NOSACIZNA i MELIOIDOZA - ZAPOMNIANE A CIĄGLE GROŹNE CHOROBY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NOSACIZNA i MELIOIDOZA - ZAPOMNIANE A CIĄGLE GROŹNE CHOROBY"

Transkrypt

1 NOSACIZNA i MELIOIDOZA - ZAPOMNIANE A CIĄGLE GROŹNE CHOROBY K. Lasocki, A. Roszkowiak Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii

2 Nosacizna i melioidoza są to choroby zakaźne wywoływane przez gramujemne bakterie. W Polsce praktycznie nie występują, aczkolwiek możliwe są przypadki zachorowań "importowane" z obszarów endemicznego występowania tej choroby. Czynniki te zaliczane są do kategorii B niebezpiecznych czynników biologicznych wg klasyfikacji CDC. Ich zaletą jest możliwość użycia drobnoustroju w formie aerozolowej. Wiele możliwych dróg zakażenia, długotrwałość choroby i brak skutecznych szczepień może zachęcać do zamierzonego użycia tego patogenu w celu strat ludności w dużych aglomeracjach. Nigdy nie były wykorzystane do walki biologicznej skierowanej przeciw ludziom, natomiast podczas pierwszej wojny światowej infekowano nimi rosyjskie konie i muły na froncie wschodnim, wpływając na ruchy wojsk. Podczas drugiej wojny światowej japończycy celowo zakażali zwierzęta w Chinach. Kilka przypadków zarażeń wśród ludzi poprzez aerozol odnotowano w laboratoriach.

3 Nosacizna (ang. glanders, łac. malleus) Nosacizna jest chorobą człowieka i zwierząt nieparzystokopytnych (koni, osłów, mułów), rzadziej innych zwierząt. Manifestuje się występowaniem charakterystycznych guzków i owrzodzeń na skórze lub zajęciem dróg oddechowych. Choroba ta była znana już w czasach Hippokratesa a jej zaraźliwy charakter został rozpoznany już w IV i V wieku naszej ery, gdy stwierdzono, że choroba rozwija się tylko w następstwie kontaktu bezpośredniego lub pośredniego ze zwierzętami chorymi. Na przełomie XVII XX wieku była to choroba szeroko rozpowszechniona w większości krajów świata i wyrządzała ogromne straty. Podczas pierwszej wojny światowej została rozwleczona po całej Rosji, Niemczech i większości krajów Europy Środkowej.

4 Czynnikiem etiologicznym jest Gram-ujemna pałeczka tlenowa Burkholderia mallei. Wrażliwa na czynniki zewnętrzne szybko ginie poza ustrojem. Jest szczególnie wrażliwa na wysychanie i światło słoneczne. Są to cienkie, nieruchome, nie wytwarzające przetrwalników ani otoczek bakterie. Rosną w warunkach tlenowych w temperaturze 37 o C. Mogą przeżywać natomiast środowisku wilgotnym i zacienionym, w stojącej wodzie (nawet do 4 tygodni), w wydzielinie z nosa lub ropie (do 2 tygodni i dłużej).

5 Nosacizna u zwierząt Spośród nieparzystokopytnych najwrażliwsze na chorobę są osły i muły. Bardzo wrażliwe są również wielbłądy. U nich przebieg jest najczęściej ostry. Konie są mniej wrażliwe, toteż u nich przebiega w postaci przewlekłej. Czasem dochodzi do samowyleczenia. Epizootiologia Zakażenie odbywa się za pośrednictwem wydzielin zwierząt chorych, jak wypływ z nosa, wykrztusina płucna oraz ropa z owrzodzeń. Miejscem rozwoju procesu zakażenia jest z reguły przewód pokarmowy, do którego zarazki dostają się wraz z zanieczyszczonymi paszami lub wodą. Rzadziej następuje zakażenie przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową. Zwierzęta mięsożerne zachorowują w następstwie zjadania mięsa i narządów chorych na nosaciznę zwierząt nieparzystokopytnych.

6 Objawy choroby Okres wylęgania choroby wynosi od kilku dni do kilku miesięcy. Może przebiegać jako ostra (przeważa u osłów i mułów) lub przewlekła (u koni, niekiedy nawet bezobjawowa). Postać ostra powstaje po 2-3 dniowym okresie inkubacji wśród objawów wysokiej gorączki i dreszczy, często jednostronnego wypływu z nosa oraz zapalenia węzłów chłonnych około krtaniowych. W błonie śluzowej górnych dróg oddechowych występują guzki i ropnie. Oddychanie jest utrudnione z powodu obrzęku błony śluzowej nosa i głośni. W postaci tej często stwierdza się nosaciznę skóry. Nosacizna przewlekła bywa zaznaczona klinicznie tak nieznacznie, że objawy nie są spostrzegane. Choroba może trwać całe lata, nie budząc podejrzenia. Czasami może pojawiać się nawrotowa, przerywana gorączka. Na kończynach tylnych może dochodzić do powstawania słoniowatości (elephantiasis malleosa), w której kończyny aż po stawy skokowe sa zniekształcająco zgrubiałe.

7 Objawy kliniczne u ludzi Zgodnie z definicją przypadku (stosowaną w nadzorze epidemiologicznym), obraz kliniczny nosacizny obejmuje takie objawy jak: nadżerki i owrzodzenia na nozdrzach i górnej wardze, guzki i owrzodzenia na skórze, błonach śluzowych, w mięśniach i narządach wewnętrznych. Okres wylęgania trwa krótko - od 3 do 5-ciu dni. Po tym czasie pojawiają się objawy. Może to być miejscowa zmiana ropna na skórze lub gwałtownie przebiegająca posocznica. Czasami dominują objawy ze strony układu oddechowego dając obraz ostrego zapalenia płuc. Najczęściej opisywane objawy to przewlekłe zakażenie ropne obejmujące skórę i węzły chłonne. Obraz kliniczny przebiega z tworzeniem się guzków i owrzodzeń pojawiających się na skórze, błonach śluzowych, w mięśniach i narządach wewnętrznych. Stwierdza się stan zapalny błon śluzowych, przede wszystkim nosa. Typowe dla nosacizny są nadżerki i owrzodzenia błony śluzowej nosa i górnej wargi, charakterystyczny obrzęk grzbietu nosa, w końcowym etapie zapalenie płuc, krwawienia z płuc, aż do zejścia śmiertelnego. Źródła podają, że śmiertelność może wynosić nawet %.

8 Diagnostyka: W definicji przypadku obejmują one: znamienny wzrost miana swoistych przeciwciał izolację Burkholderia mallei z materiału klinicznego Duże znaczenie mają także testy serologiczne. Odczyn aglutynacji jest dodatni w 2 tygodniu, a odczyn wiązania dopełniacza (uważany za bardziej swoisty) w 3. Dla potwierdzenia rozpoznania wymagany jest 4-krotny wzrost miana w okresie obserwacji. Niekiedy wykonywana jest próba biologiczna na samcach świnek morskich. Za wynik dodatni próby uznaje się wystąpienie po 2 4 dniach charakterystycznego zapalenia jąder. Odczyn skórny z maleiną wskazuje na przebyte zakażenie. Z dostępnej literatury wynika, ze człowiek jest mało wrażliwy na zakażenie. W przeszłości, mimo że choroba była powszechna wśród zwierząt nieparzystokopytnych, przypadki zachorowań wśród ludzi były rzadkie. W chwili obecnej Europa jest wolna od nosacizny, występuje na obszarze Azji i Afryki. Diagnostyka różnicowa nosacizny obejmuje ostre choroby płuc o innej etiologii (np. dżuma, melioidoza, ospa prawdziwa). W przypadku objawów mogących sugerować dżumę chorego należy poddać izolacji do czasu potwierdzenia rozpoznania laboratoryjnego.

9 Zapobieganie i zwalczanie u zwierzat unieszkodliwianie źródła zakażenia eliminacja zwierząt chorych lub podejrzanych przecięcie dróg szerzenia czyszczenie i dezynfekcja miejsca pobytu chorego zwierzęcia. Środki ochrony osobistej dla personelu obsługi zwierząt. zwiększenie odporności brak szczepionki Zapobieganie i zwalczanie w populacji ludzi istnieje ryzyko przeniesienia zakażenie z człowieka na człowieka, w związku z tym powinno się chorych izolować w warunkach szpitalnych. Użyty sprzęt, opatrunki, odzież oraz materiały biologiczne powinny podlegać dekontaminacji. Personel medyczny i laboratoryjny powinien być wyposażony w środki ochrony osobistej oraz środki dezynfekcyjne, świadom zagrożenia zakażeniem

10 Leczenie Dobór schematu leczenia zależny od postaci choroby i stanu klinicznego chorego. W postaciach skórno - śluzówkowych zaleca się antybiotykoterapię amoxycyliną z kwasem klawulanowym lub trimetoprim z sulfometoksazolem (przez 2 5 miesięcy). W cięższych postaciach leczeniem z wyboru są podawane pozajelitowo cefalosporyny z trimetoprimem i sulfometoksazolem. Inne antybiotyki, których skuteczność wykazano w próbach na zakażonych chomikach to: doksycyklina, rifampicyna, cyprofloksacyna. Ograniczona liczba zachorowań u ludzi wyklucza ocenę terapeutyczną wielu antybiotyków, dlatego też antybiotykowrażliwość jest głównie oceniana na zwierzętach in vitro. Różne szczepy mają znacząco różną wrażliwość na antybiotyki, dlatego każdy szczep powinien mieć oznaczony antybiogram. W leczeniu miejscowym stosuje się opracowanie chirurgiczne powstałych w przebiegu nosacizny ran. Dotychczas nie ma skutecznej szczepionki ochronnej przeciwko omawianej chorobie.

11 MELIOIDOZA (MELIOIDOSIS) Melioidoza to tropikalna, bakteryjna choroba ludzi i zwierząt podobna w przebiegu klinicznym do nosacizny, gruźlicy lub duru brzusznego. U pacjenta może występować w jednej lub kilku postaciach klinicznych np. w postaci płucnej, ostrego, miejscowego zakażenia (np. skóry), w ostrej postaci posocznicowej lub przewlekłego zakażenia ropnego.

12 Etiologia i drogi zakażenia Czynnikiem etiologicznym jest saprofityczna, Gram-ujemna pałeczka Burkholderia pseudomallei, zwana dawniej Pseudomonas pseudomallei. Rezerwuarem zarazka są zwierzęta owce, konie, kozy, gryzonie. Do zakażenia dochodzi poprzez uszkodzoną skórę, drogi oddechowe lub przewód pokarmowy, a głównym źródłem zakażenia jest skażona woda i gleba oraz skażony pył. Występowanie Choroba ta występuje endemicznie w całej strefie tropikalnej w południowowschodniej Azji, oraz północnej Australii. Odnotowano przypadki zachorowań na Filipinach, W Iranie, Turcji, w Brazylii, Ekwadorze, Panamie i Meksyku.

13 Objawy kliniczne Po krótkim okresie wylęgania (trwającym różnie długo, zazwyczaj niespełna 2 dni) dochodzi w ostrym zakażeniu miejscowym do wytworzenia guzka, który następnie rozpada się, tworząc owrzodzenie z towarzyszącą reakcją odczynową w okolicznych węzłach chłonnych. Notowane są przypadki, w których od zakażenia do czasu pojawienia się objawów upływa kilka lat (nawet do 29 lat). Melioidoza u ludzi przebiega jako schorzenie wieloobjawowe. Może wystąpić jednocześnie kilka postaci klinicznych choroby: postać płucna od łagodnego do ostrego zapalenia płuc, z bólami w klatce piersiowej, gorączką, kaszlem (objawy często naśladują zakażenie gruźlicze), z cechami radiologicznymi odoskrzelowego zapalenia płuc. postać posocznicowa - występuje u osób z niedoborami immunologicznymi, niewydolnością nerek, zespołami zaburzeń metabolicznych. ostre zakażenie miejscowe przebiega w postaci guzka, który jest wynikiem wniknięcia zarazka przez uszkodzoną skórę. Ostra postać może objawiać się gorączką i bólem mięśni, czasami szybko przechodząc w posocznicę. W przebiegu przewlekłego zapalenia ropnego skóry dochodzi do wtórnego zajęcia węzłów chłonnych i innych narządów. Tej postaci towarzyszą często groźne powikłania zapalenie kości i szpiku kostnego

14 Rozpoznanie Rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych może być niemożliwe. Dokładny i wnikliwie przeprowadzony wywiad epidemiologiczny zazwyczaj zwiększa prawdopodobieństwo rozpoznania. W diagnostyce wykorzystuje się dostępne metody laboratoryjne: izolacja bakterii z próbek klinicznych (ropa, plwocina, krew) obecność bakterii w preparatach mikroskopowych dodatni odczyn biernej hemaglutynacji z surowicą chorego na obecność przeciwciał IgM (za zakażeniem przemawia miano 1:40 w/w przeciwciał, przy niższych stężeniach przydatne diagnostycznie jest stwierdzenie ich dynamiki); przydatna w diagnostyce ocena przeciwciał IgG metodą ELISA Diagnostyka różnicowa Melioidozę należy różnicować z chorobami gorączkowymi, przebiegającymi ze zmianami skórnymi. Diagnostyka powinna obejmować objawy niewydolności oddechowej oraz gruźliczopodobne zmiany w obrazie radiologicznym płuc (przy wykluczeniu w preparatach kwasochłonnych bakterii).

15 Leczenie W leczeniu stosuje się antybiotykoterapię. Wybór leku zależy od postaci i stanu klinicznego chorego. W większości przypadków w schemacie leczenia znajdują się: ceftazydym, niekiedy zalecany w skojarzeniu z kotrimoksazolem. Udowodniono skuteczność kliniczną doxycykliny. Długość terapii zależy od wielu czynników i niekiedy bywa wydłużony do roku (przeciętny okres terapii wynosi około 3 6 miesięcy). Pomocniczym działaniem leczniczym jest zaopatrywanie chirurgiczne zmian skórnych miejscowych (ewakuacja ropy, abrazja skóry). W prewencji melioidozy nie ma możliwości stosowania szczepień ochronnych z powodu braku odpowiednich preparatów.

16 Nowoczesne metody diagnostyki nosacizny i melioidozy Testy serologiczne: test maleinowy oczyszczona maleina (proteina) dostępna komercyjnie śródskórno-powiekowy test wykazujący największą czułość, niezawodny i specyficzny test spojówkowy o mniejszej czułości niż test śródkórno-powiekowy test podskórny przeszkadza w kolejnych badaniach serologicznych dlatego dwa wcześniej wymienione testy są preferowane odczyn wiązania dopełniacza (polecany do wykonywania na całym świecie) - nie tak czuły jak testy maleinowe. Notowana wykrywalność na poziomie 90-95%, surowica wykazuje seropozytywność już w około 1 tydzień po zakażeniu i pozostaje pozytywna w przypadku zaostrzenia lub procesu chronicznego. Specyficzność testu OWD czasem jest kwestionowana ELISA płytka i membrana (blot)elisa - żadna z procedur nie różnicuje serologicznie B. mallei i B. pseudomallei - awidyna-biotyna dot ELISA nie zwalidowany - Western blot nie zwalidowany - test aglutynacji płytkowej Rose Bengal zwalidowany tylko w Rosji

17 Metody genetyczne: W diagnostyce tych chorób wymagane jest potwierdzenie wyników bakteriologicznych metodą PCR i Real-Time PCR. Aby prawidłowo przeprowadzić diagnostykę jest również wymagana walidacja i kontrola jakości metody PCR użytej do rozpoznania choroby zakaźnej. Inne metody wykonywane w laboratoriach specjalistycznych: RLFP PCR (restriction fragment length polymorphism PCR) elektroforeza pulsacyjna rybotypowanie przy pomocy enzymów restrykcyjnych w kombinacji z sondami rdna VNTR i MLST Metody te jednak mogą być wykorzystywane jedynie przez specjalistyczne laboratoria, w szczególnie trudnych przypadkach. Jest to spowodowane wysokimi kosztami badań oraz czaso- i materiało- chłonnością tych procedur.

18 Dziękuję za uwagę

INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria

INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria Od lutego 1014r. wystepują zachorowania na gorączkę krwotoczną Ebola w państawach Afryki Zachodniej.

Bardziej szczegółowo

Erysipelothrix rhusiopathiae. Włoskowiec różycy

Erysipelothrix rhusiopathiae. Włoskowiec różycy Erysipelothrix rhusiopathiae Włoskowiec różycy Erysipelothrix rhusiopathiae Erysipelothrix rhusiopathiae po raz pierwszy wyizolowany przez Kocha w 1876. Do rodzaju Erysipelothrix należy tylko E. rhusiopathiae

Bardziej szczegółowo

Listerioza. Teresa Kłapeć

Listerioza. Teresa Kłapeć Listerioza Teresa Kłapeć Listerioza Jest to choroba zakaźna ludzi i zwierząt (zoonoza), wielopostaciowa, wykryta po raz pierwszy u człowieka w 1939 roku w Danii. Czynnikiem etiologicznym objawów chorobowych

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!

Bardziej szczegółowo

ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok

ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra

Bardziej szczegółowo

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim

Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach

Bardziej szczegółowo

WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU

WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU Wysoce zjadliwa grypa ptaków (Highly pathogenic avian influenza, HPAI) jest wirusową chorobą układu oddechowego i pokarmowego ptaków. Objawy mogą także dotyczyć

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna Choroba Meningokokowa

Inwazyjna Choroba Meningokokowa Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Inwazyjna Choroba Meningokokowa Profilaktyka

Bardziej szczegółowo

POLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio)

POLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio) W latach 50. na chorobę Heinego-Medina chorowało w Europie i USA jedno na 5000 dzieci. Po wdrożeniu w Polsce masowych szczepień przeciw poliomyelitis, już w 1960 roku zarejestrowano mniej zachorowań. W

Bardziej szczegółowo

TEMATY SZKOLEŃ Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o. dr n. med. Justyna Piwowarczyk

TEMATY SZKOLEŃ Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o. dr n. med. Justyna Piwowarczyk TEMATY SZKOLEŃ 2017 Konsultant Naukowy Medilab Sp. z o.o dr n. med. Justyna Piwowarczyk HIGIENICZNA DEZYNFEKCJA I MYCIE RĄK PERSONELU MEDYCZNEGO WG NAJNOWSZYCH WYTYCZNYCH Definicja higienicznej dezynfekcji

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw

Bardziej szczegółowo

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune

AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune AIDS AIDS jest nabytym zespołem upośledzenia odporności, którego skrót (AIDS) wywodzi się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Przyczyny zakażenia AIDS Czynnikiem

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

Zalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase

Zalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase Zalecenia dotyczące postępowania w przypadku identyfikacji w zakładach opieki zdrowotnej szczepów bakteryjnych Enterobacteriaceae wytwarzających karbapenemazy typu KPC * * KPC - ang: Klebsiella pneumoniae

Bardziej szczegółowo

Pasteurella sp, Yersinia sp, Francisella sp

Pasteurella sp, Yersinia sp, Francisella sp Pasteurella sp, Yersinia sp, Francisella sp Charakterystyka Do tej grupy należą małe, względnie beztlenowe ziarniakopałeczki Gramujemne, nieruchliwe, fermentujące cukry. Są potencjalnymi patogenami- wywołują

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne o grypie

Informacje ogólne o grypie ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA PTASIĄ GRYPĘ Jako światowy lider w opracowywaniu rozwiązań zapewniających właściwe warunki sanitarne, Ecolab przyjął aktywną postawę mającą na celu ochronę naszych

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH. 07.06.2010r

PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH. 07.06.2010r PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ MENINGOKOKOWYCH 07.06.2010r MENINGOKOKI INFORMACJE OGÓLNE Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis zwane również dwoinkami zapalenia opon mózgowych. Wyodrębniono kilka

Bardziej szczegółowo

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23 Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii 1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy

Bardziej szczegółowo

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5

Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 GRUPY ĆWICZENIOWE 51, 52 : 8.00-10.30 Wtorek: 17.00-19.30 Data Godzina Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień. W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,

Bardziej szczegółowo

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej

Bardziej szczegółowo

Poradnia Immunologiczna

Poradnia Immunologiczna Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje

Bardziej szczegółowo

Zawartość. Epidemiologia / Etiologia i patogeneza / Objawy kliniczne / Zmiany anatomopatologiczne / Rozpoznanie / Postępowanie / Piśmiennictwo

Zawartość. Epidemiologia / Etiologia i patogeneza / Objawy kliniczne / Zmiany anatomopatologiczne / Rozpoznanie / Postępowanie / Piśmiennictwo 141501 Zawartość Wstęp Choroby zakaźne owiec i kóz podlegające obowiązkowi zwalczania oraz rejestracji wg ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z dnia 20 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu

Bardziej szczegółowo

Wirus zapalenia wątroby typu B

Wirus zapalenia wątroby typu B Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby

Bardziej szczegółowo

Zakażenia w chirurgii.

Zakażenia w chirurgii. Zakażenia w chirurgii. Rola personelu pielęgniarskiego. 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ Cacałowska Dorota Zakażenia Zakażenia w chirurgii stanowią istotny problem współczesnej medycyny,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) projekt z dnia. w sprawie wykazu chorób mogących stanowić podstawę odmowy wjazdu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz sposobu postępowania z cudzoziemcem

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach

UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach UCHWAŁA Nr.. Rady Miejskiej w Policach z dnia Projekt w sprawie realizacji w 2012 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców gminy Police po 65

Bardziej szczegółowo

Wysypka i objawy wielonarządowe

Wysypka i objawy wielonarządowe Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie

Bardziej szczegółowo

LEGIONELOZA INFORMACJE DLA OSÓB PODRÓŻUJĄCYCH

LEGIONELOZA INFORMACJE DLA OSÓB PODRÓŻUJĄCYCH 1 LEGIONELOZA INFORMACJE DLA OSÓB PODRÓŻUJĄCYCH I. CO TO JEST LEGIONELOZA I LEGIONELOZOWE ZAPALENIE PŁUC, JAK MOŻE SIĘ OBJAWIAĆ? KIEDY DOCHODZI DO ZAKAŻENIA? JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA? LEGIONELOZA

Bardziej szczegółowo

Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych

Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Dr med. Iwona Paradowska-Stankiewicz Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Konsultant Krajowy w dziedzinie Epidemiologii Warszawa, 6

Bardziej szczegółowo

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia chorób zakaźnych Łańcuch epidemiczny są to kolejne etapy przenoszenia się drobnoustrojów z jednego gospodarza na drugiego.

Epidemiologia chorób zakaźnych Łańcuch epidemiczny są to kolejne etapy przenoszenia się drobnoustrojów z jednego gospodarza na drugiego. Epidemiologia chorób zakaźnych Łańcuch epidemiczny są to kolejne etapy przenoszenia się drobnoustrojów z jednego gospodarza na drugiego. Składa się z następujących ogniw: 1. Źródło zakażenia organizm ludzki

Bardziej szczegółowo

Drogi szerzenia Powikłania po odrze Źródła zakażenia

Drogi szerzenia Powikłania po odrze Źródła zakażenia Odra Odra jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus odry, który przenoszony jest drogą kropelkową, powietrzną lub przez bezpośredni kontakt z chorą osobą. Wirus odry jest najbardziej zakaźnym ze wszystkich

Bardziej szczegółowo

Krętki: Leptospira spp

Krętki: Leptospira spp Krętki: Leptospira spp Taksonomia Spirochaetes; Spirochaetes (klasa); Spirochaetales; Leptospiraceae Gatunki fenotypowe: L. alexanderi, L. alstoni, L. biflexa sp., L. borgpetersenii sp., L. fainei, L.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r.

UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r. UCHWAŁA Nr X/81/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców

Bardziej szczegółowo

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)

Bardziej szczegółowo

Afrykański pomór świń materiały szkoleniowe dla hodowców świń

Afrykański pomór świń materiały szkoleniowe dla hodowców świń Afrykański pomór świń materiały szkoleniowe dla hodowców świń Listopad 2016 r. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Olsztynie Afrykański pomór świń (ASF) nieuleczalna wirusowa choroba świń i dzików Ludzie są

Bardziej szczegółowo

ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI

ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI PAŃSTWOWY ZAKŁAD HIGIENY INSTYTUT NAUKOWO-BADAWCZY ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI PROGRAM WHO REALIZACJA W POLSCE - ZASADY - INSTRUKCJE ZAKŁAD WIRUSOLOGII UL. CHOCIMSKA 24 00-791 WARSZAWA PROGRAM ELIMINACJI

Bardziej szczegółowo

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w

GRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec

Bardziej szczegółowo

www.pediatric-rheumathology.printo.it CHOROBA Z LYME

www.pediatric-rheumathology.printo.it CHOROBA Z LYME www.pediatric-rheumathology.printo.it CHOROBA Z LYME Co to jest? Choroba z Lyme jest jedną z chorób wywołanych przez bakterię Borrelia burgdorferi (Borelioza). Bakteria przekazywana jest poprzez ukąszenie

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z GRUŹLICĄ

ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z GRUŹLICĄ ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z GRUŹLICĄ Cykl wykładów związanych z Dniami Promocji Zdrowia w ramach NPZ realizowanego przez WOMP Wrocław Opracowała por. Monika Szopa ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z GRUŹLICĄ Światowy Dzień

Bardziej szczegółowo

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne

Bardziej szczegółowo

Wirusy oddechowe jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych

Wirusy oddechowe jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych Wirusy oddechowe jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych LEK MED. JOLANTA KLUZ-ZAWADZKA WIRUSY ODDECHOWE : Określenie kliniczne, związane z umiejscowieniem objawów zakażenia i drogą jego szerzenia

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej

Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej Diagnostyka wirusologiczna w praktyce klinicznej Ponad 60% zakażeń w praktyce klinicznej jest wywołana przez wirusy. Rodzaj i jakość materiału diagnostycznego (transport!) oraz interpretacja wyników badań

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka bakterii z rodzaju Legionella i ich występowanie w środowisku wodnym. - listopad 2005r. -

Charakterystyka bakterii z rodzaju Legionella i ich występowanie w środowisku wodnym. - listopad 2005r. - Charakterystyka bakterii z rodzaju Legionella i ich występowanie w środowisku wodnym. - listopad 2005r. - BAKTERIE Z RODZAJU LEGIONELLA -pałeczki Gram (-), wielkości 1-2 mikrometra i średnicy 0,5 mikrometra

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 2014 r.

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 2014 r. Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 14 r. W I półroczu 14 roku na terenie powiatu wschowskiego nie odnotowano chorób zakaźnych określanych jako importowane, wiążące się z wyjazdami

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców powiatu piskiego po 70 roku życia

Program profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców powiatu piskiego po 70 roku życia UCHWAŁA Nr XLVI/300/14 Rady Powiatu Pisz z dnia 30 października 2014r. w sprawie przyjęcia do realizacji w 2014 roku powiatowego programu profilaktyki szczepień ochronnych przeciwko grypie dla mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Brucella sp. Małe pałeczki Gram ujemne

Brucella sp. Małe pałeczki Gram ujemne Brucella sp Małe pałeczki Gram ujemne Charakterystyka Brucella- małe Gramujemne ziarniakopałeczki Rosną szybko na podłożach bogatych w erytrytol, który obficie występuje również w łożysku ssaków. Wykazują

Bardziej szczegółowo

Rodzaje kontaktu ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zakażenie wirusem

Rodzaje kontaktu ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o zakażenie wirusem Obowiązek zgłoszenia osoby potencjalnie narażonej na wściekliznę do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku powstaje jeżeli spełnione są kryteria: 1. Osoba potencjalnie narażona na

Bardziej szczegółowo

SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE Na podstawie analizy dokumentacji wybranych pacjentów szczepionych w NZOZ Przychodni Lekarskiej DOM MED w Pruszkowie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna sepsy oferta firmy biomerieux Automatyczne analizatory do posiewów krwi Automatyczne analizatory do identyfikacji

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,

Bardziej szczegółowo

Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka. Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, r.

Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka. Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, r. Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, 18.11.2016 r. 2 Co to jest niepożądany odczyn poszczepienny Niepożądany odczyn poszczepienny

Bardziej szczegółowo

Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat

Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób

Bardziej szczegółowo

ODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA (MMR)

ODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA (MMR) ODRA, ŚWINKA, RÓŻYCZKA (MMR) CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY JESTEŚ PEWIEN, ŻE JESTEŚ CHRONIONY PRZED MMR? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw MMR CZY WIESZ,

Bardziej szczegółowo

Dokumentowanie zdarzenia:

Dokumentowanie zdarzenia: Obowiązek zgłoszenia osoby potencjalnie narażonej na wściekliznę do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku powstaje jeżeli spełnione są oba kryteria: 1. Osoba potencjalnie narażona

Bardziej szczegółowo

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje

Bardziej szczegółowo

Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r.

Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r. Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r. Wytyczne postępowania w przypadku wykrycia szczepów pałeczek

Bardziej szczegółowo

Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice

Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Szkolny Konkurs Wiedzy o AIDS i HIV obejmuje dwa etapy. Etap pierwszy przeprowadzany jest ok. 25 października. Biorą w nim udział trój osobowe

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-P Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie

Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie Hcv HCV to wirus zapalenia wątroby typu C EPIDEMIOLOGIA Wg danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii, uznawanych

Bardziej szczegółowo

UWAGA, WŚCIEKLIZNA! powinien nas zaniepokoić niebezpieczne jest dotykanie zwłok W pierwszym okresie choroby pojawiają się

UWAGA, WŚCIEKLIZNA! powinien nas zaniepokoić niebezpieczne jest dotykanie zwłok W pierwszym okresie choroby pojawiają się UWAGA, WŚCIEKLIZNA! Dzikie zwierzęta naszych pól i lasów boją się człowieka i zawsze uciekają na bezpieczną odległość. Zwierzęta chore na wściekliznę tracą naturalną bojaźliwość. Dlatego widok błądzącego

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa

Inwazyjna choroba meningokokowa. Posocznica (sepsa) meningokokowa Inwazyjna choroba meningokokowa Posocznica (sepsa) meningokokowa Sepsa, posocznica, meningokoki to słowa, które u większości ludzi wzbudzają niepokój. Każdy z nas: rodzic, opiekun, nauczyciel, dorosły

Bardziej szczegółowo

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom. PROJEKTUCHWALY Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpl. 2012-09-., 2 BRM...... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom". przeciwko pneumokokom

Bardziej szczegółowo

MAM HAKA NA CHŁONIAKA

MAM HAKA NA CHŁONIAKA MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki

Bardziej szczegółowo

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu PROGRAM WHO ELIMINACJI ODRY/RÓŻYCZKI Program eliminacji odry i różyczki został uchwalony przez Światowe Zgromadzenie Zdrowia 28 maja 2003 roku. Realizacja

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece

Bardziej szczegółowo

www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Choroba behceta Wersja 2016 1. CO TO JEST CHOROBA BEHCETA 1.1 Co to jest? Zespół Behçeta lub choroba Behçeta (ang. Behçet's Disease, BD) to układowe zapalenie

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI PROGRAM WHO REALIZACJA W POLSCE ZASADY INSTRUKCJE

ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI PROGRAM WHO REALIZACJA W POLSCE ZASADY INSTRUKCJE NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PAŃSTWOWY ZAKŁAD HIGIENY ELIMINACJA ODRY/RÓŻYCZKI PROGRAM WHO REALIZACJA W POLSCE ZASADY INSTRUKCJE ZAKŁAD WIRUSOLOGII NIZP-PZH UL. CHOCIMSKA 24 00-791 WARSZAWA

Bardziej szczegółowo

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS /14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS /14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 czerwca br., znak: SPS-023-26988/14, przy którym przekazano interpelację poseł Beaty Małeckiej-Libery w sprawie boreliozy i chorób odkleszczowych,

Bardziej szczegółowo

01.10 Międzynarodowy Dzień Walki z WZW typu C

01.10 Międzynarodowy Dzień Walki z WZW typu C 01.10 Międzynarodowy Dzień Walki z WZW typu C Problem HCV - epidemiologia Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia za jedno z największych światowych zagrożeń

Bardziej szczegółowo

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez: W dniach 22-26 kwietnia obchodzimy, już po raz IX, Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez poszczególne

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli

Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli Źródło: Fotolia.com Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli Najwyższa Izba Kontroli Warszawa, 6 listopada 2018 r. 01 Ważniejsze wyniki kontroli Obowiązujący system szczepień ochronnych

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka zakażeń EBV

Diagnostyka zakażeń EBV Diagnostyka zakażeń EBV Jakie wyróżniamy główne konsekwencje kliniczne zakażenia EBV: 1) Mononukleoza zakaźna 2) Chłoniak Burkitta 3) Potransplantacyjny zespół limfoproliferacyjny Jakie są charakterystyczne

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,

Bardziej szczegółowo

Streptococcus pneumoniae

Streptococcus pneumoniae Streptococcus pneumoniae Bakteria Streptococcus pneumoniae jest Gram (+) dwoinką i należy do najgroźniejszych bateryjnych patogenów człowieka. Odpowiedzialna jest za szereg chorób inwazyjnych o wysokiej

Bardziej szczegółowo

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A. Dr n. med. Jacek Klakočar

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A. Dr n. med. Jacek Klakočar GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A Dr n. med. Jacek Klakočar Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu Gorączka krwotoczna Ebola (inaczej: choroba wywołana przez wirusa Ebola [Ebola

Bardziej szczegółowo

Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców

Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców Agnieszka Warda-Sporniak Główny Inspektorat Weterynarii gorączka Q tabela 4 choroby rejestrowane

Bardziej szczegółowo

Gorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3

Gorączka krwotoczna Ebola informacja dla podróżnych 21 października 2014 r. Wersja 3 KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA ds. ZDROWIA IKONSUMENTÓW Dyrekcja ds. zdrowia publicznego Wydział zagrożeń dla zdrowia Sekretariat Komitetu Bezpieczeństwa Zdrowia Gorączka krwotoczna Ebola informacja

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyki Zdrowotnej

Program Profilaktyki Zdrowotnej Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr IX/56/2011 Program Profilaktyki Zdrowotnej Realizowany w roku 2011 pod nazwą Badania wad postawy wśród dzieci klas pierwszych szkół podstawowych miasta Tczewa w ramach programu

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku

Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta

Bardziej szczegółowo

Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów

Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Młodzieńcze Idiopatyczne Zapalenie Stawów Wersja 2016 2. RÓŻNE POSTACI MIZS 2.1 Czy istnieją różne postaci tej choroby? Istnieje kilka postaci MIZS. Różnią

Bardziej szczegółowo

LECZENIE PRZEWLEKŁYCH ZAKAŻEŃ PŁUC U PACJENTÓW

LECZENIE PRZEWLEKŁYCH ZAKAŻEŃ PŁUC U PACJENTÓW Nazwa programu: Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Załącznik nr 30 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku LECZENIE PRZEWLEKŁYCH ZAKAŻEŃ PŁUC U PACJENTÓW Z MUKOWISCYDOZĄ

Bardziej szczegółowo

1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz:

1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz: Ćwiczenie 2 2018/19 1. Wykonanie preparatów bezpośrednich i ich ocena: 1a. Wykonaj własny preparat bezpośredni ze śliny Zinterpretuj i podkreśl to co widzisz: obecność nabłonków, leukocytów, pałeczek Gram(+),

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego

Bardziej szczegółowo

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila. SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,

Bardziej szczegółowo

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Częste pytania rodziców Dziecko miało kontakt z chorobą zakaźną czy szczepić, czy czekać? Dziecko przebyło infekcję, kiedy i czy szczepić?

Bardziej szczegółowo

skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl)

skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl) skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl) genetyczna związek HLA-B8 z zapaleniem stawów, rumieniem

Bardziej szczegółowo

Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella

Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella Zatrucia bakteriami z rodzaju Salmonella Drobnoustroje z rodzaju Salmonella są pierwotnymi patogenami wielu zwierząt, tj. ssaków i ptaków zarówno domowych, jak i hodowlanych oraz wolno żyjących. JAKIE

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie procedur zapobiegających zakażeniom szpitalnym znaczenie nadzoru, kontroli, szkoleń personelu

Wdrażanie procedur zapobiegających zakażeniom szpitalnym znaczenie nadzoru, kontroli, szkoleń personelu Wdrażanie procedur zapobiegających zakażeniom szpitalnym znaczenie nadzoru, kontroli, szkoleń personelu Małgorzata Czerniawska Ankiersztejn 18 20 września 2012 r. Zakażenia szpitalne są jedną z przyczyn

Bardziej szczegółowo

Regina B.Podlasin Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Regina B.Podlasin Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie Regina B.Podlasin Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie http://www.ptnaids.pl/ Gorączka, zapalenie gardła, powiększenie węzłów chłonnych Zakażenie wirusem Epsteina-Barr (EBV) = mononukleoza zakaźna Zakażenie

Bardziej szczegółowo