PIONEER. Na dobrym kursie. na dywidendę. Solidne fundamenty. Wszyscy patrzą na Chiny

Transkrypt

1 Wydarzenia Wiedza Edukacja Kwiecień 2013 PIONEER Czas na dywidendę Rosnące znaczenie spółek dywidendowych Solidne fundamenty Subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania Wszyscy patrzą na Chiny Gdzie zmierza Kraj Środka? Na dobrym kursie rozmowa z Adamem Jenkinsem i Michałem Stawickim z Pioneer Pekao Investment Management S.A.

2 Bezpłatna aplikacja na smartfony Szybki i nowoczesny dostęp do wycen, wyników oraz wykresów funduszy i subfunduszy. Bądź na fali już dziś pobierz aplikację mobilną Pioneer! Szanowni Państwo 2013 rok zaczął się znacznie lepiej niż zakładał rynkowy konsensus. Dobre wieści z Ameryki, Chin czy Japonii i kompromis na szczycie Unii Europejskiej tworzą dobry grunt do tego, by Polska mogła wykorzystać swój ogromny potencjał. W najnowszej analizie makroekonomicznej Piotr Szulec stawia hipotezę, że być może polska gospodarka kryzysowy dołek ma już za sobą. Optymistycznie nastawieni są także Adam Jenkins i Michał Stawicki z Pioneer Pekao Investment Management S.A. wywiad z nimi przeczytają Państwo na str. 4. Liczymy na to, że dobry klimat makroekonomiczny przełoży się na rynek akcji. Z myślą o inwestorach, którzy cenią sobie umiarkowane ryzyko, ale chcą partycypować w rozwoju największych, najbardziej stabilnych spółek, wprowadziliśmy do szerokiej sprzedaży subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania. Warto zwrócić również uwagę na zmiany w naszych programach systematycznego oszczędzania nowe portfele zyskały programy Moja Perspektywa, Super Basket oraz Program IKZE. Z rynku Spis treści 2 W skrócie 4 na dobrym kursie wywiad z Adamem Jenkinsem i Michałem Stawickim z Pioneer Pekao Investment Management S.A. 7 Ameryka dała sygnał do wzrostów 11 Giełda szans 14 Wszyscy patrzą na Chiny Oferta Pioneer 16 Więcej możliwości 18 Solidne fundamenty Edukacja 20 Czas na dywidendę 22 Decydenci ostatniej instancji Sylwetka 24 Max Factor geniusz wizażu FAQ 27 Klient pyta, COK odpowiada Foto na okładce: Getty Images/FPM Polecamy także pozostałe materiały o tajemnicy chińskiego fenomenu czy roli banków centralnych i ich wpływie na rynki kapitałowe. Warto na koniec poświęcić czas na fascynującą opowieść o Maksymilianie Faktorowiczu z Łodzi, który już jako Max Factor dał światu wiele kosmetycznych innowacji. Życzymy miłej lektury! Felieton 28 Prof. Tomasz Zaleśkiewicz: Emocje, które przynoszą zyski Pioneer. Wydarzenia, Wiedza, Edukacja ; Właściciel: Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., ul. Marynarska 15, Warszawa; Wydawca:, ul. Nowogrodzka 42, Warszawa, tel.: , faks: , biuro@cppolska.com.pl, Więcej informacji na Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Warszawa, ul. Marynarska 15, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS , posługująca się numerem NIP Kapitał zakładowy: złotych, łączna kwota uiszczonych wkładów równa kapitałowi zakładowemu. Magazyn PIONEER Pekao TFI 1

3 Z rynku Z rynku W skrócie Małe, ale z potencjałem Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. 85 lat na straży inwestycji 13 lutego 2013 roku minęło 85 lat od dnia, w którym Philip L. Carret założył w Bostonie Pioneer Fund. Istniejący do dziś fundusz jest obecnie trzecim najstarszym funduszem w Stanach Zjednoczonych. W grudniu 2010 roku stopa zwrotu z inwestycji w Pioneer Fund (od pierwszej wyceny) przekroczyła milion procent. Warto nadmienić, że Pioneer Investments jest uważany za jednego z prekursorów trendu odpowiedzialnego, etycznego biznesu zarządzający Pioneer Fund i późniejszych funduszy z grupy starali się unikać inwestycji KII, czyli fundusze bez tajemnic w takie sektory jak alkoholowy czy tytoniowy. Pięć lat, które upłynęło od ostatniej okrągłej rocznicy, było wyjątkowo burzliwych krach kredytowy, kryzys nieruchomości w Stanach Zjednoczonych, długotrwała recesja, która nie ominęła największych krajów, i szybko rosnące znaczenie krajów rozwijających się, prowadzące do trwałej zmiany układu sił w globalnej gospodarce. Choć mieliśmy do czynienia z dużą zmiennością, udało nam się zaadaptować do nowych scenariuszy rynkowych, realizując jednocześnie nasz podstawowy cel koncentrację na ochronie aktywów inwestorów i utrzymaniu zaufania interesariuszy. Wierzę, że jesteśmy dziś jeszcze silniejsi i lepiej przygotowani, by sprostać stojącym przed nami wyzwaniom mówił z okazji 85-lecia istnienia firmy Pioneer Investments prezes Sandro Pierri. Pioneer Investments to wspólna marka firm z grupy Pioneer Global Asset Management S.P.A. (PGAM). PGAM posiada 51% akcji Pioneer Pekao Investment Management S.A. (PPIM S.A.), 100% akcjonariusza Pioneer Pekao TFI S.A. Trzecia edycja raportu poświęconego sytuacji mikro i małych firm przygotowywanego od 2010 roku przez Bank Pekao S.A. przynosi niejeden zaskakujący wniosek. Przykładowo, badane podmioty (ok. 7 tys. przedsiębiorców) znacznie lepiej oceniają kondycję własnej firmy niż sytuację gospodarczą w kraju i ich branży. Stawiają również na innowacyjność 45% firm produkcyjnych wprowadziło w ubiegłym roku innowacje produktowe, a 35% procesowe. 85% korzysta z bankowości elektronicznej. Raport pokazuje, że firmy z tego segmentu nieco śmielej sięgają po zewnętrzne finansowanie działalności bieżącej (wzrost z 22% w 2010 roku do 24% w 2012 roku) i inwestycyjnej (wzrost z 19% do 21%). Pełne wersje raportów z lat (w języku polskim i angielskim) dostępne są na stronie: pl/mis/raport_sme Stopy spadają W marcu 2013 roku nastąpiła piąta już (licząc od listopada 2012 roku) obniżka stóp procentowych NBP. Podstawowa stopa wynosi dziś 3,25%. Sekwencja obniżek to dobra wiadomość dla osób i firm spłacających bądź przymierzających się do wzięcia kredytu. Jednocześnie spada jednak oprocentowanie bezpiecznych produktów oszczędnościowych, często zmuszając ich posiadaczy do poszukiwania alternatyw dla lokat. Taką alternatywą mogą być fundusze inwestycyjne dostosowane do profilu danej grupy inwestorów (w przypadku posiadaczy lokat dużej niechęci do ryzyka i zmienności). Znowelizowana ustawa o funduszach inwestycyjnych oraz o nadzorze nad rynkiem TFI zobowiązuje towarzystwa funduszy inwestycyjnych do stworzenia tzw. KII, czyli Kluczowych Informacji dla Inwestorów. Dzięki KII inwestorzy będą mogli jeszcze bardziej świadomie podejmować decyzje inwestycyjne, gdyż informacje o charakterze danego funduszu, jego celach, polityce inwestycyjnej, osiąganych w przeszłości wynikach, a także poziomie ryzyka związanego z inwestycją są przedstawione w przystępny sposób. Dokumenty, które zastąpią dotychczasowe skróty prospektów, będą od nich nie tylko krótsze (dwie strony), ale i pisane bardziej zrozumiałym językiem. Usystematyzowana struktura KII pozwoli też na wygodne porównanie różnych funduszy. Obecnie finalizowane są prace nad materiałami KII dla funduszy Pioneer. Foto: Shutterstock.com Szczęśliwi, mimo wszystko Styczniowe badanie CBOS rzuca nowe światło na domniemaną skłonność Polaków do defetyzmu. Okazuje się, że aż 71% badanych osób to ludzie zadowoleni z życia, w tym jedna piąta (20%) jest z siebie bardzo zadowolona. Rozczarowanych jest tylko trzech na stu. W pierwszej trójce powodów do radości są dzieci, związek i relacje z przyjaciółmi; to, co przeszkadza nam w pełni cieszyć się życiem, to przede wszystkim poziom dochodów i sytuacja finansowa (40% niezadowolonych) oraz perspektywy życiowe (21% niezadowolonych). Eksport polska specjalność Blisko 6% wzrostu w 2013 roku i 7% w 2014 roku tak szybko ma rosnąć polski eksport w kolejnych latach według raportu Global Connections przygotowanego przez firmę analityczną Oxford Economics na zlecenie HSBC. Szybciej od nas będzie się rozwijać tylko Turcja (13,8% rocznie w latach ). 2 3

4 Z rynku Z rynku Na dobrym kursie Obecnie akcje wydają się być dobrą alternatywą dla obligacji. Taki trend prawdopodobnie utrzyma się w kolejnych latach. Dlatego warto pomyśleć o funduszach, które przynajmniej część portfela inwestują na rynku akcji. Takim rozwiązaniem może być subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania, którego strategia inwestycyjna odpowiada nie tylko na oczekiwania inwestorów poszukujących produktów o umiarkowanym ryzyku, ale także dobrze wpisuje się w obecną sytuację rynkową uważają Adam Jenkins i Michał Stawicki z Pioneer Pekao Investment Management S.A. Czego możemy spodziewać się na rynku w tym roku? Adam Jenkins: Oczekujemy, że działania stymulujące gospodarkę, podejmowane ostatnio w różnych częściach świata, zaczną przynosić efekty. Symptomami poprawy są dobre odczyty wskaźników wyprzedzających, choćby szalenie istotnego dla GPW Adam Jenkins, dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelami Akcyjnymi i Zrównoważonymi Pioneer Pekao Investment Management S.A. niemieckiego indeksu IFO obrazującego nastroje niemieckich przedsiębiorców. W styczniu wzrósł on trzeci raz z rzędu i to znacznie mocniej od oczekiwań analityków. Optymizm powraca komentował dane Hans- -Werner Sinn, szef instytutu IFO. A nie ma lepszej wiadomości dla Polski niż ta, że jej największy partner handlowy najgorsze ma już za sobą. Liczymy, że ów optymizm wpłynie pozytywnie również na inne europejskie giełdy. Dobre sygnały płyną też ze Stanów Zjednoczonych i Chin. Na to nakładają się bardzo korzystne dla Polski rozstrzygnięcia na niedawnym budżetowym szczycie Unii Europejskiej. Podsumowując, postawiłbym tezę, że do końca II kwartału 2013 roku sytuacja w sferze makro wykrystalizuje się, co powinno pozytywnie przełożyć się na rynek akcji i tempo wzrostu polskiego PKB. A jaki to będzie czas dla rynku papierów dłużnych? Ostatni rok stał pod znakiem silnych wzrostów cen obligacji skarbowych, wydaje się więc, że potencjał tego segmentu będzie w tym roku mocno ograniczony. Michał Stawicki: Właśnie z tego powodu zmieniliśmy w ostatnim czasie strukturę portfela. Zmniejszyliśmy zaangażowanie w obligacje skarbowe i zamierzamy utrzymywać zwiększone zaangażowanie w obligacje korporacyjne, które charakteryzują się znacznie wyższą rentownością. Oczywiście z wyższymi spodziewanymi zyskami wiąże się większe ryzyko, ale odpowiednia polityka inwestycyjna pozwala to ryzyko zminimalizować, przy zachowaniu relatywnie wysokiej oczekiwanej stopy zwrotu. Jakie są perspektywy rozwoju polskiego rynku obligacji korporacyjnych? Michał Stawicki: Przez wiele lat brakowało w Polsce tego segmentu rynku. Wierzę, że rynek ten będzie się dalej dynamicznie rozwijał. Przy tak niskich stopach procentowych i niskich rentownościach obligacji skarbowych inwestorzy będą poszukiwać inwestycji dających większy zarobek i to jest właśnie szansa na dalszy rozwój rynku obligacji korporacyjnych w Polsce. Oczywiście, jeszcze wiele czasu upłynie, zanim będzie on w pełni efektywny. Jednym z dużych ograniczeń tego rynku jest słaba płynność obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym. Właśnie z tego powodu nasze portfele staramy się budować, opierając się na różnych typach instrumentów finansowych: obligacjach skarbowych, obligacjach Foto: Archiwum, Shutterstosk.com korporacyjnych, certyfikatach depozytowych itp. Taka jest też filozofia subfunduszu Pioneer Stabilnego Inwestowania, który może lokować środki zarówno w akcje, jak i różnego typu obligacje. Kluczem do sukcesu na rosnącym, choć wciąż płytkim rynku obligacji korporacyjnych jest silna dywersyfikacja. Michał Stawicki: Ma ona fundamentalne znaczenie w każdej strategii inwestycyjnej. W przypadku obligacji korporacyjnych oznacza oparcie portfela na jak największej liczbie obligacji, tak by pojedynczy emitent miał jak najmniejszy udział w całym portfelu. My różnicujemy również portfel pod kątem przynależności emitentów do poszczególnych branż czy terminów zapadalności papierów. Każdy zakup poprzedzony jest procesem oceny emitenta. Kupujemy obligacje tylko tych emitentów, którzy mają dobrą sytuację finansową i spełniają wszystkie nasze kryteria inwestycyjne. Dodatkowo staramy się, by w naszym portfelu było jak najwięcej obligacji zabezpieczonych, najlepiej materialnie (grunty, nieruchomości itd.). Obligacje korporacyjne są jednym ze znaków rozpoznawczych subfunduszu Pioneer Stabilnego Inwestowania. Co jeszcze go wyróżnia? Adam Jenkins: Subfundusz jest jednym z niewielu produktów stabilnego wzrostu oferowanych w Polsce, który umożliwia inwestowanie również za granicą na innych rynkach Europy Środkowo-Wschodniej oraz w Turcji. To nasza odpowiedź na zmieniającą się pozycję Polski na mapie gospodarczej świata. Za nami dwie dekady intensywnej transformacji i silnych wzrostów PKB. W tym czasie zmniejszyliśmy dystans do UE, mierzony Za nami dwie dekady intensywnej transformacji, w których udało się nam zmniejszyć dystans do UE. Staliśmy się już krajem rozwiniętym, więc tempo wzrostu PKB na poziomie 2 3% będzie dobrym wynikiem. PKB per capita, z poziomu blisko 40% unijnej średniej do ponad 63%. Z kolei w dekadzie powinniśmy zdaniem analityków demoseuropa 1 zbliżyć się do unijnej średniej. Staliśmy się już krajem rozwiniętym, więc tempo wzrostu gospodarczego na poziomie 2 3% będzie dobrym wynikiem. Czy warszawska giełda, na obecnym etapie rozwoju, pozwala już na szerokie zdywersyfikowanie portfela? Adam Jenkins: Dostrzeganym przez nas problemem nie jest mała liczba spółek, ale ich płynność oraz koncentracja sektorowa. W gronie dużych, stabilnych, płynnych spółek dominują finanse, ale już takie branże jak chociażby sektor surowcowy nie są w Polsce dostatecznie reprezentowane. Jeśli więc bazujemy na założeniu, że 2013 rok przyniesie sporo okazji inwestycyjnych i chcemy je w pełni wykorzystać, musimy wyjść też poza Polskę. Taką możliwość daje nam na przykład subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania, który zgodnie ze statutem aż 33% aktywów może lokować poza granicami Polski. Michał Stawicki: Również w części obligacyjnej subfundusz ma możliwość inwestowania w papiery zagranicznych emitentów, w tym w obligacje przedsiębiorstw. Obligacje korporacyjne z innych rynków podnoszą w naszej ocenie

5 Z rynku Z rynku potencjał i atrakcyjność portfela. Zwiększają jego oczekiwaną stopę zwrotu i ograniczają ryzyko poprzez lepszą dywersyfikację. Inwestując w zagraniczne obligacje, zabezpieczamy ponadto ryzyko walutowe, co zapewnia dodatkowy zarobek wynikający z różnicy w oprocentowaniu różnych walut. Nasza firma należy do międzynarodowej struktury i dzięki temu przy inwestycjach w tego typu obligacje mamy możliwość korzystania z globalnego know-how. Dziś mamy sytuację, w której średnia stopa dywidendy przekracza rentowności obligacji skarbowych. Co jest tego przyczyną? Michał Stawicki: Z jednej strony spowodowane jest to spadkiem rentowności obligacji skarbowych do rekordowo niskich poziomów, z drugiej strony relatywnie dobrymi wynikami spółek giełdowych w 2012 roku. W branży finansowej wysoki wskaźnik wypłaty dywidendy wynika dodatkowo ze zmniejszenia ograniczeń ustalonych przez Komisję Nadzoru Finansowego co do dzielenia się zyskiem. Jaki jest cel inwestycyjny, strategia i struktura nowego subfunduszu Pioneer Stabilnego Inwestowania? Adam Jenkins: Chcieliśmy zaproponować produkt o umiarkowanym ryzyku, przy 30 40% zaangażowaniu na rynku akcji. Taka konstrukcja daje potencjalnie większy zysk niż fundusze typowo obligacyjne przy nieznacznie podwyższonej zmienności i ryzyku. W porównaniu z funduszami akcyjnymi inwestycja w subfundusz charakteryzuje się natomiast mniejszą zmiennością i ryzykiem w przypadku pogorszenia sytuacji na rynku, choć nie tak dużym potencjałem wzrostu w okresie hossy. Strategią subfunduszu jest dążenie do tego, by w horyzoncie 12 miesięcy inwestorzy odnotowali wyraźnie dodatni wynik inwestycji, niezależnie od koniunktury na rynkach kapitałowych. Takie rozwiązanie kierujemy do inwestorów, którzy chcą osiągnąć wyższą stopę zwrotu, Seria obniżek stóp procentowych sprzyja dalszemu rozwojowi segmentu obligacji korporacyjnych. Inwestorzy będą poszukiwać relatywnie bezpiecznych inwestycji, ale o wyższym potencjale zysku niż lokaty czy obligacje skarbowe. niż oferują lokaty bankowe (szczególnie przy obecnych niskich stopach procentowych) czy fundusze typowo obligacyjne, a jednocześnie zależy im na ograniczeniu ryzyka inwestycji. A co odróżnia ten subfundusz od rozwiązań typowo akcyjnych? Adam Jenkins: Przede wszystkim zdolność do generowania dodatnich stóp zwrotu także w okresach bessy dzięki stabilności najbardziej zabezpieczonego komponentu jego portfela, czyli części obligacyjnej. Jednocześnie część akcyjna pozwala na udział w giełdowych wzrostach spółek charakteryzujących się Michał Stawicki, dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych Pioneer Pekao Investment Management S.A. stabilnymi wynikami finansowymi i ugruntowaną pozycją w swojej branży. W części tej znajdują się zatem firmy, które jak pokazują historyczne doświadczenia są bardziej odporne na zawirowania rynkowe i działania spekulacyjne. Dlatego też niekoniecznie są liderami wzrostów podczas hossy, ale w zamian za to odnotowują mniejsze spadki i jako pierwsze reagują wzrostami na poprawę koniunktury. Michał Stawicki: Subfundusz może być alternatywą dla osób, które do tej pory część swoich oszczędności lokowały w depozytach, a które w warunkach niskich stóp procentowych chcą szukać innych możliwości inwestycyjnych. Wywiad przeprowadzono 18 marca 2013 roku. Foto: Archiwum, Shutterstock.com Ameryka dała sygnał do wzrostów Zaczęliśmy ten rok w szampańskich nastrojach, głównie za sprawą amerykańskich polityków. Pozytywne rozstrzygnięcia w sprawie tzw. klifu fiskalnego zaowocowały zwyżkami na światowych parkietach. Czy tej wzrostowej energii wystarczy na kolejne miesiące? Autor: Piotr Szulec Utrzymanie ulg dla klasy średniej, zwyżka podatków dla osób o najwyższych dochodach oraz odsunięcie o kilka miesięcy kwestii cięć wydatków budżetowych to kluczowe ustalenia za oceanem, które wystarczyły, by rynek wyraźnie odetchnął. Na horyzoncie pozostały jednak inne ryzyka, nazwijmy je, polityczne. Włoska lekcja Dowodów na to, że polityka pozostaje kluczowym czynnikiem ryzyka, dostarczyły przeprowadzone pod koniec lutego wybory we Włoszech. Miały one przywrócić spokój i normalność, a tylko zwiększyły liczbę znaków zapytania. W miejsce oczekiwanej przez rynek kontynuacji polityki rządu Mario Montiego Włochy czekają kolejne eksperymenty koalicyjne. Jesienią odbędą się wybory w Niemczech. Obecne sondaże dają zwycięstwo rządzącej partii, ale i tu należy liczyć się z tym, że wydarzenia mogą podążyć w zupełnie innym kierunku, niż oczekiwałby tego rynek. Ameryka rośnie Sytuacja w globalnej gospodarce systematycznie się poprawia. Na kompromis budżetowy w USA nakładają się systematyczna poprawa na tamtejszym rynku pracy oraz inne sygnały postępującego ożywienia, zwłaszcza na rynku nieruchomości. Fed, pomimo rozbieżności w ocenie bieżącej sytuacji przez niektórych jego członków, zdecydowany jest prowadzić bardzo luźną politykę monetarną, dopóki stopa bezrobocia wyraźnie nie spadnie. Obecnie stopa bezrobocia w USA wynosi 7,9%, a poziom docelowy Fedu wynosi 6,5%. Do nadrobienia pozostaje ok. 4 milionów 6 Magazyn PIONEER Pekao TFI Magazyn PIONEER Pekao TFI 7

6 Z rynku Z rynku nowych miejsc pracy, co przy obecnym tempie wzrostu zatrudnienia powinno zająć ok. 2 lat. Choć gospodarka europejska pozostaje słaba, dotychczasowe działania EBC wyraźnie ustabilizowały rynek europejskiego długu, a lutowe negocjacje w sprawie unijnego budżetu zakończyły się ostatecznie sukcesem. Oczywiście pozostaje jeszcze potwierdzenie tego faktu stosownymi uchwałami Parlamentu Europejskiego, ale akceptacja jest raczej pewna. Chiny na ósemkę z plusem Wiele wskazuje również na to, że gospodarka Chin złapała w końcu wiatr w żagle. Tempo wzrostu w IV kwartale 2012 roku okazało się wyższe niż w III Wiele wskazuje również na to, że gospodarka Chin złapała w końcu wiatr w żagle. Tempo wzrostu w IV kwartale 2012 roku okazało się wyższe niż w III kwartale (7,8% vs 7,4%). kwartale (7,8% vs 7,4%). W połączeniu z niskim wskaźnikiem inflacji (2%) i poprawą chińskiego eksportu daje to szansę na średnioroczny wzrost powyżej 8%. Takiemu scenariuszowi sprzyja też luzowanie polityki pieniężnej i liberalizacja rynku. Przydałoby się np. dalsze obniżanie stopy rezerw obowiązkowych, co pozwoliłoby chińskim bankom rozwinąć skrzydła po stronie kredytowej. Możliwa jest również kontynuacja działań po stronie fiskalnej (przejęcie części obciążeń gospodarstw domowych przez państwo), co wzmocniłoby popyt chińskich gospodarstw domowych. Jest to o tyle istotne, że wśród zamierzeń nowych chińskich władz jest próba przebudowania gospodarki chińskiej z gospodarki produkcyjno-eksportowej na gospodarkę opartą w dużej mierze właśnie na popycie wewnętrznym. ZEW optymizmu Dotychczasowe napięcia na rynkach finansowych, szczególnie rynku Najważniejsze wskaźniki makroekonomiczne PKB (r/r, w %) Inflacja (r/r, w %) Deficyt budżetowy (r/r, jako % PKB) * 2014* * 2014* * 2014* Kraje rozwinięte Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Francja Włochy Hiszpania Austria Wielka Brytania Szwajcaria Japonia Kraje rozwijające się Europa Środkowo-Wschodnia Rosja Polska Czechy Węgry Turcja Chiny Źródło: UniCredit, dane z lutego 2013 roku; * prognoza Foto: Archiwum europejskiego długu, zmniejszyły się zwłaszcza dzięki wysiłkom głównych banków centralnych. Najwyższy poziom zaangażowania wykazał Europejski Bank Centralny, który zadeklarował, że będzie ratował euro za wszelką cenę. Jednak z punktu widzenia dalszego rozwoju sytuacji najważniejszym czynnikiem pozostaje kondycja niemieckiej gospodarki. A ta, mierzona zachowaniem się wskaźników wyprzedzających czy nawet niektórych twardych danych makroekonomicznych, wygląda całkiem nieźle. Stopa bezrobocia w Niemczech znajduje się na rekordowo niskim poziomie (6,9% w lutym). Jednak najwięcej pozytywnych emocji wzbudzają bardzo dobre odczyty wskaźników wyprzedzających. Indeks ZEW, mierzący zaufanie niemieckich analityków i inwestorów instytucjonalnych, wzrósł w lutym do poziomu 48,2 pkt z poziomu 31,5 pkt miesiąc wcześniej (w grudniu było to jeszcze 6,9 pkt). To najlepszy odczyt tego wskaźnika od ponad dwóch lat. Indeks PMI obrazujący aktywność niemieckiego przemysłu w styczniu zbliżył się w końcu do poziomu 50 pkt (49,8), a indeks Ifo, obrazujący nastroje wśród niemieckich przedsiębiorców, w ciągu ostatnich miesięcy dynamicznie rośnie. Co dalej? Przewidujemy, że gospodarka amerykańska nadal będzie rosła w umiarkowanym tempie i jej PKB odnotuje w tym roku wzrost o kolejne 2%. Rosnące dochody Amerykanów powinny się przełożyć na wyższą konsumpcję gospodarstw domowych i dalszą poprawę na rynku nieruchomości. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że inflacja znajduje się pod kontrolą, luźna polityka monetarna Fed powinna być kontynuowana przynajmniej w najbliższych 2 latach. Piotr Szulec, dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej Pioneer Pekao Investment Management S.A. Przypomnijmy, że ostatni etap luzowania polityki monetarnej (tzw. QE3) realizowany jest obecnie poprzez skup hipotecznych listów zastawnych (MBS) o wartości 40 mld USD miesięcznie oraz skup długoterminowych obligacji skarbowych w kwocie 45 mld USD miesięcznie. W sumie Fed wpompowuje obecnie w rynek 85 mld USD miesięcznie. Sytuacja w amerykańskiej gospodarce cały czas się poprawia. Na rynku pracy przybywa coraz więcej nowych miejsc pracy (ostatnio ponad 200 tys. miesięcznie). Dobrze wygląda również rynek nieruchomości. Przykładowo liczba rozpoczętych inwestycji w budownictwie mieszkaniowym w USA znajduje się obecnie na poziomie 950 tys. 8 Magazyn PIONEER Pekao TFI Magazyn PIONEER Pekao TFI 9

7 Z rynku Z rynku w ujęciu rocznym, a liczba wydanych nowych pozwoleń na budowę na poziomie ponad 900 tys. Dobrze wyglądają również wskaźniki wyprzedzające. Przy odczytach indeksu PMI dla amerykańskiego sektora przemysłowego powyżej 50 pkt i poprawiającej się konsumpcji ciężko oczekiwać głębszego osłabienia stanu tej gospodarki w najbliższych miesiącach. Sytuacja azjatyckich gospodarek również wygląda obiecująco. Indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym Chin, nadal utrzymuje się powyżej poziomu 50 pkt (pomimo spadku w lutym). Chiński eksport rośnie w tempie kilkunastoprocentowym i jest to najsilniejszy wzrost od kilku miesięcy, a inflacja pozostaje na niskim poziomie (2% w styczniu). Japonii wojna totalna Coraz lepiej wygląda również sytuacja gospodarki japońskiej. Jednym z sygnałów zmiany dotychczasowej sytuacji może być zatwierdzony ostatnio pakiet gospodarczy opiewający łącznie na 10,3 biliona jenów (116 mld dolarów). Szacuje się, że prowadzone obecnie przez nowy rząd działania zaowocują 2% wzrostem PKB i pozwolą utworzyć 600 tys. nowych miejsc pracy. Premier Abe zapowiedział również podniesienie celu inflacyjnego z 1% do 2% i dalsze osłabianie japońskiego jena, w ścisłej współpracy z Bankiem Japonii. Dodatkowo Bank Japonii zapowiedział na swoim ostatnim posiedzeniu przystąpienie od stycznia 2014 roku do Dobre lutowe dane o sprzedaży detalicznej i produkcji nie pozwalają jeszcze na stwierdzenie, że dołek w polskiej gospodarce jest już za nami, ale wzmacniają prawdopodobieństwo takiego scenariusza. skupu aktywów, na wzór amerykańskiej Fed, w wymiarze ok. 13 bilionów JPY (ok. 145 mld USD) miesięcznie. Można to określić właściwie jednym słowem wojna. Totalna i na wszystkich japońskich frontach z deflacją, słabym wzrostem gospodarczym i niską konsumpcją. Efekty działań Banku Japonii widać już zresztą gołym okiem. Japoński jen osłabia się bardzo dynamicznie, co diametralnie zmienia obraz dotychczasowej sytuacji (zwiększa atrakcyjność japońskiego eksportu). W Japonii po raz pierwszy od wielu już lat mamy realną szansę na zmianę dotychczasowego stanu tamtejszej gospodarki, a co za tym idzie wyrwanie się japońskiego rynku akcji z 20-, 30-letniego trendu spadkowego. Dołek już za nami? Z polską gospodarką niestety nie jest już tak różowo, choć i tu można znaleźć powody do optymizmu. Cieszy coraz niższa inflacja oraz kolejne obniżki stóp procentowych przez RPP. Mamy już za sobą pięć takich obniżek, w tym ostatnią o 50 pb, które sprowadziły główną stopę procentową do poziomu 3,25%. Ostatni odczyt inflacji na poziomie 1,3% był znacznie niższy od celu NBP (2,5%) i od projekcji inflacji (1,6%). Cieszą również lutowe dane o sprzedaży detalicznej i produkcji. Odczyty nie pozwalają jeszcze, co prawda, na stwierdzenie z dużym prawdopodobieństwem, że dołek w polskiej gospodarce jest już za nami, ale na pewno prawdopodobieństwo takiego właśnie scenariusza wydarzeń wzmacniają. Wzrost styczniowej sprzedaży detalicznej w porównaniu ze styczniem 2012 roku o 3,1% w ujęciu rocznym zaskoczył większość analityków, którzy oczekiwali raczej ujemnego odczytu. Spadek w ujęciu miesięcznym (o 20,6%) już tak nie zachwycił, ale i tak okazał się lepszy od prognoz. Również publikacja danych o produkcji przemysłowej pozytywnie zaskoczyła rynek (wzrost o 0,3% w ujęciu rocznym, przy oczekiwaniach spadku produkcji o 3%). Odczyty lepsze od przewidywań mogą oznaczać, że skala spowolnienia polskiej gospodarki, czy też głębokość tego spadku zostały przez analityków przeszacowane, a wspomniany dołek tego spowolnienia nie pojawi się w pierwszym czy też drugim kwartale tego roku, ale jak wspomniałem może być już za nami. Poprawę sytuacji zasygnalizowała również agencja ratingowa Fitch, która pod koniec lutego podniosła perspektywę ratingów Polski ze stabilnej do pozytywnej. To dobra informacja sugerująca, że w perspektywie 3 6 miesięcy możliwe jest, poza samą zmianą perspektywy, ewentualne podniesienie ratingu Polski. Do bardziej optymistycznego nastawienia brakuje jeszcze jednego poprawy na krajowym rynku pracy. Tu, niestety, obraz sytuacji nie jest już tak dobry. Szacunkowa stopa bezrobocia w lutym na poziomie 14,4% (14,2% w styczniu i 13,4% jeszcze w grudniu 2012 roku) i liczba bezrobotnych na poziomie zbliżonym do 2,3 miliona osób to dane, których nie można zignorować. Taka sytuacja sugeruje, że poprawa stanu całej polskiej gospodarki będzie odbywać się bardzo stopniowo, a odreagowanie w kształcie litery V jest bardzo mało prawdopodobne. Komentarz przygotowano 15 marca 2013 roku. Foto: Andrzej Iwańczuk/Reporter Giełda szans W połowie kwietnia Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. (GPW) zamieni wysłużony Warset na nowy system transakcyjny UTP, analogiczny do tych wykorzystywanych na największych światowych parkietach. To dobra okazja do bilansu ostatnich dwóch dekad w najnowszej historii polskiego rynku kapitałowego. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Gdy 16 maja 2001 roku na GPW debiutowała gdańska spółka LPP S.A., mało kto zwrócił na nią uwagę. Start nie był okazały, akcje na początku sesji wyceniono na 48,4 zł o niespełna procent drożej od ceny emisyjnej. Odzieżówka? Schyłkowa branża nie brakowało wtedy głosów. W styczniu 2013 roku kurs akcji przekroczył magiczną barierę 5000 zł, czyli ponad 100 razy więcej niż podczas debiutu. Obosieczny miecz Już od lat LPP S.A. jest najdroższą spółką na GPW, jeśli wziąć pod uwagę cenę jednej akcji. O LPP mówi się jednak nie tylko w tym kontekście. Historia gdańskiej spółki służy często jako dowód na to, jak mądrze wykorzystany kapitał z giełdy może stać się trampoliną do ekspansji na skalę nieosiągalną w drodze organicznego rozwoju. Firma jest obecnie właścicielem pięciu bardzo popularnych marek odzieżowych. Na koniec 2012 roku sieć LPP liczyła 1077 salonów w Polsce i krajach regionu. Oczywiście, giełdowy miecz bywa obosieczny w ponad dwudziestoletniej najnowszej historii giełdy w Polsce nie brakuje przypadków firm, które zmarnowały kapitał (nie tylko finansowy, ale i zaufania) inwestorów, nie umiejąc odnaleźć się w zmiennych rynkowych realiach. Dlatego też tak ważna jest umiejętność chłodnej analizy spółek, których akcje chcemy nabyć. Ważne są nie tylko twarde kryteria oceny, jak obecna kondycja finansowa i perspektywy, ale także jakość kadry menedżerskiej, zdolność do innowacji 10 Magazyn PIONEER Pekao TFI Magazyn PIONEER Pekao TFI 11

8 Z rynku Z rynku czy umiejętność przyciągania i utrzymania najbardziej utalentowanych pracowników. Serce regionu O giełdzie często mówi się jak o sercu całej gospodarki. W przypadku GPW należałoby raczej mówić o centrum dowodzenia krwiobiegiem całego regionu. Warszawski parkiet wiedzie prym w Europie Środkowej pod względem liczby i kapitalizacji notowanych spółek oraz aktywności inwestorów. Na rynku głównym GPW notowanych jest obecnie 396 spółek krajowych i 43 zagraniczne (stan z 18 lutego 2013 roku). Ich łączna wartość przekracza 740 mld zł, w tym 525 mld zł to kapitalizacja rodzimych podmiotów. Warset na emeryturę, czas na UTP 15 kwietnia 2013 roku ma być pierwszym dniem funkcjonowania nowego systemu transakcyjnego na GPW (jego start był wielokrotnie przesuwany). Według informacji, jakie podaje GPW, UTP będzie wydajniejszy, szybszy i bardziej skalowalny niż funkcjonujący od ponad 12 lat Warset. System UTP będzie charakteryzował się większą przepustowością Warset pozwalał na wprowadzenie maksymalnie 328 zleceń na sekundę, UTP , z możliwością zwiększenia w razie potrzeby. UTP umożliwi także obsługę nowych typów zleceń, które wcześniej nie były dostępne, oraz pozwoli na uruchomienie nowych usług m.in. związanych z zawieraniem transakcji, w tym handel algorytmiczny (zautomatyzowany, z wykorzystaniem odpowiedniego oprogramowania komputerowego). Żródło: GPW Dziś na warszawskim parkiecie notowanych jest blisko 440 spółek, w tym 43 zagraniczne, a ich łączna kapitalizacja to prawie 750 mld zł. Dla porównania, na parkiecie w Wiedniu (jednej z najstarszych giełd świata, założonej w 1771 roku) można handlować papierami 99 spółek, w Budapeszcie 52, Pradze 29 (dane z końca 2012 roku). Również pod względem kapitalizacji (ok. 180 mld euro) GPW jest większa niż trzy wymienione wyżej parkiety razem wzięte (ok. 140 mld euro). GPW odważniej niż jej regionalni rywale postawiła na nowe źródła wzrostu, tworząc najpierw w 2007 roku alternatywny rynek New Connect dla mniejszych, innowacyjnych firm (ponad 430 podmiotów), a w 2009 rynek obligacji Catalyst. Na koniec grudnia 2012 roku wartość emisji notowanych na Catalyst serii obligacji korporacyjnych, komunalnych i listów zastawnych wyniosła 52,4 mld zł. W minionym roku Grupa GPW powiększyła się o Towarową Giełdę Energii; w grudniu 2012 roku ruszyła Giełda Gazu. Kolejka chętnych Jednym z fenomenów warszawskiej giełdy jest jej zdolność do przyciągania nowych emitentów, niezależnie od koniunktury. Podczas gdy na giełdach w Wiedniu, Pradze i Budapeszcie nie doszło w minionym roku do żadnego IPO (pierwotnej oferty publicznej), grono spółek notowanych na GPW powiększyło się o 19 nowych podmiotów. Na New Connect zadebiutowało 89 firm. Łączny wynik GPW i New Connect kolejny rok z rzędu plasuje GPW na czele europejskiej stawki. Z raportu IPO Watch, przygotowywanego cyklicznie przez PwC, wynika, że 4 na 10 europejskich debiutów odbyło Foto: GPW Liczba i wartość debiutów w 2012 roku Giełda Liczba Wartość debiutów (mln euro) GPW Grupa LSE Deutsche Boerse NYSE Euronext Nasdaq OMX Luxemburg Hiszpania (BME) 5 9 Szwajcaria Oslo Źródło: PwC, raport IPO Watch, w zestawieniu ujęto łącznie debiuty na GPW oraz NewConnect się w Warszawie. Łączna wartość ofert (731 mln euro) pozwoliła GPW na zajęcie 5. pozycji wśród giełd funkcjonujących na najbardziej rozwiniętych europejskich rynkach kapitałowych. Wartym odnotowania wydarzeniem na rynku pierwotnym w 2012 roku była warta 2,1 mld zł oferta publiczna Alior Banku największe IPO prywatnej Regionalny lider Warszawa (rynek główny GPW) mld euro 19 20% (WIG20) Wiedeń mld euro 0 27% (ATX) Budapeszt mld euro 0 7% (BUX) Praga mld euro 0 14% (PX) TP SA Źródło: GPW, CEE SEG Na huśtawce Indeks największych spółek WIG20 od pierwszego notowania (1000 pkt 16 kwietnia 1994 roku) 3939, , , , , , , , , , ,08 908,50 632,92 Kwi 1994 Źródło: Stooq.pl Kwi 1996 Liczba notowanych spółek Mar 1998 Sty 2000 firmy w historii warszawskiej giełdy i największa oferta w sektorze bankowym w 2012 roku w Europie. Wielka szóstka Sektor finansowy jest tym, który dominuje na warszawskiej giełdzie. Ponad 40% udziału w indeksie największych spółek WIG20 mają trzy podmioty: PKO BP, PZU oraz Bank Pekao (stan na koniec lutego 2013 roku). Drugim filarem WIG20 i kapitalizacji całej giełdy jest tercet paliwowo-surowcowo-energetyczny: PKN ORLEN, KGHM oraz PGE (łącznie 31% udziału w WIG20). To głównie zachowaniu kursów tych spółek indeks WIG20 zawdzięcza ubiegłoroczny, najwyższy od 2009 roku, Kapitalizacja (w mld euro) Gru 2001 Paź 2003 Liczba debiutów w 2012 Sie 2005 Lip 2007 Maj 2009 Zmiana głównego indeksu w 2012 roku Kwi 2011 Lut 2013 wzrost (o 20,4%). Główny indeks GPW WIG wzrósł w tym czasie o 26,2%. Największe wzrosty odnotowały sektory: surowcowy (branżowy indeks wzrósł o 79%), chemiczny (58%) oraz paliwowy (39%). Najwięcej stracili właściciele spółek budowlanych (spadek indeksu o 31%) i telekomunikacyjnych (21% na minusie). Z ujemnym wynikiem 2012 rok zakończył rynek New Connect (w ciągu roku NCIndex stracił jedną piątą swej wartości). Zawarte w tekście informacje są zgodne ze stanem na dzień 18 lutego 2013 roku i pochodzą z serwisów/ogólnie dostępnych raportów opisywanych podmiotów

9 Z rynku Z rynku Na kłopoty słaby juan? Rysując scenariusze dla chińskiej gospodarki, warto jednak mieć na względzie, że znakomite wyniki to zasługa między innymi niskiego kursu juana. Władze konsekwentnie bronią lokalnej waluty przed aprecjacją (umocnieniem waluty), wspierając tym samym chiński eksport. Takie działanie ma jednak swoje konsekwencje już dziś, a dalsze trwanie przy słabym juanie może mieć negatywne skutki w przyszłości. Polityka słabego juana Ludowego Banku Chin (LBC) opiera się bowiem na emisji sztucznie nisko oprocentowanych obliga- amerykańskie papiery dłużne. Taka polityka monetarna ma kolosalne znaczenie dla całej chińskiej gospodarki. Po pierwsze, zmusza chińskie banki do wypłacania niskich odsetek od oszczędności gromadzonych przez obywateli. Ponadto polityka chińskiego banku centralnego jest silnie uzależniona od sytuacji makroekonomicznej w Stanach Zjednoczonych. Jeżeli stopy procentowe w USA spadają, również Chiny są zmuszone do obniżenia swoich. Dzięki finansowaniu akcji kredytowej nienaturalnie nisko oprocentowanymi Chiny w portfelu Inwestorzy, którzy chcą lokować środki w aktywa jednego z najszybciej rozwijających się krajów świata, mogą uzupełnić swój portfel o subfundusz Pioneer Dochodu i Wzrostu Rynku Chińskiego, wydzielony w ramach funduszu parasolowego Pioneer Funduszy Globalnych SFIO. Wszyscy patrzą na Chiny Gospodarka Kraju Środka już nie raz zadziwiła świat. Choćby tym, że od kilkudziesięciu lat rozwija się w tempie średnio 10% rocznie. Znani ekonomiści wielokrotnie wieszczyli rychły koniec chińskiego cudu. Tymczasem przez globalne rynki przetaczają się kolejne kryzysy, a Chiny unikają poważniejszych problemów. Czy tak będzie i tym razem? Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. W 1990 roku w rankingu największych gospodarek świata Chiny zajmowały dziesiąte miejsce, a ich eksport opierał się na tenisówkach i długopisach z gumką zapachową zamiast skuwki. Dwie dekady później produkt krajowy brutto Chin przekroczył 5 bilionów dolarów, co pozwoliło na wyprzedzenie Japonii i awans na drugie miejsce w świecie. Niedawno eksperci PricewaterhouseCoopers oszacowali, że Chiny potrzebują jeszcze czterech lat, by zdetronizować w tym zestawieniu Stany Zjednoczone. Według prognoz Economist Intelligence Unit roczne tempo wzrostu chińskiej gospodarki utrzyma się do 2017 roku na poziomie 7,5 8%. Chiny są więc na drodze do pozycji numer jeden w światowej gospodarce i polityce. Wszystko wskazuje na to, że już wkrótce uda się im tę pozycję zdobyć. Przemawiają za tym atuty tego kraju, takie jak m.in. wielkość rynku wewnętrznego, stabilność polityczna, niskie koszty produkcji, wysokiej klasy kadra produkcyjna i rosnące zaufanie do chińskich towarów. Inne kraje także korzystają na wzroście znaczenia tego państwa choćby dlatego, że chiński eksport wpływa stabilizująco na ceny wielu towarów przemysłowych na świecie. Odbija się to także na rynku kapitałowym, którego środek ciężkości coraz bardziej przesuwa się w kierunku Szanghaju czy Pekinu. Foto: Shutterstock.com Według prognoz Economist Intelligence Unit roczne tempo wzrostu chińskiej gospodarki utrzyma się do 2017 roku na poziomie 7,5 8,5%. cji denominowanych w juanach, którymi LBC płaci za ściągane z rynku (głównie od chińskich eksporterów) ogromne ilości dolarów. Są one później inwestowane na całym świecie, m.in. w nisko oprocentowane Gospodarka światowa: prognoza Tempo wzrostu realnego PKB 9,0 4,5 0-4, Świat USa chiny Obszar euro Źródło: Economist Intelligence Europe Global Forecast, prognoza na dzień 10 grudnia 2012 roku depozytami ludności banki osiągają wysokie zyski, a przedsiębiorstwa wykorzystują tani kredyt do finansowania kapitałochłonnych inwestycji w automatyzację produkcji. W efekcie, w kraju, w którym istnieje nadmiar siły roboczej, w niedalekiej perspektywie liczba nowych miejsc pracy może się drastycznie zmniejszyć. Tani bankowy kredyt nie zmusza też spó łek do poszukiwania kapitału na rozwój gdzie indziej, np. poprzez emisje obligacji korporacyjnych czy akcji. W rezultacie rynek kapitałowy nie rozwija się tak szybko, jak mógłby w kraju o potencjale Chin. Zwłaszcza że wciąż o wielu rzeczach decydują tu osobiste koneksje, a państwowe banki finansują przede wszystkim duże państwowe firmy. Japońska przestroga Zagraniczne przedsiębiorstwa bez problemu mogą zdobyć finansowanie na innych rynkach. Jedynie miejscowe prywatne firmy mają często problemy ze znalezieniem kapitału na rozwój, co nie sprzyja ewolucji klasy średniej. Niedowartościowanie chińskiej waluty zapewne zaszkodzi procesowi rozwoju Chin. Ponadto droga wytyczona przez eksport zaczyna biec podobnie jak swego czasu w Japonii pisze w swojej książce Raghuram G. Rajan. Jego zdaniem Japonia zbyt długo czekała z aprecjacją jena, przez co dziś musi się zmagać ze słabym eksportem i starzejącym się społeczeństwem. Czy to samo czeka Chiny? Jedno jest pewne: na Chiny patrzy cały świat i wszyscy mają nadzieję, że kolejny raz wyjdą na prostą. Globalne znaczenie tego kraju jest bowiem zbyt wielkie, by na to, co dzieje się w Państwie Środka, patrzeć obojętnie. Ostatnie sygnały z Kraju Środka dają powody do optymizmu: zapowiedzi liberalizacji polityki monetarnej, działań fiskalnych i wreszcie próba przebudowania gospodarki w stronę gospodarki opartej na popycie wewnętrznym, a nie eksporcie (więcej w analizie Piotra Szuleca na str. 7) pozwalają sądzić, że spodziewany średnioroczny wzrost Chin na poziomie 7,5 8% w kolejnych latach będzie miał zdrowe fundamenty

10 Oferta Pioneer Oferta Pioneer Portfel Zrównoważony Rynków Rozwiniętych 60% subfundusz Pioneer Obligacji Strategicznych 25% subfundusz Pioneer Akcji Małych i Średnich Spółek Rynków Rozwiniętych 15% Pioneer Akcji Europejskich FIO Więcej możliwości Inwestorzy poszukują coraz bardziej zróżnicowanych strategii dopasowanych do ich potrzeb. Odpowiadając na te oczekiwania, Pioneer Pekao TFI S.A. systematycznie poszerza ofertę programów inwestycyjnych o kolejne portfele. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. W ostatnich miesiącach o nowe portfele wzbogaciły się trzy popularne wśród inwestorów programy: Moja Perspektywa (Portfel polski plus), Program Super Basket (Portfel Zrównoważony Rynków Rozwiniętych i Portfel Strategii Dłużnej) oraz Moja Perspektywa Moja Perspektywa to innowacyjny, długoterminowy program, automatycznie dostosowujący politykę inwestycyjną do horyzontu czasowego. Udział trzech subfunduszy tworzących wybrany Portfel Programu zmienia się tak, by zwiększać potencjał wzrostu wartości inwestycji w długim okresie i ograniczać ryzyko w miarę zbliżania się do końca okresu oszczędzania. W ramach programu dostępne są trzy Portfele Programu: polski plus, międzynarodowy i umiarkowany. Portfel Strategii Dłużnej 50% subfundusz Pioneer Obligacji Plus 30% Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja FIO 20% Pioneer Obligacji Strategicznych IKZE (Portfel Dynamicznego Inwestowania i Portfel Stabilnego Inwestowania). Polska na plus Portfel polski plus jest nastawiony na pełne wykorzystanie potencjału rodzimego rynku akcji i polskiej gospodarki w kolejnych latach. Przy dłuższym niż 10 lat horyzoncie inwestycji 90% wpłat trafia początkowo do subfunduszu Pioneer Akcji Polskich. W miarę zbliżania się do końca inwestycji coraz większą część portfela stanowią subfundusze Pioneer Obligacji Plus oraz Pioneer Pieniężny, które mają na celu ochronę wcześniej wypracowanych wyników. Więcej w koszyku Program Super Basket liczy sobie już 8 zróżnicowanych portfeli. Dwa najnowsze Portfel Zrównoważony Rynków Rozwiniętych 60% subfundusz Pioneer Obligacji Strategicznych 25% subfundusz Pioneer Akcji Małych i Średnich Spółek Rynków Rozwiniętych 15% Pioneer Akcji Europejskich FIO Portfel Strategii Dłużnej 50% subfundusz Pioneer Obligacji Plus 30% Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja FIO 20% Pioneer Obligacji Strategicznych stworzono z myślą o inwestorach, których cechuje umiarkowana lub niska skłonność do ryzyka: Portfel Zrównoważony Rynków Rozwiniętych, o zrównoważonym charakterze (udział w portfelu funduszy Portfel polski plus Czas do końca programu [lata]: 1 i mniej powyżej 1 do 3 powyżej 3 do 5 powyżej 5 do 10 więcej niż 10 Pioneer FIO subfundusz Pioneer Akcji Polskich 10% 20% 50% 80% 90% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Obligacji Plus 30% 30% 20% 10% 5% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Pieniężny 60% 50% 30% 10% 5% Źródło: Pioneer Pekao TFI S.A. NOWE PORTFELE W PROGRAMIE SUPER BASKET Proporcje podziału wpłat do Programu Moja perspektywa: Foto: Shutterstock.com Proporcje podziału wpłat do Programu IKZE Portfel Dynamicznego Inwestowania Czas do ukończenia przez Uczestnika 5 i mniej* powyżej powyżej powyżej więcej 65. roku życia [lata]: 5 do do do 20 niż 20 Pioneer FIO subfundusz Pioneer Akcji Aktywna Selekcja 10% 30% 40% 50% 60% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Obligacji Plus 30% 30% 40% 40% 35% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Pieniężny 60% 40% 20% 10% 5% Portfel Stabilnego Inwestowania Czas do ukończenia przez Uczestnika 5 i mniej* powyżej powyżej powyżej więcej 65. roku życia [lata]: 5 do do do 20 niż 20 Pioneer FIO subfundusz Pioneer Akcji Aktywna Selekcja 5% 10% 20% 30% 40% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Obligacji Plus 35% 40% 50% 60% 50% Pioneer FIO subfundusz Pioneer Pieniężny 60% 50% 30% 10% 10% Źródło: Pioneer Pekao TFI S.A. * wpłaty dokonywane przez Uczestnika, który ukończył 65. rok życia, będą alokowane zgodnie z proporcjami wskazanymi w tym przedziale czasowym. Program Super Basket Program Super Basket, wyspecjalizowany program inwestycyjny, umożliwia rozłożenie inwestycji w czasie, tak by uśrednić cenę zakupu jednostek uczestnictwa wybranych funduszy i subfunduszy. Minimalizowane jest w ten sposób ryzyko dokonania jednorazowej inwestycji w niekorzystnym momencie. Na starcie inwestycji środki trafiają do subfunduszu Pioneer Pieniężny, skąd są systematycznie przenoszone do trzech docelowych funduszy/subfunduszy. W ramach programu dostępne są trzy Portfele Programu: polski plus, międzynarodowy i umiarkowany. koncentrujących się na inwestycjach w akcje to ok. 40%), umożliwia dodatkowo dywersyfikację geograficzną. Środki inwestorów są bowiem lokowane za pośrednictwem funduszy zagranicznych przede wszystkim w zagraniczne aktywa amerykańskie i europejskie akcje oraz obligacje rządowe i korporacyjne denominowane w różnych walutach. Portfel Strategii Dłużnej to propozycja dla inwestorów ceniących większe bezpieczeństwo inwestycji. Większość środków inwestowana jest w obligacje skarbowe denominowane w polskiej walucie. Strategia zakłada również lokowanie części środków w atrakcyjny i szybko rosnący segment polskich obligacji korporacyjnych. Pozostałą część (ok. 20%) portfela zajmują fundusze inwestujące na rynku zagranicznych papierów dłużnych. Dwie ścieżki do emerytury Już blisko trzy czwarte Polaków dostrzega potrzebę dodatkowego oszczędzania na emeryturę¹. Z myślą o tej grupie osób Pioneer Pekao TFI S.A. oferuje następujące portfele w ramach Programu IKZE: Portfel Dynamicznego Inwestowania, Portfel Stabilnego Inwestowania. Już blisko trzy czwarte Polaków dostrzega potrzebę dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Program IKZE IKZE, czyli Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, są prostym i wygodnym sposobem oszczędzania z myślą o emeryturze. Atutem IKZE jest to, że zachęta w postaci ulgi podatkowej pojawia się już na początku oszczędzania w postaci rokrocznej możliwości odliczania wpłat na IKZE od dochodu i zmniejszenia tym samym podstawy opodatkowania. Oba portfele oparte są na tych samych trzech subfunduszach wydzielonych w ramach funduszu Pioneer FIO: Pioneer Akcji Aktywna Selekcja, Pioneer Obligacji Plus, Pioneer Pieniężny. Różny jest tylko podział wpłat na poszczególne subfundusze w każdym z etapów inwestycji. Wspólną cechą obu portfeli jest też mechanizm dostosowania poziomu ryzyka i potencjału wzrostu inwestycji do okresu oszczędzania pozostałego do ukończenia przez Uczestnika 65. roku życia. W miarę zbliżania się do końca założonego okresu inwestycji rośnie udział subfunduszy o niższym ryzyku inwestycyjnym. Ich zadaniem jest ochrona wypracowanych we wcześniejszych latach wyników. Uczestnik Programu może także sam podjąć decyzję o realokacji środków, czyli zmianie proporcji pomiędzy poszczególnymi składnikami portfela. ¹ Badania przeprowadzone w 2012 roku przez Instytut Homo Homini (dla On Board PR)

11 Oferta Pioneer Oferta Pioneer Solidne fundamenty Subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania to rozwiązanie dla inwestorów, którzy poszukują rozwiązań o umiarkowanym ryzyku, ale chcą jednocześnie w okresie dobrej koniunktury partycypować we wzrostach rynków akcji. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania uzupełnił ofertę Pioneer Pekao TFI S.A. w czerwcu 2012 roku, a od lutego 2013 roku dostępny jest w placówkach dystrybutorów: Banku Pekao S.A., CDM Pekao S.A., a także Domu Inwestycyjnego Xelion Sp. z o.o. Obligacje nie tylko skarbowe Strategia subfunduszu zakłada lokowanie środków głównie na rynku papierów dłużnych (nawet do 100% wartości inwestycji), z możliwością zaangażowania do 40% aktywów na rynkach akcji Polski, innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Turcji, głównie w akcje spółek wypłacających regularnie dywidendę (spółki dywidendowe). Co wyróżnia subfundusz z grona innych produktów mieszanych, czyli angażujących środki zarówno na rynkach akcji, jak i obligacji? Przede wszystkim strategia inwestycyjna o umiarkowanym ryzyku, przy jednoczesnym wykorzystaniu potencjału obligacji korporacyjnych oraz starannie wybranych spółek, głównie dywidendowych. Dywidenda na plus Część udziałowa (akcyjna) może przy sprzyjających warunkach rynkowych sięgnąć nawet 40% wartości portfela subfunduszu. Pioneer Stabilnego Inwestowania jest jednym z nielicznych na polskim rynku produktów pozwalających na realizację popularnej na całym świecie strategii dywidendowej. Do niedawna rodzimy rynek kapitałowy był zbyt płytki, by umożliwiać inwestorom stworzenie odpowiednio zdywersyfikowanego koszyka akcji spółek dzielących się zyskami z akcjonariuszami. Wraz ze wzrostem liczby emitentów, w tym Foto: Shutterstock.com Pioneer Stabilnego Inwestowania jest jednym z nielicznych na polskim rynku produktów pozwalających na realizację popularnej na całym świecie strategii dywidendowej. Do niedawna rodzimy rynek kapitałowy był zbyt płytki, by umożliwiać inwestorom stworzenie odpowiednio zdywersyfikowanego koszyka akcji spółek dzielących się zyskami z akcjonariuszami. dużych firm z udziałem Skarbu Państwa, poszerzyła się paleta płynnych spółek o wysokiej kapitalizacji, silnych fundamentach, stabilnej sytuacji finansowej, które regularnie wypłacają swoim akcjonariuszom dywidendę. Ich obecność w portfelu subfunduszu zwiększa potencjał wzrostu wartości inwestycji. Dodatkowo akcje spółek dywidendowych cechują się relatywnie mniejszą zmiennością kursów, dzięki czemu są one uważane za bezpieczniejszą inwestycję niż pozostałe firmy giełdowe. Nie tylko Polska Zarządzający subfunduszem Pioneer Stabilnego Inwestowania wyszukują najlepszych spółek dywidendowych nie tylko na warszawskiej giełdzie, ale i na innych rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. Dywersyfikacja geograficzna pozwala wzbogacić portfel Zmienność pod większą kontrolą Subfundusz oparty jest o dwa filary rynek obligacji oraz akcji starannie wybranych, najbardziej stabilnych spółek, głównie dywidendowych. Możliwość zmiany proporcji pomiędzy obiema klasami aktywów oraz dywersyfikacja w ramach każdej z nich pozwala dostosować portfel subfunduszu do aktualnej koniunktury. Zarządzający zakładają, że taka polityka inwestycyjna pozwoli zmniejszyć zmienność wahań jednostek uczestnictwa, przy jednoczesnym wykorzystaniu pojawiających się okazji na rynku obligacji i akcji. W zależności od koniunktury środki subfunduszu mogą być lokowane w instrumenty dłużne, w tym obligacje Skarbu Państwa (do 100%) i obligacje przedsiębiorstw (do 50%) oraz w akcje starannie dobranych spółek, przede wszystkim dywidendowych (do 40%). część akcyjną portfela tworzą spółki charakteryzujące się regularnie wypłacaną dywidendą, wysoką płynnością, stabilnymi wynikami finansowymi, ugruntowaną pozycją w swojej branży. część obligacyjna portfela składa się z instrumentów dłużnych o wysokiej płynności, a przy ich doborze brane pod uwagę są m.in. wiarygodność i kondycja finansowa emitentów oraz zmiany stopy procentowej. Do 33% aktywów może być lokowane w instrumenty finansowe nominowane w innych walutach niż złoty polski. Przykładowy skład portfela subfunduszu: Wykres wartości netto jednostki uczestnictwa subfunduszu Pioneer Stabilnego Inwestowania (za okres roku roku) 11,27 11,05 10,83 10,62 10,40 10,19 9, Źródło: Pioneer Pekao TFI S.A. o akcje przedstawicieli sektorów niedostatecznie reprezentowanych na polskim parkiecie, np. branży surowcowej czy telekomunikacyjnej. obligacje Skarbu Państwa i obligacje przedsiębiorstw 50% akcje spółek (głównie dywidendowych) z Polski, innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Turcji 30% instrumenty rynku pieniężnego 20% Udział aktywów denominowanych w innej walucie niż polski złoty w portfelu subfunduszu może sięgnąć 33%

12 Edukacja Edukacja Czas na dywidendę Co trzecia spółka notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) dzieli się z akcjonariuszami częścią wypracowanych zysków. Pokusa inwestycji w spółki regularnie przynoszące dodatkowy dochód jest spora. Trzeba jednak dużej wiedzy, by z grona spółek dywidendowych wybrać te, które łączą dywidendę z silnymi fundamentami i dobrymi perspektywami. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Polityka dywidendowa spółki jest jednym z ważniejszych kryteriów, na podstawie których inwestorzy giełdowi podejmują decyzję o zakupie walorów danego przedsiębiorstwa. Nic dziwnego wysoka dywidenda potrafi przynieść znacznie większą stopę zwrotu niż najlepsze lokaty bankowe. Powody do zadowolenia mogą mieć np. akcjonariusze PZU S.A. Ubezpieczeniowy gigant chce w tym roku wypłacić 33 zł na akcję, czyli stopa dywidendy wyniesie 8%. Niedawny głośny przypadek TP S.A. pokazał, jak silnie reagują inwestorzy na wszelkie informacje związane z dywidendą. Decyzję o obniżce dywidendy (najpierw ze 1,50 zł na akcję do 1 zł, następnie do 0,50 zł) odczytano jako zapowiedź dalszego pogarszania się perspektyw spółki. Podanie tych informacji do publicznej wiadomości zakończyło się spadkiem kursu telekomu o ponad jedną trzecią. Takie przypadki to jednocześnie lekcja, że dywidenda nie może i nie powinna być jedynym kryterium oceny atrakcyjności spółki. Wiedza zarządzających Pioneer Pekao Investment Management S.A. pozwala z grona spółek wybierać te, które łączą dywidendę z potencjałem dalszego wzrostu wartości. Na indeksie W Polsce ok. 30% spółek notowanych na giełdzie dzieli się z akcjonariuszami wypracowanymi przez siebie zyskami w postaci dywidendy. Na bardziej rozwiniętych rynkach udział spółek dywidendowych jest większy, ponieważ miały one więcej czasu na zbudowanie swojej wartości, a dalsza ekspansja nie zawsze jest możliwa. Polski rynek kapitałowy jest jeszcze stosunkowo młody, co tłumaczy mniejszą liczbę firm dywidendowych. Mimo to można znaleźć takie, które dywidendę wypłacają regularnie i jest ich coraz więcej. Oprócz wspomnianych PZU S.A. i TP S.A. zyskami z akcjonariuszami dzielą się m.in. banki, spółki energetyczne, paliwowe czy KGHM S.A. Rosnące znaczenie tych firm w gospodarce znalazło odzwierciedlenie także na warszawskiej giełdzie. Ponad dwa lata temu zarząd GPW rozpoczął publikację indeksu uwzględniającego dywidendy i prawa poboru WIGdiv, w skład którego wchodzi 30 spółek, charakteryzujących się wypłatą najwyższych dywidend oraz Foto: Shutterstock.com W styczniu 2011 roku GPW rozpoczęła publikację indeksu WIGdiv, w skład którego wchodzi 30 spółek charakteryzujących się regularnością i wysokością wypłacanej dywidendy. ich regularnością w latach poprzednich. O udziale spółki w indeksie decyduje między innymi wysokość stopy dywidendy, czyli relacji wysokości wypłaty z zysku do wartości kursu akcji. Obecnie do WIGdiv należą m.in.: PKO BP S.A., Bank Pekao S.A., PZU S.A., Bank Handlowy w Warszawie S.A., KGHM S.A., TP S.A., LW Bogdanka S.A., PGE S.A. czy Enea S.A. Dywidenda kontra rozwój Wśród analityków trwa spór, czy wypłata dywidendy jest dobrą informacją dla spółki, a więc i jej akcjonariuszy. Należy pamiętać, że odpływ gotówki z firmy zmniejsza możliwości jej ekspansji i rozwoju. Można założyć, że gdyby zarządy decydowały o wypłacie zysku, dywidend pewnie w ogóle by nie było. W spółce kapitałowej o podziale zysków decydują jednak właściciele, którzy chcą czerpać korzyści z zainwestowanych przez siebie środków. W praktyce więc polityka dywidendowa spółek jest swego rodzaju wypadkową między chęcią zatrzymania całości zysków w kasie firmy (co przy braku pomysłu na inwestycje nie przynosi pożytku) a wypłatą większości na konta akcjonariuszy (co może skutkować utratą płynności i możliwości rozwojowych przedsiębiorstwa). Wartość ma znaczenie Decyzja o wypłacie części zysku zazwyczaj przebiega w kilku etapach. Najpierw stosowną rekomendację składa zarząd, następnie walne zgromadzenie spółki podejmuje ostateczną decyzję oraz wyznacza dzień ustalenia prawa do dywidendy oraz dzień wypłaty. Warto przy tym wspomnieć, że aby otrzymać wypłatę z zysku, wystarczy być właścicielem akcji spółki jedynie w dniu ustalenia prawa. Już następnego dnia akcje można sprzedać i spokojnie czekać na przelew. Niestety, taka strategia zazwyczaj nie przynosi spodziewanych zysków. Po naliczeniu prawa do dywidendy kurs spółki jest korygowany o dywidendę. To znaczy, że jeżeli kupimy akcję firmy X za 10 zł i uzyskamy prawo do dywidendy w wysokości 1 zł, to kurs X zostanie po tym fakcie skorygowany do 9 zł. W dodatku wypłacony w przyszłości zysk zostanie pomniejszony o podatek w wysokości 19%. W rezultacie na całej operacji poniesiemy stratę (przy założeniu, że kurs spółki nie wzrośnie po odcięciu dywidendy). Więcej sensu ma długoterminowa inwestycja w akcje takich przedsiębiorstw, w przypadku których odcięcie dywidendy nie powoduje odwrócenia długoterminowego wzrostowego trendu na walorach spółki. Z tego względu niezwykle ważne jest, z jakich środków firma wypłaca dywidendę. Dobrze, jeśli do akcjonariuszy trafiają zyski wypracowane w ostatnim roku. Jeszcze lepiej, jeżeli spółka większość wolnych środków inwestuje w rozwój biznesu, a tylko niewykorzystaną ich część przeznacza na dywidendę. Niestety zdarza się, że przedsiębiorstwa przeznaczają na dywidendę kapitał rezerwowy albo finansują wypłaty z kredytu. Na dłuższą metę działanie takie zapewne przyniesie firmie szkody. Defensywnie i na lata Spółki dywidendowe są bardzo lubiane przez inwestorów instytucjonalnych m.in. fundusze inwestycyjne i emerytalne. Starają się one mieć w portfelu określony udział akcji tzw. spółek defensywnych, które etap szybkiego rozwoju mają już za sobą. Charakteryzują się one stabilnymi przepływami gotówki i ograniczają ryzyko całego portfela. Za takie właśnie uchodzą spółki dywidendowe. Mogą się nimi zainteresować także inwestorzy indywidualni, u których poziom akceptacji ryzyka jest mocno ograniczony, a okres inwestycji odpowiednio długi. Dotyczy to także osób, które nigdy wcześniej nie inwestowały w akcje. W ich przypadku spółki dywidendowe mogą być naturalnym uzupełnieniem portfela obligacji czy lokat, stając się formą łagodnego oswajania się z bardziej agresywnymi, ale i potencjalnie bardziej rentownymi inwestycjami. Hojne blue-chipy Najwyższe stopy dywidend płacone przez największe spółki z GPW w 2012 roku: PGE S.A. 17,09% Budimex S.A. 15,98% KGHM S.A. 14,72% Synthos S.A. 13,15% TP S.A. 12,2% Tauron S.A. 11,19% Źródło: GPW, stopa dywidendy została obliczona na podstawie relacji wysokości dywidendy do kursu akcji danej spółki w dniu wypłaty dywidendy

13 Edukacja Edukacja Decydenci ostatniej instancji Banki centralne funkcjonują w blisko dwustu krajach. Choć ich misja dotyczy wewnętrznych spraw państw działań stabilizujących wartość waluty, obsługi budżetu, nadzoru nad systemem bankowym decyzje niektórych z nich mogą mieć wpływ na losy gospodarek całego świata. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Banki centralne pełnią rolę głównych ośrodków w systemach pieniężnych państw: posiadają wyłączne prawo do emisji pieniądza, a głównym celem ich działalności jest zapewnienie stabilności cen w długim horyzoncie czasowym. Są również bankami samych państw nie tylko obsługują krajowe budżety, ale zarządzają również rezerwami walut i surowców oraz są gwarantami wypłacalności swojego kraju. Zazwyczaj bank centralny jest także odpowiedzialny za nadzór nad działalnością banków komercyjnych na terenie swojego kraju oraz ustalanie podstawowych ram dla ich działalności. Prowadzi ich rachunki, gromadzi depozyty, a także udziela im kredytów. Pełni dla nich również rolę pożyczkodawcy ostatniej instancji w sytuacjach zagrożenia utratą płynności. Polityka stóp Głównym celem działalności banków centralnych jest utrzymywanie w ryzach wartości pieniądza poprzez zapobieganie deflacji i utrzymywanie wzrostu cen jak najbliżej poziomu celu inflacyjnego. Podstawowym instrumentem, którym posługują się przy tym banki centralne, są stopy procentowe. Ustalając wysokość stóp, bank centralny wpływa na poziom konsumpcji uczestników rynku. Obecnie w czasach globalnego spowolnienia gospodarczego przeważa trend cięcia stóp procentowych. Pozwala to taniej zapożyczać się bankom komercyjnym i ich klientom, kreując popyt i stymulując gospodarkę. Chęć do wydawania pieniędzy tym bardziej rośnie, im bardziej spada oprocentowanie depozytów, przez co oszczędzanie staje się mniej opłacalne. Nic więc dziwnego, że zazwyczaj każda informacja o obniżeniu stóp poprawia nastroje inwestorów. Planując długoterminowe inwestycje, warto wsłuchiwać się szczególnie w zapowiedzi banków dotyczące polityki pieniężnej w szerszej perspektywie czasowej. Wsparcie dla waluty Do zadań banku centralnego należy również utrzymywanie kursu waluty na odpowiednim poziomie, celem zapewnienia konkurencyjności gospodarki. Zbyt niski kurs może prowadzić do deficytu w bilansie płatniczym, zbyt wysoki do utraty konkurencyjności gospodarki. Banki centralne określają więc często kurs, jaki będzie optymalny dla rozwoju gospodarki i w przypadku znaczących odchyleń od ustalonego celu podejmują rynkowe interwencje, sprzedając lub skupując walutę. Banki centralne mogą zdecydować się również na usztywnienie kursu względem jednej z walut globalnych najczęściej dolara lub euro. W takim wypadku bank handluje swoją walutą, zestawiając ją z walutą, do której usztywnił swój kurs. Metoda ta znajduje jednak zastosowanie głównie w przypadku małych gospodarek. Bliskim przykładem może być tutaj Litwa, która usztywnia kurs lita już od połowy lat dziewięćdziesiątych najpierw względem dolara, a od 2002 roku wobec euro. Bankowe rezerwy Kolejnym narzędziem z klasycznego arsenału banków centralnych jest możliwość sterowania poziomem rezerw obowiązkowych, czyli kwot, jakie banki komercyjne są zobowiązane wpłacić do banku centralnego celem zabezpieczenia ich wypłacalności. Obniżenie poziomu rezerw osłabia bezpieczeństwo sektora, ale powoduje, że banki mają więcej środków na inwestycje i kredyty, Foto: Shutterstock.com Stopy procentowe na świecie (stan na luty 2013 r.) Kraj Wartość stopy referencyjnej Obowiązuje od Poprzednia wartość Australia 3,75% ,25% Czechy 0,75% ,00% Japonia 0,10% ,30% Kanada 1,00% ,75% Polska 3,75%* ,00% RPA 5,50% ,50% Strefa euro 1,00% ,25% Szwajcaria 0,00% ,25% Szwecja 1,50% ,75% USA 0,25% ,00% Węgry 7,00% ,50% Wielka Brytania 1,50% ,00% Źródło: money.pl, nbp.pl * 3,25% od 6 marca 2013 r. co powinno prowadzić do pobudzenia akcji kredytowej i inwestycji. W obecnych czasach, kiedy stopy procentowe wielu państw w tym Stanów Zjednoczonych są na poziomie bliskim zera, a zaufanie do sektora bankowego dla wielu jest sprawą dyskusyjną, banki centralne zmuszone są szukać coraz to nowszych sposobów na pobudzenie swoich gospodarek. Kreatywne centrale W ostatnim dwudziestoleciu przekonaliśmy się, jak bardzo banki centralne mogą być zdeterminowane w dążeniu do kreowania wzrostu. Przykład całemu światu dała w połowie lat dziewięćdziesiątych Japonia, której gospodarka wpadła w spiralę deflacji. Mimo właściwie zerowych stóp procentowych na przestrzeni lat inflacja wynosiła przeciętnie 0,2%, a wzrost gospodarczy rzadko przekraczał 1% rocznie (jeszcze w latach osiemdziesiątych utrzymywał się na poziomie 4%). Sposób na wyjście z impasu poddał Japonii na początku nowego tysiąclecia noblista w dziedzinie ekonomii, Milton Friedman. Wskazał on, że bank Japonii może zwiększyć płynność na rynkach, skupując obligacje własnego rządu. Choć w ciągu kilku lat działania te nie przyniosły według banku centralnego Japonii spodziewanych rezultatów, idea ta pobudziła wyobraźnię ekonomistów. Od eskalacji kryzysu w 2008 roku prym w wykorzystaniu luzowania ilościowego (quantitative easing QE) wiodą Stany Zjednoczone, które zgromadziły już aktywa warte ok. 3 bilionów dolarów. Do stosowania tej metody, choć w znacznie mniejszym wymiarze, przyłączyły się również m.in. bank centralny Anglii oraz Europejski Bank Centralny. Współczesna ekonomia nie zna odpowiedzi na pytanie, do czego doprowadzi luzowanie ilościowe na tak wielką skalę. Przeciwnicy polityki Rezerwy Federalnej twierdzą, że Stany powtórzą scenariusz japoński i wpadną w długoterminową recesję. Zwolennicy wskazują jednak na to, że struktura demograficzna USA oraz siła dolara jako globalnej waluty pozwolą uniknąć takiego rozwoju zdarzeń. To, co jednak jest pewne, to że pieniądze potrzebne do prowadzenia polityki luzowania ilościowego są de facto drukowane, co nie pozostanie bez wpływu na globalną inflację i może prowadzić do powstawania nowych baniek spekulacyjnych na rynkach na całym świecie. Stwarza to więc szanse na zysk, ale i dodatkowe zagrożenia. Rezerwa Federalna USA Począwszy od 2008 roku Fed skupuje z rynku nie tylko obligacje, ale również inne aktywa, zapewniając rynkom potężny dopływ gotówki. Do połowy 2011 roku papiery te warte były łącznie ok. 2,6 biliona dolarów. W drugiej połowie 2012 roku zapowiedziano kolejny program luzowania zakładający, że Fed co miesiąc będzie przeznaczał 40 mld dolarów na papiery wartościowe zabezpieczone hipotekami. Od początku 2013 roku program rozszerzono i od tego czasu dodatkowo co miesiąc skupowane będą długoterminowe obligacje rządu USA o wartości 45 mld dolarów. Program ma trwać do 2015 roku i do tego czasu stopy procentowe mają pozostać na zerowym poziomie. Europejski Bank Centralny Europejski Bank Centralny (ECB) jest bankiem centralnym Unii Europejskiej. Jego start w 1998 roku był wydarzeniem bez precedensu powstała instytucja odpowiedzialna m.in. za ustalanie jednakowych stóp procentowych, rezerwy obowiązkowej oraz emisję wspólnego pieniądza dla kilkunastu państw UE posługujących się walutą euro. Wśród zadań EBC znajduje się również nadzór nad systemami bankowymi państw Unii, gromadzenie danych statystycznych na użytek prowadzenia polityki monetarnej oraz zapobieganie fałszerstwom banknotów unijnej waluty. EBC współpracuje z 27 bankami centralnymi wszystkich państw Unii, tworząc Europejski System Banków Centralnych oraz w ramach tzw. Eurosystemu tworzonego przez węższe grono 17 państw należących do unii walutowej

14 Sylwetka Sylwetka Geniusz wizażu Mimo że urodził się z dala od Ameryki, a za ocean trafił dopiero w wieku 32 lat, bez wątpienia uosabia amerykański mit od pucybuta do milionera. To właśnie w USA Maksymilian Faktorowicz, już jako Max Factor, stał się naprawdę wielki, bogaty i sławny. Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Jego droga do sławy była daleka. Dosłownie i w przenośni. Dosłownie, bo wiodła ze Zduńskiej Woli, gdzie się urodził, i Łodzi, w której dorastał, przez Moskwę, gdzie zyskał uznanie samego cara, aż do Saint Louis (tu zamieszkał jako emigrant) i Los Angeles, w którym założył swoje imperium. W przenośni, ponieważ wywodząc się z biednej, żydowskiej, wielodzietnej rodziny, zyskał sławę nie mniejszą niż gwiazdy Hollywood, z którymi współpracował i które współtworzył. A jego nazwisko, będące jednocześnie marką produkowanych przez niego kosmetyków, stało się rozpoznawalne na całym świecie. To właśnie jemu, Maksowi Factorowi, przypisuje się najczęściej stworzenie słowa make-up (makijaż). Zagadka dla kronikarzy Choć legendą stał się już za życia, na temat niektórych faktów z jego biografii krążą sprzeczne informacje. Źródła podają np. trzy różne daty jego urodzin: 1872, 1874 i Podobno za zamieszanie odpowiedzialny jest sam Max Factor, który wymieniał wszystkie te daty. Biorąc jednak pod uwagę wydarzenia, które zapamiętał z dzieciństwa, najbardziej prawdopodobna wydawała się ta pierwsza. Ale dopiero dokumenty odnalezione w sierpniu 2012 roku przez Archiwum Państwowe nie pozostawiły wątpliwości: Maksymilian Faktorowicz urodził się 15 września 1872 roku. W dodatku nie jak wcześniej sądzono w Łodzi, ale w Zduńskiej Woli. W Łodzi natomiast spędził dzieciństwo i wczesną młodość. Najkrócej można określić ten okres w jego życiu jako trudny, nie tylko dlatego, że jako kilkulatek, po śmierci matki, zostaje półsierotą. Także dlatego, że już mając osiem lat, zaczyna zarabiać na życie, podobnie zresztą jak każde spośród dziesięciorga dzieci Abrahama Faktorowicza i Cecylii z Tandowskich. Mały Maksymilian pracuje jako pomocnik dentysty i aptekarza, trafia również do pracowni jednego z najbardziej znanych perukarzy. Tu ma okazję odkryć piękno ludzkiego ciała i poznać tajniki jego upiększania. Przekonuje się też, że to jego pasja. I wie już, co chce Foto: Archiwum, Corbis/FotoChannels robić w życiu. Dlatego po odbyciu obowiązkowej, czteroletniej służby wojskowej otwiera na przedmieściach Moskwy mały sklep drogeryjno-perukarski. Wkrótce zdobywa intratne zlecenie zostaje mu powierzona charakteryzacja aktorów carskiego teatru i opery, Imperialnego Teatru Bolszoj. Z tego zadania wywiązuje się tak dobrze, że bardzo szybko zyskuje rozgłos, a jego klientelą staje się rosyjska arystokracja i członkowie rodziny carskiej. Ptak w złotej klatce Maksymilian jest bogaty i znany. Ma żonę, którą kocha i z którą ma troje dzieci: Freda, Cecylię i Davisa. A jednak nie jest szczęśliwy, ponieważ czuje się niczym ptak zamknięty w złotej klatce. Ma robić tylko to, co do niego należy, i nie może nawet o sobie decydować. Każdy jego krok jest kontrolowany. Poza tym oboje z żoną Esterą, także Żydówką, coraz gorzej czują się w kraju, gdzie trwają prześladowania Żydów, zapoczątkowane za rządów ojca i poprzednika obecnego cara Mikołaja II, Aleksandra III. Po dziewięciu latach, w 1904 roku, decyduje się więc wyjechać wraz z rodziną do Ameryki, gdzie mieszkają już jego brat i wuj. Bojąc się, że car nie zwolni go ze służby, decyduje się na fortel. Symuluje chorobę, a chcąc ją uprawdopodobnić, wykorzystuje cały swój kunszt. On mistrz charakteryzacji zaczyna nagle wyglądać tak źle, że sam car nalega, by poddał się kuracji u wód. Właśnie o to chodziło Maksymilianowi. Z Carlsbadu, znanego uzdrowiska, łatwiej mu się wymknąć w dalszą drogę, by wraz z rodziną i 40 tysiącami dolarów w kieszeni wsiąść na statek do Nowego Jorku. To tu rodzi się Max Factor. Podczas procedur imigracyjnych, na skutek pomyłki urzędnika, nazwisko Faktorowicz ulega skróceniu i Maksymilian zaczyna nowe życie na nowym kontynencie jako Max Factor. Początki nie są łatwe. Odnosi, co prawda, wraz ze swoimi kosmetykami sukces na Targach Światowych w Saint Louis, ale zaraz potem zostaje okradziony przez wspólnika. Musi zaczynać od nowa. Otwiera salon fryzjerski. Wkrótce potem spotyka go prawdziwy cios umiera na wylew jego ukochana żona. Max zostaje z czwórką małych dzieci, bo już w USA rodzi się ich kolejny syn, Franek. Chcąc zapewnić im opiekę, żeni się z Heleną, amerykańską Żydówką, z którą ma kolejne dziecko. Małżeństwo jednak szybko się rozpada. Max znowu zostaje sam, tym razem z piątką dzieci, bo to jemu po długiej batalii sąd przyznaje prawo do opieki nad nimi. Po jakimś czasie na ich matkę wybiera swoją sąsiadkę, Jennie Cook, z którą ma syna. Kariera (jak) z filmu W 1908 roku decyduje się na wyjazd do Kalifornii. To tu, w Los Angeles, rodzi się właśnie przemysł filmowy. Polski emigrant dostrzega w nim szansę dla siebie. Na początek otwiera mały sklep z perukami, oferuje też usługi fryzjerskie, a wkrótce kosmetyki do makijażu scenicznego pod marką Max Factor dostrzegł ogromną szansę w tworzącym się na początku XX wieku świecie filmu. Wszyscy w Hollywood chcieli, by tylko on ich malował: Charlie Chaplin, Buster Keaton, Pola Negri, a potem: Rita Hayworth czy Marlena Dietrich. Max Factor. Są one produkowane przez powołaną na początku 1909 roku firmę pod tą samą nazwą. Przełomem okazuje się podkład w kremie, którego formułę wymyślił w 1914 roku. Po raz pierwszy aktorzy mają do czynienia z podkładem (aż w 12 odcieniach!), który nawet po dłuższym czasie wygląda naturalnie i nie tworzy efektu maski, dzięki czemu ich mimika może być wciąż żywa. Nic dziwnego, że są zachwyceni. Z wynalazku Maksa korzystają największe ówczesne gwiazdy kina niemego. Wszyscy w Hollywood chcą, by tylko on ich malował: Charlie Chaplin, Buster Keaton, Mary Pickford, Gloria Swanson, Pola Negri, a potem: Bette Davis, Joan Crawford, Claudette Colbert, Rita Hayworth, Judy Garland, Marlena Dietrich. Max nie spoczywa na laurach i wprowadza kolejne innowacje. Jako pierwszy wpada na to, by wykorzystywać w perukach prawdziwe włosy, kosmetyki pakować w wygodne tubki, 24 25

15 Sylwetka FAQ szminkę zamknąć w sztyfcie, a podkład w sprasowanym pudrze. Specjalnie dla Phyllis Haver wymyśla sztuczne rzęsy. Clara Bow zawdzięcza mu usta w kształcie serca, Jean Harlow swoje platynowe włosy, a Rudolf Valentino specjalny podkład, który rozjaśnia jego ciemną karnację i umożliwia granie ról wielkich amantów. To on również tworzy teorię Color Harmony, mówiącą co dziś jest oczywiste dla każdej kobiety że określoną naturalną karnację, kolor włosów i oczu należy podkreślać odpowiednim, czyli w zharmonizowanych odcieniach, makijażem. Także jako pierwszy, razem z George em Westmorem, otwiera profesjonalny gabinet charakteryzacji filmowej. Za jego największe osiągnięcie w tej dziedzinie uważa się charakteryzację Borisa Karloffa, grającego rolę Frankensteina w filmie Jamesa Whale a pod tym samym tytułem (1931 roku). W wielu źródłach można znaleźć informację, że Max Factor otrzymał w 1929 roku za swoje osiągnięcia charakteryzatorskie nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej. Oscary w dziedzinie charakteryzacji zaczęto jednak przyznawać dopiero w 1981 roku. Inne źródła podają, że była to nagroda specjalna. Ale na stronie Akademii znajdujemy informację, że w 1929 roku otrzymał ją Charlie Chaplin. Czyżby kolejna nieścisłość w życiorysie? Z ojca na syna Wkrótce nie tylko gwiazdy kina chcą korzystać z jego wynalazków. Zwykłe kobiety, wyposażone teraz w wygodne kolorowe kosmetyki, widzą, że w stosunkowo prosty sposób mogą stać się piękniejsze. Następuje prawdziwa rewolucja. Makijaż przestaje być czymś grzesznym i zakazanym, czymś, co uchodzi jedynie na scenie lub przystoi paniom o podejrzanej reputacji. Swój awans społeczny make-up zawdzięcza właśnie Maksowi Factorowi, który jest nawiasem mówiąc twórcą tego angielskiego słowa. Sam Factor chętnie upowszechnia swoje innowacje i dzieli się swoją wiedzą: organizuje publiczne pokazy, podczas których uczy na przykład, że dobry makijaż to makijaż niewidoczny, a jego podstawą jest czysta i zadbana cera. W 1928 roku kupuje trzypiętrowy budynek przy Hollywood Boulevard, gdzie mieści się zatrudniająca 250 osób fabryka produkująca kosmetyki. Dwa lata później są one eksportowane do 80 krajów świata. Już wtedy firmę prowadzą z nim jego dwaj synowie: David i Francis. Po tragicznej śmierci Maksa, który ginie w wypadku samochodowym w sierpniu 1938 roku, to właśnie ten ostatni, chemik z wykształcenia, przejmuje firmę i z powodów marketingowych imię ojca. Max Factor Jr. okazuje się jego godnym następcą. Rodzinne przedsiębiorstwo nadal słynie bowiem ze swej innowacyjności. Jako pierwsze wprowadza na rynek wodoodporny tusz do rzęs i fluid odporny na ścieranie. Rozszerza także swoją ofertę o kosmetyki dla mężczyzn, m.in. szampon i płyn po goleniu. Wcześniej, w czasie II wojny światowej, zaopatruje amerykańskich marines w kosmetyki do kamuflażu. Firma pozostaje w rękach rodziny aż do 1986 roku, kiedy to trzecie pokolenie Factorów sprzedaje ją spółce Revlon. W 1991 roku przedsiębiorstwo kupuje za 1,5 mld dolarów koncern Procter & Gamble. Max Factor wniósł do przemysłu kosmetycznego szereg innowacji. W 2014 roku minie sto lat od stworzenia przez niego podkładu w kremie, bez którego trudno dziś wyobrazić sobie makijaż. Foto: Getty Images/FPM Klient pyta, COK odpowiada Opracowanie: Zespół Pioneer Pekao TFI S.A. Ile w tym roku mogę dopłacić do konta IKE oraz IKZE? Limit wpłat na IKE jest taki sam dla wszystkich oszczędzających i w 2013 roku wynosi ,00 zł. W przypadku IKZE roczny limit wpłat jest określony procentowo, indywidualnie dla każdego oszczędzającego (brane jest pod uwagę miesięczne wynagrodzenie oszczędzającego stanowiące podstawę obliczenia składki emerytalnej). Na IKZE w ciągu roku można przekazać maksymalnie równowartość 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne oszczędzającego za poprzedni rok, jednak nie więcej niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, tj. 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce na rok poprzedni. Zatem w 2013 roku suma wpłat na IKZE nie może przekroczyć 4231,20 zł. Jakiś czas temu kupiłem mieszkanie i wciąż otrzymuję korespondencję państwa klienta, który nie mieszka pod tym adresem już od 2 lat. Jak mogę to wstrzymać? Prosimy o zwrot otrzymanej korespondencji na adres nadawcy. List można wrzucić do skrzynki zwrotów lub przekazać na pocztę, która dokona jego zwrotu. Po otrzymaniu informacji z poczty korespondencja na Pana adres nie będzie już wysyłana. W ofercie Pioneer Pekao TFI pojawił się niedawno nowy subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania. Gdzie mógłbym nabyć jego jednostki uczestnictwa? Jednostki uczestnictwa subfunduszu Pioneer Stabilnego Inwestowania można nabywać w placówkach Banku Pekao S.A., Centralnego Domu Maklerskiego Pekao S.A. oraz Domu Inwestycyjnego Xelion Sp. z o.o. W przypadku Uczestników posiadających już konta w funduszach Pioneer istnieje możliwość otwarcia nowego konta poprzez dokonanie przelewu (kwoty min PLN) na rachunek do wpłat bezpośrednich tego subfunduszu (numer ww. rachunku to: ). W tytule przelewu niezbędne jest uzupełnienie następujących danych, oddzielonych przecinkami: imię i nazwisko oraz PESEL Uczestnika wraz z dopiskiem otwarcie konta. Posiadam konta w funduszach Pioneer i chciałbym uzyskać dostęp do usługi epioneer. Jakie dane będą mi niezbędne do rejestracji? Dostęp do epioneer możliwy jest poprzez stronę zakładka Zaloguj się do epioneer. Do korzystania z usługi niezbędne jest posiadanie ID Użytkownika (unikalnego numeru identyfikującego Użytkownika, tożsamego z Numerem Klienta) oraz hasła dostępu. Numer Klienta wysyłany jest do Uczestnika niezwłocznie po otwarciu pierwszego konta w funduszu lub w przypadku kont otwartych na rzecz osób małoletnich po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Ponowną wysyłkę Numeru Klienta zamówić można w Centrum Obsługi Klienta pod numerem telefonu Hasło dostępu stanowi zaś osobisty ośmioznakowy kod, który Uczestnik samodzielnie ustanawia, po wypełnieniu formularza rejestracji (po wybraniu opcji zarejestruj się ), ze wskazaniem swoich danych osobowych. Kilka lat temu otwierałem konto w funduszu. W międzyczasie ożeniłem się i chciałbym, aby moja żona została współwłaścicielem tego konta. Czy jest to możliwe? Niestety nie ma możliwości zmiany statusu własności konta indywidualnego na konto małżonków lub wspólne. W opisanej sytuacji może Pan odkupić jednostki uczestnictwa z konta indywidualnego i otworzyć nowe konto małżonków lub wspólne, którego drugim właścicielem będzie małżonka. Jednak zakończenie inwestycji indywidualnej będzie się wiązało z rozliczeniem ewentualnego podatku od dochodów kapitałowych, a rozpoczęcie nowej z pobraniem opłaty manipulacyjnej związanej z nabyciem jednostek uczestnictwa. Czy mogę wycofać środki z IKE przed spełnieniem warunków określonych ustawą? Tak, środki z Programu Pioneer Indywidualne Konta Emerytalnego (IKE) mogą być wycofane w dowolnym momencie. W przypadku gdy nie są spełnione warunki określone w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, wycofanie środków może nastąpić w formie zwrotu z IKE. Wówczas zostanie naliczony i odprowadzony na rachunek właściwego urzędu skarbowego 19% podatek od dochodów kapitałowych (naliczony od osiągniętego zysku). Uczestnik składający wniosek zwrotu przed upływem 12 miesięcy, licząc od dnia zawarcia Umowy IKE, zobowiązany jest do zapłaty dodatkowej opłaty ze zwracanych środków zgromadzonych w Programie IKE w wysokości 100 złotych. Zachęcamy do kontaktu z Centrum Obsługi Klienta pod numerem telefonu * * opłata za minutę połączenia zgodna z taryfą danego operatora 26 27

16 Felieton Informacja prawna Emocje, które przynoszą zyski Jedno z najczęściej zadawanych pytań na temat inwestowania brzmi: ile na rynku jest racjonalności, a w jakim stopniu sterują nim emocje? Autor: prof. Tomasz Zaleśkiewicz Oczywiście nie sposób jednoznacznie rozstrzygnąć tego dylematu, ale nie ma wątpliwości co do tego, że psychologia w ogromnym stopniu wpływa na decyzje, które podejmujemy na giełdzie. Mówi się, że inwestorzy balansują między chciwością a strachem. Za tym popularnym powiedzeniem kryją się rzeczywiste procesy psychologiczne. Chciwość jest powiązana z emocjami pozytywnymi. Oczekiwanie na zyski pobudza w nas optymizm i skłania do kreowania przyjemnej wizji przyszłości. Strach jest oczywiście doświadczeniem negatywnym, powodującym, że niechętnie podejmujemy ryzyko, a czasami panicznie wyprzedajemy akcje, ponosząc dotkliwe straty. Do tych dwóch emocji radości i strachu możemy dodać jeszcze inne, np. żal O rynkowej cenie decyduje między innymi nastrój inwestorów, a zatem spadek kursu wcale nie musi wynikać z ekonomicznie uzasadnionych przesłanek. wynikający z niewłaściwie podjętej decyzji lub rozczarowanie doświadczane wskutek nieosiągnięcia zamierzonego wyniku finansowego. Ale to, niestety, jeszcze nie koniec. Z perspektywy psychologicznej inwestowanie pieniędzy jest też swego rodzaju testem posiadanych kompetencji ekonomicznych. Gdy zarabiamy, mamy poczucie, że jesteśmy inteligentni i potrafiliśmy dokonać właściwego wyboru. Kiedy jednak ponosimy straty, zaczynamy wątpić w swoje umiejętności i gwałtownie tracimy pewność siebie. Warto zatem pamiętać o tym, że szeroko rozumiane inwestowanie na rynkach finansowych powoduje nie tylko skutki pieniężne (zysk lub strata), ale wpływa również na to, jak sami siebie oceniamy. Dodajmy, że to zjawisko dotyczy nie tylko transakcji giełdowych, ale również lokowania pieniędzy w inne formy inwestycyjne: fundusze inwestycyjne, złoto, waluty obce itd. Warto zadać w tym miejscu pytanie o to, skąd biorą się emocje, które przeżywa każdy inwestujący człowiek? Wiemy już, że mogą być one wzbudzane bezpośrednio przez wyniki finansowe, które osiągamy. Ale to nie wszystko. Istotnym źródłem nastrojów Tomasz Zaleśkiewicz, psycholog biznesu z wrocławskiego wydziału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, kierownik Katedry Psychologii Ekonomicznej oraz Centrum Badań nad Zachowaniami Ekonomicznymi przy SWPS. jest to, co się dzieje wokół nas: zachowania innych inwestorów, komentarze pojawiające się w mediach, wypowiedzi ekspertów, ogólna sytuacja ekonomiczna. Wiele badań wskazuje na to, że w warunkach kryzysu mamy do czynienia z permanentnym obniżeniem nastroju, co powoduje niechęć do angażowania się w działania finansowe. Czy tego rodzaju postępowanie jest racjonalne? Niekoniecznie. Giełdowa bessa może być znakomitą okazją do ulokowania pieniędzy w akcjach czy jednostkach uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, gdyż właśnie wtedy są one niedowartościowane. Pamiętajmy o tym, że o rynkowej cenie decyduje między innymi nastrój inwestorów, a zatem spadek kursu wcale nie musi wynikać z ekonomicznie uzasadnionych przesłanek. To, z kolei, stwarza szansę zwyżki cenowej w sytuacji, gdy nastroje się poprawią, dzięki czemu akcje, które kiedyś były bardzo tanie, zaczną przynosić nam zyski. Podejmując decyzje inwestycyjne, warto zatem obserwować nie tylko własne emocje, ale również nastroje dominujące na rynku. Ci, którzy potrafią to robić wygrywają. Foto: Archiwum Skróty prospektów informacyjnych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Pioneer Pekao TFI S.A. oraz prospekty informacyjne tych funduszy zawierające szczegółowy opis czynników ryzyka związanego z inwestowaniem, jak również: szczegółowe dane na temat sytuacji finansowej ww. funduszy oraz tabele opłat dostępne są u prowadzących dystrybucję oraz w Internecie na stronie Szczegółowe zasady uczestnictwa w zaprezentowanych Programach określają warunki uczestnictwa w danym Programie dostępne u prowadzących dystrybucję. Następujące fundusze lub subfundusze mogą lokować swoje aktywa w papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez dowolny z następujących podmiotów: Skarb Państwa RP, NBP, jednostkę samorządu terytorialnego, państwo członkowskie UE, jednostkę samorządu terytorialnego państwa należącego do UE, państwo należące do OECD lub międzynarodową instytucję finansową, której członkiem jest Polska lub co najmniej jedno państwo członkowskie UE w następujących proporcjach: Subfundusz Pioneer Obligacji Plus do 100%, Subfundusz Pioneer Pieniężny do 100%, Subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania do 85%. Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja FIO może lokować do 100% wartości aktywów Funduszu w papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa RP lub NBP. Do 100% aktywów Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja FIO może być lokowane w instrumenty finansowe o charakterze dłużnym, w tym instrumenty rynku pieniężnego, emitowane przez Skarb Państwa RP, NBP, jednostkę samorządu terytorialnego, państwo członkowskie UE, jednostkę samorządu terytorialnego państwa członkowskiego UE, państwo należące do OECD lub międzynarodową instytucję finansową, której członkiem jest Polska lub co najmniej jedno państwo członkowskie UE, a także w depozyty bankowe. Ze względu na skład portfela inwestycyjnego funduszy i subfunduszy (znaczny udział instrumentów finansowych o charakterze udziałowym): Subfundusz Pioneer Akcji Polskich oraz Subfundusz Pioneer Akcji Aktywna Selekcja, wartość netto ich aktywów może charakteryzować się dużą zmiennością. Subfundusze: Pioneer Dochodu i Wzrostu Rynku Chińskiego oraz Pioneer Akcji Małych i Średnich Spółek Rynków Rozwiniętych wydzielone w ramach funduszu parasolowego Pioneer Funduszy Globalnych SFIO mogą lokować znaczną część swoich aktywów w inne kategorie lokat niż papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, tj. w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych lub tytuły uczestnictwa instytucji wspólnego inwestowania inwestujących głównie w instrumenty finansowe o charakterze udziałowym, w związku z powyższym wartość aktywów netto tych funduszy oraz subfunduszy może charakteryzować się dużą zmiennością. Subfundusz Pioneer Obligacji Strategicznych może lokować większość aktywów w inne kategorie lokat niż papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego, tj. w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych lub tytuły uczestnictwa instytucji wspólnego inwestowania. UWAGA! Inwestowanie w fundusze inwestycyjne wiąże się z ryzykiem wynikającym z wahań cen na giełdzie, zmian wysokości stóp procentowych, kursów walut itp. Uczestnik funduszu inwestycyjnego powinien mieć świadomość możliwości osiągnięcia zysku, ale również poniesienia straty. Historyczne wyniki inwestycyjne funduszy inwestycyjnych nie są gwarancją osiągnięcia podobnych w przyszłości. Żaden fundusz inwestycyjny nie gwarantuje realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Indywidualna stopa zwrotu z inwestycji w dany fundusz inwestycyjny jest uzależniona od dnia zbycia oraz dnia odkupienia jednostek uczestnictwa przez ten fundusz, a także od wysokości pobranych opłat manipulacyjnych, kategorii jednostek uczestnictwa oraz obowiązków podatkowych obciążających uczestnika, w szczególności wysokości podatku od dochodów kapitałowych. Niniejszy materiał został sporządzony w celu informacyjnym oraz reklamowym. Nie należy go traktować jako oferty funduszy inwestycyjnych lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. W materiale wykorzystano źródła informacji, które Pioneer Pekao Investment Management S.A. i Pioneer Pekao TFI S.A., analizując z najwyższą starannością, uważają za rzetelne i wiarygodne. Nie istnieje jednak gwarancja, iż są one w pełni wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wszelkie opinie i oceny zawarte w niniejszym materiale wyrażają jedynie opinię autorów. Pioneer Pekao Investment Management S.A. i Pioneer Pekao TFI S.A. nie ponoszą odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie niniejszego opracowania. Odpowiedzialność za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego materiału ponoszą wyłącznie inwestorzy. Powielanie, publikowanie bądź rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób jego całości lub części bez zgody Pioneer Pekao Investment Management S.A. i Pioneer Pekao TFI S.A. jest zabronione. Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Warszawa, ul. Marynarska 15, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS , posługująca się numerem NIP Kapitał zakładowy: złotych, łączna kwota uiszczonych wkładów równa kapitałowi zakładowemu. Pioneer Pekao Investment Management Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie pod adresem Warszawa, ul. Marynarska 15, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy Wydział XIII Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS , Member of the UniCredit Banking Group, Register of Banking Groups, posługująca się numerem NIP Kapitał zakładowy PLN, kapitał zakładowy wpłacony PLN. Data publikacji: 2 kwietnia 2013 r

17 Postaw na solidne fundamenty Solidne podstawy są kluczem do sukcesu skutecznej inwestycji. Postaw na subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania! Korzystaj z potencjału: obligacji skarbowych oraz korporacyjnych, akcji spółek dywidendowych. O szczegóły spytaj Doradcę. Subfundusz Pioneer Stabilnego Inwestowania wchodzi w skład Pioneer FIO. Fundusz nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego subfunduszu w rekomendowanym okresie inwestycji. Do 100% aktywów subfunduszu może być lokowane w instrumenty finansowe o charakterze dłużnym emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, NBP, jednostkę samorządu terytorialnego, państwo członkowskie UE, jednostkę samorządu terytorialnego państwa członkowskiego UE, państwo należące do OECD lub międzynarodową instytucję finansową, której członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub co najmniej jedno państwo członkowskie UE, w tym instrumenty rynku pieniężnego, a także w depozyty bankowe. Skróty prospektów informacyjnych funduszy inwestycyjnych oferowanych przez Pioneer Pekao TFI S.A. oraz prospekty informacyjne tych funduszy zawierające szczegółowy opis czynników ryzyka związanego z inwestowaniem, jak również: szczegółowe dane na temat sytuacji finansowej ww. funduszy oraz tabele opłat dostępne są u prowadzących dystrybucję oraz w Internecie na stronie Żaden fundusz inwestycyjny nie gwarantuje realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Indywidualna stopa zwrotu z inwestycji w dany fundusz inwestycyjny jest uzależniona od dnia zbycia oraz dnia odkupienia jednostek uczestnictwa przez ten fundusz, a także od wysokości pobranych opłat manipulacyjnych, kategorii jednostek uczestnictwa oraz obowiązków podatkowych obciążających uczestnika, w szczególności wysokości podatku od dochodów kapitałowych. Historyczne wyniki inwestycyjne funduszy inwestycyjnych nie są gwarancją osiągnięcia podobnych w przyszłości. UWAGA! Inwestowanie w fundusze inwestycyjne wiąże się z ryzykiem wynikającym z wahań cen na giełdzie, zmian wysokości stóp procentowych, kursów walut itp. Uczestnik funduszu inwestycyjnego powinien mieć świadomość możliwości osiągnięcia zysku, ale również poniesienia straty. Niniejszy materiał został sporządzony w celu informacyjnym oraz reklamowym. Nie należy go traktować jako oferty funduszy inwestycyjnych lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, Warszawa, ul. Marynarska 15, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS , posługująca się numerem NIP Kapitał zakładowy: złotych, łączna kwota uiszczonych wkładów równa kapitałowi zakładowemu.