MIEJSKIE WODOCIĄGI i KANALIZACJA SPÓŁKA z o.o. w PILE

Transkrypt

1 MIEJSKIE WODOCIĄGI i KANALIZACJA SPÓŁKA z o.o. w PILE

2 WODY OPADOWE PIERWSZE DOŚWIADCZENIA i KONSEKWENCJE WPROWADZENIA OPŁAT PLAN PREZENTACJI 1. Geneza wprowadzenia opłat za korzystanie z urządzeń kanalizacji deszczowej 2. Przyrost powierzchni i liczby odbiorców usług 3. Struktura powierzchni obecnie odwadnianej 4. Długość sieci kanalizacji deszczowej 5. Koszty, przychody i wynik Spółki MWiK Piła w zakresie odbioru ścieków deszczowych 6. Zagospodarowanie wód opadowych we własnym zakresie 7. Majątek rzeczowy MWiK 8. Weryfikacja powierzchni odwadnianych 9. Historia opłat 10. Korzyści wynikające z wprowadzenia opłat 11. Temida jest ślepa? 12. Konsekwencje wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

3 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ LUTY Rada Miejska w Pile przekazała aportem Spółce MWiK Piła sieć kanalizacji deszczowej. 2. Spółka MWiK Piła dokonała inwentaryzacji powierzchni odwadnianych do miejskiej kanalizacji deszczowej. 3. Rada Miejska w Pile uchwaliła opłatę za korzystanie z kanalizacji deszczowej na terenie miasta Piły. MARZEC Wojewoda Pilski zaskarżył w/w uchwałę do Sądu Administracyjnego.

4 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ GRUDZIEŃ 1993 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały uzasadniając, że woda opadowa spływająca z powierzchni zanieczyszczonych jest ściekiem, ale przepisy prawne o zasadach ustalania opłat nie pozwalają Radzie Gminy ustalać opłat za wody opadowe. KONSEKWENCJE WYROKU NSA: kanalizacja deszczowa na terenie miasta Piły pozostała składnikiem majątkowym Spółki MWiK Piła Gmina Piła ogłaszała przetargi na konserwację kanalizacji deszczowej utrzymanie kanalizacji deszczowej obciążało budżet miasta.

5 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ GRUDZIEŃ Spółka MWiK ponownie wystąpiła do Zarządu Miejskiego w Pile o ustanowienie opłat za korzystanie z urządzeń kanalizacji deszczowej powołując się na Ustawę o samorządzie gminnym oraz o Ustawę o gospodarce komunalnej. 2. Rada Miejska w Pile w styczniu 2003 roku podjęła Uchwałę w sprawie opłaty za korzystanie z kanalizacji deszczowej na terenie miasta Piły. Treść 1 Uchwały: Ustala się opłatę za korzystanie z urządzeń kanalizacji deszczowej stanowiącej własność Spółki Miejskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w Pile w wysokości 0,03 zł brutto za 1 m 2 powierzchni odwadnianej miesięcznie.

6 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ ROK Spółka MWiK złożyła pozew o zapłatę do Sądu Okręgowego w Poznaniu przeciwko jednej ze spółdzielni mieszkaniowych w Pile, która pomimo korzystania z urządzeń należących do MWiK odmówiła podpisania umowy. 2. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił powództwo podając w uzasadnieniu, iż przedmiotem opłat powinny być powierzchnie o trwałej nawierzchni, a dachy nie są nawierzchniami, gdyż nie znajdują się na powierzchni ziemi i nie są wymienione w Ustawie. ROK Spółka MWiK złożyła apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu.

7 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ ROK Sąd Apelacyjny w Poznaniu uznał, iż Spółka MWiK może domagać się opłat za wody opadowe i roztopowe pochodzące ze wszystkich powierzchni, z których wody opadowe i roztopowe odprowadzane są do kanalizacji deszczowej w tym również z dachów budynków należących do Spółdzielni. 2. Sąd Apelacyjny oparł swój wyrok na przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu ( art.405 kc) stwierdzając, iż Spółdzielnia osiągnęła korzyść majątkową bowiem zaoszczędziła wydatki na opłaty za odprowadzanie ścieków, korzystając nieodpłatnie z usług Spółki MWiK Piła. 3. Sąd Apelacyjny dodatkowo przywołał uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1998 roku:...obowiązek zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego za odprowadzone ścieki wynika z umowy. W razie zaś braku umowy mogą mieć zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

8 GENEZA WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ KONSEKWENCJE WYROKU SĄDU APELACYJNEGO 1. Zawarcie umowy na korzystanie z urządzeń kanalizacji deszczowej przez dwie pilskie spółdzielnie mieszkaniowe odmawiające wcześniej zawarcia umowy obejmującej odwadnianie powierzchni zanieczyszczonych w tym również dachów. 2. Systematyczny wzrost zawieranych umów. Do dnia 22 listopada 2013 roku MWiK zawarła 503 umowy z przedsiębiorstwami i 537 umów z osobami fizycznymi na łączna powierzchnię równą: m 2 (w tym powierzchnie dachów wynoszą: m 2 ).

9 PRZYROST POWIERZCHNI oraz LICZBY ODBIORCÓW USŁUGI Lp. Rok III kwartały Wzrost 2012/ Dachy m m m m m m 2 178% Tereny przemysłowe i składowe oraz bazy transportowe Drogi i parkingi o powierzchni szczelnej Parkingi o powierzchni nieszczelnej i ilości miejsc parkingowych powyżej 500 samochodów Inne niż wymienione Razem powierzchnie Liczba odbiorców instytucjonalnych m m m m m m 2 121,3% m m m m m m 2 198,3% 880m m m m m m 2 201,7% m m m m m m 2 106,2% tys. m 2 tys. m 2 tys. m 2 tys. m 2 tys. m tys. m % ,3% 8 Liczba odbiorców indywidualnych ,3%

10 PRZYROST POWIERZCHNI oraz LICZBY ODBIORCÓW USŁUGI Powierzchnia odwadniana wg zawartych umów w tyś. m² III kwartały

11 STRUKTURA POWIERZCHNI ODWADNIANEJ ODBIORCY INSTYTUCJONALNI Podział powierzchni odwadnianych podłączonych do pilskiej sieci kanalizacji deszczowej w 2012 roku [m 2 ] rok Dachy Tereny przemysłowe i składowe oraz bazy transportowe Drogi i parkingi o powierzchni szczelnej Parkingi o powierzchni nieszczelnej o ilości miejsc parkingowych powyżej 500 samochodów Inne niż wymienione Łączna powierzchnia ,78% 5,31% 55,41% 0,06% 3,44% 100% ,66% 3,50% 59,79% 0,07% 1,98% 100%

12 STRUKTURA POWIERZCHNI ODWADNIANEJ Dachy Tereny przemysłowe i składowe oraz bazy transportowe Drogi i parkingi o powierzchni szczelnej Parkingi o powierzchni nieszczelnej o ilości miejsc parkingowych powyżej 500 samochodów Inne niż wymienione 0% 2% 35% 60% 3%

13 DŁUGOŚĆ SIECI KANALIZACJI DESZCZOWEJ Rodzaj sieci/rok /2003 przyrost % Kanalizacja deszczowa [km] Kanalizacja sanitarna [km] , ,16 Sieć wodociągowa [km] (bez Dobrzycy i Krępska) 141.5

14 STRUKTURA KOSZTÓW Lp. Wyszczególnienie wykonanie struktura wykonanie struktura wykonanie struktura wykonanie struktura wykonanie struktura tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Amortyzacja , , , , Podatek od nieruchom. Konserwacje, remonty 81 15, , , , , , , ,7 4. Razem (1 3) , , , , , Opłata za korzystanie ze środowiska Koszty ogółem (4+5) ,8 90 5,6 96 5, , , wartość wartość 7. Wartość majątku tys. zł Wartość majątku tys. zł wg stanu na wg stanu na

15 STRUKTURA KOSZTÓW Amortyzacja Konserwacje, remonty 23% 2003 Podatek od nieruchomości Opłata za korzystanie z środowiska 20% 42% 15% Duże zmiany w strukturze kosztów w 2012 roku w stosunku do 2003 były spowodowane znaczącym wzrostem nakładów na utrzymanie kanalizacji deszczowej. Obecnie konserwacja i remonty to prawie połowa kosztów utrzymania kanalizacji deszczowej Amortyzacja 43% 4,5% 15,5% 37% Podatek od nieruchomości Konserwacje, remonty Opłata za korzystanie z środowiska

16 [tyś. zł] PRZYCHODY Z ODBIORU ŚCIEKÓW DESZCZOWYCH ,03 zł/m 2 0,03 zł/m 2 0,03 zł/m 2 0,03 zł/m przychody ,05 zł/m 2 0,05 zł/m 2 0,06 zł/m 2 0,07 zł/m 2 0,09 zł/m zł/m 2

17 [tyś. Zł} WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI W ZAKRESIE ODBIORU ŚCIEKÓW DESZCZOWYCH koszty przychody wynik

18 LICZBA WARUNKÓW TECHNICZNYCH WYDANYCH PRZEZ SPÓŁKĘ MWiK PIŁA Z ZALECENIEM ODPROWADZANIAWÓD DESZCZOWYCH WE WŁASNYM ZAKRESIE ROK III kwartały Liczba wydanych warunków technicznych

19 MAJĄTEK RZECZOWY KANALIZACJI DESZCZOWEJ Majątek rzeczowy Sieć deszczowa km Uzbrojone wyloty szt separatory ropopochodnych szt odolejacze szt piaskowniki szt Przepompownie szt

20 WERYFIKACJA PRZYŁĄCZONYCH POWIERZCHNI Rok Łączna ilość punktów szt szt szt szt szt. Ilość sprawdzonych punktów 292 szt. 327 szt. 241 szt. 615 szt. 460 szt. Wykryte nieprawidłowości 42 szt. 31 szt. 20 szt. 78 szt. 59 szt. Wykrywalność 14,4 % 9,5 % 8,3 % 12,7 % 12,8%

21 HISTORIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z URZĄDZEŃ KANALIZACJI DESZCZOWEJ W PILE L.p. Podstawa prawna Okres obowiązywania Cena za 1m 2 pow. odwadnianej miesięcznie (brutto) 1 Uchwała Rady Miasta Piły z dnia 28 stycznia 2003 r. podjęta na podstawie na podstawie Ustawy z 1990 o samorządzie gminnym od 1 marca 2003 do 28 lutego ,03 zł 2 Opłata ujęta we Wniosku Taryfowym (razem z opłatą za wodę i ścieki sanitarne) Rada Miasta nie podjęła Uchwały. Opłata weszła w życie na podst. Art. 24 pkt. 8 Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz.U. z 2006r.) od 1 marca 2007 do 28 lutego 2009 od 1 marca do 28 lutego od 1 marca 2010 do 28 lutego ,05 zł 0,06 zł 0,07 zł 5 Nr V/40/11 z dnia Uchwała Rady Miasta Piły 6 Nr XVI/229/12 z dnia od 1 marca 2011 do 29 lutego 2012 od 1 marca ,09 zł

22 KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z WPROWADZENIA OPŁAT ZA KORZYSTANIE Z KANALIZACJI DESZCZOWEJ Uzyskano źródło finansowania czynności eksploatacyjnych sieci deszczowej Rozpoczęto remonty i modernizację sieci i urządzeń kanalizacji deszczowej Uzbrojono wszystkie wyloty wód deszczowych w urządzenia podczyszczające ścieki deszczowe Obniżono koszty związane z wprowadzeniem ścieków do środowiska Zapoczątkowano proces odprowadzania wód deszczowych na swoim terenie we własnym zakresie Wzrosła liczba nieruchomości z których spływające wody opadowe są rozsączane

23 TEMIDA JEST ŚLEPA? ROK 2010 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Rady Miasta Poznania w przedmiocie zatwierdzenia taryfy za zbiorowe odprowadzenie ścieków opadowych i roztopowych. W uzasadnieniu oparł się przede wszystkim na ( zdaniem Sądu) niekonstytucyjności przepisów 2 pkt.10 i 5 pkt.4 rozporządzenia Ministerstwa Budownictwa w sprawie określenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków. Sąd uznał, że minister przekroczył delegację ustawową gdyż art.27 Ustawy nie przewiduje w ogóle możliwości rozliczeń przy uwzględnieniu jednostki pomiarowej ilości ścieków za m 2 powierzchni.

24 TEMIDA JEST ŚLEPA? INICJATYWA USTAWODAWCZA Art. 2 pkt 8 lit. c Istniejący zapis Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 8) ścieki - wprowadzane do wód lub do ziemi: c) wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów, Zaproponowana zmiana Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 8) ścieki - wprowadzane do wód lub do ziemi: c) wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg, parkingów i dachów

25 TEMIDA JEST ŚLEPA? INICJATYWA USTAWODAWCZA Art. 23 ust. 1 pkt. 3 Istniejący zapis Art Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe sposoby określania taryf, w tym: 3) kryteria różnicowania cen i stawek opłat. Zaproponowana zmiana Art Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe sposoby określania taryf, w tym: 3) kryteria zróżnicowania cen i stawek opłat z zastrzeżeniem, że opłaty za odprowadzenie do wód i do ziemi ścieków, o których mowa w art. 2 pkt 8 lit. c, ustala się na podstawie jednostki miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni.

26 TEMIDA JEST ŚLEPA? ROK 2011 MWiK Piła pozywa Spółdzielnię Mieszkaniową o zapłatę należności za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z posesji pozwanego. Sąd Rejonowy zasądza na rzecz MWiK żądaną kwotę, a w uzasadnieniu stwierdza m.in., że [nie sposób nie zauważyć, iż sformułowanie zamieszczone a art. 27 ust 5 tej Ustawy nie jest do końca jednoznaczne. Przepis ten przewiduje bowiem, że ilość ścieków może zostać ustalona na podstawie umowy jako równa ilości wody pobranej lub określonej w umowie ] [to tym bardziej Minister upoważniony do wydawania rozporządzenia mógł tę otwartość Ustawy wykorzystać i doprecyzować jej zapisy].

27 TEMIDA JEST ŚLEPA? KWIECIEŃ 2012 Sąd Okręgowy apelację pozwanego (Spółdzielni) uznał za nieuzasadnioną. Przyznał rację Sądowi Rejonowemu że... [kwestią, której nie sposób było pominąć był również interes majątkowy powoda]...[w spornym okresie powód (MWiK) wykonywał na rzecz pozwanego usługi]... [a pozwany z tych usług nieprzerwanie korzystał i nie podjął żadnych starań, by w inny sposób ścieki zagospodarować]... [albowiem żaden przepis ustawowy... nie nakazuje przedsiębiorstwu odprowadzać ścieków nieodpłatnie...] Ponadto Sąd Okręgowy odnosząc się do powołanego wyroku WSA i NSA dot. Poznania stwierdził, że [... Sądy te w swych rozważaniach... nie odniosły się w szczególności do tego, iż przywołana regulacja daje stronom pewną autonomię w zakresie ustalania ścieków w ramach indywidualnych postanowień umownych, co może świadczyć o zasadności stosowania stawki powierzchniowej, a nie objętościowej.

28 TEMIDA JEST ŚLEPA? SIERPIEŃ 2012 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu stwierdził nieważność Uchwały Rady Miasta Piły w części obejmującej cenę za 1 m 2 powierzchni odwadnianej oraz określił, że w tej części Uchwała nie może być wykonana. Nie podtrzymał tezy o niekonstytucyjności przepisu 2 pkt.10 Rozporządzenia, uzasadniając to tym,że wręcz odwrotnie zobowiązanie przedsiębiorstwa wod-kan do świadczenia usług nieodpłatnie byłoby sprzeczne z zapisami Konstytucji o wolności działalności gospodarczej, która stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP ( art.20 Konstytucji). Sąd w Poznaniu podzielił pogląd WSA w Olsztynie ( z r.) i wykluczył dopuszczalność ustalania w Taryfie stawek opłat za odprowadzanie... w przypadku braku urządzeń pomiarowych.

29 TEMIDA JEST ŚLEPA? SKARGA KASACYJNA art.27 ust.5 Ustawy:... w razie braku urządzeń pomiarowych ilość odprowadzonych ścieków ustala się... jako równą ilości wody... określonej w umowie - ściekami są... wody opadowe lub roztopowe... pochodzące... w szczególności z miast, portów...oraz dróg i parkingów. Użycie przez ustawodawcę w art. 2 pkt.8 sformułowania w szczególności oznacza, że katalog ścieków (powierzchni) nie jest katalogiem zamkniętym.

30 KONSEKWENCJE WYROKU WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO Opady atmosferyczne w Pile [mm] styczeń 43,6 7,8 89,3 66,7 17,9 31,1 35,2 73,9 45,5 luty 31,8 20,5 35,2 25,9 32,4 19,5 31,3 34,1 36,8 marzec 25,2 25,3 70,6 24, ,1 20,5 9,8 20,5 kwiecień 11,1 38,1 8,7 82,9 2,4 31,1 7 42,0 27,2 maj 79,6 65,8 100,9 3,8 67,4 144,6 51,8 56,6 155,5 czerwiec 43,4 31,6 85, ,4 25,2 59,6 135,7 88,0 lipiec 77,6 16,2 74,7 39, ,5 138,1 123,2 56,3 sierpień 39,1 56,6 126,1 33,5 115,2 35,5 153,3 92,9 132,7 wrzesień 51,5 28, ,5 48,9 32,5 90,1 48,7 38,0 październik 49,3 21,8 15,4 20,5 64,2 72,8 6, ,2 listopad 40,7 20,3 38,4 42,1 31,7 43,7 104,5 1,7 72,9 grudzień 45, ,6 35,6 32,3 39,1 43,6 57,8 21,2 Razem 226,2 512,1 452,8 655,4 559,8 527, ,6 778,3 429,8 Średnia miesięczna 45,24 42,68 37,73 54,62 46,65 43,93 63,92 47,63 64,86 61,4

31 KONSEKWENCJE WYROKU WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO 1. Osiągnięta strata bilansowa Spółki MWiK Piła za rok 2012 wyniosła ,83 zł 2. Konieczność zarezerwowania przez Prezydenta Piły w przyszłym budżecie miasta kwoty ponad 2,5 mln zł na dopłatę do MWiK 3. Zalecenie Prezydenta i Rady Miasta ograniczenia w najbliższych latach przez MWiK do minimum kosztów związanych z odprowadzaniem wód opadowych i roztopowych 4. Wyłom w świadomości mieszkańców Piły w kwestii obowiązku zapłaty za usługę odprowadzania ścieków opadowych do miejskiej kanalizacji.

32 OPŁATA ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA W ROKU zł

33 WYSOKOŚĆ OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA W PRZYPADKU NIE PODCZYSZCZANIA WÓD OPADOWYCH zł

34 NIE ISTNIEJE PODATEK OD DESZCZU! JEST OPŁATA ZA USŁUGĘ...! 34

35 opracował: Mariusz Bednarczyk