KRONIKA ZAMKOWA ARX REGIA OŚRODEK WYDAWNICZY ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KRONIKA ZAMKOWA ARX REGIA OŚRODEK WYDAWNICZY ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE"

Transkrypt

1 KRONIKA ZAMKOWA ARX REGIA OŚRODEK WYDAWNICZY ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

2 Redaktor naukowy Wydawnictw Zamku Królewskiego ANDRZEJ ROTTERMUND Sekretarz Wydawnictw Zamku Królewskiego BEATA NOWACKA Redakcja TATIANA HARDEJ Korekta DANIELA GALAS Projekt graficzny serii LILIANA SZADUJKIS Opracowanie graficzne ARKADIUSZ RABIŃSKI Tłumaczenie ANNA BŁASIAK Na okładce: Malarz nieokreślony według Bonviciniego, Portret Stanisława Augusta w czerwonym fraku, lata 60. XVIII w., Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich w Zamku Królewskim w Warszawie. Fot. Andrzej Ring Copyright by Zamek Królewski w Warszawie, 2010 ISSN Druk i oprawa: ARGRAF sp. z o.o Warszawa, ul. Jagiellońska 76, tel. (022)

3 SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS JUBILEUSZ PROFESORA ANDRZEJA CIECHANOWIECKIEGO / PROFESSOR ANDRZEJ CIECHANOWIECKI'S JUBILEE PRZEMÓWIENIA Andrzej Rottermund 5 Tomasz Merta 8 Władysław Bartoszewski 10 Wiesław Chrzanowski 15 Andrzej Ciechanowiecki 16 SYMPOZJUM HISTORIA I SZTUKA / HISTORY AND ART SYMPOSIUM MAGDALENA BIAŁONOWSKA Kilka kart z biografii Andrzeja Stanisława Ciechanowieckiego 19 A few facts from the biography of Andrzej Stanisław Ciechanowiecki Summary 29 ANDRZEJ RACHUBA Panowie z Ciechanowca 31 Lords of Ciechanowiec Summary 35 TADEUSZ BERNATOWICZ Dziedzictwo kulturowe na Białorusi w inicjatywach i działalności Profesora Andrzeja Ciechanowieckiego 37 Cultural Heritage in Belarus in Professor Andrzej Ciechanowiecki's activities and initiatives Summary 46 KATARZYNA JURSZ-SALVADORI Pałac Pod Blachą w czasach króla Stanisława Augusta i księcia Józefa Poniatowskiego 47 Tin-Roofed Palace in the times of the king Stanisław August and the prince Józef Poniatowski Summary 58 JÓZEF GRABSKI Kolekcjonerzy polscy i polskie prywatne zbiory dzieł sztuki na tle kolekcjonerstwa międzynarodowego: przypadki i tendencje 61 Polish collectors and Polish private art collections in comparison to international collecting: cases and tendencies Summary 69 PRZEMYSŁAW MROZOWSKI Styl artysty a indywidualizacja portretowa - kilka uwag o znaczeniu podobieństwa fizjonomicznego 71 Artist's style and portrait individualisation - a few comments on the significance of the physiognomical likeness Summary 77 IWONA DANIELEWICZ Propozycja dla kolekcjonera. Sztuka francuska w zbiorach Andrzeja Ciechanowieckiego 79 A suggestion for a collector. French art in Andrzej Ciechanowiecki's collection Summary 88 ARTUR BADACH Renesansowe plakiety typu PAX w zbiorach polskich 89 Renaissance PAX-boards in Polish collections Summary 98

4 SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS ARTYKUŁY / ARTICLES DOROTA RANKOWSKA Ceramiczna płytka okładzinowa z iznickiej manufaktury sułtańskiej w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie 103 Ceramic tile from Sultans' Manufacture in Iznik in the collection of the Royal Castle in Warsaw Summary 108 ANGELA SOŁTYS Genealogia i najwcześniejsze lata Marcella Bacciarellego w świetle akt Archiwum Historycznego Wikariatu Rzymskiego 111 Marcello Bacciarelli's genealogy and the very early years in the light of the Historical Archive of the Vicarage of Rome Summary 122 DOROTA JUSZCZAK Portret Stanisława Augusta w czerwonym fraku w zbiorach Fundacji im. Ciechanowieckich w Zamku Królewskim w Warszawie i wczesna ikonografia monarchy Louis Marteau - Christoph Joseph Werner II - Ubaldo (?) Bonvicini 125 Portrait of Stanisław August in a red frock coat from the Ciechanowieckis' Foundation collection at the Royal Castle in Warsaw and the monarch's early iconography. Louis Marteau - Christoph Joseph Werner II - Ubaldo (?) Bonvicini Summary 147 ZDZISŁAW MRUGALSKI Zegar na wieży Zamku Królewskiego w Warszawie - po 35 latach. Wspomnienia uczestnika prac nad restytucją zegara w latach Royal Castle in Warsaw Tower Clock - 35 years later. The recollections of the member of the clock's restitution team from between 1972 and 1974 Summary 174 WYSTAWY - RECENZJE - RELACJE / EXHIBITIONS - REVIEWS - REPORTS BOŻENA STEINBORN Urzeczenie portretem Under a spell of a portrait 177 JAGODA PIETRYSZYN 25 lat lekcji muzealnych w Zamku Królewskim w Warszawie 25 years of the museum lessons in the Royal Castle in Warsaw 185 AGNIESZKA BĘBENEK, KRZYSZTOF STOBIECKI Projekt Remont i przebudowa pałacu Pod Blachą w zespole Zamku Królewskiego w Warszawie Design for the Refurbishment and rebuilding of the Tin-Roofed Palace in the Royal Castle complex, Warsaw 193

5 JUBILEUSZ PROFESORA ANDRZEJA CIECHANOWIECKIEGO PRZEMÓWIENIA WYGŁOSZONE NA UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZU 85-LECIA URODZIN PANA PROFESORA ANDRZEJA CIECHANOWIECKIEGO W ZAMKU KRÓLEWSKIM W WARSZAWIE W DNIU 5 PAŹDZIERNIKA 2009 R. Panowie Ministrowie, Ekscelencje, Szanowni Państwo, a przede wszystkim Dostojny Jubilacie, Drogi Andrzeju. To dla mnie wielki zaszczyt przywitać Państwa w Zamku Królewskim w Warszawie na spotkaniu z okazji jubileuszu Profesora Andrzeja Ciechanowieckiego. Szanowny i Dostojny Jubilacie, Drogi Andrzeju. Ze wzruszeniem, z całego serca składam Ci najserdeczniejsze życzenia w miejscu, które szczególnie wyróżniłeś, które tak wiele Tobie zawdzięcza i z którym tak silnie się związałeś. Chciałbym zacząć od przypomnienia trzech, moim zdaniem doniosłych dla Zamku Królewskiego, wydarzeń, w których odegrałeś rolę najważniejszą. Zrobię to w porządku chronologicznym Chciałbym przypomnieć dzisiaj zorganizowanie przez Ciebie daru rządu Republiki Federalnej Niemiec w 1980 r., dzięki któremu trafiły do zbiorów zamkowych dzieła tak wybitne, jak seria znakomitych marmurowych biustów z początku XVIII w., zdobiąca dzisiaj zamkową Galerię Królewiczowską. Chciałbym przypomnieć rok 1986, kiedy bezbłędnie wykorzystałeś szansę, jaka pojawiła się po ukazaniu się ustawy o fundacjach publicznych Postanowiłeś wtedy założyć przy Zamku fundację rodzinną, przekazując cały dorobek Twojego kolekcjonerskiego życia polskim muzeom, a przede wszystkim Zamkowi Królewskiemu w Warszawie I jeszcze jedno przypomnienie. Wszyscy wiemy, że rok 1994 zapisał się w dziejach Zamku Królewskiego w Warszawie i Zamku Królewskiego na Wawelu jako rok wielkiego daru Pani Profesor Karoliny Lanckorońskiej dla obu zamków, ale nie wszyscy wiedzą, jak ważną rolę w opiece nad tą kolekcją, kiedy była ona przechowywana w Szwajcarii, odgrywał Profesor Ciechanowiecki i jak ważną rolę odegrał w procesie przekazywania tego daru do Polski Te trzy karty z dziejów Twoich związków z kulturą polską nie wyczerpują nawet w małej części tego, czego dla polskiej kultury dokonałeś Traktuję je jedynie jako symboliczne zaznaczenie najważniejszych momentów w Twoich relacjach z naszymi instytucjami kultury Dzisiaj obchodzimy na Zamku już piąty Twój jubileusz. Sądzę, że ten dzień usprawiedliwia krótką wędrówkę w przeszłość, by przypomnieć nie tylko związane z tymi jubileuszami, wzruszające dla nas chwile, ale przede wszystkim, aby pokazać i uświadomić nam skalę Twojej działalności, Twoją niezwykłą ofiarność dla Zamku Królewskiego w Warszawie i dla innych instytucji kultury polskiej, ale też przypomnieć osoby, które otaczały Cię szacunkiem i podziwem. W1984 r. na Twoje 60-lecie ofiarowaliśmy Ci księgę pamiątkową zatytułowaną CURIA MAIOR - Studia z dziejów kultury. Znalazły się w niej rozprawy i artykuły 36 polskich 5

6 ANDRZEJ ROTTERMUND historyków sztuki i historyków. Wielu z nich odeszło już od nas, wśród nich ci, którzy na stałe weszli do panteonu nauki i kultury polskiej: Stanisław Lorentz, Aleksander Gieysztor, Jan Białostocki, Lech Kalinowski, Emanuel i Marek Rostworowscy, Jerzy Szablowski, Andrzej Ryszkiewicz, Tadeusz Jaroszewski, Andrzej Fischinger, Tadeusz Chrzanowski, Józef Lepiarczyk, Roman Aftanazy, Marian Kornecki, Jerzy Banach We wstępie do księgi pisaliśmy: Zamek Królewski w Warszawie ma powody szczególne, aby wraz z autorami ogłaszanych tu rozpraw złożyć drowi ANDRZEJOWI CIECHANOWIECKIEMU w darze ten zbiór przygotowany na 28 września 1984 r, w sześćdziesięciolecie jego urodzin. Historyk Sztuki i zbieracz dzieł sztuki, organizator wielu form życia sztuki dawnej i mecenas muzeów, patron również sztuki najnowszej, jest on postacią jednającą szacunek, uznanie i sympatie w kraju i za granicą". Składaliśmy Ci ten tom rozpraw i artykułów, by wyrazić nasz podziw dla Twego talentu i postawy okazanej także w latach ciężkiej próby, składając Ci podziękę za wszystko, co dla naszego wspólnego ojczystego domu uczyniłeś, za Twoje serce i Twój gest Wtedy to Twoje słowa na Wawelu i w Zamku Królewskim w Warszawie, symbolach europejskiej przeszłości i naszej dawnej potęgi niezawisłego państwa, zabrzmiały szczególnie donośnie, a Twoje zobowiązanie do dalszej współpracy z Zamkiem było zapowiedzią decyzji o założeniu fundacji rodzinnej przy Zamku. Pięć lat później, we wrześniu 1989 r, już w wolnej Polsce, uczciliśmy Twoje 65-lecie zorganizowaniem wystawy Wybór dzieł sztuki polskiej i z Polską związanych ze zbiorów Fundacji imienia Ciechanowieckich Wystawę urządziliśmy w pałacu Pod Blachą, który od tej chwili stał się w rzeczywistości siedzibą Twojej Fundacji Profesor Aleksander Gieysztor, ówczesny dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie i Twój, Andrzeju, przyjaciel, jakże trafnie napisał w katalogu tej ekspozycji: Każdy bez mała kąt w Zamku nosi dziś piętno zbiorów Andrzeja Ciechanowieckiego Idąc Pokojami Dworskimi w przyziemiu, pokojami, które przypominają nam polski styl życia w końcu XVI i pierwszej połowie XVII wieku, raz po raz pojawia się dzieło malarskie lub sztuki zdobniczej bądź przysłane do Fundacji na Zamek, bądź przezeń odszukane w świecie i niemałym trudem zapośredniczone, by tu trafiły. Podobnie było też na pierwszym piętrze, a dzisiaj jest też na drugim". W dniu Twojego 70-lecia, 28 września 1994 r, otworzyliśmy w pałacu Pod Blachą wystawę Rysunki i akwarele z kolekcji Twojej Fundacji, pokazującą 180 dzieł sztuki. Katalog przygotowali Justyna Guze i Andrzej Dzięciołowski. O wystawie tej, cieszącej się dużym zainteresowaniem publiczności, tak pisała jej autorka: Wystawa pokazuje zbiór rysunków; ich jednolity i spójny charakter wynika z zamysłu twórcy kolekcji, który za cel stawiał sobie zgromadzenie dzieł artystów polskich, w Polsce działających lub tematycznie z Polską związanych Dodajmy, że klarowna zasada zbioru, wybrana świadomie i konsekwentnie przestrzegana, pokrewna jest koncepcjom Pierre'a Mariette'a działającego w połowie XVIII wieku, ojca nowoczesnego kolekcjonerstwa rysunków i grafiki" Jubileusz Twojego 80-lecia obchodziliśmy przed pięciu laty w tej sali. Rocznica ta była okazją do pokazania obok, w Sali Rady, wybranych darów i depozytów Twojej Fundacji z lat , czyli od czasu wspomnianej wyżej wystawy zorganizowanej we wrześniu 1989 r. Zaprezentowano przeszło sto obiektów: obrazy, rzeźby, rysunki i rzemiosło artystyczne (srebra, tkaniny, szkło i ceramikę). Pokazano m. in. trzy zakupione przez Ciebie dla Fundacji obrazy ze zbiorów Stanisława Augusta, w tym dwa z serii 12 owalnych portretów członków rodziny królewskiej, pochodzące z Pokoju Stołowego Stanisława Augusta w pałacu Łazienkowskim. Wspomnieć należy też o dwóch portierach herbo-

7 PRZEMÓWIENIA WYGŁOSZONE NA UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZU 85-LECIA URODZIN... wych Michała Kazimierza Paca, a przede wszystkim o unikatowym medalionie portretowym króla Stanisława Augusta, szafirowej gemmie otoczonej brylantami, wykonanej przez jubilera Jana Regulskiego. Uroczystość wzbogacił koncert z utworami Mozarta i Boccheriniego Przypominam dzisiaj Twoje poprzednie jubileusze, ponieważ były one dla nas zawsze ważnymi okazjami do podziękowania za to, co dla Zamku zrobiłeś. Były też okazjami do złożenia Ci życzeń spełnienia tego wszystkiego, co każdego roku, każdego miesiąca, każdego dnia stawiasz sobie za cel i do czego z żelazną konsekwencją dążysz. Ten cel najtrafniej sam określiłeś: ratować zabytki polskie, wchodzić w fundacje kulturalne, szerzyć znajomość naszej artystycznej przeszłości, wyrabiaćpo świecie miejsca dla Polski...". Dostojny Jubilacie, Szanowni Państwo. Pora na to, by raz jeszcze gorąco i serdecznie podziękować Profesorowi Ciechanowieckiemu za to wszystko, co dla nas zrobił, za wszystkie dzieła sztuki, które dla nas nieustannie od niego płyną, i za ten ostatni dar dla Fundacji, który otrzymaliśmy kilka dni temu, znakomity portret przedstawiający marszałka Stanisława Małachowskiego pędzla Józefa Grassiego i przez malarza sygnowany i datowany w roku Dziękujemy za wszystkie informacje o pojawiających się na całym świecie dziełach sztuki z Polską związanych, za wszystkie mądre rady i wskazówki, ale przede wszystkim za to, że obdarowujesz nas codziennie swoją przyjaźnią, i za to, że otaczasz naszą kulturę nieustanną opieką. Życzymy Ci, abyś nadal z dotychczasową pasją zajmował się sprawami polskiej kultury, a zdrowie pozwalało Ci na jak najczęstsze z nami kontakty. My z kolei zobowiązujemy się nadal opracowywać zbiory fundacyjne i publikować je w formie naukowych katalogów. Wierzymy bowiem, że za pięć lat z okazji Twojego kolejnego jubileuszu otworzymy wystawę obejmującą cały dorobek Twojej Fundacji. Czego Tobie i sobie serdecznie życzymy prof. Andrzej Rottermund 7

8 TOMASZ MERTA Wielce Czcigodny Jubilacie, Szanowny Panie Profesorze, Panowie Ministrowie, Szanowni Państwo. To jest bardzo ważny dzień, myślę, że nie tylko dla Zamku i tych wszystkich, którzy się tutaj zgromadzili, ale dla całego naszego kraju, a przynajmniej dla tych, którym leży na sercu los naszej kultury. Profesor Ciechanowiecki jest bowiem osobą niezmiernie zasłużoną dla naszego dziedzictwa kulturowego, dla popularyzacji naszej kultury na świecie, dla tego wszystkiego, co niezmiernie ważne, a nie zawsze właściwie i dostatecznie doceniane. Ale trzeba też bardzo mocno podkreślić, że życie Pana Profesora było życiem niezwykłym, choć dramatycznym. Życiem pełnym niezwykłych wyzwań, którym zawsze umiał sprostać. Obywatel, wychowanek i obrońca II Rzeczypospolitej stawał dzielnie w wojennej potrzebie, a później w Polsce powojennej szukał szansy pracy na rzecz Polski i na rzecz wolności, choć te przestrzenie wolności były wtedy niezmiernie ograniczone. Gdy zaś okazało się, że te poszukiwania nie mogą być tutaj uwieńczone powodzeniem, zabrał Polskę ze sobą, po to, ażeby w Londynie w dalszym ciągu zajmować się polską kulturą, sztuką i myśleć o losie swojego kraju. Pamiętajmy o tym niezmiernie istotnym, obywatelskim i patriotycznym wątku, który przewija się przez całe życie Pana Profesora. Był także, jest także i będzie w przyszłości, o co bardzo prosimy, wielkim darczyńcą, wielkim dobrodziejem polskiej kultury, polskich instytucji kultury, polskich instytucji muzealnych, a szczególnie Zamku Królewskiego, o czym mówił przed chwilą Profesor Rottermund Był w tym sensie dziedzicem I Rzeczypospolitej, bowiem troszczył się szczególnie o dawną polską sztukę, którą badał jako wybitny uczony, którą kolekcjonował i którą ofiarował, ażeby wzbogacić jakże uszczuplone, jakże zniweczone zbiory polskiej kultury po II wojnie światowej. To jest rzecz szczególnie warta podkreślenia, tego rodzaju praca na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. To praca, która jest tyleż trudna, ile ważna. Bardzo trudna dlatego, że w istocie rzeczy mało doceniana, mało widziana, ale wymagająca szczególnych predyspozycji i szczególnych umiejętności. Wymaga ona nie tylko wiedzy, lecz także wytrwałości, zdolności do systematycznych działań, do bardzo skoncentrowanego wysiłku dzień po dniu i rok po roku, wysiłku, którego nigdy inni nie są w stanie zobaczyć w pełni i nigdy nie są w stanie docenić, niezależnie od tego, jak często dzisiaj będziemy wypowiadać słowo dziękuję". Ta praca jest też pracą nie tylko trudną, ale niezmiernie ważną. Niezmiernie ważną, dlatego że jest to praca w służbie ciągłości kulturowej, w służbie nie tylko dorobku przeszłości i dawnych generacji, ale tych generacji, które przyjdą, bo to dla nich gromadzone zbiory mogą być źródłem wiedzy o przeszłości, mogą być źródłem nauki o tym, co było, i mogą być punktem wyjścia do drogi w przyszłość. Ma to szczególne znaczenie dziś. Dziś w Polsce, dziś w Europie, kiedy to coraz częściej ludzie zdają się lekceważyć i ignorować przeszłość, zaczynają mieć takie poczucie, jakby żyli w wiecznym teraz". Jakby 8

9 PRZEMÓWIENIA WYGŁOSZONE NA UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZU 85-LECIA URODZIN... to, co wokół nich się znajduje, było dobrami naturalnymi, jak woda czy powietrze, jakby nie stały za tym wysiłki generacji, jakby nie stało za tym wielkie, wielkie dzieło, jakby nie stało za tym wielkie dzieło pracy ludzkiej, cierpienia, wysiłku, ludzkiej mądrości, ludzkiej wytrwałości Cywilizacja, piękno dzieła sztuki nie są dane jak woda i powietrze, są człowiekowi dane przez poprzednie generacje i dlatego ciągłość jest tak istotna, i dlatego ten, kto pracuje na rzecz dziedzictwa kulturowego, odgrywa szczególną rolę jako ten, który przypomina, jako ten, kto jest strażnikiem ludzkiej pamięci, strażnikiem tego, co było, ale i tego, co będzie Edmund Berg powiedział kiedyś bardzo brutalnie i okrutnie, że jeżeli nasza generacja jest w stanie widzieć dalej niż poprzednie, to nie dlatego, iż byśmy sami byli olbrzymami, ale dlatego, że jesteśmy karłami, które stoją na ramionach olbrzymów Dziedzictwo kulturowe bardzo mocno o tym przypomina. Jest głęboki sens wykraczający bardzo daleko poza historię sztuki w gromadzeniu dziedzictwa kulturowego, przedmiotów minionejprzeszłości, pięknej i chwalebnej, i w trosce o nie. Powiedziałem także, że Pan Profesor jest niezwykłym dziedzicem I Rzeczypospolitej. Nie tylko dlatego, że uczynił przedmiotem swoich zainteresowań sztukę z tamtego okresu, i nie tylko dlatego - choć to bardzo ważne - że rozumiał to, co zawsze było istotą dawnego porządku, a więc przeświadczenie, że ci, którym wiele jest dane, muszą też wiele dawać swojej wspólnocie, że z przywilejów, z możliwości płyną powinności - powinności wobec swojej wspólnoty i swojego kraju. Jest on dziedzicem I Rzeczypospolitej w jeszcze jednym, najbardziej podstawowym sensie tego słowa. Otóż I Rzeczpospolita była krajem zdumiewającej różnorodności, którą spajała myśl o wspólnych wartościach, o wolności i równości przede wszystkim politycznej, pozwalajacej się spotykać i współdziałać ludziom, których niewiele poza owymi wolnościami obywatelskimi i politycznymi łączyło Ta I Rzeczpospolita trwa w dzisiejszej myśli Pana Profesora o konieczności wspólnego zajmowania się wspólnym dziedzictwem Rzeczypospolitej Wspólnego, a więc nie tylko nas tutaj, którzy czujemy się dziedzicami I Rzeczypospolitej, ale wspólnego z innymi narodami, które dziś żyją w osobnych państwach, a kiedyś tę Rzeczpospolitą współtworzyły Jest rzeczą niezmiernie ważną, niezmiernie istotną, ażeby zachęcić innych do tego samego poczucia bycia dziedzicem Rzeczypospolitej Jest rzeczą niezmiernie ważną i istotną, żebyśmy umieli wspólnie z Białorusinami, Ukraińcami, Litwinami nasze dziedzictwo chronić, badać, zachowywać dla przeszłości. Rzeczpospolita była rzeczą wspólną i ważne jest, aby to dziedzictwo tak samo dzisiaj było traktowane. I wielkie podziękowania dla Pana Profesora także i za to. Za to, że tak wiele uczynił dla nauczenia nas i naszych sąsiadów takiego właśnie myślenia o dziedzictwie Panie Profesorze, niezmierne podziękowania za całą Pańską działalność, za to wszystko, co Pan uczynił dla Zamku i dla innych instytucji kultury w Polsce Za to, że umiał Pan być odważny, dzielny, wtedy gdy było to niezbędne i konieczne. I za to, że dzisiaj dzieli się Pan z nami nie tylko swoimi zbiorami, swoją wiedzą, swoimi umiejętnościami, ale także swoją mądrością Dziękuję bardzo Tomasz Merta 9

10 WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI Szanowny, Drogi Jubilacie, Drodzy Państwo! Zostałem zapowiedziany formalnie rzecz biorąc, słusznie, bo jestem przewodniczącym Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie, w której skład Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego powołał również Andrzeja Ciechanowieckiego, ale nie w tym charakterze mam zamiar tu dzisiaj występować. Również nie w imieniu rządu, gdyż w imieniu rządu zabrał głos bardzo kompetentnie, pięknie, mądrze i słusznie Pan Minister Merta, reprezentujący Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. A od strony, że tak powiem, fachowej", z kompetencją, której nie mam, zabierał głos na wstępie Pan Dyrektor Profesor Andrzej Rottermund, który mówił o bardzo ważnej dziedzinie działalności Andrzeja Ciechanowieckiego jako historyka i mecenasa sztuki, o czym bardzo dużo wie jako dyrektor Zamku Królewskiego i jako przyjaciel Jubilata. Jutro zostanie wiele przyczynków wypowiedzianych w sesji naukowej, które będą sygnalizowały różne ważne dziedziny badań, a jeden z nich będzie także poświęcony samej biografii Jubilata. Ja więc nie chcę poruszać tych problemów, a tym bardziej antycypować tego, co będzie kompetentnie jutro przedstawiane. Natomiast chcę skupić się w mojej wypowiedzi na sprawach, które w szczególny sposób mnie jako człowieka, Polaka związanego zamiłowaniami z różnymi dziedzinami kultury, choć nie muzealnika i nie historyka sztuki, zajmują. Myślę, że będzie ważne i miłe dla Jubilata, a może i nieobojętne, a raczej interesujące dla części, przynajmniej dla młodszej części słuchaczy to, co mógłbym powiedzieć o zupełnie specyficznym darze opatrzności, za jaki uważam w moim przypadku to, że mam szczęście od 66 lat - tak, od 66 lat - znać Andrzeja Ciechanowieckiego w bardzo różnych sytuacjach, w różnych dziedzinach i w różnych sprawach, ale w każdym przypadku jako człowieka zaufania, a później jednego ze szczególnie bliskich przyjaciół. Otóż tak się złożyło, że w okupowanej przez Niemców Warszawie w roku 1943, mając wtedy lat 21 i będąc pracownikiem Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu Polskiego na Kraj, poszedłem na spotkanie inspekcyjne do organizacji społecznej, ponadpartyjnej, a mianowicie Porozumienia Pomocy Więźniom. To Porozumienie Pomocy Więźniom było dziełem prowadzonym zresztą głównie przez panie ze środowiska katolickiego, a jego zadaniem była daleko idąca, nielegalna opieka nad więźniami politycznymi przede wszystkim warszawskich więzień, ale również obozów koncentracyjnych, do których ci więźniowie byli później wywożeni, z Majdankiem i Oświęcimiem włącznie. Organizacja ta pracowała społecznie przy pomocy materialnej rządu polskiego w Londynie, a ja jako przedstawiciel komórki tego rządu poszedłem na spotkanie do jednego z lokali w południowej części Śródmieścia i tam spotkałem wolontariuszy, wśród nich

11 PRZEMÓWIENIA WYGŁOSZONE NA UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZU 85-LECIA URODZIN... nieznanego mi wtedy oczywiście z nazwiska - tak jak i ja nie byłem znany z nazwiska ówczesnym partnerom - Andrzeja Ciechanowieckiego. Był on wtedy czynny jako o dwa lata ode mnie młodszy, aktywny Polak w tym bardzo ważnym dziele pomocy więźniom politycznym Zaangażowanie na rzecz cierpiących dla sprawy narodowej było bardzo tradycyjne dla kół inteligencji warszawskiej, inteligencji polskiej, w tym inteligencji katolickiej. Miało swoją tradycję XIX-wieczną i miało tę tradycję kontynuowaną również w latach drugiej wojny światowej, w formach pięknych i skutecznych, aż do wybuchu powstania warszawskiego. I na tym małym odcinku, jednym z odcinków zaangażowania Andrzeja Ciechanowieckiego, dane mi było go przelotnie poznać W roku 1945 i 1946zetknąłem się z nim również przelotnie w Warszawie i Krakowie. On podejmował wtedy trudne próby jakiegoś włączenia się w prace dla państwa. No, nie dało to takich wyników, jakie były jego zamiarem, i później skoncentrował się głównie na kończeniu swoich studiów w zakresie historii sztuki Te moje luźne kontakty nie pozwoliły mi na obserwację rozwoju jego działalności w latach akademickich, działalności w tak zwanym Klubie Logofagów w Krakowie, innych dziedzin, o których słyszałem później. Ale sam dość wcześnie, bo już w listopadzie w 1946 r, zostałem pozbawiony wolności i zacząłem skomplikowaną drogę więzienną. I na tej skomplikowanej drodze więziennej doszły do mnie po pewnym czasie, kiedy byłem już w sensie stażu niemłodym więźniem, wiadomości o tym, że aresztowany został także Andrzej Ciechanowiecki. Nie spotkałem go wtedy przez czas dłuższy, bo to nie od nas zależało Ale spotkałem go w roku 1954, w lecie, kiedy 2 czerwca przybyłem z transportem więźniów politycznych z Mokotowa do więzienia w Rawiczu. Osadzony byłem w Rawiczu jako więzień odsiadujący karę ośmiu lat więzienia za (rzekome) szpiegostwo. Nie była to obiecująca kwalifikacja i nie ułatwiała życia więźniowi Ale nie o to chodzi, bo mowa dzisiaj o naszym Jubilacie. I oto doszło do mojej wiadomości stosunkowo szybko, że Andrzej Ciechanowiecki pełni funkcję na terenie tamtejszego szpitala więziennego, w którym - nie będąc przecież w żadnej mierze ani lekarzem, ani w ogóle człowiekiem służby zdrowia - znalazł sobie bardzo mądre i społecznie ważne miejsce: mianowicie kogoś w rodzaju generalnego sekretarza, cywilnego organizatora szpitala obok więźniów lekarzy polskich, fachowych, takich jak wtedy doktor Mróz, doktor Spyrka Pamiętam te nazwiska do dziś Ale to Andrzej Ciechanowiecki zorganizował tę typową komórkę konspiracyjną, bardzo dobrze nawiązującą do jego doświadczeń wczesnych, prawie chłopięcych, jeszcze z międzyorganizacyjnego Porozumienia Pomocy Więźniom w latach gestapo. W latach SB znalazł on formę takiego działania, aby wykorzystując legalne możliwości, dokonywać nielegalnych korektur, tzn. mniej elegancko: zajął się systematycznym organizowaniem fałszowania dokumentacji medycznej na rzecz przedstawienia więźniów politycznych jako ofiar w takim stanie zdrowia, który zagraża śmiercią przy dalszym pobycie w więzieniu. I najpierw w Rawiczu, później jeszcze we Wronkach tę działalność bardzo intensywnie prowadził w niewielkim gronie więźniów. To się może nawet zanadto rozchodziło, bo już nie jednostki i dziesiątki, ale więcej niż dziesiątki więźniów politycznych z tych fałszerstw korzystały. Ta rzecz przyniosła i mnie wcześniejsze zwolnienie z więzienia jako ciężko dotkniętemu. Byłem oczywiście dotknięty, ale gdyby przeczytać te ówczesne orzeczenia, których ślady w moich aktach się zachowały, no to właściwie byłem ruiną człowieka, która powinna jedynie na noszach być wyniesiona z więzienia, aby spokojnie umrzeć. Tak źle jednak nie było ani w moim przypadku, ani w przypadku wielu innych inteligentów, więźniów politycznych, którym czynnie pomógł Andrzej Ciechanowiecki. To nie 11

12 WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI jest karta jego dziejów, o której powszechnie by wiedziano i pisano. Mówiłem o niej nieraz w nowej Polsce, mówiłem o niej w polskim Londynie. Wiem o tym, że to był jeden z motywów, który skłonił Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego do wyróżnienia Andrzeja Ciechanowieckiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Polonia Restituta, odznaczeniem bardzo wysokim jak na Londyn emigracyjny. Następnym wyższym był Order Orła Białego już w odrodzonej Polsce. To nasze więzienne spotkanie spowodowało, że wyszedłszy wcześniej niż sam Andrzej z więzienia, nawiązałem możliwie żywy kontakt z jego niezapomnianą matką, świętej pamięci Panią Matyldą, czyli Tilly - tak była zwana - Ciechanowiecką, wegetującą wtedy w Krakowie. I poprzez ten kontakt szukaliśmy też jakichś dróg wpływu na szybsze - gdyby się dało, na fali następującej odwilży politycznej w bloku wschodnim - uwolnienie Andrzeja. W jakimś stopniu się to udało, trudno orzec w jakim. Opuściwszy więzienie, pełen energii i werwy rzucił się w wiele spraw i zadań. To się wiązało z ogólną odwilżą, to się wiązało z przełomem lat '56-'57, odbudową Tygodnika Powszechnego", restytucją środowiska katolickiego, patriotycznego i niepodległościowego w Krakowie - tam zamieszkał. Podejmował różne działania, o których osobno by warto było mówić. W moim doświadczeniu wiązały się one z odbudową naszych kontaktów więziennych, które pogłębiły zaufanie, jakie rozwijało się między nami, a potem i z rolą ojca chrzestnego, jaką spełnił Andrzej Ciechanowiecki w odniesieniu do mojego syna ochrzczonego przez księdza Jana Zieję w kościele Wizytek w Warszawie w roku 1956 imionami Władysław Teofil - drugie to pseudonim ojca z Armii Krajowej. Noworodek jest dziś na sali, czuje się dobrze i należy oczywiście do grona najbardziej Andrzejowi oddanych i przyjaznych ludzi, właściwie uważa tego ojca chrzestnego za bardzo bliskiego członka rodziny - jak być zresztą powinno. W roku 1966, po kilku już latach pobytu na Zachodzie, gdzie udało się wyjechać dla celów naukowych, i po decyzji pozostania, po wyjeździe już szczęśliwym, udanym Pani Matyldy Ciechanowieckiej do Londynu, po doktoracie, który w tym czasie zrobił w Tübingen, czyli na sławnym uniwersytecie w Tybindze, w zakresie problematyki kulturalnej polskiej, choć akurat nie z dziedziny muzealnictwa - o dworze muzycznym Michała Kleofasa Ogińskiego - Andrzej Ciechanowiecki był już jako tako ustabilizowany owocnie w Londynie. Tam od razu zajął się problemami dzieł sztuki i zrobił sobie z tego zawód, który zawsze traktował jako posłannictwo. I wtedy, w 1966 r, w wyniku procedur, które w PRL-u były możliwe, na jego zaproszenie wyjechałem do Londynu po raz pierwszy w życiu. Poprzednio już komunikowałem się z nim listownie przy innych możliwościach, między innymi przy wcześniejszym wyjeździe do Ziemi Świętej w 1963 r. Ale te kontakty listowne nie zastępowały osobistych. Osobisty nasz kontakt odbudowany został dzięki jego energii w roku Później ten kontakt pogłębiał się z roku na rok, a kiedy zacząłem pracować na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, to Andrzej był jednym z opiekunów, dobroczyńców i ojców stypendialnych niektórych moich wybitniejszych studentów na KUL-u, na wydziale sekcji historii. Równocześnie opiekował się innymi osobami i rodzinami, o czym wiem, ale nie jest tu moją rzeczą mówić o jego działaniach na rzecz przyjaciół warszawskich i krakowskich oraz ich rodzin, wielostronnych działaniach nie w zakresie nauki, tylko w zakresie pomocy społecznej, ludzkiej, Polaka inteligenta z elit dla młodych ludzi z polskich, kulturalnych, katolickich rodzin z Krakowa czy Warszawy. Dalsze nasze losy zacieśniło znowu życie - wola Boża, bo chyba nie tylko przypadek. I doszło do tego, że obaj doczekaliśmy po okresie mojego kilkuletniego pobytu na profesurze 12

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

Podziękowania naszych podopiecznych:

Podziękowania naszych podopiecznych: Podziękowania naszych podopiecznych: W imieniu swoim jak i moich rodziców składam ogromne podziękowanie Stowarzyszeniu za pomoc finansową. Dzięki działaniu właśnie tego Stowarzyszenia osoby niepełnosprawne

Bardziej szczegółowo

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej

70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej 70. rocznica zakończenia II Wojny Światowej, 11/05/2015 13:45, autor: Redakcja Bielawa Podobnie jak w całym kraju, tak i w Bielawie, 8 maja odbyły się obchody upamiętniające 70. rocznicę zakończenia II

Bardziej szczegółowo

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24 Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego

Bardziej szczegółowo

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża Kard. Stanisław Nagy SCI Świadkowie wielkiego papieża Kard. Stanisław Nagy SCI Świadkowie Wielkiego Papieża CZĘSTOCHOWA 2011 Redaktor serii: ks. Ireneusz Skubiś Redaktor tomu: Anna Srokosz-Sojka Redakcja

Bardziej szczegółowo

Dzień Patrona przygotowanie programów artystycznych, kiermasze, konkursy, Obchody Rocznic Pontyfikatu Jana Pawła II, Upamiętnianie Rocznicy Śmierci

Dzień Patrona przygotowanie programów artystycznych, kiermasze, konkursy, Obchody Rocznic Pontyfikatu Jana Pawła II, Upamiętnianie Rocznicy Śmierci W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się bardziej człowiekiem - o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał, aby więcej poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej

Bardziej szczegółowo

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!

Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem! Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,

Bardziej szczegółowo

MUZEUM NARODOWE W KRAKOWIE- GMACH GŁÓWNY. Fot: http://culture.pl/pl/miejsce/muzeum-narodowe-w-krakowie

MUZEUM NARODOWE W KRAKOWIE- GMACH GŁÓWNY. Fot: http://culture.pl/pl/miejsce/muzeum-narodowe-w-krakowie MUZEUM NARODOWE W KRAKOWIE- GMACH GŁÓWNY Fot: http://culture.pl/pl/miejsce/muzeum-narodowe-w-krakowie Kilka słów na temat Muzeum Narodowego w Krakowie Muzeum jest największą instytucją muzealną w Polsce

Bardziej szczegółowo

Instytut Archeologii i Etnologii PAN w

Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Instytut Archeologii i Etnologii PAN w dniu 14 listopada 2013 roku obchodził 60-lecie swojego istnienia. Z tej okazji otrzymaliśmy liczne listy gratulacyjne i medale okolicznościowe. Przeżyjmy to jeszcze

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

20 kwietnia 2010, godz. 17.00 WYKŁAD INAUGURACYJNY Adam Zamoyski Stanisław August pora na nowe spojrzenie SALA SENATORSKA

20 kwietnia 2010, godz. 17.00 WYKŁAD INAUGURACYJNY Adam Zamoyski Stanisław August pora na nowe spojrzenie SALA SENATORSKA Program wykładów 20 kwietnia 2010, godz. 17.00 WYKŁAD INAUGURACYJNY Adam Zamoyski Stanisław August pora na nowe spojrzenie SALA SENATORSKA 28 kwietnia 2010, godz. 17.00 Dr hab. Anna Grześkowiak-Krwawicz

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/ /1923

Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/ /1923 Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/1921 1922/1923 Lekarz, patolog, historyk medycyny i antropolog. Urodził się 6 V 1875 r. w Zagórzu

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

Weź w opiekę młodzież i niewinne dziatki, By się nie wyrzekły swej Niebieskiej Matki.

Weź w opiekę młodzież i niewinne dziatki, By się nie wyrzekły swej Niebieskiej Matki. JASNOGÓRSKA PANI G G7 C G Ref.: Jasnogórska Pani, Tyś naszą Hetmanką, e h a D Polski Tyś Królową i najlepszą Matką. h e G D7 Spójrz na polskie domy, na miasta i wioski. G E7 a D D7 G Niech z miłości Twojej

Bardziej szczegółowo

DZIEŃ FLAGI RP ORAZ DZIEŃ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ

DZIEŃ FLAGI RP ORAZ DZIEŃ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ DZIEŃ FLAGI RP ORAZ DZIEŃ POLONII I POLAKÓW ZA GRANICĄ W związku z przypadającym 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, na Wieży Zegarowej Zamku Królewskiego, w obecności prezydenta Andrzeja Dudy,

Bardziej szczegółowo

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES

TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

Sytuacja zawodowa pracujących osób niepełnosprawnych

Sytuacja zawodowa pracujących osób niepełnosprawnych Sytuacja zawodowa pracujących osób niepełnosprawnych dr Renata Maciejewska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie Struktura próby według miasta i płci Lublin Puławy Włodawa Ogółem

Bardziej szczegółowo

Wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura Szyka

Wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura Szyka Biuletyn Polonijny, Montreal, 10 czerwca 2011 Wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura Szyka 9. VI. (czwartek), o godz.19:00 w Konsulacie RP odbył się wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura

Bardziej szczegółowo

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu, IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji

Bardziej szczegółowo

Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej

Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej PL_0001 Fundacja Ośrodka KARTA 02-536 Warszawa Narbutta 29 Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej 1863-1987 Numer zespołu PL_0001_OK_1852 1 Wstęp do inwentarza zespołu: Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej

Bardziej szczegółowo

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu

Bardziej szczegółowo

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej

W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej W ramach projektu Kulinarna Francja - początkiem drogi zawodowej Chcielibyśmy podzielić się z wami naszymi przeżyciami, zmartwieniami, oraz pokazać jak wyglądała nasza fantastyczna przygoda w obcym ale

Bardziej szczegółowo

Piękny gest 98-letniej łodzianki. Ufundowała Muzeum Miasta Łodzi obraz

Piękny gest 98-letniej łodzianki. Ufundowała Muzeum Miasta Łodzi obraz 06-07-19 1/5 Ufundowała Muzeum Miasta Łodzi 17.01.2019 15:17 Aleksandra Górska / BPKSiT kategoria: Aktualności kulturalne Pani Zofia Dachniewska napisała do magistratu, deklarując chęć przeznaczenia części

Bardziej szczegółowo

Królowie i sztuka muzea rezydencje w listopadzie zwiedzimy za darmo

Królowie i sztuka muzea rezydencje w listopadzie zwiedzimy za darmo Królowie i sztuka muzea rezydencje w listopadzie zwiedzimy za darmo Zamek na Wawelu [1] Fot. Anna Stankiewicz Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 Strona 3 z 5 27 października 2016 Wawel, Zamek Królewski w Warszawie,

Bardziej szczegółowo

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady,

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, Laura Mastalerz, gr. IV Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, w których mieszkały wraz ze swoimi rodzinami:

Bardziej szczegółowo

Odzyskajcie kontrolę nad swoim losem

Odzyskajcie kontrolę nad swoim losem Odzyskajcie kontrolę nad swoim losem Mocno wierzę w szczęście i stwierdzam, że im bardziej nad nim pracuję, tym więcej go mam. Thomas Jefferson Czy zadaliście już sobie pytanie, jaki jest pierwszy warunek

Bardziej szczegółowo

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pieśń: O zbawcza Hostio Panie, Jezu Chryste, wierzymy, że jesteś tutaj z nami, ukryty w tej drobinie chleba. Ty sam nas zapewniłeś, kiedy biorąc chleb w swoje ręce,

Bardziej szczegółowo

Wydanie specjalne gazetki szkolnej Na szóstkę. z okazji. Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka. obchodzonego 20 listopada

Wydanie specjalne gazetki szkolnej Na szóstkę. z okazji. Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka. obchodzonego 20 listopada Wydanie specjalne gazetki szkolnej Na szóstkę z okazji Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka obchodzonego 20 listopada Chcesz dowiedzieć się, jakie masz prawa i obowiązki?! A do tego wygrać nagrodę? Nic prostszego!

Bardziej szczegółowo

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?

Bardziej szczegółowo

Stanisław Westwalewicz - kolekcja włoska w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie

Stanisław Westwalewicz - kolekcja włoska w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie Stanisław Westwalewicz (13 listopada 1906 w Kozienicach -15 maja 1997 roku w Tarnowie). Malarz, grafik, rysownik, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, więzień obozu w Kozielsku, żołnierz II Kurpusu.

Bardziej szczegółowo

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA

HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA Tekst biblijny: Dz. Ap. 16,19 36 Tekst pamięciowy: Dz. Ap. 16,31 ( ) Uwierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom. Bóg chce, abyś uwierzył w Jego Syna, Jezusa

Bardziej szczegółowo

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE

Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Pałac na Wyspie Pałac Myślewicki Biały Domek Stara Pomarańczarnia Podchorążówka Stara Kordegarda Amfiteatr Stajnie i wozownie Wejścia do Łazienek Królewskich 2 3 O CO TU CHODZI? Kto

Bardziej szczegółowo

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec

HANS CHRISTIAN ANDERSEN. Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Przygotawała Katarzyna Semla SP-5 Żywiec HANS CHRISTIAN ANDERSEN Żył w latach 1805 1875; Prozaik, poeta, dramaturg i baśniopisarz duński; W wieku 14 lat, po śmierci ojca, we wrześniu

Bardziej szczegółowo

Korespondencja osobista Życzenia

Korespondencja osobista Życzenia - Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulujemy! Życzymy

Bardziej szczegółowo

bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia polski-polski

bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia polski-polski Życzenia : Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Gratulacje i najlepsze

Bardziej szczegółowo

Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS

Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS Wieczornica Papieska 2017 TOTUS TUUS Współczesny świat potrzebuje autorytetów, które uczą, jak godnie żyć i przywracają wiarę w prawdziwe wartości. Jednym z największych autorytetów naszych czasów jest

Bardziej szczegółowo

Franciszek Wójcik (1903-1984)

Franciszek Wójcik (1903-1984) Franciszek Wójcik (1903-1984) wystawa: Pejzaże z Rzymu i Zakopanego 04.03.2011 18.03.2011 Connaisseur Salon Dzieł Sztuki Kraków, Rynek Główny 11 Franciszek Wójcik (1903-1984) Urodzony 2 stycznia 1903 r.

Bardziej szczegółowo

bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia chiński-polski

bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia chiński-polski Życzenia : Ślub 祝 贺, 愿 你 们 幸 福 快 乐, 天 长 地 久 Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! młodej parze 致 以 我 对 你 们 婚 姻 真 诚 的 祝 福 Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! młodej parze 恭 喜 喜 结

Bardziej szczegółowo

Anioły zawsze są obok ciebie i cały czas coś do

Anioły zawsze są obok ciebie i cały czas coś do Anioły zawsze są obok ciebie i cały czas coś do ciebie mówią zwłaszcza wtedy, kiedy się do nich modlisz. Ich subtelny głos, który dociera do nas w postaci intuicyjnych odczuć i myśli ciężko usłyszeć w

Bardziej szczegółowo

Bank pytań na egzamin ustny

Bank pytań na egzamin ustny Liceum Plastyczne im. Piotra Potworowskiego w Poznaniu ul. Junikowska 35, 60-163 Poznań; tel./fax +48 61 868 48 68; kom. +48 798 210 608; sekretariat@lp.poznan.pl; www.lp.poznan.pl Bank pytań na egzamin

Bardziej szczegółowo

Korespondencja osobista Życzenia

Korespondencja osobista Życzenia - Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Wszystkiego najlepszego

Bardziej szczegółowo

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0

WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Kraków 2008 Podręcznik nr AZ-03-03-1-01 do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem

Bardziej szczegółowo

Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu

Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu 3 Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu Panie Jezu, my, naród polski, przed Tobą na kolana upadamy. Wobec Nieba i ziemi wyznajemy: Ty jesteś Bogiem naszym, Zbawicielem naszym, Ty jesteś Królem

Bardziej szczegółowo

Drodzy Rodzice, Po uroczystości zaślubin zapraszamy na przyjęcie weselne do.

Drodzy Rodzice, Po uroczystości zaślubin zapraszamy na przyjęcie weselne do. Kochana Mamo, Kochany Tato, Szliście z nami przez całe nasze życie, chroniliście przed złem, dawaliście ciepło i otuchę, uczyliście trudnej sztuki życiowej mądrości, zaszczepialiście w nas Wasze piękno

Bardziej szczegółowo

Anna Małecka. Zamek Królewski w Warszawie wielokrotnie

Anna Małecka. Zamek Królewski w Warszawie wielokrotnie Anna Małecka WYSTAWY, WYSTAWY... NAJCIEKAWSZE EKSPOZYCJE Z OSTATNICH LAT W ZAMKU KRÓLEWSKIM W WARSZAWIE DOROCZNA WYSTAWA ORGANIZOWANA W MUZEUM ROLNICTWA IM. KSI DZA KRZYSZTOFA KLUKA W CIECHANOWCU 18 PAèDZIERNIKA

Bardziej szczegółowo

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie

Narodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste

Bardziej szczegółowo

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,

Bardziej szczegółowo

Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. (Albert Einstein)

Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. (Albert Einstein) Wiesław Ozga TreningAntystresowy.pl Afirmacje - modlitwa dziękczynna Powinniśmy wiedzieć czego chcemy, widzieć to, cieszyć się i z wielką wdzięcznością dziękować Bogu za to, że nasz doskonały plan staje

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska

Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A. KLASY III D i III B. KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska RE Rysunek: Dominika Ciborowska kl. III b L I G I A KLASY III D i III B KATECHETKA: mgr teologii Beata Polkowska Duchu Święty przyjdź ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO DOMINIKA CIBOROWSKA KL III D MODLITWA Przyjdź

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA

SZKOLENIE INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO I POLSKA MISJA KATOLICKA W ANGLII zapraszają na SZKOLENIE LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA RODZINNEGO POMAGAM SOBIE-POMAGAM INNYM pod

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY

WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY KOD UCZNIA: Drogi Uczestniku! WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY Dialog to budowanie wzajemności ks. prof. Józef Tischner Test zawiera pytania z kilku

Bardziej szczegółowo

UDOSTĘPNIENIE ZBIORÓW MUZEALNYCH ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE MUZEUM

UDOSTĘPNIENIE ZBIORÓW MUZEALNYCH ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE MUZEUM UDOSTĘPNIENIE ZBIORÓW MUZEALNYCH ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE MUZEUM Projekt Digitalizacja i udostępnienie zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie Muzeum Udostępnienie zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Janusz Przybylski. Grafika i malarstwo

Janusz Przybylski. Grafika i malarstwo Janusz Przybylski Grafika i malarstwo wrzesień-październik 2014 W stałej ekspozycji jednej z najważniejszych galerii sztuki współczesnej na świecie, w Tate Gallery w Londynie, niewiele dzieł pochodzi z

Bardziej szczegółowo

Jan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU

Jan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU Jan Paweł II JEGO OBRAZ W MOIM SERCU Jan Paweł II Jan Paweł II właściwie Karol Józef Wojtyła, urodził się 18 maja 1920 w Wadowicach, zmarł 2 kwietnia 2005 w Watykanie polski biskup rzymskokatolicki, biskup

Bardziej szczegółowo

Wizyta w Gazecie Krakowskiej

Wizyta w Gazecie Krakowskiej Wizyta w Gazecie Krakowskiej fotoreportaż 15.04.2013 byliśmy w Gazecie Krakowskiej w Nowym Sączu. Dowiedzieliśmy, się jak ciężka i wymagająca jest praca dziennikarza. Opowiedzieli nam o tym pan Paweł Szeliga

Bardziej szczegółowo

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr )

AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr ) AUDIO / VIDEO (A 2 / B1 ) (wersja dla studenta) ROZMOWY PANI DOMU ROBERT KUDELSKI ( Pani domu, nr 4-5 2009) Ten popularny aktor nie lubi udzielać wywiadów. Dla nas jednak zrobił wyjątek. Beata Rayzacher:

Bardziej szczegółowo

To My! W numerze: Wydanie majowe! Redakcja gazetki: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka

To My! W numerze: Wydanie majowe! Redakcja gazetki: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka To My! Wydanie majowe! W numerze: Lektury - czy warto je czytać Wiosna - czas na zabawę Strona patrona Dzień MAMY Święta Krzyżówka Redakcja gazetki: redaktor naczelny - Julia Duchnowska opiekunowie - pan

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo!

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo! Pielgrzymka,18.01. 2013 Kochana Mamo! Na początku mego listu chciałbym Ci podziękować za wiedzę, którą mi przekazałaś. Wiedza ta jest niesamowita i wielka. Cudownie ją opanowałem i staram się ją dobrze

Bardziej szczegółowo

Wincenty Kućma. światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII

Wincenty Kućma. światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII Wincenty Kućma światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII Wincenty Kućma, urodzony 25 maja 1935 roku w Zbilutce (obecnie Zbelutka) na Kielecczyznie. W latach 1957-1962 studiował na Wydziale

Bardziej szczegółowo

Jerzy Malec JAN STASZKÓW ( ) IN MEMORIAM

Jerzy Malec JAN STASZKÓW ( ) IN MEMORIAM XIII: 2016 nr 4 e-issn 2451-0610 ISSN 1733-2680 Jerzy Malec JAN STASZKÓW (1948 2016) IN MEMORIAM 31 sierpnia 2016 r. zmarł doc. dr Jan Staszków, wieloletni pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego i Krakowskiej

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII

NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII NAGRODA PIELĘGNIARSKA KRÓLOWEJ SYLWII QUEEN SILVIA NURSING AWARD Nagroda Pielęgniarska Królowej Sylwii (Queen Silvia Nursing Award, QSNA) to wyjątkowe stypendium skierowane wyłącznie do studentek i studentów

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE

PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE Podstawa prawna: 1.Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z póżn. zm.).

Bardziej szczegółowo

Przed podróŝą na Litwę

Przed podróŝą na Litwę Przed podróŝą na Litwę Źródło: http://www.hotels-europe.com/lithuania/images/lithuania-map-large.jpg BirŜai to niewielkie miasto litewskie wyznaczone jako miejsce kolejnego, juŝ piątego spotkania przedstawicieli

Bardziej szczegółowo

Program Historyczno Edukacyjny Rzeczypospolita Polska Polskie Państwo Emigracyjne

Program Historyczno Edukacyjny Rzeczypospolita Polska Polskie Państwo Emigracyjne Współorganizatorzy Programu: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz INSTYTUT TRADYCJI RZECZYPOSPOLITEJ I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO w imieniu Komitetu Organizacyjnego Programu Historyczno

Bardziej szczegółowo

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego. Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

Panią Bożenę oprowadzali po domu nasi najmłodsi mieszkańcy, prezentując swoje pokoje i inne pomieszczenia.

Panią Bożenę oprowadzali po domu nasi najmłodsi mieszkańcy, prezentując swoje pokoje i inne pomieszczenia. Promyk.go.pl Domel Gazetka wydawana przez Dom dla Dzieci i Młodzieży PROMYK w Morągu, ul. Żeromskiego 19, 14-300 Morąg wydanie specjalne Redaktor naczelny - Ewa Wiśniewska, zespół redakcyjny: Aneta Terebiłow,

Bardziej szczegółowo

Podczas pobytu w Żywcu artysta malarz portretował wielu mieszczan żywieckich.

Podczas pobytu w Żywcu artysta malarz portretował wielu mieszczan żywieckich. Historia Szkoły bogata, ciekawa, mało znana Odcinek 17. Czy wiesz, że uznanym artystą malarzem i równocześnie nauczycielem tej szkoły był Jan Kazimierz Olpiński, który uczył w niej rysunków, a jego twórczość

Bardziej szczegółowo

10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz

10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz 10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz. 18.00 W 100-lecie abstrakcji wystawa ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz BWA Galerii Sztuki w Olsztynie i Muzeum Okręgowego im. Leona

Bardziej szczegółowo

Co się kryje w muzeum? Co sie kryje w muzeum?

Co się kryje w muzeum? Co sie kryje w muzeum? Co sie kryje w muzeum? Każdy człowiek posiada potrzebę obcowania z dziełem sztuki, nie każdy jednak potrafi odebrać nadany przez twórcę dzieła komunikat. Społeczeństwo w trakcie edukacji szkolnej wdraża

Bardziej szczegółowo

Fot. 1 Stacja Radegast obecnie oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych

Fot. 1 Stacja Radegast obecnie oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych STACJA RADEGAST Na początku października otrzymaliśmy zaproszenie do wzięcia udziału w spotkaniu organizowanym przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, upamiętniającym 75 rocznicę deportacji Żydów

Bardziej szczegółowo

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej

Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej Katowice, dn. 15. 05. 2019 Szanowne Koleżanki i Koledzy, w dniu 14 marca br. zmarł w wieku 98 lat dr n. med. Leon BIRN, współtwórca polskiej ortopedii i traumatologii. Życiorys tego wspaniałego i niezwykłego

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU PIĘKNA NASZA POLSKA CAŁA Uczniowie Szkoły Podstawowej w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Firleju brali udział w Międzynarodowym Projekcie Edukacyjnym Piękna

Bardziej szczegółowo

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają.

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają. Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają. /Matka Celina Zapiski -17.VI.1883r./...dziecko drogie, chcę ci objaśnić...ogólną

Bardziej szczegółowo

PRZEMÓWIENIE AMBASADORA WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA J.E.P. CONRADA BRUCH NA OFICJALNYM OTWARCIU KONSULATU HONOROWEGO LUKSEMBURGA W KATOWICACH

PRZEMÓWIENIE AMBASADORA WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA J.E.P. CONRADA BRUCH NA OFICJALNYM OTWARCIU KONSULATU HONOROWEGO LUKSEMBURGA W KATOWICACH Katowice, 28 listopada 2018 r. PRZEMÓWIENIE AMBASADORA WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA J.E.P. CONRADA BRUCH NA OFICJALNYM OTWARCIU KONSULATU HONOROWEGO LUKSEMBURGA W KATOWICACH Drogi Mikołaju, Szanowni

Bardziej szczegółowo

Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie

Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie Klaudia Ślusarczyk Wpływ Chrztu Polski na nasze teraźniejsze życie Lokalne Przecieranie Oczu, Niekłańska (Re)aktywacja W ramach projektu Lokalne Przecieranie Oczu, Niekłańska (Re)aktywacja organizowanego

Bardziej szczegółowo

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 (Redaktor) Witam państwa w audycji Blisko i daleko. Dziś o podróżach i wycieczkach będziemy rozmawiać z gośćmi. Zaprosiłem panią Iwonę, panią Sylwię i pana Adama, żeby opowiedzieli

Bardziej szczegółowo

Ksiądz Profesor Józef Tischner - Łopuszna sierpień 2006

Ksiądz Profesor Józef Tischner - Łopuszna sierpień 2006 Ksiądz Profesor Józef Tischner - Łopuszna sierpień 2006 Jak w kilku zdaniach ująć naukę, jaką odebraliśmy z tego, co mówił do nas Ksiądz Profesor. Czym dla nas była Jego obecność w polskiej rzeczywistości,

Bardziej szczegółowo

ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE - MUZEUM

ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE - MUZEUM ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE - MUZEUM REZYDENCJA KRÓLÓW I RZECZYPOSPOLITEJ Apartament Wielki Galeria Owalna Niegdyś sala przejściowa, przez którą prowadziła droga do loży królewskiej w kolegiacie św. Jana.

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pracy Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie

Koncepcja pracy Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie Koncepcja pracy Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie,,( ) Wychowywać to nie znaczy kształcić tylko rozum, lecz kształtować harmonijnie całego człowieka, a więc także jego serce i charakter.

Bardziej szczegółowo

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb Ofiaruję Ci Ofiaruję Ci moją noc i mój dzień, moją pracę i mój sen, wszystko, co drogie mi, Panie, ofiaruję Ci. Bo dla Ciebie ja żyję, moim Królem jesteś Ty. To, co mam, wszystko ofiaruję Ci. / 2x Kiedyś

Bardziej szczegółowo

WYJĄTKOWE KOBIETY NAGRODZONE :55:55

WYJĄTKOWE KOBIETY NAGRODZONE :55:55 WYJĄTKOWE KOBIETY NAGRODZONE 2018-03-12 15:55:55 Z okazji Dnia Kobiet w niedzielę w Samorządowym Ośrodku Kultury i Sportu w Chorzelowie odbyło się spotkanie, podczas którego wyróżniono kobiety szczególnie

Bardziej szczegółowo

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO

1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO 1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO Dzień 1 września to dzień szczególny dla wszystkich: dla dzieci, młodzieży, dla ich rodziców i nauczycieli. Zawsze towarzyszy mu wiele emocji. Dla

Bardziej szczegółowo

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim.

Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Moja mała Ojczyzna Program ścieżki - edukacja regionalna - dziedzictwo kulturowe w regionie rawskim. Program szkoły zakłada wychowanie i przygotowanie człowieka do rozumienia otaczającego go świata. Człowiek

Bardziej szczegółowo

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14). Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie

ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie Pieśń: Blisko, blisko, blisko jesteś Panie mój lub O Jezu w Hostii utajony Panie Jezu, Ty nakazałeś aby pozwolić dzieciom przychodzić do Ciebie,

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Archeologii

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Archeologii OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Muzealnictwo i ochrona zabytków 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca przedmiot

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE DLA RODZICÓW. Zaproszenie Kochani Rodzice! Z wielu dróg, którymi może pójść człowiek, wybraliśmy tę jedną wspólną.

ZAPROSZENIE DLA RODZICÓW. Zaproszenie Kochani Rodzice! Z wielu dróg, którymi może pójść człowiek, wybraliśmy tę jedną wspólną. ZAPROSZENIE DLA RODZICÓW Zaproszenie Kochani Rodzice! Z wielu dróg, którymi może pójść człowiek, wybraliśmy tę jedną wspólną. To kim jesteśmy, to jak się kochamy, to Wam jesteśmy wdzięczni, za wszystko

Bardziej szczegółowo

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Prezentacja Stowarzyszenia Hospicjum im. Piotra Króla Stowarzyszenie powstało w czerwcu 2012 roku, kilka miesięcy od dnia pożegnania śp. Piotra Króla, którego

Bardziej szczegółowo

Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia

Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia 3 Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia Święty Andrzeju Bobolo, który tak umiłowałeś Jezusa jako swojego Pana, że oddałeś Mu siebie na służbę aż do męczeńskiej śmierci. Proszę Cię, wspieraj

Bardziej szczegółowo

Tekst zaproszenia. Rodzice. Tekst 2 Emilia Kowal. wraz z Rodzicami z radością pragnie zaprosić

Tekst zaproszenia. Rodzice. Tekst 2 Emilia Kowal. wraz z Rodzicami z radością pragnie zaprosić Tekst zaproszenia Tekst 1 Mamy zaszczyt zaprosić Sz.P. Na uroczystość PIERWSZEGO PEŁNEGO UCZESTNICTWA WE MSZY ŚIĘTEJ Naszej córki Leny Kardas która odbędzie się dnia 5 maja 2015o godz. 9.30 w kościele

Bardziej szczegółowo

20 Kiedy bowiem byliście. niewolnikami grzechu, byliście wolni od służby sprawiedliwości.

20 Kiedy bowiem byliście. niewolnikami grzechu, byliście wolni od służby sprawiedliwości. Lectio Divina Rz 6,15-23 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

Ekspozycje w Galerii Plenerowej Łazienek Królewskich (ogrodzenie od Alei Ujazdowskich) dostępne będą do 30 września 2018 roku. ***

Ekspozycje w Galerii Plenerowej Łazienek Królewskich (ogrodzenie od Alei Ujazdowskich) dostępne będą do 30 września 2018 roku. *** 03 września 2018 WYSTAWA PLENEROWA NA STULECIE SZTABU GENERALNEGO WP. Polacy mają w sobie instynkt wolności. Ten instynkt ma wartość i ja tę wartość cenię - te słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego stały

Bardziej szczegółowo