Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce na tle innych grup zawodowych

Transkrypt

1 Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce na tle innych grup zawodowych

2 Problematykę wynagrodzeń nauczycieli i innych świadczeń reguluje Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela: Art Wynagrodzenie nauczycieli, z zastrzeżeniem art. 32, składa się z: 1) wynagrodzenia zasadniczego; 2) dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy; 3) wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw; 4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych określonych w art. 54.

3 2. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zajęć obowiązkowych, a wysokość dodatków odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy.

4 3. Średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla: 1) nauczyciela stażysty - 100%, 2) nauczyciela kontraktowego - 111%, 3) nauczyciela mianowanego - 144%, 4) nauczyciela dyplomowanego - 184% - kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.

5 Kluczowym zapisem jest ust.3, który przesądza o uznaniowości poziomu wynagrodzeń nauczycieli w danym roku. Powyższa regulacja obowiązuje od 1 stycznia 2008 r.

6 Wcześniejsze rozwiązanie wiązało wynagrodzenia nauczycieli z kwotą bazową określaną dla pracowników sfery budżetowej: 3. Średnie wynagrodzenie nauczyciela stażysty stanowi co najmniej 82% kwoty bazowej określanej dla pracowników państwowej sfery budżetowej na podstawie art. 5 pkt 1 lit. a i art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 110, poz. 1255, z późn. zm.), ustalanej corocznie w ustawie budżetowej.

7 Obowiązujący stan prawny podobnie jak w przypadku części oświatowej subwencji ogólnej sprawia, że wynagrodzenia nauczycieli nie są związane formalnie z sytuacją makroekonomiczną państwa oraz poziomem wynagrodzeń innych grup zawodowych. Uznaniowy charakter kształtowania wynagrodzeń nauczycieli najlepiej obrazuje porównanie średnich wynagrodzeń wynikających z Karty Nauczyciela z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej.

8 Warto zaznaczyć, że optymalny poziom wynagrodzeń nauczycieli miał być osiągnięty w 2011 r. Jedynie w 2012 r. utrzymany został realny poziom wynagrodzeń nauczycieli w stosunku do 2011 r. W kolejnych latach w wyniku braku podwyżek nastąpił systematyczny spadek realny poziomu wynagrodzeń. Porównania będą jeszcze bardziej niekorzystne, ponieważ dynamika wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej w I kwartale 2014 r. przekroczyła wskaźniki całoroczne i trudno spodziewać ich spadku.

9 Zapis w ustawie budżetowej dotyczący wynagrodzeń dla nauczycieli Art.9.ust.2. Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.2)) ustala się kwotę bazową dla nauczycieli w wysokości 2 717,59 zł.

10 Przytoczone brzmienie art.9 ust.2 ustawy budżetowej na rok 2015 jest identyczne jak w ustawie budżetowej na rok Oznacza to, że trzeci rok z rzędu brak jest podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli. Przedstawiona sytuacja powoduje dalszy spadek realnych wynagrodzeń nauczycieli oraz znaczące pogorszenie relacji tych wynagrodzeń do wynagrodzeń w gospodarce narodowej.

11 Tabela 1 Porównanie średnich wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej. rok Średnie wynagrodzenie miesięczne nauczyciela dyplomowanego Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej Wskaźnik 2: przewidywane 3966 (4078- I kw.2014*4,7%) 1,26(1,23) (3895- I kwartał 2014) 1,32(1,28) , , , , , , ,29

12 Wykres 1 Dynamika wskaźnika relacji średnich wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

13 Tabela 2 Porównanie średnich wynagrodzeń nauczycieli mianowanych z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej. rok Średnie wynagrodzenie miesięczne nauczyciela mianowanego Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej Wskaźnik 2: (4078- I kw.2014*4,7%) 0,99(0,96) (3895- I kwartał 2014) 1,03(1,00) , , , , , , ,01

14 Wykres 2 Dynamika wskaźnika relacji średnich wynagrodzeń nauczycieli mianowanych do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

15 Szczególnie niepokoi pogorszenie relacji wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych do przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej w 2015 r. w stosunku do 2007 r. Podobnie jak w przypadku nauczycieli dyplomowanych, dla nauczycieli mianowanych perspektywa 2015 r. oznacza pogorszenie warunków w stosunku do 2007 r. Trochę inaczej wygląda rozkład wskaźnika wzrostu wynagrodzeń dla nauczycieli kontraktowych i stażystów. Jest to zasługa 2009 r., w którym zmienione zostały relacje wynagrodzeń na korzyść nauczycieli kontraktowych i stażystów

16 Tabela 3 Porównanie średnich wynagrodzeń nauczycieli kontraktowych z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej. rok Średnie wynagrodzenie miesięczne nauczyciela kontraktowego Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej Wskaźnik 2: (4078- I kw.2014*4,7%) 0,76(0,74) (3895- I kwartał 2014) 0,80(0,77) , , , , , , ,72

17 Wykres 3 Dynamika wskaźnika relacji średnich wynagrodzeń nauczycieli kontraktowych do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

18 Tabela 4 Porównanie średnich wynagrodzeń nauczycieli stażystów z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej. rok Średnie wynagrodzenie miesięczne nauczyciela stażysty Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej Wskaźnik 2: (4078- I kw.2014*4,7%) 0,69(0,67) (3895- I kwartał 2014) 0,72(0,70) , , , , , , ,57

19 Wykres 4 Dynamika wskaźnika relacji średnich wynagrodzeń nauczycieli stażystów do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

20 Tabela 5 Porównanie średnich ważonych wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnymi wynagrodzeniami w gospodarce narodowej. rok Średnie wynagrodzenie miesięczne nauczyciela Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej Wskaźnik 2: (4078- I kw.2014*4,7%) (3895- I kwartał 2014) 1,08(1,05) 1,13(1,10) , , , , , , ,09

21 Wykres 5 Dynamika wskaźnika relacji średnich ważonych wynagrodzeń nauczycieli do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

22 . W świetle przedstawionych porównań średnich wynagrodzeń miesięcznych nauczycieli i przeciętnych wynagrodzeń brutto w gospodarce narodowej oraz biorąc pod uwagę prognozowany wskaźnik wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej na poziomie 4,7 i wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na poziomie 2,3 %, bardzo krytycznie należy ocenić prognozowany brak wzrostu wynagrodzeń dla nauczycieli w 2015 r.

23 Z porównania wynika, że w 2015 roku relacja tych wynagrodzeń będzie gorsza niż w 2007 roku. Utrzymanie zerowej podwyżki dla nauczycieli oznacza pogorszenie sytuacji materialnej w stosunku do innych sfer gospodarki narodowej. Taka sytuacja jest niedopuszczalna. Postulowana przez Związek podwyżka w wysokości 9% pozwoliłaby osiągnąć poziom relacji z 2013 r. Należy przypomnieć, że docelowym wskaźnikiem miał być wskaźnik z roku Osiągnięcie tego wskaźnika wymagałoby podwyżki 12%.

24 Jest to również kolejny dowód na to, że obowiązujący stan prawny, który sprawia,że wynagrodzenia nauczycieli nie są związane formalnie z sytuacją makroekonomiczną państwa oraz poziomem wynagrodzeń innych grup zawodowych, należy zmienić.

25 Dziękuję za uwagę