DEKOLORYZACJA ROZTWORÓW BARWNIKÓW METALOKOMPLEKSOWYCH Z ZASTOSOWANIEM BIOMASY OSADU CZYNNEGO
|
|
- Katarzyna Krajewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 barwniki metalokompleksowe, adsorpcja, osad czynny, biomasa, oczyszczanie ścieków, dekoloryzacja Anna KAMIŃSKA, Małgorzata JĘDRZEJCZAK, Krzysztof WOJCIECHOWSKI * DEKOLORYZACJA ROZTWORÓW BARWNIKÓW METALOKOMPLEKSOWYCH Z ZASTOSOWANIEM BIOMASY OSADU CZYNNEGO Barwniki azowe są wykorzystywane w przemyśle tekstylnym, w produkcji farb i pigmentów, atramentów, w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i tworzyw sztucznych. Wśród nich wyróżnia się grupę barwników metalokompleksowych, zawierających w cząsteczce atom metalu, które znajdują zastosowanie w barwieniu wełny, włókien poliamidowych i jedwabiu. Procesy produkcji barwników, jak i procesy barwienia, generują znaczne ilości ścieków, które powinny zostać skutecznie oczyszczone przed wprowadzeniem ich do środowiska naturalnego. Jedną z obiecujących metod usuwania trudno rozkładalnych związków barwnych ze ścieków jest adsorpcja, a coraz większym zainteresowaniem cieszą się naturalne i tanie sorbenty, stanowiące dobrą alternatywę dla kosztownego węgla aktywnego. W celu sprawdzenia zdolności łatwo dostępnego i powszechnie stosowanego osadu czynnego do adsorbowania barwników metalokompleksowych, poddano jego działaniu roztwory wodne wybranych barwników chromowych Acid Blue 193 i Acid Black 194. Stopień dekoloryzacji roztworów badano spektrofotometrycznie pobierając próbki po czasie od 15 min. do 24 h prowadzenia doświadczenia. Stwierdzono znaczne usunięcie obu barwników (na poziomie 80 90%) już po 15 minutach od zmieszania barwnika z osadem. Potwierdza to przypuszczenie, że głównym procesem zachodzącym podczas działania osadu czynnego jest raczej adsorpcja, a nie rozkład biologiczny barwników. Uzyskane rezultaty będą stanowić podstawę do dalszych badań nad adsorpcją barwników metalokompleksowych na biomasie osadu czynnego. 1. WSTĘP Barwniki azowe charakteryzują się występowaniem w cząsteczce jednej lub więcej grup wazowych (-N=N-). Ze względu na niskie koszty i łatwość syntezy, dużą odpor- * Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Instytut Inżynierii Środowiska, Al. Politechniki 6, Łódź.
2 256 A. KAMIŃSKA i in. ność na działanie czynników zewnętrznych i szeroką paletę barw, barwniki azowe stanowią zdecydowaną większość wszystkich produkowanych barwników [1]. Spośród barwników azowych należy wyróżnić grupę barwników metalokompleksowych, z udziałem takich metali jak chrom, kobalt i miedź [2-4]. Kompleksy chromu w barwnikach powstają na skutek reakcji chemicznej pomiędzy tritlenkiem chromu (Cr 2 O 3 ) a różnymi organicznymi związkami azowymi. Struktura skoordynowanych kompleksów chromu jest bardzo stabilna i trudna do zniszczenia [5]. Anionowe, rozpuszczalne w wodzie barwniki metalokompleksowe są powszechnie stosowane w przemyśle tekstylnym i skórzanym [4]. W ostatnich latach zyskały one znaczenie w wielu dziedzinach tzw. wysokiej technologii, jak lasery, wyświetlacze ciekłokrystaliczne (LCD), nośniki pamięci wysokiej gęstości (CD i DVD), urządzenia elektrooptyczne i drukarki atramentowe [6, 7]. Podczas procesów produkcji i aplikacji, około 15% zużywanych barwników jest uwalnianych do wód technologicznych, czego skutkiem jest silne zabarwienie powstałych ścieków przemysłowych [4]. Związki barwne, nawet w bardzo małych stężeniach, negatywnie wpływają na estetykę wód odbiornika. Wiele barwników syntetycznych wykazuje działanie zarówno toksyczne jak i kancerogenne, a ze względu na dużą stabilność nie ulega łatwo biodegradacji do bezpiecznych dla środowiska stężeń [8]. Konwencjonalne metody oczyszczania ścieków barwnych są nie w pełni skuteczne, dlatego konieczne stały się badania nad innymi, bardziej efektywnymi sposobami usuwania barwnych zanieczyszczeń [4]. Spośród wielu fizycznych i chemicznych metod dekoloryzacji, proces adsorpcji jest często jednym ze skuteczniejszych sposobów usuwania barwników syntetycznych ze ścieków [1 3, 9]. Akumulacja zanieczyszczeń z zastosowaniem materiałów biologicznych, jak żywa i martwa biomasa mikroorganizmów (bakterii, grzybów, glonów) jest określana terminem biosorpcji [4, 10]. Głównymi zaletami tej technologii jest duża skuteczność w zmniejszaniu stężenia barwników azowych oraz możliwość wykorzystania tanich sorbentów [11]. Jednym z najbardziej obfitych źródeł biomasy, zawierającej głównie bakterie, pierwotniaki i polimerowe substancje zewnątrzkomórkowe (EPS), jest osad czynny, pochodzący z biologicznych oczyszczalni ścieków [12, 13]. Ze względu na niskie koszty wytwarzania, powszechną dostępność i dużą zdolność biosorpcji, osad czynny stanowi obiecujący materiał sorpcyjny [14]. Istnieje wiele prac badawczych dotyczących procesu biosorpcji barwników azowych, niewiele jednak jest dostępnych informacji na temat biosorpcji barwników metalokompleksowych, pomimo iż metale zawarte w ich cząsteczkach mogą być bardzo niebezpieczne dla środowiska [8].
3 Dekoloryzacja roztworów barwników metalokompleksowych z zastosowaniem biomasy CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA 2.1. MATERIAŁY I SPRZĘT Badaniom poddano dwa chromowe barwniki metalokompleksowe Acid Blue 193 (C.I ) i Acid Black 194. Symbole barwników oraz ich budowę przedstawiono na rysunku 1. Rys. 1. Symbole barwników i ich budowa Osad czynny wykorzystywany w badaniach pozyskiwano z Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi. Do pomiarów spektrofotometrycznych wykorzystano spektrofotometr Hitachi U BADANIE DEKOLORYZACJI ROZTWORÓW BARWNIKÓW METALOKOMPLEKSOWYCH Z ZASTOSOWANIEM BIOMASY OSADU CZYNNEGO Analizę wyników dekoloryzacji badanych barwników metalokompleksowych wykonano w odniesieniu do widm uv-vis czystych barwników, w zakresie długości fali nm. W badaniach wykorzystano roztwory barwników o stężeniach 50 μmol/dm 3 i 100 μmol/dm 3. Roztwory barwników z osadem były napowietrzane przez cały czas trwania doświadczenia. Próby do badań pobierano po 15 min, 1h, 2h, 4h, 6h i 24h, i po ich odwirowaniu dokonywano pomiaru widm badanych barwników w celu określenia stopnia odbarwienia roztworów. Zmianę stężenia barwnika w próbach obliczano ze wzoru: A Z 100% (1) A 0
4 258 A. KAMIŃSKA i in. gdzie: A Absorbancja roztworu badanego barwnika po działaniu osadu czynnego, A 0 Absorbancja wzorcowego roztworu barwnika. Znając stopień odbarwienia roztworu barwnika i suchą masę osadu wyznaczano także zdolności adsorpcyjne osadu czynnego wobec badanych barwników metalokompleksowych WYNIKI BADAŃ I ICH OMÓWIENIE Pod wpływem działania osadu czynnego wszystkie roztwory badanych barwników uległy znacznej dekoloryzacji. Zmiany przykładowego widma absorpcji Acid Blue 193 o stężeniu 50 μmol/dm 3 przedstawiono na rysunku 2. Rys. 2. Zmiany widma absorpcji Acid Blue μmol/dm 3 poddanego działaniu osadu czynnego w czasie 0h 24h Zestawienie wyników dekoloryzacji wszystkich roztworów badanych barwników przedstawiono na rysunku 3. Wykresy wykonano na podstawie zmian wartości absorbancji przy długości fali odpowiadającej maksymalnej absorpcji. Uzyskane wyniki stanowią wartość średnią z trzech niezależnych eksperymentów. Największy spadek stężenia barwników w roztworach (77,4% 89,0%) w stosunku do roztworu wzorcowego) zaobserwowano w chwili wymieszania roztworów z osadem czynnym. W kolejnych godzinach prowadzenia doświadczenia usuwanie barwników z roztworów następowało znacznie wolniej. Końcowe rezultaty, uzyskane po czasie 24h były zbliżone do uzyskanych po 6 godzinach i wynosiły 92,9%, 92,1%, 93,0% i 91,9% odpowiednio dla Acid Blue μmol/dm 3, Acid Blue μmol/dm 3, Acid Black μmol/dm 3 i Acid Black μmol/dm 3.
5 Dekoloryzacja roztworów barwników metalokompleksowych z zastosowaniem biomasy 259 Rys. 3. Wykres funkcji [C/C 0 ] = f (Czas kontaktu barwnika z osadem czynnym [h]) przedstawiającej proces dekoloryzacji roztworów barwników metalokompleksowych pod wpływem działania osadu czynnego w czasie 0h 6h Zwiększenie stężenia roztworów barwników nie zmieniało znacząco stopnia ich dekoloryzacji przez osad czynny (Rys. 3). Ze względu jednak na stałą ilość biomasy, wynik ten świadczy o zwiększonej ilości barwnika zaadsorbowanego na powierzchni adsorbentu. Obliczone zdolności adsorpcyjne osadu czynnego dla badanych stężeń barwników metalokompleksowych zostały podane w tabeli 1. Interpretacja otrzymanych wyników będzie możliwa po przeprowadzeniu eksperymentów w szerszym zakresie stężeń barwników w roztworach. Tabela 1. Zdolności adsorpcyjne osadu czynnego wobec badanych barwników metalokompleksowych, mg/g Barwnik Stężenie Zdolność [μmol/dm 3 ] adsorpcyjna [mg/g] Acid Blue ,6 Acid Blue ,2 Acid Black ,0 Acid Black , WNIOSKI W badaniach wykazano, że biomasa mikroorganizmów osadu czynnego może być z powodzeniem stosowana do usuwania wybranych barwników metalokompleksowych z roztworów wodnych. Usunięcie około 80 90% obu badanych barwników w krótkim czasie prowadzenia doświadczenia świadczy o tym, że głównym zjawiskiem w procesie dekoloryzacji jest adsorpcja na powierzchni komórek mikroorganizmów.
6 260 A. KAMIŃSKA i in. Stwierdzono, że zmiana stężenia początkowego barwnika (od 50 μmol/dm 3 do 100 μmol/dm 3 ) nie wpłynęła znacząco na stopień dekoloryzacji roztworów badanych barwników. Maksymalna zdolność adsorpcyjna osadu czynnego jest prawdopodobnie na tyle duża, że w badanym zakresie stężeń nawet zwiększenie ilości barwnika w roztworze o 100% nie wpływa na obniżenie efektywności procesu, Ponieważ w doświadczeniu użyto znacznie niższych stężeń barwników w roztworach, niż stężenia niezbędne do wysycenia wszystkich miejsc wiązań na biomasie, uzyskanie maksymalnych zdolności adsorpcyjnych nie było możliwe. Następnym etapem badań będzie sprawdzenie zdolności adsorpcyjnych martwego osadu czynnego oraz określenie wpływu czynników, takich jak ph roztworów oraz dawka biosorbentu, na efekt dekoloryzacji roztworów barwników metalokompleksowych osadem czynnym. Ze względu na możliwość zanieczyszczenia badanych barwników pozostałym po syntezie wolnym chromem, który mógłby się następnie przedostawać do środowiska, planuje się także zbadanie zawartość chromu w roztworach przed i po procesie dekoloryzacji. Zwiększenie stężenia chromu po działaniu żywego osadu czynnego mogłoby świadczyć o możliwości rozpoczęcia procesu rozkładu biologicznego oraz uwolnienia chromu na skutek degradacji cząsteczek barwnika. W dalszych badaniach planuje się wykorzystanie także innych powszechnie dostępnych barwników handlowych. LITERATURA [1] DENIZ F., KARAMAN S., Removal of an azo-metal complex textile dye from colored aqueous solutions using an agro-residue, Microchemical Journal, 2011, Vol. 99, [2] ÖZACAR M., ŞENGIL İ. A., Adsorption of metal complex dyes from aqueous solutions by pine sawdust, Bioresource Technology, 2005, Vol. 95, [3] ÖZACAR M., ŞENGIL İ. A., A kinetic study of metal complex dye sorption onto pine sawdust, Process Biochemistry, 2005, Vol. 40, [4] AKSU Z., KARABAYIR G., Comparison of biosorption properties of different kinds of fungi for the removal of Gryfalan Black RL metal-complex dye, Bioresource Technology, 2008, Vol. 99, [5] ZHAO G., I IN., Dissociation and removal of complex chromium ions containing in dye wastewaters, Separation and Purification Technology, 2005, Vol. 43, [6] ADACHI M. I IN., What is the origin of color on metal complex dyes? Theoretical analysis of a Ni-coordinate azo dye, Dyes and Pigments, 2004, Vol. 63, [7] KOCAOKUTGEN H., ÖZKMALI S., Characterisation and apllications of some o,o dihydroxyazo dyes containing a 7-hydroxy group and their chromium coplexes on nylon and wool, Dyes and Pigments, 2004, Vol. 63, [8] DU L.-N. I IN., Biosorption of the metal-complex dye Acid Black 172 by live and heat-treated biomass of Pseudomonas sp. strain DY1: Kinetics and sorption mechanisms, Journal of Hazardous Materials, 2012, doi: /j.jhazmat [9] ÖZACAR M., ŞENGIL İ. A., Two-stage batch sorber design using second-order kinetic model for the sorption of metal complex dyes onto pine sawdust, Biochemical Engineering Journal, 2004, Vol. 21,
7 Dekoloryzacja roztworów barwników metalokompleksowych z zastosowaniem biomasy 261 [10] AKSU Z. I IN., Continuous fixed bed biosorption of reactive dyes by dried Rhizopus arrhizus: Determination of column capacity, Journal of Hazardous Materials, 2007, Vol. 143, [11] CRINI G., Non-conventional low-cost adsorbents for dye removal: A review, Bioresource Technology, 2006, Vol. 97, [12] AKSU Z., Biosorption of reactive dyes by dried activated sludge: equilibrium and kinetic modelling, Biochemical Engineering Journal, 2001, Vol. 7, [13] AKSU Z., AKIN A.B., Comparison of Remazol Black B biosorptive properties of live and treated activated sludge, Chemical Engineering Journal, 2010, Vol. 165, [14] GAO J. i in., Biosorption of Acid Yellow 17 from aqueous solution by non-living aerobic granular sludge, Journal of Hazardous Materials, 2010, Vol. 174, DECOLORIZATION OF METAL-COMPLEX DYE SOLUTIONS USING ACTIVATED SLUDGE BIOMASS Azo dyes are extensively used as coloring agents in many industries. Among them, metal-complex dyes are an important group of azo dyes, primarily used in dyeing of wool and silk. The presence of dyes in water is undesirable, mainly due to the unusual color of water (visible even at a very low dye concentration). Thus, it is necessary to remove dyes from wastewater before it is discharged. Biosorption on activated sludge seems to be very cheap, efficient, alternative method of removing hard biodegradable compounds from wastewater. In this study the ability of activated sludge biomass to adsorb Acid Blue 193 and Acid Black 194 was examinated. Dye removal from aqueous solution was as high as 90%. Adsorption capacity of activated sludge increased with increasing initial dye concentration.
Anna KAMIŃSKA, Małgorzata JĘDRZEJCZAK, Krzysztof WOJCIECHOWSKI*
barwniki metalokompleksowe, dekoloryzacja, adsorpcja, osad czynny, popioły lotne Anna KAMIŃSKA, Małgorzata JĘDRZEJCZAK, Krzysztof WOJCIECHOWSKI* PORÓWNANIE ZDOLNOŚCI ADSORPCYJNYCH BIOMASY OSADU CZYNNEGO
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE STOPNIA ODBARWIENIA I ZAWARTOŚCI CHROMU W ROZTWORACH BARWNIKÓW METALOKOMPLEKSOWYCH PO ICH ADSORPCJI NA WĘGLU AKTYWNYM
barwniki metalokompleksowe, dekoloryzacja, adsorpcja, węgiel aktywny, chrom Anna KAMIŃSKA*, Małgorzata JĘDRZEJCZAK*, Krzysztof WOJCIECHOWSKI* OZNACZANIE STOPNIA ODBARWIENIA I ZAWARTOŚCI CHROMU W ROZTWORACH
Bardziej szczegółowoAdsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH METODY BIOTECHNOLOGICZNE W OCHRONIE ŚRODOWISKA BADANIE AKTYWNOŚCI DEHYDROGENAZ MIKROORGANIZMÓW
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoAdsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE BIOMASY GLONÓW DO USUWANIA BARWY Z ROZTWORÓW WODNYCH
adsorpcja, biomasa glonów, barwniki, Reactive Black 5, Reactive Yellow 84 Paula SZYMCZYK, Urszula FILIPKOWSKA, Tomasz JÓŹWIAK, Izabella KŁODOWSKA* WYKORZYSTANIE BIOMASY GLONÓW DO USUWANIA BARWY Z ROZTWORÓW
Bardziej szczegółowoWoltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach
Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław
Bardziej szczegółowoRola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu ciekach
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu SCCP i MCCP w odprowadzanychściekach ciekach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.11.2011 Jan Suschka Przypomnienie w aspekcie obecności ci SCCP/MCCP w ściekach
Bardziej szczegółowo72 Adsorpcja barwników z roztworów wodnych na popiołach
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 1173-1184 72 Adsorpcja barwników z roztworów wodnych na popiołach Urszula Filipkowska,
Bardziej szczegółowoSorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 341-351 Ewa OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka 6a,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoZastosowanie kiszonki z kukurydzy Zea Mays L. do usuwania barwników z roztworów wodnych
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Bardziej szczegółowoul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA e-mail: magdapop@biol.uw.edu.pl RAPORT
d r h a b. M a g d a l e n a P o p ow s k a, p r o f. U W U N I W E R S Y T E T W AR S Z AW S K I W Y D Z I AŁ B I O L O G I I ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA TEL: (+22) 55-41-420, FAX: (+22) 55-41-402
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ZEOLITÓW W TECHNOLOGII OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
WYKORZYSTANIE ZEOLITÓW W TECHNOLOGII OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW KAROLINA KĘDZIORA 1 JUSTYNA PIASEK 1 JUSTYNA SZEREMENT 1 ALEKSANDRA KWIECIEŃ 1 JOLANTA CIEŚLA 1 1 INSTYTUT AGROFIZYKI IM. BOHDANA DOBRZAŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoMateriały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowo5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH
1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoUrszula Filipkowska, Wojciech Janczukowicz, Joanna Rodziewicz, Ewa Jopp
Inżynieria Ekologiczna Nr 24, 211 Urszula Filipkowska, Wojciech Janczukowicz, Joanna Rodziewicz, Ewa Jopp EFEKTYWNOŚĆ ADSORPCJI BARWNIKÓW ZASADOWYCH NA BENTONICIE Streszczenie. Adsorpcja jest jedną z najefektywniejszych
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoZastosowanie kompostu jako taniego sorbentu do usuwania barwników z roztworów wodnych
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoRSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU
RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU Puławy 2012 Zasobność gleb w siarkę Prawie 60% gleb w Polsce jest ubogich w siarkę. Niedobór siarki ogranicza zawartość i jakość białka i tłuszczu, ogranicza gromadzenie się
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE CHEMICZNIE ZREGENEROWANYCH WĘGLI AKTYWNYCH DO USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) LIDIA DĄBEK Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska al. 1000-lecia PP 7, 25-314 Kielce ZASTOSOWANIE CHEMICZNIE ZREGENEROWANYCH
Bardziej szczegółowoCENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE. ... nowe możliwości. ... new opportunities
CENTRUM CZYSTYCH TECHNOLOGII WĘGLOWYCH CLEAN COAL TECHNOLOGY CENTRE... nowe możliwości... new opportunities GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA fluidalnym przy ciśnieniu maksymalnym 5 MPa, z zastosowaniem różnych
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
Bardziej szczegółowoTrichlorek fosforu. metoda oznaczania dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul.
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2012, nr 1(71), s. 135 139 Trichlorek fosforu metoda oznaczania dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska
Bardziej szczegółowoTechniki oznaczania aktywności cytotoksycznej związków chemioterapeutycznych in vitro
Fizjologiczne techniki badań Techniki oznaczania aktywności cytotoksycznej związków chemioterapeutycznych in vitro Wstęp: Oznaczanie cytotoksyczności związków chemioterapeutycznych wobec komórek w hodowlach
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoKONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018
KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018 WYBRANE ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII MEMBRANOWYCH W PROCESACH OCZYSZCZANIA WODY I ŚCIEKÓW Dr inż. Janusz Kroll PROCESY FILTRACJI MEMBRANOWYCH Mikrofiltracja - MF 0.1 do2.0 µm
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoWpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
Bardziej szczegółowopobrano z www.sqlmedia.pl
ODPOWIEDZI Zadanie 1. (2 pkt) 1. masy atomowej, ładunku jądra atomowego 2. elektroujemności, masy atomowej, ładunku jądra atomowego Zadanie 2. (1 pkt) 1. Pierwiastek I jest aktywnym metalem. Reaguje z
Bardziej szczegółowoTMT 15. Ekologiczne oddzielanie metali ciężkich od ścieków
TMT 15 Ekologiczne oddzielanie metali ciężkich od ścieków TMT 15 Ekologiczne oddzielanie metali ciężkich od ścieków Problem: Metale ciężkie zawarte w ściekach Rozwiązniem problemu jest: Strącanie za pomocą
Bardziej szczegółowoCZYM JEST NANOSREBRO?
CZYM JEST NANOSREBRO? Nanosrebro jest produktem wykazującym niespotykane właściwości. Srebro jako metal szlachetny cechuje się niską reaktywnością i wysoką stabilnością, oraz silnymi właściwościami biobójczymi
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej:
Zakres badań wykonywanych w Zakładzie Badań Fizykochemicznych i Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej: Badanie Metoda 1 Oznaczanie gęstości cieczy i substancji stałych
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:
Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoADSORPCJA ZIELENI NAFTOLOWEJ B NA WĘGLU AKTYWNYM F-300
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)092 2012;6(2) Elżbieta BEZAK-MAZUR 1 i Dagmara ADAMCZYK 1 ADSORPCJA ZIELENI NAFTOLOWEJ B NA WĘGLU AKTYWNYM F-300 ADSORPTION NAPHTOL GREEN B ON ACTIVATED
Bardziej szczegółowoWPŁYW PROCESÓW WSTĘPNEGO UTLENIANIA ŚCIEKÓW WŁÓKIENNICZYCH NA ICH DALSZE OCZYSZCZANIE BIOLOGICZNE
Karina MICHALSKA, Renata ŻYŁŁA, Lech KOS, Jadwiga SÓJKA-LEDAKOWICZ * utlenianie za pomocą H 2 O 2 /UV, ozonowanie, biologiczne oczyszczanie ścieków, odbarwianie WPŁYW PROCESÓW WSTĘPNEGO UTLENIANIA ŚCIEKÓW
Bardziej szczegółowoAgnieszka Markowska-Radomska
Mechanizmy dyfuzji i fragmentacji w procesie uwalniania składnika z emulsji wielokrotnych promotor: dr hab. inż. Ewa Dłuska Plan prezentacji 1. Działalność naukowa 2. Tematyka badawcza projektu 3. Metoda
Bardziej szczegółowoHODOWLA PERIODYCZNA DROBNOUSTROJÓW
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest porównanie zdolności rozkładu fenolu lub wybranej jego pochodnej przez szczepy Stenotrophomonas maltophilia KB2 i Pseudomonas sp. CF600 w trakcie prowadzenia hodowli
Bardziej szczegółowoul. ILJI MIECZNIKOWA 1, WARSZAWA RAPORT
d r h a b. M a g d a l e n a P o p ow s k a, p r o f. U W U N I W E R S Y T E T W AR S Z AW S K I W Y D Z I AŁ B I O L O G I I ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA TEL: (+22) 55-41-420, FAX: (+22) 55-41-402
Bardziej szczegółowoJolanta Moszczyńska Ocena skuteczności usuwania bakterii nitkowatych...
OCENA SKUTECZNOŚCI USUWANIA BAKTERII NITKOWATYCH Z OSADU CZYNNEGO PRZY ZASTOSOWANIU KOAGULANTA FERCAT 106 (PIX-u MODYFIKOWANEGO POLIMEREM) NA PODSTAWIE DOŚWIADCZEŃ Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA MIASTA LUBINA
Bardziej szczegółowoUsuwanie i odzyskiwanie metali ciężkich z użyciem drobnoustrojów
Usuwanie i odzyskiwanie metali ciężkich z użyciem drobnoustrojów Mirosława Słaba i Jerzy Długoński Uniwersytet Łódzki Metale ciężkie i metaloidy niezbędne dla metabolizmu organizmów żywych: Makropierwiastki:
Bardziej szczegółowoUsuwanie barwnika pąsu kwasowego 4R z roztworów wodnych na węglach aktywnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 2016, 19(3), 331-340 p-issn 1505-3695 Engineering and Protection of Environment e-issn 2391-7253 is.pcz.pl/124/index/czasopismo_inzynieria_i_ochrona_rodowiska.html DOI:
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE CELULOZY I KORY WIERZBY Salix americana DO ADSORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 10 Marta BIEGAŃSKA 1 i Ryszard CIERPISZEWSKI 1 WYKORZYSTANIE CELULOZY I KORY WIERZBY Salix americana DO ADSORPCJI MIEDZI Z ROZTWORÓW WODNYCH UTILIZATION OF CELLULOSE
Bardziej szczegółowoLidia Dąbek*, Ewa Ozimina* USUWANIE ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH METODĄ POGŁĘBIONEGO UTLENIANIA
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, 2009 r. Lidia Dąbek*, Ewa Ozimina* USUWANIE ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH METODĄ POGŁĘBIONEGO UTLENIANIA THE REMOVAL OF ORGANIC CONTAMINANTS
Bardziej szczegółowoBADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Katarzyna RUCKA*, Michał MAŃCZAK*, Piotr BALBIERZ* ścieki przemysłowe, reaktor SBR, biologiczne oczyszczanie ścieków BADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Bardziej szczegółowoSpektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego
Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną
Bardziej szczegółowo... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Aspirynę czyli kwas acetylosalicylowy można otrzymać w reakcji kwasu salicylowego z bezwodnikiem kwasu etanowego (octowego). a. Zapisz równanie reakcji, o której mowa w informacji wstępnej
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA I OCHRONA ŚRODOWISKA
POLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET INŻYNIERII ŚRODOWISKA INŻYNIERIA I OCHRONA ŚRODOWISKA TOM 19 NR 4 POLISH ACADEMY OF SCIENCES COMMITTEE ON ENVIRONMENT ENGINEERING ENGINEERING AND PROTECTION OF ENVIRONMENT
Bardziej szczegółowoConception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of
Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of environmental protection" Koncepcja zagospodarowania odpadów wiertniczych powstających podczas wierceń lądowych i morskich w
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoFundacja Naukowo Techniczna Gdańsk. Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut
Fundacja Naukowo Techniczna Gdańsk Dr inż. Bogdan Sedler Mgr Henryk Herbut Gdańsk, 2012 Odpady komunalne Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające
Bardziej szczegółowoInformacja do zadań 1. 2. Woda morska zawiera średnio 3,5% soli.
Informacja do zadań 1. 2. Woda morska zawiera średnio 3,5% soli. Zadanie 1. (0.1) Które zdanie jest prawdziwe? A. W 100 g wody morskiej znajduje się 3,5 g soli. B. W 103,5 g wody morskiej znajduje się
Bardziej szczegółowoOCENA BIODOSTĘPNOŚCI JONÓW Cr 3+ Z BIOLOGICZNYCH KOMPONENTÓW NAWOZOWYCH WYTWARZANYCH METODĄ BIOSORPCJI
Prace Naukowe Wydziału Chemicznego Nr 10 Politechniki Wrocławskiej Nr 10 Prace Badawcze Studentów Nr 10 2012 Mateusz SAMORAJ, Łukasz TUHY, Katarzyna CHOJNACKA* biosorpcja, biologiczne komponenty nawozowe,
Bardziej szczegółowoOCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO
ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy, oczyszczanie ścieków Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK * OCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO Przeprowadzono ocenę
Bardziej szczegółowoKARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodnie z wytycznymi Unijnymi. Data: 13.02.2015
KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodnie z wytycznymi Unijnymi : AnLen CZYSTY PIEC Data: 13.02.2015 1. PRODUKT / PODMIOT ODPOWIEDZIALNY PRODUKT: PRODUKTU AnLen CP PODMIOT ODPOWIEDZIALNY: ; POLSKA, Tel: +48 774336232
Bardziej szczegółowoRECENZJA. rozprawy doktorskiej mgr inż. Justyny Ulatowskiej pt.: Adsorpcja arsenu na sorbentach mineralnych
Rzeszów, 25 sierpnia, 2015 r. RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Justyny Ulatowskiej pt.: Adsorpcja arsenu na sorbentach mineralnych Praca Pani mgr inż. Jolanty Ulatowskiej pt.: Adsorpcja arsenu na
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje szkolne I stopień
POUFNE Pieczątka szkoły 9 listopada 2015 r. Imię Czas pracy 60 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje szkolne I stopień Informacje: 1. Przeczytaj uważnie
Bardziej szczegółowoZastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków
1 Zastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków Patrycja Malucha Kierownik Działu Technologii Wody i Ścieków ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki Wiadomości ogóle o dotyczące
Bardziej szczegółowoĆW. 7 BIOSPRPCJA. 4. Materiały
ĆW. 7 BIOSPRPCJA. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest ocena możliwości wykorzystania biosorbentów do usuwania metali ze ścieków. Wyznaczenie stałych występujących w równaniach opisujących równowagę i kinetykę
Bardziej szczegółowoWpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych
BIOWĘGIEL W POLSCE: nauka, technologia, biznes 2016 Serock, 30-31 maja 2016 Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw.* dr inż.
Bardziej szczegółowoKARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodnie z wytycznymi Unijnymi. NAZWA HANDLOWA: AnLen Ekogroszek Aplikacja węgiel kamienny Data:
KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodnie z wytycznymi Unijnymi : AnLen Ekogroszek Aplikacja węgiel kamienny Data: 16.11.2013 1. PRODUKT / DYSTRYBUTOR PRODUKT: PRODUKTU AnLen Ekogroszek DYSTRYBUTOR: ; POLSKA Tel:
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień
POUFNE Pieczątka szkoły 28 stycznia 2016 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje rejonowe
Bardziej szczegółowoBiowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania
Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania dr inż. Krystyna Malińska Wydział Infrastruktury i Środowiska Politechnika Częstochowska Rola biowęgla w kompostowaniu 1.
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)
Bardziej szczegółowoUsuwanie barwnika Basic Violet 10 z roztworów wodnych na zeolicie
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 12. Rok 21 747-76 Usuwanie barwnika Basic Violet 1 z roztworów wodnych na zeolicie 42 Urszula Filipkowska, Joanna
Bardziej szczegółowoAdsorpcja barwników na świeżym i zregenerowanym węglu WD-extra
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 951-972 Adsorpcja barwników na świeżym i zregenerowanym węglu WD-extra 58 Elżbieta Bezak-Mazur,
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA SORPCJI BARWNIKA DIRECT ORANGE 26 NA SORBENCIE ROŚLINNYM - KOLBACH KUKURYDZY
Proceedings of ECOpole DOI: 1.2429/proc.215.9(1)44 215;9(1) Elwira TOMCZAK 1 i Martyna BLUS 1 DYNAMIKA SORPCJI BARWNIKA DIRECT ORANGE 26 NA SORBENCIE ROŚLINNYM - KOLBACH KUKURYDZY SORPTION DYNAMICS OF
Bardziej szczegółowoInstrukcja dla uczestnika. II etap Konkursu. U z u p e ł n i j s w o j e d a n e p r z e d r o z p o c z ę c i e m r o z w i ą z y w a n i a z a d a ń
III edycja rok szkolny 2017/2018 Uzupełnia Organizator Konkursu Instrukcja dla uczestnika II etap Konkursu Liczba uzyskanych punktów 1. Sprawdź, czy arkusz konkursowy, który otrzymałeś zawiera 12 stron.
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZASU REGENERACJI NA ZDOLNOŚCI SORPCYJNE WĘGLA AKTYWNEGO WD-EXTRA *
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(2)071 2013;7(2) Elżbieta BEZAK-MAZUR 1 i Dagmara ADAMCZYK 1 WPŁYW CZASU REGENERACJI NA ZDOLNOŚCI SORPCYJNE WĘGLA AKTYWNEGO WD-EXTRA * EFFECT OF REGENERATION
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie IX KONFERENCJA TECHNOLOGIE BEZODPADOWE
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie IX KONFERENCJA TECHNOLOGIE BEZODPADOWE Patronat honorowy: Ministe Prezydent Miasta Szczecin, y Chemiczne "Police" S.A., Rektor Zachodniopomorskiego
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Twardość wody
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Twardość wody 1.2 Oznaczanie twardości wody 1.3 Oznaczanie utlenialności 1.4 Oznaczanie jonów metali 2 Część doświadczalna 2.1 Cel ćwiczenia 2.2 Zagadnienia do przygotowania 2.3
Bardziej szczegółowoWPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki preparatu niebezpiecznego Płyn do usuwania tapet ATLAS ALPAN
Identyfikacja przedsiębiorstwa Nazwa i adres firmy: 1. Wytwórnia Klejów i Zapraw Budowlanych ATLAS Grzelak i wspólnicy spółka jawna 91-222 Łódź, ul. Św. Teresy105 Numer telefonu: (042) 631 89 45 Numer
Bardziej szczegółowoMożliwość zastosowania pakietu AmmoniaConcentration w badaniach oczyszczania śćieków przemysłowych
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Możliwość zastosowania pakietu AmmoniaConcentration w badaniach oczyszczania śćieków przemysłowych
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-782 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 211 Tom 5 Zeszyt 4 EWA OKONIEWSKA,
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób oznaczania stężenia koncentratu syntetycznego w świeżych emulsjach chłodząco-smarujących
PL 214125 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214125 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 389756 (51) Int.Cl. G01N 33/30 (2006.01) G01N 33/26 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoUSUWANIE BARWNIKÓW Z ROZTWORÓW WODNYCH NA MODYFIKOWANYM ZEOLICIE
sorpcja, barwniki, sorbenty zeolitowe, modyfikowany zeolit Tomasz JÓŹWIAK, Urszula FILIPKOWSKA, Paula SZYMCZYK, Katarzyna KOCHAN* USUWANIE BARWNIKÓW Z ROZTWORÓW WODNYCH NA MODYFIKOWANYM ZEOLICIE W pracy
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoMikrobiologia surowych i białych cukrów trzcinowych
Mikrobiologia surowych i białych cukrów trzcinowych Dr inż. Agnieszka Papiewska Instytut Chemicznej Technologii Żywności PŁ Zakład Cukrownictwa 2 Rosnąca rola cukru trzcinowego na europejskim rynku cukru
Bardziej szczegółowo