Infekcyjna Wirusy (40-55%; 60%) Bakterie (10%; 30%) Pasożyty (>0%; ok. 6-10%) stolce/dobę 3 /dobę (ilość) >10g stolca /kg m.c.dobę (małe dz.) > 200g/

Transkrypt

1 Biegunka (ostra i przewlekła) Guz w brzuchu Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Katarzyna Karolewska-Bochenek Krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego Niedokrwistość Żółtaczka Czy wiesz o co pytasz? Luźny stolec czy biegunka?? Czy mówicie o tym samym?, czyli ustalmy definicję stolce/dobę 3 /dobę (ilość) >10g stolca /kg m.c.dobę (małe dz.) > 200g/ dobę (starsze dz.) lub v stolec zaw. krew, śluz lub ropę ( jakość) i + <10-14 dni (czas)

2 Infekcyjna Wirusy (40-55%; 60%) Bakterie (10%; 30%) Pasożyty (>0%; ok. 6-10%) stolce/dobę 3 /dobę (ilość) >10g stolca /kg m.c.dobę (małe dz.) > 200g/ dobę (starsze dz.) lub v stolec zaw. krew, śluz lub ropę ( jakość) i + >10-14 dni (>30 dni) (czas) definicja patomechanizm osmotyczna czy sekrecyjna? zaburzenia trawienia czy zaburzenia wchłniania? najczęstsze przyczyny poinfekcyjna, przewlekła niespecyficzna, alergia pokarmowa, celiakia, mukowiscydoza-cf, nieswoiste choroby zapalne jelit (NZJ): ch. Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego rzadkie przyczyny wrodzona biegunka chlorowa, sodowa, wrodzony zanik kosmków, dysplazja, b. autoimmunologiczna uszkodzenie kosmków i mikrokosmków aktywność dwusacharydaz przepuszczalność śluzówki jelit wtórna alergizacja na antygeny pokarmowe dysbakterioza dekoniugacja kwasów żółciowych Biegunka osmotyczna Biegunka sekrecyjna H 2 O H 2 O H 2 O H 2 O Zwiększona Objętość stolca Bardzo duża! Bez biegunki Głodzenie Bez wpływu Prawidłowa lub Osmolalność stolca Norma >>100 mosm/kg Pułapka osmotyczna <50 mosm/kg

3 Przewlekła biegunka-algorytm postępowania diagnostycznego alergia pokarmowa ( białko mleka krowiego) nietolerancja dwucukrów- laktozy leki (antibiotyki) nieswoiste choroby zapalne jelit (ch. LeśniowskiegoCrohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki infekcyjne :bakteryjne, wirusowe alergia pokarmowa celiakia leki (antibiotyki) dieta (sorbitol) nietolerancja dwucukrów ( laktozy, sacharozy) nieswoiste choroby zapalne jelit (ch. LeśniowskiegoCrohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki biegunka pędraków infekcyjne :bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze alergia pokarmowa celiakia leki (antibiotics, laxatives, chemiotherapy) dieta (sorbitol, malnutirion) nietolerancja dwucukrów ( laktozy, sacharozy) nieswoiste choroby zapalne jelit (ch. LeśniowskiegoCrohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki biegunka pędraków infekcyjne :bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze nietolerancja dwucukrów ( laktozy, sacharozy) alergia pokarmowa celiakia leki (antibiotyki, leki przeczyszczające) dieta (sorbitol) nieswoiste choroby zapalne jelit (ch. LeśniowskiegoCrohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) Ch.Leśniowskiego -Crohna Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

4 Trwała nietolerancja glutenu( białko zbóż europejskich: pszenica, żyto, jęczmień)

5 wywiad - czas trwania objawu (guza) - tempo wzrostu guza - objawy towarzyszące badanie przedmiotowe-rozbierz pacjenta!!! badanie w kierunku od podbrzuszu w kierunku kl. piersiowej lokalizacja (opisz) rozmiar konsystencja - spoistość wodobrzusze szybki wzrost guza masy ciała chudnięcie szybko obwód brzucha ból brzucha alarmowy bladość powłok skórnych apetytu wiek nerki przestrzeń zaotrzewnowa przewód pokarmowy układ rozrodczy noworodki 20% 15% 55% 10% niemowlęta i dzieci starsze 55% 23% 18% 4% Nerki wodonercze pęcherz moczowy torbielowate nerki Nerka ektopowa Lokalizacja pozaotrzewnowa neuroblastoma Przewód pokarmowy zdwojenie przewodu pokarmowego meconium ileus Nn rodne wodniak pochwy i macicy Inne zastawka cewki tylnej Nerki guz Wilmsa (& inny) wodonercze ch.pęcherza moczowego torbielowate nerki Lokalizacja pozaotrzewnowa neuroblastoma teratoma Przewód pokarmowy zdwojenie jelit torbiel krezki meconium ileus masy kałowe-zaparcie chłoniak Watroba i drogi żółciowe hepatoblastoma neuroblastoma Nn rodne wodniak pochwy i macicy Nerki guz Wilmsa (& inny) wodonercze ch.pęcherza moczowego Lokalizacja pozaotrzewnowa neuroblastoma teratoma inne Przewód pokarmowy masy kałowe - zaparcie ropień okołowyrostkowy chłoniak Watroba i drogi żółciowe Neo: hepatoblastoma hcc Nn. rodne torbiel jajnika & teratoma

6 Nerki guz Wilmsa (& inny) wodonercze ch.pęcherza moczowego Przewód pokarmowy masy kałowe - zaparcie ropień okołowyrostkowy chłoniak Lokalizacja pozaotrzewnowa neuroblastoma teratoma inne Watroba i drogi żółciowe Neo: hepatoblastoma hcc Nn. rodne torbiel jajnika & teratoma wywiad krew na papierze krew wymieszana ze stolcem krew na uformowanym stolcu stolec ze śluzem, ropą stolce smoliste-melena badanie przedmiotowe badania dodatkowe: laboratoryjne obrazowe

7 połknięta krew matczyna szczelina odbytu martwicze zapalenie jelit (NEC) malrotacja koagulopatia (brak wit K, ch. wątroby) ch. Hischsprunga szczelina odbytu (wtórnie do zaparć) alergiczne zapalenie j. grubego (cow s milk allergy-cma) wgłobienie uchyłek Meckela zdwojenie przewodu pokarmowego polipy niedokrwienie jelit biegunka infekcyjna nieswoiste zapalenia jelit malformacje naczyniowe, zespół hemolityczno-mocznicowy - (HUS) zapalenie naczyń, np.: plamica Schlonleina- Henocha - (HSP) szczelina odbytu polipy młodzieńcze guzki krwawnicze eozynofilowe zapalenie j. grubego Grupa krwi Morfologia Układ krzepnięcia Próby czynnościowe wątrobowe Próby czynnościowe nerkowe bad. obrazowe USG jamy brzusznej Angiografia Scyntygrafia Endoskopia górnego i dolnego odcinka ppok.! diagnostyczna i lecznicza Niedokrwistość z niedoboru Fe - pomyśl przyczyny gastrologiczne: krwawienie, przewlekły stan zapalny - wykonaj: badanie kału na krew utajoną

8 bilirubiny > 1,2 mg/dl, Żółtaczka bil. związana: < 20% wolnej (0,1-0,4 m/dl) przedwątrobowa: wolnej, pośredniej, niezwiązanej (jaśniejszy odcień skóry) definicja - żółte zabarwienie skóry, śluzówek jamy ustnej i oczu wywołana nagromadzeniem bilirubiny w tkankach wątrobowa: wolnej i związanej pozawątrobowa (zaporowa): związanej, bezpośredniej, sprzężonej (ciemniejszy odcień skóry) Podział żółtaczek Przedwątrobowa Objawy: mocz normalny, urobilinogen w moczu wzmożony kał ciemny Patomechanizm: nadmierna produkcja bilirubiny w stosunku do możliwości wątroby w jej sprzęganiu i wydalaniu Etiologia: hemoliza, nieefektywna erytropoeza, z. Gilberta, Crigler-Najjara Podział żółtaczek Wątrobowa Objawy: mocz ciemny, kał odbarwiony, świąd Patomechanizm: uszkodzenie komórek (trucizny, zapalenie) zaburzone sprzęganie i wydalanie Etiologia: ch. Infekcyjne, metaboliczne, autoimmunologiczne Pozawątrobowa Podział żółtaczek Objawy: mocz ciemny, kał odbarwiony, świąd wewnątrzwątrobowy blok w odpływie żółci etiologia: PBC, PSC + te same co w wątrobowych zewnątrzwątrobowy blok w odpływie Ż etiologia: - uszkodzenie dróg żółciowych lub ich niedrożność, atrezja, zwężenie, torbiele, kamica dróg Ż i PŻ - guzy w obrębie jamy brzusznej

9 Podwyższone enzymy wątrobowe Podwyższone enzymy ALT lub AST > 5 x n. Mieszane FA i/lub GGT > 5 x n.?ostra patologia wątroby?leki/toksyny?wirusowe zapalenia A-E EUS endosnografia MRCP cholangiografia rezonansu magnetycznego ERCP cholangiopankreatografia wsteczna PTC przezskórna cholangiografia przezwątrobowa?przewlekłe zap. wątroby Nie poszerzone drogi żółciowe Hepatitis B, C AIH Immunoglobuliny Biopsja wątroby?patologia dróg żółciowych Poszerzone drogi żółciowe EUS/MRCP ERCP/PTC Cholestaza zewnątrzwątrobowa Atrezja dróg żółciowych Torbiel p.ż.w. Zwężenie p.ż.w Kamica p.ż.w Cholestaza -podział Cholestaza wewnątrzwątrobowa infekcje metabolizm inne TORCH ZUM Sepsa Kiła Coxsackie Hepatitis B Niedobór alfa1- antytrypsyny - Mukowiscydoza Galaktozemia Tyrozynemia Fruktozemia Glikogenozy Zaburzenia syntezy k. żółciowych Idiopatyczne zapalenie wątroby - z.allagile a - Trisomie 17,18,21 - Indukowana całkowitym ż.pozajelitowym (TPN) Enterotoksyczny Vibrio cholerae; ETEC Enterocytotoksyczny Shigella, EHEC, EPEC, C. difficile camp Enteroinwazyjny Enteroadherencyjny C. jejuni, EIEC, Salmonella EPEC