RAPORT KOŃCOWY Z EWALUACJI pt.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "RAPORT KOŃCOWY Z EWALUACJI pt."

Transkrypt

1 RAPORT KOŃCOWY Z EWALUACJI pt. Typy projektów realizowanych przez uczelnie wyższe w ramach programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE oraz ich znaczenie dla wzmocnienia roli szkół wyższych i przygotowania ich do odgrywania kluczowej roli w procesie tworzenia konkurencyjnej gospodarki regionalnej Przygotował zespół w składzie: Elżbieta Kozłowska Patryk Koć Wojciech Pander Maciej Stawicki Warszawa, 15 grudnia 2005

2 Typy projektów realizowanych przez uczelnie wyższe w ramach programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE oraz ich znaczenie dla wzmocnienia roli szkół wyższych i przygotowania ich do odgrywania kluczowej roli w procesie tworzenia konkurencyjnej gospodarki regionalnej. Warszawa, 15 grudnia WYDAWCA: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej ul. Wspólna 2/4, Warszawa tel. (+48 22) fax. (+48 22)

3 WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW 5 STRESZCZENIE WYNIKÓW EWALUACJI 7 1. WPROWADZENIE CEL I ZAKRES BADANIA PYTANIA EWALUACYJNE I SZCZEGÓŁOWE PYTANIA EWALUACYJNE METODOLOGIA BADANIA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW REALIZOWANYCH PRZEZ UCZELNIE WYŻSZE STRUKTURA REALIZOWANYCH PROJEKTÓW AKTYWNOŚĆ UCZELNI W POZYSKIWANIU FUNDUSZY STRUKTURALNYCH WPŁYW REALIZOWANYCH PROJEKTÓW NA ROZWÓJ REGIONÓW ZGODNOŚĆ REALIZOWANYCH PROJEKTÓW Z ZAPISAMI DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH WNIOSKI I REKOMENDACJE 47 ANEKS A. SPIS TABEL, MAP I WYKRESÓW 55 ANEKS B. CELE PROGRAMÓW, PRIORYTETÓW I DZIAŁAŃ, Z KTÓRYCH KORZYSTAĆ MOGĄ UCZELNIE 57 ANEKS C. NARZĘDZIA BADAWCZE - KWESTIONARIUSZ ANKIETY 63 - SCENARIUSZ POGŁĘBIONEGO WYWYADU 71 ANEKS D. ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW I ANALIZ WYKORZYSTANYCH W EWALUACJI 81 ANEKS E. BAZA PROJEKTÓW REALIZOWANYCH PRZEZ UCZELNIE WYŻSZE 82 ANEKS F. BAZA UCZELNI WYŻSZYCH 103

4

5 WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW B+R - Badania i rozwój CD - Centra Doskonałości CZT - Centra Zaawansowanych Technologii EFS - Europejski Fundusz Społeczny ICT - Technologie informacyjne i komunikacyjne IW EQUAL - Inicjatywa Wspólnotowa Equal KE - Komisja Europejska KJO - Krajowa Jednostka Oceny MBA - Master of Business Administration MŚP - Małe i średnie przedsiębiorstwa MGIP - Ministerstwo Gospodarki i Pracy MNil - Ministerstwo Nauki i Informatyzacji MRR - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego NPR - Narodowy Plan Rozwoju PARP - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PFRON - Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych RPO - Regionalny Program Operacyjny, lata RSI - Regionalne strategie innowacji SPO-RYBY - Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo i przetwórstwo ryb SPO-RZL - Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich SPO-WKP - Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw UE - Unia Europejska UM - Urząd Marszałkowski WUP - Wojewódzki Urząd Pracy ZPORR - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 6 PR KE - Szósty Program Ramowy Badań Komisji Europejskiej 5

6

7 STRESZCZENIE WYNIKÓW EWALUACJI Rekomendacje krótkoterminowe Adresat Realizowane przez uczelnie wyższe projekty powinny w większym stopniu uwzględniać bezpośrednią współpracę z sektorem małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności dotyczy to uczelni zlokalizowanych w mniejszych ośrodkach miejskich. Wybór projektów infrastrukturalnych powinien w większym stopniu uwzględniać wpływ realizowanych projektów na rozwój regionalny, w tym ich długoterminową efektywność. Wybieranymi projektami powinny być w większym stopniu projekty z zakresu infrastruktury badawczej, w mniejszym zaś, projekty zakładające rozwój bazy administracyjnej, czy też socjalnej uczelni. Postuluje się uzupełnienie istniejącego systemu oceny wniosków infrastrukturalnych o bardziej precyzyjne kryteria pozwalające ocenić wpływ realizowanej inwestycji na rozwój regionalnej gospodarki, w szczególności w wymiarze długookresowym. Należy również określić ramy przestrzegania wyboru takich projektów przez instytucje dokonujące wyboru. Uczelnie powinny zwiększać swoje zainteresowanie funduszami strukturalnymi dostępnymi na poziomie kraju (Sektorowe Programy Operacyjne). Wdrażanie Programów Operacyjnych na poziomie kraju nie oznacza braku możliwości pozyskania tych środków (choć oczywiście zwiększa konkurencję w ubieganiu się o nie). Uczelnie wyższe Opolszczyzny, województwa świętokrzyskiego oraz lubuskiego powinny w większym stopniu angażować się w realizację projektów finansowanych z funduszy strukturalnych. W zakresie realizacji projektów ch większą aktywność powinny wykazywać uczelnie mniejszych ośrodków miejskich. Projekty infrastrukturalne z zakresu infrastruktury B+R powinny w większym stopniu finansowane być z działania 1.4 SPO-WKP uczelnie Podlasia, Opolszczyzny, województwa lubuskiego i województwa kujawsko-pomorskiego bardziej powinny angażować się w pozyskiwanie środków z tego Programu. Uczelnie w większym stopniu powinny pozyskiwać środki strukturalne ukierunkowane na badania (z zakresu rynku pracy i innowacyjności regionów) ze względu na ich bezpośredni wpływ na regiony. Krajowe środki publiczne oraz środki pochodzące z Programów Ramowych nie wyłączają możliwości ubiegania się o środki strukturalne. Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 64 Regionalne instytucje wdrażające Szerzej na ten temat: strona 65,66 Instytucje zarzadzające Szerzej na ten temat: strona 65 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 64 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 27 i następne Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 65 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 35 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 71, 74 7

8 Raport końcowy z Ewaluacji Większym zaangażowaniem w pozyskiwanie środków strukturalnych powinny wykazywać się filie uczelni wyższych (żadna z filii uczelni nie realizuje samodzielnie projektu finansowanego z funduszy strukturalnych). Jest to ważne ze względu na fakt, że filie uczelni wyższych zlokalizowane są zazwyczaj w mniejszych miejscowościach, o mniejszej dostępności kształcenia. Realizacja projektów infrastrukturalnych powinna pociagać za sobą również rozwój kadry naukowej uczelni. Postuluje się w związku z tym uzupełnienie systemu oceny wniosków o bardziej precyzyjne kryteria pozwalające ocenić wpływ realizowanej inwestycji na rozwój kadry naukowej uczelni. Ocena wniosków projektowych o charakterze m powinna wykluczać zdarzające się wciąż sytuacje powielania tematyki szkoleń przez kilku beneficjentów ostatecznych, co skutkuje brakiem zainteresowania odbiorców szkoleń a tym samym niską efektywnością wydatkowanych środków strukturalnych. Lepszemu wdrażaniu funduszy strukturalnych w tym kontekście sprzyjać może ciągły (otwarty) tryb naboru wniosków (dopasowanie liczby i zakresu tematycznego szkoleń do zapotrzebowania na nie). Instytucje wdrażające powinny większą wagę przykładać do zapisów wniosków projektowych w obszarze promocji projektów. Uczelnie większą wagę powinny przykładać do działań promocyjnych. Celem promocji projektu ma być nie tyle dopełnienie formalności, co pokazanie możliwości i korzyści płynących z jego realizacji. Celem realizacji projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych powinno być zwiększenie dostępu do wiedzy poprzez ograniczenie kosztów szkoleń, nie zaś realizacja szkoleń na potrzeby konkursów (nie wyklucza to oczywiście podejmowania działalności szkoleniowej w nowych obszarach wiedzy). System oceny wniosków powinien wykluczać tego rodzaju projekty. Potencjalni beneficjenci powinni zwracać większą uwagę na szczegóły realizacji projektu już na etapie jego pisania potrzebne jest lepsze planowanie projektów, dotyczy to przede wszystkim dużych projektów infrastrukturalnych. Brak rozpoznania w zakresie realizowanej inwestycji lub nieodpowiednie planowanie projektu może przyczynić się do problemów w trakcie realizacji, łącznie z zaniechaniem inwestycji. Zdaniem zespołu ewaluacyjnego większy nacisk powinno położyć się w uczelniach na tworzenie horyzontalnych zespołów zadaniowych przygotowujących aplikacje konkursowe. Wdrażaniu funduszy sprzyjają bowiem zdecydowanie odpowiednie struktury zajmujące się pozyskiwaniem środków strukturalnych. Skomplikowana struktura uczelni może mieć wpływ na realizację projektu (problemy pojawiają się, kiedy na uczelni za realizację projektu odpowiada inna jednostka, inna jednostka rozlicza projekt, a jeszcze inna odpowiada za merytoryczną jego realizację). Wdrażanie projektów finansowanych z funduszy strukturalnych przez uczelnie wyższe napotyka wciąż na szereg barier utrudniających ich realizację. Postuluje się dokładne ich rozpoznanie, co sprzyjać będzie lepszemu wdrażaniu funduszy w przyszłości. Filie uczelni wyższych Szerzej na ten temat: strona 73 Regionalne instytucje wdrażające Szerzej na ten temat: strona 66 Regionalne instytucje wdrażające Szerzej na ten temat: strona 66 Instytucje wdrażające Szerzej na ten temat: strona 67 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 67 Instytucje zarządzające Szerzej na ten temat: strona 68 Uczelnie wyższe Szerzej na ten temat: strona 68 Uczelnie publiczne Szerzej na ten temat: strona 69 Instytucje zarządzające Szerzej na ten temat: strona 71, 72 8

9 Streszczenie wyników ewaluacji Konieczność stosowania zabezpieczeń finansowych podczas realizacji projektów powoduje, że mniejsze i słabsze uczelnie mają problemy z realizacją kilku projektów jednocześnie. O ile konieczność zabezpieczania projektów jest wymogiem i trudno postulować jego zniesienie, o tyle sytuację znacznie może poprawić usprawnienie procesu refinansowania kosztów projektów. Postuluje się więc usprawnienie procedur w zakresie zapewnienia płynności w dostępie uczelni wyższych do środków finansowanych oraz wymuszenie na instytucjach wdrażających terminowego realizowania płatności. Dane dotyczące realizowanych projektów w poszczególnych regionach prezentowane są według różnych schematów co determinuje ogromne trudności w zbieraniu danych. Ze względu na możliwość pozyskania informacji postuluje się stworzenie wspólnego dla wszystkich regionalnych instytucji wdrażających schematu prezentowania danych (ujednolicenie schematu i prezentowanych treści). Schemat ten obejmowałby co najmniej takie informacje jak: nazwa beneficjenta, nazwa projektu, wielkość dofinansowania, całkowita wielkość projektu. Instytucje zarządzające Szerzej na ten temat: strona 71 Instytucje zarządzające Szerzej na ten temat: strona 74 Rekomendacje długoterminowe Adresat Przyszłe Regionalne Programy Operacyjne powinny przewidywać działania, w ramach których prowadzone byłyby badania zmierzające do przewidywania przyszłego rozwoju regionów w obszarze kierunków rozwoju regionalnej gospodarki (foresight regionalny) oraz w obszarze identyfikacji zakresu wsparcia rynku pracy. Ze względu na rozwój regionów uczelnie powinny angażować się w przyszłości w projekty zmierzające do wspierania innowacyjności regionów, a przez to wzmacniania ich konkurencyjności. Regionalne Programy Operacyjne powinny przewidywać działania zakładające bezpośrednią współpracę uczelni i przedsiębiorstw, jak również działania zmierzające do wzmacniania innowacyjności regionów. Regionalne Programy Operacyjne powinny przewidywać działania pozwalające rozwijać bazę infrastrukturalną uczelni wyższych (infrastrukturę badawczą), bowiem zapotrzebowanie na środki inwestycyjne ze strony uczelni będzie się z pewnością utrzymywać. Realizacja inwestycji infrastrukturalnych musi nosić znamiona efektywności długoterminowej, dlatego też w przyszłym okresie programowania powinno preferować się finansowanie przyszłościowych kierunków studiów i kierunków kształcenia na uczelniach poszczególnych regionów. Z punktu widzenia efektywności projektów realizowanych z wykorzystaniem funduszy strukturalnych ścisłe trzymanie się zapisów wniosku projektowego i brak możliwości zmiany jego charakteru (można oczywiście aneksować umowę, ale to wiąże się z wydłużeniem czasu realizacji projektu) może skutkować ograniczeniem efektywności interwencji. System oceny wniosków składanych przez uczelnie wyższe mógłby być wspierany w przyszłości przez system promes udzielanych potencjalnym beneficjentom (otrzymanie promesy skutkowałoby gwarancją otrzymania środków na daną inwestycję). Promesy służyłyby również wstępnej ocenie wniosku oraz jego zgodności z celami poszczególnych NPR Uczelnie wyższe NPR NPR NPR NPR NPR

10 Raport końcowy z Ewaluacji działań. Dodatkowo wpływ realizacji inwestycji na gospodarkę mógłby być oceniany przez zewnętrznych ekspertów. System oceny wniosków składanych przez uczelnie wyższe mógłby być w przyszłości oparty o zewnętrzne grupy ekspertów, oceniających projekty (w szczególności projekty z zakresu infrastruktury). Projekty szkoleniowe, doradcze i badawcze, finansowane ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego mają charakter regionalny. Z punktu widzenia układów lokalnych i lokalnej gospodarki korzyści mogłaby przynieść ponadregionalna realizacja projektów (w tym projektów realizowanych przez partnerów w dwóch sąsiednich województwach). Zdaniem zespołu ewaluacyjnego trafności interwencji w ramach funduszy strukturalnych służyłoby zapewnienie możliwości pozyskiwania środków przez instytucje zlokalizowane poza regionem, o ile tylko efektywność tych projektów oraz ich merytoryczna wartość przeważałaby nad projektami składanymi przez instytucje z danego regionu. NPR NPR

11 1. WPROWADZENIE W dobie gospodarki opartej na wiedzy, wiedza i innowacje nabierają coraz większego znaczenia w kreowaniu procesów rozwojowych. Wzrasta znaczenie uczelni wyższej, jako jednego z najważniejszych aktorów kształtujących rozwój w regionach. Uczelnie oddziałują na regiony w zróżnicowany sposób, a zasięg i nasilenie wpływu nawiązuje do pozycji konkurencyjnej danej uczelni w układzie regionalnym. Uniwersytet, miasto i region były zawsze ze sobą sprzężone. Uniwersytety powstawały w miastach i każdy znaczący średniowieczny ośrodek miejski starał się o założenie uczelni. Z drugiej strony uniwersytet przyciągając uczonych i studentów stawał się czynnikiem rozwoju miasta. W historii miast bywały okresy, kiedy nauczyciele i studenci stanowili bardzo znaczny odsetek mieszkańców. I tak w połowie XIII wieku w liczącym 10 tys. mieszkańców Krakowie było ok. 2 tys. studentów. Na niektórych obszarach Italii, Francji i południowych Niemiec wytworzyła się szybko sieć uniwersytetów odgrywających dużą rolę w urbanizacji danego obszaru i w rozwoju regionów 1. Wpływ szkoły wyższej na region można rozpatrywać w wielu aspektach. Pasywne i aktywne oddziaływania uczelni na region rozróżnił Dietl 2. Oddziaływanie aktywne polega na dynamizacji procesów rozwoju regionalnego przez tworzenie różnych instytucji oraz podnoszenie umiejętności lokalnej społeczności, jej aspiracji edukacyjnych oraz skłonności do innowacji. Pasywny wpływ uczelni znajduje wyraz w bezpośrednim i pośrednim wzroście zatrudnienia w regionie 3. Wzrost bezpośredni to zatrudnienie na różnych stanowiskach w uczelni. Wzrost pośredni jest głównie następstwem wzrostu popytu na dobra i usługi społeczności akademickiej. Daje to także dodatkowy efekt na skutek przyrostu dochodów społeczności lokalnej. Warto dodać, że czym szerszy, pod względem terytorialnym, jest zasięg uczelni, tym większy jest jej pośredni wpływ na zatrudnienie i dochody lokalnej społeczności. Pasywny wpływ uczelni na otoczenie przejawia się nie tylko w przyroście zatrudnienia i dochodów ludności, ale także w ochronie i rekonstrukcji budynków, w których lokalizują się uczelnie, a które bez włączenia się uczelni uległby bezzwrotnemu zniszczeniu (np. modernizacja obiektów powojskowych w Jeleniej Górze 4 ). Przy rozpatrywaniu wpływu uczelni wyższych na region należy, więc pamiętać o skali ich oddziaływania. Zasięg oddziaływania szkół wyższych zależy od ich rangi i wielkości. Uczelnie oferujące najwyższy poziom nauczania i kadry o najwyższych kwalifikacjach przyciągają studentów z całego kraju i z zagranicy. Zwykle koncentrują się one w Polsce w największych ośrodkach miejskich (Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław). Tam też występuje największe zgrupowanie szkół, studentów i pracowników naukowych. Tworzą one tzw. ośrodki naukowe wyższego rzędu. Im większy ośrodek o większym prestiżu, tym ma on większą siłę oddziaływania i wpływ na gospodarkę regionu. Jak zauważa Borowiec 5, ośrodki naukowe stanowią główne ogniwa wzrostu gospodarczego, wokół których mogą się tworzyć bieguny technologii, parki naukowe, biznesu i handlu. Są 1 Jałowiecki B., Rola szkolnictwa wyższeg w rozwoju lokalnym, w: Regionalny kontekst rozwoju nauki i polityki naukowej w Polsce, KBN, EIRRiL UW, Warszawa 1997 r. 2 Dietl J., Uczelnia niepaństwowa jako czynnik awansu ekonomicznego, społecznego i kulturowego regionu, w: Uczelnie i ich otoczenie. Możliwości i formy ich współdziałania, SGH, Warszawa 2003 r. 3 Ibidem. 4 Projekt Przebudowa budynku powojskowego na bibliotekę naukową w Jeleniej Górze realizowany jest w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego a dotyczy modernizacji obiektu po byłej jednostce wojskowej i przystosowaniu go do pełnienia funkcji biblioteki Kolegium Karkonoskiego. 5 Borowiec M., Kształtowanie się rzeszowskiego ośrodka akademickiego, w: Uwarunkowania rozwoju i konkurencyjności regionów, red. Zbigniewa Zioło, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Rzeszów, 2005 r. 11

12 Raport końcowy z Ewaluacji one jednym z ważniejszych czynników rozwoju regionalnego, tworzą potencjał intelektualny regionu, generują wiedzę i nowe technologie, przez co budują zaplecze procesów innowacyjnych oraz wpływają korzystnie na klimat kulturowy regionu. Istnienie dobrej jakości ośrodka akademickiego decyduje o potencjale intelektualnym i kulturalnym regionu. Taki region, oferujący wysokowykwalifikowaną siłę roboczą, dostęp do laboratoriów, akademickich ośrodków i instytucji badawczo-rozwojowych (a więc wiedzy i innowacji), staje się atrakcyjnym miejscem lokalizacji dla przedsiębiorstw (szczególnie cenne dla regionu są firmy wykorzystujące zaawansowane technologie). Przedsiębiorstwo lokalizując się w pobliżu ośrodka akademickiego, uzyskuje nie tylko szansę na zatrudnienie pracowników naukowych, okazję do wymiany informacji i naukowego wsparcia dla swojej działalności, lecz także możliwość kształcenia dzieci pracowników. Z drugiej strony, przedsiębiorstwo wnosi kapitał innowacyjny, tworzy miejsca pracy wysokiej jakości i uruchamia pozytywne efekty mnożnikowe, przez co stwarza szanse dla dalszego rozwoju regionu (a także i samej uczelni). Można więc stwierdzić, że wyższa uczelnia jest szansą dla rozwoju regionu, w którym jest zlokalizowana. Należy jednak mieć na uwadze, że w gospodarce liczą się nie tylko potężne ośrodki naukowe. W niektórych miejscowościach nawet niewielka uczelnia wyższa może odgrywać znaczącą rolę w gospodarce lokalnej. W mniejszych ośrodkach, wyższe uczelnie mogą stanowić podstawowe remedium na bezrobocie, które wynika ze spadku zatrudnienia w upadających przedsiębiorstwach (takie ośrodki to np. Mielec, Rzeszów, miasta aglomeracji górnośląskiej). W przypadku, gdy uczelnia zlokalizowana jest w małej miejscowości i posiada ofertę edukacyjną o uniwersalnym charakterze a ponadto jest w stanie przyciągnąć studentów także z innych regionów, jej wpływ będzie niewątpliwie większy, niż w tych ośrodkach, gdzie napływ z innych regionów nie nastąpi. Napływ studentów z innych regionów powoduje wzrost dochodów społeczności lokalnej i generuje pozytywne efekty mnożnikowe. Napływowi studenci zgłaszają zapotrzebowanie na rynku lokalnym na kwatery oraz na lokalne dobra i usługi (stołówki, bufety, kluby, kina, transport publiczny). Dzięki temu pobudzana jest lokalna przedsiębiorczość i powstają nowe miejsca pracy skupione wokół obsługi społeczności akademickiej. Dzięki studentom powstaje zapotrzebowanie na instytucje kulturalne i sportowe. Miejscowość staje się więc ośrodkiem akademickim i kulturalnym niższego rzędu. Im bardziej uczelnia rozwija się i dba o swoje otoczenie oraz ofertę kierowaną do studentów (liczy się tutaj nie tylko możliwość kształcenia na atrakcyjnym kierunku, lecz także otoczenie uczelni: akademiki, możliwość korzystania z instytucji kultury, poszerzania wiedzy, oferta stypendialna oraz możliwość aktywnego wypoczynku), tym większą ma szansę przyciągnięcia większej liczby studentów z innych regionów. Dzięki wyższym dochodom ludności, inwestycjom infrastrukturalnym uczelni, uporządkowaniu przestrzeni miejskiej, rośnie jakość życia, a także kapitał społeczny, przez co miejscowość staje się miejscem atrakcyjnym dla nowych inwestorów. Nieco inne oddziaływanie na otoczenie mają uczelnie, które nie wykazują wystarczającego potencjału by przyciągnąć studentów z innych regionów. W małych i średnich miejscowościach o mniejszym potencjale gospodarczym zwykle lokują się małe uczelnie niepaństwowe (lub filie uczelni państwowych) i najczęściej adresują one ofertę edukacyjną do społeczności lokalnej. Także w tym przypadku uczelnia oddziaływuje na region, a jako główny efekt funkcjonowania uczelni wyższych w rejonie nie będącym centrum akademickim należy wymienić upowszechnienie dostępu młodzieży do kształcenia stacjonarnego, podniesienie w regionie poziomu wykształcenia, wzrost postaw proinnowacyjnych i przedsiębiorczych oraz wyższą podaż wykwalifikowanej siły roboczej, co jak wiadomo nie jest obojętne dla przedsiębiorstw poszukujących miejsc do lokalizacji. Główną wartością jest więc wzrost jakości kapitału ludzkiego, co może wpłynąć na rozwój przedsiębiorczości w regionie, bądź lokalizacje nowych firm, lecz w mniejszym stopniu niż w ośrodkach wyższego rzędu. Każda uczelnia wyższa wpływa na miejsce, w którym jest zlokalizowana. Od jej wielkości, jakości, ilości studentów spoza regionu, a także oferty edukacyjnej zależeć będzie czy wpływ ten będzie odczuwalny tylko dla społeczności lokalnej, czy też w przypadku silnego ośrodka akademickiego korzyści czerpać będzie cały region. Podsumowując można stwierdzić, że szkolnictwo wyższe w systemie społeczno-gospo- 12

13 Wprowadzenie darczym regionu pełni następujące funkcje: kształci na potrzeby rynku pracy, przyczynia się do zwiększenia potencjału modernizacyjnego społeczeństwa oraz kształtuje strukturę społeczną. Szkoły wyższe, wspierając rozwój technologii oraz oferując szeroki profil kształcenia i dokształcania dla mieszkańców, stają się w coraz większym stopniu ośrodkami wspierającymi rozwój regionalny. Tworzą odpowiedni klimat naukowy, który zachęca pracowników o najwyższych kwalifikacjach do osiedlania się w regionie. Równocześnie uczelnia, która oferuje wysoką jakość kształcenia, przyciąga studentów z większego obszaru i tym samym staje się magnesem skupiającym najzdolniejsze jednostki. Istotnym wzmocnieniem procesów rozwojowych w regionach kreowanych przez uczelnie wyższe mogą stać się fundusze strukturalne. Strumień środków strukturalnych może wzmocnić procesy edukacyjne (środki na szkolenia i studia podyplomowe), może wspierać badania (w obszarze rynku pracy i w obszarze innowacyjności gospodarki i jej powiązań z regionalnymi systemami innowacji), może w końcu wesprzeć inwestycje infrastrukturalne, tak potrzebne i konieczne z punktu widzenia rozwoju gospodarki. Jednak nie wszystkie projekty wpływają na uczelnie w ten sam sposób i nie wszystkie projekty niosą taki sam efekt dla regionalnej gospodarki. Celem niniejszego badania jest analiza oddziaływania projektów realizowanych przez uczelnie wyższe na regiony pod kątem wzmocnienia potencjału uczelni oraz ich przygotowania do odgrywania kluczowej roli w gospodarce opartej na wiedzy. 13

14

15 2. CEL I ZAKRES BADANIA Niniejsze badanie wykonane zostało na zamówienie Krajowej Jednostki Oceny, Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (KJO). Rezultaty ewaluacji zostaną wykorzystane przez instytucje zaangażowane w realizację poszczególnych programów operacyjnych, w ramach których realizowane są projekty na rzecz uczelni wyższych, jak również wykorzystane mogą być w przyszłości przez instytucje zaangażowane w realizację przyszłych programów sektorowych i regionalnych (lata ). Celem głównym niniejszej ewaluacji jest analiza oddziaływania projektów realizowanych przez uczelnie wyższe na regiony, w kontekście wzmocnienia potencjału uczelni oraz przygotowania ich do ogrywania kluczowej roli w gospodarce opartej na wiedzy. Wyniki badania mają dać odpowiedź na pytanie, na ile fundusze strukturalne sprawiają, że podmioty te rzeczywiście ogrywają znaczącą rolę w budowaniu konkurencyjnej gospodarki regionalnej, pomogą skorygować dotychczasową politykę w tym zakresie oraz wskażą, jakiego rodzaju projektami zainteresowane są szkoły wyższe, a gdzie i dlaczego zainteresowanie jest niższe od oczekiwanego. Szkoły wyższe mogą ubiegać się o środki na realizację projektów inwestycyjnych, doradczych oraz projektów szkoleniowych, w tym na realizację studiów podyplomowych. Każdy z powyższych typów projektów w zróżnicowany sposób wpływa na region i w zróżnicowany sposób wspiera jego rozwój. W ramach ewaluacji analizowane były projekty, dla których podpisano umowy o dofinansowanie oraz projekty, dla których wydano pozytywną decyzję o dofinansowaniu ze źródeł funduszy strukturalnych w ramach następujących Programów Operacyjnych: SPO Rozwój Zasobów Ludzkich (RZL): Działanie Rozwój i modernizacja instrumentów instytucji rynku pracy, Działanie Perspektywy dla młodzieży; Działanie Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia; Działanie Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, Działanie Zwiększenie dostępu do edukacji - promocja kształcenia przez całe życie, Działanie Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do potrzeb rynku pracy, Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki; SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (WKP): Działanie Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką; SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb: Działanie Działania innowacyjne i inne; Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR): Poddziałanie Regionalna infrastruktura społeczna; Działanie Rozwój turystyki i kultury; Działanie Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego; Działanie Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie; Działanie Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa; Działanie Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi, Działanie Promocja przedsiębiorczości Działanie Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy; Inicjatywa Wspólnoty EQUAL: Działanie 1 - Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy. Wszystkie wykonane w ramach niniejszego badania analizy dotyczą wyłącznie projektów, w których uczelnie wyższe są liderami projektów. 15

16 Raport końcowy z Ewaluacji U podstaw badania leży m.in. przekonanie, że budowanie konkurencyjnej gospodarki regionalnej nie jest możliwe bez wzmocnienia współpracy uczelni z sektorem przedsiębiorstw. Oddziaływanie uczelni wyższej na region oraz wzmocnienie roli uczelni w lokalnej gospodarce przejawiać może się zdaniem zespołu ewaluacyjnego w następujących obszarach: kształcenie kadr dla regionalnej gospodarki, w szczególności w przyszłościowych branżach regionu, zwiększanie potencjału modernizacyjnego społeczeństwa, promowanie i wspieranie przedsiębiorczości akademickiej, nawiązywanie i wspieranie współpracy z przedsiębiorcami w zakresie transferu technologii i wzmacniania ich innowacyjności, tworzenie odpowiedniego klimatu dla działalności gospodarczej, dostarczanie lokalnej gospodarce zaplecza badawczo-rozwojowego, współpracy z innymi jednostkami lokalnymi (np. samorządem terytorialnym). Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o bazę projektów dostarczoną wykonawcy przez Krajową Jednostkę Oceny, zgodną ze stanem na dzień 31 lipca 2005 r. Zakres zamówienia obejmował uaktualnienie bazy o projekty finansowane ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, realizowane (jak również projekty, dla których wydano pozytywną decyzję o dofinansowaniu) w okresie lipiec grudzień 2005 r. Zamawiający nałożył również na wykonawcę obowiązek prezentacji informacji dotyczących udziału poszczególnych projektów w ogólnej liczbie/wartości projektów oraz ich rozkładu przestrzennego w regionach, przy uwzględnieniu poniższych kryteriów: rodzaj projektu: - inwestycje twarde (infrastrukturalne), - inwestycje miękkie (np. szkolenia), - projekty wspierające wykorzystanie instrumentów ICT (technologie informacyjne i komunikacyjne) w przedsiębiorstwach, - projekty zakładające bezpośrednią współpracę z sektorem MŚP, - projekty badawcze, wielkość projektu (wydatki kwalifikowane): - poniżej 100 tys., tys., tys. 1 mln, - 1 mln 2 mln, - 2 mln 10 mln, - pow. 10 mln, typ odbiorców: - Instytucje publiczne, - przedsiębiorcy, - grupy zawodowe, - inne, kategorie interwencji (zgodnie z zapisami uzupełnień do programów operacyjnych); lokalizacja inwestycji - z podziałem na: - obszary wiejskie - obszary miejskie, z podziałem na: miasta do 5 tys. mieszkańców, miasta 5-10 tys. mieszkańców, miasta tys. mieszkańców, miasta tys. mieszkańców, miasta 100 tys. 500 tys. mieszkańców, pow. 500 tys. mieszkańców. Badanie zostało wykonane w listopadzie i grudniu 2005 r. przez zespół w składzie: Elżbieta Kozłowska, Patryk Koć, Wojciech Pander i Maciej Stawicki. Dodatkowo w analizie przypadków (case study) uczestniczyli: Anna Charzyńska oraz Jerzy Kowalczyk. 16

17 3. PYTANIA EWALUACYJNE I SZCZEGÓŁOWE PYTANIA EWALUACYJNE Zamawiający sformułował w zamówieniu zakres zadania (pytania badawcze), które zespół ewaluacyjny rozszerzył następnie o podane niżej szczegółowe pytania ewaluacyjne: 1. Jaki jest udział projektów realizowanych przez uczelnie wyższe w wybranych projektach ogółem? czy uczelnie wyższe są aktywnym aktorem w pozyskiwaniu funduszy? 2. Jaka jest struktura projektów i jakie stanowią największy udział? 3. Jaki jest udział szkół wyższych realizujących projekty współfinansowane ze środków funduszy strukturalnych w stosunku do ogółu szkół wyższych działających w danym województwie? czy występują znaczące zróżnicowania przestrzenne (międzyregionalne i wewnątrzregionalne) w zagospodarowaniu środków przez uczelnie? czy występują zróżnicowania w zagospodarowaniu środków w zależności od charakteru uczelni (prywatne-publiczne; techniczne nietechniczne, jednostki macierzyste filie)? czy większe uczelnie pozyskują więcej środków niż jednostki mniejsze, słabsze finansowo (uczelni o większej liczbie studentów, a co za tym idzie środków finansowych, ale również większych rozumianych jako pozycja uczelni w regionie i kraju)? 4. W jakim stopniu projekty realizowane przez uczelnie wyższe wpływają na rozwój danego regionu, w tym na obszar edukacji? Czy dzięki wykorzystywaniu funduszy UE umacnia się pozycja uczelni wyższych jako istotnego aktora w walce z bezrobociem, rozwoju edukacji, podnoszeniu konkurencyjności regionu? Czy programy wdrażane przez uczelnie wyższe przyczyniają się do rozwoju regionalnej gospodarki? W powyższym obszarze analiza objęła oddziaływanie na poziomie poszczególnych rodzajów projektów, co warunkowane jest przekonaniem, iż każdy rodzaj projektu ma inny wpływ na region i otoczenie. Dodatkowo analiza uwzględniła uwarunkowania i specyfiki regionalne (regiony peryferyjne, regiony borykające się z problemami restrukturyzacji i regiony metropolitalne). Analiza dotyczyła następujących zagadnień: Projekty badawcze: co jest przedmiotem badania (jaki jest jego cel) i kto jest odbiorcą badania realizowanego w ramach projektu? czy projekt służy bezpośrednio wspieraniu sektora MSP? Projekty infrastrukturalne: jaki charakter ma nowa infrastruktura ( przeznaczenie projektu)? czy dzięki realizacji projektu powstaną nowe kierunki studiów? czy dzięki realizacji projektu zwiększy się liczba studentów? czy wraz z rozbudową uczelni zwiększy się liczba pracowników naukowych uczelni? czy inwestycja będzie służyła wyłącznie uczelni czy też będzie służyła regionowi? Projekty zakładające współpracę z sektorem MŚP: czy dzięki realizacji projektu powstaną nowe firmy (spin offs)? czy dzięki realizacji projektów zacieśni się współpracę z sektorem MŚP? czy projekty wspierają przyszłościowe branże regionów? 17

18 Raport końcowy z Ewaluacji Projekty szkoleniowo-doradcze: kto jest odbiorcą szkoleń, kursów i studiów itd.? jaka jest liczba przeszkolonych osób? czy dzięki realizacji projektu powstały nowe kierunki studiów/ nowe kierunki kształcenia? jaka jest jakość kształcenia w ramach szkoleń? jaki jest zasięg projektów? czy projekty są odpowiedzią na sygnały płynące z rynku (elastyczna postawa uczelni)? jak realizowane projekty oddziałują na region? Dodatkowo, rozszerzono badanie wpływu uczelni na region o następujące pytania i zagadnienia: czy w projektach występują partnerstwa i jaka jest ich rola? jaki jest zasięg realizowanych projektów? jakie jest doświadczenie Beneficjentów w pozyskiwaniu środków? 5. Na ile działania podejmowane przez uczelnie wyższe realizują ogólne cele danego priorytetu/programu operacyjnego? czy projekty są zgodne z dokumentami programowymi? czy realizuje się projekty o zbliżonym zakresie? czy występują odstępstwa od celów poszczególnych programów? 18

19 4. METODOLOGIA BADANIA METODY I NARZĘDZIA BADAWCZE W niniejszym badaniu zespół ewaluacyjny wykorzystał następujące metody i techniki badawcze: Badanie ankietowe, Wywiady pogłębione (in-depth interview - IDI), Wywiady telefoniczne, Analiza danych wtórnych pochodzących z systemu monitoringu. Metody i narzędzia badawcze przyporządkowane szczegółowym pytaniom ewaluacyjnym prezentuje tabela 1. Tabela nr 1. Metody i narzędzia wykorzystane w ewaluacji. Szczegółowe pytania ewaluacyjne Jaki jest udział projektów realizowanych przez uczelnie wyższe w wybranych projektach ogółem? - czy uczelnie wyższe są aktywnym aktorem w pozyskiwaniu funduszy? Jaka jest struktura projektów i jakie stanowią największy udział? Jaki jest udział szkół wyższych realizujących projekty współfinansowane ze środków funduszy strukturalnych w stosunku do ogółu szkół wyższych działających w danym województwie? - czy występują znaczące zróżnicowania przestrzenne (międzyregionalne i wewnątrzregionalne) w zagospodarowaniu środków przez uczelnie? - czy występują zróżnicowania w zagospodarowaniu środków w zależności od charakteru uczelni (prywatne-publiczne; techniczne nietechniczne, jednostki macierzyste filie)? - czy większe uczelnie pozyskują więcej środków niż jednostki mniejsze, słabsze finansowo (uczelni o większej liczbie studentów, a co za tym idzie środków finansowych, ale również większych rozumianych jako pozycja uczelni w regionie i kraju)? Metody i narzędzia badawcze Analiza statystyczna Analiza statystyczna Analiza statystyczna Kwestionariusz ankiety W jakim stopniu projekty realizowane przez uczelnie wyższe wpływają na rozwój danego regionu, w tym na obszar edukacji? Czy dzięki wykorzystywaniu funduszy UE umacnia się pozycja uczelni wyższych jako istotnego aktora w walce z bezrobociem, rozwoju edukacji, podnoszeniu konkurencyjności regionu? Czy programy wdrażane przez uczelnie wyższe przyczyniają się do rozwoju regionalnej gospodarki? Projekty badawcze: co jest przedmiotem badania (jaki jest jego cel) i kto jest odbiorcą badania realizowanego w ramachprojektu? czy projekt służy bezpośrednio wspieraniu sektora MSP? Projekty infrastrukturalne: jaki charakter ma nowa infrastruktura (przeznaczenie projektu)? czy dzięki realizacji projektu powstaną nowe kierunki studiów? czy dzięki realizacji projektu zwiększy się liczba studentów? czy wraz z rozbudową uczelni zwiększy się liczba pracowników naukowych uczelni? czy inwestycja będzie służyła wyłącznie uczelni czy też będzie służyła regionowi? Projekty zakładające współpracę z sektorem MŚP: czy dzięki realizacji projektu powstaną nowe firmy (spin offs)? czy dzięki realizacji projektów zacieśni się współpracę z sektorem MSP? czy projekty wspierają przyszłościowe branże regionów? Projekty szkoleniowo-doradcze: kto jest odbiorcą szkoleń, kursów i studiów itd.? jaka jest liczba przeszkolonych osób? czy dzięki realizacji projektu powstały nowe kierunki studiów/ nowe kierunki kształcenia? jaka jest jakość kształcenia w ramach szkoleń? jaki jest zasięg projektów? czy projekty są odpowiedzią na sygnały płynące z rynku (elastyczna postawa uczelni)? jak realizowane projekty oddziałują na region? Kwestionariusz ankiety Wywiady pogłębione Wywiady telefoniczne 19

20 Raport końcowy z Ewaluacji Czy w projektach występują partnerstwa i jaka jest ich rola? Jaki jest zasięg realizowanych projektów? Jakie jest doświadczenie Beneficjentów w pozyskiwaniu środków? Na ile działania podejmowane przez uczelnie wyższe realizują ogólne cele danego priorytetu/programu operacyjnego? czy projekty są zgodne z dokumentami programowymi? czy realizuje się projekty o zbliżonym zakresie? czy występują odstępstwa od celów poszczególnych programów? Kwestionariusz ankiety Wywiady pogłębione Analiza statystyczna Kwestionariusz ankiety Kwestionariusz ankiety Wywiady telefoniczne Wywiady pogłębione Kwestionariusz ankiety DOBÓR PRÓBY BADAWCZEJ DO BADANIA ANKIETOWEGO Badanie zostało przeprowadzone na podstawie bazy projektów dostarczonych wykonawcy przez Krajową Jednostkę Oceny (KJO) aktualną na dzień 31 lipca 2005 r., uzupełnioną następnie przez wykonawcę w toku badań. W badaniu ankietowym zastosowano kwotowy dobór próby badawczej. Dobór tego typu zagwarantował najlepsze, zdaniem zespołu ewaluacyjnego, (obok próby losowej) odzwierciedlenie populacji (dobór kwotowy jest doborem w pełni odpowiadającym jakościowemu i eksploracyjnemu charakterowi badań). Reprezentatywność badania polega na takim doborze próby, by udziały elementów próby ze względu na pewne istotne cechy były takie same, jak w populacji generalnej. Zmienne charakteryzujące populację, które uznane zostały za istotne ze względu na cel badania w tym przypadku to: zakres projektów, wielkość projektów realizowanych przez uczelnie wyższe, program, z którego finansowane są projekty. Za zmienną wyjaśniającą obrano region. Przy doborze próby uwzględniono dodatkowo rodzaj i charakter uczelni wyższych (publiczne prywatne, techniczne nietechniczne, jednostki macierzyste filie). Analiza danych zawartych w bazie dostarczonej wykonawcy pozwoliła poznać badaną populację. Rozkład populacji prezentują poniższe tabele. Tabela nr 2. Rozkład populacji ze względu na wielkość projektów. Wielkość projektów Liczba projektów do zł 24 od do zł 47 od do zł 67 projekty powyżej zł 24 Tabela nr 3. Rozkład populacji ze względu na źródło finansowania projektów. Program Liczba projektów SPO-RZL 18 SPO-WKP 6 EQUAL 9 ZPORR 132 Tabela nr 3. Rozkład populacji ze względu na źródło finansowania projektów. Program Liczba projektów SPO-RZL 18 SPO-WKP 6 EQUAL 9 ZPORR 132 Tabela nr 4. Rozkład populacji ze względu na zakres projektów. Zakres projektu Projekty [%] projekty szkoleniowe 50% projekty badawcze 5% projekty z zakresu współpracy z MSP 20% projekty infrastrukturalne 25% Uwzględniając powyższe zestawienie zespół ewaluacyjny dokonał doboru próby badawczej, który prezentuje tabela nr 5. 20

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008 Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO ElŜbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Fundusze strukturalne jako instrument wsparcia rozwoju gospodarczego Opolszczyzny Opole,

Bardziej szczegółowo

Środki strukturalne na lata

Środki strukturalne na lata Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Projekty systemowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wsparcie działalności naukowej

Projekty systemowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wsparcie działalności naukowej URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W LUBLINIE Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Projekty systemowe realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wsparcie działalności

Bardziej szczegółowo

Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne

Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne Członkostwo w Unii Europejskiej daje ogromne szanse regionom,

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014

Bardziej szczegółowo

Europejskiej w rozwoju wsi w latach

Europejskiej w rozwoju wsi w latach Możliwo liwości wykorzystania środków w Unii Europejskiej w rozwoju wsi w latach 2007-2013 2013 dr Grażyna GęsickaG Minister Rozwoju Regionalnego Ogólnopolskie spotkanie organizacji działaj ających na

Bardziej szczegółowo

Nabory wniosków w 2012 roku

Nabory wniosków w 2012 roku Nabory wniosków w 2012 roku 1. Program Kapitał Ludzki część centralna część regionalna 2. Regionalne Programy Operacyjne 3. Program Infrastruktura i Środowisko 3 Program Operacyjny Kapitał Ludzki - część

Bardziej szczegółowo

Programowanie polityki strukturalnej

Programowanie polityki strukturalnej Fundusze strukturalne są instrumentami polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie

Bardziej szczegółowo

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Fundusze unijne a zróżnicowanie regionalne kraju Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Proces konwergencji w wybranych krajach UE (zmiany w stosunku do średniego PKB

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG)

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (IG) Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Identyfikacja kierunków prac B+R mających na celu zdynamizowanie rozwoju

Bardziej szczegółowo

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R

Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Założenia Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 w kontekście wsparcia szkolnictwa wyższego oraz infrastruktury B+R Gorzów Wielkopolski, 4 marca 2013 r. Plan prezentacji Strategia Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r. Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata 2007-2013 Kielce, kwiecień 2008 r. Problemy ograniczające rozwój Województwa Świętokrzyskiego Problemy

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. mgr Piotr Modzelewski

Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. mgr Piotr Modzelewski Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej mgr Piotr Modzelewski Ramowy program zajęć 1. Instrumenty realizacji polityki regionalnej UE w latach 2007-2013 2. Struktura zarządzania programami

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr LIII/893/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 24 października 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr LII/850/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 września 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr IV/21/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 28 grudnia 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIA PARP Z POPRZEDNIEJ PERSPEKTYWY W REALIZACJI PROGRAMÓW I PROJEKTÓW FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UE

DOŚWIADCZENIA PARP Z POPRZEDNIEJ PERSPEKTYWY W REALIZACJI PROGRAMÓW I PROJEKTÓW FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW UE 2012 2011 Jakub Moskal Dyrektor, Departament Koordynacji Wdrażania Programów Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości DOŚWIADCZENIA PARP Z POPRZEDNIEJ PERSPEKTYWY W REALIZACJI PROGRAMÓW I PROJEKTÓW FINANSOWANYCH

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr XLIX/816/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 czerwca 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2007 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2007 roku Załącznik Nr 7 do Uchwały Nr VIII/64/07 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 23 kwietnia 2007 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

Efekty działania Biura Wdrażania RIS-P

Efekty działania Biura Wdrażania RIS-P Efekty działania Biura Wdrażania RIS-P Proces wdrażania RIS-P a Komitet Sterujący ds. RIS-P Stan wdrożenia RIS-P Tomasz Klajbor Kierownik Realizacji Projektu I Posiedzenie Komitetu Sterującego ds. RIS-P

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr XLVIII/800/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 29 maja 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

NARODOWY PLAN ROZWOJU (NPR) 13,8 mld EUR PODSTAWY WSPARCIA WSPÓLNOTY (CSF) PROGRAMY OPERACYJNE

NARODOWY PLAN ROZWOJU (NPR) 13,8 mld EUR PODSTAWY WSPARCIA WSPÓLNOTY (CSF) PROGRAMY OPERACYJNE NARODOWY PLAN ROZWOJU (NPR) 13,8 mld EUR PODSTAWY WSPARCIA WSPÓLNOTY (CSF) FUNDUSZ SPÓJNOŚCI 4,5 mld EUR PROGRAMY OPERACYJNE 9,3 mld EUR INICJATYWY WSPÓLNOTY 0,5 mld EUR SEKTOROWE PROGRAMY OPERACYJNE (SOP)

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Wprowadzenie

Rozdział I Wprowadzenie Rozdział I Wprowadzenie Przedmiotem Strategii Nowe szanse, nowe możliwości wspierania przedsiębiorczości MMSP na terenie powiatu bełchatowskiego, 2005-2013 jest pokazanie możliwości współfinansowania zadań

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich i w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY

WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI KONKURENCYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW 2004-2006 Krzysztof Gulda p.o. Dyrektora Departament Innowacyjności

Bardziej szczegółowo

PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji

PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji Arkadiusz Borowiec Instytut Inżynierii Zarządzania Politechnika

Bardziej szczegółowo

SPO ROL Priorytet II Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi

SPO ROL Priorytet II Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Działanie 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Załącznik Nr 7 do Uchwały Nr VI/45/07 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 lutego 2007 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO 2014+ 1 Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Cel główny WRPO 2014+ POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI I SPÓJNOŚCI WOJEWÓDZTWA Alokacja

Bardziej szczegółowo

Stan wdraŝania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (na dzień 30 września 2006 r.)

Stan wdraŝania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (na dzień 30 września 2006 r.) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament WdraŜania Programów Rozwoju Regionalnego Stan wdraŝania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (na dzień

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Małe i średnie przedsiębiorstwa Kraków, 24 kwietnia 2007 r Europejski Fundusz Społeczny w Polsce 2004-2006 2007-2013 SPO RZL ZPORR (Priorytet II) IW EQUAL PO

Bardziej szczegółowo

Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 Łódź, 27 maja 2015 r.

Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 Łódź, 27 maja 2015 r. Główne założenia i komplementarność Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020 Łódź, 27 maja 2015 r. RPO WŁ na lata 2014-2020 Konstrukcja RPO WŁ 2014-2020: LP. WOJEWÓDZTWO

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego http://www.zporr.gov.pl/

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego http://www.zporr.gov.pl/ Oficjalne serwisy poświęcone funduszom pomocowym Fundusze strukturalne http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/ Fundusz Spójności http://www.funduszspojnosci.gov.pl/ Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W LUBLINIE Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Perspektywą Rozwoju Województwa Lubelskiego Małgorzata Baran - Sanocka

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY I DZIAŁANIA EFS PROPOZYCJA

PRIORYTETY I DZIAŁANIA EFS PROPOZYCJA Tablica Działania EFS w ramach SOP Działanie (obszar interwencji) 1.1. Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku 1.2. Wspieranie młodzieży poszukującej zarządzająca (Managing authority) EFS

Bardziej szczegółowo

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014

Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 Anna Ober Aleksandra Szcześniak 09.05.2014 http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/2014_2020/strony/ glowna.aspx 2 I Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe

Bardziej szczegółowo

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku

Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w 2006 roku Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr XLIV/709/06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 stycznia 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r. PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 ROKU Warszawa, 17 września 2015 r. Strategia Europa 2020 Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, a dokumenty strategiczne Polski Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju

Bardziej szczegółowo

W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki są jeszcze stosunkowo znaczne środki do wykorzystania przez firmy z sektora MSP.

W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki są jeszcze stosunkowo znaczne środki do wykorzystania przez firmy z sektora MSP. W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki są jeszcze stosunkowo znaczne środki do wykorzystania przez firmy z sektora MSP. Perspektywa finansowa 20072013 w obszarze dotacji dla sektora MSP jest już w znacznej

Bardziej szczegółowo

Inicjatywy Wspólnotowe

Inicjatywy Wspólnotowe Inicjatywy Wspólnotowe INTERREG III Podstawowe informacje i dokumenty AUTOR: DOMINIKA RARÓG-OŚLIŹLOK 1.06.2004 Opracowano na podstawie informacji z Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, MGPiPS oraz stron

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE Wpływ funduszy unijnych na tworzenie nowych miejsc pracy dr Jerzy Kwieciński Podsekretarz Stanu Warszawa, 17 maja 2007 r. 1 Odnowiona Strategia Lizbońska

Bardziej szczegółowo

Kierunki realizacji polityki spójności w Polsce (stan na koniec czerwca 2006)

Kierunki realizacji polityki spójności w Polsce (stan na koniec czerwca 2006) Kierunki realizacji polityki spójności w Polsce (stan na koniec czerwca 2006) Monika Dołowiec Instytucja Zarządzająca Podstawami Wsparcia Wspólnoty Ministerstwo Rozwoju Regionalnego 19 września 2006 Informacje

Bardziej szczegółowo

Stan wdrażania ania PO KL w województwie sko-mazurskim. Olsztyn, 17 listopada 2010 r.

Stan wdrażania ania PO KL w województwie sko-mazurskim. Olsztyn, 17 listopada 2010 r. Stan wdrażania ania PO KL w województwie warmińsko sko-mazurskim Olsztyn, 17 listopada 2010 r. Postęp p finansowy Postęp p wdrażania ania PO KL wg stanu na 15.11.2010 r. 100 000 250% 90000 80000 70000

Bardziej szczegółowo

Analiza udzielonego wsparcia dla przedsiębiorców. informacje ogólne. rozkład regionalny. Ewaluacje PO na dzień 25 lutego 2011 roku

Analiza udzielonego wsparcia dla przedsiębiorców. informacje ogólne. rozkład regionalny. Ewaluacje PO na dzień 25 lutego 2011 roku Zakres prezentacji Analiza udzielonego wsparcia dla przedsiębiorców informacje ogólne rozkład regionalny Efekty rzeczowe Ewaluacje PO 2007-2013 1 Informacje ogólne (1) Według danych wygenerowanych z Krajowego

Bardziej szczegółowo

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu

Bardziej szczegółowo

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców 1 Autor: Aneta Para PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców Informacje ogólne o PO KL 29 listopada br. Rada Ministrów przyjęła projekt Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), który jest

Bardziej szczegółowo

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Europa 2020 Cele Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Bardziej szczegółowo

Kategorie interwencji. strukturalnych

Kategorie interwencji. strukturalnych Załącznik Nr 7 do Uchwały Nr / /06 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 2006 r. Wydatki na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oraz

Bardziej szczegółowo

Zwrotne finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w perspektywie finansowej

Zwrotne finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w perspektywie finansowej Zwrotne finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w perspektywie finansowej 2014 2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego Szczecin, dnia 9 kwietnia

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA ROZWOJU WYDZIAŁU INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI DO ROKU 2020

STRATEGIA ROZWOJU WYDZIAŁU INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI DO ROKU 2020 Politechnika Opolska Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki STRATEGIA ROZWOJU WYDZIAŁU INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI DO ROKU 2020 Opole, maj 2014 r. Krótka informacja o nas Historia Wydziału Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 2012-07-19 Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach PO KL 1. Formy

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013 Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO) 2007 2013 GraŜyna Gęsicka Minister Rozwoju Regionalnego Dokumenty programowe UE Kapitał Ludzki Odnowiona Strategia Lizbońska Zintegrowany

Bardziej szczegółowo

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.

Rozwój konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez cyfryzację Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020. Raport Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2012 http://www.mac.gov.pl/raporty-i-dane/ 2 3% populacji firm w Polsce 1540 firm dużych Potencjał sektora

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej

Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej Aleksandra Malarz Z-ca Dyrektora Departament Integracji Europejskiej Ministerstwo Środowiska Katowice, 23 marca 2004

Bardziej szczegółowo

3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie

3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie 3,47 2,87 2,45 śląskie małopolskie wielkopolskie sprzęt, badania i rozwój technologii, to kwota wydana na inwestycje w pobudzanie innowacji, transfer technologii, usługi w zakresie zaawansowanego wsparcia

Bardziej szczegółowo

dla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG

dla badań i rozwoju: Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG Osie Priorytetowe PO IG dla badań i rozwoju: Oś Priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Oś Priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R Oś Priorytetowa 3. Kapitał

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

Polityka spójności 2007-2013

Polityka spójności 2007-2013 Regionalne Programy Operacyjne jako źródło finansowania centrów nauki i wystaw interaktywnych Agnieszka Dawydzik Departament Koordynacji Programów Regionalnych Konferencja INTERAKCJA-INTEGRACJA INTEGRACJA

Bardziej szczegółowo

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM

Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM Środki na projekty B+R i transfer technologii w RPO WM 2014-2020 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych Warszawa, 11 grudnia 2013 br. 1 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych MIR:

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Program Badań Stosowanych Projekty Badawcze Rozwojowe Projekty Celowe Inicjatywa Technologiczna Innotech Program Badań Stosowanych PBS Program Badań Stosowanych Narodowego

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu

Bardziej szczegółowo

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Stan wdrażania informacje podstawowe Oś priorytetowa I Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka w ramach Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego

Bardziej szczegółowo

Fundusze strukturalne PLANOWANE NABORY WNIOSKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW I DZIAŁAŃ W RAMACH NPR

Fundusze strukturalne PLANOWANE NABORY WNIOSKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW I DZIAŁAŃ W RAMACH NPR Fundusze strukturalne 2004-2006 PLANOWANE NABORY WNIOSKÓW DO POSZCZEGÓLNYCH PROGRAMÓW I DZIAŁAŃ W RAMACH NPR 2004-2006 Przedstawiamy informację na temat obecnie ch oraz planowanych jeszcze naborów wniosków

Bardziej szczegółowo

ZASOBY ROZWOJOWE POLSKI POŁUDNIOWEJ METROPOLIE I KAPITAŁ LUDZKI

ZASOBY ROZWOJOWE POLSKI POŁUDNIOWEJ METROPOLIE I KAPITAŁ LUDZKI ZASOBY ROZWOJOWE POLSKI POŁUDNIOWEJ METROPOLIE I KAPITAŁ LUDZKI 2012-04-24 Jacek Woźniak Pełnomocnik Zarządu WM ds. planowania strategicznego WYZWANIA ORAZ SILNE STRONY MIAST KRAKÓW KATOWICE Źródło: Raport

Bardziej szczegółowo

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 Gliwice, 27 luty 2009r. Plan prezentacji 1. RPO WSL - informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005 2014

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy na lata 2005 2014 VII. Źródła finansowania 7.1. Środki unijne Możliwości finansowania wynikają z celów Unii Europejskiej. Do najważniejszych celów Unii należą: bezpieczeństwo, postęp społeczny, ochrona wolności praw i interesów

Bardziej szczegółowo

SPO RZL. PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3. DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki

SPO RZL. PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3. DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki PARP jako Beneficjent Końcowy Działania 2.3 PRIORYTET 2 SPO RZL Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy DZIAŁANIE 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki CEL: Podniesienie konkurencyjności i rozwój potencjału

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich? Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Irena Romańczuk Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich

Bardziej szczegółowo

Regionalne Programy Operacyjne Konkursy planowane na lata

Regionalne Programy Operacyjne Konkursy planowane na lata Regionalne Programy Operacyjne 2007-2013 Konkursy planowane na lata 2014-2015 WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Numer i nazwa Działania 1.1. Inwestycje dla przedsiębior stw 5.4. Zwiększenie efektywnośc i energetyczn

Bardziej szczegółowo

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS Możliwości rozwoju placówki z wykorzystaniem funduszy UE II KRAJOWA KONFERENCJA DYREKTORÓW SZKÓŁ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Miętne, 18 kwietnia 2009 r. Fundusze kilka słów wstępu Dzięki funduszom strukturalnym

Bardziej szczegółowo

Możliwości wsparcia z funduszy UE. Zbigniew Krzewiński

Możliwości wsparcia z funduszy UE. Zbigniew Krzewiński Możliwości wsparcia z funduszy UE Zbigniew Krzewiński krzew@man.poznan.pl Plan prezentacji 1. Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2. 7. Program Ramowy 3. Program technostarterów WRPO Priorytety

Bardziej szczegółowo

Tytuł projektu: Politechnika Białostocka. Nazwa beneficjenta:

Tytuł projektu: Politechnika Białostocka. Nazwa beneficjenta: Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości i Wybranych Nowych Technologii Politechniki Białostockiej" jako instrument na rzecz tworzenia warunków dla rozwoju innowacyjności gospodarki i regionu Tytuł projektu:

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego

Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego www.pwc.com Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020 Konferencja Regionalna SMART+ Innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz promocja badań i rozwoju technologicznego

Bardziej szczegółowo

Fundusze dla oświaty Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Fundusze dla oświaty Program Operacyjny Kapitał Ludzki Fundusze dla oświaty Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Warszawa 2008 2 Program Operacyjny Kapitał

Bardziej szczegółowo

Finansowanie badań i rozwoju z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej

Finansowanie badań i rozwoju z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej Finansowanie badań i rozwoju z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej Tomasz Nowakowski III Konferencja Prorektorów w ds. Nauki i Rozwoju publicznych wyższych szkół technicznych Poznań,, 11 stycznia

Bardziej szczegółowo

Sport w perspektywie finansowej UE na lata Działania Ministerstwa Sportu i Turystyki

Sport w perspektywie finansowej UE na lata Działania Ministerstwa Sportu i Turystyki Sport w perspektywie finansowej UE na lata 2014-2020. Działania Ministerstwa Sportu i Turystyki. I Ogólnopolska Konferencja Urzędów Marszałkowskich SPORT Jawor nad Soliną, 6-7 czerwca 2013 r. Założenia

Bardziej szczegółowo

Załącznik 3 Wzór karty oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego w ramach PO WER

Załącznik 3 Wzór karty oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego w ramach PO WER Załącznik 3 Wzór karty oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego w ramach PO WER KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ WNIOSKU O DOFINANSOWANIE PROJEKTU KONKURSOWEGO W RAMACH PO WER INSTYTUCJA

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich. LEADER Perspektywa finansowa

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich. LEADER Perspektywa finansowa Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich LEADER Perspektywa finansowa 2007-2013 Cel działania Realizacja działania ma na celu stymulowanie lokalnych inicjatyw na rzecz

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r.

Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Zielona Góra, 7 lipca 2014 r. Wymiar terytorialny: Województwo Lubuskie, podobnie jak pozostałe regiony w Polsce, realizuje nową politykę regionalną z wykorzystaniem tzw. terytorialnego podejścia do prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Szkolnictwo Wyższe i Nauka

Szkolnictwo Wyższe i Nauka Szkolnictwo Wyższe i Nauka Priorytet IV Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 2013 Departament Wdrożeń i Innowacji Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet IV PO

Bardziej szczegółowo

Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw 2014 Bożena Lublińska Kasprzak Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Konferencja prasowa podczas XIV Forum Edukacyjnego dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw Warszawa, 24 czerwca 2014 r.,

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK Grażyna Dytko Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie Plany działania na rok 2009 PO KL dla województwa podkarpackiego zostały ostatecznie zatwierdzone

Bardziej szczegółowo

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r.

Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski. Kraków, 9 marca 2012 r. Analiza strategiczna SWOT innowacyjności gospodarki Małopolski Kraków, 9 marca 2012 r. Etap diagnostyczny Diagnoza pogłębiona (załącznik do RSI WM 2012-2020) Synteza diagnozy część 2 dokumentu RSI Analiza

Bardziej szczegółowo

Szkolnictwo Wyższe i Nauka

Szkolnictwo Wyższe i Nauka Szkolnictwo Wyższe i Nauka Priorytet IV Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Paulina Gąsiorkiewicz-Płonka 20.11.2008 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Ministerstwo

Bardziej szczegółowo

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r.

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r. Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie 2020 Zielona Góra, 12 września 2013 r. Wymiar terytorialny w perspektywie finansowej UE 2014-2020 Nowym podejściem Komisji Europejskiej do polityki rozwoju,

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji

Dofinansowanie na rozwój działalności i wdrożenie innowacji RPO Lubuskie 2020 Oś Priorytetowa 1 Gospodarka i innowacje PI 3 c Zwiększone zastosowanie innowacji w przedsiębiorstwach sektora MŚP W ramach PI mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą uzyskać wsparcie

Bardziej szczegółowo

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r.

I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020. Szczecinek, 24 września 2015r. I oś priorytetowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Szczecinek, 24 września 2015r. GOSPODARKA- INNOWACJE- NOWOCZESNE TECHNOLOGIE Celem głównym OP 1 jest podniesienie

Bardziej szczegółowo

Polityka regionalna Unii Europejskiej. mgr Ewa Matejko

Polityka regionalna Unii Europejskiej. mgr Ewa Matejko Polityka regionalna Unii Europejskiej mgr Ewa Matejko Polityka regionalna w UE Dlaczego polityka regionalna? Cele polityki regionalnej Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności Zasady działania funduszy

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 23 stycznia 2014 r. RPO WM 2014-2020 - obszary wsparcia OŚ PRIORYTETOWA

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 11 do Uchwały Nr V/74/07 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 24 stycznia 2007 r. Załączniki. w zł

Załącznik Nr 11 do Uchwały Nr V/74/07 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 24 stycznia 2007 r. Załączniki. w zł 102 Załącznik Nr 11 do Uchwały Nr V/74/07 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 24 stycznia 2007 r. Lp. Wydatki* na programy i projekty realizowane ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, o których

Bardziej szczegółowo

Możliwości pozyskania dofinansowania z funduszy strukturalnych UE na wdrożenie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach. Małgorzata Nejfeld

Możliwości pozyskania dofinansowania z funduszy strukturalnych UE na wdrożenie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach. Małgorzata Nejfeld Możliwości pozyskania dofinansowania z funduszy strukturalnych UE na wdrożenie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach Małgorzata Nejfeld KDG CIEŚLAK & KORDASIEWICZ ZAKRES DZIAŁALNOŚCI Główny przedmiot

Bardziej szczegółowo

NAUKA EDUKACJA STUDENCI ZAINTERESOWANIA. Oddziaływanie ośrodków akademickich województwa małopolskiego UNIWERSYTET. Streszczenie CELE KOMPETENCJE

NAUKA EDUKACJA STUDENCI ZAINTERESOWANIA. Oddziaływanie ośrodków akademickich województwa małopolskiego UNIWERSYTET. Streszczenie CELE KOMPETENCJE NAUKA WWW.OBSERWATORIUM.MALOPOLSKA.PL CELE Oddziaływanie ośrodków akademickich województwa małopolskiego Streszczenie KOMPETENCJE EDUKACJA UNIWERSYTET Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Departament

Bardziej szczegółowo

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna Możliwości wsparcia wolontariatu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet VI i VII PO KL Struktura PO KL Priorytety centralne I Zatrudnienie i integracja społeczna II Rozwój zasobów ludzkich

Bardziej szczegółowo

Nauka- Biznes- Administracja

Nauka- Biznes- Administracja Nauka- Biznes- Administracja Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Wsparcie przedsięwzięć turystycznych z funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka

Wsparcie przedsięwzięć turystycznych z funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Wsparcie przedsięwzięć turystycznych z funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Warszawa, 23 czerwca 2006 r. Gospodarka turystyczna NaleŜy zauwaŝyć,

Bardziej szczegółowo

LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013

LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 MOśLIWO LIWOŚCI FINANSOWANIA ROZWOJU INNOWACJI W LATACH 2008-2013 2013 Działalno alność PARP na rzecz wspierania rozwoju i innowacyjności ci polskich przedsiębiorstw Izabela WójtowiczW Dyrektor Zespołu

Bardziej szczegółowo

Stan realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata Katowice, 20 września 2005 r.

Stan realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata Katowice, 20 września 2005 r. Stan realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2003-2013 Katowice, 20 września 2005 r. Misja i Wizja RSI Woj. Śląskiego Misja i Wizja RSI Woj. Śląskiego Wyobrażenia tworzą

Bardziej szczegółowo

Stan budowy projektów szerokopasmowych finansowanych ze środków UE

Stan budowy projektów szerokopasmowych finansowanych ze środków UE Stan budowy projektów szerokopasmowych finansowanych ze środków UE Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Departament Funduszy Strukturalnych 1 Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej Dotychczas w ramach

Bardziej szczegółowo