Dialog z mieszkańcami kluczem do sukcesu władz gminy
|
|
- Magdalena Kozieł
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Numer specjalny 6 Styczeń 2014 Decydujmy razem Katarzyna Dzieniszewska-Naroska Dialog z mieszkańcami kluczem do sukcesu władz gminy Niniejsze opracowanie powstało w ramach projektu Decydujmy razem oraz serii wydawniczej Instytutu Spraw Publicznych Analizy i Opinie kilkustronicowych analiz dotyczących ważnych tematów dla Polski i Europy. Natężenie komunikacji między władzą a mieszkańcami zależy zarówno od zasobów komunikacji społecznej w gminach, jak i od postaw obu stron tego procesu. Zasoby komunikacyjne, chociaż nie są imponujące, to jednak niosą ze sobą pewien potencjał, którego niestety gminy nie potrafią wykorzystać. Zebranie wiejskie, jeżeli zostanie wyraźnie sformułowany i zakomunikowany mieszkańcom jego konsultacyjny cel, może przy pewnej formalizacji jego przebiegu i efektów służyć jako narzędzie konsultowania decyzji, a nawet projektowania pewnych rozwiązań. Urzędnicy miejscy mają problem z wykorzystaniem dobrze rozwiniętej infrastruktury komunikacji społecznej. Niestety, jako główną przyczynę tego stanu trzeba wskazać słabość działów public relations w urzędach dużych miast. Wzajemna komunikacja napotyka często na trudne do przezwyciężenia bariery, takie jak: konflikty personalne, zadawnione urazy, zawiedzione nadzieje. Właśnie dlatego, że dialog między władzą a mieszkańcami jest trudny, konieczne wydaje się wspieranie go przez profesjonalnych animatorów. Obowiązek przekazywania informacji mieszkańcom, wyjaśniania motywów podejmowanych decyzji bez narzucania formy takiego informowania, nie zaszkodziłby wolnemu mandatowi. W przypadku samorządowych stron w BIP konieczne wydaje się wprowadzenie większej kontroli nad realizacją ustawy o dostępie do informacji publicznej. Nie jest to postulat o karanie gmin nierealizujących ustawy, ale raczej postulat lepszej kontroli i stosowania narzędzi dyscyplinujących gminy. Urzędnicy są na pierwszej linii frontu w kontaktach urząd mieszkańcy, dlatego konieczne jest wprowadzenie na kierunku administracja dodatkowych treści kształcenia z zakresu psychologii społecznej, komunikacji, partycypacji.
2 Brak dialogu między władzą a mieszkańcami Jednym z poważnych problemów demokracji lokalnej w Polsce jest zła komunikacja władzy z mieszkańcami, skutkująca małą wiedzą i brakiem poczucia tożsamości mieszkańców z działaniami władzy lokalnej. Zagadnienie to najbardziej dobitnie uwidacznia się przy wszelkich protestach społecznych, odnoszących się do nieznajdujących akceptacji u mieszkańców decyzji władz czy w sytuacjach ekstremalnych sprzeciwów. Dobrym przykładem obrazującym to zagadnienie są samorządowe referenda w sprawie odwołania władz, pokazujące konsekwencje braku codziennego dialogu między mieszkańcami a władzą. Trudno nie zaobserwować, że w takich nieco skrajnych sytuacjach władze lokalne są zaskoczone, niekoniecznie samym protestem, ale przede wszystkim brakiem wiedzy mieszkańców o ich osiągnięciach. Wówczas dopiero pojawia się chęć prowadzenia codziennej komunikacji z mieszkańcami i wzmożone działania na rzecz informowania, wyjaśniania czy po prostu rozmawiania z przedstawicielami różnych grup społecznych. Normy prawne nie wyznaczają zbyt szczegółowo relacji komunikacyjnych między władzą lokalną a mieszkańcami, pozostawiając tę sferę inwencji samych reprezentantów. To oznacza, że komunikacja z mieszkańcami, a zwłaszcza jej natężenie, zależy od samych włodarzy. Natomiast jej forma będzie wiązała się z możliwościami infrastruktury komunikacji społecznej w gminie od tego, czy istnieją określone kanały przepływu informacji, czy jest możliwość komunikacji dwukierunkowej. Najprościej rzecz ujmując, czy władze i mieszkańcy dysponują instytucjami, za pomocą których komunikacja taka mogłaby się odbywać. Do instytucji tych należeć będą media (prasa, radio, telewizja, Internet), ale też instytucje komunikacji bezpośredniej dyżury radnych, zebrania z mieszkańcami. Brak infrastruktury komunikacji społecznej w gminie może stanowić poważne ograniczenie dla przepływu informacji i opinii między władzą lokalną a mieszkańcami. Natężenie komunikacji między władzą a mieszkańcami zależy również od postaw obu stron tego procesu. 1
3 2 Trudno też nie zauważyć, że to właśnie z jednej strony władze lokalne, a z drugiej sami mieszkańcy powołują do życia owe instytucje komunikacyjne. Natężenie komunikacji między władzą a mieszkańcami będzie zależało również od postaw obu stron tego procesu. Władze gminne mogą wydawać bezpłatny biuletyn informacyjny, tworzyć i kreować własne strony internetowe, inicjować regularne zebrania z mieszkańcami, ogłaszać dyżury radnych itd. Mieszkańcy z kolei mogą powoływać do życia media niezależne od władzy, komecyjne lub hobbystyczne, mogą również wychodzić z inicjatywą organizowania zebrań czy spotkań bezpośrednich z przedstawicielami władzy.
4 Zasoby komunikacyjne polskich gmin a praktyki komunikacyjne Kiedy patrzymy na infrastrukturę komunikacji społecznej w gminach w Polsce, wyłania się nam obraz bardzo zróżnicowany. W wielkomiejskich gminach społeczność dysponuje wieloma kanałami komunikacji pośredniej, gdzie rozwijają się niepubliczne media elektroniczne, jak telewizja czy radio, gdzie oferta prasy lokalnej to co najmniej kilka tytułów gazet 1. Tu problemem może być komercyjne nastawienie mediów i kłopoty samorządu z zainteresowaniem ich informacją bieżącą. Gminy mniejsze, miejskie i wiejsko-miejskie, szczególnie te, które mają większe dochody, również mogą dysponować infrastrukturą komunikacji pośredniej, jednak najczęściej jest ona mało zróżnicowana i oparta o media finansowane lub dofinansowywane ze środków publicznych, raczej papierowe. W tym przypadku problem może stanowić ich czysto propagandowy charakter. Natomiast w gminach małych, szczególnie wiejskich, komunikacja ma charakter często niepubliczny, nieformalny i oparta jest o bezpośrednią i bliską relacyjnie znajomość mieszkańców i osób publicznych w gminie. Takie wzory komunikacji społecznej poprzez swój nieformalny charakter mogą powodować klientelizm i manipulację informacją 2. Ale również w tych małych środowiskach mogą występować instytucjonalne (charakter formalny) formy komunikacji, chociażby takie jak zebrania z mieszkańcami czy dyżury wójta. Generalnie jednak, jak pokazują badania, zasoby komunikacyjne polskich gmin, chociaż nie są imponujące, to jednak niosą ze sobą pewien potencjał, którego niestety gminy nie potrafią wykorzystać 3. Istnieje słaby związek między rozwiniętymi kanałami komunikacji społecznej a natężeniem informowania i wyjaśniania przez władze lokalne własnych decyzji. Istnieje słaby związek między rozwiniętymi kanałami komunikacji społecznej a natężeniem informowania i wyjaśniania przez władze lokalne własnych decyzji. 1 K. Dzieniszewska-Naroska, Infrastruktura komunikacji społecznej w gminach a partycypacja, [w:] Dyktat czy uczestnictwo. Diagnoza partycypacji publicznej, t. 1, pod red. A. Olech, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2012, s K. Dzieniszewska-Naroska, Odwołać wójta!, czyli o narodzinach partycypacji, [w:] Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, pod red. A. Olech, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011, s. 122 i K. Dzieniszewska-Naroska, Infrastruktura, op. cit. 3
5 Na taką sytuację wpływają w największym stopniu postawy i wzajemne oczekiwania obu stron procesu komunikacji 4. 1 Władze gminne skupiają się często na samym procesie zarządzania, ograniczając przekazywanie informacji do minimum, a mieszkańcy, dopóki rezultaty owego zarządzania nie naruszają bezpośrednio ich interesów czy wartości, nie domagają się więcej, chociaż nie mają ani wiedzy, ani poczucia wpływu na bieg spraw lokalnych Analiza badań prowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych 63 wskazuje, że aby poprawić proces komunikacji, należy oddziaływać na zmianę postaw w stosunku do procesu wzajemnej komunikacji zarówno mieszkańców, jak i władz lokalnych, z jednoczesnym uwzględnieniem zróżnicowania oraz szacunkiem dla lokalnych kultur komunikacyjnych. 4 K. Dzieniszewska-Naroska, Modele komunikacji między władzą a mieszkańcami w gminach a stymulatory komunikacji, [w:] Przepis na uczestnictwo. Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce, t. 2, pod red. A. Olech, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa M. Jóźko, Rynkowe mechanizmy komunikacji, [w:] Przepis na, op. cit., s K. Dzieniszewska-Naroska, Modele, op. cit., s
6 Zebranie wiejskie jako potencjalne narzędzie partycypacyjne w gminach wiejskich Zebrania wiejskie, jako instytucja obecna w lokalnej kulturze komunikacyjnej wsi, mogłyby stanowić fundament, na którym można oprzeć szereg technik partycypacyjnych. Tymczasem zdecydowana większość gmin organizujących zebrania wiejskie nie wykorzystuje ich do skonsultowania z mieszkańcami podejmowanych decyzji, nie mówiąc już o włączaniu mieszkańców do projektowania prawa lokalnego. Potencjał zebrań wiejskich tkwi w przywiązaniu mieszkańców do tej formy komunikacji, jak również w tym, że władze gminne często stosują je w praktyce utrzymywania więzi z mieszkańcami. Zabrania są wykorzystywane w gminach wiejskich głównie jako miejsce przekazywania informacji 7. 4 Sporadycznie również w sytuacjach, gdy jakaś inwestycja wymaga formalnych konsultacji z mieszkańcami, gminy wiejskie przeprowadzają je właśnie za pomocą zebrania. Często też jest to miejsce podejmowania decyzji, zwłaszcza w sprawach sołeckich. Silne zakorzenienie tej instytucji, zarówno w świadomości mieszkańców, jak i w praktykach komunikacyjnych wsi powoduje, że może ona stanowić pewne oparcie dla rozwijania technik partycypacyjnych na wsi. Zebrania wiejskie mogą być miejscem debaty prowadzonej przez moderatora. Pytanie tylko, skąd wziąć niezależnego i profesjonalnego moderatora. W praktykach zebrań wiejskich gospodarzem takich zebrań są rady sołeckie, czyli zebrania są prowadzone przez przedstawicieli jednostek pomocniczych. Jednocześnie jednak, kiedy na takim zebraniu pojawia się wójt, rady sołeckie przekazują mu prowadzenie zebrania. Inną praktyką podczas zebrań jest moderowanie zebrań przez urzędników gminnych. Często zdarza się jednak, że moderuje spotkanie mniej lub bardziej oficjalnie sam wójt, udzielając głosu konkretnym osobom z sali albo też wskazując osobie moderatora, komu należy udzielić głosu. Drugi problem, który się pojawia w przypadku wiejskich zebrań, to malejąca frekwencja. Nie mamy tu niestety danych empirycznych, które pokazywałyby to zjawisko w skali całego kraju, jednak w pracach wielu badaczy zauważa Wydaje się, że kiedy opisuje się praktyki partycypacyjne tworząc tzw. księgi dobrych praktyk czy przewodniki po technikach partycypacyjnych, pomija się problem odmiennych kultur komunikacyjnych w polskich gminach, pozostawiając dobór praktyk samym władzom i mieszkańcom. 7 A. Olech, Modele partycypacji publicznej w Polsce, [w:] Dyktat, op. cit., s
7 6 się, że dostrzegają to zjawisko działacze lokalni. Te problemy utrudniają wykorzystanie zebrań wiejskich w służbie partycypacji, ale nie czynią tego niemożliwym. Wydaje się, że kiedy opisuje się praktyki partycypacyjne tworząc tzw. księgi dobrych praktyk czy przewodniki po technikach partycypacyjnych, pomija się problem odmiennych kultur komunikacyjnych w polskich gminach, pozostawiając dobór praktyk samym władzom i mieszkańcom. Promując określone praktyki, warto podkreślać, które z nich mogą być wykorzystane w gminach z określonymi zasobami komunikacyjnymi. W gminach, gdzie zebranie wiejskie jest instytucją praktykowaną, można je wykorzystać do np. debaty prowadzonej przez moderatora czy do działania zespołów roboczych. Nacisk powinien być położony na pokazaniu władzy i mieszkańcom, że zebranie wiejskie poświęcone sformalizowanemu zbieraniu opinii mieszkańców jest doskonałym narzędziem partycypacji i nie generuje dodatkowych kosztów. Zaproszenie mieszkańców wsi na Debatę z moderatorem brzmi dla mieszkańców obco i nieco przeraża, za to zaproszenie ich na Zebranie w sprawie budżetu gminy brzmieć będzie znajomo. Przekonanie, zwłaszcza władz, do wykorzystania zebrania wiejskiego jako pewnej formy, poprzez którą można realizować w praktyce tanim kosztem partycypację, będzie tu kluczem do urzeczywistnienia partycypacji w gminach wiejskich.
8 Profesjonalne public relations w dużych miastach Potencjał komunikacyjny dużych miast tkwi w niezależnych, komercyjnych i zróżnicowanych mediach lokalnych. Urzędnicy miejscy mają problem z wykorzystaniem tego zasobu do przekazywania informacji o bieżących wydarzeniach czy działaniach, które nie mają cech informacji sensacyjnej, tak poszukiwanej przez media komercyjne. Tu niestety trzeba wskazać na słabość działów public relations w urzędach dużych miast. Zarządzanie informacją w samorządzie wielkomiejskim, gdzie dzieje się tak wiele rzeczy, ale zarazem tak codziennych, jak kontynuacja budowy kolejnego odcinka drogi, nie jest rzeczą prostą. Sama informacja bowiem nie jest atrakcyjna dla mediów. Tradycyjne formy PR, takie jak przygotowywanie notatek do prasy czy nawet rutynowe niekiedy konferencje prasowe, to dziś zdecydowanie za mało, aby przyciągnąć uwagę dziennikarzy. Dobrze wiedzą o tym działy public relations dużych komercyjnych firm, które koncentrują uwagę na sponsorowanych artykułach oraz przede wszystkim na tworzeniu specjalnych akcji, eventów, na tyle interesujących, aby przyciągnąć kamery i mikrofony. Miejscy urzędnicy odpowiedzialni za public relations nie dysponują ani tak dużymi budżetami, ani tak profesjonalnym oprzyrządowaniem jak komercyjne firmy. Dzieje się tak, ponieważ władze lokalne nie doceniają znaczenia zarządzania informacją, koncentrując maksymalne środki na samej realizacji inwestycji, zakładając, że to jest najważniejsze dla mieszkańców. I oczywiście tak jest, mieszkańcy cenią najbardziej zrealizowane konkretne inwestycje, ale jednocześnie, aby mogli je docenić, muszą się o nich jakoś dowiedzieć. I to nie tylko o tym, że nie ma problemów, ale również o trudnościach, na jakie napotykają władze przy ich realizacji oraz wysiłku władz wkładanym w ich pokonywanie. Kluczowe dla dużych miast wydaje sięprzekonanie władz lokalnych do profesjonalnego podejścia do zarządzania informacją w gminie, otwartości urzędów na media i stosowania bardziej nowoczesnych technik public relations. W dużych miastach działania komunikacyjne powinny być skierowane z jednej strony na posiadanie własnych kanałów komunikacyjnych, ale również na bardziej efektywnych kontaktach z mediami komercyjnymi. W dużych miastach działania komunikacyjne powinny być skierowane z jednej strony na posiadanie własnych kanałów komunikacyjnych, ale również na bardziej efektywnych kontaktach z mediami komercyjnymi. Zarządzanie informacją w samorządzie wielkomiejskim, gdzie dzieje się tak wiele rzeczy, ale zarazem tak codziennych, jak kontynuacja budowy kolejnego odcinka drogi, nie jest rzeczą prostą. Sama informacja bowiem nie jest atrakcyjna dla mediów. 7
9 Komunikacyjny potencjał Internetu Informacje zamieszczane w Internecie są słabej jakości lub też trudno jest je odnaleźć przeciętnemu mieszkańcowi. Jednak ponieważ mieszkańcy usiłują ich tam szukać, Internet może stanowić w przyszłości dobre narzędzie do komunikacji z mieszkańcami. Ważnym medium wspomagającym komunikację między władzą a mieszkańcami staje się Internet, który jeszcze nie wyprzedził mediów tradycyjnych, jednak na równi z nimi jest doceniany i praktykowany jako narzędzie komunikacji, i to zarówno przez władze lokalne, jak i przez mieszkańców 8. 1 Władze często wykorzystują własne strony internetowe do informowania mieszkańców o sesjach, zamieszczając na stronach różne sprawozdania czy informacje, niestety rzadko na takiej stronie można znaleźć projektowane akty prawa lokalnego. Internet jest również narzędziem praktykowanym przez mieszkańców poszukujących informacji, ale tu niestety, jak pokazują badania, najczęściej takie poszukiwania kończy osobista wizyta w urzędzie. To oznacza, że informacje zamieszczane w Internecie są słabej jakości lub też trudno jest je odnaleźć przeciętnemu mieszkańcowi. Jednak ponieważ mieszkańcy usiłują ich tam szukać, Internet może stanowić w przyszłości dobre narzędzie do komunikacji z mieszkańcami. Potencjał Internetu jako narzędzia komunikacji między władzą a mieszkańcami tkwi również w możliwości wykorzystania go do komunikacji dwukierunkowej. Niestety, dyskusja między władzą a mieszkańcami za pośrednictwem Internetu ciągle należy do bardzo incydentalnych sytuacji. Jednocześnie jednak słabość lokalnych mediów tradycyjnych, szczególnie w gminach wiejskich i wiejsko-miejskich powoduje, że rozwijają się tam niezależne od władz gminy fora dyskusyjne. Internet zatem rozwija debatę samych mieszkańców nad gminnymi sprawami, ściąga ich uwagę do ważnych lokalnie spraw. Internet jest narzędziem o dużym potencjale do wykorzystania w przyszłości do komunikacji zarówno jednostronnej, jak i dwustronnej między władzą lokalną a mieszkańcami. Jego potencjał tkwi w dostępności i małych kosztach. Ograniczenia tego medium obecnie dotyczą raczej niewielkiej grupy wykluczonych z cyberprzestrzeni, głównie osób starszych. 8 K. Dzieniszewska-Naroska, Skuteczna komunikacja między władzą lokalną a mieszkańcami za pośrednictwem Internetu, Badania, Ekspertyzy, Rekomendacje, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa
10 Zmiana ustawowych obowiązków władz lokalnych względem mieszkańców Ustawy samorządowe dają reprezentantom dowolność w formach i natężeniu owego utrzymywania więzi z mieszkańcami 9. 2 Ustawodawca prawdopodobnie wyszedł z założenia, że reprezentanta, który straci ową więź z mieszkańcami, ci ostatni po prostu nie wybiorą na następną kadencję. Warto jednak podkreślić, że w ustawach samorządowych znajdują się również zapisy (np. art. 23 ustawy o samorządzie gminnym), podkreślające obowiązek radnego przedstawiania radzie postulatów zgłaszanych przez mieszkańców. Jest to właściwie jedyny zapis wkraczający w relację radny mieszkańcy. Obowiązki radnego względem mieszkańców ustawy samorządowe potraktowały bardzo ogólnie. W relację między mieszkańcami a władzą wykonawczą gminy ustawy samorządowe w ogóle nie ingerują. Owa wolność w sprawowaniu mandatu jest prawdopodobnie pochodną stosowanej powszechnie w świecie instytucji wolnego mandatu, zgodnie z którą reprezentanci nie są związani instrukcjami wyborców Wydaje się jednak, że obowiązek przekazywania informacji mieszkańcom, wyjaśniania motywów podejmowanych decyzji, bez narzucania formy takiego informowania, nie zaszkodziłby wolnemu mandatowi. Tak samo jak nie szkodzi mu zapis o utrzymywaniu więzi z mieszkańcami czy obowiązek przekazywania postulatów zgłaszanych przez mieszkańców. Zmiana tego stanu rzeczy w głównych ustawach mogłaby przynieść pewną poprawę sytuacji, oczywiście w dłuższej perspektywie czasu. Można założyć, że zanim ktoś zdecyduje się kandydować na funkcję radnego, przeczyta, jakie ma obowiązki jako radny, a przynajmniej zrobi to większość kandydatów. To z kolei zwiększy skłonność radnych wiejskich chociażby do pojawienia się na zebraniu z mieszkańcami, organizowanym przez władze sołeckie, lub w przypadku radnych miejskich do prowadzenia strony internetowej z bieżącymi informacjami dla mieszkańców. W przypadku władzy wykonawczej również przydałoby się wprowadzenie zapisów, obligujących tę władzę np. do przeka- W przypadku władzy wykonawczej również przydałoby się wprowadzenie zapisów, obligujących tę władzę np. do przekazywania informacji mieszkańcom o bieżących jej działaniach i obowiązku zapisanego właśnie w ustawie samorządowej, która w ogóle nie formułuje obowiązków władzy wykonawczej pochodzącej przecież z wyborów powszechnych względem mieszkańców. 92Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U Nr 16, poz. 95 ze zm.; Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz.U Nr 91, poz. 578 ze zm.; Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz.U Nr 91, poz. 576 ze zm. 103A. Krajewska, Radni a partycypacja publiczna, Analizy i Opinie, Numer specjalny 5, październik
11 10 zywania informacji mieszkańcom o bieżących jej działaniach i obowiązku zapisanego właśnie w ustawie samorządowej, która w ogóle nie formułuje obowiązków władzy wykonawczej pochodzącej przecież z wyborów powszechnych względem mieszkańców. Warto może podkreślić, że większość wójtów, burmistrzów i prezydentów w Polsce informuje mieszkańców na bieżąco o działaniach już podjętych za pośrednictwem BIP (co jest ich ustawowym obowiązkiem) czy na internetowych stronach urzędu. Niestety, o projektowanych działaniach obu władz mieszkańcy mogą dowiedzieć się raczej przypadkowo tylko tam, gdzie istnieje jakiś typ mediów lokalnych lub gdy są one konsultowane.
12 Lepsza kontrola nad realizacją ustawy o dostępie do informacji publicznej Warto podkreślić, że władze publiczne w Polsce mają obowiązek informowania o projektach aktów prawnych, co wymusza ustawa o dostępie do informacji publicznej Władze centralne wywiązują się z tego obowiązku właśnie za pośrednictwem Internetu, gdzie możemy znaleźć projekty ustaw przygotowywane przez ministerstwa oraz te, nad którymi pracuje już sejm. Natomiast projekty prawa lokalnego tylko incydentalnie są prezentowane mieszkańcom, a ową incydentalność wywołuje często obligatoryjny zapis przeprowadzenia konsultacji społecznych danego aktu. Można zatem powiedzieć, że samorządy gminne nie realizują tego ustawowego obowiązku i jest to zjawisko masowe. Generalnie, w przypadku samorządowych stron w BIP, koniecznym wydaje się wprowadzenie większej kontroli nad realizacją ustawy o dostępie do informacji publicznej. Nie jest to postulat o karanie gmin nierealizujących ustawy, ale raczej postulat lepszej kontroli i stosowania narzędzi dyscyplinujących gminy. Taka kontrola byłaby możliwa, gdyby w BIP wprowadzić jednolity schemat organizacyjny strony dla gmin, dający możliwość monitorowania zawartości dokumentów tam zamieszczanych. Dzisiejszy rozwój technologii teleinformatycznych pozwala na automatyczną kontrolę takich stron. Na przykład, gdy na stronie internetowej nie pojawi się odpowiadająca liczbie mandatów liczba oświadczeń majątkowych radnych lub gdy w zakładce projekty uchwał od trzech miesięcy nie zamieszczono nic nowego, mógłby być generowany automatyczny komunikat kierowany do urzędu z przypomnieniem o konieczności uzupełnienia informacji. Takie działania mogłyby wytworzyć prawidłowe nawyki u urzędników samorządowych. Projekty prawa lokalnego tylko incydentalnie są prezentowane mieszkańcom, a ową incydentalność wywołuje często obligatoryjny zapis przeprowadzenia konsultacji społecznych danego aktu. Można zatem powiedzieć, że samorządy gminne nie realizują tego ustawowego obowiązku i jest to zjawisko masowe. 11 A. Krajewska, Prawne aspekty partycypacji na poziomie lokalnym, [w:] Prawo a partycypacja publiczna. Bilans monitoringu 2010, pod red. G. Makowskiego i P. Sobiesiak, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011, s
13 Animacja aktywności komunikacyjnej mieszkańców i władzy Który burmistrz czy wójt nie skorzystałby z rad urzędnika, potrafiącego w sposób studzący negatywne emocje poprowadzić zebranie, napisać informację na stronę, tak by była czytelna i jednoznaczna. Zaproponowane powyżej rozwiązania w regulacjach ustawowych same w sobie niewiele zmienią, jeżeli nie przekonamy zarówno władz, jak i mieszkańców, że w interesie obu stron leży wzajemna komunikacja, że komunikacja się po prostu opłaca. Proces komunikacji wymaga angażowania sił i środków finansowych. Co więcej, wzajemna komunikacja napotyka często na trudne do przezwyciężenia bariery, takie jak: konflikty personalne, zadawnione urazy, zawiedzione nadzieje. Właśnie dlatego, że dialog między władzą a mieszkańcami jest trudny, konieczne wydaje się wspieranie go przez profesjonalnych animatorów. Rolą animatora byłoby tu nie tylko inicjowanie komunikacji, ale też nieustanne przypominanie obu stronom zysków z niej płynących, czyli motywowanie obu stron. Zyski te, chociaż oczywiste dla badaczy i animatorów życia lokalnego, nie zawsze są widoczne dla władzy i mieszkańców A przecież władze, poprzez prowadzenie dialogu z mieszkańcami, zdobywają lepsze rozeznanie potrzeb i problemów mieszkańców, nie tych zakładanych przez urząd, ale tych rzeczywistych. Jeżeli wkładają dużo energii w działania na rzecz gminy, to dobra komunikacja uświadomi mieszkańcom wysiłek wkładany przez nie w polepszenie warunków życia w gminie, co przy dobrym zarządzaniu powinno zaprocentować w kolejnych wyborach. Mieszkańcy natomiast zyskują większe poczucie wpływu na bieg spraw lokalnych oraz lepsze rozumienie działań władzy. Rola animatora to również przezwyciężanie istniejących lokalnie barier komunikacji, w tym również tworzenie adekwatnych do lokalnej kultury kanałów komunikacji i stymulowanie ich rozwoju oraz rozpoznawanie sytuacji i interesów konfliktowych oraz wspomaganie ich rozwiązywania. Główne pytanie to: skąd wziąć osoby z koniecznymi do takiej animacji zasobami umiejętności? W środowiskach lokalnych naturalne zasoby aktywnych lokalnie osób istnieją w organizacjach pozarządowych. Nie można jednak wyłącznie na tych naturalnych zasobach bazować, komunikacja inicjowana 121 A. Olech, Porównanie procesu wdrażania metod istotne podobieństwa i różnice, [w:] Partycypacja publiczna w praktyce. Dwa modele zwiększania uczestnictwa mieszkańców w podejmowaniu decyzji, pod red. A. Olech, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2013, s
14 wyłącznie od dołu może być hamowana przez niechęć władzy. Dobrym chyba rozwiązaniem jest odpowiednie do obecnych potrzeb edukowanie urzędników gminnych. Który burmistrz czy wójt nie skorzystałby z rad urzędnika, potrafiącego w sposób studzący negatywne emocje poprowadzić zebranie, napisać informację na stronę, tak by była czytelna i jednoznaczna. Przekazać informację do mediów o wydarzeniach, obchodach, tak by przecinanie wstęgi przez burmistrza odbywało się w świetle kamer i fleszy aparatów. Niestety, urzędnicy gminni czy miejscy, edukowani na kierunku administracja, nauczeni są głównie wyszukiwania i interpretowania prawa i niekiedy jeszcze rozumienia makro- i mikroekonomicznych wskaźników. Wiedza z zakresu komunikacji społecznej, public relations jest im niestety niedostępna. Tymczasem w małych gminach nie ma po prostu możliwości zatrudnienia w urzędzie osoby, która będzie tylko tym się zajmowała i posiadała te specjalistyczne kompetencje. Dlatego konieczne jest wprowadzenie na kierunku administracja dodatkowych treści z zakresu psychologii społecznej, komunikacji, partycypacji. To pozwoli wykształcić nam rzesze kompetentnych urzędników, którzy nie będą obawiali się komunikowania z mieszkańcami, będą świadomi zysków płynących z takiej komunikacji i będą potrafili przekonać lokalnych polityków do jej praktykowania. Nie można bowiem nie zauważyć, że to właśnie urzędnicy są na pierwszej linii frontu w kontaktach urząd mieszkańcy. Politycy po skończonej kadencji odchodzą, zaś w urzędzie gminy zostają urzędnicy z nową władzą, która również będzie potrzebowała rady i wsparcia dla realizowanych wizji rozwoju, dlatego warto wprowadzić do programów nauczania na kierunku administracja zarówno podstawy psychologii społecznej, jak i podstawy komunikacji społecznej. 13
15 O autorce Katarzyna Dzieniszewska-Naroska socjolożka, doktor, adiunkt na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Prowadzi badania nad reprezentacją polityczną, partycypacją i konfliktem politycznym na poziomie gminy. 14
16 Za treść publikacji odpowiada Instytut Spraw Publicznych. Przedruk materiałów Instytutu Spraw Publicznych w całości lub części jest możliwy wyłącznie za zgodą Instytutu. Cytowanie oraz wykorzystanie danych empirycznych jest dozwolone z podaniem źródła. Copyright by Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2014 Redaktor serii: dr Jacek Kucharczyk Redaktor wydania: dr Anna Olech Koordynator serii: Rafał Załęski, publikacje@isp.org.pl Redakcja językowa: Izabela Komorowska-Dzierżanowska Skład: Popowska STUDIO, Jadwiga Popowska Adres: Instytut Spraw Publicznych ul. Szpitalna 5 lok. 22, Warszawa tel , fax isp@isp.org.pl, Publikacja dystrybuowana bezpłatnie
17
18 Decydujmy razem to partnerski projekt systemowy, którego głównym celem jest rozwijanie silnych i aktywnych wspólnot w Polsce, poprzez wzmocnienie udziału obywateli w kreowaniu i wdrażaniu polityki publicznej w obszarach wybranych przez poszczególne samorządy: zatrudnienia, integracji społecznej, przedsiębiorczości lub zrównoważonego rozwoju. W podejmowanych działaniach Partnerstwo koncentruje się na wypracowaniu i upowszechnianiu mechanizmów współpracy administracji publicznej ze społecznościami lokalnymi, wykorzystując sprawdzoną metodę angażowania obywateli w sprawy publiczne, jaką jest animacja społeczna. Prowadzonym w projekcie działaniom towarzyszy refleksja naukowa. Wyprodukowano z poszanowaniem zasady zrównoważonego rozwoju PUBLIKACJA BEZPŁATNA
Narzędzie do pomiaru partycypacji Jak mierzyć partycypację na poziomie lokalnym
Decydujmy razem Narzędzie do pomiaru partycypacji Jak mierzyć partycypację na poziomie lokalnym dr Anna Olech dr Tomasz Kaźmierczak Warszawa 31 maja 2011 r. Dekonstruując partycypację jako relację postawy
Bardziej szczegółowoOPRACOWANIE ZINTEGROWANEGO PROGRAMU AKTYWIZACJI I PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ NA TERENIE OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA
OPRACOWANIE ZINTEGROWANEGO PROGRAMU AKTYWIZACJI I PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ NA TERENIE OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA - w ramach projektu Razem Blisko Krakowa zintegrowany rozwój podkrakowskiego obszaru
Bardziej szczegółowoSKUTECZNA PARTYCYPACJA PUBLICZNA NGO
SKUTECZNA PARTYCYPACJA PUBLICZNA NGO W KONTEKŚCIE PODNOSZENIA KOMPETENCJI PRZEDSATWICIELI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W ZAKRESIE NIEZBĘDNYM DO UDZIAŁU W PROCESIE STANOWIENIA PRAWA Czym jest partycypacja
Bardziej szczegółowoBudowanie partnerstwa. Dialog Obywatela z samorządem
Paweł Śliwa Instytut Socjologii UAM Budowanie partnerstwa. Dialog Obywatela z samorządem Kongres obywatelski Seminarium Budowanie partnerstwa międzysektorowego Gostyń, 24 lutego 2014 r.. Uwagi wprowadzające
Bardziej szczegółowoMłodzieżowe Rady. sposób na systematyczne uczestnictwo młodzieży w życiu publicznym
Młodzieżowe Rady sposób na systematyczne uczestnictwo młodzieży w życiu publicznym VI seminarium Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej: partycypacja młodzieży 11-12 października 2011 roku Zaczęło się
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia 2018 roku o zmianie ustawy prawo prasowe oraz zmianie niektórych innych ustaw
PROJEKT Ustawa z dnia 2018 roku o zmianie ustawy prawo prasowe oraz zmianie niektórych innych ustaw Art. 1 W ustawie z dnia z dnia 26 stycznia 1984 r. prawo prasowe (Dz.U. 1984 r. Nr 5 poz. 24 ze zm.)
Bardziej szczegółowoWspółpraca władz lokalnych z mieszkańcami
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 46/2018 Współpraca władz lokalnych z mieszkańcami Kwiecień 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoWieś dla Seniorów Seniorzy dla wsi
Wieś dla Seniorów Seniorzy dla wsi Seniorzy są wśród nas Szybko postępujące zmiany demograficzne ostatnich 20 lat spowodowały rosnący udział osób starszych w Polsce. Zmiany struktury demograficznej związane
Bardziej szczegółowoJak wspierać młodych w zaangażowani publicznym? FUNDACJA CIVIS POLONUS
Jak wspierać młodych w zaangażowani publicznym? FUNDACJA CIVIS POLONUS Czym jest życie publiczne? Życie publiczne to ogół stosunków i relacji, jakie zachodzą pomiędzy obywatelami, organizacjami państwowymi
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXVIII/860/13 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 26 czerwca 2013 r.
UCHWAŁA NR XXXVIII/860/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie zasad i trybów przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami miasta Katowice. Na podstawie art. 5a, w związku z art. 40 ust.
Bardziej szczegółowoPoziom 1. Poziom 2. Spotkania powinny służyć:
Poziom 1 Artykuł 23 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że radny jest zobowiązany przyjmować zgłaszane przez mieszkańców postulaty i przedstawiać je do rozpatrzenia władzom. Jeśli więc mieszkańcy mają
Bardziej szczegółowoKatalog pytań do mieszkańców
Dostępny samorząd podsumowanie kadencji 2010-2014 Katalog pytań do mieszkańców Pytania pogrupowane są w bloki tematyczne. Odpowiedzi na pytania z danego bloku powinny dać obraz sytuacji w danym obszarze.
Bardziej szczegółowoPartycypacja w procesie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Kraków, r.
Partycypacja w procesie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Kraków, 12.01.2016 r. Definicja PARTYCYPACJA PUBLICZNA udział mieszkańców w definiowaniu i rozwiązywaniu problemów lokalnych
Bardziej szczegółowoEdukacja Dialog - Partycypacja
Mamy zaszczyt zaprosić na konferencję Edukacja Dialog Partycypacja. Wyzwania i szanse Dolnego Śląska w zakresie polityki młodzieżowej i aktywizacji obywatelskiej młodzieży, będącej elementem projektu Gmina
Bardziej szczegółowoŚląskie programy rewitalizacji - wsparcie dla gmin
Śląskie programy rewitalizacji - wsparcie dla gmin Metody włączania interesariuszy w procesy rewitalizacyjne Karolina Musielak Instytut Rozwoju Miast Partycypacja w ustawie o rewitalizacji: art. 5, 6 i
Bardziej szczegółowoPolacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań
Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej Prezentacja wyników badań Informacja o wynikach badań Prezentowane wyniki pochodzą z badań ogólnopolskich
Bardziej szczegółowoJednym z podstawowych aktów prawnych, regulujących udział mieszkańców w życiu publicznym, jest Europejska Karta Samorządu Lokalnego (EKSL).
Jedną z bardzo ważnych kwestii, jakie pojawiają się w praktycznym aspekcie inicjowania i prowadzenia działań konsultacyjnych, jest ich formalne oraz nieformalne uregulowanie. Okoliczność ta jest o tyle
Bardziej szczegółowoLOKALNY INDEKS KONSULTACJI
LOKALNY INDEKS KONSULTACJI Zasadniczym elementem Lokalnego Indeksu Konsultacji jest moderowana dyskusja, podczas której uczestnicy odpowiadają na pytania zawarte w Indeksie. Przygotowując dyskusję trzeba
Bardziej szczegółowoProgram współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok
Projekt Program współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok WPROWADZENIE Partnerska współpraca z organizacjami pozarządowymi jest niezbędna dla skutecznego
Bardziej szczegółowoOcena jakości konsultacji społecznych w Słupsku - podsumowanie. Badania realizowane w ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór Zadanie: Lokalne konsultacje
Ocena jakości konsultacji społecznych w Słupsku - podsumowanie Badania realizowane w ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór Zadanie: Lokalne konsultacje Słupsk 2014 Jakie narzędzia wykorzystano? - Ankiety
Bardziej szczegółowoWYCIĄG DOTYCZĄCY EDUKACJI OBYWATELSKIEJ
Badanie stanu sektora obywatelskiego w województwie warmińsko-mazurskim w kontekście Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce Autorki: Beata Wachniewska-Mazurek, Marta Liberadzka
Bardziej szczegółowoKOMPETENCJE COACHINGOWE W SŁUŻBIE PARTNERSTWA HR Z BIZNESEM. Katarzyna Mirkiewicz
KOMPETENCJE COACHINGOWE W SŁUŻBIE PARTNERSTWA HR Z BIZNESEM Katarzyna Mirkiewicz 19.11.2014 Agenda Trudności w budowaniu partnerstwa Rola działu HR Czym jest partnerstwo? Jak budować partnerstwo? Zacznijmy
Bardziej szczegółowoPodsumowanie seminarium pt. Jak poprawić jakość dialogu obywatelskiego w Polsce?
Podsumowanie seminarium pt. Jak poprawić jakość dialogu obywatelskiego w Polsce? (Rady działalności pożytku publicznego jako przestrzeń do prowadzenia dialogu obywatelskiego) Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoMłodzieżowe rady gmin jak zagwarantować ciągłość działania
Młodzieżowe rady gmin jak zagwarantować ciągłość działania Warsztat podczas konferencji: "Partycypacja - milowy krok do rozwoju lokalnego" (Kraków, 12.01.2016) Co to jest MRG, czyli Młodzieżowa Rada Gminy
Bardziej szczegółowoPrezentacja Dokumentu Strategii Zarządzania Zmianą Gospodarczą
KONFERENCJA w ramach projektu WYPRZEDZIĆ ZMIANĘ - PARTNERSTWO LOKALNE DLA ROZWOJU GOSPODARCZEGO POWIATU CHOJNICKIEGO Prezentacja Dokumentu Strategii Zarządzania Zmianą Gospodarczą Alicja Zajączkowska 6
Bardziej szczegółowoBudżety partycypacyjne w Małopolsce.
Tablica informacyjna Budżety partycypacyjne w Małopolsce. Stan i kierunki rozwoju Streszczenie Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Departament Polityki Regionalnej Budżet obywatelski coraz bardziej
Bardziej szczegółowoZASADY PRZEPROWADZANIA OCENY WSPÓŁPRACY GMINY GRYFINO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI
Załącznik do Zarządzenia Nr 0050.137.2014 Burmistrza Miasta i Gminy Gryfino z dnia 26 listopada 2014 ZASADY PRZEPROWADZANIA OCENY WSPÓŁPRACY GMINY GRYFINO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI CZĘŚĆ I: INFORMACJE
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WITRYNY OBYWATELSKIEJ PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
REGULAMIN WITRYNY OBYWATELSKIEJ PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ CZEŚĆ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Witryna Obywatelska Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ma na celu wspieranie uczestnictwa obywateli
Bardziej szczegółowoNADZÓR PEDAGOGICZNY A NOWY SYSTEM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
NADZÓR PEDAGOGICZNY A NOWY SYSTEM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI POTRZEBA I ROZUMIENIE ZMIAN Wyzwania cywilizacyjne, na które musi zareagować szkoła, m.in. rozwój społeczny, kształtowanie postaw, aktywność jednostki,
Bardziej szczegółowoProces przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Lipno na lata
wiedza zmienia przyszłość Proces przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Lipno na lata 2016 2021 PODNOSZENIE KWALIFIKACJI KADR POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W WIELKOPOLSCE
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE
Załącznik nr 1 do uchwały Nr --/--/2012 Rady Gminy Sadowie z dnia ---------------- 2012 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ
Bardziej szczegółowoKonsultacje społeczne
Konsultacje społeczne Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 10 maja 2011 r. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego Prezentacja drugiego celu operacyjnego: zwiększenie partycypacji społecznej
Bardziej szczegółowoDziałanie DOSTĘPNI SAMORZĄDOWCY - PODSUMOWANIE KADENCJI 2010-2014
Działanie DOSTĘPNI SAMORZĄDOWCY - PODSUMOWANIE KADENCJI 2010-2014 Materiał wypracowany w czasie Warsztatów Wprowadzających do tegorocznej edycji akcji Masz Głos, Masz wybór działanie Dostępni Samorządowcy
Bardziej szczegółowoPLAN WŁĄCZENIA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
PLAN WŁĄCZENIA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Podstawowym założeniem, które przyjęto dla potrzeb opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju dla obszaru PROWENT na lata 2014-2020 jest szerokie włączenie mieszkańców
Bardziej szczegółowoOPIS DOBREJ PRAKTYKI
OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące gminy/powiatu nazwa inicjatywy Gminna Wspólnota Samorządowa zacznij od Siebie nazwa gminy/powiatu Gruta dokładny adres 86-330 Mełno, Gruta 244 województwo kujawsko-pomorskie
Bardziej szczegółowoMonitorowanie budżetu jako metoda aktywizacji obywatelskiej
Monitorowanie budżetu jako metoda aktywizacji obywatelskiej Stowarzyszenie Jeden Świat (SJŚ) i holenderski Oxfam Novib, realizują wspólny projekt pt. E-Motive, który dotyczy transferu wiedzy z Krajów Globalnego
Bardziej szczegółowoKonsultacje społeczne w Mieście Będzin
Konsultacje społeczne w Mieście Będzin SZKOLENIE W RAMACH PROJEKTU PARTYCYPACYJNY BĘDZIN WDROŻENIE PLATFORMY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH ONLINE W BĘDZINIE Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej 2014 rok PROJEKT
Bardziej szczegółowoSTANDARDY RAD ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
STANDARDY RAD ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH Proces budowania i reprezentacji w woj. pomorskim na dobre rozpoczął się już w początkach roku 2002. Wybraliśmy model tworzenia reprezentacji terytorialnych przede
Bardziej szczegółowoZasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami miasta Tychy
TYSKI REGULAMIN KONSULTACJI SPOŁECZNYCH - PROJEKT Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami miasta Tychy Rozdział 1 Zasady ogólne 1 Konsultacje społeczne to otwarty proces dialogu władz
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK
PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KIELCE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI NA 2016 ROK Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w programie współpracy Miasta Kielce z organizacjami pozarządowymi
Bardziej szczegółowoProgram współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2016 rok
Program współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2016 rok WPROWADZENIE Partnerska współpraca z organizacjami pozarządowymi jest niezbędna dla skutecznego
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR./ /14 RADY GMINY SULIKÓW z dnia r. w sprawie programu współpracy Gminy Sulików z organizacjami pozarządowymi na lata
PROJEKT UCHWAŁA NR./ /14 RADY GMINY SULIKÓW z dnia. 2014 r. w sprawie programu współpracy Gminy Sulików z organizacjami pozarządowymi na lata 2015-2016. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 19 oraz art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoPARTYCYPACJA NA ETAPIE REALIZACJI, MONITORINGU I EWALUACJI PROGRAMU REWITALIZACJI
Partycypacja społeczna i partnerstwo w działaniach rewitalizacyjnych PARTYCYPACJA NA ETAPIE REALIZACJI, MONITORINGU I EWALUACJI PROGRAMU REWITALIZACJI Anna Mielczarek-Żejmo Fundacja PARTYCYPACJA Partycypacja
Bardziej szczegółowoPetycje kierowane do organów jednostek samorządu terytorialnego ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. z 2014 r. poz.
Petycje kierowane do organów jednostek samorządu terytorialnego ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. z 2014 r. poz. 1195) dr Igor Zachariasz Uczelnia Łazarskiego Senat RP, 20 maja 2015 r.
Bardziej szczegółowoKomunikacja i media. Komunikacja jest częścią każdego działania, w zależności od ich rodzaju, można mówić o różnych jej poziomach.
Komunikacja i media Uczniowie i uczennice mogą inicjować powstawanie i prowadzić szkolne media, istnieje przynajmniej jeden środek przekazu dla społeczności uczniowskiej. Władze SU i dyrekcja dbają o to,
Bardziej szczegółowoDolnośląska Polityka Rowerowa 2014-2020 (Polityka równoważenia systemu transportowego na Dolnym Śląsku- PODSYSTEM ROWEROWY 2014-2020)
Samorządowa jednostka organizacyjna Dolnośląska Polityka Rowerowa 2014-2020 (Polityka równoważenia systemu transportowego na Dolnym Śląsku- PODSYSTEM ROWEROWY 2014-2020) ZAŁOŻENIA INSTYTUT ROZWOJU TERYTORIALNEGO
Bardziej szczegółowoPROCEDURA PROWADZENIA POLITYKI INFORMACYJNEJ
PROCEDURA PROWADZENIA POLITYKI INFORMACYJNEJ I. UCZESTNICY PROCESU Stanowisko ds. informacji publicznej i współpracy z organizacjami pozarządowymi - właściciel procesu Stanowisko ds. promocji Pozostali
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LEŚNA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ Z PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART. 3 UST.
Załącznik do Uchwały Nr / /2016 Rady Miejskiej w Leśnej z dnia.listopada.2016 r. PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LEŚNA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ Z PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART. 3 UST. 3 USTAWY Z
Bardziej szczegółowoStworzenie Biura Inicjatyw Lokalnych i Konsultacji Społecznych - wdrażanie idei partycypacji społecznej. styczeń 2011 r.
Stworzenie Biura Inicjatyw Lokalnych i Konsultacji Społecznych - wdrażanie idei partycypacji społecznej. styczeń 2011 r. Geneza powstania biura Trudności związane z koordynowaniem działań w zakresie partycypacji
Bardziej szczegółowoScenariusz zadania Dostępni radni
Scenariusz zadania Dostępni radni Zgoda i dialog budują. Ale jak budować, gdy szwankuje komunikacja? Gdy decyzje zapadają za zamkniętymi drzwiami. Niedostatki w przepływie informacji wynikają zwykle z
Bardziej szczegółowoMetody włączania interesariuszy w procesy rewitalizacji
Metody włączania interesariuszy w procesy rewitalizacji Jarosław Ogrodowski Częstochowa, 12 października 2016 r. Konferencja współfinansowana ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ ZE SPOTKANIA GRUPY ROBOCZEJ DS. 3 UST. 3 USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I WOLONTARIACIE NA 2016 ROK
PROTOKÓŁ ZE SPOTKANIA GRUPY ROBOCZEJ DS. TWORZENIA PROJEKTU PROGRAMU WSPÓŁPRACY MIASTA ŁOMŻY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART. 3 UST. 3 USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU
Bardziej szczegółowoCzy wiesz że. Przeciętny polski ośmiolatek zanim ukończy studia:
Czy wiesz że. Przeciętny polski ośmiolatek zanim ukończy studia: - Spędzi 10 tys. godzin grając w gry komputerowe - Wyśle 200 tys. emaili i sms - Przesiedzi przed TV 10 tys. godzin oglądając ok. pół milina
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XXIX/203/2013 Rady Gminy Józefów nad Wisłą z dnia 29 sierpnia 2013 roku
Uchwała Nr XXIX/203/2013 Rady Gminy Józefów nad Wisłą z dnia 29 sierpnia 2013 roku w sprawie powołania Młodzieżowej Rady Gminy Józefów nad Wisłą oraz nadania jej Statutu Rada Gminy Józefów nad Wisłą pragnąc
Bardziej szczegółowoMODEL IDEALNEJ KOMUNIKACJI W GMINIE
MODEL IDEALNEJ KOMUNIKACJI W GMINIE Idealna komunikacja w gminie informuje, edukuje i angażuje mieszkańców do działań na rzecz wspólnoty samorządowej. Jest ściśle dopasowana do realiów danej gminy i spełnia
Bardziej szczegółowoSTATUT. Samorządu Mieszkańców Wsi Sołectwa Jurków.
Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr XVI/117/04 Rady Gminy Dobra z dnia 28 kwietnia 2004 r. Opracowanie po konsultacjach na zebraniach wiejskich STATUT Samorządu Mieszkańców Wsi Sołectwa Jurków. Rozdział I NAZWA
Bardziej szczegółowoStatut Młodzieżowej Rady Dzielnicy Białołęka m. st. Warszawy. Rozdział 1. Postanowienia ogólne.
Załącznik nr 2 do Uchwały.. Rady Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy z dnia Statut Młodzieżowej Rady Dzielnicy Białołęka m. st. Warszawy Rozdział 1 Postanowienia ogólne. 1 1. Statut określa zasady działania,
Bardziej szczegółowoWydział Współpracy Społecznej
Wydział Współpracy Społecznej Wzmacnianie mechanizmu partycypacji społecznej w m.st. Warszawie Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Centrum Komunikacji Społecznej Anna Petroff-Skiba Konsultacje społeczne
Bardziej szczegółowoWYTYCZNE DO PILOTAŻU RPW na poziomie powiatu / lub województwa
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Państwowa jednostka budżetowa podległa Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej Al. Jerozolimskie 65/79, Warszawa 00-697 tel. 0 22 237 00 00, fax. 0 22 237 00 99, www.crzl.gov.pl
Bardziej szczegółowoKonsultacje społeczne od idei do wdrożenia
Konsultacje społeczne od idei do wdrożenia Oferta współpracy Fundacji Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia Warszawa, 2016 Jak rozumiemy konsultacje społeczne i w czym możemy pomóc? Dlaczego
Bardziej szczegółowoRaport z przeprowadzonych konsultacji społecznych projektu Regulaminu określającego zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu
Raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych projektu Regulaminu określającego zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu Rewitalizacji w Starachowicach przeprowadzonych w formie pogłębionego
Bardziej szczegółowoFirmowe media społecznościowe dla pracowników
Firmowe media społecznościowe dla pracowników Raport z badania Maciej Dymalski, Szymon Góralski Wrocław, 2012 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY JEMIELNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO
Załącznik nr 1 Uchwały Nr.. Rady Gminy Jemielno z dnia.. PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY JEMIELNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO W ROKU 2014
Bardziej szczegółowoCentrum Wsparcia Organizacji. SIECIOWANIE ORGANIZACJI/INSTYTUCJI/G RUP (praca z lokalnymi liderami instytucjonalnymi)
Rozumienie środowiskowej pracy: Praca środowiskowa to działania aktywizujące, integrujące i budujące wspólnotę lokalną, które są podejmowane w społeczności lokalnej. Działania Powinny opierać się na aktywności
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR RADY GMINY DOMANICE z dnia 2018 roku
UCHWAŁA NR RADY GMINY DOMANICE z dnia 2018 roku w sprawie uchwalenia Rocznego programu współpracy Gminy Domanice z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 99/XII/15 RADY GMINY NOWA RUDA. z dnia 24 listopada 2015 r.
UCHWAŁA NR 99/XII/15 RADY GMINY NOWA RUDA z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie Rocznego Programu Współpracy Gminy Nowa Ruda z organizacjami pozarządowymi na rok 2016 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata
Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata 2008-2013 Wąbrzeźno, wrzesień 2008 -2- Spis treści Wstęp Rozdział 1. Nawiązanie
Bardziej szczegółowoPartycypacja społeczna
Społecznie zaradni Zwiększenie udziału legnickich seniorów w życiu publicznym miasta www.futurama.org.pl www.facebook.com/fundacjafuturama Partycypacja społeczna Projekt Społecznie zaradni - zwiększenie
Bardziej szczegółowoRada Seniorów. 19 czerwca 2015 roku
Rada Seniorów 19 czerwca 2015 roku Formalne umocowanie RS Art. 5c ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym 1. Gmina sprzyja solidarności międzypokoleniowej oraz tworzy warunki do pobudzania aktywności
Bardziej szczegółowoAktywnie konsultujemy lepiej współpracujemy. Warsztat prowadzi Mirosława Tomasik 01.12.2013
Aktywnie konsultujemy lepiej współpracujemy Warsztat prowadzi Mirosława Tomasik 01.12.2013 1 Konsultacje społeczne- cel Celem konsultacji społecznych jest nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą
Bardziej szczegółowoSTATUT STOWARZYSZENIA GMIN ZACHODNIEGO MAZOWSZA
STATUT STOWARZYSZENIA GMIN ZACHODNIEGO MAZOWSZA Postanowienia ogólne 1 Stowarzyszenie nosi nazwę STOWARZYSZENIE GMIN ZACHODNIEGO MAZOWSZA, zwane jest dalej Stowarzyszeniem. 2 Stowarzyszenie używa pieczęci
Bardziej szczegółowoDo reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniamy pana posła Michała Szczerbę.
Klub Parlamentarny Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska Ul. Wiejska 4/6/8 00 902 Warszawa tel. 22/694 2636 fax 22/694 1051 e-mail: kp-po@kluby.sejm.pl Warszawa, dnia 24 maja 2013 r. Pani Ewa Kopacz
Bardziej szczegółowoProgram Europa dla obywateli
Program Europa dla obywateli 2014-2020 Europa dla obywateli to program Unii Europejskiej, wspierający organizacje pozarządowe i samorządy, a także inne organizacje i instytucje nienastawione na zysk, działające
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XII/98/15 RADY GMINY BRANICE. z dnia 16 listopada 2015 r.
UCHWAŁA NR XII/98/15 RADY GMINY BRANICE z dnia 16 listopada 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu Współpracy Gminy Branice z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami prowadzącymi działalność
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU PISKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART. 3 UST. 3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R.
PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU PISKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI, O KTÓRYCH MOWA W ART. 3 UST. 3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R. O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE,
Bardziej szczegółowoPakt dla edukacji. VIII Kongres Zarządzania Oświatą Warszawa, 25-27 września 2013 r.
VIII Kongres Zarządzania Oświatą Warszawa, 25-27 września 2013 r. Pakt dla edukacji Czy można pokonać oświatowe problemy komunikacyjne we władzach i w urzędzie JST Jan Zięba Oświata to najważniejsze zadanie
Bardziej szczegółowoPROPOZYCJA ZAŁOŻEŃ BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W BIAŁYMSTOKU NA 2015 ROK
PROPOZYCJA ZAŁOŻEŃ BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W BIAŁYMSTOKU NA 2015 ROK Przedstawiamy Państwu dokument, opisujący założenia budżetu obywatelskiego w Białymstoku na rok 2015. Został on opracowany przez grupę
Bardziej szczegółowoPARTYCYPACJA OBYWATELSKA ZASADY i PRAKTYKA
PARTYCYPACJA OBYWATELSKA ZASADY i PRAKTYKA Ewa Stokłuska Kraków, 12.05.2014r. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
Bardziej szczegółowoWłączanie wspólnot lokalnych w proces podejmowania decyzji władz lokalnych
Włączanie wspólnot lokalnych w proces podejmowania decyzji władz lokalnych Marta Szaranowicz-Kusz, IS UW Projekt Partycypacja obywatelska: diagnoza barier i stworzenie narzędzi wspomagających dobre rządzenie
Bardziej szczegółowoDanuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
Bardziej szczegółowoWspólne działanie większa skuteczność
Wspólne działanie większa skuteczność Mirosława Lubińska Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościanie Seminarium W stronę aktywnej pomocy społecznej. Organizowanie społeczności lokalnej perspektywy wdrażania
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XXXII/312/2017 Rady Gminy Gołuchów z dnia roku
Uchwała Nr XXXII/312/2017 Rady Gminy Gołuchów z dnia 14.11.2017 roku w sprawie uchwalenia Programu Współpracy Gminy Gołuchów z organizacjami pozarządowymi i podmiotami prowadzącymi działalność pożytku
Bardziej szczegółowoUchwała Nr / /17 Rady Gminy Domaniów z dnia 2017 r.
Uchwała Nr / /17 Rady Gminy Domaniów z dnia 2017 r. w sprawie przyjęcia Rocznego programu współpracy Gminy Domaniów z organizacjami pozarządowymi oraz z innymi podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy
Bardziej szczegółowoDlaczego się dzisiaj spotykamy?
Rewitalizacja, z czym to się je? Dlaczego się dzisiaj spotykamy? Cekcyn, 8 maja 2017 r. O partycypacji słów kilka... Proponowana DEFINICJA: Partycypacja społeczna to udział jednostek, grup i całych społeczności
Bardziej szczegółowoProjekt UCHWAŁA NR Rady Gminy Górowo Iławeckie
Projekt UCHWAŁA NR Rady Gminy Górowo Iławeckie z dnia w sprawie uchwalenia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003
Bardziej szczegółowoWzmocnienie mechanizmów współpracy finansowej administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi jako realizatorami zadań publicznych
Wzmocnienie mechanizmów współpracy finansowej administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi jako realizatorami zadań publicznych Raport z wdrożenia (skrót) URZĄD NAZWA WDROŻONYCH INSTRUMENTÓW
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O PLANOWANEJ DO REALIZACJI OPERACJI WŁASNEJ
"Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie." 15.10.2018 r. INFORMACJA O PLANOWANEJ DO REALIZACJI OPERACJI WŁASNEJ Lokalna Grupa Działania Ziemia
Bardziej szczegółowoprojekt UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W NOWYM MIEŚCIE NAD PILICĄ z dnia.2015 r..
projekt UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W NOWYM MIEŚCIE NAD PILICĄ z dnia.2015 r.. w sprawie powołania Gminnej Rady Seniorów w Nowym Mieście nad Pilicą i nadania Statutu. Na podstawie art.5c ust.2,ust 5, art.
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE. Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Ilekroć w niniejszym programie jest mowa o:
PROJEKT ROCZNEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY GMINY RUDA MALENIECKA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART. 3 UST. 3 USTAWY O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE NA 2013 ROK
Bardziej szczegółowoBydgoski Pakt dla Kultury
Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury zawarty pomiędzy: władzami miasta Bydgoszczy reprezentowanymi przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy Rafała Bruskiego Przewodniczącego Rady Miasta Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoRaport ostateczny z realizacji warsztatów konsultacyjnych założeń do aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020
Raport ostateczny z realizacji warsztatów konsultacyjnych założeń do aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 Opracowanie: Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS Łódź,
Bardziej szczegółowoStrategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020
Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2011-2020 Cel 2. Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne 31 maja 2011 r. Elementy składowe celu 2 Strategii wypływają m.in.
Bardziej szczegółowoROCZNY PROGRAM WSPÓŁPRACY
Załącznik do Uchwały Nr././2016 Rady Gminy Limanowa z dnia 2016 r. ROCZNY PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY LIMANOWA z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami o których mowa w art.3 ust.3 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie do dziennikarstwa Przedmiotowy system oceniania
Cele edukacyjne Przygotowanie do dziennikarstwa Przedmiotowy system oceniania - Rozwijanie zainteresowań dziennikarskich uczniów, zaznajomienie ich z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami dotyczącymi
Bardziej szczegółowoBudowanie partnerstw- perspektywa socjologiczna i obywatelska dr Grzegorz Kaczmarek (ZMP)
BUDOWANIE KOMPETENCJI DO WSPÓŁPRACY MIĘDZYSAMORZĄDOWEJ I MIĘDZYSEKTOROWEJ JAKO NARZĘDZI ROZWOJU LOKALNEGO I REGIONALNEGO Budowanie partnerstw- perspektywa socjologiczna i obywatelska dr Grzegorz Kaczmarek
Bardziej szczegółowoUchwała Nr./../16 Rady Gminy Izabelin z dnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konsultacji Społecznych"
Projekt Uchwała Nr./../16 Rady Gminy Izabelin z dnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Konsultacji Społecznych" Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
Bardziej szczegółowoAnna Kozłowska, Reklama. Techniki perswazyjne, OW SGH, Warszawa 2011
Anna Kozłowska, Reklama. Techniki perswazyjne, OW SGH, Warszawa 2011 Ze wstępu do książki Reklama to nieodłączny element naszego życia codziennego - jest obecna wszędzie (na ulicy, w pracy, w szkole, w
Bardziej szczegółowoBydgoski Pakt dla Kultury
Bydgoski Pakt dla Kultury Bydgoski Pakt dla Kultury zawarty pomiędzy: władzami miasta Bydgoszczy reprezentowanymi przez Prezydenta Miasta Bydgoszczy Rafała Bruskiego Przewodniczącego Rady Miasta Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały Nr III/10/2014 Rady Gminy Siemień z dnia 30 grudnia 2014 r. Wstęp
Załącznik do uchwały Nr III/10/2014 Rady Gminy Siemień z dnia 30 grudnia 2014 r. Roczny program współpracy Gminy Siemień z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy
Bardziej szczegółowo