Wnioski z raportu Rzecznika Praw Absolwenta na temat działalności akademickich biur karier w roku akademickim 2014/2015

Transkrypt

1 Wnioski z raportu Rzecznika Praw Absolwenta na temat działalności akademickich biur karier w roku akademickim 2014/2015 Bartłomiej Banaszak Rzecznik Praw Absolwenta Prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie; 3 marca 2016 r.

2 Akademickie biura karier w przepisach prawa Definicja akademickiego biura karier w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: Jednostka działająca na rzecz aktywizacji zawodowej studentów i absolwentów szkoły wyższej, prowadzona przez szkołę wyższą lub organizację studencką, do której zadań należy w szczególności: a) dostarczanie studentom i absolwentom szkoły wyższej informacji o rynku pracy i możliwościach podnoszenia kwalifikacji zawodowych, b) zbieranie, klasyfikowanie i udostępnianie ofert pracy, staży i praktyk zawodowych, c) prowadzenie bazy danych studentów i absolwentów uczelni zainteresowanych znalezieniem pracy, d) pomoc pracodawcom w pozyskiwaniu odpowiednich kandydatów na wolne miejsca pracy oraz staże zawodowe, e) pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy. Decyzja o powołaniu ABK w ramach autonomii instytucjonalnej uczelni.

3 Raport nt. akademickich biur karier 2014 pierwszy raport nt. działalności akademickich biur karier (ABK) w Polsce: pierwsze opracowanie w Polsce zawierające reprezentatywne dane nt. wszystkich ABK, dwie edycje: kwiecień, grudzień (druga edycja rozszerzona m.in. o przykłady dobrych praktyk) drugi raport nt. działalności ABK (rok akademicki 2014/2015): Głównym źródłem -> badanie ankietowe dotyczące działalności ABK w roku akademickim 2014/2015 (według stanu na czerwiec 2015 r.); przeprowadzone: 29 czerwca 14 sierpnia 2015; zrealizowano 200 ankiet; błąd z próby: +/-4%.

4 Biura karier w Polsce q q q q Czerwiec 2015: ok. 340 uczelnianych biur karier w 428 szkołach wyższych; Funkcjonują na prawie wszystkich uczelniach publicznych; 84% wydzieloną jednostką organizacyjną; W 10 uczelniach wydziałowe biura karier.

5 Zadania najczęściej realizowane przez ABK Informowanie o ofertach pracy, praktyk i staży oraz wolontariatu Poradnictwo zawodowe 98,5% 88% Monitoring losów absolwentów Warsztaty lub szkolenia z zakresu metod poszukiwania pracy i przygotowania do procesu rekrutacji Warsztaty i szkolenia z umiejętności miękkich 84,5% 83,5% 77% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%

6 Poradnictwo (guidance and counselling) jako zadanie uczelni Rozwój poradnictwa wynika z nowych wyzwań związanych z transformacją szkolnictwa wyższego, m.in.: zwiększenie dostępu do szkolnictwa wyższego/umasowienie, kształcenie zorientowane na studenta, konieczność lepszego dopasowania kompetencji absolwenta uczelni do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy (w tym kształcenie przyszłych pracodawców), umiędzynarodowienie. Poradnictwo jako element szerokiego systemu wsparcia dla studentów; Poradnictwo zawodowe kluczowym zadaniem biur karier (nie tylko w Polsce).

7 Poradnictwo zawodowe jako zadanie uczelni Proces Boloński: kontekst zatrudnialności uczelnie wraz z rządami, agencjami rządowymi i pracodawcami powinny ulepszać organizację, zwiększać dostępność i podnosić jakość swych usług w zakresie poradnictwa zawodowego na rzecz studentów i absolwentów (Komunikat z Leuven/Louvain-la-Neuve, 2009), kontekst kształcenia zorientowanego na studenta, kontekst wymiaru społecznego. Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego: projekt środowiskowy: CO1.3: Poprawa stopnia dopasowania kompetencji absolwentów uczelni do potrzeb społecznych i gospodarczych [ ] wspieranie zinstytucjonalizowanych form doradztwa i pomocy w zakresie planowania kariery zawodowej, adresowanych przede wszystkim do uczniów szkół średnich, ale także do studentów.

8 Indywidualne poradnictwo zawodowe w uczelniach akademickich - skala Liczba studentów korzystających z indywidualnych porad zawodowych realizowanych przez ABK w uczelniach akademickich w roku 2014/ Minimum 10% ABK obsługuje mniej niż 25% ABK obsługuje mniej niż Mediana 25% ABK obsługuje więcej niż 10% ABK obsługuje więcej niż Maksimum

9 Poradnictwo zawodowe w polskich biurach karier Ogółem jeszcze niższa skala; mediana dla wszystkich uczelni: 50 osób (średnia: 140) / 73,5 pojedynczych porad; Najczęściej indywidualne poradnictwo w podstawowym zakresie -> konsultacje dokumentów aplikacyjnych; Dobre praktyki (wybrane): Centrum Karier AGH: 1932 osoby skorzystały z indywidualnych porad doradcy zawodowego w roku akademickim 2014/2015, Biuro Karier UMK: 1050 korzystających studentów/1370 porad. Doradcy mają pod opieką konkretne wydziały i kierunki, Biuro Karier Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: program Mentoring dla studentów, Biuro Karier ASP w Krakowie: poradnictwo w zakresie prowadzenia działalności artystycznej. Inne rodzaje poradnictwa (m.in. poradnictwo edukacyjne)

10 Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy szkolenia i warsztaty Szkolenia i warsztaty organizowane przez ABK Warsztaty/szkolenia z zakresu metod poszukiwania pracy i przygotowania do procesu rekrutacji Warsztaty/szkolenia z umiejętności miękkich/ transferowalnych 83,5% 77% Warsztaty/szkolenia z zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej Warsztaty/szkolenia z zakresu przedsiębiorczości: odkrywania i pobudzania potencjału przedsiębiorczego i/lub kreowania pomysłu na biznes 63,0% 55,5% Zajęcia, które można zaliczyć na poczet studiów i otrzymać punkty ECTS Inne warsztaty/szkolenia 27% 29% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

11 Szkolenia i warsztaty: dobre praktyki Coraz więcej biur karier organizuje szkolenia i warsztaty w zakresie metod poszukiwania pracy i przygotowania do procesu rekrutacji oraz z zakresu umiejętności miękkich; Dobre praktyki (wybrane): Biuro Karier UMK: najwięcej szkoleń prowadzonych przez pracowników ABK, Biuro Karier Politechniki Łódzkiej: najwięcej zorganizowanych szkoleń, Punkty ECTS za przedmioty realizowane przez ABK.

12 Pozyskiwanie ofert pracy, praktyk i staży oraz wolontariatu Średnia liczba ofert Mediana liczby ofert , (bez wolontariatu) VII 2014-VI (bez wolontariatu) VII 2014-VI 2015

13 Pozyskiwanie ofert pracy, praktyk i staży oraz wolontariatu - skala Liczba ofert udostępnianych przez ABK w uczelniach akademickich (2014/2015) ,8 Minimum 10% ABK 25% ABK udostępniło udostępniło mniej ofert mniej ofert niż niż Mediana 25% ABK 10% ABK Maksimum udostępniło udostępniło więcej ofert więcej ofert niż niż

14 Pozyskiwanie ofert pracy, praktyk i staży oraz wolontariatu dobre praktyki Biuro Karier Politechniki Warszawskiej: ponad 11,7 tys. ofert w 2014/2015 r. poprzez portal Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej: najwięcej ofert pracy (bez praktyk, staży, wolontariatu) -> ; Serwis biurokarier.edu.pl: wspólny dla ABK z 6 uniwersytetów: UW (najwięcej ofert), UMK, UO, UŚ, UWM, UPH w Siedlcach, ofert (zaakceptowanych bez zastrzeżeń), oferty nieodpłatne 10%. Za pośrednictwem Biura Karier UAM w 2014 pracę zarobkową podjęło 2328 osób, w tym 932 na podstawie umowy o pracę.

15 Weryfikacja i klasyfikacja ofert 76% ABK deklaruje, że dokonuje sprawdzenia lub weryfikacji ofert wpływających do biur; 53% ABK dokonuje weryfikacji pracodawców; 55% ABK deklaruje, że ich bazy ofert umożliwiają studentom i absolwentom wyszukiwanie ofert według własnych potrzeb.

16 Współpraca z pracodawcami Zadania związane ze współpracą z pracodawcami (z wyłączeniem obowiązkowych praktyk studenckich) Informowanie o ofertach pracy, praktyk i staży oraz wolontariatu Organizacja spotkań z pracodawcami (w innej formule niż targi pracy, np. dla poszczególnych Wspieranie pracodawców w naborze i selekcji odpowiednich kandydatów na wolne miejsca Organizacja targów pracy Organizacja i współorganizacja nieobowiązkowych praktyk dla studentów Organizowanie spotkań władz uczelni\wydziałów z pracodawcami Prowadzenie naboru i selekcji na wolne miejsca pracy\praktyk\staży Inne 76,5% 70% 57% 55,5% 47,5% 41,5% 15,5% 98,5% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% 120,0%

17 Współpraca z pracodawcami przykłady dobrych praktyk Biuro Karier Studenckich Politechniki Śląskiej: doradztwo personalne; w 2014 umowy z 895 pracodawcami, Targi Pracy i Przedsiębiorczości realizowane wspólnie Samorządem Studenckim; liczba odwiedzających: 7-10 tys. Akademickie Targi Pracy JOBBING (ABK z uczelni warszawskich, Stowarzyszenie na rzecz ABK); Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej: katalog pracodawców; Centrum Karier AGH: badania jakościowe i ilościowe wśród pracodawców jako uzupełnienie uczelnianych badań losów absolwentów; Biuro Karier Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej: program 3 dni studiujesz, 2 dni pracujesz.

18 Współpraca z publicznymi służbami zatrudnienia 123 uczelnie zarejestrowane jako agencje zatrudnienia: zadania agencji realizowane poprzez ABK, wątpliwości związane z rejestracją uczelni jako agencji. Wśród najczęstszych form współpracy : udział w konferencjach organizowanych przez urzędy pracy (69,5%), otrzymywanie ofert pracy z urzędów (59,5%), 44,5% ABK deklaruje współpracę z Centrami Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (CIiPKZ) w zakresie opracowywania, aktualizowania i upowszechniania informacji zawodowej -> częściowo efekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

19 Zasoby kadrowe (I) W jednym ABK pracuje średnio 2 pracowników zatrudnionych na pełen etat na podstawie umowy o pracę (średnia: 1,78); W ponad połowie ABK maks. jeden pełnoetatowy pracownik: w 36% - 1 pracownik, w 21% - ani jednego pracownika zatrudnionego na pełen etat (wówczas zazwyczaj 1 os. zatrudniona w niepełnym wymiarze). W części uczelni ABK silnie umocowane pod wzgl. zasobów: w 8% ABK zatrudnionych min. 5 osób, największe ABK: UKSW, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi, UE we Wrocławiu, SGH, UP w Krakowie, UAM, AGH, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, liczba stałych pracowników wzrasta wraz z liczbą studentów (statystycznie).

20 Zasoby kadrowe (II) Czy pracownicy ABK realizują także inne zadania niezwiązane z zadaniami ABK? 29,5% 12% 58,5% Tak Tak, ale tylko niektórzy Nie Pracownicy częściej korzystają z różnych form doskonalenia zawodowego -> pracownicy 68,5% ABK w 2014/2015; Najczęściej: ogólnopolskie konferencje ABK, szkolenia nt. doradztwa zawodowego, kompetencji miękkich, funduszy.

21 Biura karier w systemie zapewniania jakości Uczelniane badania losów absolwentów: realizowane zazwyczaj przez ABK (84.5%), nie stwierdzono (jeszcze) odwrotu uczelni od prowadzenia uczelnianych badań losów absolwenta (pojawiły się obawy, iż wdrażany centralny monitoring może zniechęcić do prowadzenia uczelnianych badań, mimo różnych celów tych przedsięwzięć). Poprawa w zakresie uwzględnienia ABK w wewnętrznym systemie zapewniania jakości kształcenia: uczelnie coraz częściej przeprowadzają ocenę ABK, włączanie przedstawicieli ABK do struktur związanych z systemem zapewniania jakości, np. komisji ds. jakości kształcenia, samoocena: np. ankiety ewaluacyjne dot. poradnictwa zawodowego. Dyskusja nad standardami jakości ABK.

22 Współpraca między ABK Biura karier coraz intensywniej współpracują między sobą; Najczęstsza forma: szkolenia i seminaria w ramach regionalnej sieci biur karier (33%): najintensywniejsza współpraca: Dolnośląska Sieć Biur Karier, nowe porozumienia (np. Zachodniopomorska Sieć Biur Karier). Kongres Akademickich Biur Karier: największe ogólnopolskie wydarzenie dla ABK, organizowany z inicjatywy RPA przez MNiSW, dotychczas cztery edycje. Nowa inicjatywa -> Komisja ds. ABK przy KRASP; nawiązanie do najlepszych wzorców zagranicznych (np. Niemcy), duży potencjał; możliwość wypracowania standardów jakości.

23 Wnioski Nieznaczny odsetek ABK silnie umocowanych w strukturze uczelni (m.in. pod względem zasobów) -> przełożenie na skalę działalności, jej skuteczność i przydatność oraz dobre praktyki; Na ogół niewystarczające zasoby kadrowe oraz niewielka skala działalności, zwłaszcza w przypadku poradnictwa zawodowego; Najważniejsze zaobserwowane ostatnio pozytywne tendencje: większa skuteczność w pozyskiwaniu ofert pracy, wyraźny postęp w zakresie współpracy między ABK, wymiany dobrych praktyk itd., coraz więcej przykładów dobrych praktyk. Odpowiedzią na główne wyzwania m.in. konkurs Akademickie Biura Karier w ramach PO WER.

24 Dziękuję za uwagę!