Bank zrzeszający 360 Banków Spółdzielczych ANNUAL REPORT RAPORT ROCZNY BANK POLSKIEJ SPÓŁDZIELCZOŚCI SA

Transkrypt

1 Bank zrzeszający 360 Banków Spółdzielczych ANNUAL REPORT RAPORT ROCZNY 2003 BANK POLSKIEJ SPÓŁDZIELCZOŚCI SA ul. Płocka 9/11 B, Warszawa tel.: (0-22) , fax:

2 SPIS TREŚCI LISTY List Przewodniczącej Rady Nadzorczej List Prezesa Zarządu WŁADZE Akcjonariat Rada Nadzorcza Rada Zrzeszenia Zarząd OTOCZENIE Warunki zewnętrzne Współpraca w ramach zrzeszenia DZIAŁALNOŚĆ Organizacja Kadry Działalność handlowa Działalność operacyjno-dewizowa Rynek pieniężny Informatyka Komunikacja i promocja SYTUACJA FINANSOWA BANKU Opinia biegłego rewidenta Bilans Pozycje pozabilansowe Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Zestawienie zmian w kapitale własnym SYTUACJA FINANSOWA ZRZESZONYCH BS Zrzeszenie na tle sektora Dane bilansowe Fundusze własne Wyniki finansowe KONTAKT Centrala Banku Placówki Banku Banki Spółdzielcze zrzeszone i współpracujący - 2 -

3 LISTY List Przewodniczącej Rady Nadzorczej Szanowni Akcjonariusze, Rok 2003 z pewnością przejdzie do historii Banku Polskiej Spółdzielczości SA jako rok przełomowy. Był tym istotnym czasem, kiedy na nowo konstytuował się porządek największego polskiego zrzeszenia banków spółdzielczych. Obecnie wiele wskazuje na to, że proces ten zakończy się powodzeniem. Kiedy w 2002 roku rozpoczynaliśmy budowę Banku BPS nowego banku tworzonego na bazie sześciu, a ostatecznie siedmiu różnych struktur, wiedzieliśmy, że jest to przedsięwzięcie bardzo ryzykowne. Rzeczywistość okazała się trudniejsza niż przypuszczenia. Stanęliśmy przed koniecznością podjęcia konkretnych i zdecydowanych działań, zmierzających do odbudowy funduszy własnych Banku oraz generalnej poprawy sytuacji finansowej Banku BPS SA. Zadanie to powiodło się dzięki mądrej i odpowiedzialnej postawie Akcjonariuszy Banku, którzy w tym trudnym momencie zdecydowali się dokapitalizować Bank w wysokości 35 mln zł. Celowi temu posłużyła emisja akcji imiennych serii I. Jednocześnie opracowany przez Bank i konsekwentnie wdrażany program postępowania naprawczego uzyskał akceptację Komisji Nadzoru Bankowego, a jego realizacja stała się możliwa również dzięki pożyczce z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Podsumowując 2003 rok warto podkreślić, że był to okres ważnych i potrzebnych zmian jakościowych w organizacji pracy Banku: restrukturyzacji, poprawy efektywności działania i redukcji kosztów funkcjonowania. Dały one zauważalny skutek w postaci sukcesywnej stabilizacji sytuacji ekonomicznofinansowej Banku BPS SA. Nadchodzi czas, by skoncentrować wysiłki na rozwijaniu strategicznego celu Banku, jakim jest budowa silnego i sprawnie funkcjonującego zrzeszenia banków spółdzielczych. Kończąc pragnę podziękować Akcjonariuszom za okazywane zaufanie i wsparcie, członkom Rady za dobrą współpracę, Zarządowi za ogrom wykonanych zadań, pracownikom Banku za sumienność i lojalność. Wierzę, że dzięki naszym wspólnym wysiłkom uda się utrzymać i wzmocnić pozycję Banku BPS SA jako wiodącego zrzeszenia polskiej bankowości spółdzielczej. Przewodnicząca Rady Nadzorczej Helena Piasecka - 3 -

4 LISTY List Prezesa Zarządu Szanowni Państwo, Prezentujemy Państwu Raport Roczny Banku Polskiej Spółdzielczości SA za rok Był to pierwszy pełny rok funkcjonowania Banku po fuzji sześciu Banków zrzeszających oraz przejęciu - na mocy decyzji Komisji Nadzoru Bankowego - Dolnośląskiego Banku Regionalnego SA, co nastąpiło w ciągu roku Przejęcie DBR zapobiegło wprawdzie upadłości ponad 20 banków spółdzielczych, ale przyczyniło się do straty naszego Banku w roku 2002 oraz utrudniło proces restrukturyzacji i tworzenia naszego największego Zrzeszenia Banków Spółdzielczych w Polsce. Rok 2003, który podsumowujemy w Raporcie Rocznym, był okresem dużych zmian w naszym Banku, okresem intensywnej pracy, wyrzeczeń i dyscypliny kosztowej. Podejmowane były działania zmierzające do poprawy bieżącej trudnej sytuacji i przygotowania podstaw do rozwoju. Działania te przyniosły zakładane efekty pozytywne, choć wynik Banku był jeszcze, zgodnie z planem ujemny, w wysokości - 11,3 mln zł. Poprawiono jakość portfela kredytowego, ograniczono koszty działania, poprzez udaną emisję akcji odbudowano bazę kapitałową, wypracowano dobre relacje z akcjonariuszami i zrzeszonymi bankami spółdzielczymi. W roku 2003 przygotowano wieloletni program działania, który został zaakceptowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W efekcie w roku bieżącym otrzymaliśmy pomoc z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w kwocie 450 mln zł, która wzmocni nasze działania restrukturyzacyjne i powiększy możliwości generowania dodatnich wyników. Siłą naszego Banku są dobre relacje z akcjonariuszami, w tym przede wszystkim zrzeszonymi bankami spółdzielczymi. Wspólnie z nimi wypracowujemy nową strategię rozwoju. Nasz Bank już obecnie jest znaczącym podmiotem sektora bankowego w Polsce. Naszym celem jest umocnienie pozycji ekonomicznej i odgrywanie istotnej roli w życiu naszego kraju poprzez realizację idei spółdzielczości bankowej. Prezes Zarządu Paweł Siano - 4 -

5 WŁADZE Akcjonariat Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Banku BPS SA w dniu r. podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji nowych akcji imiennych, skierowanej przede wszystkim do dotychczasowych akcjonariuszy. Bank zakończył subskrypcję nowej emisji akcji nieuprzywilejowanych serii I dnia r. Emisja została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w grudniu 2003 r. Kapitał akcyjny po przeprowadzonej emisji zwiększył się o 35 mln zł i na r. uzyskał wartość 133,2 mln zł. A B C D E F H I Razem Kapitał akcyjny Banku BPS SA na r. Seria Ilość akcji (w szt.) Wartość (w zł) W strukturze akcjonariatu Banku BPS SA dominują banki spółdzielcze posiadając łącznie 87,42 % udziałów, w tym banki zrzeszone 80,34%. Struktura akcjonariatu na dzień r. po objęciu emisji akcji serii I Udział w kapitale akcyjnym Banki spółdzielcze Banki spółdzielcze zrzeszone Bank spółdzielczy współpracujący Banki spółdzielcze pozostałe Banki zagraniczne DZ BANK AG Deutsche Zentral-Genossenschaftsbank Credit Mutuel Laval/Francja Caisse Federale du Credit Mutuel Ocean Credit Mutuel Paryż/Francja Banki komercyjne Mazowiecki Bank Regionalny SA w Warszawie Bank Zachodni WBK SA we Wrocławiu Gospodarczy Bank Wielkopolski SA w Poznaniu Wschodni Bank Cukrownictwa SA w Lublinie Minister Skarbu Państwa Pozostali akcjonariusze Akcje własne do zbycia Razem 87,42% 80,34% 2,12% 4,96% 1,15% 0,87% 0,18% 0,05% 0,05% 1,53% 0,94% 0,53% 0,05% 0,01% 1,58% 8,17% 0,16% 10% - 5 -

6 WŁADZE Rada Nadzorcza Helena Piasecka Przewodnicząca Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Rzemiosła Kraków Jan Bajno Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu SBRiR Wołomin Antoni Blecharczyk Sekretarz Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodniczący Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Dynów Zbigniew Baryła Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Jarosław Stanisław Celiński Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Sokołów Podlaski Leon Charytoniuk Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodniczący Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Zabłudów Jan Czesak Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Krakowski Bank Spółdzielczy Roman Demkiewicz Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Żurawica Edward Guzy Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodniczący Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Mielec Roman Hrynkiewicz Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Powiatowy Bank Spółdzielczy Piaski - 6 -

7 WŁADZE Rada Nadzorcza Stanisław Jabłoński Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Łomża Eugeniusz Korona Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodniczący Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Ruciane Nida Jan Król Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodniczący Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Cieszyn Maria Marta Kubacka Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Przewodnicząca Rady Nadzorczej Bank Spółdzielczy Tomaszów Lubelski Kazimierz Majewski Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Sochaczew Mirosław Michałowski Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Prudnik Ryszard Olszewski Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Będzin Włodzimierz Szewc Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Andrespol Zdzisław Szostak Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Ostrowiec Świętokrzyski Edward Wyrwa Członek Rady Nadzorczej Banku BPS Prezes Zarządu Bank Spółdzielczy Katowice - 7 -

8 WŁADZE Rada Zrzeszenia Krzysztof Kochański Przewodniczący Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Gliwice Danuta Mynarska Wiceprzewodnicząca Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Bielsko-Biała Barbara Ruszczyńska Sekretarz Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Ruciane Nida Jan Klimkiewicz Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Grodzisk Mazowiecki Wacław Kozłowski Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Łańcut Romuald Piotruk Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Łosice Elżbieta Barzycka Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Oświęcim Jerzy Chęciński Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Zawadzkie Krzysztof Czerwiec Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Solec Zdrój Roman Domański Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Radzyń Podlaski Adam Dudek Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Limanowa Danuta Duma Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Żyraków Józef Florek Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Samsonów Andrzej Gniewek Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Radymno Henryk Gołda Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Ożarów Roman Górczyński Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Kąty Wrocławskie Andrzej Górczyński Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Szczytno Maria Graca Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Słomniki - 8 -

9 WŁADZE Rada Zrzeszenia Dariusz Jasiński Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Zbuczyn Krzysztof Kajko Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Kolno Stanisław Kłapeć Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Stalowa Wola Leokadia Mizerska Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Myszków Witold Myszor Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Wolbrom Robert Pacek Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Rymanów Danuta Pakos Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Końskie Natalia Pawlak Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Kożuchów Leon Radziwoniuk Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Bielsk Podlaski Paweł Siano Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Bank Polskiej Spółdzielczości SA Halina Stanisławiszyn Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Dobrzeń Wielki Włodzimierz Szewc Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Andrespol Janina Ślusarek Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Pajęczno Edward Tybor Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Bukowina Tatrzańska Zbigniew Urbankiewicz Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Łęczna Lesław Wojtas Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Podkarpacki BS Sanok Stanisław Woźniak Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Krasnystaw Jerzy Woźniczko Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Trzebnica Jerzy Wójciak Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Mszana Dolna Zmiany w składzie Rady Zrzeszenia: Irena Gałek - rozwiązanie Umowy Zrzeszenia z dniem 31 maja 2003 r. Halina Syska - odwołanie z Rady Zrzeszenia z dniem 27 listopada 2003 r. Elżbieta Barzycka - powołanie w skład Rady Zrzeszenia z dniem 27 listopada 2003 r. Krystyna Sydorowicz - powołanie w skład Rady Zrzeszenia z dniem 27 listopada 2003 r. Krystyna Sydorowicz Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Dołhobyczów Eugenia Szala Członek Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu BS Bydgoszcz - 9 -

10 WŁADZE Zarząd PAWEŁ SIANO Prezes Zarządu PAWEŁ SIANO (ur. 1944) od 16 marca 2002 Prezes Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA. Absolwent Akademii Rolniczej we Wrocławiu (inżynier rolnictwa, magister ekonomiki i organizacji), ukończył podyplomowe studia "Zarządzanie Nowoczesnym Bankiem" na Akademii Ekonomicznej w Krakowie, uczestnik programu szkoleniowego "BANKIER DLA BANKIERA" w Stanach Zjednoczonych. Pracę zawodową rozpoczął w szkolnictwie, był nauczycielem i dyrektorem Szkoły Rolniczej. Z bankowością związał się w 1976 roku przyjmując stanowisko dyrektora Banku Spółdzielczego w Pawłowiczkach (na Opolszczyźnie). W latach Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Chróścicach. Jeden z inicjatorów i współtwórców Gospodarczego Banku Południowo-Zachodniego SA. Prezes Zarządu GBPZ od momentu powstania Banku w 1992 roku. 16 marca 2002 roku powołany na Prezesa Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA - utworzonego poprzez połączenie GBPZ SA z pięcioma bankami zrzeszającymi. Przez wiele lat Członek Zarządu Krajowego Związku Banków Spółdzielczych (od 1992 r. do września 2000 r.), z ramienia KZBS był członkiem Komisji podatkowej ds. średnich i małych przedsiębiorstw Europejskiego Stowarzyszenia Banków Spółdzielczych z siedzibą w Brukseli. Paweł Siano jest żonaty, ma syna. Hobby: uprawa ogrodu i działki, pszczelarstwo

11 WŁADZE Zarząd JÓZEF MYRCZEK Wiceprezes Zarządu JÓZEF MYRCZEK (ur. 1956) od 1 stycznia 2003 Wiceprezes Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA. Absolwent Politechniki Wrocławskiej (1980), doktor (1984), doktor habilitowany (1999). Ukończył studia podyplomowe z zakresu bankowości na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu i Dolnośląskiej Szkole Bankowej. Profesor Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. W latach odbył staż w University of Houston, w roku 1994 w Graduate School of Banking, University of Wisconsin w ramach Bankers Abroad Program. Ponadto staże bankowe i wyjazdy zawodowe w WestOne Bancorporation, Credit Agricole, Rabobank, Raiffeisen Landesbank Niederösterreich. W latach pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej, później Politechniki Łódzkiej. Od 1993 zatrudniony w Gospodarczym Banku Południowo-Zachodnim SA, a następnie w Banku BPS SA kolejno jako: Specjalista, Doradca, Dyrektor Oddziału, Doradca Prezesa, Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego w Katowicach. W latach Członek Rady Wydawców Kart Bankowych przy Związku Banków Polskich, a Członek Rady Nadzorczej Beskidzkiego Domu Maklerskiego. Józef Myrczek jest żonaty, ma dwie córki. Hobby: kuchnia, ogród, literatura popularno-naukowa

12 WŁADZE Zarząd STANISŁAW OSAK Wiceprezes Zarządu STANISŁAW OSAK (ur. 1944) od 16 marca 2002 Wiceprezes Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie specjalizacja - ekonomika i organizacja produkcji oraz studiów podyplomowych o kierunku ekonomika rolnictwa i gospodarki żywnościowej w SGPiS w Warszawie (obecnie SGH ), a także w zakresie europejskiego prawa bankowego w Instytucie Nauk Prawnych PAN. Uczestnik seminariów i kursów zagranicznych w Raiffeisen Investment Zentralbank w Wiedniu, w Credit Agricole w Paryżu i w Lyonie, w bankach w Madrycie, w Atenach, w Lizbonie na temat struktury i funkcjonowania sektora bankowego, w tym także spółdzielczego oraz doświadczeń w procesach integracji z Unią Europejską. W latach pracował jako Dyrektor, a następnie Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Dąbrowie Tarnowskiej. W latach był pełnomocnikiem Prezesa Zarządu BGŻ ds. organizacji Małopolskiego Banku Regionalnego SA w Krakowie, a następnie w latach był Prezesem Zarządu Małopolskiego Banku Regionalnego SA w Krakowie. 16 marca 2002 roku powołany na Wiceprezesa Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA - utworzonego poprzez połączenie MBR SA z pięcioma bankami zrzeszającymi. Jest Członkiem Zarządu Związku Banków Polskich oraz Członkiem Zarządu Krajowego Związku Banków Spółdzielczych. Stanisław Osak jest żonaty, ma dwie córki i syna. Hobby: turystyka, historia

13 WŁADZE Zarząd ANIELA SZAFRAN Wiceprezes Zarządu ANIELA SZAFRAN (ur. 1948) od 1 grudnia 2003 Wiceprezes Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości SA. Absolwentka Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu (Wydział Gospodarki Narodowej, kierunek: handel wewnętrzny, magister ekonomii), ukończyła podyplomowe studia "Rachunkowość i kontrola finansowa", "Finanse i bankowość", "Handel zagraniczny" w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, uczestnik wielu szkoleń, m. in. z zakresu kredytów, gwarancji bankowych, obrotu wierzytelnościami. Pracę zawodową rozpoczęła w 1972 roku w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców "SPOŁEM" w Opolu. W latach pracowała w Przedsiębiorstwie Państwowym POLMOZBYT w Opolu, w latach w Sędziszowskiej Fabryce Kotłów SEFAKO, a następnie w latach w ASPRA-SEFAKO SA w Sędziszowie. W firmach tych pełniła funkcje zastępcy dyrektora ds. ekonomicznych oraz ds. ekonomiczno-handlowych. Z bankowością związana jest od 1995 roku, kiedy objęła stanowisko Naczelnika Wydziału Kredytów w Oddziale w Częstochowie w BIG Banku Gdańskim SA. Następnie od 2000 roku pełniła funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Sprzedaży BWE SA Oddział w Katowicach. Od 2002 roku pracuje w Banku Polskiej Spółdzielczości SA. Przed objęciem stanowiska Wiceprezesa, była Dyrektorem Oddziału Regionalnego Banku w Olsztynie. Aniela Szafran jest mężatką. Hobby: literatura, film psychologiczny, kynologia

14 OTOCZENIE Warunki zewnętrzne OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE Zjawiskami charakterystycznymi w polskiej gospodarce w 2003 r. były: - spadek inflacji, - zmniejszenie deficytu na rachunku bieżącym w bilansie płatniczym (z mln USD do mln USD), - wyższy wzrost gospodarczy w stosunku do roku poprzedniego. W 2003 roku odnotowano osłabienie procesów inflacyjnych. Inflacja średnioroczna w 2003 r. wyniosła 0,8 %, podczas gdy w 2002 r. ukształtowała się na poziomie 1,9 %. W wyniku poprawy tempa wzrostu gospodarczego (3,7 % w 2003 roku w porównaniu do 1,4 % w 2002 roku) nastąpiło nieznaczne ożywienie na rynku pracy - spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych o 41,3 tys. W 2003 r. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) sześciokrotnie redukowała podstawowe stopy procentowe NBP: - depozytową z 4,75 % do 3,75 %, - lombardową z 8,75 % do 6,75 %, - referencyjną z 6,75 % do 5,25 %, - redyskontową z 7,5 % do 5,75 %. Obniżki podstawowych stóp procentowych spowodowały zmniejszenie w 2003 roku średniego ważonego oprocentowania depozytów złotowych osób prywatnych na rachunkach ROR z 1,2 % do 0,3 % oraz na rachunkach terminowych rocznych odpowiednio z 4,6 % do 3,4 %. Kształtowanie się oprocentowania depozytów złotowych w roku ubiegłym przedstawia poniższy wykres. Średnie ważone oprocentowanie depozytów złotowych na ostatni dzień miesiąca (w stosunku rocznym)

15 OTOCZENIE Warunki zewnętrzne Niestabilna sytuacja panowała na rynku walutowym, złoty umocnił się w stosunku do dolara i był słabszy w stosunku do euro. Średni kurs dolara w 2003 roku wynosił 3,8896 PLN/USD i w stosunku do roku poprzedniego był niższy o 4,7 %. W tym samym okresie średni kurs euro wzrósł o 14,1 % do poziomu 4,3964 PLN/EUR. SYTUACJA SEKTORA BANKOWEGO W 2003 r. zysk brutto sektora bankowego wyniósł 4 651,2 mln zł i był wyższy o 14,4 % niż w roku Było to głównie konsekwencją uzyskania lepszego wyniku z tytułu tworzenia i rozwiązywania rezerw, ponieważ wynik z działalności bankowej w porównaniu do roku 2002 ukształtował się na poziomie niższym o 7,7 %. Zysk netto sektora bankowego wyniósł 2 512,2 mln zł i był niższy od wyniku z roku 2002 o 1,1 %. Było to przede wszystkim skutkiem wzrostu obciążeń podatkowych wynikających z obniżenia stawki podatku dochodowego od osób prawnych od początku 2004 r. W związku z przeszacowaniem wielkości podatku odroczonego banki musiały w rozliczeniach uwzględnić zmniejszenie stawki CIT o 8 pp. W efekcie kwoty odliczeń były znacznie mniejsze, a podatek zapłacony większy. W 2003 roku jakość portfela kredytowego w sektorze uległa poprawie, udział należności zagrożonych zmniejszył się z poziomu 21,1 % na koniec 2002 roku do poziomu 20,9 % na koniec 2003 roku. Aktywa sektora bankowego zwiększyły się o 4,7 % po spadku o 0,6 % w 2002 roku i na koniec grudnia 2003 r. miały wartość 489,24 mld zł, z tego 463,55 mld zł przypadało na banki komercyjne. Wartość depozytów w sektorze bankowym w 2003 r. zwiększyła się o 10,4 mld zł, w tym przedsiębiorstw o 13,3 mld zł, pozostałych instytucji o 1,0 mld zł, przy spadku wartości depozytów gospodarstw domowych o 3,9 mld zł. Nastąpiło również wyraźne przyspieszenie akcji kredytowej. Poziom kredytów wzrósł o 19,7 mld zł, w tym: - gospodarstw domowych o 12,2 mld zł, - przedsiębiorstw o 2,7 mld zł, - pozostałych instytucji o 4,8 mld zł. Liczba banków komercyjnych w Polsce spadła w ciągu 2002 roku z 62 do 60. Na koniec 2003 r. działało w Polsce 601 banków spółdzielczych, tj. o 4 mniej niż na koniec 2002 r. Samodzielnie prowadziły działalność Spółdzielczy Bank Rozwoju Samopomoc Chłopska oraz Krakowski Bank Spółdzielczy w Krakowie, natomiast pozostałych 599 banków spółdzielczych było zrzeszonych w 3 strukturach. Sektor banków spółdzielczych w 2003 r. zwiększył swój udział w sektorze bankowym z 5 % do 5,3 %. Wartość aktywów banków spółdzielczych wzrosła do 25,69 mld zł, tj. o 9,7 % w stosunku do roku Dynamika przyrostu sumy bilansowej banków spółdzielczych była ponad dwukrotnie wyższa niż banków komercyjnych. Banki spółdzielcze odnotowały również większą dynamikę akcji

16 OTOCZENIE Warunki zewnętrzne kredytowej niż banki komercyjne. Wzrost należności od klientów i sektora budżetowego wyniósł 17,6 %, podczas gdy w bankach komercyjnych ok. 9 %. Dwukrotnie większa niż w bankach komercyjnych była też dynamika wzrostu wartości depozytów

17 OTOCZENIE Współpraca w ramach zrzeszenia USŁUGI ZRZESZENIOWE Bank BPS SA w ramach wypełniania misji zrzeszeniowej zapewniał bankom spółdzielczym w 2003 roku obsługę finansową, realizację rozliczeń, a także zagospodarowanie nadwyżek środków pieniężnych. Realizowany w 2003 roku katalog usług świadczonych bankom spółdzielczym obejmował m.in.: - prowadzenie rachunków bankowych w złotych i w walutach wymienialnych, na których zrzeszony bank utrzymywał rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzał za ich pośrednictwem rozliczenia pieniężne, - realizację zasileń i odprowadzeń gotówkowych, - przyjmowanie lokat od banku zrzeszonego, w tym lokat na warunkach rynku międzybankowego, - prowadzenie rozliczeń dopłat do odsetek od kredytów preferencyjnych, - opracowywanie wzorców regulaminów i procedur dotyczących produktów bankowych dla banków spółdzielczych. Znając specyfikę działalności banków spółdzielczych i ich zaangażowanie w kredytowanie sektora rolno-spożywczego Bank BPS SA zakończył w 2003 roku proces wdrażania centralnego systemu obsługującego kredyty preferencyjne z dopłatami ARiMR (SI*OKP). Działania te doprowadziły do wyeliminowania szczebli pośrednich z obsługi tych środków oraz ograniczyły możliwość wystąpienia błędów. Odpowiadając na szybko rozwijającą się działalność dewizową w bankach spółdzielczych Bank BPS SA opracował w pierwszym półroczu 2003 roku następujące wzory instrukcji, regulaminów, umów: - "Regulamin otwierania i prowadzenia przez Bank Spółdzielczy rachunków płatnych na każde żądanie w walutach wymienialnych dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i innych jednostek organizacyjnych", - "Regulamin otwierania i prowadzenia przez Bank Spółdzielczy rachunków lokat terminowych w walutach wymienialnych dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i innych jednostek organizacyjnych", - "Regulamin otwierania i prowadzenia rachunków oszczędnościowych płatnych na każde żądanie w walutach wymienialnych" - "Regulamin lokat oszczędnościowych STANDARD w walutach wymienialnych", - Umowę kredytu dewizowego na cele konsumpcyjne. WSPÓŁPRACA Z BANKAMI SPÓŁDZIELCZYMI Działania w ramach współpracy Banku BPS SA ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi obejmowały ponadto obszary dotyczące: - obsługi funduszy pomocowych, tj. Funduszu Pomocowego, Funduszu Współpracy, Funduszu Pomocy Bankom Spółdzielczym, - udzielania i monitorowania pożyczek podporządkowanych, - opiniowania i pośrednictwa w przekazywaniu wniosków zrzeszonych banków

18 OTOCZENIE Współpraca w ramach zrzeszenia spółdzielczych kierowanych do Zarządu Banku oraz instytucji zewnętrznych (NBP, BFG, MF, MRiGŻ), - zabezpieczeń wynikających z umów pomocy BFG dla banków spółdzielczych, - zabezpieczenia limitów akcji kredytowej i dopłat do kredytów preferencyjnych, - kompleksowej sprawozdawczości za zrzeszone banki spółdzielcze, - współpracy w zakresie obsługi dewizowej, - analiz, sporządzania ocen i monitorowania sytuacji ekonomiczno-finansowej banków spółdzielczych, - opracowywania instrukcji, regulaminów, procedur itp., - szkolenia w zakresie obsługi środków pomocowych Unii Europejskiej, w tym programu SAPARD i kredytów pomostowych. W Banku BPS SA obsługiwane są trzy fundusze pomocowe (Fundusz Pomocowy, Fundusz Pomocy Bankom Spółdzielczym oraz Fundusz Współpracy), z których środki wspomagają działalność banków spółdzielczych w zakresie zachowania (podtrzymania) bieżącej płynności, wsparcia finansowego przeprowadzanych procesów łączeniowych i programów postępowania naprawczego, a także wsparcie realizacji planów finansowych związanych z osiągnięciem wymaganego poziomu funduszy własnych w wysokości 500 tys. euro. W 2003 r. zostały sfinalizowane zmiany w Umowie Zrzeszenia w zakresie rozszerzenia pomocy finansowej udzielanej z Funduszu Pomocowego o pożyczki podporządkowane z przeznaczeniem na zwiększenie funduszy własnych oraz współczynnika wypłacalności zrzeszonych banków spółdzielczych. Fundusz Pomocowy tworzony jest z wpłat Banków zrzeszonych i Banku zrzeszającego w celu zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonowania banków spółdzielczych. Na dzień r. środki zgromadzone na koncie tego funduszu osiągnęły kwotę 35,4 mln zł (w tym wpłaty banków spółdzielczych 33,0 mln zł oraz wpłaty Banku BPS SA 2,4 mln zł). W 2003 roku uruchomiono lub przedłużono pomoc finansową dla 51 banków spółdzielczych w łącznej wysokości 31,3 mln zł, w tym 6 pożyczek podporządkowanych na kwotę 3,5 mln zł. Z Funduszu Pomocy Bankom Spółdzielczym, utworzonego z podziału nadwyżki bilansowej Banku Zrzeszającego, w roku 2003 skorzystało 18 banków spółdzielczych na łączną kwotę 3,1 mln zł. Z Funduszu Współpracy skorzystało w minionym roku 11 banków spółdzielczych na ogólną kwotę 2,2 mln zł. Zarząd Banku BPS SA zaopiniował 450 wniosków banków spółdzielczych dotyczących: - zmian w statutach, - kandydatów na stanowisko Prezesa Zarządu, - programów postępowania naprawczego, kierowanych do Komisji Nadzoru Bankowego. Bank BPS SA współpracuje także z BFG w zakresie stosowanych zabezpieczeń pożyczek udzielanych z funduszu restrukturyzacji banków

19 OTOCZENIE Współpraca w ramach zrzeszenia spółdzielczych. Wykonując obowiązki w zakresie sprawozdawczości za zrzeszone banki spółdzielcze przekazywano w wyznaczonych terminach do NBP i BFG wymagane sprawozdania dekadowe, miesięczne i roczne. W 2003 r. Bank BPS SA włączył się aktywnie w przygotowanie banków spółdzielczych do obsługi dopłat bezpośrednich. Podpisano porozumienia z ARiMR, w ramach którego banki spółdzielcze będą świadczyć rolnikom pomoc przy wypełnianiu wniosków o dopłaty bezpośrednie. Pod koniec roku prowadzono negocjacje w zakresie pozyskania środków na szkolenia i kredyty z Funduszu Współpracy w ramach programu "Agro - Info". W 2003 r. w pełni zabezpieczono potrzeby całego zrzeszenia w zakresie pozyskania środków na dopłaty do oprocentowania kredytów preferencyjnych. Do końca 2003 r. udzielono 286,6 tys. kredytów, których łączna kwota wyniosła mln zł. Jednocześnie stworzono jednolitą bazę umów kredytowych dla jednostek własnych oraz zrzeszonych banków spółdzielczych obejmującą kredyty preferencyjne. W celu zmniejszenia kosztów obsługi banków spółdzielczych Bank BPS SA przeprowadził centralizację: - obsługi wszystkich funduszy pomocowych, - sprawozdawczości obowiązkowej zrzeszonych banków spółdzielczych, przekazywanej do NBP za pośrednictwem Banku BPS SA, - zadań dotyczących programów naprawczych realizowanych przez zrzeszone banki spółdzielcze, - sprawozdawczości związanej z obsługą kredytówpreferencyjnych w jednostkach własnych Banku oraz bankach spółdzielczych. Bank BPS SA wystąpił do organów ustawodawczych z wnioskiem o zmianę zapisu art. 3 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, umożliwiającą zwolnienie z podatku dochodowego od operacji banków spółdzielczych ze wszystkimi ich klientami. Przedłożona propozycja pozwoliłaby na faktyczne wykorzystanie przyznanych preferencji podatkowych, bez konieczności kosztownej modyfikacji systemów informatycznych oraz osiągnięcie podstawowego zamierzenia ustawodawcy, tj. wzmocnienia kapitałowego banków spółdzielczych. W 2003 r. nastąpiły zmiany w zakresie możliwości uzyskiwania uprawnień dewizowych przez banki spółdzielcze. Po raz pierwszy w historii bankowości polskiej banki spółdzielcze uzyskały możliwość posiadania uprawnień dewizowych na takich samych zasadach i w tym samym zakresie jak banki komercyjne. Bank BPS SA opracował i przekazał zrzeszonym bankom spółdzielczym informacje oraz procedury GINB-u w tym zakresie. 137 banków spółdzielczych wykorzystując te możliwości uzyskało zgodę Nadzoru Bankowego na prowadzenie działalności dewizowej. W 2003 r. Bank BPS SA podpisał z 34 uprawnionymi bankami spółdzielczymi umowy, umożliwiające pełną obsługę klientów banków spółdzielczych w obrocie dewizowym i zagranicznym. Dzięki podpisanym umowom banki te będą mogły zwiększyć zakres samodzielności w prowadzeniu kompleksowej obsługi klienta we własnym imieniu oraz poprzez włączenie się do

20 OTOCZENIE Współpraca w ramach zrzeszenia rozliczeń walutowych przygotować się do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej. Przygotowując się do nowych warunków funkcjonowania Polski w strukturach Unii Europejskiej Bank BPS SA wraz z pozostałymi dwoma Zrzeszeniami, przy wsparciu finansowym Funduszu Współpracy zakończył szkolenia w zakresie programu SAPARD i kredytu pomostowego. Szkoleniem został objęty co najmniej jeden pracownik z każdego banku spółdzielczego i oddziału Banku BPS SA. DZIAŁANIA RESTRUKTURYZACYJNE Trudna sytuacja ekonomiczna Banku jest pochodną sytuacji łączących się banków zrzeszających oraz przejętego na mocy decyzji Komisji Nadzoru Bankowego Dolnośląskiego Banku Regionalnego SA. Dodatkową przyczyną przejściowej, trudnej sytuacji Banku jest proces jego reorganizacji i restrukturyzacji. Dążąc do poprawy sytuacji Banku w ramach realizacji uchwał nr 50/2003 i 51/2003 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku Polskiej Spółdzielczości SA z dnia 24 czerwca 2003 r. podjęto działania mające na celu odbudowanie bazy kapitałowej w drodze emisji akcji i obligacji własnych. Powodzeniem zakończyła się emisja akcji własnych spełniająca warunek dokapitalizowania Banku określony uchwałą Komisji Nadzoru Bankowego Nr 121/KNB/03 z dnia 9 maja 2003 r. Zamierzonego celu nie osiągnięto natomiast w zakresie emisji obligacji, ponieważ nie został spełniony warunek minimalnego progu wartości nominalnej zasubskrybowanych papierów wartościowych. W związku z wygenerowaniem straty za 2002 r. oraz osiągnięciem współczynnika wypłacalności na poziomie poniżej wymogu, Bank przystąpił w styczniu 2003 roku do opracowania programu postępowania naprawczego. Pierwsza wersja dokumentu pod nazwą "Plan działań i plan finansowy Banku Polskiej Spółdzielczości SA na lata " po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą i Radę Zrzeszenia została złożona w Komisji Nadzoru Bankowego oraz w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym w lutym 2003 roku. Uzupełniany - zgodnie z uwagami BFG i GINB - program postępowania naprawczego ostatecznie został złożony wraz z wnioskiem o pomoc finansową w dniu r. Głównym celem opracowania programu postępowania naprawczego na lata była odbudowa bazy kapitałowej Banku adekwatnej do prowadzonej i planowanej działalności oraz generowanie dodatnich wyników finansowych. Program zakłada głęboką restrukturyzację Banku przede wszystkim w zakresie poprawy jakości portfela kredytowego oraz ograniczenia kosztów działania. Bank zwrócił się z prośbą do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o udzielenie pomocy finansowej w wysokości 450 mln zł. Program postępowania naprawczego zakłada odzyskanie przez Bank rentowności w 2004 roku i jej utrzymanie przez kolejne lata. Pomimo odnotowania ujemnego wyniku finansowego za 2003 rok należy stwierdzić, że sytuacja