Praca dofinansowana ze środków przyznanych w ramach 3 edycji Grantów Rektorskich Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
|
|
- Marian Karpiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 Recenzja: prof. dr hab. Jan W. Wiktor Redakcja: Leszek Plak Projekt okładki: Aleksandra Olszewska Rysunki na okładce i w rozdziałach Fabian Pietrzyk Praca dofinansowana ze środków przyznanych w ramach 3 edycji Grantów Rektorskich Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Copyright by Wydawnictwo Placet 2012 WYDANIEebook Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani jej części nie mogą być w żadnej formie i za pomocą jakichkolwiek środków technicznych reprodukowane bez zgody właściciela copyright. Wydawca Wydawnictwo PLACET Warszawa ul. Mickiewicza 18a/1 tel. (22) fax. (22) księgarnia internetowa: redakcja@placet.pl ISBN Warszawa 2012 Skład i łamanie: Wydawnictwo PLACET
3 Spis treści Wstęp... 5 Rozdział I. Rynek usług zdrowotnych w Polsce i jego otoczenie System ochrony zdrowia w Polsce Koncepcja i reforma systemu ochrony zdrowia w Polsce Źródła finansowania systemu ochrony zdrowia w Polsce wybrane zagadnienia Charakterystyka podmiotów rynku usług zdrowotnych Charakterystyka jednostek opieki zdrowotnej Pacjent jako podmiot rynku Wpływ otoczenia na funkcjonowanie jednostek opieki zdrowotnej Otoczenie makroekonomiczne Otoczenie sektorowe/konkurencyjne Otoczenie rynkowe a rynki docelowe pacjentów Rozdział II. Usługi zdrowotne w środowisku wirtualnym Koncepcja usług zdrowotnych jako produktu marketingowego podejście klasyczne i współczesne Tworzenie produktów systemowych w rynkowym sektorze usług zdrowotnych Otoczenie wirtualne rynku usług zdrowotnych Rozdział III. Rola i znaczenie relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w świetle teorii Funkcjonowanie podmiotów na rynku zdrowotnym a paradygmaty marketingu relacji Relacje w teorii zachowań konsumentów Istota i zakres relacji podmiotów na rynku usług zdrowotnych Jakość relacji i jej wymiary na rynku usług zdrowotnych Rozdział IV. Wpływ otoczenia wirtualnego na zachowania podmiotów rynku usług zdrowotnych ujęcie modelowe Metodyczne aspekty badania zachowań i relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym
4 Modele strukturalne zmiany w zachowaniach podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym Modele wartości oczekiwanej na rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym Rozdział V. Charakterystyka modeli relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym Ocena jakości relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych Trójczynnikowe modele relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym Typologia podmiotów rynku usług zdrowotnych w aspekcie budowania relacji w otoczeniu wirtualnym Kierunki wykorzystania modeli relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym Zakończenie Bibliografia Spis rysunków, tabel, wykresów
5 Wstęp System opieki zdrowotnej w Polsce znajduje się w trakcie przeobrażeń. W reakcji na wzrost popytu i niekontrolowany wzrost kosztów zdecydowano się na komercjalizację usług zdrowotnych i rozdział instytucji opłacających od świadczących te usługi. Mimo częściowego wprowadzenia mechanizmów rynkowych główne zasady świadczenia usług zdrowotnych nie uległy zmianie. Finansowane są one bowiem nadal, w zdecydowanej większości, ze środków publicznych. Zakłada się, iż zmiany idące w kierunku większej komercjalizacji usług zdrowotnych poprawią zasadniczo ich funkcjonowanie w wymiarze zarówno społecznym, jak i ekonomicznym całego sektora. Problematyka funkcjonowania i rozwoju służby zdrowia w Polsce jest wielowątkowa i wieloaspektowa. Obejmuje swym zasięgiem zagadnienia prawne, ekonomiczne, organizacyjne, medyczne i społeczne. Jednym z nich jest problem przekształcenia instytucji i mechanizmów funkcjonowania służby zdrowia w sprawny, nowoczesny system, odpowiadający z jednej strony możliwościom finansowym państwa i oczekiwaniom społecznym, a z drugiej wymogom profesjonalnego funkcjonowania z uwzględnieniem założeń marketingowej koncepcji funkcjonowania i rozwoju. Możliwości, jakie niosą nowe technologie dają lepszą podstawę do implementacji zmian, w tym także podstawę do budowy długookresowych relacji jednostek medycznych z rynkami, a szczególnie z rynkiem docelowym pacjentami. Relacje te mogą być budowane w otoczeniu wirtualnym. Wirtualne otoczenie składa się ze współistniejących w globalnej sieci obiektów, niektóre z nich są odpowiednikami organizacji lub osób działających w tradycyjnie pojmowanym otoczeniu przedsiębiorstwa. Składnikami otoczenia wirtualnego mogą być zatem: strony internetowe, statyczne lub generowane dynamicznie, tworzone przez internautów fora dyskusyjne, wyszukiwarki internetowe, jawne i ukryte zasoby wiedzy, klienci. W otoczeniu tym realizowana jest kon-
6 6 cepcja e-zdrowia, a jej narzędzia służą między innymi komunikacji między pacjentem a usługodawcami z branży opieki zdrowotnej, przekazywaniu danych między poszczególnymi instytucjami oraz bezpośrednim kontaktom zarówno między pacjentami, jak i pracownikami służby zdrowia. Mogą one również obejmować sieci informacji o zdrowiu, elektroniczne kartoteki, usługi telemedycyny oraz przenośne lub nadające się do noszenia na sobie urządzenia komunikacyjne, wspomagające pacjenta i umożliwiające monitorowanie jego stanu zdrowia. Tak, więc można przypuszczać, iż nowe formy organizacyjne pojawiające się na rynku usług zdrowotnych będą miały duży wpływ na funkcjonowanie jednostek medycznych jak i na pacjentów. Możliwości, jakie dają nowe technologie jeśli chodzi o kontakt z pacjentami, pozwalają m.in. na wykorzystanie ich konsumenckiego doświadczenia w procesie tworzenia nowych usług (wykorzystanie koncepcji prosumenta), komunikację z innymi pacjentami, gdzie występują w roli doradcy lub eksperta, czy w rozpowszechnianiu informacji marketingowych. Elementem nabierającym szczególnego znaczenia w kontekście wirtualnego otoczenia staje się problematyka budowania i kształtowania relacji między podmiotami rynku usług zdrowotnych. Wynika to z faktu, iż polskie jednostki medyczne funkcjonowały wcześniej w systemie centralnie planowanym i zupełnie nie były przygotowane do kształtowania owych relacji w warunkach gospodarki rynkowej. Obecnie obserwuje się dynamiczny rozwój różnego typu więzi (relacji) łączących podmioty rynku działające w układach kooperacyjnych lub/i konkurencyjnych, na które mocno wpływa rozwój nowych technologii. Powstał zatem problem badawczy dotyczący charakteru i anatomii relacji między podmiotami sektora ochrony zdrowia. Relacje między różnymi podmiotami (jednostkami medycznymi, pacjentami) są znane jedynie a priori, a nie identyfikowane dotąd empirycznie w szerokim ujęciu. Celem poznawczym zrealizowanych badań była identyfikacja i charakterystyka związków (relacji) zachodzących w otoczeniu wirtualnym między jednostkami medycznymi a ich klientami indywidualnymi (pacjentami). Za cel teoretyczny uznano opracowanie modeli kształtowania się relacji jednostek medycznych z pacjentami w otoczeniu wirtualnym.
7 7 Do celów uzupełniających zaliczono: usystematyzowanie dorobku naukowego co do kształtowania relacji B2C w sektorze usług zdrowotnych, charakterystyka rynku usług zdrowotnych w Polsce, w tym struktury podmiotowej tego rynku, identyfikację wymiarów relacji jakie zachodzą między jednostkami medycznymi a ich pacjentami i określenie ich siły, określenie wartości oczekiwanych przez podmioty rynku usług zdrowotnych względem otoczenia wirtualnego, identyfikację czynników warunkujących rozwój relacji między jednostkami medycznymi a pacjentami w otoczeniu wirtualnym, ocenę wpływu otoczenia wirtualnego na budowanie trwałych relacji między placówkami medycznymi a ich pacjentami, typologię pacjentów i jednostek medycznych funkcjonujących w otoczeniu wirtualnym. Do celów metodycznych zaliczono rozstrzygnięcie problemów koncepcyjnometodycznych związanych z badaniem relacji w sektorze usług zdrowotnych i procesem budowy ich modelu, wypracowanie metod i technik badawczych, najbardziej przydatnych do identyfikacji czynników wpływających na tworzenie trwałych związków między tymi podmiotami. Za cel aplikacyjny przyjęto wskazanie możliwości i sposobów praktycznego wykorzystania opracowanych modeli przez placówki medyczne w budowie trwałych relacji z pacjentami. W opracowaniu podjęta została próba weryfikacji hipotezy głównej, zgodnie z którą relacje zachodzące między jednostkami medycznymi a pacjentami w otoczeniu wirtualnym można przedstawić w postaci modeli czynnikowych, które uwzględniają zarówno czynniki związane z motywacjami poszczególnych podmiotów rynku usług zdrowotnych, ich zdolnościami i możliwościami jakie stwarza otoczenie wirtualne. Analiza wpływu tych czynników pozwala na ujawnienie oddziaływania bardziej szczegółowych determinant, które w praktyce kształtują relacje B2C na rynku usług zdrowotnych. Uszczegółowieniem hipotezy głównej są hipotezy pomocnicze, w których przypuszcza się, że: polski rynek usług zdrowotnych w znacznym stopniu uległ dywersyfikacji, dzięki czemu charakteryzuje go obecnie bogata infrastruktura i szeroka oferta rynkowa; sprzyja to dużemu zdywersyfikowaniu zachowań pacjen-
8 8 tów, co prowadzi do osłabienia relacji między jednostkami medycznymi a pacjentami, dotychczasowe relacje między pacjentami a jednostkami medycznymi przede wszystkim oparte są na satysfakcji ze współpracy między tymi podmiotami rynku usług zdrowotnych, przy czym relacje pacjentów z jednostkami medycznymi są silniejsze, niż jednostek medycznych z ich pacjentami, pacjenci prezentują na rynku bierne postawy wobec narzędzi wirtualnych wykorzystywanych w jednostkach medycznych, podczas gdy przedstawiciele jednostek medycznych widzą ich zastosowanie głównie jako uzupełnienie dotychczasowej oferty rynkowej, wartości oczekiwane pacjentów i jednostek medycznych ze wzajemnych relacji w otoczeniu wirtualnym istotnie warunkują rozwój relacji między tymi podmiotami, przy czym oczekiwania te wśród poszczególnych podmiotów różnią się, dominującym typem na rynku usług zdrowotnych jest typ konsumenta opornego na zmiany wynikające z otoczenia wirtualnego, podczas gdy wśród jednostek medycznych dominuje typ, który upatruje zastosowanie wirtualnych narzędzi przede wszystkim w obszarze komunikacji z pacjentami. Badania relacji B2C na rynku usług zdrowotnych są procesem dość złożonym. Wynika to ze złożoności samych zachowań uczestników tych relacji, a także z charakteru rynku usług zdrowotnych. W związku z tym proces badawczy zaprojektowany dla osiągnięcia sformułowanych celów pracy i weryfikacji hipotez składał się z dwóch etapów: badań wtórnych obejmujących pogłębioną analizę literatury przedmiotu i raportów badawczych oraz badań pierwotnych, których podmiotami były jednostki medyczne oraz pacjenci. Opracowanie składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów i zakończenia. W rozdziale pierwszym zostały omówione zagadnienia z zakresu systemu ochrony zdrowia funkcjonującego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki podmiotów funkcjonujących w ramach tego systemu i wpływu otoczenia na ich funkcjonowanie. W rozdziale drugim zostały przedstawione zagadnienia dotyczące tradycyjnych i współczesnych koncepcji usług zdrowotnych ze szczególnym uwzględnianiem wpływu otoczenia wirtualnego na sposób i formę ich oferowania na rynku. W rozdziale trzecim autorzy skoncentrowali
9 9 się na roli i znaczeniu relacji jednostek medycznych i pacjentów w teorii marketingu i zachowań konsumentów. Ostatnie dwa rozdziały mają charakter empiryczny. W rozdziale czwartym przedstawiono metodyczne aspekty zachowań i relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym. Następnie podjęto próbę identyfikacji wpływu otoczenia wirtualnego na zachowania pacjentów i jednostek medycznych na rynku usług zdrowotnych. Końcową część stanowią analizy wartości oczekiwanych przez podmioty tego rynku. Ostatni, piąty rozdział przedstawia modelowe ujęcie wymiarów relacji, jakie zostały ukształtowane dotychczas między podmiotami rynku usług zdrowotnych. W dalszej kolejności zaprezentowane zostały trójczynnikowe modele relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym oraz typologia podmiotów tego rynku. Zamykają ten rozdział rozważania na temat możliwości i kierunków praktycznego wykorzystania modeli relacji podmiotów rynku usług zdrowotnych w otoczeniu wirtualnym. Pracę kończą wnioski z przeprowadzonych badań.
10 Rozdział I Rynek usług zdrowotnych w Polsce i jego otoczenie Zdrowie dla wielu osób jest jedną z najważniejszych wartości, warunkuje realizację wszystkich innych wartości, takich jak szczęśliwe życie rodzinne, zawodowe czy społeczne. Prozdrowotny styl życia stał się obecnie coraz bardziej ceniony i powszechny. Według wielu przewidywań m.in. P. F. Druckera, usługi ochrony (i odnowy) zdrowia, obok edukacji, będą najbardziej rozwijającymi się produktami w obecnym wieku (w krajach rozwiniętych, ale również i rozwijających się). 1 Jednocześnie coraz powszechniej akceptowany jest pogląd, iż niesprawności funkcjonowania publicznego sektora ochrony zdrowia (nawet w krajach gdzie opieka lekarska jest na wysokim poziomie) powoduje, iż konieczne są nie tylko jego reformy, ale także zwiększanie udziału rynkowego (komercyj- 1 P. F. Drucker, Zarządzanie XXI wieku wyzwania, MT Biznes, Warszawa 2009, s. 67.
11 11 nego) sektora usług zdrowotnych. Oczekuje się także wdrażania nowych sposobów/koncepcji, które by lepiej i bardziej kompleksowo, z wykorzystaniem nowych technologii medycznych i informatycznych, zaspokajały rosnące oczekiwania pacjentów System ochrony zdrowia w Polsce Rola państwa w gospodarce to sporny problem wśród ekonomistów. Spór ten koncentruje się nad skalą oddziaływania państwa na rynek. Poszukiwanie optymalnych proporcji między rynkiem i państwem decyduje o charakterze porządku społecznego i realizacji podstawowych celów społecznych. Niewątpliwie zagadnieniom tym poświecona została teoria ekonomii sektora publicznego, która wskazuje na centralne znaczenie państwa w zaspokajaniu potrzeb ekonomicznych. Rynek opieki zdrowotnej stanowi jeden z sektorów, gdzie ekonomiści przypisują państwu znacząca rolę nie tylko w sferze regulacji, ale również alokacji i redystrybucji. Realizacja polityki państwa na rynku opieki zdrowotnej jest funkcją czasu i zachodzących przemian społecznoekonomicznych. Należy mieć przy tym na uwadze, iż funkcjonowanie opieki zdrowotnej, jako sektora publicznego, zależy wprost od stanu gospodarki oraz polityki prowadzonej przez państwo. W procesie wdrażanych reform zostały, więc zaakceptowane przemiany roli państwa oraz tendencje i kierunki dalszych przeobrażeń systemu ochrony zdrowia w Polsce Koncepcja i reforma systemu ochrony zdrowia w Polsce Celem głębszego omówienia problematyki systemu ochrony zdrowia w Polsce należy podając próbę zdefiniowania jego pojęcia. Problemy zdefiniowania systemu ochrony zdrowia dotyczą jego granic, adekwatnego rozłożenia odpowiedzialności podmiotów systemu oraz niedostatecznej koordynacji jego elementów składowych. Granice systemu ochrony zdrowia są zarysowane miękko. Bardzo często jest on interpretowany wyłącznie jako opieka 2 A. Hnatyszyn-Dzikowska, B. Łyszczak, Alokacyjna i redystrybucyjna funkcja państwa na rynku opieki zdrowotnej w świetle tendencji europejskich, w: Kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce, pod red. E. Nojszewska, SGH w Warszawie, Warszawa 2009, s
12 12 zdrowotna, co oznacza, że działania podmiotów systemu ograniczone są do tzw. medycyny naprawczej. Wątpliwości dotyczą miejsca w systemie działań z obszaru zdrowia publicznego oraz tzw. opieki społecznej (działań adresowanych do osób z trwałymi deficytami zdrowia, które mają charakter zarówno leczniczy, jak i opiekuńczy). 3 DEFINICJA System ochrony zdrowia można określić jako społeczny, złożony, dynamiczny, funkcjonalny i używany przez społeczeństwo w celu stworzenia medycznych i społecznych środków dla ochrony i poprawy zdrowia oraz ciągłego kumulowania się i przekazywania wiedzy medycznej. 4 W literaturze definiuje się go jako zorganizowany i skoordynowany zespół działań, którego celem jest realizacja świadczeń i usług profilaktyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych mających na celu zabezpieczanie i poprawę zdrowia jednostki zbiorowości. 5 To także wszelka działalność społeczeństwa, której celem jest zapobieganie chorobom i ich leczenie, utrzymywania rozwoju psychicznego, fizycznego i społecznego człowieka, zapewnienie zdrowego rozwoju następnych pokoleń, którego charakterystycznymi cechami są: społeczny charakter, hierarchiczna 3 Ochrona zdrowia obejmuje de facto trzy następujące obszary aktywności: opiekę zdrowotną, zdrowie publiczne oraz opiekę społeczną. W ramach opieki zdrowotnej mieszczą się usługi służby zdrowia adresowane do pacjentów, osób dotkniętych już schorzeniem. Jest to ta część sektora zdrowotnego, którą konwencjonalnie określa się mianem medycyny naprawczej. Obszar drugi obejmuje zdrowie publiczne. Jest to część działu ochrony zdrowia, której działania zaadresowane są do całej populacji w celu prewencji zagrożeń zdrowia. Obejmuje promocję zdrowia i profilaktykę oraz wszelkie działania do tego niezbędne. Obszar trzeci to opieka społeczna, której działania dotyczą osób trwale wymagających zarówno świadczeń socjalnych, jak i zdrowotnych, tj. przede wszystkim osób niepełnosprawnych oraz chronicznie chorych [na podstawie: Projekt reformy systemu ochrony zdrowia w Polsce, część 2, Raport CASE-Doradcy we współpracy z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa VI 2005, data pobrania 8 sierpnia 2011]. 4 Zarządzanie publiczne w lokalnej polityce społecznej, pod red. A Frączkiewicz-Wronka (współpraca: S. Kantyk, M. Zrałek), Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Warszawa 2007, s S. Poździoch, Pojęcie i zakres zdrowia publicznego, w: Zdrowie Publiczne. Wybrane zagadnienia, pod red. S. Poździocha, A. Rysia, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, SZP CMUJ Kraków 1996 w: A. Frączkiewicz-Wronka, Reforma systemu opieki zdrowotnej w perspektywie integracji z Unia Europejską. Wybrane aspekty zachodzących zmian, AE w Katowicach, Katowice 2001, s. 40.
13 13 organizacja, dynamika, wykazywanie wskaźników ilościowych i jakościowych oceny celu głównego, czyli poprawy lub utrzymanie stanu zdrowia ludności. 6 Każdy system zdrowotny 7 jest nakierowany za zaspokajanie potrzeb zdrowotnych określonej populacji, a realny stopień i poziom tych potrzeb potwierdzony w zachowaniach konsumentów co do ilości i jakości wykorzystywanych świadczeń jest zdeterminowany przez wiele elementów, a szczególnie przez jego zasoby. Efektem działań systemu ochrony zdrowia powinna być poprawa stanu zdrowia populacji lub utrzymanie go na istniejącym poziomie. Wewnątrz systemu ochrony zdrowia występują wzajemne zależności między zasobami i pozostającymi do dyspozycji systemu, aktywnością mierzoną ilością i jakością świadczonych usług, stanem zdrowia populacji i stopniem zaspokojenia potrzeb zdrowotnych (rysunek 1.1). 8 Można, więc powiedzieć, że system zdrowotny (ochrony zdrowia) jest wyodrębnioną, całością, złożoną z wielu różnorodnych elementów, między którymi zachodzą różnorodne relacje, i który realizuje cel związany ze zdrowiem. 9 System zdrowotny wyróżnia rzeczywistość ochrony zdrowia określonego kraju w stosunku do innych krajów. Koncentrując się na krajach Unii Europejskiej można zauważyć, iż systemy ochrony zdrowia poszczególnych jej krajów różnią się między sobą (więcej informacji w tabeli 1.1). Różnica ta dotyczy przede wszystkim sposobu finansowania ochrony zdrowia w danym kraju. Generalnie można wyróżnić dwa systemy (modele) finansowania krajowych systemów zdrowotnych: ubezpieczeniowy (oparty na ubezpieczeniu zdrowotnym obywateli), podatkowy (oparty na podatkach ogólnych). Ubezpieczeniowe systemy opieki zdrowotnej funkcjonują we Francji, Holandii, Luksemburgu i Niemczech, natomiast oparte na podatkach ogólnych 6 Zarządzanie publiczne w lokalnej Polityce społecznej, op. cit., s W literaturze przedmiotu termin system ochrony zdrowia często jest używany zamiennie z pojęciem system zdrowotny. 8 A. Frączkiewicz-Wronka, Reforma systemu opieki zdrowotnej w perspektywie integracji z Unia Europejską. Wybrane aspekty zachodzących zmian, AE w Katowicach, Katowice 2001, s C. Włodarczyk, S. Paździoch, Systemy zdrowotne, Wyd. UJ, Kraków 2001, s. 6.
14 14 Rysunek 1.1. Wzajemne zależności w systemie ochrony zdrowia Źródło: S. Poździoch, Pojęcie i zakres zdrowia publicznego, w: Zdrowie Publiczne. Wybrane zagadnienia, pod red. S. Poździocha, A. Rysia, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, SZP CMUJ Kraków 1996 w: A. Frączkiewicz-Wronka, Reforma systemu opieki zdrowotnej w perspektywie integracji z Unia Europejską. Wybrane aspekty zachodzących zmian, AE w Katowicach, Katowice 2001, s. 40. działają w Danii, Finlandii, Hiszpanii, Irlandii, Szwecji, Portugalii i Wielkiej Brytanii. Poza dwoma wymienionymi modelami finansowania systemu zdrowotnego można wyróżnić jeszcze model mieszany, zawierający w sobie elementy systemu ubezpieczeniowego i podatkowego. Model ten jest najmniej popularny w praktyce i obowiązuje w Belgii i Grecji. W krajach Unii Europejskiej zasadniczo funkcjonuje jeden z dwóch klasycznych modeli organizacyjnych systemu opieki zdrowotnej Bismarcka lub Beveridge a. Wyróżnia się jeszcze model Siemaszki, który funkcjonował w Polsce do 1999 r., a także model wolnorynkowy. Model organizacyjny systemu opieki zdrowotnej przekłada się bezpośrednio na sposób (model) finansowania opieki zdrowotnej danego kraju. Własnością łączącą aktualne systemy jest to, że w finansowanie świadczeń włączona jest strona trzecia (najczęściej państwo lub firmy ubezpieczeniowe).
15 15 Tabela 1.1. Zestawienie najważniejszych aspektów ww. rodzajów systemów ochrony zdrowotnej Płaszczyzna działania Model Bismarcka Model Beveridge a Model Siemaszki Obszar świadczonych usług Usługi rekompensowane, określane przez wyłączenia (np. stomatologia czy plastyka chirurgiczna) Usługi rekompensowane lub zależne od inwestycji publicznych Usługi rekompensowane, lecz zależne od wysokości zamierzonych wydatków na bazę opieki zdrowotnej. Szerszy zasięg świadczeń mają tu podmioty specjalistyczne (np. jednostki świadczące usługi dla służb mundurowych) Osoby upoważnione do korzystania z owych usług Osoby łożące odpowiednie opłaty (zatrudniony i jego rodzina) Wszyscy Wszyscy Kategorie podmiotów świadczących usługi Zwykle świadczeniodawcy prywatni w otwartej służbie zdrowia, jednostki komercyjne oraz publiczne i prywatne szpitale działające non profit Z reguły podmioty publiczne, z biegiem czasu jednak pojawiają się też jednostki prywatne Podmioty podporządkowane państwu, niebędące osobami prawnymi Sposób opłacania świadczeń Składka obligatoryjna stanowiąca ułamek podstawowej pensji pracowniczej (łożona przez zatrudnionego bądź przez zakład pracy) Za pomocą powszechnych należności podatkowych, jak również pozostałych źródeł finansowania Finansowane przez państwo Model wolnorynkowy Zależny od środków finansowych pacjenta lub od kontraktu z podmiotem ubezpieczającym Wszyscy, którzy dysponują funduszami/ubezpieczeniem (w tym też najbliżsi, pod warunkiem, że ubezp. obejmuje ich nazwiska) Z reguły jednostki niepubliczne funkcjonujące w celach zarobkowych, ale też bez czerpania korzyści finansowych Nieobowiązkowe ubezpieczenia oraz tzw. koszty out-of-pocket od osób indywidualnych
16 16 Metody opłacania podmiotów świadczących usługi Wynagrodzenie zgodne z obowiązującą umową z płatnikiem (kasa chorych) Przydzielenie funduszy ze środków państwowych do poszczególnych terytoriów, zgodnie z obowiązującymi umowami Przydzielenie funduszy ze środków państwowych do poszczególnych terytoriów, na podstawie ustalonych zasad (polityczne) Jednostki zbierające środki oraz finansujące usługi Zarówno zasoby publiczne i niepubliczne działające non profit Podmioty samorządowe lub państwowe, które dokonują podziału części środków państwowych lub administracji publicznej przysługujących na dany rok Państwo lub jego terenowy reprezentant Sposób oszacowania wartości usług Kwoty negocjowane między różnymi związkami (płatnikami, świadczeniodawcami i korporacjami zawodowymi) Oszacowanie wartości świadczeń przez sekcje rządowe, rozmieszczenie środków biorąc pod uwagę infrastrukturę i liczebność społeczeństwa Finansowanie z budżetu zależne od wielkości asortymentu świadczenia nie są wycenione Finansowy wkład świadczeniobiorców za korzystanie z usługi W większości przypadków pacjent pokrywa część kosztów Współpłatność zredukowana Współpłatność nie występuje Benefity dla społeczności obywatelskiej Od osób zamożnych nie jest wymagane członkostwo w systemie, aczkolwiek mają prawo przyłączyć się do niego lub ubezpieczyć się w prywatnych jednostkach Możliwość wyboru dowolnego lekarza pierwszego kontaktu, ale pozostałe badania i leczenie wymaga skierowania Rejonizacja placówek zdrowotnych z ograniczeniem dostępu do usług, specjalistyczne szpitale zyskują większy zakres i jakość świadczeń Obszary geograficzne charakterystyczne dla danego modelu Francja, Szwajcaria, Belgia, Holandia, Austria Do lat 90. poprzedniego stulecia w krajach Europy Wschodniej i ZSRR Źródło: Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Nowe wyzwania, pod red. M. Kautscha, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2010, s Zwykle jest to wynagrodzenie za udzielone świadczenia (free-forservice) Ubezpieczyciele lub pojedyncze osoby, niezależnie od tego czy funkcjonują w celach dochodowych czy też nie Stawki negocjowane z ubezpieczycielami lub świadczeniobiorcami, bądź ustalone przez stowarzyszenia zawodowe W większości przypadków pacjent pokrywa część kosztów Programy rządowe finansowane z podatków szansą dla osób ubogich, starszych i przewlekle chorych Tylko Stany Zjednoczone (ponad 50% ludności)
17 17 Właściwie już w żadnym z rozwiniętych krajów nie zdarza się, że to pacjenci opłacają wszystkie potrzebne im świadczenia. Wymienione opisy systemów wskazują na to, że konkretne kraje z biegiem czasu wdrażały systemy zdrowotne patrząc przez pryzmat uczciwego realizowania zadań dla społeczności oraz dobrobytu państwa. Ponadto samo hasło system zaczęło nabierać szerszego znaczenia, niż tylko świadczenia medyczne. 10 Proces reformowania polskiego systemu zdrowotnego został zapoczątkowany w 1989 r. w związku z zasadniczymi zmianami ustroju politycznego i gospodarczego państwa, jednakże zmiany samego systemu opieki zdrowotnej postępowały wolno. Duże znaczenie dla procesu reform miało uchwalenie ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, która do chwili obecnej ma podstawowe znaczenie dla organizacji ochrony zdrowia w Polsce. 11 Konsekwencją ustawy o ZOZ było m.in. usamodzielnienie większości zakładów opieki zdrowotnej (z zakładów budżetowych). Ponadto zaczął się rozwijać rynek prywatnych dostawców usług zdrowotnych. Kolejnym krokiem było uchwalenie 6 lutego 1997 r. ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnych. 12 Zrewolucjonizowała ona system zdrowotny w Polsce i przesądziła na dłuższy czas o sposobie finansowania usług medycznych. Po raz pierwszy w Polsce do systemu zdrowotnego wprowadzono rachunek ekonomiczny w miejsce zasady wykonywania przydzielonego budżetu. Ustawa wprowadziła powszechne ubezpieczenie zdrowotne na wzór modelu Bismarcka (z modyfikacjami). Od 1 stycznia 1999 r. (tj. od momentu wejścia w życie ustawy) polski system zdrowotny zmienił się z modelu narodowej służby zdrowia (w wersji modelu Siemaszki) na model ubezpieczeniowy. Finansowanie przedmiotowe (zakontraktowanej usługi) zastąpiło podmiotowe (budżetowanie ZOZ). Działanie nowego systemu ubezpieczeń zdrowotnych realizowane było przez instytucje ubezpieczenia zdrowotnego, zwane kasami chorych (powołano ich 17). Funkcjonowanie kas chorych w latach spowodowało w skali kraju zróżnicowanie 10 Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Nowe wyzwania, pod red. M. Kautscha, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2010, s Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. 07. Nr 14 poz.89). 12 Ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 241 poz. 2074).
18 18 oferowanego zakresu i dostępu do świadczeń zdrowotnych, a także indywidualne kreowanie polityki zdrowotnej. 13 Celem poprawy sytuacji uchwalono kolejną ustawę 23 stycznia 2003 r. o Narodowym Funduszu Zdrowia, która zastąpiła ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. W praktyce niewiele różniła się ona od poprzedniej. Wprowadzona została nowa instytucja ubezpieczenia zdrowotnego Narodowy Fundusz Zdrowia (jeden z oddziałami wojewódzkimi w miejsce 17 kas chorych). Zasady gospodarki finansowej NFZ w porównaniu z kasami chorych nie zostały istotnie zmienione poza wprowadzeniem funduszu zapasowego. 14 Reforma systemu ochrony zdrowia w Polsce, zmieniając system odpłatności i dostępności do usług zdrowotnych, wywołała potrzebę usamodzielnienia się publicznych placówek medycznych. Spowodowała także potrzebę ekonomizacji działań, kontroli nakładów i efektów oraz zabiegania o klienta pacjenta. Jednak warunkiem doskonalenia pod względem rodzajowym i jakościowym oferty usługowej jest zgromadzenie kapitału. Do głównych źródeł finansowania organizacji medycznych zalicza się subwencję z budżetu samorządowego zaś do dodatkowych darowizny, usługi płatne, dzierżawa pomieszczeń, kontraktowanie usług przez kasy chorych. 15 Jednostki te prowadzą także działalność pozastatutową uzupełniającą ich finansowanie. Dzięki przeprowadzonym reformom pacjenci otrzymali znaczną swobodę decydowania o korzystaniu z usług zdrowotnych. Samodzielne zakłady opieki zdrowotnej (dostawcy) muszą możliwie najlepiej zaspokoić oczekiwania i preferencje pacjentów. Jednocześnie rosnącej konkurencji między zakładami opieki zdrowotnej towarzyszy monopolistyczna pozycja NFZ. W dostępnych publikacjach z omawianego tematu podkreśla się brak jasnych celów systemu opieki zdrowotnej w Polsce i rozdarcie, w jakim znalazła się kadra menedżerska zakładów opieki zdrowotnej. Z jednej strony każe się 13 M. Balicki, Z. Koronkiewicz, System organizacji i finansowania opieki zdrowotnej, w: M. Paszowska, Finansowanie systemu opieki zdrowotnej w wybranych państwach UE, Finansowy Kwartalnik internetowy e-finanse, 2006, (data pobrania 8 sierpnia 2011). 14 M. Paszowska, Finansowanie systemu opieki zdrowotnej w wybranych pastwach UE, Finansowy Kwartalnik internetowy e-finanse, 2006, (data pobrania 8 sierpnia 2011). 15 Zarządzanie marketingowe w sferze usług, pod redakcją A. Styś, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 2001, s. 10.
19 19 im podnosić jakość świadczonych usług, z drugiej natomiast obniżać koszty. Wszystko to przy dużej niestabilności otoczenia i przy wciąż znaczących ograniczeniach w sferze decyzji podejmowanych przez menedżerów. 16 Jednostki medyczne jednakże podejmują próby wprowadzania metod zarządczych i działań marketingowych. O wprowadzeniu strategii przedsiębiorstwa w dużej mierze decydują umiejętności związane z jej wdrożeniem, stąd coraz większe zainteresowanie ze strony menedżerów tego typu jednostek dokształcaniem się w tym kierunku. Sektor medyczny w Polsce staje przed nowymi szansami rynkowymi. Związane są one: z wejściem na polski rynek prywatnych, nieobowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych, które będą stanowić uzupełnienie ubezpieczeń obligatoryjnych, przyjęciem przez Narodowy Fundusz Zdrowia zasad zawierania kontraktów z prywatnymi firmami medycznymi, a także komercjalizacją publicznej służby zdrowia. Dodatkowym impulsem rozwoju rynku usług zdrowotnych staje się coraz ściślejsza integracja Polski z UE, co oznacza unifikację (prowadzącą do otwarcia rynku polskiego dla instytucji medycznych z pozostałych krajów członkowskich i realizację czterech wolności wspólnego rynku w tym przede wszystkim swobodny przepływ osób, usług i podejmowania działalności gospodarczej w każdym kraju członkowskim UE) standardów diagnostyczno-leczniczych i prawną kompatybilność różnych systemów ubezpieczeniowych. Szansą dla prywatnych operatorów będzie więc możliwość oferowania swoich usług dla pacjentów pochodzących z całej UE. Przedstawione przesłanki i uwarunkowania zmian w ramach obowiązującego systemu ochrony zdrowia przy jednoczesnym wprowadzeniu dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych staną się podstawą do dynamicznego rozwoju sektora usług zdrowotnych w Polsce. Przyjęcie właściwej strategii działania przez jednostki funkcjonujące w omawianej branży odgrywać będzie kluczową rolę w rywalizacji o pacjenta (już bowiem obecnie pacjenci mogą dokonywać swobodnego wyboru wielu usług zdrowotnych, a przesłankami ich decyzji stają się poziom oferowanej jakości, stosunek do pacjenta, terminowość, rzeczywiste rozpoznanie potrzeb i preferencji, społeczne opinie wizerunek, atrakcyjność systemu komunikowania się z rynkiem itp. (więc te elementy, 16 M. Kautsch et al., Funkcjonowanie zakładów opieki zdrowotnej w reformowanym systemie raport z badań, CSIOZ, Warszawa 2001, s. 56.
20 20 które należą do zestawu podstawowych kategorii i instrumentów marketingu). Znajomość specyfiki zarządzania i działalności marketingowej jednostek ochrony zdrowia stanowi podstawę budowania ich pozycji konkurencyjnej na rynku Źródła finansowania systemu ochrony zdrowia w Polsce wybrane zagadnienia W Polsce, system zdrowotny przybiera formę ubezpieczeniowo-budżetową, a głównym sposobem jego finansowania są składki zdrowotne ludności pobierane przez NFZ. Do innych źródeł finansowania można zaliczyć środki pochodzące z samorządów terytorialnych, budżetu państwa, z dochodów indywidualnych ludności, wydatki pracodawców czy środki zagraniczne. Analiza danych statystycznych z roku 2007 wskazała, że ok. 87% wydatków publicznych na ochronę zdrowia pokrywanych jest ze środków systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ok. 9% to środki pochodzące z budżetu państwa, a ok. 4% stanowią wydatki samorządów terytorialnych na ochronę zdrowia. Wysokość składek zdrowotnych zdeterminowana jest trzema podstawowymi czynnikami poziomem wynagrodzenia i czynności zawodowej oraz procentową wielkością składki w związku z tym pozytywne zmiany na rynku pracy i zwiększenie płacy owocują podwyższeniem zasobów finansowych na rzecz ochrony zdrowotnej. 17 Tabela 1.2. Wysokość składek zdrowotnych ludności na przestrzeni lat Rok Składka % 8,00 8,25 8,50 8,75 9,00 9,00 9,00 9,00 Źródło: NFZ, (data pobrania r.).
Praca dofinansowana ze środków przyznanych w ramach 3 edycji Grantów Rektorskich Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
Recenzja: prof. dr hab. Jan W. Wiktor Redakcja: Leszek Plak Projekt okładki: Aleksandra Olszewska Rysunki na okładce i w rozdziałach Fabian Pietrzyk Praca dofinansowana ze środków przyznanych w ramach
Bardziej szczegółowoPublikacja dofinansowana z grantu nr 1 H02D , nr umowy 0286/H02/2005/29.
Autorzy: Część I Katarzyna Bilińska-Reformat Wstęp, rozdział 3 1, 3 3 Joanna Wiechoczek Rozdział 1 1 Aleksandra Burgiel Rozdział 1 2 Izabela Sowa Rozdział 1 3 Jolanta Zrałek Rozdział 1 3 Mirosław Rajzer
Bardziej szczegółowoMARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH Beata Nowotarska-Romaniak wydanie 3. zmienione Warszawa 2013 SPIS TREŚCI Wstęp... 7 Rozdział 1. Istota marketingu usług zdrowotnych... 11 1.1. System marketingu usług... 11
Bardziej szczegółowopod redakcją Jadwigi Sucheckiej ABC a Wolters Kluwer business
pod redakcją Jadwigi Sucheckiej ABC a Wolters Kluwer business Warszawa 2011 Wykaz skrótów 11 Wprowadzenie 13 Rozdział 1. Transformacja współczesnych systemów zdrowotnych w wybranych krajach 23 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowo6 Metody badania i modele rozwoju organizacji
Spis treści Przedmowa 11 1. Kreowanie systemu zarządzania wiedzą w organizacji 13 1.1. Istota systemu zarządzania wiedzą 13 1.2. Cechy dobrego systemu zarządzania wiedzą 16 1.3. Czynniki determinujące
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OCHRONY ZDROWIA. Różne definicje pojęcia - zdrowie
SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA Różne definicje pojęcia - zdrowie Definicja wg Hipokratesa ojca medycyny europejskiej: Zdrowie dobre samopoczucie, choroba złe samopoczucie, zależą od równowagi między tym, co nas
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA W POLSCE
Definicja Ochrona zdrowia obejmuje szerszy zakres niż opieka zdrowotna - wszelkie działania, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na zapobieganie, utrzymanie i polepszanie stanu zdrowia ludności:
Bardziej szczegółowoWydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą.
Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą. PLACET słowo niegdyś używane w naszym języku a zapożyczone z łaciny oznaczało: przyzwolenie, zgodę, a też,,podobać się. To właśnie
Bardziej szczegółowoPROBLEMATYKA BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO LUDNOŚCI W POLSCE W LATACH W ŚWIETLE WYBRANYCH REFORM W SYSTEMACH OCHRONY ZDROWIA
0 Politechnika Częstochowska Wydział Zarządzania Henryk Kromołowski PROBLEMATYKA BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO LUDNOŚCI W POLSCE W LATACH 1918-2017 W ŚWIETLE WYBRANYCH REFORM W SYSTEMACH OCHRONY ZDROWIA Monografia
Bardziej szczegółowoProjekt okładki: Aleksandra Olszewska. Recenzent: dr hab. Marek Pawlak prof. KUL. Redakcja: Leszek Plak. Copyright by Wydawnictwo Placet 2009
1 2 3 Projekt okładki: Aleksandra Olszewska Recenzent: dr hab. Marek Pawlak prof. KUL Redakcja: Leszek Plak Copyright by Wydawnictwo Placet 2009 Wersja ebook Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani
Bardziej szczegółowomgr DOROTA GRAŻYNA GNIEWOSZ Trutnov, 9 listopada 2016 r. CZ /0.0/0.0/15_005/000051
mgr DOROTA GRAŻYNA GNIEWOSZ Trutnov, 9 listopada 2016 r. to zespół osób i instytucji mający za zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej oparty jest na modelu ubezpieczeniowym,
Bardziej szczegółowoStruktura wydatków na zdrowie Rodzaje ubezpieczeń Rynek ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce i Europie Potencjał rozwoju ubezpieczeń zdrowotnych i
Struktura wydatków na zdrowie Rodzaje ubezpieczeń Rynek ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce i Europie Potencjał rozwoju ubezpieczeń zdrowotnych i abonamentów medycznych w Polsce Propozycje Ministerstwa Zdrowia
Bardziej szczegółowo1. Organizacje pozarządowe w gospodarce rynkowej... 11
Spis treści Wstęp... 7 1. Organizacje pozarządowe w gospodarce rynkowej... 11 1.1. Interdyscyplinarność badań naukowych organizacji pozarządowych... 11 1.2. Cechy i funkcje organizacji pozarządowych...
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu magisterskiego na kierunku Ekonomia II stopień PYTANIA NA OBRONĘ
Bardziej szczegółowoKonsument. na rynku usług. Grażyna Rosa. Redakcja naukowa. Wydawnictwo C.H.Beck
Konsument na rynku usług Redakcja naukowa Grażyna Rosa Wydawnictwo C.H.Beck KONSUMENT NA RYNKU USŁUG Autorzy Anna Bera Urszula Chrąchol-Barczyk Magdalena Małachowska Łukasz Marzantowicz Beata Meyer Izabela
Bardziej szczegółowoKoncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych
Koncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych Kierownik Zakładu Systemów Informacyjnych SGH Agenda prezentacji 1 2 3 4 5 Cyfrowa transformacja jako szczególny rodzaj zmiany organizacyjnej
Bardziej szczegółowoCopyright 2013 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.
Recenzje: prof. dr hab. Stanisława Golinowska prof. dr hab. Jan Sobiech Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Przedmiot kształcenia kierunkowego Liczba punktów ECTS 2 WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM 15 15
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Formy opieki zdrowotnej Kierunek Zdrowie publiczne Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji II stopnia Rok
Bardziej szczegółowoMETODY SZACOWANIA KORZYŚCI I STRAT W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA
METODY SZACOWANIA KORZYŚCI I STRAT W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA Autor: red. Piotr Jeżowski, Wstęp Jedną z najważniejszych kwestii współczesności jest zagrożenie środowiska przyrodniczego i
Bardziej szczegółowoÁ Á JAKIE SPECJALNOŚCI
KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA Marketing i komunikacja rynkowa to kierunek przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu. Zajęcia pozwalają zdobyć wiedzę
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoAnna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO
SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE DYSERTACJI DOKTORKSIEJ MGR MARCINA SURÓWKI PT.
STRESZCZENIE DYSERTACJI DOKTORKSIEJ MGR MARCINA SURÓWKI PT. INSTRUMENTY FINANSOWE POLITYKI MIESZKANIOWEJ PAŃSTWA A ZASPOKAJANIE POTRZEB MIESZKANIOWYCH SPOŁECZEŃSTWA. Mieszkanie, jako dobro podstawowe,
Bardziej szczegółowoDOSWIADCZENIA POLSKIE W REFORMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ. Ustroń woj. śląskie 22-24 marca 2007 roku
DOSWIADCZENIA POLSKIE W REFORMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ Ustroń woj. śląskie 22-24 marca 2007 roku Jak rozpocząć reformę w ochronie zdrowia na Ukrainie z perspektywy dwóch polskich województw dużego, przemysłowego
Bardziej szczegółowoPRAKTYCZNE METODY BADANIA NIEWYPŁACALNOŚCI ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ
PRAKTYCZNE METODY BADANIA NIEWYPŁACALNOŚCI ZAKŁADÓW UBEZPIECZEŃ Autor: Wojciech Bijak, Wstęp Praca koncentruje się na ilościowych metodach i modelach pozwalających na wczesne wykrycie zagrożenia niewypłacalnością
Bardziej szczegółowospołeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie
Wstęp Rozwój marketingu usług logistycznych był ściśle związany z przeobrażeniami społeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie rynku usług Transport Spedycja Logistyka
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoSYSTEMY OCHRONY ZDROWIA
SYSTEMY OCHRONY ZDROWIA Doc. dr Alicja Sobczak Podyplomowe Studia Menadżerskie Zarządzanie w podmiotach leczniczych w dobie przekształceń własnościowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze
Bardziej szczegółowoPrzedmowa... 7 1. System zarządzania jakością w przygotowaniu projektów informatycznych...11
Spis treści Przedmowa... 7 1. System zarządzania jakością w przygotowaniu projektów informatycznych...11 1.1. Wprowadzenie...11 1.2. System zarządzania jakością...11 1.3. Standardy jakości w projekcie
Bardziej szczegółowoCałokształt działalności zmierzającej do zapewnienia ochrony zdrowia ludności Sprawy podstawowe: zapobieganie chorobom, umocnienie zdrowia,
Całokształt działalności zmierzającej do zapewnienia ochrony zdrowia ludności Sprawy podstawowe: zapobieganie chorobom, umocnienie zdrowia, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych,
Bardziej szczegółowoPOLITYKA SPÓJNOŚCI na lata
ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu magisterskiego na kierunku Ekonomia II stopień PYTANIA NA OBRONĘ
Bardziej szczegółowoPrywatne dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne tak, ale... Uwagi Polskiej Izby Ubezpieczeń do projektu ustawy o. Warszawa, 21 kwietnia 2011 r.
Prywatne dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne tak, ale... Uwagi Polskiej Izby Ubezpieczeń do projektu ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym Warszawa, 21 kwietnia 2011 r. Plan konferencji Dlaczego zabieramy
Bardziej szczegółowoDarmowy fragment www.bezkartek.pl
Autorzy: Część I Katarzyna Bilińska-Reformat Wstęp, rozdział 3 1, 3 3 Joanna Wiechoczek Rozdział 1 1 Aleksandra Burgiel Rozdział 1 2 Izabela Sowa Rozdział 1 3 Jolanta Zrałek Rozdział 1 3 Mirosław Rajzer
Bardziej szczegółowoSPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
SPOŁECZNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO Wstęp Ogólny zamysł napisania książki wywodzi się ze stwierdzenia, iż dalszy rozwój rynku ubezpieczeniowego w Polsce jest uzależniony od znacznego zwiększenia
Bardziej szczegółowoISBN (wersja online)
Magdalena Jasiniak Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Instytut Finansów, Zakład Finansów Korporacji, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 39 RECENZENT Włodzimierz Karaszewski SKŁAD
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA (EKK)
I. EFEKTY KSZTAŁCENIA ZDROWIE PUBLICZNE II STOPNIA 2013-2015: 1) Tabela odniesień kierunkowych efektów kształcenia (EKK) do obszarowych efektów kształcenia (EKO) Nazwa kierunku studiów: ZDROWIE PUBLICZNE
Bardziej szczegółowoZapraszamy do lektury. Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą.
Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą. PLACET słowo niegdyś używane w naszym języku a zapożyczone z łaciny oznaczało: przyzwolenie, zgodę, a też,,podobać się. To właśnie
Bardziej szczegółowoOrganizacja ochrony zdrowia - opis przedmiotu
Organizacja ochrony zdrowia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Organizacja ochrony zdrowia Kod przedmiotu 10.6-WX-AdD-OOZ-K-14_pNadGenZWN40 Wydział Kierunek Wydział Prawa i Administracji
Bardziej szczegółowoSummary in Polish. Fatimah Mohammed Furaiji. Application of Multi-Agent Based Simulation in Consumer Behaviour Modeling
Summary in Polish Fatimah Mohammed Furaiji Application of Multi-Agent Based Simulation in Consumer Behaviour Modeling Zastosowanie symulacji wieloagentowej w modelowaniu zachowania konsumentów Streszczenie
Bardziej szczegółowoRozdział drugi poświęcony był dyskusji na temat organizacji systemu ochrony zdrowia w II ( ). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w
Streszczenie W pierwszym rozdziale dysertacji zaprezentowano definicję zdrowia i zdrowia publicznego. Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w życiu człowieka. Jest pojęciem wieloznacznym nieobjętym
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing
ZARZĄDZANIE MARKĄ Doradztwo i outsourcing Pomagamy zwiększać wartość marek i maksymalizować zysk. Prowadzimy projekty w zakresie szeroko rozumianego doskonalenia organizacji i wzmacniania wartości marki:
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne.
STRESZCZENIE rozprawy doktorskiej pt. Zmienne jakościowe w procesie wyceny wartości rynkowej nieruchomości. Ujęcie statystyczne. Zasadniczym czynnikiem stanowiącym motywację dla podjętych w pracy rozważań
Bardziej szczegółowoRegion i jego rozwój w warunkach globalizacji
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na
Bardziej szczegółowoStrategia zarządzania kapitałem ludzkim Biznes społecznie odpowiedzialny (CSR)
Strategia zarządzania kapitałem ludzkim Biznes społecznie odpowiedzialny (CSR) To koncepcja, według, której firmy dobrowolnie prowadzą działalność uwzględniającą interesy społeczne i ochronę środowiska,
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII Przedmowa CZĘŚĆ I. WSTĘP Rozdział 1. Koncepcja strategii Rola strategii w sukcesie Główne ramy analizy strategicznej Krótka historia strategii biznesowej Zarządzanie strategiczne
Bardziej szczegółowoPOLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA
prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA (redystrybucja dochodów) Aspekt redystrybucyjny redystrybucja horyzontalna redystrybucja wertykalna Aspekt redystrybucyjny redystrybucja
Bardziej szczegółowoWprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ
Spis treści Wprowadzenie...... 11 CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ Rozdział 1 Istota i zakres przedmiotowy polityki gospodarczej - Aneta Kosztowniak, Marzena Sobol 17 1.1. Pojęcie, zakres
Bardziej szczegółowoWydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą.
OKLADKA Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się z naszą ofertą. PLACET słowo niegdyś używane w naszym języku a zapożyczone z łaciny oznaczało: przyzwolenie, zgodę, a też,,podobać się. To
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoOdniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych WIEDZA K_W01
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoWprowadzenie CZĘŚĆ I TEORETYCZNE PODSTAWY POLITYKI GOSPODARCZEJ
Książka Współczesna polityka gospodarcza" jest podzielona na pięć części: Teoretyczne podstawy polityki gospodarczej; Główne obszary polityki rozwoju gospodarczego; Polityka stabilizacyjna państwa; Polityka
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE STUDIA II STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE STUDIA II STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów bezpieczeństwo wewnętrzne należy do
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu magisterskiego na kierunku Ekonomia II stopień PYTANIA NA OBRONĘ
Bardziej szczegółowoPopyt i podaż w ochronie zdrowia. Ewelina Nojszewska (SGH, NFZ)
Popyt i podaż w ochronie zdrowia Ewelina Nojszewska (SGH, NFZ) Ochrona zdrowia i ekonomia (zdrowia): -Analiza ekonomiczna w ochronie zdrowia -Ocena ekonomiczna w ochronie zdrowia Ochrona zdrowia i gospodarka
Bardziej szczegółowoKoordynowana opieka zdrowotna cele i zasady organizacji. Izabela Banaś Magdalena Zając
Koordynowana opieka zdrowotna cele i zasady organizacji Izabela Banaś Magdalena Zając Koordynowana opieka zdrowotna (KOZ) z angielskiego ManagedHealth Care plan KOZ ( program KOZ )-konkretna organizacja,
Bardziej szczegółowoNauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski
Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski Wykład 1 CO TO SĄ FINANSE? Definicja Finanse 1. Dziedzina nauki zajmująca się analizą, jak ludzie lokują dostępne zasoby w danym okresie. 2. Ogół
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
załącznik nr 19 do uchwały nr 365/VI/VI/2019 Senatu PWSZ w Koninie z dnia 10 czerwca 2019 r. PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-TECHNICZNY PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Nazwa
Bardziej szczegółowoJak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing
http://www.varbak.com/fotografia/olbrzym-zdj%c4%99%c4%87-sie%c4%87-paj%c4%85ka; 15.10.2012 Jak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing dr Anna Jęczmyk Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoRecenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH. Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan
Recenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Skład i łamanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9 KOMUNIKACJA MARKETINGOWA UCZELNI WYŻSZEJ... 11 ZNACZENIE MARKI W KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ UCZELNI WYŻSZEJ...
Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I KOMUNIKACJA MARKETINGOWA UCZELNI WYŻSZEJ... 11 Rozdział II ZNACZENIE MARKI W KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ UCZELNI WYŻSZEJ... 33 Rozdział III ROLA SERWISU INTERNETOWEGO UCZELNI
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
Bardziej szczegółowoMARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA
KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA (I S, II S, I NS, II NS)* Kierunek ten, unikatowy w południowej Polsce, został przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu.
Bardziej szczegółowoRynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce 2015. Prognozy rozwoju na lata 2015-2020
Rynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce 2015 2 Język: polski, angielski Data publikacji: czerwiec 2015 Format: pdf Cena od: 1900 Sprawdź w raporcie Którzy dostawcy prywatnych ubezpieczeń i usług zdrowotnych
Bardziej szczegółowoCzęść pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH
Stanisław Owsiak, Finanse publiczne teoria i praktyka. Spis treści: Wstęp Część pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH Rozdział 1. Przedmiot nauki o finansach publicznych Pojęcie nauki o finansach
Bardziej szczegółowoBadania marketingowe
Badania marketingowe Dr hab. prof. SGH Katedra Rynku i Marketingu SGH teresataranko@o2.pl Konsultacje pokój 302 Madalińskiego 6/8 Wtorek -15.00-16.00 Struktura problematyki 1. Definicja i funkcje badań
Bardziej szczegółowoOPIEKA DŁUGOTERMINOWA PERSPEKTYWA EUROPEJSKA
OPIEKA DŁUGOTERMINOWA PERSPEKTYWA EUROPEJSKA Pomoc Osobom Niesamodzielnym Prezentacja Projektu Ustawy Senat RP, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej, 14 maja 2013 Zofia Czepulis-Rutkowska Instytut Pracy
Bardziej szczegółowoStreszczenie rozprawy doktorskiej pt. Uwarunkowania stosowania koncepcji otwartych innowacji w instytucjach naukowych i badawczo-rozwojowych
mgr Aneta Olejniczak Promotor: prof. dr hab. Agnieszka Izabela Baruk Streszczenie rozprawy doktorskiej pt. Uwarunkowania stosowania koncepcji otwartych innowacji w instytucjach naukowych i badawczo-rozwojowych
Bardziej szczegółowoWSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19
SPIS TREŚCI WSTĘP 11 ROZDZIAŁ I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19 1. Współczesna gospodarka światowa i jej struktura... 19 1.1. Podmioty gospodarki światowej... 21 1.2. Funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoZdrowy obywatel, zdrowa Polska DODATKOWA REFUNDACJA LEKÓW W PROGRAMACH ZDROWOTNYCH PRACODAWCÓW
Zdrowy obywatel, zdrowa Polska DODATKOWA REFUNDACJA LEKÓW W PROGRAMACH ZDROWOTNYCH PRACODAWCÓW Za sukcesem firmy stoją pracownicy, zdrowi, efektywni i zmotywowani. W interesie każdego pracodawcy jest
Bardziej szczegółowoIV. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
STUDIA PRAWA PUBLICZNEGO 2018 NR 2 (22) ISSN 2300-3936 IV. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Przegląd polskich opracowań naukowych Paweł Lenio, Publicznoprawne źródła finansowania ochrony zdrowia, Wolters Kluwer
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTKÓW REGULACJI
Nazwa projektu Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie nadania statutu Narodowemu Funduszowi Zdrowia Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Zdrowia
Bardziej szczegółowoOPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Załącznik nr 1 do uchwały nr 17/II/2018 Senatu UJ z 28 lutego 2018 r. Nazwa Wydziału: Nauk o Zdrowiu Nazwa kierunku studiów: organizacja i ekonomika ochrony zdrowia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Istota i przewartościowania pojęcia logistyki. Rozdział 2. Trendy i determinanty rozwoju i zmian w logistyce 42
Spis treści Od Autora 11 Rozdział 1 Istota i przewartościowania pojęcia logistyki n 1.1. Przegląd i interpretacja znaczących definicji logistyki 17 1.2. Ewolucja i przewartościowania przedmiotu, celów
Bardziej szczegółowoSieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą
1 2 Politechnika Częstochowska Piotr Tomski Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą Monografia Częstochowa 2016 3 Recenzenci: Prof. dr hab. inż. Stanisław Nowosielski Prof.
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013
EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013 26 września 2013, godz. 15:30 17:00 Centrum Konferencyjne Sheraton Panel dyskusyjny Bezpieczeństwo energetyczne. Jaki model dla kogo? Ile solidarności, ile państwa, ile
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia stacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Studia stacjonarne Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław FIEDOR Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia. Absolwent studiów pierwszego stopnia: WIEDZA
Nazwa wydziału: Wydział Nauk o Zdrowiu Nazwa kierunku studiów: zdrowie publiczne Obszar kształcenia w zakresie: nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej nauk społecznych Poziom kształcenia:
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA REGIONALNA I LOKALNA W POLSCE Autor: red. Zbigniew Strzelecki, Wstęp
GOSPODARKA REGIONALNA I LOKALNA W POLSCE Autor: red. Zbigniew Strzelecki, Wstęp Podręcznik oddawany do rąk Czytelników jest rezultatem wyników badań Zespołu Katedry Samorządu Terytorialnego i Gospodarki
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław
Bardziej szczegółowoDr n. med. Marzena Zarzeczna-Baran Zakład Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed
Dr n. med. Marzena Zarzeczna-Baran Zakład Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed Zakłada się, że na zdrowie ludzkie ma wpływ wiele czynników pozamedycznych związanych ze środowiskiem życia, takich
Bardziej szczegółowoWykład 9 Globalizacja jako wyznacznik działań strategicznych
Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 9 Globalizacja jako wyznacznik działań strategicznych Plan wykładu Idea globalizacji Taktyka globalizacji Podejścia globalizacji Nowe wartości
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowoDynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Tomasz
Bardziej szczegółowoFuzje i przejęcia Redakcja naukowa Waldemar Frąckowiak
Fuzje i przejęcia Redakcja naukowa Waldemar Frąckowiak Fuzje i przejęcia wiążą się ze złożonymi decyzjami inwestycyjnymi i finansowymi. Obejmują: kluczowe elementy biznesu, zarządzanie i analizy strategiczne,
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS Wydział Nauk o Zdrowiu ZDROWIE PUBLICZNE X ogólnoakademicki praktyczny inny jaki. (85) , /.
Kierunek Profil kształcenia KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS Wydział Nauk o Zdrowiu ZDROWIE PUBLICZNE X ogólnoakademicki praktyczny inny jaki. Nazwa jednostki realizującej przedmiot: Kontakt (tel./email): Zakład
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. Zdrowie Publiczne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr /2012 S YL AB US ZROWIE PUBLICZN E I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: ADMINISTRACJA rok akad. 2016/2017
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: ADMINISTRACJA rok akad. 2016/2017 I. GRUPA PYTAŃ KIERUNKOWYCH 1. Zasada demokracji przedstawicielskiej 2. Zasada demokratycznego państwa prawnego 3. Konstytucyjne
Bardziej szczegółowo1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) 2. Zachowania ludzi w organizacji (8 godz.)
1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) Kulturowe i społeczne uwarunkowania kierowania ludźmi Style kierowania Menedżer a przywódca Ewolucja koncepcji przywództwa Zachowania
Bardziej szczegółowowww.pwc.com Podsumowanie dwóch lat Ustawa o działalności leczniczej Próba oceny skutków regulacji
www.pwc.com Podsumowanie dwóch lat Ustawa o działalności leczniczej Próba oceny skutków regulacji Ocena ogólna : Ustawa była częścią istotnego pakietu zmian obok ustawy refundacyjnej i planowanej ustawy
Bardziej szczegółowo3.1. Istota, klasyfikacja i zakres oddziaływania wydatkowych instrumentów
Spis treści Wprowadzenie... 7 Rozdział 1. Cele, uwarunkowania i obszary działania współczesnej polityki fiskalnej... 11 1.1. Istota, zarys historyczny i uwarunkowania polityki fiskalnej... 12 1.2. Obszary
Bardziej szczegółowomgr Jarosław Hermaszewski (koncepcja pracy-tezy)
mgr Jarosław Hermaszewski Inwestycje samorządu terytorialnego i ich wpływ na funkcjonowanie i rozwój gminy Polkowice w latach dziewięćdziesiątych (koncepcja pracy-tezy) Prawne podstawy funkcjonowania organów
Bardziej szczegółowo1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk
1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo Nazwa przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej Zdrowie publiczne dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk 4. Nazwa
Bardziej szczegółowoAgencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A.
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. powstała w 1997 r. w ramach Kontraktu Regionalnego dla województwa śląskiego. W 2000 r. Agencja została włączona w Krajowy System Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Bardziej szczegółowoEuropejski Fundusz Społeczny
Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest głównym narzędziem finansowym Unii Europejskiej, wspierającym zatrudnienie w państwach członkowskich oraz promującym spójność gospodarczą i społeczną. Wydatki EFS
Bardziej szczegółowoOchrona interesów konsumentów w Polsce w aspekcie
Praca zbiorowa pod redakcją EWY Kl EZEL Ochrona interesów konsumentów w Polsce w aspekcie integracji europejskiej Difin Spis treści Wprowadzenie 9 Rozdział 1. Przesłanki, istota i cele ochrony interesów
Bardziej szczegółowoAnaliza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52
Analiza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52 2 Zamieszczamy podsumowanie analizy rynkowej wraz z aneksem statystycznym, przygotowanej dla Centrów Obsługi Eksportera i Inwestora (COIE),
Bardziej szczegółowoBENCHMARKING. Dariusz Wasilewski. Instytut Wiedza i Zdrowie
BENCHMARKING Dariusz Wasilewski Instytut Wiedza i Zdrowie PROSTO DO CELU... A co z efektami?: WZROSTOWI wydatków na zdrowie NIE towarzyszy wzrost zadowolenia z funkcjonowania Systemu Opieki Zdrowotnej
Bardziej szczegółowo