Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania nieruchomościami *

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania nieruchomościami *"

Transkrypt

1 649 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2004 Katedra Ekonomiki Nieruchomości i Procesu Inwestycyjnego Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania nieruchomościami * 1. Wprowadzenie Zarządzanie nieruchomością polega na podejmowaniu decyzji strategicznych, taktycznych i operacyjnych dotyczących nieruchomości oraz inicjowaniu lub podejmowaniu na ich podstawie działań w sferze administracji, eksploatacji oraz inwestycji, dla osiągnięcia celu właściciela. Właściwe zarządzanie nieruchomością polega na spełnianiu następujących funkcji: przygotowaniu i realizacji określonej strategii zarządzania nieruchomością, prowadzeniu skutecznej gospodarki finansowej, podejmowaniu kompleksowych działań sprzyjających wzrostowi wartości nieruchomości w czasie, starannej analizie lokalnego rynku nieruchomości itd. (zarządzanie strategiczne), wypełnianiu określonych działań administracyjnych (zarządzanie operacyjne i taktyczne) takich jak: utrzymywanie nieruchomości w odpowiednim stanie technicznym, wymaganym przez odpowiednie przepisy prawne i instrukcje, regulujące zasady użytkowania budynków i budowli; organizowanie i nadzorowanie eksploatacji obiektu, zawieranie umów na dostawę mediów, wywóz nieczystości czy odprowadzanie ścieków; prowadzenie ewidencji danych związanych z nieruchomością, nadzorowanie wpłat wnoszonych przez najemców i dzierżawców; kierowanie personelem zatrudnionym na terenie nieruchomości itd. Funkcje zarządzania nieruchomością może spełniać 1 : osobiście właściciel nieruchomości, * Praca jest wynikiem realizacji tematu badawczego KBN nr 1 H02D Por. H. Gawron, Znaczenie zarządcy w gospodarowaniu nieruchomościami, Nieruchomości, Rynek, Prawo 2000, nr 4.

2 6 pracownik właściciela lub wyspecjalizowana komórka organizacyjna, jeżeli właścicielem nieruchomości jest odpowiednio duży podmiot gospodarczy, powołany przez właściciela nieruchomości profesjonalny zarządca, działający jako osoba fizyczna lub prawna. Przedmiotem zainteresowania w dalszych rozważaniach będzie trzeci przypadek, nazywany zleceniowym systemem zarządzania nieruchomością, w którym ogół funkcji związanych z zarządzaniem spełnia w imieniu właściciela zarządca, działający na podstawie umowy o zarządzanie nieruchomością zawartej z jej właścicielem. Sytuację zarządcy nieruchomości, determinowaną powiązaniami z różnymi podmiotami i instytucjami przedstawia rys. 1. WŁAŚCICIEL NIERUCHOMOŚCI Organy państwowe i samorządowe ZARZĄDCA NIERUCHOMOŚCI Dostawcy usług NAJEMCY Rys. 1. Struktura podmiotowa procesu zarządzania nieruchomością Źródło: opracowanie własne. Zarządzanie nieruchomością jest więc rodzajem pośrednictwa między właścicielem a użytkownikami nieruchomości w pewnym przedziale czasowym. Zarządca musi godzić interes właściciela i użytkowników oraz wybierać między krótkoterminowymi korzyściami a długoterminową wartością nieruchomości 2. Ponadto zarządca musi uwzględniać przepisy prawne regulujące gospodarowanie nieruchomościami, których przestrzeganie jest nadzorowane przez państwo i jego instytucje oraz organy samorządowe. 2 Por. A. Śliwiński, Zarządzanie nieruchomościami. Podstawy wiedzy i praktyki gospodarowania nieruchomościami, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 2000, s. 21.

3 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania Wymogi wobec systemu zarządzającego nieruchomościami Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przewiduje następujące formy działalności w zakresie zarządzania nieruchomościami 3 : przez zarządców licencjonowanych, czyli osoby fizyczne działające jako samodzielne podmioty gospodarcze, przez osoby prawne, wykonujące obowiązki zarządców jako działalność gospodarczą, przez zarządców licencjonowanych pozostających w stosunku pracy, zatrudnionych przez samorządowe osoby prawne lub przedsiębiorców trudniących się inną działalnością gospodarczą. Wynika stąd, że zarządcą nieruchomości, w zleceniowym systemie zarządzania nieruchomościami, może być osoba fizyczna lub osoba prawna. Zarządca będący osobą fizyczną może działać jako samodzielny podmiot gospodarczy, według zasad ogólnych i obowiązujących przepisów. Zatem podlega wpisowi do ewidencji podmiotów gospodarczych i obowiązkom statystycznym (uzyskanie numeru REGON) oraz podatkowym (otrzymanie numeru NIP). W takim zakresie zarządcy mogą działać samodzielnie i jednoosobowo lub w zespołach skupiających kilku zarządców jako spółki cywilne nie posiadające osobowości prawnej. Jeśli zarządcą jest osoba prawna, Ustawa nakazuje, aby zarządzanie nieruchomością było wykonywane przez zarządców licencjonowanych. Brakuje jednak objaśnienia ustawowego, które czynności należy traktować jako czynności zarządzania, które zaś nimi nie są i mogą je wykonywać także osoby bez licencji. Do takich spornych czynności można zaliczyć np. wykonywanie prac biurowych, księgowych czy finansowych związanych z pracą zarządcy, realizowanie decyzji zarządcy w zakresie pobierania czynszów, nadzorowania prac remontowych itp. Wydaje się jednak, że do zarządcy niezbywalnie należą takie zadania, jak: podejmowanie decyzji dotyczących nieruchomości, nadzór nad ich wykonaniem, zwracanie się do właścicieli lokali i najemców, wykonywanie uprawnień przewidzianych dla zarządców w przepisach ustaw, a przede wszystkim ponoszenie odpowiedzialności za przyjęte do zarządzania nieruchomości. Zarządcy licencjonowani (czyli osoby fizyczne) mogą działać również w stosunku pracy, zatrudnieni przez przedsiębiorców (osoby prawne) wykonujących zarządzanie jako działalność pomocniczą. Powstaje wówczas istotne pytanie, w jakim zakresie licencjonowany zarządca nieruchomości odpowiada za swoje działania, podejmowane z własnej inicjatywy, a w jakim zakresie za wykonywanie poleceń swoich przełożonych. Nie wnikając w podniesione wyżej dylematy, do dalszych rozważań przyjmuje się, że funkcje zleceniowego zarządzania nieruchomościami pełni określony sys- 3 H. Walczewski, Prawo nieruchomości dla zarządców. Podręcznik dla przystępujących do egzaminu licencyjnego, Zachodnie Centrum Organizacji (ZCO), Zielona Góra 2000, s. 197.

4 8 tem organizacyjny, który w praktyce przyjąć może nazwę biuro zarządzania nieruchomościami, firma zarządzająca nieruchomościami itp., będący samodzielnym podmiotem gospodarczym. Uwaga nasza skoncentrowana będzie na metodyce budowy takiego systemu. Tworzenie systemów (biur, firm) do zarządzania nieruchomościami nie zostało poddane żadnym specyficznym ograniczeniom. Tak więc firma zajmująca się zarządzaniem nieruchomościami nie musi różnić się pod względem wymogów formalnoprawnych od firm zajmujących się działalnością gospodarczą innego rodzaju. Stosowane tu powinny być wszystkie zasady prawa gospodarczego i przepisy o tworzeniu i funkcjonowaniu osób prawnych 4 oraz szczególne przepisy prawne regulujące gospodarowanie nieruchomościami. Uwzględniane powinny być również standardy dotyczące pełnienia zawodu licencjonowanego zarządcy. Projektując firmę zarządzającą nieruchomościami, staje się przed dwoma bardzo ważnymi i złożonymi problemami dotyczącymi: doboru formy organizacyjno-prawnej, doboru rozwiązania strukturalnego (struktury organizacyjnej). Sposób rozwiązania tych problemów tworzy ramy dla przebiegu wszystkich procesów (kierowniczych i wykonawczych), związanych z zarządzaniem określonym zespołem nieruchomości. Tym problemom poświęcone zostaną dalsze rozważania. 3. Przegląd form organizacyjno-prawnych działalności gospodarczej pod kątem przydatności w zarządzaniu nieruchomościami Wytwarzanie produktów oraz świadczenie wszelkich usług dokonuje się w systemach organizacyjnych będących przedsiębiorstwami obejmującymi osoby uczestniczące w procesie gospodarczym (właścicieli-przedsiębiorców, zarządzających i pracowników) oraz materialne czynniki produkcji (środki i przedmioty pracy). System prawny każdego państwa kreuje różne formy prowadzenia działalności gospodarczej, których zadaniem jest umożliwienie tego zespolenia stosownie do potrzeb danej działalności, przy jednoczesnej ochronie interesów państwa, otoczenia społeczno-gospodarczego oraz uczestniczących w przedsięwzięciu osób 5. Formy te są wzorcami prawno-organizacyjnymi określającymi wymagania założycielskie, zasady zarządzania, podział władzy i odpowiedzialności. Zakres różnorodności, ogólności i swobody ich wyboru umożliwia dopasowanie formy organizacyjno-prawnej do przedmiotu i skali prowadzonej działalności gospodarczej oraz do dążeń i oczekiwań przedsiębiorców. Wybór formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa następuje w momencie jego tworzenia, jednak 4 Ibidem, s Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, pod red. J. Lichtarskiego, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław 1997, s. 67.

5 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania... 9 w następnych fazach cyklu życia ulega ona zmianom. Przesłanki tych zmian stanowi najczęściej rozwój przedsiębiorstwa lub warunki zewnętrzne, dające lepsze szanse rozwoju przedsiębiorstwom funkcjonującym w określonej formie organizacyjno-prawnej. W polskiej praktyce gospodarczej stosowane są następujące formy organizacyjno-prawne: przedsiębiorstwa jednego właściciela, będącego osobą fizyczną (jednoosobowe), przedsiębiorstwa spółki, przedsiębiorstwa spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe. Najpowszechniejszą formą działalności gospodarczej w Polsce są przedsiębiorstwa jednego właściciela, będącego osobą fizyczną, zatrudniające dowolną liczbę pracowników. Podstawą prawną tworzenia i funkcjonowania takich przedsiębiorstw jest ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 101, poz. 1178) 6 oraz przepisy kodeksu cywilnego (poza częścią dotyczącą spółek). Przedsiębiorstwo jednoosobowe jest prowadzone i reprezentowane przez właściciela posiadającego pełnię kompetencji decyzyjnych oraz odpowiadającego w sposób wyłączny i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania swojej firmy zarówno dotyczące majątku przedsiębiorstwa, jak i majątku osobistego. Utworzenie przedsiębiorstwa jednoosobowego nie wymaga spełnienia żadnych wymagań kapitałowych i w sensie prawnym wystarcza zgłoszenie faktu utworzenia przedsiębiorstwa do tzw. ewidencji działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa spółki są zrzeszeniem osób lub kapitału celem prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa. Spośród wielu kryteriów klasyfikacji spółek dla dalszych rozważań istotne będzie rozróżnienie: spółek cywilnych, których zasady tworzenia i funkcjonowania regulują art kodeksu cywilnego, spółek handlowych, których zasady tworzenia i funkcjonowania reguluje ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz z późn. zm.). Często stosowaną formą prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług zarządzania nieruchomościami jest spółka cywilna. Przez umowę spółki cywilnej wspólnicy (tu: zarządcy nieruchomości) zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkład wspólnika polegać może na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. W praktyce spółek zawiązywanych przez zarządców nieruchomości wnoszony przez nich wkład polega najczęściej na wykonywaniu na rzecz i w ramach spółki pracy, tj. zarządzania. Spółka cywilna, o ile prowadzi działalność gospodarczą podlegającą ustawie o działalności gospodarczej, podlega 6 Ważną rolę w kreowaniu przedsiębiorczości na początku lat 90. odegrała ustawa z 22 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej. Przyjęte w niej rozwiązania zaczęły jednak hamować funkcjonowanie i dalszy rozwój prywatnych podmiotów gospodarczych. Stało się to przesłanką opracowania nowej ustawy.

6 10 wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej. Cechą charakterystyczną spółki cywilnej jest surowa odpowiedzialność jej wspólników za zobowiązania spółki. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, bez ograniczenia, razem z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Ich odpowiedzialność jest solidarna. Nowy kodeks spółek handlowych w sposób całościowy reguluje problemy tworzenia, organizacji i funkcjonowania, jak również rozwiązywania, łączenia, podziału i przekształcania wszystkich spółek handlowych. Wyróżnia on sześć typów spółek handlowych: spółka jawna jest spółką osobową, prowadzącą przedsiębiorstwo będące własną firmą. Każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swym majątkiem z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika. Każdy wspólnik spółki jawnej jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki oraz w takim zakresie do reprezentacji spółki na zewnątrz; spółka partnerska jest nowym typem spółki osobowej, grupującej przedstawicieli wolnych zawodów. Jest ona pomyślana jako forma prowadzenia działalności przez ściśle określone osoby, posiadające odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje zawodowe. Cechą charakterystyczną spółki partnerskiej jest odpowiedzialność partnera wyłącznie za własne działania w spółce oraz za działania pracowników nie partnerów wykonujących pod jego nadzorem określone prace w spółce. Partner nie ponosi więc odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki, będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług w zakresie przedmiotu działalności spółki 7 ; spółka komandytowa jest spółką, w której przynajmniej jeden wspólnik (tzw. komplementariusz) odpowiada za zobowiązania bez ograniczenia, a odpowiedzialność innego (tzw. komandytariusza) jest ograniczona. Spółki komandytowe w obecnych systemach gospodarczych są rzadko spotykane, chociaż nie ma formalnych zastrzeżeń, aby komandytariuszem spółki był w spółce zarządców inny zarządca. W praktyce jednak taka pozycja jednego z zarządców w spółce, którego cechuje ograniczona odpowiedzialność za zobowiązania spółki (np. za nienależyte wykonywanie przez niego zadań zarządzania nieruchomością w ramach spółki), przy nieograniczonej odpowiedzialności innych wspólników zarządców komplementariuszy byłaby dla tych ostatnich niekorzystna. O ile bowiem wkład wspólników byłby porównywalny świadczenie usług zarządzania nieruchomościami w ramach spółki o tyle ich odpowiedzialność byłaby diametralnie różna; spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową wprowadzoną z myślą o ochronie przedsiębiorców, którzy zamierzają dokapitalizować swoje przedsię- 7 E. Snowacka-Malec, Wykonywanie zawodu architekta w ramach spółki osobowej, Nieruchomości. Rynek, Prawo 2001, nr 1.

7 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania biorstwo poprzez emisję akcji. Spółka ta zawiera nie tylko elementy spółki jawnej, ale także spółki akcyjnej. W miejsce komandytariusza wstępuje akcjonariusz, o zbliżonym do komandytariusza statusie, na którego udziały są ustanawiane akcje spółki. Z tego względu akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki majątkiem osobistym, a jedynie wkładem wniesionym do spółki za objęte akcje; spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową i może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu, prawnie dopuszczalnym. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, są jedynie zobowiązani do świadczeń określonych w umowie spółki; spółka akcyjna może być zawiązana przez jedną lub więcej osób, ale nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Podstawą działania spółki akcyjnej jest statut, sporządzony w formie aktu notarialnego, a podpisujące go osoby są założycielami spółki. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, są jedynie zobligowani do określonych w statucie świadczeń. Wyżej wymienione spółki, ze względu na charakter, powszechnie dzieli się na spółki: osobowe, do których zalicza się spółki: jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną, kapitałowe, do których zalicza się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjną. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem o nieograniczonej liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym działalność gospodarczą w celu zaspokojenia potrzeb swoich członków 8. Spółdzielnię od spółki odróżniają następujące rozwiązania: zmienność składu osobowego, która powoduje płynność funduszu udziałowego, głównym celem działania jest zaspokajanie potrzeb członków spółdzielni, wobec czego prowadzenie działalności gospodarczej jest środkiem, realizowana jest zasada demokracji w zarządzaniu, oznaczająca, że każdy członek ma jednakowe prawo głosu, bez względu na liczbę posiadanych udziałów. Spora część spółdzielni w Polsce powstała i funkcjonuje jako okaleczona przez stosunki gospodarcze w PRL, zastępcza forma prywatnych spółek handlowych, prowadzących działalność gospodarczą nastawioną głównie na zysk. Obecnie dopuszczalne formy organizacyjno-prawne działalności gospodarczej w Polsce czynią spółdzielnie nieatrakcyjnym podmiotem gospodarczym. Forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa państwowego ukształtowana została w 1981 r. przez dwa akty prawne: ustawę z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, tekst jednolity: Dz.U nr 18, poz. 80, ustawę z 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, Dz.U nr 24, poz Podstawy nauki..., s. 76.

8 12 Ta forma organizacyjno-prawna działalności gospodarczej z pewnością nie będzie miała zastosowania do tworzenia firm zarządzających nieruchomościami i nie została tu dokładniej scharakteryzowana. 4. Przegląd rozwiązań strukturalnych systemów organizacyjnych pod kątem przydatności w zarządzaniu nieruchomościami Stosowane w praktyce struktury organizacyjne charakteryzują się znaczną różnorodnością. Źródłem tego jest fakt, że człowiek od najdawniejszych czasów racjonalizował i dostosowywał formy działań zbiorowych do realizowanych celów, poszukiwał lepszych zasad podziału pracy, doskonalszych metod współdziałania i skuteczniejszych sposobów kierowania postępowaniem ludzi 9. Forma organizacyjna działania zbiorowego nazywana dalej strukturą organizacyjną jest specyficznym, historycznie uwarunkowanym rozwiązaniem, jakie człowiek wymyślał, praktycznie stosował, a następnie instytucjonalizował 10. Struktura organizacyjna obejmuje wszystkie zagadnienia związane z organizacją i realizacją procesu zarządzania w przedsiębiorstwie (systemie organizacyjnym). Właściwy dobór rozwiązania strukturalnego warunkuje więc w istotny sposób sprawność tego procesu. Wynika to z faktu, że struktura organizacyjna 11 : określa podział pracy i tworzy dla realizacji zadań człony organizacyjne (stanowiska, komórki i jednostki organizacyjne), ustanawia niezbędne powiązania między różnymi funkcjami i czynnościami, kształtuje podział władzy, porządkuje hierarchicznie składniki systemu, przydzielając im zakresy uprawnień, ustanawia adekwatny układ odpowiedzialności, zapewnia ciągłość realizacji zadań, koordynuje stosunki z otoczeniem. Pierwotną formą organizacji działania zbiorowego była struktura liniowa, oparta na dwóch rodzajach stanowisk organizacyjnych: kierownika (przełożonego) i wykonawcy (podwładnego). Każdy wykonawca ma wyłącznie jednego przełożonego, od którego otrzymuje polecenia i przed którym odpowiada za ich wykonanie. Podstawowym i często jedynym kryterium wyróżniania członów (komórek, jednostek) organizacyjnych i ustalania zapotrzebowania na stanowiska kierownicze jest rozpiętość kierowania. Ten rodzaj struktury organizacyjnej przyjmowany jest w ma- 9 K. Bleicher, Organisation. Formen und Modelle, Gabler, Wiesbaden 1982, s Por. M. Crozier, E. Friedberg, Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa 1982, s Por. J.A.F. Stoner, C. Wankel, Kierowanie, PWE, Warszawa 1992, s. 208; A. Nalepka, Koncepcja systemu oceny struktury organizacyjnej, AE w Krakowie, Kraków 1993, s. 23 i 39.

9 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania łych, nowo powstających systemach, gdzie wokół założyciela (szefa) skupia się grono osób realizujących zadania, warunkujące cel 12. W liniowej strukturze organizacyjnej więzi funkcjonalne pokrywają się z więziami hierarchicznymi, co sprawia, że każdy kierownik jako przełożony służbowy jest jednocześnie organem doradczym (funkcjonalnym). musi zajmować się wszystkimi zadaniami realizowanymi przez bezpośrednich podwładnych i rozwiązywać wszelkie problemy pojawiające się w trakcie ich działań. To sprawia, że struktura liniowa może być efektywnie stosowana tylko w małych przedsiębiorstwach, o zadaniach na tyle prostych, że kierownik może ogarnąć całość spraw podległych pracowników (komórek i jednostek organizacyjnych). Na rys. 2 przedstawiony został schemat struktury liniowej. KIEROWNIK W W W W W W W W W Rys. 2. Schemat struktury liniowej Źródło: opracowanie własne. Obecnie stosowany w praktyce zarządzania systemami zestaw struktur organizacyjnych może być charakteryzowany za pomocą następujących parametrów: zasada podziału zadań: według czynności (A-1), według obiektów (A-2), zasada ustanawiania zależności hierarchicznych: jedność podporządkowania (jednoliniowości B-1); wielorakość podporządkowania (wieloliniowości B-2), zasada podziału uprawnień decyzyjnych: centralizacja (C-1), decentralizacja (C-2). Wymienione zasady pozwalają tworzyć pewną liczbę teoretycznych form organizacyjnych, jednak przedmiotem wyboru w praktyce są trzy zasadnicze: struktura funkcjonalna, dywizjonalna oraz macierzowa. 12 Strategor, Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa 1995, s. 312.

10 14 Struktura funkcjonalna. Dla struktury funkcjonalnej (F) właściwy jest następujący układ parametrów: F = {A-1, B-1, C-1). Kryterium tworzenia jednostek organizacyjnych na drugim szczeblu hierarchii jest rodzaj czynności (funkcji), tzn. grupowanie zadań jednego rodzaju w kompleksy zadań jednostek organizacyjnych zwanych pionami organizacyjnymi (np. zarządzanie zakupami, zarządzanie eksploatacją, zarządzanie najmem, prowadzenie księgowości, zarządzanie finansami, zarządzanie rozwojem nieruchomości itp.). Zależności hierarchiczne mają typowo jednoliniowy charakter, a uprawnienia decyzyjne są scentralizowane. W strukturze funkcjonalnej pojawiają się, obok kierowników i wykonawców, stanowiska lub komórki sztabowe (doradcze). W praktyce struktura funkcjonalna występuje w wielu wersjach szczegółowych, różniących się stopniem rozbudowy, umiejscowieniem i statusem stanowisk i komórek doradczych. Na rys. 3 przedstawiono schemat struktury funkcjonalnej. DYREKTOR Rozwój nieruchomości Zakupy materiałów i kontraktowanie usług Utrzymanie funkcjonalności nieruchomości Zarządzanie najmem Zarządzanie finansami Rys. 3. Schemat funkcjonalnej struktury organizacyjnej Źródło: opracowanie własne. To rozwiązanie strukturalne jest dostosowane do przedsiębiorstw wytwarzających unikatowe produkty lub ograniczoną liczbę wyrobów, o ustabilizowanym rynku. Wzmacnia ono centralizację decyzji. Jak w wypadku każdego rozwiązania organizacyjnego również tu wskazuje się zalety (silne strony) i wady (słabe strony) tej struktury organizacyjnej. Poniżej przedstawiono najczęściej podnoszone w literaturze mocne i słabe strony struktury funkcjonalnej 13 : a) silne strony: ogranicza ona konflikty kompetencji i nadmiaru zadań, 13 J.-M. Baugier, S. Vuillod, Strategie zmian w przedsiębiorstwie. Nowoczesna metoda, Poltext, Warszawa 1993, s

11 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania sprzyja rozwojowi zawodowstwa (profesjonalizmu), obniża koszty ogólne z powodu ekonomii skali; b) słabe strony: pole obserwacji jest wąskie, nie pozwala dostrzegać całości zapotrzebowania klienta, utrudnia adaptację do szybko zmieniającego się rynku, rodzi ryzyko nieporozumień między działami (biurami) oraz złej koordynacji, uniemożliwia rozwój dobrze wyspecjalizowanych pracowników, którzy mogą mieć całościowe spojrzenie na potrzeby klientów i przedsiębiorstwa. Struktura dywizjonalna. Dla struktury dywizjonalnej (D) charakterystyczny jest następujący układ parametrów: D = {A-2, B-1, C-2}. Ma tu miejsce zastosowanie na drugim szczeblu hierarchii przedmiotowej lub innej zasady grupowania zadań. Osoby związane z kompleksową obsługą jednej dużej nieruchomości lub grupy nieruchomości znajdujących się na określonym obszarze są scalane w człony organizacyjne (komórki organizacyjne), nazywane dywizjami. Zależności hierarchiczne ukształtowane są według zasady jednoliniowości. Zadania decyzyjne są przekazywane posiadającym stosunkowo dużą autonomię kierownikom dywizji. Jednak zadania decyzyjne związane z formułowaniem zasad funkcjonowania i strategii rozwoju całego systemu, jak np. planowanie strategiczne, polityka inwestycyjna, finansowa, gospodarka kadrą kierowniczą, kontrola i ocena działalności są zarezerwowane są dla centrali systemu. Dyrektor generalny CENTRALA Dyrektor Dyrektor Dyrektor Dyrektor Zarządzanie nieruchomością A (rozwój, zakupy, najem, utrzymanie) Zarządzanie nieruchomością B (rozwój, zakupy, najem, utrzymanie) Zarządzanie nieruchomością C (rozwój, zakupy, najem, utrzymanie) Zarządzanie nieruchomością D (rozwój, zakupy, najem, utrzymanie) Rys. 4. Schemat dywizjonalnej struktury organizacyjnej Źródło: opracowanie własne.

12 16 W systemie organizacyjnym, zarządzającym nieruchomościami o strukturze dywizjonalnej, jednostki organizacyjne na drugim szczeblu hierarchii powstają poprzez grupowanie zadań według zarządzanych obiektów. Powstają w ten sposób segmenty, dywizje spełniające zróżnicowane funkcje, kompleksowo obsługujące proces zarządzania określoną nieruchomością, dysponujące znacznym poziomem autonomii. Struktura ta jest właściwa dla systemów, które zarządzają wieloma nieruchomościami, terytorialnie rozproszonymi. Silne strony struktury dywizjonalnej są następujące: ułatwia ona szybką adaptację do zmian kierunku działania, przyspiesza podejmowanie decyzji, sprzyja wykorzystaniu dobrze wyspecjalizowanych pracowników, pozwala koordynować wszystkie działania dotyczące zarządzania daną nieruchomością, sprzyja integracji korzyści (zysków) funkcjonalnych. Słabe strony struktury dywizjonalnej powodują, że: rodzi ona ryzyko nadmiernego zatrudnienia i niepełnego wykorzystania pracowników, często powoduje wzrost kosztów ogólnych, sprzyja rywalizacji między kierownikami jednostek organizacyjnych (dywizji). Struktura macierzowa. Dla struktury macierzowej (M) typowy jest następujący układ parametrów: M = {A-1 i A-2, B-2, C-2}. Istotą tej formy jest równoczesne i równoprawne stosowanie zasady podziału funkcji zarządzania oraz według rodzaju zarządzanych obiektów. Poprzez zastosowanie zasady obiekt powstają szczególne jednostki organizacyjne kierownictwo nieruchomości. Zastosowanie kryterium rodzaju czynności prowadzi do powstania jednostek organizacyjnych o charakterze funkcjonalnym. Występują dwa systemy (układy) zależności hierarchiczno-rozkazodawczych i wydawania poleceń. Strukturę macierzową wyróżnia istnienie działalności stałej systemu i działalności związanej z realizacją konkretnych projektów (usług). Łączy ona zatem 14 : stałą strukturę funkcjonalną składającą się ze specjalistów o odpowiednich umiejętnościach, czasową strukturę dla realizacji danego projektu, istniejącą do czasu jego ukończenia. Struktura ta dostosowana jest do takich systemów, których istota działalności polega głównie na zdobywaniu zleceń na zarządzanie coraz to nowymi nieruchomościami i prowadzeniu ogółu czynności składających się na zarządzanie nimi. Struktura ta posiada dwie cechy charakterystyczne dotyczące procesu decyzyjnego: jedna osoba może być jednocześnie podporządkowana szefowi komórki funkcjonalnej i szefowi projektu (produktu); jest więc ona zależna od przełożonego funkcjonalnego (hierarchicznego) i przedmiotowego, 14 J.-M. Baugier, S. Vuillod, op. cit., s

13 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania musi istnieć równowaga między dwoma rodzajami podziału pracy (funkcjonalnym i związanym z obiektem); każdy z nich powinien posiadać swój budżet, z tą różnicą, że budżet obiektu służy zakupowi usług działu funkcjonalnego. DYREKTOR GENERALNY funkcji 1 funkcji 2 funkcji 3 funkcji 4 nieruchomości A nieruchomości B Rozwój nieruchomości Zakupy materiałów i kontraktowanie usług Utrzymanie funkcjonalności nieruchomości Zarządzanie najmem nieruchomości C Rys. 5. Schemat macierzowej struktury organizacyjnej Źródło: opracowanie własne. Silne strony struktury macierzowej są następujące: wprowadza ona jako niezbędną strukturę obiektów, ułatwia szybkie dostosowanie się do zmian. Słabe strony struktury macierzowej to: jest wrażliwa na zachwianie równowagi między władzami funkcjonalnymi i związanymi z obiektami (projektami), wymaga często interwencji o charakterze arbitrażowym ze strony najwyższej instancji przedsiębiorstwa. Określonych wyżej koncepcji rozwiązań strukturalnych nie można stosować powszechnie, lecz po dostosowaniu ich do konkretnych indywidualnych warunków i sytuacji. Bezkrytyczne przenoszenie do danego systemu nowych rozwiązań, nawet doskonale funkcjonujących w innych jednostkach, może skończyć się niepowodzeniem. Formy i typy struktur organizacyjnych doskonale funkcjonujące w warunkach jednego systemu mogą okazać się zupełnie nieprzydatne w innym.

14 18 Dlatego też wdrażanie określonego rozwiązania strukturalnego, uznawanego za nowoczesne, może być podjęte po jego adaptacji do konkretnych warunków. Wybór rozwiązania strukturalnego powinien więc być dokonywany w kontekście obecnie istniejącej, a także antycypowanej sytuacji technicznej, ekonomicznej i kadrowej systemu organizacyjnego. Zarysowane tendencje i koncepcje struktur organizacyjnych nie wyczerpują oczywiście całej problematyki i nie pretendują do pełnego przeglądu współczesnych rozwiązań strukturalnych. Ze względu na znaczną ich liczbę, charakterystykę struktur organizacyjnych ograniczono do podstawowych rozwiązań. Chodziło przede wszystkim o przybliżenie koncepcji teoretycznych i praktycznych oraz o stworzenie płaszczyzny do przemyśleń i badań w kontekście ich ewentualnego wykorzystania do projektowania systemów organizacyjnych (firm) do zarządzania nieruchomościami. 5. Dobór formy organizacyjno-prawnej i strukturalnej systemu zarządzania nieruchomościami Tworzenie firm do zarządzania nieruchomościami nie zostało poddane żadnym specjalnym ograniczeniom. Firma zajmująca się zarządzaniem nieruchomościami niczym nie różni się więc od innych systemów organizacyjnych zajmujących się działalnością gospodarczą innego rodzaju. Przy tworzeniu firm do zarządzania nieruchomościami stosujemy więc wszystkie zasady prawa gospodarczego i przepisy o tworzeniu i funkcjonowaniu osób prawnych 15. Tworząc lub doskonaląc firmę zarządzającą nieruchomościami, przedsiębiorca staje przed dwoma bardzo ważnymi i złożonymi problemami: doborem formy organizacyjno-prawnej, doborem adekwatnego rozwiązania strukturalnego. Przed problemem wyboru formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa staje: podejmujący działalność gospodarczą, przedsiębiorca w rożnych fazach rozwoju przedsiębiorstwa, ponieważ rozwój przedsiębiorstwa może powodować nieefektywność funkcjonowania w ramach formy wybranej przy jego utworzeniu. Za podstawowe kryteria wyboru adekwatnej formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa najczęściej uważa się 16 : wymagania założycielskie, zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka kapitałowego, możliwości finansowania działalności, łatwość kierowania i kontroli działalności, obciążenia podatkowe, 15 H. Walczewski, op.cit., s Podstawy nauki, s. 77.

15 Założenia organizacyjno-prawne projektowania systemu zarządzania problem dziedziczenia, zakres możliwości upłynniania udziałów. Wielość form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej oraz kryteriów ich doboru sprawia, że przedsiębiorca staje przed trudnym i złożonym problemem decyzyjnym. W praktyce decyzja podejmowana jest na podstawie intuicji i wycinkowej obserwacji otoczenia, co czyni ją często nieoptymalną. Aby podjąć właściwą decyzję, należy korzystać przy jej podejmowaniu z odpowiednich metod, wśród których na szczególne podkreślenie zasługują metody oceny wielokryterialnej. Dobór struktury organizacyjnej, tworzącej ramy dla przebiegu wszystkich procesów kierowniczych i wykonawczych, związanych z realizacją celu firmy, musi uwzględniać specyficzne cechy przedmiotu działania 17. Za takie specyficzne cechy procesu zarządzania nieruchomościami, rzutujące w sposób bezpośredni na organizację firmy, uznać bez wątpienia należy: rozproszenie przestrzenne nieruchomości, konieczność bezpośrednich częstych kontaktów z najemcami, specyficzne stosunki zachodzące między właścicielem nieruchomości a firmą zarządzającą. Te przesłanki wymagają, aby firmy zarządzające nieruchomościami posiadały zdecentralizowane struktury zarządzania 18, opierające się na małych zgranych zespołach, ulokowanych blisko użytkowników nieruchomości (najemców, mieszkańców), podejmujących wszystkie zadania taktyczne i operacyjne, związane z wydzieloną grupą nieruchomości. Członkowie takiego zespołu zarządzającego określonym zespołem nieruchomości nie powinni czuć się zdezintegrowani, lecz powinni czuć się spójną częścią całej firmy. Tworzenie takiego sprawnego zespołu, składającego się z odpowiednich komplementarnych specjalistów, wymaga czasu, dużej staranności, opieki nad nowymi pracownikami. Z tego względu najbardziej adekwatnym rozwiązaniem strukturalnym firmy zarządzającej nieruchomościami wydaje się struktura dywizjonalna. Jednak przy doborze struktury organizacyjnej uwzględnione powinny być jeszcze inne uwarunkowania. Ich analiza i sposób uwzględniania przy doborze rozwiązania strukturalnego firmy zarządzającej nieruchomościami powinny stać się przedmiotem dalszych prac badawczych. Literatura Baugier J.-M., Vuillod S., Strategie zmian w przedsiębiorstwie. Nowoczesna metoda, Poltext, Warszawa Bleicher K., Organisation. Formen und Modelle, Gabler, Wiesbaden Crozier M., Friedberg E., Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa A. Nalepka, Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków 2001, s. 61 i nast. 18 H. Gawron, op. cit.

16 20 Gawron H., Znaczenie zarządcy w gospodarowaniu nieruchomościami, Nieruchomości, Rynek i Prawo 2000, nr 4. Nalepka A., Koncepcja systemu oceny struktury organizacyjnej, AE w Krakowie, Kraków Nalepka A., Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, pod red. J. Lichtarskiego, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław Snowacka-Malec E., Wykonywanie zawodu architekta w ramach spółki osobowej, Nieruchomości. Rynek i Prawo 2001, nr 1. Stoner J.A.F., Wankel C., Kierowanie, PWE, Warszawa Strategor, Zarządzanie firmą. Strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa Śliwiński A., Zarządzanie nieruchomościami. Podstawy wiedzy i praktyki gospodarowania nieruchomościami, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa Ustawa z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, tekst jednolity: Dz.U nr 18, poz. 80. Ustawa z 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, Dz.U nr 24, poz Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Dz.U nr 115, poz Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. prawo działalności gospodarczej, Dz.U. 101 poz Ustawa z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych, Dz.U. 94 poz z późn. zm. Walczewski H., Prawo nieruchomości dla zarządców. Podręcznik dla przystępujących do egzaminu licencyjnego, Zachodnie Centrum Organizacji (ZCO), Zielona Góra Organisational and Legal Assumptions for the Design of a Real Estate Management System The essence of real estate management is to make strategic decisions, both tactical and operational, on real estate, and to initiate or undertake operating and investment activities based on those decisions. This article focuses on the commission-based real estate management system, in which all of the management functions are performed by a manager acting on behalf of the owner based on a real estate management contract. The management functions are executed under a defined organisational system that may in practice be termed a real estate management office, real estate management firm, etc. The focus of the article is on the methodology of building such a system. In designing a real estate management firm, two kinds of problems arise: selection of a legal and organisational form, selection of a structural solution (organisational structure). The manner in which these problems are addressed creates a framework for all the processes involving the management of real estate. The article discusses the problems connected with designing such firms.

Przedsiębiorstwo definicja i cele

Przedsiębiorstwo definicja i cele Przedsiębiorstwo definicja i cele I. Definicja. Przedsiębiorstwo zespół jednostek gospodarujących, których podstawową funkcją gospodarczą jest produkcja dóbr i usług, wymienianych zazwyczaj na rynku, tzn.

Bardziej szczegółowo

Forma własności. własność mieszana

Forma własności. własność mieszana Lekcja 39. Temat: Klasyfikowanie przedsiębiorstw Temat w podręczniku: Klasyfikacja przedsiębiorstw Podmiotem gospodarczym jest każdy, niezależnie od jego formy organizacyjnej, aktywny uczestnik procesów

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Ekonomika handlu KLASA: IV TH DZIAŁ PROGRAMU NAUCZANIA Zarządzanie w przedsiębiorstwie Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa handlowego Proces kierowania (zarządzania)

Bardziej szczegółowo

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw. Janusz Żak Stowarzyszenie Tarnowskie Forum Edukacyjne ILUMINACJA Lisia Góra, r.

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw. Janusz Żak Stowarzyszenie Tarnowskie Forum Edukacyjne ILUMINACJA Lisia Góra, r. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw Janusz Żak Stowarzyszenie Tarnowskie Forum Edukacyjne ILUMINACJA Lisia Góra, 19.10.2017 r. Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo indywidualne Spółki Spółdzielnie

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: Kancelaria Gospodarcza

Opracowanie: Kancelaria Gospodarcza Materiał do zajęć - opracowanie na potrzeby przedmiotu ZW2: przedsiębiorczość: własna firma na rynku, w ramach projektu STREFA ROZWOJU KOMPETENCJI: nowoczesny program przygotowywania studentów wydziału

Bardziej szczegółowo

Struktury organizacyjne. Marek Angowski

Struktury organizacyjne. Marek Angowski Struktury organizacyjne Marek Angowski Pojęcie struktury organizacyjnej Struktura organizacyjna - jest to system zarządzania składający się z powiązanych ze sobą elementów i procesów organizacji oraz zachodzących

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT ZAJĘĆ. Cel ogólny kształcenia: usystematyzowanie wiedzy i umiejętności z zakresu podstaw prawnych i form prawnych działalności gospodarczej.

KONSPEKT ZAJĘĆ. Cel ogólny kształcenia: usystematyzowanie wiedzy i umiejętności z zakresu podstaw prawnych i form prawnych działalności gospodarczej. KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Kryteria wyboru formy prawnej Cel ogólny kształcenia: usystematyzowanie wiedzy i umiejętności z zakresu podstaw prawnych i form prawnych działalności gospodarczej. Cele szczegółowe

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2. Charakterystyka form działalności gospodarczej. FORMY PRAWNE PRZEDSIĘBIORCÓW

Załącznik nr 2. Charakterystyka form działalności gospodarczej. FORMY PRAWNE PRZEDSIĘBIORCÓW Podstawa prawna Status prawny Charakter Cel; przeznaczenie 7 2 lipca 2004 r. o swobodzie 1 posiada zdolność do czynności prawnych (pełną) 4 w małym zakresie cywilna 23 kwietnia 1967 r. Kodeks cywilny 2

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08

Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08 Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami 11 1.1. Istota projektu 11 1.2. Zarządzanie projektami 19 1.3. Cykl życia projektu 22 1.3.1. Cykl projektowo realizacyjny 22 1.3.2.

Bardziej szczegółowo

Podstawy finansów i inwestowania w biznesie. Wykład 4

Podstawy finansów i inwestowania w biznesie. Wykład 4 Podstawy finansów i inwestowania w biznesie Wykład 4 Działalność gospodarcza zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,

Bardziej szczegółowo

Ekonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe

Ekonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe Ekonomika Transportu każda zorganizowana postać podażowej strony rynku usług przemieszczania, mająca swoją nazwę i oferującą specyficzny produkt - usługę transportową Cechy: odrębność ekonomiczna odrębność

Bardziej szczegółowo

Nauka o organizacji. Wykład 2. Struktura organizacji

Nauka o organizacji. Wykład 2. Struktura organizacji Nauka o organizacji Wykład 2. Struktura organizacji Więzi i zależności Dokumenty organizacyjne Wymiary struktury organizacyjnej Więzi i ich rodzaje Więzi relacje współzależności mające charakter zasileń

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW Część 1. mgr Michał AMBROZIAK Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski Warszawa, 2007 Prawa autorskie zastrzeżone. Niniejszego opracowania nie wolno kopiować ani

Bardziej szczegółowo

PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny)

PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny) PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny) Lp. Temat (treści nauczania) Liczba godzin. Organizacja pracy

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2 FORMY I RODZAJE MAŁYCH FIRM

WYKŁAD 2 FORMY I RODZAJE MAŁYCH FIRM WYKŁAD 2 FORMY I RODZAJE MAŁYCH FIRM 1 1. Formy organizacyjno-prawne małych firm: Podział przedsiębiorstw wg formy organizacyjnoprawnej: 1. Osobowe: osoby fizyczne prowadzące działalność gosp. spółki cywilne,

Bardziej szczegółowo

Podstawy zarządzania

Podstawy zarządzania Podstawy zarządzania mgr Magdalena Marczewska TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mmarczewska@wz.uw.edu.pl Struktura organizacyjna Struktura organizacyjna

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PRAWA PRACY. mgr Małgorzata Grześków

PODSTAWY PRAWA PRACY. mgr Małgorzata Grześków PODSTAWY PRAWA PRACY mgr Małgorzata Grześków Pojęcie prawa pracy Pojęcie prawa pracy - odrębna gałąź prawa, wyróżniania ze względu na kryterium: przedmiotowe metody regulacji (w tym zakresie prawo pracy

Bardziej szczegółowo

Formy działalności gospodarczej. Finansowanie i ryzyko.

Formy działalności gospodarczej. Finansowanie i ryzyko. Formy działalności gospodarczej. Finansowanie i ryzyko. dr Rafał Lipniewicz Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Rok akademicki 2017/2018 Formy prawne działalności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

Prawo gospodarcze zespół norm zajmujących się obrotem gospodarczym:

Prawo gospodarcze zespół norm zajmujących się obrotem gospodarczym: Prawo gospodarcze zespół norm zajmujących się obrotem gospodarczym: - publiczne reguluje funkcje państwa w gospodarce; adresatami norm są podmioty gospodarcze; -prywatne- reguluje stosunki prawne pomiędzy

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek Przedmowa Wykaz skrótów V XV Rozdział I Systematyka i źródła prawa spółek 1 1 Pojęcie i systematyka prawa spółek 3 I Spółka i prawo spółek 3 II Regulacje ogólne prawa spółek 10 III Regulacje szczególne

Bardziej szczegółowo

Sporządził: Filip Olszak Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego

Sporządził: Filip Olszak Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Sporządził: Filip Olszak Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Inicjatywa klastrowa porównanie form organizacyjno prawnych Uczestnicy klastra formy prawne Przedsiębiorcy: o osoby fizyczne prowadzące

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1 Formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1 Formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1 Formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej Po przeczytaniu poniższego tekstu przygotujcie w dowolnej formie graficznej schemat przedstawiający różne formy

Bardziej szczegółowo

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek

Spis treści Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek 1. Pojęcie i systematyka prawa spółek 2. Źródła prawa spółek Przedmowa..................................................... V Wykaz skrótów.................................................. XV Rozdział I. Systematyka i źródła prawa spółek.......................

Bardziej szczegółowo

Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji. Optymalizacja podatkowa

Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji. Optymalizacja podatkowa Zmiana formy prawnej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie wpisu do ewidencji Optymalizacja podatkowa Ryzyka związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorców (na podstawie

Bardziej szczegółowo

spółki komandytowo-akcyjnej... 102 72. Wskaż zalety i wady organizacji i funkcjonowania

spółki komandytowo-akcyjnej... 102 72. Wskaż zalety i wady organizacji i funkcjonowania SPIS TREŚCI 1. Czym jest prawo gospodarcze i jakie jest jego miejsce w systemie prawa polskiego?... 15 2. Wyjaśnij istotę źródeł prawa gospodarczego.... 16 3. Wskaż i omów podstawowe zasady prawa gospodarczego....

Bardziej szczegółowo

Prawo Spółek 13.02.2008.

Prawo Spółek 13.02.2008. Prawo Spółek 13.02.2008. Spółka cywilna Jest spółką uregulowaną w kodeksie cywilnym. Wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w sposób oznaczony (art.860

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp Część I. Istota i granice swobody umów w prawie spółek handlowych... 11

Spis treści. Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp Część I. Istota i granice swobody umów w prawie spółek handlowych... 11 Wykaz skrótów... Bibliografia... XI XXI Wstęp... 1 Część I. Istota i granice swobody umów w prawie spółek handlowych... 11 Rozdział I. Autonomia woli stron i swoboda umów w polskim prawie cywilnym... 13

Bardziej szczegółowo

STATUT GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W CIEPIELOWIE. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne

STATUT GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W CIEPIELOWIE. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Załącznik nr 1 do uchwały nr XXX/167/2017 Rady Gminy w Ciepielowie z dnia 28 lutego 2017 r. STATUT GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W CIEPIELOWIE ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1. Jednostka budżetowa

Bardziej szczegółowo

Podstawy organizacji i zarządzania

Podstawy organizacji i zarządzania Podstawy organizacji i zarządzania mgr Magdalena Marczewska TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mmarczewska@wz.uw.edu.pl Struktura organizacyjna Struktura

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/8 USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego,

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne Gospodarka komunalna. Dz.U.2016.573 z dnia 2016.04.26 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 26 kwietnia 2016 r. tekst jednolity USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Rozdział 1 Przepisy

Bardziej szczegółowo

Ustawa o gospodarce komunalnej

Ustawa o gospodarce komunalnej Ustawa o gospodarce komunalnej z dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 43) Tekst jednolity z dnia 18 lutego 2011 r. (Dz.U. Nr 45, poz. 236) Spis treści Rozdział 1. Przepisy ogólne.....................................

Bardziej szczegółowo

Łączenie i przekształcenie spółek. Analiza Opracowano na podstawie Kodeksu spółek handlowych

Łączenie i przekształcenie spółek. Analiza Opracowano na podstawie Kodeksu spółek handlowych Łączenie i przekształcenie spółek. Analiza Opracowano na podstawie Kodeksu spółek handlowych Wersja Luty 2004 e-mail: box@doinvest.com Internet: www.doinvest.com 1 Łączenie spółek W ramach procedury łączenia

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania prawne dla biura projektowego

Rozwiązania prawne dla biura projektowego Rozwiązania prawne dla biura projektowego Biura projektowe napotykają na liczne problemy prawne, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, zatrudnianiem pracowników, zawieraniem i realizacją umów, podatkami,

Bardziej szczegółowo

Spółki Celowe i Partnerstwo Publiczno-Prywatne

Spółki Celowe i Partnerstwo Publiczno-Prywatne Spółki Celowe i Partnerstwo Publiczno-Prywatne Zespół Prawa Samorządowego Zapewniamy pomoc prawną przy realizacji każdego przedsięwzięcia należącego do zadań samorządu terytorialnego oraz doradzamy przy

Bardziej szczegółowo

Kraków, dnia 9 czerwca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR VIII/56/15 RADY MIEJSKIEJ W SKALE. z dnia 26 maja 2015 roku

Kraków, dnia 9 czerwca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR VIII/56/15 RADY MIEJSKIEJ W SKALE. z dnia 26 maja 2015 roku DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO Kraków, dnia 9 czerwca 2015 r. Poz. 3466 UCHWAŁA NR VIII/56/15 RADY MIEJSKIEJ W SKALE z dnia 26 maja 2015 roku w sprawie nadania Statutu Miejsko Gminnego Ośrodka

Bardziej szczegółowo

Wymienia cechy potrzeb ludzkich

Wymienia cechy potrzeb ludzkich NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY z planem wynikowym z przedmiotu podstawy działalności w gastronomii na podstawie programu nr TŻ/PZS1/PG/2012 klasy 2TŻ1, 2TŻ2. l.p. Nazwa jednostki organizacyjnej Osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw Zarządzanie finansami przedsiębiorstw Opracowała: Dr hab. Gabriela Łukasik, prof. WSBiF I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cele przedmiotu:: - przedstawienie podstawowych teoretycznych zagadnień związanych

Bardziej szczegółowo

Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorstw. Spółkę reprezentują komplementariusze, a akcjonariusz może

Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorstw. Spółkę reprezentują komplementariusze, a akcjonariusz może Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, a celem jej jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Za zobowiązania spółki odpowiada co najmniej jeden wspólnik bez ograniczeń zwany akcjonariuszem

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXIII/415/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 29 sierpnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XXIII/415/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 29 sierpnia 2016 r. UCHWAŁA NR XXIII/415/16 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 29 sierpnia 2016 r. w sprawie wyrażenia zgody na utworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Na podstawie art. 18 pkt 19 lit.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 1997 Nr 9 poz. 43 USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. Opracowano na podstawie: tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236. o gospodarce komunalnej Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1.

Bardziej szczegółowo

STATUT ZAKŁADU GOSPODARKI MIESZKANIOWEJ W PIEKARACH ŚLĄSKICH Rozdział I Podstawa prawna działania Zakładu Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Piekarach

STATUT ZAKŁADU GOSPODARKI MIESZKANIOWEJ W PIEKARACH ŚLĄSKICH Rozdział I Podstawa prawna działania Zakładu Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Piekarach STATUT ZAKŁADU GOSPODARKI MIESZKANIOWEJ W PIEKARACH ŚLĄSKICH STATUT ZAKŁADU GOSPODARKI MIESZKANIOWEJ W PIEKARACH ŚLĄSKICH Rozdział I Podstawa prawna działania Zakładu Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 9 poz. 43 USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 9 poz. 43 USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/8 Dz.U. 1997 Nr 9 poz. 43 USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 573, 960. Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1.

Bardziej szczegółowo

Niski podatek i brak odpowiedzialności za zobowiązania. Wpisany przez Filip Barański

Niski podatek i brak odpowiedzialności za zobowiązania. Wpisany przez Filip Barański Czy prowadząc działalność można nie odpowiadać za zobowiązania i jednocześnie płacić możliwie niskie podatki? Krokiem w tym kierunku jest spółka komandytowa ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w

Bardziej szczegółowo

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV roku Administracji studiów niestacjonarnych i stacjonarnych)

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV roku Administracji studiów niestacjonarnych i stacjonarnych) Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV roku Administracji studiów niestacjonarnych i stacjonarnych). 1. Prawo handlowe pojęcie i systematyka. 2. Miejsce prawa handlowego w systemie

Bardziej szczegółowo

Umowa spółki/statut. się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika) Statut spółki

Umowa spółki/statut. się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika) Statut spółki Istotne informacje Definicja Wymagany kapitał zakładowy Odpowiedzialność za zobowiązania Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi

Bardziej szczegółowo

PRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania

PRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania PRAWO HANDLOWE Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania Formy prawne prowadzenia działalności Indywidualna działalność gospodarcza (max. 1 os.) Spółka cywilna (min. 2 wspólników)

Bardziej szczegółowo

Podmioty administracji publicznej

Podmioty administracji publicznej Podmioty administracji publicznej Podmiotowe ujęcie administracji Administracja publiczna w ujęciu podmiotowym to ogół jednostek organizacyjnych wykonujących funkcje administracji. PODMIOTY ADMINISTRACJI

Bardziej szczegółowo

Wymienia cechy potrzeb ludzkich

Wymienia cechy potrzeb ludzkich NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY z planem wynikowym z przedmiotu podstawy działalności w gastronomii na podstawie programu nr ZSK/PZS1/PG/2014 klasy 2ZSK l.p. Nazwa jednostki organizacyjnej Osiągnięcia ucznia

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorca- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną,

Bardziej szczegółowo

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny Załącznik nr I.7. do Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej i rolniczej w Banku Spółdzielczym w Radzyniu Podlaskim Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny

Bardziej szczegółowo

Spółki handlowe z uwzględnieniem regulacji dotyczących prawidłowego zawierania umów handlowych

Spółki handlowe z uwzględnieniem regulacji dotyczących prawidłowego zawierania umów handlowych Spółki handlowe z uwzględnieniem regulacji dotyczących prawidłowego zawierania umów handlowych Informacje o usłudze Numer usługi 2016/09/05/5061/16550 Cena netto 880,00 zł Cena brutto 1 082,00 zł Cena

Bardziej szczegółowo

JAK CHRONIĆ MAJĄTEK PRZED DŁUGAMI Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ?

JAK CHRONIĆ MAJĄTEK PRZED DŁUGAMI Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ? www.inforakademia.pl JAK CHRONIĆ MAJĄTEK PRZED DŁUGAMI Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ? Adwokat Bartosz Bator WIELE ZALEŻY OD FORMY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ! W jakiej formie prawnej prowadzić działalność?

Bardziej szczegółowo

Kierownik jednostki sektora finansów publicznych Prawa, obowiązki, odpowiedzialność (cz. I)

Kierownik jednostki sektora finansów publicznych Prawa, obowiązki, odpowiedzialność (cz. I) Kierownik jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki - ma określone obowiązki dotyczące rachunkowości, zamówień publicznych i kontroli finansowej. W każdej jednostce zaliczanej do

Bardziej szczegółowo

Spółka komandytowa wady i zalety w aspekcie podatkowym i prawnym. Warszawa, dnia 02.10.2015

Spółka komandytowa wady i zalety w aspekcie podatkowym i prawnym. Warszawa, dnia 02.10.2015 Spółka komandytowa wady i zalety w aspekcie podatkowym i prawnym Warszawa, dnia 02.10.2015 Czym jest spółka komandytowa Jedna ze spółek osobowych (obok jawnej, partnerskiej, SKA) W celu prowadzenie przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna Struktura organizacyjna Struktura organizacyjna W popularnym rozumieniu struktura jest systemem składającym się z elementów organizacji (różnych komórek organizacyjnych) i powiązań między nimi (więzi).

Bardziej szczegółowo

Informatyzacja przedsiębiorstw

Informatyzacja przedsiębiorstw Informatyzacja przedsiębiorstw Izabela Szczęch Politechnika Poznańska Przedsiębiorca Przedsiębiorca (Art. 43 1 kodeksu cywilnego) osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca

Bardziej szczegółowo

Podstawy Zarządzania

Podstawy Zarządzania Podstawy Zarządzania Mgr Marcin Darecki TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mdarecki@wz.uw.edu.pl Cykl życia organizacji Cykl życia organizacji Jest

Bardziej szczegółowo

Kto odpowiada za podatki i opłaty lokalne przy fuzjach i przejęciach 26 września 2016 Podatki Magdalena Szwarc

Kto odpowiada za podatki i opłaty lokalne przy fuzjach i przejęciach 26 września 2016 Podatki Magdalena Szwarc Strona 1 z 5 Kto odpowiada za podatki i opłaty lokalne przy fuzjach i przejęciach 26 września 2016 Podatki Magdalena Szwarc W przypadku połączenia nowo powstała spółka wstępuje w prawa i obowiązki poprzedników.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Zarządzania

Podstawy Zarządzania Podstawy Zarządzania mgr Marcin Darecki TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mdarecki@wz.uw.edu.pl Struktura organizacyjna Struktura organizacyjna To

Bardziej szczegółowo

PRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania

PRAWO HANDLOWE. Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania PRAWO HANDLOWE Mateusz Kabut Katedra Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania Ogłoszenia W dniu dzisiejszym (6.11) dyżur nie odbędzie się. Typy spółek osobowych Spółka jawna Spółka partnerska Spółka

Bardziej szczegółowo

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego dla studentów IV roku prawa studia dzienne I semestr roku akademickiego 2010/2011

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego dla studentów IV roku prawa studia dzienne I semestr roku akademickiego 2010/2011 Dr hab. Andrzej Herbet Katedra Prawa Handlowego Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego dla studentów IV roku prawa studia dzienne I semestr roku

Bardziej szczegółowo

Spółki osobowe. Spółka cywilna (kodeks cywilny) Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo-akcyjna 2015-03-27

Spółki osobowe. Spółka cywilna (kodeks cywilny) Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo-akcyjna 2015-03-27 SPÓŁKI OSOBOWE Spółki osobowe 2 Spółka cywilna (kodeks cywilny) Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo-akcyjna dr Marcin Podleś Definicja 3 Spółką jawną jest spółka osobowa,

Bardziej szczegółowo

Bank Spółdzielczy w Suwałkach

Bank Spółdzielczy w Suwałkach Bank Spółdzielczy w Suwałkach Ocena stosowania Zasad Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych za 2016 rok Zarząd Banku Spółdzielczego w Suwałkach Uchwałą Nr 482/2014 z dnia 15 grudnia 2014 r. oraz

Bardziej szczegółowo

Spółki prawa handlowego. Jako podmioty prawa gospodarczego

Spółki prawa handlowego. Jako podmioty prawa gospodarczego Spółki prawa handlowego Jako podmioty prawa gospodarczego Spółki osobowe Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowo-akcyjna Spółka jawna Art. 22 [Definicja; odpowiedzialność]

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI ROZDZIAŁ 2 NIERUCHOMOŚCI PODSTAWOWE POJĘCIA I DEFINICJE... 31

SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI ROZDZIAŁ 2 NIERUCHOMOŚCI PODSTAWOWE POJĘCIA I DEFINICJE... 31 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI... 13 1.1 POJĘCIE RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 13 1.2. KLASYFIKACJA RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 20 1.3. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE RYNKU NIERUCHOMOŚCI...

Bardziej szczegółowo

Ostatnie zmiany: 27/10/2016 PORÓWNANIE CECH SPÓŁEK HANDLOWYCH

Ostatnie zmiany: 27/10/2016 PORÓWNANIE CECH SPÓŁEK HANDLOWYCH PORÓWNANIE CECH SPÓŁEK HANDLOWYCH rodzaj podmiotowości prawnej jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (tzw. niezupełna/ułomna osoba prawna) osoba prawna rodzaj aktu założycielskiego

Bardziej szczegółowo

PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ PODMIOTY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ PODMIOTOWE UJĘCIE ADMINISTRACJI Administracja publiczna w ujęciu podmiotowym to ogół jednostek organizacyjnych wykonujących funkcje administracji. PODMIOTY ADMINISTRACJI

Bardziej szczegółowo

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne

Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Fundusze Europejskie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki Formalnoprawne aspekty funkcjonowania klastrów powiązania kooperacyjne Projekt Rozwój Mazowieckiego Klastra Efektywności Energetycznej i Odnawialnych

Bardziej szczegółowo

EKONOMIKA. Plan dydaktyczny. Klasa II nr programu 341[02]/MEN/2008.05.20 Rok szkolny... Przewidywane osiągnięcia ucznia. Uwagi.

EKONOMIKA. Plan dydaktyczny. Klasa II nr programu 341[02]/MEN/2008.05.20 Rok szkolny... Przewidywane osiągnięcia ucznia. Uwagi. Plan dydaktyczny EKONOMIKA Klasa II nr programu 341[02]/MEN/2008.05.20 Rok szkolny... Lp. Temat zajęć Przewidywane osiągnięcia ucznia Uczeń zna, wie, rozumie Uczeń potrafi Uwagi 1 DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNA,

Bardziej szczegółowo

Komputeryzacja w zarządzaniu

Komputeryzacja w zarządzaniu Komputeryzacja w zarządzaniu Zasady uzyskania zaliczenia Wykład 24 godziny Laboratorium - 16 godzin Egzamin dr inŝ. Edyta Kucharska AGH, Katedra Automatyki tel. 12-617-39-24 e-mail edyta@agh.edu.pl Ocena

Bardziej szczegółowo

mgr Jarosław Hermaszewski (koncepcja pracy-tezy)

mgr Jarosław Hermaszewski (koncepcja pracy-tezy) mgr Jarosław Hermaszewski Inwestycje samorządu terytorialnego i ich wpływ na funkcjonowanie i rozwój gminy Polkowice w latach dziewięćdziesiątych (koncepcja pracy-tezy) Prawne podstawy funkcjonowania organów

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity) Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity) Rozdział 1 Przepisy ogólne Dz.U.2011.45.236 j.t. USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK O PRZYZNANIE KREDYTU NA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ...

WNIOSEK O PRZYZNANIE KREDYTU NA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ... Data złożenia wniosku w Banku Spółdzielczym Rzemiosła w Radomiu Wpisano do rejestru zgłoszeń pod Nr... dnia... Załącznik nr 1. do Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej BANK SPÓŁDZIELCZY RZEMIOSŁA

Bardziej szczegółowo

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV i V roku Prawa studiów niestacjonarnych).

Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV i V roku Prawa studiów niestacjonarnych). Pytania egzaminacyjne z prawa handlowego (dla studentów IV i V roku Prawa studiów niestacjonarnych). 1. Prawo handlowe pojęcie i systematyka. 2. Miejsce prawa handlowego w systemie prawa. 3. Pojęcie przedsiębiorcy

Bardziej szczegółowo

Regulamin Funkcjonowania Oddziałów Spółki Herkules S.A.

Regulamin Funkcjonowania Oddziałów Spółki Herkules S.A. Załącznik nr 1 do uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki Herkules S.A. nr z dnia 29.05.2015 r. Regulamin Funkcjonowania Oddziałów Spółki Herkules S.A. Preambuła Zważywszy na to, że Spółka Herkules

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne. Andrzej Jaszkiewicz

Aspekty formalne. Andrzej Jaszkiewicz Aspekty formalne Andrzej Jaszkiewicz andrzej.jaszkiewicz@cs.put.poznan.pl Co to znaczy prowadzić działalność gospodarczą? Kupować i sprzedawać towary i usługi, przyjmować i wystawiać faktury/paragony Zatrudniać

Bardziej szczegółowo

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43, zmiany: Dz. U. z 1997 r. Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770; Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668; Dz. U. z 2002 r.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XX RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ z dnia 22 lutego 2013r.

UCHWAŁA NR XX RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ z dnia 22 lutego 2013r. UCHWAŁA NR XX.248.2013 RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ z dnia 22 lutego 2013r. w sprawie nadania Statutu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Białej Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie

Bardziej szczegółowo

IBPBI/2/ /12/MO Data Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

IBPBI/2/ /12/MO Data Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura IBPBI/2/423-911/12/MO Data 2012.10.23 Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Temat Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania

Bardziej szczegółowo

STATUT. Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie

STATUT. Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie STATUT Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie Rozdział I Postanowienia ogólne, nazwa, siedziba 1 1. Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie

Bardziej szczegółowo

PODMIOTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ GOSPODARKA KOMUNALNA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

PODMIOTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ GOSPODARKA KOMUNALNA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO PODMIOTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ GOSPODARKA KOMUNALNA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO mgr Elżbieta Sieradzka Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Administracyjnych Zakład Publicznego Prawa Gospodarczego

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne Dz.U.2017.827 t.j. z dnia 2017.04.25 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 25 kwietnia 2017 r. tekst jednolity USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1.

Bardziej szczegółowo

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny

Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny Wykaz dokumentów identyfikujących Klienta i określających jego status prawny 1) osoba fizyczna prowadząca działalność jednoosobowo: a) kopie dwóch dokumentów stwierdzających tożsamość Klienta (dowód osobisty/paszport

Bardziej szczegółowo

w sprawie likwidacji zakładu budżetowego - Zakład Gospodarki Komunalnej w Jeleśni w celu jego przekształcenia w spółkę prawa handlowego

w sprawie likwidacji zakładu budżetowego - Zakład Gospodarki Komunalnej w Jeleśni w celu jego przekształcenia w spółkę prawa handlowego RADA GMINY JELEŚNIA UCHWAŁA Nr VII/38/2015 Rady Gminy Jeleśnia z dnia 4 maja 2015 r. w sprawie likwidacji zakładu budżetowego - Zakład Gospodarki Komunalnej w Jeleśni w celu jego przekształcenia w spółkę

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 13 stycznia 2006 r., III CZP 122/05

Uchwała z dnia 13 stycznia 2006 r., III CZP 122/05 Uchwała z dnia 13 stycznia 2006 r., III CZP 122/05 Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący) Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) Sędzia SN Dariusz Zawistowski Sąd Najwyższy w

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 11 WSTĘP 13

SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 11 WSTĘP 13 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 11 WSTĘP 13 Rozdział I. PAŃSTWO A GOSPODARKA 15 1. Stosunki gospodarcze a funkcje państwa 15 2. Podstawowe typy zachowań państwa wobec gospodarki oraz wynikające z nich zadania...

Bardziej szczegółowo

FORMY WŁASNOŚCI JK WZ UW 44

FORMY WŁASNOŚCI JK WZ UW 44 JK WZ UW 43 FORMY WŁASNOŚCI JK WZ UW 44 RODZAJ PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI JK WZ UW 45 JK WZ UW 46 Kategoria przedsiębiorstwa RJR (liczba zatrudnionych) Roczny obrót Całkowity bilans roczny ŚREDNIE < 250

Bardziej szczegółowo

Z-EKO-011 Prawo gospodarcze Business Law. Ekonomia I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Z-EKO-011 Prawo gospodarcze Business Law. Ekonomia I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-EKO-011 Prawo gospodarcze Business Law Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE. Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII. 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne

PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE. Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII. 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne PRZEDSIĘBIORSTWO GASTRONOMICZNE Anna Grontkowska SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I. PODSTAWY EKONOMII 1.1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne 1.2. Rynek i mechanizmy rynkowe 1.3. Funkcje cen i ich rodzaje 1.4.

Bardziej szczegółowo

PLAN POŁĄCZENIA. z dnia 30 kwietnia 2018 r.

PLAN POŁĄCZENIA. z dnia 30 kwietnia 2018 r. PLAN POŁĄCZENIA z dnia 30 kwietnia 2018 r. Spółek WIKANA PROJECT Sp. z o.o. z/s w Lublinie ( Spółka Przejmująca ), z WIKANA PROPERTY Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ROSA Spółka komandytowa z/s

Bardziej szczegółowo

Kluczowe problemy przy zakładaniu własnej firmy.

Kluczowe problemy przy zakładaniu własnej firmy. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kluczowe problemy przy zakładaniu własnej firmy. Prelegent: dr Jerzy Jagoda, przedsiębiorca, doradca firm z kapitałem

Bardziej szczegółowo

Działalność gospodarcza

Działalność gospodarcza Działalność gospodarcza dr Aleksandra Gąsior Katedra Mikroekonomii Gorzów Wielkopolski Sprawy formalne Sylabus Zaliczenie Kontakt: olag@wneiz.pl Slajd nr 2 POJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Slajd nr 3

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV RADY MIEJSKIEJ W UJEŹDZIE. z dnia 28 stycznia 2019 r. w sprawie Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Ujeździe

UCHWAŁA NR IV RADY MIEJSKIEJ W UJEŹDZIE. z dnia 28 stycznia 2019 r. w sprawie Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Ujeździe UCHWAŁA NR IV.32.2019 RADY MIEJSKIEJ W UJEŹDZIE z dnia 28 stycznia 2019 r. w sprawie Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Ujeździe Na podstawie art. 18 ust.1 w związku z art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Data Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Temat. Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania

Data Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Temat. Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania Sygnatura IBPBI/2/423-41/12/AP Data 2012.04.12 Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Temat Podatek dochodowy od osób prawnych --> Przedmiot i podmiot opodatkowania Słowa kluczowe dokumentacja podatkowa,

Bardziej szczegółowo

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw Przedsiębiorstwo jest to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Przedsiębiorstwa charakteryzuje:

Bardziej szczegółowo

Umowa sprzedaży, zamiany oraz spółka cywilna. mgr Małgorzata Dziwoki

Umowa sprzedaży, zamiany oraz spółka cywilna. mgr Małgorzata Dziwoki Umowa sprzedaży, zamiany oraz spółka cywilna mgr Małgorzata Dziwoki Umowa sprzedaży Klasyfikacja jako czynności prawnej: stosunek dwustronny; konsensualna; odpłatna; dwustronnie zobowiązująca; wzajemna;

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 06/2017 Dyrektora Gdańskiego Centrum Informatycznego z dnia 25 sierpnia 2017r.

Zarządzenie Nr 06/2017 Dyrektora Gdańskiego Centrum Informatycznego z dnia 25 sierpnia 2017r. Zarządzenie Nr 06/2017 Dyrektora Gdańskiego Centrum Informatycznego z dnia 25 sierpnia 2017r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Gdańskiego Centrum Informatycznego Na podstawie 6 ust. 2

Bardziej szczegółowo