Andrzej Eymontt Instytut Technologiczno-Przyrodniczy. Możliwości zastosowania pomp odwadniających z napędem od WOM ciągnika

Transkrypt

1 Andrzej Eymontt Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Możliwości zastosowania pomp odwadniających z napędem od WOM ciągnika

2 Wstęp W Polsce, na terenach wiejskich oprócz obszarów zalanych w czasie ostatnich powodzi jest dużo miejsc wymagających okresowego odwadniania i odprowadzania wody do rzek lub kanałów melioracyjnych. Działanie w tym kierunku powinno być podjęte niezależnie od potrzeby renowacji istniejących a zaniedbanych systemów melioracyjnych. W czasie powodzi pompy odprowadzające wodę były, w większości przypadków napędzane własnymi agregatami prądotwórczymi lub silnikami spalinowymi. Jest to mało ekonomiczny sposób napędzania pomp i powinien on zostać uzupełniony napędem od WOM ogólnie dostępnych ciągników.

3 Pompy z napędem od WOM ciągnika Bazując na rozwiązaniach amerykańskich zaproponowano do przerzutu wody z zalanych terenów do rzeki pompę wałową typu UM 500 z Leszczyńskiej Fabryki Pomp. Wał pompy jest napędzany WOM ciągnika rolniczego. Rozwiązania nie zrealizowano ze względu na brak zainteresowania producentów. Rozwiązanie konstrukcyjne przedstawiono na rysunku 1. Pompa zawieszana na wózku została wyposażona w nawijany na bęben polietylenowy przewód tłoczny oraz kosz ssawny. Pokazany układ powinien być stosowany przede wszystkim na terenach wiejskich, przy współpracy z rolnikami dysponującymi ciągnikami.

4 Rys. 1 Pompa wałowa z napędem od WOM ciągnika

5 Zastosowanie pompy z wirnikiem helikoidalnym Jednym z rozwiązań opracowanych przez IBMER, Zabrzańską Fabryką Pomp i Leszczyńską Fabryką Pomp jest zatapiana pompa melioracyjna z silnikiem elektrycznym. W konstrukcji połączono pompy typu UM z Leszna z silnikami napędowymi z Zabrza o mocy N w = 37 kw i prędkości obrotowej wału n = 750 obrxmin -1 i wykonano agregaty pompowe PR 500. Przykładową charakterystykę tych pomp przedstawiono na rysunku 2. Pompa może być również napędzana od WOM ciągnika, zgodnie z układem projektowym przedstawionym na rysunku 1. Zgodnie z danymi producenta pomp i wykonaną charakterystyką pompy współpracujący z pompą ciągnik powinien dysponować mocą na wale WOM N = 45 kw. Przewidywanym do współpracy ciągnikiem jest Ursus 5524 Mido o mocy na wale WOM N = 55,5 kw oraz prędkościach obrotowych n = 540/1000 obrxmin -1 lub inny o zbliżonych parametrach. Agregat pompowy PR 500 pokazano na fotografiach fot. 1, 2, 3.

6 Fot. 1 Pompa PR - 500

7 Pompa PR 500 z układem sterującym

8 Fot. 3 Wirnik pompy UM - 500

9 Rys. 2 Charakterystyka fabryczna agregatu pompowego PR-500

10 Pompa samozasysająca Pod koniec lat osiemdziesiątych IBMER wspólnie z Meprozet w Brzegu opracował samozasysającą pompę zawieszaną na ciągniku i napędzaną WOM ciągnika. Wykonane pompy poddano badaniom w fabryce, a następnie w oddziale IBMER w Tczewie przepompowując wodę z jeziora do rowów melioracyjnych i na pole. Średnia wydajność pompy wyniosła Q = m 3 xh -1 przy wysokości podnoszenia H = m H 2 O. Prędkość obrotowa WOM ciągnika wynosiła 640 obrxmin -1, moc potrzebna na wale N śr = 21,55 kw. Pompa przepracowała 500 h napędzana ciągnikami URSUS C-360 i URSUS 912. W czasie powodzi pompa pracowała na zalanych terenach około 2 tygodnie. Pompę z ciągnikiem przedstawiono na fotografiach 5, 7, 8, 9; charakterystykę na rysunku 3.

11 Fot. 4 Pompa samozasysająca zawieszona na ciągniku

12 Rys. 3 Charakterystyka pompy samozasysającej

13 Fot. 5 Układ zawieszenia pompy

14 Fot. 6 Mocowanie pompy

15 Fot. 7 Układ napędowy WOM

16 Fot. 8 Praca pompy samozasysającej

17 Wnioski - uzyskane wyniki prac badawczo rozwojowych są dowodem na możliwość zastosowania przedstawionych rozwiązań technicznych na szerszą skalę, szczególnie po tegorocznych powodziach, - prace projektowe, wykonanie i badania pomp zrealizowane w latach osiemdziesiątych są w dalszym ciągu aktualne i należy je kontynuować, biorąc pod uwagę obecne możliwości techniczne wykonania i potrzeby, - gminy i obszary narażone na powodzie i podtopienia powinny być wyposażone w tego rodzaju pompy umożliwiające szybką i skuteczną reakcję przy niskich kosztach inwestycyjnych.