Radio D Teil 1. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Lekcja 22 - Zaginiony surfer

Transkrypt

1 Lekcja 22 - Zaginiony surfer Filip i szukają śladów rekina. Przy tym dokonują specyficznego odkrycia: w basenie portu znajdują deskę surfingową. Ich uwagę przyciąga też dezorientujący artykuł w gazecie. Z daleka od powstałego zamieszania redaktorzy badają historię tajemniczego rekina. Zepsuta deska surfingowa bez właściela sugeruje najgorsze. Potem odkrywają jeszcze w hamburskiej gazecie zdjęcie rekina i obok kolegów: Laury i, którzy wyglądają na przestraszonych. Ale jak to wszystko ze sobą połączyć? Przynajmniej w gramatyce wiele da się wytłumaczyć. Punktem ciężkości tego odcinka będą zaimki osobowe: "ona" i "on", które dopasowują się do rzeczownika. Manuskript der Folge 22 Komm. Und tschüs. Aber,! Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer. Willkommen... Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują: Radio D kurs niemieckiego dla początkujących. Autor Herrad Meese. Witam Państwa serdecznie na dwudziestej drugiej lekcji kursu niemieckiego dla początkujących Radio D. W poprzedniej lekcji i Filip nagrywali w Hamburgu reportaż o rekinie, którego podobno widziano w tamtejszem porcie. Naszym reporterom nie udało się jednak go zobaczyć, bo nie mogli przecisnąć się przez zbity tłum gapiów. Dlatego postanawia zasięgnąć informacji o rekinie gdzie indziej. A teraz posłuchajmy, co się im dzisiaj przydarzyło. Seite 1 von 11

2 ... bei Radio D. Radio D die Reportage. Szene 1: Am Kai des Hamburger Hafens, guck mal: Was ist denn das? Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett. Das war ein Surfbrett. Das ist ja kaputt. Das war bestimmt der Hai. Tja, meen Deern, das war der Hai. Und der Surfer? Wo ist der Surfer? Passantin Tja, das weiß nu niemand, ne. Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch. Es gibt also ein Surfbrett, aber keinen Surfer? Passantin Ja, ist das nicht schrecklich? Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett. Das war ein Surfbrett. Czy zauważyli Państwo, że Filip mówi o odkrytej przez Paulę desce surfingowej w czasie przeszłym? Filip mówi, że to była deska surfingowa. Mówi tak dlatego, bo deska jest zniszczona i nie nadaje się do użytku. Seite 2 von 11

3 Das ist ja kaputt. Das war bestimmt der Hai. Tja, meen Deern, das war der Hai. Und der Surfer? Wo ist der Surfer? Passantin Tja, das weiß nu niemand, ne. Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch. Szene 2: Kiosk am Hamburger Hafen (1) Guten Tag. Was darf s denn sein? Ein Mineralwasser bitte. Einen Hamburger. Deska wygląda na pogryzioną przez rekina. pozwala sobie w tej sytuacji na nieco makabryczny żart i mówi: To na pewno był rekin. żartuje, ale jeden z gapiów, mówiący silnym, hamburskim dialektem, jest święcie przekonany, że pogryziona deska to sprawka rekina. No dobrze, mamy pogryzioną deskę, ale co się stało z żeglarzem? Czyżby pożarł go rekin? Żeglarza nie ma, ale policja już go szuka i Filip postanawiają poszukać właściciela deski surfingowej na własną rękę. Najpierw jednak muszą się nieco posilić w kiosku z przekąskami.. Posłuchajmy scenki przy kiosku i spróbujmy ustalić, jaką rolę w rozmowie ze sprzedawczynią odgrywają słowa: FI- SCH czyli ryba i HAMBURGER, czyli kotlet z mielonej wołowiny. Seite 3 von 11

4 Den haben wir nicht. Was? In Hamburg gibt s keinen Hamburger? Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann. Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger. Alles klar, Chefin. Ich nehme Fisch und Pommes. Einmal oder zweimal? Einmal. Sechs Euro bitte. Einen Hamburger. Den haben wir nicht. Was? In Hamburg gibt s keinen Hamburger? Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann. i Filip są w Hamburgu. Mieszkaniec Hamburga to po niemiecku Hamburger, co brzmi tak samo, jak kotlet hamburger z kiosku z przekąskami. Ta zbieżność wyrazów nadaje komiczny wydźwięk rozmowie pary naszych reporterów ze sprzedawczynią. Filip udaje zdziwienie, że w Hamburgu nie ma hamburgerów. Sprzedawczyni poucza go, że jest w mieście nadmorskim a w morzu żyją ryby a nie kotlety, zwane hamburgerami! Seite 4 von 11

5 Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger. Alles klar, Chefin. Ich nehme Fisch und Pommes. Einmal oder zweimal? Einmal. Ein Mineralwasser bitte. Szene 3: Kiosk am Hamburger Hafen (2) Zeitungsverkäufer Hamburger Zeitung; Hamburger Zeitung... Hai in Hamburg Hai terrorisiert Menschen Hamburger Zeitung Die ist bestimmt interessant. Zeitungsverkäufer Schönen Dank, schöne Frau. Danke. Filip stara się udobruchać sprzedawczynię, mówiąc pojednawczo: Wszystko jasne, Szefowo i zamawia to, czego w Hamburgu nie brakuje smażoną rybę z frytkami. Raz czy dwa razy? pyta sprzedawczyni. Chodzi jej o to, czy ma podać jedną, czy dwie porcje ryby. Drugą dla Pauli. Ale nie jest głodna i zamawia tylko butelkę wody mineralnej. Woda mineralna to Mineralwasser. Filip płaci sześć euro i zabiera się do jedzenia. natomiast sączy swoją wodę i rozgląda się ze znudzeniem dookoła. Nagle wpada jej w oko gazeciarz, głośno wykrzykujący najświeższe wiadomości: Seite 5 von 11

6 Zeitungsverkäufer Vielen Dank. Zeitungsverkäufer Hamburger Zeitung Hai terrorisiert Menschen Hamburger Zeitung Hey,, siehst du das? Was denn? Das Foto! Waaaas? Siehst du das? Ein Hai und Paul und Laura sie haben Angst, ganz klar., ich will sie sofort sprechen. Ja. Hey,, siehst du das? Was denn? Das Foto! Słysząc, że rekin terroryzuje ludzi kupuje gazetę i zabiera się do lektury. Na pierwszej stronie gazety dostrzega zdjęcie, które wprawia ją w osłupienie. Na zdjęciu widać płetwę rekina i dwoje ludzi, których i Filip dobrze znają, bo wymieniają ich imiona: Laura i Paul. Seite 6 von 11

7 Siehst du das? Ein Hai und Paul und Laura sie haben Angst, ganz klar., ich will sie sofort sprechen. Ja. Und nun kommt wieder unser Professor. Ayhan Radio D Gespräch über Sprache. Sprecherin die Zeitung Sie ist bestimmt interessant. Laura i Paul to ich koledzy z innej redakcji. Nic więc dziwnego, że nasi reporterzy są przejęci. chce natychmiast z nimi mówić. usiłuje dodzwonić się do Laury. Czy to się jej uda i czy Laurze naprawdę przytrafiło się coś złego tego dowiemy się wkrótce, a teraz pora na kolejną porcję gramatyki. Dziś wyjaśnimy sobie, czym możemy zastąpić rzeczownik. Posłuchajmy zdania, w którym jest mowa o gazecie Zeitung. Jakim innym słowem, możemy zastąpić rzeczownik Zeitung? Słowo Zeitung możemy zastąpić zaimkiem SIE. Tak jest. Jeśli ktoś, tak jak tu, mówi: Ona jest bardzo ciekawa, wiemy, że ma na myśli gazetę, o której była mowa przed chwilą. Rodzaj zaimka odpowiada rodzajowi Seite 7 von 11

8 Sprecherin die Zeitung Sie ist bestimmt interessant. Sprecher Der Surfer ist weg. Er ist weg. Sprecherin die Zeitung Die ist bestimmt interessant. Sprecher der Surfer Der ist weg. Sprecherin Paul und Laura sie haben Angst. Sprecher Die Polizei sucht den Surfer. Die Polizei sucht ihn. rzeczownika, który ów zaimek zastępuje. Zaimek SIE odnosi się do rzeczowników rodzaju żeńskiego, przed którymi jak wiemy występuje rodzajnik określony DIE. Zaimek ER zastępuje rzeczowniki rodzaju męskiego w liczbie pojedynczej, poprzedzone rodzajnikiem określonym DER po polsku: on. Taka forma jest często stosowana w mowie potocznej. Warto jednak pamiętać, że kiedy w ten sposób mówimy o osobach i redukujemy je do zaimków osobowych ON/ONA, ryzykujemy, że zostaniemy posądzeni o to, że jesteśmy mało uprzejmi. Rzeczowniki w liczbie mnogiej możemy zastąpić zaimkiem SIE. Wiem, że tak jak rodzajniki, także zaimki zmieniają formę w odmianie przez przypadki. Tak jest. Rodzajnik odnoszący się do rzeczownika rodzaju męskiego w bierniku liczby pojedynczej łatwo rozpoznamy po końcówce n. Posłuchajmy tego na przykładzie i zwróćmy uwagę na rodzajnik DEN i zaimek IHN. Seite 8 von 11

9 Sprecherin Paul und Laura haben Angst. Ich will sie sprechen., guck mal: Was ist denn das? Ein Surfbrett. Das ist ein Surfbrett. Das war ein Surfbrett. Das ist ja kaputt. Das war bestimmt der Hai. Tja, meen Deern, das war der Hai. Und der Surfer? Wo ist der Surfer? Passantin Tja, das weiß nu niemand, ne. Der ist weg. Die Polizei sucht ihn noch. Es gibt also ein Surfbrett, aber keinen Surfer? Passantin Ja, ist das nicht schrecklich? Zaimek SIE wyróżnia to, że ma taką samą formę w mianowniku i bierniku oraz w liczbie mnogiej. Dla naszych słuchaczy nie jest to nic nowego. Dziś jedyną nowością był dla nich zaimek IHN. Zgoda, ale w dzisiejszej lekcji nie chodziło nam wcale o pojedyncze wyrazy, tylko o funkcję jaką pełni zaimek i o to, że w języku niemieckim funkcję zaimka mogą przejąć rodzajniki określone DER, DIE i DAS. Dziękujemy za wyjaśnienia. Państwa zaś zapraszam teraz do wysłuchania scenek z dzisiejszej lekcji. dostrzega porzuconą deskę surfingową. Seite 9 von 11

10 Guten Tag. Was darf s denn sein? Ein Mineralwasser bitte. Einen Hamburger. Den haben wir nicht. Was? In Hamburg gibt s keinen Hamburger? Wir sind hier nu mal am Wasser, junger Mann. Und im Wasser leben Fische, keine Hamburger. Alles klar, Chefin. Ich nehme Fisch und Pommes. Einmal oder zweimal? Einmal. 6 Euro bitte. i Filip posilają się przy kiosku z przekąskami. Hey,, siehst du das? dostrzega w gazecie szokujące zdjęcie. Was denn? Das Foto! Waaaas? Siehst du das? Ein Hai und Paul... Seite 10 von 11

11 ... und Laura sie haben Angst, ganz klar., ich will sie sofort sprechen. Bis zum nächsten Mal, liebe Hörerinnen und Hörer. Ayhan Und tschüs. W następnej lekcji nasi reporterzy dokonają nowego, zaskakującego odkrycia. Do usłyszenia! Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle. Herrad Meese Seite 11 von 11