Wszedłeś w jej posiadanie dzięki uprzejmości księgarni EWIKO (

Transkrypt

1

2 Niniejszy publikacja jest własnością prywatną. Wszedłeś w jej posiadanie dzięki uprzejmości księgarni EWIKO ( Niniejsza publikacja ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie oraz odsprzedaży. Copyright for Polish edition by Wydawnictwo FX MASTERS Mikołaj Rylski Data: r. Tytuł: Jak zbudować finansowe imperium? 40 zasad skutecznego inwestora. Autor: Mikołaj Rylski Wydanie I ISBN: Projekt okładki: MakeBetterProject Aureliusz Górski Korekta: Ewa Rzeźnicka Skład: Paulina Berdysz Wydawnictwo FX MASTERS Mikołaj Rylski ul. Nieduża 28/ Szczecin kontakt@fx-masters.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.

3 Spis treści Przedmowa Zasada 01 Zasada 02 Zasada 03 Zasada 04 Zasada 05 Zasada 06 Zasada 07 Zasada 08 Zasada 09 Zasada 10 Zasada 11 Zasada 12 Zasada 13 Zasada 14 Zasada 15 Zasada 16 Zasada 17 Inwestuj tylko w to co rozumiesz. Nigdy nie inwestuj więcej niż 10% swojego kapitału. Każda inwestycja musi być zabezpieczona. Nie można inwestować w coś co jest popularne i dobrze na tym wyjść. Planuj i bądź elastyczny. Bądź jak trzy małpki. Akceptuj fakt, że jesteś w mniejszości. Ucinaj straty. Jest tylko jedna rzecz łatwiejsza od zarabiania pieniędzy ich tracenie. Leci w dół znaczy rośnie do góry. Gdy hydraulik zaczyna inwestować. Wykorzystaj dźwignię czasu. Zadawaj sobie właściwe pytania. Rób tylko to co przynosi rezultaty. Stań się ekspertem od ludzkich problemów. Zysk powstaje wtedy gdy kupujesz. Najpierw kupiec, później sprzedający. str

4 Spis treści Zasada 18 Zasada 19 Zasada 20 Zasada 21 Zasada 22 Zasada 23 Zasada 24 Zasada 25 Zasada 26 Zasada 27 Zasada 28 Zasada 29 Zasada 30 Zasada 31 Zasada 32 Zasada 33 Zasada 34 Znajdź mentora. Sukces jest marnym nauczycielem. Zamień cztery zielone domki na jeden czerwony hotel. Wizualizuj swoje zyski. Zwycięzcy robią to, czego zwyciężonym nie chce się robić. Zabierz swoje pieniądze ze stołu. Mniejsza o perfekcję - bądź po prostu bardzo dobry. Porównuj się zawsze do siebie. Baw się, nie pracuj. Wykorzystaj potęgę dźwigni finansowej. Rozwijaj swoją kreatywność. Wykorzystaj potęgę synergii. Gra jest o wiele ważniejsza, niż liczenie pieniędzy. Nie ignoruj podatków i innych obciążeń. Miej jasno sprecyzowane zasady i trzymaj się ich. Nie akceptujesz ryzyka i strat nie graj. Ryzyko istnieje zawsze. Nigdy nie masz gwarancji zysku. str

5 Spis treści Zasada 35 Zasada 36 Zasada 37 Zasada 38 Zasada 39 Zasada 40 Zakończenie Certyfikat Partnerzy O autorze Ryzyko to wiedza, której nie masz Żyj poniżej swoich możliwości Kupuj luksusy za aktywa Nastaw swój umysł na poszukiwanie pieniędzy Zasady, nie wyjątki Najlepsza inwestycja Twoja wiedza str

6 Witaj, Gratuluję postawy. Jeśli czytasz te słowa znaczy to, że chcesz się rozwijać. Pragnienie permanentnego postępu pozwala nadążyć za stale zmieniającą się rzeczywistością. Kto tego nie rozumie szybko zostanie w tyle i będzie jednym z tych, którzy zasilą szeregi ludzi bez perspektyw. Niniejsza publikacja została stworzona w celu podniesienia świadomości społecznej z zakresu inwestowania. Jest to zbiór zasad, które warunkują sukces inwestycyjny. Większość z tych reguł powstała w oparciu o moje doświadczenie. Wszystkie natomiast są silnie zakorzenione w praktyce. Teoria została ograniczona do minimum. W książce tej znajdziesz odpowiedzi na wiele kłębiących się w Twojej głowie pytań. Dowiesz się, jak dostrzegać pieniądze, które de facto, leżą na ulicy. Nauczysz się po nie schylać i robić to na tyle szybko, by nikt inny Cię nie uprzedził. Poznasz metody rozwijania swojej kreatywności oraz zasady zarządzania kapitałem inwestycyjnym. Dowiesz się, jak funkcjonuje Twój umysł i nauczysz się patrzeć na świat oczami inwestora. Zdaję sobie sprawę, że wiele przykładów w niniejszej publikacji jest mocno uproszczonych. Jest to jednak zabieg celowy, mający oddawać pewną ideę. Książka ta ma na celu wskazywać drogę, którą powinieneś podążać dokonując inwestycji. Czytaj uważnie. Bądź skoncentrowany. Każda z tych stron zawiera naukę, którą możesz przełożyć na konkretne pieniądze. Każda nauka to jedna cegiełka, z której zbudujesz swe Finansowe Imperium. Sam materiał jednak nie wystarczy do budowy przepięknej konstrukcji. Potrzebny jesteś Ty - budowniczy i Twój zapał oraz chęć rozwoju. Wierzę, że ziarno mądrości zawarte w niniejszej publikacji padnie na właściwy grunt Twój umysł. Ucz się zatem, myśl i bogać buduj swoje Finansowe Imperium. 6

7 01 Inwestuj tylko w to, co rozumiesz. Mówiąc innymi słowy, jeśli nie rozumiesz, w co inwestujesz - nie inwestuj. Niezastosowanie się do tej reguły, prędzej czy później będzie miało fatalne w skutkach konsekwencje. Ta zasada jest prosta i oczywista. Dlaczego zatem ponad 60% spotkanych przeze mnie inwestorów czyniło zupełnie na odwrót? Myślę, że odpowiedź tkwi w złym pojmowaniu pojęcia niewiedzy oraz w zwykłej lekkomyślności. Idea płynąca z omawianej tu zasady mówi o tym, że zanim ulokujemy gdzieś swoje pieniądze, musimy odpowiedzieć sobie na kilka istotnych pytań. Gdzie będą ulokowane moje pieniądze i jaka będzie ich płynność? Od jakich czynników zależy zysk/strata mojej inwestycji? Czy temat, w który wchodzę ze swoimi pieniędzmi jest mi dobrze znany? Czy wziąłem pod uwagę wszystko, co może mieć wpływ na powodzenie inwestycji? Takich pytań można sobie zadać dużo więcej. Dopiero odpowiedź na nie umożliwia stwierdzenie czy tak naprawdę wiemy i rozumiemy, co będą robić nasze pieniądze i w jaki sposób będą to robić. Oprzyjmy się na przykładzie. Chcę zainwestować zł w Nieruchomość Z. Zanim to uczynię muszę stwierdzić czy aby na pewno wiem, co robię. Zadaje sobie zatem pytania. Czy rozumiem mechanizmy, jakimi cechuje się rynek nieruchomości? Czy wiem, od czego zależy cena danej nieruchomości? Czy znam i rozumiem odpowiednie przepisy prawne regulujące obrót nieruchomościami, ich wynajem itp.? A co z kwestiami podatkowymi? Itd. Jest wiele pytań, jakie powinniśmy sobie zadawać. Niezależnie od ich liczby, łączy je jedna rzecz - mają one doprowadzić do sytuacja pełnego zrozumienia określonej inwestycji i czynników wpływających na jej powodzenie. Oczywiste? Uwierz mi, że nie dla wszystkich. 7

8 02 Nigdy nie inwestuj więcej niż 10% swojego kapitału. Wielu inwestorów popełnia poważny błąd, lokując zbyt dużo pieniędzy w jedną inwestycję. Znam nawet takich, którzy lokują cały swój kapitał inwestycyjny stawiając wszystko na jedną kartę. Mam nadzieje, że Ty nie masz takich aspiracji i rozumiesz, że tego typu działanie, prędzej czy później, skończy się fatalnie. Pomijając jednak powołane wyżej skrajne przykłady, wiele osób lokuje 40%, 50% czy nawet 60% swoich pieniędzy tylko w jednym miejscu. Nie jest to według mnie rozsądne. Z mojego doświadczenia wynika, że nie powinieneś inwestować więcej niż 10%. No dobrze, ale 10% czego? - zapytasz. Możemy wyróżnić dwa aspekty tej zasady. Pierwszy z nich mówi o tym, że nie powinieneś przeznaczać na inwestowanie więcej niż 10% swojego majątku. Drugi natomiast mówi o tym, że niedobrze jest lokować w konkretną inwestycję więcej niż 10% kapitału inwestycyjnego. Jeśli zatem Twój cały majątek wynosi zł, to nie powinieneś przeznaczać na inwestycje więcej niż zł. Z tych natomiast zł, na konkretną inwestycję powinieneś przeznaczyć maksymalnie zł. Dlaczego akurat takie proporcje? Czemu nie jest to 25% lub 15%? Ponieważ doświadczenie uczy, że przy zachowaniu właśnie zasady 10%, jesteś w stanie utrzymać swoją płynność finansową. Innymi słowy, możesz inwestować w sposób nieodczuwalny dla siebie i swoich najbliższych. Ponadto w momencie, gdy okaże się, że źle ulokowałeś pieniądze, Twoja strata będzie po pierwsze do zaakceptowania z psychologicznego punktu widzenia (mówiąc wprost - nie załamiesz się), a po drugie - szybko podniesiesz się finansowo, by móc znów być w grze. Oczywiście, jeśli chcesz, możesz inwestować więcej lub mniej pamiętaj tylko, że to właśnie Ty zawsze ponosisz ryzyko. 8

9 03 Każda inwestycja musi być zabezpieczona. To bardzo ważna zasada. W inwestycjach nigdy nie ma gwarancji zysku i nie istnieje coś takiego, jak brak ryzyka. Można jednak minimalizować je na wiele sposobów. Jednym z nich jest zabezpieczenie swoich transakcji. Rodzaje i sposoby asekuracji będą różne na każdym rynku. Idea jednak jest ta sama - zabezpieczaj się, jak tylko możesz. Jeśli kupujesz nieruchomość w celach inwestycyjnych, ubezpiecz ją od kradzieży, zniszczeń i innych zdarzeń losowych. Jeśli inwestujesz na giełdzie - zawsze ustawiaj zlecenie STOP LOSS, by minimalizować straty w momencie, kiedy rynek nie potwierdzi Twoich przewidywań. Jest wiele metod i sposobów, w zależności od segmentu rynku, w jakim się poruszasz. Profesjonalny i skuteczny inwestor chroni swój kapitał nie tylko przed ryzykiem inwestycyjnym i zdarzeniami losowymi, ale też przed największym wrogiem podatkiem. Daniny publiczne pochłaniają zdecydowanie najwięcej naszych zarobków. Przeciętny człowiek przez ponad pół roku pracuje tylko po to, by opłacić podatki. Inwestorzy również nie są od nich wolni. Mogą jednak w umiejętny sposób ich unikać w sposób całkowicie zgodny z prawem. Czynią to za pomocą różnego typu form prawnych i działalności o specyficznym charakterze. Jest na ten temat sporo literatury zachęcam do zapoznania się z nią. Ponadto musisz wiedzieć, że poszerzanie swojej wiedzy na temat inwestowania, czyli to, co robisz właśnie w tej chwili, jest również sposobem asekuracji. Im więcej wiesz na temat pieniędzy i sposobów ich pomnażania, tym jesteś lepiej zabezpieczony. Dlaczego? Ponieważ minimalizujesz ryzyko popełnienia przez siebie błędów, ucząc się na błędach innych. 9

10 04 Nie można inwestować w coś, co jest popularne i dobrze na tym wyjść. Zasada 4 powinna być wzięta w cudzysłów, ponieważ jest to dosłowne przytoczenie wypowiedzi Warrena Buffetta, obecnie najbogatszego człowieka na świecie i jednego z najlepszych inwestorów, jacy do tej pory chodzili po tym globie. Jak wiele mądrości kryje się w tym prostym sformułowaniu i jak je rozumieć? Jeśli coś jest popularne to znaczy, że istnieje na to popyt. Popyt natomiast napędza podaż. Podaż z kolei powoduje, że pożądanego przedmiotu jest coraz więcej na rynku. Im jest czegoś więcej, tym staje się mniej unikatowe. Praktyka pokazuje, że jak coś zyskuje popularność w mediach to znaczy, że jest u szczytu swojej wartości i należy się tego pozbyć. Większość ludzi czyni zupełnie odwrotnie. Szukają oni inwestycji popularnych w myśl zasady, że tłum nie może się mylić. Lokują swoje pieniądze w czasie, gdy prawdziwi inwestorzy realizują zyski i uciekają z rynku. Kupują bardzo często spekulacyjną bańkę mydlaną, której wartość jeszcze przez jakiś czas wzrasta, by później runąć w dół. Dobrym przykładem są tutaj fundusze inwestycyjne, o których ostatnio tak wiele się mówiło. Prawdziwi inwestorzy szukają inwestycji niepopularnych, ale kryjących w sobie ogromny potencjał. Nie jest to łatwe. Wbrew jednak powszechnej opinii, dużo mniej ryzykowne, niż działanie wskazanej wyżej większości. Im większa popularność danej inwestycji, tym większe ryzyko dla inwestora chcącego ulokować w niej swoje pieniądze. Mówiąc inaczej, w pewnym momencie rynek się przegrzeje i zacznie zawracać. Cena złota rosła przez ponad 7 lat to dużo. Jaka jest zatem szansa, że będzie rosnąć przez kolejne 7 lat? Mniejsza, niż gdybyś kupił złoto 7 lat temu, kiedy nie było tak popularne i jego cena zamiast 1000$ za uncje, wynosiła 250$. 10

11 05 Planuj i bądź elastyczny. Klarowny plan działania jest jednym z najważniejszych elementów skutecznej strategii inwestycyjnej. Pozwala zminimalizować ryzyko i okiełznać w dużym stopniu nasze emocje. Powinien być sporządzony w sposób maksymalnie zbliżony do obiektywizmu. Ponadto musi przewidywać kilka wariantów, od tego optymistycznego, przez optymalny, akceptowalny, po ten najgorszy. Sporządzając plan powinieneś uwzględnić wyjścia awaryjne z inwestycji. Dobrze sporządzony plan powinien być mapą, której trzymasz się, kiedy targają Tobą emocje i przestajesz myśleć racjonalnie. Brak racjonalizmu ma miejsce nie tylko w sytuacji, gdy zaczynasz tracić pieniądze, ale również wtedy, gdy zyskujesz ich znaczną ilość. Właściwe zaplanowanie inwestycji pozwala zabezpieczyć się przed zgubnym działaniem takich uczuć jak strach czy chciwość. Kiedy one wystąpią masz plan, którego powinieneś się wtedy trzymać. Plan to jednak nie wszystko. Musisz być elastyczny. Sytuacja zmienia się każdego miesiąca, dnia czy nawet godziny. Jednym z głównych błędów, jakie popełniają niedoświadczeni inwestorzy, jest zbytnie przywiązanie do własnych opinii. Człowiek nie lubi się mylić i często ciężko jest mu się do tego przyznać, nawet przed samym sobą. To powoduje, że kurczowo trzyma się swojej opinii, mimo że brak ku temu racjonalnych argumentów. Plan powinien być dość szczegółowy i odpowiadać na pytanie, dlaczego w ogóle dokonałeś danej inwestycji? Co chciałeś osiągnąć? Jakiej stopy zwrotu oczekujesz? Co zrobisz, jeśli sytuacja nie będzie odpowiadać Twoim przewidywaniom? W jaki sposób zabezpieczyłeś transakcję? Jak będziesz prowadził inwestycję, gdy osiągniesz przewidywany zysk? itp. Planu tego powinieneś się trzymać, zachowując jednakże pewną dozę elastyczności. 11

12 06 Bądź jak trzy małpki. Na pewno znasz doskonale ten symbol. Trzy małpki siedzące obok siebie. Jedna - nie widzi, druga - nie słyszy, trzecia - nie mówi. Zastanawiasz się pewnie co chcę Ci w ten sposób przekazać. Czego może Cię nauczyć małpka? Czy to oznacza, że trzeba być niewidomym, niesłyszącym i niemową, by być skutecznym inwestorem? Dokładnie TAK tylko nie dosłownie. Skuteczny inwestor traktuje z dystansem publikowane na łamach gazet czy portali internetowych poglądy i porady inwestycyjne. Jeśli trudno Ci zachować do nich dystans, powinieneś być jak pierwsza z małpek nie dostrzegać ich, nie czytać. Skuteczny inwestor opiera się na własnych poglądach, pod warunkiem, że ma określoną wiedzę w danej dziedzinie. Jeśli jej nie masz patrz zasada 1 oraz 40. Druga małpka niesie ze sobą podobną mądrość. Gdy słyszysz dobre bądź złe nowiny, nie kieruj się nimi w swych inwestycjach. Miej własny rozum. Nie szukaj potwierdzeń swoich poglądów u innych. Pamiętaj, że większość ludzi nie zarabia inwestując, lecz mówiąc o inwestycjach. Ponadto istnieje również zjawisko, które Japończycy nazywają taktyką szeptu. Ta strategia ma na celu zdezorientowanie mniej doświadczonych inwestorów, by ich zmylić i wprowadzić w błąd. Trzecia małpka kryje kolejny sekret skutecznych inwestorów. Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się podzielić chęcią dokonania inwestycji z inną osobą, a ona zaczęła negować Twoje argumenty, twierdząc że będzie zupełnie inaczej? Ty natomiast, pod wpływem jej słów, traciłeś pewność siebie, stawałeś się niespokojny i ostatecznie wolałeś zrezygnować? Wtedy rzecz jasna okazywało się, że miałeś rację. Zostały pretensje do siebie i pusty portfel. Jest na to rada. Bądź jak trzecia małpka i nie mów innym, co zamierzasz zrobić. 12

13 07 Akceptuj fakt, że jesteś w mniejszości. Z wielu badań statystycznych wynika, że większość światowego kapitału jest w rękach niewielkiego odsetku ludzi. Oznacza to, że mimo iż wiele osób mówi o finansach, jedynie garstka z nich potrafi te słowa przełożyć na konkretne pieniądze. Wniosek z tego jest prosty. Jeśli tłum się z Tobą nie zgadza, prawdopodobnie to Ty masz rację. Kiedyś słyszałem historię o pewnym maklerze giełdowym, który generował na giełdzie miliony złotych. Spytany o swoją strategię powiedział, że jest prosta i opiera się na zawieraniu transakcji odwrotnie do tego, co czyni większość ludzi (włącznie z jego kolegami po fachu). Jeśli większość kupuje, ja sprzedaję i na odwrót - powiedział. To był cały jego sekret. Powołana wyżej strategia brzmi w pierwszej chwili dziwnie, ale po dłuższym zastanowieniu ma ona sens. Czy to oznacza, że powinieneś czynić jak owy makler? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Dużo zależy od Twojej indywidualnej skłonności do ryzyka i umiejętności kontrolowania swoich emocji, toteż wybór pozostawiam Tobie. Wspomnę tylko, że przywołana strategia sprawdza się, ponieważ sam przez pewien czas z niej korzystałem. Piszę to w czasie przeszłym, ponieważ na chwilę obecną mam dużo lepszą taktykę. Weź jednak pod uwagę, że strategia inwestycyjna, którą wykorzystujesz, powinna być spójna z Twoimi przekonaniami i dopasowana do Twojej indywidualnej wrażliwości. Niezależnie od tego, jakiej odpowiedzi udzieliłeś, miej na względzie omawianą tu zasadę. Będziesz zaskoczony, jak często się sprawdza. 13

14 08 Ucinaj straty i pozwól zyskom rosnąć. Zasada ta wydaje się oczywista, prawda? Mimo to nie mogę zostawić jej bez omówienia. Praktyka pokazuje, że najprostszym zasadom najtrudniej się podporządkować. Paradoksalnie, wynika to właśnie z ich pozornej banalności, przez co ich lekceważenie jest bardzo często spotykane wśród uczestników rynku. W momencie kiedy się pomyliłeś i rynek, na którym dokonujesz inwestycji zaczyna zmierzać w przeciwnym do Twoich oczekiwań kierunku, powinieneś jak najszybciej wycofać swój kapitał. Okazuje się, że bardzo wielu inwestorów nie tylko dalej utrzymuje swoje topniejące w oczach pieniądze, ale jeszcze dopłaca sądząc, że po takiej przecenie rynek musi pójść w ich stronę. Nic bardziej złudnego. Takie postępowanie jest dobrze znane psychologom i wynika najprawdopodobniej z tzw. błędu wsiąkniętych kosztów. Jego istota tkwi w wewnętrznym przekonaniu, że skoro już zainwestowałeś pieniądze w jakieś przedsięwzięcie, to chcesz je kontynuować, nawet jeśli przynosi straty, bowiem nie jesteś w stanie zaakceptować faktu podjęcia błędnej decyzji. Brak akceptacji takiego stanu rzeczy powoduje, powiększanie się strat, a w konsekwencji, bardzo często - bankructwo. UCINAJ STRATY! Zajmijmy się teraz drugim członem wskazanej wyżej zasady, który też brzmi z pozoru jasno. Niestety, silne emocje pojawiają się nie tylko wtedy, gdy tracisz, ale również tam, gdzie zyski są pokaźne. Wielu inwestorów tak bardzo chce poczuć satysfakcję z zarobionych pieniędzy, że wycofują swój kapitał zbyt wcześnie, pozbawiając się możliwości dalszego zarobku. Czynią tak mimo, iż nie ma racjonalnych przesłanek, by to zrobić, ponieważ rynek wskazuje chęć podążania w obranym wcześniej kierunku. Takie postępowanie znacznie opóźnia osiągnięcie niezależności finansowej. 14

15 09 Jest tylko jedna rzecz łatwiejsza od zarabiania pieniędzy - ich tracenie. Pieniądze naprawdę leżą na ulicy, kwestia tylko czy umiesz je dostrzec i schylić po nie, zanim ktoś inny zrobi to szybciej. Pieniądze zarabia się naprawdę łatwo, mając odpowiednią wiedzę na ich temat, niestety, jak już wiesz, dużo łatwiej je stracić. Na pewno doświadczyłeś tego w swoim życiu. Pracowałeś długo i ciężko na wypłatę, tylko po to, by podatki i inne koszta stopiły Twoje zarobki. Proponuję Ci dzisiaj dwie rzeczy. Po pierwsze, łatwiejszy (ale nie łatwy) sposób pomnażania swoich pieniędzy niż ośmiogodzinna praca na etacie, a po drugie - świadomość wyżej wymienionej zasady. Zrozumienie poruszanego w tym miejscu przesłania pozwoli Ci zachować dystans do wszelkich okazji, od których wręcz roi się w środkach masowego przekazu. Ponadto będziesz w stanie podejmować decyzje inwestycyjne w oparciu o przesłanki racjonalne, a nie emocjonalne. Jeśli przyszedł Ci do głowy prosty sposób zarobienia pieniędzy to świetnie, ale zachowaj w pamięci to, że traci się dużo łatwiej niż zarabia. Japończycy zwykli mawiać z górki schodzi się szybciej, co oznacza że straty rosną prędzej niż zyski. Tak też jest w istocie. Pamiętaj o tym, ale nie pozwól, by ta świadomość wywołała uczucie strachu czy rezygnacji. Jeśli się boisz oznacza to, że nie jesteś gotów, by inwestować i lepiej będzie, jak schowasz pieniądze w przysłowiową skarpetę. To dużo lepsze rozwiązanie, niż strata swoich oszczędności. Chyba, że lubisz adrenalinę i rzucanie się w ogień. Jeśli tak do tej pory postępowałeś, zmień to lub przestań inwestować. W innym wypadku trafi kosa na kamień i możesz się już nie podnieść. Resumując, nastaw się na zyski pamiętając jednocześnie, że łatwo je zamienić w stratę. 15

16 10 Leci w dół, znaczy rośnie do góry. Brzmi dziwnie? A jednak tak jest w istocie. W japońskiej książce Fontanna złota trzech małp nauka o pieniądzach, napisanej około 1755 roku, możemy przeczytać, że cały czas trwa cykliczna wymiana Jang (wzrostu) i Jin (spadku). Oznacza to, że w każdym rynku zwyżkującym istnieje rynek zniżkujący i na odwrót. To znaczy, że w trendzie wzrostowym powinieneś szukać spadkowej siły i na odwrót. Inaczej mówiąc - grać przeciwko ogólnemu trendowi. Takie przesłanie płynie z powołanej wyżej książki. Osobiście NIE POLECAM takiego działania. Trend to Twój przyjaciel, powinieneś ZAWSZE zawierać transakcje w zgodzie z nim. Po co zatem tyle miejsce poświęciłem tej japońskiej teorii? Możemy tą zasadę zmodyfikować i sprawić, by była dużo bardziej efektywna. Zobacz, jak powinieneś ją interpretować. Powołana przeze mnie w tytule zasada numer 10, mówi że jak coś spada to, coś innego zawsze rośnie. Jest to prawo natury, z którego jednak większość początkujących inwestorów nie zdaje sobie sprawy. Powinieneś zawsze szukać tego, co rośnie, nawet jeśli we wszystkich mediach krzyczą, że dany czas jest fatalny na inwestycje i pokazują lecące w dół wykresy. Oprzyjmy się na przykładzie. Jeśli następuje kryzys gospodarczy, rośnie inflacja, giełdy lecą w dół i ludzie tracą oszczędności swojego życia, ulokowane na funduszach inwestycyjnych, lokatach i innych tego typu instrumentach. Co więc w tym czasie zyskuje na wartości? Co jest w cenie? Jakie produkty czy usługi? Z tych ostatnich będą to przykładowo usługi pogrzebowe, prawne czy windykacyjne. Generalnie jest tak, że pewne rynki są skorelowane w przeciwnych kierunkach. Wystarczy znaleźć aktualnie występującą taką właśnie zależność pomiędzy nimi i przenosić nasz kapitał, w zależności od sytuacji. Reasumując, zawsze, gdy coś leci w dół, zadaj sobie pytanie: Kto na tym zyskuje?. Zapewniam Cię, że ktoś zawsze. 16

17 11 Gdy hydraulik zaczyna inwestować znaczy to, że czas upłynniać swoje inwestycje. Określenie hydraulik jest wzięte w cudzysłów, ponieważ nie chodzi tu o konkretny zawód, tylko o przenośnię do amatorszczyzny. Jeśli za inwestowanie biorą się osoby, które nie mają o nim zielonego pojęcia to znaczy, że nie jest dobrze, rynek się przegrzewa i należy zabrać z niego swoje pieniądze. Jak mawiają Japończycy, powinniśmy poczekać, aż rynek się odświeży i dopiero wtedy wejść ze swoim kapitałem. To stara zasada giełdowa, ale myślę, że można ją przełożyć na inwestycje w ogólności. To okrutne, ale profesjonalni inwestorzy sprzedają swoje aktywa właśnie tym amatorom, którzy mamieni często przekazami medialnymi wchodzą na rynek w najmniej właściwym momencie. Powodem jest brak wiedzy i zbyt emocjonalne podejście do inwestowania. Profesjonaliści tylko zacierają ręce, ponieważ mają mnóstwo chętnych do kupienia ich inwestycji. Sami natomiast spokojnie czekają, aż rynek się odświeży. Kiedy to już nastąpi i rynek zacznie zawracać, amatorzy, uciekając w popłochu będą gorączkowo sprzedawać wszystko, co mają, za bezcen. Wtedy też skuteczni inwestorzy powracają, by skorzystać z tej promocji. Tak wygląda ten schemat w uproszczeniu. To właśnie Ty masz być skutecznym i profesjonalnym inwestorem. Nie stój nigdy po drugiej stronie barykady. Nie bądź kurą, która dziobie porozrzucane wokół siebie złotówki. Bądź jak jastrząb siedzący wysoko na drzewie i obserwujący spokojnie jak kura robi się coraz bardziej tłusta i kiedy osiągnie odpowiednią wielkość, spłynąć z powietrza i ją rozszarpać. Bądź straszliwym demonem rynku, jak mawiają Japończycy. Chcesz nim być? To do dzieła. 17

18 12 Wykorzystaj dźwignię czasu. Jim Rohn, autor The Power of Ambition, napisał w swojej książce: Zazwyczaj ludzie przeceniają to, co mogą zrobić w ciągu roku, a nie doceniają tego, co mogą osiągnąć w ciągu dziesięciu lat". To bardzo mądre słowa. Ilu to inwestorów przez swoją niecierpliwość doprowadza swoje finanse do zagłady? Chcą szybko osiągnąć majątek, co w konsekwencji wyłącza u nich racjonalne myślenie. Zaczynają podejmować decyzje pod wpływem przesłanek emocjonalnych, a nie od dziś wiadomo, że emocje nie są dobrym doradcą. Chęć osiągnięcia majątku nie jest zła, ale jeśli do tej pory nie zarabiałeś na inwestowaniu, to daj sobie czas na naukę, wyciąganie wniosków, a nawet popełnianie błędów. Twoje życie to ciągły rozwój i dążenie do doskonałości. Wykorzystanie dźwigni czasu w pomnażaniu kapitału najlepiej zobrazować na przykładzie potęgi procentu składanego. Zobacz poniższy przykład. Masz 5000 zł do zainwestowania. Lokujesz te pieniądze na czymś, co przynosi jedyne 10% w skali roku. Czas Twojej inwestycji wynosi 10 lat. Ponadto przez cały ten okres dopłacasz co miesiąc 250 zł do powyższych 5000 zł, ulokowanych na instrumencie finansowym o wskazanych wyżej parametrach. Po upływie okresu inwestycji (10 lat) będziesz miał ,45 zł. Gdybyś dał sobie więcej czasu i dokonał inwestycji 15 letniej, Twój końcowy wynik wynosiłby ,18 zł. Pragnę podkreślić, że w powyższym przykładzie Twoje pieniądze pomnażają się niejako same. Twoja praca ograniczona jest do wyboru odpowiedniej inwestycji, reszta to czas i potęga procentu składanego. Jeśli zatem masz jakieś pieniądze w skarpecie, czym prędzej je zainwestuj. Na początek w swoją edukację. Później - w co tylko będziesz chciał. 18

19 13 Zadawaj sobie właściwe pytania. Znam wiele osób, które mając ogromny potencjał by stać się skutecznym inwestorem, nie mogą wyjść poza ramy mentalne swojego umysłu. Mimo szczerych chęci, nie potrafią wydostać się z finansowego dołka, w którym jakiś czas temu utkwili. Kiedy zacząłem studiować ich przypadki, doszedłem do wniosku, że przyczyną jest nieodpowiedni głos wewnętrzny, jaki te osoby słyszą każdego dnia. Głos, który zamiast dodawać energii i odwagi, powoduje uczucie strachu i zrezygnowania. Wpadłeś na genialny pomysł zarobienia mnóstwa pieniędzy i czujesz z tego powodu podekscytowanie oraz radość, lecz chwile później słyszysz w głowie: To się nie uda, Gdyby to było takie łatwe to ktoś inny już by to zrobił itp. Znasz to z autopsji? Myślę, że każdy z Nas przeżył tego typu chwile. Skuteczny inwestor także słyszy czasem takiego sceptyka. Różnica jednak polega na tym, że On nie ulega jego wpływom. Zamiast poddawać się temu pesymiście, który podszeptuje Tobie fatalne porady, rusz głową! Zacznij zadawać sobie właściwe pytania. Zamiast To się nie uda Co mogę zrobić, by się udało?, zamiast Nie mam wystarczająco dużo pieniędzy Co mogę zrobić,by mieć ich wystarczającą ilość? itp. Tak to już jest, że jakie zadajesz sobie pytania, takie otrzymujesz odpowiedzi. Wynika to ze specyficznego funkcjonowania naszego umysłu. Kiedy zadajesz pytanie, Twój mózg nastawia się na szukanie rozwiązań. Kiedy natomiast coś stwierdzasz, zamykasz sobie drogę to znalezienia właściwej odpowiedzi. Jeśli zatem do tej pory ulegałeś temu wewnętrznemu krytykowi, czas powiedzieć DOŚĆ i wziąć życie w swoje ręce! Pamiętaj, do odważnych świat należy. 19

20 14 Rób tylko to, co przynosi rezultaty. Jeśli to, co robisz, mimo Twoich starań, nie przynosi satysfakcjonujących Cię rezultatów, przestań i zrób coś innego. Twoją automatyczną reakcją na brak efektów Twej pracy będzie zapewne podjęcie jeszcze większych i bardziej wyczerpujących starań. Nie przejmuj się tym jednak. Na początku będzie Ci ciężko to zmienić. Zostałeś tak zaprogramowany przez osoby żyjący w Twoim otoczeniu, kiedy byłeś jeszcze dzieckiem. Nie jest to jednak właściwe postępowanie. Człowiek przez całe swoje życie funkcjonuje w oparciu o schematy. Kiedy wiążesz buty, prowadzisz samochód czy jedziesz rowerem - działasz schematycznie. Spróbuj zawiązać buty inaczej niż zwykle. Jakoś dziwnie, prawda? To zrozumiałe, ponieważ Twój umysł tworzy te wzorce, by ułatwić Ci życie. Po to, byś nie musiał za każdym razem zastanawiać się nad wiązaniem butów czy jazdą na rowerze. A co jeśli w jakiejś dziedzinie życia działasz w oparciu o błędny schemat? Upadek Przykrość Powstanie Ponowienie Próby Upadek. Czy doświadczyłeś kiedyś takiego schematu? Myślę, że zna go większość ludzi. Kluczem do sukcesu jest zmiana sposobu działania bądź tylko jego elementu. Twój mózg jest jak komputer, a dany schemat można przyrównać do programu zbudowanego z kodu źródłowego. Wystarczy drobny błąd w kodzie i program nie będzie działał poprawnie. Usilne naciskanie ENTER nic nie pomoże. Trzeba znaleźć defekt i go zlikwidować. Jeśli zatem inwestujesz w pewien określony sposób, który się nie sprawdza, to przestań tak czynić i zrób to inaczej. 20

21 15 Stań się ekspertem od ludzkich problemów. Czy wiesz, w jaki sposób powstają rewolucyjne pomysły? Bardzo często ich narodziny związane są z istnienie pewnej potrzeby. Potrzeba natomiast wiąże się z jakimś problemem czy niewygodą. Samochód, telefon komórkowy, lodówka, długopis, koło to wszystko jest odpowiedzią na określone zapotrzebowanie społeczne. Jeśli chcesz znaleźć sposób pozwalający zarobić duże pieniądze, wsłuchaj się w ludzkie problemy i narzekania. Nastaw swój umysł na poszukiwanie rozwiązań. Zacznij wprowadzać udogodnienia i patrz, jak Twoje zyski rosną. To jest sposób na odkrycie i rozkręcenie dochodowego biznesu. O inwestycjach jest tu jednak mowa. Rozmawiałem ostatnio ze znajomymi, którzy należą do grona namiętnych palaczy tytoniu. W pewnym momencie jeden z nich powiedział: To straszne jak ceny tych papierosów idą w górę. Za kilka miesięcy nie będę miał pieniędzy, żeby je kupić, a słyszałem, że niedługo mają kosztować tyle, co w zachodniej Europie. Uwierz mi, że takie teksty słyszałem niezliczoną ilość razy od różnych palaczy. Ty pewnie również. Może nawet jesteś jednym z nich. Normalnie (ponieważ nie palę) udałbym współczucie i nic więcej. Tego dnia jednak moja reakcja była inna. Olśniło mnie. Pomyślałem: On ma rację ceny papierosów będą nieubłaganie iść w górę. Po krótkim rozeznaniu opierającym się o rozmowę z ekspedientkami hipermarketów dowiedziałem się, że ceny papierosów wzrosły o 30% w ciągu ostatnich 3 miesięcy. Pokaż mi taką inwestycję! To 10% miesięcznie! Kto z Was, palacze, zamiast się żalić, postanowił na tym zarobić? Przykładów można by mnożyć, a ramy tej publikacji są ograniczone. Mam jednak nadzieję, że tym prostym przykładem wykazałem, jak ważne jest słuchanie ludzkich problemów i wyciąganie inwestycyjnych wniosków. 21

22 16 Zysk powstaje wtedy, gdy kupujesz. Tak. Zgadzam się. To brzmi dość nietypowo. Po dłuższym jednak zastanowieniu przekonasz się, że ma to sens. W swoich transakcjach powinieneś dążyć do tego, żeby kupować aktywa poniżej ich wartości rynkowej. Oczywiście, zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego. Sam jestem w tej chwili właścicielem kilka aktywów, za które zapłaciłem więcej niż wynosiła ich ówczesna rynkowa wartość. Były to jednak wyjątkowe sytuacje potwierdzające regułę, że jeśli inwestujesz w cokolwiek, to powinieneś tak negocjować warunki, by Twój zysk powstał już przy zakupie. Jeśli zatem kupujesz nieruchomość wycenioną na zł negocjuj. Nawet jeśli udałoby Ci się obniżyć jej cenę tylko o 1000 zł to i tak warto. Postępując zgodnie z tą zasadą, zmniejszasz swoje ryzyko inwestycyjne. Jeśli bowiem cena, powołanej wyżej nieruchomości nie wzrośnie, to zawsze będziesz mógł sprzedać ją po pierwotnej cenie rynkowej. W tym konkretnym przypadku nie tylko nie stracisz swoich pieniędzy, ale jeszcze zarobisz 1000 zł. Oczywiście może być tak, że cena nieruchomości obniży się np. ze zł do zł. Nie zmienia to jednak faktu, że stosując omawianą tu zasadę stracisz mniej niż gdybyś jej nie zastosował. Poza tym, w połączeniu z innymi wskazanymi w tej publikacji zasadami, stanowi ona potężną broń inwestycyjną. Stosowanie zasady zysk powstaje wtedy, gdy kupujesz, ma jeszcze jedną ogromną zaletę. Przejawia się ona w dobrym samopoczuciu inwestora, dokonującego w zgodzie z nią transakcji. Jeśli kupujemy jakieś dobro za cenę niższą niż rynkowa, czujemy się podbudowani i pozytywnie nastawieni. Tego rodzaju emocje są bardzo ważne przy dokonywaniu inwestycji i wbrew pozorom, już samo wzbudzenie ich w sobie jest warte sporej ceny. 22

23 17 Najpierw kupiec, później sprzedający. Zanim dokonasz inwestycji - sprawdź popyt. Jest to istotne co najmniej z dwóch powodów. Pierwszy to fakt, że potrzeba posiadania określonego dobra przez społeczeństwo w znacznym stopniu warunkuje jego wartość. Inwestuj zatem w to, na co jest lub może być w przyszłości zapotrzebowanie. Drugi wymiar powyższej zasady polega na tym, że szukając kupców określonego dobra, możemy w prosty sposób sprawdzić czy warto w nie inwestować. Jeśli jest na nie zapotrzebowanie, to jak już wiemy, jego cena najprawdopodobniej będzie miała tendencję wzrostową. Szukając w pierwszej kolejności kupców, a nie sprzedających, zmniejszysz ryzyko inwestycyjne i przyspieszysz obieg swoich pieniędzy. Dotyczy to w szczególności inwestowania w różnego typu biznesy czy nieruchomości. Wielu młodych inwestorów popełnia kardynalny błąd nie bada w wystarczającym stopniu elastyczności popytu. Takie zaniechanie doprowadza do lokowania swych pieniędzy w niezyskowne inwestycje. Oprzyjmy się na przykładzie. Załóżmy, że chcesz kupić nieruchomość. Jesteś sprytny, więc zamiast nabyć ją u dewelopera, przeglądasz ogłoszenia dotyczące licytacji komorniczych. Okazuje się, że taka licytacja odbędzie się za tydzień, a cena wywoławcza nieruchomości jest niższa o 30% od jej wartości rynkowej. Do czasu jej rozpoczęcia, umieszczasz wszędzie ogłoszenia, że chcesz sprzedać tą nieruchomość. Patrzysz, co się dzieje. Jeśli telefony się urywają to znaczy, że powinieneś wygrać tę licytację, jeśli milczą, oznacza to, że z jakichś przyczyn nieruchomość ta nie jest atrakcyjna dla Twoich potencjalnych klientów. Działając w ten sposób, zabezpieczasz swoją inwestycję, przez co zmniejszasz ryzyko utraty swoich ciężko zarobionych pieniędzy. 23

24 18 Znajdź mentora. To jedna z najważniejszych zasad. Jej realizacja pomoże Ci dużo szybciej osiągnąć to, czego pragniesz wolność finansową. Łatwiej skutecznie inwestować, mając wsparcie osoby, która jest dla Ciebie autorytetem z zakresu inwestycji. Mając do niej zaufanie, możesz liczyć na pomoc i trafną radę, przez co Twój rozwój znacznie szybciej postępuje do przodu. Uważaj jednak, kogo obierasz za swojego mentora. Upewnij się, że jest to osoba, która dotarła do miejsca, w którym Ty chcesz się znaleźć. Trudno przecież żeby niewidomy prowadził niewidomego. Otaczanie się ludźmi osiągającymi sukcesy inwestycyjne ma jeszcze inny pozytywny wpływ na Ciebie. Zwiększa Twoją motywację i pozytywne nastawienie, tak potrzebne w obrocie pieniężnym. Zaobserwujesz od razu chęć rozwoju, która zacznie w Tobie wzbierać. Można powiedzieć, że zarazisz się od mentora jego pasją i sam staniesz się pasjonatem. Często widzę, jak ludzie chcą na własną rękę osiągnąć sukces, odcinając się od innych. Mają na twarzy wypisane przekonanie o swej nieomylności. Takich rynek błyskawicznie weryfikuje, tylko co z tego? Nie łatwiej od razu przyjąć pokorną postawę ucznia i oszczędzić sobie przykrości? Odpowiedź nasuwa się sama. Szukając mentora, poza podanymi wyżej wskazówkami, zwróć uwagę na to, czy jest osobą otwartą i pomocną, a także, czy jego myślenie jest na odpowiednim do Twojego poziomie abstrakcji. Musi to być osoba, która potrafi przekazać wiedzę w sposób prosty, zrozumiały i zwięzły. Kiedy znajdziesz osobę odpowiadającą wskazanym wyżej cechom, nie żałuj czasu ani pieniędzy. Twoje zaangażowanie zwróci się błyskawicznie i to z nawiązką. 24

25 19 Sukces jest marnym nauczycielem. Trzeba to powiedzieć wprost. Kiedy wszystko idzie po Twojej myśli, to niczego się nie uczysz. Nie znaczy to, że masz nie dążyć do sukcesu. Stwierdzam tylko, że kiedy popełniasz błąd i wyciągasz z niego odpowiednie wnioski, powinieneś skakać z radości, ponieważ jest to doskonała nauka. Jeśli zdarzy Ci się pomylić i stracić pieniądze podczas swoich inwestycji, bądź dla siebie wyrozumiały. Daj sobie czas na naukę. Błąd to nie Ty, tylko zachowanie, które wystarczy zmienić i będzie dobrze. Niestety, wielu inwestorów utożsamia pomyłkę z sobą samym, biczując się słowami jestem głupi, beznadziejny, nie nadaję się do niczego itp. Nic bardziej mylnego. Czyniąc w tak nierozważny sposób podcinasz sobie skrzydła, zmniejszasz swoje szanse powodzenia i pozbawiasz radości, jaką niesie ze sobą bezwątpienia skuteczne inwestowanie. Zamiast siebie obwiniać, pomyśl, co możesz zrobić, by już więcej nie popełnić tego samego błędu. Jeden z prezesów General Motors wpadł kiedyś na genialny pomysł. Postanowił wprowadzić w firmie nagrodę za największy i najgłupszy błąd popełniony w danym roku przez któregokolwiek z pracowników. Jak myślisz, w jakim celu to zrobił? Teraz już wiesz. Błąd to nic złego, pod warunkiem, że nie popełnisz go drugi raz. Tak też brzmiała druga część konkursu owego Prezesa. Jeśli popełnisz najbardziej kretyński błąd zostaniesz nagrodzony. Uczynisz to drugi raz nie masz po co przychodzić do pracy. Historia skończyła się tak, że nagrodę otrzymał on sam narażając firmę na milionowe straty. Błędu tego nie popełnił jednak już nigdy później i krótko potem stał się najlepiej zarabiającym managerem w Ameryce. To rewolucyjne podejście stosują najlepsi na świecie inwestorzy i biznesmeni. Sprawdź, jak działa w praktyce. 25

26 20 Zamień cztery zielone domki na jeden czerwony hotel. Jestem przekonany, że słyszałeś kiedyś o grze MONOPOL. Jest to gra planszowa, polegająca na inwestowaniu pieniędzy na rynku nieruchomości w wirtualnym, stworzonym przez producenta, świecie. Rozrywka przy jej użyciu niesie ze sobą wiele pozytywnych skutków. Dzięki tej zabawie uczysz się obracać wielkimi pieniędzmi, pokory wobec losu i niezłomności w pokonywaniu problemów. Jednym z celów gry jest zamiana czterech małych domków na jeden duży hotel. Dokonując swoich inwestycji powinieneś kierować się podobnym celem. Idea omawianej tu zasady jest prosta. Inwestuj w wielu miejscach niewielkie kwoty pieniędzy. Z czasem, gdy każda z tych inwestycji będzie przynosiła Ci dochód, zamienisz je wszystkie na jedną dużą, co spowoduje wzrost Twoich zarobków, przy zminimalizowaniu nakładu pracy. Takie działanie jest szczególnie wskazane dla początkujących inwestorów lub tych, którzy nie mają zbyt wielu środków pieniężnych. Oczywiście dywersyfikacja w pewnym stopniu zabezpiecza również Twój kapitał inwestycyjny. Dlaczego, czyniąc we wskazany wyżej sposób, zysk rośnie szybciej, a pracy masz mniej? Załóżmy, że chcesz zainwestować w rynek złotych monet kolekcjonerskich. Cena takich numizmatów zaczyna się od 800 zł. Ty masz tylko 600 zł. Decydujesz się zatem kupić trzy srebrne monety za kwotę 200 zł każda. Przez rok ich cena wzrosła o 30%. Spieniężasz je i mając już 800 zł kupujesz jedną złotą monetę. Powoduje to, że jeśli jej cena wzrośnie również o 30% zarobisz aż 260 zł. Poza tym masz tylko jedną inwestycję. Mniej inwestycji to mniej pracy w ich doglądaniu, a im bardziej są wartościowe, tym więcej pieniędzy z nich wyciągasz. 26

27 21 Wizualizuj swoje zyski. Wizualizacja o niej piszą wszyscy najwięksi bogacze wszechczasów. Na czym polega? Na budowaniu obrazów w swoim umyśle. Obrazy te powinny być pozytywne i związane z tym, co chcesz osiągnąć. Wyobrażaj sobie zatem siebie, jako bogatego człowieka. Zobacz, jak wydajesz pieniądze i poczuj związany z tym komfort. Poczuj zapach skóry w swoim Maybachu i usłysz muzykę płynącą z jego głośników. Odpręż się i zatop w tych obrazach. Niech będą maksymalnie realne. Przekonaj swój umysł, że masz już to, czego pragniesz. Jak myślisz, dlaczego Warren Buffet, Henry Ford, John D. Rockefeller, Bill Gates, Steve Jobs, Walt Disney i inni miliarderzy poświęcili na wizualizację sporą część swojego życia? Odpowiedź tkwi w Twoim umyśle, który jest najdoskonalszym tworem istniejącym we wszechświecie. Umysł ludzki pracuje na określonych częstotliwościach, zwanych falami mózgowymi. Wyróżniamy fale alfa, beta, theta, gamma, delta i epsilon. Tryb, w jakim nasz mózg w danej chwili pracuje, zależy od wielu czynników, między innymi od naszej aktywności. W momencie, gdy budujesz w głowie obrazy, Twój mózg nie wie, że to fikcja. On bierze wszystko na serio i zaczyna na nie reagować. Jeśli chcesz to sprawdzić, wyobraź sobie piękną, pociągającą, nagą kobietę, a zrozumiesz to o czym piszę. Wróćmy jednak to naszego bogactwa. Kiedy Twój mózg jest przekonany, że ma właśnie przed sobą mnóstwo pieniędzy, zaczyna się nastrajać w odpowiedni sposób. Wchodzi na częstotliwość ludzi, którzy doświadczyli w swoim życiu podobnych przeżyć i sprawia, ze Ty stajesz się tego udziałem. Im częściej będziesz programował mózg w taki sposób, tym szybciej osiągniesz to, czego pragniesz. Brzmi to kosmicznie, wiem. Działa jednak bezbłędnie. 27

28 22 Zwycięzcy robią to, czego zwyciężonym nie chce się robić. Powodem, dla którego wiele osób nie osiąga wolności finansowej, jest zwykłe lenistwo. Awersja do jakiegokolwiek wysiłku jest obecnie bardzo popularna. Współczesny świat jest wypełniony promowaniem stylu życia na wczasach. Niestety, mało kto mówi o tym, że zanim taki etap się osiągnie, należy ciężko pracować. Z inwestowaniem jest tak samo. Nie jest ono lekkie, nie jest też łatwe. Wymaga od nas dyscypliny oraz nakładu czasu i energii. Jest jednak dużo lżejsze niż praca na etacie czy prowadzenie własnego biznesu. Zwycięzcy to ludzie, którzy mają jasno sprecyzowaną wizję celów, do których dążą. Zmierzają ku nim wbrew wszelkim przeciwnościom losu. To ludzie, którzy czerpią siłę z wygranych batalii i nie przejmują się porażkami. Wiedzą, że życie jest jak TEST. Możesz zacząć je dobrze, a w konsekwencji przegrać. Możesz też zacząć fatalnie, a pod koniec świętować triumf. Dochodzą oni do granic, gdzie inni rezygnują składając swą broń i przechodzą przez nie, bez zawahania. To właśnie powoduje, że oni są zwycięzcami. Kiedy doznasz porażki, wyciągaj wnioski i idź dalej. Inni tylko czekają na to, byś zrezygnował, byś się załamał. Musisz być dzielny i wytrwały. Miej plan i realizuj go konsekwentnie. Zdziwisz się, jak szybko osiągniesz to, czego pragniesz. Mówi się, że Ci, którzy zrezygnowali nie byli świadomi, jak niewiele dzieli ich od osiągnięcia celu. A co, jeśli Ty jesteś od niego o krok, tylko jeszcze o tym nie wiesz? Są dwa sposoby, by się o tym przekonać. Rezygnacja i Zwycięstwo. Którą drogą wolisz podążać? Pierwszą, pozornie lżejszą, stojąc cały czas w tym samym miejscu? Ja wybrałem drugą opcję Zwycięstwo! Dołącz do mnie i obserwuj, jak Twoje życie zmienia się z dnia na dzień. Bądź pracowity i rób to, czego innym nie chce się robić. 28

29 23 Zabierz swoje pieniądze ze stołu. Robert T. Kiyosaki, w jednej ze swoich książek, słusznie zwraca uwagę na strategie gry zawodowych hazardzistów. Podpatrując ich sposoby działania, można się wiele nauczyć. Jedną z podstawowych zasad, jakie oni wyznają, jest szybkie zabranie swoich pieniędzy ze stołu, na którym rozgrywa się gra. W jaki sposób tę zasadę można przełożyć na inwestycje? Stół będzie symbolizował rynek, na którym dokonujemy inwestycji. Najbardziej ryzykowne jest dla nas początkowe stadium transakcji. Dzieje się tak dlatego, że pieniądze wyszły z naszego portfela, lecz nie zaczęły jeszcze zarabiać albo zarobiły niewiele. Przez cały czas trwania inwestycji leżą one na stole i w każdej chwili, pod wpływem zmiany wielu czynników gospodarczych lub zdarzeń czysto losowych, mogą zostać z niego zabrane przez coś lub kogoś innego. Skuteczny inwestor stara się czym prędzej wygenerować zysk, by po osiągnięciu poziomu break even point, odpowiednio zabezpieczyć pierwotnie zainwestowane pieniądze, ale też nie pozbawiać się możliwości dalszego zarobku. Przykłady poniżej. 1. Inwestujesz zł w 50 gramową sztabkę złota. Po pół roku zyskuje ona na wartości zł. Jest zatem warta zł i za tę też cenę sprzedajesz ją osobie X. Twój zysk wynosi zł. Kolejną inwestycję dokonujesz już tylko kwotą zł. 2. Kupujesz nieruchomość o wartości zł na kredyt z wkładem własnym zł. Wynajmujesz ją za 1000 zł miesięcznie. Po 10 miesiącach zabrałeś swoje pieniądze ze stołu. 3. Inwestujesz w akcję spółki X kwotę zł. Ustawiasz STOP LOSS 20 punktów poniżej ceny otwarcia. Rynek zaczyna iść w górę przynosząc Ci zyski. Przestawiasz zlecenie STOP LOSS na zero właśnie zabrałeś swoje pieniądze ze stołu. 29

30 24 Mniejsza o perfekcję. Bądź po prostu bardzo dobry. Jeśli chcesz zbudować swoje finansowe imperium w stosunkowo krótkim czasie, musisz się szybko rozwijać. Czynisz to teraz powiększając swoją wiedzę, jak i później zdobywając doświadczenie. Twój rozwój powinien przebiegać sprawnie i przynosić Ci dużo radości. Potrzebujesz zatem sporo energii i zapału do pracy. Nic tak nie zabija pokładów siły tkwiącej w każdym z nas, jak perfekcjonizm. Wielu inwestorów tak długo czyta książki, tak długo się szkoli, że zapomina całkowicie o tym, po co to robi. Zgłębiają tajniki inwestowania, zamiast się po prostu go uczyć. Wiedza teoretyczna jest ważna i powinieneś cały czas ją poszerzać. Nie czyń jednak tego w oderwaniu od praktyki. Większość osób nie popiera takiego podejścia twierdząc, że więcej potu na treningach, to mniej krwi w boju. Zgadzam się z nimi, tyle że trening nie może być jedynie teoretyczny. Czy nauczysz się języka obcego lub jazdy na rowerze studiując tylko teoretyczne rozważania na te tematy? NIE! Zatem proponuję Tobie lepsze rozwiązanie. Szkol się, ucz jak najwięcej, ale inwestuj! Zacznij od czegoś niewielkiego i stawiaj małe kroczki. Stopniowo, ale sukcesywnie będziesz szedł do przodu i zanim się obejrzysz, sam napiszesz taką książkę. Większość ludzi nie chce ruszyć w drogę, dopóki wszystkie światła nie będą zielone to sprawia, że nigdzie nie docierają. Jeśli czekasz na dzień, kiedy będziesz idealnie przygotowany do inwestowania, to muszę Cię zmartwić taki dzień nie istnieje. Powinieneś całe życie się rozwijać i być elastycznym. Dostosowuj się do stale zmieniających warunków i bądź przygotowany najlepiej, jak potrafisz na daną chwilę. Zrobisz sobie ogromną przysługę, jeśli zaczniesz działać już teraz. Nie od jutra, bo jutro nigdy nie nadejdzie. 30

31 25 Porównuj się zawsze do siebie. Rozwój to ciągłe dążenie do doskonałości. Na drodze do niej będziesz się zapewne wiele razy potykał o wystające kamienie i nierówności. Nie poddawaj się jednak. Dzień, w którym powiesz, że dotarłeś do celu swojej wędrówki, będzie pierwszym dniem Twojej klęski. Inwestor uczy się przez całe życie, nawet jeśli kiedyś sam staje się nauczycielem innych. Nie zmienia to jednak faktu, że dobrze jest wiedzieć, w jakim tempie postępuje nasz rozwój. Dostrzeganie pozytywnych zmian stanowi ogromny bodziec motywacyjny i dodaje skrzydeł. Jak zatem to sprawdzić? Wydaje się oczywiste - poprzez porównanie. Kilka lat temu zrobiłem ogromny błąd, który prawie doprowadził mnie do zawrócenia z obranej wcześniej drogi inwestycyjnej. Polegał on na ciągłym porównywaniu siebie do innych. W tamtym czasie moim idolem z zakresu inwestycji był oczywiście Warren Buffet. Przeczytałem wszystkie jego książki, obejrzałem wszelkie wywiady i kasety ze szkoleniami, odsłuchałem pliki audio i wszystko, co tylko możliwe. Chciałem stać się kopią Buffeta, ponieważ był on dla mnie straszliwym demonem rynku. Każdą inwestycję starałem się rozpatrywać, patrząc jego oczami i czułem się strasznie, kiedy okazywało się, że nie potrafię. Wiele błędów, wiele rozczarowań, cały bagaż zniechęcenia to dostałem postępując w tak nierozważny sposób. Bądź ode mnie mądrzejszy i weź do swego serca te słowa. Porównuj siebie dziś do siebie z przeszłości tylko tak! Dostrzeżesz wtedy zmiany, których ja nie byłem w stanie dostrzec. Zobaczysz, że Twój rozwój postępuje bardzo szybko, a to doda Ci energii do dalszych przemian. Każdy z nas jest indywidualnością i potrzebuje innych bodźców oraz inną amplitudę czasu, by osiągać zamierzone cele. Jedynym obiektywnym sposobem pomiaru Twojego indywidualnego rozwoju jest porównanie się do samego siebie z przeszłości. 31

32 26 Baw się, nie pracuj. Podejście, jakie masz do inwestowania w dużym stopniu warunkuje Twój sukces. Możesz przyjąć postawę osoby, która podchodzi do pomnażania pieniędzy jak do swojej pracy, a możesz bawić się tym, jak dziecko. Argumenty tych pierwszych będą jestem odpowiedzialny, drugich natomiast - jestem zdrowy i radosny. Czyją stronę przyjąć? Domyśliłeś się już po nagłówku, po której stronie ja stoję. Dlaczego akurat zabawa? Ponieważ jestem zdrowszy, radośniejszy i wcale nie czuję się mniej odpowiedzialny. To, że podchodzę do swoich inwestycji na totalnym luzie i bez stresu, nie tylko sprawia, że czuję się lepiej każdego dnia, ale też zwiększa moją szansę powodzenia. Jest jeszcze jeden ważny aspekt omawianej tu zasady. Jak się czujesz, wstając co dzień rano do pracy czy na uczelnię? Robisz to z przyjemnością czy z poczucia obowiązku? Nie słyszysz przypadkiem wewnątrz głosu nie chce mi się a za chwile muszę bo. W momencie, gdy podchodzisz do określonej sprawy, jak do obowiązku odpala się tzw. kotwica. Jest to nic innego jak określona reakcja Twojego organizmu na dany bodziec, uaktywniająca się pod wpływem jego wystąpienia. Masz kotwicę na uczucie obowiązku, przez co Twój organizm automatycznie odpala uczucie zniechęcenia i rezygnacji. W momencie, gdy potraktujesz tak samo inwestowanie, zadziała ona w identyczny sposób. To normalne, nikt przecież nie lubi być zmuszany do czegokolwiek. Traktując inwestycje jak obowiązek czy pracę, wzbudzasz w sobie negatywne uczucia. Masz czerpać przyjemność z tego, co robisz w życiu, a w szczególności z pomnażania swoich pieniędzy. Baw się tym, nagradzaj za błędy i ciesz swoimi sukcesami. Niech te ostatnie dodają Ci sił, gdy nadejdą gorsze chwile. 32

33 27 Wykorzystaj potęgę dźwigni finansowej. Jedna z największych tajemnic ludzi bogatych. Metoda akceleracji kapitału, pozwalająca w bardzo krótkim czasie zgromadzić ogromny majątek. Polega ona na finansowaniu inwestycji z pomocą obcego kapitału, np. kredytu bankowego. Tak, dobrze widzisz. Kredyt jest jednym z najlepszych narzędzi szybkiego wzbogacania się, pod warunkiem, że wiesz jak go wykorzystać. Wracając jednak to sedna, przyjrzyj się poniższemu przykładowi. Załóżmy, że chcesz kupić nieruchomość wartą zł i masz wystarczająco dużo pieniędzy by to zrobić. Ty jednak czynisz inaczej. Idziesz do banku i bierzesz kredyt hipoteczny z wkładem własnym 10% całej inwestycji. Sytuacja zatem przedstawia się następująco: zł wypłacasz z własnej kieszeni, a zł płaci za Ciebie bank. Dźwignia finansowa w tym przypadku wynosi 9 : 1. Oczywiście kredyt musisz spłacać wraz z odsetkami. Zobacz jednak jak możesz na tym zyskać. Twój wkład to jedyne zł, zatem jeśli wartość nieruchomości wzrośnie o zł, to zarobiłeś na tym 100% (nie licząc rat kredytu). Gdybyś kupił ją za gotówkę, to aby osiągnąć taki zwrot z inwestycji jej wartość musiałaby wynosić zł. Jest to dużo mniej realne niż w przypadku kredytowania. Wykorzystanie dźwigni finansowej ma jeszcze jedną bardzo ważną zaletę - obracamy mniejszą sumą własnych pieniędzy, przez co mniej ryzykujemy. 90% ryzyka bierze na siebie bank. A co z ratami, które musimy płacić? No właśnie, czy musimy płacić je my? Możemy sprawić by płacił je ktoś inny, np. najemca. Wystarczy, że znajdziesz kredyt z odpowiednio niskim oprocentowaniem i wynajmiesz mieszkanie za odpowiednio wysoką kwotę, by doprowadzić do sytuacji, w której nie tylko kredyt będzie spłacany, ale jeszcze na tym zarobisz. Przemyśl to. 33