GŁOS B I A Ł O W I E Ż Y MIESIĘCZNIK SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ W Y D A N I E S P E C J A L N E. w numerze: Nr 11-12/2014 ISSN

Transkrypt

1 Nr 11-12/2014 ISSN EGZEMPLARZ B E Z P Ł A T N Y GŁOS B I A Ł O W I E Ż Y MIESIĘCZNIK SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ W Y D A N I E S P E C J A L N E w numerze: * PODZIĘKOWANIA WÓJTA Drodzy Mieszkańcy s, 2 * WYBORY SZMORZADOWE Decyzją Komisarza Wyborczego w Białymstoku s. 2 * SKŁAD RADY GMINY I KOMISJI s. 3 * DOM CHLEBA BETLEJEM Srebrna gwiazda pod Ołtarzem Narodzenia wskazuje miejsce, w którym przyszedł na świat Chrystus s..4 * SMAKI ZAPOMNIANE Makiełki s. 5 * BIBLIOTEKA PROPONUJE s. 5 Jest taka noc, na którą człowiek czeka i za którą tęskni Jest taki wyjątkowy wieczór, gdy wszyscy obecni * GŁOSIK PRZEDSZKOLA Gromadzą się przy wspólnym stole Jest taki wieczór, kiedy gasną spory Wieczór, gdy podajemy sobie ręce i uśmiechamy się do siebie Noc Bożego Narodzenia Drodzy Mieszkańcy, zbliża się najpiękniejszy czas w roku - Święta Bożego Narodzenia. Czas pojednania, radości, dzielenia się opłatkiem w rodzinnym gronie. W imieniu swoim, Rady Gminy Białowieża oraz pracowników Urzędu Gminy Białowieża chciałbym złożyć serdeczne życzenia, aby w Waszych domach nie zabrakło życzliwości, pięknej rodzinnej atmosfery oraz wzajemnego zrozumienia. Życzę, aby w 2015 roku spełniły się marzenia, aby ten rok był pełen optymizmu i zadowolenia z podejmowanych decyzji, aby przyniósł pokój i zdrowie, radość i szczęście oraz wiele miłości. * NADLEŚNICTWO INFORMUJE Choinka od leśnika s. 6 * WZÓR PISMA w sprawie odszkodowań za straty spowodowane przez dziką zwierzynę s. 7 * Z CYKLU: ZNAKI CZASU O dawnych mieszkańcach s. 11 Człowiek, który uratował żubra s.10 * OBCHODY ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI s. 12 * KULTURA O lisach polarnych s. 12 * SPORT Mikołajkowy Turniej Piłki Siatkowej w Białowieży s. 14 Wójt Gminy Grzegorz Kasprowicz

2 Drodzy Mieszkańcy Gminy Białowieża, pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy mnie wspierali i oddali na mnie swój głos w wyborach samorządowych. Szczególne podziękowania kieruję do tych Mieszkańców, którzy pojawiali się na spotkaniach i otwarcie mówili o swoich potrzebach, problemach i możliwościach ich rozwiązania. Dziękuję również za poparcie Komitetu Wyborczego Wyborców Białowieżanie. Jestem przekonany, że w takim składzie Rady Gminy Białowieża przyczynimy się do jeszcze szybszego rozwoju i zmiany wizerunku Naszej Gminy. Rozpoczynając pierwszą kadencję patrzę z optymizmem na czekające mnie wyzwania, obowiązki i kierunki, w których będzie zmierzała nasza miejscowość. Najbliższe cztery lata muszą upłynąć na wzmożonym wysiłku, aby wykorzystać fundusze jakie daje nam Unia Europejska oraz na znalezieniu wspólnego języka z innymi organizacjami funkcjonującymi na terenie obszaru Puszczy Białowieskiej, a przede wszystkim na służeniu interesom Mieszkańców Gminy. Przede mną, Radą Gminy i pracownikami Urzędu Gminy Białowieża ciężka praca na rzecz rozwoju Białowieży, która niewątpliwie warta jest poświęcenia i zaangażowania. Wójt Gminy Białowieża Grzegorz Kasprowicz Wybory samorządowe w 2014 roku Postanowieniem Komisarza Wyborczego w Białymstoku 25 listopada 2014 roku zwołana została pierwsza sesja nowo wybranej Rady Gminy Białowieża. Radnym wręczono zaświadczenia o wyborze. Złożone też zostało ślubowanie przez radnych i wójta. Ślubowanie radnych brzmiało następująco: Ślubuję uroczyście jako radny pracować dla dobra i pomyślności gminy, działać zawsze zgodnie z prawem oraz z interesami gminy i jej mieszkańców godnie i rzetelnie reprezentować swoich wyborców, troszcząc się o ich sprawy oraz nie szczędzić sił dla wykonania zadań gminy. Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: Tak mi dopomóż Bóg i tak się też stało. Pierwszą sesję poprowadził najstarszy wiekowo radny Pan Jerzy Droń. Kolejnym punktem, według porządku obrad był wybór Przewodniczącego Rady Gminy. W głosowaniu tajnym wybrano Pana Krzysztofa Zamojskiego ilością głosów 14 na 15 możliwych. Następnie dokonano wyboru Wiceprzewodniczącego Rady. Wiceprzewodniczącą została Pani Elżbieta Laprus również ilością głosów 14 na 15 możliwych. Po zakończeniu obrad sesji nowo wybrany Wójt Grzegorz Kasprowicz przejął urząd przy pomocy doraźnej Komisji ds. Przekazania Urzędu Gminy w Białowieży. II sesja odbyła się 3 grudnia 2014 roku. Po wysłuchaniu sprawozdania z działalności Wójta w poprzedniej kadencji podjęto kilka uchwał w sprawie wyboru czterech komisji. 2

3 W pierwszej kolejności dokonano wyboru Komisji Rewizyjnej. Skład komisji prezentujemy poniżej: Michał Maciej Cieślak Przewodniczący Piotr Kalinowski Cezary Kamiński Adam Kudlewski Jowita Ewa Morawska Skład kolejnych komisji: Komisja Oświaty, Kultury, Zdrowia, Spraw Socjalnych i Porządku Publicznego: Elżbieta Laprus Przewodnicząca Barbara Leoniuk - Wiceprzewodnicząca Michał Maciej Cieślak Joanna Jaganow Cezary Kamiński Janusz Łapiński Włodzimierz Wołkowycki Komisja Ochrony Środowiska, Turystyki, Usług i Rolnictwa: Elżbieta Malzahn Przewodnicząca Janusz Łapiński Wiceprzewodniczący Joanna Jaganow Adam Kudlewski Wojciech Stanisław Niedzielski Małgorzata Szpakowicz Komisja Planowania, Gospodarki Finansowej i Komunalnej: Małgorzata Szpakowicz Przewodnicząca Jowita Ewa Morawska- Wiceprzewodnicząca Jerzy Droń Piotr Kalinowski Barbara Leoniuk Elżbieta Malzahn Wojciech Stanisław Niedzielski * * * 16 listopada 2014 roku mieszkańcy Gminy Białowieża ruszyli do urn, aby wybrać wójta i 15 radnych. Liczba osób uprawnionych do głosowania wynosiła W głosowaniu wzięło udział 1066 wyborców. Frekwencja była wysoka, wyniosła 53,6% głosów. Trzy komitety wyborcze zgłosiły listy dwóch kandydatów na wójta i 29 kandydatów na radnych. Były to: Komitet Wyborczy Wyborców Białowieżanie, Komitet Wyborczy Wyborców Alberta Litwinowicza oraz Komitet Wyborczy Wyborców Wybierajmy Rozsądnie. Kandydaci na wójta Gminy Białowieża otrzymali następującą ilość głosów: Grzegorz Kasprowicz Albert Waldemar Litwinowicz Grzegorz Kasprowicz zwyciężył w pierwszej turze wyborów otrzymując 59,29% głosów. KWW Białowieżanie uzyskał 12 mandatów, a KWW Alberta Litwinowicza 3 mandaty radnych do Rady Gminy Białowieża. Poniżej podajemy skład Rady Gminy Białowieża uzupełniony o największą ilość ważnie oddanych głosów w poszczególnych jednomandatowych okręgach wyborczych: Krzysztof Zamojski przewodniczący 54 Elżbieta Laprus wiceprzewodnicząca 63 Michał Maciej Cieślak - 48 Jerzy Droń - 36 Joanna Jaganow - 34 Piotr Kalinowski - 25 Cezary Kamiński - 37 Adam Kudlewski - 37 Barbara Leoniuk - 53 Janusz Łapiński - 47 Elżbieta Malzahn - 46 Jowita Ewa Morawska Wojciech Stanisław Niedzielski - 46 Małgorzata Szpakowicz - 51 Włodzimierz Wołkowycki - 51 W wyborach do Rady Powiatu Hajnowskiego oraz do Sejmiku Województwa Podlaskiego przedstawiciele naszej Gminy nie uzyskali wystarczającej liczby głosów, aby zdobyć mandaty radnych. Oprac. red 3

4 D O M C H L E B A - B E T L E J E M Nazwa miasta Betlejem ma znaczenie symboliczne. W języku hebrajskim oznacza dom chleba. Miasto, którego liczba mieszkańców sięga dzisiaj ponad 40 tys., położone jest na zboczu skalistego wzgórza, około 10 km od Jerozolimy, na wysokości 777 m.n.p.m. Obecnie znajduje się pod palestyńską administracją, na terytorium Autonomii Palestyńskiej. Początków Betlejem trzeba szukać w czasach Patriarchów. Starożytne miasto znajdowało się pośrodku ziemi Judy. Król Dawid urodził się w tej, małej niegdyś, mieścinie i w jej okolicach wypasał stado owiec, a później, jako Wybraniec Boży został namaszczony przez Samuela, na króla Izraela. Tutaj wreszcie wypełniły się proroctwa: A ty Betlejem Efrata, najmniejsza jesteś wśród plemion judzkich: z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu (Mi 5,1) W Betlejem, małym mieście, przyszedł na świat Chrystus, Emanuel, Książę Pokoju. Srebrna gwiazda pod Ołtarzem Narodzenia wskazuje miejsce, w którym przyszedł na świat Jezus. Wybudowany nad grotą, uważaną za miejsce narodzin Jezusa kościół, jest jedną z najstarszych chrześcijańskich świątyń, w której odprawiane są nabożeństwa. Pierwotny kościół, wzniesiony w IV wieku przez cesarza Konstantyna. W 1099 roku Betlejem zostało zdobyte przez krzyżowców, którzy poddali restauracji przede wszystkim wnętrze bazyliki. To właśnie wówczas, ściany w nawie głównej oraz transepcie, zostały ozdobione pięknymi mozaikami/ Dzisiaj możemy podziwiać tylko nieliczne z tych dzieł, bowiem po kilku wiekach sporów o prawo własności jedna z najstarszych świątyń chrześcijańskich, zdaje się płakać nad swoim stanem. Nad miastem góruje Bazylika Narodzenia Pańskiego.. Fasada świątyni zamknięta jest murami trzech klasztorów: franciszkańskiego, greckiego i ormiańskiego. Niegdyś do jej wnętrza prowadziły trzy wejścia. Dzisiaj pozostało tylko jedno i to tak niskie, że każdy, kto chciałby wejść do Bazyliki musi już tutaj oddać pokłon miejscu, w którym przyszło na świat Słowo. Wejście to zostało zwężone i obniżone 4 celowo, aby uniemożliwić wprowadzanie zwierząt do Bazyliki. Z dwóch stron chóru Bazyliki kamienne schody prowadzą do Groty Narodzenia, której kształt przypomina w przybliżeniu prostokąt. Pod ołtarzem Narodzenia znajduje się srebrna gwiazda z wyrytą inskrypcją Hic de Maria Virgine Iezus Chrystus natus est. Tradycja głosi, że Święta Rodzina, w drodze do Egiptu, znalazła schronienie w grocie, w której dzisiaj mieści się franciszkańska kaplica. Gdy Maryja karmiła piersią Dzieciątko, kilka kropel mleka spadło na ziemię i całe wnętrze groty zabarwiło się na biało. Grotę tę nazywa się dzisiaj Grotą Mleczną. Wokół Betlejem znajdują się nadal winnice, gaje figowe, migdałowe i oliwkowe. Tutejsza ludność zajmuje się głównie hodowlą owiec, rolnictwem i w coraz większym stopniu żyje z turystyki. Betlejem pozostaje ośrodkiem kultu religijnego chrześcijan. Białowieża ma swój udział w życiu religijnym chrześcijan w Betlejem, z ważnego powodu. W klasztorze sióstr karmelitanek bosych, usytuowanym nieomal naprzeciw Bazyliki Narodzenia, na wzgórzu, modli się i ofiarowuje Panu Bogu swoje życie, parafianka kościoła rzymskokatolickiego p.w. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Białowieży - Anna Dmuchowska, s. Miriam Dzieciątka Jezus. Na przełomie stycznia i lutego tego roku miałam szczęście po raz drugi w życiu odbyć pielgrzymkę do Palestyny i Izraela. Mogłam przejść śladami Świętej Rodziny i Pana Jezusa po Ziemi Boga. Wyjazd zorganizowali o. franciszkanie. Nocowaliśmy głównie w Betlejem, co dało nam możliwość wieczornych spacerów po mieście. Grupa pielgrzymów, głównie z Białegostoku, ale też siostra karmelitanka z Rygi i ja, mieliśmy ogromne pragnienie odwiedzenia klasztoru sióstr karmelitanek bosych na Wzgórzu Dawida, zbudowanego przez wyniesioną na ołtarze palestyńską karmelitankę bł. s. Marię od Jezusa Ukrzyżowanego. W tymże klasztorze przebywają polskie siostry z Dysa k/lublina. Odwiedziliśmy to upragnione miejsce już poza programem wycieczki. Zbudowany w kształcie rotundy, z przepięknym ołtarzem wewnątrz i relikwiami błogosławionej Marii klasztor, stanowi miejsce coraz liczniej odwiedzane przez polskie pielgrzymki. Pozostawia niezatarte wrażenie religijne, ale też ciepłe wspomnienie polskich sióstr i polskiego języka słyszanego tak daleko od kraju a przecież w miejscu, z którego widać Bazylikę Narodzenia Pańskiego. Żałowaliśmy tylko jednego, że nasza siostra jest właśnie teraz w Polsce i nie możemy się z nią spotkać Pielgrzymka do Ziemi Świętej obejmowała programem wiele miejsc, ale do Betlejem, szczególnie w czasie świąt Bożego Narodzenia, wracam pamięcią, aby kolejny raz utwierdzać się w wierze, nadziei i miłości.. Elżbieta Laprus

5 żki W GMINIE * W BIBLIOTECE * W BOK - u * W SZKOŁACH Z cyklu: SMAKI ZAPOMNIANE Drukujemy przepisy kulinarne regionalnych dań, które niegdyś uchodziły za smakowite, a dziś uchowały się w domowych przepisach często notowanych odręcznie przez mamy czy babcie. W poprzednich numerach gazety sprzed kilku lat systematycznie odkrywaliśmy dawne smaki, aby w przyszłości wydrukować broszurę zatytułowaną Białowieskie potrawy. Dziś proponujemy przepis postny oraz świąteczny. E.L. Przepisy miesiąca: ziemniaki z dorszem * 6 dużych ziemniaków * 1 wędzony dorsz * 1 duża cebula * olej rzepakowy ( 2 łyżki) * niewielka ilość soli do smaku Ziemniaki posolić, ugotować, odcedzić. Wcześniej obrać z ości i skóry wędzonego dorsza, podzielić na drobne kawałki. Posiekać drobno cebulę. Na świeżo ugotowane, odcedzone i parujące ziemniaki wrzucić do garnka kawałki dorsza, posiekaną cebulę i polać olejem do smaku. Przykryć pokrywką garnek i porządnie wstrząsnąć zawartością. Pozostawić pod przykryciem kilka minut, aby zawartość przeszła smakiem. makiełki * 2-3 drożdżowe bułki ( najlepiej pieczone w domu) * 100 g maku * łyżka miodu * cukier do ucierania maku * mleko * bakalie ( orzechy, rodzynki, migdały, morele susz,) Bułkę kroimy na niewielkie kwadratowe kawałki. Mak zaparzamy wrzącą wodą. Odstawiamy. Następnie odsączamy dokładnie na sicie. Wkładamy do specjalnej ceramicznej makutry, dosypujemy cukier i starannie ucieramy wałkiem aż puści biały sok. Dolewamy kilka łyżek gorącego mleka, dodajemy miód, wrzucamy pokrojone kawałki bułki, mieszamy, dodajemy przygotowane, rozdrobnione bakalie. 5 BIBLIOTEKA PROPONUJE Święta Bożego Narodzenia to czas skłaniający do zadumy i refleksji, nie tylko nad swoim życiem, ale i sprawami bliźnich. W malowniczej świątecznej scenerii rozgrywa się akcja wielu powieści i opowiadań. Chyba najbardziej znaną jest Opowieść wigilijna Ch. Dickensa ( ). Jej akcja toczy się w XIX wieku w Anglii, ale problematyka nic nie straciła na aktualności. Bohater opowieści, pan Scrooge, bogaty kupiec odznaczający się niebywałym skąpstwem, nieczułością na krzywdę innych, nikomu nigdy nie udzielał żadnej pomocy. Nawet w wieczór wigilijny odmówił złożenia datku na biednych. Nawiedzający go w wigilijny wieczór goście z zaświatów ostrzegają przed samotnością i czekającym potępieniem. Ukazują mu to, co w życiu jest naprawdę najważniejsze: przyjaźń, miłość, rodzina. Pieniądze szczęścia nie zapewniają. Szczęście, to także pomaganie innym. Tą dewizą kieruje się też w życiu bohaterka książki Magdaleny Kordel : Malownicze. Wymarzony czas. Malownicze to prowincjonalne miasteczko położone u podnóża gór. Magdalena, główna bohaterka, ma za sobą trudną przeszłość. Musi zmierzyć się z wieloma problemami. To piękna opowieść o zwykłych ludziach, ich codziennym życiu, wcale nie nudnym i szarym, o miłości i o przyszłości, która zależy od nas samych. Życząc radosnych świąt zapraszam do biblioteki. Ludmiła Osakowicz Z A P R ASZAMY na KONCERT BOŻONARODZENIOWY który odbędzie się 11 stycznia 2015 r. o godz w sali kina Żubr w Białowieży Organizatorzy

6 NADLEŚNICYWO INFORMUJE Nowe obiekty turystyczne Nadleśnictwo Białowieża podejmuje działania, których celem jest wzbogacenie oferty turystycznej naszego regionu. W 2014 roku rozpoczęto realizację kilku inwestycji, które będą służyły mieszkańcom oraz turystom odwiedzającym Białowieżę. Największym przedsięwzięciem jest budowa nowego parkingu przy Rezerwacie Pokazowym Żubrów Białowieskiego Parku Narodowego, realizowana w ramach ogólnopolskiego programu Aktywne Udostępnianie Lasu (AUL). Program ten, to pomysł Lasów Państwowych, mający umożliwić realizację w praktyce różnorodnych funkcji lasu, w tym także społecznych, w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej. Program AUL ma na celu ułatwienie i ukierunkowanie udostępnienia lasu poprzez rozwój bazy turystycznej, jej standaryzację oraz zapewni bezpieczeństwo społeczeństwu. Nowy parking będzie służyć uprawianiu turystyki pieszej i rowerowej, umożliwi wypoczynek i rekreację, jak również znacząco poprawi komfort zwiedzającym Rezerwat Pokazowy Żubrów. Innym ważnym działaniem podjętym przez Nadleśnictwo była budowa kładki do wieży widokowej, wybudowanej w ramach programu ochrony orlika krzykliwego. Utworzenie kładki na okresowo zalewanych łąkach położonych przy drodze do Pogorzelec umożliwia korzystanie z wieży, bez względu na warunki pogodowe. Tym samym w okresie jesiennej słoty i wiosennych roztopów ułatwia dotarcie do wieży i obserwację wielu gatunków ptaków występujących w tej części doliny rzeki Narewki. Niemniej ważnym działaniem jest budowa wiaty wypoczynkowo-edukacyjnej w Ośrodku Edukacji Leśnej Jagiellońskie. Nowy obiekt uatrakcyjni pobyt osób odwiedzających OEL oraz umożliwi Nadleśnictwu organizację przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. Choinka od leśnika Informujemy, że od dnia r., Nadleśnictwo Białowieża rozpoczęło sprzedaż choinek. Zapraszamy do siedziby Nadleśnictwa, ul. Wojciechówka 4. Sprzedaż prowadzimy od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 15:00. Lp. Wyszczególnienie Cena brutto 1 Choinki o wysokości do 0,9 m 14,00 zł 2 Choinki o wysokości 1 m - 1,5 m 20,00 zł 3 Choinki o wysokości 1,6 m - 2,5 m 26,00 zł 4 Choinki o wysokości 2,6 m - 3,5 m 52,00 zł Życzenia świąteczne Z okazji Świąt Bożego Narodzenia, życzenia zdrowia oraz wszelkiej pomyślności i sukcesów w nadchodzącym 2015 roku składa: p.o. Nadleśniczy Nadleśnictwa Białowieża wraz z Załogą 6

7 WZÓR PISMA W SPRAWIE ODSZKODOWAŃ ZA STRATY SPOWODOWANE PRZEZ DZIKĄ ZWIERZYNĘ NA TERENIE GMINY Opracował: Krzysztof Zamojski ( imię i nazwisko, adres) Białowieża Opracował Krzysztof Zamojski Sz. P. Wojewoda Podlaski Białystok Jestem mieszkańcem Gminy Białowieża i obywatelem Państwa Polskiego dlatego zwracam się do Pana w sprawie ważnej dla mnie i wszystkich mieszkańców Województwa Podlaskiego. Problemem są dzikie zwierzęta i szkody przez nie wyrządzane. W ciągu ostatnich lat populacja dzików, jeleni, łosi i żubrów ciągle wzrasta. Podwórka, ogrody, trawniki, pastwiska, łąki przypominają pole bitwy zryte, zdeptane, zniszczone. Poruszanie się po ulicach do pracy, lekarza czy szkoły uniemożliwiają lub utrudniają żubry przebywające na naszych drogach. Zamiast odstrzałów redukcyjnych umożliwiających utrzymywanie ilości zwierząt na właściwym poziomie, tworzone są kolejne strefy, gdzie polować na zwierzęta nie wolno. Ciągłe ustępstwa na rzecz ekstremistycznych poglądów wąskiej grupki aktywistów ekologicznych, bez uwzględniania potrzeby zachowania bezpieczeństwa powszechnego, może doprowadzić do katastrofy ekologicznej i gospodarczej. Panie Wojewodo czas na zmianę dzisiejszego stanu rzeczy, gdyż dalej tak już być nie może. Nasze podwórka, ulice, drogi nie mówiąc o gruntach rolnych, są tylko formalnie naszą własnością - faktycznie zostały zawłaszczone przez dzikie zwierzęta. O wszelkiej opłacalnej gospodarce rolnej nie ma mowy. Prosimy o podjęcie skutecznych i szybkich działań w zakresie: zmniejszenia populacji zwierząt i ich zatrzymanie w lesie, oszacowanie, wyliczenie i wypłatę odszkodowań za straty powstałe na skutek obecności dzikich zwierząt, likwidację stref wyłączonych z polowań poza terenem rezerwatów ścisłych uproszczenie procedur dotyczących eliminacji żubrów i innych zwierząt zagrażających bezpieczeństwu publicznemu/ Jednocześnie zgłaszam Panu, że zwierzęta zniszczyły lub uszkodziły mi: 1. Podwórko ogród sad. płot. 2. Straty z tego tytułu oceniam na:.. 3. W ostatnim czasie uczestniczyłem w kolizji z dzikimi zwierzętami (tak, nie). Straty jakie poniosłem z tego tytułu to: 4. Na mojej drodze, ulicy, podwórku znalazły się żubry/żubr (tak, nie) Utrudniło to życie mnie, mojej rodzinie lub innym mieszkańcom (tak, nie) Z poważaniem: (własnoręczny podpis) * W piśmie należy podać datę wypełnienia, wypełnić pola w punktach 1-4. * Pisma prosimy składać w sekretariacie Urzędu Gminy w Białowieży - do r. 7

8 Z CYKLU : ZNAKI CZASU Człowiek, który uratował żubra od zagłady Nazwisko tego człowieka na pewno nie jest obce mieszkańcom Białowieży. Zresztą, tutaj nie wypadałoby nawet nie wiedzieć o inicjatorze międzynarodowej akcji ratowania żubra. Oczywiście, chodzi o Jana Stanisława Sztolcmana ( ) polskiego zoologa, ornitologa, podróżnika oraz aktywnego działacza łowiectwa i ochrony przyrody. Przypadająca w listopadzie 2014 roku 160. rocznica jego urodzin jest dobrą okazją do przypomnienia tej postaci. Jan Sztolcman urodził się 19 listopada 1854 roku w Warszawie. Po ukończeniu III Gimnazjum podjął w 1872 roku studia zoologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W tym samym roku związał się z Gabinetem Zoologicznym w Warszawie, skupiającym licznych naukowców. Pomagał opiekunowi Gabinetu, Władysławowi Taczanowskiemu, w preparowaniu ptaków i w porządkowaniu zbiorów entomologicznych, napływających z Gujany Francuskiej, Peru i Syberii Wschodniej. W 1875 roku przerwał studia i wyjechał do Peru prowadzić prace eksploracyjne. Odkrył tam m.in. cztery nowe gatunki ptaków, opisał także plemiona indiańskie. W 1881 roku powrócił do kraju, ale już w następnym roku wyjechał do Ekwadoru, by badać tamtejszą faunę i florę. W Ekwadorze przebywał do 1884 roku. W trzy lata później objął kierownictwo nowo założonego Muzeum Zoologicznego Branickich w Warszawie (od 1919 roku Państwowe Polskie Muzeum Przyrodnicze, a od 1928 roku Państwowe Muzeum Zoologiczne; w nowych placówkach J. Sztolcman był wicedyrektorem). Pracując, zdobył tytuł docenta oraz profesora geologii i paleontologii. W 1899 roku założył i redagował, do końca swego życia, czasopismo Łowiec Polski (pierwszy numer ukazał się z datą 20 marca 1899 roku). Był też wiceprezesem Wydziału Wykonawczego Centralnego Związku Polskich Towarzystw Łowieckich. Założył Towarzystwo Kynologiczne, był wiceprezesem Centralnego Zarządu Towarzystw Kynologicznych w Polsce. W 1901 roku uczestniczył wraz z J. Potockim w wyprawie myśliwskiej do Sudanu. Od 1924 roku prowadził wykłady z łowiectwa w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wykładał również w Średniej Szkole Leśnej w Łowiczu. Program ochrony żubra zainicjował występując jako delegat Polskiej Państwowej Komisji Ochrony Przyrody na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w Paryżu, który odbył się w dniach 31 maja 2 czerwca 1923 roku. Przedstawił na nim w dniu 2 czerwca, w Sekcji I-ej (Świat zwierzęcy), polski projekt ratowania żubrów od zagłady, opierający się na doświadczeniach Ligi Ochrony Bizona Amerykańskiego. Kongres wniosek ten przyjął. Został on zapisany w formie następującej: Międzynarodowy Kongres Ochrony Przyrody (...) po wysłuchaniu raportu p. Jana Sztolcmana, wicedyrektora Polskiego Państwowego Muzeum w Warszawie i delegata Polskiej Państwowej Komisji Ochrony Przyrody oraz mających ze sprawą związek uwag p. Jeana Delacour, prezesa Sekcji I-ej Kongresu, zważywszy: że gatunek żubra jest obecnie reprezentowany zaledwie przez 5 stad żubrów chowanych w niewoli, które to stada obejmują mniej niż 30 sztuk i że tym samym grozi gatunkowi kompletna zagłada; wyraża życzenie, ażeby utworzoną została jak najprędzej liga międzynarodowa pomiędzy tymi krajami, które posiadają jeszcze żubry na swych terytoriach; ażeby inne narody zechciały przyjść im z pomocą pieniężną; ażeby przede wszystkim Liga Ochrony Bizona Amerykańskiego raczyła udzielić swego doświadczenia temu nowemu zgrupowaniu. Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra powstało w 1923 roku. W Berlinie, w dniach sierpnia 1923 roku odbyło się pierwsze jego posiedzenie, na którym powołany został Zarząd Towarzystwa. Prezesem wybrano dra Kurta Priemela, dyrektora ogrodu zoologicznego we Frankfurcie nad Menem. W skład Towarzystwa weszło 15 krajów europejskich oraz Stany Zjednoczone. Z ramienia Polski w zarządzie zasiadał Władysław Janta- Połczyński. Niebawem w Poznaniu został utworzony Polski Oddział Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubra. Jednym z jego członków został Jan Sztolcman. J. Sztolcman w 1925 roku uczestniczył w dwu kongresach: Ochrony Ptaków w Luksemburgu i Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubra w Berlinie. W 1926 roku wszedł w skład Państwowej Rady Ochrony Przyrody i wystąpił jako jej delegat na Kongresie Międzynarodowej Ligi Ochrony Żubra w Wiedniu. W następnym roku reprezentował PROP na Międzynarodowym Kongresie Badań i Ochrony Ptaków w Brukseli. Dorobek J. Sztolcmana stanowi blisko 370 publikacji, które ukazały się nie tylko w Polsce, ale także we Francji, Anglii, Niemczech i Rosji. 8

9 Wśród nich jest 37 rozpraw naukowych. J. Sztolcman napisał i wydał 10 książek, w tym: O dymorfizmie płciowym (1895), Nad Nilem Błękitnym (1902), Ornitologia łowiecka, czyli podręcznik do określania ptaków łownych (1905), 2-tomowe dzieło Peru. Wspomnienia z podróży (1912), Szkice ornitologiczne (1916), Łowiectwo. Podręcznik dla szkół leśnych i łowieckich (1918). Swoje studia i rozważania nad żubrem J. Sztolcman zawarł w książce pt. Żubr, jego historia, obyczaje i przyszłość, wydanej w 1926 roku przez Centralny Związek Polskich Stowarzyszeń Łowieckich w Warszawie. W sprawie ochrony żubra ogłosił też artykuły: Matériaux pour l histoire naturelle et pour l historique du Bison d Europe (Bison bonasus Linn.) ( Annales Zoologici Musei Polonici Historiae Naturalis nr 2/1924) i La Ligue nternationale pour la protection du Bison d Europe ( Congress International de sylvicoulture nr 136, Roma 1926). Jan Sztolcman zmarł 29 kwietnia 1928 roku. Na zakończenie warto wspomnieć, że z osobą Sztolcmana wiąże się powstanie nowego pomnika żubra, który niedawno został odsłonięty w osadzie Zwierzyniec. To właśnie dla uczczenia 80. rocznicy śmierci tego zoologa, redakcja miesięcznika Łowiec Polski wystąpiła w kwietniu 2007 roku z inicjatywą wykonania i ustawienia nowego posągu, który zastąpiłby dotychczasowy, wykonany z masy plastycznej. Rozpoczęta akcja zbioru łusek wśród myśliwych na ten cel, dała pozytywny rezultat. Piotr Bajko Wiadomości z przeszłości O dawnych mieszkańcach Wydawany w Lesznie Przyjaciel Ludu w nr. 47 z 21 maja 1836 roku poświęcił nieco uwagi mieszkańcom Puszczy Białowieskiej i panującej tu ciszy. Czytamy: Mieszkańcy tutejsi żyjący na łonie natury, iż nie rzekę dzikości, dziwnie odpowiadają charakterem i sposobem życia dzikości lasów, które ich otaczają: są to Rusini wyznania grecko unickiego. Zdaje się, że ten lud w zwyczajach swoich jeszcze zachował ślady dawnego Sarmatów plemienia, zamieszkującego niegdyś te kraje. Budowy ciała krzepkiej, krótkie zawsze, w każdej porze roku noszą siermięgi, przepasane pasem: sandały z lipowego łyka, na wszelkie niewczasy i słoty wytrzymali, wolą tułać się po kniejach, w których znajdują dla siebie miód leśny i owoce dziko rosnące, grzyby i pastwiska dla bydła, niżeli uprawiać w pocie czoła ziemię, jak to czynią ich sąsiedzi. Ten sposób życia, czyni ich bardzo sposobnymi do łowów i straży; dla tego zarząd leśniczy z nich wybiera borowych i strażników. Z resztą okolica zamieszkała tylko przez rolników, a mało zaludniona, nie przedstawia tego widoku, jaki sprawia przemysł, a który tę posępną okolicę, pogrążoną w wiecznem milczeniu, zamieniłby na obraz pełen ruchu i czynności ustawicznej. Na próżno przedzieramy się w głąb boru, aby w nim odkryć ślady przemysłu, ożywiającego smutną posępność: nigdzie nie słychać ani łoskotu hamerni ani szumu młynów, ani nawet huku siekiery; nigdzie nie widać dymu giserni, huty szklanej, rzadko nawet napotykamy wieśniaka na drodze. Brak ludności i przemysłu, sprawia tę okropną ciszę, która tu panuje, a która jej nadaje charakter odwiecznego lasu: stąd także utrzymują się tutaj i mnożą prawie wszystkie rodzaje zwierzyny, gnieżdżącej się tutaj bez przeszkody od niepamiętnych czasów. Kolej do Białowieży Kurjer Warszawski w nr. 264 z 12 (24) września 1897 roku podaje parę szczegółów, związanych z doprowadzeniem kolei do Białowieży: Odnoga kolejowa dochodzi do ogrodzeń pałacowych. Tu, w miejscu, gdzie do niedawna stały zabudowania włościańskie, urządzono ogród i pawilon stacyjny, zbudowany pod kierunkiem inż. Żurawskiego. Kolej zaś budował inż. Biełolubskij. Długość jej wynosi 20 ¼ wiorst, licząc od Hajnówki, a 48 od Bielska. Droga biegnie wciąż puszczą, śród olbrzymich 9

10 dębów, sosen i grabów, częstokroć sięgających 48 arszynów wysokości. W jednem miejscu linja prosta, bez najmniejszych zboczeń, tworząc jakby aleję w parku, ciągnie się 17 wiorst. Kolej zaczęto budować dnia 10-go czerwca, ukończono dnia 1-go września. Młode łodzianki w Puszczy Na początku ferii letnich donosi łódzka gazeta Głos Polski w nr. 228 z 28 sierpnia 1925 roku klasy szósta i siódma gimnazjum żeńskiego Eugenii Krygierowej z Łodzi, w liczbie około 50 uczennic, pod kierownictwem profesor przyrody p. Nikołajczukowej odbyły wycieczkę przyrodniczo-geograficzną do Puszczy Białowieskiej. Administracja lasów gościnnie powitała uczennice, przygotowała wygodne locum i dała możność zwiedzenia najbardziej zajmujących pod względem naukowym i piękna okolic. Uczennice po nazbieraniu różnych ciekawych okazów przyrodniczych i mile spędzonym czasie, wróciły do domu koleją, zachowując na dłuższy czas miłe wspomnienia o Puszczy Białowieskiej. Należy zaznaczyć, że gimnazjum p. Krygierowej jest pierwszą polską uczelnią żeńską, która odwiedziła Puszczę Białowieską. Jest to tym bardziej godne podkreślenia, że nawet uczelnie zagraniczne, to jest: trzy żeńskie gimnazja szwedzkie, jedno angielskie i dwa z Prus Wschodnich nie żałowały trudów i zabiegów, by zwiedzić ten najpiękniejszy zakątek nie tylko Polski, ale i Europy. Powrót żubrów do Białowieży W dniu 19 września 1929 roku informuje poznański Nowy Kurjer w nr. 240 z 17 października 1929 roku przybyły do Puszczy Białowieskiej dwa pierwsze żubry. Ministerstwo rolnictwa zapoczątkowało tam przywrócenie Puszczy jej odwiecznego zwierza. Narazie przywieziono dwie sztuki (byki) z pośród 6 pochodzących z Nowej Askanii na Krymie, skąd przez Szwecję i Niemcy dostały się do Polski. Ulokowane były narazie w zwierzyńcu warszawskim, skąd mają być przewiezione do Białowieży i pozostałe cztery sztuki (krowy). Sprawa powrotu żubrów do Białowieży posiada doniosłe znaczenie kulturalne a w pewnym zakresie i polityczne. Na wielu międzynarodowych zjazdach łowieckich, leśnych i ochrony przyrody, podnoszone były zarzuty, iż żubr przetrwał w ostatniem swojem siedlisku w Europie, w Puszczy Białowieskiej, przez cały czas rządów rosyjskich i okupacji niemieckiej, wyginął zaś całkowicie dopiero pod panowaniem Polski. Z tego chociażby względu powrót żubrów do Białowieży łączy się ściśle ze sprawą zapewnienia im tam absolutnego bezpieczeństwa. W tej sprawie podniesione zostały publiczne zarzuty i zastrzeżenia ze strony poważnej. P. Maurycy Potocki wystąpił w Kurjerze Warszawskim z oświadczeniem, że w istniejących warunkach Białowieża na przyjęcie żubra nie jest przygotowana i żubr w Puszczy ostoi nie znajdzie. Twierdzenie to opiera p. Potocki na swej znajomości warunków i stosunków w Puszczy, z któremi zapoznał się jako urzędnik kancelarji cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej, delegowany w roku 1922 do zorganizowania polowań reprezentacyjnych. P. Potocki twierdzi na podstawie swoich badań na miejscu, że Niemcy pozostawili w Puszczy 150 sztuk żubrów, z czego w czasie przejściowym, za trzytygodniowych rządów w Białowieży litewskiej Taryby i w okresie przed zorganizowaniem władz polskich padło 141 sztuk a pozostałe 9 niedobitków już za czasów rządów polskich w Puszczy. Do wytępienia żubra przyczynili się nietylko zawodowi kłusownicy, ale i ci, którzy powinni byli ich chronić dawna straż łowiecka, która zdziczała w okresie anarchji wojennej. P. Potocki zorganizował w Białowieży nową straż łowiecką z 25 ludzi dobranych specjalnie starannie, z uwagi na to wykolejenie się dawnych strażników. Straż ta została w roku 1923 zredukowana do 2 strzelców i jednego łowczego na całą Puszczę. P. Potocki żywi wątpliwości, czy obecnie zorganizowano odpowiednią straż i 10

11 czy ujęto w należyte karby dawnych kłusowników i robotników leśnych. Ponieważ przed kilku dniami bawiła w Puszczy specjalna wycieczka, zorganizowana przez zarząd Stowarzyszenia publicystów i dziennikarzy gospodarczych dla zapoznania się z całokształtem zagadnień, związanych z reformą stosunków i eksploatacji Puszczy, podaję poniżej szereg informacyj o stosunkach w Puszczy, stwierdzonych naocznie w czasie wycieczki albo też pochodzących od towarzyszących wycieczce przedstawicieli ministerstwa rolnictwa pp. A. Loreta, prezesa dyrekcji lasów państwowych, prof. Stankiewicza, inspektora Adamskiego, naczelnego inż. Karpińskiego i radcy Panka. Sprowadzone do Puszczy żubry umieszczone zostały w nadleśnictwie Zwierzynieckim, na północo-zachód od Białowieży (siedziba władz Puszczy) tuż obok dworu dawnego łowczego carskiego, w specjalnym zwierzyńcu 30 hektarowym, ogrodzonym wokół parkanem z grubych desek, zabezpieczonym od dołu i drutem kolczastym od góry. Nad żubrami w zwierzyńcu czuwać ma dniem i nocą specjalna straż łowiecka z 8 strzelców z nadłowczego carskiego, w specjalnym zwierzyńcu z carskich czasów, na czele. W przyszłości zwierzyniec ma być rozszerzony do 200 hektarów. Obecnie uznano to za niewskazane ze względu na konieczność ścisłej obserwacji zwierząt, nieprzywykłych jeszcze do życia na swobodzie. Poświęcenie sztandaru W ostatnim dniu lipca 1930 roku w Białowieży odbyła się uroczystość poświęcenia sztandaru szkolnego Braci Puszczańskiej stowarzyszenia uczniowskiego, działającego przy Państwowej Szkole dla Leśniczych. Wydarzenie to zaszczycił swą obecnością nowo mianowany wojewoda białostocki Marian Zyndram-Kościałkowski wraz z małżonką i wicewojewodą Zawistowskim. Białostocki Głos Obywatela (nr 207 z 1 sierpnia 1930 r.) podaje, że wyjechali oni z Białegostoku o godz. 8 rano. Na granicy powiatu bielskiego powitał ich starosta Drożański. Uroczystość w Białowieży rozpoczęła się nabożeństwem w kaplicy pałacowej. W czasie nabożeństwa nastąpiło poświęcenie sztandaru, po czym odbyła się ceremonia wbijania gwoździ w drzewce. Pierwszy gwóźdź wbił wojewoda, a następnie delegacja Dyrekcji Lasów Państwowych, dyrektor szkoły inż. Jan Jerzy Karpiński i przedstawiciele miejscowego społeczeństwa. O godz. 2 po południu Brać Puszczańska podejmowała obiadem wojewodę z małżonką i wicewojewodą, delegację Dyrekcji Lasów Państwowych z Warszawy i Siedlec, oraz zaproszonych gości. Honory gospodarza pełnił inż. Karpiński. Po zwiedzeniu rezerwatu, puszczy, muzeum i pałacu wojewoda z małżonką i wicewojewodą Zawistowskim, żegnany serdecznie przez uczniów z dyrektorem szkoły inż. Karpińskim na czele oraz przez przedstawicieli Zarządu Puszczy Białowieskiej, odjechał do Białegostoku. OGŁOSZENIE Oprac. Piotr Bajko Szanowni Mieszkańcy ulic Zastawa i Nowa, którzy oddali głos na moją kandydaturę w wyborach do Rady Gminy Białowieża - serdecznie dziękuję. Z okazji zbliżających się świat życzę wszystkim mieszkańcom radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz zdrowia i pomyślności w nowym roku. Ogłoszenie płatne Włodzimierz Wołkowycki Z Waszej woli radny Rady Gminy Białowieża 11

12 żki W GMINIE * W BIBLIOTECE * W BOK - u * W SZKOŁACH Obchody Święta Niepodległości 11 LISTOPADA 2014 roku obchodziliśmy Narodowe Święto Niepodległości dla upamiętnienia odzyskania przez Polskę wolności w 1918 roku, po 123 latach zaborów. Uroczystość odbyła się już 6 listopada w sali kina Żubr. Podczas akademii wystąpili: Pan W. Wasiluk i Pan M. Zubrycki, grupa Rokitnica Z Domu Pomocy Społecznej prowadzona przez Panią A. Leoniuk, Chór z Technikum Leśnego pod kierunkiem Pana W. Szymanowskiego oraz młodzież z Technikum Leśnego przygotowana przez Panie J. Romaniuk i M. Wołoncewicz. 9 listopada odbył się Puchar Niepodległości w piłce siatkowej. Wystąpiły w nim trzy drużyny: OSP Białowieża, Gutek Team oraz Malaya Studio Hajnówka. Ostatecznie najlepsi okazali się goście z Hajnówki. Drugie miejsce zajęła Straż Pożarna z Białowieży, a trzecie Gutek Team. 11 listopada miały miejsce oficjalne uroczystości pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Poczet sztandarowy wystawił Białowieski Park Narodowy. Wartę honorową pełnili funkcjonariusze białowieskiej Straży Granicznej i Policji. Po odśpiewaniu hymnu przemawiał wójt Gminy Białowieża Albert Litwinowicz. Następnie odbyło się uroczyste złożenie wieńców przy pomniku przez delegacje: Urzędu Gminy w Białowieży, Rady Gminy Białowieża, Ochotniczej Straży Pożarnej w Białowieży, Technikum Leśnego w Białowieży, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Białowieży, Nadleśnictwa Białowieża, Białowieskiego Parku Narodowego, Policji, Straży Granicznej, Instytutu Biologii Ssaków PAN, Białowieskiej Stacji Geobotanicznej UW, Instytutu Badawczego Leśnictwa w Białowieży, Samorządu Uczniowskiego, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Białowieży, Domu Dziecka w Białowieży oraz delegacji mieszkańców naszej miejscowości (E. Laprus, M. Cieślak, G. Kasprowicz). Podczas uroczystości przepiękny koncert pieśni patriotycznych dał Chór Leśników Białowieskich. Urząd Gminy Białowieża oraz Białowieski Ośrodek Kultury serdecznie dziękują za pomoc: Technikum Leśnemu w Białowieży, Ochotniczej Straży Pożarnej, Zespołowi Szkolno-Przedszkolnemu w Białowieży oraz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus w Białowieży. Mateusz Gutowski O lisach polarnych, słoniach w kratkę i niegrzecznych dziewczynkach Od sześciu lat prowadzony przez Fundację Edukacyjną Jacka Kuronia program Białowieża Czyta Dzieciom trwa również w tym roku szkolnym. Rozpoczęła go Katarzyna Winiarska, animatorka programu czytaniem dzieciom podróży lisa polarnego ("Podróż Srebrnego" Agnieszki Ginko). Śledząc piękne ilustracje Marianny Jagody- Mioduszewskiej dzieci przeżywały razem z bohaterem jego podróż na krze z Grenlandii na zieloną wsypę i jego późniejszy powrót podyktowany tęsknotą za domem. Dzieci, zarówno maluchy, jak i starszaki, obejrzały też obrazkową książeczkę pt. "Robimisie" Agaty Królak (kolejna piękna pozycja Wydawnictwa Dwie Siostry), co stało się punktem wyjścia do rozmów o różnych zawodach, wśród misiów byli bowiem nie tylko strażak i policjantka, ale też astronautka, sędzia, malarka, dyrygent. Obie grupy bawiły się też przy wierszykach z tomu Wandy Chotomskiej "W kraju Patataju", zwłaszcza przy utworze o koniu grającym na "końtrabasie". Wszystkie trzy książki oraz tom "Jak się koty urodziły" Joanny Papuzińskiej zasiliły przedszkolną biblioteczkę. Książki zakupił darczyńca Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia, pan Krzysztof Domke. Miłym akcentem stało się wręczenie animatorce programu pięknej laurki wykonanej przez dzieci, które w tym roku z ich inicjatywy mają otrzymywać wszyscy lektorzy. Wśród lektorów w ostatnim czasie była też Magdalena Niedziałkowska, mama Tosi z maluchów i Mai ze starszaków, doktor biologii z IBS PAN w Białowieży, która przeczytała dzieciom opowiadanie "Parasolik" Marcina Brykczyńskiego z serii Biuro Rzeczy Znalezionych z książki "Poczytaj mi mamo". Ponadto starszaki wysłuchały dwóch rozdziałów z książki Wandy Chotomskiej "Pięciopsiaczki". Maluchom lektorka zaproponowała opowieść o chłopcu, któremu rodzi się, zamiast wytęsknionego brata, siostrzyczka (Eliza Piotrowska "Tupciochrupcio. Mam rodzeństwo"). Opowiadania z książki Joanny Papuzińskiej "Jak się koty urodziły" czytał z kolei dzieciom Paweł Czeremczuk, tata Nikosia z maluchów. 12

13 O tym czym się różni kino o teatru rozmawiały przedszkolaki podczas lektury książki "Mysi Domek. Sam i Julia w teatrze", którą podczas kolejnej wizyty przyniosła dzieciom Katarzyna Winiarska. To już druga książka z bohaterami mysiego domku, prawdziwej instalacji zbudowanej przez artystkę Karinę Schaapman, którą w ramach programu dostały dzieci w przedszkolu i która znowu zachwyciła słuchaczy krótkimi ciepłymi historiami oraz klimatem przestrzeni, ubranek, maleńkich sprzętów wykreowanych przez artystkę dla rodziny myszek. Ponadto maluchy wysłuchały opowiadania o tym jak Elmera, słonia w kratkę, uratował mały motylek (David McKee "Elmer i motylek") a także bawiły się przy bardziej i mniej znanych rymowankach i wyliczankach z tomu "Nowe fikołki Powtarzanki i śpiewanki", zgodnie recytując wierszyk o spadającej do fartuszka gruszce. Starszaki wysłuchały całego tomiku poświęconego dwójce bohaterów: staruszkowi Petsonowi i jego kotu Findusowi wykreowanym przez znanego szwedzkiego pisarza i ilustratora książek dla dzieci Svena Nordqvista (Sven Nordqvist: Findus się wyprowadza). Prześmieszna historia o tym, jak kot wyprowadza się do domku zrobionego ze starego wychodka, by móc spokojnie skakać po łóżku o czwartej rano, przerywana była okrzykami dzieci "to jest naprawdę fajna książka!" Dziewczynki poprosiły też o jedno opowiadanie z tomu Zofii Staneckiej i Marianny Oklejak "Basia", z zachwytem słuchając o tym, że dziewczynki też mają prawo być "niegrzeczne" i robić fajne rzeczy. Na koniec dzieci bawiły się książką obrazkową, wyszukując na kolejnych stronach 9 pingwinów zagubionych w przepełnionej postaciami restauracji czy na plaży (Sophie Schrey, il. Chuck Whelon "Gdzie jest pingwin"). Wszystkie czytane przez lektorkę pozycje, a także książki Bohdana Butenko "Krasnoludek" i Macieja Łazowskiego "Co się dzieje kiedy śpisz" dzięki Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia zasiliły przedszkolną biblioteczkę i tym samym mogą być wypożyczane przez dzieci do domu. 27 października przedszkolakom czytał Paweł Czeremczuk, tata Nikosia z maluchów. Maluchy wysłuchały kilku opowiadań z książki Joanny Papuzińskiej "Jak się koty urodziły" a starszaki paru historii małego Tomka z tomu "Opowieści z piaskownicy" Renaty Piątkowskiej. W listopadzie dzieciom czytała Anna Plewa, babcia Kingi ze starszaków oraz Małgorzata Bzowska- Dowbysz, mama Mai, specjalistka do spraw funduszy europejskich w Urzędzie Gminy Białowieża, która zaproponowała dzieciom "Obrazki dla maluchówkolory" oraz "Pogodę" Natalii Usenko. W związku z nadchodzącymi świętami na przedszkolaki czeka już kolejna paczka z kilkunastoma książkami, które zasilą ich biblioteczkę. Program Białowieża Czyta Dzieciom prowadzi Fundacja Edukacyjna Jacka Kuronia ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Katarzyna Winiarska Spotkanie z pisarką i poetką dla dzieci Zofią Beszczyńską 8 grudnia w szkole w Białowieży odbyły się dwa spotkania najmłodszych uczniów z pisarką książek dla dzieci Zofią Beszczyńską, autorką wielu tomików wierszy i zbirów opowiadań oraz utworów publikowanych w Świerszczyku, Misiu, Płomyczku, Przekroju. Jej książki wielokrotnie zdobywały nagrody Polskiej Sekcji IBBY na Książkę Roku i wyróżnienia w konkursie Dziecięcy Bestseller Roku" (np. "Kot herbaciany", "Bajki o rzeczach i nierzeczach" czy ostatnio "Lusterko z futra"). Podczas spotkania z klasą III autorka zaprezentowała pokrótce wszystkie swoje książki czytając ich fragmenty i niektóre wiersze, również te niepublikowane, z których najdłuższym kawałkiem był fragment książki "Ptasia Jaga" o spotkaniu rodzeństwa z czarownicą o wyglądzie przerażającego ptaka w środku przedziwnego lasu. Późniejszym zadaniem dzieci było wymyślenie swojej postaci, która mogłaby mieszkać w tym dziwnym lesie, nazwać ją i krótko opisać. Klasę zapełniły więc wkrótce różne dziwadła: Fretkos mieszkający w Białym Mieście, skrzydlaty pies Edward, smok, który strzeże swojego jaja, Ciao Bambino pochodzący z Madrytu, Kudłak, który wykluł się z chmury i wiele innych. Spotkanie w klasie I pisarka rozpoczęła pytaniem "Czy istnieją zielone koty?" i wierszem "Kot herbaciany" z tomiku o tym właśnie tytule. Początkowo racjonalnie nastawione dzieci, w końcu dały się wciągnąć w świat nieskrępowanej wyobraźni, w którym wszystko jest możliwe. Zachwycone wysłuchały czytanej przez autorkę książki "Skąd się biorą wilki", w której mała Ania odkrywa, że elfy rodzą się z orzechów, ślimaki śpiewają, lwy wyrastają z traw na sawannie a wilki powstają z kosmatego śniegu. Zachęcone jeszcze wierszami z tomu "Z górki na pazurki" dzieci rzuciły się do rysowania swoich domowych zwierząt, ale odmienionych mocą swojej wyobraźni. Książki autorki "Skąd się biorą wilki", "Tajemnicza ścieżka", "Bajki o rzeczach i nierzeczach", "Kot herbaciany", "Dziwny kraj", "Ptasia jaga" i "Lusterko z futra" okraszone dedykacjami dla dzieci ze szkoły w Białowieży zasiliły szkolną bibliotekę. Spotkanie odbyło się w ramach programu Białowieża Czyta Dzieciom prowadzonego przez Fundację Edukacyjną Jacka Kuronia ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Katarzyna Winiarska 13 12

14 SPORT * SPORT * SPORT * SPORT * SPORT ŚWIĘTY MIKOŁAJ W BIAŁOWIEŻY Z tygodniowym opóźnieniem 14 grudnia 2014r. w sali Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Białowieży rozegrano MIKOŁAJKOWY TURNIEJ PIŁKI SIATKOWEJ CHŁOPCÓW. Zorganizowany został z myślą o uczniach klas IV-VI szkoły podstawowej. W rolę Świętego Mikołaja wcielili się organizatorzy, sponsorzy turnieju oraz rodzice, którzy przygotowali dzieciom wiele atrakcyjnych nagród, słodkości i niezapomnianych przeżyć oraz medale. W turnieju wystartowały drużyny z SP 15 Białystok, SP Tykocin, SP Dziadkowice, gospodarz SP Białowieża oraz drużyna PG Białowieża kl. I - poza konkursem. Czteroosobowe zespoły grały do dwóch wygranych setów do 15 pkt. Niesamowite emocje towarzyszyły podczas każdego meczu. Dodatkowego smaczku dodawali sami rodzice, którzy fantastycznie dopingowali swoje pociechy. W przerwie turnieju szybko znikały przygotowane przez rodziców i organizatorów smakołyki. Grające dzieci walczyły zacięcie o każdy punkt. Na półmetku rozgrywek do pierwszej szóstki awansowały dwie drużyny z Tykocina, Białowieży, jedna z Białegostoku oraz poza konkursem PG Białowieża. W ostatecznym rozrachunku zwycięzcą turnieju zostali chłopcy z SP 15 Białystok. Na zakończenie turnieju czekali jednak wszyscy. Każdy uczestnik niezależnie od miejsca otrzymał upragniony medal oraz Mikołajkowy upominek. Zmaganiom młodych siatkarzy towarzyszył doping Wicewójta Gminy Białowieża Pana Dariusza Dutkowskiego oraz nowo wybranych członków Komisji Oświaty w Białowieży w osobach przewodniczącej Pani Elżbiety Laprus, wiceprzewodniczącej Pani Barbary Leoniuk oraz członka Pana Michała Cieślaka, jak również wicemistrza Polski Oldboyów w siatkówce plażowej Pana Mirosława Waszkiewicza członka Towarzystwa Sportowego Żubr Białowieża, którzy udekorowali wszystkich uczestników medalami. Wręczono,,Mikołajkowy upominek i słodycze, które poprawiły humory wszystkim młodym adeptom siatkówki. W imieniu dzieci serdecznie dziękuję za pomoc w organizacji Turnieju sponsorom: Zespołowi Szkolno-Przedszkolnemu w Białowieży Urzędowi Gminy Białowieża UKS Olimpijczyk Białowieża Związkowi Gmin Regionu Puszczy Białowieskiej Mikołajowi Sawickiemu z Forniru Hajnówka Ewie i Mirosławowi Podłaszczykom Bankowi Spółdzielczemu w Hajnówce Kolejność końcowa: 1. SP 15 Białystok 2. SP Tykocin I 3. SP Białowieża I/ Aleksiejuk, Wojciech, Dutkowski Krystian, Podłaszczyk Jakub, Sieńczuk Paweł/ 4. SP Białowieża II/ Kuczko Eryk, Skiepko Dawid, Skiepko Krystian, Suchodoła Damian/ 5. SP Tykocin II 6. SP Dziadkowice 7. SP Białowieża III/ Bajko Łukasz, Kacprzak Kacper, Kruk Mateusz, Kutikow Bartosz/ 8. SP Białowieża IV/Glencner Kamil, Ruczyński Łukasz, Sobociński Jan, Winiarski Szymon/ 9. PG Białowieża pk /Bruszewski Jakub, Iwaniuk Sebastian, Kosiński Bartosz, Sikorski Krzysztof, Wołkowycki Jakub/. Opracował: Jarosław Kutikow GŁOS BIAŁOWIEŻY Wydawca: Białowieski Ośrodek Kultury, Białowieża, ul. Sportowa 1, tel. (085) MIESIĘCZNIK Druk: Nadleśnictwo Białowieża SPOŁECZNOŚCI Numer zamknięto 19 grudnia 2014 r. LOKALNEJ Adres owy: redakcja@ug.bialowieza.pl Strona internetowa: Nakład: 350 egzemplarzy