorii wiekowej - dzieci do lat 10 - musieli pokonaæ trzy okr¹ enia pêtli rozjazdowej (1 500 metrów), pozostali uczestnicy zmagali siê z pêtl¹ o d³ugoœci metrów. Najd³u sza trasa przeznaczona by³a dla kategorii elita (siedem okr¹ eñ), najkrótsza dla aków i superamatorów (jedno okr¹ enie). Kategorie: najm³odsi oraz superamatorzy nie brali udzia- ³u w walce o puchar Thule Wrzesiñski cross jest jednym z kilku wyœcigów odbywaj¹cych siê w ró nych miastach Wielkopolski, które sk³adaj¹ siê na zawody puchar Tiule O tym, kto zostanie zwyciêzc¹ zadecyduje klasyfikacja ³¹czna wszystkich biegów. Fina³ imprezy odbêdzie siê w paÿdzierniku w W¹growcu. W kategorii dzieci do lat 10 zwyciê y³ Marcel Musielak. Najm³odsz¹ zawodniczk¹ w tej grupie by³a czterolatka Zuzanna Jankowska, która dzielnie przejecha³a swoj¹ trasê na dzieciêcym czteroko³owym rowerku. Wszystkie startuj¹ce dzieciaki otrzyma³y pami¹tkowe dyplomy. W kategorii superamator pierwsze miejsce zaj¹³ Kacper Urbanowicz, w akach Bartosz Zaworski z Psar Ma³ych, w m³odziczkach Aleksandra Konieczna z Jarocina oraz w m³odzikach Borys Korczyñski z Gryfina. W juniorach m³odszych najlepszy by³ Piotr Tomczak z Wrzeœni, w kategorii kobiety elita wrzeœnianka Agata Ignaszak, natomiast w masters Edyta Swat z PrzeŸmierowa. Ogólnie we wszystkich kategoriach wystartowa³o siedemnaœcie kobiet. W juniorach i elicie triumfowali wrzeœnianie Mateusz Kaczmarek i Krzysztof Maciejewski. Najszybszy w grupie masters I by³ Zbigniew Górski z Laskowicka (w konkurencji tej starowa³ równie Travis Lilley, Amerykanin, lektor jêzyka angielskiego w English House, nie ukoñczy³ jednak trasy z powodu pêkniêcia ramy roweru), w masters II Rafa³ Dymek ze Szczecina i w masters III Zdzis³aw Baran ze Z³otowa. Nagrody wrêczyli Grzegorz KaŸmierczak, przewodnicz¹cy Rady Powiatu, i Beata Walkowiak, skarbnik powiatu. Zawody zorganizowali Wrzesiñska Brygada Kolarska, Starostwo Powiatowe we Wrzeœni oraz Urz¹d Miasta i Gminy Wrzeœnia. Maraton Nad Wart¹ Ziemi Wrzesiñskiej Humor dopisywa³ zawodnikom, mimo e trasa by³a mêcz¹ca 12 wrzeœnia do wielogodzinnej, wyczerpuj¹cej próby stanê- ³o ponad stu mi³oœników turystyki kwalifikowanej w ramach IV Ogólnopolskiego Maratonu Turystycznego Nad Wart¹ Ziemi Wrzesiñskiej. Organizatorami projektu by³o Starostwo Powiatowe we Wrzeœni, Stowarzyszenie Promyk, UKS ak Wrzeœnia, a wspó³organizatorami urzêdy gminne naszego powiatu. Uczestnicy mieli do wyboru trasy o zró nicowanej d³ugoœci (50, 75 lub 100 km) i do pokonania trzy etapy: pierwszy, najd³u szy - rowerowy, nastêpnie kajakowy i na koñcu odcinek pieszy. W³odarze Wrzeœni, Ko- ³aczkowa i Mi³os³awia dali sygna³ startu. Zawodnicy pokonuj¹cy dystans 75 i 100 km ruszyli na odcinek rowerowy o godzinie 8.00, godzinê póÿniej w trasê puœcili siê uczestnicy na 50 km. Etap kajakowy zaczyna³ siê w Ci¹ eniu lub Pyzdrach, a koñczy³, w zale noœci od d³ugoœci dystansu, w Nowej Wsi Podgórnej, Pyzdrach lub Orzechowie. Po drugiej czêœci maratonu na uczestników czeka³a zupa serwowana z kuchni polowej. Wzmocnieni ciep³ym posi³kiem maratoñczycy wyruszyli na ostatni odcinek trasy, dla wielu najtrudniejszy - pieszy. Meta maratonu usytuowana zosta³a przy pa³acu w Ko³aczkowie. Tam te uczestnicy, by zaliczyæ maraton, musieli oddaæ karty zespo³u z odpowiedziami udzielonymi na zadane przez organizatorów pytania. Ka dy, kto ukoñczy³ trasê, otrzymywa³ Certyfikat turysty kwalifikowanego, a tak e odblaskowy gad et. Na mecie maratonu uczestnicy zregenerowali si³y ciep³¹ kolacj¹. Gdy wszyscy dotarli na metê, nast¹pi³o podsumowanie imprezy i losowanie nagród. G³ówna wygrana - tradycyjnie rower - trafi³a do Macieja Mazija z Ko³aczkowa. W tegorocznym maratonie wystartowa³o 104 uczestników, w tym 28 zawodników na najd³u szym dystansie 100 km. Maraton, do którego zapisy trwa³y zaledwie 30 godzin, cieszy siê du ¹ popularnoœci¹ i z roku na rok swój akces do udzia³u w imprezie zg³asza coraz wiêcej osób. Organizatorzy, ze wzglêdu na ograniczon¹ liczbê sprzêtu kajakowego, musz¹ niestety wielu chêtnych odprawiaæ z kwitkiem. Impreza, dziêki wspó³pracy przedstawicieli wszystkich gmin powiatu wrzesiñskiego, przebieg³a sprawnie i bez zak³óceñ. Uczestnicy uœmiechniêci opuœcili Ko³aczkowo z nadziej¹ spotkania siê na starcie w przysz³ym roku. Jacek Zieliñski Drugi Orlik we Wrzeœni 25 wrzeœnia otwarto drugi we Wrzeœni obiekt sportowy wzniesiony w ramach programu Moje Boisko - Orlik Teraz uczniowie Gimnazjum nr 1 przy ul. Kosynierów mog¹ uprawiaæ sport korzystaj¹c z kompleksu nowoczesnych boisk (do pi³ki no nej, siatkowej i koszykowej oraz czterotorowej bie ni sprinterskiej). Dyrektor szko³y, Halina Kotyk, rozpoczynaj¹ca uroczystoœæ, powiedzia³a: Pomys³ zrodzi³ siê dwa lata temu, niestety z powodów finansowych musieliœmy go od³o yæ na póÿniej. Z pomoc¹ jednak przyszed³ program ministerialny Moje Boisko - Orlik 2012, dziêki niemu oraz aktywnoœci w³adz wojewódzkich i gminnych marzenia mog³y zostaæ zrealizowane. Za³o eniem programu jest zapewnienie ka dej gminie nowoczesnej infrastruktury sportowej potrzebnej do rozwijania aktywnoœci sportowej dzieci, m³odzie y i spo³ecznoœci lokalnej. W³adze licz¹, e inwestycje przyczyni¹ siê do podniesienia kultury fizycznej Polaków i pomog¹ im prowadziæ zdrowszy styl ycia. Partnerzy zaanga owani w realizacjê przedsiêwziêcia: Ministerstwo Sportu, Urz¹d Marsza³kowski Województwa Wielkopolskiego oraz Urz¹d Miasta i Gminy Wrzeœnia równo uczestniczyli w kosztach budowy, ka dy z nich przeznaczy³ na ten cel z³otych. Podczas pi¹tkowej uroczystoœci obecni byli senatorowie: Piotr Gruszczyñski i Antoni Piechniczek, zas³u ony trener polskiej reprezentacji pi³karskiej, obecnie wiceprezes PZPN do spraw szkoleniowych, oraz Adam Wysocki, przedstawiciel Departamentu Sportu i Turystyki Urzêdu Marsza³kowskiego w Poznaniu. Te boiska zwiêkszaj¹ wasze szanse yciowe - zwróci³ siê Piechniczek do uczniów - ale te stawiaj¹ wiêksze wymagania. Teraz potrzeba waszego samozaparcia, silnej woli, pracy, musicie wiêcej daæ z siebie! Po jednoczesnym przeciêciu symbolicznej wstêgi przez Antoniego Piechniczka, Adama Wysockiego i Tomasza Ka³u nego, ksi¹dz kanonik Mieczys³aw Koz³owski poœwiêci³ boiska. Nastêpnie uczniowie przedstawili czêœæ artystyczn¹, której wyrazistym akcentem by³ ywio³owy taniec w wykonaniu gimnazjalistek. Zamykaj¹c uroczystoœæ, Antoni Piechniczek wypróbowa³ syntetyczn¹ murawê i Antoni Piechniczek zagrzewa m³odzie do sportowego wysi³ku popisa³ siê celnym rzutem karnym do bramki. Spotkanie zakoñczy³ mecz, który rozegrali uczniowie. Przed gr¹ Piechniczek uœcisn¹³ d³oñ ka demu z m³odych zawodników.

16 Bli szych informacji udziela siê w Wydziale Geodezji, Kartografii i Nieruchomoœci Starostwa Powiatowego we Wrzeœni, ul. Chopina 10, pokój. 14, tel paÿdziernik 2009 PRZETARGI Zarz¹d Powiatu we Wrzeœni og³asza I przetarg ustny nieograniczony na sprzeda nieruchomoœci gruntowej zabudowanej po³o onej we Wrzeœni przy ulicy Koœciuszki 14, stanowi¹cej w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, a zapisanej w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /4. Przetarg odbêdzie siê 27 paÿdziernika 2009 roku o godz w budynku Powiatowego Urzêdu Pracy we Wrzeœni przy ulicy Wojska Polskiego 2 w sali konferencyjnej nr 19. PRZEDMIOT PRZETARGU: 1. Nieruchomoœæ gruntowa zabudowana, po³o ona we Wrzeœni przy Koœciuszki 14, oznaczona geodezyjnie jako dzia³ka 3896/20 o powierzchni 1418 m 2, stanowi¹ca w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, zapisana w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /4. Zabudowê dzia³ki - o powierzchni 1418 m 2 stanowi budynek portierni o powierzchni u ytkowej 76 m 2 i powierzchni zabudowy 95 m 2.Dzia³ka posiada kszta³t regularny, zbli ony do prostok¹ta, teren p³aski, nieogrodzony. Budynek jest parterowy, bez poddasza, bez podpiwniczenia. Wybudowany zosta³ w roku Wykonany w technologii tradycyjnej, murowanej. Œciany murowane z ceg³y. Dach p³aski, kryty pap¹. Budynek wyposa ony jest w nastêpuj¹ce instalacje: elektryczn¹, wodoci¹gow¹, kanalizacyjn¹, telefoniczn¹. Dojazd do nieruchomoœci z ulicy Koœciuszki, o nawierzchni utwardzonej asfaltem. W otoczeniu znajduje siê zabudowa mieszkaniowa, handlowa i us³ugowo-produkcyjna. Grunt posiada pe³ne uzbrojenie w sieci infrastruktury technicznej. 2. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzonym uchwa³¹ Rady Miejskiej we Wrzeœni z dnia 18 kwietnia 1997 roku, rejon ulicy Koœciuszki i Genera³a Sikorskiego, w którym znajduje siê dzia³ka 3896/20, to tereny przeznaczone pod zabudowê us³ugowo-handlow¹ i produkcyjn¹. 3. Nieruchomoœæ nie jest przedmiotem adnych zobowi¹zañ i obci¹ eñ. WARUNKI PRZETARGU: 1. Cena wywo³awcza dla nieruchomoœci wynosi z³ (s³ownie: trzysta tysiêcy z³otych) - nieruchomoœæ zwolniona z podatku od towarów i us³ug na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT. 2. W przetargu mog¹ braæ udzia³ osoby fizyczne i prawne, które wp³ac¹ w gotówce wadium w wysokoœci z³ (s³ownie: trzydzieœci tysiêcy z³otych) na konto Starostwa Powiatowego we Wrzeœni nr , w taki sposób, aby najpóÿniej 21 paÿdziernika 2009 roku wadium znajdowa³o siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. Za dokonanie wp³aty uwa a siê dzieñ wp³ywu œrodków pieniê nych na rachunek bankowy Starostwa. Wadium mo e byæ wnoszone tak e w obligacjach Skarbu Pañstwa lub papierach wartoœciowych dopuszczonych do obrotu publicznego. 3. Wadium wp³acone przez uczestników przetargu po zakoñczeniu przetargu zostanie niezw³ocznie zwrócone na ich konto. 4. Wadium wp³acone przez uczestnika, który wygra³ przetarg, zalicza siê na poczet ceny nabycia nieruchomoœci. 5. Wadium wp³acone przez uczestnika, który przetarg wygra³, ulega przepadkowi w razie uchylenia siê od zawarcia umowy. 6. Minimalne post¹pienie wynosi 1% ceny wywo³awczej z zaokr¹gleniem wzwy do pe³nych dziesi¹tek z³otych, tj z³. 7. Cena nieruchomoœci uzyskana w przetargu podlega zap³acie przez kupuj¹cego w taki sposób, aby najpóÿniej na trzy dni przed zawarciem umowy notarialnej znajdowa³a siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. 8. Termin do z³o enia wniosku przez osoby, którym przys³uguje pierwszeñstwo w nabyciu nieruchomoœci na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 pkt 2 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomoœciami, up³yn¹³ w dniu 21 wrzeœnia 2009 roku. 9. Na przetarg nale y zg³osiæ siê z dowodem wp³aty wadium. 10. W przypadku przyst¹pienia do przetargu przez jednego z ma³ onków konieczne jest przed³o enie pisemnego wyra enia zgody wspó³ma³ onka z notarialnym poœwiadczeniem podpisu na przyst¹pienie do przetargu lub umowy o rozdzielnoœci maj¹tkowej wspó³ma³ onków. 11. Je eli uczestnikiem przetargu jest osoba fizyczna, powinna przed³o yæ komisji przetargowej dowód osobisty. 12. Je eli uczestnikiem jest osoba podlegaj¹ca wpisowi do w³aœciwego rejestru, osoba upowa niona do jej reprezentowania powinna przed³o yæ do wgl¹du aktualny wypis z w³aœciwego rejestru, umowê spó³ki, uchwa³ê odpowiedniego organu osoby prawnej zezwalaj¹cej na nabycie nieruchomoœci. Za aktualny wypis z w³aœciwego rejestru uwa a siê dokument wydany w okresie trzech miesiêcy poprzedzaj¹cych dzieñ przetargu. 13. Cudzoziemiec chc¹cy wzi¹æ udzia³ w przetargu winien spe³niæ wymogi okreœlone w Ustawie z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomoœci przez cudzoziemców. 14. Op³aty notarialne i s¹dowe zwi¹zane z zawarciem umowy sprzeda y w formie aktu notarialnego oraz przeprowadzenie postêpowania wieczystoksiêgowego w ca³oœci ponosi nabywca nieruchomoœci. 15. Zarz¹d Powiatu zastrzega sobie prawo odwo³ania przetargu z wa nych powodów. Bli szych informacji udziela siê w Wydziale Geodezji, Kartografii i Nieruchomoœci Starostwa Powiatowego we Wrzeœni, ul. Chopina 10, pokój. 14, tel Zarz¹d Powiatu we Wrzeœni og³asza I przetarg ustny nieograniczony na sprzeda nieruchomoœci lokalowej zlokalizowanej w budynku u ytkowo-mieszkalnym we Wrzeœni przy ul. 3 Maja 8, stanowi¹cej w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, a zapisanej w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /8. Przetarg odbêdzie siê 23 listopada 2009 roku o godz w budynku Starostwa Powiatowego we Wrzeœni przy ulicy Chopina 10, I piêtro, pokój nr 118. PRZEDMIOT PRZETARGU: 1. Nieruchomoœæ lokalowa zlokalizowana w budynku u ytkowo-mieszkalnym we Wrzeœni przy ulicy 3 Maja 8, stanowi¹ca w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, a zapisana w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /8. W sk³ad nieruchomoœci wchodz¹: - samodzielny lokal u ytkowy nr 5 o powierzchni u ytkowej 280,7 m 2, na powierzchniê u ytkow¹ lokalu sk³adaj¹ siê: 11 biur, korytarz, WC na I piêtrze budynku oraz pomieszczenie u ytkowe na poddaszu, lokal posiada samodzielne wejœcie z zewn¹trz, strych nie jest u ytkowany, mo liwa jest adaptacja na cele mieszkalne lub u ytkowe; - piwnice, hall z klatk¹ schodow¹, schody i poddasze nieu ytkowe jako pomieszczenia przynale ne, ³¹czna powierzchnia 298,5 m 2, - udzia³ w 5792/8163 czêœciach nieruchomoœci wspólnej, na któr¹ sk³adaj¹ siê czêœci wspólne budynku u ytkowo-mieszkalnego przy ulicy 3 Maja 8 oraz dzia³ka numer ewidencyjny 1542/2 o powierzchni 0,0624 ha. Wy ej opisana nieruchomoœæ lokalowa zlokalizowana jest w jednopiêtrowym + poddasze budynku u ytkowo-mieszkalnym, w którym na parterze znajduj¹ siê 4 lokale mieszkalne. Budynek stan¹³ w 1901 roku, jest ca³kowicie podpiwniczony, murowany z ceg³y. Dach stromy, pokrycie z dachówki. Lokalizacja: centrum Wrzeœni. 2. Dla nieruchomoœci oznaczonej geodezyjnie jako dzia³ka nr 1542/2 nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta Wrzeœnia obowi¹zuj¹cym do dnia 31 grudnia 2003 roku ww. nieruchomoœæ przeznaczona by³a na cele budownictwa us³ugowego. Warunkiem dokonywania wszelkich zmian w dotychczasowym u ytkowaniu nieruchomoœci jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 3. Nieruchomoœæ nie jest przedmiotem adnych zobowi¹zañ i obci¹ eñ. WARUNKI PRZETARGU: 1. Cena wywo³awcza dla nieruchomoœci wynosi z³ (s³ownie: szeœæset piêædziesi¹t tysiêcy z³otych) - nieruchomoœæ zwolniona z podatku od towarów i us³ug na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT. 2. W przetargu mog¹ braæ udzia³ osoby fizyczne i prawne, które wp³ac¹ w gotówce wadium w wysokoœci z³ (s³ownie: siedemdziesi¹t tysiêcy z³otych) na konto Starostwa Powiatowego we Wrzeœni nr , w taki sposób, aby najpóÿniej 18 listopada 2009 roku wadium znajdowa³o siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. Za dokonanie wp³aty uwa a siê dzieñ wp³ywu œrodków pieniê nych na rachunek bankowy Starostwa. Wadium mo e byæ wnoszone tak e w obligacjach Skarbu Pañstwa lub papierach wartoœciowych dopuszczonych do obrotu publicznego. 3. Wadium wp³acone przez uczestników przetargu po zakoñczeniu przetargu zostanie niezw³ocznie zwrócone na ich konto. 4. Wadium wp³acone przez uczestnika, który wygra³ przetarg, zalicza siê na poczet ceny nabycia nieruchomoœci. 5. Wadium wp³acone przez uczestnika, który przetarg wygra³, ulega przepadkowi w razie uchylenia siê od zawarcia umowy. 6. Minimalne post¹pienie wynosi 1% ceny wywo³awczej z zaokr¹gleniem wzwy do pe³nych dziesi¹tek z³otych, tj z³. 7. Cena nieruchomoœci uzyskana w przetargu podlega zap³acie przez kupuj¹cego w taki sposób, aby najpóÿniej na trzy dni przed zawarciem umowy notarialnej znajdowa³a siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. 8. Termin do z³o enia wniosku przez osoby, którym przys³uguje pierwszeñstwo w nabyciu nieruchomoœci na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 pkt 2 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomoœciami, up³yn¹³ w dniu 14 wrzeœnia 2009 roku. 9. Na przetarg nale y zg³osiæ siê z dowodem wp³aty wadium. 10. W przypadku przyst¹pienia do przetargu przez jednego z ma³ onków konieczne jest przed³o enie pisemnego wyra enia zgody wspó³ma³ onka z notarialnym poœwiadczeniem podpisu na przyst¹pienie do przetargu lub umowy o rozdzielnoœci maj¹tkowej wspó³ma³ onków. 11. Je eli uczestnikiem przetargu jest osoba fizyczna, powinna przed³o yæ komisji przetargowej dowód osobisty. 12. Je eli uczestnikiem jest osoba podlegaj¹ca wpisowi do w³aœciwego rejestru, osoba upowa niona do jej reprezentowania powinna przed³o yæ do wgl¹du aktualny wypis z w³aœciwego rejestru, umowê spó³ki, uchwa³ê odpowiedniego organu osoby prawnej zezwalaj¹cej na nabycie nieruchomoœci. Za aktualny wypis z w³aœciwego rejestru uwa a siê dokument wydany w okresie trzech miesiêcy poprzedzaj¹cych dzieñ przetargu. 13. Cudzoziemiec chc¹cy wzi¹æ udzia³ w przetargu winien spe³niæ wymogi okreœlone w Ustawie z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomoœci przez cudzoziemców. 14. Op³aty notarialne i s¹dowe zwi¹zane z zawarciem umowy sprzeda y w formie aktu notarialnego oraz przeprowadzenie postêpowania wieczystoksiêgowego w ca³oœci ponosi nabywca nieruchomoœci. 15. Zarz¹d Powiatu zastrzega sobie prawo odwo³ania przetargu z wa nych powodów.

17 PRZETARGI / INFORMACJE paÿdziernik Zarz¹d Powiatu we Wrzeœni og³asza I przetarg ustny nieograniczony na sprzeda nieruchomoœci gruntowej zabudowanej po³o onej we Wrzeœni przy ulicy Objazdowej 1, stanowi¹cej w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, a zapisanej w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /1. Przetarg odbêdzie siê 30 listopada 2009 roku o godz w budynku Powiatowego Urzêdu Pracy we Wrzeœni przy ulicy Wojska Polskiego 2 w sali konferencyjnej nr 19. PRZEDMIOT PRZETARGU: 1. Nieruchomoœæ gruntowa zabudowana, po³o ona we Wrzeœni przy ulicy Objazdowej 1, oznaczona geodezyjnie jako dzia³ka 3839/8 o powierzchni 5987 m2, stanowi¹ca w³asnoœæ powiatu wrzesiñskiego, zapisana w S¹dzie Rejonowym we Wrzeœni pod numerem Ksiêgi Wieczystej nr PO1F/ /1. Zabudowê dzia³ki stanowi budynek gara owy o powierzchni u ytkowej 224,06 m 2 i powierzchni zabudowy 264,60 m 2. Budynek jest parterowy, bez poddasza, bez podpiwniczenia. Wybudowany zosta³ w roku 1987, technologi¹ tradycyjn¹, murowan¹. Dach p³aski, betonowy, ocieplony, kryty pap¹. Wyposa enie budynku w instalacje: elektryczn¹ (oœwietleniow¹ i si³a), odgromow¹, wodoci¹gow¹, kanalizacyjn¹, wentylacyjn¹ i grawitacyjn¹, telefoniczn¹. Dzia³ka posiada kszta³t regularny, teren p³aski, ogrodzony siatk¹ stalow¹. Dojazd do nieruchomoœci zjazdem z ulicy Objazdowej, o nawierzchni utwardzonej asfaltem. Grunt posiada pe³ne uzbrojenie w sieci infrastruktury technicznej. 2. Dla dzia³ki ewidencyjnej nr 3839/8 brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z miejscowym planem szczegó³owym zagospodarowania przestrzennego terenów dzia³alnoœci produkcyjno-us³ugowej we Wrzeœni obowi¹zuj¹cym do dnia 31 grudnia 2003 r. rejon ulicy Objazdowej, ww. nieruchomoœæ przeznaczona by³a na cele us³ugowe. 3. Nieruchomoœæ nie jest przedmiotem adnych zobowi¹zañ i obci¹ eñ. WARUNKI PRZETARGU: 1. Cena wywo³awcza dla nieruchomoœci wynosi z³ (s³ownie: jeden milion dwieœcie tysiêcy z³otych) - nieruchomoœæ zwolniona z podatku od towarów i us³ug na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a Ustawy o VAT. 2. W przetargu mog¹ braæ udzia³ osoby fizyczne i prawne, które wp³ac¹ w gotówce wadium w wysokoœci z³ (s³ownie: sto dwadzieœcia tysiêcy z³otych) na konto Starostwa Powiatowego we Wrzeœni nr , w taki sposób, aby najpóÿniej 25 listopada 2009 roku wadium znajdowa³o siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. Za dokonanie wp³aty uwa a siê dzieñ wp³ywu œrodków pieniê nych na rachunek bankowy Starostwa. Wadium mo e byæ wnoszone tak e w obligacjach Skarbu Pañstwa lub papierach wartoœciowych dopuszczonych do obrotu publicznego. 3. Wadium wp³acone przez uczestników przetargu po zakoñczeniu przetargu zostanie niezw³ocznie zwrócone na ich konto. 4. Wadium wp³acone przez uczestnika, który wygra³ przetarg, zalicza siê na poczet ceny nabycia nieruchomoœci. 5. Wadium wp³acone przez uczestnika, który przetarg wygra³ ulega przepadkowi w razie uchylenia siê od zawarcia umowy. 6. Minimalne post¹pienie wynosi 1% ceny wywo³awczej z zaokr¹gleniem wzwy do pe³nych dziesi¹tek z³otych, tj z³. 7. Cena nieruchomoœci uzyskana w przetargu podlega zap³acie przez kupuj¹cego w taki sposób, aby najpóÿniej na trzy dni przed zawarciem umowy notarialnej znajdowa³a siê na rachunku bankowym organizuj¹cego przetarg ustny nieograniczony. 8. Termin do z³o enia wniosku przez osoby, którym przys³uguje pierwszeñstwo w nabyciu nieruchomoœci na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 pkt 2 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomoœciami up³yn¹³ w dniu 21 wrzeœnia 2009 roku. 9. Na przetarg nale y zg³osiæ siê z dowodem wp³aty wadium. 10. W przypadku przyst¹pienia do przetargu przez jednego z ma³ onków konieczne jest przed³o enie pisemnego wyra enia zgody wspó³ma³ onka z notarialnym poœwiadczeniem podpisu na przyst¹pienie do przetargu lub umowy o rozdzielnoœci maj¹tkowej wspó³ma³ onków. 11. Je eli uczestnikiem przetargu jest osoba fizyczna, powinna przed³o yæ komisji przetargowej dowód osobisty. 12. Je eli uczestnikiem jest osoba podlegaj¹ca wpisowi do w³aœciwego rejestru, osoba upowa niona do jej reprezentowania powinna przed³o yæ do wgl¹du aktualny wypis z w³aœciwego rejestru, umowê spó³ki, uchwa³ê odpowiedniego organu osoby prawnej zezwalaj¹cej na nabycie nieruchomoœci. Za aktualny wypis z w³aœciwego rejestru uwa a siê dokument wydany w okresie trzech miesiêcy poprzedzaj¹cych dzieñ przetargu. 13. Cudzoziemiec chc¹cy wzi¹æ udzia³ w przetargu winien spe³niæ wymogi okreœlone w Ustawie z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomoœci przez cudzoziemców. 14. Op³aty notarialne i s¹dowe zwi¹zane z zawarciem umowy sprzeda y w formie aktu notarialnego oraz przeprowadzenie postêpowania wieczystoksiêgowego w ca³oœci ponosi nabywca nieruchomoœci. 15. Zarz¹d Powiatu zastrzega sobie prawo odwo³ania przetargu z wa nych powodów. Bli szych informacji udziela siê w Wydziale Geodezji, Kartografii i Nieruchomoœci Starostwa Powiatowego we Wrzeœni, ul. Chopina 10, pokój. 14, tel Uwaga przedsiêbiorcy Decyzj¹ Zarz¹du Województwa Wielkopolskiego zosta³ zmieniony harmonogram og³aszania konkursów w ramach WRPO. W zwi¹zku z powy szym planowany na III kwarta³ br. nabór wniosków w ramach dzia³ania 1.1 Rozwój mikroprzedsiêbiorstw zosta³ odwo³any, natomiast na IV kwarta³ br. og³oszony zostanie konkurs w ramach dzia³ania 1.2 Wsparcie rozwoju MŒP (mikro-, ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw). Celem Dzia³ania 1.2. Wsparcie rozwoju MŒP jest poprawa zdolnoœci inwestycyjnej sektora mikro, ma³ych i œrednich firm. Do przyk³adowych rodzajów projektów, o dofinansowanie których mog¹ ubiegaæ siê przedsiêbiorcy, nale ¹: - budowa, rozbudowa, przebudowa przedsiêbiorstwa (produkcyjnego/us³ugowego), - dywersyfikacja produkcji zak³adu poprzez wprowadzenie nowych produktów/us³ug (rozszerzenie zakresu dzia³alnoœci gospodarczej), - zasadnicza zmiana dotycz¹ca procesu produkcyjnego istniej¹cego zak³adu, - wsparcie innowacyjnoœci produktowej, procesowej i organizacyjnej, - dostosowywanie technologii i produktów do wymagañ dyrektyw unijnych, zw³aszcza norm zharmonizowanych i prawodawstwa w zakresie BHP, - zastosowanie nowoczesnych technologii, w tym technologii informacyjnych (ICT). W ramach Dzia³ania 1.2 mo liwa jest realizacja projektów w ramach trzech schematów: - Schemat I Projekty inwestycyjne (min. kwota wsparcia 9 tys. z³, max - 1,2 mln), - Schemat II Specjalistyczne projekty doradcze (min. kwota wsparcia 3 tys. z³, max tys.), - Schemat III Projekty inwestycyjne zak³adaj¹ce nabycie i wdro- enie nowych rozwi¹zañ technologicznych stosowanych na œwiecie nie wczeœniej ni od 3 lat (min. kwo- Zaczynali od zera, dziœ s¹ mistrzami ta wsparcia 9 tys. z³, max - 4 mln). Poziom wsparcia: 60% kosztów kwalifikowanych projektu dla mikro- i ma³ych przedsiêbiorców i 50% w przypadku œrednich przedsiêbiorstw. Instytucj¹ odpowiedzialn¹ za ocenianie wniosków aplikacyjnych i przekazywanie przedsiêbiorcom dotacji na refundacjê kosztów przedsiêwziêæ realizowanych na terenie Wielkopolski i wspó³finansowanych w ramach WRPO na lata bêdzie Urz¹d Marsza³kowski Województwa Wielkopolskiego. Szczegó³owe informacje mo na uzyskaæ w G³ównym Punkcie Informacyjnym WRPO , Urz¹d Marsza³kowski Województwa Wielkopolskiego, Poznañ, ul. Strzelecka 49 (budynek Victoria Center); tel oraz ; info.wrpo@wielkopolskie.pl; Wydzia³ Rozwoju Lokalnego i Funduszy Europejskich Zjazd w Grzybowie zosta³ wyró - niony Miêdzynarodowy Zjazd Wojowników S³owiañskich w Grzybowie uzyska³ III miejsce w katego- Osiedlowe bieganie Odkrywanie Wielkopolski rii impreza znakomicie promuj¹ca region w plebiscycie Wielkie Odkrywanie Wielkopolski. Plebiscyt zorganizowa³ Polska G³os Wielkopolski wspólnie z Wielkopolsk¹ Organizacj¹ Turystyczn¹, a patronat honorowy sprawowa³ Marsza³ek Województwa Wielkopolskiego. Czytelnicy zg³aszali propozycje miejsc, imprez i atrakcji, które warto zobaczyæ. Grand Prix przypad³o gminie Chrzypsko Wielkie. Pozostali zwyciêzcy i wyró nieni zostan¹ zaprezentowani podczas gali na pocz¹tku listopada. Ka dy z nagrodzonych otrzyma tak e wsparcie Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej. Zbigniew Dzier yñski Gospodarstwo Haliny i Stanis³awa Szymañskich z Borzykowa zdoby³o pierwsze miejsce na szczeblu wojewódzkim w konkursie Agroliga 2009 w kategorii Rolnik. Zwyciêzcy prowadz¹ nowoczesne, w pe³ni zmechanizowane gospodarstwo nastawione na produkcjê drobiu. Rocznie produkuj¹ 1800 ton miêsa. Ca³oœæ produkcji trafia na rynek angielski dziêki temu, e gospodarstwo posiada Certyfikat Jakoœci ywnoœci - IKB. Krajowy Fina³ Konkursu Agroligi 2009 odbêdzie siê w lutym 2010 roku. Barbara Wawrzyniak Zawody cieszy³y siê zainteresowaniem zarówno m³odych, jak i starszych uczestników W niedzielne, s³oneczne przedpo³udnie 27 wrzeœnia TKKF Sokó³ we Wrzeœni przeprowadzi³ XIV Osiedlowy Bieg Wrzeœnian. Biegi podzielone by³y na 14 grup wiekowych oraz dodatkowo grupê osób niepe³nosprawnych. Udzia³ wziê³o 126 uczestników w wieku od 6 do 63 lat. Zwyciêzcy uhonorowani zostali pucharami i nagrodami, pozostali s³odyczami i owocami. Za rok bieg jubileuszowy! TKKF Sokó³ Wrzeœnia

18 18 paÿdziernik 2009 Powiatowy Rzecznik Konsumentów radzi Obcas z³amany na dziurawym chodniku Pani Ewelina wpad³a w chodnikow¹ dziurê i zniszczy³a nowe buty, ³ami¹c obcas. Naprawa u szewca kosztowa³a 30 z³. Pani Ewelina zrobi³a nastêpnego dnia zdjêcie chodnikowej nierównoœci aparatem w telefonie komórkowym. Do kogo ma kierowaæ swoje roszczenie? Za szkody spowodowane niew³aœciwym stanem drogi, jezdni lub chodnika odpowiada zarz¹dca. Chodnikiem gminnym, którego niew³aœciwy stan narazi³ pani¹ Ewelinê na koszty, zarz¹dza burmistrz. Zmagania so³ectw Jesienny Festyn So³ectw, zorganizowany 26 wrzeœnia w Rudzie Komorskiej, sprzyja³ pe³nej integracji spo³ecznej i aktywizacji mieszkañców gminy. Przedstawiciele szeœciu so³ectw prezentowali swój dorobek kulinarno-rêkodzielniczy, a nawet kulturalny. Imprezê zaliczyæ nale y do niezwykle udanych. Remiza stra- acka pêka³a w szwach. Nic dziwnego, atmosfera wewn¹trz by³a bardzo sielska. Wszystkie so³ectwa stanê³y na wysokoœci zadania. Na poszczególnych stoiskach zgromadzona publika mog³a skosztowaæ pysznego jad³a, a nawet wykwintnych nalewek. Komisja konkursowa, w sk³ad której weszli czo³owi ekolodzy z Konina, by³a pod wra eniem. Ka de so³ectwo zosta³o przez nich wyró nione. I tak Rataje za kwas ratajski, Ciemierów Kolonia za kluchê z pieczark¹, Ruda Komorska za jab³ko nadziewane, Pyzdry za cytrynówkê so³tysówkê, Wr¹bczynek za grzybki w s³odkiej polewie, a Lisewo za nalewkê Walentynkê. Przewodnicz¹ca jury stwierdzi³a, i produkty te powinny wzi¹æ udzia³ ogólnopolskim konkursie pod nazw¹ Nasze kulturalne dziedzictwo. Ka de so³ectwo otrzyma³o komplet garnków, ufundowany przez burmistrza, z przeznaczeniem na wyposa enie remiz stra- INFORMACJE Pani Ewelina ma wiêc prawo domagaæ siê od niego pokrycia szkody na podstawie rachunku za naprawê butów. Powinna za³¹czyæ te wykonane zdjêcie. Jeœli pomimo przedstawionych dowodów burmistrz odmówi zwrotu kosztów, pozostaje jej droga s¹dowa. El bieta Staszak-Ma³ecka Powiatowy Rzecznik Konsumetów, ul. Chopina 10, pok. 10, tel , dy ury: - poniedzia³ek 8:00-16:00 - wtorek-pi¹tek 7:00-15:00 Powiatowe zawody sportowo-po arnicze Æwiczenia bojowe z motopomp¹ by³y najbardziej widowiskow¹ czêœci¹ zawodów W niedzielê 20 wrzeœnia w s³oneczne i upalne popo³udnie na stadionie Zespo³u Szkó³ w Nekli rozegrane zosta³y VI Powiatowe Zawody Sportowo-Po- arnicze OSP powiatu wrzesiñskiego, do których przyst¹pi³o 17 dru yn z Ochotniczych Stra- Firma Tutti-Frutti kierowana przez Miros³awa Lisickiego po raz kolejny uzyska³a certyfikat Wielkopolska Jakoœæ, wpisany w Europejski System Wyró - nieñ i Nagród Jakoœci pod patro- y Po arnych i M³odzie owych Dru yn Po arniczych, w tym 6 kobiecych. Stra acy z OSP rywalizowali w konkurencjach sztafety po arniczej 7x50m z przeszkodami oraz æwiczenia bojowego z motopomp¹, natomiast ch³opcy i Z festynu nie mo na by³o wyjœæ g³odnym dziewczêta z M³odzie owych Dru yn Po arniczych w biegu sztafetowym i rozwiniêciu bojowym. W grupie m³odszej dziewcz¹t zwyciê y³a dru yna MDP Mikuszewo-Chlebowo z wynikiem 950 pkt. W grupie m³odszej ch³opców zwyciê y³o OSP Czeszewo pkt. W grupie kobiecej C zwyciê- y³a jednostka OSP Mi³os³aw z wynikiem 157 pkt. Bardzo zaciêta rywalizacja w grupie A mê - czyzn zakoñczy³a siê ponownym zwyciêstwem stra aków z OSP Lisewo I pkt. Wœród zaproszonych goœci znaleÿli siê samorz¹dowcy reprezentuj¹cy powiat i gminy, cz³onkowie zarz¹du powiatowego ZOSP RP, komendanci gminni i prezesi OSP. Po wrêczeniu pucharów, medali i dyplomów zawody zakoñczy³a wspólna stra acka grochówka z wk³adk¹. ackich. Przewodnicz¹cy Rady Miejskiej wrêczy³ te bony o wartoœci 200 z³otych. Organizatorami przedsiêwziêcia byli Miejsko- Gminny Oœrodek Kultury w Pyzdrach, Fundacja Rozwoju Gminy Pyzdry oraz Urz¹d Gminy i Miasta Pyzdry. Certyfikat dla wrzesiñskiej firmy natem Europejskiej Fundacji Zarz¹dzania Jakoœci¹ (EFQM) w Brukseli. Jak podkreœlono w uzasadnieniu, osi¹gniêcia jakoœciowe firmy znajduj¹ odzwierciedlenie w kpt. Marek Miko³ajczak KPPSP we Wrzeœni Sylwia Mazurczak uzyskiwanych wynikach, które dziêki konsekwentnie realizowanej strategii rozwoju s¹ ci¹gle poprawiane. (red.) Cz³owiek najlepsz¹ inwestycj¹ Fundacja Tutaj Warto pozyska³a œrodki unijne na realizacjê projektu: Kurs obs³ugi komputera i internetu dla osób wieku 45+ w ramach dzia³ania 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich Program Operacyjny Kapita³ Ludzki. Celem ogólnym projektu jest nabycie umiejêtnoœci w zakresie obs³ugi komputera przez 40. mieszkañców w wieku 45 lat i wiêcej z gmin Ko³aczkowo, Mi- ³os³aw, Nekla i Pyzdry. Przewiduje siê organizacjê cyklu warsztatów komputerowych (ogó³em 40 godz. dla dziesiêcioosobowej grupy w ka dej gminie), warsz- Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wraz z Ministerstwem Finansów i Dziennikiem Gazet¹ Prawn¹ ju po raz trzeci zorganizowa³o presti- owy plebiscyt Europejska Gmina, Europejskie Miasto. W gronie tegorocznych laureatów nie zabrak³o gminy Pyzdry. Wyró nienie odebra³ burmistrz Krzysztof Stru yñski podczas uroczystej konferencji 17 wrzeœnia w Poznaniu. W rankingu uwzglêdniono ponad 200 wielkopolskich miast i gmin. Pyzdry znalaz³y siê w œcis³ej czo³ówce, zajmuj¹c 10 miej- Pyzdry europejsk¹ gmin¹ Zarz¹d Miasta Osiedla w Pyzdrach podczas zebrania z mieszkañcami miasta podzieli³ œrodki funduszu so³eckiego na rok Miros³aw Balicki przedstawi³ zebranym informacjê na temat realizacji zadañ bie ¹cego roku: zarz¹d mia³ do dyspozycji kwotê 7 tys. 450 z³. Do najwa niejszych zadañ zaliczono budowê boiska do siatkówki obok przystani kajakowej, udzia³ w Jesiennym Festynie So³ectw oraz dofinansowanie Festynu Parafialnego. Œrodki finansowe, przyznane na nastêpny rok, zosta³y zwiêkszone i wynosz¹ 22 tys. 400 z³. Zarz¹d uzna³, i kwotê 2 tys. 400 z³ przeznaczy na bie ¹ce utrzymanie placu zabaw Kubuœ oraz równanie taty rozwoju osobistego oraz spotkanie promuj¹ce projekt wœród lokalnej spo³ecznoœci. Termin realizacji projektu: lutykwiecieñ O rozpoczêciu projektu i rekrutacji mieszkañcy gmin zostan¹ poinformowani za poœrednictwem plakatów i og³oszeñ w lokalnej prasie. Wydzia³ Rozwoju Lokalnego i Funduszy Europejskich, który wspar³ fundacjê w przygotowaniu wniosku o dofinansowanie, zaprasza inne organizacje zainteresowanie staraniem siê o fundusze unijne. Karol Balicki Laureaci pozuj¹ do fotografii w sali kominkowej CK Zamku w Poznaniu sce. Autorzy rankingu pod lupê wziêli programy pomocowe, z których korzystaj¹ zarówno samorz¹dy, jak i przedsiêbiorstwa, rolnicy indywidualni i organizacje spo- ³eczne. Na ocenê koñcow¹ podmiotu sk³adaj¹ siê wartoœæ przyznanej z UE pomocy, iloœæ realizowanych projektów oraz liczba mieszkañców. G³ówn¹ inwestycj¹ w gminie Pyzdry finansowan¹ ze œrodków unijnych jest sala widowiskowosportowa, któr¹ oddano do u ytku w listopadzie 2006 roku. UGiM Pyzdry Podzia³ œrodków z funduszu so³eckiego dróg miejskich. Pozosta³e 20 tys. z³ postanowiono przeznaczyæ na konkretne zadanie. Propozycje zarz¹du dotyczy³y budowy 50 metrowego odcinka drogi na Zwierzyñcu, monta u stylowych lamp oœwietleniowych na rynku lub dofinansowanie dzia³alnoœci Perkoza. Ostateczna decyzja nale a³a do mieszkañców. Pod g³osowanie poddano propozycje zarz¹du i dodatkow¹, wniesion¹ przez radnego Józefa B³aszczaka, dotycz¹ca modernizacji stadionu zawarciañskiego. Prawie jednomyœlnie stwierdzono, i zasadna i konieczna bêdzie budowa drogi na Zwierzyñcu. UGiM Pyzdry

19 TURYSTYKA / HISTORIA paÿdziernik Powstañcy i pozytywiœci Ma swój Szlak Architektury Drewnianej Ma³opolska, mamy i my w powiecie wrzesiñskim zabytki nie ustêpuj¹ce urod¹ i wag¹ kulturow¹ budowlom wokó³ Krakowa. W poprzednim miesi¹cu opisywa³em zieleniecki koœció³, chroni¹cy prochy œwi¹tobliwego mê a, a dziœ przeniosê siê na krañce naszego powiatu, do Czeszewa, gdzie przedwieczne lasy dostarczy³y materia³u do budowy koœcio³a pw. œw. Miko³aja. Koœcio³a niezwyk³ego, otoczonego chyba specjaln¹ opiek¹ œwiêtych, który niezwyk³e ogl¹da³ wydarzenia. Wnêtrze drewnianego koœcio³a pw. œw. Miko³aja w Czeszewie Spiskowcy i królowie Historia Czeszewa siêga g³êbokiego œredniowiecza. Ju w roku 1257 pojawiaj¹ siê pierwsze wzmianki o ksi¹ êcym Cessewie. W po³owie stulecia, w 1249 lub w 1250 roku Boles³aw Pobo ny podawa³ do chrztu Sêdziwoja, syna Janka herbu Zaremba. Wtedy to wieœ przesz³a we w³adanie rodu Zarembów. Mo ny to by³ ród, kasztelañski, zbrojnym ramieniem i m¹dr¹ rad¹ wspieraj¹cy wielkopolskich w³adców. Ale w powszechnej pamiêci Zarembowie zapisali siê jako wspólnicy niemieckich morderców Przemys³a II, pierwszego polskiego króla po wielowiekowej przerwie. W stuleciach nastêpnych w³aœciciele wsi czêsto siê zmieniali, ale historia na ogó³ bywa³a dla niej ³askawa. A nawet nobilituj¹ca. W 1808 roku bowiem jej w³aœcicielem by³ ksi¹ ê orañski, figura w œwiatowej polityce nie byle jaka. St¹d ju tylko krok i Czeszewo staje siê posiad³oœci¹ królewsk¹, od 1838 roku bowiem król holenderski liczy³ j¹ w poczet swoich w³oœci. Wiek XIX to ostatnie stulecie egzystencji spokojnej i anonimowej pod rz¹dami ksi¹ ¹t œwietnego rodu Sachsen-Meiningen, pocz¹tek bowiem wieku XX by³ dla ca³ego kraju okresem niepokoju i wzmo onych nadziei na odzyskanie niepodleg³oœci. Powtórny pogrzeb zmar³ych przed wiekami W czwartek 17 wrzeœnia we wspólnym grobie pochowano szcz¹tki osób znalezione podczas prac budowlanych przy ulicy Chopina. Po badaniach antropologicznych wykonanych przez Annê Wrzesiñsk¹ z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy z³o ono je do 24 drewnianych skrzyñ, które umieszczono w mogile na cmentarzu komunalnym. Uroczystoœci pogrzebowej przewodniczy³ ks. Kanonik Kazimierz Kuczma, proboszcz parafii pw. Œwiêtego Ducha, na terenie której od po³owy XVI w. do lat dziewiêædziesi¹tych XVIII w. istnia³ drewniany koœció³ wraz z cmentarzem. Chowano na nim zmar³ych podopiecznych przykoœcielnego szpitala. Podczas ceremonii obecni byli przedstawiciele w³adz miejskich w asyœcie stra y miejskiej. Przy grobie umieszczono krzy z tabliczk¹ Republika Czeszewska Koniec roku 1918 to dla Wielkopolski gor¹cy czas. Koniec Wielkiej Wojny rodzi³ nadzieje, e odrodzona po latach niewoli Polska wróci na sta³e na mapê Europy. Ale wieœci dobiegaj¹ce z Wersalu by³y niepokoj¹ce, a Niemcy nie zamierzali wycofywaæ siê z Wielkopolski. aden Polak nie widzia³ wolnej ojczyzny bez jej historycznej kolebki, bez Gniezna i Poznania. Czeszewski proboszcz, ks. Franciszek Nowak, nie wyobra a³ sobie wolnej Polski bez swojej parafii. Dlatego ju 8 grudnia 1918 roku proklamowa³ powstanie Republiki Czeszewskiej. Ten energiczny i odwa ny cz³owiek nie czeka³ na decyzjê zwyciêskiej koalicji. Swym bezprecedensowym posuniêciem da³ przyk³ad wszystkim mi³uj¹cym ojczyznê Wielkopolanom, jak nale y przywracaæ prawowit¹ zwierzchnoœæ. Dla obrony pañstewka przeprowadzi³ w nim powszechn¹ mobilizacjê, a gdy ca³y region ogarn¹³ p³omieñ powstania, 27 grudnia ruszy³ ze swym wojskiem na Wrzeœniê, aby ogniem i mieczem przeganiaæ Prusaków. Republika trwa³a nied³ugo, bo wraz z przy³¹czeniem Wielkopolski do macierzy sens jej istnienia straci³ racjê bytu, ale pamiêæ o tym okresie powinniœmy zachowaæ na zawsze. Proklamacja ksiêdza Nowaka pokazuje znaczenie czynu, potêgê zgody i wspó³pracy, si³ê nawet Pochówek odby³ siê na cmentarzu komunalnym informacyjn¹, w przysz³oœci stanie tu kamienny nagrobek. Uczczono w ten sposób pamiêæ dawnych niewielkiej spo³ecznoœci. Daje nam wszystkim przyk³ad skutecznego lokalnego dzia³ania. Przekonuje, e los naszej okolicy zale y w najwiêkszej mierze od nas samych. Œwiêta Barbara od piorunów Zwiedzaj¹cych drewniany koœció³ z 1792 roku zapewne zdziwi obraz przedstawiaj¹cy œw. Barbarê, patronkê górników. Jak Czeszewo Czeszewem kopalin nijakich tu nie by³o, o jakiejœ emigracji œl¹skiej historia milczy, sk¹d wiêc w³aœnie ona? Z pomoc¹ przyszed³ mi miejscowy proboszcz, ks. Miros³aw Stawicki. Okazuje siê, e œw. Barbara chroni tak e przed piorunami. Zapewne wiedzia³ o tym fundator obrazu, nie przypuszcza³ jednak, e wybór œwiêtej oka e siê zbawienny. W po³owie lat 90. ubieg³ego stulecia bowiem w koœció³ pozbawiony wówczas odgromników uderzy³ piorun. Przy wielosetletnich budowlach drewnianych zwykle koñczy siê to ca³kowitym spaleniem, tymczasem w czeszewskiej œwi¹tyni zwêgli³a siê ledwie jedna belka. Proboszcz Stawicki jest przekonany, e to za szczególnym wstawiennictwem œw. Barbary. Ale na obrazie œwiêtej nie koñcz¹ siê atrakcje dla mi³oœników sztuki sakralnej. Nad g³ównym o³tarzem króluje rzeÿba Chrystusa ukrzy owanego z wieku XVII. Przez lata zapomniana wisia³a w ciemnym k¹cie przy bocznym wejœciu, umieszczona na zwyk³ej desce, przemalowywana od czasu do czasu dla przysposobienia do aktualnych gustów. Tymczasem czujne oko proboszcza z zaciêciem konserwatora zabytków ujrza³o pod warstwami farby prawdziwe mistrzostwo. Nie wiadomo, kto jest autorem rzeÿby, ale e nie by³ to domoros³y wiejski artysta, widaæ na pierwszy rzut oka. Dziœ, po usuniêciu nowszych warstw farby i w³aœciwym wyeksponowaniu, mo emy w pe³ni podziwiaæ mistrzostwo rzeÿbiarza sprzed wieków. To, e znajduje siê tu dzie³o wysokiej klasy œwiadczy, e historia wsi musia- ³a byæ znaczona dostatkiem, nie zamawia siê bowiem u wytrawnego artysty rzeÿby dla nieznacz¹cej, biednej bied¹ swoich owieczek parafii. Dodatkowo œwiadczy o tym mieszkañców miasta. kunsztowna rzeÿba Matki Boskiej z g³ównego o³tarza, datowana na pierwsz¹ po³owê wieku XV. Gotycki mistrz zapewne wiedzia³, e przed jego dzie³em bêd¹ modliæ siê ludzie œwiatli, potrafi¹cy doceniæ maestriê d³uta. Po usuniêciu kilku warstw farby XVII-wieczna rzeÿba ukaza³a siê w pe³nym blasku Edukacja i zdrowie Wspó³czesnoœæ Czeszewa wprost nawi¹zuje do chlubnych wielkopolskich tradycji pracy organicznej. Uroda starorzeczy, cienisty urok starych lasów sprzyjaj¹ wêdrówkom, kontemplacji piêkna, zadumie. Tutaj postanowiono walory przyrodnicze wykorzystaæ tak e do edukowania nie tylko najm³odszych. W zabytkowym budynku przy samej Warcie mieœci siê Oœrodek Edukacji Leœnej. W XIX w. by³ tu sk³ad soli, potem biura Nadleœnictwa Skarbu Pruskiego, a od 1918 r. siedziba Pañstwowego Nadleœnictwa. Dziœ najm³odsi mog¹ poznawaæ tajniki obiegu wody w przyrodzie dziêki instalacji edukacyjnej Rzeka, a pozostali podziwiaæ sta³e i czasowe wystawy. Po drugiej stronie Warty prowadzi siê naukê z wykorzystaniem trzech œcie ek edukacyjnych: Stare Dêby, Starorzecze oraz Nad Lutyni¹. Prê nie dzia³aj¹cy oœrodek to zas³uga przede wszystkim nadleœniczego Nadleœnictwa Jarocin, Krzysztofa Schwartza. W 1975 roku odkryto w Czeszewie z³o a leczniczych wód termalnych. Od 1989 roku na rzecz eksploatacji tych z³ó oraz przekszta³cenia wsi w uzdrowisko dzia³a Towarzystwo Wykorzystania Wód Termalnych i Walorów Naturalnych Ziemi Czeszewskiej, którego prezesem jest Wojciech Przybylski. Towarzystwo prowadzi Oœrodek Hipoterapii i Rehabilitacji Konnej, przeznaczony dla dzieci i m³odzie y powiatu wrzesiñskiego. W Czeszewie dzia³a tak e Warsztat Terapii Zajêciowej Radoœæ, który pomaga oko³o 30 osobom upoœledzonym umys³owo i fizycznie. UFO Lata 2003 i 2004 up³ynê³y mieszkañcom pod znakiem tajemnicy. Najpierw w zbo u pojawi³ siê znak w kszta³cie krzy a celtyckiego, a w lipcu roku nastêpnego trzy krêgi. W dwóch z nich k³osy by³y u³o one lewoskrêtnie, co czyni z krêgów czeszewskich zjawisko wyj¹tkowe w skali œwiatowej, bowiem zwykle kierunek u³o enia k³osów jest prawoskrêtny (taki te by³ w trzecim, najwiêkszym krêgu). Wyjaœnieñ tajemniczych znaków jest wiele, najbardziej sensacyjne to oczywiœcie ingerencja jakiejœ pozaziemskiej cywilizacji, zw³aszcza e zwykle na zdjêciach widaæ kuliste, œwietliste obiekty. Do bardziej prawdopodobnych nale y teoria dr. Terence`a Meadena, wed³ug którego krêgi powstaj¹ wskutek wirów plazmatycznych. Potwierdzi³y j¹ w warunkach laboratoryjnych badania japoñskich fizyków, którym uda³o siê wytworzyæ ma³e kule zjonizowanego powietrza - plazmy. Kiedy kule takie spotka³y siê z p³aszczyzn¹ pokryt¹ proszkiem aluminiowym, powstawa³y ko³a podobne do krêgów zbo- owych. Co naprawdê jest przyczyn¹ powstawania krêgów, póki co nie wiadomo. Jak widaæ, Czeszewo to miejscowoœæ nietuzinkowa, zachwyca wieloœci¹ przyrodniczych atrakcji, dzia- ³a tu wiele osób i instytucji wartych osobnego opisania, dlatego tylko wspomnê na koniec o jednej z najstarszych i najwiêkszych jednostek Ochotniczej Stra y Po arnej, prê - nym Kole owieckim czy rzeÿbiarzu-amatorze, Józefie Stachowiaku, niestrudzenie upiêkszaj¹cym Czeszewo i okolice. Na pewno bêdê tu wraca³, a swymi wra eniami nie omieszkam siê z Pañstwem podzieliæ. Piotr Michalak Towarzystwo Turystyki Wodnej Perkoz w Pyzdrach zaprasza do sk³adania ofert na prowadzenie ma³ej gastronomii i obs³ugê obiektów na przystani wodniackiej nad Wart¹ w Pyzdrach. Wymagania: - prowadzenie lokalu, utrzymanego w stylu wodniackim, z napojami i ciep³ymi posi³kami, - utrzymanie w czystoœci oraz nadzór nad altank¹ z polem biwakowym i pla ¹ z boiskiem do siatkówki pla owej, - prowadzenie wypo yczalni kajaków. Konieczne jest przedstawienie programu wspó³pracy z M-GOK Pyzdry w celu wykorzystania ww. obiektów do celów kulturalno-rozrywkowych. Wiêcej informacji mo na uzyskaæ u cz³onków Zarz¹du Towarzystwa. Oferty mo na sk³adaæ do 31 paÿdziernika 2009 r. w siedzibie Towarzystwa przy ul. 3 Maja 23 w Pyzdrach.

20 Informator powiatowy Starostwo Powiatowe ul. Chopina 10, Wrzeœnia tel. (0-61) fax (0-61) godziny urzêdowania: poniedzia³ek 8.00 do wtorek pi¹tek 7.00 do Wydzia³ Komunikacji i Transportu rejestracja prawo jazdy godziny urzêdowania: poniedzia³ek 9.00 do wtorek pi¹tek 8.00 do Wydzia³ Administracji Architektoniczno-Budowlanej - tel Wydzia³ Promocji i Kultury - tel Wydzia³ Rozwoju Lokalnego i Funduszy Europejskich - tel Wydzia³ Oœwiaty i Sportu - tel Wydzia³ Œrodowiska i Rolnictwa - tel Wydzia³ Geodezji, Kartografii i Nieruchomoœci - tel Zespó³ Uzgadniania Dokumentacji Projektowej - tel Powiatowy Oœrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej - ul. Chopina 10, tel Kasa Starostwa czynna: poniedzia³ek 8.30 do wtorek pi¹tek 7.30 do Powiatowy Urz¹d Pracy ul. Wojska Polskiego 2, tel Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Wojska Polskiego 1 - tel Powiatowy Zespó³ ds. Orzekania o Niepe³nosprawnoœci - ul. Wojska Polskiego 1 - tel Powiatowy Zarz¹d Dróg - ul. Kaliska 1, - tel Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego - ul. 3 Maja 3, tel Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna we Wrzeœni - ul. Wojska Polskiego 1, tel Oœrodek Wspomagania Dziecka i Rodziny - Ko³aczkowo, pl. Reymonta 4, tel Urz¹d Miasta i Gminy Wrzeœnia ul. Ratuszowa 1, tel fax Urz¹d Gminy Ko³aczkowo - pl. Reymonta 3, Ko³aczkowo tel , fax Urz¹d Gminy Mi³os³aw - ul. Wrzesiñska 19, Mi³os³aw tel , fax Urz¹d Miasta i Gminy Nekla - ul. Dworcowa 10, Nekla tel , fax Urz¹d Gminy i Miasta Pyzdry - ul. Taczanowskiego 1, Pyzdry tel , fax Urz¹d Skarbowy we Wrzeœni - ul. Warszawska 26, tel Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna we Wrzeœni - ul. Wroc³awska 42, tel Policja Stra Po arna Pogotowie Ratunkowe CPR (Stra Po arna, Pogotowie) Stra Miejska Ca³odobowy policyjny telefon zaufania Pogotowie ciep³ownicze Pogotowie gazowe Pogotowie wodno-kanal Pog. energetyczne Repertuar kina Trójka 13 paÿdziernika Kino Konesera godz Przyje d a orkiestra, godz Meduzy 24 paÿdziernika pokaz specjalny godz Popie³uszko. Wolnoœæ jest w nas (seans jest bezp³atny, bilety do odebrania w Wydziale Promocji i Kultury Starostwa Powiatowego, ul. 3 Maja 3, Biurze Obs³ugi Interesanta Urzêdu Miasta i Gminy Wrzeœnia, ul. Ratuszowa 1 oraz w kinie Trójka, ul. Koszarowa 14/20) 9-15 paÿdziernika Brzydka prawda 9-15 paÿdziernika Obcy na poddaszu paÿdziernika Surogaci Wydawca: Starostwo Powiatowe we Wrzeœni, ul Chopina 10, tel Redaktor naczelny: Ryszard Szczepaniak Sekretarz redakcji: Olga Koœmiñska Redakcja: Wydzia³ Promocji i Kultury Starostwa Powiatowego we Wrzeœni Sk³ad i ³amanie: Kamil Perlik Nak³ad: egzemplarzy Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania. biuletyn@wrzesnia.powiat.pl Druk: Drukarnia Agora SA ul. Krzywa Pi³a