NAJWIĘKSZY TERAZ 64 STRONY. Konkurs. czyt. dalej s. 3. Wygraj Nagrody! na Dolnym Śląsku! Sposób na Goliata. Katastrofa nad Donbasem

Transkrypt

1 Słowo numeru str 1 TERAZ 64 STRONY NAJWIĘKSZY Konkurs Wygraj Nagrody! Dodatek Turystyczny na Dolnym Śląsku! nr 06/2014 (64) Cena 2.20 zł (w tym 8 % VAT) Sposób na Goliata Marek Natusiewicz Polityka w mieście i regionie nabiera rozpędu szczególnie, że przed nami, już na jesieni, wybory samorządowe. Autor analizuje wyniki głosowania do Parlamentu Europejskiego pod kątem sytuacji wrocławskiej, widząc w nowych konstelacjach szanse na podkopanie pozycji Rafała Dutkiewicza. czyt. dalej s. 16 Katastrofa nad Donbasem Mikołaj Kamiński Oczy całego świata zwróciły się na wschód Ukrainy, gdzie rozbił się malezyjski Boeing z 298 osobami na pokładzie. Ukraina oskarża separatystów i stojącą za nimi Rosję i vice versa. Rozpoczyna się gra dyplomatyczna na wielką skalę. Czy jest szansa na rzetelne wyjaśnienie kulisów tragedii? czyt. dalej s. 52 Festiwal Polonia Cantans Już niebawem we Wrocławiu po raz czwarty do miasta stu mostów zawita letni festiwal kultury Polonia Cantans, podczas którego wystąpią wybitni polscy artyści. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami specjalna wkładka w samym środku Słowa Wrocławian. wkładka s Miejska spółka zarządzająca Halą Stulecia zakupiła ostatnio na licytacji likwidowaną kolekcję zdjęć aktorki Marylin Monroe, należącą uprzednio do Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. Fakt zakupu budzi spore kontrowersje. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że koszt kupna kolekcji to aż 6,4 mln złotych. czyt. dalej s. 3 ISSN INDEKS czwartek, 24 marca 2011

2 Wstępniak Happy July to you! Mikołaj Kamiński Wielu obserwatorów rzeczywistości społeczno-ekonomicznej wskazuje na drapieżność stosunków panujących w polskim kapitalizmie. Narzeka się na brak wrażliwości w wypranym z uczuć i emocji świecie pieniędzy. Ostateczny dowód na to, że krytycy rodzimej rzeczywistości są w błędzie, przedstawiła wrocławska Hala Stulecia, która odkupiła 3 tys. zdjęć Marylin Monroe kosztem, bagatela, 6,4 mln zł. Mimo że kierujący firmą, należącą oczywiście do gminy i województwa, podpierają swoją decyzję wizjami przyszłych ekonomicznych zysków, jakie ma przynieść jej ekspozycja; ba! - nawet utworzenie odrębnego muzeum, specjalnie pod tym kątem - prawda sama wypełza ku jawności. Sentyment jakim decyzyjni darzą legendarną, hollywoodzką gwiazdę, oraz rozrzewnienie z jakim wspominają czar jej seksapilu to one najpewniej miały charakter decydujący. I jak tu się nie wzruszać? Słowo Wrocławian nie może więc stać z piórem u nogi, kiedy neoromantyczne prądy emocjonalne tak dobitnie ujawniają się w naszym mieście. Co prawda krytycy tej decyzji włodarzy Hali Stulecia podważają podawaną opinii publicznej i zgodnie powtarzanej przez praktycznie wszystkie media wycenę kolekcji na mln zł, ale my wiemy swoje. A zresztą: jak coś jest z Ameryki to musi kosztować, każde dziecko o tym wie. O pięknej Marylin i jej rozrzutnych adoratorach znad Odry szerzej piszemy w dalszej części naszego lipcowego numeru. Szkoda, że to tylko fotografie, a nie np. taśmy, bo pewnie sprawa jeszcze mocniej zelektryzowałaby tutejszą opinię publiczną. Na taśmach usłyszeć można ciekawe rzeczy kto wie, co też interesującego w ulubionych VIP room ach opowiadała seksbomba zza Atlantyku? Różne plotki krążyły po Manhattanie. Poprzedni numer naszego pisma na okładce ukazywał prezydenta Dutkiewicza - z protestującą m.in. przeciwko jego polityce w mieście manifestacją w tle. We Wrocławiu różnego rodzaju marsze i pikiety to już stały element krajobrazu; gdyby chcieć dokładnie podliczyć, to w ciągu roku odbywa się tu pewnie kilkadziesiąt demonstracji itp. Nie inaczej w ostatnim okresie. A Dutkiewicz jak był, tak jest; choć ostatnio jakby nieco słabiej. Lato zazwyczaj sezon ogórkowy jako tako ratuje jednak polityków i daje im nieco wytchnienia. Wreszcie można odpocząć, wyciszyć się np. w nowym muzeum, oglądając zdjęcia Marylin. Jeśli o polityce mowa, to lokalna scena już szykuje się w blokach startowych przed nowymi wyborami, które odbędą się jesienią. Nowe koalicje, nowe wrażenia, nowe kampanie! Dutkiewicz teraz już z Platformą, a Jackiewicz w Brukseli. Lidia Gerigner de Oedenberg chwilę po tym jak została europosłanką (po raz trzeci!) zrezygnowała z członkostwa w SLD. To duże osłabienie na lokalnego Sojuszu. Natomiast na miejskiej prawicy pozapisowskiej wrzenie i nadzieje. Jak zdecydują Wrocławianie? Zobaczymy w listopadzie, ale ostra walka rozpoczyna się już teraz. Kto zgarnie wrocławski tort (z blondynką w środku)? I tym nieco słodkim, jak mniemam akcentem, witam się z Państwem jako nowy redaktor prowadzący pisma. Więc koniec tego wstępniaka jest dopiero moim osobistym początkiem, podobnie jak jest początkiem nowego numeru Słowa, do którego lektury najserdeczniej Państwa zachęcam. Spis treści Temat numeru Mikołaj Kamiński Drogie zakupy z miejskiej kasy s. 3 Co się działo? we Wrocławiu s. 4 w Polsce s. 5 w gospodarce s. 5 Miasto Mikołaj Kamiński Konsolidacja uczelni s. 6 Grzegorz Pietrzak Pechowe dzieje kościoła św. Mikołaja s. 9 Marek Natusiewicz Co nam zostało z tych (zielonych) lat...? s. 10 Inwestycje Sara Rok - Alkoinwestycje s. 11 Prawo Sebastian Kryczka Alkohol w pracy s. 12 Sebastian Kryczka Telepraca - jedna z form elastycznego zatrudnienia s. 12 Anna Synowiec Zgoda małżonka na zaciąganie zobowiązań - s. 13. Gdzie najtaniej Ewa Tomaszewska Reklama, ach reklama - s. 8 Motoryzacja Adam Włodarczyk Amerykański sen s. 14 Publicystyka Marek Natusiewicz Pro domo sua... s. 15 Mikołaj Kamiński Tragedia nad Donbasem s. 52 Artur Piasecki Wrocław w politycznym tasiemcu s. 53 Wojciech Mach Tajemnice stadionu s. 62 Kultura Aneta Bratkowska Walka byków w Muzeum Architektury s. 16 Grzegorz Czekański Antyutopia s. 16 Twój Relax Krzysztof Wybranowski Wakacje nad Notecią s. 18 Katarzyna Gielec Co Kujawy to Kujawy s. 19 Paweł Miziura Piękno Gór Izerskich s. 20 Laura Dusik Legendy dawnych Sudetów s. 21 Laura Dusik Spływaj! s. 22 Krzysztof Wybranowski Puszcza niedaleko s. 23 Klementyna Sokołowska Malownicze rejony s. 24 Angelika Wołoszańska Pośród jezior s. 41 Artur Piasecki Polski sport narodowy s. 41 Artur Piasecki Podhalańska metafizyka s. 42 Joanna Heider W dorzeczu Dunajca s. 43 Joanna Heider Czar Bałtyku s. 44 Katarzyna Wilanowska Nasz urlopowy folklor s. 45 Katarzyna Zabłocka Daj nura! s. 46 Klementyna Sokołowska Wakacyjne dylematy s. 47 Twój Dom Radosław Pater Budowanie we Wrocławiu s. 26 Sara Rok Nowe Przejście Świdnicki s. 27 Karol Kłosiewicz Nieruchomości w pełni s. 28 Sara Rok Kamień w domu s. 37 Sara Rok Moda na dekorowania s. 38 Joanna Lipska Tajemniczy ogród relaksu s. 39 Mateusz Bielecki Podłoga to podstawa s. 40 Styl życia Krzysztof Wybranowski Grillowanie s. 49 Volga Guc Co jesz i jak jesz s. 49 Będzie się działo Czerwiec 2014 s Sport Dominik Dąbecki Zmarnowana szansa Sparty? s. 60 Dominik Dąbecki Niemiecki kolekty górą s. 61 str 2 Lipiec Wydawca: Magnes Media Sp. z o.o. wydawca@slowowroclawian.pl Prezes Zarządu, redaktor naczelny: Emil Baran Redaktor prowadzący: Mikołaj Kamiński mikolaj.kaminski@slowowroclawian.pl Sekretarz: Angelika Wołoszańska Dział reklamy: tel Stali współpracownicy: Wojciech Mach, Marek Natusiewicz, Angelika Wołoszańska, Katarzyna Wilanowska, Adam Włodarczyk Druk: Polskapresse Redakcja: Komuny Paryskiej 90, Wrocław Skład: Logos Numer zamknięto 18 Wydanie 21 Redakcja nie odpowiada za treść publikowanych listów i reklam. Materiałów nie zamówionych nie zwraca, zastrzega sobie prawo do skrótów w nadesłanych tekstach i listach. Gazeta jest bezpłatna dla punktów biorących udział w programie Wrocławskie Dobre Miejsca oraz Słowo Wrocławian dla Ciebie. Punkty partnerskie Wrocławskich Dobrych Miejsc oraz Słowo Wrocławian dla Ciebie nie mają prawa do pobierania opłat za rozdane egzemplarze gazety. Traktowane są one jako bezpłatne.

3 str 3 Drogie zakupy z miejskiej kasy Mikołaj Kamiński Miejska spółka zarządzająca Halą Stulecia zakupiła ostatnio na licytacji likwidowaną kolekcję zdjęć aktorki Marylin Monroe, należącą uprzednio do Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego. Fakt zakupu budzi spore kontrowersje. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że koszt kupna kolekcji to aż 6,4 mln złotych. Wrocławska spółka zakupiła ponad 3 tys. zdjęć hollywoodzkiej supergwiazdy wszechczasów, jakie wykonał jej osobisty fotograf, którym w latach było Milton H. Greene. Była to już trzecia i ostatnia aukcja likwidująca kolekcję FOZZ, a poprzednie również cieszyły się sporą popularnością. Ta ostatnia, miała z założenia już doprowadzić do stworzenia ekspozycji muzealnej, ponieważ w rezultacie negocjacji z udziałem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego uznano, że warunkiem nabycia tej części kolekcji jest przekazanie jej do zbiorów jednego z muzeów. Nabywca sam może zatrzymać jedynie 100 fotografii. Cena wywoławcza podczas aukcji jaka odbyła się w warszawskim domu aukcyjnym DESA Unicum to 5 mln zł, więc WP Hala Ludowa przebiła ją o prawie 1,5 mln. Sam zakup budzi wiele poważnych wątpliwości. Po pierwsze dlaczego tak drogo? Prawie wszystkie źródła informacji podają, że wycena kolekcji to mln. Pytanie tyko skąd taka wycena? Poszukiwanie jej źródeł nie jest wcale jasne, a długotrwałe poszukiwania zdają się nie prowadzić do celu. Wszystko wskazuje na to, że ostatnim szacunkiem wartości zbioru jest ten z roku 2006, który mówił o 680 tys. dolarów. Skąd więc taki skok ceny? Nie wydaje się przecież, aby ubiegnięcie ledwie paru lat mogło w przypadku fotografii tak znacząco podnieść jej wartość. Wiele wskazuje więc na to, że tak mocne przeszacowanie to efekt dmuchania bańki mydlanej, jak zwykle bardzo na rękę wszystkim, tylko nie tym, którzy płacą. Druga kwestia, nawet bardziej frapująca, to pytanie skąd wzięły się pieniądze na opłacenie kosztów kupna. WP Hala Ludowa w wydanym przez siebie komunikacie informowała, że środki zostały pozyskane dzięki nagrodzie im. Meliny Mercouri (przyznawanej przez Komisję Europejską), a także ze środków prywatnych sponsorów. Ale w internecie już huczy, że Wrocław jeszcze tej nagrody (przyznawanej za tytuł europejskiej stolicy kultury ) nie otrzymał i być może stanie się to dopiero w przyszłym roku. W tej sytuacji, jako że kwoty od zupełnie anonimowych sponsorów nie są pewnie nazbyt wielkie, spółka musi zapłacić za kolekcję sama z pieniędzy, jakie otrzymała od miasta na funkcjonowanie w tym roku. A otrzymała 12,5 mln, więc po odliczeniu enigmatycznych środków sponsorskich obsługująca Halę Stulecia spółka wydała tylko trochę poniżej połowy środków uzyskanych od Wrocławia! Inna sprawa, którą słusznie się podnosi odnośnie nagrody im. Mercouri, to dlaczego właściwie nie dofinansowano tymi (potencjalnymi dopiero, jak się okazuje) pieniędzmi innego projektu związanego z naszą kulturalną stołecznością. Głośno wypominano fakt jednego ze sztandarowych projektów realizowanych nad Odrą, na który wydano już kilkadziesiąt milionów złotych, jest projektem bardzo prestiżowym, a środków na jego realizację wciąż brakuje mowa tutaj o Muzeum Pana Tadeusz. Tych, którzy zadecydowali o zakupie, nawet to nie zbija jednak z pantałyku. Twierdzą, że kolekcja zwrócić się w trzy lub cztery lata i zacznie na siebie zarabiać co pomoże Hali Stulecia rozwiązać jej finansowe problemy. Kreślą wizje, że nowe muzeum, które ma powstać specjalnie w celu wyeksponowania fotografii, będzie przyciągało turystów z Polski, Europy i świata. Optymizm każe odpowiedzialnym twierdzić, że bilety będą tutaj dostatecznym źródłem wpływu. Krytycy nie podzielają tego optymizmu i poważnie zastanawiają się z jakiego względu to właśnie Marylin Monroe ma być jednym z centralnych symboli wrocławskiej stolicy kultury oraz co właściwie wspólnego ma z miastem nad Odrą. Wartym rozważenia wątkiem jest także fakt zadłużenia jakie ciąży nad WP Hala Ludowa nie jest ono tak dotkliwe jak wielu innych wrocławskich spółek, które należą bądź współnależą do miasta, natomiast prawie 6 mln o których w styczniu donosiły media. W końcu tamtego roku podnoszone również głośno obawy, że Wrocławiowi odebrane zostaną mecze w tegorocznych siatkarskich mistrzostwach świata. Powód? Jednym z warunków przyznania nam statusu miasta współorganizującego turniej była obietnica była przebudowa Hali Stulecia tak, by mieściła 10 tys. widzów. Nie znaleziono na to odpowiednich środków i zrezygnowano z przebudowy. W wyniku tego odebrano Wrocławiowi możliwość zorganizowania meczu i ceremonii otwarcia (odbędą się w Warszawie na Stadionie Narodowym), a i teraz głośno mówi się, że część meczy, które miały być rozegrane w stolicy Dolnego Śląska będzie trzeba przenieść gdzie indziej. Dziś pojemność Hali to 6,5 tys. widzów, co jak przyznają sami organizatorzy mistrzostw, jest liczbą poniżej pewnego przyjętego ogólnie poziomu. Inna sprawa również ważka w tym kontekście dlaczego akurat Hala Stulecia ma zajmować się tego typu kwestią. Tym bardziej, że muzeum, które ma powstać jako punkt ekspozycji nabytej kolekcji, a które ma być podobno miejscem spotkań z popkulturą, najprawdopodobniej znajdzie się w miejscu innym niż Hala Stulecia. Często mówi się nawet o okolicach rynku. Dlaczego nie pozostawiono tego w gestii któregoś z już istniejących muzeów np. Temat numeru Muzeum Współczesnego, które naturalnie wydaje się być predestynowane do opieki nad tego typu zbiorem? Cała sprawa budzi słuszne kontrowersje, a pojawiają się rozliczne nowe. Tak to zwykle bywa, kiedy w grę wchodzą tak duże transakcje pomiędzy publicznymi spółkami. Szkoda tylko, że w kontekście całej sprawy nie dokonano np. konsultacji społecznych, by zapytać Wrocławian, czy naprawdę chcą wydać te kilka milionów złotych na zdjęcia, niewątpliwie pięknej, amerykańskiej gwiazdy kina. Choć urzędnicy miejscy już bronią się, że to zupełnie inne środki finansowania i nie można stawiać sprawy w taki sposób, ale trzeba zadać pytanie jakie inne inwestycje można by poczynić za takie pieniądze? Jedna ze stron inżynierskich szacuje koszt metra kwadratowego ścieżki rowerowej na przedział od 100 do 200 zł. Szacunkowo licząc, za kwotę 6,4 mln można wybudować od 32 tys. do 64 tys. mkw ścieżki rowerowej. Ktoś powie, że to populizm i najpewniej będzie miał w tym wiele racji. Ale czym w takim razie jest przekonywanie, że na zdjęcia Marylin Monroe rzucą się we Wrocławiu turyści z całego świata i jeszcze na tym zarobimy?

4 Co się działo w Polsce Co się działo WE WROCŁAWIU czerwiec 2014 Przygotował: Maksymilian Prus, Mikołaj Kamiński Koalicja Dutkiewicz-Protasiewicz Przeciwko łączeniu uczelni str 4 Protest przeciw Golgota Picnic Podobnie jak w wielu większych polskich miastach odbyło się we Wrocławiu wydarzenie teatralne, które miało zaprezentować odbiorcom treść kontrowersyjnego spektaklu Golgota Picnic, autorstwa argentyńskiego dramaturga Rodrigo Garcii. Środowiska katolickie, patriotyczne i narodowe zarzucają tej sztuce bluźnierstwo, wyśmiewanie męki Pana Jezusa oraz zajadły antyklerykalizm. W związku z tym pod Teatrem Polskim zebrał się tłum przeciwników wystawiania dzieła Garcii. Obraną formą protestu było zgromadzenie modlitewne. Najzabawniej brzmiały rozmowy zabezpieczających sytuację funkcjonariuszy policji, którzy zdawali się za nic w świecie nie rozumieć o co właściwie może chodzić. Brak politruków na komendach robi swoje! Zmiany w dolnośląskiej Platformie Obywatelskiej, które w bardzo specyficznych okolicznościach zrzuciły Grzegorza Schetynę na drugi plan, a wywindowały z kolei Jacka Protasiewicza, mają swoje konsekwencje w strategii politycznej lokalnej PO. Pewien alians rysował się już przecież w wyborach europarlamentarnych, w których Rafał Dutkiewicz poparł Stanisława Huskowskiego, czego dowody zobaczyć można było w czasie kampanii niemal na każdej wrocławskiej latarni miejskiej. W czerwcu wrocławski prezydent wraz z nowym szefem dolnośląskiej PO ogłosili, że do wyborów samorządowych pójdą razem Platforma poprze Dutkiewicza we Wrocławiu, zaś Dutkiewicz Platformę w województwie. Całą sprawę skomplikować mogą nieco taśmy, które wybuchły w dwa dni po deklaracji wspólnego startu. Zapewne mina prezydenta Dutkiewicza zrzedła wtedy chociażby na moment. Wrocław o Okrągłym Stole 2 czerwca Uniwersytet Przyrodniczy, wraz z Uniwersytetem Wrocławskim, zorganizował debatę pod tytułem: Spór o Okrągły Stół fundament niepodległego państwa czy zmowa elit. Do rozmowy o wydarzeniach z 1989 roku zaproszono całe spektrum gości. Od Stanisława Cioska, sekretarza KC PZPR i ambasadora PRL w Moskwie, który mówił, że porozumienia sprzed 25 lat były realizacją marzeń Polaków o pięknym, szlachetnym socjalizmie, po Kornela Morawieckiego, legendę podziemia lat 80. i przywódcę Solidarności Walczącej, który wytknął uczestniczącemu w debacie Władysławowi Frasyniukowi, że jego zadaniem była obrona ludzi Solidarności, a nie zakładanie biznesów. Frasyniuk nie potwierdzał, ani nie zaprzeczał. Cała dyskusja była bardzo gorąca, tak za sprawą dyskutantów jak i publiczności, aktywnie wyżywającej się na 25-letnim porozumieniu. Samochód nie dla Dutkiewicza? Minęło już sporo czasu od wypadku, którego uczestnikiem był wrocławskich prezydent. W ostatnim czasie doszło do burzliwej dyskusji wewnątrz opinii publicznej, kiedy to magistrat ogłosił przetarg na nowy samochód. Choć ratusz bronił się wytrwale, to jednak dociekliwi złośliwcy wskazywali, że warunki, które zostały zapisane w przetargu spełnia jedynie nissan pathfinder, czyli auto takie samo, jak to którym podróżował Dutkiewicz feralnego dnia. Internauci słusznie zapytywali skąd miasto bierze 150 tys. zł, by ot tak rzucić je na doraźny przetarg, w czasie kiedy tzw. Wrocławski Budżet Obywatelski jest polem bitewnym, gdzie wyrywane są sobie wzajemnie kwoty do kilku tysięcy złotych. Linia obrony miasta? Samochód potrzebny jest urzędnikom z kilku departamentów UM. Co ciekawe w pierwszej połowie czerwca sam Dutkiewicz odwołał przetarg. Uznając, że dyskusja w temacie nabrała zbyt wysokiej temperatury! Ale co teraz z korzystającymi z pathfindera urzędnikami Wrocławia? Podobno pracownicy wydziału geodezji będą teraz jeździli w teren na rowerach miejskich. Pracownicy naukowi Uniwersytetu Przyrodniczego wystosowali protest przeciwko łączeniu ich uczelni z Uniwersytetem Wrocławskim. W komunikacie prasowym sprzeciwili się tak samemu łączeniu jak i powołaniu doraźnej Komisji ds. planowanego łączenia. Opowiedzieli się za referendum, wśród pracowników, w tej sprawie. Sam pomysł wyszedł od rektora UWr Marka Bojarskiego już w październiku 2013 r., kiedy to wysłał on listy do rektorów pozostałych dużych uczelni (poza PWr) z propozycją integracji. Zdania są tutaj zdecydowanie podzielone a spór ostry. Więcej o sprawie piszemy w dalszej części Słowa Wrocławian. Odejście de Oedenberg Niedługo po trzecim już udanym starcie Lidii Geringer de Oedenberg w wyborach do Parlamentu Europejskiego ogłosiła ona swoje odejście z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Eurodeputowana była członkinią partii od roku 2006, pełniąc przez pewien czas funkcję kwestora PE. W roku 2002 ubiegała się o fotel prezydenta miasta Wrocławia, przegrywając co prawda z Rafałem Dutkiewiczem, ale uzyskując całkiem niezły wynik 36%. Swego czasu wielu upatrywało w niej nadzieję na przełamanie impasu nadodrzańskiej władzy układu wrocławskiego. Odejście de Oedenberg jest mocnym ciosem dla lokalnego Sojuszu, który cierpi na chroniczny brak wyrazistych postaci, w mieście pełniąc rolę swoistego kwiatka do kożucha. Pytając wprost czy po odejściu europosłanki znacie Państwo jeszcze jakiegokolwiek lidera dolnośląskiego SLD? Zwiedzanie gabinetu Prezydenta W ostatnią sobotę czerwca odbyła się we wrocławskim Ratuszu niecodzienna akcja. Wszyscy chętni mogli odwiedzić gabinet prezydenta Rafała Dutkiewicza i na własne oczy przekonać się w jakich warunkach pracuje włodarz Wrocławia. To wszystko w ramach Dnia Otwartego Samorządu, który wyznaczono na 28 czerwca. Taka sytuacja to ogromna rzadkość, ponieważ prezydent niezwykł nazbyt często przyjmować u siebie zwykłych wrocławian. Do dyspozycji zwiedzających oddano także salę sesyjną Rady Miasta oraz gabinet jej przewodniczącego. Z możliwości skorzystało wielu wrocławian, także tych bardzo młodych, odwiedzając Ratusz, by usiąść w prezydenckim fotelu. Dutkiewicz podobno osobiście zwracał uwagę, aby nikt nie zdążył się zanadto przyzwyczaić. Nielegalne zgromadzenie W związku z ujawnieniem taśm, które w mniemaniu wielu kompromitują klasę rządzącą we Wrocławiu, środowiska narodowe zorganizowały pikietę protestacyjną przed Urzędem Wojewódzkim. Pikiety nie zdążono zarejestrować z uwagi na nagły charakter publikacji Wprost miało więc ono charakter spontaniczny, a w jego w związku z tym policja spisała około 70 osób, wzywała w komunikatach do rozejścia się, a także wezwała na komisariat organizatorów pikiety, których postawiono w stan oskarżenia pod zarzutem łamania kw. w punktach dotyczących prowadzenia nielegalnego zgromadzenia oraz udziału w nim po wezwaniu odpowiednich organów do rozejścia się. Organizatorzy bronią się konstytucyjnym prawem do zgromadzenia spontanicznego. Podobno jednak główną linią obrony będzie opinia min. Sienkiewicza, że państwo polskie nie istnieje, a więc wezwania policji do rozejścia się zdają się być tylko przejawem halucynacji wynikłych z gorąca. Noce Kościołów Od 18 do 25 czerwca odbywały się we Wrocławiu kolejne obchody cyklicznej już imprezy Noce Kościołów, podczas których jak sama nazwa wskazuje po zmroku chętni mieli okazję by odwiedzić obiekty sakralne i zapoznać się ze szczegółami z ich historii oraz obejrzeć niepowtarzalną architekturę. W ramach akcji stworzono także mobilne muzeum Jana Pawła II, które w kilku dniach stacjonowało na wrocławskim rynku, w Oławie oraz na placu przed Kościołem Garnizonowym. Odbyły się także wykłady m.in. red. Terlikowskiego czy prof. Staniszkis. W zamierzeniu organizatorów zwiedzający świątynie nocą, mają odwiedzać ją częściej także w dzień. To się nazywa chytry plan! Europejska Noc Literatury fot. miastowroclaw.pl Po raz drugi, podobnie jak rok temu, Wrocław jak piszą organizatorzy zmieni się w Europejską Stolicę Literatury. Wydarzenie zgromadziło tłumy Wrocławian. Wśród czytających znalazły się takie znane postacie jak Ewa Dałkowska, Elżbieta Golińska, Jan Miodek, Przemysław Bluszcz, Andrzej Chyra, Krystyna Czubówna, Redbad Klijnstra, Rafał Kwietniewski, Błażej Peszek czy Jacek Poniedziałek. Każdy z czytanych tekstów należał do jednego ze współczesnych, europejskich pisarzy, co ma na celu promocję współczesnej literatury oraz twórczości niezależnej, także tej słabiej znanej szerszej publiczności.

5 str 5 Co się działo W POLSCE czerwiec lecie wyborów kontraktowych Z okazji obchodów ćwierćwiecza wyborów z 4 czerwca 1989 r. odbył się szereg uroczystości, w tym główna część celeberacji na Placu Zamkowym w Warszawie, w której udział wzięły delegacje z blisko 50 państw. Jednak już dzień wcześniej miało miejsce m.in. przyznanie, ustanowionej przez MSZ Nagrody Solidarności im. Lecha Wałęsy. Została ona wręczona na Zamku Królewskim, z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego, Mustafie Dżemilewowi, legendarnemu przywódcy Tatarów krymskich, długoletniemu więźniowi sowieckich łagrów. Ostatnimi akordami obchodów były odznaczenia działaczy antykomunistycznych przez Prezydenta i odsłonięcie Memoriału Wolnego Słowa. Podobno w całym kraju doszło też z tej okazji do rekonstrukcji historycznych pt: Wystąpienia nieodpowiedzialnej ekstremy. Taśmy Platformy Obywatelskiej Najpierw na stronie internetowej, a dwa dni później w papierowym wydaniu gazety, tygodnik Wprost opublikował fragmenty nagrywanych w tajemnicy rozmów, prowadzonych między politykami z najwyższych szczebli władzy. W rozmowie z lipca 2013 minister spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz wraz z prezesem NBP Markiem Belką i jego współpracownikiem Sławomirem Cytryckim rozmawiają na temat zapobiegnięcia dojściu do władzy opozycji, a także omawiają możliwości skupywania przez NBP obligacji państwowych, co pomoże w obsłudze deficytu budżetowego w zamian za dymisję ministra finansów Jacka Rostowskiego i nowelizację ustawy o NBP. Padają tam kontrowersyjne i legendarne już słowa o tym, że państwo polskie nie istnieje. W drugiej rozmowie z lutego 2014 minister Sławomir Nowak mówi o kłopotach z kontrolą skarbową dotyczącą jego żony, na co współrozmówca Parafianowicz, wcześniej odpowiedzialny za nadzór finansowy, mówi wprost - zablokowałem to. Duże kontrowersje wzbudziło też nagranie rozmowy, w której min. Sikorski rozwodzi się, iż jako państwo polskie zrobiliśmy laskę Amerykanom. Co za porównanie! Zaiste min. Sikorski to człowiek prawdziwie złotousty. Co się działo w Polsce Co się działo W GOSPODARCE czerwiec 2014 Lekki spadek bezrobocia W ubiegłym miesiącu nastąpił spadek bezrobocia o 0,4%. Obecnie oscyluje ono wokół poziomu 12,1% i jest najniższe od dwóch lat. Dynamika spadku bezrobocia ma według analityków utrzymywać się. W ciągu ostatniego półrocza liczba osób nieposiadających zatrudnienia spadła o ok. 350 tys. Warto jednak zwrócić uwagę, że obiektywnie rzecz biorąc bezrobocie w naszym kraju jest bardzo wysokie. Największy wzrost miejsc pracy nastąpił na Pomorzu Zachodnim, Pomorzu oraz w Wielkopolsce. Prognozy wskazują jednak, że po miesiącach wakacyjnych bezrobocie spadać będzie zdecydowanie wolniej, co jest naturalną koleją rzeczy, kiedy kończy się możliwość wykonywania tzw. prac sezonowych Urodziny giganta W czerwcu minęło 17 lat odkąd na polskiej Giełdzie Papierów wartościowych pierwszy raz zanotowano kurs KGHM, a w tym właśnie miesiącu spółka przekroczyła obrót 2 mld złotych czyli więcej niż dziesiątej części wartości całej polskiej giełdy, stanowiąc jedną z największych spółek polskiej giełdy. Inwestujący przez wszystkie te lata nie mogą narzekać na obranie miedziowego kursu, bowiem stopa wzrostu była przez ten czas ogromna i na KGHM można było sporo zarobić. Wszystkiego najlepszego akcjonariusze! Wędzonki czasowo uratowane Dużo mówiło się ostatnimi czasy o zakazie produkowania potraw ze zbyt dużą ilością ciał smolistych, czyli między innymi tak popularnych u nas wędzonych wyrobów wędliniarskich. Był to projekt ekspertów Komisji Europejskiej ze Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt. Sprzeciw wobec postulowanych zmian wyraziło aż 12 krajów członkowskich UE. Osiągnięto jednak na forum Komisji porozumienie, które ustanowiło odstępstwo od tych przepisów dla produktów lokalnych na następne trzy lata. Nasze wędzonki są więc bezpieczne, a przynajmniej na razie. Zasiadajmy więc do konsumpcji póki możemy. Wykonanie budżetu Czerwiec to czas końca pierwszego półrocza (czy drugiego kwartału jak kto woli), więc ukazują się różnorakie raporty odnośnie funkcjonowania finansów publicznych. Najbardziej podstawowe dane podane przez resort finansów to dochody budżetu państwa w tym okresie wyniosły ponad 136 mln, wydatki budżetu ponad 161 mln, a także (co za tym idzie) deficyt, który oscyluje wokół kwoty 25 mln złotych. A więc zadłużamy się dalej, końca natomiast nie widać. I brak refleksji w ramach której rozważono by kto za to wszystko zapłaci. Doktryna na dziś i na jutro? Po nas choćby potop!

6 Miasto Konsolidacja uczelni Mikołaj Kamiński str 6 Od dłuższego już czas głośno mówi się o połączeniu części wrocławskich uczelni w jeden, większy ośrodek badawczy. Sam pomysł wywołuje mieszane uczucia, mając zarówno swoich zdecydowanych zwolenników, jak i zatwardziałych antagonistów. Wzmożona dyskusja trwa. Cała sprawa na nowo (bo nie jest to bynajmniej pierwsza próba podjęcia takich działań) zaczęła się jesienią ubiegłego roku, kiedy rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Marek Bojarski wystosował list do rektorów Uniwersytetu Przyrodniczego, Uniwersytetu Ekonomicznego i Akademii Wychowania Fizycznego, w którym wezwał do podjęcia wspólnych wysiłków na rzecz połączenia tych uczelni. Szefostwo AWF i UE nie okazało zbyt wielkiego zainteresowania projektem, przynajmniej w najbliższym czasie, natomiast pozytywnie propozycje rektora UWr zaopiniował prof. Roman Kołcz, rektor UPWr. W za- myśle miało to być rozwinięcie tzw. Deklaracji Pawłowickiej z 2010 r., w ramach której rektorzy siedmiu wrocławskich alma mater zobowiązali się podjąć systematyczne działania służące integracji wrocławskiego akademickiego szkolnictwa wyższego. Cała sprawa wyraźnie przyspieszyła na przełomie maja i czerwca, kiedy to senaty obu uczelni powołały komisje ds. konsolidacji, które mają zaopiniować i przygotować ewentualny projekt tego, jak właściwie połączenie miałoby wyglądać. Następnie na łączenie musiałyby wyrazić zgodę senaty obu uczelni, ale i to nie koniec. Konsolidacja musiałaby być zgłoszona przez posłów w sejmie oraz zatwierdzona przez prezydenta. W istocie jednak najważniejsze dla sprawy jest osiągnięcie konsensusu jeśli idzie o środowiska akademickie. A tutaj nie ma zgodności ani co do modelu przeprowadzenia integracji, ani nawet co do samej idei połączenia uniwersytetów. Jednym z głównych apologetów konsolidacji wydaje się być rektor Uniwersytetu Przyrodniczego, który na poparcie swoich tez przedstawia przykłady łączenia mniejszych jednostek naukowych w większe, co jak twierdzi przyniosło sukces w wielu przypadkach. Przytacza np. casus dwóch uczelni z różnych, fińskich miast, które utworzyły jeden Wschodniofiński Uniwersytet oraz historię połączenia mniejszych duńskich jednostek naukowych w silniejszy uniwersytet w Aarchus. Połączenie ma jednak swoich zdecydowanych przeciwników. Protest wyraziły osoby związane z UP, które sprzeciwiają się połączeniu oraz powołaniu komisji senackiej w tym aspekcie. Grupa zawiązana pod nazwą Społeczna Inicjatywa Obywatelska Nasz głos na UPWr postuluje przeprowadzenie ogólnouczelnianego referendum w sprawie konsolidacji, wzywając do odwołania wszystkich władz jednoosobowych i kolegialnych UPWr, jeśli one nie wycofają się z takiej bezprawnej drogi, z pominięciem zdania pracowników UPWr. SIO kierowana jest przez dr inż. Andrzeja Śniadego. W październiku zamierzam wziąć udział w posiedzeniach wszystkich rad wydziałów, na których odniosę się do zgłaszanych uwag. Nie będę jednak uwzględniał opinii wyrażanych przez zwolnionych z pracy, obecnie byłych już pracowników uczelni, których stanowisko w tej sprawie jest dla mnie niemiarodajne odniósł się do sprawy rektor Kołcz, nawiązując do statusu dr Śniadego, w specjalnym liście, który wystosował do środowiska UPWr., odnosząc się do obaw związanych z różnorakimi aspektami sytuacji. Także Rada Wydziału Matematyki i Informatyki UWr wyraziła głębo-

7 str 7 Miasto kie zaniepokojenie planami konsolidacji, zarzucając jej zwolennikom brak przedstawienia konkretnych korzyści z jakimi miałaby się wiązać wizji w jaki sposób większa ilość pracowników naukowych miałaby spowodować wzrost jakości kształcenia i rozkwit życia intelektualnego wrocławskiego środowiska. Obawiają się spadku prestiżu swojej większej i bardziej renomowanej uczelni. W swoim liście prof. Kołcz przedstawił także trzy warianty, które brane są pod uwagę w kontekście połączenia. Pierwszy z nich przewiduje, że Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu będzie funkcjonował w ramach Uniwersytetu Wrocławskiego jako Kolegium Przyrodnicze, zachowując całkowitą odrębność organizacyjną, finansową i majątkową przez okres pełnych dwóch kadencji. Drugi wariant mówi o pozostawieniu całkowitej odrębności Kolegium Przyrodniczego na czas nieokreślony, natomiast trzecia droga to powołanie Wrocławskiego Uniwersytetu Badawczego. Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego odniósł się także do, jak stwierdza - docierających do mnie informacji, że moje działania w kierunku konsolidacji uczelni podyktowane są zamiarem ubiegania się o funkcję prorektora Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu ds. Kolegium Przyrodniczego. Oficjalnie ogłosił, iż nie będzie ubiegał się o funkcję prorektora. Zanim ewentualna konsolidacja dojdzie do skutku wiele wody upłynie pewnie w Odrze, natomiast trudno nie zauważyć, że akcja wyraźnie przyspieszyła. Determinacja kierujących oboma uczelniami wskazuje raczej na to, że koniec końców połączenie zostanie przeprowadzone. Pytanie tylko w którym z przedstawionych przez prof. Kołcza wariantów? Jedyną opcją połączenia realnego, wydaje się być włączenie instytucji Uniwersytetu Przyrodniczego w skład UWr. Pamiętajmy jednak, że sprzeciwy, jakie nakreślono wyżej, to jedynie początek, w sytuacji przyjęcia takiej formy konsolidacji. Czy w nowej formule uczelnianej znajdzie się miejsce np. dla wszystkich uniwersyteckich urzędników? A może właśnie okrojenie biurokracji jest jedną z głównych funkcji jaką miałoby pełnić zjednoczenie? Fakt jest jednak taki, że nie obędzie się tu bez ostrych protestów. Trudno nie oddać też części racji pracownikom Wydziału Matematyki i Informatyki UWr, którzy zastanawiają się jakie właściwie korzyści miałoby przynieść zjednoczenie. Nie negując samej idei bo rzeczywiście sprawdziła się ona w wielu miejscach na świecie, a podział i wyodrębnienie z UWr kilku innych uczelni był restrukturyzacją dokonaną na modłę sowiecką przyznać trzeba, iż szkolnictwu wyższemu potrzebne jest autentyczna, mocna reforma, bo poszukiwanie recepty na niż w półśrodkach i uczelnianej kreatywnej księgowości na dłuższą metę i tak na nic się zda.

8 Gdzie najtaniej Reklama, ach reklama str 8 Ewa Tomaszewska Bez reklamy nie ma życia. Spot radiowy, billboard, nadruk na koszulce, długopis z logo, skydancer, a nawet zwykłe polecenie wszystko to (i wiele więcej) stanowi formę nośnika reklamowego. Duże sieci handlowe oczywiście nie mogą się bez reklamy obyć. Aby się o tym przekonać, wystarczy rozejrzeć się wokół. Plakat goni gazetkę reklamową, która już ucieka przed telebimem. Hipermarkety, mimo iż są powszechnie znane i raczej nie mogą narzekać na brak klientów, zewsząd atakują nas informacjami o swoim istnieniu oraz o proponowanych promocjach, przecenach, rabatach, okazjach itd. Przy pomocy gazet, internetu czy billboardów działają na nasz wzrok, dzięki radiu wbijają się w nasze uszy, a poprzez różnego rodzaju degustacje, trafiają w nasze podniebienia. Zatem atak totalnie zmasowany. Wszystko po to, by wbić się w naszą pamięć, przyzwyczaić do konkretnej marki, linii produktowej. Naturalnie wydaje nam się, że na wszystkie marketowe starania jesteśmy odporni jak mało kto. Owszem, wydaje nam się. Nie wierzycie? Zbijamy ceny zawodowo, Mądry wybór, Codziennie niskie ceny, Ty tu urządzisz, Dla mnie w sam raz, Budujesz, remontujesz, urządzasz to tylko kilka ( Tak, tylko! ) sloganów reklamowych, z którymi znakomita większość z nas kiedyś się zetknęła; jeśli zaś jakimś cudem nie zetknęła się, zaręczam, że niebawem będzie miała tę przyjemność. A teraz spróbujcie odgadnąć, które sklepy reklamują się powyższymi hasłami. I co? Okazuje PRODUKT Auchan Real Biedronka Lidl Kaufland Tesco Carrefour Leclerc Najtańszy chleb w przeliczeniu na 1 kg 2,50 2,48 3,18 1,49 2,98 3,33 2,79 3,58 1 kg mąki pszennej 1,34 1,82 1,29 1,35 1,29 1,39 1,93 1,35 Piwo Żywiec 0,5 l 2,85 2,89 2,68 1,99 2,69 2,89 3,09 2,85 Najtańsze piwo 0,5 l 1,59 1,89 1,49 1,79 1,49 1,39 1,29 1,55 Czekolada mleczna Wedel 100 g 2,49 2,99 1,95 2,99 2,79 2,99 3,02 2,89 Najtańsza czekolada 100 g 1,15 1,45 1,49 1,49 1,49 1,65 1,46 1,34 Masło 82% 200 g 3,69 3,25 3,79 3,79 3,89 3,85 3,49 4,53 10 jaj najtańszych 2,66 2,99 3,55 3,55 3,55 3,49 4,60 3,59 Karton mleka 1,5% (1 l) 3,38 2,39 2,05 1,99 1,95 2,05 2,49 2,60 Najtańsza woda niegazowana 1,5 l 0,67 1,00 0,58 0,58 0,59 0,59 0,63 0,59 Cukier biały kryształ 1 kg 2,19 2,15 1,99 1,99 1,99 1,99 1,99 1,99 1 kg kurczaka 6,96 6,99 6,99 6,99 6,89 6,99 4,99 7,89 1 kg najtańszych jabłek 1,23 2,39 2,19 3,29 2,00 2,39 1,99 3,59 1 kg najtańszych ziemniaków 1,50 0,79 0,99 0,68 1,60 1,33 0,99 1,55 8 rolek najtańszego papieru toaletowego 1,22 4,79 1,95 1,99 1,99 1,99 2,07 1,99 Herbata Saga 100 torebek 4,70 4,00 4,02 4,85 4,99 4,89 5,89 5,71 się, że żadna to zagadka. Każdy slogan niemal automatycznie konotuje nazwę sklepu. Zwykle, by nie powiedzieć zawsze, poprawną. Świadczy to nie tylko o tym, iż hasło zostało dobrze wymyślone, bo przyznajmy szczerze, że część z nich jest niezwykle banalna, ale głównie o fakcie, iż owo hasło potraktowano jak produkt i dobrze je sprzedano. A w przypadku reklamy dobrze znaczy często. Ot recepta na marketingowy sukces. Im częściej, im głośniej o czymś słyszymy, tym większe szanse, że dobrze to zapamiętamy. Przecież właśnie o to chodzi. Cel osiągnięty. Zbombardowany klient to mój klient. Akcja przywłaszczenia przebiegła więc pomyślnie i zakończyła się sukcesem. Cała ta kolonizacja naszych umysłów odbywa się oczywiście z zachowaniem pozorów normalności, wręcz miłości do klienta. Dobrze skrojona reklama miło nas połechce, sprawi, że poczujemy się panami świata, dla których sztab specjalistów od marketingu co rusz wymyśla nowe promocje i okazje. Może też próbować wpłynąć na naszą ambicję i powiedzieć, że to sklep nie dla idiotów, czym tylko, wbrew wszelkim pozorom, łapczywie napełni garście. Zatem można próbować dojść do wniosku, który wcale nie będzie daleki od prawdy, że niezależnie od tego, w jaki sposób sklepy będą się reklamować, odpowiednia częstotliwość i odrobina cierpliwości sprawią, iż kampania odniesie pożądany sukces. Hasła reklamowe, hasłami reklamowymi. Może są ładne, chwytliwe, czasem bawią, budzą w nas podziw względem ich pomysłodawców, lecz ciągle pozostają tylko hasłami, które częstokroć mają niewiele wspólnego z rzeczywistością, a ich głównym celem zawsze jest sięgnięcie w głąb naszych. Z drugiej strony czy to coś złego?... SUMA: 40,12 44,26 40,18 40,80 42,27 43,20 42,77 47,19 ADRESY WYLOSOWANYCH SKLEPÓW: - Hipermarket Tesco w Magnolii (ul. Legnicka 58) - Real. Centrum Handlowe Korona, - Sklep Biedronka, ul. Traugutta 98 - Centrum Handlowe E.Leclerc, ul. Zakładowa 2-4, - Hipermarket Auchan, ul. Francuska 6, Bielany Wrocławskie - Hipermarket Carrefour, Aleja Generała Józefa Hallera 52, - Sklep Kaufland, ul. Legnicka 62A, - Lidl: Gubińska 4, Sprawdzanie cen miało miejsce w okresie lipca 2014

9 str 9 Pechowe dzieje kościoła św. Mikołaja Wrocław wczoraj i dziś Grzegorz Pietrzak Czy bylibyście skłonni uwierzyć, że istnieją miejsca przyciągające do siebie nieszczęścia i katastrofy? Wrocław przetrwał niezliczone wojny, raz po raz przechodził pod obce panowanie. Nieomal zniknął z powierzchni ziemi, zakleszczony pomiędzy hitlerowcami, a sowiecką nawałnicą. Większość tragicznych zdarzeń znalazło swój wspólny mianownik w niewinnej wiosce na dzisiejszym Przedmieściu Mikołajskim. Już od najdawniejszych czasów życie w pobliżu zachodnich granic Wrocławia toczyło się wokół kaplicy św. Mikołaja. Spoglądała ona swoją drewnianą bryłą na powiewające płótna tkaczy, na krążące w powietrzu sokoły, tresowane do królewskich polowań. Służyła też za azyl dla rybaków, którymi opiekował się jej patron. Sielskie łąki, okalające tutejsze wsie, za kilkaset lat miały zamienić się w wielkomiejskie centrum. Niestety postępująca urbanizacja, zamiast nieść mieszkańcom przedmieść zdobycze cywilizacji, ściągnęła na nich szereg niewyobrażalnych katastrof. Bliskość miejskich murów, a jednocześnie znajdowanie się poza ich obrębem oznaczało w praktyce oddanie mikołajskich wsi na pastwę wojennych wrogów. Pierwsze zniszczenia nadeszły w 1241 roku, kiedy to Mongołowie zamienili Śląsk w buchające płomieniami pogorzelisko. Drewniane zabudowania, w tym i kapliczka, nie oparły się żywiołowi ognia. Powstawały z gruzów aż do połowy XIII wieku. Na zgliszczach starej świątyni ufundowano wówczas wspaniały, gotycki kościół. Nowa budowla przetrwała ponad dwieście lat. W niespokojnym okresie wojen religijnych jej katolicki charakter stał się solą w oku husytów. Podczas jednego z ich najazdów w 1428 r. kościół św. Mikołaja znów obrócił się w ruinę. Z racji, iż podlegał bezpośrednio biskupowi, jego odbudowa była zapewne kwestią prestiżu wrocławskich katolików, wypieranych z całego Śląska. Kolejne wcielenie świątyni konsekrowano kilkadziesiąt lat później, powoli stawała się ona bastionem kontrreformacji. W 1503 r. miała miejsce ciekawa historia, powtarzana do dziś we wrocławskich legendach (odsyłam tu do książki Krzysztofa Kwaśniewskiego). Otóż pewnego pogodnego poranka nad brzegiem Odry zebrała się grupka gapiów, obserwująca inkwizytorów pławiących domniemaną czarownicę. Biedna kobiecina, odziana w hańbiący, czerwony płaszcz, szarpała się i krzyczała - czekała ją bowiem pewna śmierć. Przypomnę, że pławienie polegało na wrzuceniu skrępowanej ofiary do wody i obserwowaniu jej zachowania. Jeśli utrzymywała się na powierzchni - uznawano ją za wiedźmę i palono na stosie. Jeśli tonęła (a dodam, że szanse na jej odratowanie były niewielkie) - cofano zarzuty... Miejski kat wypłynął łódką na środek rzeki i wtoczył kobietę w wartki nurt. Jej płaszcz, zamiast skierować się na dno, rozpostarł się szeroko po wo- dzie. Zgromadzeni wokół ludzie wznieśli zdumione okrzyki Nie tonie, nie tonie!. Gdy orszak mieszczan dotarł już przed kościół na Przedmieściu Mikołajskim, fale zaczęły wynosić swój ciężar ku brzegowi, pozostawiając zziębnięte, ale wciąż żywe ciało na piaszczystej mieliźnie. Sędzia uznał to za cud i oczyścił oskarżoną z zarzutów. W łzach radości kobiety nieliczni mogli dostrzec oddalającego się św. Mikołaja... Mikołajski kościół wciąż rósł na znaczeniu. Okalający go cmentarz stał się niezwykle ważną nekropolią z uwagi na fakt, że król Prus zakazał w 1776 roku pochówku w obrębie miejskich murów. Niestety burzliwe dzieje europejskich monarchii przyniosły kolejną wojnę, tym razem z niezwyciężonymi wojskami Napoleona. Co ciekawe, siewcami zniszczeń wokół Wrocławia nie byli tym razem wrogowie. To włodarze miasta nakazali zastosowanie taktyki spalonej ziemi, której centralnym punktem stało się wyburzenie niewygodnego z punktu widzenia obrony kościoła św. Mikołaja. Przez wiele lat pozostałości świątyni służyły jako kaplica cmentarna. Kres temu smutnemu okresowi przyniosła decyzja o budowie nowego, neogotyckiego kościoła. W 1883 r. konsekrowano ołtarz budowli, jakiej Wrocław jeszcze nie widział. Strzelista wieża przecinała chmury, tworząc najwyższy punkt miasta. Wokół powstawały wspaniałe ulice i budynki, uznawane przez wiele lat za perłę stolicy Śląska. Raz za razem wzrastały nowe kwartały kamienic, a w nich urokliwe sklepy i restauracje. Wydawało się, że zła passa Przedmieścia Mikołajskiego jest już przeszłością... Nic jednak nie trwa wiecznie. Kres dynamicznemu rozwojowi położyła zawierucha II wojny światowej. W 1945 roku radzieckie wojska doszczętnie zniszczyły Wrocław, w tym i kościół św. Mikołaja. Ruiny świątyni dotrwały do lat 50., kiedy to zostały wysadzone pod pretekstem groźby zawalenia. Pozostał jedynie pusty, głuchy plac. Dziś o jego dziejach przypomina już tylko krzyż, osamotniony między posępnymi bryłami z wielkiej Miasto płyty. Gdy zatrzyma Cię tam kiedyś zaduma, popatrz na ten skwerek i zobacz oczami wyobraźni strzelistą wieżę i złowieszcze, ceglane wnętrze. A gdy już napełnisz się brzmieniem gotyku zauważ masywne drzewo, rosnące za krzyżem. Skrywa ono ponoć grób zakonnicy, ostatni, zapomniany już punkt mikołajskiego cmentarza... Kościół św. Mikołaja znajdował się na placu św. Mikołaja, na dzisiejszym Szczepinie. Można tam dojść w kilka minut od Placu Solidarności, bądź dojechać którymś z autobusów zahaczających o północny zachód Wrocławia (135, ). Na miejscu znajduje się krzyż. Dziwny kształt placu zawdzięczamy komunistom, którzy przy okazji remontu ul. Zachodniej dokonali kilku ulepszeń, zapobiegając budowie kolejnej świątyni. Autor prowadzi blog

10 Miasto Co nam zostało z tych (zielonych) lat...? str 10 Marek Natusiewicz O tym, że Wrocław położony jest w dorzeczu 5 rzek wie niemal każdy mieszkaniec. To, że miasto leży w niezbyt zdrowej, bo bagnistej niecce wie już niewielu. To, co dla naszych poprzedników było zaletą, a więc łatwość otaczania średniowiecznego miasta fosami pełnymi wody, dla nas współczesnych wrocławian, jest utrapieniem. Nie dość, że ciągle brakuje nam mostów, to jeszcze na dodatek jakikolwiek głębszy wykop wymaga specjalnych zabiegów. Złośliwi nazwali kiedyś podziemne przejście na pl. Społecznym największą stacją filtracyjną wody odrzańskiej przez źle wykonaną konstrukcję woda niemalże przesiąkała do przejść jak przez durszlak, aby być z powrotem przepompowana do Odry. Takie to są skutki zbyt krótkiego obcowania z naturalnym środowiskiem Wrocławia i co zatem idzie nieznajomości uwarunkowań środowiskowych. I o ile wiedza wynikająca z doświadczenia zanika wraz z jej dysponentami, o tyle materialne zapisy pozostają. Użyłem cudzysłowu nie bez powodu. Otóż tą materią mogą być zarówno rzeczy lub inwestycje z którymi mamy kontakt bezpośredni, jak i zapisy myśli oraz poglądów zilustrowane wizjami i projektami. Nasi poprzednicy w temacie ekologicznym wiedzieli, że tzw. Międzyrzecze, tj. obszar miasta położony między rzekami: Bystrzycą i Ślęzą, to teren raczej nie nadający się do zamieszkania. Dlatego też nie może dziwić niewielki obszar zabudowany na terenie tzw. Nowych Żernik. Współczesne badania wykazały, że zabudowano tylko to, co było zdatne do użytku (piszę tutaj o ulicach Grabowej i Bukowej). Dziwić może natomiast pomysł zrealizowania na pozostałym pustym terenie WuWy-2 sztandarowego projektu Europejskiej Stolicy Kultury... Wiedzieli oni również, że Odra to raczej kapryśna rzeka. I dlatego pozostawili na terenie miasta zielone enklawy, które w chwilach nadmiaru wody w korycie, mogłyby zostać zalane prewencyjnie. Mieszkańcom Kozanowa w roku 1997 nie ma co tego przypadku Ilustracja 1: Klinowa struktura systemu zieleni miasta Wrocławia (oprac. autora) tłumaczyć. Wiedzieli także, że obszar Nowego Dworu, to raczej bagnisko związane z rozlewiskami rzeki Ślęzy i dlatego też ulokowali tam ogrody działkowe. Co najbardziej zastanawiające i nasi decydenci wiedzieli, jednak postanowili w tym bagnie utopić wielkie osiedle. Całość wiedzy o naturalnym środowisku Wrocławia nasi poprzednicy postanowili zapisać w planie miasta w postaci kilku klinów zielonych wbijających się daleko w tkankę miejską. W klinach tych lokowali wszystkie te elementy, które w naturalny sposób blokowały presję inwestycyjną. Były to cmentarze, ogrody działkowe, naturalne lasy miejskie bądź nowe parki. Tereny wodonośne w dorzeczu Oławy i pola irygacyjne dopełniły w naturalny sposób całość modelu. W swej postaci docelowej składał się on z klinów (por. il. nr 1): północno-zachodniego (1) zapew- rzańskich odnóg wraz z reliktami zieleni wysokiej związanej z dawnymi terenami pofortecznymi. Ewenementem jest Park Południowy, który powstał w terenie dziewiczym, tylko dlatego, że ówczesny właściciel większości terenów postanowił zarobić znacznie więcej na parcelach budowlanych położonych przy projektowanym parku. Ówczesne władze miasta kilka lat nie chciały przyłożyć ręki do tego szemranego interesu. Po roku 1945, gdy Wrocław był morzem gruzów, wizjoner urbanista prof. Wacław Wdowiak postanowił wzbogacić krajobraz miasta o góry, a jako budulec wykorzystać ów gruz. To wówczas powstało Wzgórza Andersa umacniając klin południowy (4) oraz wzgórze na Mikołajowie powiększające klin południowo-zachodni (5). Obok nich usypano również górkę na pl. Słowiańskim oraz przy ul. Racławickiej. W ówczesnej sytuacji wzgórza umożliwiły szybkie odgruzowanie, a docelowo w zamyśle pomysłodawcy miały stać się twardymi elementami zielonej struktury miasta. Przez wiele lat system zielonych klinów był jednym z podstawowych elementów struktury przestrzennej miasta. Świadczyć o tym może ostatni plan wykonany w roku 1988 przez Pracownię Planu Ogólnego Miasta Wrocławia pod kierunkiem mgr. inż arch. Włodzimierza Szostka jako Głównego Projektanta (por. il. Nr 2) kolory zielony i żółty. Z chwilą nadejścia nowych czasów, niającego najlepsze przewietrzanie centrum miasta dzięki okresowym wiatrom wiejącym wzdłuż doliny Odry z tego kierunku, aż do pl. Kromera; wschodniego (2), umożliwiającego penetrację od strony Brzeziej Łąki, aż po pl. Kromera południowo-wschodniego (3), związanego z terenami wodonośnymi, kończącego się na pl. Społecznym; południowego (4), zaczynającego się na Wojszycach, a kończącego się w Małpim Gaju, tj. na terenie dzisiejszego Centralnego Dworca Autobusowego; południowo-zachodniego (5), od Muchoboru Wielkiego, zakończonego ogrodami działkowymi w bezpośrednim sąsiedztwie największych i najbardziej uciążliwych dla miasta zakładów przemysłowych. Model klinowy uzupełniony był organicznym, tj. projektowanym równolegle z terenami zabudowy, systemem obszarów zieleni wysokiej w postaci parków i skwerów oraz ogrodami działkowymi. Kompozycje przestrzenne tych realizacji nawiązywały zarówno do najnowszych trendów w projektowaniu (np. miasto-ogród na obszarze tzw. Wielkiej Wyspy), jak i w znakomity sposób wykorzystywały zastaną substancję naturalną. Sztandarowymi ilustracjami są tutaj zarówno Park Szczytnicki, stworzony w oparciu o istniejący las grądowy, jako i Ogród Botaniczny wykorzystujący jedną z odnadeszły również nowe obyczaje. Dzisiaj możemy w prasie przeczytać o wycięciu blisko drzew i nasadzeniu nowych , o czy z dumą informują urzędnicy magistraccy obiecując chyba w ramach aktualnej kampanii wyborczej do samorządu gminnego strategię dla nasadzeń we Wrocławiu. Oczywiście z nadzieją, że w jednym Po blisko 12-letnich rządach, można jedynie napisać: Dziękujemy Ci, Panie Prezydencie! I powiedzieć dzieciom i wnukom, kto zapewnił im mieszkanie na betonowej pustyni. A mogło być tak pięknie. Wystarczyło jedynie na bieżąco odrabiać lekcje z przeszłości. Ilustracja 2: Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Wrocławia na 2000 rok z najbardziej zanieczyszczonych miast europejskich dożyją one swojego wieku produkcyjnego. Na naszych oczach dogorywa klin południowy, gdyż wspomniany powyżej Małpi Gaj niebawem zamieni się w tak niezbędną w naszym mieście kolejną Galerię Handlową. (Ilustracje pochodzą z książki Danieli Przyłęckiej pt. Odbudowa i rozwój Wrocławia w planach zagospodarowania przestrzennego z lat , nakładem autorki, Wrocław 2006/2007)

11 str 11 Alkoinwestycje Sara Rok Zainteresowani w inwestowanie swoich pieniędzy mają do dyspozycji szeroki warszatat produktów czy usług, w które mogą wnieść swój wkład i liczyć na wysoką stopę zwrotu. Istnieje szeroka gama działań tego typu niezwykle popularnych w naszym kraju, ale są też takie, do których dopiero się przyzwyczajamy. Jednym z właśnie takich sposobów jest inwestowanie w alkohol. Niektórych może to bawić (choć jest ich pewnie coraz mniej) ale zakup butelek z alkoholem wcale nie musi oznaczać finansowej straty, jeśli oczywiście nie dojdzie do natychmiastowej konsumpcji trunku. Przemyślane zakupy mogą doprowadzić do naprawdę zyskownej transakcji. Póki co w warunkach naszego rynku inwestycje w alkohol są jak na razie tzw. inwestycjami alternatywnymi, ale analitycy zgodnie twierdzą, że w kategorii lat kilku czy kilkunastu nastąpi gwałtowny rozwój tego segmentu. Wynika to prawdopodobnie ze stałego jednak bogacenia się Polaków, a przynajmniej tworzenia szerszej klasy średniej, która zazwyczaj poszukuje nowych form inwestowania, a przy tym takich, które kojarzą się dość prestiżowo. Jeśli chodzi o uwarunkowania rynku, warto zwrócić uwagę, że inwestycje w alkohol, to przede wszystkim inwestycje w wina, które stanowią 90% całego rynku tego typu na świecie. Daleko za winami plasuje się whisky, a inne rodzaje alkoholu to już zdecydowany margines. Generalnie rzecz biorąc znaczenie mają tutaj głównie wina najlepsze dobre lub bardzo dobre co do których dla konsumentów ma znaczenie rocznik, a których wytwarzanie jest restrykcyjnie limitowane. Ważne uwarunkowanie? Im starszy rocznik, tym jest go mniej na rynku, a więc cena rośnie. Każda wypita butelka trunku z danego rocznika to radość dla innego posiadacza jego odpowiednika. Jak w warunkach polskich rozpocząć inwestowanie w wina? Czy powinniśmy udać się do hurtowni i negocjować cenę? Pytanie zadaję nieco żartobliwe, bo chyba oczywistym jest, że do sprawy należy podejść inaczej. W Polsce także mamy już do czynienia z firmami, które oferują nam portfele do inwestowania w tym segmencie. Wejście w rynek nie wymaga ogromnego wkładu finansowego, ale nie dokonamy tego bez choćby minimalnej kwoty kilku tysięcy złotych (opty- malnym na początek byłyby okolice 20 tys.). Problemem, jeżeli chodzi o obrót winami jest przede wszystkim płynność inwestycji, ponieważ bywa, że alkohol tego typu może być trudno zbywalny i wtedy na ewentualne zyski trzeba będzie sporo poczekać. Jednym z często zadawanych pytań przez laików jest także pytanie o to, co jeżeli butelka się rozbije. Oczywiście tracimy wtedy nasze pieniądze, ale bądźmy dobrej myśli. Wszelkie statystyki pokazują, że dzieje się to niezwykle rzadko pamiętajmy przecież że z drogim winem mającym charakter inwestycji człowiek obchodzi się inaczej niż u cioci na urodzinach z którymś kolejnym. Inwestycje w rynek win to bardzo ciekawa opcja na podratowanie swojego portfela inwestycyjnego i dodatkowe Inwestycje zarobki, a w przyszłości może nawet podstawowy dochód. O winach w tym kontekście Polacy dowiadują się w ostatnich latach odbierając informacje o celebrytach, którzy angażują się w branże m.in. Marek Kondrat. Choć może jeszcze dzisiaj wydaje się to inwestycja dosyć egzotyczna, to warto pomyśleć o takiej alternatywie, bo może przynieść intratne zyski.

12 Prawo Alkohol w pracy Sebastian Kryczka Prawnik Obowiązek zachowania trzeźwości w czasie pracy należy do podstawowych powinności każdego pracownika bez względu na to gdzie pracuje i na jakiej podstawie. Nieprzestrzeganie obowiązku zachowania trzeźwości w czasie pracy związane jest z poważnymi konsekwencjami prawnymi jakie może wyciągnąć pracodawca. Każdy z nas ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Doprecyzowaniem powyższej reguły jest przepis art. 211 kodeksu pracy, z którego wynika nakaz wykonywania pracy w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, a także zakaz stwarzania zagrożenia podczas jej wykonywania. Dodatkowo każdy pracownik obowiązany jest do przestrzegania ustalonej organizacji i porządku w szeroko rozumianym procesie pracy. Konsekwencją wyżej wskazanych przepisów jest bezwzględny obowiązek zachowania trzeźwości w miejscu pracy. Czego nam nie wolno? Obowiązujące przepisy zakazują wnoszenia napojów alkoho- lowych na teren zakładu pracy oraz spożywania ich w czasie i w miejscu pracy. Zabronione jest również świadczenie pracy po użyciu alkoholu ponieważ pracownik będący pod wpływem może stanowić zagrożenie dla samego siebie jak i innych współpracowników. Stan po użyciu i nietrzeźwości Spożywanie alkoholu powoduje poza oczywistymi doznaniami w postaci stanu zmienionej świadomości określone zmiany w organizmie. Wzrost stężenia alkoholu we krwi powoduje w praktyce wystąpienie jednego z dwóch stanów - po użyciu oraz stanu nietrzeźwości. Ze stanem po użyciu alkoholu mamy więc do czynienia, gdy zawartość alkoholu w organizmie kształtować się będzie na poziomie 0,2-0,5 promila stężenia we krwi lub prowadzi do obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Stan nietrzeźwości będzie miał miejsce gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi powyżej 0,5 promila stężenia we krwi lub obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg w 1 dm3. Żaden z powyższych stanów jest niedopuszczalny w miejscu pracy bez względu na to jak doskonale się czuje się pracownik i jakie są jego wyobrażenia co do zdolności świadczenia pracy. Co może zrobić szef W przypadku naruszenia zasady trzeźwości w miejscu pracy pierwszym krokiem jaki powinien wykonać pracodawca będzie odsunięcie od pracy pracownika w stosunku do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajduje się pod wpływem alkoholu. Wszelkie niekonwencjonalne zachowania bełkotliwa mowa, nietypowy sposób poruszania się, nadmierna wesołkowatość pracownika który w normalnych warunkach jest gburowatym mrukiem powinny być sygnałem ostrzegawczym. Po odsunięciu pracownika od pracy należy go powiadomić o powodach swojego działania. Tradycyjnie pracownik raczej nie przyzna się że jest pod wpływem. Wówczas może to łatwo udowodnić poprzez weryfikację stanu trzeźwości. Zarówno pracownik jak i pracodawca mają prawo zażądać przeprowadzania badania trzeźwości. Badania konieczne do ustalenia zawartości alkoholu w organizmie mogą więc obejmować: badanie wydychanego powietrza, badanie krwi, badanie moczu. Badanie stanu trzeźwości przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Ma to zastosowanie również do sytuacji, w której przeprowadzenia badania żąda pracodawca. Najpopularniejszym badaniem jest badanie atestowanym alkomatem posiadającym ważne świadectwo legalizacji. Może str 12 to zrobić pracodawca, a jeżeli pracownik nie wyraża zgody lub kwestionuje sprawność alkomatu pracodawcy, wówczas badanie przeprowadza policja lub straż miejska. Z przeprowadzonego badania należy sporządzić protokół, który powinna podpisać osoba poddawana badaniu. Jeżeli z jakiś względów nie może tego uczynić, protokół może być podpisany przez świadka. Co grozi pracownikowi Stawienie się do pracy pod wpływem alkoholu jak również spożywanie go w czasie pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W takim wypadku kierownik jednostki ma możliwość rozwiązania na podstawie art. 52 kp stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Pracodawca w związku ze stawieniem się do pracy pracownika w stanie nietrzeźwości lub spożywaniem alkoholu w czasie pracy ma również możliwość zastosowania kary pieniężnej jako kary porządkowej. Sebastian Kryczka, prawnik specjalizujący się w problematyce prawa pracy oraz prawa cywilnego s.kryczka@wp.pl Telepraca jedna z form elastycznego zatrudnienia Sebastian Kryczka Prawnik Zgodnie z art k.p. praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Świadczenie pracy w takich warunkach określamy mianem telepracy. Najprościej mówiąc, polega ona na wykonywaniu przez pracownika obowiązków regularnie poza zakładem pracy, wykorzystując środki komunikacji elektronicznej (np. Internet). Dla kogo telepraca? Telepraca stanowi dogodną formę zatrudnienia dla przedstawicieli tych stano- wisk (zawodów) oraz wykonawców tych czynności, które nie wymagają częstych, nieplanowanych konsultacji z przełożonymi i można je łatwo określić. Taka forma świadczenia pracy jest szczególnie wskazana i atrakcyjna dla osób wykonujących tzw. wolny zawód, np. dziennikarzy, tłumaczy, pisarzy, projektantów, programistów komputerowych, architektów, a także pracowników instytucji finansowych (np. maklerów). Chętnymi do skorzystania z telepracy mogą być także osoby tworzące strony internetowe i administrujące nimi, zajmujące się działalnością edytorsko- -redakcyjną, komputerowym składem tekstu czy działalnością marketingową. Procedura zatrudnienia Na zasadzie telepracy pracować mogą osoby nowe, dopiero co przyjmowane do pracy, jak i te, które już pracują. Tryb zatrudniania będzie jednak inny w każdym z powyższych przypadków. Bez wątpienia mniej obowiązków mają pracodawcy, którzy zawierają umowę o telepracę z pracownikiem już zatrudnionym. Jeśli pracodawca chce, by wcześniej już zatrudniona osoba stała się telepracownikiem, musi złożyć w tej sprawie propozycję. Pracodawca nie może samodzielnie, w drodze jednostronnego oświadczenia, wprowadzić telepracy. Nie ma jednak przeszkód, by stosowny wniosek złożył sam pracownik. Z przepisów nie wynika jednak, że pracodawca musi bezwzględnie się do niego dostosować, ale w miarę możliwości powinien go pozytywnie rozpatrzyć. Jeśli obie strony dojdą do porozumienia w sprawie świadczenia pracy w formie telepracy, wówczas pracodawca powinien przedstawić pracownikowi na nowo informację o warunkach zatrudnienia. Co do zasady powinna ona zawierać: obowiązującą pracownika dobową i tygodniową normę czasu pracy, częstotliwość wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiar przysługującego urlopu wypoczynkowego, obowiązujący pracownika okres wypowiedzenia, informację o układzie zbiorowym pracy. Problemem natury praktycznej jest kwestia sprzętu na którym telepracownik ma świadczyć pracę. Pracodawca może telepracownikowi powierzyć swój sprzęt, ale strony mogą jednak postanowić w odrębnej umowie, że pracownik będzie pracował na własnym sprzęcie. W przypadku gdy pracodawca przekaże telepracownikowi własne narzędzia do pracy, wówczas musi taki sprzęt ubezpieczyć, pokryć koszty związane z jego instalacją, serwisem, eksploatacją oraz konserwacją. Powinien również zagwarantować telepracownikowi pomoc techniczną oraz szkolenia w zakresie obsługi sprzętu. Fakt, że telepracownik wykonuje pracę poza terenem zakładu pracy, nie pozbawia pracodawcy możliwości weryfikacji jego pracy oraz kontroli. A zatem jeśli dom telepracownika jest miejscem wykonywania przez niego pracy, wizyta pracodawcy jest jak najbardziej możliwa. Rezygnacja z telepracy Podjęcie decyzji o zatrudnieniu w formie telepracy nie oznacza, iż nie można powrócić do poprzedniej formy wykonywania pracy. W ciągu trzech miesięcy od dnia podjęcia telepracy przez pracownika wcześniej zatrudnionego, (świadczącego poprzednio pracę w siedzibie zakładu pracy), zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą złożyć wniosek o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków zatrudnienia. Wniosek jest wiążący, co sprawia, że druga strona musi się do niego dostosować. Pracodawca i telepracownik wspólnie powinni ustalić termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Sebastian Kryczka, prawnik specjalizujący się w problematyce prawa pracy oraz prawa cywilnego s.kryczka@wp.pl

13 str 13 Zgoda małżonka na zaciąganie zobowiązań Prawo Anna Synowiec Małżonkowie pozostający we wspólności ustawowej powinni mieć świadomość, że zobowiązania zaciągane przez jednego z nich mogą mieć wpływ nie tylko na majątek odrębny małżonka- dłużnika, ale również na wysokość budżetu domowego, czyli majątku wspólnego. Spełnienie przez wierzyciela warunków z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego umożliwia bowiem prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Małżonkowie pozostający we wspólności ustawowej powinni mieć świadomość, że zobowiązania zaciągane przez jednego z nich mogą mieć wpływ nie tylko na majątek odrębny małżonka- dłużnika, ale również na wysokość budżetu domowego, czyli majątku wspólnego. Spełnienie przez wierzyciela warunków z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego umożliwia bowiem prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego małżonków. Przepisy art. 41 k.r.o. w obecnym brzmieniu obowiązują od 20 stycznia 2005 r., a więc od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1691). Przepis art k.r.o. w brzmieniu przed zmianą stanowił, iż zaspokojenia z majątku wspólnego może żądać także wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków. Ustawa, mając na celu zwiększenie ochrony dobra rodziny dłużnika, gruntownie zmieniła zasady odpowiedzialności małżonków. Jak wynika obecnego brzmienia przepisu, wierzyciel może żądać zaspokojenia z całego majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka. Co istotne, udzielenie przez małżonka zgody na za- ciągnięcie zobowiązania przez drugiego małżonka nie oznacza, że staje się on dłużnikiem. Dłużnikiem jest tylko ten małżonek, który zaciągnął zobowiązanie, natomiast małżonek, który wyraził zgodę na jego zaciągnięcie, ponosi odpowiedzialność ograniczoną wyłącznie do majątku wspólnego, z wykluczeniem majątku osobistego. Podkreślenia wymaga, że jeżeli dłużnikami są oboje małżonkowie, zastosowanie znajdują zasady ogólne. Sytuacja prawna małżonka uzależniona jest od momentu, w którym zaciągnięte zostało zobowiązanie oraz rodzaju majątkowego ustroju małżeńskiego. Z uwagi na to, że ustrój ustawowej wspólności majątkowej stanowi najbardziej popularny model małżeńskich stosunków majątkowych stanowi, dalsze rozważania odnosić się będą właśnie do niego. Bezwzględnie obowiązujący charakter art. 41 k.r.o. determinuje, iż małżonkowie nie mogą ustalić odmiennych zasad odpowiedzialności majątkiem wspólnym. Należy pamiętać, iż prowadzenie przez małżonka działalności gospodarczej za zgodą drugiego małżonka nie oznacza zgody na zaciąganie zobowiązań pozostających w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zgoda ta nie może mieć charakteru generalnego, powinna dotyczyć określonego zobowiązania. Podobnie, niezgłoszenie sprzeciwu wobec zamierzonej przez drugiego małżonka czynności prawnej zarządu majątkiem wspólnym, bądź co do zaciągnięcia zobowiązania, nie jest tożsame z udzieleniem zgody. Konsekwencją wyrażenia zgody jest nadanie przez sąd klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko dłużnikowi, także przeciwko drugiemu małżonkowi (art. 787 k.p.c.). Co do zasady, jej udzielenie może przybrać dowolną formę. Do uzyskania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi niezbędne jest jednak, aby wierzyciel wykazał udzielenie zgody dokumentem urzędowym (art. 244 k.p.c.) lub prywatnym (art. 245 k.p.c.). Istnieje zatem możliwość, że pomimo iż wierzyciel będzie uprawniony do żądania zaspokojenia z całego majątku wspólnego małżonków, względy dowodowe nie pozwolą mu na zrealizowanie tego uprawnienia. Mając na celu zwiększenie ochrony dobra rodziny dłużnika i majątku wspólnego małżonków, ustawodawca postanowił przyznać osobie, której małżonek zaciągnął zobowiązanie, określone środki obrony. Do ochrony praw może okazać się jednak niezbędne wykazanie poniższych okoliczności: - zadłużenie powstało przed powstaniem wspólności ustawowej, - wierzytelność dotyczy jedynie majątku odrębnego dłużnika, - egzekucja prowadzona jest w stosunku do przedmiotu należącego do majątku odrębnego małżonka, - egzekwowane świadczenie jest nienależne wierzycielowi (art pkt 3 kpc), - małżeńska umowa majątkowa znosząca wspólność ustawową została zawarta przed datą powstania zobowiązania, umowa była skuteczna wobec wierzyciela (art k.p.c.), a jej zawarcie oraz rodzaj były wierzycielowi znane (art. 822 k.p.c.), - do dokonania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana była zgoda drugiego małżonka (art k.r.o.) i w związku z tym czynność jest nieważna, - małżeństwo nie istnieje, zostało rozwiązane przez rozwód lub orzeczono separację. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka, zobowiązanie to nie wynika z czynności prawnej, wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia wyłącznie z majątku osobistego dłużnika lub konkretnych składników majątku wspólnego wyraźnie wymienionych w art. 41 k.r.o. Anna Synowiec Prawnik Kancelaria Prawna Lebek i Wspólnicy

14 Motoryzacja Amerykański sen Adam Włodarczyk Każdy o czymś marzy, a marzenie to stanowi cel, do którego większość z nas wytrwale dąży latami. Zwykliśmy śnić o rzeczach niedostępnych. Jest jednak kraj, gdzie spełniają się podobno wszystkie sny i marzenia. Tam nie ma ograniczeń, liczy się fantazja, pasja i pochwała sukcesu. Mowa oczywiście o Stanach Zjednoczonych. Jednym z symboli kultu wolności i prędkości jest dorobek amerykańskiej motoryzacji. Nic nie oddaje tak wspaniale ducha USA, jak imponujące krążowniki szos o wielocylindrowych silnikach, obszernych nadwoziach i błyszczącym lakierze na wypieszczonej karoserii. Bez względu na osobiste preferencje, kochamy je i podziwiamy. W czym tkwi ich czar? Znamy je z filmów, oglądamy na szklanym ekranie lub w kinie od najwcześniejszych lat, widnieją na pocztówkach, plakatach i książkach. Amerykańskie samochody są tak samo klasyczne i stereotypowe jak Myszka Miki, dolar, Wielki Kanion czy wieżowce Manhattanu. Na europejskich ulicach dominują samochody rodzinne, miejskie, zwyczajnie praktyczne. Europa pod względem motoryzacyjnym jest wyważona, oszczędna oraz na wskroś zachowawcza. Faktycznie produkujemy świetne auta wyścigowe, także luksusowe limuzyny i masę codziennych aut, podobnie koncerny azjatyckie, nastawione w dużej mierze na europejski rynek. Wszystkie są ładne, wygodne, efektowne-,drogie, bywają nawet szybkie. Bez wyjątku bledną w całej swej okazałości w porównaniu z dowolnym Oldtimerem sprowadzonym ze Stanów. Nie chodzi o kompleksy wobec Ameryki, u nas produkuje się świetne samochody, lecz amerykańskie auto to legenda i symbol. Przeciwnicy podkreślają, że są to auta paliwożerne, do których trudno dopasować i sprowadzić części, ponadto kierowanie tak olbrzymim samochodem na wąskich i ciasnych kontynentalnych drogach starego lądu, jest po prostu karkołomne. Być może to prawda, lecz wydaje się ze żaden z nich nigdy nie miał okazji zasiąść za kółkiem, lub chociaż zobaczyć na żywo jakiegokolwiek z tych cudów techniki. Wystarczy zapaść się w rozłożystej kanapie Lincolna, rozpędzić się mruczącym Mustangiem lub z opuszczonym dachem mknąć Cadillakiem w słoneczny dzień z rozwianym włosem w siną dal, by zrozumieć że po tym, już nic nie będzie takie samo. Amerykański sen iścił się w amerykańskich wozach. One wyrażały ideę, ducha epoki w której powstawały, stąd szybkie sportowe Fordy Mustangi, dla młodych konsumentów lat 60-tych lub zachwycające wyglądem, wręcz kosmiczne Cadillaki z tak typowymi skrzydłami na tylnych błotnikach, nawiązujące do lotnictwa w powojennych latach 50-tych, czy też rodzinne Chryslery Minivan popularne w latach 80-tych. W zderzeniu z różnorodnością form aut amerykańskich, europejska i azjatycka motoryzacja wydaje się być nudna, oraz monotonna. Większość lokalnych samochodów wygląda prawie identycznie, brakuje im polotu. W Stanach liczy się rozmiar i moc, kult jednostki oraz inna mentalność sprawiają, że całym sobą, tym co posiadamy, określamy siebie i postawę wobec świata, w tym także samochodem. Inne jest też podejście do kwestii komunikacji Stany Zjednoczone to olbrzymi kraj, gdzie odległości między punktami bywają liczone w setkach a nawet tysiącach kilometrów, dlatego tamtejsze pojazdy są przystosowane do zupełnie innych warunków. Muszą się poruszać szybko i charakteryzować się wytrzymałością,stąd montuje się w nich silniki 8 cylindrowe oraz automatyczne skrzynie biegów. Inne są też drogi, szerokie długie i proste, jak słynna Route 64 o długości 3743 km. Z tego względu nadwozie może być szerokie i długie. Dzięki takim możliwościom, projektanci mogli sobie pozwolić na spektakularne efekty, niezliczone chromowane elementy, szerokie koła, głośne gaźniki, długie maski, efektowne reflektory, składane dachy, pakowne bagażniki, wygodne szerokie kanapy. Te auta były dziełami sztuki, linie i detale stanowiły osobną wartość pojazdu, poza jego możliwościami osiągania zawrotnych prędkości. Dopracowano w nich najdrobniejsze szczegóły, dbano by zachwycały nie tylko mocą ale też wyglądem. W Stanach podróż może być długa, więc samochód musi gwarantować nam szybką, bezpieczną i wygodną jazdę. Nas, europejczyków, najbardziej pociąga szybkość, moc i nieodparte piękno tych aut. Przesiadając się do takiego wozu, czujemy powiew wolności, nieskrępowanej swobody, której w miejskich autkach niedane jest nam zaznać. Tęsknimy za tym w sposób naturalny. Nigdzie tak, jak w amerykańskich samochodach, nie odczujemy rozkoszy współgrania z maszyną. Te auta są jak dzikie zwierzęta, pełne mocy z odrobiną szaleństwa. Budzą w nas respekt i strach a równocześnie czujemy podniecenie i euforię w kontakcie z nimi. Za każdym razem, gdy zasiadamy w dopasowanym fotelu, przed wycyzelowaną deską rozdzielczą, chwytamy w dłonie świetnie wyprofilowaną dużą kierownicę, a nasz wzrok odbija się w dużych zegarach, gdy stopa dociska gaz i słyszymy warkot silnika skrytego pod olbrzymią maską pokrytą pięknym, lśniącym lakierem, wtedy do realizacji snów jest już tak blisko... Nie musimy wyjeżdżać do Ameryki, by móc posmakować tej aury. Możemy stać się szczęśliwymi posiadaczami klasycznego Oldtimera tutaj, na Polskiej ziemi. Nim jednak dotkniemy gwiazd w wymarzonym aucie, musimy dokonać kilku istotnych działań. Pierwszym krokiem powinno być dokonanie wyboru samochodu. Określmy jakie auto jest nam potrzebne i czego od niego oczekujemy, Zakup samochodu zza oceanu wiąże się z pewnymi kosztami, nie tylko transportu, ale także ewentualnych napraw. Aut szukajmy na stronach internetowych, a najlepiej zapiszmy się do klubu miłośników danej marki, bo tam znajdziemy bezcenną pomoc i wiedzę na temat sprowadzania aut do Polski. Można wynająć usługi specjalnych firm zajmujących się taką działalnością, one załatwią za nas wszystkie formalności, wystarczy że wybierzemy samochód i wpłacimy zaliczkę. Są to usługi wygodne, bezpieczne, ale niestety kosztowne. W zależności od zasobności portfela, możemy wyszukać oferty na własną rękę, ryzykując niepowodzenie, lub zapłacić więcej i mieć pewność że dostaniemy to za co zapłaciliśmy. Taki pojazd należy naturalnie przetransportować do portu, dlatego miejmy na uwadze odległość jaką musi pokonać auto przed wysłaniem go przez ocean, być może okaże się że podniesie to nieco koszt zakupu. Bądźmy ostrożni przy ocenie auta. Najlepiej byłoby osobiście zobaczyć samochód, lecz wiadomo że jest to w wielu przypadkach nie możliwe, więc musimy oprzeć się na ocenie rzeczoznawcy. Tutaj trzeba przyznać, że pomimo wszelkich zalet amerykańskich aut niewiele dobrego można p o - str 14 wiedzieć o tamtejszych mechanikach, słono liczą sobie za swoje usługi, dlatego spora cześć kierowców reperuje swoje auta osobiście, co potrafi przynieść opłakane skutki. Pod nowym lakierem potrafimy znaleźć wszystko, od tradycyjnej rdzy, przez papier, bawełnę i oczywiście szpachlę, która tam jest materiałem powszechnie i chętnie używanym. Jeśli będziemy mieli szczęście i kupimy samochód w nie najgorszym stanie, pozostaje problem transportu, musimy wybrać porto docelowy, w Polsce będzie to Gdynia, gdzie nadgorliwi celnicy mogą próbować uprzykrzać nam życie, doszukując się nieprawidłowości na każdym kroku. Możemy zatem wybrać porty w Niemczech lub na Litwie. Pokonawszy potwora celnego, możemy grzecznie przystąpić do wypełniania dokumentów i dokonania odpowiednich opłat. Później stajemy się szczęśliwym posiadaczem klasycznego zabytku motoryzacji zza oceanu. Mimo wszystko, trud zawsze się opłaca. Majątek zainwestowany a taki egzemplarz może się zwrócić, bo stare samochody zawsze cieszą się powodzeniem, a amerykańskie bez przerwy budzą podziw na europejskiej ziemi. Takie auta mogą stać się źródłem dochodu, jeśli będziemy organizować przejażdżki, lub wynajmować go jako auto okazjonalne. Ponadto, biorąc udział w zlotach miłośników takich pojazdów zyskujemy okazję by poznać nietuzinkowych ludzi i być może będzie to początek nowego życia, nowego snu... Warto się zainteresować, bo porządny amerykański wóz stanie się z pewnością fantastycznym nabytkiem każdego fana motoryzacji.

15 str 15 Pro domo sua... Marek Natusiewicz Lokalna codzienna prasa rozłożyła już na czynniki pierwsze wyniki wyborcze do Parlamentu Europejskiego, w związku z czym pokuszę się jedynie o ich zrekapitulowanie. I to też w odniesieniu jedynie do tzw. sceny posierpniowej. Dotychczasowy hegemon na wrocławskiej scenie politycznej, tj. Platforma Obywatelska, utrzymała stan posiadania (1 mandat dla wrocławianina). Jej lider swoją pazernością pozbawił nadziei na mandat Stanisława Huskowskiego, kandydata popieranego przez Rafała Dutkiewicza, prezydenta Wrocławia, stosunkiem głosów 135/22 ( w tysiącach z małymi ogonkami). Prawo i Sprawiedliwość po raz pierwszy wysyła do Brukseli wrocławianina Dawida Jackiewicza oraz mocno związanego z Wrocławiem Kazimierza Michała Ujazdowskiego. Zgodnie z umową koalicyjną, z 5 miejsca startował profesor Tadeusz Marczak kandydat zgłoszony przez Prawicę Rzeczypospolitej Marka Jurka, który w skali okręgu uzyskał głów (we Wrocławiu 1 702, co dało ok. 1,16% głosów wrocławskich ). Dzieląc włos na czworo warto przypomnieć, że Profesor w ostatnich wyborach samorządowych, startując jako kandydat na prezydenta miasta zgłoszony przez KWW Polski Wrocław, uzyskał ok głosów przy niemalże dwukrotnie większej liczbie uczestniczących w wyborach. Warto również odnotować, że po skreśleniu kandydatów central politycznych, tj. jedynek, we Wrocławiu Pan Profesor uzyskał największą liczbę głosów. Po uwzględnieniu przegranych jedynek, pierwsze miejsce przypadło pani Beacie Kempie z Solidarnej Polski, która we Wrocławiu uzyskała 3383 głosy (2,32% głosów wrocławskich). Jeśli jednak uwzględnić tylko samą listę PiS to prof. Tadeusz Marczak zajął najniższy stopień podium, jak to poetycko nazwałby zapewne niejeden z komentatorów sportowych, informując po prostu o trzecim miejscu! Koniecznie trzeba odnotować, że Kongres Nowej Prawicy uzyskując 8,03% poparcia w widoczny sposób przekroczył średnią ogólnokrajową. Gdyby pokusić się o próbę odpowiedzi na pytanie: co dalej we Wrocławiu? - można zauważyć, że kandydat na prezydenta Wrocławia wystawiony przez PO musiałby poszukiwać sojuszników politycznych w drugiej turze. Klęska Stanisława Huskowskiego, popieranego przez Rafała Dutkiewicza, dowodzić może pośrednio wyczerpywania się formuły personalnej obecnej prezydentury. Zatem poważnie należy zastanowić się nad tzw. ciągiem dalszym. Moim zdaniem przyszłość Wrocławia leży w rękach młodych ludzi, którzy wbrew zachętom Partii Władzy nie wyjechali na zmywak do Londynu, lecz postanowili przeciwstawić się marazmowi wynikającemu z ciepłej wody w kranie i beznadziei związanej z nierobieniem polityki. Myślę tutaj zarówno o tych młodych ludziach, którzy związali się z Ruchem Narodowym Roberta Winnickiego, Krzysztofa Bosaka i Mariana Kowalskiego jak i o tych związanych z Kongresem Nowej Prawicy Janusza Korwin-Mikkego, nie zapominając o Studentach dla Rzeczypospolitej, Młodych dla Polski, KoLibrach oraz Krucjacie Młodych. Sądzę, że dożyjemy czasów, kiedy przezwyciężając kryzysy personalne i zawirowania programowe, potrafią zorganizować się na tyle, by stać się języczkiem uwagi. Ich największym problemem jest wmawiane im przez wszystkich wokół, że bez wyrazistych, rozpoznawalnych przez szerokie gremia wrocławian osobowości skazani są na niepowodzenia. Moim zdaniem trop to fałszywy. Wielka Rzeczpospolita ufundowana była na silnych, świadomych jednostkach. Gdy ich zabrakło, nawet jeden z największych wodzów, jakim był niewątpliwe Jan III Sobieski, pozostawił po sobie jeno zgliszcza. Cywilizowaną formą wymuszenia zmian jest udział w wyborach. Najbliższe jakie są przed nami, to wybory samorządowe, w którym ten ewoluujący, od liberalizmu moralnego do liberalizmu gospodarczego i od odrodzenia narodowego do odrodzenia moralnego, bunt młodych musi znaleźć swoje miejsce. Chwała tym grupom obywatelskim, które dostrzegą w nich partnerów. Niestety, apelu tego nie potrafię skierować do partii politycznych, gdyż w ich zwyczajach jest traktowanie tej grupy wyborców jedynie jako żołnierzy. Problemem jest niewątpliwie to, że niewielu ze starszych zdaje się ten bunt, po pierwsze rozumieć, po drugie akceptować jego istnienie, a wreszcie po trzecie rozumnie, acz dyskretnie w formie propozycji wspierać. Smutnym jest również i to, że w swej masie młodzi ludzie czują się politycznie opuszczeni przez polski kościół hierarchiczny. Zaniechania w tej dziedzinie spisał ostatnio prof. Mirosław Dakowski w dramatycznym apelu pt. To jest Wasza Matka ta Ojczyzna! List do Episkopatu Polski. Najwyraźniej czas na zmianę. I to poważną. W dalszej części spróbuję opisać jeden z możliwych scenariuszy. W swoich rozważania będą często odwoływał się do doświadczeń węgierskiego FIDESZu. Nadchodzące wybory samorządowe należy potraktować jako test wiarygodności ugrupowań opozycyjnych, tj. Prawa i Sprawiedliwości oraz Kongresu Nowej Prawicy. Deklaracje prezesa Jarosława Kaczyńskiego o otwarciu oraz medialne tokowania o niemożliwej koalicji Kongresu Nowej Prawicy z PiS mogą doświadczonych politykierów przyprawić o chorobę psychiczną. A co dopiero młodych ludzi, którzy właśnie stali się z mocy prawa elektorami. Pisałem już o tym w jednym z poprzednich artykułów (Czas trudnych wyborów, SW nr 2014/05), gdzie proponowałem w tej sytuacji stosowanie metody eliminacji praktykowanej w świecie chemii laboratoryjnej. Jedynie ta metoda jest nas w stanie doprowadzić do jakiś sensownych rozstrzygnięć w sytuacji bez wyjścia, w której to na początku drogi obie opozycyjne wobec Układu Rządzącego partie deklarują niemożność wszelaką. W odniesieniu do Dolnego Śląska Prawo i Sprawiedliwości musi przeciwstawić Koalicję na Rzecz Zmian. Koalicja, o której myślę, oparta być MUSI na modelu wypracowanym przez węgierski FIDESZ na dwóch filarach: partyjno-politycznym, tj. PiS i samorządowo-obywatelskim, tj. grupującym apolityczne obywatelskie struktury i organizacje. Fundamentem Umowy na Rzecz Zmian, na którym ta koalicji winna być zbudowana, MUSI być ściśle określony podział ról odpowiadający dwóm w/w filarom oraz ich niekonfiktowe współdziałanie. Zatem do sejmików wojewódzkich struktury społeczno-obywatelskie nie powinny wstawiać swoich list, apelując jednocześnie do swoich elektorów o wsparcie listy Prawa i Sprawiedliwości. W zamian za to PiS nie powinien wystawiać swoich list do rad gmin i miast oraz w wyborach na prezydentów i burmistrzów, także zaapelować do swoich zwolenników o wsparcie jednej konkretnej listy, bądź jednego kandydata. Niby logiczne, a jak trudne do zrealizowania. Jednak także i możliwe... W odniesieniu do Wrocławia głównym punktem Umowy z Wrocławianami na Rzecz Zmian MUSI być odsunięcie od zarządzania miastem obecnego prezydenta oraz zmiana sposobu funkcjonowania samorządu gminnego. Kandydat na prezydenta miasta winien Miasto być wskazany przez środowiska samorządowo-obywatelskie, gdyż tylko taki może być rozpoznawalny wśród mieszkańców i akceptowalny przez większość. Jednakże zgodnie z uprzednią umową, już na etapie przedelekcyjnym, winien być obudowany partyjnymi kandydatami PiS i KNP. Ważnym punktem Umowy winno być jasne określenie pozycji młodego pokolenia w dziele ratowania miasta przed katastrofą, zgotowaną przez 12-letnie rządy Rafała Dutkiewicza. Moim zdaniem środowiska te zasługują na rotacyjnego Młodzieżowego Prezydenta Miasta, dzięki czemu mogliby w sposób praktyczny przygotować się do przyszłego sprawowania poważnych funkcji w strukturach samorządowych i państwowych. Dotychczasowy model przygotowywania przyszłych polityków do pełnienia ważnych funkcji publicznych zapewnia jednie pojawienie się zdemoralizowanej, żądnej władzy, cynicznej i bezwzględnej grupy zwanej pogardliwie młodymi wilkami. Wydaje się, że zarysowany scenariusz nie ma stałych aktorów. Jest raczej opisem trendów i możliwych scenariuszy. Rezygnacja jakiegokolwiek gracza raczej nie spowoduje zakłóceń w jego realizacji może jedynie w znaczący sposób wpłynąć na końcowy wynik. Ostatnią uwagę adresuję zarówno do starszych przyjaciół z Prawa i Sprawiedliwości z apelem o rozsądek polityczny, jak i do młodszych przyjaciół z Kongresu Nowej Prawicy z prośbą o poważną refleksję.

16 Kultura Konkurs dla Czytelników Walka byków w muzeum Architektury str 16 Książki ze Słowem Wrocławian Wystarczy wypełnić, wyciąć i wysłać poniższy kupon na adres naszej redakcji. Na zgłoszenia czekamy do końca lipca wtedy wylosujemy zwycięzców. Szczęśliwcy zostaną obdarowani książkami ufundowanymi przez księgarnię Tajne Komplety IMIĘ I NAZWISKO:... TELEFON KONTAKTOWY: Książki otrzymali: Anna Leszczyńska, Tomasz Koc, Marcin Nowakowski, Adrianna Rosenzweig, Tadeusz Nawotczyński Aneta Bratkowska Od 24 lipca do 16 listopada Wrocławskie muzeum Architektury będzie gospodarzem międzynarodowej wystawy Picasso Dali Goya. Tauromachia - walka byków. Tauromachina to długo wyczekiwana wystawa prezentująca dzieła najbardziej rozpoznawalnych artystów na świecie Pabla Picassa, Salvadora Dalego i Francisca Goi. Za główny temat wystawy Picasso Dali Goya obrano postać byka zwierzęcia symbolizującego siłę, odwagę oraz płodność, a także sposób w jaki pełna mnogich metaforycznych znaczeń tauromachia, inspirowała najważniejszych hiszpańskich twórców: Francisco Goyę, Pabla Picassa i Salvadora Dalego. Osią ideową wystawy jest metaforyczna walka dobra ze złem, fizyczności i duchowości oraz wewnętrzna walka człowieka. W przestronnych salach muzealnych, odwiedzający będą mogli podziwiać przede wszystkim prace graficzne i rysunkowe, nie zabraknie jednak również prac wykonanych z rzeźby i ceramiki. Tauromachia to szerokie pojęcie odnoszące się do wielowiekowej tradycji walk i polowań na byki, która przybierała początkowo rozrywkę hiszpańskiej arystokracji, przemieniając się z czasem w wydarzenie towarzyszące życiu niższych warstw społecznych. Walki byków i związana z nimi corrida to barwny i zarazem kontrowersyjny element kultury, którego okrucieństwo od lat wzbudza wiele emocji. Pamiętać jednak należy, iż na kształt prezentowanych we Wrocławiu prac wpłynął nie tylko proces ewolucji zjawiska corridy, lecz również kontekst polityczno- -społeczny, w jaki dzieła te były niejednokrotnie uwikłane. Odwiedzający wystawę przekonają się, że każdy z prezentowanych mistrzów ujął problem tauromachii w odmienny sposób. Francisco Goya użył tauromachii jako metafory dla wyrażenia swoich poglądów politycznych. Wystawa zaprezentuje jedną z najsłynniejszych serii 33 rycin Goi pt. Tauromachia. Na grafikach artysta uwiecznił wszystkie etapy walki, tworząc tym samym swego rodzaju kronikę. Pablo Picasso, dzięki inspiracji zaczerpniętej od Goi, odniósł się do tematu corridy jako instrumentu walki z wojskową dyktaturą. Jego zamiarem było zwrócić uwagę świata na zbombardowanie baskijskiego miasta Guernica. Stąd na wystawie zobaczymy m.in. karton przygotowawczy do dzieła Guernica, zachowujący oryginalne wymiary obrazu. W oczach Salvadora Dali walka byków była przede wszystkim brutalną rywalizacją. Dali podejmował temat tauromachii w swoich litografiach. Są to dynamiczne, pełne kolorów prace. Co więcej, na pierwszy rzut oka mogą robić wra- żenie zabawnych. Jednak to tylko pozór. Dali przedstawia corridę jako tragedię, ponieważ niezależnie od jej wymowy symbolicznej, służy ona głównie rozrywce. We Wrocławiu wystawiane będą między innymi cykle graficzne ukazujące widzianą oczami mistrza corridę oraz faksymile rysunków przygotowawczych do najsłynniejszego dzieła artysty zatytułowanego Guernica, na podstawie których publiczność będzie mogła prześledzić proces kreacji tej niezwykłej pracy. Wystawa będzie czynna do 16 listopada w Muzeum Architektury we Wrocławiu przy ulicy Bernardyńskiej 5. Za bilet normalny zapłacimy 40 zł, za bilet ulgowy - 20 zł. Bilet rodzinny kosztować będzie 70 zł; dla grup zorganizowanych (powyżej 10 osób) 30 zł normalny, 15 zł - ulgowy. Dzieci do 3 roku życia - wstęp bezpłatny. Antyutopia Grzegorz Czekański Tarantino i Cioran polskiej prozy nie zwalnia tempa. Jeśli czytelnik poprzednich powieści Jacka Bieruta przywykł do specyficznego języka, brawurowych sentencji, niekonwencjonalnych rozwiązań fabularnych, mylenia tropów i wystawiania odbiorcy do wiatru, to najnowsza powieść zabiera odbiorcę w podróż z zupełnie innej beczki. Pornofonię można nazwać antyutopią, która dzieje się w Polsce w nieokreślonym czasie przyszłym. Wykreowana w tej książce na pierwszy rzut oka zseksualizowana do granic rzeczywistość jest tyle rozrachunkiem ze spuścizną Michela Houellebecqa, co historią o poszukiwaniu czystości. Bierut odświeża przy tym zapomnianą tradycję polskiej prozy, a skomplikowana fabuła zaskakuje i nie pozwala na łatwe uogólnienia czy pospieszne wnioski. Wybuchające wulkany, wściekłe szczury, aktorzy w poszukiwaniu zagubionych protez szczękowych Nie takiej Polski spodziewa się czytelnik. Katastrofizm Bieruta podszyty jest groteską, a cielesność pełni w tej powieści funkcję sakralną. Jak w poprzednich powieściach, tak i tutaj zwraca uwagę precyzyjna architektura narracji, w toku której odnajdziemy intrygujące odniesienia do znanych tekstów literackich. Pornofonia to również przewrotna historia o pewnej miłości. Przewrotnej, skoro Miłość za pieniądze to nie miłość. Pieniądze za miłość to pieniądze. Jacek Bierut ur Prozaik, poeta. Wydał trzy tomy wierszy, Igła (2002, nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny i wrocławskiego oddziału SPP), Fizyka, (2008) i Frak człowieka (2011, nominacja do Silesiusa), oraz powieści PiT (2007, nagroda Fundacji Kultury, nominacja do nagrody Cogito) i Spojenia (2009, nominacja do Nagrody Księgarzy Witryna ). Współredaktor antologii Rozkład jazdy, 20 lat literatury Dolnego Śląska po 1989 roku. Publikował w Twórczości, Odrze, Czasie Kultury i wielu innych pismach. Mieszka we Wrocławiu. Ta i inne książki Fundacji im. Tymoteusza Karpowicza dostępne są w księgarni Tajne Komplety we Wrocławiu i na: tajnekomplety.pl.

17 str 17 Miasto Militaria w modzie Mikołaj Kamiński W ostatnich latach w Polsce ponownie odżyła moda na militaria, a także ze zdecydowaną siłą ujawnił się trend na różnorakiego rodzaju grupy rekonstrukcyjne i odtwarzanie wydarzeń, które działy się w przeszłości. Dodatek specjalny do Słowa Wrocławian. Wypocznij i baw się razem z nami w całej Polsce! Obecnie w Polsce działa już pewnie ok. kilkudziesięciu grup rekonstrukcyjnych, których zainteresowania oscylują wokół różnorakich zagadnień z historii Polski, Europy i świata - czy to epoka napoleońska, czy średniowiecze. Dla nikogo nie będzie chyba jednak zaskoczeniem, że niewątpliwie najbardziej popularnym okresem do odtwarzania jest druga wojna światowa najpewniej z racji historycznej bliskości naszych czasów. Żyją jeszcze bezpośredni świadkowie tamtych zdarzeń, co z pewnością ułatwia rekonstruowanie. Także w naszym regionie działa wiele tego typu stowarzyszeń, które mają na celu promowanie historii najnowszej. Zajmują się one odgrywaniem różnorakich scen militarnych z różnych okresów historycznych i dot. wielu formacji wojskowych. Funkcjonują zarówno takie, które pasjonują się historią wojsk niemieckich, jak i np. Grupa Rekonstrukcji Historycznej Zachodni Szaniec, która odtwarza działania oddziałów Narodowych Sił Zbrojnych. Dolny Śląsk obfituje w takie grupy bardzo mocno, ponieważ pod względem historycznym jest niezwykle tajemniczy i różnorodny szczególnie zaś rejon Sudetów, z którym wiąże się wiele nierozwikłanych zagadek. W najbliższym czasie, bo już 1-3 sierpnia 2014 w Ludwikowicach Śląskich koło Nowej Rudy odbędzie się impreza, na której warto się pojawić, by świetną zabawę połączyć z walorami edukacyjnymi, a która jest jednym z większych wydarzeń tego typu w naszym województwie. II Dolnośląski Piknik Militarny Misja Zachód bo tak nazywa się nasze regionalne wydarzenie, funkcjonuje w ramach porozumienia Stowarzyszenia Riese (głównego organizatora imprezy) ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Społecznych Czemu by nie w Ogrodniczkach koło Supraśla na Podlasiu. Od jakiegoś czasu postanowiono skorelować ze sobą funkcjonujące do tej pory całkowicie odrębnie imprezy i utworzyć z nich jeden globalny, ogólnopolski projekt Projekt Gamma. Mimo to organizatorzy postanowili nadać bezpośrednim koordynatorom lokalnych wydarzeń dużą dozę samodzielności, uwzględniając lokalną specyfikę, co rodzi chęć zdrowej rywalizacji i podnosi poziom widowiska. Poza Dolnym Śląskiem i Podlasiem impreza odbędzie się także w województwie podkarpackim. Główne cele Projektu Gamma, podobnie jak pewnie większości innych wydarzeń tego typu, to m.in. propagowanie historii Polski i danego regionu, edukację młodzieży poprzez żywe lekcje historii, promocję walorów turystycznych makroregionów oraz prezentacja dorobku kulturalnego. W zeszłym roku spektakl okazał się być ogromnym sukcesem, a tegoroczna rekonstrukcja zapowiada się jeszcze bardziej ekscytująco, ponieważ będzie w nią zaangażowana o wiele liczniejsza grupa rekonstruktorów, aktorów i statystów. Oprócz tego w projekcie udział wezmą m.in. samoloty niemieckie i rosyjskie oraz czołg radziecki T-34, co pozwoli uczestnikom cofnąć się w czasie do okresu drugiej wojny światowej. W programie przewidywane jest przedstawienie wyników badań z III Międzynarodowego Zjazdu Eksploratorów Góry Sowie 2014, który odbył się w maju b.r., oraz niewątpliwie najważniejsze wydarzenie tegorocznego Pikniku spektakl Sowiogórskie tajemnice Riese Pamięci ofiar. Udział w nim wezmą najlepsze grupy rekonstrukcyjne z całej Europy oraz przedstawiciele niezwykle mocno zaangażowanej w przedsięwzięcie lokalnej społeczności, którzy odgrywać będą rolę ludności cywilnej, więźniów i górników pracujących w kopalni Wacław. Warto zainteresować się grupami rekonstrukcyjnymi, szczególnie ukazując wyniki ich pracy najmłodszym, ponieważ mogą się stać trwałym przyczynkiem do rozbudzenia zainteresowań historycznych. A przecież historia to nauczycielka życia, szczególnie intrygująca, kiedy przedstawiona w odpowiedniej, atrakcyjnej formie.

18 Twój Relax Wakacje nad Notecią Krzysztof Wybranowski Poszukując różnych miejsc w naszym kraju, w których warto byłoby zorganizować sobie letni wypoczynek, dotarłem do granicy województw lubuskiego i wielkopolskiego, gdzie mieści się Puszcza Notecka. Słabo obecna w świadomości większości Polaków, a zdecydowanie warta polecenia. Puszcza Notecka jest bardzo obszernym kompleksem leśnym, który zajmuje ok. 135 tys. ha. Od Santoka po Oborniki Wielkopolskie i Rogoźno rozciąga się wyjątkowo interesujący pas gęstych lasów osadzonych w piaszczystym i pagórkowatym krajobrazie. W samym swoim centrum obszar ten ma charakter pustynny, zdecydowanie ubogi w zaso- by wody. Inaczej jest na obrzeżach Puszczy, gdzie sąsiedztwo Noteci i Warty dostarcza jej dużej ilości życiodajnej energii. Wytworzyły się tam również zresztą tzw. jeziora rynnowe, czyli zbiorniki wodne powstałe w wyniku aktywności lodowców. Są to głębokie akweny, które w tamtejszym krajobrazie prezentują się niezwykle urokliwie. Miejsc, które warto odwiedzić w tamtym rejonie, jest naprawdę bardzo wiele. Polecić można chociażby Sieraków, o średniowiecznej genezie, gdzie obejrzeć możemy chociażby pięknie zdobiony barokowy kościół (XVII wiek), kościół ewangelicki (XVIII wiek) czy synagogę (z końca wieku XIX). Istotną atrakcją turystyczną są także ruiny zamku Opalińskich istniejącego od czasów średniowiecznych. Najwięcej jednak radości przybywającym z dużego miasta turystom z pewnością przysporzy Jezioro Jaroszewskie, umiejscowione w Sierakowie nieopodal wsi Grobla. Warto przypomnieć, że nieopodal Sierakowa rośnie dąb Józef, uznawany za najstarsze drzewo Puszczy Noteckiej. Akwen Jaroszewski to miejsce, gdzie można odpocząć zarówno czynnie, jak i biernie. U jego brzegów istnieje możliwość wypożyczenia odpowiedniego sprzętu kajaków, rowerków wodnych czy różnego rodzaju łódek. Mieszczący się w tym rejonie OSIR oferuje szeroką bazę infrastrukturalną m.in. korty tenisowe, kręgielnia, boiska do gry w koszykówkę czy siatkówkę oraz kryta pływalnia (na wypadek załamania pogody). Ci zaś, którzy wolą wylegiwać się na plaży, również znajdą tutaj coś dla siebie. Samo jezioro, otoczone polami i lasami, to idealne miejsce do schłodzenia rozgrzanych letnią temperaturą ciał urlopowiczów. Rejony nadnoteckie to świetnie miejsce dla wędkarzy, którzy w spokoju będą mogli oddać się swojemu ulubionemu hobby czy to wykorzystując łódkę, czy poruszając się o własnych nogach. Tam nikt nie będzie nam przeszkadzał i zakłócał koniecznej do odniesienia wędkarskiego sukcesu ciszy. Dobra odmiana od różnorakich stawów czy rzeczek w okolicach Wrocławia, gdzie nie znamy dnia ani godziny, gdy zaraz obok rozpocznie się huczna impreza. Interesującą miejscowością, którą warto odwiedzić podczas eksploracji tamtych terenów, jest Skwierzyna, gdzie znajdują się zabytkowe świątynie katolickie i ewangelickie, ale także cmentarz żydowski. W miejscowości wystawiony jest także obraz Matki Boskiej z Klewania na Wołyniu, który został przewieziony na ziemie zachodnie przez Kresowiaków, kiedy jasnym już było, że zostaną przesiedleni. Tamte rejony to zdecydowanie rezerwuar przepięknych, małych miejscowości, w których odpocząć można w pełnym tego słowa znaczeniu. Mieszczące się na granicy Wielkopolski z Ziemią Lubuską mia- steczka tj. Wilcze, Grotów czy Cichowo to urocze przykłady tamtejszego krajobrazu. Rejony niesłychanie wręcz malownicze, idealne na urlop. Nadnoteckie okolice to jednak nie tylko cisza i spokój. Kiedy znudzi nam się brodzenie pośród kniej, przy asyście rozlicznego ptactwa, możemy rozerwać się na podczas imprezy Festival Boszkowo Event odbywa się tam od roku 2015 i grali już na nim m.in. Tocadisco, Antoine Clamaran, Max Vangeli, Dj Antoine czy Richard Durand. Zabawa z pewnością będzie znakomita i nikt nie będzie stał bezczynnie, kiedy artyści z energią wyjdą na scenę. To jedna z ciekawszych, lokalnych imprez plenerowych, która cieszy się już pewna renomą, także poza obszarami bezpośrednio przyległymi do Puszczy. Bezwzględnie najważniejszym skarbem rejonów Puszczy Noteckiej jest jej fantastyczna przyroda. Tamtejsze lasy to głownie nieprzebrane rzędy sosen, z niewielką domieszką brzozy. Tutaj naprawdę można odpocząć, pełną piersią oddychając świeżym powietrzem. Wystarczy krótki spacer, byśmy zrelaksowali się po długim okresie ciężkiej pracy, a dłuższy pobyt to doskonała okazja do regeneracji naszego organizmu oraz skołatanych stresami dnia codziennego nerwów. Charakterystycznym dla tego obszaru jest występowanie na nim licznych wydm. Największa z nich, Wielka Sowa, to usypane przez wiatr wzgórze o wysokości względnej 42 m, zaś średnia wysokość wydm str 18 to dwadzieścia parę metrów. Puszcza Notecka to miejsce, gdzie z wielką radością mogą wybrać się grzybiarze. Nadnoteckie uwarunkowania sprawiają, że obfitość borowików czy kozaków jest nieprzebrana. O grzyby zdecydowanie nietrudno, więc warto poważnie przemyśleć grzybiarską formę wypoczynku zarówno dla doświadczonych grzybiarzy, jak i tych początkujących. Przyznać trzeba, że lokalne władze, a także zarząd Lasów Państwowych, dba o popularyzację okolicznych rejonów. Częstokroć odbywają się różnorakie imprezy czy festyny, które mają na celu popularyzowanie wiedzy o Puszczy Noteckiej, pogłębienie jej, ale także promować korzystanie z jej rozlicznych dobrodziejstw. Ludzie często nie doceniają tego, co jest na wyciągnięcie ręki, a przyroda potrafi być prawdziwym skarbem, który naprawdę warto odkryć i nauczyć napawać się nim. Obszar leśny nad Notecią nie jest, jak się zdaje, zbyt dobrze znany w Polsce także i we Wrocławiu. A bezcennym jest przecież odkrywanie terenów, których jeszcze nie mieliśmy okazji dobrze poznać, zamiast jeździć w na pewno piękne i urokliwe ale ciągle te same miejsca, w każdym sezonie urlopowym. Tym bardziej, że do Puszczy Noteckiej z Dolnego Śląska wcale nie jest daleko, a tamtejsza spokojna aura z pewnością pozwoli odsunąć od siebie zmartwienia dnia codziennego i przyjemnie wypocząć.

19 str 19 Co Kujawy to Kujawy Twój Relax Katarzyna Gielec Ze względu na to, że na Kujawach występują najbardziej urodzajne spośród gleb - czarnoziemy, region ten bywa nazywany polskim spichlerzem. Ten magiczny zakątek tchnie spokojem i radością, można więc tu odpocząć od zgiełku miast i codziennych problemów. Kujawy to ciekawy region pod względem etnograficznym i historycznym, leżący na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego, pomiędzy górną Notecią od zachodu a Wisłą od wschodu. Ta malownicza część kraju to przede wszystkim przepiękne krajobrazy - wzgórza morenowe, pasma wydm, lśniące jeziora, no i wstęgi pól wijące się wzdłuż dolin rzecznych. Doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych znajdą turyści na Pojezierzu Brodnickim. Jest tu ponad 100 dużych jezior i rzeka Drwęca stanowiąca w całości rezerwat ichtiologiczny. Nad każdym niemal jeziorem można znaleźć miejsca do biwakowania, ośrodki turystyczne, motele, schroniska oraz kwatery agroturystyczne. W samym sercu pojezierza leży Brodnicki Park Krajobrazowy. Rezerwaty przyrody chronią unikalną roślinność, a zanikające jeziora przechodzące w torfowiska są rzadko spotykanym zjawiskiem. Dobrze znanym w kraju jest również rejon Jeziora Koronowskiego, a także Zalew Włocławski ze stopniem wodnym na Wiśle, Jezioro Gopło oraz kompleks leśny Włocławsko - Gostyniński Park Krajobrazowy z wieloma rezerwatami. Atrakcyjność turystyczną Pomorza i Kujaw podnoszą liczne zabytki architektury, rozmieszczone w różnych rejonach - budowle gotyckie, zamki, średniowieczne mury obronne i obiekty architektury romańskiej. Jedną z częściej odwiedzanych tras wycieczkowych jest Szlak Piastowski, przebiegający w znacznej części przez teren województwa kujawsko- -pomorskiego. Na szlaku znajdują się trzy obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, są to: ruiny budowli na wyspie Ostrów Lednicki (województwo wielkopolskie), katedra w Gnieźnie i osada obronna ludów kultury łużyckiej sprzed 2744 lat w Biskupinie. Latem do rezerwatu można dojechać koleją wąskotorową kursującą na trasie Żnin Wenecja Biskupin Gąsawa. Poruszając się tą trasą warto odwiedzić znajdujące się w Wenecji muzeum kolejki. Szlak Piastowski przebiega przez 2 pojezierza: poznańskie i gnieźnieńskie. Ponad tysiąc położonych tu jezior, zwłaszcza te w okolicach Żnina, są doskonałym miejscem do windsurfingu. Co roku na turystów czekają liczne wydarzenia kulturalne i imprezy, odbywają się tu Motorowodne Mistrzostwa Świata. Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znajduje się również nowopowstały Szlak Fryderyka Chopina. Tworzy go dwadzieścia jeden miejscowości związanych z życiem kompozytora. Głównymi centrami szlaku są Szafarnia, gdzie pamięć o związkach Chopina z tą ziemią pielęgnuje Ośrodek Chopinowski oraz Kłóbka z Kujawsko-Dobrzyńskim Parkiem Etnograficznym. Obie placówki przygotowały specjalną ofertę na obchody Roku Chopinowskiego 2010, które przybliżą młodzieży szkolnej oraz turystom indywidualnym niezwykły klimat twórczości Chopina a także wsi dobrzyńskiej, w której spędzał on wakacje. Na Kujawach występują bogate złoża solankowe, pozostałości po Morzu Cechsztyńskim. Wokół nich powstały trzy uzdrowiska. Najbardziej znane to uzdrowisko w Ciechocinku. Kuracjusze przyjeżdżają tu nie tylko ze względu na wyjątkowy mikroklimat powstały na skutek parowania solanki, ale też dla wyjątkowej atmosfery panującej w tym 12-tysięcznym mieście. Równie dużą popularność zyskały tężnie w Inowrocławiu oraz jaskinia solna w Wieńcu Zdroju. Kujawy to miejsce niezwykłe, gdzie ciekawy folklor i zwyczaje ludowe są nadal żywe, pieczołowicie pielęgnowane w codziennym życiu. Przejawia się to w gwarze, strojach, tańcu (kujawiak, mazurek, oberek), pieśniach i oczywiście licznych obyczajach i obrządkach. Najlepszy sposób na ich poznawanie to dłuższy pobyt na Kujawach, szczególnie w gospodarstwach agroturystycznych.

20 Twój Relax Piękno Gór Izerskich Paweł Miziura Nieco ponad 100 kilometrów od Wrocław, między Karkonoszami a Bramą Żytawską mieszczą się Góry Izerskie. Nie mieli Państwo okazji, by je odwiedzić? No to mamy już pierwszy urlopowy cel! Nie należą one do gór najwyższych. To raczej łagodne wzniesienia, które nie sprawią problemu także tym niezbyt nawykłym do dalekich pieszych wycieczek. Choć oczywiście i bardziej ambitny, wytrzymały turysta będzie w stanie skomponować trasę górskiej eskapady na miarę oczekiwań i możliwości, maszerując żwawo przez Wielką Kopę i Grzbiet Kamieniecki. Jest to jednak miejsce, które najlepiej nadaje się na wycieczki rodzinne, nawet większą grupą, gdzie nie będzie najmniejszego problemu, by każdy dał radę zdobyć upragniony szczyt. U podnóża Gór Izerskich wije się Kwisa, która dopływa aż do Borów Dolnośląskich, wpływając przy granicy polsko-niemieckiej do Bobru. To rzeka niezwykle malownicza, pięknie komponująca się z górzystym krajobrazem, wprawiająca w nastrój spokoju i zapewniająca fantastyczny nastrój na spacery wzdłuż jej powabnego brzegu. Jedną z najważniejszych miejscowości, a przy tym najchętniej uczęszczaną w tamtym rejonie, jest oczywiście Świeradów-Zdrój. I zdrój nie na darmo, bo różnorakie uwarunkowania sprawiają, że nasz organizm z pewnością zyska bardzo mocno na pobycie w tej miejscowości oraz jej okolicach. W Świeradowie znajdują się pokaźne złoża borowiny, pomocnej szczególnie jeżeli chodzi o bóle reumatyczne, a także radoczynne stawy. Pobrana z nich woda służy zarówno spożywaniu jak i kąpielom lecząc kuracjuszy w przypadkach występowania chorób ginekologicznych, a także różnorakich schorzeń układu krążenia. Dzieła dopełniają fantastyczne ścieżki rowerowe oraz górskie szlaki, które dadzą nam okazje do fizycznego wysiłku, uzupełniającego wydatnie dobroczynny wpływ zabiegów sanatoryjnych. W miejscowości znajduje się kilka domów uzdrowiskowych i ośrodków tego właśnie rodzaju. Warto polecić mieszący się tam np. pensjonat Dębowy Dwór. Dużą ilość miejsc dla kuracjuszy oferuje także świeradowski Hotel Narcyz. Wybór jest szeroki i warto dobrze go rozważyć. Najwyższym szczytem Gór Izerskich jest oczywiście Wielka Kopa. Liczy sobie co prawda jedynie 1126 m n.p.m., ale kiedy już wejdziemy na sam szczyt, rozpościerający się pod naszymi stopami widok zachwyci oczy i pozostanie nam na długo w pamięci. Chyba, że akurat będzie on otoczony chmurami, ale i taka sytuacja ma przecież swój intrygujący klimat. W każdym razie przyroda z pewnością nas zaskoczy! Co ciekawe Wielka Kopa jest górą pozbawioną zalesienia. I nie jest to akurat kwestia jakiegoś specyficznego zjawiska przyrodniczego. Wiąże się to ze śmiercią lasów, będących wynikiem działań z lat 80, kiedy to przemysł polski, niemiecki i czeski doprowadziły do fatalnej w skutkach klęski ekologicznej. Za to bardzo długo utrzymuje się na jej szczycie pokrywa śnieżna. Będąc w Górach Izerskich warto z pewnością wejść na Grzebiet Kamieniecki z jego najwyższym szczytem, jakim jest Kamienica (973 m n.p.m.). To fantastyczny taras widokowy, u którego podnóża rozciągają się m.in. piękne widoki kotliny jeleniogórskiej. Ten akurat masyw jest szczęśliwie w całości zalesiony. Jeśli mamy problem z uzyskaniem dłuższego urlopu, warto wybrać Świeradów jako cel weekendowego wyjazdu. Kiedy już odpowiednio rozplanujemy pobyt, na pewno będziemy bardzo str 20 zadowoleni, czerpiąc całymi garściami z dobrodziejstw tamtejszych uwarunkowań przyrodniczych. Jeżeli natomiast mamy nieco więcej czasu wpadnijmy na dłużej. Nudzić się na pewno nie będziemy, a zyska na tym nie tylko nasz organizm, ale także wspomnienia.