Jeżeli ktoś mógłby dać mi umiejętności i możliwość wykorzystania ich w pracy, wiem, że mogę osiągnąć moje cele młoda dziewczyna, Etiopia

Transkrypt

1 Andrzej Żyławski

2 Jeżeli ktoś mógłby dać mi umiejętności i możliwość wykorzystania ich w pracy, wiem, że mogę osiągnąć moje cele młoda dziewczyna, Etiopia Youth and skills. Putting education to work. EFA global monitoring report 2012

3 Źródło: KPCB 2012 Encyklopedia Britannica jest już tylko w Internecie, dziennik lekcyjny też, co będzie następne?

4 Uczenie się, rewolucja? (G.Dryden, J.Vos) Wczoraj.. Dziś.. Źródło: KPCB 2012

5 Edukacja, przerwana ciągłość? (Disrupting Class: How Disruptive Innovation Will Change the Way the World Learns. Clayton M. Christensen, Michael B. Horn, & Curtis W. Johnson. McGraw-Hill, 2008). Wczoraj.. Dziś.. Źródło: KPCB 2012

6 Praca grupowa? Wczoraj.. Dziś..

7 Masowość informacji, błogosławieństwo czy przekleństwo? Wczoraj.. Dziś.. Źródło: KPCB 2012

8 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Na świecie żyje obecnie około 1 miliard młodych ludzi. To oznacza, że że w przybliżeniu jedna osoba na pięć jest w wieku pomiędzy 15 a 24 lata; Liczba młodych ludzi w krajach rozwijających się wzrośnie w 2025 roku do 89,5%; Dla ludzi, którzy żyją w 32 krajach, w których Internet szerokopasmowy jest najmniej dostępny z ekonomicznego punktu widzenia stały abonament na Internet szerokopasmowy koszztuje ponad połowę miesięcznej pensji; W większości krajów ponad połowa użytkowników Internetu loguje się co najmniej raz dziennie; Liczba użytkowników telefonów komórkowych na świecie to ponad 6 miliardów, ponad dwa miliardy jest użytkownikami Internetu Źródło: KPCB 2012

9 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze), Generacja Y Cechy charakterystyczne przedstawicieli Generacji Y Aktywnie i w każdej dziedzinie życia korzystają z technologii i mediów cyfrowych. Żyją w "globalnej wiosce" dzięki dostępowi do internetu mają znajomości na całym świecie. Cechuje ich duża pewność siebie. Często dłużej mieszkają razem z rodzicami, opóźniając przejście w dorosłość. Ważniejsza staje się dla nich jakość życia i doświadczenia życiowe, niż posiadanie. Są dobrze wykształceni i gotowi dalej się rozwijać. Są tolerancyjni i otwarci na to, co inne. Nie pamiętają czasów PRL-u. Są pokoleniem "nieskażonym" komunizmem. Zagrożenia i kontrowersje Źródło: Cisco Connected Report 2012 Technologia, z której tak aktywnie korzystają, pozostawia im mało czasu na myślenie autonomiczne i wyrobienie sobie własnych poglądów, jednocześnie zaś umożliwia im sprawdzanie wiedzy w różnych źródłach. Dochodzi do stopniowej alienacji pokoleniowej - nie kontaktują się niemal wcale z przedstawicielami poprzednich pokoleń (nie licząc rodziców). Nie szukają autorytetów, żyjąc w przekonaniu, że "wszystko jest w ich rękach" i nikt nie może im nic narzucić. Uważają, że jeśli czegoś nie ma w sieci, to taka rzecz nie istnieje - ogranicza to ich zdolność rozwiązywania problemów. Nauczeni biegłego posługiwania się klawiaturą, zapominają jak sie pisze ręcznie. Często są zbyt pewni siebie i niecierpliwi, muszą się dopiero uczyć odpowiedzialności za swoje czyny. Źródło: Wikipedia

10 Cisco Connected World Technology Report 2012 Generacja Y Nine of 10 respondents globally will get dressed, brush their teeth, and want to check their smartphones as part of the morning ritual for getting ready for school or work Sixty percent of Gen Yers subconsciously or compulsively check their smartphones for s, texts or social media updates. Facing the world: 87 percent have a Facebook account, and one in 10 have Facebook always up Almost 90 percent upload photos to share or store on Internet sites. 62 percent upload videos to share or store on Internet sites Almost one in five admits to texting while driving. Almost half of the global respondents (46 percent) said they text, and check social media during meals with family and friends. Time is elastic: For Generation Y there are no clear markers between the workday and personal time both blend and overlap throughout the day and night Over a third use smartphones in the bathroom. 3 out of 4 respondents use smartphones in bed. Over 40 percent of respondents would go through a withdrawal effect and would feel anxious, like part of me was missing, if they couldn t check their smartphones constantly. Two-thirds of respondents said they spend an equal amount of time, or more, socializing online with friends than they do in person. Four of five (81 percent) respondents believe that people have different online and offline identities. When asked about themselves, only 44 percent said their online identity was the same as their real-world offline identity.

11 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze), Generacja Y Dla 78 % uczniów laptop, komputer, smartfon oraz tablet są podstawowym źródłem zdobywania informacji, Dla 81 % uczniów internet jest tak samo ważny lub prawie tak samo ważny jak woda, żywność, powietrze i mieszkanie Dla 86 % uczniów laptop, komputer, smartfon i tablet są najważniejszymi urządzeniami technicznymi w ich życiu Na pytanie: jeśli mógłbyś wybrać jedną z dwóch rzeczy: dostęp do internetu czy samochód 64 % uczniów wybrałoby dostęp do internetu Na pytanie gdybyś miał(a) do wyboru: surfowanie w internecie, wyjście z przyjaciółmi, randkę czy słuchanie muzyki 40% wybrałoby surfowanie, kolejne możliwości jako pierwszą czynność wybrało odpowiednio 25%, 13%, 10 % uczniów Cisco Connected World Technology Report

12 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Konstrukcjonizm Seymour Papert z Massachusetts Institute of Technologies (MIT) jako pierwszy przedstawił konstrukcjonizm jako teorię procesu uczenia się. Według Paperta konstrukcjonizm podziela założenia konstruktywizmu na temat uczenia się w procesie budowania struktur wiedzy poprzez postępującą internalizację, jednak wprowadza dodatkowe twierdzenie: że szczególnie sprzyjającym czynnikiem jest świadome zaangażowanie ucznia w publiczne konstruowanie całości, czy to będzie zamek z piasku na plaży, czy też teoria powstania życia. W skrócie konstrukcjonizm koncentruje się bardziej wokół "sztuki uczenia się" czy tez "nauki uczenia się" i kładzie nacisk na naukę przez tworzenie. Podkreślane jest również włączanie się uczniów w interakcje z wytworami (własnymi lub cudzymi) i wpływ tego na proces uczenia się, kierowany samodzielnie przez ucznia, co prowadzi do konstruowania wiedzy (Ackermann, anon). W związku z powyższym można stwierdzić, że konstrukcjonizm skupia się przede wszystkim na procesach lingwistycznych w przeciwieństwie do procesów mentalnych (Talja et.al., 2001). Papert podkreśla dalej rolę odgrywaną przez narzędzia, media i kontekst w procesie indywidualnego rozwoju oraz fakt, że przez zintegrowanie obu perspektyw zostają wzmocnione procesy prowadzące do rozumienia doświadczeń, a w konsekwencji nieustannie optymalizowana jest interakcja ze światem zewnętrznym (Ackermann, Anon).

13 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Konstruktywizm Teoria konstruktywistyczna mówi, że wiedza jest aktywnie konstruowana przez jednostkę i że jest to procespolegający na adaptacji, w którym jednostka tworzy znaczenie na podstawie doświadczenia (Lameras et.al.,2007). U źródeł konstruktywistycznego paradygmatu znajduje się proces uczenia się, co oznacza, że uczenie się przebiega w sytuacjach bliskich życiu codziennemu i przez związane z nim zadania (Paus-Hasebrink, 2010). Zgodnie z paradygmatem "nauczania w sytuacji", uczniowie są zawsze poddawani wpływom społecznym i kulturowym, zależnym od miejsca, w którym przebiega proces uczenia się. Będzie to tez miało wpływ na wyniki procesu uczenia się (Mayes & Freitas, anon). Dlatego konstruktywizm podkreśla potrzebę skupienia się na powiązaniach między pojęciami i na kontekście przez uczestniczenie w autentycznych, wziętych z życia sytuacjach. Angażując się w działania oparte na rzeczywistych sytuacjach, uczeń w aktywny sposób przetwarza informacje w interakcji ze skomplikowanym środowiskiem edukacyjnym. Pozwala to osobom uczącym się rozwijać, oceniać i poznawać zagadnienia w różnych perspektywach (Lameras i in.,2007).

14 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Konektywizm Siemens (2005) opisuje konektywizm jako paradygmat procesu uczenia się w XXI wieku i teorię epoki mediów cyfrowych. Twierdzi on, że konektywizm przedstawia model procesu uczenia się, który uwzględnia ruchy tektoniczne zachodzące w społeczeństwie, w którym uczenie się nie jest już działaniem wewnętrznym, indywidualnym" (Siemens, 2005, pp 7). Siemens dowodzi, że konektywizm opiera się na fakcie, że decyzje podejmowane są w zmieniających się warunkach, w miarę nabywania nowych informacji. Kluczowa jest więc zdolność do odróżniania informacji ważnych od nieistotnych. Według Siemensa bezpośrednio dostępna wiedza może znajdować się "na zewnątrz" (w organizacji lub w bazie danych), dlatego proces uczenia się powinien koncentrować się na łączeniu wyspecjalizowanych zestawów informacji; połączenia, które pozwalają na poszerzanie wiedzy, są istotniejsze niż obecny stan wiedzy. Siemens przedstawia osiem zasad konektywizmu: Uczenie się i wiedza opiera się na różnorodności opinii Uczenie się jest procesem polegającym na łączeniu wyspecjalizowanych węzłów, czyli źródeł informacji Wiedza może być przechowywana poza umysłem człowieka Możliwość poszerzania wiedzy jest ważniejsza niż obecny stan wiedzy Rozwijanie i utrzymywanie połączeń jest konieczne dla procesu ciągłego uczenia się Podstawową zdolnością jest umiejętność dostrzegania powiązań między dziedzinami i koncepcjami Adekwatność (dokładna, aktualna wiedza) jest celem wszystkich działań w procesie uczenia się rozumianym na sposób konektywistyczny. Podejmowanie decyzji samo w sobie jest uczeniem się. Wybór treści nauczania i znaczenia przychodzących informacji jest postrzegane przez pryzmat zmieniającej się rzeczywistości. Konkretna odpowiedź, choć poprawna dzisiaj, jutro może być niewłaściwa z powodu zmian w układzie informacyjnym wpływającym na podejmowana decyzję.

15 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Kognitywne terminowanie Przed wprowadzeniem formalnej edukacji procesy nauczania i uczenia się przebiegały w formie terminowania. Rodzice na przykład mogli uczyć swoje dzieci mowy, pokazywać im, jak uprawiać ziemię, szyć ubrania, dopuszczając je w miarę możliwości do tych prac. Terminowanie ułatwiało przekazywanie wiedzy koniecznej do wykonywania skomplikowanych czynności, od rzeźbiarstwa po medycynę. Obecnie terminowanie zostało w większości zastąpione przez formalną edukację, z wyjątkiem nauki języka, niektórych obszarów szkolnictwa wyższego i kształcenia zawodowego (Collins i in., 1991). Kognitywne terminowanie ma polegać na stosowaniu wiedzy do rozwiązywania napotykanych w praktyce problemów (Collins, anon).

16 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Uczenie się we współdziałaniu Uczenie się we współdziałaniu polega na aktywnym uczeniu się w grupie (McConnell, 2006). Felder i Brent (2007, s. 1) definiują uczenie się we współdziałaniu w ten sposób:...uczniowie pracujący w zespołach nad przydzielonymi zadaniami lub projektami w warunkach, w których spełnione są określone kryteria, włączając indywidualną ocenę członków zespołu wystawianą na podstawie realizacji zadania czy projektu. Wielu uczniów, którzy doświadczyli pracy zespołowej, nie wspomina jej dobrze. Na przykład praca mogła zostać wykonana przez jednego czy dwóch członków grupy, podczas gdy pozostali otrzymali taką samą ocenę; grupa mogła zostać zdominowana przez osoby, które odrzucały pomysły innych; działania mogły też zostać równo rozdzielone między uczestników, ale bez informacji na temat tego, co robią pozostali członkowie grupy. Uczenie się we współdziałaniu stanowi próbę ograniczenia tych niekorzystnych sytuacji związanych z pracą w grupie przez maksymalizację możliwości uczenia się i satysfakcji wynikającej z uczestnictwa w grupie o dużej efektywności (Felder i Brent, 2007). Uczenie się we współdziałaniu jest ważnym przykładem odchodzenia od tradycyjnego modelu nauczania skoncentrowanego wokół nauczyciela i wykładu, który funkcjonuje w większości instytucji edukacyjnych. Podczas zajęć opartych na współdziałaniu materiał szkoleniowy jest wykorzystywany jako zachęta do dyskusji i aktywnego uczestnictwa, obecnych obok tradycyjnych form wykładu i stawiania ocen (Smith i MacGregor, 1992). Ta teoria procesu uczenia się jest zgodna z założeniami konstruktywizmu, w którym aktywne uczestnictwo jest kluczowym elementem nauki.

17 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Uczenie się we współpracy Uczenie się we współpracy odnosi się do podejścia instruktorskiego, w którym uczniowie są zachęcani do wspólnej pracy podczas rozwiązywania problemów i wykonywania zadań. W idealnej formie współpraca obejmuje obustronne zaangażowanie uczniów we wspólne rozwiązywanie problemu czy nabywanie wiedzy. Uczenie się we współpracy jest więc metodą zgodną z nowymi koncepcjami na temat uczenia się i odchodzącą od tradycyjnego modelu "bezpośredniego przekazu", w którym uczniowie są pasywnymi, izolowanymi odbiorcami wiedzy i umiejętności przekazywanych z zewnętrznego źródła (De Corte, 1996; Dillenbourg, 1999). Ta teoria uczenia się jest zgodna z filozofią społecznego konstruktywizmu, w której zakładane jest aktywne uczestnictwo we współpracy koncentruje się na społecznych aspektach i praktykach wspólnego budowania znaczeń, a nie na działaniach jednostek w grupie. Stahl (2002) twierdzi, że odpowiednie podstawy teoretyczne dla kooperatywnego uczenia się wspomaganego komputerem (Computer Supported Collaborative Learning, CSCL) muszą wyjaśniać, w jaki sposób działania indywidualne istnieją w sferze społecznej, nie zapominając jednocześnie o tym, że sfera społeczna wyrasta z działań indywidualnych; do tego wymiaru odnoszą się pojęcia praktyki, działania, reprodukcji społecznej, strukturyzacji i realizacji. Uczenie się we współpracy oparte na ICT uważa się obecnie za jedną z najbardziej obiecujących metod prowadzących do poprawy efektywności nauczania i uczenia się (Strijbos, Martens i Jochems, 2004). Wykorzystanie Web 2.0 do celów edukacyjnych może doprowadzić do przekształcenia kontekstu nauczania przez umożliwienie udostępniania treści i zasobów, kierowania procesem edukacji przez uczącego się, uczenia się we współpracy, w każdym miejscu i przez całe życie (Ravenscroft, 2009; Roussinos i Jimoyiannis, 2011). Oprócz tego narzędzia Web 2.0 pozwalają utworzyć spersonalizowane środowisko dla procesu uczenia się, w którym to osoba ucząca się kieruje całym procesem, w kontekście uczenia się we współpracy (McLoughlin i Lee, 2010).

18 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze) Bardziej radykalny model, nauczanie w sytuacji, został zaproponowany przez Lave'a i Wengera (1991). Uczenie się jest tu postrzegane nie jako proces nabywania określonych form wiedzy, lecz jako proces przebiegający w relacjach społecznych i sytuacjach współuczestnictwa i współpracy. Na najwyższym poziomie model ten prowadzi do powstania wspólnot praktyków, w których członkowie uczestniczą w procesie grupowego uczenia się w danej dziedzinie. Mogą dzięki temu pomagać sobie nawzajem i motywować się do pracy nad podobnymi problemami, badając nowe techniki, szukając nowych form wiedzy i wyrazu itd. Technologie Web 2.0 i media społecznościowe stanowią idealne środowisko wspomagające rozwój efektywnych wspólnot praktyków.

19 Źródło: World Internet Project Poland 2012 Analiza PEST (makrootoczenie bliższe i dalsze)

24 Dobrze rozwinięty umysł, pasja do nauki i umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy to nowe klucze do przyszłości (Raport SCANS what work requires of schools). Czego oczekuje uczeń/student pokolenia Y od szkoły/edukacji?

25 Architektura systemu edukacyjnego

26 Ekosystem uczenia się w dobie cyfryzacji Istniejące systemy dają doskonale znane rezultaty. Jeżeli potrzebne jest coś innego należy zmienić system (Sir Christopher Ball More means different).

27 Projektowanie internetowego systemu edukacyjnego Źródło: Rafał Głębocki, Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych,Uniwersytet Pedagogiczny Kraków Analiza potrzeb szkoleniowych i projektowanie dydaktyczne e-szkolenia

28 Architektura systemu IT Szkoła Od 22 października 2012: unikalnych użytkowników portalu odsłon 12,01 średnio odwiedzanych stron 9.16 średni czas odwiedzin 353 szkół ponadgimnazjalnych z 16 województw 427 miejscowości w Polsce zarejestrowanych użytkowników programu Certyfikaty 1 kurs 6119, 2 kurs (od 3 grudnia) 3797, 3 kurs (od 17 grudnia) 2258, 4 kurs (od 15 stycznia) 126

29 Wykłady online Lp. Temat Prowadzący Uczelnia Termin 1 Jak informatyka pomaga zajrzeć do wnętrza ludzkiego ciała Prof. Ryszard Tadeusiewicz Akademia Górniczo Hutnicza Luty O inżynierii inaczej Prof. Jan Madey Uniwersytet Warszawski Marzec Bezpieczeństwo cyberprzestrzeni Informatyka - kształcenie na przykładzie Uniwersytetu w Kansas Prof. Piotr Sienkiewicz Prof. Jerzy Grzymała Busse Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki Kwiecień 2012 Kansas University (USA) Maj Uniwersytety XXI wieku Prof. Bogdan Galwas Politechnika Warszawska Czerwiec 2012

30 Kursy Lp. Temat Prowadzący Termin 1 Obróbka i wizualizacja obrazów Mgr inż. Piotr Kopciał Październik Tworzenie serwisów internetowych Mgr inż. Piotr Kopciał Grudzień Od abaków do maszyny ENIAC i Internetu Grafika fotorealistyczna - jak się ją tworzy w praktyce 5 Jak chronić swoją prywatność w Internecie 6 Ochrona komputerów przed atakami z sieci Internet - dobre praktyki Prof. dr hab. inż. Piotr Sienkiewicz Mgr inż. Daniel Jaroszewski Mgr Martyna Różyczka Mgr Zuzanna Polak Styczeń 2012 Styczeń 2012 Luty 2013 Mgr Mariusz Szczęsny Luty Przygotowanie do matury z informatyki Prof. dr hab. Maciej Sysło Marzec W poszukiwaniu treści multimedialnych Mgr inż. Piotr Kopciał Marzec Komunikacja w sieciach komputerowych Dr inż. Dariusz Chaładyniak Kwiecień Podstawy projektowania i implementacji baz danych Mgr inż. Andrzej Ptasznik Kwiecień Zarządzanie sieciami WAN Dr inż. Dariusz Chaładyniak Maj Czy komputery będą robić biznes? Prof. dr hab. Wojciech Cellary Maj 2013

31 Konkursy, koła naukowe Lp. Temat Konkurs na podstawie kursu Termin 1 Magia Świąt świąteczny fotomontaż Obróbka i wizualizacja obrazów Listopad - grudzień Moje pasje projekt witryny internetowej Tworzenie serwisów internetowych Styczeń - marzec Mój pomysł na e-biznes Czy komputery będą robić biznes? Maj czerwiec 2013 Lp. Temat Prowadzący Termin 1 Koło Miłośników Algorytmów Mgr inż. Maciej Boniecki, Mgr inż. Piotr Nowak Grudzień 2012 czerwiec Koło dot.net Mgr inż. Andrzej Ptasznik Grudzień 2012 czerwiec 2013

32 Motywacja Pierwsze certyfikaty już rozdane! ZESPÓŁ SZKÓŁ AGRO-TECHNICZNYCH IM. WINCENTEGO WITOSA W ROPCZYCACH

33 Personalizacja

34 Współpraca, współdziałanie

35 Podsumowanie Szkoła/Uniwersytet: 1. Otwarty (w znaczeniu geograficznym, przedmiotowym i podmiotowym) 2. Masowy 3. Klastrowy (społecznościowy) 4. Działający w poszerzonej przestrzeni edukacyjnej (tradycyjna + wirtualna) 5. Działający w warunkach indywidualnych ekosystemów uczenia się 6. Działający w nowych warunkach ekonomicznych

36