Dobre praktyki zrównoważonego gospodarowania przestrzenią na przykładzie wybranych miast w Polsce i na świecie - analizy przypadków

Transkrypt

1 Dobre praktyki zrównoważonego gospodarowania przestrzenią na przykładzie wybranych miast w Polsce i na świecie - analizy przypadków Zdeněk Szczyrba Katedra Gegrafii, Wydzial Przyrodniczy, Uniwersytet Palackiego w Olomuocu tel.: zdenek.szczyrba@upol.cz Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 MILLENNIUM PARK W CHICAGO

3 Realizacja Millenium Park (centrum Chicago) okazała się ogromnym sukcesem - zaczęto go promowad jako założenie, które wytycza standardy przy tworzeniu nowoczesnych przestrzeni publicznych nadał nowy impuls rozwoju turystyki w Chicago, jedna z największych atrakcji turystycznych w tej części USA, Od dawna bardzo zaniedbany (na jego części powstało dzikie wysypisko śmieci, a pozostałą częśd przecinały liczne torowiska) r. - niezadowoleni mieszkaocy wnieśli nawet pozew przeciwko władzom miasta, domagając się uporządkowania terenu. W odpowiedzi uzyskali obietnicę zagospodarowania miejsca jako terenu publicznego (na zawsze wolnego od budynków). Niemożliwe ale było przesunięcie linii kolejowej - udało się jedynie zlikwidowad liczne bocznice i uwolnienid częśc obszaru na zieleo oraz funkcje usługowe r. - kolejna szansa na uporządkowanie terenu, podjęto decyzję o likwidacji parkingu terenowego i ukrycie go pod zielonym dachem.

4 Pierwotna koncepcja zakładała budowę zielonego dachu o powierzchni ok. 6,5ha, utrzymanym w stylu pobliskiego Grand Park za cenę ok. 150 mln dolarów. Ostatecznie koszt wyniósł 475 mln dolarów a powierzchnia wzrosła o prawie 50%, (do 9,9ha). Tak duża różnica wydatków została pokryta dzięki prywatnym darowiznom, co dowodzi, jak dużą wagę przywiązują mieszkaocy do przestrzeni publicznych. Termin otwarcia inwestycji przesunął się z roku 2000 na Projekt wykorzystuje technologie przyjazne środowisku to największy na świecie zielony dach (pod nim wielopoziomowy parking). Wykorzystano tu odnawialne źródła energii energia z paneli solarnych na potrzeby funkcjonowania parku i parkingu (+ energia słoneczna wykorzystuje się do ogrzewania obiektów).

5 Źródło:

6 Na terenie parku mieszczą się m.in. te obiekty: Exelon Pavilions 2 pawilony od płn. strony Parku i 2 od płd., minimalistyczne czarne kostki, które dzięki użytym materiałom pozyskują energię słoneczną i zamieniają ją w elektryczną; budynki stanowią wejście do Parku, a także pozwalają na zejście pod ziemię, na poziom parkingu; Joan W. i Irving B. Harris Theater for Music and Dance - teatr dla ponad 1500 osób; McDonald scycle Center przeszklony parking dla 300 rowerów, szatnie, prysznice, warsztat naprawczy, wypożyczalnia rowerów; JayPritzkerPavilion muszla koncertowa o oryginalnym kształcie, z amfiteatrem na 11 tysięcy osób (w tym 4 tys. miejsc siedzących), The Lurie Garden ogród w sposób symboliczny ukazuje drogę transformacji Chicago (od dzikich prerii do kulturowo ukształtowanych zbiorowisk roślinnych), Boeing Galleries miejsce na wystawy.

7

8 Bryant Park, Manhattan, Nowy Jork

9 Jeden z pierwszych przykładow prywatyzacji zarządzania miejskim parkiem w USA. Park założono w 1847 r. (ok. 4 h), zarządzanie i utrzymanie korporacji nonprofit Bryant Park Corporation. Pod koniec lat 70. XX w. - degradacja parku (ulubione miejscem handlarzy narkotykow, prostytutki i bezdomnych). Pierwsze próby poprawy były realizowane przez grupę lokalnych aktywistow, 1980 r. - działalnośd rozpoczyna The Bryant Park Restoration Corporation (BPRC) finansowana m.in. przez prywatny Rockefellers Brothers Fund. Strategia, ktora wzbudzała liczne dyskusje, zagwarantowała sukces procesu naprawy uszkodzeo, likwidacja objawow wandalizmu i ścisła kontroli zachowania użytkownikow parku (prywatna ochrona).

10 1988 r. - park zamknięto, poddany gruntownej renowacji. Z łącznego budżetu 18 mln dolarow, 5 pochodziło z funduszy prywatnych. Projekt parku, konsultowany z Williamem Whyte, socjologiem i badaczem przestrzeni publicznych r. otwarcie parku, uznany przez mieszkaocow i profesjonalistow za wielki sukces, tworząc bezpieczną, ogolnodostępną przestrzeo o wysokiej jakości, dziennie odwiedzaną przez ponad 20 tys. mieszkaocow. Od 2006 r. - zarządzanie parku podlega prywatnej Bryant Park Corporation. Jego finansowanie zapewnia opłata pobierana od przylegających do niego nieruchomości (property assessment) oraz wynajmu przestrzeni parku dla imprez oraz najemcow. Od 1993 roku w Bryant Park odbywały się coroczne prestiżowepokazy mody NYC Fashion Week, przynoszące około miliona dolarow zysku.

11

12 Efekt Bilbao

13 Miasta poprzemysłowe, odgrodzone od swojej rzeki szeregiem zabudowy fabrycznej i portowej, zaczynają szukad nowego modelu na przyszłośd. Rewitalizacja terenów przemysłowych nad rzeką to obecnie stały punkt programu poprawy warunków i zwiększenia atrakcyjności miasta. Przebudowa nabrzeża w Bilbao rewitalizacja brzegów rzeki Nervion to najbardziej popularny przykładem zwrócenia miastu rzeki. Przekształcenie terenów byłej stoczni w centrum kulturalnorozrywkowe, odnowa tkanki mieszkaniowej w śródmieściu + rozbudowa węzła komunikacyjnego. Nabrzeże zagospodarowano zróżnicowaną funkcją: mieszkaniową, usługową jak również kulturową (Muzeum Guggenheima). Obiekt spowodował, ze bulwar rzeki Nervion stał się przestrzenią nowej, jakości przyciągając mieszkaoców ze względu na nowe, atrakcyjne miejsca zamieszkania i pracy, ale również stał się atrakcją turystyczną. w w w. X X X X X

14 Źródło:

15

16 CENTRO W OBERHAUSEN

17 Na terenach dawnej huty, która upadła w 1987 r. Pustoszejące i zadłużające się miasto zaczęło szukad nowej strategii działania r. otwarto CentrO + węzeł komunikacji publicznej (autobusy i linie kolejowe, łączące Oberhausen z miastami dawnego Zagłębia Ruhry). CentrO w Oberhausen to jedno z największych centrów handlorozrywkowych Europy. Galeria handlowa + wszelkiego rodzaju atrakcje w przyległej przestrzeni publicznej (promenady przy kanale wodnym, park, kina, aquapark, oceanarium, kolejka, muzea, restauracje i wiele indych). Kluczem do sukcesu jest kombinacja turystyki, przyjemności, sprzedaży detalicznej i funkcji rozrywkowych.

18 Źródło:

19 Literatura: Jasioski, A. Wielkomiejski dylemat przestrzeo publiczna czy przestrzeo bezpieczna. Przestrzeo i forma 12. Kowalczyk, A. Zielone dachy szansa na zrównoważony rozwój terenów zurbanizowanych. Zrównoważony Rozwój Zastosowania, 2, 201, Kubicka, H. Środowiskowe aspekty kształtowania przestrzeni publicznych Praca dyplomowa. Politecnika Wrocławska, Lorens, P., Martyniuk-Pęczek, J (eds.). Problemy kształtowania przestrzeni publicznych. Wydawnictwo Urbanista, Gdapsk, Szwed, J: Współczesna rola bulwarów w mieście. Przestrzeo i forma 16.

20 Przykłady z Czech: w w w. X X X X X

21 Dziękuję za uwagę Zapraszamy na stronę projektu www. azrtz.gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej